الأسماء في صفحات التنقل
Снежниот леопард (Uncia uncia или Panthera uncia) е средно голема мачка која потекнува од централна Азија. Класификацијата на овој вид е изменета, и точната таксономска позиција е во родот Panthera, а не во посебен род како што било досега.
Овој леопард не може да рика и покрај тоа што поседува непотполно оскоскување на подјазичната коска. Во минатото се сметало дека ова оскоскување бил главниот фактор кој им овозможувал рикање на големите мачки. Сепак, според најновите истражувања, способноста за рикање е последица на други морфолошки структури во гркланот, кои се отсутни кај снежниот леопард[2][3].
Снежниот леопард е помал од останатите големи мачки. Во просек тежи помеѓу 27 и 54 килограми. Должината на телото е 74-130 сантиметри, со опашка која има скоро иста должина[4]. Мажјаците генерално се поголеми од женките.
Снежните леопарди имаат кратко густо крзно, со базична боја која варира од светло сива до жолта, и белузлава боја на градите и стомакот. Имаат темно сиви или црни белези на телото и главата и поголеми дамки на нозете и на опашот[4].
Снежниот леопард има неколку адаптации за живот во ладните планински услови. Телото му е набиено, со густо крзно, ушите се мали и заоблени – што помага при лимитирање на загубата на топлина. Стапалата им се широки, што овозможува подобро распределување на нивната тежина при одење на снег, и имаат крзно од долната страна што помага при движењето по стрмни и нестабилни површини. Опашката на снежните леопарди е долга и флексибилна и им помага во одржување на рамнотежа. Опашката е исто така целосно прекриена со густо крзно, кое не дозволува губење на топлината. Опашката се користи и како ќебе за заштита на лицето кога спијат[4][5].
Во минатото многу таксономисти го вклучувале снежниот леопард во родот Panthera, во кој спаѓаат неколку видови на големи мачки. Подоцна тој бил префрлен во посебен ред Uncia. Се сметало дека не е близок роднина на леопардот (Panthera pardus), сепак, според неодамнешните молекуларни анализи, овој вид спаѓа во родот Panthera, иако неговата точна позиција се уште не е целосно разјаснета[6].
Неколку подвидови се предложени за животните кои живеат во различни географски региони (овие подвидови се посочени како синоними во таксономската кутија). Со исклучок на Р. u. baikalensis-romanii за кој се потребни понатамошни истражувања, останатите подвидови генерално не се сметаат за валидни.
Снежниот леопард е распространет низ централна и јужна Азија. Живее во суровите планински региони на површина од околу 1 230 000 квадратни километри која се протега низ 12 земји: Авганистан, Бутан, Кина, Индија, Казахстан, Киргистан, Монголија, Непал, Пакистан, Русија, Таџикистан и Узбекистан.
Географската распространетост е од Хиндукуш во источен Авганистан и Сир Дарја, преку планините Памир, Тјеншан, Каракорум, Кашмир, Кунлун и Хималаи до јужен Сибир каде ги вклучува и руските Алтаи планини, Тани Ула и планините западно од Бајкалското Езеро.
За време на летниот период живеат на надморска висина од 2700 до 6000 метри. За време на зимата, снежните леопарди се симнуваат до 1000 метри н.в. Благодарение на моќните бели дробови, на овие животни не им смета проретчената концентрација на кислород која ја среќаваме на овие височини.
Снежниот леопард е самотно животно, иако се случува женките да се грижат за младенчињата за време на подолг период.
Секоја иднидивуа живее во точно дефинирана „домашна“ територија. Овие животни не ја бранат агресивно територијата кога други снежни леопарди ја преминуваат. Големината на овие територии е доста варијабилна. Во Непал, каде има плен во изобилство, териториите се од 12-39 km2, и на 100 km2 се среќаваат 5 до 10 индивидуи. Сепак во посуровите региони на територија од 1000 km2 среќаваме само 5 индивидуи[2].
Снежните леопарди се најактивни за време на самрак и на зора, што ги прави крепускуларни животни [4].
Снежниот леопард е карнивор кој активно го лови својот плен. Сепак како и останатите мачки, и овие животни се опортунисти, па се хранат со се што ќе најдат вклучувајќи и мрша и домашна стока. Способни се за убивање животни кои се три пати поголеми од нив, но најчесто се хранат со многу помал плен како зајаци и птици [5].
Исхраната на снежниот леопард варира во зависност од регионот и од годишното време. На Хималаите, најчесто се храни со Хималајска сина овца, но во другите планински региони најчесто лови Сибирска коза и аргали, вид на дива овца (која станала ретка во регионите каде што живее снежниот леопард) [4][7]. Други ловени животни се различни типови на диви кози и овци, други слични преживари како химлајски тар и горал, потоа елени, диви свињи и мајмуни. Во помал плен спаѓаат и мрмот, Lepus oiostolus, пика, други глодари и птици како Tetraogallus и чукар [4][5][7].
Се случува да нападне и стока, што го доведува во директен конфликт со човекот. Овчарите убиваат снежни леопарди за да го заштитат стадото[5].
Снежните леопарди ловат од заседа и можат да скокнат и до 14 метри во далечина[8].
Сексуалната зрелост ја достигнуваат на 1-2 години. Снежниот леопард се пари при крајот на зимата и носењето на младенчињата трае 90-100 дена. Големината на леглото варира од едно до пет младенчиња, но најчесто има две или три. При раѓањето младенчињата тежат 300-700 грама и се слепи. Тие ги отвараат очите после 7-9 дена. Младенчињата остануваат со мајката сè додека не станат независни, односно на возраст од 18-22 месеци[4].
Овие животни имаат животен век од 15-18 години, но во заробеништво живеат и до 20 годишна возраст.
Популацијата во дивината се проценува на бројка помеѓу 4000 и 7500 индивидуи. Во 1972 година Меѓународниот сојуз за зачувување на природата и природните ресурси (IUCN) го става снежниот леопард на Црвената листа на загрозени видови како загрозен вид.
Постојат и околу 600-700 снежни леопарди во зоолошките градини ширум светот [9].
Заштитени региони:
Голем прогрес бил направен за обезбедување услови за преживување на снежниот леопард. Исто така има успех и во програмите за размножување во заробеништво.
Снежниот леопард е национален симбол на Татарите и Казаците. Ова животно е и официјален знак на градот Алмати, а снежен леопард со крилја е претставен на грбот на Татарстан. Сличен леопард се наоѓа и на грбот на Северна Осетија-Аланија.
Грб на Татарстан.
Снежен леопарс е поранешен грб на Нур-Султан, главниот град на Казахстан.
|accessdate= (помош) (англиски) |month= (помош); Check date values in: |accessdate= (помош) |accessdate= (помош) |accessdate= (помош) |coauthors= (помош); Check date values in: |accessdate= (помош) |accessdate= (помош) |accessdate= (помош) Снежниот леопард (Uncia uncia или Panthera uncia) е средно голема мачка која потекнува од централна Азија. Класификацијата на овој вид е изменета, и точната таксономска позиција е во родот Panthera, а не во посебен род како што било досега.
Овој леопард не може да рика и покрај тоа што поседува непотполно оскоскување на подјазичната коска. Во минатото се сметало дека ова оскоскување бил главниот фактор кој им овозможувал рикање на големите мачки. Сепак, според најновите истражувања, способноста за рикање е последица на други морфолошки структури во гркланот, кои се отсутни кај снежниот леопард.
