Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO.
Parus ater, ye un ave de la familia de los páridos. Ye abondo común y distribúyese por Europa, Asia y el norte d'África. Ye residente y la mayor parte de les poblaciones nun migren.
Ye un páxaru pequeñu, mide ente 10 y 11,5 cm de llargu.[1]
La cabeza ye negra, con mexelles y nuca blanques. Percima ye de color gris azuláu, con una estrecha banda alar blanca. El banduyu y el pechu son de color blancu grisaceo. Los sexos son bastante paecíos ente sigo.
Les subespecies amuesen, ente sigo, delles diferencies de color nel plumaxe.
El picu ye negru, les pates color plomizu, y l'iris marrón escuru.
Los mozos tienen un plumaxe más apagáu que los adultos, con un negru ensin rellumu na cabeza, y col blancu del cogote y de les mexelles llevemente marielles.
Tien descrites munches subespecies:[2]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO. Parus ater, ye un ave de la familia de los páridos. Ye abondo común y distribúyese por Europa, Asia y el norte d'África. Ye residente y la mayor parte de les poblaciones nun migren.
Qaraca arıquş (lat. Parus ater) — Arıquşular fəsiləsinə aid quş növü.
Bel tərəfi zeytuni-boz, qanadları və quyruğu qonur-boz, başı və döşünün yuxarısı qara, yanaqları ağ, qarnı və bədəninin yanları oxraya çalan ağımtıldır. Dişi fərd erkəkdən azca kiçikdir [1][2][3][4].
Avropa, Asiya və Şimal-qərbi Afrikada yayılıb. Azərbaycanda isə dağ və dağ-meşə qurşaqlarında, bağ və parklarda yayılıb[5][6][7][8].
Politipik növdür. Dünyada 20-dən çox, Azərbaycanda isə 2 yarımnövü (P. a. michayloüskii, Boqd., 1879; P.a. qaddi Zarudny, 1911) yayılıb[9][10][11][12].
Palıd və fıstıq meşələrində, dağ yamaclarında və bağlarda, dağ çayı vadilərində yaşayır. Oturaq quşdur.
Entomofaqdır. Əsasən cücülər və onların sürfələri ilə qidalanır. Bəzən giləmeyvələrlə də qidalanır. Yemini ağaclardan, yerdən və otların üstündən əldə edir[13][14][15][16].
Məlum deyil.
ildə 2 dəfə yuvalayır. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 7-11 yumurta olur. Kürtyatma 13-14 gün çəkir[17][18][19][20].
Sürü halında yaşayırlar, qışda dağətəyi və düzənliklərə köçüb gedirlər. Lələkdəyişməsi iyul ayından sentyabradək davam edir[21][22][23][24].
İldə iki dəfə yuvalayır, 7–11 yumurta verir.
Məlum deyil.
Limit faktoru bu quşların yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Təbiətdə zərərli cücülərin tələf edilməsində xeyirlidir.
Elmi əhəmiyyətlidir, kolleksiya obyektidir.
Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
Adi alasığırçın
Böyük oxcüllüt
Abıca arıquş
Talış arıquşu
Kəkilli arıquş
Coal Tit (Periparus ater or Parus ater) / Tannenmeise
1. Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
2. D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
3. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
4. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
Qaraca arıquş (lat. Parus ater) — Arıquşular fəsiləsinə aid quş növü.
Ar pennduig pe pennduig kilpenn gwenn (liester : pennduiged kilpenn gwenn)[1], a zo ur spesad golvaneged, Periparus ater an anv skiantel anezhañ.
Anvet e voe Parus ater (kentanv) da gentañ-penn (e 1758)[2] gant an naturour svedat Carl von Linné (1707-1778).
Ar spesad a gaver an isspesad warn-ugent[3] anezhañ :
a vo kavet e Wikimedia Commons.
Ar pennduig pe pennduig kilpenn gwenn (liester : pennduiged kilpenn gwenn), a zo ur spesad golvaneged, Periparus ater an anv skiantel anezhañ.
Anvet e voe Parus ater (kentanv) da gentañ-penn (e 1758) gant an naturour svedat Carl von Linné (1707-1778).
La mallerenga petita o xinxarrella (Parus ater o Periparus ater) és la mallerenga més comuna dels indrets muntanyencs i és també la que mostra els colors menys vistosos i més apagats entre els representants de la seua família.
L'aspecte general és el d'una mallerenga de cua curta i amb el cap desproporcionadament gros. És el pàrid que té les dimensions més reduïdes, ja que no ultrapassa els 11,5 cm de longitud i el seu pes oscil·la entre 8 i 14 g. L'ala plegada fa entre 5,7 i 6,4 cm. L'envergadura és de 17 a 21 cm.[1]
El front i el cap són negres, lleugerament iridescents. La nuca és blanca, tret que la diferencia, a primer cop d'ull, de la mallerenga d'aigua, amb la qual coincideix en alguns indrets. Les galtes, que també mostren tons blanquinosos, són limitades pels flancs del coll, que es presenten negres i esdevenen un perllongament de la gola, petita i del mateix color. El mantell, gris blavós fosc, contrasta amb les parts inferiors, blanques. Els flancs exhibeixen tonalitats lleugerament groguenques. A les ales presenta dues franges blanques formades per les puntes de les plomes cobertes. La cua és grisa negrosa, lleugerament escotada. El bec és negre i les potes mostren tons grisos blavosos.
No existeix pràcticament dimorfisme sexual pel que fa a la coloració.
Es distingeix de la mallerenga carbonera per la taca blanca del clatell, perquè té les parts ventrals sense groc, perquè la taca negra de la gola arriba només fins al pit sense prolongar-se cap més avall en una "corbata", i per tenir dues franges blanques a les ales en comptes d'una.[2]
Habita normalment en els boscos de coníferes, àdhuc els d'alta muntanya, però no defuig els boscos mixtos. S'alimenta bàsicament d'insectes, de larves i d'ous, que extreu de les escletxes dels troncs. Complementa la seua dieta amb llavors i baies silvestres, sobretot a l'hivern i a la tardor. A l'hivern realitza moviments transhumants o erràtics, formant grups familiars o bé barrejant-se amb altres pàrids.
Els reclams són uns xiulets fins i característics. El cant és semblant al de la mallerenga carbonera (Parus major), però és més dolç i melodiós.
Té un batre d'ales ràpid i un vol aparentment feble. El seu caràcter mogut i nerviós fa que no estigui mai quieta, enfilant-se constantment als troncs i penjant-se acrobàticament als branquillons, mentre emet el seu típic reclam.
Nia en forats d'arbres, en murs, en talussos i, fins i tot, en forats situats a terra. Nidifica abundantment a les muntanyes, mentre que a les zones planes, fins i tot, pot faltar-hi. El niu, que té forma de copa, el construeix amb molses, amb plomissol, amb fibres i amb altres materials fins. Com la majoria dels pàrids, és molt prolífica i realitza dues postes anyals, que poden constar de nou ous cadascuna. Els ous són blancs, amb taques i ratlles brunes i vermelloses. Els polls, que són nidícoles, tenen la boca de color taronja rosat, vorejada de groc.
La mallerenga petita o xinxarrella (Parus ater o Periparus ater) és la mallerenga més comuna dels indrets muntanyencs i és també la que mostra els colors menys vistosos i més apagats entre els representants de la seua família.
Mae'r Titw penddu (Periparus ater) yn aelod o deulu'r Paridae, y titwod. Mae'n aderyn cyffredin trwy'r rhan fwyaf o Ewrop a gogledd Asia.
Mae'r Titw penddu yn llai na'r rhan fwyaf o'r titwod eraill, 10 - 11.5 cm o hyd. Gellir ei adnabod trwy ei faint a'r darn gwyn ar y gwegil gyda'r pen a'r gwddf yn ddu. Mae'n wyn oddi tano ac mae dwy linell wen ar draws yr adenydd. Mae yr adar ieuanc yn felyn lle mae'r oedolion yn wyn.
Mae nifer o is-rywogaethau:
O ran ei fwyd a'i arferion nythu mae'n bur debyg i'r titwod eraill, ond mae'n hoffi coed pinwydd yn fwy na'r titwod eraill. Mae'n nythu mewn tyllau mewn coed, er ei fod hefyd yn barod i ddefnyddio blychau nythu ar adegau. Yn y gaeaf mae'n ffurfio heidiau gyda thitwod eraill megis y Titw mawr a'r Titw tomos las. Mae hefyd yn aderyn cyffredin mewn gerddi.
Sýkora uhelníček (Periparus ater) je malý zpěvný pták z čeledi sýkorovitých.
Rozlišuje se celkem 21 poddruhů, které se liší hlavně zbarvením hřbetu. V Evropě žije následujících 6:[2]
Malý druh sýkory s velkou černou hlavou, bílými lícemi a velkou bílou skvrnou v týlu, díky které ji lze odlišit od všech ostatních evropských sýkor. Hřbet je modrošedý (ssp. ater) až olivově šedý, spodina tmavě šedobéžová bez tmavého středového pruhu. Na křídle má dvě světlé pásky: jednu na špičkách velkých krovek, druhou podél středních krovek. Obě pohlaví se zbarvením neliší, mladí ptáci jsou jednotvárnější s nažloutlými lícemi a zátylkovou skvrnou.[3]
Vábí rozmanitými, jemnými, zvonivými tóny (např. „týh“ nebo „tii tyh-i“). Zpěv, kterým se často ozývá z vrcholů jehličnatých stromů, tvoří jednoduché, rychlé, několikrát opakované „sitču-sitču-sitču-sitču…“. Zpívá po většinu roku, hlavně od února do července.[2][3]
Sýkora uhelníček hnízdí téměř v celé Evropě, velké části Asie a v severní Africe. V Evropě se začala šířit s vysazováním jehličnatých lesů. V západních a jižnějších částech areálu je převážně stálá, ptáci ze severních populací vykazují různou míru migračního chování a v některých letech u nich může docházet až k hromadným invazím do jižnějších oblastí.[2][4] Evropská populace je odhadována na 12–29 milionů párů, druh je charakterizován jako zabezpečený.[2][5]
V České republice hnízdí téměř na celém území od nížin až po horní hranici lesa. Množství hnízdících párů stoupá s nadmořskou výškou. Její početnost se v posledních letech mírně zvyšuje; v letech 1985–89 byla odhadnuta na 450 000–900 000 párů, v letech 2001–03 již na 500 000–1 000 000 párů.[2]
Hnízdí převážně v jehličnatých lesích se zastoupením vzrostlých smrků, mimo hnízdní sezónu obývá také parky nebo zahrady s jehličnany.[2][3]
Hnízdí jednotlivě a teritoriálně, poprvé ve 2. kalendářním roce života. Páry jsou monogamní, setrvávají spolu po několik let a často využívají i stejná teritoria. Hnízdo je v dutinách, nejčastěji ve stromech nebo budkách, řidčeji také v zemních dutinách, ve zdech, skalách nebo metrech dřeva. Existují i případy hnízdění ve starých hnízdech dravců. Hnízdní budka má být vysoká 25 cm s průměrem dna 12x12 cm a kulatým vletovým otvorem v průměru max. 26 mm z důvodu ochrany vůči větším druhům. Staví ho samotná samice; je složeno z mechu, lišejníků, vystláno srstí, vlnou a občas i peřím. Hnízdí 1× až 2× ročně. Snůška čítá 7–11 bílých, drobně červenohnědě skvrnitých vajec o rozměrech 14,9×11,6 mm. Doba sezení je 14–18 dnů, inkubuje samotná samice, které samec přináší potravu. Mláďata jsou krmena oběma rodiči, hnízdo opouštějí ve věku 18–20 dnů a dalších 20 dnů jsou krmena mimo něj. Rodina zůstává společně zřejmě až do další hnízdní sezóny. Úspěšnost hnízdění se pohybuje mezi 57–88 %.[2]
V potravě dospělých ptáků převažují stejnokřídlí (až 80 %) a motýli (až 76 %), dále jsou zastoupeni brouci, dvoukřídlí, blanokřídlí a rostlinná složka, hlavně semena (až 42 %). U mláďat v potravě převažují motýli, pavouci, stejnokřídlí, dvoukřídlí a semena. Od června do jara následujícího roku často mezi tenkými větvemi a jehličím vytváří zásoby potravy, nejčastěji ze semen smrku, ale i z hmyzu. Potravu sbírá převážně na stromech, v zimě běžněji i na zemi a ve smíšených hejnech s jinými druhy sýkor.[2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu sýkora uhelníček ve Wikimedia Commons
Galerie sýkora uhelníček ve Wikimedia CommonsSýkora uhelníček (Periparus ater) je malý zpěvný pták z čeledi sýkorovitých.
Sortmejsen (Periparus ater) er en mejse i ordenen af spurvefugle. Den yngler i Europa og i store dele af Asien. Sortmejsen lever i områder med nåletræer, ofte sammen med fuglekongen.
Fuglen er standfugl, men strejfer dog mere om end de øvrige mejser og kan nogle år optræde invasionsagtigt i Danmark fra det øvrige Skandinavien.
Sortmejsen er 11 cm og har sort hoved med hvide kind- og nakkepletter og en grålig bug. Den kan med sine sort-hvide tegninger forveksles med musvitten.
Dens sang minder om musvittens, men tonelejet er lysere og tempoet højere. Den kan gengives som "di-dyi, di-dyi..." og bliver nogle gange sammenlignet med lyden af en lille håndpumpe. Kaldet er meget varieret og kan f.eks. være et langtrukkent "diid".[1]
Sortmejsens vigtigste føde er granfrø, men den lever om sommeren især af insekter og edderkopper. Manglen på frø kan visse år sætte store trækbevægeler i gang, hvilket får arten til at optræde invasionsagtigt i Danmark.
Allerede fra sensommeren begynder sortmejsen at hamstre til vinteren. Både granfrø, fyrrefrø og insekter, især bladlus, bliver gemt på nåletræernes yderste grene.[2]
Den indvandrede som ynglefugl til Danmark i 1860'erne og inden århundredskiftet var den udbredt over hele landet. Den indvandrede især til de nyplantede nåletræsplantager.[2]
Sortmejsen er huleruger og benytter f.eks. gamle spættehuller eller musehuller i jorden. Der lægges i Danmark 8-9 æg fra slutningen af april. De udruges af hunnen på 14-15 dage. Ungerne er flyvefærdige, når de er 16-19 dage gamle. Der lægges normalt kun et kuld i Danmark.[3]
Sortmejsen (Periparus ater) er en mejse i ordenen af spurvefugle. Den yngler i Europa og i store dele af Asien. Sortmejsen lever i områder med nåletræer, ofte sammen med fuglekongen.
Fuglen er standfugl, men strejfer dog mere om end de øvrige mejser og kan nogle år optræde invasionsagtigt i Danmark fra det øvrige Skandinavien.
Die Tannenmeise (Periparus ater, Syn.: Parus ater; zu lateinisch ater ‚düster‘) ist eine Vogelart in der Familie der Meisen (Paridae). In Mitteleuropa ist die Tannenmeise ein verbreiteter und sehr häufiger Brut- und Jahresvogel.
Die Tannenmeise ist knapp 11 Zentimeter lang und zwischen 8 und 10 Gramm schwer. Sie hat einen schwarzen Scheitel mit einem charakteristischen weißen Nackenfleck, der sich als weißer Längsstreifen vom übrigen schwarzen Nackengefieder abhebt. Sie hat weiße oder weißliche Wangen und einen schwarzen Kinnlatz. Die Unterseite ist gelblich bis weißlich mit rahmfarbenen Flanken. Die Oberseite ist bläulichgrau bis olivgrau mit schmaler doppelter weißer Flügelbinde.
Die Rufe klingen leise, dünn nach „si-si“ oder auch schwirrend „sirrrrr“. Der Gesang ist ein hohes, schnelles und leises „wize-wize-wize“.
Die Tannenmeise ist ein Brutvogel der borealen, gemäßigten und mitunter der mediterranen Zone sowie von Gebirgsregionen der Paläarktis. Das Verbreitungsgebiet reicht von der Westküste Europas und dem Norden Afrikas bis zum Pazifik einschließlich Japan. Die Tannenmeise fehlt in Europa nur in den Tieflandgebieten des Mittelmeers, im Westen Frankreichs und an der westlichen Küste des Schwarzmeers. Am Südrand des Areals in Asien gibt es viele isolierte Bergwaldvorkommen.
Der Bestand in Europa umfasst zwischen 12 und 29 Millionen Brutpaare.[1] Kurzfristig kann es zu erheblichen Bestandsschwankungen kommen, da Tannenmeisen bei hoher Populationsdichte abwandern, das Samenangebot sich im Winter verändert oder auch aufgrund klimatischer Faktoren. Die niedrigsten Bestandszahlen fallen mit strengen Wintern mit Fehlmasten der Fichten zusammen.[2]
Die Nahrung besteht aus Insekten sowie aus Samen verschiedener Nadelhölzer.
Der bevorzugte Lebensraum ist der Nadelwald. In Mischwäldern suchen sie die Nadelbäume. In Südeuropa finden sich Tannenmeisen auch in Laubwäldern; in Westeuropa besiedeln sie auch Gärten. Infolge hoher Nachkommenschaften neigt die Art dazu, in unbesiedelte Gebiete vorzudringen. In ihrem riesigen transpaläarktischen Verbreitungsgebiet, das sich von der Atlantikküste quer über Eurasien bis an die Pazifikküste erstreckt, ist die Tannenmeise ein häufiger Brutvogel. In Mitteleuropa ist sie in Nadel- und Mischwäldern von den Niederungen bis an die Baumgrenze flächendeckend vertreten.
Die Tannenmeise legt ihr Nest nicht nur in Baumhöhlen, sondern auch in Felshöhlen, Erdhöhlen und Erdspalten an. Es besteht aus Moos, Wurzeln, Halmen, Flechten und Wolle. Die Brutzeit reicht in Mitteleuropa von April bis Juli. Das Weibchen bebrütet 5 bis 12, meist 8 bis 9 Eier für die Dauer von 13 bis 16 Tagen. Die Jungen sind nach 18 bis 21 Tagen flügge.
Bisher sind 21 Unterarten bekannt:[3]
Die Tannenmeise (Periparus ater, Syn.: Parus ater; zu lateinisch ater ‚düster‘) ist eine Vogelart in der Familie der Meisen (Paridae). In Mitteleuropa ist die Tannenmeise ein verbreiteter und sehr häufiger Brut- und Jahresvogel.
Czôrnô sykórka (Periparus ater) – to je môłi ptôch z rodzëznë sykórkòwatëch. Òna żëje m. jin. na Kaszëbach, téż òb zëmã ją mòże tu widzec.
GóðskutryggingHuldutíta (frøðiheiti - Periparus ater, Parus ater)
Li ptite mazindje, c' est li pus greye des mazindjes.
Ele ni dmeure ki di l' ivier el Waloneye (do moes d' octôbe å moes d' fevrî).
No d' l' indje e sincieus latén : Periparus ater (davance: Parus ater)
Elle a ene noere calote, et dabôrd, si hanete est blanke, come si vinte. Mins gn a des dzozindjes k' ont do djaene dins l' blanc (hibernicus, Irlande) u ki les blankès plomes sont cråndimint djaenes (ledouci, Afrike bijhrece) ou brunes (cypriotes Tchipe).
Come li sissideu, mins pus awiyant.
Dimeure voltî dins les sapinires mins vént eto dins parks et les cortis.
Li ptite mazindje, c' est li pus greye des mazindjes.
Ele ni dmeure ki di l' ivier el Waloneye (do moes d' octôbe å moes d' fevrî).
No d' l' indje e sincieus latén : Periparus ater (davance: Parus ater)
De wâldmies (Parus ater) is in 11 sm grutte sjongfûgel út de famylje fan de miesfûgels (Paridae). De wâldmies komt meast foar yn nuddelbosken. Oars as de blaumies en de blokmies, komt de wâldmies net faak by de minsken yn de tún. De wâldmies hat in swarte krún en in wite flek yn de nekke en wite wangen. Yn it grutste part fan Jeropa komt dizze fûgel it hiele jier foar.
De wâldmies wurdt yn it Frysk ek wol beneamd as Swarte Mies.
De wâldmies yt it meast ynsekten en de yn de nuddelbosken te finen liere- en dinne-appels.
De wâldmies is in hoalebrieder. It wyfke briedt 2 wike allinnich op de 7-10 aaien. De jongen wurde 15-17 dagen troch beide âlden fersoarge foar at se útfleane.
– foto, fideo en harktriemmenDe wâldmies (Parus ater) is in 11 sm grutte sjongfûgel út de famylje fan de miesfûgels (Paridae). De wâldmies komt meast foar yn nuddelbosken. Oars as de blaumies en de blokmies, komt de wâldmies net faak by de minsken yn de tún. De wâldmies hat in swarte krún en in wite flek yn de nekke en wite wangen. Yn it grutste part fan Jeropa komt dizze fûgel it hiele jier foar.
De zworte mêze (Periparus ater, vroegerder Parus ater) is e zangveugel uut de familie van de mêezn.
Zworte mêezn zyn etwoddetje klinder of koolmêezn, mo voun de reste trekkn ze der goed up, ze zyn ollêne nie zo fel van kleur. Ze zyn moelik uut makoar t'houdn, surtout de witte plekke up 'n achterkant van nundern kop volt up. Z'hen oek gin zworte striepe up nundern bost.
In de mêeste Germoansche toaln noemn ze nem zworte mêze (lik sortmejse in 't Deens), ol is 't Iengels coal tit, de koolmêze noemn ze doa great tit. In 't Fries is 't wâldmies (busmêze dus) en in 't Duuts tannenmeise (dennemêze), olletwêe e verwyzienge no nunder leefgebied.
't Zyn veugels die surtout zot zyn van noaldboomn, ol zittn z'oek wel in gemiengelde busschn, ol gon ze toune oek surtout zoekn achter de noaldboomn. Surtout in West- en Zuud-Europa kuj z'oek viendn in loofbusschn en in parkn en hovetjes.
Ze leevn in verre hêel Europa (ollêne nie up Ysland, 't nôordn van Scandinavië, stikkn van Rusland, Moldavië, Roemenië en Oekraïne en e stiksje in Spanje en Portugal), ze zittn oek nog in de Kaukasus, e populoasje die deurelopt nor Iran, Turkeye, Syrië, Libanon, Jordanië en Israël. In Afrika zittn ze ollêne mor in twêe populoasjes: êen in Marokko en êen in Algereye-Tunesië. In Azië leevn der veugels in Centroal-Rusland, Kazachstan, Kirgizië, Mongolië, China, Nepal, Bhutan, India, Myanmar, Bangladesh, Taiwan en Japan.
In West-Vloandern zyn ze surtout te viendn in 't zuudn van de provinsje (de striepe van Poperienge toet an Anzegem-Oavelgem, an de kust en e striepe van Oostende over Brugge nor Ôost-Vloandern en ezo e bitje no 't zuudn.
Zworte mêezn eetn surtout fernient, in de wienter veraarn ze no zoadn van noaldboomn lik sperrn en denn.
't Wuvetje legt tusschn de 7 en de 11 eiers, die wit zyn me rôo plekkn. Ze droagn nie ollêne nest in gatjes in e boom, mor oek in gerrn en goatn in de ground. Ze moakn 't van mos, strôoi, wortels en wulle. De puppe zit e dag of 16 te broedn (van meie toet juli), achter nog eki 15 doagn kunn de joungn uutvliegn.
De zworte mêze (Periparus ater, vroegerder Parus ater) is e zangveugel uut de familie van de mêezn.
Бесбесей, беснәк, ҡарабаш турғай, майсыл, майгис(рус. Московка, лат. Periparus ater) — ҙур булмаған ҡошсоҡ.
Турғайҙан бәләкәйерәк. Түбәһе ҡара, сикәләре аҡ. Арҡаһы күкһел һоро, ҡанаттары һәм ҡойроғо күкһел көрән. Кәүҙәһенең аҫ яғы һорғолт аҡ, ҡабырғалары һарғылт көрән. Тебейектән аҡ сикәләре һәм күкһел төҫө менән айырыла.
Тауышы яңғырауыҡлы; «си-пи-си-пи» йәки «ти-ти-түй,- ти-ти-түй».
Аралаш һәм ылыҫлы урмандарҙа йәшәй. Бөжәктәр, уларҙың ҡурсаҡтары менән туҡлана. Йылы яҡҡа китмәй, бер урындан икенсе урынға күсеп йөрөй. Киң генә таралған. Ағас ҡыуыштарында оялай. Ҡыҙғылт һипкелле 4—11 бөртөк аҡ йомортҡаһы була. Зарарлы бөжәктәрҙе ҡырып, файҙа килтерә.
Бесбесей, беснәк, ҡарабаш турғай, майсыл, майгис(рус. Московка, лат. Periparus ater) — ҙур булмаған ҡошсоҡ.
Еловата сипка (науч. Periparus ater) е мала врапчевидна птица од фамилијата сипки (Paridae). Таа е широко распространета и вообичаена птица низ умерена и суптропска Евроазија и северна Африка. Не е птица преселница. Ја има и во Македонија.
Видот за првпат е опишан од Linnaeus 1758 во неговата Systema naturae. Првично, Лине ја означил оваа птица во својот постар труд Fauna Svecica, описно, со преноминално име Parus capite nigro: vertice albo, dorso cinereo, pectore albo („црноглава сипка, со бел врат, пепелавосив грб, бели гради“), кое се поедностави во Parus ater. Ова име со значење „пеплавоцрна сипка“ беше усвоена од постарите орнитолошки прирачници, враќајќи се на постариот назив во Historiae animalium од 1555 на Конрад Геснер (Conrad Gessner).
Се разликуваат многу подвидови според боите и големината. Сипките од постудените и повисоките предели се поголеми од оние во потоплите и пониските.[1]
Британската раса P. a. britannicus има маслинаст сјај на кафеавосивиот грб, одвојувајќи ја од континенталните и номинираната P. a. ater. Ирската раса P. a. hibernicus, пак, се разликува од британската по светло сулфурножолтите образи, гради и стомак. Има и посветол задник и подолг клун.[2]
Северноафриканската раса P. a. ledouci има жолти долни делови и образи, а кипарската P. a. cypriotes има портокалов сјај одозгора и посилно портокалово одоздола. Во Азија подвидовите генерално се пепелавокафевкави, освен црно-белите глави: P. a. michalowskii на Кавказ, P. a. phaeonotus во Иран, P. a. aemodius во југозападна Кина.
Еловата сипка е долга 10-11.5 см и има впечатлива бела дамка на тилот, во контраст на црната глава. Главата, грлото и вратот се сјајно синоцрни, страните на лицето се белкави, а тилот е брилјантно бел. Има бели дамки на крилјата. Долните делови се белкави со портокалов сјај кој се прелева до ’рѓа боја на слабините. Клунот е црн, а очите темно кафеави. Младенчињата се побледи од возрасните, без сјајот на пердувите. Додека се во потрага по храна, јатото елови сипки контактира со повици како кратко ди или си-си. Песната, ако тоа воопшто може да се нарече песна, е остро иф-хи иф-хи иф-хи, кое се слуша почесто од јануари до јуни, но и напролет. Една варијанта на оваа песна завршува со остро ичи. Песната е слична на цуцулестата сипка.
Живеалиштето на оваа птица се умерените, влажни, иглолисни шуми без особени специфичности. Таа е постојан жител речиси во целиот свој опсег, правејќи само локални преселби при многу студени зими, а само сибирските популации извршуваат класични миграции. Зимно време овие сипки формираат мали јата со други сипки и е слична на нив во своите акробатски активности и немирно однесување. Се храни со семиња од ели, шишарки, но, посетува и градини каде јаде семиња, особено сончогледово.
Омилени места за гнездење се дупките во гнилите трупци на дрвјата, често ниско долу, а гнездото е длабоко во дупката; потоа дупки во земјата, јами на глувци или зајаци, стари гнезда на страчки или други големи птици и дупки од верверици, како и пукнатини меѓу камењата во ѕидови. Го прават сврзано со мов, влакна и трева и послано со зајачко крзно или пердуви. Вообичаено несат 7-11 јајца, бели со црвени точки, во мај, и имаат едно легло годишно.
Оваа птица е широко распространета во голем број и според Црвениот список се смета за вид со најмала загриженост.[3]
Еловата сипка (науч. Periparus ater) е мала врапчевидна птица од фамилијата сипки (Paridae). Таа е широко распространета и вообичаена птица низ умерена и суптропска Евроазија и северна Африка. Не е птица преселница. Ја има и во Македонија.
Московка (Periparus ater) є малый співавый птах з родины синицёвых.
Московка є нашым найменшым видом синицї. Мать сивый аж сивозеленкавый хырбет а хвіст, жовткавый або сивый бріх, тмавы ногы, чорну голову з білыма лицями і білый фляк на затылку, дякуючі якой єй можеме легко розознати. Обі поглавя ся міджі собов фарбами не одрізняють, молоды птахы суть простїшых тварів з жовткавыма лицями і затылковым фляком.
Росшыреный є в скоро цїлій Европі, северній а середнїй Азії а в северозападній Африцї. Европска популація є гадана на 23 - 58 000 000 екземпларів, якы жыють на плосї векшій як 10 000 000 км2.[1] Часточно є перелїтна, часть середоевропской популації на зиму міґрує передовшыткым до южной Европы.
Через лїто московка жыє сама, в зимі жыє в меншых ґрупах часто і з громадов другых видів синиць. Шыковно ходить по корунах стромів а часто вісить і долов головов. В лїтї ловить і меншы хробачкы жыючі на шпильковых стромах, в зимі, як є мало хробаків, жере насїня а часто прилїтавать на кормитка. На ярь, в лїтї а в меншій мірї і на осїнь ся озывать гучным співом, в котрім ся повторюють два різно ясны тоны „віі-цу-віі-цу-віі-цу“.
Гнїздить в земных і стромовых дутинах або в пташых будьках з малов вступнов дїров у вышцї до 2 м над землёв, гнїздо стеле мохом. Што рік мать єдну або дві зношкы, першу на кінцї апріля або в маї, другу в юні. В єдній зношцї є 7 - 10 білых яєць з бурыма фляками, на котрых сидить лем саміця 14 - 16 днїв. Молодята опущають гнїздо по 18 - 20 днях жывота а у вольній природї ся дожывають найвеце 2 років.
ЦӀыжьдадэцӀыкӀу (лат-бз. Periparus ater) — лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэщ.
ЩхьэфӀыцӀэ лыдщ, щхьэщӀыбым ӀэпапӀэ хужь хэлъщ, тхыцӀэр, кӀэр щхъуэ-гъуабжафэщ. Жьэгъур фӀыцӀэщ. Хулъащхьэр, бгъэр, ныбэ щӀагъыр сырыхуфэщ.
Щыбэгъуащ къэрал куэдым я кхъуакӀэ мэзхэм. Ищхъэрэ Къаукъазым и къущхьэ мэзхэм мылъэтэжу щопсэу. Щогъуалъхьэ нэмыщӀ къуалэбзу лӀэужьыгъуэхэм я абгъуэ бгынэжахэм.
Здэшхэр кхъуакӀэ жыг къудамэхэращ. Ӏусым хохьэ хьэпщхупщхэр, гъудэбадзэхэр, уэздыгъей шыкӀуртӀым.
Үрүҥ иэдэстээх чычып-чаап (нууч. Синица-московка, лат. Parus ater) — Саха сирин соҕуруу өттүгэр олохсуйар чыычаах. Чычып-чааптар уустарыгар киирэр.
Саха сиригэр кыстыыр. Үөрүнэн сылдьарын сөбүлүүр. Аһылыгын хаһаанар үгэстээх.
_on_line.jpeg)
Үрүҥ иэдэстээх чычып-чаап (нууч. Синица-московка, лат. Parus ater) — Саха сирин соҕуруу өттүгэр олохсуйар чыычаах. Чычып-чааптар уустарыгар киирэр.
Саха сиригэр кыстыыр. Үөрүнэн сылдьарын сөбүлүүр. Аһылыгын хаһаанар үгэстээх.
Mpalúlu ya nzeté (Parus ater) ezalí ndɛkɛ ya zámba na Erópa. Losála la Mpalúlu ya nzeté bazalí sokolá-mbwé. Motó ezalí moíndo na elongi mpɛ́mbɛ́. Elýí mimbóto mpé nkóna. Bolaí ezalí 11 cm. Ezalí mpalúlu mɔkɛ́ mɔkɛ́.
The coal tit or cole tit,[2] (Periparus ater), is a small passerine bird in the tit family, Paridae. It is a widespread and common resident breeder in forests throughout the temperate to subtropical Palearctic, including North Africa. The black-crested tit is now usually included in this species.
This species was first described by Carl Linnaeus in his landmark 1758 10th edition of Systema Naturae. Linnaeus' primary reference was his earlier Fauna Svecica, whose cumbersome pre-binomial name Parus capite nigro: vertice albo, dorso cinereo, pectore albo ("black-headed tit with white nape, ash-grey back, white breast") became the much simpler yet no less unequivocal Parus ater. This name – meaning "dusky-black tit" – was simply adopted from older ornithological textbooks, ultimately going back to Conrad Gessner's 1555 Historia animalium. He gave no type locality except "Europe", but his original description refers to the population inhabiting Sweden (which is consequently included in the nominate subspecies today).[3] The current genus name, is Ancient Greek peri plus the pre-existing genus Parus. The specific ater is Latin for "dull black".[4]
Gessner also notes that the coal tit was known as Kohlmeiß in German – the literal equivalent of its English name, though in its modern orthography Kohlmeise it refers to the great tit (Parus major). That bird was in Gessner's day usually called Spiegelmeiß ("multicoloured tit"[5]), Brandtmeiß ("burnt tit") or grosse Meiß ("great tit") in German. Kölmeyß was attested for P. major by William Turner, but Turner does not list P. ater at all, while Gessner notes that his hunters always used Kohlmeiß for the present species. However, this has since changed, and the modern German name of P. ater is Tannenmeise ("fir tit"), after a typical habitat. This name is attested (as Tannen-Maise) by Johann Leonhard Frisch in the early 18th century already, who furthermore records that P. ater was also called Kleine Kohl-Maise ("small coal tit") whereas Kohl-Maise referred unequivocally to P. major. Frisch collected his data in the Berlin region, where the German dialect was quite different from that spoken by Gessner's Alemannic sources 200 years earlier, and heavily influenced by Middle Low German – the language of the northern German sources of Turner. Regarding that, Tanne is derived from the Old Saxon danna, and thus had spread through the German dialect continuum from north to south. [6]
Most authorities still treat the coal tit in the subgenus Periparus, but the American Ornithologists' Union considers Periparus a distinct genus. This is supported by mtDNA cytochrome b sequence analysis; Periparus seems to be closer to the Poecile tits and chickadees than to the great tit and its relatives. Thus, it belongs to the more advanced Paridae, in which the bright plumage of the more basal lineages is dulled down apomorphically.[7]
In addition, the same data suggest that this species is paraphyletic in regard to the closely related and parapatric spot-winged tit (P. melanolophus) from South Asia, which looks like a slightly crested, darker version of P. ater. Consequently, the spot-winged tit might have to be included in P. ater, or some coal tits could be considered a distinct species. As occasional hybridization has been recorded between the two, mtDNA alone (which is inherited only from the mother) is insufficient to determine whether hybrid gene flow or another trivial cause (such as incomplete lineage sorting) obfuscates the actual relationships, or whether taxonomic rearrangement is indeed required. With the range of these titmice encircling the Himalayas, without further study it cannot even be excluded that they constitute a ring species – with gene flow occurring in Nepal but not in Afghanistan – as has been shown for other passerines in the same region.[7]
A number of coal tit subspecies are distinguished. The differences in colouration are quite pronounced in some of them, while their differences in size are more subtle. Coal tits from Asia follow Bergmann's rule, being larger in colder regions; those from further west, however, do not, as the birds from the uplands around the Mediterranean are larger than those from northern Europe. Across its range, tail length in relation to body length increases along a cline running from southwest to northeast.[8]
The British race P. a. britannicus has an olive hue to its brownish-grey back plumage, distinguishing it from the continental European nominate subspecies P. a. ater and P. a. abietum in which the back is bluish grey without a hint of green or brown. The Irish race P. a. hibernicus is distinguished from britannicus by the pale sulphur-yellow cheeks, breast and belly. It also has a paler rump (due to light fringes of the uppertail coverts) and a larger bill than its relatives from Britain and the Continent.[9]
The North African race P. a. ledouci has yellow underparts and cheeks, and the Cypriot P. a. cypriotes has a buff tinge to its upper parts, and deep buff underparts. Asian subspecies are generally rather dusky brownish except for the black-and-white head;[8] they include among others P. a. michalowskii of the Caucasus, P. a. phaeonotus of Iran, or the Himalayan coal tit[10] P. a. aemodius of southwestern China.
Adult continental coal tit, P. a. ater
(note blue-grey back)
.jpg)
Cyprus coal tit, P. a. cypriotes
(note buff underparts)
_on_line.jpeg)
Irish coal tit, P. a. hibernicus
(note yellowish cheeks and breast)
The coal tit is 10–11.5 cm in length, and has a distinctive large white nape spot on its black head. The head, throat and neck of the adult are glossy blue-black, setting off the off-white sides of the face (tinged grey to yellow depending on subspecies) and the brilliant white nape; the white tips of the wing coverts appear as two wingbars. The underparts are whitish shading through buff to rufous on the flanks. The bill is black, the legs lead-coloured, and irides dark brown.
The young birds are duller than the adults, lacking gloss on the black head, and with the white of nape and cheeks tinged with yellow.
While searching for food, coal tit flocks keep contact with incessant short dee or see-see calls. The species' song – if "song" it can be called – is a strident if-he, if-he, if-he, heard most frequently from January to June, but also in autumn. The song resembles that of the great tit, but much faster and higher in pitch.[11] One variant of this song ends with a sharp ichi. North African birds also have a currr call similar to that of the crested tit (Lophophanes cristatus) which is not found in Africa.
It is typically a bird of temperate humid conifer forest, but apart from that shows little habitat specificity. In Bhutan for example coal tits are fairly common residents above the subtropical zone, at about 3,000–3,800 m ASL, and are found in forests dominated by Bhutan fir (Abies densa) as well as in those characterized by Himalayan hemlock (Tsuga dumosa) and rhododendrons.[12]
The coal tit is an all-year resident throughout almost all range, making only local movements in response to particularly severe weather; only the Siberian birds have a more regular migration. Very rarely, vagrants may cross longer distances; for example the nominate subspecies of continental Europe was recorded in Ireland once in 1960 and once before that, but apparently not since then.
Coal tits will form small flocks in winter with other tits. This species resembles other tits in acrobatic skill and restless activity, though it more frequently pitches on a trunk, and in little hops resembles a treecreeper (Certhia). Its food is similar to that of the others; it is keen on beechmast, picks out the seeds from fir (Abies) and larch (Larix) cones, and joins Carduelis redpolls and siskins in alders (Alnus) and birches (Betula). It will also visit gardens to feed on a variety of foods put out, particularly sunflower seeds.
Coal tits in the laboratory prefer to forage at a variable feeding site when they are in a negative energy budget.[13] They increase evening body mass in response to tawny owl calls.[14] After dawn the coal tits increases body mass as soon as possible if food is obtained at a low rate, increasing body mass exponentially until an inflection point when the increase of body mass is slower.[15] The inflection point of the body mass trajectory is 16.7% delayed compared to a high food availability.[15] Subordinate coal tits are excluded from feeding sites by dominants more often in the early morning than in the rest of the day, and they showed more variability in daily mass gain and body mass at dawn than dominant coal tits.[16] In winter, the red blood cells of coal tits has been shown to contain more mitochondria, which consume oxygen and produce heat.[17][18]
Being common and widespread, the coal tit is not considered a threatened species by the IUCN.[19]
The coal tit has the dubious distinction of having the largest number of bird fleas (Ceratophyllus gallinae) reported from a single nest, 5,754 fleas.[20]
A favourite nesting site is a hole in a rotting tree-stump, often low down, and the nest is deep within the hole; holes in the ground, burrows of mice or rabbits, chinks between the stones in walls, old nests of Pica magpies or other large birds, and squirrel dreys are also occupied. The materials, moss, hair and grass, are closely felted together, and rabbit fur or feathers added for lining. Seven to eleven red-spotted white eggs are laid, usually in May; this species breeds usually once per year.
The coal tit or cole tit, (Periparus ater), is a small passerine bird in the tit family, Paridae. It is a widespread and common resident breeder in forests throughout the temperate to subtropical Palearctic, including North Africa. The black-crested tit is now usually included in this species.
La Nigra paruo estas 10 al 11.5 cm longa, kaj havas distingan grandan blankan makulon en la nuko (plej karaktera eco de la specio) tre kontrasta kun la nigra kapo, kio nomigas la specion, kune kun la malhelgriza dorso kun iom da malhelverda nuanco. La kapo, gorĝo kaj kolo de plenkreskuloj estas brile nigraj, kontraste kun la blanko de la nuko kaj de la vizaĝo; la blankaj pintoj de la flugilkovriloj montras duoblan blankan flugilstrion, kiu diferencigas la specion disde la Blua paruo kaj la Granda paruo, kiuj havas ununuran flugilstrion. La subaj partoj estas blankaj nuance al okro aŭ ruĝeco ĉe la flankoj. La beko estas nigra, la gamboj grizecaj kaj la irisoj malhelbrunaj.
Junuloj estas pli senkoloraj ol plenkreskuloj, la nigra kapo ne havas sheen, kaj la blanko de nuko kaj vangoj estas nuance al flava.
Estas kelkaj subspecioj. La brita raso P. a. britannicus havas olivbrunan dorson, kio distingas ĝin el la nomiga kontinenta raso P. a. ater kies dorso estas pli bluecgriza. La irlanda raso "P. a. hibernicus" rimarkindas pro sia tre sulfurflavo en vangoj, ventro kaj brusto kio ege distingas ĝin. Ili havas ankaŭ pli grandan bekon ol la britaj kaj kontinentaj kuzoj. La vostokovriloj de la irlanda raso ankaŭ montras pli palan pugon. La raso de Nordafriko nome P. a. ledouci havas flavajn subajn partojn kaj vangojn, kaj la raso de Cipro P. a. cypriotes havas okran nuancon en supraj partoj kaj tre okrajn subajn partojn.
La Nigra paruo formas etajn arojn vintre kun aliaj paruoj. Tiu specio similas al aliaj paruoj pro sia akrobata lerteco kaj senripoza agademo, kvankam ili plej ofte grimpas surtrunke, kaj pro la etaj saltetoj iom moviĝas kvazaŭ certiedo. La manĝo estas simila al tiu de la aliaj paruoj; plaĉas al ili fagotrunkojn, plukas la semojn de lariko kaj abio kaj kuniĝas al akantioj kaj kardeloj ĉe betuloj kaj alnoj. Ili ankaŭ vizitas ĝardenojn por manĝi varion de disponeblaj manĝaĵoj, ĉefe semojn de sunfloroj. Dum tiu agado ili montras senhaltan mallongan flugadeton kaj aralvokon; la kanto, se tiu nomo eblas, estas strida if-hi, if-hi, if-hi, aŭdata ĉefe el januaro al junio, sed ankaŭ en aŭtuno. Varianto de tiu kanto aŭ alvoko finas per akra iĉi.
Preferata nestoloko estas truo en putrinta arbostumpo, ofte malsupre, kaj la nesto estas profunda en la truo; ili okupas ankaŭ truojn engrunde, nestotruojn de musoj aŭ kunikloj, fendojn inter ŝtonoj en muroj, malnovajn nestojn de pigoj aŭ aliaj grandaj birdoj, kaj nestotruoj de sciuroj. La nestomaterialo estas musko, haro kaj herbo, kiun oni forte interplekigas kaj oni uzas harojn de kuniklo aŭ plumojn por kovrado; la ino demetas 7 al 11 blankajn ovojn punktitaj je ruĝo, tipe inter paruoj maje; dua ovodemetado ege raras.
Tiu palearktisa specio estis unuafoje priskribita de Linnaeus en sia verko Systema naturae de 1758 kiel Parus ater.[1] Tiele li estis konata dum pli da du jarcentoj.
Plej parto de fakuloj ankoraŭ konsideras la Nigran paruon kiel membro de la subgenro Periparus ene de la genro Parus, sed la American Ornithologists' Union konsideras Periparus kiel distinga genro. Tion konfirmas analizoj de DNA; Periparus ŝajne estas pli proksimaj al la paruoj de la genro Poecileol al aliaj paruoj (Gill et al., 2005).
Krome la samaj informoj sugestas, ke tiu specio estas parafiletika rilate la Nigrakresta paruo kiu aspektas kvazaŭ iom krestita, pli malhela versio de la Nigra paruo. Aŭ la Nigrakresta paruo estu inkludita en P. ater, aŭ kelkaj Nigraj paruoj estu konsiderataj kiel distinga specio. Krome estas pli da kompliko pro hibridiĝoj.
La Nigra paruo estas 10 al 11.5 cm longa, kaj havas distingan grandan blankan makulon en la nuko (plej karaktera eco de la specio) tre kontrasta kun la nigra kapo, kio nomigas la specion, kune kun la malhelgriza dorso kun iom da malhelverda nuanco. La kapo, gorĝo kaj kolo de plenkreskuloj estas brile nigraj, kontraste kun la blanko de la nuko kaj de la vizaĝo; la blankaj pintoj de la flugilkovriloj montras duoblan blankan flugilstrion, kiu diferencigas la specion disde la Blua paruo kaj la Granda paruo, kiuj havas ununuran flugilstrion. La subaj partoj estas blankaj nuance al okro aŭ ruĝeco ĉe la flankoj. La beko estas nigra, la gamboj grizecaj kaj la irisoj malhelbrunaj.
Junuloj estas pli senkoloraj ol plenkreskuloj, la nigra kapo ne havas sheen, kaj la blanko de nuko kaj vangoj estas nuance al flava.
El carbonero garrapinos (Periparus ater)[1] es una especie de ave paseriforme de la familia Paridae propia de Eurasia y el norte de África. Es bastante común y suele ser sedentario, la mayor parte de sus poblaciones no migran.
Es un pájaro pequeño, mide entre 10 y 11,5 cm de largo.[2]
La cabeza es negra, con mejillas y nuca blancas. Por encima es de color gris azulado, con una estrecha banda alar blanca. El vientre y el pecho son de color blanco grisáceo. Los sexos son bastante parecidos entre sí.
Las subespecies muestran, entre sí, algunas diferencias de color en el plumaje.
El pico es negro, las patas color plomizo y el iris marrón oscuro.
Los jóvenes tienen un plumaje más apagado que los adultos, con un negro sin brillo en la cabeza, y con el blanco del cogote y de las mejillas levemente amarillas.
Se alimenta de larvas de insectos y de las semillas de las coníferas. [3]
Tiene descritas veintiuna subespecies:[4]
El carbonero garrapinos (Periparus ater) es una especie de ave paseriforme de la familia Paridae propia de Eurasia y el norte de África. Es bastante común y suele ser sedentario, la mayor parte de sus poblaciones no migran.
Musttihane (Parus ater, sün. Periparus ater) on linnuliik tihaslaste sugukonnast. Ta on Euroopa üks väiksemaid tihaseid, pöialpoisist veidi suurem.
Musttihane on ligi 20 alamliigiga laialdaselt levinud Euroopas, Siberis (kus ulatub põhjapolaarjooneni), Kamtšatkal, Primorjes, Sahhalinil, Jaapanis, Mandžuurias, Himaalajas, Kaukaasias, Iraanis ja Loode-Aafrikas.[1] Alamliigid on jaotatud rühmadeks ater, atlas, cypriotes, caucasus, aemodius ja ptilosus [2], see aga pole lõplik jaotus. Musttihane elutseb okaspuistutes ja mägimetsades. Areaali lõunaosas on musttihane paigalind, keskosas hulgulind ja põhjaosas rändlind. Eestis on musttihane ebaühtlaselt levinud, aastati kõikuva arvukusega väikesearvuline kuni üsna harilik haudelind, kelle pesitsusaegset arvukust hinnatakse 15 000 - 25 000 paarile, talvist arvukust 30 000 - 60 000 isendile [3]. Eestis eelistab musttihane pesitsusaegse elupaigana kuusikuid ja kuuse-segametsi.
Musttihase pea ja kael on ülaltpoolt läikivmustad, kuklal kitsas valge triip, põsed ja kaela külg on valged. Selg on hallikas, nimmepiirkond ja sabaalune oliivpruuni varjundiga. Saba on hallikaspruun. Kurgualune on must. Pugu, rind ja kõhualune määrdunudvalged. Tiivad pruunid, kahes reas valgete laigukestega. Aasias leidub lühikese tutiga alamliike.
Musttihane pesitseb mai algusest juuni keskpaigani. Pesa valmistatakse samblast, loomakarvadest, taimevillast ja niinekiududest. Pesa sisekihis leidub ämblikuheiet ja harva udusulgi. Kurnas leidub 6–13 muna. Levila lõunaosas on musttihasel kaks kurna aastas: esimeses, aprilli lõpul või mai algul, 8–11 muna, teises, juunis, 7–9 muna. Emaslind haub 12–14 päeva. Isane toidab teda, tuues talle toitu 2–3 korda tunnis. Nagu teistelgi tihastel, nii ka musttihastel ei kooru pojad korraga, vaid paari päeva jooksul ning sel ajal jätkab isaslind emaslinnu ja poegade toitmist. Seejärel, kuni poegade lahkumiseni pesast (umbes 20 päeva), osalevad emas- ja isaslind poegade toitmises võrdselt. Päeva jooksul toovad nad pessa toitu mitusada korda. Vanemad toidavad poegi ka nädala jooksul pärast nende pesast lahkumist.[1]
Musttihane sööb putukamune, liblikaid ja nende röövikuid, sarnastiivalisi (täid ja lehetäid), harvem ämblikke, kiletiivalisi ja mardikaid. Talvel toitub ta peaaegu ainult okaspuude seemnetest.
Suve lõpul ja sügisel korjab ta toiduvarusid. Püütud putukaid või hangitud seemneid peidab ta mitmekaupa koorepragudesse, oksaharude vahele ja okaste vahele. Sealjuures suruvad nad saagi oksa vastu altpoolt, et pealesadav lumi ei takistaks juurdepääsu sellele.
Musttihane (Parus ater, sün. Periparus ater) on linnuliik tihaslaste sugukonnast. Ta on Euroopa üks väiksemaid tihaseid, pöialpoisist veidi suurem.
Pinu kaskabeltza (Periparus ater) paridae familiako hegazti paseriformea da, Europa eta iparraldeko Afrikako eskualde epel eta tropikaletan bizi dena[1].
Pinu kaskabeltzak hainbat azpiespezie ditu:
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Pinu kaskabeltza (Periparus ater) paridae familiako hegazti paseriformea da, Europa eta iparraldeko Afrikako eskualde epel eta tropikaletan bizi dena.
Kuusitiainen (Periparus ater) on Suomen pienin tiainen, joka näppärästi keinuu kuusen oksilla tarvittaessa pää alaspäin.
Musta pää, ruskehtava vatsa, harmaat siivet. Vaalea niskalaikku ja pieni koko auttavat erottamaan kuusitiaisen hömötiaisesta. Pituus 11 cm, siipien kärkiväli 18 cm, paino 8 g. Pienimpiä suomalaislintuja. Puuhakas ja eloisa, liikkuu ja oleilee etupäässä kuusten latvaosissa.
Laulu kirkas ja voimakas ”piiti-piiti-piiti…”, usein pitkinä sarjoina kuusen latvasta. Laulu muistuttaa kiireistä talitiaisen laulua. Äänet tiaismaisia tiitityksiä, paitsi tunnusomainen, vihervarpusmainen vihellys ”tiii-tyy”.
Vanhin suomalainen rengastettu kuusitiainen on ollut 7 vuotta 14 päivää vanha.[2] Euroopan vanhin on ollut brittiläinen 9 vuotta 4 kuukautta vanha kuusitiainen.[3]
Eurooppa ja Pohjois-Aasia Japaniin saakka, sekä Pohjois-Afrikka. Suomessa se pesii Tornion-Kuusamon korkeudelle saakka. Runsain se on Etelä-Suomessa, etenkin Hämeen ja Uudenmaan kuusivaltaisilla seuduilla. Esiintymisen vuosivaihtelu on suurta.
Suomessa pesii noin 30 000 – 100 000 kuusitiaisparia.[4]
Viihtyy parhaiten vanhoissa kuusikoissa, myös muissa havumetsissä ja sekametsissäkin. Suomessa lajia ei tavata puhtaissa lehtimetsissä. Syysmuutolla tavataan melko yleisesti ulkomeren saarilla. Talvella kuusitiainen tulee taajamien lintulaudoille, harvoin keskikaupungille.
Kuusitiainen tekee pesänsä valmiiseen koloon: jonkun muun lajin hylkäämään pesään tai ihmisen tekemään pönttöön (lentoaukko n. 27 mm). Hyväksyy pesäpaikaksi myös monenlaiset muut kolot, esimerkiksi kaatuneen puun juurakossa, aidantolpassa, rakennuksessa jne. Muninta alkaa Etelä-Suomessa vapun jälkeen. Naaras munii 8–10, keskimäärin 9, punapilkkuista valkoista munaa, joita se hautoo pari viikkoa. Poikaset lähtevät pesästä lentokykyisinä runsaan 2 viikon ikäisinä. Molemmat emot ruokkivat niitä pesässä ja vielä 1–2 viikkoa pesästä lähdön jälkeen. Usein kuusitiaiset pesivät toisen kerran joko samaan tai lähistöllä olevaan koloon. Näihin pesiin munitaan kesäkuun loppupuolella. Munamäärä on pienempi kuin ensimmäisessä pesueessa.
Kesällä pienet hyönteiset ja hämähäkit, kesäpäivän aikana se tarvitsee n. 2 g ravintoa. Syksyllä se varastoi kuusen oksien kätköihin havupuiden siemeniä ja selkärangattomia. Esimerkiksi kirvoista kuusitiainen tekee pienen pallon ja kiinnittää sen neulasten varaan. Talvella se syö varastoimiaan eväitä ja käy mieluusti lintulaudoilla syömässä rasvaa, maapähkinää ja auringonkukansiemeniä.
Kuusitiainen (Periparus ater) on Suomen pienin tiainen, joka näppärästi keinuu kuusen oksilla tarvittaessa pää alaspäin.
Periparus ater
La mésange noire (Periparus ater), anciennement Parus ater, est une espèce de passereaux de la famille des Paridés.
La mésange noire, la plus petite des mésanges (11 cm pour 8 à 10 g), a un plumage caractéristique : sa tête est noire avec des joues blanches et une tache blanche sur la nuque. La partie supérieure de son corps est gris olivâtre. La partie inférieure est assez claire avec une nuance chamois rosé sur les flancs et elle a deux bandes alaires blanches visibles.
La mésange noire se nourrit d'insectes l'été et de graines en hiver, surtout celles des conifères.
Très sociable. Sédentaire, l'espèce entreprend cependant des déplacements erratiques pour mieux exploiter des ressources en graines dont elle fait parfois provision dans des caches. On la rencontre alors en petits groupes, non seulement dans les résineux des parcs et jardins mais aussi dans les feuillus. Elle est commune dans toute la France et habite toute l'Europe, en dehors des régions les plus nordiques.
La mésange noire zinzinule. Son cri est un tsi flûté. Son chant, assez sonore, est de la forme pitchou-pitchou-pitchou.
Établi dans les trous des souches d'arbres ou les fissures de rochers, son nid est fait de mousse recouvert de poils. La mésange noire pond 8 ou 9 œufs essentiellement entre avril et juin. Une à deux couvées par an. L'incubation dure 13 ou 14 jours et les oisillons s'envolent après 16 à 19 jours.
Partout en Europe ; aussi en Asie et en Afrique du Nord.
Se rencontre dans les régions boisées, surtout de conifères, mais aussi dans des forêts mixtes ou de feuillus, parfois dans les jardins.
L'espèce a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné en 1758, sous le nom initial de Parus ater[1].
D'après la classification de référence (version 3.4, 2013) du Congrès ornithologique international, cette espèce est constituée des sous-espèces suivantes (ordre phylogénique) :
La mésange noire bénéficie d'une protection totale sur le territoire français depuis l'arrêté ministériel du 17 avril 1981 relatif aux oiseaux protégés sur l'ensemble du territoire[2]. Il est donc interdit de la détruire, la mutiler, la capturer ou l'enlever, de la perturber intentionnellement ou de la naturaliser, ainsi que de détruire ou enlever les œufs et les nids, et de détruire, altérer ou dégrader son milieu. Qu'elle soit vivante ou morte, il est aussi interdit de la transporter, colporter, de l'utiliser, de la détenir, de la vendre ou de l'acheter s'il s'agit d'oiseaux prélevés dans le milieu naturel. Depuis l'arrêté de mars 2006 et pour application de la réglementation européenne, ces interdictions ne s'appliquent plus aux oiseaux nés et élevés en captivité.
Periparus ater
La mésange noire (Periparus ater), anciennement Parus ater, est une espèce de passereaux de la famille des Paridés.
Éan beag atá dúchasach don Eoraip, an Áise agus an Afraic. An ceann is an muineál dubh, na leicne is cúl an chinn bán. Áitríonn sé coillearnach, (coillearnach bhuaircíneach go príomha) agus gairdíní. Itheann sé síolta agus tógann feithidí ó choirt na gcrann.
Is síol ainmhí é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
O ferreiriño negro ou ferreiriño común (Periparus ater, antes Parus ater) é unha ave paseriforme da familia paridae, común en Europa, Asia e o norte de África.
O ferreiriño é pequeno, mide apenas 11 cm e 8 ou 10 gr de peso. A súa plumaxe é ben característica, coa cabeza negra cunha caracterísca mancha branca na caluga que destaca sobre o resto da plumaxe; o seu lombo é cinsento.
En Galicia é un paxaro común e cóntase entre as especies protexidas.
La cincia mora (Periparus ater (Linnaeus, 1758)) è un uccello della famiglia delle cince (Paridae).[2]
La cincia mora è lunga appena 11 cm e pesa da 8 a 10 grammi. Ha un ciuffo nero con una caratteristica macchia bianca sulla nuca che si distacca come striscia longitudinale dal resto del piumaggio del collo. Ha guance bianche o biancastre con un bavaglino nero. La parte inferiore va dal giallastro al biancastro, i fianchi sono color camoscio. La parte superiore è di colore olivastro o grigio piombo con una doppia barra alare.
I richiami sono bassi, esili "si-si" o sottili "sirrrrr". Il canto è un alto, veloce e basso "wize-wize-wize".
Il cibo consiste in insetti, in inverno anche in semi di vari sempreverdi, soprattutto pinoli che la cincia trova facendo cadere le pigne per terra.
Costruisce il nido non solo nelle cavità degli alberi ma anche in quelle rupestri, terrestri e nelle fessure del terreno. È fatto con muschio, radici, fili d'erba, rovi e lana. La femmina cova 8-10 uova per 14-16 giorni. I piccoli vengono nutriti nel nido per 16-17 giorni, dopodiché per un altro po' di tempo mentre volano già liberi. Nella parte settentrionale del territorio di diffusione c'è una covata all'anno, in quella meridionale sono possibili fino a tre covate. Il periodo di cova va da maggio a luglio.
L'habitat preferito è la foresta di conifere. Nelle foreste miste cercano sempre le conifere. In Europa meridionale le cince more si trovano anche in boschi decidui; in Europa occidentale occupano anche giardini. In annate con successo riproduttivo superiore alla media la specie tende ad espandersi in territori normalmente non occupati.
.jpg)
Animalia) Tipas: Chordiniai Chordata) Klasė: Paukščiai Aves) Būrys: Žvirbliniai paukščiai Passeriformes) Šeima: Zyliniai Paridae) Gentis: Zylės Parus) Rūšis: Juodoji zylė Parus ater) Mokslinis pavadinimas Parus ater
Juodoji zylė (lot. Parus ater, angl. Coal Tit, vok. Tannenmeise) – zylinių (Paridae) šeimos paukštis.
Juodoji zylė gerokai mažesnė už naminį žvirblį. Ją lengva pažinti iš didelės dėmės ant sprando. Patino ir patelės galva juoda, žvilganti. Skruostai ir dėmė pakaušyje balti. Nugarinė dalis melsvai pilka. Uodega tamsiai pilka. Sparnai rusvai pilki su dviem baltomis juostelėmis. Gerklė juoda. Kūno apatinė pusė balsva, šonai rusvo atspalvio. Snapas juodas. Kojos tamsiai pilkos. Rainelė tamsiai ruda. Jauniklių dėmė ant sprando ir apatinė kūno dalis nešvariai balsva, juoda spalva blanki. Tik išsiritusių jauniklių galva bei nugara apaugusi pilkais pūkais.
Arealas pertrauktas. Eurazijoje paplitusi nuo Skandinavijos iki Japonų jūros. Šiaurėje arealas siekia Kolos pusiasalį, Obės žemupį, Lenos aukštupį. Pietuose arealas tęsiasi iki rytinio Mianmaro, Altajaus, Volgos vidurupio, Karpatų, Viduržemio jūros pakrantės. Izoliuotos arealo dalys yra pietryčių Kinijoje, Vidurinės Azijos, Irano kalnuose, Kryme, Libane, Šiaurės Amerikoje, įvairiose salose. Žiemoja paplitimo areale.
Lietuvoje veisimosi periodu retoka, pagausėja traukimo laikotarpiu.
Būdinga senesnių eglynų gyventoja. Aptinkama ir mišriuosiuose miškuose: juodalksnynuose, pušynuose, drebulynuose, beržynuose, kuriuose auga daug eglių. Rudenį ir žiemą klajoja po mišką būreliais kartu su zylėmis, lipučiais, nykštukais.
Lizdus krauna eglių, juodalksnių, beržų išpuvusiuose plyšiuose, uoksuose, kartais stuobriuose, uoksiniuose ir lentiniuose inkiluose. Paprastai renkasi žemai esančius uoksus. Vienoje dėtyje paprastai būna 8–10 kiaušinių, kurių svoris – maždaug po 1 gramą. Peri tik patelė, padėjusi paskutinį kiaušinį, apie 15 dienų. Perėdama nenoriai palieka lizdą. Trukdytoją gąsdina: staigiai aukštyn ištiesia kaklą, plasnoja sparnais ir šnypšdama pašoka. Išsiritusius jauniklius maitina abu porelės nariai. Lizde zyliukai išbūna apie 18 dienų. Paprastai per metus išvedamos dvi vados.
Minta vabzdžių kiaušinėliais, vikšrais, eglių ir pušų sėklomis. Labai šaltomis žiemomis ir spygliuočių nederliaus metais juodųjų zylių sumažėja. Vasarą jų skaičių riboja tinkamų perėti vietų trūkumas, todėl kertant miškus svarbu palikti medžius su uoksais, nes šios zylės retai peri dirbtiniuose inkiluose.
Juodoji zylė
Juodoji zylė (dešinėje)
Video medžiaga
Juodoji zylė (lot. Parus ater, angl. Coal Tit, vok. Tannenmeise) – zylinių (Paridae) šeimos paukštis.
Meža zīlīte (Periparus ater) ir neliela auguma zīlīšu dzimtas (Paridae) dziedātājputns, kas sastopams Eirāzijā un Ziemeļāfrikā, mērenajā un subtropu joslās.[1] Izdala 21 pasugu.[2]
Nesenā pagātnē meža zīlīte tika sistematizēta zīlīšu ģintī (Parus), tomēr pēdējo gadu DNS pētījumi zīlīšu dzimtas sistemātikā ir ieviesuši izmaiņas.[3]
Meža zīlīte izplatīta ļoti plašā areālā: gandrīz visā Eiropā, izņemot Islandi un galējos ziemeļos; ārpus Eiropas plašā zonā uz austrumiem pāri Sibīrijai līdz Sahalīnai, Kuriļu salām un Japānai; uz dienvidiem Ziemeļāfrikas rietumos, Turcijā, Kiprā un Kaukāzā, kā arī lokalizētas populācijas sastopamas Irānas ziemeļos, Turkmenistānā, Kazahstānā, Himalajos, Mjanmā, Ķīnas dienvidaustrumos un Taivānā.[1][4]
Ziemo ligzdošanas areālā, taču atsevišķos gados jaunie putni veic masveidīgas migrācijas areāla robežās.[4]
Meža zīlīte Latvijā ir samērā parasta ligzdotāja un nometniece, tomēr mazākā skaitā nekā citas zīlītes. Uzturas jauktos un skujkoku mežos, visbiežāk egļu mežos vai jauktos mežos ar egļu piejaukumu.[4][5] Reti sastopama ārpus veciem skujkoku mežiem.[6]
Daļa putnu rudenī klejo uz dienvidiem. Rudens ceļošanas laikā skaits gadu no gada ievērojami svārstās saistībā ar periodiskām invāzijām, kas izraisās gan gados ar labām ligzdošanas sekmēm, gan gados ar barības bāzes deficītu vasaras otrajā pusē — rudenī.[4][5] Latvijā ligzdo un caurceļo nominālpasuga P. a. ater.[4]
Meža zīlīte ir maza auguma zīlīte ar smalku, slaidu knābi un salīdzinoši īsu asti.[7][8] Tā ir vismazākā Latvijā sastopamā zīlīte.[5] Ķermeņa garums 10—12 cm, spārnu plētums 17—21 cm, svars 7,2—12 g.[7][9]
Nominālpasugai mugura un aste zilganpelēka, vēderpuse gaiši bēša. Galva ogļu melna ar baltiem laukumiem uz vaigiem un pakauša. Pazode melna. Uz spārniem divas baltu raibumiņu joslas, jo spārnu segspalvas ar baltiem galiem. Kopumā izskatās tumši pelēcīga. Kājas zilganpelēkas, knābis melns, acis tumši brūnas. Abi dzimumi izskatās līdzīgi, lai gan mātītei pazodes melnais laukums salīdzinoši šaurāks. Jaunie putni kopumā blāvāki, to pavēderes ar dzeltenīgāku nokrāsu.[5][8][10]
Pasugas savstarpēji atšķiras lielumā un ar apspalvojumu. Piemēram, Lielbritānijas meža zīlītei mugura ir viegli olīvzaļa, salīdzinot ar nominālpasugas pelēkbrūno muguru, bet Ziemeļāfrikas pasugai vaigi ir gaiši dzelteni, nevis balti. Toties Afganistānā un Pakistānā dzīvojošajai pasugai ir melns, smails cekuliņš, kā arī pavēdere ir tumši pelēka. Atšķirīgā izskata dēļ nesenā pagātnē tā tika klasificēta kā atsevišķa suga.
Āzijā ziemeļos dzīvojošās meža zīlītes ir lielākas nekā dienvidos, bet Eiropā Vidusjūras reģionā dzīvojošās ir lielākas nekā ziemeļu zīlītes. Astes garuma proporcija ar ķermeni dažādām pasugām arī ir atšķirīga. Jo pasuga dzīvo tālāk virzienā no dienvidrietumiem uz ziemeļaustrumiem, jo aste kļūst garāka. [11]
Meža zīlīte ir nometnieks vai salīdzinoši īsu distanču gājputns. Ziemeļos dzīvojošās populācijas veic garākus pārlidojumus. Mājo skujkoku un jauktu koku mežos. Iemīļoti egļu meži, jaukti ar bērziem, un priežu meži, jaukti ar lapeglēm. Sastopama arī pilsētās un citu apdzīvoto vietu tuvumā, kur aug skujkoku stādījumi. Ārpus vairošanās sezonas daudz biežāk sastopama arī lapu koku mežos, parkos un dārzos.[1]
Ļoti kustīga, veikla un akrobātiska, bieži var novērot karājamies zarā ar kājām gaisā. Arī ātra un izveicīga lidotāja. Spēj lidot uz vietas, kamēr apskata lapu no apakšas un noņem kukaini no tās.[5][10] Ziemas periodā uzturas nelielos baros ar citu sugu zīlītēm, jo tām visām ir līdzīgi barošanās ieradumi.[12]
Barojas ar bezmugurkaulniekiem, skujkoku sēklām un augu sulu. Ziemā apmeklē putnu barotavas. Meža zīlīte apdzīvotās vietās māk pārdurt piena pakas, lai pamielotos ar krējumu.[1] Barību meklē galvenokārt skujkoku galotnēs un zaros vainaga ārpusē.[5] Smalkais knābis tai ļauj piekļūt pie sēklām zem čiekura zvīņām un pie kukaiņiem starp skujām.[10] Vasaras periodā veido barības uzkrājumus ziemai.[6] Ziemas periodā pārmeklē koku mizas spraugas, kurās ziemo kukaiņi. Labprāt apmeklē putnu barotavas. Īpašs gardums ziemā ir saulespuķu sēklas, zemesrieksti un speķis.[12][10]
Ligzdošanas sezona ilgst no marta beigām līdz jūlija beigām. Ligzdai kausveida forma, veidota gandrīz tikai no sūnām, reizēm izmantoti daži dzīvnieku mati un spalvas. Parasti atrodas koka dobumā vai spraugā (gan dabīgos, gan dzeņu kaltos koku dobumos), bet reizēm arī klints vai ēku konstrukciju spraugās un iedobēs, uz zemes zem akmeņu krāvumiem, kā arī putnu būrīšos.[1][5][12][10]
Sezonā 1—2 perējumi. Dējumā 3—13 baltas olas ar sarkanbrūniem raibumiņiem. Inkubācijas periods ilgst 14—16 dienas, perē tikai mātīte. Par mazuļiem rūpējas abi vecāki. Jaunie putni izlido 16—20 dienu vecumā.[1][5][8][10]
Meža zīlīte ir 21 pasuga:[2]
Meža zīlīte (Periparus ater) ir neliela auguma zīlīšu dzimtas (Paridae) dziedātājputns, kas sastopams Eirāzijā un Ziemeļāfrikā, mērenajā un subtropu joslās. Izdala 21 pasugu.
Nesenā pagātnē meža zīlīte tika sistematizēta zīlīšu ģintī (Parus), tomēr pēdējo gadu DNS pētījumi zīlīšu dzimtas sistemātikā ir ieviesuši izmaiņas.
De zwarte mees (Periparus ater; synoniem: Parus ater) is een zangvogel uit de familie van echte mezen (Paridae).
Ze worden ongeveer elf centimeter groot, ongeveer even groot als de pimpelmees. De kop is relatief groot, er is geen zwarte buikstreep aanwezig zoals bij de koolmees. De zwarte mees heeft twee witte vleugelstrepen, een zwarte kruin, witte wangvlekken en een witte vlek in de nek. Mannetje en vrouwtje zijn gelijk.
Het voedsel bestaat hoofdzakelijk uit spinnetjes en insecten, in de winter zaden van sparren, de mees foerageert ook wel in loofbomen. Nestelt in boomholen, rotsspleten, of nestkasten, maar ook in gaten in de grond.
De zwarte mees komt in het overgrote deel van Europa het hele jaar voor, waaronder in Nederland en België. Zwarte mezen komen veel voor in naaldbossen en minder vaak in tuinen dan de kool- en pimpelmees.
Het aantal broedparen in de periode 2013-2015 lag tussen 16.000 en 20.000.[2]
De zwarte mees telt 24 ondersoorten:
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Parus ater op Wikimedia Commons. 
Nederlandstalige Wikisource (Keulemans spreekt van de dennemees).De zwarte mees (Periparus ater; synoniem: Parus ater) is een zangvogel uit de familie van echte mezen (Paridae).
Svartmeisa (Periparus ater) er ein liten fugl i meisefamilien som er vanleg i mesteparten av Europa og delar av Asia og Afrika. I Noreg finn me ho som oftast i barskog (særleg gran) nord til Saltdalen og Fausketraktane.
Svartmeisa er ein liten fugl, som vert mellom 10 og 11,5 cm lang i vaksen alder. Hovudet, nakken og delar av brystet er svart, bortsett frå ein karakteristisk kvit flekk i bakhovudet og på sidene av andletet. Undersida er lys, og beina er blyfarga. Ungfuglen liknar foreldra.
Fuglen et frø og insekt, og hamstrar næring. Han er stand- og streiffugl, og opptrer nokre år i invasjonar.
Svartmeisa er den einaste av meisene som vanlegvis hekkar i holrom på bakken eller i fjellsprekkar, men også i treholer og liknande. Det er hoa som byggjer reiret, som regel av mose, ull og hår. Ho legg 8-9 (7-11) kvite egg med raudbrune flekkar. Som regel får dei 1-(2) kull i april-mai og juli-august. Hannen rugar i 14-18 dagar og ungane si reirtid er 16-19 dagar.
Svartmeisa lokkar tynt og fløytande m.a. «tuii, tuii si tuu» eller «stii!» Songen liknar litt på kjøttmeisa, men tonane er lysare, meir vemodsfylte: «ti-du-vii ti-du-vii, ti-vitt», eller med tydeleg s-lyd, «ti-vits ti-vits»
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Svartmeis Svartmeisa (Periparus ater) er ein liten fugl i meisefamilien som er vanleg i mesteparten av Europa og delar av Asia og Afrika. I Noreg finn me ho som oftast i barskog (særleg gran) nord til Saltdalen og Fausketraktane.
Svartmeis (vitenskapelig navn Periparus ater tidl. Parus ater) er en fugl i meisefamilien. Lengden er ca. 11 cm, og vekten er ca. 9 gram. Den er med dette den minste i meisefamilien.
Svartmeisen har en kort stjert. Hodet er svart med hvite kinnflekker og fuglen har en hvit flekk i nakken. På oversiden er den grå med hvite vingebånd og på undersiden har den en lys gråbeige farge. Den kan forveksles med granmeis og løvmeis, men disse har ikke en hvit nakkeflekk.
Svartmeisen er en sosial fugl som gjerne holder seg sammen med andre fugler om vinteren. Ofte kan man se den i flokker sammen med granmeis og fuglekonger.
Fuglen er insekteter om sommeren, men på høsten går den over til frø og bær, som den hamstrer. Den er ganske vanlig ved fuglebrettet vinterstid, spesielt hvis den har gått tom for mat som den har hamstret.
Fuglen hekker fra april til juli, ofte får den to kull pr. år. Svartmeisen får 8 – 10 egg, og rugetiden er 14 – 16 dager. Ungene forlater redet etter 14 – 16 dager. Svartmeisen bygger rede i trehull, men kan også finne på å bygge reir i hulrom på bakken eller i en fjellsprekk. I Norge finnes den i Sør-Norge og nord til Troms.
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Svartmeis (vitenskapelig navn Periparus ater tidl. Parus ater) er en fugl i meisefamilien. Lengden er ca. 11 cm, og vekten er ca. 9 gram. Den er med dette den minste i meisefamilien.
Multimedia w Wikimedia Commons Sosnówka, sikora sosnówka (Periparus ater) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor (Paridae).
Zamieszkuje prawie całą Europę, północne i centralne obszary leśnej strefy Azji i północno-zachodnią Afrykę. Bardziej na południe występują izolowane tereny lęgowe w borach iglastych położonych w wysokich górach - są to prawdopodobnie pozostałości po ostatnim okresie lodowcowym. Obecnie tamtejsze populację zwiększają osobniki wędrujące tu z północy. Gnieżdżące się tam sikory sosnówki mogą czasami migrować masowo na zimę w kierunku południowym. Częściowo osiadły, w zimie zwłaszcza ptaki z północnych populacji podejmują niedalekie wędrówki i koczują (przyloty od marca do maja i odloty od września do października). Migrują na Półwysep Pirenejski i nad basem Morza Śródziemnego. Po drodze czeka na nie wprawdzie wiele zagrożeń, ale na zimowiskach łatwiej jest o pokarm. Jednak większość osobników zachodniej i środkowej Europy pozostaje na terenach lęgowych. Większość z nich cierpi z powodu zimna i zwłaszcza braku pokarmu, który muszą zbierać w ciągu krótkich dni aby przetrwać długie zimowe noce. Wprowadzanie świerkowych monokultur na niziny i pogórza sprawiło, że znacznie powiększył się obszar występowania tego gatunku, szczególnie w zachodniej i środkowej Europie.
Wyróżnia się następujące podgatunki, zamieszkujące odpowiednio[5][2][6]:
Drobny ptak o krępej sylwetce i dużej głowie. Obie płci ubarwione jednakowo. Głowa i gardło czarne z białymi policzkami i plamą na karku i potylicy. Upierzenie na brzuchu od białego do jasnobeżowego (nie ma tu czarnej pręgi jak u bogatki ani żółtawych odcieni). Wierzch ciała, skrzydła i ogon szaroniebieskie (u podgatunków: nominatywnego P. ater ater, P. ater isularis i P. ater rufipectus) lub oliwkowozielone (u podgatunków P. ater britannicus i P. ater abietum). Na skrzydłach dwa białe paski (utworzone z białych zakończeń pokryw skrzydłowych), które są bardziej wyraziste niż u innych sikor. Pomagają one w oznaczeniu ptaka z większej odległości. Dziób cienki, czarny, nogi ołowianoszare. Młode podobne do dorosłych, ale z mniej wyraźnym rysunkiem.
Podobna do bogatki, lecz mniejsza i bledsza. Charakterystycznymi cechami odróżniającymi są: brak czarnego paska na brzuchu oraz podłużna biała plama na karku, która wraz z białymi policzkami tworzy trzy "okienka".
Bardzo ruchliwa i zwinna, żerując często zwiesza się z gałązek głową w dół. Przebywa głównie w koronach drzew. Nie kryje się przed człowiekiem. To ptak towarzyski, bo poza okresem lęgowym tworzy stada, których liczebność dochodzi do kilkudziesięciu osobników, a w czasie migracji nawet kilku tysięcy. Zimą w Polsce można ja spotkać stadach mieszanych, które tworzy z innymi sikorami, pełzaczami, kowalikami, mysikrólikami i dzięciołami. Ptaki razem szukają pokarmu i ostrzegają się nawzajem przed drapieżnikami. Głównym naturalnym wrogiem sosnówek są sóweczki - kiedy je zauważą, od razu alarmują o ich obecności.
ok. 8 g
Wabi m.in. wysokim, cienkim, krótkim "si-si-si" (podobne w brzmieniu do mysikrólika), a zaniepokojenie wyraża smętnym, nosowym, niewyraźnym "tiiju". Głos czysty i miękki, bez dźwięków trzeszczących takich jak u bogatki. Śpiew to głośne, rytmiczne, jasno brzmiące i monotonne "wici-wici-wici", nieco podobne do śpiewu bogatki, ale zawsze dwusylabowe, płynnie połączone i szybsze. Często śpiewa siedząc na wierzchołku drzewa. Melodia sosnówki rozlega się wśród świerczyn od jesieni do początku lata. Ptaki milkną w trakcie niesprzyjającej zimowej pogody, ale odzywają się od razy, gdy zaświeci słońce. Niektóre strofy piosenki przypominają wykonanie bogatki, choć sosnówka wykonuje je szybciej i głośniej.
Zwykle ok. 2 lat, choć odnotowano też ptaka żyjącego 8 lat i 9 miesięcy.
Związana z drzewami iglastymi, głównie świerkiem. Preferuje głębsze partie starych, zwartych borów świerkowych i jodłowych (tu jest to najliczniejsza sikora), zwłaszcza rosnące w wyższych położeniach górskich lub na suchych stanowiskach, ale też lasy mieszane z tymi drzewami. W górach spotykana tylko w lasach regla górnego. Wbrew nazwie, lasy sosnowe zamieszkuje rzadko i nielicznie. Występuje też w ogrodach lub na cmentarzach z wysokimi świerkami. Rzadko zamieszkuje lasy liściaste z domieszką drzew iglastych. W przeciwieństwie do bogatki i modraszki omija parki i drzewostany liściaste. Brytyjski podgatunek P. ater britannicus zamieszkuje również lasy liściaste i parki.
Owady żyjące na drzewach iglastych poczwarki, imago, ich gąsienice i jajeczka, zbierane z gałązek drzew oraz z igieł, również muchówki, mszyce, rośliniarki. Oprócz tego pająki i inne bezkręgowce. W okresie zimowym zjada nasiona świerka, a także sosen, limb, buka i jodeł. W "latach nasiennych" - okresach urodzaju nasion świerka - robi zapasy pożywienia, ukrywając je w spękaniach kory i pomiędzy igliwiem.
Dla przebywających zimą na terenach lęgowych ptaków zima to trudny okres. Najgorzej znoszą go przy grubej pokrywie śnieżnej, która może zalegać na gałęziach, w czasie szronu i szadzi. W takim przypadku sikory nie mogą dostać się do korowiny i igliwia, gdzie ukrywają się stadia spoczynkowe owadów. Często w tym okresie szukają nasion na ziemi lub odwiedzają karmniki. Ptak gromadzi zapasy na zimę o początek okresu lęgowego poprzez wciskanie owadów i nasion w zakamarki kory, pomiędzy igły lub w ziemię.
Pomiędzy gałęźmi i igłami w koronach drzew iglastych wykazują bardzo dużą ruchliwość i zwinność. Często sosnówki można zobaczyć jak zwieszają się na zakończeniach pędów stale szukając pomiędzy poszczególnymi igłami smakowitych kąsków, np. wydłubując nasiona z szyszek. Rzadziej spotykana na żerowaniu na pniu czy grubych gałęziach.
Sikora sosnówka konkuruje o pokarm z innymi gatunkami sikor, zwłaszcza z czubatką i czarnogłówką. Ze względu na małą masę i wyspecjalizowaną budowę dzioba jest w stanie lepiej korzystać z zasobów pokarmowych znajdujących się na najcieńszych, zewnętrznych gałązkach iglastych drzew. Pozostałe sikory żerują wewnątrz koron drzew, na grubszych gałęziach i pniach. W ten sposób sikory dzielą drzewo na strefy w którym najchętniej zdobywają pożywienie i unikają jego podbierania. Gdy w danym miejscu brakuje danego gatunku sikory to inny zajmuje zwolniony obszar żerowania.
Wyprowadza jeden lub dwa lęgi w roku, pierwszy zwykle w końcu kwietnia lub maju, a ewentualny drugi - w czerwcu. Okres lęgów może się opóźniać zależnie od pogody, zwłaszcza wysoko w górach. Zupełnie wyjątkowo zdarza się wyprowadzenie trzeciego lęgu w sezonie. Tworzone pary są monogamiczne.
Naturalne dziuple lub budki lęgowe z małym otworem wejściowym, położone nisko (do 2 m nad ziemią), czasem w spróchniałym pieńku. Wyjątkowo także norka w ziemi, zwłaszcza tam gdzie jest duża konkurencja o miejsca lęgowe i sosnówka przegrywa z większymi gatunkami. Gniazdo grubo wyściełane jest mchem, gęsto splecioną sierścią i wełną, a zbudowane z traw. Zwykle nie ma tam piór.
W lasach iglastych sosnówki rzadko mogą znaleźć odpowiednie dziuple po dzięciołach dlatego też zakładają gniazda w różnych nadających się do tego miejscach - rozłupanych drzewach, korzeniach, a nawet w norach myszy na ziemi. Aby zasiedliły budkę lęgową ta musi mieć wlot o średnicy 27–28 mm (w przypadku bogatki jest szerszy, bo ok. 32–34 mm).
Samica składa w maju 7-10 matowych białych jaj o czerwonych nakrapianiu, podobnych do jaj modraszki. Jaja są wysiadywane wyłącznie przez samicę, przez 14-16 dni.
Młode, gniazdowniki, opuszczają gniazdo po 18-20 dniach i następnie koczują wraz z rodzicami w koronach drzew. Po wykluciu potomstwem zajmują się oboje rodzice. Samiec zbiera dla piskląt małe gąsienice motyli.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[7].
O chapim-carvoeiro (Periparus ater, antigamente Parus ater) é uma ave da ordem passeriformes e pertencente à família Paridae. Apresenta o barrete e o queixo pretos, contrastando com as faces e a nuca brancas.
Tal como a maioria dos chapins, esta espécie vive em zonas florestais, apresentando preferência por resinosas. Ocasionalmente também ocorre em parques e jardins urbanos. Nidifica em buracos de árvores, podendo também ocupar caixas-ninho.
Este chapim ocorre na Europa, na Ásia e no norte de África. Em Portugal distribui-se amplamente pelo norte e centro do território, sendo raro a sul do rio Tejo.
Pițigoiul de brădet (Periparus ater, sin. Parus ater) este o pasăre sedentară montană din familia paridelor, larg răspândită în pădurile de conifere din Europa, Africa de Nord și Asia. Preferă pădurile de conifere de la altitudini mai mari, mai ales cele de molid. Se întâlnește și în pădurile mixte sau de foioase. În Caucaz, în sudul Europei și în nordul Africii trăiește în păduri de fag, de gorun, sau de stejar. În părțile de sud ale arealului este o pasăre sedentară, iar în nordul arealului poate fi migratoare. În timpul toamnei și iernii, hoinărește, coborând la altitudini mai joase și poate ajunge până în regiunile de câmpie. În timpul vagabondajului poate fi văzut în stoluri mixte, alături de alte specii de pițigoi. Apare regulat și la hrănitoarele de păsări. În România este întâlnit în zona de deal și în zonele montane din Carpați, unde cuibărește în păduri de conifere, naturale sau plantate; mai rar apare în păduri mixte sau de foioase. În România cuibăresc 1.000.000-2.000.000 de perechi. În Republica Moldova este întâlnită rar iarna sau toamnă în timpul vagabondajului. Este cel mai mic pițigoi din Europa. Are o lungime de 10-12 cm și o greutate de 7,2-12 g. Atinge în libertate longevitatea maximă de 9 ani și 5 luni. Sexele sunt asemănătoare și nu se pot diferenția după penaj. Capul și ceafa de culoare neagră cu reflexe albăstrui, pe ceafă o pată albă. Obrajii și părțile laterale ale gâtului sunt albe. Spatele albăstrui-cenușiu, cu o nuanță brun-măslinie pe târtiță și tectricele supracaudale. Coada este brun-cenușie. Aripile sunt brun-cenușii cu două rânduri transversale de pete albe. Bărbia și partea inferioară a gâtului sunt negre. Gușa, pieptul și abdomenul sunt albe, cu flancurile brun-gălbui. Hrana este formată din insecte, semințe, în special de conifere. Caută insecte, păianjeni și semințe în coroana copacilor, la înălțimi mari. Când găsește hrană în cantități mari, își face provizii, pe care le ascunde și le consumă mai târziu. Este o specie monogamă. Cuibul este construit în aprilie de către femelă și este amplasat în scorbura unui arbore, într-o crăpătură dintr-un perete stâncos, în cavitățile din sol sau într-o gaură existentă într-un perete de pământ. Uneori sapă singur găuri în copacii putreziți. Acceptă și locurile de cuibărit din preajma omului, precum streașina cabanelor montane. Cuibul în formă de cupă este construit din mușchi, pânză de păianjeni, frunze, interiorul este căptușit cu puf vegetal, puf de pasăre și păr de animale. De obicei depune două ponte într-un sezon de reproducere. Prima pontă o depune spre sfârșitul lui aprilie - începutul lui mai, în funcție de altitudine, fiind formată din 7-9 ouă, rareori mai multe. Ouăle sunt albe cu pete roșcate ruginii. Perioada de incubație este de 14-18 zile, fiind asigurată numai de femelă care este hrănită la cuib de mascul ce păzește în același timp și teritoriul cuibului. După eclozare, puii sunt hrăniți la cuib de ambii părinți timp de 16-20 zile. În primele zile femela acoperă sub aripi puii, care-și deschid ochii după 7-8 zile de la apariție. Puii, după părăsirea cuibului, mai sunt hrăniți de părinți încă 12-14 zile. Sunt recunoscute 21 de subspecii. În România cuibărește subspecia nominată Periparus ater ater.[2][3][4][5][6][7][8]
Denumirea latină Parus ater a acestei specii, provine din cuvintele latine parus = pițigoi + ater = negru, de culoare neagră, iar cea de Periparus provine din cuvântul grecesc peri = aproape + cuvântul latin parus = pițigoi.[9]
În limba română această specie se numește pițigoi de brădet, pițigoi mic, pițigoi negru, pițigoi puturos, pițigoi de scoarță, pițigane mică.[7]
Denumirea latină a acestei specii Parus ater a fost dată de Linnaeus în 1758 (terra typica Suedia). Specia hibridizează cu pițigoiul de munte (Poecile montanus), pițigoiul moțat (Lophophanes cristatus) și pițigoiul mare (Parus major). Există variații geografice, locale și individuale însemnate, dar subspeciile intergradează în anumite părți ale arealului.[10]
Subspecia pinicolus (din Scoția) este sinonimizată cu subspecia britannicus. Subspeciile abietum (din vestul și centrul Europei continentale), rossosibiricus (din vestul Siberiei) și amurensis (din Priamurie) sunt incluse în subspecia nominată, deși uneori sunt considerate subspecii valide. Subspeciile gaddi (din sud-estul Azerbaidjanului și nordul Iranului) și chorassanicus (din Turkmenistan și nord-estul Iranului) sunt incluse în subspecia phaeonotus. Probabil este necesară revizuirea ulterioară a subspeciilor din vestul Asiei.[10][11]
Douăzeci și unu de subspecii sunt recunoscute:[10][11][12][13]
În România cuibărește subspecia nominată Periparus ater ater, care este răspândită în pădurile montane de amestec și conifere, ajungând până în zona jneapănului. În timpul toamnei și iernii, în vagabondajul său, poate ajunge până în regiunile de câmpie.[2][3][4][7][14]
În Republica Moldova pițigoiul de brădet este întâlnită rar iarna sau toamnă în timpul vagabondajului, dar nu în fiecare an. Specia a fost observată în Moldova în 1912 de Osterman. Un exemplar este păstrat în Muzeul Național de Etnografie și Istorie Naturală din Chișinău. Au fost văzute cârduri în nordul Moldovei la 3 decembrie 1957 în pădurea din Tabani. Pe 19 noiembrie 1958 în pădurea din Balatina a fost observat un cârd mixt, în care erau și pițigoi mari și pițigoi albaștri. Au fost văzute cârduri mici și în plantațiile de conifere din parcurile din Chișinău în timpul iernii. Un pițigoi de brădet a fost văzut în miezul iernii în Chișinău de Vitalie Ajder în februarie 2017.[15]
Este un pițigoi mic, cu ciocul subțire, creștetul negru (unele subspecii sunt moțate), părțile superioare surii și cu două dungi transversale pe aripă. Are o lungime de 10-12 cm, și o greutate de7,2-12 g. Sexele nediferențiabile după penaj.[3][7][10][11][12]
Masculul subspeciei nominate are fruntea până la creștet (inclusiv și laturile creștetului, în jos până la ochi) și ceafa negre, cu o nuanță albăstruie. În Balcani, vestul Turciei și în sud-estul extrem al Rusiei și Sahalin, poate avea penele de pe partea posterioară a capului prelungite într-un moț mic, scurt, dințat. Pe ceafă se află o pată nucală mare albă. Obrajii și tectrice auriculare sunt albe. Părțile superioare cenușiu-albăstrui închis, câteodată spălăcite verde-măslinii (cenușiu-albăstrui ușor mai deschise în Rusia, spre est până la lacul Baikal), cu o ușoară nuanță brun-măslinie, nuanța este mai pronunțat brună sau măslinie pe târtiță și tectricele supracaudale. Coada destul de scurtă, brun-cenușiu închisă sau cenușiu-negricioasă, toate penele sunt tivite îngust cu o culoare mai deschisă sau măsliniu-surie. Tectricele supraalare cenușiu-negricioasă, tivite lat cu cenușiu-albăstrui, vârfurile supraalarelor mijlocii și mari sunt albe, alula și tectricele primare negricioase, acestea din urmă sunt tivite îngust cu cenușiu-albăstrui (în penajul proaspăt). Remigele aripilor brun-cenușii sau cenușii-negricioase, remigele terțiare tivite îngust pe margini cu cenușiu și lat tivite pe vârfuri cu alb, remigele secundare și primare tivite îngust cu cenușiu sau cenușiu-măsliniu, remigele secundare interne tivite îngust pe vârfuri cu alb. Bărbia și partea inferioară a gâtului (inclusiv laturile gâtului) până la laturile părții superioare a pieptului sunt negre, pieptul și abdomenul albe, flancurile până la regiunea anală și tectricele subcodale sunt cenușii sau brun-gălbui deschis. Tectricele axilare și subalare alb-gălbui deschis. Irisul brun sau brun închis. Ciocul negru, cu laturile mai deschise, cenușii. Picioarele cenușiu-plumburii sau cenușiu-albăstrui închis.[3][7][10][11][12]
La masculul subspeciei nominate în penajul uzat, penele petei nucale albe pot avea niște baze întunecate, părțile superioare sunt mai spălăcite sau cenușiu-albăstrui mai închise, marginile și vârfurile palide ale tectricelor alare sunt erodate și mai cenușii, marginile remigelor aripilor sunt uzate sau erodate, obrajii mai spălăciți, părțile inferioare de asemenea spălăcite, pieptul și abdomenul alb murdare și flancurile până la regiunea anală brun-gălbui-cenușii.[3][10][11][12]
Femela este asemănătoare cu masculul, dar are creștetul mai puțin lucios, mantaua și penele scapulare cu o nuanță mai verzuie, tectricele alare mai spălăcite sau cu marginile mai cenușii, bărbia până la partea superioară a pieptului negru-brunii. Femela are în perioada de vară "zona de clocit" cu foarte puțini fulgi, situație asemănătoare cu cea de la lăstunul de mal (Riparia riparia).[3][10][11][12]
Juvenilul este asemănător cu adultul, dar creștetul și ceafa sunt cenușiu-fuliginoase, pata nucală mai mică și mai alb-gălbuie, părțile superioare cenușiu-închise cu o nuanță brunie sau măsliniu-verzuie, tectricele supraalare mijlocii și mari cu marginile cenușiu-închise și vârfurile alb-murdare, remigele aripilor ca la adult sau cu marginile verzui sau măslinii, obrajii cu o nuanță galben-deschisă, bărbia până la piept brun închisă sau mai cenușie, restul părților inferioare gălbui, cu excepția flancurilor și tectricelor subcodale brun-gălbui deschise.[3][10][11][12]
Subspeciile se deosebesc în principal prin intensitatea și nuanța coloritului penajului:[10][11]
Locuiește în păduri de conifere, mai ales (în unele părți ale ale arealului aproape exclusiv) în cele de molid (Picea), de asemenea și în păduri mixte, adesea dominate de mesteacăn (Betula), pin (Pinus) și zadă (Larix) în Siberia. În sudul Europei, Caucaz și nord-vestul Iranului se întâlnește în special în pădurile de pin de Alep (Pinus halepensis) sau pin turcesc (Pinus brutia), în pădurile montane de fag (Fagus) și de stejar (Quercus), iar în nord-vestul Africii în principal în pădurile de ienupăr (Juniperus), cedru (Cedrus) și stejar, inclusiv în cele de stejar verde (Quercus ilex), stejar de plută (Quercus suber) și stejar portughez (Quercus faginea), de asemenea în pădurile de laur (Ilex), pini și tuia algeriană (Tetraclinis articulata). În Iran se întâlnește în unele locuri în pădurile de mare altitudine de ienupăr. În Asia Centrală, Himalaia și nordul Chinei locuiește în pădurile de molid, brad (Abies), tsuga (Tsuga) și mesteacăn și în ienuperi pitici deasupra limitei superioare a pădurilor montane, dar în sud-centrul Chinei mai des în pădurile de pini. În Europa se întâlnește adesea în plantațiile de conifere și în zonele urbane și suburbane cu un număr mic de conifere.[10][11]
În afara sezonului de reproducere se întâlnește adesea în habitate similare, dar frecvent și în pădurile de foioase, parcuri și grădini.[10][11]
Cuibărește în cea mai mare parte din palearcticul occidental de la nivelul mării până la circa 1800 m altitudine, în mod excepțional până la 2050 m, dar numai peste 500 m în Caucaz și peste 1250 m în sudul Bulgariei, iar în nord-vestul Africii la altitudini de 1000-2500 m în Atlasul Mijlociu și Atlasul Înalt (Maroc); în nordul Iranului se întâlnește la altitudini de 1220-2135 m; 2440-4000 m în nord-estul subcontinentului indian (excepțional, până la 4250 m în Nepal), 2745-3445 m în nordul Myanmarului, 1220-2745 m în nord-vestul Chinei, 2100-4570 m în sud-vestul Chinei și 800-1800 m în nord-estul Chinei și Coreea; în Japonia mai ales la 600-2550 m, dar se întâlnește mai jos, până la nivelul mării în Hokkaido, iar în Taivan locuiește între 2000 m și 3500 m. În Himalaia, iernează între 1800 m și 3810 m deasupra nivelului mării.[10][11]
În România este întâlnit din zona de deal până în zonele montane din Carpați, unde cuibărește în toate pădurile de conifere, naturale sau plantate. Preferă pădurile de conifere de la altitudini mai mari, formate din molid (Picea abies), dar dacă acest molid lipsește acceptă și alte specii de conifere. Mai rar apare în păduri mixte sau de foioase, însă cu o densitate mai mică decât în cele de molid. În timpul toamnei și iernii, în vagabondajul său, coboară și în zone mai joase, până în regiunile de câmpie.[2][4][7][8]
Este o specie omnivoră. Hrana este formată din insecte, semințe de conifere, alte semințe. Caută insecte, păianjeni și semințe (mai ales de molid) în coroana copacilor, la înălțimi mari. Hrana găsită în cantități mai mari o ascunde și o consumă mai târziu. Apare regulat și la hrănitoarele de păsări.[2][8]
Se hrănește cu hemiptere adulte și larvare (Hemiptera), inclusiv cu afide (Aphidoidea), de asemenea cu gândaci (Coleoptera), neuroptere (Neuroptera), muște și țânțari (Diptera), trihoptere (Trichoptera), molii (Lepidoptera), zigoptere (Odonata), cosași (Orthoptera), albine și viespi (Hymenoptera), furnici (Formicidae), păianjenii (Araneae), opilionide (Opiliones), acarieni (Acari), diplopode (Diplopoda), chilopode (Chilopoda), stilomatofore (Stylommatophora), moluște (Mollusca) și râme mici (Oligochaeta).[10][11]
Consumă și semințe, preferând cele de molid (dar care adesea nu sunt disponibile datorită imprevizibilității recoltei de conuri), dar și de brad, pin, tisă (Taxus), ienupăr, zadă, secvoia (Sequoia), chiparos (Chamaecyparis), criptomerie (Cryptomeria), fag, paltin de munte (Acer pseudoplatanus), sorb (Sorbus), carpen (Carpinus), arin (Alnus), mesteacan, nuc (Juglans), stejar. Consumă de asemenea mugurii și mâțișorii de salcie (Salix), alun (Corylus) și de plop (Populus), precum și seva de plop, mesteacăn și arțar (Acer).[10][11]
Vizitează regulat hrănitoarele de păsări (suspendate sau pe platformă), unde consumă alune, semințe și resturi menajere, a învățat să găurească sau să deschidă capacele sticlelor de lapte pentru a lua frișca laptelui.[10][11]
Mărimea insectelor prinse este de obicei până la 2-3 mm, excepțional 6-7 mm, dar aduce puilor din cuib omizi de 14 mm. Hrana puilor din cuib este asemănătoare cu cea a adulților, dar cu mai putine semințe. În anii cu număr mare de omizi, acestea pot constitui unica hrană a puilor din cuib, dar în pădurile de pin hrănește puii în principal cu păianjeni și mai puțin cu omizi.[10][11]
Semințele și insectele cu cuticulă tare sunt străpunse rapid și repetat cu ciocul pentru a îndepărta coaja externă sau cuticula, înainte ca părțile mai moi să fie consumate sau să fie depozitate; de asemenea, ține semințele cu piciorul în timp ce rupe stratul lor extern. Își procură hrana activ, cu mișcări acrobatice, mai ales în etajele superioare ale arborilor de conifere, adesea cocoțându-se pe sau agățându-se de conuri și mănunchiurile de ace verticale, în timp ce scoate semințele cu ciocul său subțire, sau planează și zboară pe loc în timp ce culege insectele de pe partea externă a frunzelor. În copacii de foioase adesea examinează crengile, rămurelele și frunzele (inclusiv partea inferioară) pentru a găsi insectele ascunse. Poate urca vertical pe trunchiurile arborilor și urmări în zbor insectele care zboară încet. Adesea caută hrana pe pământ, culegând de obicei semințele căzute și fructele de fag, castan (Castanea) și stejar. În terenurile acoperite de zăpadă poate caută hrana în locurile dezgolite de veverițe și de mistreți.[10][11]
Își face provizii de hrană, mai ales de semințe de molid sau nevertebrate atunci când semințele de molid nu sunt disponibile, din iunie până în decembrie (probabil și în aprilie), pe care le ascunde în licheni și în crăpăturile scoarței și găurile din partea superioară a arborilor și de la baza tufișurilor sau în găurile din pământ. Proviziile ascunse sunt consumate în condițiile aspre de iarnă, dar în unele părți ale arealului doar o mică parte din hrana de iarnă este formată din alimentele depozitate. În locurile studiate recuperarea alimentelor depozitate a fost variabilă, de la nici un aliment până la regăsirea întâmplătoare a lor sau dependența considerabilă de proviziile ascunse, aceasta diferă în funcție de locație și de severitatea iernii.[10][11]
Este o pasăre vioaie, sprintenă, veșnic în mișcare. Pițigoiul de brădet trăiește singur, în perechi sau în grupuri necompacte de perechi, iar în afara sezonului de reproducere este foarte sociabil și adesea poate fi întâlnit în grupuri destul de mari, de până la 50 de indivizi, excepțional în cârduri de sute sau mii în Siberia. În timpul iernii hoinărește în căutarea hranei, în stoluri mixte împreună cu alte specii, care includ frecvent pițigoiul cu moț cenușiu (Lophophanes dichrous), pițigoiul cu ceafa roșcată (Periparus rufonuchalis), cojoaica de pădure (Certhia familiaris), aușelul cu cap galben (Regulus regulus) și pitulicile (Phylloscopus).[10][11]
Este o specie teritorială. Mărimea teritoriului ocupat de o pereche nu este bine studiat, dar este posibil mic, cu o rază de circa 100 m în habitatele optime.[10][11]
Este o specie monogamă, perechile formate rămân împreună pe toată viața; membrii unei perechi au fost înregistrate împreună timp de 6 ani. Sezonul de reproducere are loc de la sfârșitul lui martie până la sfârșitul lui iulie, mai târziu în nordul arealului decât în sudul lui.[10][11]
Mascul în timpul formării perechilor și paradei nupțiale fâlfâie tremurător din aripi, emite strigăte șuierătoare, zboară planat lent aproape de femelă cu aripile și coada complet desfăcute, apoi hrănește repetat în mod ritual femela. [10][11]
Cuibul este construit în aprilie numai de femelă, el are forma unei cupe și este făcut aproape în întregime din mușchi, el este căptușit cu puf vegetal, puf de pasăre, lână, păr provenit de la animale (mai ales de cal, cerb, căprioară, iepure), pânză de păianjen și câteva pene sau licheni. Cuibul este amplasat într-o scorbură sau cavitate (de obicei cu intrare foarte îngustă) dintr-un trunchi de copac sau buștean vechi, inclusiv în scorbura abandonată a rozătoarelor sau a ciocănitorilor, uneori într-o gaură sau crăpătură existentă într-un perete de pământ sau dintr-un perete stâncos, în cavitățile din sol, sub pietre, printre rădăcinile unui copac căzut sau într-o galerie de șoarece (Muridae). Cuiburile amplasate pe sol sunt de multe ori devastate de către prădători sau inundate de precipitații abundente, caz în care este depusă o pontă de înlocuire. Scorburile din copaci nu sunt de obicei săpate de pereche, dar pot fi lărgite, mai rar perechea poate să sape singură găuri în copacii putreziți. Acceptă cu ușurință și locurile de cuibărit apropiate de om, precum streașina cabanelor montane. Cuiburile artificiale sunt folosite ocazional.[2][8][10][11][12][17]
Adesea depune depune două ponte într-un sezon de reproducere (rareori în pădurile de foioase), uneori trei ponte, dar numai una în Corsica și nordul Africii. Prima ponta constă din 5-13 ouă, în general mai puține în vestul regiunilor mediteraneene, în sudul și sud-estul Asiei și Japonia, a doua pontă este mai mică (6-9 ouă). Ouăle sunt albe cu pete roșcate ruginii. În România prima pontă o depune spre sfârșitul lunii aprilie - începutul lunii mai, în funcție de altitudine, fiind formată din 7-9 ouă, rareori mai multe și de obicei, scoate două serii de pui pe an. Femela clocește singură aproximativ 14-18 zile. În timpul clocitului masculul îi aduce permanent hrană femelei, care nu pleacă din cuib. Masculul păzește în același timp și teritoriul cuibului.[2][8][10][11][12][17]
După eclozare, puii sunt hrăniți la cuib de ambii părinți. În primele zile femela acoperă sub aripi puii, care-și deschid ochii după 7-8 zile de la apariție. Ei rămân în cuib 18-22 de zile, în Japonia uneori mai puțin (circa 16 zile). Puii capabili să zboare care recent au părăsit cuibul rămân împreună în vegetația deasă din apropierea cuibului, continuând câteva zile (în medie 12-14 zile) după aceasta să cerșească hrană de la adulti.[2][8][10][11][12][17]
Succesul reproductiv este în general mare: în studiile din Germania, Corsica și Turcia, proporțiile puilor capabili să zboare în procente față de ouăle depuse au fost de 88,5% în pădurile de molid, 82% (din prima pontă) și 87% (din a doua pontă) în plantațiile de zadă, 73% în pădurile de cedru, 57% în pădurile de stejar verde (Quercus ilex), 78% în pădurile mixte. Proporțiile puilor capabili să zboare în procente față de puii eclozați au fost de 98% (din prima pontă) și 99% (din a doua pontă) în pădurile de pin silvestru (Pinus sylvestris), 92% (din prima pontă) și 100% (din a doua pontă) în pădurile de pin negru (Pinus nigra) și 99% în pădurile de foioase. Mortalitatea puilor din cauze naturale (altele decât prădarea) este mică în comparație cu cea a puilor pițigoiului mare (Parus major) și pițigoiului albastru (Cyanistes caeruleus). [10][11]
Atinge în libertate longevitatea maximă de 9 ani și 5 luni. Ajunge la maturitate sexuală la vârsta de un an.[8]
Pițigoiul de brădet este sedentar sau efectuează deplasări altitudinale pe distanțe scurte în sudul și vestul arealului. Populațiile din nordul și estul arealului se deplasează pe distanțe mai lungi, uneori sub formă de invazii.[10][11]
În insulele Britanice se deplasează pe distanțe scurte, cu foarte puține recuperări ale păsărilor inelate la peste 20 km (majoritatea sunt recuperate la mai puțin de jumătate din această distanță). Adulții din Scandinavia și centrul Europei sunt în principal sedentari, dar juvenilii migrează în mod regulat spre sud sau sud-vest de la sfârșitul lui august până la începutul lui noiembrie, mai ales în sudul Franței și nordul Italiei. În anii în care producția de semințe este săracă sau nulă, de obicei de la sfârșitului lui august până la începutul lui octombrie, aceste deplasări spre sud devin mult mai ample, adesea atrăgând numeroase cârduri mari totalizând mii de indivizi (de ex., 35.000 la observatorul Hanko Bird din sudul Finlandei și peste 18.700 la Falsterbo din sudul Suediei). Studiile păsărilor inelate arată că cârdurile implicate în aceste deplasări pot parcurge până la 60 km pe zi și pot coincide cu deplasările similare pe scară largă ale pițigoiului de munte (Poecile montanus) și pițigoiului codat (Aegithalos caudatus). În anii în care au loc invaziile speciei unii indivizi ajung la coastele sudice și estice ale insulelor Britanice și, în mod excepțional, în nord-estul Spaniei și Maroc. Se întorc la locurile cuibărit, de obicei, în aprilie-mai, uneori în iunie.[10][11]
În vestul Rusiei în unii ani pot părăsi complet locurile de cuibărit și pot fi prezenți peste tot (inclusiv în părțile nordice) în alți ani. Un număr mic se deplasează și spre nord toamna în nordul pădurilor din taiga și la marginile tundrei de pe țărmurile Oceanului Arctic și peninsulei Taimîr, de ex. un exemplar inelat în Kaliningrad (vestul Rusiei) în octombrie a fost recuperat la 2000 km la est în aprilie, anul următor. Deplasări similare au loc în apropierea Vladivostokului, din sud-estul Rusiei, unii indivizi sunt prezenți pe tot parcursul anului, iar un număr mic se deplasează spre sud în octombrie-noiembrie și se întorc de la mijlocul lui martie până în mai.[10][11]
În nord-estul Chinei se întâlnesc regulat migranți în pasajul de toamnă în Beidaihe în octombrie-noiembrie. Indivizii subspeciei nominate în Coreea și subspeciei insularis în Japonia sunt în principal migranți altitudinali, dar subspecia insularis este de obicei absentă în Hokkaido (nordul Japoniei) în timpul iernii, însă este mai numeroasă în Honshu și cel puțin un vizitator ocazional în nord-estul coastei Chinei și Taivanului. Subspecia aemodius este un migrant altitudinal sezonier în Himalaia. În Israel apare accidental în timpul vagabondajului.[10][11]
În România este o pasăre sedentară, însă pot exista totuși deplasări populaționale sezoniere. Astfel, toamna sau iarna unele exemplare vagabondează, deplasându-se la altitudini mai joase, sau în zonele cu surse trofice abundente, putând ajunge până în regiunile de câmpie, și poate fi văzut în stoluri mixte, alături de alte specii de pițigoi.[2][8] Dombrowski mențonează că pițigoiul de brădet se întâlnește, în fiecare toamnă regulat, primăvara mai puțin, și la șes, acolo unde se găsesc grădini sau parcuri cu conifere.[7]
În Republica Moldova apare accidental iarna sau toamnă în timpul vagabondajului.[15]
Specia nu este amenințată cu dispariția la nivel global (LC după criteriile IUCN).[1][18]
Este comună sau destul de numeroasă în cea mai mare parte a arealului; comună în unele locuri din nordul Myanmarului, și neobișnuită sau rară în Turkmenistan, Mongolia și sud-estul Chinei. A fost observată recent că cuibărește în nordul Siriei. În sud-vestul Iranului subspecia phaeonotus este foarte rare sau probabil dispărută și nu a mai fost văzută de când a fost descoperită inițial, în 1870.[10][11]
În Europa, populația cuibăritoare este estimată la 15.900.000-28.800.000 de perechi, ceea ce echivalează cu 31.800.000-57.500.000 indivizi maturi. Europa formează circa 35% din arealul global, astfel că o estimare preliminară a mărimii populației globale este de 90.850.000-164.290.000 indivizi maturi, dar este necesară o validarea ulterioară a acestei estimări.[1][18]
În România cuibăresc între 1.000.000 și 2.000.000 de perechi, populația speciei fiind considerată a fi stabilă.[8]
Densitățile în teritoriile de reproducere sunt variabile, în funcție de habitat și, uneori, de abundența cuiburilor artificiale; există densități până la 50 de perechi/km² în plantațiile de pin silvestru din estul Angliei, de două ori mai mari decât în habitatul optim din alte părți ale Europei; în centrul Siberiei se întâlnesc densități de 124-138 păsări/km² în pădurile de pin.[10][11]
Au avut loc unele extinderi ale arealului în nord-vestul Europei în secolul XX, în principal în vestul Scoției (în insulele Outer Hebrides), vestul Irlandei, în insulele Scilly, insulele Canalului Mânecii și vestul Franței; în același timp a crescut numeric în Marea Britanie, Belgia, Olanda și Ungaria, în principal ca urmare a creșterii pe scară largă a plantațiilor forestiere comerciale. În sudul Germaniei, a avut loc un declin numeric mic în pădurile de molid din munții Harz datorită reducerii pe scară largă a afidelor și păianjenelor cauzată de poluarea industrială și ploile acide.[10][11]
Se estimează că populația fluctuează pe baza înregistrărilor trendurilor regionale din ultimii ani. Populația europeană a înregistrat un declin moderat între 1980 și 2013 (EBCC 2015).[1][19]
Principale amenințări sunt modificarea, fragmentarea și pierderea habitatului, managementul defectuos al pădurii și poluarea.[8]
Populația estimată europeană de perechi cuibăritoare.[20]
Țara (sau teritoriul) Populația estimată (perechi cuibăritoare) Anul estimării Albania 3.000-6.000 2002-2012 Andorra 10.000-20.000 1999-2001 Armenia 3.000-7.000 2002-2012 Austria 800.000-1.100.000 2001-2012 Azerbaidjan 20.000-100.000 1996-2000 Bielorusia 50.000-100.000 2001-2012 Belgia 10.000-50.000 2008-2012 Bosnia și Herțegovina 300.000-400.000 2010-2014 Bulgaria 300.000-600.000 2005-2012 Croația 400.000-600.000 2014 Cipru 30.000-60.000 2006-2012 Cehia 500.000-1.000.000 2012 Danemarca 90.000 2011 Estonia 15.000-25.000 2008-2012 Finlanda 48.000-82.000 2006-2012 Franța 500.000-800.000 2008-2012 Georgia Prezent Germania 1.150.000-2.000.000 2005-2009 Grecia 340.000-600.000 2007-2013 Ungaria 10.300-26.000 2000-2012 Irlanda 560.550-1.993.240 2006-2011 Italia 1.000.000-2.000.000 2011 Kosovo 15.000-25.000 2009-2014 Letonia 50.598-109.828 2012 Liechtenstein 1.500-2.500 2009-2014 Lituania 50.000-100.000 2008-2012 Luxemburg 8.000-12.000 2008-2012 Macedonia 30.000-150.000 2001-2012 Muntenegru 70.000-100.000 2002-2012 Olanda 27.477-36.636 2008-2011 Norvegia 50.000-225.000 2013 Polonia 760.000-960.000 2008-2012 Portugalia 100.000-500.000 2008-2012 România 1.000.000-2.000.000 2010-2013 Rusia 1.800.000-4.000.000 2000-2008 Serbia 95.000-140.000 2008-2012 Slovacia 300.000-550.000 2012 Slovenia 350.000-480.000 2002-2012 Spania 2.690.000-3.655.000 2004-2006 Suedia 250.000-573.000 2008-2012 Elveția 500.000-800.000 2008-2012 Turcia 750.000-1.800.000 2013 Ucraina 85.000-115.000 2000 Marea Britanie 760.000 2009 Uniunea Europeană 11.700.000-20.200.000 Europa 15.900.000-28.800.000
Pițigoiul de brădet (Periparus ater, sin. Parus ater) este o pasăre sedentară montană din familia paridelor, larg răspândită în pădurile de conifere din Europa, Africa de Nord și Asia. Preferă pădurile de conifere de la altitudini mai mari, mai ales cele de molid. Se întâlnește și în pădurile mixte sau de foioase. În Caucaz, în sudul Europei și în nordul Africii trăiește în păduri de fag, de gorun, sau de stejar. În părțile de sud ale arealului este o pasăre sedentară, iar în nordul arealului poate fi migratoare. În timpul toamnei și iernii, hoinărește, coborând la altitudini mai joase și poate ajunge până în regiunile de câmpie. În timpul vagabondajului poate fi văzut în stoluri mixte, alături de alte specii de pițigoi. Apare regulat și la hrănitoarele de păsări. În România este întâlnit în zona de deal și în zonele montane din Carpați, unde cuibărește în păduri de conifere, naturale sau plantate; mai rar apare în păduri mixte sau de foioase. În România cuibăresc 1.000.000-2.000.000 de perechi. În Republica Moldova este întâlnită rar iarna sau toamnă în timpul vagabondajului. Este cel mai mic pițigoi din Europa. Are o lungime de 10-12 cm și o greutate de 7,2-12 g. Atinge în libertate longevitatea maximă de 9 ani și 5 luni. Sexele sunt asemănătoare și nu se pot diferenția după penaj. Capul și ceafa de culoare neagră cu reflexe albăstrui, pe ceafă o pată albă. Obrajii și părțile laterale ale gâtului sunt albe. Spatele albăstrui-cenușiu, cu o nuanță brun-măslinie pe târtiță și tectricele supracaudale. Coada este brun-cenușie. Aripile sunt brun-cenușii cu două rânduri transversale de pete albe. Bărbia și partea inferioară a gâtului sunt negre. Gușa, pieptul și abdomenul sunt albe, cu flancurile brun-gălbui. Hrana este formată din insecte, semințe, în special de conifere. Caută insecte, păianjeni și semințe în coroana copacilor, la înălțimi mari. Când găsește hrană în cantități mari, își face provizii, pe care le ascunde și le consumă mai târziu. Este o specie monogamă. Cuibul este construit în aprilie de către femelă și este amplasat în scorbura unui arbore, într-o crăpătură dintr-un perete stâncos, în cavitățile din sol sau într-o gaură existentă într-un perete de pământ. Uneori sapă singur găuri în copacii putreziți. Acceptă și locurile de cuibărit din preajma omului, precum streașina cabanelor montane. Cuibul în formă de cupă este construit din mușchi, pânză de păianjeni, frunze, interiorul este căptușit cu puf vegetal, puf de pasăre și păr de animale. De obicei depune două ponte într-un sezon de reproducere. Prima pontă o depune spre sfârșitul lui aprilie - începutul lui mai, în funcție de altitudine, fiind formată din 7-9 ouă, rareori mai multe. Ouăle sunt albe cu pete roșcate ruginii. Perioada de incubație este de 14-18 zile, fiind asigurată numai de femelă care este hrănită la cuib de mascul ce păzește în același timp și teritoriul cuibului. După eclozare, puii sunt hrăniți la cuib de ambii părinți timp de 16-20 zile. În primele zile femela acoperă sub aripi puii, care-și deschid ochii după 7-8 zile de la apariție. Puii, după părăsirea cuibului, mai sunt hrăniți de părinți încă 12-14 zile. Sunt recunoscute 21 de subspecii. În România cuibărește subspecia nominată Periparus ater ater.
Sýkorka uhliarka[3] (Periparus ater [4] , staršie Parus ater) je druh z čeľade sýkorkovité. Žije najmä v ihličnatých, zmiešaných lesoch a menej v čisto listnatých lesoch palearktídy, v južnom okraji svojho rozšírenia preto obýva pohoria.[5] Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov sýkorka uhliarka patrí medzi najmenej ohrozené druhy, celková populácia má kolísavý charakter, v rokoch 1980 – 2013 bol u európskej populácii zaznamenaný mierny pokles.[1]
Sýkorka uhliarka meria 11[6] - 11 5 cm[7] a váži 7 - 10 g [8]. Na hlave má podobný vzor s čiernou farbou ako sýkorka veľká s bielymi škvrnami na lícach. Na rozdiel od nej má vzadu bielu škrvrnu.[6][8] Chrbát je sivozelený[6] alebo sivomodrastý[8], spodok tela je sivobiely so žltkavými bokmi, na krídlach má dva rady bielych škvŕn v podobe dvoch čiar[6][8] Mladé vtáky majú čiernu farbu s hnedým nádychom.[8]
Sýkorka uhliarka má rôzne vábenia vysokých tónov ako "sisi-sisi"[6][7], "psit" a flautovité "sizü, tüjti"[6] alebo "tii-e"[7]. Varovné hlasy znejú podobne ako u sýkorky belasej "tsi si si si si si".[7]
Spev sýkorky uhliarky má rôzne variácie, niektoré pripomínajú spev sýkorky veľkej no sú mäkšie a jednoduchšie. Typické sú slabiky "wii-ce wii-ce wii-ce..".[7]
Sýkorka uhliarka je najbežnejší druh sýkorky v horských oblastiach Slovenska. Spodná hranica hniezdneho rozšírenia prebieha súbežne s hranicou rozšírenia buka, od 350 m n. m. Hniezdi aj v borovicových lesoch Borskej nížiny na Záhorí a ako jediná zo sýkoriek hniezdi aj v kosodrevine vo Veľkej a Malej Fatre. Je to stály druh, v mimohniezdnom období a v zime zalieta aj do nižších polôh a k ľudským sídlam.[5]
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 250 000 - 500 000, zimujúcich jedincov 800 000 - 1 500 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v rokoch 1995, 1998[5] a 2001 žiadny.[9] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][10][11] Európsky ochranársky status nezaradený SPEC. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[5]
Na hniezdenie využíva dutiny v stromoch a tiež aj v zemi, v skalách, v múroch, zruboch i v hniezde orla.[8]. Sýkorka uhliarka hniezdi dva krát do roka. Na 8 - 10 vajíčkach sedí samička 14 - 16 dní a v hniezde ich kŕmia 16 - 17 dní.[8]
Sýkorka uhliarka sa živí hmyzom v rôznych štádiách vývoja, pavúkmi i mäkkýšmi. Na jeseň a v zime aj ihličím a bobulami krov.[8]
Kompozitná fotografia - pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Sýkorka uhliarka
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Sýkorka uhliarka
Sýkorka uhliarka (Periparus ater , staršie Parus ater) je druh z čeľade sýkorkovité. Žije najmä v ihličnatých, zmiešaných lesoch a menej v čisto listnatých lesoch palearktídy, v južnom okraji svojho rozšírenia preto obýva pohoria. Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov sýkorka uhliarka patrí medzi najmenej ohrozené druhy, celková populácia má kolísavý charakter, v rokoch 1980 – 2013 bol u európskej populácii zaznamenaný mierny pokles.
Menišček (znanstveno ime Parus ater)[2] je ptica pevka iz družine sinic (Paridae).
Je dokaj pogost prebivalec Evrope in Azije, med našimi sinicami pa je najmanjši. Zlahka ga spregledamo v jati drugih sinic, npr. velikih sinic in plavčkov, ko prileti na kmilnico, zagrabi seme in odleti z njim na bližnje drevo, kjer ga v kritju mirno poje, ali pa ga shrani za kasnejši čas.
Menišček, najmanjši predstavnik sinic, je dolg 10,5–12 cm z razponom kril 17–21 cm in okvirno težo 8-10 g.[3] Ni tako barvit kot plavček, lahko pa ga zamenjamo z močvirsko ali gorsko sinico. Prepoznamo ga po beli lisi na tilniku, ki je še posebej vidna zaradi črno obarvane glave, belih licih in velikem podbradku črne barve. Rep je kratek in sive barve, na krilih pa ima dve izrazito beli progi.
Gnezdi v duplih nizko pri tleh pa tudi v štorih, zidnih špranjah in celo v tleh v opuščenih rovih malih sesalcev, kot je npr. miš. Zelo pogosto zasede gnezdilnico, a le, če je nameščena med iglavci ali v živi meji. Velja pravilo, da premer vhodne luknje ne sme biti večju od 2,4 cm, ker jo drugače zasedejo sinice, večje od meniščka. Gnezdo je narejeno iz mahu, navadno pa je znotraj nastlano z dlako, v nasportju s plavčkom, ki gnezdo nastelje s perjem. Samica znese vanj od 7-10 belih jajc z rdečimi pegami. Vali 14-16 dni, mladiči, ki so gnezdomci in valjenci, pa poletijo po 16-20 dneh. Ima 2 zaroda v času od meseca aprila do maja.
Habitat meniščka obsega večino Evrope in Azije ter severno Afriko. Biva v mešanih in iglastih gozdovih, pa tudi na vrtovih.
Zunaj gnezditvenega obdobja se meniščki pogosto pomešajo v jate z drugimi sinicami, ki iščejo hrano po gozdovih in vrtovih. Spomladi se par vrne v svoje gnezditveno območje, svoj prihod pa oznanja z glasnim pi-ču, pi-ču, med klici pa je tudi visoki ci-ci, ki je podoben kraljičkovemu. Poje zelo podobno veliki in gorski sinici, vendar s hitrejšim ritmom. Ravno tako kot pri veliki sinici poznamo tudi pri meniščku veliko variabilnost napevov.
S svojimi dolgimi prsti se menišček spretno oprijemlje šopov iglic in storžev, ki s svojim tankim kljunom stika za žuželkami. Hrani se tudi z gosenicami in s pajki. Jeseni in pozimi so pomemben del njegove prehrane semena, ki jih lušči iz storžev. Zaloge si meniščki delajo predvsem jeseni, ko jih pogosto vidimo ob krmilnicah, kjer se hranijo z orehovimi jedrci, semeni in lojem, vendar je njihovo število odvisno od razpoložljive hrane. Svojo majhnost spretno izkorišča, ko išče hrano na najtanjših vejicah na koncu drevesnih vej.
Menišček (znanstveno ime Parus ater) je ptica pevka iz družine sinic (Paridae).
Je dokaj pogost prebivalec Evrope in Azije, med našimi sinicami pa je najmanjši. Zlahka ga spregledamo v jati drugih sinic, npr. velikih sinic in plavčkov, ko prileti na kmilnico, zagrabi seme in odleti z njim na bližnje drevo, kjer ga v kritju mirno poje, ali pa ga shrani za kasnejši čas.
Svartmes (Periparus ater) är en liten mes i släktet Periparus.[2] Den förekommer över stora delar av Europa och Asien, huvudsakligen i barrskog.
Svartmesen är Sveriges minsta mes, med en längd på endast elva centimeter och en vikt på åtta till tio gram. Den har svart huvud med en tydlig vit fläck i nacken, beigevit undersida och kort stjärt. Näbben är svart. Ryggen är blåaktigt svart och vingen har två vita band. Könen är lika. Locklätet är ett tuii eller sii. Sången liknar talgoxens men är snabbare.
Svartmes i Val d'Aosta, Italien.
Svartmes tillsammans med blåmes där svartmesens storlek framgår, och även dess signifikanta vita fläck i nacken på den i övrigt svarta hättan.
Svartmesen finns i stora delar av Europa och Asien. Den är vanligen stannfågel. Clements et al 2017 urskiljer hela 19 underarter fördelade i åtta grupper med följande utbredning:[2]
Underarten melanolophus behandlades tidigare som den egna arten himalayasvartmes.
Svartmesen förekommer i hela Sverige förutom längst i norr. Med 71 418 individer ringmärkta i Sverige under åren 1911–2008 är arten tämligen vanlig inom svensk ringmärkning.[4]
Svartmesen föredrar barrskog. Den blir könsmogen efter ett år. Honan bygger ett bo av mossa som fodras med ull och hår och placeras i håligheter i marken, i berg och i trädstammar. Honan lägger sju till elva ägg som är vita med rödaktiga prickar. Äggen ruvas av honan i 14–16 dagar. Ungarna matas sedan av båda föräldrarna i 16-19 dagar. I den norra delen av utbredningsområdet brukar en häckning om året ske, medan två häckningar är vanligt längre söderut. Svartmesen befinner sig ofta högt uppe i träd, där den äter frön, insekter och spindlar.
Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population, men tros minska i antal, dock inte tillräckligt kraftigt för att den ska betraktas som hotad.[1] Internationella naturvårdsunionen IUCN kategoriserar därför arten som livskraftig (LC).[1] I Europa tros det häcka 15,9-28,8 miljoner par.[1]
Svartmes har även kallats kolmes.[5]
Wikimedia Commons har media som rör svartmes.
Svartmes (Periparus ater) är en liten mes i släktet Periparus. Den förekommer över stora delar av Europa och Asien, huvudsakligen i barrskog.
Çam baştankarası (Periparus ater, eskiden Parus ater), baştankaragiller (Paridae) familyasından 11 cm uzunluğunda bir baştankara türü.
Başı kara, yalnız yanakları ve ensesi ak, vücudu boz ve kirli sarıdır. Başta kıyı bölgeleri olmak üzere, Türkiye'nin her yerindeki iğneyapraklı ve karışık ormanlarda bulunur.
.jpg)
.jpg)
Ötücü kuşlar ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Çam baştankarası (Periparus ater, eskiden Parus ater), baştankaragiller (Paridae) familyasından 11 cm uzunluğunda bir baştankara türü.
Başı kara, yalnız yanakları ve ensesi ak, vücudu boz ve kirli sarıdır. Başta kıyı bölgeleri olmak üzere, Türkiye'nin her yerindeki iğneyapraklı ve karışık ormanlarda bulunur.
Синиця невеликих розмірів, менша за горобця. Маса тіла 8—10 г, довжина тіла близько 11 см. У дорослого птаха верх голови і горло чорні, з полиском; щоки, потилиця і шия з боків білі; спина оливково-сіра; поперек і надхвістя рудуваті; на чорних верхніх покривних перах крила дві білі поперечні смужки; низ білий, з вохристим відтінком; махові і стернові пера бурі, зі світлою облямівкою; дзьоб чорний, ноги сірі. У молодого птаха верх голови і горло з бурим відтінком; щоки, потилиця і низ жовтувато-вохристі. Від більшості синиць відрізняється білою потилицею та двома білими смужками на крилі[1].
Область поширення — лісові райони Євразії, а також Атлаські гори, північно-західний Туніс в Африці. На північ у Скандинавії і Фінляндії піднімається до 67 пн.ш, в Європейській частині Росії до 65 пн.ш., у долині Обі до 64 пн.ш, далі на схід — до 62-ї паралелі, на тихоокеанському узбережжі до Охотського моря. Ізольована популяція також існує на Камчатці. Південна межа ареалу приблизно збігається з кордоном лісостепової зони і проходить через південні схили Карпат, північну Україну, Калузьку, Рязанську, Ульяновську області Росії, Південний Урал, Алтай, Північну Монголію, верхню течію Амура. Далі на схід межа ареалу проходить значно південніше, охоплюючи північно-східні райони Китаю на південь до Ляоніна. Крім того, в Китаї і прилеглих районах (Непал, М'янма) є декілька ізольованих ділянок. Інші розрізнені ділянки ареалу — Крим, північно-східна Туреччина, Кавказ, Закавказзя, Іран, Сирія і Ліван. За межами материку зустрічається на Британських островах, Сицилії, Корсиці, Сардинії, Кіпрі, Сахаліні, Монероні, південних Курильських, Хоккайдо, Хонсю, Цусімі, Чеджудо, Якусімі, Тайвані[2]
В Україні гніздиться в лісовій і частково в лісостеповій смугах, а також в гірському Криму. Спостерігається розширення ареалу на південь. У центральній Україні найбільш південною точкою гніздування є околиці м. Черкас.[3]. Взимку трапляється майже на всій території, крім півдня та південного-сходу степової смуги[1]. Протягом двох останніх десятиліть ареал розширюється в південному напрямку[4].
Нараховують близько 21 підвиди:[5]
Чисельність в Європі оцінена в 12—29 млн пар, в Україні — 85—115 тис. пар[6]. Враховуючи, що в Європі розташовано 50—74% площі гніздового ареалу, попередня оцінка загальної чисельності виду становить 73—348 млн особин. Чисельність стабільна[7].
Чорна синиця — типовий мешканець хвойних лісів. Віддає перевагу ялиновим лісам, зустрічається також в ялиново-листяних і соснових лісах. Гніздиться окремими парами. Гнізда влаштовує в дуплах переважно хвойних дерев, зокрема, у природних порожнинах, що утворилися у прогнивших стовбурах або трухлявих пнях, інколи — в старих дуплах дятлів. Висота їх розташування зазвичай не перевищує 1 м. Розміри дупел невеликі: глибина 10—15 см, ширина 5—10, діаметр льотка 2—4 см. У окремих випадках може заселяти штучні гніздівлі (синичники). Будівельним матеріалом слугує переважно зелений мох з домішками кінського волоса, інколи сухих травинок. Лоток вистилається товстим шаром шерсті ссавців, зрідка з домішкою пташиних пер.
У кладці 7—10 яєць. Шкаралупа матова, молочно-біла з дрібними іржаво-червоними або іржаво-коричневими плямами, інколи із завитками. Біля тупого кінця плями утворюють віночок. Розмір яєць: 15,10×11,68 мм.
Початок відкладання яєць припадає на кінець квітня. Свіжі кладки з'являються протягом першої половини травня. Протягом сезону два виводки. Другі кладки відмічають у другій половині червня. Яйця насиджує самка протягом 14—16 діб[8].
У період розмноження віддає перевагу різноманітним комахам та їх личинкам. Восени та взимку переключається на насіння рослин, головним чином хвойних, особливо ялини. У випадку неврожаю насіння хвойних здійснює кочівлі (див. біологічні інвазії) у нетипові для виду місця — листяні ліси, тундру, лісостеп та культурні ландшафти.
Sẻ ngô than, hay Bạc má than, tên khoa học Periparus ater, là một loài chim trong họ Paridae.[1]
Sẻ ngô than, hay Bạc má than, tên khoa học Periparus ater, là một loài chim trong họ Paridae.
В сезон размножения отдаёт предпочтение разнообразным насекомым и их личинкам. В больших количествах поедает тлю, бабочек, стрекоз, разнообразных жуков (в том числе долгоносиков, короедов), муравьёв, мух, ручейников, прямокрылых (кузнечиков, сверчков), перепончатокрылых, сетчатокрылых и др. Осенью и зимой переключается на семена растений, главным образом хвойных и особенно ели. В этот период часто можно наблюдать птиц, свисающих с еловых шишек и достающих изнутри семена. Кроме ели, употребляет в пищу семена сосны, лиственницы, тиса, секвойи, кипарисовика, криптомерии, бука, явора, ягоды можжевельника.
В случае неурожая семян стаями перекочёвывает в места, нетипичные для этого вида — лиственные леса, тундру, лесостепи и культивируемые ландшафты. Зимой нередко посещает кормушки в садах и парках, где довольствуется семечками, орехами, сливками из повешенных молочных пакетов, пищевыми остатками. Корм добывает среди листвы деревьев в верхней части кроны, либо обследует опавшие шишки на земле. Делает запасы на зиму, пряча семена и жёстких насекомых в щелях коры высоко над землёй, или в укромных местах на земле.[5]
Московка под латинским названием Parus ater была научно описана Карлом Линнеем в 1758 году в 10-м издании Системы природы.[12] Это название вплоть до настоящего времени используется большинством орнитологов, в том числе и российских, а под названием Periparus рассматривается подрод близких друг к другу подвидов, куда входит и московка. Ряд специалистов, включая членов Американского общества орнитологов, выделили Periparus в отдельный род, учитывая результаты исследования мтДНК, согласно которым московка и некоторые другие виды гораздо ближе к гаичкам, нежели чем к другим синицам.[13] Эта классификация также используется в справочнике «Птицы мира».[5]
Список подвидов:[5]
В сезон размножения отдаёт предпочтение разнообразным насекомым и их личинкам. В больших количествах поедает тлю, бабочек, стрекоз, разнообразных жуков (в том числе долгоносиков, короедов), муравьёв, мух, ручейников, прямокрылых (кузнечиков, сверчков), перепончатокрылых, сетчатокрылых и др. Осенью и зимой переключается на семена растений, главным образом хвойных и особенно ели. В этот период часто можно наблюдать птиц, свисающих с еловых шишек и достающих изнутри семена. Кроме ели, употребляет в пищу семена сосны, лиственницы, тиса, секвойи, кипарисовика, криптомерии, бука, явора, ягоды можжевельника.
В случае неурожая семян стаями перекочёвывает в места, нетипичные для этого вида — лиственные леса, тундру, лесостепи и культивируемые ландшафты. Зимой нередко посещает кормушки в садах и парках, где довольствуется семечками, орехами, сливками из повешенных молочных пакетов, пищевыми остатками. Корм добывает среди листвы деревьев в верхней части кроны, либо обследует опавшие шишки на земле. Делает запасы на зиму, пряча семена и жёстких насекомых в щелях коры высоко над землёй, или в укромных местах на земле.
煤山雀，學名Periparus ater，英文俗名Coal Tit，是一種棲息於針葉林的小型雀鳥，廣泛分佈於亞洲、歐洲和北非。
煤山雀
Periparus ater
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : スズメ目 Passerine 亜目 : スズメ亜目 Oscines 科 : シジュウカラ科 Paridae 属 : シジュウカラ属 Periparus 種 : ヒガラ P. ater 学名 Periparus ater Linnaeus, 1758 シノニム Parus ater Linnaeus, 1758[2]
和名 ヒガラ 英名 Coal tit[3] 亜種
ヒガラ（日雀、学名：Periparus ater Linnaeus, 1758, シノニム: Parus ater Linnaeus, 1758[2]）は、スズメ目シジュウカラ科シジュウカラ属に分類される鳥類の一種。
ユーラシア大陸の広範囲にかけてとアフリカ北部のアルジェリア、チュニジア、モロッコおよび日本、台湾に分布する[4][5]。
日本では亜種ヒガラ（学名：Periparus ater insularis）が北海道、本州、四国、九州（屋久島まで[6]）に周年生息する（留鳥または漂鳥）[5][7]。
全長は約11 cm[5][6][7][8]、翼開長が約17 cm[8][9]で、全長約14 cmのスズメや約13 cmのコガラよりも小さく、日本のカラ類の中では最小の種[6][10]。上面は青味がかった灰色や黒褐色、下面は淡褐色の羽毛で覆われる。頭頂は黒い羽毛で被われ、羽毛が伸長する短い冠羽がある[5][8][7]。頬から後頸にかけて白い斑紋が入るが、喉から胸部にかけて黒い斑紋に分断され胸部の明色部とは繋がらない。翼の色彩は灰黒色。と中雨覆の先端（羽先）に白い斑紋が入り、静止時には2本ずつの白い筋模様（翼帯）に見える（シジュウカラの白い翼帯は1本）[8]。
卵は白い殻で覆われ淡紫色や赤褐色の斑点が入る。
平地、山地、亜高山帯の針葉樹林に生息する[5][8]。冬季になると標高の低い場所へ移動する。秋季や冬季は群れを形成して生活し、コガラなどのシジュウカラ科の他種やキクイタダキなどと混群を形成することもある[5]。
食性は雑食で[11]、昆虫、クモ、果実、草木の種子（アカマツやカラマツなどのマツ類の種子も好む）。[6]などを食べる[5][8]。樹木の枝先付近を動き回ることが多く[5][9]、樹上で採食を行う。木の幹の隙間に種子などの食物を貯蔵することもある[8]。
繁殖形態は卵生。繁殖期にはペアで縄張りを形成する。樹洞やキツツキの古巣[6]の中に苔類や獣毛、羽毛を敷いた巣に、日本では5-7月に1回に5-8個の卵を産む。メスのみが抱卵し、抱卵期間は14-18日。雛は孵化してから16-18日で巣立ち、巣立ちしてから約2週間で独立する。オスはシジュウカラよりも速いテンポで『ツピン ツピン ツピン』と高木の上でさえずる[5][8]。
樹洞に巣を作るので巣箱を利用することもある[12]。北海道室蘭市の指定の鳥である[13]。
国際自然保護連合（IUCN）により、2010年からレッドリストの軽度懸念（LC）の指定を受けている[1]。
日本では以下の都道府県でレッドリストの指定を受けている[15]。
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。 ヒガラ（日雀、学名：Periparus ater Linnaeus, 1758, シノニム: Parus ater Linnaeus, 1758）は、スズメ目シジュウカラ科シジュウカラ属に分類される鳥類の一種。
진박새(coal tit, cole tit[1], 
울음소리 )는 박새과에 속하며 학명은 Parus ater이다. 몸길이는 약 11cm로 머리꼭지는 검고 뺨은 흰색, 턱밑과 윗가슴은 검은색이다. 등은 회색을 띠며, 날개에 가는 흰색 띠가 두 줄 있다. 배는 흰색이다. 번식기에는 암수가 함께 생활하지만, 번식기가 아닌 때에는 집단으로 생활한다. 나무 위에서 생활하며 꼭대기를 여기저기 돌아다니면서 먹이를 찾는다. 나무 구멍이나 딱따구리가 뚫어 놓은 구멍 또는 나무 줄기가 갈라진 틈에 둥지를 짓고 암컷은 5-8개의 알을 낳으며, 알은 흰색에 적갈색 반점이 있다. 한국 전역에서 볼 수 있다.
진박새(coal tit, cole tit, 울음소리 )는 박새과에 속하며 학명은 Parus ater이다. 몸길이는 약 11cm로 머리꼭지는 검고 뺨은 흰색, 턱밑과 윗가슴은 검은색이다. 등은 회색을 띠며, 날개에 가는 흰색 띠가 두 줄 있다. 배는 흰색이다. 번식기에는 암수가 함께 생활하지만, 번식기가 아닌 때에는 집단으로 생활한다. 나무 위에서 생활하며 꼭대기를 여기저기 돌아다니면서 먹이를 찾는다. 나무 구멍이나 딱따구리가 뚫어 놓은 구멍 또는 나무 줄기가 갈라진 틈에 둥지를 짓고 암컷은 5-8개의 알을 낳으며, 알은 흰색에 적갈색 반점이 있다. 한국 전역에서 볼 수 있다.
_on_line.jpeg)
_on_line.jpeg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-_Val_d%27Aosta_-_Italy_S4E4594_(16948185360).jpg)
.jpg)
_on_line.jpeg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
_on_line.jpeg)
.jpg)
.jpg)
_(9).jpg)
_-_Val_d%27Aosta_-_Italy_S4E4594_(16948185360).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
