noms dans le fil d’Ariane
Brief video from Kew Gardens mycologists on what fungi are, and their ecological importance.
http://www.kew.org/discover/videos/beyond-gardens-fungarium-kew
This site is the first step towards digitization and dissemination of fungal biodiversity in the country. It arises from the work of several years of people working daily with specimens of different species and orders of the great Kingdom Fungi.
This site, through the navigation bar on the right, will give an overview about the major taxa and those characteristics that distinguish empirically. In addition you can access the most frequently used to search for bibliographic and photographic material on the species of interest by accessing “Useful Sites” in the top menu.
For those interested in actively participating, can register as a user to upload their photographs.
Kingdom Fungi is one of the most diverse groups of eukaryotes with estimates ranging from 500,000 to nearly 10 million species, yet they remain vastly underdocumented (Bass & Richards, 2011). Present rates of description, which add on average about 1,200 new species annually (Hibbett et al., 2011), are grossly inadequate for the task. Given that human society has derived tremendous benefit from the foods, medicines, and ecological services provided by as little as 1% of the fungi we know of, the impact of this missing diversity on human livelihoods is potentially profound. Importantly, this missing diversity is not just restricted to remote, underexplored regions of the world, but is a pervasive phenomenon where even our foods can harbor unknown species. Although taxonomists regard new fungal taxa as commonplace, they are often of little apparent consequence to human society and largely go unnoticed by the public. Like all groups of organisms, our knowledge of fungal diversity is biased towards taxa of greatest concern to ourselves, such as edible fungi. For example, wild mushrooms collected and sold as food around the world generally belong to a handful of well-known taxa (e.g., truffles and chanterelles), most of which have long histories of use in European cuisine.
Bass D, Richards TA. 2011. Three reasons to re-evaluate fungal diversity ‘on Earth and in the ocean’. Fungal Biology Reviews 25:159-164
Hibbett DS, Ohman A, Glotzer D, Nuhn M, Kirk PM, Nilsson RH. 2011. Progress in molecular and morphological taxon discovery in Fungi and options for formal classification of environmental sequences. Fungal Biology Reviews 39:147-182
(From Dentinger and Suz 2014)
Abstract
Fungi are the group of eukaryotic organisms such as yeast, mold, and mushrooms. The present work investigated the impact of biofield treatment on different pathogenic species of fungi in relation to antifungal sensitivity pattern. Each fungal sample was divided into three parts: C, control; T1, treatment (revived); T2 treatment (lyophilized). Treatment groups received the biofield treatment, and control group was remained as untreated. Mini-API ID32C strip employed for evaluation of antifungal sensitivity and minimum inhibitory concentration (MIC). The results showed that sensitivity of Candida albicans in T1 cells was changed against itraconazole from intermediate (I) to resistance (R) on day 10. The Candida kefyr exhibited a change in susceptibility against itraconazole in T2 cell from S→I, on day 10. Likewise, Candida krusei showed the alterations in sensitivity against two antifungal drugs: fluconazole from S→I (T1 on day 10) and itraconazole S→I (T1 and T2 on all assessment days). The Cryptococcus neoformans changed from S→I in T1 cell on day 5 and 10, against itraconazole. Sensitivity of Candida tropicalis was also altered from I→R against flucytosine (T1 and T2, on all assessment days). Similarly, Saccharomyces cerevisae altered from S→I (T1) and S→R (T2) on day 10. The MIC values of antifungal drugs were altered in the range of 2-8 folds, as compared to the control. Fungal identification data showed the significant changes in species similarity of few tested fungi as C. albicans changed from 91.9% to 98.5 and 99.9% in T1 and T2 cells, respectively on day 10. C. krusei was changed from 97.9% to 85.9% (T2 day 10), and C. tropicalis was altered from 88.7% to 99.6% (T1 day 5) and 99.0% (T2). These findings suggest that biofield treatment could be applied to alter the susceptibility pattern of antifungal drug therapy in future.
'n Swam of skimmel is enige lid van 'n groot groep eukariotiese organismes wat mikro-organismes soos gis en muf, asook die bekender sampioene insluit. Swamme vorm die koninkryk Fungi, 'n biologiese koninkryk wat apart is van die plante en diere. Een groot verskil tussen plante en swamme, is dat swamme se selle selwande het wat chitien bevat, terwyl plante se selwande sellulose bevat.
Hierdie en ander verskille dui daarop dat swamme 'n aparte groep verwante organismes is, die sogenaamde Eumycota of "ware swamme"; 'n groep wat 'n gemeenskaplike voorouer deel.
Daar word onderskeid getref tussen hierdie "ware swamme" en die soortgelyke slymswamme (die Mycetozoa) en waterswamme (die Oomycota). Die biologiese vakgebied wat hom besig hou met die studie van swamme heet "swamkunde" of "mikologie" en word dikwels as 'n vertakking van plantkunde beskou, alhoewel genetiese studies bewys het dat swamme eintlik nouer verwant is aan diere as aan plante.
Swamme word dwarsdeur die wêreld aangetref en die meeste is onopvallend vanweë hul klein grootte en strukture, die manier waarop sommige hulself kamoefleer en as simbiote van plante, diere en ander swamme. Hulle kan opvallend word wanneer hulle "vrugte" dra: sogenaamde "sporokarpe", soos sampioene of muf. Swamme vertolk 'n belangrike rol in die ontbinding van organiese stowwe en het fundamentele rolle in die herwinning en verdeling van voedingstowwe in die natuur.
Swamme word ook as 'n direkte bron van voedsel gebruik, soos sampioene en knolswamme (truffels), insuurmiddels vir brood en in die gissing van verskeie produkte, soos wyn, bier en sojasous. Sedert die 1940's word swamme ook aangewend in die vervaardiging van antibiotika en meer onlangs word sommige van die ensieme wat swamme produseer ook gebruik in die nywerheid en in reinigingsmiddels.
Hulle word ook as "groener" alternatiewe vir die kontrolering van onkruid en peste gebruik. Baie swamspesies vervaardig bioaktiewe verbindings genaamd mikotoksiene (swamgiwwe), soos alkaloïed en poliketied, wat giftig vir mense en diere is. Die vrugstrukture van sommige spesies bevat psigotropiese verbindings wat hallusinasies veroorsaak en word in sommige kulture tydens tradisionele seremonies of vir ontspanning gebruik. Swamme is daartoe in staat om mensgemaakte materiale en geboue af te breek en kan ernstige siektes in mense en diere veroorsaak.
Die verlies van gewasse as gevolg van swamsiektes of verrotte voedsel kan 'n groot impak op die voedselvoorraad van mense en plaaslike ekonomieë hê. Die Fungi-koninkryk bevat 'n enorme diversiteit met betrekking tot taksonomiese groepe met verskillende ekologieë, lewensiklusse en morfologieë; van die eensellige, waterliewende Chytridiomycota tot reuse sampioene.
Daar is egter steeds min bekend oor die ware biodiversiteit van hierdie koninkryk, alhoewel daar beraam word dat daar ongeveer 1,5 miljoen spesies is, waarvan slegs 5% amptelik geklassifiseer is. Sedert die baanbrekende 18de en 19de eeuse werke van Carl Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon, en Elias Magnus Fries word swamme volgens hulle morfologie (d.w.s. hulle karaktereienskappe soos spoorkleur en mikroskopiese eienskappe) of fisiologie geklassifiseer.
Vorderings in molekulêre genetika beteken dat DNS-analises vandag ook gebruik kan word om swamme te klassifiseer, wat soms die geskiedkundige groeperings (gebaseer op voorkoms, bou, ens.) in twyfel trek.
Fossiele van sampioene word selde aangetref omdat hulle maklik verteer raak. In 2017 is egter van hulle in Myanmar se barnsteen aangetref. Dié fossiele se ouderdom word op 99 miljoen jaar geraam.[2]
Laer fungi plant voort deur spore, wat in die lug rondsweef en begin groei sodra bulle ʼn geskikte bestaansmedium gevind het. Die voortplanting kan op ongeslagtelike of geslagtelike wyse plaasvind. In die eerste geval kan elke plant spore voortbring, maar in die tweede geval vind daar 'n versmelting tussen twee plante of dele daarvan plaas.
As voorbeeld kan ons die broodskimmel neem, wat by die plantkundige as Mucor mucedo bekend staan. Die puntjies op die draadvormige uitgroeisels (hifes) verdik as hulle 'n sekere ontwikkelingstadium bereik. Hierdie verdikking is bekend as die sporedosie, en die spore word hierin gevorm. As die sporedosie ryp is, bars dit oop, en die spore word vrygestel.
Hier het ons met ongeslagtelike voortplanting te doen. Geslagtelike voortplanting vind slegs plaas as die verdikte punte van twee onafhanklike plantjies met mekaar in aanraking kom. Sodra twee hifes teen mekaar raak, verdik hul punte en vorm 'n sogenaamde gametangium. Twee gametangia smelt saam en vorm die sigospoor, wat dikkerige, donker wande bet. Wanneer die sigospoor 'n geskikte groeiplek gevind het, verdeel dit. 'n Draadvormige uitgroeisel verskyn, wat op sy beurt 'n sporedosie dra. By ongeslagtelike voortplanting vorm daar spore in die sporedosie, waaruit nuwe swamme dan groei.
'n Swam of skimmel is enige lid van 'n groot groep eukariotiese organismes wat mikro-organismes soos gis en muf, asook die bekender sampioene insluit. Swamme vorm die koninkryk Fungi, 'n biologiese koninkryk wat apart is van die plante en diere. Een groot verskil tussen plante en swamme, is dat swamme se selle selwande het wat chitien bevat, terwyl plante se selwande sellulose bevat.
Hierdie en ander verskille dui daarop dat swamme 'n aparte groep verwante organismes is, die sogenaamde Eumycota of "ware swamme"; 'n groep wat 'n gemeenskaplike voorouer deel.
Daar word onderskeid getref tussen hierdie "ware swamme" en die soortgelyke slymswamme (die Mycetozoa) en waterswamme (die Oomycota). Die biologiese vakgebied wat hom besig hou met die studie van swamme heet "swamkunde" of "mikologie" en word dikwels as 'n vertakking van plantkunde beskou, alhoewel genetiese studies bewys het dat swamme eintlik nouer verwant is aan diere as aan plante.
Swamme word dwarsdeur die wêreld aangetref en die meeste is onopvallend vanweë hul klein grootte en strukture, die manier waarop sommige hulself kamoefleer en as simbiote van plante, diere en ander swamme. Hulle kan opvallend word wanneer hulle "vrugte" dra: sogenaamde "sporokarpe", soos sampioene of muf. Swamme vertolk 'n belangrike rol in die ontbinding van organiese stowwe en het fundamentele rolle in die herwinning en verdeling van voedingstowwe in die natuur.
Swamme word ook as 'n direkte bron van voedsel gebruik, soos sampioene en knolswamme (truffels), insuurmiddels vir brood en in die gissing van verskeie produkte, soos wyn, bier en sojasous. Sedert die 1940's word swamme ook aangewend in die vervaardiging van antibiotika en meer onlangs word sommige van die ensieme wat swamme produseer ook gebruik in die nywerheid en in reinigingsmiddels.
Hulle word ook as "groener" alternatiewe vir die kontrolering van onkruid en peste gebruik. Baie swamspesies vervaardig bioaktiewe verbindings genaamd mikotoksiene (swamgiwwe), soos alkaloïed en poliketied, wat giftig vir mense en diere is. Die vrugstrukture van sommige spesies bevat psigotropiese verbindings wat hallusinasies veroorsaak en word in sommige kulture tydens tradisionele seremonies of vir ontspanning gebruik. Swamme is daartoe in staat om mensgemaakte materiale en geboue af te breek en kan ernstige siektes in mense en diere veroorsaak.
Die verlies van gewasse as gevolg van swamsiektes of verrotte voedsel kan 'n groot impak op die voedselvoorraad van mense en plaaslike ekonomieë hê. Die Fungi-koninkryk bevat 'n enorme diversiteit met betrekking tot taksonomiese groepe met verskillende ekologieë, lewensiklusse en morfologieë; van die eensellige, waterliewende Chytridiomycota tot reuse sampioene.
Daar is egter steeds min bekend oor die ware biodiversiteit van hierdie koninkryk, alhoewel daar beraam word dat daar ongeveer 1,5 miljoen spesies is, waarvan slegs 5% amptelik geklassifiseer is. Sedert die baanbrekende 18de en 19de eeuse werke van Carl Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon, en Elias Magnus Fries word swamme volgens hulle morfologie (d.w.s. hulle karaktereienskappe soos spoorkleur en mikroskopiese eienskappe) of fisiologie geklassifiseer.
Vorderings in molekulêre genetika beteken dat DNS-analises vandag ook gebruik kan word om swamme te klassifiseer, wat soms die geskiedkundige groeperings (gebaseer op voorkoms, bou, ens.) in twyfel trek.
Fossiele van sampioene word selde aangetref omdat hulle maklik verteer raak. In 2017 is egter van hulle in Myanmar se barnsteen aangetref. Dié fossiele se ouderdom word op 99 miljoen jaar geraam.
En bioloxía, el términu Fungi (plural llatinu de fungus, lit. «fungos») designa a un tasón o grupu d'organismos eucariotes ente los que s'atopen los mofos, los lleldos y los organismos productores de cogordes. Clasificar nun reinu distintu al de les plantes, animales y protistes. Estremar de les plantes en que son heterótrofos; y de los animales en que tienen parés celulares, como les plantes, compuestes por quitina, en cuenta de celulosa. Afayóse qu'organismos que paecíen fungos en realidá nun la yeren, y qu'organismos que nun lo paecíen en realidá sí la yeren, si llamamos "fungu" a tolos organismos derivaos del que ancestralmente adquirió la capacidá de formar una paré celular de quitina. Por cuenta de ello, magar esti tasón ta bien delimitau dende'l puntu de vista evolutivu, entá se tán estudiando les rellaciones filoxenéticas de los grupos menos conocíos, y la so llista de subtasones camudó enforma col tiempu no que fai a grupos bien derivaos o bien basales.
Los fungos atopar en hábitats bien diversos: puen ser pirófilos (Pholiota carbonaria) o coprófilos (Psilocybe coprophila). Según la so ecoloxía, puen clasificase en cuatro grupo: saprófitos, liquenizados, micorrizógenos y parásitos. Los hongos saprófitos puen ser sustratu específicos: Marasmius buxi o non específicos: Mycena pura. Los simbiontes puen ser: fungos liquenizaus basidiolichenes: Omphalina ericetorum y ascolichenes: Cladonia coccifera y fungos micorrízicos: específicos: Lactarius torminosus (solu micorriza con abedurios) y non específicos: Hebeloma mesophaeum. Na mayoría de los casos, los sos representantes son pocu conspicuos por cuenta del so diminutu tamañu; suelen vivir en suelos y xuntos a materiales en descomposición y como simbiontes de plantes, animales o otros fjngos. Cuando fructifican, sicasí, producen esporocarpos llamativos (les cogordes son un exemplu d'ello). Realicen una dixestión esterna de los sos alimentos, secretando enzimes, y qu'absuerben depués les molécules disueltes resultantes de la dixestión. A esta forma d'alimentación llámase-y osmotrofia, que ye similar a la que se da nes plantes, pero, a diferencia d'aquelles, los nutrientes que tomen son orgánicos. Los fungos son los descomponedores primarios de la materia muerta de plantes y d'animales en munchos ecosistemes, y como tales tienen un papel ecolóxicu bien relevante nos ciclos biogeoquímicos.
Los fungos tienen una gran importancia económica: los lleldos son les responsables de la fermentaura de la cerveza y el pan, y dase la recueya y el cultivu de cogordes como les viñes. Dende 1940 emplegar pa producir industrialmente antibióticos, según enzimes (especialmente proteasas). Delles especies son axentes de biocontrol de plagues. Otres producen micotoxinas, compuestos bioactivos (como los alcaloides) que son tóxicos pa humanos y otros animales. Les enfermedaes fúngicas afecten a humanos, otros animales y plantes; nestes postreres, afecta a la seguridá alimentaria y al rendimientu de los cultivos.
Los fungos preséntense baxu dos formes principales: fungos filamentosos (d'antiguo llamaos "mohos") y fungos levauriformes. El cuerpu d'un fongu filamentosu tien dos porciones, una reproductiva y otra vexetativa.3 La parte vexetativa, que ye haploide y xeneralmente nun presenta coloración, ta compuesta por filamentos llamaos hifas (usualmente microscópiques); un conxuntu de hifas conforma'l miceliu4 (usualmente visible). De cutiu les hifas tán estremaes por tabiques llamaos septos.
Los fungos levauriformes —o a cencielles lleldos— son siempres unicelulares, de forma cuasi esférica. Nun esiste nellos una distinción ente cuerpu vexetativu y reproductivu.
Dientro del esquema de los cinco reinos de Wittaker y Margulis, los fungos pertenecen en parte al reinu protista (los fungos ameboides y los fungos con zoosporas) y al reinu Fungi (el restu). Nel esquema d'ocho reino de Cavalier-Smith pertenecen en parte al reinu Protozoa (los fungos ameboides), al reinu Chromista (los Pseudofungi) y al reinu Fungi tolos demás. La diversidá de tasones englobada nel grupu ta pocu estudiada; envalórase qu'esisten unes 1,5 millones d'especies, de les cualos apenes el 5 % fueron clasificaes. Mientres los sieglos XVIII y XIX, Carlos Linneo, Christiaan Hendrik Persoon, y Elias Magnus Fries clasificaron a los fungos d'alcuerdu a la so morfoloxía o fisioloxía. Anguaño, les téuniques de bioloxía molecular dexaron l'establecimientu d'una tasonomía molecular basada en secuencies de áciu desoxirribonucleicu (ADN), qu'estrema al grupu en siete filos.
La especialidá de la bioloxía que s'ocupa de los fungus llámase micoloxía, onde s'emplega'l sufixu -mycota pa les divisiones y -mycetes pa les clases.
En bioloxía, el términu Fungi (plural llatinu de fungus, lit. «fungos») designa a un tasón o grupu d'organismos eucariotes ente los que s'atopen los mofos, los lleldos y los organismos productores de cogordes. Clasificar nun reinu distintu al de les plantes, animales y protistes. Estremar de les plantes en que son heterótrofos; y de los animales en que tienen parés celulares, como les plantes, compuestes por quitina, en cuenta de celulosa. Afayóse qu'organismos que paecíen fungos en realidá nun la yeren, y qu'organismos que nun lo paecíen en realidá sí la yeren, si llamamos "fungu" a tolos organismos derivaos del que ancestralmente adquirió la capacidá de formar una paré celular de quitina. Por cuenta de ello, magar esti tasón ta bien delimitau dende'l puntu de vista evolutivu, entá se tán estudiando les rellaciones filoxenéticas de los grupos menos conocíos, y la so llista de subtasones camudó enforma col tiempu no que fai a grupos bien derivaos o bien basales.
Los fungos atopar en hábitats bien diversos: puen ser pirófilos (Pholiota carbonaria) o coprófilos (Psilocybe coprophila). Según la so ecoloxía, puen clasificase en cuatro grupo: saprófitos, liquenizados, micorrizógenos y parásitos. Los hongos saprófitos puen ser sustratu específicos: Marasmius buxi o non específicos: Mycena pura. Los simbiontes puen ser: fungos liquenizaus basidiolichenes: Omphalina ericetorum y ascolichenes: Cladonia coccifera y fungos micorrízicos: específicos: Lactarius torminosus (solu micorriza con abedurios) y non específicos: Hebeloma mesophaeum. Na mayoría de los casos, los sos representantes son pocu conspicuos por cuenta del so diminutu tamañu; suelen vivir en suelos y xuntos a materiales en descomposición y como simbiontes de plantes, animales o otros fjngos. Cuando fructifican, sicasí, producen esporocarpos llamativos (les cogordes son un exemplu d'ello). Realicen una dixestión esterna de los sos alimentos, secretando enzimes, y qu'absuerben depués les molécules disueltes resultantes de la dixestión. A esta forma d'alimentación llámase-y osmotrofia, que ye similar a la que se da nes plantes, pero, a diferencia d'aquelles, los nutrientes que tomen son orgánicos. Los fungos son los descomponedores primarios de la materia muerta de plantes y d'animales en munchos ecosistemes, y como tales tienen un papel ecolóxicu bien relevante nos ciclos biogeoquímicos.
Los fungos tienen una gran importancia económica: los lleldos son les responsables de la fermentaura de la cerveza y el pan, y dase la recueya y el cultivu de cogordes como les viñes. Dende 1940 emplegar pa producir industrialmente antibióticos, según enzimes (especialmente proteasas). Delles especies son axentes de biocontrol de plagues. Otres producen micotoxinas, compuestos bioactivos (como los alcaloides) que son tóxicos pa humanos y otros animales. Les enfermedaes fúngicas afecten a humanos, otros animales y plantes; nestes postreres, afecta a la seguridá alimentaria y al rendimientu de los cultivos.
Los fungos preséntense baxu dos formes principales: fungos filamentosos (d'antiguo llamaos "mohos") y fungos levauriformes. El cuerpu d'un fongu filamentosu tien dos porciones, una reproductiva y otra vexetativa.3 La parte vexetativa, que ye haploide y xeneralmente nun presenta coloración, ta compuesta por filamentos llamaos hifas (usualmente microscópiques); un conxuntu de hifas conforma'l miceliu4 (usualmente visible). De cutiu les hifas tán estremaes por tabiques llamaos septos.
Los fungos levauriformes —o a cencielles lleldos— son siempres unicelulares, de forma cuasi esférica. Nun esiste nellos una distinción ente cuerpu vexetativu y reproductivu.
Dientro del esquema de los cinco reinos de Wittaker y Margulis, los fungos pertenecen en parte al reinu protista (los fungos ameboides y los fungos con zoosporas) y al reinu Fungi (el restu). Nel esquema d'ocho reino de Cavalier-Smith pertenecen en parte al reinu Protozoa (los fungos ameboides), al reinu Chromista (los Pseudofungi) y al reinu Fungi tolos demás. La diversidá de tasones englobada nel grupu ta pocu estudiada; envalórase qu'esisten unes 1,5 millones d'especies, de les cualos apenes el 5 % fueron clasificaes. Mientres los sieglos XVIII y XIX, Carlos Linneo, Christiaan Hendrik Persoon, y Elias Magnus Fries clasificaron a los fungos d'alcuerdu a la so morfoloxía o fisioloxía. Anguaño, les téuniques de bioloxía molecular dexaron l'establecimientu d'una tasonomía molecular basada en secuencies de áciu desoxirribonucleicu (ADN), qu'estrema al grupu en siete filos.
La especialidá de la bioloxía que s'ocupa de los fungus llámase micoloxía, onde s'emplega'l sufixu -mycota pa les divisiones y -mycetes pa les clases.
Diqqət: Vikipediyaya əlavə olunan göbələk məqalələri yalnız məlumatlandırmaq məqsədi daşıyır. Burada olan məlumatları oxuyaraq, göbələk toplamayın. Zəhərli və ya zəhərsiz göbələkləri birbirindən fərqləndirmək çox zaman çətin olduğundan meşə göbələkləri yalnız mütəxəssislər tərəfindən toplanmalıdır.. Göbələk (lat. Fungi) - mayalar və kiflər kimi mikroorqanizmlər və eləcə də geniş yayılmış papaqlı göbələklər kimi eukariot orqanizmlərin daxil olduğu geniş qrupdur. Göbələklər bitkilər, heyvanlar, bakteriyalar və protistlərdən fərqlənən və ayrıca bir aləm kimi Göbələklər adı altında birləşdirilən orqanizmlərdirlər. Xitindən təşkil olunan hüceyrə divarı göbələkləri bakteriyalar, bitkilər,heyvanlar və protistlərdən fərqləndirən başlıca əlamətdir( Protistlər və bitkilərdə hüceyrə divarı əsasən sellüozadan təşkil olunur). Əksər göbələklər mikotoksinlər adlanan bioaktiv birləşmələr əmələ gətirirlər. Göbələklər əsasən kosmopolitan orqanizmlərdirlər ki, onlara hər yerdə rast gəlmək mümkünür. Göbələkləri öyrənən elm mikologiya adlanır. Göbələklərin 100 000-ə qədər növü var. Fərqli mühitlərdə göbələklərin funksiyası müxtəlif olsa da, onları birləşdirən bir çox cəhətlər vardır. Məsələn:
Göbələklər torpaqda, xüsusən də onun ölü bitki qalıqları (meşə döşənəyi, töküntülər və s.) ilə zəngin horizontlarında (1 q torpaqda 1 milyona qədər) məskunlaşmış sapaoxşar heterotrof saprofit mikroorqanizmlərdir. Göbələklər üzvi birləşmələrin minerallaşmasında və humuslaşmasında fəal iştirak edir. Bu zaman parçalanma prosesində bir qrup göbələkləri ardıcıl olaraq başqa qrup göbələklər əvəz edə bilər.
Göbələklər müxtəlif turşu birləşmələri (limon, oksalat, sirkə və başqa turşuları) sintez edir. Onların ardıcıl fəaliyyəti fulvo turşulu humusun yaranmasına gətirib çıxarır. Göbələklərin bu qabiliyyəti onların mineralları fəal parçalamaq qabiliyyətində də özünü göstərir. Torpaq göbələkləri arasında kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün ziyanlı olan və bir sıra xəstəlikləri törədən növlər də geniş yayılmışdır. Düzgün əkin dövriyyəsi mədəni bitkilərdə göbələk xəstəliklərinin inkişafına əngəl törədir.
Göbələklərin bir çox növləri ali bitkilərlə simbioz yaradaraq bitkiləri qida maddələri ilə təmin edir.
Azərbaycan torpaqlarında mikroorqanizmələrin miqdarı, tərkibi və yayılması torpaqların zonal xüsusiyyətlərindən, onların qranulometrik tərkibindən, humusluluq və mədənilik dərəcəsindən asılıdır.[1]
Göbələklər hər cür mühitdə yaşamağa uyğunlaşmışdır. Göbələklərin böyük bir qismi parazit həyat keçirir. Belə göbələklərdən biri də "Plazmapola - Vitikola"dır. Bu papazit üzüm yarpaqlarının üst hissəsində bitir və günəşin şüalarının yarpağa nüfüz etməsinə mane olur. Parazitin inkişaf etməsi payıza təsadüf edir. Onu yalnız əhəng suyu ilə məhv etmək olar.
Daha bir növ parazit isə "Qov" göbələyidir. Bu parazit ağacın oduncağı (gövdəsi) üzərində bitir, onun kökləri ağacın daxili özəyinə yönəlir. O, ağacın daxilindəki şirəni soraraq onun qurumasına səbəb olur. Göbələyin alt hissəsində sporangilər yerləşir. O, tumurcuqlanaraq ağacın bütün ətrafını bürüyür və nəticədə ağacın gövdəsinin sınmasına gətirib çıxarır. Bu parazit daha çox "Çılpaqtoxumlu" bitkilərdə yayılır.
Təbiətdə parazit göbələklərdən başqa simbioz həyat sürən göbələklər də var. Belə göbələklər adətən aid olduqları ağacın yanında bitir və onunla "şərikli" həyat keçirir. Məsələn, palıd ağacının yanında palıd ağacı göbələyi, çinar ağacının yanında çınar ağacı göbələyi, şam ağacının yanında yaglı göbələk, küknar ağacının yanında sarı göbələk və s. tapmaq olar. Bu göbələklər əldə etdikləri mineralları ağaca, ağac isə öz növbəsində göbələyə lazimi üzvi maddəni kök vasitəsilə ötürür.
Göbələklər təbiətdə olduğu kimi məişətdə də işlədilir. Təbiətdə müxtəlifliyi ilə fərqlənən göbələklərdən biri də Maya göbələyidir. Maya göbələyi bəzi güllərin çiçək kasasında bitir və tumurcuqlanma yolu ilə çoxalır. Onların papağı və yaxud kök sistemi olmur. Onlar yastı formada olub çiçək tozu ilə qidalanırlar. Bu göbələk pakmaya hazırlanması üçün əlverişlidir.Onun təkibindəki nişasta xəmirin keyfiyyətli hazırlanmasına kömək edir. Belə ki, onun təkibindəki nişasta unun tərkibinidəki şəkəri yeyir və nəticədə karbon qazı əmələ gəlir. Karbon qazı xəmirin şişməsinə və keyfiyyətli, dadlı olmasına xidmət edir.
Corticeps göbələyi, yağış meşələrində yetişən çox qüvvətli zəhəri olan, parazit göbələkdir.Ancaq bütün göbələklərin əksinə Corticeps zəhərini həzm yolu ilə deyil, toxunma yolu ilə keçirir.Corticepsin sporları çox təsirli zəhərlə doludur. Yanından keçən qarışqaya bu ölümcül sporlardan biri bulaşdığı anda bütün qarışqa koloniyası həyəcana keçir və infeksiyaya bulaşan qarışqanı koloniyadan uzağa daşıyırlar.Bir-birləri arasında çox böyük həmrəylikləri olan qarışqa birliyinin, koloniyalarındakı hər hansı bir qarışqanı özlərindən uzaqlaşdırmağı isə heyrətamiz və qeyri-adi vəziyyətdir. Ancaq koloniyanın bu hərəkəti etməkdə çox haqlı səbəbləri var. Corticeps, spor bulaşan qarışqanın bütün bədəninə və beyninə təsir edən güclü zəhərə malikdir və qarışqa bulaşan bu güclü zəhərin təsiriylə qısa müddətdə bütün şüurunu itirir. Sanki hipnoz olmuş kimi zəhərin təsiri altına girir və bir budağa, ya da kökə doğru dırmaşmağa başlayır və birdən dayanıb bütün gücü ilə möhkəm-möhkəm yapışaraq başını budağa batırır və zəhərin təsiriylə intihar edərək ölür. Və əsl möcüzə burada başlayır… Ölü qarışqanın bədənini öz sporları üçün gübrə olaraq istifadə edən Corticeps, qarışqanın başını batırdığı budağın tərkibindəki su ilə də bəslənərək, böyüməyə başlayır və qısa müddətdə ölü qarışqanın gövdəsini yararaq böyüyür və uzanar. Bütün böcək növlərinin yüzdən səksən faizinin yaşadığı yağış meşələrində, bitki örtüyünün qorunması və bu böcəklərin saylarının tarazlıq təşkil etməsində Corticeps göbələyinin ifraz etdiyi bu zəhər çox əhəmiyyətli yerə malikdir. Və bu həssas tarazlığı qorumaq üçün, hər bir Corticeps növü müəyyən bir böcək növü üzərində təsirli zəhərə malikdir.
Otyeyən heyvanların peyinində olan mikroskopik göbələklərdə öz sporlarını yüksək sürətlə uzaq məsafələrə atmaq xüsusiyyəti var. Mayami və Oksford Universitetindən olan tədqiqatın müəllifləri yüksəksürətli (saniyədə 250 kadr çəkə bilən) videokameradan istifadə ediblər.
Tədqiqatın nəticəsində göstərilib ki, saniyədə 25 metr olmaqla göbələklər maksimum sürətlə öz sporlarını 2 metrdən çox məsafəyə atır. [2]
Göbələk mitselisinin elementar kimyəvi tərkibində karbon - 40%, oksigen - 40%, azot-7,8%, hidrogen–2-3% mövcuddur. Bunlardan kül elementi 7-10 %dir. Göbələk mitselisinin külünə aiddir: kükürd (S), fosfor (P), kalium (K), maqnezium (Mg), dəmir (Fe), sink (Sn), Kalsium (Ca) və b. Göbələklərin normal qidalanması üçün təxminən 17-18 elementin olması vacıbdir.
Vegetativ bədən yaxud tallom göbələklərdə mitselidir. Mitseli budaqlanmış borunu xatırladır. Mitselilər 2 cür olur:
Arakəsməli mitselilərdə eninə çoxsaylı arakəsmələr əmələ gəlir. Çox hüceyrəli mitselilər Kisəli,Bazidili və Qeyri-müəyyən göbələklər üçün xasdır. Arakəsməsiz mitselilərdə nüvənin bölünməsi nəticəsində hüceyrə çoxnüvəli olur. Məsələn: Xitridiomycota və Oomycota şöbələrində olduğu kimi.
Göbələk mitselilərinin bir birinə möhkəm birləşməsi nəticəsində sklerotsilər əmələ gəlir. Bunlar əlverişsiz mühitə davamlıdır. Sklerotsilərə yaxın olan stromadır .Bu isə əsasən Kisəli göbələklərdə meyvə cismlərini mühafizə etmək funksiyasını daşıyır.
Bir çox göbələklərdə qidanı mənimsəmək funkksiyasını yerinə yetirən rizomorflar və mitseli sapları vardır. Göbələklərdə mitseli hifləri bir birinin üzərinə yığılıb yalançı toxuma əmələ gətirirlər ki, bu da plektenxima adlanır. Göbələklərdə həqiqi əsl toxuma nadir hallarda olur. Məsələn: Həşəratlarda parazitlik edən Labulbenlərdə olur.
Göbələklədə hüceyrə divarının 80-90%-ni polisaxaridlər təşkil edir ki, bunun da əsası zülal və lipidlərdir.
Göbələk (lat. Fungi) - mayalar və kiflər kimi mikroorqanizmlər və eləcə də geniş yayılmış papaqlı göbələklər kimi eukariot orqanizmlərin daxil olduğu geniş qrupdur. Göbələklər bitkilər, heyvanlar, bakteriyalar və protistlərdən fərqlənən və ayrıca bir aləm kimi Göbələklər adı altında birləşdirilən orqanizmlərdirlər. Xitindən təşkil olunan hüceyrə divarı göbələkləri bakteriyalar, bitkilər,heyvanlar və protistlərdən fərqləndirən başlıca əlamətdir( Protistlər və bitkilərdə hüceyrə divarı əsasən sellüozadan təşkil olunur). Əksər göbələklər mikotoksinlər adlanan bioaktiv birləşmələr əmələ gətirirlər. Göbələklər əsasən kosmopolitan orqanizmlərdirlər ki, onlara hər yerdə rast gəlmək mümkünür. Göbələkləri öyrənən elm mikologiya adlanır. Göbələklərin 100 000-ə qədər növü var. Fərqli mühitlərdə göbələklərin funksiyası müxtəlif olsa da, onları birləşdirən bir çox cəhətlər vardır. Məsələn:
Onların hamısı sporla çoxalır. Papağın alt hissəsində sporangilər yerləşir. Göbələklər çox vaxt tumucuqlanma yolu ilə çoxalır. Göbələklərin ömrü çox deyil. Göbələk kölgəsevən canlılardır. Göbələklər xloroplastlardan məhrumdurlar və heterotrof canlılardırlar .Bu səbəbdən də onlar enerji mənbəyi kimi hazır üzvü birləşmələrdən istifadə edirlər. Göbələklər vakuollar və hüceyrə divarına malikdirlər və bu xassə onları bitkilərə bənzəyir. Göbələklərdə hüceyrə divarı xitin və qlükandan təşkil olunur.Göbələklər torpaqda, xüsusən də onun ölü bitki qalıqları (meşə döşənəyi, töküntülər və s.) ilə zəngin horizontlarında (1 q torpaqda 1 milyona qədər) məskunlaşmış sapaoxşar heterotrof saprofit mikroorqanizmlərdir. Göbələklər üzvi birləşmələrin minerallaşmasında və humuslaşmasında fəal iştirak edir. Bu zaman parçalanma prosesində bir qrup göbələkləri ardıcıl olaraq başqa qrup göbələklər əvəz edə bilər.
Göbələklər müxtəlif turşu birləşmələri (limon, oksalat, sirkə və başqa turşuları) sintez edir. Onların ardıcıl fəaliyyəti fulvo turşulu humusun yaranmasına gətirib çıxarır. Göbələklərin bu qabiliyyəti onların mineralları fəal parçalamaq qabiliyyətində də özünü göstərir. Torpaq göbələkləri arasında kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün ziyanlı olan və bir sıra xəstəlikləri törədən növlər də geniş yayılmışdır. Düzgün əkin dövriyyəsi mədəni bitkilərdə göbələk xəstəliklərinin inkişafına əngəl törədir.
Göbələklərin bir çox növləri ali bitkilərlə simbioz yaradaraq bitkiləri qida maddələri ilə təmin edir.
Azərbaycan torpaqlarında mikroorqanizmələrin miqdarı, tərkibi və yayılması torpaqların zonal xüsusiyyətlərindən, onların qranulometrik tərkibindən, humusluluq və mədənilik dərəcəsindən asılıdır.
A-raok ma vefe gouest mab-den da zielfennañ an TDN e veze renket ar foue gant ar plant, evit meur a abeg : chom a reont el lec'h ma vevont, en douar e kreskont peurliesañ, hag e frouezhont.
Hiziv e ouzer e tiforc'has ar foue diouzh ar plant hag al loened en Neoproterozoeg, da lavarout eo war-dro ur milmilion a vloavezhioù zo. Lod eus o doareoù zo kar da re organegi all ha lod all zo dibar dezho, ar pezh o disrann diouzh ar riezadoù all.
Setu amañ un nebeud eus ar perzhioù-se.
Er bed a-bezh ez eus foue, betek en dezerzhioù, strad ar morioù, al lec'hioù sall-meurbet hag ar re a zo skinataet. Lod o deus dreistbevet er skinoù uslimestra hag er skinoù kosmek. [4]
War an douar e vev ar pep muiañ eus ar foue, hogen lod a vev en douar hag en dour, pe en dour hepken.
Setu amañ un nebeudig spesadoù foue, renket dre c'henadoù.
Agaricaceae
Lycoperdon perlatum
Amanitaceae
Amanita muscaria
Bankeraceae
Hydnellum ferrugineum
Boletaceae
Boletus calopus
Cantharellaceae
Cantharellus cibarius
Clavariaceae
Clavulinopsis corallinorosacea
Cortinariaceae
Cortinarius archeri
Geoglossaceae
Geoglossum umbratile'
Helotiaceae
Bisporella citrina
Hydnangiaceae
Laccaria laccata
Leotiaceae
Leotia viscosa
Morchellaceae
Morchella esculenta
Mycenaceae
Mycena interrupta
Physalacriaceae
Rhodotus palmatus
Polyporaceae
Trametes versicolor
Pterulaceae
Pterula subulata
Pyronemataceae
Aleuria aurantia
Suillaceae
Suillus grevillei
A-raok ma vefe gouest mab-den da zielfennañ an TDN e veze renket ar foue gant ar plant, evit meur a abeg : chom a reont el lec'h ma vevont, en douar e kreskont peurliesañ, hag e frouezhont.
Hiziv e ouzer e tiforc'has ar foue diouzh ar plant hag al loened en Neoproterozoeg, da lavarout eo war-dro ur milmilion a vloavezhioù zo. Lod eus o doareoù zo kar da re organegi all ha lod all zo dibar dezho, ar pezh o disrann diouzh ar riezadoù all.
Setu amañ un nebeud eus ar perzhioù-se.
Els fongs (Fungi) són un regne d'organismes de cèl·lules eucariotes, de digestió externa i que inclou tant organismes unicel·lulars, com els llevats i les floridures, com pluricel·lulars, els quals produeixen un cos fructífer que coneixem com bolet. Els fongs, també anomenats eumicots ("fongs autèntics" o "eumicets"), formen un grup monofilètic que és filogenèticament diferent dels mixomicets i els oomicets, morfològicament similars. Els fongs són organismes heteròtrofs que posseeixen una paret cel·lular quitinosa, i la majoria d'espècies creixen en forma de filaments multicel·lulars anomenades hifes, que formen un miceli; algunes espècies també creixen com a cèl·lules individuals. La reproducció sexual i asexual dels fongs se sol fer mitjançant espores, sovint produïdes en estructures especialitzades o en fructificacions. Alguns han perdut la capacitat de formar estructures reproductives, i es propaguen únicament per creixement vegetatiu. Els llevats, floridures i bolets són exemples de fongs. La disciplina de la biologia que estudia els fongs és la micologia, i sovint se la considera part de la botànica, tot i que els fongs són més propers als animals que a les plantes.
Presents arreu del món, la majoria de fongs són en gran part invisibles a ull nu, i viuen principalment al sòl, en matèria morta, i com a simbionts de plantes, animals o altres fongs. Juguen un paper essencial als ecosistemes a l'hora de descompondre matèria orgànica i són indispensables en els cicles i intercanvis dels nutrients. Els fongs poden esdevenir perceptibles quan fructifiquen, o bé com a bolets o com a floridures. Des de fa molt de temps se'ls ha utilitzat com a font directa d'aliment, com ara els bolets i les tòfones, així com en la fermentació de diversos productes alimentaris, com ara el vi, la cervesa o la salsa de soia. Més recentment, s'utilitzen els fongs com a font d'antibiòtics utilitzats en la medicina, i diversos enzims, com ara cel·lulases, pectinases i proteases, importants per usos industrials o com a ingredients actius de detergents. Moltes espècies produeixen compostos bioactius anomenats micotoxines, com ara alcaloides i policètids, que són tòxiques per als animals, incloent-hi els humans. Les fructificacions d'algunes espècies tenen un ús recreatiu o en cerimònies tradicionals, com a font de compostos psicotròpics. Els fongs són patògens importants d'humans i altres animals, i les pèrdues degudes a malalties dels conreus (com ara la fallada de l'arròs) o la putrefacció d'aliments poden tenir un gran impacte sobre el subministrament d'aliments i les economies locals.
El regne dels fongs abasta una enorme diversitat de tàxons amb diferents tipus d'ecologia, estratègies de cicles de vida i morfologies, des de fongs aquàtics unicel·lulars com ara els quítrid fins als bolets de gran mida. Tanmateix, no se sap gaire cosa sobre la biodiversitat real dels fongs, que s'ha calculat a entre 1,5 i 5 milions d'espècies, de les quals s'han classificat formalment un 5%. Des de les obres taxonòmiques pioneres de Carl von Linné, Christian Hendrik Persoon i Elias Magnus Fries als segles XVIII i XIX, els fongs han estat classificats segons la seva morfologia (per exemple, caràcters com ara el color de les espores o trets microscòpics) o fisiològics. Els avenços en genètica molecular han permès l'aplicació d'anàlisis d'ADN a la taxonomia, cosa que a vegades ha tingut resultats que divergeixen de les classificacions històriques basades en la morfologia i altres caràcters. Estudis filogenètics publicats a l'última dècada han contribuït a remodelar la classificació del regne dels fongs, que se subdivideix en un subregne, set divisions i deu subdivisions.
El terme català "fong"[1] es deriva directament del llatí fungus, que significa "bolet", que ja va ser utilitzat per Horaci i Plini.[2] Al seu torn, fungus deriva de l'ètim grec sphongos/σφογγος ("esponja"), en referència a les estructures i la morfologia macroscòpiques dels bolets i les floridures, i aquesta arrel també s'utilitza en altres llengües (com l'alemany Schwamm ("esponja"), Schimmel ("floridura"), o Schwammerl per alguns tipus de bolets).[3] Es creu que l'ús de la paraula "micologia" (que deriva del grec mykes/μύκης, "bolet", i logos/λόγος, "discurs")[4] per referir-se a l'estudi científic dels fongs s'originà el 1836 amb el naturalista Miles Joseph Berkeley a la seva obra The English Flora of Sir James Edward Smith, Vol. 5.[3]
El regne dels fongs es caracteritza per una sèrie de trets, alguns dels quals són compartits amb altres organismes, mentre que d'altres els són exclusius:
Els fongs tenen una distribució global, i creixen en una gran varietat d'hàbitats, inclosos els deserts, medis hipersalins,[18] la mar profunda,[19] en roques,[20] i en condicions de temperatura extremament baixa o alta. Són capaços de sobreviure als intensos rajos ultraviolats i la radiació còsmica presents durant un viatge espacial.[21] La majoria creixen en medis terrestres, però algunes espècies viuen parcialment o exclusiva en hàbitats aquàtics. Per exemple, el fong quítrid Batrachochytrium dendrobatidis (un dels responsables del declivi global en les poblacions d'amfibis) passa part del seu cicle vital com a zoòspora mòtil, cosa que li permet d'impulsar-se per l'aigua i penetrar en la pell d'un hoste amfibi.[22]
Els fongs, juntament amb els bacteris, són els principals descomponedors de matèria orgànica en molts dels ecosistemes d'arreu del món, si no tots. Basant-se en observacions de la ràtio del nombre d'espècies fúngiques i d'espècies vegetals en medis selectes, s'ha estimat que el regne dels fongs deu comprendre aproximadament 1,5 milions d'espècies,[23] 70.000 de les quals han estat descrites formalment per taxonomistes; tanmateix, l'abast real de la diversitat dels fongs encara és desconegut.[24] Fins fa poc, les espècies fúngiques eren descrites basant-se principalment en característiques morfològiques, com ara la mida i la forma de les espores o fructificacions, i el concepte d'espècie biològica. L'aplicació de recursos moleculars, com ara la seqüenciació d'ADN i l'anàlisi filogenètica, per a estudiar la diversitat, ha millorat significativament la resolució i ha reforçat les estimacions de la diversitat genètica al si de diversos grups taxonòmics.[25]
Tot i que els fongs formen part del clade dels opistoconts, totes les divisions tret dels quitridiomicets han perdut el flagel posterior.[26] Els fongs són inusuals entre els eucariotes pel fet de tenir una paret cel·lular que, a part de glicans (com el β-1,3-glicà) i altres components típics, conté el biopolímer quitina.[27]
La majoria de fongs creixen en forma d'estructures microscòpiques filamentoses anomenades hifes i un assemblatge d'hifes entreteixides i interconnexes rep el nom de miceli.[28] Les hifes poden ser septades, és a dir, dividides en compartiments separats per un septe, i cada compartiment conté un o més nuclis; o poden ser cenocítiques, és a dir, que manquen de compartimentalització hifal.[29] Tanmateix, els septes tenen porus, com ara els doliporus dels basidiomicets, que permeten el pas del citoplasma, els orgànuls i a vegades els nuclis.[30] Les hifes cenocítiques són bàsicament supercèl·lules multinucleades.[31] Algunes espècies han desenvolupat estructures especialitzades per absorbir nutrients d'hostes vivents; en són exemples els haustoris dels paràsits vegetals de la majoria de divisions i els arbúsculs de diversos fongs micorizals, que penetren a les cèl·lules de l'hoste per consumir-ne nutrients.[32]
Els micelis fúngics poden esdevenir visibles macroscòpicament, per exemple, com a anells concèntrics sobre algunes superfícies, com ara parets humides, i altres substrats, com el menjar caducat, i se'ls anomena vulgarment i genèrica floridures; els micelis que creixen en medis d'agarosa en plaques de Petri al laboratori solen denominar-se colònies, i presenten formes i colors de creixement macroscòpic característics, degut a les espores o la pigmentació.[33]
Les estructures especialitzades importants en la reproducció sexual són els apotecis, els peritecis i els clistotecis en els ascomicets,[34] i les fructificacions dels basidiomicets i alguns ascomicets. A vegades, aquestes estructures reproductives poden créixer fins a grans mides, i són conegudes com a bolets.
El creixement en forma d'hifes filamentoses a sobre o a dins de substrats sòlids o de cèl·lules individuals en medis aquàtics està adaptat per una extracció eficient de nutrients d'aquests medis, car aquestes formes de creixement tenen un alt ràtio superfície-volum. Les hifes estan adaptades específicament per créixer en superfícies sòlides i dins de substrats, i poden exercir una força mecànica penetrativa important. El patogen vegetal Magnaporthe grisea forma una estructura anomenada apressori, dissenyada específicament per penetrar teixits vegetals. La pressió generada per l'apressori, dirigida directament contra l'epidermis vegetal, pot superar 8 MPa (80 bars).[35] El fong filamentós Paecilomyces lilacinus utilitza un mètode similar per penetrar els ous de nematodes paràsits de les plantes.[36] La generació d'aquestes pressions mecàniques és el resultat d'una interacció entre processos fisiològics que incrementen la turgència intracel·lular mitjançant producció d'osmolits com ara glicerol, i la morfologia de l'apressori.[37] Aquestes adaptacions morfològiques estan complementades per enzims hidrolítics secretats al medi per digerir les molècules orgàniques grans, com ara polisacàrids, proteïnes, lípids i altres substrats orgànics en molècules més petites que després es poden absorbir com a nutrients.[38][39][40]
Tradicionalment, els fongs són considerats heteròtrofs, organismes que depenen del carboni fixat per altres organismes pel seu metabolisme. Els fongs han desenvolupat una versatilitat una versatilitat metabòlica destacable que els permet utilitzar una gran varietat de substrats orgànics per créixer, incloent-hi nitrats, amoníac, acetats o etanols.[41][42] Algunes espècies semblen ser capaces d'utilitzar el pigment melanina per extreure energia de la radiació ionitzant, com ara els rajos gamma, per un creixement radiotròfic.[43] Aquest procés pot ser similar a la fixació de CO2 mitjançant reaccions anapleròtiques amb la llum visible, però utilitzant radiació ionitzant com a font d'energia.[44]
Els 10 fongs més perjudicials per a les plantes segons el resultat d'una enquesta realitzada a 495 investigadors de tot el món, publicada a la revista científica Molecular Plant Pathology, són:[45]
La reproducció dels fongs és complexa, reflectint l'heterogeneïtat d'estils de vida i genètica dins d'aquest regne d'organismes.[46] Molts es reprodueixen sexualment o asexualment, segons les condicions del medi. Aquestes condicions engeguen programes de desenvolupament genèticament determinats que causen l'expressió d'estructures especialitzades per la reproducció sexual o asexual. Aquestes estructures contribueixen tant a la reproducció com a una disseminació eficient de les espores o propàguls portadors d'espores.[47]
La reproducció asexual mitjançant espores vegetatives o fragmentació micelial és comuna; manté poblacions clonals adaptades a nínxols específics, i permet una dispersió més ràpida que la reproducció sexual.[48] En el cas dels "fongs imperfectes", o deuteromicets, que manquen de cicle sexual, és l'únic mitjà de propagació.
La reproducció sexual amb meiosi es dóna en totes les divisions de fongs. Difereix en molts aspectes de la reproducció sexual dels animals i les plantes. També hi ha diferències entre els grups de fongs, i se les ha utilitzat per diferenciar espècies basant-se en diferències morfològiques en les estructures sexuals i les estratègies reproductives. També es poden utilitzar creuaments experimentals entre aïllaments fúngics per identificar espècies basant-se en el concepte d'espècie biològica. Els grups principals de fongs havien estat determinats inicialment basant-se en la morfologia de les seves estructures sexuals i espores; per exemple, les estructures portadores d'espores, els ascs i els basidis, es poden utilitzar per identificar ascomicets i basidiomicets, respectivament. Algunes espècies poden tenir sistemes d'incompatibilitat vegetativa que només permet l'aparellament entre individus de tipus d'aparellament oposats, mentre que d'altres s'aparellen i es reprodueixen sexualment amb qualsevol altre individu o amb si mateixes. Les primeres espècies són denominades heterotàl·liques i les últimes homotàl·liques.[49]
La majoria de fongs tenen una etapa haploide i una de diploide al seu cicle vital. En els fongs que es reprodueixen sexualment, els individus compatibles es combinen per fusió cel·lular d'hifes vegetatives per anastomosi, necessària per a l'inici del cicle sexual. Els ascomicets i basidiomicets passen per una fase dicariòtica, en què els nuclis heretats dels pares no es fusionen immediatament després de la fusió cel·lular, sinó que romanen separats dins les cèl·lules hifals (vegeu heterocariosi).
Els fongs (Fungi) són un regne d'organismes de cèl·lules eucariotes, de digestió externa i que inclou tant organismes unicel·lulars, com els llevats i les floridures, com pluricel·lulars, els quals produeixen un cos fructífer que coneixem com bolet. Els fongs, també anomenats eumicots ("fongs autèntics" o "eumicets"), formen un grup monofilètic que és filogenèticament diferent dels mixomicets i els oomicets, morfològicament similars. Els fongs són organismes heteròtrofs que posseeixen una paret cel·lular quitinosa, i la majoria d'espècies creixen en forma de filaments multicel·lulars anomenades hifes, que formen un miceli; algunes espècies també creixen com a cèl·lules individuals. La reproducció sexual i asexual dels fongs se sol fer mitjançant espores, sovint produïdes en estructures especialitzades o en fructificacions. Alguns han perdut la capacitat de formar estructures reproductives, i es propaguen únicament per creixement vegetatiu. Els llevats, floridures i bolets són exemples de fongs. La disciplina de la biologia que estudia els fongs és la micologia, i sovint se la considera part de la botànica, tot i que els fongs són més propers als animals que a les plantes.
Presents arreu del món, la majoria de fongs són en gran part invisibles a ull nu, i viuen principalment al sòl, en matèria morta, i com a simbionts de plantes, animals o altres fongs. Juguen un paper essencial als ecosistemes a l'hora de descompondre matèria orgànica i són indispensables en els cicles i intercanvis dels nutrients. Els fongs poden esdevenir perceptibles quan fructifiquen, o bé com a bolets o com a floridures. Des de fa molt de temps se'ls ha utilitzat com a font directa d'aliment, com ara els bolets i les tòfones, així com en la fermentació de diversos productes alimentaris, com ara el vi, la cervesa o la salsa de soia. Més recentment, s'utilitzen els fongs com a font d'antibiòtics utilitzats en la medicina, i diversos enzims, com ara cel·lulases, pectinases i proteases, importants per usos industrials o com a ingredients actius de detergents. Moltes espècies produeixen compostos bioactius anomenats micotoxines, com ara alcaloides i policètids, que són tòxiques per als animals, incloent-hi els humans. Les fructificacions d'algunes espècies tenen un ús recreatiu o en cerimònies tradicionals, com a font de compostos psicotròpics. Els fongs són patògens importants d'humans i altres animals, i les pèrdues degudes a malalties dels conreus (com ara la fallada de l'arròs) o la putrefacció d'aliments poden tenir un gran impacte sobre el subministrament d'aliments i les economies locals.
El regne dels fongs abasta una enorme diversitat de tàxons amb diferents tipus d'ecologia, estratègies de cicles de vida i morfologies, des de fongs aquàtics unicel·lulars com ara els quítrid fins als bolets de gran mida. Tanmateix, no se sap gaire cosa sobre la biodiversitat real dels fongs, que s'ha calculat a entre 1,5 i 5 milions d'espècies, de les quals s'han classificat formalment un 5%. Des de les obres taxonòmiques pioneres de Carl von Linné, Christian Hendrik Persoon i Elias Magnus Fries als segles XVIII i XIX, els fongs han estat classificats segons la seva morfologia (per exemple, caràcters com ara el color de les espores o trets microscòpics) o fisiològics. Els avenços en genètica molecular han permès l'aplicació d'anàlisis d'ADN a la taxonomia, cosa que a vegades ha tingut resultats que divergeixen de les classificacions històriques basades en la morfologia i altres caràcters. Estudis filogenètics publicats a l'última dècada han contribuït a remodelar la classificació del regne dels fongs, que se subdivideix en un subregne, set divisions i deu subdivisions.
Grŵp o bethau byw sy'n perthyn i'r deyrnas Fungi yw ffyngau. Fe'u dosbarthwyd fel planhigion yn wreiddiol ond maent yn perthyn yn agosach i anifeiliaid. Mae mwy na 70,000 o rywogaethau o ffwng.
Mae llawer o ffyngau'n bwydo ar organebau marw. Parasitiaid sy'n bwydo ar organebau byw yw rhywogaethau eraill. Mae rhai ffyngau yn byw gydag algâu mewn perthynas symbiotig, yn ffurfio cennau.
Mae'r ffyngau mwyaf adnabyddus yn cynhyrchu madarch neu gaws llyffant.
Mae ffyngau o bwysigrwydd economaidd yn cynnwys burum a ddefnyddir i wneud cwrw a bara a rhai rhywogaethau o lwydni a ddefnyddir i wneud caws.
Mewn ffyngau mawr mae'r cytoplasm yn aml yn amlgnewyllol..[1]
Mae ffyngau'n achosi llawer o glefydau difrifol mewn anifeiliaid a phobl. Gall ffyngau asbergilws achosi necrosis yr ysgyfaint (ysgyfaint ffermwr), y system nerfol, ac organau eraill. Gall y ffyngau hyn hefyd gynhyrchu cynhyrchion gwenwynig mewn cydrannau bwydydd, gan achosi mycowenwyniad yn yr anifail sy'n bwyta’r bwyd hwn. Gall y ffwng tebyg i furum, Candida albicans, (llindag) achosi haint a llid y gwddf a'r wain. Mae ffyngau dermatoffytig yn effeithio ar groen anifeiliaid a bodau dynol (e.e. tarwden y traed). Mae ffyngau a gludir mewn llwch, megis Coccidioides immitis a Histoplasma capsulatum, yn achosi clefyd yr ysgyfaint neu glefyd cyffredinol mewn anifeiliaid a bodau dynol.[1]
Mae cyffuriau amlyncadwy a/neu gymwysiadau argroenol (hufenau a geliau) yn bodoli er mwyn trin y rhan fwyaf o glefydau ffwngaidd.[1]
|accessdate= (help)
Grŵp o bethau byw sy'n perthyn i'r deyrnas Fungi yw ffyngau. Fe'u dosbarthwyd fel planhigion yn wreiddiol ond maent yn perthyn yn agosach i anifeiliaid. Mae mwy na 70,000 o rywogaethau o ffwng.
Mae llawer o ffyngau'n bwydo ar organebau marw. Parasitiaid sy'n bwydo ar organebau byw yw rhywogaethau eraill. Mae rhai ffyngau yn byw gydag algâu mewn perthynas symbiotig, yn ffurfio cennau.
Mae'r ffyngau mwyaf adnabyddus yn cynhyrchu madarch neu gaws llyffant.
Mae ffyngau o bwysigrwydd economaidd yn cynnwys burum a ddefnyddir i wneud cwrw a bara a rhai rhywogaethau o lwydni a ddefnyddir i wneud caws.
Houby (Fungi, dříve Mycophyta) představují velkou skupinu živých organismů dříve řazenou k rostlinám, ale nyní vyčleněnou jako samostatnou říši. Její zástupce lze nalézt po celé Zemi a vyskytují se mezi nimi významní rozkladači, parazité či v průmyslu i potravinářství využívané druhy. Mnoho druhů náleží mezi mutualisty žijící v symbióze s cévnatými rostlinami nebo s řasami. K roku 2017 je známo kolem 120 000 druhů hub, ale předpokládá se existence až 3,8 milionů druhů.[1] V Česku je zjištěno asi 10 000 druhů.
V užším pojetí jsou houby (Fungi) stélkaté organismy různého tvaru a velikostí, bez asimilačních barviv (tzn. bez plastidů), s heterotrofní výživou, s buněčnou stěnou chitinózní. Zásobní látkou je glykogen. Houby se rozmnožují buď vegetativně (rozpadem vlákna mycelia), nebo nepohlavními či pohlavními výtrusy.
Věda zabývající se houbami se nazývá mykologie.
Houby se zřejmě vyvinuly z jednoduchých vodních organizmů s bičíkatými sporami; předci hub tedy mohli vypadat podobně jako chytridiomycety.[2] Ztráta bičíku nastala buď jednou,[3] nebo vícekrát.[2] Vznik hub se zřejmě odehrál v pozdních starohorách, v době před 900–570 miliony let. Nové nálezy fosilií vláknité struktury připomínajících podhoubí, u kterých však není dosud možné chemickou analýzou plně vyloučit geologický původ, mohou posunout vznik hub, tehdy jako výhradně mořských organismů, až do doby před 2,4 miliardami let.[4][5]
V prvohorách došlo k nárůstu rozmanitosti a v pennsylvanu (karbon, před 320-286 miliony lety) se podle fosilních nálezů již vyskytovaly všechny hlavní skupiny hub, jak je známé ze současnosti.[6] V období siluru a devonu představovaly houby hlavní suchozemské organismy. Prototaxity, největší tehdejší organismy (zkameněliny vysoké až 6 m), se totiž podle poměru izotopů uhlíku C13 a C12 v jejich fosilizovaných zbytcích podařilo identifikovat jako houby. K suchozemským organismům tehdy patřili pouze drobní červi, stonožky a bezkřídlý hmyz, žijící hlavně v zemi, výjimečně na povrchu; fotosyntezující rostliny byly malé, bez kořenů a listů a živočichové, kteří by se jimi živili, ještě neexistovali.[7]
Houby jsou jednobuněčné i mnohobuněčné organismy. Z buněčných organel nejsou v cytoplazmě přítomny chloroplasty, proto si nejsou schopny vytvářet organické látky. Základní stavební jednotkou je houbové vlákno (hyfa), které se může rozlišit v podhoubí (mycelium) a v plodnici. Někdy tvoří tzv. nepravá pletiva, jako je plektenchym a pseudoparenchym.
Tělo hub není členěno na jednotlivé orgány a proto se nazývá stélka. Ta je složena z propletených houbových vláken (hyfa), která vytváří podhoubí. U mnohých hub vyrůstá z podhoubí plodnice.
Plodnice je nadzemní „orgán“ houby, jehož hlavním úkolem je rozmnožování. Obsahuje totiž (zejména na spodní straně) výtrusy.
Rouško je výtrusorodá vrstva s velkým množstvím kyjovitých výtrusnic s výtrusy. Bývá na spodní ploše klobouku na lupenech nebo v rourkách. Houby s lupeny naspodu klobouku se nazývají lupenaté (např. bedla, muchomůrka, pečárka, ryzec). Někdy mívají i pochvu a plachetku. Houby s rourkami jsou označovány jako rourkaté (např. hřiby, křemenáč, kozák, klouzek).
Pokud budeme houby dělit dle způsobu, jakým získávají živiny, dostáváme dvě základní skupiny hub – saprofytické (hniložijné) a parazitické (příživné). Saprofytické houby jsou takové, které získávají organické látky pomocí rozkladu odumřelých živočišných či rostlinných těl. Je možno je zařadit mezi rozkladače neboli dekompozitory. Parazitické houby mohou být biotrofní (živí se obsahem buněk ale nezabíjí je) či nekrotrofní (způsobují odumírání tkáně). Dalšími významnými skupinami hub jsou houby formující lišejníky a houby mykorhizní.
Četné druhy působí škody na rostlinách, zejména na dřevinách (dřevokazné houby), živočiších i člověku tím, že způsobují onemocnění. Tyto se nazývají parazitické (cizopasné) a mohou vyvolávat onemocnění na povrchu těla i ve vnitřních orgánech. K cizopasným druhům na obilí patří padlí, důležitým tropickým parazitoidem je houba rodu Cordyceps.
Existují i dravé houby, například Arthrobotrys dactyloides loví hlístice pomocí specializovaných hyf.[8][9]
Některé druhy hub žijí v mutualistické symbióze (symbióza prospěšná pro oba partnery) s kořeny mnoha rostlin, což nazýváme mykorhiza. Houba přijímá od rostlin různé organické látky, které sama nevytváří, a pomáhá rostlině přijímat vodu s rozpuštěnými minerálními látkami.
Mimoto žijí také v symbióze se řasami nebo sinicemi, zejména složené organismy zvané lišejníky.
Hniložijné houby jsou (spolu s hniložijnými bakteriemi) nejvýznamnějšími rozkladači odumřelých zbytků různých organismů. Někdy se také nazývají saprofytické houby. Mohou růst i na potravinách.
Jedlé druhy slouží jako potravina s malou kalorickou hodnotou[10] nebo jako pochutina. Jsou bohaté na vitamíny a minerální látky. Jedovaté druhy nejsou početné, ale pro obsah prudkých jedů nebezpečné.
Kvasinky jsou nezbytné pro mnoho potravinářských technologií (zejména v pekařství a při výrobě alkoholických nápojů). Některé druhy kvasinek se používají k napouštění konzerv a tímto se zamezí kažení potravin.[zdroj?] Konzerva vydrží dlouho a nezkazí se. Tento postup je aplikován v oblasti Asie.
Mnohé druhy se rovněž využívají ve farmaceutickém a chemickém průmyslu. U štětičkovce druhu Penicillium notatum byla objevena antibiotika. V potravinářství se vyrábí např. plísňové sýry (camembert, niva, hermelín, …) Jiné druhy hub se využívají k očkování prken a tím se ochrání dřevo před cizími živočichy a houbami. Houby obsadí celý kus dřeva a nepustí jiného parazita na jejich místo, samy však dřevo nepoškodí a nezničí. Dokonce je dřevo díky tomu pevnější. Tento postup objevili vědci v USA na Floridě.[zdroj?]
U hub známe pohlavní i nepohlavní rozmnožování. V obou případech mohou hrát roli výtrusy čili spory.
Při nepohlavním rozmnožování nedochází ke tvorbě pohlavních buněk. Nejjednodušším způsobem mohou dva jedinci vzniknout prostou fragmentací (rozpadem) vláknité stélky vedví. Co se týče jednobuněčných kvasinek, ty se mohou dělit v procesu pučení. Druhou fundamentální možností, jak se nepohlavně rozmnožovat, je u hub také produkce nepohlavních výtrusů, a to buď ve specializovaných sporangiích (takové sporangiospory vznikají např. u rodu Mucor), nebo přímo na houbových vláknech konidioforech (z nichž vznikající spory se označují jako konidie).[11]
Pohlavní rozmnožování je běžným způsobem rozmnožování u většiny druhů hub. Je spojeno se splýváním buněčných jader a meiotickými děleními, načež jsou touto pohlavní cestou vytvořeny spory (výtrusy). Typicky se útvary, v nichž dozrávají výtrusy pohlavní cestou, označují jako plodnice.[11]
Pohlavní rozmnožování se dá rozdělit na několik fází:
Příkladem výsledných meiospor jsou askospory vřeckovýtrusných hub anebo basidiospory stopkovýtrusných hub. Gamety splynou a vznikne zygota. U některých hub splývají hyfy (nemají gametangia)
Systematicky se houby dělí na několik oddělení. Dříve se houby dělily na nižší houby a vyšší houby, ale toto dělení neodpovídá nárokům na fylogenetickou příbuznost druhů, a tak se od něho upustilo. Houby vyšší mají vyvinutý klobouk. Níže uvedený seznam uvádí jednu z dosud používaných podob klasifikace hub.[12] U každého jsou uvedeny jejich základní charakteristické znaky.
Někdy se uznávají ještě oddělení Neocallimastigomycota a Blastocladiomycota, malé skupiny, které byly dříve součástí chytridiomycet.
Zatím poslední komplexní fylogenetická systematika hub zpracovaná v rámci projektu Assembling the Fungal Tree of Life (AFTOL) byla publikována v r. 2007,[13] na ni navázala v r. 2009 fylogenetická studie 82 kompletních genomů[14] a některé další studie.[15] Byl potvrzen přirozený klad Dikarya zahrnující houby vřeckovýtrusné a houby stopkovýtrusné, naopak houby spájivé (Zygomycota) se ukázaly jako nepřirozená (parafyletická) skupina. Také bylo potvrzeno zahrnutí mikrosporidií do hub, problémem je však konkrétní pozice ve fylogenetickém stromu.[16][17] Rod Rozella, zajímavý absencí chitinové buněčné stěny, se ukázal být zástupcem nového kmene Cryptomycota, jedné z bazálních evolučních větví hub.[18][19]
Zjednodušený fylogenetický strom hlavních skupin hub vypadá podle současných představ (počátek r. 2011) následovně:
houby ?”houby spájivé“ (nepřirozená skupina)
Největší houbou a možná vůbec největším žijícím organismem na světě je dřevokazná václavka smrková (Armillaria ostoyae syn. Armillaria solidipes). Vyskytuje se v oregonských Blue Mountains а zabírá téměř 965 hektarů půdy. Objev se podařil díky snahám vysvětlit masivní úhyn stromů ve státních lesích Oregonu v roce 1998. Vzorky odebrané z odumřelých stromů prokázaly nejen napadení václavkou smrkovou, ale že se jedná o geneticky identické houby ze stejného podhoubí a tedy o jeden celistvý organismus (těsné seskupení geneticky identických buněk, které mohou komunikovat a mají společný cíl). Největší vzdálenost mezi nakaženými stromy přitom byla téměř 4 kilometry. Stáří houby bylo odhadnuto na 2400 let, přestože by mohla na Zemi žít již celých 8650 let. To ji řadí i mezi nejstarší organismy obývající planetu.[20][21]
Již dříve, v roce 1992, byly objeveny další dva obří exempláře václavek: Prvním byla Armillaria gallica (václavka hlíznatá) stará 1500 let a zabírající 15 hektarů, vyskytující se v listnatých lesích poblíž Crystal Falls v Michiganu. Druhým byla václavka smrková, jež se rozkládala v jihozápadním Washingtonu na ploše 600 hektarů.[21]
Obrázky, zvuky či videa k tématu houby ve Wikimedia Commons
Houby (Fungi, dříve Mycophyta) představují velkou skupinu živých organismů dříve řazenou k rostlinám, ale nyní vyčleněnou jako samostatnou říši. Její zástupce lze nalézt po celé Zemi a vyskytují se mezi nimi významní rozkladači, parazité či v průmyslu i potravinářství využívané druhy. Mnoho druhů náleží mezi mutualisty žijící v symbióze s cévnatými rostlinami nebo s řasami. K roku 2017 je známo kolem 120 000 druhů hub, ale předpokládá se existence až 3,8 milionů druhů. V Česku je zjištěno asi 10 000 druhů.
V užším pojetí jsou houby (Fungi) stélkaté organismy různého tvaru a velikostí, bez asimilačních barviv (tzn. bez plastidů), s heterotrofní výživou, s buněčnou stěnou chitinózní. Zásobní látkou je glykogen. Houby se rozmnožují buď vegetativně (rozpadem vlákna mycelia), nebo nepohlavními či pohlavními výtrusy.
Věda zabývající se houbami se nazývá mykologie.
"Svamp" omdirigeres hertil. For andre betydninger af Svamp, se Svamp (flertydig).
Svampe (Fungi) er en stor gruppe af organismer, der både har træk fælles med dyr og planter, men er samlet i et selvstændigt rige. Blandt de 100.000 kendte arter er mange vigtige nedbrydere af dødt organisk materiale. Andre er parasitter, der lever af levende planter og dyr, eller lever i symbiose med planter ved hjælp af såkaldt mykorrhiza. Svampe er desuden kendt for undertiden at indeholde giftige og psykedeliske stoffer.
Selvom svampe er meget almindelige over hele verden, lægges der ikke meget mærke til dem, fordi mange er mikroskopiske og lever et skjult liv f.eks. i jorden, på dødt organisk materiale eller som del af en symbiose med planter, dyr eller andre svampe. Nogle arter af svampe bemærkes, når de for at formere sig danner frugtlegemer (fx paddehatte) eller som skimmel- og mugsvampe dækker en overflade og spreder deres sporer. Svampe er længe blevet anvendt til mange forskellige formål, f.eks. som en direkte kilde til mad (champignoner og trøfler), som hævemiddel til brød eller som gæringsmiddel i forskellige fødevarer som øl og vin. Siden 1940'erne er svampe blevet anvendt i produktionen af antibiotika, og senere også som producenter af enzymer i industrien , fx til anvendelse i vaskemidler. Svampe anvendes også som biologiske pesticider imod ukrudt, plantesygdomme eller skadevoldende insekter. Nogle svampe kan have negativ betydning ved at nedbryde materialer og bygninger, eller ved at være årsag til sygdomme blandt mennesker eller husdyr, fx gærsvampesygdomme. Tab af afgrøder som følge af svampesygdomme eller råd kan have stor indflydelse på den lokale fødevareforsyning og økonomi.
Den disciplin af biologien, der beskæftiger sig med svampe, kaldes mykologi. Mykologi blev tidligere betragtet som en gren af botanik, fordi svampe henregnedes til planteriget. Indenfor den nyere biologiske taksonomi henregnes svampe nu til et selvstændigt rige (blandt 6-7 andre riger), fordi bl.a. genetiske undersøgelser har vist, at svampe er nærmere beslægtet med dyr end med planter. Og hvor man betegner et områdes planter som "flora" og dyreliv som "fauna", betegnes et områdes svampeliv som "funga".
Svampe har været kendt af mennesker som spiselige i tusinder af år, bl.a. i Kina.[1] I antikkens Rom kendte man ligeledes til både spiselige og giftige svampe, og man troede på den tid, at de var "udvækster" fra fugtig jord. Først i 1710 opdagede italieneren Pier Antonio Micheli, at svampe formerer sig ved sporer, og han beskrev en lang række arter. Det er dog hollænderen Christian Hendrik Persoon (1761–1836) og svenskeren Elias Fries (1794-1878), der regnes som mykologiens grundlæggere.[2][3]
Traditionelt var svampene inddelt i fire grupper: sæksvampe, basidiesvampe, koblingssvampe og "imperfekte svampe".[4] Til midten af 1900-tallet blev svampene regnet til planteriget og ofte kaldt kryptogamer, men man erkendte på det tidspunkt, at svampene var så afvigende fra andre organismer, at de skulle have deres eget rige, svamperiget. Siden er dette blevet bekræftet af undersøgelser på celleniveau og senest også molekylære studier.[5]
Før indførelsen af molekylære metoder for fylogenetisk analyse betragtede taksonomister svampe som hørende til planteriget på grund af lighederne i vækst: både svampe og planter er hovedsageligt immobile og ligner hinanden i generel morfologi og voksested. Ligesom planter vokser svampe ofte i jord, og danner for nogle svampes vedkommende kraftige frugtlegemer, der kan ligne visse planter såsom mosser. I dag anses svampe for at høre til et selvstændigt rige - adskilt fra både planter og dyr, som de formodes at have udviklet sig fra for en milliard år siden.[7][8] Visse morfologiske, biokemiske og genetiske træk har de til fælles med andre organismer, mens andre er unikke for svampe og dermed adskiller dem klart fra andre riger.
Selv om svampene traditionelt medtages i mange, botaniske undervisningsforløb og lærebøger, anses de nu for at være nærmere beslægtede med dyr end med planter, og de bliver anbragt sammen med dyrene i den monofyletiske gruppe, opisthokonta (af græsk: opísthios = bagved, kontos = pol, flagel).[17] Undersøgelser af den molekylære fylogenetik støtter svampenes oprindelse i en monofyletisk gruppe.[18].
Svampe er en af de mest artsrige grupper af organismer i den danske natur. Det skønnes er der findes omkring 8000 arter i Danmark, men mange er endnu ikke registreret. Af disse kan 3000 arter betegnes som "storsvampe", der har frugtlegemer større end 10 millimeter. De fleste af disse storsvampe findes i skove. Den rigeste funga findes i gamle naturskove, hvor dødt ved ikke fjernes, som det er tilfældet hvor der drives intensivt skovbrug.[19]
Svampes frugtlegemer ses i Danmark især sidst på sommeren og om efteråret. De behøver fugtigt vejr igennem flere dage, for at kunne udvikles. Små arters frugtlegemer kan dannes på få timer, mens de større arters normalt udvikles på et par dage. Hvis vejrforholdene er gunstige kan frugtlegemer herefter stå i flere uger. De hårde, konsolformede poresvampe kan dog blive flere år gamle og danner nye porelag året rundt.[3]
Uddybende artikel: Spiselige svampeEn del svampe, eller rettere deres frugtlegemer, er spiselige. Der findes en stor variation i smag, farve og konsistens. Som friske indeholder svampe typisk omkring 90% vand, 3-4% protein, 3-4% kulhydrat, 1% mineraler, 0,2% fedt og nogle få fibre. Der er således mere protein i svampe end i grønsager, men mindre end i kød. Indholdet af vitaminer er stort med f.eks. både C, D, B1, B2, B6, niacin og folinsyre samt forskellige mineraler og sporstoffer, dog ikke kalk.[20]
Svampe er tungt fordøjelige for mennesker og bør derfor tygges grundigt.[20]
Uddybende artikel: Giftige svampeSvampe er i stand til at danne meget komplicerede organiske forbindelser. En række svampe danner stoffer, der ved indtagelse, kan angribe de menneskelige organer, fx nyrer og lever, hvilket i nogle tilfælde kan medføre døden. I Danmark er den almindeligste årsag til forgiftninger stoffet alfa-amanitin, der bl.a. findes hos hvid og grøn fluesvamp. Andre giftstoffer er orellanin og gyromitrin, der findes hos henholdsvis giftslørhatte[21] og stenmorkel (Gyromitra esculentia). Endelig findes stoffet muscarin, der virker som en nervegift på hjertet. Det findes hos mange svampearter, som f.eks. rød fluesvamp, men kun i dødelig dosis hos visse trævlhatte (Inocybe).[22] Muscarin kan neutraliseres med atropin.[3]
Mange svampe indeholder desuden betydelige mængder af tungmetaller, især cadmium. Dette er målt i arterne gulhvid champignon og landsby-champignon, men optages muligvis ikke af mennesker, der spiser disse svampe.[3]
Andre svampe har desuden en hallucinerende virkning som f.eks. psilocybinsvampe uden dog at være direkte giftige.
Mange svampe har en form for symbiose med organismer fra andre biologiske riger, fx planter, dyr eller bakterier.[23][24][25] Symbiosen kan for den anden organisme (værten) enten være gavnlig eller skadelig (i nogle tilfælde dog ingen af delene). Der kan i relationen mellem svamp og vært altså både være tale om mutualisme, parasitisme og kommensalisme.[26][27][28] Laver er en symbiose mellem svampe og visse alger.
Symbiose med planter ved hjælp af mykorrhiza, hvor svampens mycelium gror ind i plantens rødder, er en af de bedst kendte relationer mellem planter og svampe, og den er af stor betydning for planters vækst og livsmuligheder i mange økosystemer. Over 90% af alle plantearter har symbiose med svampe, og kan være afhængige af dette for at overleve.[29] Det øger ofte plantens optagelse af uorganiske forbindelser, f.eks. nitrat og fosfat fra steder hvor der er lave koncentrationer af disse vigtige næringsstoffer.[30][31]
Svampe kan være encellede (gærsvampe) eller flercellede. De flercellede består af hyfer, der er lange celletråde typisk omkring en hundrededel millimeter i diameter.[20] Disse hyfer er forgrenede og danner tilsammen det såkaldte mycelium, der helt kan gennemvæve det medium (fx jord eller planteved) som det vokser i. Svampen sender enzymer ud i omgivelserne som muliggør at de større organiske forbindelser nedbrydes til mindre dele, således at de bliver tilpas små til at kunne optages gennem cellevæggene. Det er på denne måde svampen optager næring.
Det er for de flercellede svampe myceliet, der kan siges at være selve svampeindividet. Det samme individ (eller genetisk ens gruppe af individer) kan med tiden udbrede sig over et meget stort område og opnå en høj alder. F.eks. er en genetisk ens gruppe af individer af arten mørk honningsvamp (Armillaria ostoyae), der vokser i en nåleskov i Oregon (USA), blevet målt at dække et område på 900 hektar og være mindst 1900 år gammel.[32]
I modsætning til det næsten skjulte mycelium kan svampens eventuelle frugtlegeme ses over jorden som fx en paddehat.
Svampe lever først og fremmest af at nedbryde organisk materiale. Eksempelvis er tåge-tragthat en af de vigtigste nedbrydere af blade, grene og kviste. Svampe hører sammen med bakterier til de vigtigste nedbrydere i naturen, og er en nødvendig forudsætning for at stofkredsløbet kan opretholdes. Et krav for at svampesporerne kan spire er en vedholdende fugtighed, hvilket f.eks. er opfyldt i jorden.
Svampe lever især af sukker f.eks. i form af cellulose som nedbrydes til simple sukkermolekyler og derefter fordøjes af svampens mycelium. Det meste døde plantevæv består netop af cellulose, og svampe fordøjer derfor ofte plantevæv. Langt de fleste svampe kan leve i både iltfri (fx som gærfase) og i iltrige miljøer.
Gærsvampe fordøjer normalt sukker og cellulose uden brug af atmosfærisk ilt, og i en menneskestyret proces kaldes dette for alkoholfermentering. Øl, cider og vin er netop resultatet af, at visse typer af gærsvampe har fordøjet sukker og omdannet meget af det til ætanol (sprit). Dog kan gæren også utilsigtet indeholde arter af gærsvampe, som omdanner noget af sukkeret til det giftige træsprit.
Drøvtyggere (fx får og tamkvæg) fordøjer planternes cellulose ved hjælp af mikroorganismer som bakterier og svampe i en af deres dertil indrettede maver. Her nedbrydes cellulose til glukose og omdannes til fedtsyrerne eddikesyre, propionsyre og smørsyre, hvilket drøvtyggerne så lever af.
Hævningen hos de brødtyper, hvor gærsvampen enten tilsættes som "ren" gær eller som surdej, fungerer ved at gærsvampe ligesom i øl, vin og cider omdanner sukker til ætanol. Under hævningsprocessen svulmer brødet op på grund af gærsvampenes udskillelse af carbondioxid (CO2) og dejens klæbrige konsistens. Carbondioxid forbliver i dejens små hulrum. Når brødet bages fordamper ætanolen og udgasser ligesom carbondioxiden, mens brødet til sidst stivner og slår små revner.
Blåskimmeloste fremstilles, i modsætning til alkoholfermentering, i iltrige omgivelser ved, at man poder ost med svampen blåskimmel, hvilket giver osten dens særlige, kraftige blåskimmelsmag.
I de tilfælde hvor halm, brød, frugter, grøntsager og korn mugner, skyldes det andre og normalt giftige svampetyper.
Svampes formering er kompleks, idet den afspejler den store variation i levevis og genotype indenfor svamperiget. Det skønnes at en tredjedel af alle svampe formerer sig på mere end en måde. F.eks. kan formeringen i en arts livscyklus foregå i to helt forskellige typer af stadier. Nemlig i et teleomorft stadie med kønnet fomering, hvor sporer typisk spredes fra et frugtlegeme, eller i et anamorft stadie med ukønnet formering og altid uden frugtlegeme. Det er forhold i miljøet, der udløser disse genetisk bestemte udviklingsstadier, og som medfører dannelsen af strukturer (fx teleomorfe eller anamorfe) beregnet for enten kønnet eller ukønnet formering.
Frugtlegemet hæver sporerne op, så de nemmere spredes med vinden. Sporerne fra den kønnede formering kaldes meiosporer. Der findes dog mange svampearter, som ikke producerer frugtlegemer, de såkaldt imperfekte svampe. Hos disse svampe kan der også udvikles sporer. Hos rækken sæksvampe dannes fx såkaldte konidier (mitosporer) i det anamorfe stadie.
De to største svampegrupper, basidiesvampe og sæksvampe, har navn efter det sted på svampene, hvor sporerne dannes. Hos basidiesvampe sidder sporerne fire sammen for enden af et såkaldt basidie, mens de hos sæksvampe dannes i sække med otte sporer i hver.
Hos en basidiesvamp som champignon sidder basidierne tæt sammen på lameller på hattens underside, og her kan der i løbet af få dage dannes 10-20 milliarder sporer.[20]
Livscyklus hos de to svampegrupper består af en lang haploid og en kort diploid fase, hvor der ind imellem er indskudt en tokernet (dikaryotisk) fase.[33][34]
Svampe findes hverken som hanner eller hunner, fordi kønscellerne er ens i størrelse og udseende, såkaldte isogameter. Hos mange arter, fx Phycomyces blakesleeanus, hvor der findes to typer kønsceller, kaldes de i stedet plus-køn (med sexP-genet) og minus-køn (med sexM)[35][36][37]. Andre arter har mere end to køn (parringstyper), idet nogle arter har fire, otte eller hos arten kløvblad (Schizophyllum commune) helt op til 28000 forskellige køn. Mange køn har den fordel, at sandsynligheden er meget stor for, at to individer er af forskelligt køn, når de mødes (det vil sige når hyfetråde fra to forskellige individer mødes).[38][39]
Kønnet formering er dog mindre almindelig end ukønnet formering blandt svampe. [40]
Indenfor mykologien findes to uafhængige måder at klassificere svampe. Den ene måde omfatter svampe med kønnet formering (typisk med frugtlegemer), mens den anden omfatter svampe med ukønnet formering, hvorfra ingen frugtlegemer kendes (imperfekte svampe), det vil sige henholdsvis teleomorfe og anamorfe svampe. Mykologer klassificerer teleomorfer efter deres slægtskab (fylogeni), mens anamorfer klassificeres i såkaldte formgrupper, der ikke siger noget om deres slægtskab. Disse formgrupper af anamorfer benævnes parallelt med det sædvanlige system, der indeholder rækker, klasser, ordener, familier, slægter og arter.[41]
Den samme svamp kan både bestå af en teleomorf og af en eller flere anamorfer. Den kaldes samlet for holomorfen. Dette betyder, at svampen kan være navngivet (ubevidst) både som teleomorf og anamorf. F.eks. er den svamp, hvis teleomorf kaldes rødbrun kødkernesvamp (Hypocrea rufa) identisk med den anamorfe svamp Trichoderma viride. Ved hjælp af sammenligninger af svampes DNA har man kunnet knytte flere anamorfer sammen med deres teleomorfer, se slægten Trichoderma.[42][43]
Svampe inddeles i såkaldte formgrupper, der forener arter med ens udseende, hvilket også kan omfatte mikroskopiske træk. Eksempler på formgrupper:
Arterne indenfor en formgruppe er ikke nødvendigvis beslægtet med hinanden og nogle arter tilhører flere formgrupper. Eksempelvis har det vist sig at den samme art både kan have anamorfe og teleomorfe livsstadier, som det er tilfældet for arter af slægten Trichoderma. På samme måde har nogle arter både et gærstadie og et andet stadie med hyfer.
Svampene inddeles i øjeblikket (omkring 2013) i syv forskellige rækker. De fleste arter findes blandt basidiesvampe og sæksvampe, hvilket også er de to rækker, hvor nogle arter danner frugtlegemer. De største af disse frugtlegemer er de såkaldte hatsvampe hos basidiesvampene. De øvrige rækker er mikrosvampe. I alt er navngivet omkring 100.000 forskellige arter af svampe, men der findes måske ti gange så mange, der stadig er ubeskrevede.[44][5]
Glomeromycota samt de viste underrækker i kladogrammet var traditionelt en del af formgruppen koblingssvampe (Zygomycota). De to rækker Blastocladiomycota og Neocallimastigomycota var traditionelt en del af piskesvampe (Chytridiomycota).[18]
Kladogram, der viser svampenes inddelig i
syv rækker og fire underrækker (endelsen -ina)[18]
Svampenes taksonomi er under konstant forandring, særligt under indtryk af den nyeste forskning, der er baseret på sammenligninger af DNA. Disse igangværende fylogenetiske undersøgelser vender ofte op og ned på de klassificeringer, der bygger på ældre og til tider noget mindre præcise metoder. Den gamle klassifikation var baseret på morfologiske metoder og biologiske artsafgrænsninger, der byggede på eksperimentelle krydsningsforsøg.[45]
Der findes ikke noget fælles, alment accepteret system på de højere, taksonomiske niveauer, og der forekommer hyppige navneændringer på alle niveauer fra og med artsniveau og opefter. Blandt mange forskere gøres der anstrengelser for at opbygge en fælles og mere sammenhængende nomenklatur, som man kan bede folk om at bruge.[18][46] Svampearterne kan som nævnt ovenfor tilmed have flere forskellige videnskabelige navne alt efter deres livscyklus og formeringsmåde (kønnet eller ukønnet). Netsteder som Index Fungorum og ITIS bringer lister over de gældende navne for svampearter (med henvisning til ældre synonymer).
Den klassificering af svamperiget, der blev gennemført i 2007, er resultatet af et storstilet forskningssamarbejde, der inddrog snesevis af svampespecialister og andre forskere, der arbejdede med svampenes taksonomi.[18] Den opstiller syv rækker, hvoraf de to – sæksvampe og basidiesvampe – findes i en gren, som rummer underriget Dikarya. Man har forsøgt at indordne svampe fra formrækken Zygomycota i den klassifikation, der har svampes slægtskab som grundlag. I den forbindelse er der foreløbig dannet rækken Glomeromycota samt nogle underrækker, hvor man ikke præcis kender deres slægtskab med resten af svampene. Disse underrækker fremgår af kladogrammet med endelsen "-ina".
Man har tidligere klassificeret andre organismer som svampe, f.eks.:
Madsvampe sælges ofte som tørrede. Foto: Aka
Stinksvamp (Phallus impudicus).
Østershat (Pleurotus ostreatus)
Spiselig rørhat (Boletus edulis), også kaldet Karl Johan, er en almindelig madsvamp.
Skimmelsvampen Aspergillus niger på et løg.
Violet hekseringshat ses her tydeligt vokse i en såkaldt heksering.
Gærsvampen Saccharomyces cerevisiae, der vokser i agar i en petriskål.
Rodfordærver (Heterobasidion annosum) er meget udbredt på den nordlige halvkugle.
Kinesisk snyltekølle (Ophiocordyceps sinensis) er en parasit på larver af humleæder. Til slut "mumificeres" larven af svampen.
Sortbæger (Pseudoplectania nigrella). Et eksempel på frugtlegemet af en sæksvamp.
Den bioluminiscente Mycena chlorophos vokser i subtropisk Sydøst-Asien, Australien og Brazilien
. PMID 8265589. doi:10.1073/pnas.90.24.11558. . PMID 17148364. doi:10.1098/rsbl.2005.0424. . PMID 14671327. doi:10.1073/pnas.2533483100. CS1 maint: Multiple names: authors list (link) "Svamp" omdirigeres hertil. For andre betydninger af Svamp, se Svamp (flertydig). Svampe (Fungi) er en stor gruppe af organismer, der både har træk fælles med dyr og planter, men er samlet i et selvstændigt rige. Blandt de 100.000 kendte arter er mange vigtige nedbrydere af dødt organisk materiale. Andre er parasitter, der lever af levende planter og dyr, eller lever i symbiose med planter ved hjælp af såkaldt mykorrhiza. Svampe er desuden kendt for undertiden at indeholde giftige og psykedeliske stoffer.
Selvom svampe er meget almindelige over hele verden, lægges der ikke meget mærke til dem, fordi mange er mikroskopiske og lever et skjult liv f.eks. i jorden, på dødt organisk materiale eller som del af en symbiose med planter, dyr eller andre svampe. Nogle arter af svampe bemærkes, når de for at formere sig danner frugtlegemer (fx paddehatte) eller som skimmel- og mugsvampe dækker en overflade og spreder deres sporer. Svampe er længe blevet anvendt til mange forskellige formål, f.eks. som en direkte kilde til mad (champignoner og trøfler), som hævemiddel til brød eller som gæringsmiddel i forskellige fødevarer som øl og vin. Siden 1940'erne er svampe blevet anvendt i produktionen af antibiotika, og senere også som producenter af enzymer i industrien , fx til anvendelse i vaskemidler. Svampe anvendes også som biologiske pesticider imod ukrudt, plantesygdomme eller skadevoldende insekter. Nogle svampe kan have negativ betydning ved at nedbryde materialer og bygninger, eller ved at være årsag til sygdomme blandt mennesker eller husdyr, fx gærsvampesygdomme. Tab af afgrøder som følge af svampesygdomme eller råd kan have stor indflydelse på den lokale fødevareforsyning og økonomi.
Den disciplin af biologien, der beskæftiger sig med svampe, kaldes mykologi. Mykologi blev tidligere betragtet som en gren af botanik, fordi svampe henregnedes til planteriget. Indenfor den nyere biologiske taksonomi henregnes svampe nu til et selvstændigt rige (blandt 6-7 andre riger), fordi bl.a. genetiske undersøgelser har vist, at svampe er nærmere beslægtet med dyr end med planter. Og hvor man betegner et områdes planter som "flora" og dyreliv som "fauna", betegnes et områdes svampeliv som "funga".
Die Pilze (Fungi) bilden das dritte große Reich eukaryotischer Lebewesen neben den Tieren (Animalia) und den Pflanzen (Plantae). Sie sind wie die Pflanzen, zu denen sie lange gerechnet wurden, sesshaft, können jedoch keine Photosynthese betreiben. Daher müssen sie sich wie Tiere durch die Aufnahme organischer Substanzen ernähren (Heterotrophie), die sie jedoch in gelöster Form aus der Umgebung aufnehmen. Nach heutiger Kenntnis sind die Pilze näher mit den Tieren als mit den Pflanzen verwandt. Zu ihnen gehören vor allem Vielzeller wie die Ständerpilze, aber auch Einzeller wie die Backhefe sowie coenocytische Formen mit vielen Zellkernen, aber ohne zellige Untergliederung.
Die Wissenschaft, die sich mit Pilzen beschäftigt, nennt man Mykologie.
Das Wort Pilz (althochdeutsch buliz) ist aus lateinisch bōlētus entlehnt; die weitere Herkunft ist unklar. Wahrscheinlich hängt das Wort mit altgriechisch βωλίτης bolites Champignon zusammen; neugriechisch βωλίτης vo̱líti̱s bezeichnet Dickröhrlinge (Boletus), insbesondere den Steinpilz[1] (βωλίτης ο εδώδιμος), aber auch den Satans-Röhrling (βωλίτης ο σατανάς).[2]
Die botanische Bezeichnung Fungi (lateinisch fungus ‚Pilz‘) lässt sich auf altgriechisch σφόνγος sphóngos zurückführen; dies bezeichnete ursprünglich Schwämme. Da sich Pilze ebenso mit Wasser vollsaugen wie Schwämme, wurde der Begriff im Laufe seiner Geschichte auf Pilze übertragen.[3]
Im deutschen Sprachraum existieren die Begriffe Pilz und Schwamm oder Schwammerl parallel. Dabei wurden die Arten mit fleischiger Konsistenz als Pilze und solche, die ein festeres holz-, leder- oder korkartiges Gewebe haben, als Schwämme aufgefasst. Gleichzeitig wurde aber erkannt, dass diese Einteilung aus wissenschaftlicher Sicht nicht sinnvoll ist: Einige sehr ähnliche Arten, die derselben Gruppe angehören, wären in die beiden Kategorien aufzuteilen gewesen; außerdem hätte ein und dieselbe Art in der Jugend zu den Pilzen und im Alter zu den Schwämmen oder umgekehrt gehört. Manchmal wurden unter Schwämme auch die essbaren und unter Pilze die ungenießbaren Arten aufgefasst. Aber auch diese Einteilung ist unhaltbar.[4] Noch heute herrscht im Südosten des deutschen Sprachraums die Bezeichnung Schwammerl vor, während sie ansonsten durch Pilz verdrängt wurde.
Mykologie, der Wortbestandteil mycetes und ähnliche Begriffe sind abgeleitet von altgriechisch μύκης mýkēs ‚Pilz‘ (Mehrzahl μύκητες mýkētes).[5]
Nachdem die Pilze wegen ihrer sesshaften Lebensweise von der Antike bis in das späte 20. Jahrhundert dem Reich der Pflanzen zugeordnet wurden, gelten sie heute aufgrund phylogenetischer, biochemischer und anatomischer Befunde als eigenes Reich und als enger mit Tieren als mit Pflanzen verwandt. Wie die Tiere gehören sie der Verwandtschaftsgruppe (Taxon) Opisthokonta an.[6] Die Abtrennung der Pilze von den Pflanzen wurde erstmals 1969 von Robert Whittaker vorgeschlagen.[7]
Pilze sind wie Tiere heterotroph (speziell chemoorganotroph) und ernähren sich von organischen Nährstoffen ihrer Umgebung, die sie meist durch Abgabe von Enzymen aufschließen und dadurch löslich und für sich verfügbar machen. Eine weitere Gemeinsamkeit von Pilzen und Tieren ist, dass beide das Polysaccharid Glykogen als Speichersubstanz bilden,[8] während Pflanzen Stärke bilden. Die Abgrenzung vom Reich der Tiere erfolgt nicht aufgrund der Unbeweglichkeit der Pilze, da auch manche Tiere, wie Schwämme oder Steinkorallen, den größten Teil ihres Lebens ortsfest verbringen. Wesentliche Unterschiede zu den Tieren bestehen in der Ultrastruktur, so im Vorhandensein von Zellwänden und Vakuolen (wie bei Pflanzen).
Von den Pflanzen unterscheiden sich die Pilze vor allem durch das Fehlen von Plastiden und damit der auf Chlorophyll basierenden Photosynthese. Außerdem enthält die Zellwand der meisten Pilze neben anderen Polysacchariden auch Chitin,[9] das im Pflanzenreich nicht vorkommt, aber der Hauptbestandteil des Exoskeletts der Gliederfüßer ist. Weiterhin fehlt den Pilzen das für Pflanzen charakteristische Polysaccharid Cellulose.[10]
Ein grundlegender Unterschied zu den anderen höher organisierten Lebewesen ist, dass – abgesehen von der Ausbildung komplexer Strukturen wie den Fruchtkörpern – jeder Teil des Organismus autark ist und keine Kommunikation zwischen den Teilen stattfindet. Auch ein eigener Tagesrhythmus, wie ihn Tiere und Pflanzen haben, scheint bei Pilzen allenfalls als Ausnahme vorzukommen.[11]
Der Vegetationskörper der meisten Pilze ist ein wenig differenzierter Thallus, der aus mikroskopisch feinen (2–10 µm), fädigen Hyphen besteht. Diese bilden ein weit verzweigtes Myzel, welches sich in oder auf einem festen Substrat, beispielsweise Erdboden, Holz oder anderem lebenden oder abgestorbenem organischen Gewebe, ausbreitet. Viele Pilze bilden außerdem Fruchtkörper, die sich vom Substrat abheben (z. B. die Hüte der Ständerpilze) und ebenfalls aus Hyphen bestehen (siehe unten). Daneben gibt es auch einzellige Pilze wie die Hefen.
Hyphen können durch quer liegende Septen in Zellen untergliedert sein, wobei jede Zelle einen oder zwei Kerne enthält, oder unseptiert (coenocytisch) sein und viele Kerne enthalten, die sich mit der (auch für Pflanzen charakteristischen, aber bei Metazoa nicht vorkommenden) Plasmaströmung frei bewegen können. Auch die Septen sind aber keine vollständigen Grenzen wie die Zellwände der Pflanzen, sondern haben jeweils in ihrer Mitte eine Pore (z. B. den Doliporus bei den Ständerpilzen), die einen Übergang von Cytoplasma und Organellen, darunter teils auch Kernen, ermöglicht. Daher schreiben David H. Jennings und Gernot Lysek in ihrem Buch Fungal Biology, dass die Septen keine Querwände sind und die Hyphen der Pilze grundsätzlich nicht zellig gegliedert sind, sondern ein cytoplasmatisches Kontinuum bilden.[12] Die Septen erhöhen die Festigkeit der Hyphen; in unseptierten Hyphen finden sich stattdessen balkenartige Strukturen.
Pflanzenparasitische Pilze bilden oft Haustorien (Saugorgane) aus. Diese stülpen sich in pflanzliche Zellen, um dort Nährstoffe aufzunehmen. Einige bodenbewohnende, carnivore (fleischfressende) Pilze sind in der Lage, mit ihren Hyphen Schlingfallen für kleine Fadenwürmer (Nematoden) auszubilden (siehe auch nematophage Pilze). Beim Durchkriechen werden die Nematoden dadurch festgehalten, dass sich der Hyphendurchmesser der Schlingenhyphe schnell vergrößert und sich somit die Schlingenöffnung schnell verkleinert. Eine andere Abwandlung vegetativer Hyphen sind die Substrat- oder Lufthyphen: Mehrere Bündel von Hyphen legen sich parallel aneinander und bilden makroskopisch sichtbare Hyphenstränge (Synnemata), aus denen je nach Milieu- oder Umweltänderung entweder Überdauerungsorgane (Sklerotien, Chlamydosporen) oder ungeschlechtlich erzeugte Sporen entstehen können (Konidiosporen).
Die Fruchtkörper der Großpilze, die hut-, keulen-, knollen- oder krustenförmig sein können, bestehen aus verflochtenen Hyphen, welche ein Scheingewebe (Plektenchym) bilden. Dabei sind die Fruchtkörper nur ein kleiner Teil des gesamten Organismus und dienen der Vermehrung, Überdauerung und Ausbreitung durch Bildung von Sporen, die aus einer Meiose hervorgehen. Die Sporen werden bei vielen Pilzen in besonderen Fruchtschichten der Fruchtkörper gebildet, den Hymenien. Bei Hutpilzen befindet sich die Fruchtschicht unter dem Hut und bedeckt dort die Oberflächen der Leisten, Lamellen oder Röhren. Bei vielen Schlauchpilzen befindet sich das Hymenium knapp unter der Oberfläche des Fruchtkörpers in kleinen Kammern, den Perithezien.
Pilze ernähren sich saprotroph, indem sie gelöste Nährstoffe durch die Oberfläche ihrer Hyphen aufnehmen. Um makromolekulare, nicht lösliche Nahrungsquellen aufzuschließen, scheiden sie Enzyme aus, die den Verdauungsenzymen der Tiere (und Menschen) entsprechen.
Die Hyphen wachsen apikal (an der Spitze), ebenso wie die Wurzelhaare und Pollenschläuche der Pflanzen, aber im Unterschied zu fadenförmigen Grünalgen. Sie verzweigen sich durch seitlich aussprossende neue Spitzen, können aber auch an den Spitzen miteinander fusionieren (Anastomose) und so Netzwerke bilden.
In einem sich ausbreitenden Myzel können vier Zonen unterschieden werden:
In der Wachstumszone wandern membranumschlossene Bläschen, die als Vesikel bezeichnet werden, zur Hyphenspitze und versammeln sich dort zu dem auch lichtmikroskopisch sichtbaren Spitzenkörper. Schließlich verbinden sie sich mit der Membran an der Spitze und entlassen dabei ihren Inhalt in die sich ausdehnende Wand jenseits der Membran.[14] Angetrieben wird das Wachstum durch die Aufnahme von Elektrolyten, insbesondere von Kalium-Ionen, und Wasser in der Absorptionszone. Dadurch wird – wie auch bei Pflanzen und Algen – der Turgor, der Druck auf die umgebende Wand, erhöht, und diese dehnt sich an der Stelle (der Hyphenspitze), wo sie dehnbar ist.[15] Der Transport der Vesikel erfolgt entlang von Aktin-Mikrofilamenten, doch scheinen auch Mikrotubuli für die Ausrichtung der Bewegung von Bedeutung zu sein.[16]
Neben Kalium und anderen anorganischen Elektrolyten nimmt die Hyphe im Absorptionsbereich auch lösliche Kohlenhydrate (Zucker) und Aminosäuren, die löslichen Monomere der Proteine, als Nährstoffe auf. Dies bewirkt sie durch einen Export von Protonen (H+) durch die Membran mittels eines als Protonenpumpe bezeichneten Proteins. Dadurch wird das umgebende Medium stark angesäuert, und es resultiert ein elektrochemischer Gradient.[17] Die Enzyme für die externe „Verdauung“ (Hydrolyse) makromolekularer Nahrungsquellen werden an der Hyphenspitze ausgeschieden.[18]
Hyphen können prinzipiell unbegrenzt weiterwachsen, so lange günstige Bedingungen vorliegen und insbesondere Nährstoffe zur Verfügung stehen. Dabei ist das Wachstum nicht chemotrop gerichtet, d. h. die Hyphen wachsen nicht in Richtung organischer Nahrungsquellen; vielmehr breitet sich das Myzel, wenn möglich, gleichmäßig in alle Richtungen aus.[19]
Dieses trophische Wachstum endet, wenn keine Nährstoffe oder kein Sauerstoff mehr zur Verfügung steht oder wenn durch andere externe Faktoren die Fortpflanzung angeregt wird. Dies wird als Übergang von der Trophophase in die Idiophase bezeichnet. In der Idiophase werden, im Unterschied zur Trophophase, Sekundärstoffe gebildet (vgl. Sekundäre Pflanzenstoffe), die für das bloße Wachstum nicht erforderlich sind, und/oder es werden spezielle Strukturen für die Fortpflanzung ausgebildet. Das Ende der Trophophase ist für die jeweilige Hyphenspitze irreversibel.[20]
Die meisten Pilze vermehren sich überwiegend oder ausschließlich asexuell (ungeschlechtlich). So sind bei vielen Schimmelpilzen und generell bei den Arbuskulären Mykorrhizapilzen keine sexuellen Vorgänge bekannt. Die sexuelle und überwiegend auch die asexuelle Fortpflanzung erfolgt über die Bildung und Verbreitung von Sporen. Gameten (Keimzellen) kommen nur bei den Töpfchen- oder Flagellatenpilzen vor.
Asexuell werden die einzelligen Sporen entweder an den Enden der Hyphen abgeschnürt (Konidien), oder es werden Sporangien gebildet, in deren Innerem auf unterschiedliche Weise Sporen entstehen. Die Sporen werden dann freigesetzt, verbreiten sich und keimen schließlich zu neuen Myzelien aus. Die einzelligen Hefen vermehren sich (mit Ausnahme der Spalthefen) durch Sprossung: Nach einer Kernteilung bildet sich ein Auswuchs, in den einer der Tochterkerne einwandert und der dann abgeschnürt wird. Außerdem können die meisten Pilze sich auch durch Fragmentierung ihrer sich ausbreitenden Myzelien vermehren, weil jeder Teil des Myzels in der Lage ist, sich als eigenständiger Organismus weiterzuentwickeln.
Pilze sind normalerweise haploid, haben also in ihren Zellkernen nur je einen einfachen Chromosomensatz, und durchlaufen nur bei der sexuellen Fortpflanzung eine kurze diploide Phase mit zwei Chromosomensätzen. Dazwischen liegt bei den Ständerpilzen und bei den meisten Schlauchpilzen noch eine zweikernige oder dikaryotische Phase, die bei anderen Lebewesen nicht bekannt ist. In dieser Phase enthält jede Zelle zwei haploide Kerne unterschiedlicher „elterlicher“ Herkunft. Der Ablauf der sexuellen Vorgänge unterscheidet sich bei den verschiedenen systematischen Abteilungen der Pilze sehr.
Bei den Ständerpilzen wird der Übergang von der haploiden zur diploiden Phase dadurch eingeleitet, dass zwei haploide Myzelien sich zu einem Netzwerk verbinden, indem ihre Hyphen paarweise apikal fusionieren (Anastomose). Daraus geht zunächst ein dikaryotisches Myzel hervor, in dem vor jeder Zellteilung beide Kerne sich synchron teilen und jede Tochterzelle dann zwei Kerne unterschiedlicher Herkunft erhält. Die korrekte Zuteilung der Kerne wird durch die seitliche Ausbildung einer Schnalle gewährleistet, durch welche einer der vier Kerne in eine der Tochterzellen gelangt. Das dikaryotische Myzel kann sich lange Zeit rein vegetativ ausbreiten. Die diploide Phase beginnt erst dann, wenn die beiden Kerne eines Dikaryons (einer zweikernigen Zelle) verschmelzen (Karyogamie). Das geschieht in dem als Hut aus dem Substrat herauswachsenden Fruchtkörper, wo die Enden dikaryotischer Hyphen anschwellen und sich zu den charakteristischen Basidien entwickeln, nach denen die Ständerpilze auch als Basidiomycota bezeichnet werden. In jeder Basidie entstehen durch Verschmelzung der beiden Kerne und anschließende Meiose vier haploide Zellkerne. Zugleich bildet die Basidie vier Fortsätze, in welche dann je ein Kern einwandert. Die Fortsätze werden abgeschnürt und entwickeln sich zu je einer Basidiospore, die schließlich aktiv abgeschleudert wird.
Bei den Schlauchpilzen bilden benachbarte Hyphen haploider Myzelien vielkernige sogenannte Gametangien aus, die als Ascogon und Antheridium bezeichnet werden. Das Ascogon trägt gewöhnlich eine dünne Hyphe, die Trichogyne, durch welche der Inhalt des Antheridiums in das Ascogon gelangt (Plasmogamie). Die Kerne unterschiedlicher Herkunft lagern sich eng aneinander (Kernpaarung), verschmelzen aber noch nicht miteinander. Nun wachsen aus dem Ascogon dikaryotische (oder paarkernige) Hyphen heraus. Schließlich erfolgt in der apikalen Zelle eine spezielle Zellteilung, die Hakenbildung, die der Schnallenbildung bei den Ständerpilzen ähnelt: Die Hyphenspitze krümmt sich hakenförmig zurück, die beiden Kerne teilen sich synchron, und durch Ausbildung zweier Septen resultiert eine zweikernige Tochterzelle, die jetzt an der Spitze liegt, sowie eine einkernige Stielzelle und der ebenfalls einkernige Haken. Letztere vereinigen sich dann unter Auflösung der zwischen ihnen liegenden Hyphenwände. In der jetzt apikal liegenden Zelle erfolgen nun die Karyogamie und anschließend drei Kernteilungen: eine gewöhnliche Mitose und die beiden meiotischen Teilungen (Meiose I und II). So entsteht der namengebende Schlauch oder Ascus, in dem 8 haploide Kerne in einer Reihe liegen. Anschließend werden im Ascus 8 (oder – nach weiteren Teilungen – ein Vielfaches) dickwandige Ascosporen ausgebildet und freigesetzt.
Die Jochpilze bilden keine Fruchtkörper aus, sondern existieren nur als vielkernige Myzelien. Bei ihnen senden benachbarte Hyphen als Gametangien bezeichnete Fortsätze aus, die sich zu dem namengebenden „Joch“ verbinden. Die Berührungsstelle schwillt dann an, die trennenden Zellwände lösen sich auf, und das vielkernige Verschmelzungsprodukt kapselt sich durch Trennwände von den beiden Gametangien ab. Durch paarweise Verschmelzung der Zellkerne wird die diploide Phase erreicht, und die resultierende Coenozygote (vielkernige Zygote) wird durch Ausbildung einer dicken Wand zur sogenannten Zygospore, die unter widrigen Umständen längere Zeit überdauern kann. Wenn die Zygospore unter günstigen Bedingungen auskeimt, durchlaufen die Kerne die Meiose, und es entwickelt sich wieder ein haploides vielkerniges Myzel.
Die Ausbildung von Fruchtkörpern ist mit einer erheblichen Steigerung der Stoffwechsel-Aktivität verbunden, weil in den Fruchtkörpern wesentlich mehr Proteine und Nukleinsäuren gebildet werden als im Myzel und dies einen erhöhten Energieaufwand erfordert, der sich auch in einem entsprechenden Anstieg des Sauerstoff-Verbrauchs zeigt. Deshalb können Fruchtkörper nur bei einer guten Versorgung mit Sauerstoff gebildet werden, während Myzelien rein vegetativ auch in recht sauerstoffarmen Umgebungen wie etwa in vermoderndem Holz wachsen können.[21]
Pilze ernähren sich auf drei unterschiedliche Arten; als Saprophyten zersetzen sie abgestorbenes, organischen Materials, oder sie ernähren sich parasitär von Lebewesen, die sie dabei beschädigen, oder sie leben als Mykorrhiza in einer wechselseitigen (mutualistischen) Symbiose im Wurzelsystem von Pflanzen oder Cyanobakterien (Flechten).[22] Aufgrund der sehr effektiven Verbreitung ihrer Sporen sind sie praktisch überall vorhanden, wo ein geeignetes Substrat verfügbar wird, und insgesamt können sie eine sehr große Bandbreite an Nahrungsquellen nutzen.[23]
Die Pilze spielen eine wichtige Rolle beim Abbau organischer Materie (tote Lebewesen, Exkremente, Detritus) beteiligten Lebewesen.[24] Die Mehrzahl der Pilze (z. B. Baumpilze) lebt saprophytisch, d. h. von organischer Substanz, die aus den Resten von toten Organismen aufgenommen werden. Gemeinsam mit Mikroorganismen und einer Reihe spezialisierter Insekten übernehmen sie die Zersetzung sämtlicher organischer Rückstände, die sie in anorganische Materie verwandeln.[25]
Als Saprophyten leisten Pilze einen wertvollen Beitrag für den Stoffkreislauf im Boden, sowie die Anreicherung des Bodens mit Mineralstoffen, als wichtige Grundlage für Pflanzen und Kleinstlebewesen.[26]
Zu den Stoffen, die durch diese Art von Pilzen zersetzt werden zählen Proteine, Zellulose, verschiedene Kohlenhydrate und Lignin.[22] Komplexe Verbindungen in verholzten Zellwänden von Pflanzen enthalten Lignin und können fast ausschließlich durch saprophytische Pilze aufgespalten und verwertet werden. Auch beim Abbau von Zellulose, Hemizellulose und Keratin sind sie die wichtigsten Verwerter. Zusammen mit Bakterien und tierischen Kleinstlebewesen bilden sie aus organischem Abfall den Humus.
Die Bedeutung der Pilze beim Abbau des Lignins und namentlich der sehr Lignin-reichen Stämme abgestorbener Bäume ragt in mehrfacher Hinsicht heraus. Nur Pilze, und zwar speziell gewisse Ständerpilze, die als Weißfäulepilze zusammengefasst werden, sind in der Lage, größere Totholzstücke effektiv zu zersetzen. Im Unterschied zu Bakterien, von denen manche in begrenztem Maß leicht verfügbare späte Produkte des Ligninabbaus verwerten können, dringen Pilze mit ihren Hyphen aktiv in das Holz ein. Und nur darauf spezialisierte Ständerpilze verfügen über die notwendigen Enzyme für den komplizierten und energieaufwändigen Abbau des Lignins. Dieser ist unter anderem deshalb besonders schwierig, weil Lignin sehr hydrophob (wasserabstoßend) und dadurch für die gewöhnlichen hydrolytischen Abbauprozesse nicht zugänglich ist, und weil er grundsätzlich nur aerob möglich ist, also eine gute Versorgung mit Sauerstoff erfordert. Wo diese nicht gegeben ist, bleibt abgestorbenes Holz lange Zeit erhalten (etwa in Mooren) und wird schließlich über geologisch sehr lange Zeiträume in Kohle umgewandelt (Inkohlung). Von Weißfäule spricht man bei der Zersetzung von Holz durch Pilze, wenn diese vorwiegend das braune Lignin zersetzen und die farblose Zellulose übrig bleibt, während Braunfäulepilze das Lignin nur insoweit abbauen, als es für den Zugang zur Zellulose und den Hemizellulosen nötig ist.
Mittlerweile gibt es Hinweise, dass es auch saprophytische Pilze gibt, die sich nicht nur von toter Materie ernähren, sondern als Parasiten lebende Organismen angreifen. Ursprünglich unterschied man zwischen saprophytischen und parasitären Pilze, mittlerweile sind die Fachleute hinsichtlich der Zuordnung einiger Pilzarten unterschiedlicher Meinung. Parasiten sind auf jeden Fall auch dazu fähig, saprophytisch als Saprobionten oder Saprophyten zu leben und sich dabei auf Totholz und unbelebte Materie zu beschränken. Da die Vitalität von Bäumen in 5 Stufen bewertet wird, von 0 (gesund) bis 5 (abgestorben), sind in den Übergangsstadien bei schwer geschädigten Bäumen erhöhte Totholzanteile vorhanden.[27] Dabei grenzen Totholzbereiche, im Baumstamm oder den Ästen an lebendes Holz, oder sind darin integriert, wobei sie noch immer einen Beitrag zus Standfestigkeit leisten. Werden solche Bereiche am lebenden Baum durch Beschädigung freigelegt, siedeln sich dort saprophytischen Holzpilzen (wie Zystidenrindenpilzen) an, die Holzfäule (z. B. Weißfäule) verursachen und die Stabilität des Baumes gefährden.[28]
Parasitär lebende Pilze sind zumeist auf bestimmte Wirtsorganismen spezialisiert, den sie angreifen und schädigen, um von seinen Nährstoffen zu profitieren, ohne dafür selbst etwas anzubieten, wie bei einer Symbiose.[22] Um geeignete Wirte zu finden, haben diese Spezies unterschiedliche Methoden entwickelt. So produzieren Rostpilze große Mengen an Sporen und erhöhen dadurch die Chance, dass einige von ihnen auf kompatible Wirtspflanzen gelangen. Effektiver ist dagegen die Verbreitung durch Insekten, welche die Wirtspflanzen besuchen. Auf diese Weise werden etwa Hefen, die im Nektar leben, von Blüte zu Blüte transportiert. Die Sporen von Monilinia fructigena, dem Erreger der Fruchtfäule bei Obstbäumen, werden durch Wespen verbreitet, die zugleich durch Anfressen der Früchte den Zugang für den Pilz schaffen.[29]
Brandpilze können jahrelang ohne Wirtspflanzen saprophytisch im Erdreich leben. So sind in einem von Ustilago maydis, dem Maisbeulenbrand, befallenen Acker noch bis zu 12 Jahre danach infektiöse Myzelien vorhanden, die erneut ausgesäte Maispflanzen sofort parasitieren.[30] Auch Tiere und Menschen ziehen sich Pilzinfektionen zumeist dadurch zu, dass sie mit Sporen (Beispiel Fußpilz) oder mit anderen Wirten in Kontakt kommen.
Wenn ein Pilz eine Pflanze parasitiert, dringt er mit spezialisierten Hyphen, den Haustorien, in deren Zellen ein. Dabei durchdringen die Haustorien die Zellwand, lassen aber die Zellmembran intakt (denn andernfalls würde das Zellplasma austreten und die Wirtszelle absterben) und stülpen sie nur ein, sodass sie nun von einer Doppelmembran umgeben sind. Durch diese kann das Haustorium dann Nährstoffe aus dem Plasma der Wirtszelle entnehmen, ohne wie in toten Substraten Enzyme ausscheiden und durch fortwährendes Wachstum immer neue Nahrungsquellen erschließen zu müssen, denn die Wirtspflanze liefert die benötigten Substanzen nach, so lange die befallene Zelle am Leben bleibt.[31]
Andererseits können Pilze die Physiologie ihrer Wirtspflanzen erheblich beeinflussen. So zeigt die Zypressen-Wolfsmilch einen stark abweichenden Habitus, wenn sie von dem Rostpilz Uromyces fabae befallen ist. Und viele Gräser sind für Weidetiere giftig, wenn sie bestimmte Pilze beherbergen. Da sie selbst dabei keine Anzeichen einer Schädigung aufweisen, kann man hier von einer mutualistischen Symbiose sprechen.[32]
Wirtschaftlich bedeutende Pilzkrankheiten bei Pflanzen sind Maisbeulenbrand, Weizensteinbrand, Mutterkorn bei Roggen, Verticillium-Welke bei vielen Kulturpflanzen, Apfelschorf (Venturia), Birnengitterrost (Gymnosporangium sabinae), Obstbaumkrebs (Nectria galligena) und Echter Mehltau (Erysiphaceae). Daneben existieren noch circa 10.000 weitere pilzliche Pflanzenkrankheiten (siehe hierzu: Phytopathologie).
Etwa 90 Prozent aller Landpflanzen können mit bestimmten Pilzen eine Mykorrhiza bilden. Die beteiligten Pilze gehören ganz überwiegend der Klasse der Arbuskulären Mykorrhizapilze an, die mit ihren Hyphen in die Wurzelzellen eindringen (Endomykorrhiza, von gr. endo = innen) und dort durch reiche Verzweigung die namengebenden Arbuskeln (von lat. arbusculum = Bäumchen) bilden. Seltener, aber für mitteleuropäische Wälder typisch, ist die Ektomykorrhiza (von gr. ekto = außen), bei der das Pilzmyzel die Wurzeln der Bäume in Form eines Myzelmantels umschlingt und in die Rinde, nicht aber in die Zellen eindringt. Hier sind die beteiligten Pilze zumeist Ständerpilze. Wie bei jeder Symbiose profitieren beide Partner: Die Pflanze erhält über den Pilz mehr mineralische Nährstoffe, da sein feines Myzel den Boden enger durchwirkt, als ihre eigenen Saugwurzeln das könnten.[33][34] Diese bessere Versorgung macht sich insbesondere in sehr nährstoffarmen Böden bemerkbar.[35] Umgekehrt erhält der Pilz Zucker, den die Pflanze durch Photosynthese erzeugt, als Energiequelle und für die Bildung anderer organischer Substanzen. Daneben sind Mykorrhizapilze allerdings vielfach auch in der Lage, saprophytisch organische Nährstoffe aus dem Erdreich zu gewinnen.[36]
Einen Extremfall stellen die Orchideen dar, von denen viele schon bei der Keimung ihrer Samen unter natürlichen Bedingungen obligat auf ihre pilzlichen Symbiosepartner angewiesen sind. Manche Orchideen, z. B. die Vogel-Nestwurz, enthalten kein Chlorophyll und können daher keine Photosynthese treiben, sondern beziehen alle Nährstoffe von dem Pilz, auf dem sie somit parasitieren. Die gleichen Verhältnisse finden sich auch bei manchen Heidekrautgewächsen wie dem Fichtenspargel.[36] In beiden Fällen bilden die beteiligten Pilze zugleich eine Mykorrhiza mit Bäumen und beziehen von diesen Zucker, wovon sie einen Teil an die Nestwurz bzw. den Fichtenspargel weitergeben (Epiparasitismus). Auf diese Weise können diese Pflanzen in Form von blassen Blütenständen auch an schattigen Stellen im Wald gedeihen.
Flechten sind Pilze, die einzellige Grünalgen oder Cyanobakterien als Symbionten beherbergen und dadurch photoautotroph, d. h. dank der Photosynthese ihrer Symbionten nicht auf externe Nahrungsquellen angewiesen sind. Sie können, ganz anders als jeder der Partner allein, extreme Lebensräume besiedeln. Dabei sind die betreffenden Pilze ohne ihre jeweiligen Symbionten kaum lebensfähig, während letztere auch isoliert gedeihen. Für sie liegt der Vorteil der Symbiose darin, dass sie ihnen ein viel breiteres Spektrum an Lebensräumen eröffnet.[37]
Auch in marinen Lebensräumen, also in stark salzhaltigem Milieu, sind Pilze, insbesondere Schlauchpilze, verbreitet. Dem hohen osmotischen Druck begegnen sie durch eine entsprechende Anreicherung von Polyolen (höherwertigen Alkoholen), hauptsächlich Glyzerin, aber auch Mannit und Arabit, in den Hyphen. Ähnlich verhält es sich bei xerophilen Schimmelpilzen und Hefen, die etwa auf Salzheringen oder auf Marmelade wachsen können.[38]
Die allermeisten Pilze benötigen Sauerstoff; sie sind obligat aerob. Manche können jedoch zeitweilig ohne Sauerstoff auskommen (fakultative Anaerobie) oder haben sogar die Fähigkeit verloren, ihn überhaupt zu nutzen (obligate Anaerobie). Letzteres trifft auf die Neocallimastigaceae zu, die im Pansen von Wiederkäuern leben und auf die Verwertung von Zellulose spezialisiert sind. Fakultative Anaerobier sind dagegen die Hefen, die unter anaeroben Bedingungen zur Gärung übergehen, mit der sie – wesentlich weniger effektiv als mit der aeroben Atmung – z. B. von Zucker leben können. Auch manche Schimmelpilze sind dazu in der Lage, z. T. gehen sie dann auch morphologisch in ein hefeartiges Stadium über.[39]
Myzelien wachsen zumeist im Dunkeln. Wenn Hyphenspitzen die dem Licht ausgesetzte Oberfläche des Substrats erreichen, regt das Licht (genauer: dessen blaue Anteile) die Bildung von Sporen an, und auch die Entwicklung der Fruchtkörper kann lichtabhängig sein. Dieser Effekt ist jedoch lokal begrenzt und wirkt sich nicht auf das übrige Myzel aus.[40] Bei vielen Pilzen wachsen die sporenbildenden Hyphen (Konidiophoren oder Sporangiophoren) in die Richtung des einfallenden Lichtes. Bei der Gattung Pilobolus (Mucorales) wird schließlich das gesamte Sporangium, das die reifen Sporen enthält, exakt in Richtung der Lichtquelle abgeschleudert.[41]
Pilze sind sehr weit verbreitet. Die große Mehrheit ist landlebend. Im Wasser lebende, also aquatische Pilze, sind beispielsweise unter den Chytridiomycetes zu finden. Süßwasser- sind häufiger als Salzwasserpilze.[42]
Eine 2022 veröffentlichte Studie untersuchte die elektrischen Impulse der Hyphen einiger Pilzarten (des Australischen Geisterpilzes, des Samtfußrüblings, des Spaltblättlings sowie der Puppen-Kernkeule). Die Phasen der elektrischen Aktivität waren artspezifisch und dauerten von einer bis 21 Stunden an, mit einer Spannung von maximal 0,03 bis 2,1 mV. Der Autor stellt Ähnlichkeiten der Spannungsmuster mit der Struktur der menschlichen Sprache fest. Einige Pilzarten verwenden demnach bis zu 50 „Wörter“, davon 15–20 häufiger. Die komplexeste „Satzstruktur“ der untersuchten Arten verwendet der Spaltblättling. Analog zu neuronalen Netzwerken oder der Kommunikation von Bäumen mithilfe ihres Wurzelwerks könnten auch Pilze sich mit diesen elektrischen Impulsen miteinander verständigen.[43]
Etwa 180 Pilzarten können beim Menschen verschiedene Pilzkrankheiten hervorrufen. Weit größer ist aber der Nutzen vieler Pilze für den Menschen, etwa als Speisepilze oder bei der Herstellung von Hefeteig und alkoholischen Getränken.
Viele Pilzarten sind bekannte und beliebte Nahrungsmittel. Dazu gehören nicht kultivierbare Arten wie Steinpilz und Pfifferling, aber auch Kulturarten und -sorten von Champignon, Shiitake und Austernpilz. Beim Sammeln von Wildpilzen ist größte Sorgfalt geboten, um nicht durch versehentlich geerntete Giftpilze eine Pilzvergiftung zu riskieren. Wer Pilze für den Verzehr sammelt, muss unbedingt die Speise- und Giftpilze gründlich kennen und darf nur zweifelsfrei erkannte Speisepilze nehmen. Viele Pilzarten enthalten Hämolysine oder andere hitzelabile Gifte, die erst durch Erhitzen zerstört werden. Die meisten Speisepilze erfordern daher Erhitzen durch Kochen oder Braten vor dem Verzehr, um Verdauungsbeschwerden oder Vergiftungen zu vermeiden.
Zudem ist zu beachten, dass Pilze Schwermetalle und Radionuklide aufnehmen und anreichern. Dies kann zu gesundheitsgefährdenden Konzentrationen von Schwermetallen beziehungsweise Radionukliden im Fruchtkörper von Wildpilzen führen.
UV-exponierte Pilze können erhebliche Mengen an Vitamin D enthalten.[44]
Die meisten Speisepilze gehören zu den Ständerpilzen. Relativ wenige Speisepilzarten, darunter die Morcheln und die Trüffeln, stammen aus der Abteilung der Schlauchpilze.
Bei manchen Pilzen unterscheidet sich der Speisewert in verschiedenen Regionen. Einige Arten wie beispielsweise der Wollige Milchling, die gemeinhin als ungenießbar gelten, werden in Osteuropa für Speisezwecke verwendet. Selbst giftige Arten wie die Frühjahrslorchel werden in Skandinavien verzehrt. Auch in derselben Region kann sich die Einstufung der Genießbarkeit innerhalb mehrerer Jahrzehnte ändern. Beispielsweise galt der heute als giftig angesehene Kahle Krempling früher als essbar.
Siehe auch: Liste der Giftpilze, Pilzberatungsstelle
Siehe auch die Kategorien Speisepilzart und Giftpilz
Von den einzelligen Pilzen sind die Zuckerhefen der Gattung Saccharomyces, insbesondere die Backhefe (S. cerevisiae), die bekanntesten Nutzpilze. Sie erzeugen durch alkoholische Gärung aus Zucker Alkohol und Kohlendioxid und werden in der Bierbrauerei, bei der Herstellung von Wein, sonstiger alkoholischer Getränke und bestimmter (auch alkoholischer) Sauermilchprodukte sowie zum Backen verwendet. In der Regel verwendet man heute Reinzuchthefen, doch insbesondere bei der Weinherstellung werden vielfach weiterhin die natürlicherweise auf der Oberfläche der Weinbeeren lebenden Hefen verwendet. Der beim Brotbacken verwendete Sauerteig enthält neben Milchsäurebakterien auch Hefe.
Bei der Weinherstellung spielt außerdem der Myzelpilz Botrytis cinerea eine Rolle. Er erzeugt bei herbstlich kühlfeuchtem Wetter bei den Beeren eine Edelfäule, die bewirkt, dass die Beerenhaut perforiert wird. Der dadurch bedingte Wasserverlust erhöht die Zuckerkonzentration.
Viele Arten spielen auch beim Reifeprozess von Milchprodukten, insbesondere von Sauermilchprodukten und Käse, eine bedeutende Rolle.
Seit Beginn des 20. Jahrhunderts nutzt man Pilze auch für medizinische Zwecke. Medikamente wie das Antibiotikum Penicillin werden aus Pilzen gewonnen. Weitere Stoffwechselprodukte von Pilzen wirken cholesterinsenkend oder helfen gegen Malaria.[45]
Andererseits verursachen Pilze bei Menschen Erkrankungen. Die am häufigsten betroffenen Körperstellen sind die Haut (insbesondere an Kopf, Füßen und Händen), Haare, Nägel und Schleimhäute. Die wohl bekanntesten Pilzkrankheiten des Menschen sind Haut- und Nagelpilzerkrankungen.
Auf der Haut des Menschen lebt eine Vielzahl von Bakterien und Pilzen, die ihm aber normalerweise nicht schaden. Sie siedeln in den oberen Hautschichten und ernähren sich von abgestorbenen Hautzellen und Schweiß. Faktoren wie Stress, ein geschwächtes Immunsystem, hormonale Umstellungen o. Ä. können dazu führen, dass ansonsten harmlose Pilze Krankheiten auslösen, die die Kopfhaut, die Scheide (bei einer beginnenden Schwangerschaft) oder andere innere Organe befallen. Beispiele für einen Befall innerer Organe sind Hefen wie Candida und der Schimmelpilz Aspergillus fumigatus, der vor allem nach einer Chemotherapie gelegentlich zu Erkrankungen der Lunge führt.
Fußpilze sind weit verbreitet, da sie sehr leicht übertragen werden. Einige ihrer Sporen überleben jahrelang und sind gegen normale Hygienemaßnahmen unempfindlich. Weiterhin werden sie sehr leicht von den Füßen auf andere Körperstellen wie Geschlechtsorgane, Mund und Schleimhäute übertragen. Schwimmbäder gehören zu den Hauptquellen von Fußpilzen.
Weitere Beispiele sind:
Medikamente zur Behandlung von Pilzkrankheiten werden Antimykotika genannt. Sie werden bei lokalem Pilzbefall von Haut oder Schleimhäuten und auch bei systemischen Pilzinfektionen angewendet.
In China sind zahlreiche Großpilze seit Jahrhunderten Bestandteil der traditionellen chinesischen Medizin. Der Shiitake (Lentinula edodes) galt schon in der Ming-Dynastie (1368–1644) als Lebenselixier, das Erkältungen heilen, die Durchblutung anregen und die Ausdauer fördern sollte. Der Glänzende Lackporling (Ganoderma lucidum), bekannt als Ling-Zhi oder Reishi,[46] soll ein besonders wirksames Tonikum sein. Der Pom-Pom-Pilz oder Igel-Stachelbart/Affenkopfpilz (Hericium erinaceus) wird bei Erkrankungen des Magens empfohlen. Der europäische Apothekerschwamm oder Lärchenbaumschwamm (Laricifomes officinalis) ist als Heilmittel hoch geschätzt. Sein wirksamer Bestandteil ist Agaricinsäure, die stark abführend wirkt und für den außerordentlich bitteren Geschmack verantwortlich ist.
Als psychoaktive Pilze oder Rauschpilze werden Pilze bezeichnet, die psychotrope Stoffe wie Psilocybin, Psilocin, Baeocystin, Muscimol oder Ergin enthalten. Am bekanntesten sind psilocybinhaltige Pilze, die oftmals als Magic Mushrooms bezeichnet werden. Ihre Wirkung wird gelegentlich mit der Rauschwirkung von LSD verglichen. Zu ihnen gehören exotische Arten wie der Kubanische (Psilocybe cubensis) oder der Mexikanische Kahlkopf (Psilocybe mexicana), aber auch einheimische Arten wie der Spitzkegelige Kahlkopf (Psilocybe semilanceata). Unerfahrene Pilzsucher riskieren mit dem Sammeln psilocybinhaltiger Pilze ihre Gesundheit aufgrund der Verwechslungsgefahr mit anderen, giftigen Pilzarten. Der Fliegenpilz enthält die giftige und selbst schon psychotrope Ibotensäure, die beim Trocknen in das wesentlich wirksamere Alkaloid Muscimol umgewandelt wird; beide Substanzen werden den Delirantia zugerechnet. Das Mutterkorn beinhaltet neben anderen (giftigen) Stoffen auch das psychoaktive Ergin. Psychoaktive Pilze hatten und haben noch heute bei verschiedenen Völkern eine spirituelle Bedeutung als entheogene Stoffe.
Der als Baumschädling vor allem in Buchen und Birken wachsende Zunderschwamm, Fomes fomentarius, ein Weißfäulepilz, wurde früher zum Feuermachen verwendet: Das Innere der aus den Baumstämmen konsolartig herauswachsenden Fruchtkörper wurde gekocht, getrocknet, weichgeklopft, mit Salpeterlösung getränkt und erneut getrocknet. Der so erhaltene Zunder kann durch Funken entzündet werden.
Durch bloßes Kochen, Trocknen und Weichklopfen kann aus dem Fruchtkörper-Inneren auch ein dem Filz ähnliches Material gewonnen werden, das zur Herstellung verschiedener Gebrauchsgegenstände (Mützen, Taschen und dergleichen, siehe Bild) verwendet werden kann.
Die Chemie der Pilzfarbstoffe ist wegen der Vielzahl der Verbindungen sehr komplex. Einige Farbstoffe liegen in reduzierter Form als Leukoverbindung vor. So wird der Farbstoff Atromentin, ein Terphenylchinon, des Samtfußkremplings bei Verletzung des Pilzes mit Luftsauerstoff und im Pilz vorhandener Oxidasen zu einer blauen Form oxidiert. Ähnliches kann man beim Anschneiden vieler Pilze beobachten. Farbstoffe vom Pulvinsäuretyp kommen bei Dickröhrlingsverwandten, insbesondere der Gattungen Boletus und Xerocomus, vor. Der rote Farbstoff von Hexen-Röhrlingen ist Variegatorubin, der gelbe Farbstoff des Gold-Röhrlings ein Gemisch von Grevillin B und C. Grevilline sind als Farbstoffe bei den Schmierlingen von Bedeutung. Die Huthaut des Fliegenpilzes enthält zahlreiche gelbe, orange und rote Komponenten, die zur Gruppe der Betalaine gehören, sowie Muscaflavin, das auch für die orangen bzw. roten Farben von Saftlingen verantwortlich ist. Im Strubbelkopfröhrling konnte man L-Dopa nachweisen, das bei Verletzung des Fruchtkörpers unter Melaninbildung zu einer Schwarzfärbung führt. Bei bestimmten Pilzen gilt die Biosynthese von Betalaminsäure, die mit Aminosäuren Betalaine bildet, aus L-Dopa als gesichert. Darüber hinaus kommen in Pilzen häufig Carotinoide, Azulenderivate, Anthrachinone, Phenoxazine und Riboflavin vor.[47]
Vielzellige Tiere (Metazoa)
Kragengeißeltierchen (Choanoflagellata)
Filasterea
Pilze (Fungi)
Die nächsten Verwandten der Pilze sind neben den Holozoa (zu denen auch die vielzelligen Tiere (Metazoa) und deren Schwestergruppe, die Kragengeißeltierchen (Choanomonada) gehören) vor allem die parasitisch lebende Gattung Rozella. Ob auch die einzelligen Mikrosporidien (Microsporidia, auch Microspora genannt) zu den Pilzen zu zählen sind, ist derzeit noch unklar. Die kleinste gemeinsame Klade von Pilzen und Tieren wird als Opisthokonta bezeichnet und nach Adl et al. 2012 folgendermaßen aufgestellt:[48]
Als gemeinsamer Vorfahr von Tieren und Pilzen kann ein geißeltragender Einzeller (Flagellat) angenommen werden, der biologisch demnach sowohl den heutigen Töpfchenpilzen als auch den Kragengeißeltierchen (Choanoflagellata) ähnelte.
Aufgrund der im Laufe der Zeit erweiterten Erkenntnisse zur Systematik werden einige Taxa, die früher als Niedere Pilze bezeichnet wurden, inzwischen nicht mehr zu den Pilzen gezählt. Dies trifft auf die Schleimpilze und andere pilzähnliche Protisten wie die Eipilze (Oomycota), die Netzschleimpilze (Labyrinthulomycetes),[48] Hyphochytriales (einzige Ordnung der Hyphochytriomycota),[49] die früher Plasmodiophoromycetes genannten Phytomyxea und die früher den Phycomycetes (hingegen heute den Ichthyosporea) zugerechneten Taxa Ichthyophonae[48] (auch Amoebidiidae genannt) und Eccrinales[50] zu.[48]
Microsporidia inc. sed.
Töpfchenpilze (Chytridiomycota)
Entomophthoromycotina (u. a. Fliegentöterpilzartige)
Glomeromycota (u. a. Arbuskuläre Mykorrhizapilze)
Schlauchpilze (Ascomycota)
Ständerpilze (Basidiomycota)
Man kennt heute etwa 120.000 Pilzarten. Nach aktuellen Schätzungen existieren aber zwischen 2,2 und 5,1 Millionen Arten. Jedes Jahr werden etwa 1500 neue Arten beschrieben.[53][54] Die früher auch Echte Pilze oder Höhere Pilze (Eumycota) genannten Lebensformen werden in die folgenden fünf Abteilungen unterteilt:
Technische Fortschritte in der molekularen Genetik und die Anwendung von computerunterstützten Analysemethoden haben detaillierte und sichere Aussagen über die systematischen Beziehungen der oben aufgeführten Pilztaxa zueinander ermöglicht. Beispielsweise wurden manche Verwandtschaften bestätigt, die vorher aufgrund morphologischer, anatomischer und physiologischer Unterschiede oder Gemeinsamkeiten nur vermutet werden konnten.
Die Töpfchenpilze haben sich demnach sehr früh von den anderen Pilzen abgespalten und viele ursprüngliche Merkmale, wie begeißelte Sporen, bewahrt. Die Jochpilze dagegen stellen sehr wahrscheinlich keine einheitliche (monophyletische) Verwandtschaftsgruppe, sondern eine polyphyletische Gruppe verschiedener Abstammungslinien dar. Die Gattung Amoebidium, die bisher zu den Jochpilzen gezählt wurde, gehört demnach nicht einmal zum Pilzreich. Die arbuskulären Mykorrhizapilze, die ursprünglich ebenfalls zu den Jochpilzen gestellt wurden, werden heute als eigenständige Verwandtschaftsgruppe angesehen, die meist in den Rang einer eigenen Abteilung erhoben wird. Sie wird dann als evolutionäre Schwestergruppe eines Taxons aus Schlauch- und Ständerpilzen angesehen, das man als Dikaryomycota bezeichnet.
Diejenigen Arten, die vorläufig nicht eindeutig einer der oben genannten Gruppen zugeordnet werden können, wurden provisorisch zu den Fungi imperfecti (Deuteromycota) gestellt; dies stellte jedoch nur ein provisorisches und künstliches Formtaxon dar.
Im Frühjahr 2007 veröffentlichten 67 Wissenschaftler aus 13 Ländern als Teil des Projekts Assembling the Fungal Tree of Life[55] das abschließende Resultat[51] einer konzertierten und umfassenden Forschungsanstrengung mit dem Ziel, die bislang inkonsistente und unklare Taxonomie der Pilze zu bereinigen. Dabei berücksichtigten sie nicht nur neueste molekulare und genetische Daten verschiedener Pilzspezies, sondern auch die Entwicklungsgeschichte der jeweiligen Nomenklatur. Als Ergebnis schlagen die Forscher eine neue Klassifizierung vor, in der das Reich der Pilze in 195 Taxa untergliedert wird. Auf diese Weise hoffen die Taxonomen, den bestehenden Bezeichnungswirrwarr in der wissenschaftlichen Literatur zu beenden und eine durchgehende Konsistenz der verschiedenen (Online-)Datenbanken zu erreichen.
Ein Beispiel der Veränderungen in der derzeitigen Systematik der Pilze, die sich daraus ergeben,[56] ist die Auflösung des Phylums der Jochpilze (Zygomycota), zu denen auch bestimmte auf Früchten lebende Schimmelpilze gehören. Die betroffenen Taxa würden auf andere Gruppen aufgeteilt werden.
Der gemeinsame Vorfahre der Pilze und der Tiere war wahrscheinlich ein begeißelter Einzeller, der vor rund einer Milliarde Jahren gelebt hat. Während die große Mehrheit der heute lebenden Pilze keine Geißeln mehr ausbildet, treten bei der Fortpflanzung der Flagellatenpilze noch begeißelte Sporen oder Gameten auf. Wahrscheinlich verließen die Pilze schon vor den Pflanzen das Wasser und besiedelten das Land. Da die frühesten bekannten Landpflanzen noch keine richtigen Wurzeln hatten, aber offenbar in Symbiose mit Arbuskulären Mykorrhizapilzen lebten, nimmt man an, dass der Landgang der Pflanzen erst durch diese Pilze ermöglicht wurde.[57]
Die frühesten Fossilien mit für Pilze typischen Merkmalen stammen aus der Zeit des Paläoproterozoikums vor etwa 2,4 Milliarden Jahren. Diese mehrzelligen benthischen Organismen hatten filamentöse Strukturen, die zur Anastomose fähig waren.[58]
Die ersten weitgehend unumstrittenen Pilzfunde stammen aus der erdgeschichtlichen Epoche des Ordoviziums und können vielleicht den Arbuskulären Mykorrhizapilzen zugeordnet werden. Der erfolgreiche Landgang der Pflanzen wäre ohne Pilzsymbiosen vermutlich nicht möglich gewesen.
Der älteste beschriebene Pilz ist Gondwanagaricites magnificus. Es handelt sich um einen fossilen Lamellenpilz aus Brasilien, der ungewöhnlich gut erhalten ist und etwa 5 cm Durchmesser hat. Der Fund stammt aus der Unterkreide und ist 115 Millionen Jahre alt.[59]
Fossile Pilze sind ferner aus Bernsteinfunden u. a. auf karbonischer Lagerstätte in Schottland und England (sogenannter Middletonit), aus dem Karnium (Obertrias) in Deutschland und in bemerkenswerter Artenvielfalt aus kreidezeitlichem kanadischen Bernstein sowie dem mexikanischen, dominikanischen und baltischen Bernstein (alle Tertiär) bekannt. Bei einigen dieser Funde handelt es sich um Pilze, die Termiten und Nematoden befallen hatten und zusammen mit ihren Wirten vom Harz eingeschlossen wurden.[60][61]
Die ältesten bekannten Fossilien fleischfressender Pilze sind etwa 100 Millionen Jahre alt (Grenze zwischen Ober- und Unterkreide). Sie wurden von Forschern der Humboldt-Universität zu Berlin um Alexander Schmidt in Bernstein aus dem Südwesten Frankreichs gefunden. Die Art lebte im küstennahen Wald und bildete wohl eine Übergangsform zwischen hefeähnlichen aquatischen Pilzen und modernen fleischfressenden Pilzen.[62]
Der griechische Arzt Pedanios Dioscurides schrieb schon im ersten Jahrhundert nach Christus in seinem Lehrbuch davon, dass es zwei Arten von Schwämmen gebe: Die einen sind zum Essen bequem, die anderen aber ein tödlich Gift. Dioscurides vermutete (fälschlich), dass die Giftigkeit eines Pilzes von seinem Standort abhänge: Pilze, die neben verrostetem Eisen, faulendem Tuch, Schlangenhöhlen oder Bäumen mit giftigen Früchten wachsen, seien alle miteinander giftig. Er erkannte aber schon damals die schwere Verdaulichkeit von übermäßiger Speisepilz-Kost, die den Menschen würgen und ersticken ließen. Auch Adamus Lonicerus schrieb im 16. Jahrhundert in seinem Kräuterbuch über die Pilze, dass es die Natur aller Schwämme sei, zu bedrängen; sie seien kalter, phlegmatischer, feuchter und roher Natur.
Auch später und teilweise bis heute haben sich einige Vermutungen über Anhaltspunkte gehalten, die zur Unterscheidung essbarer und giftiger Pilze dienen sollen. Eine der bekanntesten ist der Trugschluss, dass Fruchtkörper, die von Tieren angefressen wurden, nicht giftig seien. Diese Annahme entspricht der Vorstellung, dass Pilze, die für Tiere unschädlich sind, auch für Menschen ungiftig seien. Weitere vermeintliche Indikatoren sind, dass Pilze, die bei Schlangennestern, Schimmelstellen oder giftigen Bäumen wachsen, giftig seien oder dass bei Berührung mit Gift Löffel aus Zinn oder Silber braun anlaufen, Zwiebeln sich schwarz färben, Eiweiß bleigrau oder Salz gelb. Spätestens seit Mitte des 19. Jahrhunderts ist jedoch bekannt, dass all diese Erscheinungen keine Anhaltspunkte für die Unterscheidung essbarer und giftiger Pilze bieten.[63]
Bis in die Neuzeit hinein wurde das Erscheinen von Pilzen mit Miasmen erklärt: Pilze entstünden durch schlechte Ausdünstungen der Erde oder durch faulenden Untergrund. Auch der Glaube an die Urzeugung (generatio spontanea) wurde durch Pilze genährt, weil man ihre Sporen vor der Erfindung des Mikroskops nicht sehen konnte. Adamus Lonicerus schrieb, dass bestimmte Pilze Schwämme der Götterkinder seien, weil sie ohne einen Samen wüchsen, daher würden sie auch von den Poeten Gygenais, terra nati (Kinder der Erde), genannt.[64]
Zum lange Zeit eher sinistren Bild der Pilze in der Öffentlichkeit haben früher unerklärliche Phänomene wie der Hexenring und das nächtliche grüne Leuchten des Hallimasch-Myzels beigetragen.
Der größte bekannte Pilz der Welt ist ein Dunkler Hallimasch. Er befindet sich in einem Naturschutzgebiet in Oregon und wird mit einer Ausdehnung des Myzels über fast Tausend Hektar Wald als das größte bekannte Lebewesen betrachtet. Sein Gewicht wird auf 600 Tonnen geschätzt, sein Alter auf fast 2000 Jahre.[65][66]
Der Pilz mit dem größten bekannten Fruchtkörper ist ein Feuerschwamm der Art Phellinus ellipsoideus, der im Jahr 2010 in der chinesischen Provinz Hainan gefunden wurde. Der Fruchtkörper war 10,85 Meter lang, 82 bis 88 Zentimeter breit und 4,6 bis 5,5 Zentimeter dick. Untersuchungen der Dichte des Pilzes ergaben, dass der gesamte Fruchtkörper 400 bis 500 Kilogramm wog. Sein Alter wurde auf etwa 20 Jahre geschätzt.[67]
Allgemeines
Gesundheit
Historisches
Die Pilze (Fungi) bilden das dritte große Reich eukaryotischer Lebewesen neben den Tieren (Animalia) und den Pflanzen (Plantae). Sie sind wie die Pflanzen, zu denen sie lange gerechnet wurden, sesshaft, können jedoch keine Photosynthese betreiben. Daher müssen sie sich wie Tiere durch die Aufnahme organischer Substanzen ernähren (Heterotrophie), die sie jedoch in gelöster Form aus der Umgebung aufnehmen. Nach heutiger Kenntnis sind die Pilze näher mit den Tieren als mit den Pflanzen verwandt. Zu ihnen gehören vor allem Vielzeller wie die Ständerpilze, aber auch Einzeller wie die Backhefe sowie coenocytische Formen mit vielen Zellkernen, aber ohne zellige Untergliederung.
Die Wissenschaft, die sich mit Pilzen beschäftigt, nennt man Mykologie.
Chanpiyon se yon gwoup ekaryòt etewotwòf iniselilè oswa miltiselilè ki pa deplase ant yon kote ak yon lòt; li absòbe eleman nitritif nan sibstans òganik ki nan anviwònman an.[1]
Chanpiyon se yon gwoup ekaryòt etewotwòf iniselilè oswa miltiselilè ki pa deplase ant yon kote ak yon lòt; li absòbe eleman nitritif nan sibstans òganik ki nan anviwònman an.
Chin-khún, ia̍h sī khún-lūi, ko͘-lūi, sī ko͘ chham chi̍t-kóa seng-bu̍t ê chóng-ha̍p, sio̍k tī chin-he̍k seng-bu̍t, iā-chiū-sī Latin-miâ hō chò Fungi ê 1 ê kài, in tī sin-thé goā-khaú siau-hoà chia̍h-mi̍h, chiah koh kā êng-ióng-sò͘ (nutrient) ê hun-chú khip-siu ji̍p-khì sè-pau--nih. Ko͘ ham sè-khún tī toā-hūn ê seng-thài-hē sī seng-bu̍t sí-thé ê hun-kái-chiá (decomposers). Chin chē ko͘ ham pa̍t chióng seng-bu̍t ū tiōng-iàu ê kiōng-seng koan-hē. Si̍t-bu̍t ham ko͘ ê mycorrhizal kiōng-seng hiān-siōng put-chí-á tiōng-iàu, 90% í-siōng ê si̍t-bu̍t tio̍h khò chit chióng kiōng-seng chiah oa̍h ē lo̍h. Jîn-lūi mā chin chia̍p lī-liōng ko͘, pí-lūn kóng kek be̍h-á-chiú ia̍h chò pháng ê sî ēng kàⁿ-bó (yeast) lâi hoat-kàⁿ (fermentation), iah sī chèng siông-jiông, hiuⁿ-ko͘, ... lâi chia̍h.
Cĭng-kṳ̄ng (真菌) sê siŏh lôi sĕng-ŭk gì tūng-chĭng, bău-guák gáu-mō̤, muòi-kṳ̄ng gâe̤ng gŭ.
Ntô regnu dî Funci (Hawksworth et al., 1995) cci appartèninu chiossai di 100.000 speci chî siquenti carattarìstichi:
Tha fungas na fhàs-bheart (eukaryot) a dh’fhàsas ann an àitichean fliucha, air stuth lobhte neo air beòthaichean is lusan, far am bi e a' faighinn stuth-beathachaidh.
Tha feadhainn freagarrach ann an còcaireachd, mar na balgain-bhuachair, feadhainn eile, mar beirm, cleachdte airson leann, fìon no bèicearachd, is feadhainn eile a tha nam faoighichean.
Ô regno d"e fungie (Fungi, Linnaeus 1753, d"o latino) o micete, d"o grieco μύκης (mykes), appartiene 'na categuîa 'e organisme, da unicellulare a cumpresse, crasseficate scientìfecamente 'e Linneo e inizzialmente accurpate ê Piante, poi allevate ô rango 'e regno 'e Nees int'ô 1817 e cu 'e critere attuale 'e Whittaker int'ô 1968, anche pe' 'a loro biochimeca, correlata a chilla d"e animale pe' eterotrofia, ruolo 'e chitina e glicogeno comme polisaccaride strutturale e 'e riserva, ed ato, ca cumprenne cchiù 'e 100.000 specie.
Istilah Fungi ora padha karo jamur. Mangga pirsani artikel mau kanggo informasi sabanjuré.
Fungi iku jeneng regnum saka saklompok gedhé makluk urip eukariotik heterotrof sing ngejur panganané sanjabaning badan banjur nyerep molekul nutrisi mlebu sel-selé.
Èlmu sing nyinaoni fungi karan mikologi (saka oyot tembung Yunani μυκες, "ilu", lan λογοσ, "kawruh", "lambang").
Fungi duwé manéka wangun. Awam ngenal sapérangan gedhé anggota Fungi minangka jamur, kapang, khamir, utawa ragi, sanadyan asring sing dikarepaké ya iku panampilan njaba sing katon, dudu spesiesé dhéwé. Kangèlan sajeroning nepungi fungi dijalari anané pagiliran keturunan sing duwé panampilan sing béda (èlinga metamorfosis ing gegremet utawa kodhok).
Fungi tangkar-tumangkar kanthi sèksual lan aseksual. Tangkar-tumangkar sèksual kanthi cara: loro hifa saka jamur sing béda nglebur tumuli mbentuk zigot banjur zigot tuwuh dadi badan woh, éwadéné tangkar-tumangkar aseksual kanthi cara: mbentuk spora, mawa tunas utawa fragmentasi hifa. Jamur duwé kothak spora sing karan sporangium. Ing njero sporangium ana spora. Conto jamur sing mbentuk spora ya iku Rhizopus. Conto jamur sing mbentuk tunas ya iku Saccharomyces. Hifa jamur bisa kapurus lan saben fragmen bisa tuwuh dadi badan woh.
Fungi biyèn diklompokaké minangka tetuwuhan. Ing perkembangané, fungi dipisahaké saka tetuwuhan amarga akèh prakara sing béda. Fungi dudu autotrof kaya ta tetuwuhan nanging heterotrof saéngga luwih cerak marang kéwan. Upaya ndadèkaké siji fungi karo kéwan ing golongan sing padha uga gagal amarga fungi ngejur panganané ing sanjabaning badan (èksternal), ora kaya kéwan sing ngejur panganané kanthi internal. Saliyané iku, sel-sel fungi duwé dinding sel sing kasusun saka kitin, ora kaya sel kéwan.
El régn Fungi el costetöés en taxon che 'l reönés i organìsmi ciamàcc popolarmènt fóns. Chèsto organìsmi i è stacc clasificàcc del Linèo 'ndèl 1753, e aen prensépe i ìa enserìcc endèl régn Plantae e pò dòpo i è stacc portàcc al ranch de régn de Nees endèl 1817. Cói critéri atöài del Whittaker, prezentàcc endèl 1968, el régn dei fóns el töl dét de piö de 100.000 spéci de organìsmi che g'ha chèste caraterìstiche:
Óter organìsmi che 'na ólta i ìa clasificàcc come fóns i è amò 'n fàze de clasificasiù: sèrte autùr i a metarès endèl régn Protista o Protoctista, che 'l contegnarès organìsmi unicelulàr de le clas Plasmodiophoromycetes e Myxomycetes. Thomas Cavalier-Smith el g'ha prupunìt apò a 'n sèst régn (Chromista), che 'l tölarès dét le clas Hyphochytridiomycetes e Oomycetes.
La clasificasiù dei fóns la g'ha patìt divèrsi cambiamèncc endèi öltem agn, come conseguènsa de l'intensificasiù dei stüde. La 'ntrudusiù dei stüde molecolàr la g'ha cuntrubuìt mìa póch, endèi öltem 10-15 anni a concepéser en urdinamènt sistemàtich piö obietìf, bazàt sö la filogènezi, e che 'l promèt en leèl de stabilità piö marcàda.
Al régn dei fóns aparté en sènso strèt dèi organìsmi che pöl véser apò sèmpe sèmpe, unicelulàr ma apò a organìsmi piö complès, pluricelulàr có strütüre vegetatìve organizàde en cèlule filamentùze ciamàde ìfe o micélio primàre. A diferènsa de le cèlule vegetài, che g'ha la parét custitüìda suratöt de celuloza, la prét de le cèlule dei fóns l'è custitüìda de 'n óter polisacàride, la chitìna, polìmer de la N-acetil-glucosamina, prezènta apò 'ndèl esoscheletro dei Artròpodi (insècc, ragn, crostàcei). La chitina, respèt a la celulóza l'è 'n tòch piö rezistènta a la degradasiù provocàde dei mìcrobi, al calt, al frèt e a la söta. Le cèlule che costetöés le ìfe le pöl véser mono o polinucleàde e le pöl véser dividìde de sèti. La prezènsa o méno dei sèti l'è 'na caraterìstica distintìva de sèrte grùpi de fóns respèt a dei óter. Endèi Zigomiceti, difàti, le ìfe i è mìa setàde, come 'nvéce söcét endèi Ascomiceti, endèi Basidiomiceti e 'ndèi Deuteromiceti.
Segónt la definisiù scentìfica, vé cunsideràcc part del régn Fungi töcc i organìsmi che sudìsfa le cundisiù elencàde che sóta:
Os fongos (Fungi) son un reino d'organismos eucariotas. Os fongos, tamién ditos eumicotas ("fongos autenticos" u "eumicetes"), forman un grupo monofiletico que ye filocheneticament distinto d'os mixomicetes y os oomicetes, morfolochicament parellans. Os fongos son organismos heterotrofos que poseyen una paret celular quitinosa, y a mayoría d'especies creixen en forma de filamentos multicelulars ditos hifas, que forman un micelio; bellas especies tamién creixen como celulas individuals. A reproducción sexual y asexual d'os fongos gosa fer-se por meyo d'esporas, asobén produeitas en estructuras especializatas u en fructificacions. Bell uns han perdito a capacidat de formar estructuras reproductivas, y se propagan nomás que por creiximiento vechetativo. Os recientos, floriduras y boletus son eixemplos de fongos. A disciplina d'a Biolochía que estudeya os fongos ye a Micolochía, y asobén se la considera parti d'a Botanica, encara que os fongos s'amanan más a los animals que a las plantas.
Os fongos (Fungi) son un reino d'organismos eucariotas. Os fongos, tamién ditos eumicotas ("fongos autenticos" u "eumicetes"), forman un grupo monofiletico que ye filocheneticament distinto d'os mixomicetes y os oomicetes, morfolochicament parellans. Os fongos son organismos heterotrofos que poseyen una paret celular quitinosa, y a mayoría d'especies creixen en forma de filamentos multicelulars ditos hifas, que forman un micelio; bellas especies tamién creixen como celulas individuals. A reproducción sexual y asexual d'os fongos gosa fer-se por meyo d'esporas, asobén produeitas en estructuras especializatas u en fructificacions. Bell uns han perdito a capacidat de formar estructuras reproductivas, y se propagan nomás que por creiximiento vechetativo. Os recientos, floriduras y boletus son eixemplos de fongos. A disciplina d'a Biolochía que estudeya os fongos ye a Micolochía, y asobén se la considera parti d'a Botanica, encara que os fongos s'amanan más a los animals que a las plantas.
Istilah Fungi ora padha karo jamur. Mangga pirsani artikel mau kanggo informasi sabanjuré.
Fungi iku jeneng regnum saka saklompok gedhé makluk urip eukariotik heterotrof sing ngejur panganané sanjabaning badan banjur nyerep molekul nutrisi mlebu sel-selé.
Èlmu sing nyinaoni fungi karan mikologi (saka oyot tembung Yunani μυκες, "ilu", lan λογοσ, "kawruh", "lambang").
Ô regno d"e fungie (Fungi, Linnaeus 1753, d"o latino) o micete, d"o grieco μύκης (mykes), appartiene 'na categuîa 'e organisme, da unicellulare a cumpresse, crasseficate scientìfecamente 'e Linneo e inizzialmente accurpate ê Piante, poi allevate ô rango 'e regno 'e Nees int'ô 1817 e cu 'e critere attuale 'e Whittaker int'ô 1968, anche pe' 'a loro biochimeca, correlata a chilla d"e animale pe' eterotrofia, ruolo 'e chitina e glicogeno comme polisaccaride strutturale e 'e riserva, ed ato, ca cumprenne cchiù 'e 100.000 specie.
El régn Fungi el costetöés en taxon che 'l reönés i organìsmi ciamàcc popolarmènt fóns. Chèsto organìsmi i è stacc clasificàcc del Linèo 'ndèl 1753, e aen prensépe i ìa enserìcc endèl régn Plantae e pò dòpo i è stacc portàcc al ranch de régn de Nees endèl 1817. Cói critéri atöài del Whittaker, prezentàcc endèl 1968, el régn dei fóns el töl dét de piö de 100.000 spéci de organìsmi che g'ha chèste caraterìstiche:
Alimentasiù eteròtrofa I mànca de töt de tesùti diferensiàcc e de elemèncc cundutùr Sistéma de reprudusiù per mès de elemèncc ciamàcc spòre (e mìa per mès de 'n stàdio embriunàl come che söcét per i anemài e le piànte)Óter organìsmi che 'na ólta i ìa clasificàcc come fóns i è amò 'n fàze de clasificasiù: sèrte autùr i a metarès endèl régn Protista o Protoctista, che 'l contegnarès organìsmi unicelulàr de le clas Plasmodiophoromycetes e Myxomycetes. Thomas Cavalier-Smith el g'ha prupunìt apò a 'n sèst régn (Chromista), che 'l tölarès dét le clas Hyphochytridiomycetes e Oomycetes.
La clasificasiù dei fóns la g'ha patìt divèrsi cambiamèncc endèi öltem agn, come conseguènsa de l'intensificasiù dei stüde. La 'ntrudusiù dei stüde molecolàr la g'ha cuntrubuìt mìa póch, endèi öltem 10-15 anni a concepéser en urdinamènt sistemàtich piö obietìf, bazàt sö la filogènezi, e che 'l promèt en leèl de stabilità piö marcàda.
Un fungo es un membro de un gruppo grande de organismos eucaryotic que include microorganismos tal como levaturas, mucores, e le familiar champignones.
Le fungos forma un regno, Fungi, que es separate ab le plantas, animales, e bacterios. Un differentia major es que cellulas fungal ha parietes cellular que contine chitina, viste que le parietes cellular de plantas contine cellulosa. Istes e altere differentias monstra que fungos forma un gruppo singule de organismos cognate, appellate le Eumycota (ver fungos o Eumycetos), que possede un ancestre commun (un gruppo monophyletic). Iste gruppo fungal es distincte ab le structuralmente similar myxomycetos (mucores limose) e oomycetos (mucores aquatic). Le disciplina de biologia devotate al studio de fungos es sapite como mycologia. Mycologia ha saepe essite reguardate como un branca de botania, malgrado fungos esser un separate regno in taxonomia biologic. Studios genetic ha monstrate que le fungos es plus cognate al animales que al plantas (ambe fungos e animales es membros del gruppo Opisthokonta, ma plantas es classificate in le gruppo Bikonta).
Abundante mundialmente, le major parte de fungos es nonconspicue proque del dimensiones parve de su structuras e su cryptic stilos vital in solo, sur material morte, e como symbiontes de plantas, animales, o altere fungos. Illos pote devenir observabile quando fructar, o como champignones o mucores. Fungos exeque un rolo essential in le decomposition de material organic e ha rolos fundamental in cyclos e excambio de nutrientes. Illos ha longemente essite usate como un origine directe de alimento, tal como champignones e trufas, como un agente levante pro pan, e in fermentation de varie productos alimentari, tal como vino, bira, e sauce de soja. Post que le 1940s, fungo ha essite usate pro le production de antibioticos, e plus recentemente variose enzymas producite per fungos es usate industrialmente e in detergentes. Fungos es anque usate como pesticidas biologic de controlar mal herbas, maladias de plantas, e insectos nocue. Multe species produce compositos bioactive appellate mycotoxinas, tal como alcaloides e polyketidos, que es toxic a animales includer humanos. Le corpores fructifere de un pauc species contine compositos psychotropic. Fungos pote decomponer materiales manufacturate e edificios, e illos pote devenir significante pathogenos de humanos e altere animales. Perditas de recoltas a causa de maladias fungal (pro exemplo, deterioration de alimento pote haber un impacto grande a provisiones de alimentos human e economias local).
Le regno fungal include un enorme diversitate de taxones con ecologias variate, strategias de stilo vital, e morphologias, extender ab unicellular aquatic chytrides a champignones grande. Tamen, pauc es sapite del actual biodiversitate de Regno Fungi, que ha essite estimate a 1,5 million a 5 million species, con circa 5% de los haber essite classificate formalmente. Jammais post que le pionerante obras taxonomic del 18e e 19e seculo de Carl Linnaeus, Christian Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, fungos ha essite classificate conforme a su morphologia (pro exemplo, characteristicas tal como color de sporas o characteres microscopic) o physiologia. Avantiamento in genetica molecular ha aperite le via pro ADN analysis de esser incorporate a in taxonomia, que ha alicun vices defiate le gruppos historic basate sur morphologia e altere characteres. Studios phylogenetic publicava in le decennio ultime ha adjutate reformar le classification de Regno Fungi, que es divite a in un subregno, septe phylos, e dece subphylos.
Ante le introduction de methodos molecular pro analysis phylogenetic, taxonomistas considerava fungos de esser membros del Regno Planta, proque de similaritates in stilo vital: ambe fungos e plantas es principalmente nonmobile, e ha similar general morphologias e habitates de crescentia. Resimilante plantas, fungos saepe vegeta in solo, e champignones particularmente forma corpores fructifere conspicue, que alicun vices ha resimilantia a plantas tal como muscos. Le fungos es nunc considerate un regno separate, distincte ab ambe plantas e animales, ab le qual illos appare de haber divergite ante circa un milliardo annos.[1]
Alicun morphologic, biochimic, e genetic characteres es possedite in commun con altere organismos, ma alteres es unic al fungos, clarmente separar los ab le altere regnos:
Characteres commun:
Characteres unic:
Le major parte del fungos non ha un systema efficace pro transporto de aqua de nutrientes a longe distantias, tal como le xylema e phloema in multe plantas. Pro superar iste limitationes, alicun fungos, pro exemplo Armillaria, forma rhizomorphes,[14] que resimila e exeque functiones similar al radices de plantas. Un altere characteristica commun con plantas include un via biosynthetic pro producer terpenos que usa acido mevalonic e pyrophosphato como componentes chimic.[15] Totevia, plantas ha un additional via chimic pro terpeno in su chloroplastos, un structura fungos non possede.[16] Fungos produce plure secundari metabolitos que es similar o identical in structura a istos facite per plantas.[15] Multe del enzymos de plantas e fungos que face istes compositos differe ab le alteres in sequentia e altere characteristicas, que indica separate origines e evolution de istes enzymas.[15]
Fungos ha un distribution mundial, e vegeta in multe habitates, includer ambientes extreme tal como desertos o regiones con alte concentrationes de sal[17] o radiation ionisante,[18] anque como in sedimentos del mar profunde.[19]
Circa 100.000 species de fungos ha essite formalmente describite per taxonomistas, sed le biodiversitate mundial del Regno Fungi es non comprendite completemente.[20] Basate sur le observationes del ration del numero de species fungal al numero del species plantal in seligite ambientes, le regno fungal ha essite estimate de continer circa 1,5 million species;[21] un altere recente (2011) estimation suggere le possibilitate de plus 5 million species.
Le major parte de fungos cresce como hyphas, que es cylindric, filamentose structuras 2–10 µm in diametro e usque a plure centimetros in longitude. Hyphas cresce a su extremitates (apices); nove hyphas es formate normalmente per emergentia de nove apices preter existente hyphas per un processo appellate ramification, o rarmente crescer apices hyphal bifurca, conducer a duo parallel-crescente hyphas.[22] Le combination de crescimento apical e bifurcar duce al disveloppamento de un mycelio, un rete interconnectite de hyphas.[11] Hyphas pote esser o septate o coenocytic. Septate hyphas es dividite a in compartimentos separate per parietes transverse, le septos. In contrasto, coenocytic hyphas non ha cellulas separate; illos es essentialmente supercellulas multinucleate.
Multe species ha disveloppate specialisate structuras hyphal pro entrata de nutrientes ab hospites vive; exemplos include haustorios in species parasitic de plantas in alicun phylos fungal, e arbusculas de plure mycorrhizal fungos, que penetra a in le cellulas del hospite de consumer nutrientes.[23]
Fungal mycelios pote devinite visibile al oculo nonadjutate, pro exemplo, sur varie superfices e substratos, tal como muros humide e supra guastate alimento, ubi illos es communmente appellate mucores. Mycelios cresceva sur medios de solide agar in laboratorial placas de Petri es usualmente referite a como colonias. Istes colonias pote exhibir formas de crescimento e colores (a causa de sporas o pigmentation) que pote esser usate como characteres diagnostic in le identification de species o gruppos.[24] Alicun individual fungal colonias pote attinger dimensiones e etates extraordinari, como in le caso de un colonia clonal de Armillaria solidipes, que extende trans un area de plus que 900 ha (3,5 millias quadrate), con un etate estimate de quasi 9.000 annos.[25]
Le apothecio—un structura specialisate importante in reproduction sexual in le ascomycetos—es un cupular corpore fructifere que contine le hymenio, un strato de texito continer le sporifere cellulas.[26] Le corpores fructifere del basidiomycetos (basidiocarpos) e alicun ascomycetos pote alicun vices vegeta multo grande, e multe es familiar como champignones.
Reproduction fungal es complexe, reflecter le differentias in stilos vital e composition genetic intra iste regno diverse de organismos.[27] Illo es estimate que un tertio de omne fungos reproducer se usar plus que un methodo de propagation; pro exemplo, reproduction pote occurer in duo ben differentiate stadios intra le cyclo vital de un species, le teleomorphe e le anamorphe.[28] Conditiones ambiental causa geneticamente determinate stadios disveloppamental que duce al creation de structuras specialisate pro sexual o asexual reproduction. Istes structuras adjuta reproduction per efficacemente disperger sporas o sporifere propagulos.
Ambe asexual e sexual sporas o sporangiosporas es saepe activemente dispergite per ejection per fortia ab su structuras reproductive. Iste ejection assecura le exito del sporas ab le structuras reproductive anque como propagar per le aer trans distantias longe.
In contrasto a plantas e animales, le antique historia fossilic del fungos es magre. Factores que probabile contribue al subrepresentation de species fungal inter fossiles include le natura de fungal corpores fructifere, que es molle, carnesc, e facilemente degradabile texitos e le dimensiones microscopic del major parte de structuras fungal, que assi non es de bon grado evidente.
Ben que communmente includite in botanic curriculo e libros de texto, fungos es plus proximemente parente a animales que plantas e es situate con le animales in le gruppo monophyletic de opisthokontos.[29] Analyses usar phylogenetica molecular supporta un origine monophyletic del fungos.[30] Le taxonomia del fungos es cambiar rapidemente, specialmente a causa de recente recerca basate sur ADN comparationes.
Le phylos (alicun vices appellate divisiones) de fungos ha essite classificate principalmente super le base de characteres de su structuras reproductive. Currentemente, septe phylos es proponite:[30]
Le Ascomycota, communmente sapite as fungos saccic or ascomycetos, constitue le plus grande gruppo taxonomic intra le Eumycota.[31] Istes fungos forma sporas meiotic appellate ascosporas, que es clausurate in un special structura saccoide appellate un asco. Iste phylo include morelos, un pauc altere champignones e trufas, unicellular levaturas, e multe filamentose fungos viver como saprotrophos, parasitos, e symbiontes mutualista. Prominente e importante genera de filamentose ascomycetos include Aspergillus, Penicillium, Fusarium, e Claviceps.
Membros del Basidiomycota, communmente sapite como le fusteal fungos o basidiomycetos, produce meiosporas appellate basidiosporas sur fusteoide pedunculos appellate basidios. Le major parte de champignones commun pertine a iste gruppo, e anque le rustos e ustilagos, que es major pathogenos de cereales.
Le Chytridiomycota es communmente appellate chytridios. Istes fungos es distribuite mundialmente. Chytridios produce zoosporas que es capabile de active movimento con un singule flagello, ducer prime taxonomistas de classificar los como Protista.
Le Blastocladiomycota esseva previe considerate un clado taxonomic intra le Chytridiomycota. Le blastocladiomycetos es saprotrophos, nutrir se de material organic decomponente, e illos anque es parasitos de omne gruppos eucaryotic.
Membros del Glomeromycota forma mycorrhizas arbuscular, un typo de symbiosis in le qual hyphas fungal invade cellulas radical de plantas e ambe species beneficia ab le resulante augmentate apporto de nutrientes. Omne sapite species de Glomeromycota reproduce asexualmente.[32]Le association symbiotic inter le Glomeromycota e plantas es ancian, con evidentia datar de ante 400 million annos.[33]
Analysis phylogenetic ha demonstrate que le Microsporidia, unicellular parasitos de animales e protistos, es quasi recente e multo derivate fungo endobiotic (viver intra le texito de un altere species).[34]
Le Neocallimastigomycota esseva primo situate in le phylo Chytridomycota. Membros de iste parve phylo es organismos anaerobie, viver in le systemas digestive de plus grande mammiferos herbivore e possiblemente in altere ambientes terrestre e aquatic.
Perque del similaritates in morphologia e stilo vital, le mucores limose (myxomycetos) e mucores aquatic (oomycetos) esseva previemente classificate in le regno Fungi. Dispare ver fungos, le parietes cellular de istes organismos contine cellulosa e no ha chitina. Myxomycetos es unikontos como fungos, ma es gruppate in le Amoebozoos. Oomycetos es diploide bikontos e es gruppate in le regno Chromalveolato. Ni mucores aquatic ni mucores limose es proximemente parente al ver fungos, e, ergo, taxonomistas non gruppa jam los in le regno Fungi. Totevia, studios del oomycetos e myxomycetos es ancora saepe include in mycologic libros de texto e primari recercal literatura.[35]
Ben que saepe nonconspicue, fungos occure in omne ambientes sur Terra e exeque multo importante rolos in ecosystemas. Conjunctemente con bacterios, fungos es le major decomponitores in le major parte de terrestre (e alicun aquatic) ecosystemas, e assi exeque un rolo critic in cyclos biogeochimic[36] e in multe retes alimental.
Multe fungos ha importante relationes symbiotic con organismos ab quasi omne regnos.[37][38][39] Istes interactiones pote esser mutual o antagonista in character, o, in le caso de fungos commensal, es de no apparente beneficio o detrimento al hospite.[40]
Mycorrhizal symbiosis inter plantas e fungos es un del melio sapite planta–fungo associationes e es de significante importantia pro plantal crescimento e persistentia in multe ecosystemas; de plus de 90% de omne species de plantas ingagia in relationes mycorrhizal con fungos e es dependente sur istes relationes pro superviventia.[41]
Lichenes es formate per un relation symbiotic inter algas o cyanobacterios (referite a in terminologia lichenic como photobiontes) e fungos (principalmente varie species de ascomycetos e un pauc basidiomycetos), in le qual cellulas individual del photobionto es includite in un texito formava per le fungo.[42]
Multe insectos anque ingagia in relationes mutual con fungos. Plure gruppos de formicas cultiva fungos in le ordine Agaricales como su primari fonte de alimento, e le ambrosial coleoptero cultiva varie species de fungos in le cortice de arbores que illos infesta.[43]
Multe fungos es parasitos de plantas, animales (includer humanos), e altere fungos.
Le uso de fungos pro alimental preparation o preservation e altere objectos es extensive con un historia longe. Cultivation e colligation de champignones es industrias grande in multe paises. Perque del capacitate de iste gruppo de producer un enorme selection de productos natural con antimicrobial o altere activitates biologic, multe species longe ha essite usate o es in disveloppamento pro industrial production de antibiotices, vitaminas, e anticanceric e cholesterol-reducente pharmacos.
Multe species produce metabolitos que es fontes major de pharmacologicamente active drogas. Particularmente importante es le antibiotices, includer le penicillinas, un structuralmente-relatite gruppo de β-lactam antibiotics que es synthesisate ab parve peptidos. Ben que naturalmente occurente penicillinas tal como penicillina G (producite per Penicillium chrysogenum) ha un limitate spectro de activitate biologic, un grande selection de altere penicillinas pote esser producite per modification chimic del penicillinas natural.
Levatura de pan o Saccharomyces cerevisiae, un fungo unicellular, es usate de facer pan e altere frumental basate productos, tal como pasta de pizza e bollettas.[44] Species levatural del genere Saccharomyces es anque usate de produces biberages alcoholics (tal como vino e bira) per fermentation.[45] Shoyu koji mucor (Aspergillus oryzae) es un essential ingrediente in fabricar Shoyu (sauce de soja) e sake, e le preparation de miso,[46] e Rhizopus species es usate de facer tempeh.[47] Alicun de istes fungos es species domesticate que esseva seligite secundo su capacitate de fermentar alimento sin producer mycotoxinas malefic (vide infra), que es producite per presso cognate Aspergilli.[48]
Multe fungos produce biologicamente active compositos, multe de qual es toxic de animales o plantas e assi es appellate mycotoxinas.
Fungos es un rena de viventes multe prosima a la plantas. Los inclui xampiniones, fermentos, e la plu de mofos. Los es multe importante, car los es la prima descomposantes de materias organica. Alga de los es usada per fa pan, bir, e per come direta.
On ave sete grupos:
Un fungo es un membro de un gruppo grande de organismos eucaryotic que include microorganismos tal como levaturas, mucores, e le familiar champignones.
Le fungos forma un regno, Fungi, que es separate ab le plantas, animales, e bacterios. Un differentia major es que cellulas fungal ha parietes cellular que contine chitina, viste que le parietes cellular de plantas contine cellulosa. Istes e altere differentias monstra que fungos forma un gruppo singule de organismos cognate, appellate le Eumycota (ver fungos o Eumycetos), que possede un ancestre commun (un gruppo monophyletic). Iste gruppo fungal es distincte ab le structuralmente similar myxomycetos (mucores limose) e oomycetos (mucores aquatic). Le disciplina de biologia devotate al studio de fungos es sapite como mycologia. Mycologia ha saepe essite reguardate como un branca de botania, malgrado fungos esser un separate regno in taxonomia biologic. Studios genetic ha monstrate que le fungos es plus cognate al animales que al plantas (ambe fungos e animales es membros del gruppo Opisthokonta, ma plantas es classificate in le gruppo Bikonta).
Abundante mundialmente, le major parte de fungos es nonconspicue proque del dimensiones parve de su structuras e su cryptic stilos vital in solo, sur material morte, e como symbiontes de plantas, animales, o altere fungos. Illos pote devenir observabile quando fructar, o como champignones o mucores. Fungos exeque un rolo essential in le decomposition de material organic e ha rolos fundamental in cyclos e excambio de nutrientes. Illos ha longemente essite usate como un origine directe de alimento, tal como champignones e trufas, como un agente levante pro pan, e in fermentation de varie productos alimentari, tal como vino, bira, e sauce de soja. Post que le 1940s, fungo ha essite usate pro le production de antibioticos, e plus recentemente variose enzymas producite per fungos es usate industrialmente e in detergentes. Fungos es anque usate como pesticidas biologic de controlar mal herbas, maladias de plantas, e insectos nocue. Multe species produce compositos bioactive appellate mycotoxinas, tal como alcaloides e polyketidos, que es toxic a animales includer humanos. Le corpores fructifere de un pauc species contine compositos psychotropic. Fungos pote decomponer materiales manufacturate e edificios, e illos pote devenir significante pathogenos de humanos e altere animales. Perditas de recoltas a causa de maladias fungal (pro exemplo, deterioration de alimento pote haber un impacto grande a provisiones de alimentos human e economias local).
Le regno fungal include un enorme diversitate de taxones con ecologias variate, strategias de stilo vital, e morphologias, extender ab unicellular aquatic chytrides a champignones grande. Tamen, pauc es sapite del actual biodiversitate de Regno Fungi, que ha essite estimate a 1,5 million a 5 million species, con circa 5% de los haber essite classificate formalmente. Jammais post que le pionerante obras taxonomic del 18e e 19e seculo de Carl Linnaeus, Christian Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, fungos ha essite classificate conforme a su morphologia (pro exemplo, characteristicas tal como color de sporas o characteres microscopic) o physiologia. Avantiamento in genetica molecular ha aperite le via pro ADN analysis de esser incorporate a in taxonomia, que ha alicun vices defiate le gruppos historic basate sur morphologia e altere characteres. Studios phylogenetic publicava in le decennio ultime ha adjutate reformar le classification de Regno Fungi, que es divite a in un subregno, septe phylos, e dece subphylos.
Ing fungus, metung yang eukaryotic a organismung king kilwal ning katawan na (external) maglaso king kayang pamangan. Kaybat na niti, sisipsipan no reng cell deng molecule a bibilug king sustansya. Tutu lang maulaga king kabyayan o ekonomya deng fungi. Deng lebadura ing mag-ferment o “magpaslam,” king beer at magpayalsa tinape, at maragul yang industriya ing pamagpatubu kareng payung-payungan kareng dakal a bansa. Deng fungi ing pekamaulagang maglaso (primary decomposer) da reng meteng tanaman ampong animal kareng dakal a ecosystem, at maralas lang mayayakit king lumang pan antimong kulapu deti. Nanupata, maygit pa kaniting karaniwan a balu tamu tungkul kareng fungi ing komplikadu rang biologia deti.
Anyang minuna, tuturing da lang tanaman deng fungi uling heterotroph la (e ra kukunan ing sarili rang carbon kapamilata’ning photosynthesis, nun e gagamitan da ing carbon a kingwa ra, king carbon dioxide alimbawa, deng aliwang organismu.) Mas malapit dong kamaganak deng fungi deng animal kesa kareng tanaman, dapot ing pamiyaliwa ra, sisipsipan da ing karelang pamangan imbes na kakanan de o sasamul iti, at padurutan dong cell wall deng karelang cell. Uling kareng sangkan a reti, makabili no reti king sarili rang kingdom (biologia, ing Fungi.
Metung lang grupung monophyletic deng Fungi. Ing kabaldugan na niti, metung la mu pipumpunan deng eganaganang klasing fungi. Maniwala la reng mycologist (deng siyentipikung manigaral kareng fungi) a monophyletic la reti uling atin lang chitin kareng karelang cell wall at absorbtive heterotroph la (sisipsipan da ing karelang pamangan, at aliwa ila ing gagawa kaniti), bukud pa kareng aliwang kauryan o characteristic.
Lipat ning keraklan e la maragul o kapansin-pansin deti, mayayakit la king balang kapaligiran king yatu deng fungi, at maulaga ing karelang papil king keraklan kareng ecosystem. Manimuna lang maglaso (decomposer) da reng meteng tanaman ampong animal kareng kakewan o gubat (forest) at dakal pang paligid. Parasiticu la kareng tanaman ampong animal deng dakal a fungi, pati na kareng tau. Ila ing panibatan da reng dakal a sakit, alimbawa ing lipunga ampo ing buni kareng tau ampo ing Dutch elm disease kareng tanaman. Atin namang aliwang fungi a “kasosyu” kareng pamiugnayan asymbiotic da reng algae o cyanobacteria ampong reng fungi. Makinabang la king symbiosis da reng karelang uyat o yamut ampo reng fungi deng keraklan kareng tanaman a vascular. Malwat na king kasalesayan ing pamangamit da reng tau kareng fungi. Dakal la reng fungi a kakanan, kayabe no reng myayaliwang payung-payungan antimo reng button mushroom, shiitake mushroom, ampong oyster mushroom. Ita mu pin, dakal no man deng payung-payungan a makalasun, at panibatan da reng dakal a kasu ning pangasakit opangamate. Gagamitan de king pamangawang tinape ampong alak ing metung a uring fungus a awsan dang lebadura (yeast). Gagamitan da la murin deng fungus king pamangawa kareng sangkap o kemikal a pang-industriya antimo ing lactic acid, at king pamangawang pamangawang stonewashed. Atin namang uring fungi a kakanan da para king epektung psychedelic, king sangkan mang pamaglibang (recreational drug use) o pang-relihiyun (anting entheogen.
Pipitnan do reng manimunang grupu da reng fungi dikil king kareng dake rang gagamitan king pamiparakal o reproduction. Lima la reng Division a kikilalanan da reng mycologist (deng siyentipikung manigaral kareng fungi) king salukuyan:
tunggal mu cell, a kayabe kareng dakal a species darakal mu keng paralang asexual. Uling manatili lang makapalub king mala-súput a ascus deng bunga ning meiosis, gagamitan do reng maplian a uring ascomycete king pamipalino kareng tuntunan ning genetics ampo ing pamamuli o heredity (alimbawa, ing Neurospora crassa).
Agyang sadya rong bibili king Kingdom Fungi deng water mold ampong slime mold, at panigaralan do pa murin deng mycologist angga ngeni, e la sadyang fungi deti. E anti kareng tutung fungi, e la gawa king chitin deng cell wall da reng water mold ampong slime mold. Ketang e na makaing bayung sistemang maki limang Kingdom, makabili la reti king lalam ning Kingdom Protista.
Malyari lang tunggal mu cell (unicellular o single-celled) o dakal a cell (multicellular) deng fungi. Bibilugan dong sala-saláng mangakaba’t mangapinung tela-tubong awsan dang hyphae deng fungi a multicellular. Makabili ya ing mycelium ketang pitutubwanan (substrate) nung nu ya kukwang sustansya ing fungus. Uling pakakutkut la ketang materyal nung la tutubu deng fungus, keraklan e ta la karaniwang akakit.
Lipat ning kulang la kareng tutung organu deng fungi, malyari lang miyabe-yabe at bumilug lalung komplikadung parting awsan dang fruiting body, o sporocarp, neng ustu la reng kundisyun o kabilyan. ”Payung-payungan” ing karaniwan a yaus kareng fruiting body dang atyu babo gabun deng dakal a species da reng fungus. Agyang dening parting atyu babo gabun ing apapansinan da keraklan deng tau, malati na la mung dake ning pangkabilugan a katawan ning fungus.
Sasabyan dang ing maragul diling organismu king yatu yapin ing metung a Armillaria ostoyae a tutubi king kakewan (gubat o forest) king dake aslagan ning Oregon, USA. Miras yang walung dalan at siyan a pulung ektarya (890 ha) ing sala-saláng mycelium a atyu a atyu lalam gabun.
Malyari lang dakal king sexual o asexual a paralan deng fungi. King pamiparakal a sexual, pareu lang pareu deng supling kareng “pengaring” organismu. King pamiparakal a sexual, misasamut ing sangkap a genetic (genetic material), anya atyu la kareng supling deng kauryan (traits) da reng adwang pengari. Pareu dong gagamitan deng adwang paralan a reti deng dakal a species dependi keng panaun, kabang atin namang purus sexual a asexual ing paralan a gagamitan da. E pa meyakit ing pamiparakal a sexual king Glomeromycota o kareng ascomycete. Karaniwan, awsan dong Fungi imperfecti o Deuteromycota deng Glomeromycota.
Agyu rang dakal deng lebadura ampo reng aliwang unicellular a fungi kapamilatan ning budding, ing “pamanagtal” (“pinching off”) ning metung a bayung cell. Myayaliwa lang uring spore deng gagawan da reng dakal a multicellular species, a malagwang mikakalat at mabibye agyang kareng paligid nung nu masákit kumabye. Neng ustu ing kabilyan ning paligid at panaun, tutubu la reng spore a reti, at magparakal la kareng bayung kapaligiran.
Aliwang bagya ing pamiparakal a sexual kareng fungi kumpara kareng animal ampong tanaman, at aliwa ya paralan o estratehiya ing balang division o uri da reng fungi. Atin lang panaun a haploid, at atin lang panaun a diploid, king bye da reng fungi a darakal king paralan a sexual. Den namang ascomycete ampong basidiomycete, atin lang panaun a dikaryotic, nung nu e la tambing misasanib deng cell nucleus a amanu da reng adwang pengari, nun e manatili lang mikakawani kareng cell ning hypha.
Kareng namang zygomycete, misasanib la reng haploid a hypha da reng adwang mibabageng (compatible) a indibidwal, at iti magbunga yang zygote, a maging metung a matibeng zygospore. Ustung tinubu ya iting zygospore, e maglwat at dumalan ya king meiosis, at ating laltong bayung hyphae ampong asexual a sporangiospore. Malyari lang mikalat deting sporangiospore, at katubu ra, magi lang bayung fungus a pareung pareu sangkap a genetic, at gagawa yang sarili nang haploid hyphae ing balang metung. Neng mitagkil la reng hyphae da reng adwang fungus a mibabage, misasanib la reti, gagawa lang bayung zygospore, at magi yang ganap o kumpletu ing durut (cycle).
Kareng ascomycete, neng misasanib reng mibabageng haploid hyphae, e la tambing misasanib deng karelang nucleus. Ating laltong parting awsan dang ascus kareting dikaryotic (adwa nucleus) a hyphae, nung nukarin malilyari ing karyogamy o pamisanib da reng nucleus. Makapalub la king ascocarp o fruiting body ning fungus dening ascus. Kabud milyari ing karyogamy, katuki ne man ing meiosis, ampo ing pamangawa kareng ascospore. Mikakalat la reting ascospore, at ustung tinubu la, gagawa lang bayung haploid mycelium. Malyari ya muring gawang asexual a comidium ing haploid a mycelium. Ing lalto, dakal na kareng ascomycete ing e na makapagparakal king sexual a paralan, at darakal na la mu kapamilatan da reng conidia.
Kawangis ne nitang kareng ascomycete ing sexual reproduction da reng basidiomycete. Misasanib la reng mibabageng haploid hypha at mikaka dikaryotic mycelium, at potang kayi, ating laltong basidiocarp. Deng payung-payungan ing kilalang dili kareng basidiocarp, pero dakal la pang aliwang uri. Gagawa lang haploid a basidiospore detang parting lupang batutang awsan dang basidia, at kaybat na niti, malilyari ing karyogamy ampong meiosis. Tutubu la reting basidiospore bang gawang bayung haploid mycelia.
Kayabe la kareng pekakilalang fungus deng payung-payungan a apapangan, ampo retang makalasun. Dakal lang species deng tatanam da, oneng atin muring pupupulan a tutubung dili ra. Deng button mushroom (Agaricus bisporus) ing laganap diling species, a magagamit kareng salad, sopas at dakal pang aliwang lutu. Kayabe la murin king species a iti deng Portobello mushrooms, oneng maragul lang maragul deti. Kayabe la murin kareng mitatanam a payung-payungan a masasali kareng tindaan deng oyster mushroom, shiitake, at enoki mushroom.
Lalu lang dakal deng payung-payungan a tutubu namu kabud at pupupulan da reng tau para king sarili rang gamit o ba lang ipisali. Mangatas la ngan alaga deng morel, en:chanterelle, en:truffle, black trumpet, at porcini mushroom (a awsan da muring bolete).
Makalasun la kareng tau deng pilang dalan a species da reng payung-payungan, at ing pamamangan kareti panibatan ning sakit atyan, hallucination, at neng kayi, kamatayan. Kayabe la king genus a Amanita deng mapilan kareng makalasun dili, kayabe no reng A. virosa (ing "Destroying Angel") ampo ing A. phalloides (ing "Death Cap").
Dakal muring malalasun king Fly agaric, dapot malagud mung ating mamamate kaniti. Ding lyu, pamanyuka, tundu, ampong hallucination ing mapilan kareng maralas diling sintomas. Ing tutu, magagamit ya ing species a iti kareng ritwal, ampong anting libangan, uling kaniting epektu nang hallucination.
Kaminstein, D. 2002. "Mushroom poisoning".] Last accessed 5 January 2006.
A fungus (/ˈfʌŋɡəs/; plural: fungi[3] or funguses[4]) is a member o a lairge group o eukaryotic organisms that includes microorganisms such as baurms an moulds, as well as the mair familiar mushruims. These organisms are clessifee'd as a kinrick, Fungi, which is separate frae plants, animals, protists an bacteria. Ane major difference is that fungal cells hae cell walls that contain chitin, unlik the cell waws o plants an some protists, which contain cellulose, an unlik the cell waws o bacteria. These an ither differences shaw that the fungi furm a single group o relatit organisms, named the Eumycota (true fungi or Eumycetes), that share a common auncestor (is a monophyletic group). This fungal group is distinct frae the structurally seemilar myxomycetes (slime moulds) an oomycetes (watter moulds). The discipline o biology devotit tae the study o fungi is kent as mycology (frae the Greek μύκης, mukēs, meanin "fungus"). Mycology haes eften been regardit as a branch o botany, even tho it is a separate kinrick in biological taxonomy. Genetic studies hae shawn that fungi are mair closely relatit tae ainimals than tae plants.
i/ˈfʌndʒaɪ/ or i/ˈfʌŋɡaɪ/
Ang fungus[3] binabaybay ding halamang singaw,[4] (Ingles: fungus [isahan], fungi [maramihan][5]) ay isang uri ng organismong nabubuhay na hindi halaman o hayop; hindi rin ito protista, hindi eubakterya, at hindi rin arkebakterya. Dating iniisip ng mga tao na halaman ang mga ito kaya't pinangalanan itong halamang singaw. Tinutunaw ng mga halamang singaw ang mga patay na materya sa paligid nito para magsilbing pagkain nila. Hindi lunti ang kulay ng mga ito. Hindi sila namumulaklak at wala ring mga dahon. Kabilang dito ang mga kabuti.[3] Sa larangan ng panggagamot, isa itong malaking pangkat ng mga "halaman" na walang materya o bagay na pangkulay ng lunti na kinabibilangan ng mga kabuti, tagulamin, at amag.[5] Sa isang karamdamang dulot ng halamang-singaw, kinakailangang gamitan ng mikroskopyo ang pagsusuri ng halamang-singaw sapagkat napakaliit ng mga ito upang makita ng mga mata.[5]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Botanika ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ing fungus, metung yang eukaryotic a organismung king kilwal ning katawan na (external) maglaso king kayang pamangan. Kaybat na niti, sisipsipan no reng cell deng molecule a bibilug king sustansya. Tutu lang maulaga king kabyayan o ekonomya deng fungi. Deng lebadura ing mag-ferment o “magpaslam,” king beer at magpayalsa tinape, at maragul yang industriya ing pamagpatubu kareng payung-payungan kareng dakal a bansa. Deng fungi ing pekamaulagang maglaso (primary decomposer) da reng meteng tanaman ampong animal kareng dakal a ecosystem, at maralas lang mayayakit king lumang pan antimong kulapu deti. Nanupata, maygit pa kaniting karaniwan a balu tamu tungkul kareng fungi ing komplikadu rang biologia deti.
Ang fungus binabaybay ding halamang singaw, (Ingles: fungus [isahan], fungi [maramihan]) ay isang uri ng organismong nabubuhay na hindi halaman o hayop; hindi rin ito protista, hindi eubakterya, at hindi rin arkebakterya. Dating iniisip ng mga tao na halaman ang mga ito kaya't pinangalanan itong halamang singaw. Tinutunaw ng mga halamang singaw ang mga patay na materya sa paligid nito para magsilbing pagkain nila. Hindi lunti ang kulay ng mga ito. Hindi sila namumulaklak at wala ring mga dahon. Kabilang dito ang mga kabuti. Sa larangan ng panggagamot, isa itong malaking pangkat ng mga "halaman" na walang materya o bagay na pangkulay ng lunti na kinabibilangan ng mga kabuti, tagulamin, at amag. Sa isang karamdamang dulot ng halamang-singaw, kinakailangang gamitan ng mikroskopyo ang pagsusuri ng halamang-singaw sapagkat napakaliit ng mga ito upang makita ng mga mata.
A fungus (/ˈfʌŋɡəs/; plural: fungi or funguses) is a member o a lairge group o eukaryotic organisms that includes microorganisms such as baurms an moulds, as well as the mair familiar mushruims. These organisms are clessifee'd as a kinrick, Fungi, which is separate frae plants, animals, protists an bacteria. Ane major difference is that fungal cells hae cell walls that contain chitin, unlik the cell waws o plants an some protists, which contain cellulose, an unlik the cell waws o bacteria. These an ither differences shaw that the fungi furm a single group o relatit organisms, named the Eumycota (true fungi or Eumycetes), that share a common auncestor (is a monophyletic group). This fungal group is distinct frae the structurally seemilar myxomycetes (slime moulds) an oomycetes (watter moulds). The discipline o biology devotit tae the study o fungi is kent as mycology (frae the Greek μύκης, mukēs, meanin "fungus"). Mycology haes eften been regardit as a branch o botany, even tho it is a separate kinrick in biological taxonomy. Genetic studies hae shawn that fungi are mair closely relatit tae ainimals than tae plants.
She oargane bioag eukaryotagh fungys, as ennym oaylleeagh y reeriaght oc fungi. She heterotrophyn t'ayn, as boaylley killag chitinagh oc. Y chooid smoo jeu, ta cummey sniaueyn yl-chillagagh orroo (ny hyphae), as ny sniaueyn shoh jannoo magh mycelium. Fir elley, t'ad nyn killagyn nyn lomarcan. Dy cadjin, ta fungyssyn geddyn sliught liorish sporeyn, dy keintyssagh ny dy neucheintyssagh. Kuse jeu, cha nod geddyn sliught, as cha nel adsyn sheelraghey agh liorish gientyn losseragh. Ta fungyssyn goaill stiagh jiastyn, shalmaneyn as lheeah. Ta mooinjerys ny s’faggys eddyr fungi as beiyn na eddyr fungi as lossreeyn. Studeyrys er fungyssyn, t’ad cur er fliughane-oaylleeaght.
Va fungyssyn nyn soie ayns possan ny lossreeyn rish traa liauyr, er coontey nyn mea soit. Jiu, ta reeriaght er lheh oc, as liorish ny troyn fyshoaylleeagh as gien-oaylleeagh oc, ta mooinjerys ny s'faggys eddyr oc as beiyn na ny t'eddyr oc as lossreeyn. She heterotrophyn kemmigagh t'ayn, dy ghra myr shen, t'ad goaill stoo bea jeh co-vreneenyn orgaanagh as t'ad goaill bree jeh co-vreneenyn 'sy çhymbyllaghy mygeayrt oc. Ta shen cosoylaghey rish heterotrophyn sollys, as adsyn goaill bree jeh soilshey. Gollrish beiyn, t'ad goaill bee jeh stoo orgaanagh mygeayrt oc; son y chooid smoo, t'ad cur magh ensymeyn son dy lheie eh, as eisht soo stiagh eh.
Myr cosoylaght elley marish beiyn, ta'n daa phossan tastey carbey-hydraad myr glycogen, agh ta lossreeyn ny hastey myr stark. [2]
Cha nel eh er coontey nyn stayd soit nagh vel fungyssyn coontit myr beiyn; shimmey baagh t'ayn nagh vel gleashaghey son y chooid smoo, myr sampleyr faastguinyn ny corryl. Ta oyryn killagagh foddey ny strimmey na shen. Gollrish lossreeyn, ta folmidyn killag as boallaghyn killag ec killagyn 'yngyssyn. [3]
She oargane bioag eukaryotagh fungys, as ennym oaylleeagh y reeriaght oc fungi. She heterotrophyn t'ayn, as boaylley killag chitinagh oc. Y chooid smoo jeu, ta cummey sniaueyn yl-chillagagh orroo (ny hyphae), as ny sniaueyn shoh jannoo magh mycelium. Fir elley, t'ad nyn killagyn nyn lomarcan. Dy cadjin, ta fungyssyn geddyn sliught liorish sporeyn, dy keintyssagh ny dy neucheintyssagh. Kuse jeu, cha nod geddyn sliught, as cha nel adsyn sheelraghey agh liorish gientyn losseragh. Ta fungyssyn goaill stiagh jiastyn, shalmaneyn as lheeah. Ta mooinjerys ny s’faggys eddyr fungi as beiyn na eddyr fungi as lossreeyn. Studeyrys er fungyssyn, t’ad cur er fliughane-oaylleeaght.
Gljive (latinski: Fungi) − označavane i kao prave gljive ili Eumycota − spadaju u najrasprostranjenije žive organizme na Zemlji. Smatra se da ih ima između 70.000 i 100.000 tzv. nižih i viših vrsta gljiva, mada najnovija istraživanja tu hipotetičku brojku pomjeraju na preko milion. Pretpostavlja se da svaku od pet stotina hiljada viših biljnih vrsta prati jedna do dvije vrste gljiva, pa računicu nije bilo teško izvesti.
Nauka o gljivama - mikologija (od grčkog myko-šampinjon, gljiva, logos-nauka) prošla je dug razvojni put. Njenim rodonačelnikom smatra se grčki filozof Aristotel, koji je dao prve opise gljiva.
Gljive su neobičan, raznovrstan i nedovoljno proučen svijet. Budući da ne vrše osnovnu funkciju biljaka fotosintezu jer ne posjeduju hlorofila, a ne kreću se i ne razmnožavaju polno poput životinja ne mogu se svrstati ni u prvo ni u drugo carstvo, već predstavljaju carstvo za sebe. One predstavljaju zaseban oblik života na zemlji koji je razvio tri osnovne strategije preživljavanja u prirodi a to su:
Gljive Simbionti koje žive u zajednici sa mnogim biljnim vrstama i međusobno se ispomažu. Gljive zadržavaju vodu u miceliju, a tu vodu koriste biljke koje pomoću korijenja izvlače mineralne materije neophodne za rast gljiva.
Gljive Saprobionti (razlagači) bez čijeg djelovanja u prirodi ne bi moglo doći do razlaganja organskih materija biljnog porijekla. i kaže se da nema gljiva šume bi se ugušile u vlastitom otpadu.
Gljive Paraziti koje napadaju žive biljke, životinje, ljude i druge gljive. Kroz mrežu tankih hranidbenih niti, gljive upijaju hranu iz žive ili nežive organske tvari.
Hifa je hranidbena nit gljive. Na vrhu hife nalaze se zaobljeni izdanci zvani haustoriji koji prodiru u ćelije, upijaju hranu i njome hrane gljivu.
Micelij je mreža hifa koja poput paukove mreže, prorasta supstrat i može se prostirati na više hektara površine.
Plodišta razvijaju gljive (makromicete) da bi se razmnožavale. Svako plodište oslobađa sićušne spore. Jedno plodište livadske pečurke proizvede oko 16 milijardi spora.
Klijanjem spora na odgovarajućoj podlozi nastaje novi micelij.
U odnosu na čovjeka, gljive mogu biti:
Za razliku od evolucijska historije biljaka i životinja, rani fosilni zapisi o gljivama su oskudni. Faktori koji vjerovatno doprinose njihovoj nedovoljnoj zastupljenosti među fosilima uključuju prirodu gljiva plodnuh tijela, koja su mehka, mesnata i lahko razgradljiva tkiva, kao i mikroskopske dimenzije njihovih struktura, koje stoga nisu lahko uočljive. Gljivne fosile je teško razlikovati od onih od drugih mikroba, a najlakše ih je prepoznati ako nalikuju postojećim gljivama. Često se nalaze i uzimaju iz mineraliziranih biljaka ili životinja – domaćina; ti se uzorci obično proučavaju izradom preparata tankog presjeka koji se mogu pregledati pomoću svjetlosne ili transmisijske eletronske mikroskopije. Istraživači proučavaju fosilne kompresije otapanjem okolne matrice kiselinom, a zatim pomoću svjetlosti ili skenirajućom elektronskom mikroskopijom da bi se uočili detalji površine. Najraniji fosili koji imaju obilježja gljiva karakteristični za doba Paleoproterozoika, prije nekih 2.400 miliona godina; ti višećelijski, bentoski organizmi imali nitaste strukture sposobne za anastomozu.[1]
Druge studije (2009) procenjuju dolazak gljivnih organizama na oko 760–1.060 miliona godina prije sadašnjosti, a na osnovu upoređivanja brzine evolucije u usko povezanim grupama. Za veći dio ere paleozoik (prije 542–251 milion godina), čini se da su gljive bile vodene i sastojale se od organizama sličnih postojećim Chyrididama koji imaju spore sa bičem. Evolucijsko prilagođavanje, od vodenog na kopneni način života zahtijevalo je diverzifikaciju ekoloških strategija za dobijanje hranjivih sastojaka, uključujući parazitizam, saprobnost, te razvoj uzajamnosti, poput mikoriza i lihenizacija. Nedavna (2009) istraživanja sugeriraju da je ekološki status predaka Ascomycota bio je saprobizam, i neovisni događaji sa lišajima su se dogodili više puta.
U maju 2019., naučnici su izvijestili o otkriću gljive fosila nazvane Ourasphaira giraldae u kanadskom Arktiku, koja je na mogla rasti i prije milijardu godina, mnogo prije nego što su e biljke pojavile na kopnu.[2][3][4]
Iako su obično uključene u nastavne programe i udžbenike o botanici, gljive su bliže životinjama nego biljkama i smještaju se sa životinjama u monofletnu grupu Opisthokonta. Analize koje koriste molekulsku filogenetiku podržavaju monofiletsko porijeklo gljiva. Taksonomija gljiva je u stanju stalnog mijenjanja, posebno zbog nedavnih istraživanja temeljenih na usporedbama sekvenci DNK. Nove filogenetske analize često poništavaju klasifikacije zasnovane na starijim, a ponekad i manje diskriminativnim metodima, utemeljenim na morfološkim obilježjima i konceptima bioloških vrsta dobivenih eksperimentalnim ukrštanjem.[5] Ne postoji jedinstvenći općenito prihvaćen sistem na razini višiih taksonomskih rangova i česte su promjene imena na svim razinama, od vrsta pa nadalje. U toku su napori među istraživačima da se uspostavi i ohrabri upotreba jedinstvene i konzistentnije nomenkature. Vrste gljiv mogu imati i više naučnih imena, ovisno o njihovom životnom ciklusu i načinu (seksualne ili aseksualne) reprodukcije. Web stranice poput Index Fungorum i ITIS (Integrated Taxonomic Information System) navode današnja imena vrsta gljiva (s unakrsnim referencama na starije sinonime).
Klasifikacija carstva Fungi iz 2007., rezultat je opsežnog istraživačkog napora koji uključuje desetine mikologa i drugih naučnika koji rade na taksonomiji gljiva. Prepoznaje sedam koljena, od kojih su dva – Ascomycota i Basidiomycota – u ogranku koji predstavlja potcarstvo Dikarya, najbogatiju i najpoznatiju grupu, uključujući sve gljive, najviše plijesni hrane, najviše patogenih gljiva biljaka i piva, vinoa i hljebni kvasac. Prateći kladogram prikazuje glavne taksone gljiva i njihov odnos prema opistokontnim i unikontnim organizmima, utemeljen na radu Philippea Silara, "Mycota: Sveobuhvatni traktat o gljivama kao eksperimentalnim sistemima za osnovna i primijenjena istraživanja" (The Mycota: A Comprehensive Treatise on Fungi as Experimental Systems for Basic and Applied Research) i Tedersooa et al. 2018.[6] Dužine grana nisu proporcionalne evolucijskim udaljenostima.
ZoosporiaKlasifikacija gljiva je prošla dug razvojni put. U početku je u grupu gljiva uključivano mnogo grupa koje se danas svrstavaju u druga carstva. Najsavremenija istraživanja dovode u blisku filogenetsku vezu gljive i životinje te ih uključuje u zajedničku grupu pod nazivom Opisthokonta.
Gljive (latinski: Fungi) − označavane i kao prave gljive ili Eumycota − spadaju u najrasprostranjenije žive organizme na Zemlji. Smatra se da ih ima između 70.000 i 100.000 tzv. nižih i viših vrsta gljiva, mada najnovija istraživanja tu hipotetičku brojku pomjeraju na preko milion. Pretpostavlja se da svaku od pet stotina hiljada viših biljnih vrsta prati jedna do dvije vrste gljiva, pa računicu nije bilo teško izvesti.
Nauka o gljivama - mikologija (od grčkog myko-šampinjon, gljiva, logos-nauka) prošla je dug razvojni put. Njenim rodonačelnikom smatra se grčki filozof Aristotel, koji je dao prve opise gljiva.
Gljive su neobičan, raznovrstan i nedovoljno proučen svijet. Budući da ne vrše osnovnu funkciju biljaka fotosintezu jer ne posjeduju hlorofila, a ne kreću se i ne razmnožavaju polno poput životinja ne mogu se svrstati ni u prvo ni u drugo carstvo, već predstavljaju carstvo za sebe. One predstavljaju zaseban oblik života na zemlji koji je razvio tri osnovne strategije preživljavanja u prirodi a to su:
Gljive Simbionti koje žive u zajednici sa mnogim biljnim vrstama i međusobno se ispomažu. Gljive zadržavaju vodu u miceliju, a tu vodu koriste biljke koje pomoću korijenja izvlače mineralne materije neophodne za rast gljiva.
Gljive Saprobionti (razlagači) bez čijeg djelovanja u prirodi ne bi moglo doći do razlaganja organskih materija biljnog porijekla. i kaže se da nema gljiva šume bi se ugušile u vlastitom otpadu.
Gljive Paraziti koje napadaju žive biljke, životinje, ljude i druge gljive. Kroz mrežu tankih hranidbenih niti, gljive upijaju hranu iz žive ili nežive organske tvari.
Hifa je hranidbena nit gljive. Na vrhu hife nalaze se zaobljeni izdanci zvani haustoriji koji prodiru u ćelije, upijaju hranu i njome hrane gljivu.
Micelij je mreža hifa koja poput paukove mreže, prorasta supstrat i može se prostirati na više hektara površine.
Plodišta razvijaju gljive (makromicete) da bi se razmnožavale. Svako plodište oslobađa sićušne spore. Jedno plodište livadske pečurke proizvede oko 16 milijardi spora.
Klijanjem spora na odgovarajućoj podlozi nastaje novi micelij.
U odnosu na čovjeka, gljive mogu biti:
bezuslovno jestive (upotrebljive u prijesnom stanju) uslovno jestive (upotrebljive samo ako su termički obrađene) nejestive (zbog ukusa ili konzistencije) uslovno otrovne (ako se konzumiraju sa alkoholom) bezuslovno otrovne i ljekoviteGriby su swět z domeny Eukaryotow. Njamaju chlorofyl, su žywe heterotrofnje (z drugeje organiskeje maśizny), a rozměwaju se pśez spory. Maju – pódobnje kaž zwěrjeta – chitinowu celowu sćěnu, glikogen ako energiski skład.
Griby su wjelgin heterogena kupka. Formuju pó swójich pśiznamjenjach samostatny swět mimo rostlinow a zwěrjetow, ku kótarymž teke jadnocelarje kaž droždźeje, ale teke wěcejcelarje kaž plěseńcy a jědne griby słušaju. Wucba wót gribow se groni mykologija, wótwóźony wót grichiskego słowa Μύκης [mýkēs].
Griby su žywe pśez wóttwaŕ žywych a nježywych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo ako parazity.
Griby maju 80 000 - 100 000 družynow.
Griby su swět z domeny Eukaryotow. Njamaju chlorofyl, su žywe heterotrofnje (z drugeje organiskeje maśizny), a rozměwaju se pśez spory. Maju – pódobnje kaž zwěrjeta – chitinowu celowu sćěnu, glikogen ako energiski skład.
Griby su wjelgin heterogena kupka. Formuju pó swójich pśiznamjenjach samostatny swět mimo rostlinow a zwěrjetow, ku kótarymž teke jadnocelarje kaž droždźeje, ale teke wěcejcelarje kaž plěseńcy a jědne griby słušaju. Wucba wót gribow se groni mykologija, wótwóźony wót grichiskego słowa Μύκης [mýkēs].
Griby su žywe pśez wóttwaŕ žywych a nježywych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo ako parazity.
Griby maju 80 000 - 100 000 družynow.
Grzëbë
Grzëbë – królestwo nôleżą do domenë jądrowców (Eucaryota). Jistniené grzëbów òbzérô sã we wszëtczich strefach klimatycznych, przede wszëtczim na lądach, rzôdko w wòdach. Do terô òpisónô ok. 120 tës.zortów grzëbów. Rok w rok charakterizeje sã ok. 1700 nowich zortów grzëbów.
oflës
gąska
bòrzón
pòtrus
pòtrus
pãpk
pùrchówka
Grzib skłodô sã z kapelusza, nodzi i grzëbni pòdzemny.
Wedle spòsòbu odżywianiô westrzód grzëbów wyróżniwô sã:
Grzëbë rozrôstają sã:
Grzëbë dzelą sã na:
'Wëzwëskiwani grzybów.'
Grzëbë są ùżëwóny do wëróbkù żëwnote.Jiny grzëbë, jak Penicillium, są wëzwëskiwóny do wëróbkù leków. Grzëbë jôdny sã sëszi,zaprôwio sã i mrozy sã.
Grzëbòwô jodô.
W: Hans G Schlegel: Mikrobiologia ogólna. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2000
Hans.E. laus.: Atlas grzëbów jôdowich i trëjących. Wydaw.RM, 2008
Grība aba grībs (luotīnėškā: Fungi, lietovėškā (b.k.): Grybai) ī tuokis žīvats – vėina ėš gīvuosės gomtuos karalīstiu. Onkstiau grībā bova laikuomi augalās, no paskom atskėrtė, ba anėi nadara fuotosintezės kap augalā. Palē jėdėma būda grībā būn saporuofėtėnē, parazėtėnē ė mikuorėzėnē.
Grībā īr dėdlē svarbūs povėma vēksmė. Anėi nauduonami medėcėnuo (pvz., penecėlins), jiedami ī. Grību rinkėms (grībavėms) Lietovuo ī dėdlē tonkos būds jiediou gautė (īpatingā rodenie).
K'allampa (latin simipi: Fungus - (regnum) Fungi, grigu simipi: Μύκης - Μύκητες) nisqakunaqa yura hina wiñaq, ichaqa manam yurap kurku yawrinkunayuqchu kaq (manam chillkinchu, saphinchu, raphinchu kan), ismuchiq icha atam (qasi uqu), mana mikhuq aswanpas ch'unqaq kawsaqkunam. Huk k'allampakunataq yurakunawan kawsanakunaku, k'allampa saphi nisqapi.
K'allampap tiksi kurku yawrinqa k'allampa q'aytum (hipha nisqapas). Allpa hawanpi achka k'allampa q'aytukunayuq rikunalla puquykunam wiñan.
K'allampa rikch'aqpa puquyninta mana riqsispanchikqa, mana puquq k'allampa (fungi imperfecti, deuteromycetes) ninchik.
Millaq, mikhunanchikkunapi wiñaq, mana icha uchuylla puquyniyuq k'allampakunata qurwara ninchik. Huk qurwarakunaqa unquykunatam paqarichin.
P'uchquchiq, ch'ulla kawsaykuq kaq k'allampakunataqa qunchu ninchikmi.
Laquwan kawsanakuq k'allampakunataq kusma qara (Lichenes: rumi qara, sach'a qara) nisqam.
K'allampa (latin simipi: Fungus - (regnum) Fungi, grigu simipi: Μύκης - Μύκητες) nisqakunaqa yura hina wiñaq, ichaqa manam yurap kurku yawrinkunayuqchu kaq (manam chillkinchu, saphinchu, raphinchu kan), ismuchiq icha atam (qasi uqu), mana mikhuq aswanpas ch'unqaq kawsaqkunam. Huk k'allampakunataq yurakunawan kawsanakunaku, k'allampa saphi nisqapi.
K'allampap tiksi kurku yawrinqa k'allampa q'aytum (hipha nisqapas). Allpa hawanpi achka k'allampa q'aytukunayuq rikunalla puquykunam wiñan.
K'allampa rikch'aqpa puquyninta mana riqsispanchikqa, mana puquq k'allampa (fungi imperfecti, deuteromycetes) ninchik.
Millaq, mikhunanchikkunapi wiñaq, mana icha uchuylla puquyniyuq k'allampakunata qurwara ninchik. Huk qurwarakunaqa unquykunatam paqarichin.
P'uchquchiq, ch'ulla kawsaykuq kaq k'allampakunataqa qunchu ninchikmi.
Laquwan kawsanakuq k'allampakunataq kusma qara (Lichenes: rumi qara, sach'a qara) nisqam.
Kuv (bi latînî: Fungi), sernave gellek giyanewer e. Di zimanê kurdî de kuvark, kuvk, zeng, xewr û meya ji çênd cureyên kuvan in. Bi giştî kuv bi çavan xuya nabin. Tenê ku fêkî didin, wek kuvark û kuvkê, meriv dibîne. Hin cureyên kuvan ku li çermî ajalan belav dibin û nexweşiyeke çerm çêdikin. Bi taybetî li nav pêçiyên lingan belav dibin. Derên ku kuv lê peyda bûne tim dixure.
Mîsela kuvarkê
Kuv (bi latînî: Fungi), sernave gellek giyanewer e. Di zimanê kurdî de kuvark, kuvk, zeng, xewr û meya ji çênd cureyên kuvan in. Bi giştî kuv bi çavan xuya nabin. Tenê ku fêkî didin, wek kuvark û kuvkê, meriv dibîne. Hin cureyên kuvan ku li çermî ajalan belav dibin û nexweşiyeke çerm çêdikin. Bi taybetî li nav pêçiyên lingan belav dibin. Derên ku kuv lê peyda bûne tim dixure.
Kuvu (jina la kisayansi kutoka Kilatini: Fungi) ni kiumbehai ambacho si mmea wala mnyama. Uainishaji wa kisayansi unavipanga katika himaya ya pekee ndani ya Eukaryota. Kati ya kuvu kuna viumbe vikubwa kama uyoga na pia vidubini yaani vidogo vyenye seli moja tu kama hamira au maungano ya seli kama koga.
Utaalamu wa kuvu unaitwa mikolojia.
Kuvu zinatokea kwa namna mbalimbali
Zamani vilihesabiwa kati ya mimea lakini lishe yao ni tofauti. Mimea inategeneza chakula chao au mata ogania inayohitaji kwa njia ya uanisinuru yaani kwa njia ina lishe autotropia. Kuvu inatumia mata ogania iliyopo tayari sawa na wanyama hivyo lishe yake ni heterotropia. Kuvu hutumia mabaki ya miili ya mimea na wanyama wengine na kuyatumia kama chakula chake.
Tofauti na wanyama wengi kuvu haitembei na muundo wa seli zake ni tofauti; seli za wanyama huwa na ngozi ya nje bali seli za mimea na kuvu huwa na ukuta wa seli. Tena tofauti na mimea kuta za seli ni za chitini si selulosi jinsi ilivyo kwa mimea.
Hadi sasa kuna spishi 70,000 zinazojulikana na kuna makadirio ya kwamba jumla inaweza kupita milioni 1.
Kuvu hutokea kwa maumbo mawili:
Kuvu ni jumla ya kungunyanzi zote na jumla hii huitwa miseli. Miseli ya aina hii inaweza kuenea mbali sana ikikua ndani ya ardhi kwa mfano msituni inayopata lishe kutoka kwa majani, matawi na mashina yaliyoanguka chini. Kama kiumbehai miseli haina umbo maalumu lakini kuna mifano ya miseli moja iliyoenea hektari zaidi ya 30 na kushi miaka 1,000 angalau.
Kwa aina kadhaa miseli inajenga sehemu za pekee zinazotoka kama uyoga. Uyoga si kuvu mwenyewe bali kitu kama tunda lake. Unajengwa na nyuzi nyingi za kungunyanzi na kuwa mahali pa kukuza spora ambavyo ni kama mbegu za kuvu.
Kuvu ni muhimu katika ekolojia ya viumbehai huwa na athira kubwa.
Zikitumia mata ogania ya viumbe vingine kazi yao ni kuvunja miili ya mimea na wanyama. Ni kuvu pekee zinazoweza kuvunja mata ya ubao na kuipasua katika kemikali zake. Pamoja na bakteria na wanyama wadogo hutengeneza ardhi yenye rutba.
Kuvu zinashirikiana na mimea. Takriban asilimia 80-90 za mimea yote zina kuvu kwenye mizizi yao. Hapa inaishi pamoja katika simbiosi au mtoshelezano. Maana yake nyuzi za kungunyanzi za kuvu inaingia ndani ya ardhi kushinda mizizi midogo ya mmea. Hivyo kuvu inasaidia kupata madini na mata ya lishe kutoka ardhi kuchinda mmea mwenyewe. Usaidizi huu unaonekana hsasa kwa mazao kwenye ardhi isiyo na rutba nzuri sana; kuvu huboresha lishe ya mimea. Kwa upande mwingine kuvu inavuta hidrati kabonia kutoka mzizi zinazojengwa na mmea kwa njia ya usanisinuru.
Kuvu zina athira pia kwa binadamu.
Vinywaji kama pombe, bia au divai vinategemea kuvu za hamira.
Kinyunga cha mkate kinachachuka vilevile kutokana na hamira.
Kuvu hutoa pia madawa na sumu. Chakula kinachooza mara nyingu huwa na miseli ambayo ni sumu kwa wanadamu. Hata sehemu za uyoga ni sumu kali. Kinyume chake aina nyingine za uyoga ni chakula bora kwa sababu ni chanzo cha protini nzuri.
Kuvu mbalimbali zimetumiwa kwa kutoa madawa ya kutibu magonjwa. Dawa la penicillin linapatikana kutoka kwa kuvu pamoja madawa mengine ya kiuavija (antibiotic). Zinatoa pia madawa ya kuzuia mbu.
Kuvu zinatokea pia kwenye mwili kama magonjwa. Kuvu inaanza kukua kwenye sehemu za ngozi kama mwili unakosa kinga (tiba). Inatokea hasa mguuni na kujulikana kwa jina la nyungunyungu au mamunyumunyu; kama mguu hausafishwi mara kwa mara inaonekana kama vidonda kati ya vidole.
Ugonjwa mgumu zaidi ni kukua kwa kuvu kwenye ngozi za utumbo. Wakinamama huathiriwa mara nyingi na kuvu ndani ya uke.
Kuvu pia humea kwenye kuta, dari na mapaa ya majengo hasa ya ghorofa[1]. Ukuta unapolowa maji na hewa kuwa na unyevu wa juu kuvu hukua na kuenea[2] si tu kwa kuta bali pia kwa fenicha. Kuvu inapoenea huharibu rangi ya kuta na huacha kuta zikiwa zimechakaa.
Makala hii kuhusu mambo ya biolojia bado ni mbegu. Kuvu (jina la kisayansi kutoka Kilatini: Fungi) ni kiumbehai ambacho si mmea wala mnyama. Uainishaji wa kisayansi unavipanga katika himaya ya pekee ndani ya Eukaryota. Kati ya kuvu kuna viumbe vikubwa kama uyoga na pia vidubini yaani vidogo vyenye seli moja tu kama hamira au maungano ya seli kama koga.
Utaalamu wa kuvu unaitwa mikolojia.
Kuvu zinatokea kwa namna mbalimbali
kama uharibifu vyakula vinapooza kama chakula bora kwa umbo la uyoga kama msaada wa mimea na mazao pale ambapo kuvu zinatoshelezana na mizizi ya mimea kama chanzo cha dawa, k.mf. penicillin kama magonjwa ya wanyama na mimea kama kiambato cha dawa fulani za kibiolojiaDe käöme, ouch wel sjummele (wetensjappelek Latien Fungi) zien e riek vaan eukaryote organismes die uterlek op plante liekene meh bestoon oet e compleet aander soort celle. Individue kinne microscopisch klein en eincelleg zien, meh ouch de gruutde vaan 'n aardeg plentsje höbbe; bij dat lèste sprik me vaan zwamme en/of paddesteul. Voortplanting gebäört zoewel door parthenogenese (klone) es door meiose. Käöme koume dèks in symbiotische kolonies mèt plante, alge um perceis te zien, veur; me sprik daan vaan koorsmosse. Väöl ziech in kolonie vörmende käöme zien sjäöjelek veur de mins: ze zörge veur bederf vaan ete en spik in textiel. De eigesjap vaan vergisting, die normaal gezeen bederf veroerzaak, weurt evels ouch wel gebruuk veur ete op smaak te bringe (beveurbeeld in Herfse kies en väöl aander kiessoorte, zoewie in alcoholische draanke), dewijl bepaolde soorte es antibioticum kinne dene. Echte käöme zien vaanaof 't vreug Devoon bekind; sjummelechtege organismes bestoon al väöl langer. Me erkint allewijl zeve stamme. 't Deil vaan de biologie wat ziech mèt käöme bezeghèlt weurt mycologie geneump.
Kërpudhat janë organizma të klasifikuar në mbretërinë "Kërpudha". Në mbretërinë e kërpudhave përfshihen si organizma njëqelizorë dhe organizma shumëqelizore. Kërpudhat janë bimë. Nuk kanë klorofil. Kanë një mur qelizor të përbërë prej kitine. Kërpudhat shumëqelizore, zakonisht kanë formën e një ombrelle të vogël, që nuk bën lule e fara, por shumëzohet me spore, rriten në livadhe e në pyje, në vende me hije e me lagështirë. Gjithashtu kërpudha është organizëm ose mikroorganizëm zakonisht parazit, që shumëzohet me spore dhe zhvillohet në trupin e një bime ose në ushqime. Ato sipas mënyrës se te ushqyerit ndahen ne saprofite dhe parazite përfaqësues kryesor i kërpudhave saprofite është myku i bardhe.
Kërpudha ushqehet ne mënyre heterotrofe, ato jetojnë afër likeneve në simbiozë, miceli,ose hifet e kërpudhave ndihmojnë në thithjen e ujit dhe kripërave minerale dhe këto ua japin likeneve ne mënyrë që ato të prodhojnë ushqimin dhe një pjesë të këtij ushqimi ia transmetojnë kërpudhës.
Kërpudhat përfshijnë një grup – botë të veçantë organizmash që dallohen me disa veçori si nga bimët, ashtu edhe nga shtazeët. Muri qelizor i tyre ndërtohet nga hitini (sit e pakurrizorët) rrallë nga celuloza (sit e bimët). Kërpudhat ndahen në mbretëri të veçantë – MBRETËRIA E KËRPUDHAVE (FUNGI).
Trupi i tyre mund të jetë njëqelizor ose shumëqelizor, që kanë një apo shumë bërthama. Shumica e kërpudhave kanë trup penjzor dhe ai quhet micel. Miceli mund të jetë I degëzuar ose i padegëzuar, një fije e veçantë e micelit quhet hife. Ajo paraqet njësinë strukturore të micelit. Ajo nuk mund të kryej fotosintezën . Ushqimin e marrin nga organizmat e gjallë bimorë ose shtazorë ose nga materiet organike të vdekura. Ushqimi me materie të gatshme organike quhet ushqim heterotrof. Kërpudhat shpesh shoqërohen me orgnizma të tjerë (me alga) ku kanë dobi reciproke dhe ndërtojnë marrëdhënie simbiotike.
Shumëzimi – Shumëzohen në mënyrë vegjetative, joseksuale dhe seksuale.
Shumëzimi vegjetativ te format njëqelizore bëhet me ndarjen e qelizës dhe me bulëzim. Kërpurdhat shpesh shumëzohen me spore, kurse ato që jetojnë në ujë me zoospore. Kërpurdhat në kushte të caktuara krijojnë spore të qëndrueshme si sklerocie, klamidospore, teleutospore etj.
Shumëzimi seksual bëhet me bashkimin e gameteve, me bashkimin e gametangjeve ose me bashkimin e dy qelizave të padiferencuara në gamete.
Kërpudhat janë shumë të përhapura në natyrë. Jetojnë në ujëra të ëmbla dhe të njelmëta por numri më i madh është përshtatur jetës në tokë, në kushte të ndryshme të lagështisë, temperaturës, dritës etj. Shumica e kërpudhave jeton në temperaturë 20-30 °C. Një numër I vogël jeton në temperaturë deri 60 °C Mykofita përfshin më se 100 mijë lloje, e në bazë të strukturës së tyre të gjitha këto ndahen në dy nënndarje ; kërpudhat jargore (Myxomycotina) dhe kërpudhat e vërteta (Eumycotina).
KËRPURDHAT JARGORE (MYXOMYCOTINA)
Kërpudhat jargore janë primitive dhe mjaft të lashta. Trupi I tyre përbëhet nga një masë protoplazmatike ameboidale, e cila quhet plasmodium e që ndërtohet me bashkimin e shumë qelizave. Qelizat e bashkuara në plazmodi mund të ruajnë individualitetin e tyre dhe kështu ndërtojnë palzmodin agregat – pseudoplazmodin, ose kur bashkohen e humbin individualitetin dhe ndërtojnë plazmodin e vërtet – fuzione shumëbërthamshe.
Kërpudhat jargore kanë aftësi të lëvizin dhe këtë e bëjnë në saje të proteinës specifike miksomiozinit, e cila gjendet në citoplazmën e plazmodiumit. Lëvizjet bëhen në formë valësh, duke lënë pas vetes gjurmë jargore. Rriten kryesisht në toka pyjore, mbi gjetet e rëna dhe mbi drurë të kalbur, plasa të cungave etj. Ushqehen në mënyre saprofite dhe parazite. Plazmodi mund të ketë ngjyra të ndryshme, si : të bardhë, të verdhë, të kuqe ejt. Njëra prej kërpudhave jargore është edhe Plasmodiofora brasike. Kjo kërpudhë më së shpeshti paraziton në rrënjët e lakrës.
KËRPUDHAT E VËRTETA (EUMYCOTINA)
Kërpudhat e vërteta mund ta kenë trupin njëqelizor dhe shumëqelior megjithatë shumica trupin e kanë të zhvilluar mirë e penjzor, të ndërtuar prej hifeve, të cilat gërshetohen midis tyre dhe krijojnë micelin. Hifet mund të jenë të paseptuara, atëherë hifa paraqet një qelizë të degëzuar shumëbërthamëshe ose janë të septuara, sic ndodh me kërpudhat e zhvilluara dhe kanë një ose me shumë bërthama.
Në kuadër të nenndarjes EUmycotina dallojmë klasët : fikomicete, askomicete dhe bazidiomicete, por kemi edhe klasifikime të tjera të kërpurdhave.
Lo rèine dei Mycota ò Fungi constituís un taxon gropant totei leis organismes eucariòtas que son generalament dichs bolets (var. campairòls, camparòus, campanhòus / champanhòus ò coamèls)[1]. Aqueu rèine fòrma un ensems fòrça diversificat que va d'organismes Cellula|unicellular ai bolets « superiors » compausats d'un pè e d'un capèu.
Lòngtemps classats entre lei vegetaus, lei bolets ne foguèron separats en 1969 en causa de l'abséncia de fotosintèsi. La micologia es la sciéncia que leis estudia e lei depinta. En 2017, i aviá aperaquí 100 000 espècias qu'èran identificadas. Pasmens, aqueu nombre èra fòrça febla en comparason dei 5 a 10 milions d'espècias que son existéncia es sospichada. Ansin, lei bolets son encara fòrça mau coneguts e de recèrcas son en cors per definir una classificacion clara au sen dau rèine.
Lei tèxtes antics e medievaus sus lei bolets son rars. En Euròpa, lei pus importants foguèron escrichs per Plini lo Vièlh (23-79) e Dioscorides (vèrs 40-90). Limitats, aquelei trabalhs leguèron a la sciéncia modèrna de tèrmes coma amanita, boletus, manitaria, myco ò tuber. En Asia, lo tèxte pus ancian es japonés data de 199 e regarda lo shiitake.
Pasmens, la cultura dei bolets es anteriora an aqueleis escrichs. Existiá, au sègle II avC, en Grècia onte de foliòtas èran cultivadas sus una mescla d'aiga de fems de cavau, de cendre e de figuiera. Dins aquò, aquela produccion demorèt limitada e lei premierei culturas vertadieras de bolets apareguèron ai sègles XI-XII en China e en Japon. D'autra part, dins mai d'una region, certanei bolets faguèron partida de farmacopèas tradicionalas.
L'estudi dei bolets comencèt probablament au sègle XVI en Euròpa. Certanei botanistas comencèron de tornar legir e de criticar lei tèxtes de Plini lo Vièlh e de Dioscorides que parlavan de bolets. En parallèl, d'autrei sabents comencèron de descriure d'espècias novèlas coma Phallus impudicus depintada per lo mètge umanista olandès Hadrianus Junius (1511-1575).
Aquelei trabalhs donèron pauc a pauc naissença a d'òbras de sintèsi prepausant lei premierei classificacions vertadieras. Ansin, lo flamand Carolus Clusius (1526-1609) publiquèt un catalòg de 105 espècias devesidas en 47 genres. Puei, en 1592, l'Italian Giambattista della Porta (1535-1615) emetèt l'ipotèsi d'una reproduccion gràcias a de semenças. Dins aquò, en despiech d'aqueleis avançadas, lei progrès foguèron lents e lei cresenças tradicionalas largament perpetuadas.
La micologia modèrna foguèt fondada en 1729 per lo botanista pisan Pier Antonio Micheli (1679-1737). Son òbra majora Nova plantarum genera donava la descripcion de 900 bolets e liquèns e depintèt per lo premier còp l'existéncia deis espòras. Se sei conclusions se turtèron au scepticisme de sei contemporanèus, entraïnèron lo començament d'un important trabalh de classificacion. Lo tèrme « micologia » eu meteis apareguèt en 1836 e foguèt premier utilizat per lo Britanic Miles Joseph Berkeley (1803-1889).
Ambé leis avançadas scientificas regardant lei bolets, de progrès foguèron pauc a pauc realizats pertocant la cultura de certaneis espècias. En particular, en 1707, foguèt depintat lo premier procès de cultura d'Agaricus bisporus que venguèt lo bolet pus consumat en Occident.
Au sègle XVIII, l'aparicion dau microscòpi marquèt lo començament d'un esfòrç de classificacion que continua totjorn a l'ora d'ara. Premier, se concentrèt sus lei bolets superiors (observacion deis espòras, multiplicacion dei descripcions...). Lo Francés Pierre Bulliard (1752-1793), lo Olandés Christiaan Hendrik Persoon (1761-1836) e lo Suedés Elias Magnus Fries (1798-1878) ne foguèron lei figuras principalas. En particular, l'òbra de Fries, que conteniá la descripcion de 2 770 espècias suscitèt de vocacions e lei « descubèrtas » de bolets novèus se multipliquèron a partir deis ans 1820.
Sei trabalhs foguèron perseguits per una generacion de micològs coma Lucien Quélet (1832-1899), Petter Adolf Karsten (1834-1917) ò René Maire (1878-1949) que desvolopèron lei recèrcas de seis ainats e donèron d'estructuras pus establas a la disciplina coma de societats scientificas especializadas. Ansin, au sègle XX, la micologia èra venguda un camp scientific vertadier.
Aqueleis observacions permetèron pauc a pauc d'establir de diferéncias claras ambé lei vegetaus. La pus importanta èra l'abséncia de clorofilla e donc de fotosintèsi. En 1969, aquò decidèt l'Estatsunidenc Robert Harding Whittaker (1920-1980) de crear un rèine dau vivent especific per lei bolets : lei Mycota ò lei Fungi.
Uei, la recèrca sus lei bolets contunia de se concentrar sus la classificacion. Per aquò, lei micològs dèvon descriure totjorn mai d'espècias mai lo trabalh es lent. D'efèct, identificar d'espècias novèlas es una causa malaisada car necessita sovent l'utilizacion de mejans tecnologics complèxs (microscòpi, estudi genetic...). De mai, l'aumentacion dau nombre de bolets coneguts aumenta lo nombre de genres e de cas novèus. Ansin, dempuei lo començament deis ans 2010, una partida de la comunautat scientifica pausa la question de l'unicitat dau rèine dei bolets : es que fan partida d'un rèine unic ò es que son d'organismes diferents que presentan d'evolucions similaras ?
L'autre domeni important de la recèrca sus lei bolets regarda leis espècias comestiblas de valor auta. D'efèct, se la cultura industriala sembla encara limitada a un nombre fòrça reduch, es possible de crear de zònas de recòlta. Per exemple, es uei possible de crear una rabassiera car lei relacions entre lei bolets dau tipe Tuber e son environament son ben conegudas. En revènge, es impossible de preveire la productivitat de la rabassiera avans lei premierei recòltas.
Lei bolets fòrman un grop presentant una diversitat extrèma que va d'espècias microscopicas a d'organismes de plusors quilogramas. Presents dins la quasi totalitat dei mitans terrèstres e aquatics, an un ròtle fondamentau dins l'ecologia de la planeta car reciclan la matèria mòrta. Lòngtemps classats a tòrt entre lei vegetaus, ne fan plus partida car son pas capables de realizar la fotosintèsi. Son mòde de nutricion es eterotròf, es a dire que lei bolets dèvon se norrir de matèria organica preexistenta. Enfin, son pareu cellular es fach de quitina, la meteissa substància que fòrma l'esquelèt extèrne deis artropòdes.
Lei bolets son formats – coma leis algas – d'un talle. Au contrari deis animaus e dei vegetaus superiors, an donc ges de racina, de camba ò de fuelh. Per lei bolets unicellulars, lo talle es format d'una cellula unica e de seis apendicis. Per lei bolets pluricellulars, es fach d'una estructura filamentosa, generalament sosterranha, dicha micèli (ò micèlium) :
Lo micèli se desvolopa dins lei direccions onte lei condicions son favorablas e pòu formar un ret fòrça complèx. Per lei bolets superiors, lo micèli pòu formar d'estructuras complèxas utilizadas per la reproduccion coma lo carpofòr dei bolets superiors (es a dire lo bolet ambé son pè e son capèu).
Lei bolets son d'organismes frequents de la vida terrèstra car pòdon colonizar la quasi totalitat dei compartiments biologics e resistir de condicions fisicas ò quimicas duras (raionament ionizant, concentracion auta de sau, fònts caudas oceanicas...[2][3][4]...). Prosperan dins leis endrechs onte se tròban de quantitats importantas de matèria organica e d'oxigèn. Pasmens, certaneis espècias pòdon subreviure sensa oxigèn. Lei mitans mens favorables son l'aiga, lei jaç abiotics de la crosta terrèstra e lei regions d'altitud.
Lei bolets saprofits se norrison de matèria organica non viventa (aubres mòrts, brigas vegetalas, cadabres, excrements...). Per aquò, an d'enzims poderós que son capables de digerir de moleculas complèxas, çò que permet de liberar de mineraus dins lo sòu ò dins l'atmosfèra. Aqueu fenomèn a una gròssa importància dins lei cicles ecologics, especialament dins lei seuvas, onte son a l'origina de la degradacion de la fusta.
Lei bolets parasits se norrison au detriment d'autreis organismes vivents e pòdon entraïnar de malautiás mai ò mens grèvas, de còps mortalas, dins son òste. Aqueu darrier pòu èsser d'origina variada (autre bolet, alga, vegetau superior, animau...). Leis aubres e lei plantas vivents ne son sovent victimas car existís mai d'un bolet microscopic que s'ataca ai vegetaus vivents. En particular, es lo cas dei crancs, dei rolhs ò deis oïdiums.
Mai d'un bolet pòu s'associar d'un biais fòrça estrech ambé de racinas d'un aubre ò d'un autre vegetau superior per formar un organ mixt dich micorriza. Dins aqueu cas, lo bolet pòrta a son partenari de substàncias mineralas e reçaup de compausats carbonats. Aqueu fenomèn es fòrça frequent car aperaquí 95% dei plantas dotadas de raiç son capables de formar una tala relacion simbiotica. Ansin, plusors bolets son unicament trobats en dessota de certaneis aubres (rabassa/rore, oronge/euse...).
Lei bolets pòdon tanben s'associar ambé d'algas ò de cianobactèris per formar un organisme dich liquèn. Lei bolets fòrman generalament 90% de l'ensems e pòrtan a l'associacion lo supòrt, la proteccion, lei saus mineraus e la resèrva d'aiga. L'alga ò lo cianobactèri permet de realizar de reaccions de fotosintèsi. A l'ora d'ara, aperaquí 20 000 espècias de liquèn son estadas identificadas. Certanei son capables de se desvolopar dins d'endrechs a la vida fòrça ostils coma Antartida.
Fòrça rars ambé solament 140 espècias identificadas en 2017, lei bolets carnivòrs utilizan de lecas divèrs (filaments colants, feromònas sexualas per atraire sei presas...) per capturar de protistas, d'amebas ò de vèrmes. Aqueu mòde de nutricion es un complement d'un sistèma nutritiu pus classic qu'es generalament saprofit.
Lei mecanismes de reproduccion dei bolets presentan una diversitat fòrça importanta ambé de sistèmas asexuats e sexuats. Sa classificacion es d'alhors largament basada sus sei particularitats.
La reproduccion asexuada presenta tres tipes tipes de mecanismes principaus. Lo premier consistís en l'individualizacion d'una ifa, es a dire d'un filament dau bolet. Lo segond es fondat sus la formacion de conidies que son de menas de broturas naturalas similaras ais espòras. Enfin, lo tresen mejan major es basat sus la dispersion d'espòras dotats d'un ò de plusors flagèls.
Coma per leis autreis espècias sexuadas, la reproduccion sexuada necessita la fusion de doas cellulas especializadas. Aquò entraïna la formacion d'organs de pichona talha que son dichs ascs e basidis. Lo premier sembla a un sac contenent uech ascospòras e lo segond a un sòcle ambé quatre bisidiospòres. Cada espòra particulara pòu donar naissença a un micèli novèu. Se tròban dins un jaç fin, dich imèni, de l'organ de fructificacion dau bolet : lei lamellas ò lei tubes dau capèu, la superficia e leis alveòlas dei maurilhas, l'interior dei copas deis aurelhas de Judàs, l'exterior dei clavàrias...
Se certaneis espòras an de mejan de desplaçament coma de flagèls, la màger part de la dispersion es assegurada per de paramètres exteriors coma lo desplaçament d'insèctes venguts manjar una partida dau bolet, la preséncia de vent, de rajadas d'aiga... Un còp arribat dins un terren favorable, una espòra va donar naissença a una ifa que va se desvolopar per formar un micèli.
I a encara ges de classificacion dei bolets que siegue objècte de consensus entre lei micològs. De mai, lei bolets son encara un rèine pauc estudiat dau vivent. D'efèct, en 2015, 100 000 espècias èran estadas identificadas sus un totau estimat entre 5 e 10 milions. Pasmens, de tendàncias existisson per destriar :
L'utilizacion alimentària dei bolets sembla fòrça anciana qu'es atestada durant l'Antiquitat. En 2017, i avián 1 100 espècias comestiblas identificadas. Son d'aliments que sa valor nutritiva es febla (22 calorias per 100 g) amb una proporcion fòrça importanta d'aiga (aperaquí 92%) e de fibras. Son pereu una fònt de proteïnas, de vitamina B e d'oligoelements. Pasmens, en causa de la capacitat dei bolets de concentrar leis oligoelements dins sei teissuts, pòdon tanben de còps concentrar de compausats mineraus toxics.
La cultura de bolets regarda encara pauc d'espècias. La màger part dau mercat es dominat per Agaricus bisporus e per lei bolets asiaics coma Lentinula edodes. Pasmens, d'autreis espècias son cultivadas coma Pleurotus ostreatus, Agrocybe aegerita ò Auricularia auricula-judae. De recèrcas son en cors per desvolopar de culturas industrialas ò semi-industrialas de bolets de valor auta coma Tuber melanosporum ò Boletus edulis.
L'usatge medicau dei bolets es fòrça ancian e data probablament de la Preïstòria. A l'ora d'ara, aperaquí 700 espècias fan partida dei farmacopèas tradicionalas qu'existisson dins lo mond. D'efèct, mai d'un bolet contèn de moleculas complèxas que pòdon aver d'aplicacions variadas. Per exemple, la penicillina es un antibiotic poderós eissits de bolets dau genre Penicillium que foguèt fòrça utilizat dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle XX.
Leis intoxicacions entraïnadas per lei bolets son quasi unicament causadas per de bolets superiors contenent de toxinas. L'importància dei trèbols es variabla mai certanei bolets pòdon entraïnar d'intoxicacions mortalas. Varia de trèbols digestius simples a la mòrt. Aquò despend de la natura dei toxinas e de sa concentracion. Entre leis espècias pus perilhosas en Occitània, se fau nòtar lei tres amanitas mortalas (Amanita phalloides, Amanita verna e Amanita virosa), plusors espècias de cortinaris (Cortinarius orellanus, Cortinarius henrici...) ò encara la familha dei lepiotas pichonas (Lepiota helveola, Lepiota brunneoincarnata...).
En fòra dei bolets mortaus, existís d'espècias capablas d'engendrar de sindròmes ambé de trèbols violents dau sistèma digestiu ò dau sistèma nerviós. Per exemple, es lo cas d’amanita muscarina qu'es l'arquetipe dau bolet toxic. Enfin, lei bolets comestibles pòdon pereu entraïnar d'intoxicacions quand son venguts tròp vièlhs per la consumacion.
Dins lo cas d'una ingestion de bolets verinós, l'intoxicacion pòu èsser immediata ò necessitar un periòde d'incubacion variabla (generalament de quauqueis oras a quauquei jorns) segon lo tipe de bolet. Lei diferents sindròmes son classats segon la toxina responsabla e lei consequéncias sus l'organisme. Per defugir una intoxicacion, es necessari d'aprene d'identificar corrèctament lei bolets, especialament leis espècias perilhosas, e de jamai manjar un bolet que son identificacion es mau segura.
Lei bolets pòdon tanben entraïnar de malautiás ambé seis espòras. D'efèct, coma son de particulas volatilas, son dispersadas per lo vent. Pòdon èsser a l'origina d'allergias e de patologias pus grèvas. Per exemple, leis espòras dei bolets dau tipe Aspergillus pòdon entraïnar l'aspergillòsi qu'es una infeccion grèva que tòca lei paumons. Dins un registre mens grèu, de bolets microscopic pòdon parasitar lo pèu ò lei mucosas.
Lo rèine dei Mycota ò Fungi constituís un taxon gropant totei leis organismes eucariòtas que son generalament dichs bolets (var. campairòls, camparòus, campanhòus / champanhòus ò coamèls). Aqueu rèine fòrma un ensems fòrça diversificat que va d'organismes Cellula|unicellular ai bolets « superiors » compausats d'un pè e d'un capèu.
Lòngtemps classats entre lei vegetaus, lei bolets ne foguèron separats en 1969 en causa de l'abséncia de fotosintèsi. La micologia es la sciéncia que leis estudia e lei depinta. En 2017, i aviá aperaquí 100 000 espècias qu'èran identificadas. Pasmens, aqueu nombre èra fòrça febla en comparason dei 5 a 10 milions d'espècias que son existéncia es sospichada. Ansin, lei bolets son encara fòrça mau coneguts e de recèrcas son en cors per definir una classificacion clara au sen dau rèine.
Nanacatl (Fungi).
Nanacatl (Fungi).
cuauhnanacatl micohuāni nanacatl tēīhuintīni nanacatl teōnanacatl tlazōlnanacatl tzontecomananacatl xelhuāznanacatl zacananacatlD' Pilz oder Schwümm (latynisch:Fungi) bilde näbe dr Dierer, Pflanze un Protischte e eiges Riich. Als Eukaryote bsitze Pilzzelle mindischtens ei echte Zellchern (Nukleus) un e Cytoskelett. D'Vermehrig und d'Usbreitig erfolgt gschlechtlich un ugschlechtlich dur Spore oder vegetativ dur Usbreitig (eventuell mit Fragmentierig) vu dr Myzelie bzw. Mykorrhize, wo in verschidene Fäll sehr langläbig sin. Pilz sin im Gegesatz zue Pflanze heterotroph un ernähre sich meischtens dur s'Usschide vu Enzyme in die umiddelbar Umgäbig, wo Nährstoff dedur ufgschlosse un in d'Zelle ufgnu werre chenne.
Me het sä lang zue dr Pflanze grechnet, hüt aber gelte Pilz ufgrund vu genetische un physiologische Eigeschaften als wesentlich nächer mit dr Dierer verwandt. Pilz chemme wie d'Bakchhäfe als Eizeller oder wie ebe de Steipilz als Mehzeller vor. Vu de Pflanze underscheide sich d'Pilz dur ihri heterotrophi Läbenswiis, wo ohni s'Pigment Chlorophyll uschunnt, un dur s'Vorchu vu Chitin in de Zellwand. Vu de Dierer underscheide si sich under anderem drdur, dass Pilzzälle wie d Zälle vo Pflanze Vakuole und Zellwänd häi.
D Gruppe, wo früeher als „Nideri Pilz“ bezeichnet worre isch, also Schliimpilz, pilzähnlichi Protiste wie d'Eipilze (Oomycota) oder Hypochytriomycota, werre hüt nimmi zue dr Pilz (Fungi) zellt.
D'Lehri vu de Pilz isch d'Mykologi. S'Wort „Pilz“ stammt ussem Althochdytsche buliz un isch wohrschinlich vum latinische boletus abgleitet. Dodrus het sich iber bülez un schließlich bülz die modern Form vum Wort entwicklet. In Südostdytschland wird anstell vu Pilz au s'Wort Schwammerl verwendet. Au in dr meischte alemannische Dialekt heisst s Schwamm oder Schwumm.
S'Größespektrum vu de Pilz reicht vu mikroskopisch chleine Arte bis zue de liicht erchennbare Großpilz. S'Myzel vun ere Hallimaschart (Armillaria ostoyae, in Amerika Honey Mushroom gnennt) us em Malheur National Forest (USA) isch mit ere Usdähnig vu 900 Hektar un eme gschätzte Alder vu 2400 Johr eins vu de äldeste un wohrschins s'größt Läbewese vu de Erd.
Pilz existiere in zwo underschidliche Forme: als Hyphegflecht oder als Eizeller (Häfe oder au Sprosspilz gnennt). Häfe sin eizelligi Stadie, wo sich hauptsächlich asexuell dur Bildig vu Blastokonidiospore oder dur Sprossig vermehre.
D'Hyphe bilde im Substrat ä mikroskopischs Gflecht, wo Myzel gnennt wird. Säll nimmt Nährstoff us de Umgäbig uf. D'Hyphe bestehn us einzelne Hyphezelle, wo dur Septe vun änander trennt sin. D'Septe (Trennwänd) enthalde Pore, wo ä Ustusch vu Cytoplasma gwährleischte. De Pilz lit in sinere vegetative Phase entweder als Myzelium oder als Sprosszelle vor; er läbt im Substrat wie em Bode, Holz oder Pflanzegweb. Die verschidene Fruchtchörper vu de Großpilz sin s usserlich uffälligscht Erchennigsmerkmol; ob huet-, cheule-, chnolle- oder chrusteförmig, bestehn si us verflochtene Hyphe, wo ä „Schin-Gweb“ (Plektenchym) bilde. Viilzelligi Hypheaggregatione werre au Thalli gnennt. D'Fruchtchörper stelle aber numme ä chleine Deil vum Gsamtorganismus Pilz dar, un diene de Vermehrig dur Bildig vu Spore, wo us ere Meiose hervorgange sin. D'Spore werre bi viile Pilz in bsundere Fruchtschichte vu de Fruchtchörper bildet (Hymenie). Bi Huetpilz befindet sich d'Fruchtschicht under em Huet; si cha us Leischte, Lamelle oder Röhre bestoh. Bi viile Schluchpilz befindet sich s'Hymenium chnapp under de Oberflächi vum Fruchtchörper in chleine Chammere (Perithekie), wo wie Pustle ussähn.
In de Zellwänd vu de Hyphe chumme als Baustoff Chitin, Hemizellulose, Lipid, Protein un anderi Stoff vor. D'Hyphe chenne sich au starch abwandle un spezialisiere; so bilde pflanzeparasitischi Pilz oft Haustorie us. Sälli stülpe sich in pflanzlichi Zelle, um dert Nährstoff ufznä. E baar Pilze, wu im Boode lääbe un carnivor sin, d. h. sich vu Fleisch ernähre, sin sogar in de Lag, mit ihre Hyphe Schlingfalle fer chleini Fadewürmer (Nematode) uszbilde. Bim Durchchrieche werre d'Nematode dodedur feschtghebt, dass sich de Hyphedurmesser vu de Schlingehyphe schnell vergrößeret un sich somit d'Schlingeöffnig schnell verchleineret. Ä anderi Abwandlig vu vegetative Hyphe sind d'Substrat- oder Lufthyphe. Mehreri Bündel vu Hyphe lege sich parallel anänander un bilde makroskopisch sichtbari Hyphestränge (Synnemata), wu je nooch Milieu- oder Umweltänderig entweder Yberdurigsorgane (Sklerotie, Chlamydospore) oder ugschlechtlich erzügti Spore drus chenne entstoh (Konidiospore).
Die vermuetlich ursprünglichscht Form vu de Pilze, d'Häfelipilz (Chytridiomycota) bilde keini Hyphe, sundern ä udifferenzeerte Thallus us. Bi viile Häfelipilz-Arte chumme während ihrem Läbenszyklus begaißleti Stadie vor, was uf ä gmainsame Ursprung vu Dierer un Pilz hidütet.
Bi Pilz cha d'Fortpflanzig gschlechtlich dur Generationswexel un au ugschlechtlich dur Abschnüre vu vegetative Deil erfolge.
Dur ä Reduktionsdeilig (Meiose) erzüge d'Pilz sexuelli Spore (Meiospore). S'Meiosporangium, s'Organ fer d'Erzügig vu de Spore, isch zum Deil sehr typisch usbildet un dient als Grundlag fer d'Underscheidig vu de Pilz. Bi de Schluuch- un Basidiepilze sin's die Asci bzw. Basidie. Nooch de Chimig vu de us de Meiose hervorgangene Meiospore isch's Pilzgflecht, wo dodrus entstoht, (Primärmycel) ä znächscht meischt haploids Monokaryon, enthaldet also pro Zelle bloß ei Zellchern. Wenn sich zwei underschidlichi Myzelie, wu vum Chrüzigstyp passe, begegne, no bilde si ä Chrüzigsbruck us. Iber sälli werre die genetisch underschidliche Zellcherne ustuscht. Säller Vorgang heißt Plasmogami. Ä Hyphe mit underschidliche Zellchernarte nennt mer Heterokaryon. Wil bi Schluuch- un Basidiepilz numme maximal zwe genetisch underschidlichi Zellcherne je Thallus möglich sin, werre sälli beide Abdeilige vu de Pilz au gern zue de Dikaryomycota zämmegfasst. Ihri Thalli sin nooch de Plasmogami dikaryotisch. Es git aber au Abwichige vu sällem Schema. So werre au scho diploidi – dur Chernfusion vereinigti – Zellcherne in Hallimasch-Myzelie gfunde. Säller Zuestand existiert sunscht numme in de Phase vu de gschlechtliche Sporegenese in de Meiosporangie.
D'Zahl vu de produzierte Spore hängt vu de Art ab. De Riisebovischt (Langermannia gigantea), wo so groß wie ä Riisechürbis werre cha, haldet mit 5 bis 15 Billione Spore de bisherig Rekord. Ä durschnittliche Steipilz produziert immerhi noch einigi Milliarde Spore.
Bi de Pilz isch die ugschlechtlich, vegetativ oder asexuell Vermehrig hüfig. Es git sogar sehr viili Pilz, wo d'Fähigkeit fer ä sexuelli Reproduktion vollständig verlore hän. Sälli Gruppe nennt mer Fungi imperfecti oder Deuteromycota. Dodrunter befinde sich Schimmelpilz un etlichi Arte, wu Pflanze schädige. Die ugschlechtlich erzügte Spore nennt mer Mitospore oder Konidiespore (Konidiospore). Sie entstehn meischtens dur Usstülpige am End vu de Hyphe (akropetale Konidiospore).
Pilz bilde näbe Pflanze un Dierer s'dritte Riich vu de viilzellige Eukaryote. Ihri ökologisch Bedütig isch sehr groß.
Alli Pilz sin fer ihr Stoffwexel uf die vu andere Läbewese bildete organische Stoff agwiise (Heterotrophi). Si bilde die wichtigscht Gruppe vu de am Abbau vu organischer Materie (dote Läbewese, Exkrement, Detritus) bedeiligte Läbewese un gelte dodemit näbe de Bakterie als wichtigschti Destruente. So sin s fast usschließlich Pilz, wo Lignin, komplexi Verbindige in verholzte Zellwände vu Pflanze, chenne ufspalte un verwerte. Au im Abbau vu Cellulose, Hemicellulose un Keratin sin si die wichtigste Verwerter.
Mer nimmt a, dass eppe 80 Prozent vu allene Pflanze dur d'Aweseheit vu Pilz im Bode in ihrem Waxtum gförderet werre. Oft sin d'Wurzle vu de Pflanze vume Mantel us Pilzfäde (Pilzhyphe), eme Myzelmantel, umgä. Sälli Art vu de Symbiose zwische Pilz un Pflanze wird als Mykorrhiza (Pilzwurzle) bezeichnet. Bi der Mykorrhiza sin d'Baumwurzle vu de Hyphe vum Pilz eng umschlunge. S findet Stoffustusch statt: De Baum produziert Chohlehydrat un git säll an de Pilz ab, säller ernährt sich devu. De Baum kriegt vum Pilz Wasser un Mineralstoffe. Dodedur drieit de Baum besser, wil ihm zuesätzlichs Wasser guet duet. Baum un Pilz ziege also beidi Nutze us ihrer Symbiose, es handlet sich um ä Mutualismus. Si isch 1885 erschtmols vu Albert Bernhard Frank an Waldbaim beobachtet worre. Au viili Orchidee läbe mit Pilz in Symbiose un sin fer d'Chimig vu ihre Some under natürliche Bedingige obligat uf ihri Symbiosepartner agwiise.
Viili Pilzarte nutze nit nur dots, sundern au läbigs Material un werre dodedur bi wirtschaftlich wichtige Nutzpflanze zue Pflanzeschädling. Als sonigi chenne si schweri Pflanzechrankete hervorruefe. Wichtigi Bispil sin die wit verbreitete Pilzchrankete vu de Chestene oder de Ulme. Pilzlichi Chrankete vu de Pflanze chenne ohni Vorbügig oder Gegemaßnahme zue Totalusfäll un Misserne füehre. Zue de Pflanzeschädling ghöre au viili Arte vu de Baumpilz.
Wirtschaftlich wichtigi Pilzchrankete sin Welschchornbülebrand, Steibrand bi Weise, Butz bi Rogge, Herdepfelfüli (Phytophtora infestans), Welchichranket (Verticillium) bi viile Kulturpflanze, Epflschorf (Venturia), Biregitterroscht (Gymnosporangium sabinae), Obstbaumchräbs (Nectria galligena) un Echter Mähldau (Erisyphaceae). Denäbe existiere noch circa 10.000 witteri pilzlichi Pflanzechrankete.
Mensche nutze Pilz in viilerlai Hisicht, z. B. als Spiisepilz oder als Biofermenter fer d'Herstellig vu Alkohol, Zitronesüri oder Vitamin C. Au in de menschliche Kultur un Technik spile Pilz ä wichtigi Rolle.
Pilz sin aber au Chranketserreger un chenne bim Mensch zahlriichi Pilzchrankete hervorruefe.
Viili Pilzarte sind bekannti un beliebti Nahrigsmiddel. Dezue ghöre nit kultivierbari Arte, wie Steipilz un Pfifferling, aber au Kulturarte un -sorte wie Champignon, Shiitake, Trüffel un Austernpilz. Bim Sammle vu Wildpilz isch gröschti Sorgfalt botte, um nit us Versäh dur Giftpilz ä Pilzvergiftig z riskiere. Als wichtigschti Vorussetzig fer s Sammle vu Pilz gelte grundlegendi Chenntnis vu Spiise- un Giftpilz. Pilz müen vor em Verzehr guet dünstet oder brote werre, wil vili Arte giftigi Hämolysin oder hitzelabili Gift enthalde, wo dur s Erhitze zerstört were.
Die meischte Spiisepilz ghöre zue de Basidiepilz. Relativ wänigi Spiisepilz-Arte, dodrunder die Morchle un d Trüffel, stamme us de Abdeilig vu de Schluuchpilze (Ascomycota).
Vu de eizellige Pilz sin d'Wii-, Beer- oder Bakchhäfe die bekannteste Nutzpilz.
Bi de Wiiherstellig spilt de Mycelpilz Botrytis cinerea ä wichtigi Rolle. Er erzügt bi herbschtlich chüehlfüchtem Wetter bi de Beere ä Edelfüle, wo bewirkt, dass d'Beerehüt perforeert wird. D Zuckerkonzentration in de Beere stiigt, wil Wasser ustritt.
Viili Arte spile au bim Riifiprozess vu Milchprodukt, bsundrsch vu Sürmilchprodukt un Chäs, ä wichtigi Roll.
Pilz werre au als Heilpilz verwendet. Z China sin zahlriichi Großpilz scho sit Johrhunderte Bestanddeil vu de traditionelle chinesische Medizin. De Shiitake (Lentinula edodes) het scho in de Ming-Dynasti (1368-1644) als Läbenselixier gulte, wo Verchältige heile, d'Durbluetig arege un d'Usdur het solle fördere. De Glänzig Lackporling (Ganoderma lucidum) isch als „Ling-Zhi“ oder „Reishi“ bekannt; er soll ä bsunders wirksams Tonikum si. De Pom-Pom-Pilz oder Igelstachelbart (Hericium erinaceus) wird bi Chrankete vum Mage empfohle. De europäisch Apothekerschwamm oder Lärchebaumschwamm (Laricifomes officinalis) isch als Heilmiddel gsuecht un hoch gschätzt. Si wirksame Bestanddeil isch Agaricinsüri; si wirkt starch abfüehrend un isch fer de usserordentlich bitter Gschmack verantwortlich.
Zauberpilz oder Ruschpilz sin Synonym fer Pilz, wo halluzinogeni Substanze enthalde. Es git exotischi Arte wie de Kubanisch Trüschling oder de Mexikanisch Ruschpilz (Psilocybe mexicana) aber au iheimischi Arte, vor allem us de Gattig vu de Chahlchöpf (Psilocybe). Ihri Wirkig isch maist ähnlich dere vum LSD. De Genuss vu Zauberpilz cha im Chrankehus ende, wenn entweder falschi Arte gsammlet worre sin, oder d'Wirkig vu de Pilz underschätzt worre isch. D'Verwendig vu Ruschpilz het früeher un au hüt no bi verschidenschte Völcher ä rituell-religiösi Bedütig.
Sit Afang vum 20. Johrhundert nutzt mer Pilz au fer schuelmedizinischi Zweck. Medikament wie s Antibiotikum Penicillin werre us Pilz gwunne.
Uf dr andere Sitte grife Pilze au Mensche a un ruefe bi ihne Pilzchrankete hervor. Hütt- un Nagelpilz sin wohl die bekannteste Pilzchrankete vum Mensch.
Witteri Bispile
Als Gegemiddel werre Antimykotika igsetzt. Säll sin Medikamente, wo bi lokalem Pilzbefall vu de Hütt oder vu Schliimhütt oder systemische Pilzinfektione agwendet werre.
De als Zunderschwamm, Fomes fomentarius, wu als Baumschädling vor allem in Bueche un Birkche waxt, ä Wissfülipilz, isch früeher zum Afiire verwendet worre: D'Inner Fruchtchörper, wu us de Baumstämm konsolartig ruswaxt, isch gchocht, drichnet, weichgchlopft, mit Kaliumnitrat-Lösig tränkt un nomol drichnet worre. De Zunder, wu so gwunne wore isch, cha dur Funke entzündet werre.
Dur bloßes Choche, Drichne un Weichchlopfe cha us em Fruchtkörper-Innere au ei im Filz ähnlichs Material gwunne werre, wo fer d'Herstellig vu verschidener Brüchsgegeständ (Chappe, Dasche un dergliiche) verwendet werre cha.
Ufsäh errege die uschinbare Zapferüebling in de Fachwelt, wil in ihne Strobilurine entdeckt worre sin, wu ihri synthetische Abchömmling dervu innerhalb vu wänige Johr ä Märtadail vu eppe 20 Prozent vum Weltmärt an Fungizid eroberet hän. Es isch devu uszgo, dass ihri Bedütig uf em Fungizidmärt noch witter zuenämme wird.
Die nächschte Verwandte vu de Pilze sin d'Dierer (Animalia). Dodebii muess säller Begriff witt usglegt werre un au die einzellige Mesomycetozoa umfasse, wu menkmol zue de Protischte gstellt werre. Eb au die eizellige Microsporidie (Microsporidia, au Microspora gnennt) zue de Pilz z'zelle sin, isch zur Zitt noch umstritte. S'gmeinsam Taxon vu Pilz un Dierer wird als Opisthokonta bezeichnet:
Opisthokonta |--Dierer (Animalia) | |--Mesomycetozoa | |--Viilzelligi Dierer (Metazoa) | |--N. N. |?-Microsporidie (Microsporidia) |--Pilz (Fungi)
Als gmeinsame Vorfahr vu Dierer un Pilze cha e Eizeller mit Geißle (Flagellat) agnu werre, wo biologisch demnooch de hütige Häfelipilze un au de Chragegaißledierli (Choanoflagellata) ähnlich gsi isch.
Vermuetlich existiere Pilz scho sit 900 bis 1200 Millione Johr. Ä Fund us 850 Millione Johr aldem Schiefergstei z Kanada wird menkmol als Pilzfossil dütet. Agäblichi, älderi Fund us China un Australie mit eme Alder vu 1,5 Milliarde Johr müen aber erscht noch als Pilz bstätigt werre.
Die erschte unumstrittene Pilzfund stamme us de erdgschichtliche Epoche vum Ordovicium un chenne villicht de Arbuskuläre Mykorrhizapilz zuegordnet werre. De erfolgriich Landgang vu de Pflanze wär ohni „Pilzsymbiose“ vermuetlich nit möglich gsi.
Mer chennt hüt öppe 100.000 Arte vu Pilz. Manchi Fachlüt nämme a, dass es iber 1.000.000 Arten gä chönnt. Die früeher au „Echti Pilz“ oder „Höcheri Pilz“ (Eumycota) gnennte Läbensforme werre in die folgende fümf Abdeilige underdeilt:
Technischi Fortschritt in de molekulare Genetik un d'Anwendig vu computerunderstützte Analysemethodene hän s ermöglicht, detaillierteri un au sicheri Ussage iber die systematische Beziegige vu de obe ufgführte Pilztaxa zuänander z'mache. Manchi Verwandtschafte, wo vorher ufgrund vu morphologische, anatomische un physiologische Underschid oder Gmeinsamkeite vermuetet worre sin, sin dur sälli Technike bestätigt worre.
D'Häfelipilz hän sich demnooch sehr früeh vu de andere Pilz abgspalte un viili ursprünglichi Merkmol wie begeißleti Spore bewahrt. D'Jochpilz stelle higege sehr wohrschinlich kei einhaitlichi Verwandtschaftsgruppe, sundern ä polyphyletischi Gruppe vu verschidene Abstammigslinie dar. D'Gattig Amoebidium, wo bisher zu ihne zellt worre isch, ghört demnooch nit ämol zue de Pilz. Au die Arbuskuläre Mykorrhizapilz, wo ursprünglich zue de Jochpilz gstellt worre sin, werre hüt als eigeständigi Verwandtschaftsgruppe agsäh, wo hüt meischtens in de Rang vu ere eigene Abdeilig erhobe wird. Sie wird no als evolutionäri Schweschtergruppe vume Taxon us Schluuch- un Basidiepilz agsäh, wo mer als Dikaryomycota bezeichnet.
Viili Pilzarte hän ihri Fähigkeit fer gschlechtlichi Vermehrig verlore. Diejenige Arte, wo vorläufig nit eidütig einere vu de obe gnennte Gruppe zuegordnet werre chenne, werre provisorisch zue de Fungi imperfecti (Deuteromycota) gstellt; säll stellt aber numme ä provisorischs un chünschtlichs Formtaxon dar.
De griechisch Doktor Pedanios Dioskurides het scho im erste Johrhundert nooch Christus in sinem Lehrbuech devu gschriibe, dass es zwo Arte vu „Schwämm“ gäb:
De Dioskurides het vermuetet, dass d'Giftigkeit vume Pilz mit sinem Wuxort zämmenhängt. Pilze, wo näbe verrostete Nägel oder Iise oder „fulem Duech“, näbe Schlangehöhlene oder näbe Baim, wo giftigs Obst trait hän, gwachse sin, seie „alli mitänander giftig“. Er het domols scho die schwer Verdaulichkeit vu Spiisepilz gchennt, und het devu gschribe, dass bi zue ybermäßiger Chost d'Pilz de Mensch „würge un versticke“ däte. De Adamus Lonicerus het im 16. Johrhundert in sinem Chrüterbuech iber d'Pilz gschriibe, dass „D'Natur vu alle Schwämm sei, z bedränge“. Si seie „chalter, phlegmatischer, füchter un rucher Natur“. Bis in d'Neizitt ni isch s'Erschine vu Pilz mit „Miasme“ erchlärt worre; d'Pilz entstüende ufgrund vu schlechte Usdünstige vu de Erde, oder andere fulige Substrat. Au hän domols vili noch an d'Urzügig (Generatio spontanea) glaubt, wil mer grad au bi de Pilz keini Some het säh chenne. De Adamus Lonicerus het au dodezue gschribe, dass bestimmti Pilz, „Schwämm vu de Götterchinder“ seie, wil si ohni ä Some waxe däte, un doher däte si au vu de Poete gr. Gygenais, lat- terra nati, Chinder vu de Erd, gnennt werre.
Phänomen wie de Hexering oder s'nächtlich grüen Lüchte vum Myzel vum Hallimasch hän mit zue dem langi Zitt ender sinischtre Bild vu de Pilz in de Öffetlichkeit bitrait.
D' Pilz oder Schwümm (latynisch:Fungi) bilde näbe dr Dierer, Pflanze un Protischte e eiges Riich. Als Eukaryote bsitze Pilzzelle mindischtens ei echte Zellchern (Nukleus) un e Cytoskelett. D'Vermehrig und d'Usbreitig erfolgt gschlechtlich un ugschlechtlich dur Spore oder vegetativ dur Usbreitig (eventuell mit Fragmentierig) vu dr Myzelie bzw. Mykorrhize, wo in verschidene Fäll sehr langläbig sin. Pilz sin im Gegesatz zue Pflanze heterotroph un ernähre sich meischtens dur s'Usschide vu Enzyme in die umiddelbar Umgäbig, wo Nährstoff dedur ufgschlosse un in d'Zelle ufgnu werre chenne.
Me het sä lang zue dr Pflanze grechnet, hüt aber gelte Pilz ufgrund vu genetische un physiologische Eigeschaften als wesentlich nächer mit dr Dierer verwandt. Pilz chemme wie d'Bakchhäfe als Eizeller oder wie ebe de Steipilz als Mehzeller vor. Vu de Pflanze underscheide sich d'Pilz dur ihri heterotrophi Läbenswiis, wo ohni s'Pigment Chlorophyll uschunnt, un dur s'Vorchu vu Chitin in de Zellwand. Vu de Dierer underscheide si sich under anderem drdur, dass Pilzzälle wie d Zälle vo Pflanze Vakuole und Zellwänd häi.
D Gruppe, wo früeher als „Nideri Pilz“ bezeichnet worre isch, also Schliimpilz, pilzähnlichi Protiste wie d'Eipilze (Oomycota) oder Hypochytriomycota, werre hüt nimmi zue dr Pilz (Fungi) zellt.
D'Lehri vu de Pilz isch d'Mykologi. S'Wort „Pilz“ stammt ussem Althochdytsche buliz un isch wohrschinlich vum latinische boletus abgleitet. Dodrus het sich iber bülez un schließlich bülz die modern Form vum Wort entwicklet. In Südostdytschland wird anstell vu Pilz au s'Wort Schwammerl verwendet. Au in dr meischte alemannische Dialekt heisst s Schwamm oder Schwumm.
D'Pilzer (lat. fungi) bilden an der biologescher Klassifikatioun, nieft dem Planzeräich, de Protisten an dem Déiereräich, eent vun de véier Räicher vun den Eukaryoten, de Liewewiese mat echtem Zellkär.
Zu de Pilzer ziele souwuel Eenzeller wéi d'Bakhief, wéi och Villzeller wéi d'Stännerpilzer, virun Allem déi iessbar si beim Mënsch beléift, an déi meeschtens onbeléift Schammelpilzer.
Pilzer multiplizéieren a verbreeden sech geschlechtlech an ongeschlechtlech duerch Sporen a vegetativ duerch Ausbreedung (eventuell mat Fragmentéieren) vun hire munnechmol immens laangliewege Myzelien oder Mykorrhizen. De gréissten Deel vun der Biomass vun de Pilzer ass am Buedem ze fannen.
De Gréisstespektrum vun de Pilzer reecht vu mikroskopesch klengen Aarte bis zu den liicht erkennbare Grousspilzer. D'Myzel vun enger Hallimaschaart (Armillaria ostoyae[1]) aus dem Malheur National Forest (USA) ass mat enger Ausdehnung vun 8,8 km² an engem geschaten Alter vun 2.400 Joer eent vun den eelsten an dat gréisst Liewewiesen op der Äerd.
D'Wuert „Pilz“ staamt vum Alhéichdäitsche buliz, wat warscheinlech vum laténgesche bōlētus (griichesch βωλίτης = Champignon) ofgeleet gouf. Déi botanesche Bezeechnung fungi léisst sech op dat griichescht σφόγγοι (Plural) zréckféieren, a bezeechent ursprénglech Schwämm. Well Pilzer sech och mat Waasser vollsuckele wéi Schwämm, gouf de Begrëff am Laf vu senger Geschicht op si iwwerdroen.
D'Léier vun de Pilzer heescht Mykologie, ofgeleet vum griicheschen ὁ μύκης [mýkēs].
Zu Lëtzebuerg huet d'Studium vun de Pilzer eng laang Traditioun, déi hautdesdaags vum Groupe de recherche mycologique vun der Société des naturalistes luxembourgeois oprecht erhale gëtt. Haaptaktivitéite[2] sinn Exkursiounen, Bestëmmungsowenter a Publikatiounen.[3]
Déiereräich - Planzeräich - Protisten - Pilzeräich
Commons: Fungi – Biller, Videoen oder AudiodateienD'Pilzer (lat. fungi) bilden an der biologescher Klassifikatioun, nieft dem Planzeräich, de Protisten an dem Déiereräich, eent vun de véier Räicher vun den Eukaryoten, de Liewewiese mat echtem Zellkär.
Zu de Pilzer ziele souwuel Eenzeller wéi d'Bakhief, wéi och Villzeller wéi d'Stännerpilzer, virun Allem déi iessbar si beim Mënsch beléift, an déi meeschtens onbeléift Schammelpilzer.
Pilzer multiplizéieren a verbreeden sech geschlechtlech an ongeschlechtlech duerch Sporen a vegetativ duerch Ausbreedung (eventuell mat Fragmentéieren) vun hire munnechmol immens laangliewege Myzelien oder Mykorrhizen. De gréissten Deel vun der Biomass vun de Pilzer ass am Buedem ze fannen.
De Gréisstespektrum vun de Pilzer reecht vu mikroskopesch klengen Aarte bis zu den liicht erkennbare Grousspilzer. D'Myzel vun enger Hallimaschaart (Armillaria ostoyae) aus dem Malheur National Forest (USA) ass mat enger Ausdehnung vun 8,8 km² an engem geschaten Alter vun 2.400 Joer eent vun den eelsten an dat gréisst Liewewiesen op der Äerd.
D'Wuert „Pilz“ staamt vum Alhéichdäitsche buliz, wat warscheinlech vum laténgesche bōlētus (griichesch βωλίτης = Champignon) ofgeleet gouf. Déi botanesche Bezeechnung fungi léisst sech op dat griichescht σφόγγοι (Plural) zréckféieren, a bezeechent ursprénglech Schwämm. Well Pilzer sech och mat Waasser vollsuckele wéi Schwämm, gouf de Begrëff am Laf vu senger Geschicht op si iwwerdroen.
D'Léier vun de Pilzer heescht Mykologie, ofgeleet vum griicheschen ὁ μύκης [mýkēs].
Do Poagenstoule (Fungi) sunt n Riek fon do Eukaryoten. Jo sunt nai früünd mäd do Dierte, wuuden oaber fröier apgruund fon hieren Phänotyp tou do Plonten tälld, mäd do jo n bitje minner früünd sunt. Die Begriep Poagenstoul wäd uk gans speziell foar ju Oard Amanita muscaria, uk: Fljoogenpilts, bruukt, foar do Fungi algemeen heerd me oafter uk dät Woud Piltse, dät wäil uut dät düütske kumt.
Do Poagenstoule (Fungi) sunt n Riek fon do Eukaryoten. Jo sunt nai früünd mäd do Dierte, wuuden oaber fröier apgruund fon hieren Phänotyp tou do Plonten tälld, mäd do jo n bitje minner früünd sunt. Die Begriep Poagenstoul wäd uk gans speziell foar ju Oard Amanita muscaria, uk: Fljoogenpilts, bruukt, foar do Fungi algemeen heerd me oafter uk dät Woud Piltse, dät wäil uut dät düütske kumt.
Schwammal oda Schwammerl is da boarische Nam fia Puiz (dt.: Pilz(e)). Gmoant is domid owa in da Regl nua da Fruchtkeapa vo grosse Puiz und ned da gonze Puiz im biologischn Sinn.
In Eiropa gibt's Stucka fimf- bis zehadausend vaschiedne Artn vo Schwammal. Vui san winzig kloa owa trotzdem wichtig, wia de Hepfa fia's Bia und'n Doag oda as Penicillin gega Kranggheitn - oda gsundheitsgfährli wia da Hausschwamm oda da Schimme (Grabwe).
Brocka und essn tuad ma nua bstimmte grouße Schwammal. De wean in zwoa Haptgruppn eihteit: De Ständaschwammal und de Schlauchschwammal.
Zum Ausanandakenna vo de Schwammal gibt's an Hauffa Merkmoi, de ned nua biologisch-wissnschoftle interressant san, sondan aa fia an jedn Sammla a grouße Bedeitung hom.
A guads Dutznd davo is so gifte, dass ma davo varrecka ko. Des gscheade dabei is, dass de so gnennte "Schwammalvagiftung" oa, zwoa Schtund nachdems'd as gessn hosd scho auftredn ko, oba aa eascht am naksten Dog oda manchmoi sogor aa eascht zwoa Wochan spoda. Des hängt vo da jeweilign Art ob, desd dawischt host.
Bei mehrane Dutzend Artn fangst da a leichte Vagiftung ei. Des hoasd, dia werd schlecht, du hosd a saubas Schädlwä und/oda an Durchfoi.
Aussadem gibt's aa no a boar Artn, de, wia scho omat gschrim, wennsd as issd, a rauschartige Wiakung ham. Je nochdem wiavui dass'd da gem hosd, fuist di nacha so ebba wia mit an sauban (Schnaps-) Rausch (ohne de Gleichgewichtssschwiarigkeitn) oda oba du siagst lauta Sachan, de wos gor ned wirkle gibt (kosd Dusl hom und es is subba, wennsd Bech hosd fiachst di oba brudall; a boar Leit song, dass eana da Deifi hegstpersenli erschiena is). De Drimmal sand laut Beteibungsmittlgsetz (BtMG) in Deitschland vabotn, des hoasd, wen di de Polizei damid dawischd, kos bassian, dass'd an Dreeg im Schachtal host (oiso an sauban Ärger am Hois).
De mehran Schwammal in Midddleiropa sand essbor oda ned gifte (oba ungenießbor).
Büss/Büssn (Obaestareich), Pülß(ling) (Heanpuiz, Obaestareich), Pülß (Owapfoalz), Pöistal (kloana Puiz, Niedabayern).
Schwammal, de wo in Middleiropa am bekanntastn san.
Find'n duad ma den Schwammerl moastns an bestimmte Plätz im Woid, gern in Laab- oda Mischwejda. Da Stoapuiz oda Stoaschwammal/Dobernigl is a richtiga Schwammerl, des hoast, er hod sein Nama vo seine Huatuntaseitn, de wia a richtiga Schwamm ausschaut. Wohrscheindli is da Stoapuiz sogar dea Schwammal der wo vo seim Schwamm da ganzn Sippschaft an Nama gem hod. In manche Gegndn vo Baiern moant ma mit Schwammerl ausschliaßlich an Stoapuiz.
Wiara ausschaugt: De Kappn sejwa is hejbraun, manchmoi ganz hej (Summastoapuiz). De Untaseitn hod an weissn Schwamm. De Porn sand ganz fein und stabui. Wann ma draufdruckt, soiddn sa se ned vafeabn. Da Stui vum Stoaschwammerl is aso wia ma r an Obelix kennt: untam Huat dinn und zum Fuaß hi wead'a oiwai dicka. De Mustarung vo dem Stui is ois wia a feins Netz aus lauta Sechseck. (Des is manchmoi olladings aso fein dass ma s ned do oafach siacht) Da Stoapuiz is vo olle Schwammal, de wo ma in Bayern findn ko, gschmocklich da ollabeste! Sejbst a ganz a gloans Stickl ko aa no ara Schwammerlsuppn aus ned so guate Sortn an guadn Gschmack gebm. Vawechsln ko man leida mitm Bitterling oda Goinrehrlling (Tylopilus felleus). Dea Hundling schaugt genau aso aus wia da Stoapuiz, hod olladings a weng a rosa Feabung untam Huat (ned oiwei). Der is zum Glick ned aa so giftig, drum ko ma, ehvoar man brocka mechd, a kloans Stiggl obabrecha und brobian (bittschee, auf gor koan Foi mit am Schwammerl mocha, der wo Lamelln oda an rouden Schwamm untam Huat hod! Des ko ganz bäs ausgeh!). Is a bitta (do glangt a winzigs Stiggl zum oschlecka), dann lasstsn steh wiara is!
De Champignon (aa: Schampinjo), wachsn am liaban auf frisch godelde Wiesn. Kenna duads noamalaweis a jeda, voa oim weisdas des gonze Joar iba im Supamarkt kaffa konst. Vom Gschmo hea konnst de aus da Dosn odam Glas olladings vagessn im Vagleich zu de frischn vo da Wiesen. De ganz oidn Graxn soiadst wie bei fost olle Schwammerl ned nemma, weis einfach nur schlecht schmeckan. Da Huad vom Schampinjo is weiß, und auf da Untaseitn hamms so Lamelln, de ma oba eascht bei de bissl ejdan sigt, weil d Kappn no aufgeh muaß. De Lamelln hand bei de frischn lachsfarbn-rosabraun, bei de zwoa Dog oidn braun und bei de zu oidn schwoaz. Vawechseln kostas mit de saugfährlichn Knollenblätterpilze, grod bei de junga mid de greana Knoinbladdlpuiz oda mid'm Fruahjohrsknoinbladdlpuiz. Wennsd oba gnau hischaust fejt da in da Regl nix.
Dea Schwamma guit ois Leckabissn. Findn duas'd eam in de typisch nieder- und oberboarischen Wejda, aa in da Fichtenmonokultur. Wenn da Woidbaua sein Forst no gor ned ausgliacht hod, is a bissl problematisch, wei ganz dumpa mengas de Parasoi normal ned. Vom Vorkommen hea sand's in de letztn Joar ned wenga woan, es is hoid a wia bei andere Schwammal, dass es as oana Joar zum Saufuadern gibts, as anderne findsd nur a boar und des nexte fast gor koa.
Da Parasoi is oana vo de gresstn hoamischn Schwammerl und ma kon eam fast ned vawechsln. Er hod an graubraun gscheckatn Schtui mid an weißn fransign Ringal und an grau-weissn Huad, dea unregelmäßig beige- braun gscheckat- gfleckad is. Wenn da Huad no ned aufganga is, schaud a aus wiar a Oa auf an Stecka.
Essn kost eam wia gsogt mid Mej, Semmebresln und Oa paniat in da Pfann oda a nuar aso mit Soiz und Thymian oda Bädasui aussabrodn. Fiar a Schwammerlsuppn oda -sooss is'a fast z schod, oba wens'd sunst haufaweise anda no host, konst eam scho aa guad heanema, freile kimmt nacha da Gschmo nimma so aussa. Es gibt zum Glick bloß oa Sortn vo de Parasoi de (leicht) giftig is. De konst alloa scho an da Gräss dakenna, de san nämle bloß a boar Zantimeter grouß im Gengsatz zu de essborn.
In Niedabayern und Obabayern is as Oaschwammal in de letztn Joar recht sejtn worn. Im Allgai schaugt's no andas aus. As echte Rääl schaut vo da Farb her aus ois wia a resche Semme, vialleicht a wengal dunkla. Bei de kloana konst no ned so recht deitli untascheidn wo da Huat und wo da Stui is, wei da Huat no noch om gwejbt is. Erscht ab a na gwissn Gräss stuipt se da Huat um und schaugt aus ois wia a Trichta. De Lamejn san genauso gejb wia da ganze Schwammerl und gengan vom Huatrand obi an Stui entlang, bis inanand ibagänga. Ausgwoxn werd a ebba bis 5 Zantimäta in da Hähng.
Narrische Schwammal oda Zaubaschwammal san Schwammal, dene eana Gift oan ned direkt umbringt sondan oan a weng damisch im Hirn macht, oda auf de ma an rechtn Rausch griagt.
In oanige Schwammal san chemische Substanzn drin, de wo zu de Rauschgift, in da Hauptsach Haluzinogene, zejt wern, drum san de scho vo de Menschn ganz fria zua Bewusstseinseaweidarung (z. B. vo de Schamanen und Druidn), zum Schmerzstuin oda zum oafachn Aussteign aus da Realität gnomma woan. Indiana hom vaschiedane Zaubaschwammal (engl.: magic mushrooms) ois rituelle Drogn vawendt. Oa Sortn vo de narrischn Schwammal san zum Beispui de hoamischn Fliagnschwammal bzw. Fliagnpuiz (Amanita muscaria).
De Frog: "Host narrische Schwammal gfressn?" is moast a rhetorische Frog in am humorvoin Zammahang, um zum Ausdruck z bringa, dass da andare an Schmarrn vazejt hod.
Schwammal oda Schwammerl is da boarische Nam fia Puiz (dt.: Pilz(e)). Gmoant is domid owa in da Regl nua da Fruchtkeapa vo grosse Puiz und ned da gonze Puiz im biologischn Sinn.
In Eiropa gibt's Stucka fimf- bis zehadausend vaschiedne Artn vo Schwammal. Vui san winzig kloa owa trotzdem wichtig, wia de Hepfa fia's Bia und'n Doag oda as Penicillin gega Kranggheitn - oda gsundheitsgfährli wia da Hausschwamm oda da Schimme (Grabwe).
Brocka und essn tuad ma nua bstimmte grouße Schwammal. De wean in zwoa Haptgruppn eihteit: De Ständaschwammal und de Schlauchschwammal.
Zum Ausanandakenna vo de Schwammal gibt's an Hauffa Merkmoi, de ned nua biologisch-wissnschoftle interressant san, sondan aa fia an jedn Sammla a grouße Bedeitung hom.
A guads Dutznd davo is so gifte, dass ma davo varrecka ko. Des gscheade dabei is, dass de so gnennte "Schwammalvagiftung" oa, zwoa Schtund nachdems'd as gessn hosd scho auftredn ko, oba aa eascht am naksten Dog oda manchmoi sogor aa eascht zwoa Wochan spoda. Des hängt vo da jeweilign Art ob, desd dawischt host.
Bei mehrane Dutzend Artn fangst da a leichte Vagiftung ei. Des hoasd, dia werd schlecht, du hosd a saubas Schädlwä und/oda an Durchfoi.
Aussadem gibt's aa no a boar Artn, de, wia scho omat gschrim, wennsd as issd, a rauschartige Wiakung ham. Je nochdem wiavui dass'd da gem hosd, fuist di nacha so ebba wia mit an sauban (Schnaps-) Rausch (ohne de Gleichgewichtssschwiarigkeitn) oda oba du siagst lauta Sachan, de wos gor ned wirkle gibt (kosd Dusl hom und es is subba, wennsd Bech hosd fiachst di oba brudall; a boar Leit song, dass eana da Deifi hegstpersenli erschiena is). De Drimmal sand laut Beteibungsmittlgsetz (BtMG) in Deitschland vabotn, des hoasd, wen di de Polizei damid dawischd, kos bassian, dass'd an Dreeg im Schachtal host (oiso an sauban Ärger am Hois).
De mehran Schwammal in Midddleiropa sand essbor oda ned gifte (oba ungenießbor).
De skimmels, soms ek swammen neamd (Latynske namme: Fungi of Eumycota), foarmje yn 'e taksonomyske yndieling fan libbene organismen in ryk, dat yn 'e mande mei de riken fan 'e planten (Plantae), bisten (Animalia), protisten (Protista) en guon lytsere groepen organismen it domein of bopperyk fan 'e eukaryoaten (Eukaryota) foarmet. (De eukaryoaten steane dan wer op ien hichte mei de baktearjes (Bacteria) en de oerbaktearjes (Archaea).) De wittenskiplike stúdzje nei skimmels wurdt mykology neamd; lju dy't har dêroan wije, de mykologen, kinne ferlike wurde mei botanisy en soölogen, dy't har op 'e stúdzje fan planten, resp. bisten talizze.
Ta de skimmels hearre net allinne de bekende mikro-organismen dy't op âlde bôle, oerryp fruit en fochtige muorren groeie, mar ek de iensellige gêsten (dy't derfoar soargje dat daai riist en fruchtesop feroaret yn alkoholhâldende drank) en de rjusellige poddestuollen, dy't behoarlik grut wurde kinne. Skimmels plantsje har sawol geslachtlik as ûngeslachtlik fuort. In protte skimmels meitsje saneamde mykotoksinen oan, stoffen dy't giftich foar minsken en bisten binne. Guon fan dy stoffen binne deadlik, wylst oaren (yn beheinde doases) psychotropyske effekten hawwe (lykas yn paddo's). Neffens moderne rûzings soene der oardel oant fiif miljoen skimmelsoarten wêze, mar dêrfan is noch mar 5% yn kaart brocht. Foarhinne waarden skimmels yndield nei har morfology, d.w.s. nei oerienkomsten yn foarm. No't genetyske ûndersyksmetoaden tapast wurde, docht soms lykwols bliken dat de besibskip tusken skimmelsoarten ûnderling hiel oars yninoar sit as dat men earder tocht.
Skimmels ûnderskiede har û.m. planten trochdat se sellen hawwe mei in selwand dy't út in sytoskelet bestiet (d.w.s., dy't de hurde stof sjitine befettet), wylst de selwanden fan planten foarme wurde troch selluloaze. Feitliks binne skimmels, neffens moderne ynsichten dy't fuortkomme út genetysk ûndersyk, eins neier besibbe mei bisten as mei planten. Twa lytse groepen dy't kwa namme en oansjen wol by de skimmels lykje te hearren, de slymswammen (Mycetozoa) en de wetterskimmels (Oomycota), falle lykwols ûnder oare groepen. De slymswammen wurde nammentlik ta de amoebes (Amoebozoa) rekkene, wylst de wetterskimmels yndield binne by de gromalveolaten (Chromalveolata). Yn 'e hjoeddeiske taksonomy wurde dy beide groepen as lytse eukaryoatyske rykjes op harsels beskôge.
Hoewol't skimmels oeral op 'e wrâld foarkomme en minsken der eltse dei mei te krijen hawwe, falt dat net op om't de measte skimmels mikroskopysk lyts fan foarm binne. Boppedat groeie se faak ûnder de grûn of as symbionten op (beskutte) dielen planten, wêrby't se net opfalle. Yn 'e regel wurde se pas opmurken as se in fruchtlichem begjinne te ûntwikkeljen, itsij as "gewoane" skimmels, itsij as poddestuollen. Skimmels ferfolje in essinsjele rol yn it ôfbrekken fan organysk materiaal en binne sadwaande tige wichtich foar de sirkulaasje fan fiedingsstoffen yn 'e natoer. Fierders wurde se al sûnt minskewitten brûkt foar it fergêstjen fan daaiprodukten en alkohoalyske dranken, en sûnt de 1940-er jierren wurde se ek ynset foar de produksje fan antybiotika, lykas penisiline. Koartby is men dêrnjonken begûn om ferskate (soms mykotoksyske) enzimen, dy't oanmakke wurde troch skimmels, te brûken foar yndustriële doelen en foar it meitsjen fan skjinmakmiddels en biologyske pestisiden. Oan 'e oare kant taaste skimmels faak gebouwen en oare materialen fan minsklike makkelei oan en kin it ferlies fan ien of mear rispingen troch skimmelsykten as de ryspest jammerdearlike gefolgen hawwe foar minsklike itensfoarrieden en regionale ekonomyen.
De skimmels, soms ek swammen neamd (Latynske namme: Fungi of Eumycota), foarmje yn 'e taksonomyske yndieling fan libbene organismen in ryk, dat yn 'e mande mei de riken fan 'e planten (Plantae), bisten (Animalia), protisten (Protista) en guon lytsere groepen organismen it domein of bopperyk fan 'e eukaryoaten (Eukaryota) foarmet. (De eukaryoaten steane dan wer op ien hichte mei de baktearjes (Bacteria) en de oerbaktearjes (Archaea).) De wittenskiplike stúdzje nei skimmels wurdt mykology neamd; lju dy't har dêroan wije, de mykologen, kinne ferlike wurde mei botanisy en soölogen, dy't har op 'e stúdzje fan planten, resp. bisten talizze.
Soppar er en storur lívveru bólkur, sum hoyrur til biota, sum er tættari í ætt við djór enn plantur. Torført er at staðfesta, um teir eru plantur ella djór. Soppar vaksa væl í myrkja, slavna skógarbotninum. Luftin er tung av leyvi, ið liggur og rotnar. Soppasløgini eru fleiri enn 100 000. Í soppafylkinum eru til dømis bjølgasoppar, hýggjsoppar og hattasoppar. Soppar eru leyvgróplantur, felagsheitið á øllum einføldum plantum. Flestu soppar eru rotplantur, sum súgva rotin evni úr jørðini og eru soleiðis í lívskringinum í náttúruni. Summir soppar liva sum snultarar á dýrum og plantum. Nógv soppasløg vaksa í slavnum skógum og fruktagóðari jørð, serliga um heystið. Summir soppar eru etandi, aðrir eru sera eitrandi. Vit nevna nógvar soppar hundaland; hetta eru hattasopparnir. Ovasti parturin er hatturin, miðparturin er leggurin, og í moldini er leyvið, ið sýgur føðsluevni upp. Millum rukkurnar uppi undir hattinum eru grókornini, sum lætt spjaðast við vindi og spíra árið eftir. Nógvir soppar elva sjúkur hjá fólki, dýrum og plantum. Men nógvir soppar verða brúktir til brygging og baking. Gersoppar fáa t.d. breyð at ganga.
Mong soppasløg eru etandi og verða nevnd átusoppar. Summir soppar ikki bara smakka væl, men eru heilsugóður matur. Champignon verður dyrkaður í slavnum, myrkum húsum í mógvi og rossatøðum. Soppasavnarar leita hvørt ár eftir villum átusoppum. Men fólk, ið taka soppar úti, eiga at vera varin og duga á at skyna, tí nógvir átusoppum. Hvørt ár doyggja fólk av soppaeitran. Tann friði, reyði flugusoppurin er eitrandi. Hvíti flugusoppurin er so eitrandi, bara tú smakkar á hann, kanst tú doyggja. Tí er umráðandi ikki at taka hann. Hann líkist nógv champignon.
Í Føroyum vita vit um meiri enn 600 ymisk soppasløg, nærum helvtin av teimum eru hattsoppar, t.e. soppar við hatti og leggi. Hattsopparnir í Føroyum kunnu skiftast sundur í tríggjar nærum eins stórar bólkar alt eftir, hvar ið teir vaksa.
Soppar er en storur lívveru bólkur, sum hoyrur til biota, sum er tættari í ætt við djór enn plantur. Torført er at staðfesta, um teir eru plantur ella djór. Soppar vaksa væl í myrkja, slavna skógarbotninum. Luftin er tung av leyvi, ið liggur og rotnar. Soppasløgini eru fleiri enn 100 000. Í soppafylkinum eru til dømis bjølgasoppar, hýggjsoppar og hattasoppar. Soppar eru leyvgróplantur, felagsheitið á øllum einføldum plantum. Flestu soppar eru rotplantur, sum súgva rotin evni úr jørðini og eru soleiðis í lívskringinum í náttúruni. Summir soppar liva sum snultarar á dýrum og plantum. Nógv soppasløg vaksa í slavnum skógum og fruktagóðari jørð, serliga um heystið. Summir soppar eru etandi, aðrir eru sera eitrandi. Vit nevna nógvar soppar hundaland; hetta eru hattasopparnir. Ovasti parturin er hatturin, miðparturin er leggurin, og í moldini er leyvið, ið sýgur føðsluevni upp. Millum rukkurnar uppi undir hattinum eru grókornini, sum lætt spjaðast við vindi og spíra árið eftir. Nógvir soppar elva sjúkur hjá fólki, dýrum og plantum. Men nógvir soppar verða brúktir til brygging og baking. Gersoppar fáa t.d. breyð at ganga.
Mong soppasløg eru etandi og verða nevnd átusoppar. Summir soppar ikki bara smakka væl, men eru heilsugóður matur. Champignon verður dyrkaður í slavnum, myrkum húsum í mógvi og rossatøðum. Soppasavnarar leita hvørt ár eftir villum átusoppum. Men fólk, ið taka soppar úti, eiga at vera varin og duga á at skyna, tí nógvir átusoppum. Hvørt ár doyggja fólk av soppaeitran. Tann friði, reyði flugusoppurin er eitrandi. Hvíti flugusoppurin er so eitrandi, bara tú smakkar á hann, kanst tú doyggja. Tí er umráðandi ikki at taka hann. Hann líkist nógv champignon.
Suung téh hartina awak buahan (fruiting body) (struktur nu ngahasilkeun spora) luhur taneuh golongan fungus, nu cirina boga watang jeung 'payung'. Mun ambahanana dilegaan, suung ogé nujul ka sakabéh fungus nu ngahasilkeun awak buahan nu sarupa kitu, nu diwangun ku jaringan (disebut mycelium) filamén atawa hyphae.
Suung téh hartina awak buahan (fruiting body) (struktur nu ngahasilkeun spora) luhur taneuh golongan fungus, nu cirina boga watang jeung 'payung'. Mun ambahanana dilegaan, suung ogé nujul ka sakabéh fungus nu ngahasilkeun awak buahan nu sarupa kitu, nu diwangun ku jaringan (disebut mycelium) filamén atawa hyphae.
Tekst üüb Öömrang Swaampen (lat. Fungi) san en rik (regnum) faan a biologii an hiar tu a eukariooten. Miast seenk wi am hünjmotsen, diar hiar oober uk noch en hiale rä ööder slacher tu a swaampen.
Ascomycota, Basidiomycota, Blastocladiomycota, Chytridiomycota, Cryptomycota, Entomophthoromycota, Glomeromycota, Microsporidia, Monoblepharidomycota, Neocallimastigomycota
Hünjmotsen (Agaricomycetes)
(Ascomycetes, skemel)_40X.png){kind=small}
(Sordariomycetes)
(Zygomycetes, skemel)Swaampen (lat. Fungi) san en rik (regnum) faan a biologii an hiar tu a eukariooten. Miast seenk wi am hünjmotsen, diar hiar oober uk noch en hiale rä ööder slacher tu a swaampen.
Swämme (lat. Fungi) sünd Leevwesen, de to de Eukaryoten tohören doot. In ehre Zellen gifft dat Mitochondern un en Zellskelett. In de klassische bioloogsche Systematik staht se as en egen Riek blangen de Deerter (Metazoa) un de Planten (Plantae). Fröher sünd se in de wetenschoppliche Biologie as Planten ankeken wurrn. Mank de Swämme gifft dat Mehrzellers, as Schimmels un Stännerswämme man ok Eenzellers, as de Gesten.
Ehre Fruchtliever heet Poggenstöhle. Swämme vermehrt sik geslechtlich un ungeslechtlich dör Sporen, man ok vegetativ dör dat Wassen vun de Swammfadens in de Myzelien, oder wenn se mit de Wuddeln vun annere Planten (in en Symbiose) tohopen gaht.
Man weet hüdigendags vun bi 100.000 Aarden, man dat warrt annahmen, datt dat ok 1.000.000 Aarden geven kann. 2011 is taxeert wurrn, dat kunn ok bi 5 Mio. Aarden vun Swämme geven. Sliemschimmels (Myxomycota) weert hüdigendags nich mehr as Swämme ankeken.
De Wetenschop vun de Swämme heet Mykologie.
Ko e talingelinga ʻi he saienisi ʻo e moʻui ko e taha pē ʻo e puleʻanga tuʻi ʻo e ngaahi meʻamoʻui ʻe 4 ʻoku fakatefito ki he ngaahi lokiʻimoʻui ʻoku lahi. ʻOku faingataʻa ʻo fakamatala totonu ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi talingelinga. ʻOku lahi honau lokiʻimoʻui, kā ʻikai ha monumanu pea mo ʻikai ha ʻakau. Ngaahi fakatātā:
Ko e fanga meʻamoʻui kehe (taʻelokiʻimoʻui): siemu, vailasi, mo e hā fua
Ko e ngaahi talingelinga ʻi Tongá ni ko e limuʻuta mo e fakamaluʻatēvolo. 
English translation available: GO
Ko e talingelinga ʻi he saienisi ʻo e moʻui ko e taha pē ʻo e puleʻanga tuʻi ʻo e ngaahi meʻamoʻui ʻe 4 ʻoku fakatefito ki he ngaahi lokiʻimoʻui ʻoku lahi. ʻOku faingataʻa ʻo fakamatala totonu ʻa e ʻuhinga ʻo e ngaahi talingelinga. ʻOku lahi honau lokiʻimoʻui, kā ʻikai ha monumanu pea mo ʻikai ha ʻakau. Ngaahi fakatātā:
anga monumanu: kai, kā fakatoka ʻenau meʻakai ʻi tuʻa ʻo e sino anga ʻakau: fakafānau mo e ngaahi tengaefuefu; holisi ʻo honau lokiʻimoʻui ʻoku fefeka, kā ʻoku fai he chitine, ʻikai he cellulose anga kehe: ʻikai ha sino maʻopoʻopo, kā tupu ʻi he ngaahi filo (mycelium).On tchampion c' est ene vicante sacwè ki n' est ni plante, ni biesse ni microbe, mins metowe inte les troes.
Li mot "tchampion" est èn emacralé mot e walon. Çou k' nos lomans mwints côps tchampion, c' est çou ki rshonne a èn åbusson. Mins gn a eto des tchampions microscopikes.
Les djins ki studièt les tchampions did tot près et les fé cnoxhe ås ôtes a môde sincieuse, on les lome micolodjisses. Li syince ki studeye les tchampions, c' est l' micolodjeye.
Tchampions Classifiaedje syintifike Dominne: Eukaryota Ringne: Fungi EcoxhmintsChytridiomycota
Zygomycota
Ascomycota
Basidiomycota
Les "tchampions-åbussons" ont on pî et ene tiesse. Mins ci pî et ç' tiesse la, ci n' est k' ene sôre di frut, po dire pus djusse on spôrofôre foû mzeure. On spôrofôre, c' est l' boket ki poite les spôres po l' plante si poleur mopliyî.
Li restant do tchampion, k' on lome li miceliom, i dmeure dizo tere et insi, on nel voet nén.
Mins il egzistêye bén des ôtes tchampions come les rouyes u emîsseures, les yesses u leyes, les tchamosseures, les tchamosseures del pea et co des ôtes tchampions ås maladeyes divintrinnes des djins u des biesses (come Candida albicans, u Aspergillus fumigatus).
L' assoçnaedje d' on champion microscopike et d' on mossirea va dner on liken.
Les tchampions ont stî lontins rindjîs dins les plantes, pask' i gn a bråmint des rshonnances. Asteure, on les roistêye dins l' ringne des eucariotes.
Come les plantes, les tchampions ni polèt nén bodjî. Mins, årvier di bråmint des plantes, les tchampions n' ont pont d' clorofile.
Come les pus ptitès biesses, les tchampions ont on nawea avou des cromozômes. Mins årvier des biesses, les tchampions n' bodjèt nén.
Come les microbes, les tchampions sont bråmint fwait di celules les minmes ene ki l' ôte, eyet s' polnut mopliyî e s' pårtixhant e deus. Mins årvier des microbes, les tchampions si polèt eto mopliyî secsuwêymint, dj' ô bén fé des celules ki n' ont kel mitan des cromozômes des ôtès celules.
Les ponts e cmon inte tos les tchampions, sont mostrés vaici padzo.
Dins l' ringne des tchampions (e sincieus latén fungi), on-z a roisté tos les ôrganisses ki rimplixhnut les condicions vaici après:
Asteure on roistêye les tchampions e cwate divizions (ou ebrantchmints):
Li tchampion est on thallophyte, ça vout dire k' i n' a ni foye, ni stipe, ni raecene. Si sistinme vedjetatif, ou thalle, c' est fok des longuès celules ki s' polèt prezinter di deus manires:
Gn a bråmint des tchampions k' ont dipus d' ene celule, mins gn a kékès foû-rîle, come les leveures ki n' ont k' ene celule.
Tant k' ås ifes, ele si metèt eshonne po fé les longuès fiyaesses do miceliom.
Po si rprodure secsuwêymint, les tchampions vont diswalper des celules lomêyes spôres. Å moumint d' l' acoplaedje, bråmint des tchampions k' on loméve dinltins «dizeutrins» ou «del hôte sôre» (mins ci classifiaedje la est abandné ådjourdu) fwaiynut brotchî foû d' tere ene tcherpinte lomêye spôrofôre (on dit ossu carpofôre), ki poite l' imeniom. Ci sporofôre la, c' est çou k' on lome on tchampion u èn åbusson u on boloe dins l' cåzaedje di tos les djoûs.
Les tchampions «dizotrins» ou «del basse sôre» polèt ossu produre des spôrofôres, mins cesses-ciles dimorèt microscopikes.
Pal voye di leu clorofile, toplin des plantes vont poleur agritchter li gaz carbonike di l' air pal fotossinteze. On dit k' i sont ototrofes. Ci n' est nén l' cas des tchampions (ça fwait k' on les lome eterotrofes), ki dvèt tirer leu plan come i plèt po-z aveur li carbone k' il ont dandjî po viker. Po çoula, i s' sognèt dins leu cotoû, tot hapant les matires organikes di troes diferinnès façons:
Li biyo-soce fwait pa des côps soude des novelès vicantès sacwès, come les likens.
Mga Uhong (Fungi) maoy ginharian sa mga organismo. Ang ginharian nga Fungi pagsakop 50,000 kaliwatan sa uhong, ligbos, ug agup-op.
Urupe (karaiñe'ẽ: hongos) oñehenói opa umi ñana'i joguaha osẽva yvyra pirukue itujupa va'ekue rehe térã umi yvy vai ape ári. Jajuhu opáichagua ha opa sa'y. Ko'ag̃aite peve umi iñarandúva ndaikatúi he'i mba'épa ko'ã urupe rembiapo. Oĩ tetã ikatukuaá hápe ojeporu urupekuéra tembi'úpe.(champiñones portobelo)
Zamburugʻlar (Fungi yoki Mycetes) — eukariot organizmlar dunyosi (bulimi). 3. tayyor organik modsalar hisobiga yashaydi, yaʼni geterotrof organizm hisoblanadi. Odatda oʻsimliklarda, tuprokda, suvda, hayvonlarda yoki ularning qoldiqlarida hayet kechiradi. Oziklanish usuliga qarab parazit va saprofit Z.ga boʻlinadi. Z.ning odamlar va hayvonlar uchun zararli va foydali yuz mingdan ortiq turi uchraydi. 3. haqidagi fan mikologiya deb ataladi. Tuzilishi. Kupchilik Z.ning (baʼzi hujayra ichki parazitlaridan tashqari) vegetativ tanasi mitseliy kurinishida, yaʼni oziklanish substrati sirtiga yoki ichiga taralib, uchidan oʻsadigan ingichka ipcha — gifalardan iborat. Koʻpayishi. 3. vegetativ vareproduktiv (jinssiz va jinsiy) koʻpayadi. Vegetativ koʻpayish mitseliy ipchalarining boʻlinishi yoki sklerotsiyalar bilan amalga oshadi. Bu boʻlakchalar har xil yoʻl bilan tarqalib, qulay sharoitga tushganda yangi mitseliysi hosil boʻladi. Jinssiz koʻpayish mitseliyning maxsus shoxchalarida xreil boʻladigan sporalar orqali roʻy beradi. Sporalar hosil boʻlishiga qarab endogen va ekzogen buladi. Endogen sporalar odatda gifa (sporangiy yoki zoosporangiy)ning sharsimon uchlarida kup miqdorda rivojlanadi. Ekzogen sporalar (konidiyalar) mitseliyning maxsus shoxlarida yakka, guruh bulib, kupincha zanjirsimon rivojlanadi. Jinsiy koʻpayish ikkita har xil jinsiy hujayraning qoʻshilishidan hosil boʻladigan zigotalar orqali roʻy beradi. 3. hamma joyda keng tarqalgan. Aksari Z.ning tabiatda umri kiska. Ularning mitseliysi bir necha sutkada rivojlanib, spora hosil qilgach, oʻsishdan toʻxtab, nobud boʻladi. Mitseliysi koʻp yil yashaydigan 3. ham bor. Jumladan, patogen va parazit 3. mitseliysi bir necha yillab yashaydi. Shuningdek, sklerotsiylari va turlituman sporalari bilan uzoq vaqggacha saqlanadigan 3. ham boʻladi. Koʻp sporalar quruq holatda hayotchanligini oʻn yillab saklashi mumkin. Muhim fiziologik xususiyatlari. 3. rivojlanishi uchun kislorod zarur boʻlib, aerob organizm hisoblanadi. Lekin ayrim 3., mas, achitqi 3. iga ozgina kislorod ham yetarli. Koʻp 3. turli xil (spirtli, limonli) achitish xususiyatiga ega. 3. 20—25° da yaxshi oʻsadi, baʼzilari 2—4° da ham oʻsaveradi. Z.ning oʻsishi uchun yorugʻlik zarur emas, lekin quyosh nuri ularning oʻsishi va spora hosil qilishiga salbiy taʼsir etadi. Tabiat va inson hayotidagi ahamiyati. Tuproqda yashaydigan 3. oʻsimlik qoldiqlari (jumladan qiyin parchalanadigan sellyuloza va lignin)ni yemiradi va minerallashtiradi. Yogʻochlarni, asosan, poʻkak 3. yemiradi. Koʻpchilik 3. oʻsimliklarda turli kasalliklarni qoʻzgʻatadi. Odamlardagi qator kasalliklar: kal, qirma temiratki va boshqalarni 3. qoʻzgʻatadi. Foydali 3. ham koʻp. Penicullium va Aspergillus turkumiga mansub Z.dan vitaminlar, antibiotiklar, limon kislota va steroid preparatlar olishda foydalaniladi. Achitqi 3. vino, non, pivo tayyorlashda ishlatiladi. Z.dan koʻnchilik, toʻqimachilikda va sanoatning b. tarmoqlarida qoʻllaniladigan turli xil fermentlar olinadi. Dunyoning koʻpgina mamlakatlarida 3. ovqatga ishlatiladi; isteʼmol qilinadigan Z.ning turi 100 dan ortadi. Bulardan kuplari qimmatli boʻlib, tarkibida oqsil moddalari, vitaminlar va fermentlar bor. 3., asosan, konservalab (quritib, tuzlab, ziralab) isteʼmol qilinadi. 3. tasnifi: I sinf — tuban zamburugʻlar yoki fikomitsetlar (Phycomycetes); II sinf — xaltali zamburugʻlar yoki aksotsimetlar (Ascomycetes); III sinf — bazidiomitsetlar (Basidiomycetes); IV sinf — takomillashmagan zamburugʻlar (Deuteromycetes yoki Fungi imperfecti). 3. oʻsimlik, hayvon va odamlarda kasallik qoʻzgʻatish xususiyatiga ega, oziqovqat mahsulotlarini buzadi. Gʻoʻzada vilt va chirish kasalliklarini paydo qiladi (yana q. Zamburugʻli kasalliklar). Baʼzi 3. hasharotlar sonini hamda kasallik tugʻdiruvchi (patogen) 3. rivojini susaytirishda ijobiy ahamiyatga ega. Vertitsillyoz soʻlishni qoʻzgʻatuvchi 3. kushandasi (3. — antagonist)ga Trichoderma Iignoram Hars., Aspergilius sp., Penicillim sp. va b. kiradi.
3. tuprokda bakteriyalar, aktinomitsetlar va mikroorganizmlar bilan birgalikda organik moddalarni parchalab, sanitarlik vazifasini bajaradi va tabiatda moddalar aylanishida ishtirok etadi. Shu bilan birga tuprokda usimlik kasalliklarini qoʻzgʻatuvchi 3. toʻplanib ham qoladi. Monokultura natijasida oʻsimliklarning maʼlum turlarigagina ixtisoslashgan 3. yigʻiladi. Aspergilius, Penicillium, Mucor, Trichothecium, Rhizopus va b. turkumga mansub baʼzi tur 3. urugʻlik materialning mogʻorlashiga sabab boʻlib, ularning unuvchanligini pasaytiradi. Koʻpgina mogʻor 3. xom ashyoni saklash davrida paxta tolasi sifatini buzadi. Baʼzi turlari isteʼmol qilinadi (jumladan, qoʻziqorin). Z.ning fermentativ, antibiotik, toksik va parazit lik xususiyatlaridan veterinariyada hamda oʻsimliklarni zararkunanda va kasalliklardan himoya qilishda, shuningdek, yengil sanoatda, oziqovqat va farmatsevtika sanoatida foydalaniladi.[1]
Zamburugʻlar (Fungi yoki Mycetes) — eukariot organizmlar dunyosi (bulimi). 3. tayyor organik modsalar hisobiga yashaydi, yaʼni geterotrof organizm hisoblanadi. Odatda oʻsimliklarda, tuprokda, suvda, hayvonlarda yoki ularning qoldiqlarida hayet kechiradi. Oziklanish usuliga qarab parazit va saprofit Z.ga boʻlinadi. Z.ning odamlar va hayvonlar uchun zararli va foydali yuz mingdan ortiq turi uchraydi. 3. haqidagi fan mikologiya deb ataladi. Tuzilishi. Kupchilik Z.ning (baʼzi hujayra ichki parazitlaridan tashqari) vegetativ tanasi mitseliy kurinishida, yaʼni oziklanish substrati sirtiga yoki ichiga taralib, uchidan oʻsadigan ingichka ipcha — gifalardan iborat. Koʻpayishi. 3. vegetativ vareproduktiv (jinssiz va jinsiy) koʻpayadi. Vegetativ koʻpayish mitseliy ipchalarining boʻlinishi yoki sklerotsiyalar bilan amalga oshadi. Bu boʻlakchalar har xil yoʻl bilan tarqalib, qulay sharoitga tushganda yangi mitseliysi hosil boʻladi. Jinssiz koʻpayish mitseliyning maxsus shoxchalarida xreil boʻladigan sporalar orqali roʻy beradi. Sporalar hosil boʻlishiga qarab endogen va ekzogen buladi. Endogen sporalar odatda gifa (sporangiy yoki zoosporangiy)ning sharsimon uchlarida kup miqdorda rivojlanadi. Ekzogen sporalar (konidiyalar) mitseliyning maxsus shoxlarida yakka, guruh bulib, kupincha zanjirsimon rivojlanadi. Jinsiy koʻpayish ikkita har xil jinsiy hujayraning qoʻshilishidan hosil boʻladigan zigotalar orqali roʻy beradi. 3. hamma joyda keng tarqalgan. Aksari Z.ning tabiatda umri kiska. Ularning mitseliysi bir necha sutkada rivojlanib, spora hosil qilgach, oʻsishdan toʻxtab, nobud boʻladi. Mitseliysi koʻp yil yashaydigan 3. ham bor. Jumladan, patogen va parazit 3. mitseliysi bir necha yillab yashaydi. Shuningdek, sklerotsiylari va turlituman sporalari bilan uzoq vaqggacha saqlanadigan 3. ham boʻladi. Koʻp sporalar quruq holatda hayotchanligini oʻn yillab saklashi mumkin. Muhim fiziologik xususiyatlari. 3. rivojlanishi uchun kislorod zarur boʻlib, aerob organizm hisoblanadi. Lekin ayrim 3., mas, achitqi 3. iga ozgina kislorod ham yetarli. Koʻp 3. turli xil (spirtli, limonli) achitish xususiyatiga ega. 3. 20—25° da yaxshi oʻsadi, baʼzilari 2—4° da ham oʻsaveradi. Z.ning oʻsishi uchun yorugʻlik zarur emas, lekin quyosh nuri ularning oʻsishi va spora hosil qilishiga salbiy taʼsir etadi. Tabiat va inson hayotidagi ahamiyati. Tuproqda yashaydigan 3. oʻsimlik qoldiqlari (jumladan qiyin parchalanadigan sellyuloza va lignin)ni yemiradi va minerallashtiradi. Yogʻochlarni, asosan, poʻkak 3. yemiradi. Koʻpchilik 3. oʻsimliklarda turli kasalliklarni qoʻzgʻatadi. Odamlardagi qator kasalliklar: kal, qirma temiratki va boshqalarni 3. qoʻzgʻatadi. Foydali 3. ham koʻp. Penicullium va Aspergillus turkumiga mansub Z.dan vitaminlar, antibiotiklar, limon kislota va steroid preparatlar olishda foydalaniladi. Achitqi 3. vino, non, pivo tayyorlashda ishlatiladi. Z.dan koʻnchilik, toʻqimachilikda va sanoatning b. tarmoqlarida qoʻllaniladigan turli xil fermentlar olinadi. Dunyoning koʻpgina mamlakatlarida 3. ovqatga ishlatiladi; isteʼmol qilinadigan Z.ning turi 100 dan ortadi. Bulardan kuplari qimmatli boʻlib, tarkibida oqsil moddalari, vitaminlar va fermentlar bor. 3., asosan, konservalab (quritib, tuzlab, ziralab) isteʼmol qilinadi. 3. tasnifi: I sinf — tuban zamburugʻlar yoki fikomitsetlar (Phycomycetes); II sinf — xaltali zamburugʻlar yoki aksotsimetlar (Ascomycetes); III sinf — bazidiomitsetlar (Basidiomycetes); IV sinf — takomillashmagan zamburugʻlar (Deuteromycetes yoki Fungi imperfecti). 3. oʻsimlik, hayvon va odamlarda kasallik qoʻzgʻatish xususiyatiga ega, oziqovqat mahsulotlarini buzadi. Gʻoʻzada vilt va chirish kasalliklarini paydo qiladi (yana q. Zamburugʻli kasalliklar). Baʼzi 3. hasharotlar sonini hamda kasallik tugʻdiruvchi (patogen) 3. rivojini susaytirishda ijobiy ahamiyatga ega. Vertitsillyoz soʻlishni qoʻzgʻatuvchi 3. kushandasi (3. — antagonist)ga Trichoderma Iignoram Hars., Aspergilius sp., Penicillim sp. va b. kiradi.
3. tuprokda bakteriyalar, aktinomitsetlar va mikroorganizmlar bilan birgalikda organik moddalarni parchalab, sanitarlik vazifasini bajaradi va tabiatda moddalar aylanishida ishtirok etadi. Shu bilan birga tuprokda usimlik kasalliklarini qoʻzgʻatuvchi 3. toʻplanib ham qoladi. Monokultura natijasida oʻsimliklarning maʼlum turlarigagina ixtisoslashgan 3. yigʻiladi. Aspergilius, Penicillium, Mucor, Trichothecium, Rhizopus va b. turkumga mansub baʼzi tur 3. urugʻlik materialning mogʻorlashiga sabab boʻlib, ularning unuvchanligini pasaytiradi. Koʻpgina mogʻor 3. xom ashyoni saklash davrida paxta tolasi sifatini buzadi. Baʼzi turlari isteʼmol qilinadi (jumladan, qoʻziqorin). Z.ning fermentativ, antibiotik, toksik va parazit lik xususiyatlaridan veterinariyada hamda oʻsimliklarni zararkunanda va kasalliklardan himoya qilishda, shuningdek, yengil sanoatda, oziqovqat va farmatsevtika sanoatida foydalaniladi.
Οι μύκητες αποτελούν ένα από τα πέντε βασίλεια των έμβιων όντων, το οποίο περιλαμβάνει μονοκύτταρους ή πολυκύτταρους ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Οι μύκητες εμφανίζουν τεράστια ποικιλία και υπάρχουν παντού. Οι περισσότεροι ανευρίσκονται στο έδαφος και τα φυτά και διατρέφονται από οργανικά συστατικά ζώντων ή νεκρών οργανισμών γι' αυτό και θεωρούνται το "βιολογικό εργαστήριο αποδόμησης των οργανικών ουσιών".
Τα διάφορα είδη μυκήτων ποικίλλουν από τους χρήσιμους για τον άνθρωπο ζυμομύκητες έως τους παθογόνους μικρομύκητες έως και τα γνωστά εδώδιμα μανιτάρια. Πάντως, από τα 50.000 - 250.000 είδη μυκήτων που έχουν περιγραφεί, λιγότερα από 300 έχουν συσχετισθεί με νόσο στον άνθρωπο.
Ο μύκητας Penicillium notatum παράγει μια ουσία, την πενικιλλίνη, το πρώτο αντιβιοτικό που ανακαλύφθηκε. Το ανακάλυψε ο Άγγλος γιατρός Αλεξάντερ Φλέμινγκ, ο οποίος, ενώ έκανε πειράματα με βακτήρια, πρόσεξε ότι σε μια καλλιέργεια τα βακτήρια δεν αναπτύχθηκαν σε ένα μέρος όπου αναπτύχθηκε μια "μούχλα". Η παρατήρηση αυτή του κίνησε το ενδιαφέρον. Ερεύνησε με μεγάλη προσοχή τον μύκητα αυτό. Τα σπόριά του ήταν τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο, ώστε έδιναν την εντύπωση πινέλου και έτσι ο μύκητας ονομάστηκε Penicillium.
Οι μύκητες αρχικά υπάγονταν στο βασίλειο των Φυτών. Αναδείχθηκαν ως ξεχωριστό βασίλειο το 1969 από τον Whittaker[1]. Οι μύκητες διακρίνονται βασικά σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τους ζυμομύκητες και τους υφομύκητες. Οι ζυμομύκητες είναι σφαιρικοί ή ελλειψοειδείς σχηματισμοί που αναπαράγονται δια εκβλαστήσεων σε ειδικά θρεπτικά υλικά. Αντίθετα, οι υφομύκητες ή νηματοειδείς μύκητες, αποτελούνται από κυλινδρικούς σχηματισμούς, τις υφές, που μεγαλώνουν με διακλαδώσεις και επιμηκύνσεις σχηματίζοντας χνουδωτές αποικίες. Μια άλλη κατηγορία μυκήτων, οι καλούμενοι δίμορφοι μύκητες, αναπτύσσονται στον ξενιστή ως ζυμομύκητες, ενώ σε θερμοκρασία περιβάλλοντος λαμβάνουν τη μορφή υφομυκήτων.
Οι μύκητες αποτελούν ένα από τα πέντε βασίλεια των έμβιων όντων, το οποίο περιλαμβάνει μονοκύτταρους ή πολυκύτταρους ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Οι μύκητες εμφανίζουν τεράστια ποικιλία και υπάρχουν παντού. Οι περισσότεροι ανευρίσκονται στο έδαφος και τα φυτά και διατρέφονται από οργανικά συστατικά ζώντων ή νεκρών οργανισμών γι' αυτό και θεωρούνται το "βιολογικό εργαστήριο αποδόμησης των οργανικών ουσιών".
Бәшмәктәр (лат. Fungi йәки Mycota) — йәнле тәбиғәт батшалыҡтарының береһе. Егерменсе быуат урталарына тиклем бәшмәктәрҙе хлорофилһыҙ үҫемлектәргә индереп, ботаника курсында өйрәнәләр ине. Бәшмәктәр үҫемлектәрҙең айырым бүлеге булып һаналды.
Был төркөм организмдар үҙҙәрендә үҫемлетәргә лә, хайуандарға ла хас билдәләрҙе берләштерә. Әммә уларҙың үҙҙәренә генә хас билдәләр ҙә бар. Шуға, хәҙерге систематика буйынса бәшмәктәр айырым Батшалыҡҡа бүленгән. Бәшмәктәрҙе өйрәнеүсе фән микология тип атала.
Шулай итеп, эукариоттар (ядролылар) өс батшалыҡҡа бүленәләр:Бәшмәктәр, Үҫемлектәр, Хайуандар.
Бәшмәк күҙәнәктәрендә ядролар бар. Целлюлозанан торған үҫемлектәрҙең күҙәнәктәренең стенкаһынан айырмалы рәүештә, уларҙың күҙәнәк стеналары (диуар) хитиндан тора. Был һәм башҡа айырмалар бәшмәктәрҙе, Eumycota (ысын бәшмәктәр) йәки Eumycetes тип аталған берҙәм зат төркөмөнән барлыҡҡа килеүен күрһәтә. Уларҙың дөйөм ата-бабалары һәм дөйөм монофилетлы төркөмдәре бар.
Уларҙың төп йәшәү рәүеше сапрофитлы: бәшмәк үҙе тирәләй ятҡан үле органик матдәне аҙыҡ урынына ҡуллана һәм шулай итеп уларҙы тарҡата.[1]
1. Гетеротрофтар, йәғни әҙер органик матдәләр менән туҡланалар.
2. Күҙәнәк стенкаһы (диуары) хитиндан төҙөлгән.
3. Запас матдәһе — гликоген.
4.Бүлеп сығарыу матдәһе (метаболизм продукты) — һыҡрыҡса(мочевина)
Үҫемлектәр менән уртаҡ билдәләре:
1.Субстратҡа беркетелгәндәр, йәғни әүҙем хәрәкәт итмәйҙәр (бер күҙәнәклеләрҙән башҡалары).
2. Туҡланыу ысулы — осмос, йәғни туҡлыҡлы матдәләрҙе тәненең өҫкө йөҙө аша һуралар.
3. Туҡтауһыҙ үҫәләр, йәғни үҫеү осоро сикләнмәгән.
4. Күҙәнәктәренең тышсаһының тышҡы ҡатлауы — ҡаты стенка (диуар).
Бәшмәктәрҙең үҙҙәренә генә хас билдәләре:
1. Вегетатив тәне булып бәшмәклек (мицелий) хеҙмәт итә.
2.Бәшмәклек (мицелий) гифтарҙан, йәғни оҙон епсәләр фиғылындағы күҙәнәктәр тупланмаһынан төҙөлгән.
3. Споралар ярҙамында, мицелий өлөштәренән йәки енси юл менән үрсейҙәр.
Бөтә бәшмәктәр ҙә гетеротрофтар, йәғни әҙер органик матдәләргә мохтаждар.
Әҙер органик матдәләрҙе ҡайҙан алыуҙарына ҡарап, бәшмәктәр төрлө төркөмдәргә бүленәләр:
1. Сапротрофтар — үле органик матдәләр менән туҡланыусылар. Аҙыҡты эшкәртеүҙең тәүге этабы тышҡы мөхиттә бара. Күҙәнәк тышсаһы аша бүленеп сыҡҡан ферменттар субстратты тарҡата. Эреү хәленә килгән тарҡалыу продукттарын тәненең өҫкө йөҙә менән һурып алалар.
2.Паразиттар — тере организмдар тәнендәге матдәләр менән туҡланыусылар(ауырыу тыуҙырыусы патоген бәшмәктәр)
3.Симбионттар — башҡа организмдар менән тығыҙ бәйләнешкә инеп, үҙ-ара файҙалы итеп йәшәү ысулы (мәҫ.микориза)
Бәшмәктәр енси һәм енси булмаған юл менән үрсейҙәр.
1.Вегетатив ысул. Яңы организмдар бәшмәклек (мицелий) өлөштәренән үҫешә.
2. Митоз ярҙамында барлыҡҡа килгән спораларҙан (спорангийҙарҙа хасил булалар) үҫешеү.
3.Бөрөләнеү ысулы менән үрсеү (сүпрә бәшмәктәре).
Мейоз ярҙамында барлыҡҡа килгән спораларҙан (гаметангийҙарҙа хасил булған гаметалар ҡушылыу юлы менән хасил булалар) үҫешеү.
Симбиоз бергә йәшәү ысулын аңлата. Ҡайһы бер бәшмәктәр ылымыҡтар менән бергә мүк формаһында килә. Бындай берҙәмлектә, бәшмәк туҡымалары эсендә ылымыҡ күҙәнәктәре йәшәй. Тамамлаусы һөҙөмтә булып яңы, юшҡынға оҡшаш, таштарға һәм башҡа тышҡы йөҙҙәргә йәбешкән тереклек формаһы була. Бөтә бәшмәктәрҙең 20 % тирәһе мүкләнгән (лихенинланған) була.
Башҡа әһәмиәтле симбиоз төрө — микориза. Был осраҡта үҫемлек тамыры эсендә бәшмәк йәшәй; күп ағастар тамырҙарында микориза бар. Был механизм икеһенә лә файҙа килтерә.
Бәшмәктәрҙең ҡайһы берҙәре ауыл хужалығы культураларында төрлө ауырыуҙар барлыҡҡа килтереп кенә ҡалмай, кешеләрҙә лә ҡаты сир тыуҙырыуы мөмкин. Бәшмәктәрҙең бик ағыулылары ла бар, шуға ла уларҙың үҙегеҙ белмәгәндәрен ашау ғына түгел, бөтөнләй йыймағыҙ.
Ашарға яраҡлы бәшмәктәр кешеләр аҙыҡ сифатында киң ҡуллана. Сырҙарҙың ҡайһы бер билдәле төрҙәренә бәшмәк ҡушып әҙерләгән ашамлыҡ үҙенсәлекле була: бәшмәк сырға ҡабатланмаҫ тәм һәм текстура бирә.
Ҡайһы бер бәшмәктәр психотроп (психик) матдәләр эшләп сығарырға һәләтле. Бер нисә төрө, айырыуса, тәнле псилоцибин бәшмәктәре (тылсымлы тәнле бәшмәктәр кеүек әйтелеш аҫтында билдәле), уларҙы галлюциноген үҙенсәлектәре өсөн ҡулланалар. Хәҙерге ваҡытта ҡайһы бер бәшмәктәрҙе антибиотик сығанағы (мәҫәлән, пенициллин) сифатында файҙаланалар, сөнки был үҫемлектәрҙең күбеһе антибиотиктарҙы бактерияларға ҡаршы тәбиғи һаҡланыу сараһы итеп эшләп сығара.
Бәшмәктәр (лат. Fungi йәки Mycota) — йәнле тәбиғәт батшалыҡтарының береһе. Егерменсе быуат урталарына тиклем бәшмәктәрҙе хлорофилһыҙ үҫемлектәргә индереп, ботаника курсында өйрәнәләр ине. Бәшмәктәр үҫемлектәрҙең айырым бүлеге булып һаналды.
Был төркөм организмдар үҙҙәрендә үҫемлетәргә лә, хайуандарға ла хас билдәләрҙе берләштерә. Әммә уларҙың үҙҙәренә генә хас билдәләр ҙә бар. Шуға, хәҙерге систематика буйынса бәшмәктәр айырым Батшалыҡҡа бүленгән. Бәшмәктәрҙе өйрәнеүсе фән микология тип атала.
Шулай итеп, эукариоттар (ядролылар) өс батшалыҡҡа бүленәләр:Бәшмәктәр, Үҫемлектәр, Хайуандар.
Бәшмәк күҙәнәктәрендә ядролар бар. Целлюлозанан торған үҫемлектәрҙең күҙәнәктәренең стенкаһынан айырмалы рәүештә, уларҙың күҙәнәк стеналары (диуар) хитиндан тора. Был һәм башҡа айырмалар бәшмәктәрҙе, Eumycota (ысын бәшмәктәр) йәки Eumycetes тип аталған берҙәм зат төркөмөнән барлыҡҡа килеүен күрһәтә. Уларҙың дөйөм ата-бабалары һәм дөйөм монофилетлы төркөмдәре бар.
Уларҙың төп йәшәү рәүеше сапрофитлы: бәшмәк үҙе тирәләй ятҡан үле органик матдәне аҙыҡ урынына ҡуллана һәм шулай итеп уларҙы тарҡата.
Габа — еукариотски организам што ја дигестира храната екстерно и ги апсорбира хранливите молекули во нејзините клетки. Габите се многу значајни економски: квасецот е одговорен за ферментацијата на пивото и лебот и фармите со печурки се голема индустрија во некои земји. Габите се основни разградувачи на мртвите растенија и живата материја во многу екосистеми, и вообичаено можат да се видат во стар леб како мувла. Но, комплексната биологија на габите се проширува многу повеќе од ова вообичаено знаење за нив.
Габите се неподвижно прицврстени за земјата и без хлорофил. Тие се сувоземни форми, иако нивниот развој бара влага. Само најпримитивните од нив живеат во вода. Најголема група претставуваат почвените габи. Други се паразити на животните или растенијата. Трети се наоѓаат на органски отпадоци, производи, стакло, дрвесина. Воопшто нема материја, над која не би можеле да се развијат габи при присуство на топлина и влага. Телото им е изградено од нишки (хифи). Севкупноста од хифи се определува како мицелиум. Кај пониските организми мицелиумот е едноклеточен. Кај едни форми клетките имаат сферична форма, со едно клеточно јадро (квасни габи), а кај други мицелиумот има типичен вид - клетката е силно разгранета и повеќејадрена (мувла). Кај вишите габи мицелиумот е повеќеклеточен и клетките се двојадрени.
Пигментираната клеточна обвивка е изградена од хитинска материја или (кај некои попримитивни видови) од целулоза и пектин. Во клетките на габите нема хлоропласти. Во клетките како резервна материја не се натрупува скроб како кај растенијата, туку гликоген и масти карактеристични за животните.
Габите се размножуваат бесполово, со спори, кои носени од ветерот можат да се пренесат на големи растојанија. Тие можат да се размножуваат бесполово со кинење на делови од хифите и со пупење. Има габи кои се размножуваат полово.
Има повеќе видови на габи и тоа:
Вистинските габи се класифицирани во неколку класи: Нижи габи - Phycomycetes, Столпчести габи - Basidiomycetes, Торбести габи - Ascomycetes, Лишаи - Lichenes.
Габа — еукариотски организам што ја дигестира храната екстерно и ги апсорбира хранливите молекули во нејзините клетки. Габите се многу значајни економски: квасецот е одговорен за ферментацијата на пивото и лебот и фармите со печурки се голема индустрија во некои земји. Габите се основни разградувачи на мртвите растенија и живата материја во многу екосистеми, и вообичаено можат да се видат во стар леб како мувла. Но, комплексната биологија на габите се проширува многу повеќе од ова вообичаено знаење за нив.
Грыбы́ (па-лацінску: Fungi або па-лацінску: Mycota) — царства жывой прыроды, якое аб’ядноўвае эўкарыятычныя арганізмы, што спалучаюць у сабе некаторыя прыкметы як расьлін, так і жывёл. Характэрнай рысай, якая дае падставы зьмяшчаць грыбы ў асобнае царства ад расьлінаў, бактэрыяў і некаторых пратыстаў, зьяўляецца хітын у іхных вузавых сьценках. Падобныя да жывёлаў, грыбы зьяўляюцца гетэратрофамі; сілкуюцца, паглынаючы раствораныя малекулы, як правіла, вылучаючы стрававальныя фэрмэнты, то бок асматрофна. Грыбы ня маюць фотасынтэзу. Большасьць зь іх здольныя размножвацца з дапамогай спораў, хоць некаторыя страцілі гэтую ўласьцівасьць і множацца вэгетацыйна. Адзіным сродкам рухомасьці ёсьць рост, не ўлічваючы споры, якія перамяшчаюцца ветрам праз паветра ці па вадзе. Грыбы ёсьць асноўнымі разбуральнікамі ў экалягічных сыстэмах. Дысцыпліна біялёгіі, якая прысьвечаная вывучэньню грыбоў, вядомая як мікалёгія. У мінулым мікалёгія разглядалася як галіна батанікі, хоць у наш час грыбы генэтычна больш цесна зьвязаны з жывёламі, чым з расьлінамі.
Багатыя на разнастайнасьць, большасьць грыбоў непрыкметныя праз свае невялікія памеры і загадкавы ладу жыцьця ў глебе або мёртвых рэчывах. Да грыбоў ставяцца сымбіёзавыя расьліны, жывёлы, а таксама паразыты. Грыбы выконваюць істотную ролю ў раскладаньні арганічных рэчываў і выконваюць фундамэнтальную ролю ў абмене рэчываў у навакольным асяродзьдзі. Яны здаўна выкарыстоўваліся чалавекам як непасрэдная крыніца харчаваньня, а таксама як рошчына для прыгатаваньня хлебу і дзеля працэсу закісаньня розных харчовых прадуктаў, такіх як віно, піва і соевы соўс. З 1940-х гадоў грыбы выкарыстоўваюцца для вытворчасьці антыбіётыкаў, а зь нядаўніх часоў розныя фэрмэнты, якія вылучаюцца грыбамі, выкарыстоўваюцца ў прамысловасьці і ў мыйных сродках. Грыбы таксама выкарыстоўваюцца ў якасьці біялягічных пэстыцыдаў дзеля барацьбы з пустазельлямі, хваробамі расьлінаў і вусякамі-шкоднікамі. Многія віды генэруюць біялягічна актыўныя злучэньні, якія называюцца мікатаксінамі, як то, алкалоіды і полікетыды, якія таксічныя для жывёлаў, у тым ліку і для чалавека. Плодавыя целы грыбоў некаторых відаў могуць утрымліваць псыхатрапныя злучэньні і ўжываюцца рэкрэацыйна альбо ў традыцыйных духоўных абрадах. Грыбы здольныя разбураць вырабленыя матэрыялы і будынкі, і стаць значнымі ўзбуджальнікамі для людзей і іншых жывёлаў. Страты ўраджаю, выкліканыя грыбковымі захворваньнямі або псаваньнем прадуктаў харчаваньня, могуць мець вялікі ўплыў на харчаваньне чалавека і мясцовую эканоміку.
Большасьць з грыбоў на працягу ўсяго жыцьця або на пэўных стадыях разьвіцьця маюць міцэліяльную будову, а некаторыя, як то дрожджы, зьяўляюцца аднавузавымі. На сёньня вядома прыкладна 70 тысячаў відаў грыбоў[1], аднак іхная чаканая разнастайнасьць, паводле ацэнак розных аўтараў, складае ад 300 тысячаў да 1,5 млн відаў[2]. З часоў працаў Карла Лінэя, Крыстыяна Гэндрыка Пэрсана і Эліяса Магнуса Фрыса, грыбы былі клясыфікаваны ў адпаведнасьці зь іхняй марфалёгіяй або фізыялёгіяй. Прагрэс у малекулярнай генэтыцы адкрыў шлях да ўключэньня аналізу ДНК у сыстэматыку, які часам аспрэчваў гістарычны таксанамічны падзел, заснаваны на марфалёгіі і іншых рысах. Філягенэтычныя дасьледаваньні, апублікаваныя за апошняе дзесяцігодзьдзе, дапамаглі перагледзець клясыфікацыю ўнутры царства.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Грыбы́ (па-лацінску: Fungi або па-лацінску: Mycota) — царства жывой прыроды, якое аб’ядноўвае эўкарыятычныя арганізмы, што спалучаюць у сабе некаторыя прыкметы як расьлін, так і жывёл. Характэрнай рысай, якая дае падставы зьмяшчаць грыбы ў асобнае царства ад расьлінаў, бактэрыяў і некаторых пратыстаў, зьяўляецца хітын у іхных вузавых сьценках. Падобныя да жывёлаў, грыбы зьяўляюцца гетэратрофамі; сілкуюцца, паглынаючы раствораныя малекулы, як правіла, вылучаючы стрававальныя фэрмэнты, то бок асматрофна. Грыбы ня маюць фотасынтэзу. Большасьць зь іх здольныя размножвацца з дапамогай спораў, хоць некаторыя страцілі гэтую ўласьцівасьць і множацца вэгетацыйна. Адзіным сродкам рухомасьці ёсьць рост, не ўлічваючы споры, якія перамяшчаюцца ветрам праз паветра ці па вадзе. Грыбы ёсьць асноўнымі разбуральнікамі ў экалягічных сыстэмах. Дысцыпліна біялёгіі, якая прысьвечаная вывучэньню грыбоў, вядомая як мікалёгія. У мінулым мікалёгія разглядалася як галіна батанікі, хоць у наш час грыбы генэтычна больш цесна зьвязаны з жывёламі, чым з расьлінамі.
Багатыя на разнастайнасьць, большасьць грыбоў непрыкметныя праз свае невялікія памеры і загадкавы ладу жыцьця ў глебе або мёртвых рэчывах. Да грыбоў ставяцца сымбіёзавыя расьліны, жывёлы, а таксама паразыты. Грыбы выконваюць істотную ролю ў раскладаньні арганічных рэчываў і выконваюць фундамэнтальную ролю ў абмене рэчываў у навакольным асяродзьдзі. Яны здаўна выкарыстоўваліся чалавекам як непасрэдная крыніца харчаваньня, а таксама як рошчына для прыгатаваньня хлебу і дзеля працэсу закісаньня розных харчовых прадуктаў, такіх як віно, піва і соевы соўс. З 1940-х гадоў грыбы выкарыстоўваюцца для вытворчасьці антыбіётыкаў, а зь нядаўніх часоў розныя фэрмэнты, якія вылучаюцца грыбамі, выкарыстоўваюцца ў прамысловасьці і ў мыйных сродках. Грыбы таксама выкарыстоўваюцца ў якасьці біялягічных пэстыцыдаў дзеля барацьбы з пустазельлямі, хваробамі расьлінаў і вусякамі-шкоднікамі. Многія віды генэруюць біялягічна актыўныя злучэньні, якія называюцца мікатаксінамі, як то, алкалоіды і полікетыды, якія таксічныя для жывёлаў, у тым ліку і для чалавека. Плодавыя целы грыбоў некаторых відаў могуць утрымліваць псыхатрапныя злучэньні і ўжываюцца рэкрэацыйна альбо ў традыцыйных духоўных абрадах. Грыбы здольныя разбураць вырабленыя матэрыялы і будынкі, і стаць значнымі ўзбуджальнікамі для людзей і іншых жывёлаў. Страты ўраджаю, выкліканыя грыбковымі захворваньнямі або псаваньнем прадуктаў харчаваньня, могуць мець вялікі ўплыў на харчаваньне чалавека і мясцовую эканоміку.
Большасьць з грыбоў на працягу ўсяго жыцьця або на пэўных стадыях разьвіцьця маюць міцэліяльную будову, а некаторыя, як то дрожджы, зьяўляюцца аднавузавымі. На сёньня вядома прыкладна 70 тысячаў відаў грыбоў, аднак іхная чаканая разнастайнасьць, паводле ацэнак розных аўтараў, складае ад 300 тысячаў да 1,5 млн відаў. З часоў працаў Карла Лінэя, Крыстыяна Гэндрыка Пэрсана і Эліяса Магнуса Фрыса, грыбы былі клясыфікаваны ў адпаведнасьці зь іхняй марфалёгіяй або фізыялёгіяй. Прагрэс у малекулярнай генэтыцы адкрыў шлях да ўключэньня аналізу ДНК у сыстэматыку, які часам аспрэчваў гістарычны таксанамічны падзел, заснаваны на марфалёгіі і іншых рысах. Філягенэтычныя дасьледаваньні, апублікаваныя за апошняе дзесяцігодзьдзе, дапамаглі перагледзець клясыфікацыю ўнутры царства.
Гөмбәләр (лат. Fungi яки Mycota) — үсемлекләрнең һәм хайваннарның кайбер сыйфатларын берләштергән эукариот организмнардан торган мөстәкыйль патшалык.
Гөмбәләр патшалыгын микология өйрәнә. Элек гөмбәләрне үсемлекләргә керткәнгә микология хәзер дә биологиянең бүлеге дип санала.
Гөмбәләр гаять күптөрлелек белән аерылып торалар. Бөтен экологик системаларда да гөмбәләр аерылгысыз элементлар. Җир шарында төрле тикшерүләр буенча 100 меңнән 250 меңгә якын, ә кайбер санаулар буенча 1,5 миллионнан артык гөмбәләр төре бар.
Гөмбәләр — гетеротрофлар, ягъни аларның фотосинтез процессын тәэмин итүче пигменты — хлорофилы юк.
Гөмбәләрнең кайбер сыйфатлары хайваннар белән уртак: мәсәлән,
Ә кайбер башка сыйфатлары белән исә алар үсемлекләргә якын: мәсәлән, аларның туклану ысулы (азыкны йотып түгел, ә суырып тукланалар), чикләнмәгән үсүе һәм хәрәкәтләнмәве.
Гөмбәләрнең вегетатив өлешенең төзелешендә аларның үзенчәлекле билгесе күренә. Бу — тармакланган нечкә җепләрдән — гифлардан торган гөмбәлек, яки мицелий.
Галимнәр уйлавынча, гөмбәләр килеп чыгышлары белән төрле организмнарның җыелма төркемен тәшкил итә. Алар башлыча, мөгаен, төссез камчылы иң түбән төзелешлеләрдән килеп чыккандыр. Гөмбә спораларының иң борынгы табылдыгына 170—190 млн ел.
Гөмбәләр төзелешләре белән күптөрле, һәм алар төрле тирәлектә киң таралганнар. Зурлыклары белән дә нык аерылалар: микроскопта гына күренә торганнарыннан алып (бер күзәнәкле формасы — чүпрә) диаметры ярты метр һәм аннан да артыгракка җиткәннәре (мәсәлән, ашарга яраклы ак гөмбә, каен гөмбәсе.
Гөмбәлек, яки мицелийның өслеге гаять зур, аның аша туклыклы матдәләр сеңә. Гөмбәлекнең туфрактагы өлеше җир асты гөмбәлеге дип йөртелә. Җир өстендәге өлеше — без аны гадәттә «гөмбә» дип атыйбыз — шулай ук тифлардан тора, ләкин алар бик тыгыз үрелгән була. Бу — гөмбәнең үрчү өлеше. Биредә үрчү органнары формалаша.
Күпчелек гөмбәләрдә мицелий бүлгәләр белән аерым күзәнәкләргә бүленгән. Бүлгеләрдә вак тишекләр була, алар аша янәшә күзәнәкләрнең цитоплазмалары бәйләнештә тора. Гифлар, бәйләмнәргә җыелып, кайчак берничә метрга җиткән тәҗләр барлыкка китерә. Мондый тәҗләр үткәрү функциясен үти. Күп очракта тифларның тыгыз үрелмәләре калыная. Аларның туклыклы матдәләргә бай күзәнәкләре, гөмбәлекнең төп өлеше үлгәндә дә, гөмбәгә уңайсыз шартларны уздырып җибәрергә мөмкинлек бирә. Уңайлы шартлар туу белән, алардан кабат мицелий үсә.
Гөмбә күзәнәгенең, кагыйдә буларак, ачык беленеп торган күзәнәк стенкасы бар, цитоплазмасында шактый санда рибосомалар һәм митохондрияләр урнашкан, Гольджи аппараты начар үскән. Вакуольләрдә еш кына аксым бөртекләрен күрергә мөмкин. Күп санлы тупланмалар катлаулы углевод — гликоген һәм май тамчылары рәвешендә була. Нәселдәнлек, яки генетик аппарат күзәнәк төшендә туплана, аларның саны бердән алып берничә дистәгә җитә.
Кайбер гөмбәләрнең, мәсәлән чүпрәнең, тәне бөреләнү юлы белән үсеп чыккан бер күзәнәктән гыйбарәт. Әгәр шулай бөре булып үскән бала күзәнәкләр бер-берсеннән аерылмаса, псевдомицелий, яки ялган мицелий барлыкка килә.
Аерым күзәнәкләрнең кушылуы нәтиҗәсендә, кайбер күп күзәнәкле гөмбәләрнең мицелие үзенең күзәнәкчел төзелешен югалта һәм, бүлгәләрсез калып, күп төшле ясалгыга әверелә.
Гөмбәләр башлыча җенессез юл белән— я вегетатив юл белән, ягъни мицелий кисәкләреннән, я споралардан үрчиләр. Споралар җир өстенә үсеп чыккан — спорангийлы тифларда үскән махсус спорангийларда ясала.
Агач тамырлары белән кайбер гөмбәләрнең гөмбәлеге арасында тыгыз бәйләнеш урнаша. Гөмбә өчен дә, үсемлек өчен дә файдалы мондый бәйләнеш симбиоз дип атала. Гөмбәлек җепләре тамырны урап ала һәм хәтта, микориза (грекча «микос» —гөмбә һәм «риза» — тамыр) барлыкка китереп, аның эченә үтә. Гөмбәлек, туфрактан суны һәм анда эрегән минераль матдәләрне суырып, агач тамырына үткәрә. Шулай итеп, гөмбәлек агач тамырындагы төкләр хезмәтен үти. Үсемлек тамырыннан гөмбәлек, үз чиратында, туклану һәм үзенең үрчү өлешен үстерү өчен кирәкле органик матдәләрне ала.
Кеше тормышында гөмбәләрнең файдасы да, зарары да бар. Азык-төлек промышленностенда чүпрәнең әһәмияте зур. Ул әчеткеч буларак кулланыла. Күп кенә гөмбәләр биологик актив матдәләр, ферментлар, органик кислоталар барлыкка китерәләр. Аларны микробиология промышленностенда лимон кислотасы, глюкон һәм башка кислоталар, шулай ук ферментлар һәм витаминнар җитештерү өчен файдаланалар. Байтак төрләреннән, мәсәлән арыш анасы, чага гөмбәләреннән, дару препаратлары табалар.
Гөмбә ашамлык буларак киң кулланыла. Безнең илнең урман-кырларында ашарга яраклы гөмбәләрнең 150 дән артык төре очрый, ләкин шуларның бары берничә дистә төре генә киң кулланыла.
Кешедә авырулар, мәсәлән, аяк табанында һәм бармак араларында, тырнакта гөмбә авыруын китереп чыгаручы гөмбәчекләр билгеле; кайбер гөмбәчекләр, күп кенә йорт хайваннары авыруларына сәбәпче булып, терлекчелеккә зыян китерә, шундый авыруларның берсе — гөмбәчекләр китереп чыгара торган тире авыруы — тимрәү.
Күпчелек микологлар гөмбәләр патшалыгына өч бүлекне кертәләр:
Чын гөмбәләр, Оомицетлар һәм Лишайниклар, әмма еш кына лишайникларны терек табигатьнең мөстәкыйль патшалыгы итеп карыйлар.
Күпчелек хитридийлар мицелийсыз. Болар — башлыча бер күзәнәкле һәм микроскопик формалар, һәм аларның тәне, хуҗа организм күзәнәкләренең цитоплазмасында яшәүче башка күп кенә күзәнәк эче паразитларыныкы кебек, ялангач (мембранасыз) цитоплазматик массадан гыйбарәт. Алар, гадәттә, сулы тирәлек белән тыгыз бәйләнгән. Боларның күпчелеге суүсемнәрдә, югары төзелешле су үсемлекләрендә, башка су гөмбәләрендә, шулай ук умырткасыз хайваннарда паразитлык итә. Кайбер төрләре югары төзелешле коры җир үсемлекләренең тамырларында, башлыча дымлы туфракта паразит булып яши. Хитридийларның бик азы гына үсемлек калдыкларында һәм хайван үләксәләрендә очрый.
Зигомицетлар классының барлык вәкилләре диярлек коры җирдә яши. Алар арасында органик калдыкларны таркатучылар да, югары төзелешле гөмбәләр, бөҗәкләр, башка хайваннар һәм кешедә паразитлык итүче төрләре дә бар. Мукор, яки ак күгәрек гөмбәләре киң таралган. Ак күгәрек гөмбәләре тирестә үсемлек калдыклары исәбенә туклана; кайберләре кешедә, хайваннар һәм үсемлекләрдә паразит булып яши. Азык продуктларында: икмәк, кайнатма, яшелчәдә ак яки соры куныкны (күгәрекне) нәкъ менә мукор гөмбәләре барлыкка китерә.
Аскомицетлар — иң зур (30 меңгә якын төр) классларның берсе. Бу исем аларга йомык структуралар — споралы сумкалар барлыкка китерүе өчен бирелгән. Аскомицетларга, атап әйткәндә, бөреләнү юлы белән үсеп чыккан аерым күзәнәкләрдән торган чүпрә, эре үрчү өлеше булган күп күзәнәкле гөмбәләр, мәсәлән, җөйле гөмбә һәм җыерчалы гөмбә керә.
Аскомицетлар барлык табигый зоналарда һәм регионнарда таралган. Туклану ысулы буенча алар — гетеротрофлар, туфракта, урман түшәмәсендә үсемлек калдыклары белән туклана. Бериш аскомицетлар хайван үләксәсеннән калган җирлектә үсә, икенчеләре целлюлозага бай үсемлек калдыкларын нәорганик молекулаларга кадәр таркатуда катнаша.
Күп кенә аскомицетлар йогышлы авыруларны дәвалау өчен медицинада кулланыла торган антибиотиклар, ферментлар, органик кислоталар барлыкка китерә. Һәм алар промышленность ысулы белән дару табу өчен файдаланыла.
Арыш анасы ыругыннан булган төрләр аеруча зур практик әһәмияткә ия. Кыяклыларның арыш анасы белән зарарланган башакларында тифларның тыгыз үрелмәсен — карасу-шәмәхә төстәге мөгезчек сыман склероцийларны күрергә мөмкин. Склероцийлар туфракта кышлый, алар җиргә иген уңышын җыеп алганда культуралы яки басу читләрендә үскән кыргый үсемлекләрдән коелып кала. Язын склероцийлар тифларның тыгыз үрелмәсен чыгара, аларның кырыйларында үрчү өлеше үсә. Биредә споралар ясала һәм чәчәк ату чорында ашлыкны зарарлый.
Арыш анасы күзәнәкләрендә агулы матдәләр була, алар онга эләккән очракта, кеше агуланырга мөмкин.
Базидиомицетлар — 30 меңгә якын төрне берләштергән югары төзелешле гөмбәләр классы. Бу класска күп күзәнәкле мицелие һәм споралар өчен махсус органы — үсенте рәвешендәге базидияләре булган гөмбәләр керә.
Базидиомицетларның иң билгеле вәкилләре — эшләпәле гөмбәләр. Аларның үрчү өлешләре формасы һәм зурлыгы белән күптөрле, алар берьеллык һәм күпьеллык булырга мөмкин. Берьеллык йомшак үрчү өлеше, гадәттә, үсеш циклын бер сезонда төгәлләгән күпчелек эшләпәле гөмбәләрдә була. Алар берничә сәгатьтән алып 10—14 тәүлеккә кадәр яши. Һәрбер эшләпәле гөмбә вегетатив, тукландыручы өлеш булган җир асты гөмбәлегеннән һәм үрчү өлешеннән, ягъни җир өсте гөмбәлегеннән тора. Күпчелек ашарга яраклы гөмбәләрдә үрчү өлеше төптән һәм бер-берсенә тыгыз орынып урнашкан җепләрдән торган эшләпәдән гыйбарәт. Төптәге җепләр барысы да бертөрле, ә эшләпәдә алар ике катлау барлыкка китерә: төрле пигментларга буялган тиречел өске катлау һәм споралы базидияләре булган аскы катлау. Көпшәле гөмбәләрнең — майлы гөмбә, каен гөмбәсе, усак гөмбәсе — эшләпәләренең аскы катлавы — көпшәләр, ә пластинкалыларның — ал гөмбә, җирән гөмбәнең — юка җәймәләр барлыкка китерә. Җир асты гөмбәлеге туфракта яткан тармакланган җепләрдән гыйбарәт, алар бер рәт булып тезелгән озын күзәнәкләрдән тора. Нәкъ менә шушы җепләрдән үрчү өлеше үсә, шуңа күрә гөмбә җыйганда аны гөмбәлеген зарарламыйча сак кисәргә кирәк.
Агачның кәүсәсендә яки тамырында, агач төпләрендә үсә торган агач гөмбәләренең үрчү өлешләре күпьеллык агаччыл була.
Гөмбәләрнең төрләргә иң бай классы — дейтеромицетлар 35 меңгә якын төрне үз эченә ала. Аларның тәне гадәттә күп төшле күзәнәкләрдән торган, нык үсеп тармакланган мицелийдан гыйбарәт. Садә гөмбәләр җенессез юл белән генә үрчиләр. Дейтеромицетлар Җир шарының барлык почмакларында киң таралган. Аларның күбесе туфракта яши. Бу гөмбәләр күпләп төрле үсемлек субстратларында очрый, органик калдыкларны таркатуда һәм туфрак ясалу процессында катнаша. Бу классның күп төрләре югары төзелешле үсемлекләрдә паразитлык итә, авыл хуҗалыгы культураларында җитди авыруларга сәбәп була һәм шуның белән халык хуҗалыгына икътисади яктан зур зарар китерә.
Кайбер дейтеромицетлар хайваннарда (ат, йорт кош-кортлары) һәм кешедә авырулар китереп чыгара. Бу гөмбәләр арасында төрле ферментлар, органик кислоталар һәм антибиотиклар (пенициллин, гризеофульвин һ. б.) җитештерүдә кулланыла торган биологик актив матдәләрне синтезлаучы күп санлы төрләре билгеле.
Оомицетлар — төзелеше белән кайбер чын гөмбәләргә охшаш бер күзәнәкле һәм күп күзәнәкле организмнар. Алар суда, үсемлек калдыкларында һәм хайван үләксәсендә яши. Кайберләре туфракта тереклек итә. Күп кенә оомицетлар — югары төзелешле коры җир үсемлекләре паразиты.
70 кә якын төрне берләштерүче фитофтора ыругы гөмбәләре, культуралы үсемлекләрне зарарлап, зур зыян китерәләр. Бу төрләрнең мицелие яхшы үскән. Бәрәңге гөмбәсе — бәрәңге сабагы һәм бүлбесенең иң куркынычлы паразиты.
Гөмбәләр (лат. Fungi яки Mycota) — үсемлекләрнең һәм хайваннарның кайбер сыйфатларын берләштергән эукариот организмнардан торган мөстәкыйль патшалык.
Гөмбәләр патшалыгын микология өйрәнә. Элек гөмбәләрне үсемлекләргә керткәнгә микология хәзер дә биологиянең бүлеге дип санала.
Гөмбәләр гаять күптөрлелек белән аерылып торалар. Бөтен экологик системаларда да гөмбәләр аерылгысыз элементлар. Җир шарында төрле тикшерүләр буенча 100 меңнән 250 меңгә якын, ә кайбер санаулар буенча 1,5 миллионнан артык гөмбәләр төре бар.
Гөмбәләр — гетеротрофлар, ягъни аларның фотосинтез процессын тәэмин итүче пигменты — хлорофилы юк.
Гөмбәләрнең кайбер сыйфатлары хайваннар белән уртак: мәсәлән,
матдәләр алмашы продуктлары арасында мочевина булу; күзәнәк тышчасында (буынтыгаяклыларның тән япмасындагы кебек) күмерсулар — хитин; запас продукт (үсемлекләрдәге кебек крахмал түгел) гликоген булу.Ә кайбер башка сыйфатлары белән исә алар үсемлекләргә якын: мәсәлән, аларның туклану ысулы (азыкны йотып түгел, ә суырып тукланалар), чикләнмәгән үсүе һәм хәрәкәтләнмәве.
Гөмбәләрнең вегетатив өлешенең төзелешендә аларның үзенчәлекле билгесе күренә. Бу — тармакланган нечкә җепләрдән — гифлардан торган гөмбәлек, яки мицелий.
Галимнәр уйлавынча, гөмбәләр килеп чыгышлары белән төрле организмнарның җыелма төркемен тәшкил итә. Алар башлыча, мөгаен, төссез камчылы иң түбән төзелешлеләрдән килеп чыккандыр. Гөмбә спораларының иң борынгы табылдыгына 170—190 млн ел.
Гөмбәләр төзелешләре белән күптөрле, һәм алар төрле тирәлектә киң таралганнар. Зурлыклары белән дә нык аерылалар: микроскопта гына күренә торганнарыннан алып (бер күзәнәкле формасы — чүпрә) диаметры ярты метр һәм аннан да артыгракка җиткәннәре (мәсәлән, ашарга яраклы ак гөмбә, каен гөмбәсе.
Гөмбәлек, яки мицелийның өслеге гаять зур, аның аша туклыклы матдәләр сеңә. Гөмбәлекнең туфрактагы өлеше җир асты гөмбәлеге дип йөртелә. Җир өстендәге өлеше — без аны гадәттә «гөмбә» дип атыйбыз — шулай ук тифлардан тора, ләкин алар бик тыгыз үрелгән була. Бу — гөмбәнең үрчү өлеше. Биредә үрчү органнары формалаша.
Күпчелек гөмбәләрдә мицелий бүлгәләр белән аерым күзәнәкләргә бүленгән. Бүлгеләрдә вак тишекләр була, алар аша янәшә күзәнәкләрнең цитоплазмалары бәйләнештә тора. Гифлар, бәйләмнәргә җыелып, кайчак берничә метрга җиткән тәҗләр барлыкка китерә. Мондый тәҗләр үткәрү функциясен үти. Күп очракта тифларның тыгыз үрелмәләре калыная. Аларның туклыклы матдәләргә бай күзәнәкләре, гөмбәлекнең төп өлеше үлгәндә дә, гөмбәгә уңайсыз шартларны уздырып җибәрергә мөмкинлек бирә. Уңайлы шартлар туу белән, алардан кабат мицелий үсә.
Гөмбә күзәнәгенең, кагыйдә буларак, ачык беленеп торган күзәнәк стенкасы бар, цитоплазмасында шактый санда рибосомалар һәм митохондрияләр урнашкан, Гольджи аппараты начар үскән. Вакуольләрдә еш кына аксым бөртекләрен күрергә мөмкин. Күп санлы тупланмалар катлаулы углевод — гликоген һәм май тамчылары рәвешендә була. Нәселдәнлек, яки генетик аппарат күзәнәк төшендә туплана, аларның саны бердән алып берничә дистәгә җитә.
Кайбер гөмбәләрнең, мәсәлән чүпрәнең, тәне бөреләнү юлы белән үсеп чыккан бер күзәнәктән гыйбарәт. Әгәр шулай бөре булып үскән бала күзәнәкләр бер-берсеннән аерылмаса, псевдомицелий, яки ялган мицелий барлыкка килә.
Аерым күзәнәкләрнең кушылуы нәтиҗәсендә, кайбер күп күзәнәкле гөмбәләрнең мицелие үзенең күзәнәкчел төзелешен югалта һәм, бүлгәләрсез калып, күп төшле ясалгыга әверелә.
Гөмбәләр башлыча җенессез юл белән— я вегетатив юл белән, ягъни мицелий кисәкләреннән, я споралардан үрчиләр. Споралар җир өстенә үсеп чыккан — спорангийлы тифларда үскән махсус спорангийларда ясала.
Агач тамырлары белән кайбер гөмбәләрнең гөмбәлеге арасында тыгыз бәйләнеш урнаша. Гөмбә өчен дә, үсемлек өчен дә файдалы мондый бәйләнеш симбиоз дип атала. Гөмбәлек җепләре тамырны урап ала һәм хәтта, микориза (грекча «микос» —гөмбә һәм «риза» — тамыр) барлыкка китереп, аның эченә үтә. Гөмбәлек, туфрактан суны һәм анда эрегән минераль матдәләрне суырып, агач тамырына үткәрә. Шулай итеп, гөмбәлек агач тамырындагы төкләр хезмәтен үти. Үсемлек тамырыннан гөмбәлек, үз чиратында, туклану һәм үзенең үрчү өлешен үстерү өчен кирәкле органик матдәләрне ала.
Кеше тормышында гөмбәләрнең файдасы да, зарары да бар. Азык-төлек промышленностенда чүпрәнең әһәмияте зур. Ул әчеткеч буларак кулланыла. Күп кенә гөмбәләр биологик актив матдәләр, ферментлар, органик кислоталар барлыкка китерәләр. Аларны микробиология промышленностенда лимон кислотасы, глюкон һәм башка кислоталар, шулай ук ферментлар һәм витаминнар җитештерү өчен файдаланалар. Байтак төрләреннән, мәсәлән арыш анасы, чага гөмбәләреннән, дару препаратлары табалар.
Гөмбә ашамлык буларак киң кулланыла. Безнең илнең урман-кырларында ашарга яраклы гөмбәләрнең 150 дән артык төре очрый, ләкин шуларның бары берничә дистә төре генә киң кулланыла.
Кешедә авырулар, мәсәлән, аяк табанында һәм бармак араларында, тырнакта гөмбә авыруын китереп чыгаручы гөмбәчекләр билгеле; кайбер гөмбәчекләр, күп кенә йорт хайваннары авыруларына сәбәпче булып, терлекчелеккә зыян китерә, шундый авыруларның берсе — гөмбәчекләр китереп чыгара торган тире авыруы — тимрәү.
Күпчелек микологлар гөмбәләр патшалыгына өч бүлекне кертәләр:
Чын гөмбәләр, Оомицетлар һәм Лишайниклар, әмма еш кына лишайникларны терек табигатьнең мөстәкыйль патшалыгы итеп карыйлар.
ЖIаленускалаш (эрс: Грибы́, лат: Fungi е Mycota) — дийна Iалама доалаче я. Цо вIашагIтох баьцовгIай а дийнатий а цхьайола белгалонаш чулоацаш йола эукариотий организмаш.
ЖIаленускалаш тохкаш долча Iилмах микологи оал. Из ботаникай раздел санна лоархIаш да, хIана аьлча хьалхагIа жIаленускалаш баьцовгIай доалаче лоархIаш хиннад.
ЖIаленускалаш (эрс: Грибы́, лат: Fungi е Mycota) — дийна Iалама доалаче я. Цо вIашагIтох баьцовгIай а дийнатий а цхьайола белгалонаш чулоацаш йола эукариотий организмаш.
ЖIаленускалаш тохкаш долча Iилмах микологи оал. Из ботаникай раздел санна лоархIаш да, хIана аьлча хьалхагIа жIаленускалаш баьцовгIай доалаче лоархIаш хиннад.
Кăмпа (Fungi е Mycota) — эукариотлă организмсене пĕрлештерекен, ӳсентăрансемпе чĕрчунсем хушшинче тăракан чĕрĕ çутçанталăкăн патшалăхĕ.
Кăмпа пур биологи шайĕче те — шывра, типĕ çĕр çинче тата сывлăшра – тĕл пулать. Вăл биосферăра паллă вырăн йышăнать, пур органикăллă материалсене те аркатать, çавăнпа чылай кăмпа хуçалăха пысăк сăтăр тăвать. Нумай кăмпа ӳсентăрансемпе чĕрчунсен (çыншăн та) паразичĕ шутланать, хăрушă чирсем сарать. Кăмпан тĕрлĕ тĕсĕсемпе хуçалăхра тата медицинăра усă кураççĕ.
Пур кăмпа гетеротрофлă организм пулать. Минерал япалисене кăмпа йĕри-таврари хутлăхран «туянать», çапах та органика япалине кăмпа хатĕррине çеç илет. Мĕнле çимĕç япали кăмпана кирлĕ, çавăнта унăн тĕсĕ тымар ярать. Кăмпа çимĕçĕн пысăк пĕрчисене çăтаймасть, шĕвек япаласене çеç хăйĕн кĕлетки çийĕ витĕр ĕмсе илме пултарать, çакăн чух мицели пысăк лаптăклă пулни питĕ пайталлă пулса тухать.
Кăмпа малтан таврари çимĕçлĕ хутлăха ферментсем уйăрса кăларать, вĕсем полимерсене ĕмсе илме юрăхлă мономерсене çити салатать., в цитоплазму. Хăш кăмпасем çимĕçе йӳçтерекен ферментсен пур тĕсĕсем — белоксене аркатакан протеазсем; çăва аркатакан липазсем; полисахаридсене аркатакан карбогидразы, çапла ĕнтĕ кăмпасем куллен пурнăçра кăмпасем кирек епле субстрат çинче çитĕнме пултарать. Урăх кăмпасем хăйсене кирлĕ ферментсене хатĕрлесе кăлараççĕ те килĕшӳллĕ япаласемлĕ субстрата йышăнаççĕ.
Кăмпа (Fungi е Mycota) — эукариотлă организмсене пĕрлештерекен, ӳсентăрансемпе чĕрчунсем хушшинче тăракан чĕрĕ çутçанталăкăн патшалăхĕ.
Кăмпа пур биологи шайĕче те — шывра, типĕ çĕр çинче тата сывлăшра – тĕл пулать. Вăл биосферăра паллă вырăн йышăнать, пур органикăллă материалсене те аркатать, çавăнпа чылай кăмпа хуçалăха пысăк сăтăр тăвать. Нумай кăмпа ӳсентăрансемпе чĕрчунсен (çыншăн та) паразичĕ шутланать, хăрушă чирсем сарать. Кăмпан тĕрлĕ тĕсĕсемпе хуçалăхра тата медицинăра усă кураççĕ.
Козу карындар (лат. Fungi, Mycota же Мусеtalia) — тирүү организмдердин чоң тобу; жөнөкөй түзүлүштүү, хлорофиллсиз, тез өсүүчү, фотосинтези жок, даяр органикалык заттарга муктаж, осмотрофтуу гетеротроф организмдер.
Көпчүлүк Козу карындардын вегетация денеси мицелий түрүндө ичке, узунунан өсүп бутактануучу жипчелерден (гифтерден) же бүчүрлөө жолу менен көбөйүүчү тоголок, жумуру клеткалардан (ачыткы козу карын), эң жөнөкөйлөрүнүкү кабыксыз протоплазмадан турат. Козу карындар бир клеткалуу (жөнөкөй) жана көп клеткалуу (татаал) болуп бөлүнөт. Клеткасы целлюлоза, хитинден турган калың кабык менен капталган. Козу карындарда вегетация денесинен (мицелийден) башка тукумдук дене пайда болот да, андан споралар калыптанат. Көбүнчө жыныссыз жол менен көбөйөт. Жыныс жолу менен көбөйүүсү споралар аркылуу жүрөт. Споралар бир же көп клеткадан туруп, түрдүү формада жана түстө болот. Азык субстратына жараша мителер, сапрофиттер жана симбионтторго бөлүнөт. Мителери (грибоктор) адам, айбанат жана өсүмдүктөрдүн оорусун козгойт. Сапрофиттер өлгөн ткандын органикалык заттары менен азыктанат. Симбионттор гүлдүү өсүмдүктөрдүн тамыры мн микоризаны, балырлар менен бирге жашап, эңилчектерди пайда кылат. Табиятта көпчүлүк козу карындар узакка жашай албайт. Мицелийи бир нече суткада өөрчүп, спораны пайда кылат да, өзүнүн өсүшүн токтотот. Көп жылдык мицелийлүү Козу карындар да бар. Көбүнүн споралары кургакта ондогон жылдар тиричиликке жөндөмдүүлүгүн сактайт. Козу карындар царствосу 3 бөлүмдөн турат. Кадимки Козу карындардын 4 классы (фикомицеттер, аскомицеттер, базидиомицеттер жана жетилген козу карындар), 100 миңден ашык түрү бар. Кыргызстанда Козу карындардын 2100дөн ашык түрү белгилүү, андан ичкери тамак-аш катары колдонулуучу 98 түрү аныкталган. Козу карындардын көбү өсүмдүк илдетин, айрымдары адам ооруларын (таз, трихофития, кандидомикоз жана башкалар) пайда кылат. Айрымдарынан витамин, антибиотик, лимон кислотасы жана башкалар алынат. Ачыткы козу карындар нан, пиво ачытууда керектелет. Уу бөлүп чыгаруучулары да бар. Айрым түрү жыгач курулуштарын бузат, сактаган мөмөлөрдү, техникалык өсүмдүктөрдү чиритет.
Пангт (лат. Fungi эли Mycota) — те биологиянь царствосьэрямонь пертпельксенть, кона пурнавты эукариотической организматнень, конататнень эйсэ ули кода кстыень, истя ракшатнень пелькснень.
Пангтнэ аштить эрьва кодамо биологическоень пелькстнэсэ — ведьсэ, модасо ды коштсо. Пангтнэ налксить эрявикс тев биосферасо, явовтыть эрьвакодат органикат, секс пангтнэ улить вардонь зыянонь теиця, конат кандыть пек покш зыян.
Ламовикс пангтнэ улить кстыень ды ракшань (ломаненьгак) паразитекс, конат кандыть ды тердить зыянонь ормалгадомат. Кона-кона пангтнэнь эйстэ ломаньтне саить лезе кудоютконь ды шумбрачинь целекс-смустекс.
Тэллэйдэр (лат. Fungi эбэтэр Mycetalia) диэн эукариот организмнар хоруоллуктара.
Барыта 100 тыһыынча кэриҥэ көрүҥ киирэр, сорох дааннайдарынан балтараа мөлүйүөнтэн тахса көрүҥ.
Тэллэйдэр органиканнан аһылыктаналлар, ол аата үүнээйилэр уонна харамайдар сэймэктэринэн эбэтэр ардыгар тыыннаах сааныктарынан (килиэккэлэринэн). Тэллэй этэ-сиинэ сип-синньигэс гиф диэн ааттанар саптартан турар. Грибница (тэллэй сир аннынан тарҕанар силиһэ) эмиэ гифтартан турар. Гифтар туох баар иэннэринэн иҥэмтэлээх эттиктэри иҥэринэллэр. Аһыыр ньымаларынан тэллэйдэр харамайдартан да, үүнээйилэртэн да атыннар.
Тэллэйдэр хоруоллуктара икки хоруоллук үөдүҥүттэн турар: Слизевиктар (Миксомицеталар) уонна Дьиҥнээх тэллэйдэр. Дьиҥнээх тэллэйдэр Алын уонна Үрдүкү тэллэйдэргэ арахсаллар.
Арассыыйа микологтара үксүлэрэ тутуһар[1] классификациялара маннык.
Хоруоллук аҕыс салааҕа арахсар:
ढुसी (भुवा, झुस वा ढुँडी, अङ्ग्रेजी : Fungi) पशु र वन्स्पति वर्गमा नपर्ने, चीसो लागेर चीजबीज सड्दा उम्रने वा ढुस्स फुलेको देखिने सेतो खालको जीव हो । ढुसी फन्जाइ जगत्मा पर्छ, जसमा पीठो जस्तो देखिने पीठो ढुसी, च्याउ, बोटबिरुवामा पर्ने ढुसी, यिष्टलगायत एक लाख भन्दा बढी प्रजाति पर्छन् । अहिलेसम्म थाहा लागे अनुसार लगभग १०० प्रकारका फन्जाइले मात्र मानिस र जनावरलाई बिरामी बनाउँछन् ।
ढुसीको जीवनचक्र सूक्ष्म बीजाणुबाट सुरु हुन्छ। यी बीजाणु हावामा तैरिंदै एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा पुग्छन् र खानेकुरा, तापक्रम, आद्रता जस्ता कुरा अनुकूल छ भने तुरुन्त अङ्कुराउँछन्, आगोजस्तो देखिने यी टुसालाई च्याउबरेसा -हाइफा) भनिन्छ। धेरै च्याउबरेसा मिलेर मसिनो भुवाजस्तो देखिने च्याउबजाल (हाइफेलियम) बन्छ। यही च्याउबजाल नै नाङ्गो आँखाले पनि देख्न सकिने ढुसी हो। पाउरोटीमा पर्ने ढुसीलाई रिजोपस स्टोलोनिफर भनिन्छ। पाउरोटीमा देखिने स-साना काला धब्बा वास्तवमा ढुसीका बीजाणु थैली -स्पोरान्जिया) हुन्। अनौठो त एउटा मात्र धब्बामा ५० हजार भन्दा बढी बीजाणु रहेका हुन्छन्। अनि केही दिनभित्रै एउटा बीजाणुले करोडौं नयाँ बीजाणु उत्पादन गर्न सक्षम हुन्छन्। जंगलको काठ/मुढामा सजिलै ढुसी पलाएझैं वातावरण अनुकूल भएका किताव, जुत्ता, भित्ता जहाँसुकै खुसी पलाईहाल्छ।
वैज्ञानिक अलेक्जेन्डर फ्लेमिङले सन् १९२८मा हरियो ढुसीमा कीटाणुनाशक शक्ति हुँदोरहेछ भन्ने कुरा पत्ता लगाए पछि 'पेन्सिलियम नोटाटम' नाउँ दिइएको यो ढुसी मानिस र जनावरका लागि वरदान सावित भयो। किनकि यो अनुसन्धानको परिणाम स्वरूप पेन्सिलिनको जन्म भयो जसलाई वर्तमान युगमा सबैभन्दा धेरै जीवन बचाउन सफल औषधि भन्ने नाम दिइएको छ। यस खोजको लागि फ्लेमिङ र तिनका सहकर्मी होवार्ड फ्लोरे र अर्नस्ट चेनलाई सन् १९४५मा चिकित्साशास्त्रका लागि नोवेल पुरस्कार प्रदान गरियो। त्यस बेलादेखि आजसम्म, ढुसीको उपयोग गरेर अरु पनि थुप्रै औषधि तयार पारिएका छन्। जस्तै, रगत जम्ने, माइग्रेन र पार्किन्सन्स रोगका औषधि।
विशेषगरी हामीले खाने विभिन्न थरिका चीजको आ-आफ्नै खालको स्वाद हुनुमा 'पेन्सिलियम' नामक ढुसीका विभिन्न प्रजातिको हात छ । कुनै खास प्रजातिको अङ्गुरमा ठिक्क मात्रामा ढुसी पलाएपछि टिपेर त्यसबाट मीठो वाइन बनाइन्छ। 'बोट्राटिस सिनेरा' नामको ढुसीले अङ्गुरमा गुलियोपनको मात्रा बढाइदिन्छ र वाइनलाई स्वादिलो बनाउँछ। छिप्पाएर राखिएको वाइनलाई स्वादको पराकाष्ठमा पुर्याउने काम पनि 'क्लाडोस्पोरियम सिल्लार' ढुसीले गर्छ। भात पकाएर १५/२० दिन छिप्पाएर राखेर बनाइने जाँड -छ्याङ्ग) पनि एक प्रकारको ढुसीको कारण बन्छ।
केही वैगुणी ढुसीले लामो इतिहास बोकेका छन्। ईशापूर्व छैटौं शताब्दीमा अश्शुरीले आफ्ना शत्रुको इनारको पानीलाई विषालु बनाउन 'क्लाभिसेप्स पुर्पुरेआ' नामक ढुसी प्रयोग गर्थे। यसलाई प्राचीन जैविक हतियार भन्दा पनि फरक पर्दैन। सन् ५०० देखि १,५०० सम्मको अवधिमा गहुँको एक प्रजातिमा ढुसीले गर्दा थुप्रै मानिसलाई छारे रोग, शरीर भतभती पोल्ने, शरीरको मासु कुहिने र मानसिक शक्ति गुमाउने रोगले सताएको थियो।
क्यान्सर गराउने सबैभन्दा खतरनाक तत्त्व एफ्लाटाक्सिन हो तर यसको जननी पनि ढुसी नै हो एक अध्ययनअनुसार एसियाली मुलुकमा एफ्लाटाक्सिनको कारण बर्सेनि ५० हजारको मृत्यु हुने गर्दछ। दम जस्ता फोक्सोसम्बन्धी रोग हुने, एजर्जी भएका, रसायन प्रति तुरुन्तै प्रतिक्रिया देखाइहाल्ने, रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका अनि एकैचोटि धेरै ढुसीको सम्पर्कमा आउने कृषकलाई भने यसले नराम्रो असर गर्न सक्छ। बालक र बूढाबूढीलाई पनि ढुसीले सजिलै असर गर्न सक्छ। अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित स्वास्थ्य सेवा विभागका अनुसार ढुसीले गर्दा छाति घ्यार घ्यार हुने, सास फेर्न गाह्रो देखिने, नाक बन्द हुने र पिनासले सताउने, आँखा पोल्ने, सुख्खा खोकी लाग्ने, नाक र घाँटी पोल्ने, छालामा डाबर देखिने वा चिलाउने आदी लक्षण देखिन सक्ने बताएका छन्।
ढुसी (भुवा, झुस वा ढुँडी, अङ्ग्रेजी : Fungi) पशु र वन्स्पति वर्गमा नपर्ने, चीसो लागेर चीजबीज सड्दा उम्रने वा ढुस्स फुलेको देखिने सेतो खालको जीव हो । ढुसी फन्जाइ जगत्मा पर्छ, जसमा पीठो जस्तो देखिने पीठो ढुसी, च्याउ, बोटबिरुवामा पर्ने ढुसी, यिष्टलगायत एक लाख भन्दा बढी प्रजाति पर्छन् । अहिलेसम्म थाहा लागे अनुसार लगभग १०० प्रकारका फन्जाइले मात्र मानिस र जनावरलाई बिरामी बनाउँछन् ।
फफूंद या कवक एक प्रकार के जीव हैं जो अपना भोजन सड़े गले म्रृत कार्बनिक पदार्थों से प्राप्त करते हैं। ये संसार के प्रारंभ से ही जगत में उपस्थित हैं। इनका सबसे बड़ा लाभ इनका संसार में अपमार्जक के रूप में कार्य करना है। इनके द्वारा जगत में से कचरा हटा दिया जाता है।[1]
कवक (फंगस, Fungus) जीवों का एक विशाल समुदाय है जिसे साधारणतया वनस्पतियों में वर्गीकृत किया जाता है। इस वर्ग के सदस्य पर्णहरिम (chlorophyll) रहित होते हैं और इनमें प्रजनन बीजाणुओं (spore) द्वारा होता है। ये सभी सूकाय (thalloid) वनस्पतियाँ हैं, अर्थात् इनके शरीर के ऊतकों (tissues) में कोई भेदकरण नहीं होता; दूसरे शब्दों में, इनमें जड़, तना और पत्तियाँ नहीं होतीं तथा इनमें अधिक प्रगतिशील पौधों की भाँति संवहनीयतंत्र (vascular system) नहीं होता। पहले इस प्रकार के सभी जीव एक ही वर्ग कवक के अंतर्गत परिगाणित होते थे, परंतु अब वनस्पति विज्ञानविदों ने कवक वर्ग के अतिरिक्त दो अन्य वर्गों की स्थापना की है जिनमें क्रमानुसार जीवाणु (bacteria) और श्लेष्मोर्णिका (slime mold) हैं। जीवाणु एककोशीय होते हैं जिनमें प्रारूपिक नाभिक (typical nucleus) नहीं होता तथा श्लेष्मोर्णिक की बनावट और पोषाहार (, nutrition) जंतुओं की भाँति होता है। कवक अध्ययन के विज्ञान को कवक विज्ञान (mycology) कहते हैं।
कुछ लोगों का मत है कि कवक की उत्पत्ति शैवाल (algae) में पर्णहरिम की हानि होने से हुई है। यदि वास्तव में ऐसा हुआ है तो कवक को पादप सृष्टि (Plant kingdom) में रखना उचित ही है। दूसरे लोगों का विश्वास है कि इनकी उत्पत्ति रंगहीन कशाभ (flagellata) या प्रजीवा (protozoa) से हुई है जो सदा से ही पर्णहरिम रहित थे। इस विचारधारा के अनुसार इन्हें वानस्पतिक सृष्टि में न रखकर एक पृथक सृष्टि में वर्गीकृत किया जाना चाहिए।
वास्तविक कवक के अंतर्गत कुछ ऐसी परिचित वस्तुएँ आती हैं, जैसे गुँधे हुए आटे (dough) से पावरोटी बनाने में सहायक एककोशीय खमीर (yeast), बासी रोटियों पर रूई की भाँति उगा फफूँद, चर्म को मलिन करनेवाले दाद के कीटाणु, फसल के नाशकारी रतुआ तथा कंडुवा (rust and smut) और खाने योग्य एव विषैली कुकुरमुत्ते या खुंभियाँ ] को मलिन करनेवाले दाद के कीटाणु, फसल के नाशकारी रतुआ तथा कंडुवा (rust and smut) और खाने योग्य एव विषैली कुकुरमुत्ते या खुंभियाँ
कवक की जातियों की संख्या लगभग 80 से 90 हजार तक है। संभवत: कवक सबसे अधिक व्यापक हैं। जलीय कवक में एकलाया (Achlaya), सैप्रोलेग्निया (Saprolegnia), मिट्टी में पाए जानेवाले म्यूकर (Mucor), पेनिसिलियम (Penicillium), एस्परजिलस (Aspergillus), फ़्यूज़ेरियम (Fusarium) आदि; लकड़ी पर पाए जानेवाले मेरूलियस लैक्रिमैंस (Merulius lachrymans); गोबर पर उगनेवाले पाइलोबोलस (Pilobolus) तथा सॉरडेरिया (Sordaria); वसा में उगनेवाले यूरोटियम (Eurotium) और पेनिसिलियम की जातियाँ हैं। ये वायु तथा अन्य जीवों के शरीर के भीतर या उनके ऊपर भी पाए जाते हैं। वास्तव में विश्व के उन सभी स्थानों में कवक की उत्पत्ति हो सकती है जहाँ कहीं भी इन्हें कार्बनिक यौगिक की प्राप्ति हो सके। कुछ कवक तो लाइकेन (lichen) की संरचना में भाग लेते हैं जो कड़ी चट्टानों पर, सूखे स्थान में तथा पर्याप्त ऊँचे ताप में उगते हैं, जहाँ साधारणतया कोई भी अन्य जीव नहीं रह सकता।
कवक की अधिकाधिक वृद्धि विशेष रूप से आर्द्र परिस्थितियों में, अँधेरे में या मंदप्रकाश में होती है। इसीलिए छत्रक अधिक संख्या में आर्द्र और उष्ण तापवाले जंगलों में उगते हैं।
कुछ एककोशिकीय जातियों, उदाहरणार्थ खमीर, के अतिरिक्त अन्य सभी जातियों का शरीर कोशिकामय होता है, जो सूक्ष्मदर्शीय ((माइक्रोस्कोपिक)) रेशों से निर्मित होता है और जिससे प्रत्येक दिशा में शाखाएँ निकलकर जीवाधार (substratum) के ऊपर या भीतर फैली रहती हैं। प्रत्येक रेशे को कवकतंतु (hypha) कहा जाता है और इन कवकतंतुओं के समूह को कवकजाल (mycelium) कहते हैं। प्रत्येक कवकतंतु एक पतली, पारदर्शी नलीय दीवार का बना होता है जिसमें जीवद्रव्य का एक स्तर होता है या जो जीवद्रव्य से पूर्णतया भरा होता है। ये शाखी या अशाखी रहते हैं और इनकी मोटाई 0.5 माइक्रान से लेकर 100 माइक्रान तक होती है (1 माइक्रान = एक मिलीमीटर का हजारवाँ भाग)।
जीवद्रव्य या तो अटूट पूरे कवकतंतु में फैला रहता है जिसमें नाभिक (nucleus) बिना किसी निश्चित व्यवस्था के बिखरे रहते हैं, अन्यथा कवकतंतु दीवारों का पट (septum) द्वारा विभाजित रहते हैं जिससे संरचना बहुकोशिकीय होती है। पहली अवस्था को बहुनाभिक (coenocytic) तथा दूसरी को पटयुक्त (septate) अवस्था कहते हैं। प्रत्येक कोशिका में एक, दो या अधिक नाभिक हो सकते हैं।
अधिकांश कवक के तंतु रंगहीन होते हैं, किंतु कुछ में ये विभिन्न रंगों से रँगे होते हैं।
साधारण कवक का शरीर ढीले कवकतंतुओं से निर्मित होता है किंतु कुछ उच्च कवकों के जीवनवृत्त की कुछ अवस्थाओं में उनसे कवकजाल घने होकर सघन ऊतक बनाते हैं जिसे संजीवितक (plectenchyma) और कूटजीवितक (preudoparenchyma)।
दीर्घितक ढीला ऊतक होता है, जिसमें प्रत्येक कवकतंतु अपना अपनत्व बनाए रखता है। कूटजीवितक में सूत्र काफी घने होते हैं तथा वे अपना ऐकात्म्य खो बैठते हैं और काटने पर उच्चवर्गीय पौधों के जीवितक कोशों (Parenchyma cells) के समान दिखाई पड़ते हैं। इन ऊतकों से विभिन्न प्रकार के वानस्पतिक और प्रजनन विन्यास (reproductive structure) का निर्माण होता है।
कवक की बनावट चाहे कितनी ही जटिल क्यों न हो, पर वे सभी कवकतंतुओं द्वारा ही निर्मित होते हैं। ये तंतु इतने सघन होते हैं कि वे ऊतक के रूप में प्रतीत होते हैं, किंतु कवकों में कभी भी वास्तविक ऊतक नहीं होता।
कुछ जातियों को छोड़कर कवकों की कोशिकाभित्तियों की रासायनिक व्याकृतियाँ (chemical composition) विभिन्न जातियों में भिन्न-भिन्न होती हैं। कुछ जातियों की कोशिकाभित्तियों में सेलुलोस या एक विशेष प्रकार का कवक सेल्यूलोस पाया जाता है तथा अन्य जातियों में काइटिन (chitin) कोशिकाभित्ति के निर्माण के लिए मुख्य रूप से उत्तरदायी होता हैं। कई कवकों में कैलोस (callose) तथा अन्य कार्बनिक पदार्थ भी कोशिकाभित्ति में पाए गए हैं।
कवकतंतु में नाभिक के अतिरिक्त कोशिकाद्रव्य (cytoplasm) तैलविंदु तथा अन्य पदार्थ उपस्थित रहते हैं, उदाहरणार्थ कैल्सियम ऑक्सलेट, (calcium oxalate) के रवे, प्रोटीन कण इत्यादि। प्रत्येक जाति में प्रोटोप्लास्ट (protoplast) हरिमकणक (chloroplast) रहित होता है। यद्यपि कोशिकाओं में स्टार्च का अभाव होता है, तथापि एक दूसरा जटिल पौलिसैकेराइड ग्लाईकोजन (polysaccharide glycogen) पाया जाता है।
पर्णहरिम की अनुपस्थिति के कारण कवक कार्बन डाइ-ऑक्साइड और जल द्वारा कार्बोहाइड्रेट निर्मित करने में असमर्थ होते हैं। अत: अपने भोज्य पदार्थो की प्राप्ति के लिए अन्य वनस्पतियों, जंतुओं तथा उनके मृत शरीर पर ही आश्रित रहते हैं। इनकी जीवनविधि और संरचना इसी पर आश्रित हैं। यद्यपि कवक कार्बन डाइ-ऑक्साइड से शर्करा निर्मित करने में पूर्णतया असमर्थ होते हैं तथापि ये साधारण विलेय शर्करा से जटिल कार्बोहाइड्रेट का संश्लेषण कर लेते हैं, जिससे इनकी कोशिकाभित्ति (cell wall) का निर्माण होता है। यदि इन्हें साधारण कार्बोहाइड्रेट और नाइट्रोजन यौगिक (nitrogenous compound) दिए जाएँ तो कवक इनसे प्रोटीन और अंतत: (protoplasm) निर्मित कर लेते हैं।
मृतोपजीवी (saprophyte) के रूप में कवक या तो कार्बनिक पदार्थों, उत्सर्जित पदार्थ (waste product) या मृत ऊतकों को विश्लेषित करके भोजन प्राप्त करते हैं। परजीवी (parasite) के रूप में कवक जीवित कोशों पर आश्रित रहते हैं। सहजीवी (symbiont) के रूप में ये अपना संबंध किसी अन्य जीव से स्थापित कर लेते हैं, जिसके फलस्वरूप इस मैत्री का लाभ दोनों को ही मिल जाता है। इन दिनों प्रकार की भोजनरीतियों के मध्य में कुछ कवक आते हैं जो परिस्थिति के अनुसार अपनी भोजनप्रणाली बदलते रहते हैं।
विभिन्न कवकों के लिए विभिन्न खाद्य सामग्री की आवश्यकता होती है। कुछ कवक सर्वभोजी होते हैं तथा किसी भी कार्बनिक पदार्थ से अपना भोजन प्राप्त कर सकते हैं, जैसे ऐस्परजिलस (Aspergillus) और पेनिसिलियम। अन्य कवक अपने भोजन में विशेष दुस्तोष्य होते हैं। कुछ सदा पराश्रयी के पोषण के लिए जीवित प्रोटोप्लाज़्म की ही नहीं वरन् किसी विशेष जाति के आधार की भी आवश्यकता होती हैं।
मृतोपजीवी (saprophyte) कवक के कवकतंतु आधार के निकट संस्पर्श में आकर अपना भोजन अपने रेशों की दीवार से विसरण (diffusion) द्वारा प्राप्त करते हैं।
पराश्रयी (parasite) कवक जंतुओं और वनस्पतियों की कोशिकाओं से पोषित होते हैं और इस प्रकार ये अपने पोषक को हानि पहुँचाने हैं, जिसके कारण वनस्पतियों एवं जंतुओं में व्याधियाँ उत्पन्न होती हैं। कवकजाल प्राय: पोषकों के धरातल पर अथवा पोषकों के भीतरी स्थानों में अंत: कोशिका (intercellular) या पोषकों के कोशों को छेदकर (intracellular) उगते हैं कवकतंतु के अग्रभाग से एक प्रकार के एंज़ाइम (enzyme) का स्राव होता है जिससे इन्हें कोशकाभित्ति के बेधन तथा विघटन में सहायता प्राप्त होती है। अंत: कोशिकतंतु एक विशेष प्रकर की शाखाओं को पोषक कोशिकाओं में भेजते हैं जिन्हें आशोषांग (haustoria) कहते हैं। ये आशोषांग अति सूक्ष्म छिद्रों द्वारा कोशिकाभित्ति (cell wall) में प्रवेश करते हैं। ये विशेषित अवशोषक अंग (absorbing organs) होते हैं, जो विभिन्न जातियों में विभिन्न प्रकार के होते हैं। जंतुओं में पाए जानेवाले पराश्रयी कवकों में अवशोषकांग नहीं पाए गए हैं।
सदा पराश्रयी (obligate parasite) अपना भोजन कोशिकाओं के जीवित जीवद्रव्य से ही प्राप्त करते हैं, किंतु वैकल्पिक पराश्रयी (facultative parasite) अधिकतर पराश्रयी जीवन व्यतीत करते हैं परंतु कभी-कभी मृतोपजीवी रूप से भी अपना भोजन प्राप्त करते हैं।
दक्षिणी अफ्रीका में कुछ चींटियाँ तथा दीमकें कवकों का केवल आहार ही नहीं करतीं वरन् उनको उगाती भी हैं। ये जीव विशेष प्रकार के कार्बनिक पदार्थो को इकट्ठा कर अपने घोसलों में बिछाते हैं जिनपर कवक अच्छी तरह उग सकें। कुछ दशाओं में ये कवकों का रोपण करते हैं। विद्वानों का ऐसा विचार है कि एक जाति की चींटी अपना विशेष कवक उत्पन्न करती हैं।
.jpg)
.jpg)
_Fuckel_206884.jpg)
_mycelium_on_coffee_grounds.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|accessdate= में तिथि प्राचल का मान जाँचें (मदद) फफूंद या कवक एक प्रकार के जीव हैं जो अपना भोजन सड़े गले म्रृत कार्बनिक पदार्थों से प्राप्त करते हैं। ये संसार के प्रारंभ से ही जगत में उपस्थित हैं। इनका सबसे बड़ा लाभ इनका संसार में अपमार्जक के रूप में कार्य करना है। इनके द्वारा जगत में से कचरा हटा दिया जाता है।
कवक (फंगस, Fungus) जीवों का एक विशाल समुदाय है जिसे साधारणतया वनस्पतियों में वर्गीकृत किया जाता है। इस वर्ग के सदस्य पर्णहरिम (chlorophyll) रहित होते हैं और इनमें प्रजनन बीजाणुओं (spore) द्वारा होता है। ये सभी सूकाय (thalloid) वनस्पतियाँ हैं, अर्थात् इनके शरीर के ऊतकों (tissues) में कोई भेदकरण नहीं होता; दूसरे शब्दों में, इनमें जड़, तना और पत्तियाँ नहीं होतीं तथा इनमें अधिक प्रगतिशील पौधों की भाँति संवहनीयतंत्र (vascular system) नहीं होता। पहले इस प्रकार के सभी जीव एक ही वर्ग कवक के अंतर्गत परिगाणित होते थे, परंतु अब वनस्पति विज्ञानविदों ने कवक वर्ग के अतिरिक्त दो अन्य वर्गों की स्थापना की है जिनमें क्रमानुसार जीवाणु (bacteria) और श्लेष्मोर्णिका (slime mold) हैं। जीवाणु एककोशीय होते हैं जिनमें प्रारूपिक नाभिक (typical nucleus) नहीं होता तथा श्लेष्मोर्णिक की बनावट और पोषाहार (, nutrition) जंतुओं की भाँति होता है। कवक अध्ययन के विज्ञान को कवक विज्ञान (mycology) कहते हैं।
कुछ लोगों का मत है कि कवक की उत्पत्ति शैवाल (algae) में पर्णहरिम की हानि होने से हुई है। यदि वास्तव में ऐसा हुआ है तो कवक को पादप सृष्टि (Plant kingdom) में रखना उचित ही है। दूसरे लोगों का विश्वास है कि इनकी उत्पत्ति रंगहीन कशाभ (flagellata) या प्रजीवा (protozoa) से हुई है जो सदा से ही पर्णहरिम रहित थे। इस विचारधारा के अनुसार इन्हें वानस्पतिक सृष्टि में न रखकर एक पृथक सृष्टि में वर्गीकृत किया जाना चाहिए।
वास्तविक कवक के अंतर्गत कुछ ऐसी परिचित वस्तुएँ आती हैं, जैसे गुँधे हुए आटे (dough) से पावरोटी बनाने में सहायक एककोशीय खमीर (yeast), बासी रोटियों पर रूई की भाँति उगा फफूँद, चर्म को मलिन करनेवाले दाद के कीटाणु, फसल के नाशकारी रतुआ तथा कंडुवा (rust and smut) और खाने योग्य एव विषैली कुकुरमुत्ते या खुंभियाँ ] को मलिन करनेवाले दाद के कीटाणु, फसल के नाशकारी रतुआ तथा कंडुवा (rust and smut) और खाने योग्य एव विषैली कुकुरमुत्ते या खुंभियाँ
बुरशीचे म्हणजे युकेरियोटिक सजीवांच्या गटाचा एक सदस्य आहे. ज्यामध्ये यीस्टस आणि मोल्डस तसेच अधिकपरिचित मशरूम सारख्या सूक्ष्मजीवांचा समावेश आहे. या जीवांचे राज्य, बुरशी म्हणून वर्गीकरण केले जाते.जे वनस्पती आणि प्राण्यांच्या इतर युकेरियोटिक जीवनापेक्षा वेगळे आहे.
बुरशी अन्नासाठी दुसर्यांवर अवलंबून असणारी मृतोपजीवी सजीव आहे.
एक बुरशी म्हणजे युकेरियोटिक सजीवांच्या मोठ्या गटाचा कोणताही सदस्य असतो ज्यामध्ये यीस्ट आणि मोल्ड्स सारख्या सूक्ष्मजीव समाविष्ट असतात, तसेच अधिक परिचित मशरूम असतात. बुरशीचे राज्य म्हणून वर्गीकृत केले गेले आहे जे वनस्पती आणि प्राणी यांच्यापासून वेगळे आहे. बुरशीच्या अभ्यासासाठी समर्पित जीवशास्त्राची अनुशासन मायकोलॉजी म्हणून ओळखली जाते, जी अनेकदा वनस्पतिशास्त्राची शाखा म्हणून ओळखली जाते, जरी अनुवंशिक अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की बुरशी वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहेत.
पूर्वी,मायकोलॉजी ही वनस्पतिशास्त्राची एक शाखा मानली जात होती, परंतु आता हे ज्ञात आहे की बुरशी हे आनुवंशिकदृष्ट्या वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहे. निरीक्षणानंतर लक्षात आले की, हा जीव नाश पावणार्य जीवांवरच जगतो आणि त्यात वनस्पतीं प्रमाणे त्यात हरितद्रव्य नाही.म्हणून बुरशी हा गट वर्गीकरण शास्त्राला पडलेले एक कोडे आहे. बुरशीच्या सुमारे एक लाख जाती ज्ञात आहेत. बुरशीच्या अभ्यासाला कवकविज्ञान (मायकॉलॉजी) असे म्हणतात.
जगभरात विपुल प्रमाणात, बुरशीच्या बहुतेक संरचनां लहान आकारांमुळे आणि मातीमध्ये किंवा मृत पदार्थांवरील गुप्त गूढ जीवनशैलीमुळे विसंगत आहेत.बुरशीमध्ये वनस्पती, प्राणी किंवा इतर बुरशीचे चिन्ह आणि परजीवी समाविष्ट आहेत.बुरशी एकतर मशरूम किंवा मोल्ड हे फळ म्हणून देतात हे लक्षात येते.सेंद्रिय पदार्थाच्या विघटनात बुरशी मूलभूत भूमिका बजावते.तसेच बुरशीच्या पौष्टिकचक्र आणि वातावरणातील बदलत्या भूमिका आहेत.
ते मशरूम आणि कंदच्या स्वरूपात मानवी अन्नाचा थेट स्त्रोत म्हणून दीर्घकाळापासून वापरला जात आहे; भाकरीवर खमीर घालण्याचे काम करणारा म्हणून;आणि विविध खाद्य उत्पादन अंबावण्यासाठी, जसे की वाईन, बियर आणि सोया सॉस यामध्ये वापरला जातो.१९४० पासून, बुरशी प्रतिजैविकांच्या निर्मितीसाठी वापरली जात आहे.अलीकडेच, बुरशीद्वारे निर्मित होणाऱ्या विविध एंजाइम औद्योगिक आणि डिटर्जंट्समध्ये वापरले जातात आहे.बर्याच प्रजाती मायकोटॉक्सिन नावाच्या बायोएक्टिव्ह संयुगे तयार करतात. जसे की अल्कलॉइड्स आणि पॉलीकेटीड्स, जी मनुष्यासह प्राण्यांसाठी विषारी आहेत. काही प्रजातींच्या फलदायक रचनांमध्ये सायकोट्रॉपिक संयुगे असतात आणि ते मनोरंजन किंवा पारंपारिक आध्यात्मिक समारंभात सेवन केले जाते.बुरशी उत्पादित साहित्य आणि इमारती तोडू शकते,आणि मानव आणि इतर प्राण्यांचे महत्त्वपूर्ण रोगजनक बनतात. बुरशीजन्य रोग किंवा अन्न बिघडल्यामुळे पिकांच्या तोट्याचा मानवी अन्न पुरवठा आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थांवर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
वनस्पती, जीवाणू आणि काही प्रतिरोधकांपासून वेगळ्या राज्यात बुरशी घालणारे एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांच्या पेशीच्या भिंतींमध्ये चिटिन आहे.प्राण्यांप्रमाणेच, बुरशी हे देखील परपोषी जीवाश्म आहेत. ते विरघळलेल्या रेणूंचे शोषण करून, विशेषत: त्यांच्या वातावरणात पाचक द्रव्य शोषून त्यांचे अन्न घेतात.बुरशी प्रकाशसंश्लेषण करू शकत नाही.
बुरशीचा आढळ आणि विस्तार जवळजवळ सर्वत्र दिसून येतो. वाळवंट, बर्फाच्छादित प्रदेश, तसेच खोल समुद्र अशा प्रतिकूल परिस्थितीतही बुरशीची वाढ होते.
बुरशीचा उपयोग मानवाला पुरातन काळापासून ज्ञात आहे. दारू बनवण्याची क्रिया पूर्णतः बुरशीच्या आंबण्यावर (Fermentation) अवलंबून असते. ब्रेड वा बेकरीचे पदार्थ बनवण्यासाठी यीस्ट वापरले जाते तो एक बुरशीचाच प्रकार आहे. औषधे बनवण्यासाठी बुरशीचा वापर होतो. अळंबी प्रकारातील बुरशी खाण्यासाठी वापरली जाते. ही बुरशी चवीला रुचकर असते. निसर्गातील क्लिष्ट घटकांचं विघटन करून जमिनीला पोषक द्रव्ये परत मिळवण्यास बुरशीची मोठी मदत आहे. अन्नसाखळीचे चक्र बुरशीमुळेच पूर्ण होते.निसर्गाच्या अन्नसाखळीत बुरशी सफाईकामगार म्हणून काम करते. टाकाऊ घटकांचे विघटन करण्याबरोबरच नैसर्गिक बीजारोपण प्रक्रियेत तिचा मोलाचा वाटा असतो. जंगलात, गवताळ प्रदेशात वनस्पती वाचण्यास बुरशीचा आधार असतो. वनस्पतींच्या बिया मातीमध्ये पडल्यानंतर हवेतील आर्द्रतेतून त्यांच्यावर बुरशीचे कवच तयार होते. बियांना आवश्यक असलेले प्रोटीन्सही बुरशीच देते. पावसाळ्यात या बिया रुजतात आणि रोपे येतात. मानवी आरोग्याच्या दृष्टीनेही बुरशी ही संजीवनी आहे. सर्दी, तापापासून ते कर्करोग, एड्स अशा गंभीर आजारांवर नियंत्रण ठेवण्याचे गुणधर्म या घटकामध्ये आहेत.
भारतातील आदिवासींना अनेक बुरशींचे गुणधर्म पूर्वजांकडून आलेल्या ज्ञानामुळे माहिती आहेत. हवामान बदलामुळे येणारा ताप, सर्दीखोकला, कावीळ, पित्त अशा आजारांबरोबरच जखमी बरी करण्यासाठी, भाजलेले वण घालविण्यासाठी ते विविध प्रकारच्या बुरशींचा वापर करतात. लोणावळ्यात पावसाळ्यादरम्यान छोट्या बाजारपेठांमध्ये आदिवासी अळिंब ही बुरशी विक्रीसाठी ठेवतात. ही बुरशी चविष्ट असते. त्यामध्ये मुबलक प्रथिने असतात.गानोदेर्मा हि एक औशधि बुरशी आहे .या बुरशी पासून अनेक प्रकारची औशधे बाजारात उपलब्ध आहेत.किटकांवर वाढणारी कॉर्द्य्सिप्स हि बुरशी शक्तीसाठी भारी किमतीने विकली जाते.
अनेक औषधी गुणधर्म असलेल्या बुरशी आपल्या पश्चिम घाटामध्ये आढळतात. बुरशांचे हे वैद्यकीय गुणधर्म आतापर्यंत आदिवासींच्या समाजाकडे परंपरागत चालत आले. पण, हळूहळू हे ज्ञान लुप्त होते आहे. अनेक बुरशींची वैशिष्ट्ये अलीकडच्या पिढीला माहिती नाहीत. कित्येक बुरशींपर्यंत अद्याप आदिवासी देखील पोहोचलेले नाहीत.
इ. स. १९२९ मध्ये ॲलेक्झांडर फ्लेमिंग यांना असे आढळले की, संवर्धन माध्यमात (सूक्ष्मजीवांची वाढ व्हावी यासाठी तयार केलेल्या पोषक पदार्थांच्या मिश्रणात) होत असलेली स्टॅफिलोकॉकस जंतूंची वाढ अकस्मात एका बुरशीच्या संसर्गाने खुंटली. ही बुरशी पेनिसिलियम वंशाची आहे आणि तिचे संवर्धन केले असता मिळणारा द्रव आणि त्यातील पदार्थ यांच्या अंगी जंतुप्रतिकारक गुण आहे. हे समजल्यावर त्यांनी त्या पदार्थांला ‘पेनिसिलीन’ हे नाव दिले. ही बुरशी पेनिसिलयम नोटॅटम आहे हे चार्ल्स टॉम यांनी दाखविले. पेनिसिलीन अस्थिर असल्यामुळे ते शुद्ध रूपात वेगळे काढणे आणि त्याच्या गुणधर्मांचा अभ्यास करणे त्या वेळी शक्य झाले नाही.
बुरशीचे संवर्धन करून पेनिसिलीन वेगळे करण्यासंबंधीचे प्राथमिक प्रयोग पी. डब्ल्यू. क्लटरबक, आर. लोएल आणि एच. रेसट्रिक यांनी १९३२ च्या सुमारास केले. त्यानंतर १९३८-४० या कालखंडात एच्. डब्ल्यू. फ्लोरी, ई. चेन आणि त्यांचे सहकारी यांनी ऑक्सफर्ड येथे संशोधन करून पेनिसिलिनाचे एक घनरूप लवण मिळविले. हे पूर्णपणे शुद्ध नव्हते, तरी मानव व इतर प्राणी यांवर त्याचा काय परिणाम होतो ह्याचा अभ्यास करता आला आणि त्यावरून असे दिसून आले की, ते जतुंप्रतिकारक म्हणून वापरण्यायोग्य आहे.
पेनिसिलिनांची निर्मिती करून त्यांच्या उपयोगासंबंधी सांगोपांग माहिती मिळविण्याचे महत्त्वाचे कार्य ब्रिटन व अमेरिका यांच्या सहकार्याने दुसर्या महायुद्धाच्या काळी पार पडले आणि या आद्य प्रतिजैवीकांचाचा प्रसार झाला. इतकेच नव्हे, तर त्यामुळे जे ज्ञान प्राप्त झाले त्याच्या साहाय्याने दुसरे अनेक प्रतिजैव पदार्थ प्रचारात आले.
ही पुस्तके आंतरजालावरून उतरवून घेऊन मोफत वाचता येतात.
बुरशीचे म्हणजे युकेरियोटिक सजीवांच्या गटाचा एक सदस्य आहे. ज्यामध्ये यीस्टस आणि मोल्डस तसेच अधिकपरिचित मशरूम सारख्या सूक्ष्मजीवांचा समावेश आहे. या जीवांचे राज्य, बुरशी म्हणून वर्गीकरण केले जाते.जे वनस्पती आणि प्राण्यांच्या इतर युकेरियोटिक जीवनापेक्षा वेगळे आहे.
बुरशी अन्नासाठी दुसर्यांवर अवलंबून असणारी मृतोपजीवी सजीव आहे.
एक बुरशी म्हणजे युकेरियोटिक सजीवांच्या मोठ्या गटाचा कोणताही सदस्य असतो ज्यामध्ये यीस्ट आणि मोल्ड्स सारख्या सूक्ष्मजीव समाविष्ट असतात, तसेच अधिक परिचित मशरूम असतात. बुरशीचे राज्य म्हणून वर्गीकृत केले गेले आहे जे वनस्पती आणि प्राणी यांच्यापासून वेगळे आहे. बुरशीच्या अभ्यासासाठी समर्पित जीवशास्त्राची अनुशासन मायकोलॉजी म्हणून ओळखली जाते, जी अनेकदा वनस्पतिशास्त्राची शाखा म्हणून ओळखली जाते, जरी अनुवंशिक अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की बुरशी वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहेत.
पूर्वी,मायकोलॉजी ही वनस्पतिशास्त्राची एक शाखा मानली जात होती, परंतु आता हे ज्ञात आहे की बुरशी हे आनुवंशिकदृष्ट्या वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहे. निरीक्षणानंतर लक्षात आले की, हा जीव नाश पावणार्य जीवांवरच जगतो आणि त्यात वनस्पतीं प्रमाणे त्यात हरितद्रव्य नाही.म्हणून बुरशी हा गट वर्गीकरण शास्त्राला पडलेले एक कोडे आहे. बुरशीच्या सुमारे एक लाख जाती ज्ञात आहेत. बुरशीच्या अभ्यासाला कवकविज्ञान (मायकॉलॉजी) असे म्हणतात.
जगभरात विपुल प्रमाणात, बुरशीच्या बहुतेक संरचनां लहान आकारांमुळे आणि मातीमध्ये किंवा मृत पदार्थांवरील गुप्त गूढ जीवनशैलीमुळे विसंगत आहेत.बुरशीमध्ये वनस्पती, प्राणी किंवा इतर बुरशीचे चिन्ह आणि परजीवी समाविष्ट आहेत.बुरशी एकतर मशरूम किंवा मोल्ड हे फळ म्हणून देतात हे लक्षात येते.सेंद्रिय पदार्थाच्या विघटनात बुरशी मूलभूत भूमिका बजावते.तसेच बुरशीच्या पौष्टिकचक्र आणि वातावरणातील बदलत्या भूमिका आहेत.
ते मशरूम आणि कंदच्या स्वरूपात मानवी अन्नाचा थेट स्त्रोत म्हणून दीर्घकाळापासून वापरला जात आहे; भाकरीवर खमीर घालण्याचे काम करणारा म्हणून;आणि विविध खाद्य उत्पादन अंबावण्यासाठी, जसे की वाईन, बियर आणि सोया सॉस यामध्ये वापरला जातो.१९४० पासून, बुरशी प्रतिजैविकांच्या निर्मितीसाठी वापरली जात आहे.अलीकडेच, बुरशीद्वारे निर्मित होणाऱ्या विविध एंजाइम औद्योगिक आणि डिटर्जंट्समध्ये वापरले जातात आहे.बर्याच प्रजाती मायकोटॉक्सिन नावाच्या बायोएक्टिव्ह संयुगे तयार करतात. जसे की अल्कलॉइड्स आणि पॉलीकेटीड्स, जी मनुष्यासह प्राण्यांसाठी विषारी आहेत. काही प्रजातींच्या फलदायक रचनांमध्ये सायकोट्रॉपिक संयुगे असतात आणि ते मनोरंजन किंवा पारंपारिक आध्यात्मिक समारंभात सेवन केले जाते.बुरशी उत्पादित साहित्य आणि इमारती तोडू शकते,आणि मानव आणि इतर प्राण्यांचे महत्त्वपूर्ण रोगजनक बनतात. बुरशीजन्य रोग किंवा अन्न बिघडल्यामुळे पिकांच्या तोट्याचा मानवी अन्न पुरवठा आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थांवर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
वनस्पती, जीवाणू आणि काही प्रतिरोधकांपासून वेगळ्या राज्यात बुरशी घालणारे एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांच्या पेशीच्या भिंतींमध्ये चिटिन आहे.प्राण्यांप्रमाणेच, बुरशी हे देखील परपोषी जीवाश्म आहेत. ते विरघळलेल्या रेणूंचे शोषण करून, विशेषत: त्यांच्या वातावरणात पाचक द्रव्य शोषून त्यांचे अन्न घेतात.बुरशी प्रकाशसंश्लेषण करू शकत नाही.
ভেঁকুৰ (ইংৰাজী: Fungus) ক বহুবচনত fungi বোলে৷ 'fungi' শব্দটো লেটিন শব্দ,ইয়াৰ অৰ্থ হ'ল "বেংছতা"(mushroom)৷ বিজ্ঞানৰ যি শাখাত ভেঁকুৰ সম্বন্ধে চৰ্চা আৰু গৱেষণা কৰা হয় তাক মাইক'ল'জি (mycology) বোলে৷ এই শাখাৰ বিশেষজ্ঞজনক মাইক'ল'জিষ্ট (mycologist) বোলে৷ মাইক'ল'জিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক হ'ল -ইটালিৰ উদ্ভিদ বিজ্ঞানী পিয়েৰ এণ্টনিঅ' মাইকেলি(১৭২৯ চনত)৷ ভেঁকুৰ হ'ল উদ্ভিদজগতৰ অন্তৰ্গত ক্লৰ'ফিলবিহীন আৰু প্ৰকৃত কোষকেন্দ্ৰযুক্ত সৰল প্ৰকৃতিৰ জীৱ৷ ভেঁকুৰৰ দেহটো উচ্চশ্ৰেণীৰ উদ্ভিদৰ দৰে কাণ্ড,পাত আৰু মূলত বিভক্ত নহয়৷ ইহঁতৰ দেহটোক সমকায় (thallus) বোলে৷ [2]৷
ভেঁকুৰ পৃথিৱীৰ সকলো ঠাইতে সকলো পৰিবেশত পোৱা যায়,অৰ্থাৎ ভেঁকুৰ সৰ্বব্যাপী (ubiquitous)৷ জল,স্থল,বায়ু আৰু পোহৰৰ উপস্থিতি বা অনুপস্থিতিত ভেঁকুৰে বসবাস কৰিব পাৰে৷ ই যেনেকৈ নিম্ন উষ্ণতা (০°C তকৈ কম) ত বাচি থাকিব পাৰে,ঠিক তেনেকৈ মৰুভূমিৰ গৰম পৰিবেশতো জন্মা দেখা যায়৷ বেছিভাগ ভেঁকুৰে গেলা-পচা ফল,তৰকাৰী,ৰুটী,শুকান কাঠ,গলিত আৰু মৃত জীৱ-জন্তু আদিত জন্মে৷ কিছুমান জাম-জেলী,জোতা,পোছাক আদিত গজা দেখা যায়৷ আনকি কিছুমান ভেঁকুৰে মানুহ তথা ঘৰচীয়া জীৱ-জন্তুৰ ছাল,নোম,নখ,চকু আদিত বসবাস কৰে৷[2]
ভেঁকুৰৰ দেহত ক্ল'ৰ ফিল নথকা বাবে ইহঁতে নিজৰ খাদ্য নিজে প্ৰস্তুত কৰিব নোৱাৰে,অৰ্থাৎ ইহঁত পৰপুষ্ট (heterotrophic)৷ ভেঁকুৰ সাধাৰণতে পৰজীৱী বা মৃতজীৱী হয়৷ কিছুমানে আকৌ আন উদ্ভিদৰ সৈতে সহজীৱী (symbiont) ৰূপে বাস কৰে৷ পৰজীৱী ভেঁকুৰে জীৱীত পোষকদেহৰ পৰা খাদ্য আহৰণ কৰে৷ এইবিলাক ভেঁকুৰ দুই প্ৰকাৰৰ-
ভেঁকুৰৰ দেহটো এককোষী (যেনে-ইষ্ট ) বা বহুকোষী (যেনে-মিউকৰ) সূত্ৰাকাৰ হয়৷ এই বহুকোষী ভেঁকুৰবিলাকৰ দেহটো কিছুমান সূত্ৰৰ দ্বাৰা গঠিত৷ দেহ গঠনকাৰী সূত্ৰবিলাকৰ প্ৰতিডালক অনুসূত্ৰ বা হাইফা (hypha,বহুবচনত hyphae) বোলে৷ অনুসূত্ৰবোৰ শাখা-প্ৰশাখাযুক্ত আৰু পৰস্পৰ মিহলি হৈ থাকে৷ পৰস্পৰ মিহলি হৈ থকা অনুসূত্ৰৰ সমষ্টিটোক সূত্ৰপুঞ্জ (mycelium) বোলে৷ অনুসূত্ৰবোৰ অণুবীক্ষণ যন্ত্ৰত লক্ষ্য কৰিলে নলাকাৰ দেখায়৷ এই নলাকাৰ অনুসূত্ৰৰ মাজে মাজে কিছুমান প্ৰস্থবেৰ দেখা যায়৷ প্ৰস্থবেৰ থকা এই অনুসূত্ৰবোৰক প্ৰস্থবেৰবিশিষ্ট অনুসূত্ৰ (septate hyphae) বোলে৷ আনহাতে,কিছুমান ভেঁকুৰত নলাকাৰ অনুসূত্ৰবোৰত কোনো প্ৰস্থবেৰ নাথাকে,এনেধৰণৰ অনুসূত্ৰবোৰক প্ৰস্থবেৰহীন অনুসূত্ৰ (aseptate hyphae) বোলে৷ প্ৰস্থবেৰহীন অনুসূত্ৰবোৰক আকৌ চিন'চাইট (coenocyte) বোলে৷ প্ৰস্থবেৰবিশিষ্ট অনুসূত্ৰৰ প্ৰস্থবেৰখন ৰন্ধ্ৰযুক্ত বা ৰন্ধ্ৰহীন হ'ব পাৰে৷ যিবিলাক অনুসূত্ৰৰ প্ৰস্থবেৰখন ৰন্ধ্ৰযুক্ত,সেইবিলাক অনুসূত্ৰৰ কোষৰ কোষকেন্দ্ৰ,চাইট'লাজম আৰু অন্যান্য পদাৰ্থ এটা কোষৰ পৰা আনটো কোষলৈ ৰন্ধ্ৰৰ মাজেৰে স্থানান্তৰ হয়৷[2]
ভেঁকুৰ (ইংৰাজী: Fungus) ক বহুবচনত fungi বোলে৷ 'fungi' শব্দটো লেটিন শব্দ,ইয়াৰ অৰ্থ হ'ল "বেংছতা"(mushroom)৷ বিজ্ঞানৰ যি শাখাত ভেঁকুৰ সম্বন্ধে চৰ্চা আৰু গৱেষণা কৰা হয় তাক মাইক'ল'জি (mycology) বোলে৷ এই শাখাৰ বিশেষজ্ঞজনক মাইক'ল'জিষ্ট (mycologist) বোলে৷ মাইক'ল'জিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক হ'ল -ইটালিৰ উদ্ভিদ বিজ্ঞানী পিয়েৰ এণ্টনিঅ' মাইকেলি(১৭২৯ চনত)৷ ভেঁকুৰ হ'ল উদ্ভিদজগতৰ অন্তৰ্গত ক্লৰ'ফিলবিহীন আৰু প্ৰকৃত কোষকেন্দ্ৰযুক্ত সৰল প্ৰকৃতিৰ জীৱ৷ ভেঁকুৰৰ দেহটো উচ্চশ্ৰেণীৰ উদ্ভিদৰ দৰে কাণ্ড,পাত আৰু মূলত বিভক্ত নহয়৷ ইহঁতৰ দেহটোক সমকায় (thallus) বোলে৷ ৷
ਉੱਲੀ ਸੁਕੇਂਦਰੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੂਹ ਵਿਚਲੇ ਉਹ ਜੀਅ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਮੋਲਡ ਵਰਗੇ ਸੂਖਮ ਜੀਵ ਅਤੇ ਖੁੰਭਾਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੈਵਿਕ ਵਰਗੀਕਰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਲੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Fungi) ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬੂਟਿਆਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਆਦਿਕ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹਨ। ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਫ਼ਰਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉੱਲੀ ਦੇ ਕੋਸ਼ਾਣੂਆਂ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਕੰਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਈਟਿਨ ਨਾਮਕ ਪਦਾਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਪੌਦਿਆਂ ਆਦਿ ਦੇ ਕੋਸ਼ਾਣੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈਲੂਲੋਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੀ ਘੋਖ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉੱਲੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੂਟਿਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਵਧੇਰੇ ਨੇੜ ਦਾ ਹੈ।
மிகப் பெரிய மெய்க்கருவுயிரி உயிரினக் குழுக்களில் பூஞ்சைகளும் (Fungii) (இலங்கை வழக்கு:, பூஞ்சணம், பூசணம், பங்கசு) ஒன்று. தற்போதைய பாகுபாட்டியலின் அடிப்படையில், பூஞ்சைகள் ஒரு தனி இராச்சியமாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன. வளமற்ற மண்ணும், தாவர, விலங்கு கழிவுகளும் இவற்றின் தாக்கத்தால் மாற்றமடைந்து, நிலத்துடன் சேர்வதால் நிலவளம் அதிகரிக்கிறது. தொடக்கத்தில் தாவர இராச்சியத்தைச் சேர்ந்ததாகக் கருதப்பட்ட பூஞ்சைகள், பின்னர் தாவரங்கள், விலங்குகள் போலத் தனிப்பெரும் உயிர் இராச்சியமாக வகைப்படுத்தப்பட்டன. பூமியில் எல்லா வகை சுற்றுச்சூழல்களிலும் பூஞ்சைகள் காணப்படுகின்றன. இவை இருண்ட, ஈரப்பசை நிரம்பிய இடங்களிலும் கனிம ஊட்டப்பொருட்கள் நிறைந்த வளர்தளங்களிலும் வளர்கின்றன. பல முக்கியமான ஒட்டுண்ணி வாழ்வை மேற்கொள்ளும் உயிரினங்கள், மற்றும் சிதை மாற்றம் செய்யும் உயிரினங்கள் பூஞ்சை இராச்சியத்தில் உள்ளன. பூஞ்சைகள் பச்சையம் அற்ற மெய்க்கருவுயிரி (யூக்காரியோட்டிக்) உயிரினங்கள். இவை தாவரங்களைப் போலச் சுவருடைய உயிரணுக்களை உடையனவாகக் காணப்பட்டாலும், இவற்றில் பச்சையம் இல்லை. இப்பூஞ்சைகளினால் ஏற்படும் வேதிவினை மாற்றங்கள், சுற்றுப்புறத்தில் மிகப்பெரிய மாற்றங்களை ஏற்படுத்துகிறது. பூஞ்சைகளைப் பற்றிய அறிவியல் பிரிவு பூஞ்சையியல் (mycology) எனப்படுகிறது.
பூஞ்சைகள் பொதுவாகக் கண்ணுக்குப் புலப்படாமல் இருக்கும். எனினும் காளான்களாக இவை விருத்தியடையும் போது கண்ணுக்குத் தென்படுகின்றன. ஏனைய நுண்ணியிர்கள் போலவே இவற்றிலும் மனிதர்களுக்குப் பயனுடையவை, பயனற்றவை, தீமையானவை என உள்ளன. கன்டிடயாசிஸ் போன்ற நோய்களுக்கு இவை காரணமாகின்றன; உணவைப் பழுதடையச் செய்கின்றன. எனினும் பெனிசிலின் போன்ற முக்கியமான நுண்ணியிர்க்கொல்லிகளை உற்பத்தி செய்யப் பயன்படுகின்றன. பூஞ்சைகள் பல தாவரங்களுடனும், வேறு உற்பத்தியாக்கிகளுடனும் ஒன்றியவாழிகளாக வாழ்கின்றன. இலைக்கன் (அல்கா-பூஞ்சை அல்லது சயனோபக்டீரியா-பூஞ்சை கூட்டணி) இதற்கு மிக முக்கியமான உதாரணமாகும். மரங்களின் வேர்களில் கனியுப்பு அகத்துறிஞ்சலுக்கு இவை ஒன்றியவாழிகளாகச் செயற்பட்டு உதவுகின்றன.
பூஞ்சைகள் உயிரியல் வகைப்பாட்டில் தனி இராச்சியமாகக் கருதப்படுகின்றன. முற்காலத்தில் தாவரங்களுடன் வகைப்படுத்தப்பட்டிருந்தாலும் தற்போது பூஞ்சைகளின் தனித்துவமான இயல்புகள் கண்டறியப்பட்டுள்ளதால் இவை தனி இராச்சியமான Fungiiக்குள் வகைப்படுத்தப்பட்டுள்ளன.
அனேகமான பூஞ்சைகள் பூஞ்சண இழைகளாக (hyphae) வளர்கின்றன. பூஞ்சண இழைகள் 2–10 µm விட்டமும் சில சென்டிமீட்டர்கள் நீளமுடையனவாகவும் வளர்கின்றன. பல பூஞ்சண இழைகள் ஒன்று சேர்ந்து பூஞ்சண வலையை (mycelium) ஆக்குகின்றன. பூஞ்சைகள் பூஞ்சண இழையை நீட்சியடையச் செய்வதன் மூலம் வளர்ச்சியடைகின்றன. வளர்ச்சி இழையுருப்பிரிவு மூலம் நிகழ்கின்றது. கருப்பிரிவு நிகழ்ந்து புதிய கருக்கள் உருவாக்கப்பட்டாலும், அக்கருக்களுக்கிடையிலான பிரிசுவர் (septum) முழுமையாக அவற்றைப் பிரிக்காததால் பூஞ்சைகள் அடிப்படையில் பொதுமைக் குழியக் கட்டமைப்பைக் காட்டுகின்றன. அதாவது (இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்புக்களைத் தவிர) ஒரு பூஞ்சணத்தில் உடல் முழுவதும் ஒரே தொடர்ச்சியான குழியவுருவால் நிரப்பப்பட்டுள்ளது. இதனால் இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்புக்களைத் தவிர வேறு வகையான இழைய வியத்தம் பூஞ்சைகளில் தென்படுவதில்லை. புதிய பூஞ்சண இழைகள் பழைய பூஞ்சண இழைகள் கிளை விடுவதன் மூலம் உருவாகின்றன. அனேகமான பூஞ்சைகள் பல்கல (உணமையில் பல்கரு) அங்கத்தவர்களென்றாலும், மதுவம் என்னும் கூட்டப் பூஞ்சைகள் தனிக்கல பூஞ்சணங்களாக உள்ளன. சில பூஞ்சணங்கள் தமது அகத்துறிஞ்சல் முறைப் போசணையை நிறைவேற்றுவதற்காக பருகிகள் (haustoria) என்னும் கட்டமைப்புக்களைக் கொண்டுள்ளன. இவற்றின் பூஞ்சண இழையினுள் பல சிறு புன்வெற்றிடங்கள் உள்ளன. இப்புன்வெற்றிடங்கள் தாவர புன்வெற்றிடம் புரியும் தொழிலையே புரிகின்றன. இதனைத் தவிர சாதாரண மெய்க்கருவுயிரி (யூக்கரியோட்டா) கலத்திலுள்ள அனைத்துப் புன்னங்கங்களும் பூஞ்சண இழைகளில் உள்ளன. இவை பொதுவாக காற்றுவாழிகள் (மதுவம் போன்றவற்றைத் தவிர்த்து) என்பதால் இவற்றில் இழைமணிகள் பல காணப்படும். பேசிடியோமைக்கோட்டா அங்கத்தவர்களின் இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்புக்கள் நன்றாக வளர்ச்சியடைந்து வெற்றுக் கண்களுக்குப் புலப்படும் காளான் பூஞ்சணத்தை ஆக்குகின்றன. சில கைற்றிட் பூஞ்சைகளைத் தவிர ஏனைய பூஞ்சண இனங்களில் சவுக்குமுளை காணப்படுவதில்லை.
பூஞ்சணங்களின் உடற்கட்டமைப்பு அவற்றின் போசணை முறைக்கமைய இசைவாக்கமடைந்துள்ளது. இவை இழையுருவான கட்டமைப்பைக் கொண்டுள்ளதால் இவற்றின் மேற்பரப்பு கனவளவு விகிதம் மிகவும் உயர்வாகும்; இதனால் பூஞ்சைகள் மிக அதிகமான அகத்துறிஞ்சல் வினைத்திறனைக் கொண்டுள்ளன. அனேகமானவை அழுகல்வளரிகளாகவும், பிரிகையாக்கிகளாகவும், சில ஒட்டுண்ணிகளாகவும், சில ஒன்றிய வாழிகளாகவும் உள்ளன. அனைத்துப் பூஞ்சணங்களும் அவற்றின் உணவின் மீதே வளர்வனவாக உள்ளன. தாம் வளரும் வளர்ச்சியூடகம்/ உணவு மீது நீர்ப்பகுப்பு நொதியங்களைச் சுரக்கின்றன. இந்நொதியங்கள் அவ்வுணவு மீது தொழிற்பட்டு அவ்வுணவு நீர்ப்பகுப்படைந்து குளுக்கோசு, அமினோ அமிலம் போன்ற எளிய உறிஞ்சப்படக்கூடிய வடிவத்துக்கு மாறுவதை ஊக்குவிக்கும். இவ்வெளிய சேதனப் பதார்த்தங்களை உள்ளெடுத்து பூஞ்சணம் வளர்ச்சியடைகின்றது. பூஞ்சணங்களின் நொதியங்கள் பல்சக்கரைட்டுக்கள், புரதம், இலிப்பிட்டு என அனைத்து வகை உயிரியல் மூலக்கூறுகளிலும் செயற்படக் கூடியது. பாக்டீரியாக்களைத் தாக்கியழிக்கப் பயன்படும் நுண்ணுயிர்க் கொல்லிகளால் இவற்றை அழிக்க முடியாது. பூஞ்சணங்கள் உயர் வளர்ச்சி வீதமுடையவை. இதனாலேயே இரவோடிரவாக ஒரே நாளில் காளான் வளர்ந்திருப்பதை அவதானிக்கலாம். பூஞ்சணங்கள் தாம் உள்ளெடுக்கும் உணவின் ஒரு பாகத்தைத் தம் வளர்ச்சி, இனப்பெருக்கத்துக்குப் பயன்படுத்தி மீதியை கிளைக்கோஜன் மற்றும் எண்ணெய்ச் சிறுதுளிகளாகச் சேமிக்கின்றன.
பூஞ்சணங்கள் இலிங்க முறை மற்றும் இலிங்கமில் முறையில் இனம்பெருகுகின்றன. அனேகமானவை இரு முறைகளையும் மேற்கொண்டாலும் சில இனங்கள் இலிங்க முறை இனப்பெருக்கத்தை மேற்கொள்வதில்லை.
பதிய வித்திகள் (conidia) மூலம் பிரதானமாக இலிங்கமில் இனப்பெருக்கம் நிகழ்கிறது. இதனைத் தவிர துண்டுபடல் இழையுருவான பூஞ்சணங்களில் நிகழும். அதாவது புற விசைகலால் பூஞ்சண வலை சேதமுறும் போது, ஒவ்வொரு துண்டமும் புதிய பூஞ்சணமாக வளர்ச்சியடையும் ஆற்றலுடையது. மதுவம் போன்ற தனிக்கல பூஞ்சணங்களில் அரும்புதல் (budding) மூலம் இலிங்கமில் இனப்பெருக்கம் நிகழும். தனியே இலிங்கமில் இனப்பெருக்கத்தை மாத்திரம் காட்டும் பூஞ்சணங்கள் டியூட்டெரோமைக்கோட்டா (Deuteromycota) எனும் பூஞ்சணக் கூட்டமாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன.
அனேகமான பூஞ்சணங்கள் ஒடுக்கற்பிரிவுடன் கூடிய இலிங்க முறை இனப்பெருக்கத்தை மேற்கொள்கின்றன. பூஞ்சணங்களின் வாழ்க்கை வட்டத்தில் பொதுவாக ஒரு மடிய (n), இருகருக்கூட்ட அவத்தை(n+n), இருமடிய நிலைகள்(2n) உள்ளன. வெவ்வேறு பூஞ்சைக் கூட்டங்களில் வெவ்வேறு நிலை ஆதிக்கம் செலுத்துவதாக உள்ளது. கைற்றிட் பூஞ்சணத்தில் இருகருக்கூட்ட அவத்தை காணப்படுவதில்லை. காளான் இருகருக்கூட்ட அவத்தை உடைய இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்பாக உள்ளது. இவை நுகவித்தி (Zygospore), கோணி வித்தி (ascospore), சிற்றடி வித்தி (basidospore), இயங்கு வித்தி (zoospore) என பல்வேறு இலிங்க முறை இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்புக்களைக் காட்டுகின்றன. உதாரணமாக ஒரு காளானின் குடையின் அடிப்பாகத்தில் நுணுக்குக்காட்டியினூடாக பல சிற்றடிகளையும், சிற்றடி வித்திகளையும் அவதானிக்கலாம். (இரு கருக்கூட்ட அவத்தை என்பது கருக்கட்டலின் போது உடனடியாக கருக்கட்டலில் ஈடுபடும் புணரிக் கருக்கள் (ஒருமடியம்-n) ஒன்றிணையாமல் ஒரு கலத்தினுள்ளேயே இரண்டும் சேர்ந்திருக்கும் (n+n) நிலை) இலிங்க முறை இனப்பெருக்கத்தின் போது முதலில் நேர் மற்றும் எதிர் குல பூஞ்சண இழைகளின் இணைதல் (conjugation) நிகழும். இவற்றின் இணைதலைத் தொடர்ந்து உடனடியாகக் கருக்கட்டல் நிகழ்வதில்லை. முதலில் குழிவுருப் புணர்ச்சி இடம்பெற்று இரு கருக்கூட்ட அவத்தை ஆரம்பமாகும். அதன் முடிவிலேயே கருப்புணர்ச்சி இடம்பெறும்.
பூஞ்சணங்கள் அவை ஆக்கும் இலிங்க இனப்பெருக்கக் கட்டமைப்புக்க்களின் அடிப்படையிலேயே வகைப்படுத்தப்படுகின்றன. பின்வருவன பிரதான பூஞ்சண கணங்களாகும்:
உ-ம்: Allomyces
உ-ம்:Saccharomyces, Kluyveromyces, Pichia, Candida
உ-ம்: Ustilago maydis, Malassezia, Cryptococcus neoformans
பூஞ்சைகள் புவியிலுள்ள அனைத்து வகையான சூழல்த்தொகுதிகளிலும் காணப்படுகின்றன. பக்டீரியாக்களும் பூஞ்சைகளுமே உயிரியல்த் தொகுதிகளில் முக்கியமான பிரிகையாக்கிகளாகும். எனவே இவை மீண்டும் சூழலுக்குக் கனியுப்புக்கள் சென்றடைவதை உறுதிப்படுத்துகின்றன. எனவே பூஞ்சைகள் அழிக்கப்பட்டால் புவியில் சூழலின் நிலைப்புத் தன்மை சீர்குலைந்து விடும்.
பூஞ்சைகள் ஆர்க்கியாவைத் தவிர்ந்த மற்றைய அனைத்து இராச்சியங்களைச் சேர்ந்த உயிரினங்களுடனும் ஒன்றியவாழிகளாகச் செயற்படுவதாக அறியப்பட்டுள்ளது. இவ்வாறான நிலமையில் இரு உயிரினங்களும் பயனடையும் வகையில் அவற்றுக்கிடையில் இடைத்தொடர்புகள் காணப்படும்.
தாவரங்களின் வேர்களில் சில வகைப் பூஞ்சைகள் (நோய்த்தொற்று ஏற்படுத்துபவையைத் தவிர்த்து) வளர்ந்து வேர்ப் பூஞ்சணம் (மைகொரிஸா-Mycorrhiza) எனும் கட்டமைப்பை ஏற்படுத்துகின்றன. இவை பொதுவாக பெரும் மரங்களில் காணப்படும். மைகொரிஸா நீர் மற்றும் கனியுப்பு அகத்துறிஞ்சலின் வினைத்திறனை அதிகரிக்கின்றது. இதனால் மைகொரிஸா கட்டமைப்புடைய தாவரம் நன்மையடைகின்றது. பூஞ்சைகள் தாமுள்ள தாவர வேரிலிருந்து தமக்குத் தேவையான உணவைப் பெற்றுக்கொள்கின்றன. வேர் மயிர்கள் குறைவான தாவரங்களில் மைகொரிஸா மூலமே அனேகமான நீர் மற்றும் கனியுப்புத் தேவைகள் நிறைவு செய்யப்படுகின்றன. முக்கியமாக பொஸ்பேட்டு அகத்துறிஞ்சலுக்கு இக்கட்டமைப்புகள் உதவுவதாக அறியப்பட்டுள்ளது. அறியப்பட்டுள்ள தாவரங்களில் கிட்டத்தட்ட 90% ஆனவை மைகொரிஸா மூலம் பூஞ்சைகளுடன் ஒன்றிய வாழிகளாகச் செயற்படுகின்றன. இத்தொடர்புக்கான ஆதாரங்கள் கடந்த 400 மில்லியன் வருடங்களாக உள்ளன.
சில பூஞ்சைகள் தாவரங்களின் இலைகள் மற்றும் தண்டினுள் ஒன்றியவாழிகளாக வாழ்கின்றன. இப்பூஞ்சைகள் சுரக்கும் நச்சுப்பதார்த்தங்கள் தாவரவுண்ணிகளிடமிருந்து இப்பூஞ்சைகள் வாழும் தாவரத்துக்குப் பாதுகாப்பளிக்கின்றன. பூஞ்சைகள் தாவரங்களிடமிருந்து உணவு மற்றும் உறையுள்ளைப் பெறுகின்றன. இத்தொடர்பை சில வகை புற்களில் அவதானிக்கலாம்.
பூஞ்சையானது அல்கா அல்லது சயனோபக்டீரியாவுடன் ஏற்படுத்திக் கொள்ளும் ஒன்றியவாழிக் கூட்டணியே லைக்கன் எனப்படும். லைக்கன்கள் ஏனைய உயிரினங்கள் வாழ முடியாத பாறைகளிலும் வாழும் ஆற்றலுள்ளன. இது இவ்வொன்றியவாழிக் கூட்டணியாலேயே சாத்தியமானது. பூஞ்சை அல்காக்கு/சயனோபக்டீரியாக்கு பாதுகாப்பு, நீர் மற்றும் கனியுப்புத் தக்கவைப்பை வழங்குவதுடன் அல்கா/சயனோபக்டீரியா உணவை உற்பத்தி செய்து பூஞ்சைக்குரிய பங்கை வழங்குகின்றது. லைக்கன்கள் புவியில் மண் தோன்றுவதில் முக்கிய பங்களிப்பு செய்துள்ளன. 17500 தொடக்கம் 20000 வரையான பூஞ்சையினங்கள் (20% பூஞ்சைகள்) லைக்கன்களைத் தோற்றுவிக்கின்றன.
பொருளாதார ரீதியிலும் மருத்துவ ரீதியிலும் இவை பல பயன்பாடுகளைக் கொண்டுள்ளன. காளான்களும், பெனிசிலியமும், மதுவமும் எமக்கு நன்றாகப் பழக்கப்பட்ட பூஞ்சைகளாகும். பெனிசிலியம் மருந்து தயாரிப்பிலும், மதுவம் மற்றும் காளான் உணவுற்பத்தியிலும் பயன்படுகின்றன.
பெனிசிலின் போன்ற நுண்ணியிர்க்கொல்லிகளின் தயாரிப்பில் பூஞ்சைகள் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. இயற்கையாக பெனிசிலியம் பூஞ்சையிலிருந்து பெறப்படும் பெனிசிலின் சிறிதளவான பக்டீரியாக்களையே எதிர்க்கும் ஆற்றல் கொண்டது. எனவே இயற்கையாகப் பெறப்படும் பெனிசிலினை மாற்றத்துக்குட்படுத்தி பலம் கூடிய பெனிசிலின் வகைகள் உற்பத்தி செய்யப்படுகின்றன. Penicillium griseofulvum எனும் பூஞ்சை இனத்திலிருந்து கிரீசியோஃபல்வின் எனும் நுண்ணியிர்க்கொல்லி உற்பத்தி செய்யப்படுகின்றது. கொலஸ்திரோல் சுரப்பை நிரோதிக்கும் மருந்துகளை உற்பத்தி செய்யவும் பூஞ்சைகள் பயன்படுகின்றன.
தனிக்கல பூஞ்சை வகையான மதுவம் பாண் தயாரிப்பிலும், மதுபானத் தயாரிப்பிலும் பயன்படுத்தப்படுகின்றது. Saccharomyces எனும் மதுவத்தின் நொதித்தல் தொழிற்பாட்டின் மூலம் மதுபானங்கள் தயாரிக்கப்படுகின்றன.
ஆரஞ்சு புல்லுருவி பூஞ்சை
ரொட்டிப்பூஞ்சை
பெரிதாக்கப்பட்ட ரொட்டிப்பூஞ்சை]]
தமிழக மரக்காளான்
மஞ்சள் பூஞ்சை
மிகப் பெரிய மெய்க்கருவுயிரி உயிரினக் குழுக்களில் பூஞ்சைகளும் (Fungii) (இலங்கை வழக்கு:, பூஞ்சணம், பூசணம், பங்கசு) ஒன்று. தற்போதைய பாகுபாட்டியலின் அடிப்படையில், பூஞ்சைகள் ஒரு தனி இராச்சியமாக வகைப்படுத்தப்படுகின்றன. வளமற்ற மண்ணும், தாவர, விலங்கு கழிவுகளும் இவற்றின் தாக்கத்தால் மாற்றமடைந்து, நிலத்துடன் சேர்வதால் நிலவளம் அதிகரிக்கிறது. தொடக்கத்தில் தாவர இராச்சியத்தைச் சேர்ந்ததாகக் கருதப்பட்ட பூஞ்சைகள், பின்னர் தாவரங்கள், விலங்குகள் போலத் தனிப்பெரும் உயிர் இராச்சியமாக வகைப்படுத்தப்பட்டன. பூமியில் எல்லா வகை சுற்றுச்சூழல்களிலும் பூஞ்சைகள் காணப்படுகின்றன. இவை இருண்ட, ஈரப்பசை நிரம்பிய இடங்களிலும் கனிம ஊட்டப்பொருட்கள் நிறைந்த வளர்தளங்களிலும் வளர்கின்றன. பல முக்கியமான ஒட்டுண்ணி வாழ்வை மேற்கொள்ளும் உயிரினங்கள், மற்றும் சிதை மாற்றம் செய்யும் உயிரினங்கள் பூஞ்சை இராச்சியத்தில் உள்ளன. பூஞ்சைகள் பச்சையம் அற்ற மெய்க்கருவுயிரி (யூக்காரியோட்டிக்) உயிரினங்கள். இவை தாவரங்களைப் போலச் சுவருடைய உயிரணுக்களை உடையனவாகக் காணப்பட்டாலும், இவற்றில் பச்சையம் இல்லை. இப்பூஞ்சைகளினால் ஏற்படும் வேதிவினை மாற்றங்கள், சுற்றுப்புறத்தில் மிகப்பெரிய மாற்றங்களை ஏற்படுத்துகிறது. பூஞ்சைகளைப் பற்றிய அறிவியல் பிரிவு பூஞ்சையியல் (mycology) எனப்படுகிறது.
பூஞ்சைகள் பொதுவாகக் கண்ணுக்குப் புலப்படாமல் இருக்கும். எனினும் காளான்களாக இவை விருத்தியடையும் போது கண்ணுக்குத் தென்படுகின்றன. ஏனைய நுண்ணியிர்கள் போலவே இவற்றிலும் மனிதர்களுக்குப் பயனுடையவை, பயனற்றவை, தீமையானவை என உள்ளன. கன்டிடயாசிஸ் போன்ற நோய்களுக்கு இவை காரணமாகின்றன; உணவைப் பழுதடையச் செய்கின்றன. எனினும் பெனிசிலின் போன்ற முக்கியமான நுண்ணியிர்க்கொல்லிகளை உற்பத்தி செய்யப் பயன்படுகின்றன. பூஞ்சைகள் பல தாவரங்களுடனும், வேறு உற்பத்தியாக்கிகளுடனும் ஒன்றியவாழிகளாக வாழ்கின்றன. இலைக்கன் (அல்கா-பூஞ்சை அல்லது சயனோபக்டீரியா-பூஞ்சை கூட்டணி) இதற்கு மிக முக்கியமான உதாரணமாகும். மரங்களின் வேர்களில் கனியுப்பு அகத்துறிஞ்சலுக்கு இவை ஒன்றியவாழிகளாகச் செயற்பட்டு உதவுகின்றன.
శిలీంధ్రాలు (ఆంగ్లం: Fungus) ఒక రకమైన సూక్ష్మక్రిములు. ఇవి మట్టిలో విరివిగా ఉంటాయి. వీటిలో 70,000 రకాలు గుర్తించబడ్డాయి. ఇవి ప్రపంచవ్యాప్తంగా మొక్కలలో, జంతువులలో, మానవులలో వివిధరకాలైన వ్యాధులు కలుగజేస్తాయి. కొన్ని ప్రాణాంతకముగా మారే అవకాశం ఉంది. శిలీంధ్రాల గురించి తెలియజేసే విజ్ఞానాన్ని మైకాలజీ అంటారు.
శిలీంధ్రాలు విశ్వవ్యాప్తంగా ఉన్నాయి. ఇవి గాలిలో, నీటిలో, నేలపై, నేలలోను, సజీవ నిర్జీవ దేహలలో ఉంటాయి. అత్యధిక జాతులు కుళ్ళుచున్న సేంద్రీయ పదార్థాలపై పూతికాహారులు (Saprophytes) జీవిస్తున్నాయి. నీటిలో నివసించే శిలీంధ్రాలు ఆదిమమైనవి. వీటికన్నా పరిణతి చెందినవి మృత్తికావాసం చేసేవి. వీటికన్నా పరిణతి చెందినవి పరాన్నజీవులు.
కొన్ని జంతువుల, వృక్షాల దేహాలలో పరాన్నజీవులు (Parasites) గా వివిధ వ్యాధులను కలుగజేస్తున్నాయి.
కొన్ని శిలీంధ్ర ప్రజాతులు వృక్షాల వేరు వ్యవస్థలలో శిలీంధ్ర మూలాలు (Mycorrhiza) గా ఏర్పడి సహజీవనం చేస్తూ, నీరు, లవణ పోషణకు ఉపకరిస్తాయి. చాలా వృక్ష జాతులు (90% పైగా) వాని మనుగడకు ఈ విధంగా శిలీంధ్రాలపై ఆధారపడిఉంటాయి.[2][3][4] ఈ విధమైన సహజీవనం మానవులకు చాలా ప్రాచీన కాలం అనగా ఇంచుమించు 400 మిలియను సంవత్సరాల నుండి తెలుసును.[5] ఇవి మొక్కలు నత్రజని, ఫాస్ఫేటు లను భూమి నుండి పీల్చుకోవడాన్ని అధికం చేస్తాయి.[6] కొన్ని శిలీంధ్రాలు ఒక మొక్క నుంచి మరొక మొక్కకు పిండి పదార్ధాలు మొదలైన ఆహార పదార్ధాలను తరలిస్తాయి.[7]
కొన్ని శిలీంధ్రాలు మానవులలో ముఖ్యంగా రోగనిరోధకశక్తి లోపించిన వారిలో ప్రాణాంతకమైన వ్యాధుల్ని కలుగజేస్తాయి. ఏస్పర్జిలస్, కాండిడా, క్రిప్టోకాకస్, [8][9] హిస్టోప్లాస్మా, [10] and న్యూమోసిస్టిస్ మొదలైనవి.[11] కొన్ని వ్యాధికారక శిలీంధ్రాలు తామర వంటి చర్మ వ్యాధుల్ని కలుగజేస్తాయి.
|website= (help) |website= (help) ಶಿಲೀಂಧ್ರ ವು ಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಜೀವಿಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ದ ಗುಂಪಿನ ಒಂದು ಸದಸ್ಯ ಜೀವಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಯೀಸ್ಟ್ಗಳು (ಕಿಣ್ವ ಬೂಸ್ಟ್ಗಳು) ಮತ್ತು ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಂತಹ ಸೂಕ್ಷಾಣುಜೀವಿಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಅಣಬೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಜೀವಿಗಳು ಕಿಂಗ್ಡಮ್, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಇವು ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರೀಯಾಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕೋಶಗಳು ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶದ ಗೋಡೆಗಳಂತಲ್ಲದೇ, ಕೈಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಭಿನ್ನತೆಯಾಗಿದೆ. ಈ, ಮತ್ತು ಇತರ ಭಿನ್ನತೆಗಳು ತೋರಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಫಂಗಿಯು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪೂರ್ವಿಕನನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ (ಒಂದು ಮೊನೊಪೊಲಿಟಿಕ್ ಗುಂಪು ) ಯುಮೈಕೋಟಾ (ನಿಜವಾದ ಫಂಗಿ ) ಅಥವಾ ಯುಮೈಸೆಟ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಂಬಂಧಿತ ಜೀವಿಗಳ ಒಂದು ಏಕೈಕ ಗುಂಪಿನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಗುಂಪು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸದೃಶವಾದ ಲೋಳೆ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳು (ಮೈಕ್ಸೋಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಿಂದ (ಊಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನದ ಶಾಖೆಯು ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರ (ಮೈಕೊಲೊಜಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಸಸ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ರಹಸ್ಯವಾದ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ನಿರ್ಜೀವ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ, ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ, ಅಥವಾ ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳಂತೆ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ವಿಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಗಳ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಂತೆ ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡೆ ಅಣಬೆಗಳಂತೆ ಆಹಾರದ ಒಂದು ನೇರವಾದ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಬ್ರೆಡ್ಗೆ ಒಂದು ಲೀವನಿಂಗ್ ಅಂಶದಂತೆ, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ವೈನ್, ಬಿಯರ್, ಮತ್ತು ಸೋಯಾ ಸಾಸ್ಗಳಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ೧೯೪೦ ರ ದಶಕದ ನಂತರದಿಂದ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆಂಟಿಬಯೋಟಿಕ್ಗಳ (ಪ್ರತಿಜೀವಕ) ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು, ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನಲ್ಲಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಹಲವಾರು ಕಿಣ್ವಗಳು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಲುಬುಗಳು ಮತ್ತು ಉಪದ್ರವಕಾರಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳೂ ಕೂಡ ಜೈವಿಕ ಘಟಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕ್ಷಾರಾಭಗಳು (ಅಲ್ಕಾಲೊಯ್ಡ್) ಮತ್ತು ಪಾಲಿಕೆಟೈಡ್ಗಳಂತಹ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಂಜು (ಮೈಕೊಟೊಕ್ಸಿನ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜೈವಿಕಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಮಾನವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮನಃಪರಿಣಾಮಿ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸಕಾರಕವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಮಾನವರ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ರೋಗಕಾರಕಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ರೋಗಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳ ನಾಶ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರೈಸ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ರೋಗ) ಅಥವಾ ಆಹಾರ ಕೆಡುವಿಕೆಗಳು ಮಾನವರ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಇದು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ, ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಏಕೈಕ-ಕೋಶೀಯ ಜಲಜೀವಿ ಚಿಟ್ರಿಡ್ಗಳಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳವರೆಗಿನ ಮಾರ್ಫಿಲೊಜಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವಿಷಗಳ ವಿಭಿನ್ನತೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ನಿಜವಾದ ಜೈವಿಕವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕದು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ೧.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫% ಜಾತಿಗಳು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ೧೮ ನೆಯ ಮತ್ತು ೧೯ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ನಂತರದಿಂದ ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನೌಸ್, ಕಿಸ್ಚಿಯನ್ ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ ಪೆರ್ಸೂನ್, ಮತ್ತು ಎಲಿಯಾಸ್ ಮಗ್ನುಸ್ ಫ್ರೈಸ್ರ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅವರ ಮೊರ್ಫಿಲಿಜಿ (ಅಂದರೆ, ಬೀಜಕಗಳ ಬಣ್ಣಗಳು ಅಥವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಂತಹ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು) ಅಥವಾ ಶರೀರವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅಣುಗಳ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯಿತು, ಅದು ಕೆಲವು ವೆಳೆ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗುಂಪುಮಾಡುವಿಕೆಗೆ ಸವಾಲನ್ನು ಎಸೆಯಿತು. ನಂತರದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿಂಗಡನೆಯನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿತು, ಅದು ಒಂದು ಉಪಕಿಂಗ್ಡಮ್, ಏಳು ಫೈಲ, ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಉಪಫೈಲಾ ಆಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಶಬ್ದ ಫಂಗಸ್ ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಲ್ಯಾಟಿನ್ನ ಫಂಗಸ್ (ಮಶ್ರೂಮ್) ಶಬ್ದದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಈ ಶಬ್ದಗಳು ಹೊರೇಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ಲಿನಿಯ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ..[೩] ಇದು ಬದಲಾಗಿ ಗ್ರೀಕ್ ಶಬ್ದ ಶ್ಪೊಂಗೋಸ್ ("ಸ್ಪೊಂಜ್") ಶಬ್ದದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಅದು ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳ ಮತ್ತು ಮೊಲ್ಡ್ಗಳ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ; ಇದರ ಮೂಲವು ಜರ್ಮನ್ ಶ್ಚ್ವಾಮ್ ("ಸ್ಪೊಂಜ್"), ಶ್ಚಿಮ್ಮೆಲ್ ("ಮೊಲ್ಡ್"), ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಚಾಂಪಿಗ್ನೊನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಚಂಪಿನೊನ್ (ಇವೆರಡೂ "ಮಶ್ರೂಮ್" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ) ಮುಂತಾದ ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[೪] ಗ್ರೀಕ್ನ ಮೈಕ್ಸ್ (ಮಶ್ರೂಮ್) ಮತ್ತು ಲೊಗೊಸ್ (ಸಂವಾದ) ಶಬ್ದಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಬಳಕೆಯು ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ,[೫] ಇದು ೧೮೩೬ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ವಾಸ್ತವಿಕತಜ್ಞ ಮೈಲ್ಸ್ ಜೋಸೆಫ್ ಬೆರ್ಕ್ಲೇಯ್ನ ದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಸರ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಸ್ಮಿತ್, ವೊಲ್ಯೂಮ್ ೫ ದ ಜೊತೆಗೆ ಆವಿಷ್ಕಾರಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪]
ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ವಿಶ್ಲೆಷಣೆಗೆ ಅಣುಗಳ ವಿಧಾನಗಳ ಪರಿಚಯಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ, ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಜೀವನಶೈಲಿಯಲ್ಲಿನ ಹೋಲಿಕೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಸಸ್ಯದ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು: ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳು ಎರಡೂ ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅಚಲಗಳಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿಕಾಸದ ನಿವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸಸ್ಯಗಳಂತೆ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಜವುಗು ನೆಲದಂತಹ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ಹೋಲುವ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯಗಳಿಂದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು. ಯಾವುದರಿಂದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದು ಬಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹಿಂದೆ ಉದ್ಭವಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಆ ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಈ ಎರಡರಿಂದಲೂ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.[೬][೭] ಕೆಲವು ರೂಪವಿಜ್ಞಾನಿಕ, ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ, ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಇತರ ಜೀವಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಇತರವುಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಗೆ ಏಕಮಾತ್ರವಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಇತರ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿಸುತ್ತವೆ:
ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು:
ಅಪೂರ್ವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು:
ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಸೈಲೆಮ್ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಯೆಮ್ಗಳಂತಹ ನೀರು ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ದೀರ್ಘ-ಅಂತರದ ಸಾಗಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಈ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲವಾಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ರಿಜೋಮೊರ್ಫ್ಗಳಿಂದ ಅರ್ಮಿಲ್ಲಾರಿಯಾ ದಂತಹ[೨೩] ಕೆಲವು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಹೋಲುವಂತಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ಬೇರುಗಳಿಗೆ ಸರಿಸಮನಾದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಸಸ್ಯಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ ಇನ್ನೊಂದು ಗುಣಲಕ್ಷಣವು ಸಸ್ಯಗಳ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಜೈವಿಕವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳು ಮೆವಾಲೋನಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಮತ್ತು ಪೈರೋಫಾಸ್ಪೇಟ್ಗಳನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಬ್ಲಾಕ್ಗಳಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೨೪] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಸ್ಯಗಳು ತಮ್ಮ ಕ್ಲೋರೋಪ್ಲಾಸ್ಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಎಲೆಗಳ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಒಂದು ವಿನ್ಯಾಸಾತ್ಮಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.[೨೫] ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಸಸ್ಯಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಡುವ ಚಯಾಪಚಯಗಳಿಗೆ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸಮನಾಗಿರುವ ಅಥವಾ ಸದೃಸವಾಗಿರುವ ಹಲವಾರು ದ್ವಿತೀಯಕ ಚಯಾಪಚಯಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೨೪] ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಸ್ಯಗಳ ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕಿಣ್ವಗಳು ಕ್ರಮಾಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಈ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅದು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.[೨೪][೨೬]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ವಿಂಗಡನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ವ್ಯತಿರಿಕ್ತತೆಯ ವಾತಾವರಣಗಳಾದ ಮರುಭೂಮಿಗಳು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲವಣ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳನ್ನು[೨೭] ಹೊಂದಿರುವ ಅಥವಾ ಆಯಾನೀಕರಣ ವಿಕಿರಣದ ಜೊತೆಗೆ,[೨೮] ಹಾಗೆಯೇ ಆಳವಾದ ಸಮುದ್ರ ಸಂಚಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.[೨೯] ಕೆಲವು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆಕಾಶ ಯಾನದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ತೀವ್ರವಾದ ಯುವಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ವಿಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ.[೩೦] ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಭೂಮಂಡಲದ ವಾತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಹಲವಾರು ಇತರ ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚಿಟ್ರಿಡ್ ಫಂಗಸ್ ಬಾಟ್ರಾಕೊಕೈಟ್ರಿಯಮ್ ಡೆಂಡ್ರಾಬಾಟಿಡಿಸ್ ಇವು ಭಾಗಶಃ ಅಥವಾ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಜಲೀಯ ಆವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ, ಒಂದು ಪರಾವಲಂಬಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಉಭಯಚರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿನ ಅವನತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಜೀವಿಯು ತನ್ನ ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಒಂದು ಚಲನಶೀಲ ಚಲಜೀವಕಣ (ಶಿಲೀಂಧ್ರ, ಪಾಚಿ)ಯಾಗಿ ಕಳೆಯುತ್ತದೆ, ಇದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುನ್ನುಗ್ಗುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಉಭಯಚರದ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.[೩೧] ಜಲೀಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಸಮುದ್ರದ ಜಲೋಷ್ಣೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೩೨]
ಸುಮಾರು ೧೦೦,೦೦೦ ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಿಂದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ,[೩೩] ಆದರೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ನ ಜಾಗತಿಕ ಜೈವಿಕವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.[೩೪] ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ವಾತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಜಾತಿಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜಾತಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಅನುಪಾತದ ಅವಲೋಕನಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ಗಳು ೧.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩೫] ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ, ಜಾತಿಗಳು ಹಲವಾರು ವಿಧದ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ವಿಷಯಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಬೀಜಕಗಳ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ರೂಪಗಳು ಅಥವಾ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಂತಹ ರೂಪವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ವಿಂಗಡನೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.[೩೬] ಜಾತಿಗಳು ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಚಯಾಪಚಯ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಂತಹ ಅಥವಾ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮುಂತಾದ ಅವುಗಳ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಮತ್ತು ಶರೀರವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೂಲಕವೂ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಜೀವವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜಾತಿಗಳ ವಿಷಯವು ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದುವುದಕ್ಕಿನ ಅವುಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಡಿಎನ್ಎ ಸಿಕ್ವೆನ್ಸಿಂಗ್ (ಕ್ರಮಾಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ) ಮತ್ತು ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳಂತಹ ಅಣುಗಳ ಸಾಧನಗಳ ಅನ್ವಯಿಕೆಯು ವಿಘಟನೆಯನ್ನು ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣ ಗುಂಪುಗಳ ಒಳಗೆ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅಂದಾಜುಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದೆ.[೩೭]
ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಹೈಫೆಗಳಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ, ಅವು ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸಿಲಿಂಡರಾಕಾರದ, ದಾರದ-ತರಹದ ವಿನ್ಯಾಸ ೨–೧೦ µm ಮತ್ತು ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸೆಂಟಿಮೀಟರುಗಳವರೆಗೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಹೈಫೆಗಳು ತಮ್ಮ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ; ಹೊಸ ಹೈಫೆಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹೈಫಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಂಚಿಂಗ್ (ಟಿಸಿಲೊಡೆಯುವುದು) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ತುದಿಗಳ ಹೊರಬರುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹೈಫೆಯ ತುದಿಗಳು ಎರಡು ಸಮಾನಂತರವಾಗಿ-ಬೆಳೆಯುವ ಹೈಫೆಗೆ ಬೆಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ (ಕವಲೊಡೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ).[೩೮] ತುದಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಟಿಸಿಲೊಡೆಯುವಿಕೆ/ಕವಲೊಡೆಯುವಿಕೆಗಳ ಸಂಯೋಜನವು ಹೈಫೆಯ ಒಂದು ಅಂತರ್ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲ ಮೈಸೆಲಿಯಮ್ (ಕವಕಜಾಲ)ದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೧೯] ಹೈಫೆಗಳು ವಿಭಜಿಸಿರುವಂತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಕೊನೊಸೈಟಿಕ್ ಆಗಿರಬಹುದು: ವಿಭಜಕ ಹೈಫೆಗಳು ಅಡ್ಡ ಗೋಡೆಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ (ಆಂತರಿಕ ಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳು, ಕೋಶೀಯ ವಿಭಜಕ, ಇವುಗಳು ಹೈಫಾಕ್ಕೆ ಅದರ ಆಕಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತ ಕೋಶ ಗೋಡೆಯ ಬಲಭಾಗದ ಕೋನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ), ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವಿಭಾಗವು ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ; ಕೊನೊಸೈಟಿಕ್ ಹೈಫೆಗಳು ವಿಭಾಗೀಕೃತಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದಿಲ್ಲ.[೩೯] ವಿಭಜಕಗಳು ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮ್, ಅಂಗಕಗಳು, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಸಾಗಣೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ; ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಫೈಲಮ್ ಬೆಸಿಡಿಯೊಮೈಕೊಟಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಡೊಲಿಪೋರ್ ನಡುತಡಿಕೆ.[೪೦] ಕೊಯಿನೊಸೈಟಿಕ್ ಹೈಫೆಗಳು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಬಹುವಿಧದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೇಟ್ ಸುಪರ್ಸೆಲ್ಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೪೧]
ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೀವಿಸುತ್ತಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಹೈಫಲ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿವೆ; ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ - ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫೈಲಾಗಳ ಸಸ್ಯ-ಪರಾವಲಂಬಿ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಹೊಸ್ಟೋರಿಯಾ, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಮೂಲ (ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಬೇರು) ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಅರ್ಬ್ಯೂಸ್ಕ್ಯೂಲ್ಸ್, ಅವು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಮೂಹ ಕೋಶದೊಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೆಶವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.[೪೨] ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದು ಏಕೈಕ ನಂತರದ ಕಶಾಂಗದ ಮೂಲಕ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಂಬಂಧಿತ ಜೀವಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗಾತ್ಮಕ ಗುಂಪು ಒಪಿಸ್ತೋಕೊಂಟ್ಗಳು-ಎ ಆಗಿರುತ್ತವೆ - ಚಿಟ್ರಿಡ್ಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಫೈಲಾಗಳು ತಮ್ಮ ತರುವಾಯದ ಕಶಾಂಗಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿವೆ.[೪೩] ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳು ಗ್ಲುಕನ್ಗಳ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, β-೧,೩-ಗ್ಲುಕನ್) ಜೊತೆಗೆ ಒಂದು ಕೋಶ ಗೋಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಘಟಕಗಳು, ಬಯೋಪಾಲಿಮರ್ ಕೈಟಿನ್ ಅನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಯುಕಾರ್ಯೋಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಸಾಧಾರಣವಾಗಿವೆ.[೪೪]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಮೈಸಿಲಿಯಾವು ಬರಿಯ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಗೋಚರವಾಗಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹಲವಾರು ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಧಃಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ತೇವವಿರುವ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಾಳಾದ ಆಹಾರ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೋಲ್ಡ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ಪೆಟ್ರಿ ಡಿಶ್ಗಳಲ್ಲಿ ಘನರೂಪದ ಸಮುದ್ರಪಾಚಿಯ ಮೀಡಿಯಾದ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಮೈಸಿಲಿಯಾಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೊಲೊನಿಗಳು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಕೊಲೊನಿಗಳು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆಕಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ (ಬೀಜಕಗಳು ಅಥವಾ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯಗಳ ಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ) ಅವು ಜಾತಿಗಳ ಅಥವಾ ಗುಂಪುಗಳ ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೪೫] ಕೆಲವು ಸ್ವತಂತ್ರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕೊಲೊನಿಗಳು ಅರ್ಮಿಲ್ಲಾರಿಯಾ ಒಸ್ಟೋಯೀ ಯ ಒಂದು ಕ್ಲೋನಲ್ (ಅಬೀಜ ಸಂತಾನ) ಕೊಲೊನಿಯ ದೃಷ್ಟಾಂತದಲ್ಲಿ ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತವೆ, ಅವು ಸುಮಾರು ೯,೦೦೦ ವರ್ಷಗಳ ವಯಸ್ಸಿನ ಅಂದಾಜಿನ ಜೊತೆಗೆ ೯೦೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸುತ್ತವೆ.[೪೬]
ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಸಂತಾನದಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟೀಕೃತ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ - ಅಪೋಥೆಸಿಯುಮ್ - ಇದು ಒಂದು ಕಪ್-ಆಕಾರದ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯವಾಗಿದೆ, ಅದು ಬೀಜಕವನ್ನು-ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಅಂಗಾಂಶದ ಪದರ ಹೈಮೇನಿಯಮ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೪೭] ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸಿಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಆಸ್ಕೋಮೈಸಿಟ್ಗಳ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯಗಳು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳು ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.
ಹೈಫೆಯಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಘನರೂಪದ ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮೇಲ್ಮೈಗಳ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಜಲೀಯ ವತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಕೋಶಗಳಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ವಿಧಗಳು ಗಾತ್ರದ ಅನುಪಾತಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಮೆಲ್ಮೈ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.[೪೮] ಹೈಫಗಳು, ಸಮರ್ಥ ಮೇಲ್ಮೈಗಳು, ಒಳನುಗ್ಗುವ ದ್ರವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೪೯] ಅವುಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಬೇಧಕ ಯಂತ್ರಗಳಂತಹ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸಬಲ್ಲವು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಪೆಥೋಜೆನ್ ಮೆಗ್ನಪೋರ್ಥ್ ಗ್ರೈಸಿಯ ಬಗೆಯ ರಚಿಸುವಿಕೆಯು ಅಪ್ಪ್ರೆಸ್ಸೊರಿಯಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಹೀಗೆ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅದು ನಿಧಾನ ರಂಧ್ರ ಸ್ಥಾಪಿತ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ ಹೊರತೆಗೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[೫೦] ಅಪ್ರೆಸ್ಸೋರಿಯಮ್ನಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂದ ಒತ್ತಡವು, ಸ್ಥಾಪಿತಗೊಂಡ ಬಾಹ್ಯ ತ್ವಚೆಯ ವಿರುದ್ಧ ನೇರವಾಗಿ 8 megapascals (1,200 psi)ಅತಿಕ್ರಮಿಸಬಲ್ಲವು.[೫೦] ತಂತುಗಳ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ನೆಮಟೋಡಸ್ ನ ಮೇಲ್ಮೈಗಳನ್ನು ಬೇಧಿಸಲು ಪಿಸಿಲೋಮೈಸಸ್ ಲಿಲಸಿನಸ್ ಸಮಾನ ಹೋಲಿಕೆಯ ರೂಪವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತದೆ.[೫೧]
ಅಪ್ಪ್ರಸ್ಸೋರಿಯಮ್ನಿಂದ ವಿನಿಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಒತ್ತಡವು ಶರೀರ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿತಗೊಂಡಿರುವ ಅದು ಗ್ಲಿಸರೋಲ್ ನಂತಹ ಓಸ್ಮೊಲೈಟ್ಸ ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶಗಳ ಟರ್ಗರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.[೫೨] ಮಾರ್ಪಾಲಜಿಯ ಹೊಂದಿಕಗಳಂತೆ ಇವುಗಳು ಸಮಗ್ರವಾದ ಸಣ್ಣ ಕಣಗಳಂತಹ ಪೊಲಿಸಚ್ಚರೈಡ್ಗಳು, ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು, ಕೊಬ್ಬುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಜೈವಿಕ ದ್ರವ್ಯಗಳು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕೆ ರಹಸ್ಯ ವಾತಾವರಣದೊಳಗೆ ಜಲ ವಿಚ್ಛೇದನ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಕಿಣ್ವಗಳಿಂದ ಪೂರೈಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅತಿ ಚಿಕ್ಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವುಗಳು ನಂತರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಶದಂತೆ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.[೫೩][೫೪][೫೫] ನಾರು ಫಂಗಿಯ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಧ್ರುವದ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನೊಳಗೆ ಚಾಚುವುದರಿಂದ- ಹೈಫಗಳ ತುದಿಯ (ಅಪೆಕ್ಸ್) ಮೇಲಿನ ದೀರ್ಘೀಕರಣದಿಂದ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.[೫೬] ಫಂಗಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬದಲಿ ಮೂಲಗಳು ಅಧಿಕ ಚಾಚುವಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವಂತಹ (ಅಂದರೆ, ಹೈಫಗಳ ತುದಿಯ ಕೆಳಗಿರುವ ಭಾಗಗಳು ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಚಾಚುವುದರಿಂದ) ಕೆಲವು ಎಂಡೋಫಿಟಿಕ್ ಫಂಗಿಗಳ[೫೭] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅಣಬೆಗಳ ತೊಟ್ಟು ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾಗಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳವಾಗಿ ಚಾಚುವುದರಿಂದ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.[೫೮] ಫಂಗಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮರುಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಬಹುಕೋಶೀಯ ರೂಪಗಳು ರಚಿತವಾಗಿರುವಂತೆ- ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ [೫೯] ಆ ಲಕ್ಷಣವು ಹೊರತೆಗೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ- ಲೈಂಗಿಕ ಸ್ಪೋರ್ಸ್ಗಳ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ಹಣ್ಣಿನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದ್ರವ್ಯ ಕೊಲೊನೈಜೇಶನ್ಗಳಿಗೆ ಶರೀರ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂವಹನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.[೬೦]
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಫಂಗಿಗಳು ಚಯಾಪಚಯಗಳಿಗೆ ಇತರ ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸಿದ ಕಾರ್ಬನ್ ಮೇಲೆ ಏಕಮಾತ್ರ ನಂಬಿಕೆಯ ಜೀವಿಗಳು, ಹೆಟರೊಟ್ರೊಫ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಫಂಗಿಯ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಚಯಾಪಚಯ ಕೌಶಲ್ಯತೆಯು, ನೈಟ್ರೇಟ್, ಅಮೋನಿಯಾ, ಎಸಿಟೇಟ್, ಅಥವಾ ಎಥನೋಲ್ ಗಳಂತಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ, ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಹೋಲಿಕೆ ಇಲ್ಲದ ಸಾಲುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಅವುಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.[೬೧][೬೨] ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಇದು ವರ್ಣದ್ರವ್ಯಗಳ ಕಡುಗಂದು ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ವರ್ಣದ್ರವ್ಯವು ಗಮ್ಮಾ ವಿಕಿರಣಗಳಂತೆ, ಅಯಾನೀಕಾರಕ ವಿಕಿರಣಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿ ಸಾರತತ್ವವನ್ನು ಹೀರುವಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸಬಹುದೆಂದು ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ; ಹೇಗಾದರೂ, ಈ ರೇಡಿಯೋಟ್ರೋಫಿಕ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೂಲವು ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಬಯೋಫಿಸಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಬಯೋಕೆಮಿಕಲ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ.[೨೮] ಕಾಣಬಲ್ಲ ಬೆಳಕಿನ ಮೂಲಕ CO೨ ಸ್ಥಿರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಈ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಸಮಾನರೂಪತೆ ತಾಳುವುದೆಂದು, ಆದರೆ ಅಯಾನೀಕಾರಕ ವಿಕಿರಣಗಳ ಉಪಯೊಗಿಸುವಿಕೆಯ ಬದಲಾಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲದಂತೆ ಎಂದು ಲೇಖಕರು ಊಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೬೩]
ಶಿಲೀಂದ್ರಗಳ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಜೀವನಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಈ ಜೀವಿಗಳ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ನ ಒಳಗೆ ತಳಿಗಳ ವಿಕಾಸವನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ.[೬೪] ಎಲ್ಲಾ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಮೂರನೆಯ ಭಾಗದಷ್ಟು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ವಿಧಗಳ ಮೂಲಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯು ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸರಿಯಾಗಿ-ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಟೆಲಿಯೋಮೊರ್ಫ್ ಮತ್ತು ಅನಾಮೊರ್ಫ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.[೬೫] ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹಂತದ ವಾತಾವರಣದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಲೈಂಗಿಕ ಅಥವಾ ಅಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರೊಪಾಗ್ಯುಲ್ಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ವ್ಯಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಸಸ್ಯೀಯ ಬೀಜಕಗಳ ಮೂಲಕ (ಕೊನಿಡಿಯಾ) ಅಥವಾ ಕವಕ ಜಾಲದ ವಿಭಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಅಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ; ಇದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನೆಲೆಗೆ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಬೀಜ ಸಂತಾನದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸರಣವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ.[೬೬] "ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಇಂಪರ್ಫೆಕ್ಟಿ" (ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಅಥವಾ ಲೈಂಗಿಕ ಹಂತದ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು) ಅಥವಾ ಡ್ಯುಟೆರೋಮೈಕೋಟಾ ಇದು ಆಚರಣೀಯ ಲೈಂಗಿಕ ಚಕ್ರದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೬೭]
ಅರೆವಿದಳನದ ಜೊತೆಗಿನ ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯು ಎಲ್ಲಾ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫೈಲಾಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ (ಗ್ಲೊಮೆರೊಮೈಕೋಟಾವು ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಪವಾದವಾಗಿದೆ).[೬೮] ಇದು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿನ ಅಥವಾ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ ಹಲವಾರು ಸಂಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಕೂಡ ಭಿನ್ನತೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಲೈಂಗಿಕ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಗಳಲ್ಲಿನ ರೂಪವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಭಿನ್ನತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೬೯][೭೦] ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಯೋಗದ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಜೈವಿಕ ಜಾತಿ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು.[೭೦] ಪ್ರಮುಖವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಗುಂಪು ಮಾಡುವಿಕೆಯು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಲೈಂಗಿಕ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೀಜಕಗಳ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬೀಜಕಗಳನ್ನು-ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ರಚನೆಗಳು, ಆಸ್ಕಿ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯಾಗಳು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳು ವಿರುದ್ಧವಾದ ಸಂಯೋಗ ಜಾತಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಯೋಗಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಇತರ ಜಾತಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಇತರ ಜಾತಿ ಅಥವಾ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೇ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದಬಹುದು ಮತ್ತು ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮೊದಲಿನ ಸಂಯೋಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಾತಿಗಳು ಹೆಟರೋಥಲ್ಲಿಕ್, ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಹೊಮೋಥೆಲ್ಲಿಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೭೧]
ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ (ಅಗುಣಿತ) ಮತ್ತು ಡಿಪ್ಲಾಯ್ಡ್ (ಜೋಡಿ ವರ್ಣತಂತುವಿನ) ಈ ಎರಡು ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮರ್ಥವಾದ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಒಂದು ಅಂತರ್ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಹೈಫೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದುತ್ತವೆ; ಅನಸ್ಟೊಮೊಸಿಸ್ (ಅಡ್ಡಸೇರುವಿಕೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಲೈಂಗಿಕ ಚಕ್ರದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವಿಕೆಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ಗಳು ಒಂದು ಡೈಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಹಂತವನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪೋಷಕರಿಂದ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯು ಕೋಶಗಳ ಸಂಯೋಗದ ಮರುಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಹೈಫಲ್ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಇರಲ್ಪಡುತ್ತವೆ (ಹೆಟೆರೋಕಾರ್ಯೋಸಿಸ್ ಅನ್ನು ನೋಡಿ).[೭೨]
ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ, ಮೇಲ್ಮೈಯ (ಬೀಜಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಂಗಾಂಶದ ಮೇಲ್ಮೈ) ಡೈಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಹೈಫೆಯು ಒಂದು ಗುಣಲಕ್ಷಣದಿಂದ ಹೈಫಲ್ ನಡುತಡಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಚಾಚ ಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಕೋಶ ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಚಾಚಿಕೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವು ಹೊಸದಾಗಿ ವಿಭಜನೆಗೊಂಡ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳನ್ನು ತುದಿಯ ಮತ್ತು ತಳದ ಹೈಫಲ್ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಸ್ಕಸ್ (ಆಸ್ಕಿ ಶಬ್ದದ ಬಹುವಚನ) ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯೋಗ್ಯಾಮಿ (ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಸಂಯೋಜನ) ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಕಿಗಳು ಒಂದು ಆಸ್ಕೋಕಾರ್ಪ್ ಅಥವಾ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಆಸ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯೋಗ್ಯಾಮಿಯು ಅರೆವಿದಳನ ಮತ್ತು ಆಸ್ಕೋಸ್ಪೋರ್ನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮರುಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸರಣದ ನಂತರ, ಆಸ್ಕೋಸ್ಪೋರ್ಗಳು ಕುಡಿಯೊಡೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಹೊಸ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಕವಕಜಾಲವು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೭೩]
ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯು ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸದೃಶವಾಗಿದೆ. ಸಮರ್ಥವಾದ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಹೈಫೆಯು ಒಂದು ಡೈಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಕವಕಜಾಲವನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಯೋಜನಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಡೈಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಹಂತವು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಸಸ್ಯೀಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಕವಕಜಾಲಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಲಾಂಪ್ ಕನೆಕ್ಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅಂಗರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸವು ಪ್ರತಿ ಹೈಫಲ್ ಚಾಚಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿನ ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸದೃಶವಾಗಿರುವ ಮೇಲ್ಮೈಗಳ ಜೊತೆಯಂತೆ, ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಲಾಂಪ್ ಕನೆಕ್ಷನ್ ಇದು ಕೋಶ ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡೈಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಹಂತವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಹೈಫಲ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ತಳೀಯವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಎರಡು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನಿಯಂತ್ರಿತ ವರ್ಗಾವಣೆಗೆಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ.[೭೪] ಒಂದು ಬೇಸಿಡಿಯೋಕಾರ್ಪ್ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಡಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕ್ಲಬ್-ತರಹದ ರಚನೆಗಳು ಕಾರ್ಯೋಗ್ಯಾಮಿ ಮತ್ತು ಅರೆವಿದಳನದ ನಂತರ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಬೇಸಿಡಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೭೫] ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಬೇಸಿಡಿಯೋಕಾರ್ಪ್ಗಳೆಂದರೆ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳು, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ಕೂಡ ಇತರ ವಿಧಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ (ಮೊರ್ಫೊಲೊಜಿ (ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ) ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ).
ಗ್ಲೊಮೆರೋಮೈಸೀಟ್ಗಳಲ್ಲಿ (ಮೊದಲಿಗೆ ಜಿಗೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದವು), ಎರಡು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಹೈಫೆಗಳು ಒಂದು ಗ್ಯಾಮೆಟಾಂಜಿಯಮ್ (ಗಮೀಟುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಅಂಗ) ಎಂಬ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕೋಶ ರಚನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಒಂದು ಫಲವತ್ತಾದ ಗ್ಯಾಮೀಟ್ ಅನ್ನು-ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಅಂಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಮೆಟಾಂಜಿಯಮ್ ಇದು ಒಂದು ಜಿಗೋಸ್ಪೋರ್ನಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತದೆ, ಜಿಗೋಸ್ಪೋರ್ ಇದು ಗ್ಯಾಮೀಟ್ಗಳ ಸಂಯೋಜನದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಣವಾಗಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ದಪ್ಪನೆಯ-ಗೋಡೆಯ ಬೀಜಕವಾಗಿದೆ. ಜಿಗೋಸ್ಪೋರ್ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಅದು ಅರೆವಿದಳನದ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಹೈಫೆಯನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಡುತ್ತದೆ, ಅದು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಲೈಂಗಿಕ ಸ್ಪೊರಾಂಜಿಯೋಸ್ಪೋರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಪೊರಾಂಜಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಪ್ರಸರಣಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಹೊಸದಾದ ತಳೀಯವಾಗಿ ಸದೃಶವಾದ ಹ್ಯಾಪ್ಲಾಯ್ಡ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕವಕಜಾಲದಲ್ಲಿ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೭೬]
ಅಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಎರಡೂ ಬೀಜಕಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ಪೊರಾಂಜಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಗಳು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ತಮ್ಮ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿ ಪ್ರಸರಣಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ವಿಸರ್ಜನವು ಮರುಉತ್ಪಾದನಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ಬೀಜಕಗಳ ಹೊರಹೋಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೆಯೇ ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ದೀರ್ಘ ದೂರದವರೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ.
ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಜೀವವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಯಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಬೀಜಕ ಮೇಲ್ಮೈ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು (ಹೈಡ್ರೋಫೋಬಿನ್ಗಳಂತಹ) ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಬೀಜಕ ವಿಸರ್ಜನಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೭೭] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಜಕವನ್ನು-ಹೊಂದಿರುವ ಕೋಶಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವು ಕೋಶದ ಗಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುವ ದ್ರವ್ಯಗಳಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸ್ರವಿಕೆಗಳ ಸಮತೋಲನವು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಜಕಗಳ ಸಿಡಿಯುವ ವಿಸರ್ಜನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.[೭೮] ಬ್ಯಾಲ್ಲಿಸ್ಟೋಸ್ಪೋರ್ ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಏಕೈಕ ಬೀಜಕಗಳ ಬಲವಂತವಾದ ವಿಸರ್ಜನೆಯು ನೀರಿನ ಸಣ್ಣ ಬಿಂದುಗಳ (ಬುಲ್ಲರ್ನ ಬಿಂದು) ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅದು ಬೀಜಕಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರಲ್ಪಟ್ಟಾಗ ೧೦,೦೦೦ g ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವೇಗವರ್ಧನೆಯ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ ಚಿಮ್ಮುವಿಕೆಯ ವಿಸರ್ಜನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ;[೭೯] ಅದರ ಅಂತಿಮ ಫಲಿತಾಂಶವೇನೆಂದರೆ ಬೀಜಕವು ೦.೦೧–೦.೦೨ cm ನಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜನಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಗಾಳಿಯ ಕೆಳಗೆ ಗಿಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮರಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಳುವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗಿರುವಷ್ಟು ಅಂತರವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.[೮೦] ಪಫ್ಬಾಲ್ಗಳಂತಹ ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಬೀಜಕಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಒಂದು ಪರ್ಯಾಯವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಬಾಹಿಕ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಬಲಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಪಕ್ಷಿಗಳ ಗೂಡಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕಪ್-ಆಕಾರದ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯಗಳಿಂದ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬೀಳುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ಬಿಂದುವಿನ ಬಲವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೮೧] ಮತ್ತೊಂದು ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯು ಸ್ಟಿಂಕೊರ್ನ್ಸ್ ಎಂಬ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳು ಉಲ್ಲಾಸಮಯ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಕೊಳೆತ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪಾಗಿವೆ.[೮೨]
ಅರೆವಿದಳನದ ಜೊತೆಗಿನ ನಿಯಮಿತವಾದ ಲೈಂಗಿಕ ಮರುಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೊರತಾಗಿ, ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೆನಿಸಿಲ್ಲಿಯಮ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಪರ್ಜಿಲ್ಲಸ್ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳ ಕೋಶಗಳ ಹೈಫೆ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಸ್ಮೋಗ್ಯಾಮಿಗಳ ನಡುವಣ ಅನಸ್ಟೋಮೊಸಿಸ್ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ಯಾರಾಸೆಕ್ಷುವಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೂಲಕ ಆನುವಂಶಿಕ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.[೮೩] ಪ್ಯಾರಾಸೆಕ್ಷುವಲ್ ಘಟನೆಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಮಹತ್ವವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇತರ ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗಿಂತ ಕೆಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳ ಜೀವಿಗಳ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಷನ್ನಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು[೮೪] ಮತ್ತು ಇತರ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಷನ್ಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿರಬಹುದು, ಅದು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿಕಾಸದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಘಟನೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ.[೮೫]
ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಮುಂಚಿನ ಜೀವ್ಯವಶೇಷದ ಮಾಹಿತಿಯು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾಗಿದೆ. ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳ ನಡುವಿನ ಕೆಳ-ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಸಂಗತಿಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಕಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಅವು ಮೃದುವಾದ, ಮಾಂಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿಘಟನೆ ಹೊಂದಬಲ್ಲ ಅಂಗಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಅವು ಆದ್ದರಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗೋಚರವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳು ಇತರ ಮೈಕ್ರೋಬ್ಗಳಿಂದ (ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿ) ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಯೋಜನ ಹೊಂದಿದಾಗ ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೮೬] ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಪರ್ಮಿನರಲೈಸ್ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಸ್ಯ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿ ಸಮೂಹದಿಂದ ಪುನಃಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಈ ಮಾದರಿಗಳು ದಟ್ಟ-ವಿಭಾಗ ತಯಾರಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕ ಅಥವಾ ಸಂವಹನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ ಜೊತೆಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೮೭] ಸಂಕೋಚನ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳು ಸುತ್ತುವರಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಕಾಸಗಳನ್ನು ಆಮ್ಲದ ಜೊತೆಗೆ ವಿಘಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಭ್ಯಸಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಬೆಳಕನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಥವಾ ಸ್ಕ್ಯಾನಿಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮೇಲ್ಮೈಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೮೮]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೊದಲಿನ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳು ಜೀವ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಕಾಲದವುಗಳಾಗಿವೆ, ಸುಮಾರು ೧,೪೩೦ million years ago (Ma); ಈ ಬಹುಕೋಶೀಯ ಜಲತಳ ಜೀವಿಗಳು ಸೆಪ್ಟಾದ ಜೊತೆಗೆ ಕಶಾಂಗ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಶಾಖೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.[೮೯] ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು (೨೦೦೯) ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಚಲಿತತೆಯು ಸುಮಾರು ೭೬೦–೧೦೬೦ Ma ದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿತು ಎಂಬುದಾಗಿ ಸನಿಹವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿತವಾದ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಕಾಸದ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೋಲಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಂಡುಹಿಡಿದವು.[೯೦] ಪೇಲಿಯೋಜೊಯಿಕ್ ಕಾಲದ (೫೪೨–೨೫೧ Ma) ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜಲೀಯ ಜೀವಿಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಕಶಾಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬೀಜಕಗಳಲ್ಲಿನ ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳಿಗೆ ಸದೃಶವಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೯೧] ಒಂದು ಜಲೀಯ ಜೀವಿಯಿಂದ ಒಂದು ಭೂಮಂಡಲದ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯ ವಿಕಾಸವಾದದ ಅಳವಡಿಕೆಯು ಪೋಷಕಂಶಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪರಾವಲಂಬಿಕೆ, ಸಪ್ರೋಬಿಸಮ್, ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ ಮತ್ತು ಲೈಕೆನೈಸೇಷನ್ಗಳಂತಹ ವಿಘಟನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿಸಿತು.[೯೨] ಇತ್ತೀಚಿನ (೨೦೦೯) ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ ಆಸ್ಕೋಮೈಕೋಟಾದ ಪೂರ್ವಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯು ಸಪ್ರೋಬಿಸಮ್ ಆಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಲೈಕೆನೈಸೇಷನ್ ಘಟನೆಗಳು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂಭವಿಸಿವೆ.[೯೩]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಂಬ್ರಿಯನ್ (೫೪೨–೪೮೮.೩ Ma) ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಸ್ಯಗಳು ಜೀವತಳೆಯುವುದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು.[೯೪] ವಿಸ್ಕೋನ್ಸಿನ್ನ (೪೬೦ Ma) ಆರ್ಡೋವಿಷಿಯನ್ ಕಾಲದಿಂದ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳಾದ ಹೈಫೆಗಳು ಮತ್ತು ಬೀಜಕಗಳು ಆಧುನಿಕ-ದಿನದ ಗ್ಲೊಮೆರೆಲ್ಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತುಗಳು ನಾಳೀಯ-ಅಲ್ಲದ ಪಾಚಿಯಂತಹ-ಗಿಡಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು.[೯೫] ಪ್ರೊಟೊಟ್ಯಾಕ್ಸಿಟ್ಗಳು, ಬಹುಶಃ ಒಂದು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಅಥವಾ ಕಲ್ಲುಹೂವು ಆಗಿದ್ದ ಇದು ಸೈಲೂರಿಯನ್ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅತ್ಯಂತ ಉದ್ದದ ಜೀವಿಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳು ಡಿವೋನಿಯನ್ ಅವಧಿಯ ಪ್ರಾರಂಭದವರೆಗೆ (೪೧೬–೩೫೯.೨ Ma) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಿವಾದವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ರಿನಿ ಚೆರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿದ್ದವು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜಿಗೋಮೈಕೋಟಾ ಮತ್ತು ಕೈಟ್ರಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿದ್ದವು.[೯೪][೯೬][೯೭] ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ ೪೦೦ Ma, ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟಾ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಭಿನ್ನವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು,[೯೮] ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಆಧುನಿಕ ಜಾತಿಗಳು ಕಾರ್ಬಿನೋಫೆರಸ್ನ (ಪೆನ್ನಿಸಿಲ್ವೇನಿಯನ್, ೩೧೮.೧–೨೯೯ Ma) ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದವು.[೯೯]
ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳ-ತರಹದ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಡೌಶಾಂಟೋ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೬೩೫–೫೫೧ Ma ದಿನಾಂಕದ ಹಿಂದೆ ಕಂಡುಬಂದವು.[೧೦೦] ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳು ಮೊದಲಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಒಂದು ಘಟಕವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ಭೂಮಂಡಲದ ಜೀವ್ಯವಶೇಷದ ಅಂದಾಜು ಮಾದಲಾದ ವರ್ಷವು ೪೦೦ Ma ಆಗಿತ್ತು;[೧೦೧] ಈ ದಿನಾಂಕವು ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ರಿನಿ ಚೆರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಪಾಲಿಯೋಪೈರೆನೊಮೈಸೀಟ್ಸ್ ಜಾತಿಯ ಒಂದು ಸ್ಪೊರೊಕಾರ್ಪ್ ಜೀವ್ಯವಶೇಷದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿತ್ತು.[೧೦೨] ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ಲಕ್ಷಣದ ಜೊತೆಗಿನ ಆಧುನಿಕ-ದಿನಕ್ಕೆ ಸದೃಸವಾಗಿರುವ ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳೆಂದರೆ ಪಾಲಯಿನ್ಸಿಸ್ಟ್ರಸ್ , ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯನ್ದಿಂದ ಒಂದು ಜರೀಗಿಡದ ಜೊತೆಗೆ ಪರ್ಮಿಲರೈಸ್ ಆಗಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[೧೦೩] ಜೀವ್ಯವಶೇಷದಲ್ಲಿನ ವಿರಳವಾದ ದಾಖಲೆಗಳೆಂದರೆ ಹೊಮೊಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ಗಳು (ಒಂದು ಟ್ಯಾಕ್ಸನ್ ಇದು ಅಗಾರಿಕೋಮೈಸೀಟ್ಸ್ನ ಮಶ್ರೂಮ್-ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಸರಿಸಮಾನವಾಗಿದೆ). ಎರಡು ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ-ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮಾದರಿಗಳು ತೋರ್ಪಡಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ ಮೊದಲಿಗೆ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಮಶ್ರೂಮ್-ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು (ಅಪ್ರಚಲಿತ ಜಾತಿಗಳಾದ ಆರ್ಕಿಯೋಮರಸ್ಮಿಯಸ್ ಲೆಗ್ಲೆಟ್ಟಿ ) ಕ್ರಿಟೀಷಿಯಸ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ೯೦ Ma ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದವು.[೧೦೪][೧೦೫]
ಪರ್ಮಿಯನ್-ಟ್ರಯಾಸಿಕ್ ಎಕ್ಸ್ಟಿಂಕ್ಷನ್ ಘಟನೆಯ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ (೨೫೧.೪ Ma), ಒಂದು ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಶಲಾಕೆಯು (ಇದು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ನೀರಿನ ಸಂಚಯದಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೀಜಕಗಳ ಒಂದು ಅಪಾರವಾದ ವಿಪುಲತೆಯಲ್ಲಿ ಇವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ) ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಸೂಚಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲವಾದ ಜೀವಿ ವಿಧಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಅವು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊರಕುತ್ತಿದ್ದ ಜೀವ್ಯವಶೇಷಗಳ ದಾಖಲೆಗಳ ಸರಿಸುಮಾರು ೧೦೦% ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದವು.[೧೦೬] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಲ್ಗಲ್ ಜಾತಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಟ್ಟ ಬೀಜಕಗಳಿಗೆ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳ ಬೀಜಕಗಳ ಅನುಪಾತವು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ,[೧೦೭] ಶಲಾಕೆಗಳು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ,[೧೦೮][೧೦೯] ಮತ್ತು ಇತರ ಹಲವಾರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಪರ್ಮಿಯನ್-ಟ್ರಯಸಿಕ್ ಮಿತಿಯೊಳಗಡೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ.[೧೧೦]
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಒಪಿಸ್ಟೋಕೊಂಟ್ನ ಮೊನೊಫೈಲೆಟಿಕ್ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೧೧] ಅಣುಗಳ ಜಾತಿವಿಕಾಸವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡ ಒಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳ ಒಂದು ಮೊನೊಫೈಲೆಟಿಕ್ ಮೂಲವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ.[೩೭] ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಡಿಎನ್ಎ ಹೋಲಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣವು ಒಂದು ಸ್ಥಿರವಾದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯ ಒಂದು ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತದ ಈ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಹಳೆಯದಾದ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೇಳೆ ರೂಪವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾದ ಕಡಿಮೆ ಭೇದಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಂಯೋಗಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಜೈವಿಕ ಜಾತಿಗಳ ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾದ ವಿಂಗಡನೆಗಳು ಅನೂರ್ಜಿತಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೧೨]
ಹೆಚ್ಚಿನ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಾದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಜಾತಿಗಳು ಮೇಲೆ ಹೋದಂತೆಲ್ಲಾ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಪುನರಾವರ್ತಿತವಾದ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿವೆ. ಸಂಶೋಧಕರುಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಏಕೀಕೃತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರವಾದ ನಾಮಕರಣ ಪೃವೃತ್ತಿಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಿರೀಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಪೃವೃತ್ತಿಗಳು ಪ್ರಚಲಿತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿವೆ.[೩೭][೧೧೩] ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜಾತಿಗಳೂ ಕೂಡ ಅವುಗಳ ಜೀವನ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯ ವಿಧಾನ (ಲೈಂಗಿಕ ಅಥವಾ ಅಲೈಂಗಿಕ) ಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬಹುವಿಧದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಇಂಡೆಕ್ಸ್ ಫಂಗೋರಮ್ ಮತ್ತು ಐಟಿಐಎಸ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜಾತಿಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತದ ಹೆಸರುಗಳ ಯಾದಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಪಡಿಸುತ್ತವೆ (ಹಳೆಯ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದಗಳ ಉಲ್ಲೆಖವನ್ನೂ ಕೂಡ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ).
ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ೨೦೦೭ ರ ವಿಂಗಡನೆಯು ಹಲವಾರು ಡಜನ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಜೀವಿವರ್ಗೀಕರಣಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಮೇಲಿನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ-ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಘಟಿತ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ.[೩೭] ಇದು ಏಳು ಫೈಲಾಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು - ಆಸ್ಕೋಮೈಕೊಟಾ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ- ಇವುಗಳು ಉಪಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಡೈಕಾರ್ಯಾವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಒಂದು ವಿಭಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕ್ಲ್ಯಾಡೋಗ್ರಾಮ್ (ಜಾತಿವಿಕಾಸದ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಒಂದು ಮರದ ಚಿತ್ರ) ಪ್ರಮುಖ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಟಾಕ್ಸಾ ಮತ್ತು ಒಪಿಸ್ಟೋಕೊಂಟ್ ಮತ್ತು ಯುನಿಕೊಂಟ್ ಜೀವಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಮರದ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಭಾಗಗಳ (ಶಾಖೆಗಳ) ಉದ್ದವು ಬೆಳವಣಿಗಾತ್ಮಕ ಅಂತರಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣವಾಗಿಲ್ಲ.
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಫೈಲಾಗಳು (ಕೆಲವು ವೇಳೆ ವಿಭಾಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ) ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಲೈಂಗಿಕ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ, ಏಳು ಫೈಲಾಗಳು ಇವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: ಮೈಕ್ರೋಸ್ಪೋರಿಡಿಯಾ, ಕೈಟ್ರಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ, ಬ್ಲಾಸ್ಟೋಕ್ಲಾಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ, ನಿಯೋಕಾಲ್ಲಿಮಸ್ಟಿಗೋಮೈಕೋಟಾ, ಗ್ಲೋಮೆರೋಮೈಕೋಟಾ, ಆಸ್ಕೋಮೈಕೋಟಾ, ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ.[೩೭]
ಮೈಕ್ರೋಸ್ಪೋರಿಡಿಯಾ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟಿಸ್ಟ್ (ಏಕಕೋಶ ಜೀವಿ) ಏಕಕೋಶೀಯ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲದವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಎಂಡೋಬಯೋಟಿಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ (ಇತರ ಜಾತಿಗಳ ಅಂಗಾಂಶದೊಳಗಡೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುವ ಜೀವಿ) ವಿಕಾಸಗೊಳ್ಲಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಜಾತಿವಿಕಾಸದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ.[೯೧][೧೧೪] ಮೈಕ್ರೋಸ್ಪೊರಿಡಿಯಾಗಳು ನಿಜವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಹೋದರಿ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿವೆ, ಅಂದರೆ, ಅವುಗಳು ಪರಸ್ಪರರ ವಿಕಾಸದ ಸಂಬಂಧಿಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ೨೦೦೬ ರ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿತು.[೧೧೫] ಈ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅವರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿಂಗಡನೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹಿಬ್ಬೆಟ್ ಮತ್ತು ಕೊಲೀಗ್ಸ್ ಸೂಚಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಆದಾಗ್ಯೂ ಮೈಕ್ರೋಸ್ಪೊರಿಡಿಯಾಗಳು ಫೈಲಮ್ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿದರೂ ಕೂಡ, ಈ ಗುಂಪಿನೊಳಗೆ ವಿಕಾಸಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು.[೩೭]
ಕೈಟ್ರಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ವಿಭಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರನ್ನು ತಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರೋಟಿಸ್ಟ್ (ಏಕಕೋಶ ಜೀವಿ)ಗಳು ಎಂದು ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಏಕೈಕ ಕಶಾಂಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಲೀಯ ಹಂತಗಳ (ಪದರಗಳ) ಮೂಲಕ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುವ ಚಲಜೀವಕಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ರೈಬೋಸೋಮ್ಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಆರ್ಎನ್ಎ ಅನುಕ್ರಮಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಅಣುಗಳ ಜಾತಿವಿಕಾಸವಾದಗಳು ಸೂಚಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳು ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫೈಲಾಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂಲಭೂತ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿವೆ, ಇವುಗಳು ಪ್ಯಾರಾಫಿಲಿ ಅಥವಾ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಪಾಲಿಫಿಲಿಗಳ ಸೂಚ್ಯ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳ ಜೊತೆಗಿನ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೯೧]
ಬ್ಲಾಸ್ಟೋಕ್ಲಾಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ ಕೈಟ್ರೀಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ ಗುಂಪಿನ ಒಂದು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಒಂದು ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಣುಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಅಲ್ಟ್ರಾವಿನ್ಯಾಸೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬ್ಲಾಸ್ಟೋಕ್ಲಾಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ ಅನ್ನು ಜೈಗೋಮೈಕೋಟಾ, ಗ್ಲೋಮೆರೋಮೈಕೋಟ, ಮತ್ತು ಡೈಕಾರ್ಯಾ (ಆಸ್ಕೋಮೈಕೋಟ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾ) ಇವುಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಹೋದರಿ ಏಕಮೂಲ ವರ್ಗವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಬ್ಲಾಸ್ಟೋಕ್ಲಾಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ವಿಘಟನೆಯಾಗಬಲ್ಲ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಪ್ರೋಟ್ರೋಫ್ಗಳಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಅವು ಎಲ್ಲಾ ಯುಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಗುಂಪುಗಳ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳಾಗಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯುಗ್ಮಜೀಯ ಅರೆವಿದಳನವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಅವುಗಳ ಸನಿಹದ ಸಂಬಂಧಿತಗಳಾದ ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳಂತೆ ಅಲ್ಲದೇ, ಬ್ಲಾಸ್ಟೋಕ್ಲಾಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಸ್ಪೋರಿಕ್ ಅರೆವಿದಳನಕ್ಕೆ ಮೊರೆಹೋಗುತ್ತವೆ.[೯೧]
ನಿಯೋಕಾಲ್ಲಿಮಸ್ಟಿಗೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ ಫೈಲಮ್ ಕೈಟ್ರಿಡೊಮೈಕೋಟಾದ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ಈ ಸಣ್ಣ ಫೈಲಮ್ನ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಆನರೋಬಿಕ್ ಜೀವಿಗಳಾಗಿವೆ, ಇವುಗಳು ದೊಡ್ಡದಾದ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಸಸ್ತನಿಗಳ ಪಚನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಇತರ ಭೂಮಂಡಲದ ಮತ್ತು ಜಲೀಯ ವಾತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಮೈಟೋಕಾಂಡ್ರಿಯಾದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೆ ಮೈಟೋಕಾಂಡ್ರಿಯಲ್ ಮೂಲಗಳ ಹೈಡ್ರೋಜೆನೋಸೋಮ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಸಂಬಂಧಿತ ಕೈಟ್ರಿಡ್ಗಳಂತೆ, ನಿಯೋಕಾಲ್ಲಿಮಸ್ಟಿಗೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಯ ಯುನೈಫ್ಲಾಜೆಲೇಟ್ ಅಥವಾ ಪಾಲಿಫ್ಲಾಜೆಲೇಟ್ಗಳ ಚಲಜೀವಕಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೩೭]
ಗ್ಲೋಮೆರೋಮೈಕೋಟಾ ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಅರ್ಬ್ಯುಸ್ಕುಲರ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇದು ಒಂದು ವಿಧದ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವನವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಹೈಫೆಯು ಸಸ್ಯದ ಬೇರಿನ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ಗ್ಲೋಮೆರೋಮೈಕೋಟಾ ಜಾತಿಗಳು ಅಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೬೮] ಗ್ಲೋಮೆರೋಮೈಕೋಟಾ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ನಡುವಣ ಸಹಜೀವನದ ಸಂಘಟನೆಯು ಸುಮಾರು ೪೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹಿಂದಿನದಾಗಿದೆ.[೧೧೬] ಜಿಗೋಮೈಕೋಟಾದ ಮೊದಲ ಭಾಗ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ’ಸಕ್ಕರೆ’ ಮತ್ತು ’ಪಿನ್’ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ), ಗ್ಲೊಮೆರೋಮೈಕೋಟಾಗಳು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಫೈಲಮ್ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯದಾದ ಫಲಮ್ ಜಿಗೊಮೈಕೋಟಾಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.[೧೧೭] ಜಿಗೋಮೈಕೋಟಾ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೊಮೆರೊಮೈಕೋಟಾ ಗುಂಪಿಗೆ ಪುನಃ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಅಥವಾ ಉಪಫೈಲಾ ಇನ್ಸರ್ಟೇಟ್ ಸೆಡಿಸ್ ಮ್ಯುಕೋರೊಮೈಕೋಟಿನಾ, ಕಿಕ್ಸೆಲ್ಲೊಮೈಕೊಟಿನಾ, ಜೂಪಾಗೋಮೈಕೊಟಿನಾ, ಮತ್ತು ಎಂಟೊಮೊಪ್ಥೊರೊಮೈಕೊಟಿನಾಗಳಿಗೆ ಪುನಃ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.[೩೭] ಜಿಗೋಮೈಕೋಟಾದಲ್ಲಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕೆಲವು ಸರಿಯಾಗಿ-ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ - ಕಪ್ಪು ಬ್ರೆಡ್ ಮೋಲ್ಡ್ (ರಿಜೋಪಸ್ ಸ್ಟೊಲಿನಿಫೆರ್ ), ಮತ್ತು ಪಿಲೊಬೊಲುಸ್ ಜಾತಿಗಳು -ಇವುಗಳು ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಹಲವಾರು ಮೀಟರ್ಗಳವರೆಗೆ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸುತ್ತವೆ.[೧೧೮] ವೈದ್ಯಕೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತವಾದ ಜಾತಿಗಳು ಮ್ಯುಕರ್ , ರಿಜೋಮ್ಯುಕರ್ , ಮತ್ತು ರಿಜೋಪಸ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಆಸ್ಕೋಮೈಕೋಟಾ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಯಾಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಯುಮೈಕೋಟದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡದಾದ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಗುಂಪನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.[೩೬] ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆಸ್ಕೋಸ್ಪೋರ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅರೆವಿದಳನ ಬೀಜಕಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಆಸ್ಕಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕೋಶದ-ತರಹದ ವಿನ್ಯಾಸದ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಯೋಜಿತಗೊಂಡಿರಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಫೈಲಮ್ ಮೊರೆಲ್ಗಳು (ಖಾದ್ಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು), ಕೆಲವು ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳು ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡೆ ಅಣಬೆಗಳು, ಏಕೈಕ-ಕೋಶೀಯ ಯೀಸ್ಟ್ಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸ್ಯಾಕ್ಕೊರೊಮೈಸೀಸ್ , ಕ್ಲುಯ್ವೆರೋಮೈಸೀಸ್ , ಪಿಚಿಯಾ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಡಿಡಾ ಗಳ ಜಾತಿಗಳು), ಮತ್ತು ಸಪ್ರೋಟ್ರೊಫ್ಗಳು, ಪರಾವಲಂಬಿಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಘಟನೆ ಹೊಂದಬಲ್ಲ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳಂತೆ ಜೀವಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಲವಾರು ತಂತುಗಳುಳ್ಳ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ತಂತುಗಳುಳ್ಳ ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ಜಾತಿಗಳು ಆಸ್ಪೆರ್ಜಿಲಸ್ , ಪೆನ್ಸಿಲ್ಲಿಯಮ್ , ಫ್ಯುಸಾರಿಯಮ್ , ಮತ್ತು ಕ್ಲಾವಿಸೆಪ್ಸ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಆಸ್ಕೊಮೈಸೀಟ್ ಜಾತಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಅಲೈಂಗಿಕ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯ ಮೊರೆ ಹೋಗಿರುವುದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ (ಅವು ವಿಕೃತ ರೂಪಾಂತರದ ಜಾತಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ), ಆದರೆ ಅಣುಗಳ ಮಾಹಿತಿಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಆಸ್ಕೋಮೈಕೋಟಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಬಂಧಿತವಾದ ಟೆಲಿಯೋಮೊರ್ಫ್ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ.[೧೧೯] ಕೋಶದ-ತರಹದ ಆಸ್ಕಸ್ನ ಒಳಗೆ ಅರೆವಿದಳನದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಕಾರಣ, ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು ತಳಿವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕತೆಗಳ (ಅಂದರೆ ನ್ಯುರೊಸ್ಪೊರಾ ಕ್ರಾಸಾ ) ವಿವರಣಾತ್ಮಕ ಮೂಲತತ್ವಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿವೆ.[೧೨೦]
ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಕೋಟಾದ ಸದಸ್ಯರುಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಲಬ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಬೇಸಿಡಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕ್ಲಬ್-ತರಹದ ಕಾಂಡಗಳ ಮೇಲೆ ಬೇಸಿಡಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಿಯೋಸ್ಪೋರ್ಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳು ಈ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಬೀಜಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೋಗಕಾರಕಗಳಾದ ರಸ್ಟ್ (ಬೂಸ್ಟ್) ಮತ್ತು ಕಾಡಿಗೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕೂಡ ಈ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಇತರ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು ಮುಸುಕಿನ ಜೋಳದ ರೋಗಕಾರಕ ಯುಸ್ಟಿಲಾಗೋ ಮೈಡಿಸ್ ,[೧೨೧] ಮಾಲಾಸ್ಸೆಜಿಯಾ ಜಾತಿಯ ಮಾನವ ರಕ್ಷಣಾ ಜಾತಿಗಳು,[೧೨೨] ಮತ್ತು ಅವಕಾಶ ಗ್ರಾಹಕ ಮಾನವ ರೋಗಕಾರಕ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕೊಕಸ್ ನಿಯೋಫೊರ್ಮನ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೧೨೩]
ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಜೀವನ ಶೈಲಿಗಳಲ್ಲಿನ ಸಾದೃಶ್ಯತೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಲೋಳೆ ಜೀವಿಗಳು (ಮೈಕ್ಸೋಮೈಸೀಟ್ಗಳು) ಮತ್ತು ನೀರು ಜೀವಿಗಳು (ಓಮಿಸೈಟ್ಗಳು) ಮೊದಲಿಗೆ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ನಿಜವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಂತಲ್ಲದೇ ಈ ಜೀವಿಗಳ ಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳು ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೈಟಿನ್ನ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಲೋಳೆ ಜೀವಿಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಂತೆ ಏಕಪಾರ್ಶ್ವಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅಮೀಬೊಜೊವಾದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ನೀರು ಜೀವಿಗಳು ಜೋಡಿ ವರ್ಣತಂತುವಿನ ದ್ವಿಪಾರ್ಶ್ವಕಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಕ್ರೊಮಾಲ್ವೆಲೇಟ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ನಲ್ಲಿ ಗುಂಪುಗೂಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ನೀರು ಜೀವಿಗಳು ಅಥವಾ ಲೋಳೆ ಜೀವಿಗಳು ಯಾವೊಂದೂ ಕೂಡ ನಿಜವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಗೆ ಸನಿಹವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು, ಆದ್ದರಿಂದ, ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಅವುಗಳನ್ನು ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಓಮಿಸೈಟ್ಗಳ ಮತ್ತು ಮೈಕ್ಸೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಈಗಲೂ ಕೂಡ ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರ ಅಧ್ಯಯನ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೨೪]
ನ್ಯೂಕ್ಲಿಅರಿಡ್ಗಳು, ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಕೊನೊಜೋವಾದಲ್ಲಿ ಗುಂಪುಗೂಡಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಇದು ಯುಮೈಸೀಟ್ ಕ್ಲೇಡ್ನ ಒಂದು ಸಹೋದರಿ ಗುಂಪಾಗಿರಬಹುದು, ಮತ್ತು ಹಾಗಾಗಿ ವಿಸ್ತೃತವಾದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡಬಹುದು.[೧೨೫]
ಆದಾಗ್ಯೂ ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಅಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರತಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಮಂಡಲದ (ಮತ್ತು ಕೆಲವು ನೀರಿನ) ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಿಭಜಕಗಳಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಜೈವಿಕ ಭೂರಾಸಾಯನಿಕ ಚಕ್ರಗಳಲ್ಲಿ[೧೨೬] ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಆಹಾರ ವೆಬ್ಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಯಾತ್ಮಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಭಜಕಗಳಾಗಿ ಅವುಗಳು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಸಪ್ರೋಟ್ರೋಫ್ಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಜೈವಿಕ ಅಣುಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುತ್ತವೆ, ಅವು ನಂತರ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂವರ್ಧನ ಚಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪುನಃ-ಪ್ರವೇಶಪಡೆಯುತ್ತವೆ.[೧೨೭][೧೨೮]
ಹಲವಾರು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅಲ್ಲದ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವನದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.[೧೨೯][೧೩೦][೧೩೧] ಈ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಸ್ವಭಾವದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿವರ್ತಿಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಅಥವಾ ಸಹಜೀವಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ದೃಷ್ಟಾಂತದಲ್ಲಿ ಸಮೂಹಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಪಯೋಗಕರವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.[೧೩೨][೧೩೩][೧೩೪]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ l ಸಸ್ಯಗಳ ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವನವು ಹೆಚ್ಚು ಸರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸಸ್ಯ-ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಹಜೀವನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ನಿರಂತರತೆಯಲ್ಲಿ ಗಣನಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ; ಎಲ್ಲಾ ಸಸ್ಯಗಳ ಜಾತಿಗಳ ೯೦% ಜಾತಿಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಅವು ತಮ್ಮ ಉಳಿವಿಗೋಸ್ಕರ ಈ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ.[೧೩೫]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ ಸಹಜೀವನವು ಕನಿಷ್ಠಪಕ್ಷ ೪೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ತಾರೀಖಿನಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ.[೧೧೬] ಇದು ಅನೇಕೆ ವೆಳೆ ಸಸ್ಯಗಳ ಅಜೈವಿಕ ಮಿಶ್ರಣಗಳ, ಅಂದರೆ ಈ ರೀತಿಯ ಮೂಲ ಸಸ್ಯ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ನೈಟ್ರೇಟ್ ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಪೇಟ್ ಹೀರಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.[೧೨೭][೧೩೬] ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ಗಳ ಮತ್ತು ಇತರ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಸಸ್ಯದಿಂದ-ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾವಣೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ ಸಮುದಾಯಗಳು "ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೩೭] ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲದ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೃಷ್ಟಾಂತವೆಂದರೆ ಮೈಕೋ-ಹೆಟೆರೋಟ್ರೋಫಿ, ಅಂದರೆ ಸಸ್ಯವು ತನ್ನ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಸಹವರ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಅದರ ಎಲ್ಲ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸಸ್ಯವು ಶಿಲೀಂಧ್ರವನ್ನು ಪರಾವಲಂಬನವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.[೧೩೮] ಕೆಲವು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಜಾತಿಗಳು ಬೇರುಗಳು, ಕಾಂಡಗಳು, ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳ ಒಳಗೆ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಅಂತಹ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅವೆಲ್ಲವೂ ಅಂತಸ್ಸಸ್ಯಗಳು (ಎಂಡೋಫೈಟ್ಗಳು) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೩೯] ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲಕ್ಕೆ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಗಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಅಂತಸ್ಸಸ್ಯ ಕೊಲೊನೈಸೇಷನ್ ಇದು ಎರಡೂ ಸಹಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹುಲ್ಲುಗಳ ಅಂತಸ್ಸಸ್ಯಗಳು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರ ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಸಮೂಹ ವರ್ಧಿತ ಪ್ರತಿರೋಧಕತೆಯನ್ನು ಹಂಚುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಸಸ್ಯದಿಂದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ವಸತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೧೪೦]
ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳು (ಲೈಕನ್) ಆಲ್ಗೆ ಅಥವಾ ಸೈನೋಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ (ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ಫೋಟೋಬಿಯೊಂಟ್ಸ್" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ) ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ (ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಸ್ಕೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬೇಸಿಡಿಯೋಮೈಸೀಟ್ಗಳ ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳು) ನಡುವಣ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳ ಸಂಬಂಧದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲಿಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಅಂಗಾಶದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಫೋಟೋಬಿಯಂಟ್ ಕೋಶಗಳು ಸಂಯೋಜನಗೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೪೧] ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತಿ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಣ್ಣಿನ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ,[೧೪೨] ಮತ್ತು ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶ, ಉನ್ನತ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶ, ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಳೆ ಬೀಳುವ ಮರುಭೂಮಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ತೀವ್ರವಾದ ವಾತಾವರಣಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಬಲವಾದ ಜೀವಿಗಳ ವಿಧಗಳಾಗಿವೆ.[೧೪೩] ಅವುಗಳು ಬರಿಯ ಮಣ್ಣು, ಕಲ್ಲುಗಳು, ಮರದ ತೊಗಟೆ, ಹಲಗೆ, ಶೀತವಲಯದ ವರಟೆ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಲಾಗದ ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೧೪೪] ಶಿಲೀಂಧ್ರಮೂಲಗಳಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ಫೋಟೋಬಿಯಂಟ್ಗಳು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾರ್ಬೋಹೈಡ್ರೇಟ್ಗಳನ್ನು (ಶರ್ಕರ ಪದಾರ್ಥ) ನೀಡುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಲವಣಗಳು ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ದೊರಕುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಎರಡೂ ಸಂಯುಕ್ತ ಜೀವಿಗಳ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಸಂಯೋಜನಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿವೆಯೆಂದರೆ ಅವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಒಂದೇ ಏಕೈಕ ಜೀವಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ; ಹೆಚ್ಚಿನ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಜೀವಿಯು ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಅಂಶಗಳಿಂದ ಬಹಳವಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಲೈಕೆನೈಸೇಷನ್ (ಕಲ್ಲು ಹೂವು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ) ಇದು ಪೋಷಣೆಯ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ; ೧೭,೫೦೦ ಮತ್ತು ೨೦,೦೦೦ ನಡುವೆ ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೦% ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.[೧೪೫] ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಲ್ಲುಹೂವುಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ - ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಜೈವಿಕ ಇಂಗಾಲವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ನಿಧಾನ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರ, ದೀರ್ಘ ಜೀವಿತಾವಧಿ, ದೀರ್ಘ-ಕಾಲದವರೆಗೆ ಇರುವ (ಋತುಕಾಲಿಕ) ಸಸ್ಯೀಯ ಪುನರುತ್ಪಾದನಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು, ಲವಣಗಳ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗಾಳಿಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂಲಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅದೇ ರೀತಿಯ ಆವಾಸಸ್ಥನದಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಸುವ ಜೀವಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ನಿರ್ಜಲೀಕರಣದ ಪ್ರತಿರೋಧತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.[೧೪೬]
ಹಲವಾರು ಕೀಟಗಳು ಕೂಡ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬನಾವಾದಿಯಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇರುವೆಗಳ ಹಲವಾರು ಗುಂಪುಗಳು ಏಗರಿಕೆಲಿಸ್ನ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಹಾರದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲವಾಗಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ವಿಕಾಸಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಆಂಬ್ರೋಸಿಯಾ ಬೀಟೆಲ್ಗಳು ಮರಗಳ ತೊಗಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಹಲವಾರು ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಆ ಕೀಟಗಳು ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.[೧೪೭] ಅದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಹಲವಾರು ಮರ ಕಣಜ ಜಾತಿಯ ಹೆಣ್ಣು ಹುಳುಗಳು (ಸೈರೆಕ್ಸ್ ಜಾತಿ) ವುಡ್-ರೋಟಿಂಗ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಾದ ಅಮಿಲೋಸ್ಟೆರಿಯಮ್ ಅರೆಲ್ಯಾಟಮ್ ಗಳ ಬೀಜಕಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪೈನ್ ಮರಗಳ ಬಿಳಿಪಟ್ಟೆಗಳ ಒಳಗೆ ತಮ್ಮ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತವೆ; ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕಣಜಗಳ ಸಮೂಹಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಮನಾದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.[೧೪೮] ಆಫ್ರಿಕಾದ ಸವನ್ನಾ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಗೆದ್ದಲುಗಳು ಕೂಡ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಡಿಡಾ ಜಾತಿಯ ಯೀಸ್ಟ್ಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ,[೧೪೯] ಮತ್ತು ಲಾಕೆನ್ಸಿ ಯು ನ್ಯೂರಾಪ್ಟರಾಗಳು, ಬೀಟೆಲ್ಗಳು, ಮತ್ತು ಜಿರಳೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಿಸ್ತೃತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಕೀಟಗಳ ಅಂತರ್ಭಾಗಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ; ಆದರೆ ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅವುಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಕರವಾಗಿವೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿಲ್ಲ.[೧೫೦]
ಹಲವಾರು ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು (ಮಾನವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ), ಮತ್ತು ಇತರ ಶಿಲಿಂಧ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಬೇಸಾಯ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಸ್ಯಗಳ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದ ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಕೃಷಿಗೆ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ಹಾನಿ ಮತ್ತು ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳು ರೈಸ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಮ್ಯಾಗ್ನಪೋರ್ತ್ ಒರೈಜ್ ,[೧೫೧] ಒಫಿಸ್ತೋಮಾ ಉಲ್ಮಿ ಮತ್ತು ಒಫಿಸ್ತೋಮಾ ನೊವೊ-ಉಲ್ಮಿ ಗಳಂತಹ ಮರಗಳ ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಡಚ್ ಎಲ್ಮ್ ರೋಗ,[೧೫೨] ಮತ್ತು ಕ್ರೈಫೋನೆಕ್ಟೀರಿಯಾ ಪ್ಯಾರಸಿಟಿಕಾ ಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಇವು ಚೆಸ್ಟ್ನಟ್ ಮರದ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ,[೧೫೩] ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫುಸಾರಿಯಮ್ , ಉಸ್ಟಿಲಾಗೊ , ಆಲ್ಟರ್ನಾರಿಯಾ , ಮತ್ತು ಕೊಕ್ಲಿಯೋಬೊಲಸ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೧೩೩] ಪೈಸಿಲೋಮೈಸಿಸ್ ಲಿಲಾಸಿನಸ್ ಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ಮಾಂಸಾಹಾರಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ನೆಮಟೋಡ್ ಜಾತಿಗಳ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಾಗಿವೆ, ಅವು ಬಂಧಿಸುವ ವಲಯಗಳು ಅಥವಾ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಲಗಳಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಒಂದು ವ್ಯೂಹವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೧೫೪]
ಕೆಲವು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರೋಗಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ರೋಗಗಳು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಹೋದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ರೋಗಗಳು ಆಸ್ಪೆರ್ಜಿಲ್ಲೋಸಸ್ (ತೀವ್ರವಾದ ಉಸಿರಾಟದ ರೋಗ), ಕ್ಯಾಂಡಿಡೋಸಸ್, ಕೊಸಿಡಿಯೋಡೋಮೈಕೋಸಿಸ್, ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕೋಕೊಸಿಸ್, ಹಿಸ್ಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮೋಸಿಸ್, ಮೈಸಿಟೊಮಾಗಳು, ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಾಕೊಕಿಡಿಯೋಡೊಮೈಕೋಸಿಸ್ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಇಮ್ಯುನೋ-ಡೆಫಿಷಿಯನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ರೋಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆ ರೋಗಗಳೆಂದರೆ ಆಸ್ಪೆರ್ಜಿಲಸ್ , ಕ್ಯಾಂಡಿಡಾ , ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕೊಕಸ್ ,[೧೩೪][೧೫೫][೧೫೬] ಹಿಸ್ಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ,[೧೫೭] ಮತ್ತು ನ್ಯುಮೋಸಿಸ್ಟಿಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ.[೧೫೭] ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಡೆರ್ಮಾಟೋಫಿಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಕೆರಾಟಿನೋಫಿಲಿಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕಣ್ಣುಗಳು, ಉಗುರುಗಳು, ಕೂದಲು, ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಗಜಕರ್ಣ ಮತ್ತು ಅತ್ಲೆಟ್ಸ್ ಫೂಟ್ಗಳಂತಹ ಸ್ಥಳೀಯ ಸೋಂಕುಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.[೧೫೮] ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಬೀಜಕಗಳೂ ಕೂಡ ಅಲರ್ಜಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಭಿನ್ನವಾದ ವರ್ಗೀಕರಣದ ಗುಂಪುಗಳ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅಲರ್ಜಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[೧೫೯]
ಆಹಾರದ ತಯಾರಿಕೆ ಅಥವಾ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ಬಳಕೆಗಳಿಗೆ ಮಾನವನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿದೆ. ಅಣಬೆ ವ್ಯವಸಾಯ ಹಾಗೂ ಅಣಬೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಗಳಾಗಿವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಬಳಕೆಗಳ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವದ ಅಧ್ಯಯನವು ಇಥ್ನೊಮೈಕೊಲೊಜಿ ಎಂದು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಯಿಲ್ಲದ ಅಥವಾ ಇತರ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಪಾರ ಶ್ರೇಣಿಯ ನೈಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈ ಗುಂಪಿಗೆ ಇರುವ ಕಾರಣ, ಇದರ ಹಲವು ತಳಿಗಳನ್ನು ದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಜೀವಾಣುಗಳ, ವಿಟೆಮಿನ್ಗಳ, ಹಾಗೂ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್-ವಿರೋಧಕ ಉದ್ಯಮಗಳ ಹಾಗೂ ಕೊಬ್ಬು-ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅತಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ತಳಿಗಳ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ನ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ,[೧೬೦] ಇದು ಶಿಲೀಂಧ್ರ ತಳಿಗಳ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹುದುಗು ತಳಿಗಳ ತಳಿ ಪರಿವರ್ತನೆ[೧೬೧] - ದೊಡ್ಡ ಹುದುಗೆಬ್ಬಿಸುವ ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ವೃದ್ಧಿಸುವುದು ಸುಲಭ - ಇದರಿಂದ ಔಷಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ದಾರಿಗಳು ತೆರೆದಿವೆ ಹಾಗೂ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಮಾಡಲಾದ ಮೂಲ ಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದಕ್ಷ.[೧೬೨]
ಔಷಧ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಕ್ರಿಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಾದ ಮೆಟಾಬಲಿಸಮ್ ಕ್ರಿಯೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಹಲವು ತಳಿಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರತಿಜೀವಾಣುಗಳು ಪ್ರಮುಖ, ಚಿಕ್ಕ ಪೆಪ್ಟೈಡ್ಸ್ಗಳಿಂದ ಸಂಯೋಜಿತಗೊಂಡ β-ಲ್ಯಾಕ್ಟಂ ಪ್ರತಿಜೀವಾಣುಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಪೆನಿಸಿಲಿನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ G ಯಂತಹ (ಪೆನ್ಸಿಲಿಯಂ ಕ್ರೈಸೊಜಿನಂ ಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾದ) ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ದೊರಕುವ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ಸ್ಗೆ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಿರಿದಾದ ವೈವಿಧ್ಯದ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಇದ್ದರೂ ಸಹ, ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಇತರ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ಗಳನ್ನು ಕೂಡ ನೈಜ್ಯ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ಗಳ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಸಬಹುದು. ಆಧುನಿಕ ಪೆನ್ಸಿಲಿನ್ಗಳು ಭಾಗಷಃ ಸಂಯೋಜಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಇವುಗಳನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹುದುಗೆಬ್ಬಿಸುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು, ಆದರೆ ಕೆಲವು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಇಚ್ಛಿತ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗಾಗಿ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೧೬೩] ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಇತರ ಪ್ರತಿಜೀವಾಣುಗಳು: ಸಿಕ್ಲೊಸ್ಪೊರಿನ್, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶರೀರದ ಭಾಗವನ್ನು ಒಬ್ಬರಿಂದ ಇನ್ನೊಬ್ಬರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಿತ ನಿರೋಧಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಹಾಗೂ ಫುಸಿಡಿಕ್ ಆಮ್ಲಜನಕ, ಮೆಥಿಸಿಲಿನ್ಯಿಂದ ಸೊಂಕನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ - ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಸ್ಟ್ಯಾಫೈಲೊಕೊಕಸ್ ಒರಿಯಸ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮಕ್ರಿಮಿ.[೧೬೪] ಈ ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಿಂದ ಬರುವ ರೋಗಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಟುಬರ್ಕುಲೊಸಿಸ್, ಸಿಫಿಲಿಸ್, ಲೆಪ್ರೊಸಿ,ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳನ್ನು ಇಪ್ಪತ್ತನೇಯ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಶುರುವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ-ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಲ್ ಕಿಮೋಥೆರಫಿಯಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಶೀಲಿಂಧ್ರ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯ ಗುಂಪುಗಳ ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳು ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ: ಜೀವಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿರುವ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳ ಜೊತೆಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ವಿರುದ್ಧ ರಾಸಾಯನಿಕ ರಕ್ಷಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ರೈಜಿಸ್ಪಿಯರ್, ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಜೀವಿಗಳ ನಡುವಿನ -ಅಥವಾ ಒಳಗಡೆಯ ಸಂಕೇತಕ್ಕೆ ಕೊರಮ್ ಸಂವೇದಕ ಅಣುವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತವೆ.[೧೬೫]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ಇತರೆ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪಿನಿಸಿಲಿಯಂ ಗ್ರಿಸಿಯೊಫೌಲ್ವನ್ ನಿಂದ ಗ್ರಿಸಿಯೊಫೌಲ್ವಿನ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವಿಕೆ ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದನ್ನು ಶೀಲಿಂಧ್ರ ಸೋಂಕಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ,[೧೬೬] ಮತ್ತು ಸ್ಯಾಟಿನ್ಸ್ (ಎಚ್ಎಂಜಿ-ಕೊಎ ರೆಡುಕ್ಟೇಸ್ ಪ್ರತಿರೋಧಕಗಳು), ಕೊಲೆಸ್ಟ್ರಾಲ್ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿನ್ಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು; ಪೆನಿಸಿಲಿಯಂ ಸಿಟ್ರಿನಮ್ ನಿಂದ ಮೆವಾಸ್ಟ್ಯಾಟಿನ್ ಮತ್ತು ಆಯ್ಸ್ಪೆರ್ಜಿಲ್ಲಸ್ ಟರೆಯಸ್ ನಿಂದ ಲೊವಾಸ್ಟ್ಯಾಟಿನ್ ಮತ್ತು ಒಯ್ಸ್ಟರ್ ಮಶ್ರೂಮ್.[೧೬೭]
ಬೇಕರ್ಸ್ ಯೀಸ್ಟ್ ಅಥವಾ ಸಚರೊಮೈಸಸ್ ಸೆರೆವಿಜಿಐ , ಒಂದು ಏಕ-ಕೋಶಿಯ ಶೀಲಿಂಧ್ರ, ಇದನ್ನು ಬ್ರೆಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಗೋಧಿ ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಪಿಜ್ಜಾ ಡೌ ಮತ್ತು ಕಣಕದ ಖ್ಯಾದಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೬೮] ಯೀಸ್ಟ್ ಗುಂಪಿನ ಸ್ಯಾಚರೋಮೈಸಸ್ ಗಳನ್ನು ಹುದುಗುಬರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮದ್ಯಸಾರ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೬೯] ಶೋಯು (ಸೋಯಾ ಸಾಸ್) ಮತ್ತು ಜಪಾನರ ಅಕ್ಕಿ ಮದ್ಯ (ಸೇಕ್) ಹುಳಿಬರಿಸಲು ಮತ್ತು ಮಿಸೊ[೧೭೦] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶೋಯು ಕೋಜಿ ಬೂಸ್ಟ್ (ಆಯ್ಸ್ಪೆರ್ಜಿಲಸ್ ಆರಿಜೆಇ ) ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪದಾರ್ಥ, ರೈಸೊಫಸ್ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಟೆಂಪೆಚ್ ತಯಾರಿಸುವಾಗ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೭೧] ಈ ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬೆಳೆಸುವ ಜೀವಿಗಳು, ಇವುಗಳು ಯಾವುದೇ ತರಹದ ಹಾನಿಕಾರಕ ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಸ್ (ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ) ಉತ್ಪಾದಿಸದೇ ಆಹಾರವನ್ನು ಹುದುಗು ಬರಿಸುವ ಅವುಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವು ಆಸ್ಪರ್ಗಿಲ್ಲಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಸಮೀಪದ ವರ್ಗದಿಂದ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ವೊರ್ನ್, ಮಾಂಸಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಇದನ್ನು, ಫಸೆರಿಯಂ ವೆನೆನತಮಂ ನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೭೨]
ಕೆಲವೊಂದು ಅಣಬೆಗಳನ್ನು ನಾಟಿ ಔಷಧದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಚೈನಾ ಔಷಧದಲ್ಲಿ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಗಾರಿಕಸ್ ಬ್ಲಾಜೆಯ್ ,[೧೭೩][೧೭೪] ಗ್ಯಾನೊಡರ್ಮಾ ಲುಸಿಡಂ ,[೧೭೫] ಮತ್ತು ಕಾರ್ದಿಸೆಪ್ಸ್ ಸಿನೆನ್ಸಿಸ್ ಎಂಬ ಅಣಬೆಗಳನ್ನು ಔಷಧಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದರು.[೧೭೬] ಇಂತಹ ಕೆಲವು ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೆಲವು ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳು ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಮಾಡಿ ವೈರಸ್[೧೭೭][೧೭೮] ಮತ್ತು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕೋಶಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜೈವಿಕ ಪ್ರತಿಬಂಧಕಗಳಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿವೆ.[೧೭೩][೧೭೯] ಪಾಲಿಸೆಚರೈಡ್-ಕೆ,ಎರ್ಗೊಟಾಮೈನ್,ಮತ್ತು ಬೀಟಾ-ಲ್ಯಾಕ್ಟಮ್ ಪ್ರತಿಜೀವಕಗಳಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಚಯಾಪಚಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಔಷಧದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶೀಟಾಕೆ ಅಣಬೆಯು ಲೆಂಟಿನನ್ನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಜಪಾನ್ ಒಳಗೊಂಡತೆ ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ, ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಔಷಧವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಅನುಮತಿಸಿವೆ.[೧೮೦][೧೮೧] ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಿ,ಪಾಲಿಸೆಚರೈಡ್-ಕೆ (ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ನೇಮ್ ಕ್ರೆಸ್ಟಿನ್), ಟ್ರಾಮೆಟ್ಸ್ ವೆಸಿಕಲರ್ ದಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,ಇದನ್ನು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ನೆರವಾಗಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ.
ತಿನ್ನಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ ಅಣಬೆಯನ್ನು ಶಿಲೀಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಇನ್ನುಳಿದವನ್ನು ಕಾಡು ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗ್ಯಾರಿಕಸ್ ಬಿಸ್ಪೋರಸ್ , ಮೊಗ್ಗಿನಣಬೆ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಇನ್ನೂ ಸಣ್ಣದಿರುವಾಗಲೇ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೆಳೆದ ನಂತರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿನ್ನಲು ಬಳಸುವ ಅಣಬೆಯ ವರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಲಡ್, ಸೂಪ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ತಿನಿಸುಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ಏಷಿಯನ್ ಶಿಲೀಂದ್ರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬೆಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತರಕಾರಿ ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವೊಲ್ವೊಲ್ವಾಸಿರಿಯೆಲ್ಲಾ ವ್ವೊಲ್ವಾಸಿಯಾ , ಆಯ್ಸ್ಟರ್ ಅಣಬೆಗಳಾದ ಪ್ಲ್ಯೂರೊಟಸ್ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾಟಸ್ , ಲೆಂಟಿನ್ಯೂಲಾ ಎಡೊಡ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎನೊಕಿಟೇಕ್, ಫ್ಲಾಮ್ಯೂಲಿನಾ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.[೧೮೨]
ಇವಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ ಹಲವಾರು ಅಣಬೆ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಾಡಿನ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಇದನ್ನು ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಮಾರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಅಣಬೆ, ಮುತ್ತಿನಣಬೆ, ಚಾಂಟೆರೆಲ್ಲಾ, ಟ್ರಫಲ್ಸ್, ಕಪ್ಪು ಅಣಬೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೊರ್ಸಿನಿ ಅಣಬೆ ಗಳು, ಬೊಲೆಟಸ್ ಎಡ್ಯೂಲಿಸ್ (ರಾಜ ಅಣಬೆಗಳು ಎಂದೂ ಕೂಡ ಪರಿಚಿತ) ಮುಂತಾದವುಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಶೇಷ ತಿನಿಸುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೮೩]
ಕೆಲವು ಪ್ರಕಾರದ ಬೆಣ್ಣೆಗೆ ಚೀನಿಯರು ವಿಶೇಷವಾದ ಅಣಬೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮೊಸರನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಬೆಣ್ಣೆಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಸುವಾಸನೆ ಮತ್ತು ರುಚಿ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸ್ಟಿಲ್ಟೋನ್ ಅಥವಾ ರಾಕ್ಫೋರ್ಟ್ ಇದನ್ನು ಪೆನ್ಸಿಲಿಯಮ್ ರಾಕ್ಪೋರ್ಟ್ ಬಳಸಿ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೧೮೪] ಬೆಣ್ಣೆ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಮೋಲ್ಡ್ಗಳು ವಿಷಕಾರಕಗಳಲ್ಲದವುಗಳಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಮನುಷ್ಯರು ಬಳಕೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ; ಅದೇನೆ ಇದ್ದರೂ ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಫ್ಲಾಟಾಕ್ಸಿನ್, ರಫ್ಫೋರ್ಟೈನ್ ಸಿ, ಪ್ಯಾಟುಲಿನ್ ಅಥವಾ ಇತರೆ) ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಶೇಖರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆಯ ಬಹುದಾಗಿದೆ.[೧೮೫]
ಹಲವಾರು ಅಣಬೆ ಪಂಗಡಗಳು ಮಾನವರಿಗೆ ವಿಷಕಾರಕಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಜೀರ್ಣ ಸಮಸ್ಯೆ ಅಥವಾ ಅಲರ್ಜಿ ಪರಿಣಾಮ ಹಾಗೂ ಭ್ರಾಂತು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ದೇಹದ ಅವಯವಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ. ಭೀಕರ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅಣಬೆಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೊಸೈಬ್ , ಗ್ಯಾಲರಿನಾ , ಲೆಪಿಯೋಟಾ ಮತ್ತು ಅಪಖ್ಯಾತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಅಮ್ಯಾನಿಟಾ ವರ್ಗಗಳು ಸೇರುತ್ತವೆ.[೧೮೬] ಇನ್ನುಳಿದ ಕೆಲವು ಸುಂದರ ಆದರೆ ಭೀಕರ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅಣಬೆಗಳಲ್ಲಿ ಎ.ವಿರೋಸಾ ಮತ್ತು ಸಾವಿನ ಟೊಪ್ಪಿ ಎಂದೇ ಖ್ಯಾತವಾದ ಎ.ಪ್ಯಾಲೊಡೈಸ್ ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾವು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಇತರೆ ಕೆಲವು ಅಣಬೆಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಾಗಿವೆ.[೧೮೭] ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ (ಗೈರೊಮಿಟ್ರಾ ಎಸ್ಕ್ಯುಲೆಂಟಾ ) ಇದು ಬೇಯಿಸಿದಾದ ತಿನ್ನಲು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದ್ದು ಹಸಿಯಾಗಿ ತಿಂದಾಗ ತುಂಬಾ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೧೮೮] ಟ್ರೈಕೊಲೊಮಾ ಎಕ್ವೆಸ್ಟ್ರೆ ಇದು ದೇಹದ ಮಾಂಸ ಸ್ನಾಯುಗಳಿಗೆ ತೀವೃತರವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುವವರೆಗೆ ಇನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಉಪಯುಕ್ತವಾದುದು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು.[೧೮೯] ಫ್ಲೈ ಅಗ್ಯಾರಿಕ್ ಅಣಬೆಗಳಾದ ಅಮ್ಯಾನಿಟಾ ಮಸ್ಕಾರಿಯಾ ಇದು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತಹದ್ದಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿಯ ಭ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಔಷಧಿ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಫ್ಲೈ ಅಗ್ಯಾರಿಕ್ ಅಣಬೆಯನ್ನು ಹಲವಾರು ಜನರು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಏಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದ ಶಮಾನಿಕ್ ಎಂಬ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ಸೈಬಿರಿಯಾದ ಕೊರ್ಯೊಕ್ ಜನರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.[೧೯೦]
ಸರಿಯಾದ ತರಬೇತಿ ಹಾಗೂ ಜ್ಞಾನ ಇಲ್ಲದೆ ತಿನ್ನಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ ಅಣಬೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದ ಕಾಡು ಅಣಬೆಯನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಬಳಸುವುದು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೯೧][೧೯೨]
ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ, ಪೋಷಕಾಹಾರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಗಳಿಗಾಗಿ ರೋಗಕಾರಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣುಜೀವಿಗಳೊಂದಿಗೆ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರೇ ಉಪಯೋಗವಾಗಬಹುದು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಅಥವಾ ಇತರೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಈ ಪೆಥೊಜೆನ್ಸ್ಗಳ ಪರಾವಲಂಬಿಗಳಾಗಿದ್ದರೇ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೊರಗಿಡುವ ತತ್ವದ ಮೂಲಕ ಹೋರಾಡುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ಗುಂಪುಗಳು ಸಸ್ಯಗಳ ರೋಗಕಾರಕಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಅಥವಾ ದಮನಮಾಡಲು ಬಳಸಬಹುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕ್ರಿಮಿಗಳು, ಮೈಟ್ಗಳು, ಕಳೆಗಳು, ನೆಮಟೋಡ್ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೆಲವು ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಗಳ ಸಸ್ಯಗಳ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[೧೯೩] ಇದು ಈ ಕೃಷಿ ಕೀಟಗಳ ಜೈವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ತುಂಬಾ ಬಲವಾದ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದೆ. ಎಂಟಮೊಪೆತೊಜೆನಿಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೈವಿಕ ಕ್ರೀಮಿನಾಶಕ ಔಷಧವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು, ಇವುಗಳು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಬಹುದು.[೧೯೪] ಜೈವಿಕ ಕೀಟನಾಶಕವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಔಷಧಗಳು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೋವೆರಿಯಾ ಬ್ಯಾಸಿಯಾನಾ , ಮೆಥಾರಿಜಿಯಮ್ ಆಯ್ನಿಸೊಪ್ಲಿಯಾ , ಹಿರ್ಸುಟೆಲ್ಲಾ spp,ಪಿಸಲೊಮೈಸೀಸ್ spp, ಮತ್ತು ವೆಟ್ರಿಸಿಲಿಯಂ ಲೆಕಾನಿ [೧೯೫][೧೯೬]. ಹುಲ್ಲಿನ ಎಂಡೊಫೆಟಿಕ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ನಿಯೋಟೈಫಾಡಿಯಂ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಎನ್. ಕೊಯಿನೊಫಿಯಾಲಂ , ಅಕಶೇರುಕ ಮತ್ತು ಕಶೇರುಕ ಸಸ್ಯಹಾರಿ ವಲಯದೊಳಗೆ ಕ್ಷಾರಾಭ (ಆಲ್ಕೋಲೈಡ್ಸ್) ಉತ್ಪಾದಿಸಿ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಕ್ಷಾರಾಭಗಳು ಸಸ್ಯಹಾರಿಗಳಿಂದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಹಲವಾರು ಎಂಡೊಪೈಟ್ ಕ್ಷಾರಾಭಗಳು ಹುಲ್ಲು ತಿನ್ನುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಆಕಳು ಮತ್ತು ಆಡುಗಳಿಗೆ ವಿಷವಾಗಬಹುದು.[೧೯೭] ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಮೇವಿನ ಹುಲ್ಲುಗಳು ನಿಯೋಟೈಪೊಡಿಯಂ ಎಂಡೊಪೈಟ್ಸ್ನಿಂದ ಸೋಂಕು ಉಂಟಾಗುವುದು,ಇದನ್ನು ಒಂದು ಹುಲ್ಲು ಬೆಳೆಸುವ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ; ಶೀಲಿಂಧ್ರ ತಳಿಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಕ್ಷಾರಾಭ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಮಾತ್ರ ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಕೀಟಗಳ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.[೧೯೮]
ಕೆಲವೊಂದು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ "ಬಿಳಿ ಬೇರು" ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಸಸ್ಯನಾಶಕಗಳು, ಪೆಂಟಾಕ್ಲೋರೊಫೆನಾಲ್, ಕ್ರಿಯೊಸೋಟ್, ಕೋಲ್ ಟಾರ್ಗಳನ್ನು ನಾಶ ಪಡಿಸಬಹುದು, ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ಇಂಧನವನ್ನು ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಯಾಕ್ಸೈಡ್, ನೀರು, ಮತ್ತು ಮೂಲಾಂಶವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.[೧೯೯] ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಯೂರೇನಿಯಂಆಕ್ಸೈಡ್ಗಳನ್ನು ಜೈವಿಕ ಖನೀಜಿಕರಣ ಮಾಡುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇವು ವಿಕೀರಣದಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯ ಜೈವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತವೆ.[೨೦೦][೨೦೧][೨೦೨]
ಸಂಶೋಧಕರು ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಮಾದರಿ ಜೀವಿಗಳಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಅಂದರೆ, ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಕೂಡುವಿಕೆಯಿಂದ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು ಜೀನು-ಒಂದು ಕಿಣ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಸೂತ್ರ ರಚಿಸಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಬ್ರೆಡ್ ಬೂಷ್ಟ್ ನ್ಯೂರೊಸ್ಪೋರಾ ಕ್ರಾಸ್ಸಾ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೨೦೩] ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಾದ ಆಯ್ಸ್ಪರ್ಜಿಲಸ್ ನಿಡುಲನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹುದುಗುಗಳು, ಸಚರೊಮೈಸಸ್ ಸೆರೆವಿಜಿಐ ಮತ್ತು ಸ್ಕಿಜೊಸ್ಯಾಚರೊಮೈಸಸ್ ಪೋಮ್ಬಿ , ಇವುಗಳನ್ನು ಯುಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಕೋಶ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ಚಟುವಟಿಕೆ, ವರ್ಣಗ್ರಾಹಿ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಜೀನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಧೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇತರೆ ಶೀಲಿಂಧ್ರ ಮಾದರಿಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ, ಸಸ್ಯ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಬಳಕೆಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜೀವ ವೈಧ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಕ್ಕಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕ್ಯಾಂಡಿಡಾ ಆಲ್ಬಿಕನ್ಸ್ , ಎ ಡೆಮೊರ್ಪಿಕ್, ಸಮಯಾನುವರ್ತಿಯ ಮಾನವ ರೋಗಕಾರಕಗಳು,[೨೦೪] ಮ್ಯಾಗ್ನಾಪೋರ್ಥೆ ಗ್ರಿಸೆಯಾ , ಸಸ್ಯ ರೋಗಕಾರಕ,[೨೦೫] ಮತ್ತು ಪಿಚಿಯಾ ಪಾಸ್ಟೋರಿಸ್ , ಈಸ್ಟನ್ನು ಯುಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಶನ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.[೨೦೬]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸಿಟ್ರಿಕ್, ಗ್ಲುಕೊನಿಕ್, ಲ್ಯಾಕ್ಟಿಕ್, ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಲಿಕ್ ಆಯ್ಸಿಡ್ಸ್,[೨೦೭] ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕಿಣ್ವಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲೈಪೆಸಿಸ್ನ್ನು ಜೈವಿಕ ಮಾರ್ಜಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ,[೨೦೮] ಸೆಲ್ಯುಲಾಸಸ್ನ್ನು ಸೆಲ್ಯುಲೊಸಿಕ್ ಎಥೆನಾಲ್ ಮತ್ತು [೨೦೯] ಸ್ಟೋನ್ವಾಶ್ಡ್ ಜೀನ್ಸ್,[೨೧೦] ಮತ್ತು ಎಮಿಲೇಸಸ್ [೨೧೧] ಇನ್ವರ್ಟೇಸಸ್, ಪ್ರೋಟೀಸಸ್, ಮತ್ತು ಕ್ಸಿಲಾನಾಸಸ್ ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.[೨೧೨] ಸಿಲೊಸೈಬಿನ್ ಮಶ್ರೂಮ್ ಗಳಲ್ಲಿ (ಇದನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಮಶ್ರೂಮ್ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗಿದೆ) ಹಲವಾರು ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಭ್ರಮಾಕಾರಕ ಗುಣದಿಂದಾಗಿ ಪಾರಂಪರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಉಪಯೋಗ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನೇಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೈವಿಕವಾಗಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುವ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿ(ಟಾಕ್ಸಿಕ್)ಯಾಗಿದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಅವನ್ನು ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು ಎನ್ನುವರು. ಮಾನವನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಳಸಿದ ಆಹಾರದಲ್ಲಿನ ಬೂಷ್ಟು ಮತ್ತು ವಿಷಕಾರೀ ಅಣಬೆಗಳು ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕುಖ್ಯಾತವಾದವೆಂದರೆ ಮಾರಕವಾದ ಕೆಲವು ಅಮನಿಟ ಅಣಬೆಯಲ್ಲಿನ ಅಮಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು, ಮತ್ತು ಎರ್ಗಾಟ್ ಶಿಲೀಂದ್ರಗಳ ಸ್ಕ್ಲೆರೊಶಿಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತ ರೈ ಅಥವಾ ಏಕದಳ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ತಿಂದ ಜನರಲ್ಲಿ ಬರುವ, ಬಹಳ ಕಾಲದವರೆಗೆ ಉಳಿಯುವ ಗಂಬೀರ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವಾದ ಎರ್ಗಾಟಿಸಮ್ನ ಎರ್ಗಾಟ್ ಆಲ್ಕಾಲಾಯ್ಡ್ಗಳು (ಸೈಂಟ್ ಆಂಥೋನೀಸ್ ಫೈರ್), ಕ್ಲಾವಿಸೆಪ್ಸ್ ಪುರ್ಪುರೆಯ .[೨೧೩] ಬೇರೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಷಕಾರಕಗಳಾದ ಅಫ್ಲಾಟಾಕ್ಸಿನ್ ಹಾಗೂ ಯಕೃತ್ಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ವಿಷ ಮತ್ತು ಆಸ್ಪೆರ್ಜಿಲ್ಲಸ್ ಜಾತಿಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಕಾರಕವಾದ ಚಯಾಪಚಯಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ವರ್ಗಗಳು ಮನುಷ್ಯರು ಸೇವಿಸುವ ಕಾಳು ಹಾಗೂ ಬೀಜಗಳ ಒಳಗೆ ಬೆಳೆಯುವ ಅಫ್ಲಾಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು, ಒಕ್ರಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು, ಪಟುಲಿನ್, ಮತ್ತು ಟ್ರಿಕೊಥೆಸಿನ್ಗಳು( ಉದಾಹರಣೆಗೆ: T-೨ ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್) ಮತ್ತು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಪೂರೈಕೆ ಅಥವಾ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಮೇಲೆ ಮಹತ್ತರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಫುಮೊನಿಸಿನ್ಗಳಾಗಿವೆ.[೨೧೪]
ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು ಎರಡನೆಯ ಚಾಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿವೆ (ನೈಸರ್ಗಿಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು), ಮತ್ತು ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಇತರ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಇರುವ ಜೈವಿಕರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೧೫] ಮೈಕೊಟಾಕ್ಸಿನ್ಗಳು ಶರೀರದ ಹೊಂದಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ದೈಹಿಕ ಕ್ಷಮತೆಯನ್ನೊದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇನ್ನಿತರ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಣು ಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಮತ್ತು ಕ್ಷಯವಾಗುವುದರಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ (ಫಂಗೈವರಿ)[೨೧೬][೨೧೭]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರವು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ವಿಭಾಗವಾಗಿದ್ದು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾದ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ, ಇದು ಅವುಗಳ ವಂಶವಾಹಿ ಮತ್ತು ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಗುಣಗಳು, ಟಾಕ್ಸೊನಮಿ, ಅವುಗಳ ಮಾನವನ ಔಷಧದ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಕೆ, ಆಹಾರ, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಉದ್ಧೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುವ ಸೈಕೊಟ್ರೋಫಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು, ಅಲ್ಲದೆ ವಿಷಕಾರಿ ಅಥವಾ ಸೋಂಕುಕಾರಿಯಾದ ಹಾನಿಕಾರಕಗಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಫೈಟೊಫಾಲಜಿ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಸಸ್ಯರೋಗಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದುದಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೋಗಕಾರಕಗಳು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಾಗಿವೆ.[೨೧೮]
ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸದಿಂದಲೂ ಮಾನವ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ; ಓಟ್ಜಿ ದ ಐನ್ಮ್ಯಾನ್ , ೫,೩೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಡಲಾದ ನಿಯೊಲಿಥಿಕ್ ಮನುಷ್ಯನು ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ರಕ್ಷಿತ ಶವವಾಗಿದೆ, ಎರಡು ಪಂಗಡದ ಪಾಲಿಪೋರ್ ಅಣಬೆಗಳನ್ನು ಜ್ವಲನ ಪದಾರ್ಥವಾದ ಫೊಮ್ಸ್ ಫೊಮೆಟಾರಿಯಸ್ ಆಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತಿತ್ತು ಅಥವಾ ಪಿಪ್ಟೊಪೊರಸ್ ಬೆಟುಲಿನುಸ್ ಔಷದೀಯ ಉದ್ಧೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತಿತ್ತು.[೨೧೯] ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಆದಿಮಾನವರು ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳೆಂದು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆಯೂ ಆಹಾರದ ಮೂಲವಾಗಿ ಅಂದರೆ ಬ್ರೆಡ್ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳ ಹುದುಗುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ರೋಗಕಾರಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳು ನಾಶವಾದುದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಹಳೆಯ ದಾಖಲೆಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.[೨೨೦]
ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರವು ಹೊಸದಾಗಿದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯಿಂದ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಯಿತು. ೧೫೮೮ರಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಧ್ರದ ಬೀಜಕಣವನ್ನು ಮೊದಲು ಗಿಯಾಂಬಾಟಿಸ್ಟ ಡೆಲ್ಲ ಪೊರ್ಟ ಗಮನಿಸಿದನು, ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ನೊವ ಪ್ಲಾಟರಮ್ ಜೆನೆರ ದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕಾರ್ಯದ ಪಿಯರ್ ಆಟೊನಿಯೊ ಮಿಚೇಲಿಯ ಪ್ರಕಟಣೆಯನ್ನು ೧೭೨೯ರಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದನು.[೨೨೧] ಮಿಚೇಲಿ ಪಂಗಡಳನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅವುಗಳ ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು, ಅವುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಗುಂಪಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿದನು.[೨೨೨] ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನೆಯಸ್ ತನ್ನ ಸ್ಪೀಶಿಸ್ ಪ್ಲಾಟರಮ್ ನಲ್ಲಿ (೧೭೫೩) ಬಯೊನಾಮಿಯಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹೆಸರಿಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದನು, ಡಚ್ನವನಾದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ ಪರ್ಸೂನ್ (೧೭೬೧–೧೮೩೬) ಅಣಬೆಗಳ ಮೊದಲ ವರ್ಗೀಕರಣವನ್ನು ಅಧುನಿಕ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರದ ಸ್ಥಾಪಕನೆನ್ನುವಷ್ಟು ಖಚಿತವಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ. ನಂತರ, ಬೀಜಕಣದ ಬಣ್ನವನ್ನು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಗುಣಗಳನ್ನು, ಪ್ರಸು ಟಾಕ್ಸೊನೊಮಿಸ್ಟ್ಗಳು ಬಳಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿ ಇಲಿಯಾಸ್ ಮಾಗ್ನುಸ್ ಫ್ರೈಸ್ (೧೭೯೪–೧೮೭೮) ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು. ಇನ್ನಿತರ ಮೊದಲಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧಕರೆಂದರೆ ೧೭ನೇ–೧೯ನೇ ಮತ್ತು ಆರಂಭದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಂದರೆ ಮೈಲ್ಸ್ ಜೊಸೆಫ್ ಬಾರ್ಕ್ಲೀ, ಆಗಸ್ಟ್ ಕಾರ್ಲ್ ಜೊಸೆಫ್ ಕಾರ್ಡ, ಆಯ್೦ಟನ್ ಡಿ ಬರಿ, ಸಹೋದರರಾದ ಲೂಯಿಸ್ ರೆನಿ and ಚಾರ್ಲೆಸ್ ಟುಲಸ್ನೆ, ಆರ್ಥರ್ ಹೆಚ್. ಆರ್. ಬುಲ್ಲರ್, ಕರ್ಟಿಸ್ ಜಿ. ಲಾಯ್ಡ್, ಮತ್ತು ಪಿಯರ್ ಆಡ್ರೆಯ ಸಕಾರ್ಡೊ. ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಧುನೀಕರಣವು ಜೀವರಾಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರ, ತಳಿವಿಜ್ಞಾನಗಳ, ಅಣು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ, ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮುಂದುವರೆದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಡಿಎನ್ಎ ಅನುಕ್ರಮ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪೈಲೊಜೆನೆಟಿಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಶೀಲಿಂಧ್ರಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಒದಗಿಸಿ, ಶೀಲಿಂಧ್ರ ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನೊಮಿಯಲ್ಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಾರ್ಪಲಾಜಿ ಆಧಾರಿತ ವರ್ಗೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸವಾಲೆಸೆದಿದೆ.[೨೨೩]
![(6aR,9R)-N-((2R,5S,10aS,10bS)-5-benzyl-10b-hydroxy-2-methyl-3,6-dioxooctahydro-2H-oxazolo[3,2-a] pyrrolo[2,1-c]pyrazin-2-yl)-7-methyl-4,6,6a,7,8,9-hexahydroindolo[4,3-fg] quinoline-9-carboxamide](http://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Ergotamine3.png)
|access-date= requires |url= (help) |author= (help) |doi= value (help).CS1 maint: multiple names: authors list (link) |isbn= value: invalid character (help). Check date values in: |year= (help) |doi= value (help). PMID ೧೨೩೨೫೧೨೭ Check |pmid= value (help). |doi= value (help). PMID ೧೯೧೫೪೩೭೬ Check |pmid= value (help). |doi= value (help). PMC ೧೪೬೨೯೭೩ Check |pmc= value (help). PMID ೧೬೬೨೮೨೧೭ Check |pmid= value (help).CS1 maint: multiple names: authors list (link) |doi= value (help). PMID ೧೬೯೫೦೦೯೮ Check |pmid= value (help). Check date values in: |year= (help) |doi= value (help). PMID ೧೬೪೫೭೩೫೫ Check |pmid= value (help).CS1 maint: multiple names: authors list (link) |unused_data= ignored (help) |author= (help) |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) |doi= value (help). PMC ೧೬೧೮೮೮೬ Check |pmc= value (help). PMID ೧೭೧೪೮೩೬೪ Check |pmid= value (help). |access-date= requires |url= (help) |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) ಶಿಲೀಂಧ್ರ ವು ಕಾರ್ಯೋಟಿಕ್ ಜೀವಿಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ದ ಗುಂಪಿನ ಒಂದು ಸದಸ್ಯ ಜೀವಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಯೀಸ್ಟ್ಗಳು (ಕಿಣ್ವ ಬೂಸ್ಟ್ಗಳು) ಮತ್ತು ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಂತಹ ಸೂಕ್ಷಾಣುಜೀವಿಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಅಣಬೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಜೀವಿಗಳು ಕಿಂಗ್ಡಮ್, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಎಂಬುದಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಇವು ಸಸ್ಯಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರೀಯಾಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕೋಶಗಳು ಸೆಲ್ಯುಲೋಸ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಕೋಶದ ಗೋಡೆಗಳಂತಲ್ಲದೇ, ಕೈಟಿನ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕೋಶ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಭಿನ್ನತೆಯಾಗಿದೆ. ಈ, ಮತ್ತು ಇತರ ಭಿನ್ನತೆಗಳು ತೋರಿಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಫಂಗಿಯು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪೂರ್ವಿಕನನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ (ಒಂದು ಮೊನೊಪೊಲಿಟಿಕ್ ಗುಂಪು ) ಯುಮೈಕೋಟಾ (ನಿಜವಾದ ಫಂಗಿ ) ಅಥವಾ ಯುಮೈಸೆಟ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಂಬಂಧಿತ ಜೀವಿಗಳ ಒಂದು ಏಕೈಕ ಗುಂಪಿನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಗುಂಪು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸದೃಶವಾದ ಲೋಳೆ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳು (ಮೈಕ್ಸೋಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಿಂದ (ಊಮೈಸೆಟ್ಸ್) ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನದ ಶಾಖೆಯು ಶಿಲೀಂಧ್ರಶಾಸ್ತ್ರ (ಮೈಕೊಲೊಜಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದು ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಸಸ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.
ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಕಾರಣದಿಂದ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ರಹಸ್ಯವಾದ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ನಿರ್ಜೀವ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ, ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ, ಅಥವಾ ಇತರ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಸಂಯುಕ್ತಜೀವಿಗಳಂತೆ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಾಗಿ ಅಥವಾ ಮೊಲ್ಡ್ಗಳಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ವಿಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಗಳ ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳಂತೆ ಮತ್ತು ಗೆಡ್ಡೆ ಅಣಬೆಗಳಂತೆ ಆಹಾರದ ಒಂದು ನೇರವಾದ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಬ್ರೆಡ್ಗೆ ಒಂದು ಲೀವನಿಂಗ್ ಅಂಶದಂತೆ, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಆಹಾರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ವೈನ್, ಬಿಯರ್, ಮತ್ತು ಸೋಯಾ ಸಾಸ್ಗಳಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕಿಣ್ವನಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ೧೯೪೦ ರ ದಶಕದ ನಂತರದಿಂದ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಆಂಟಿಬಯೋಟಿಕ್ಗಳ (ಪ್ರತಿಜೀವಕ) ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು, ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನಲ್ಲಿ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಹಲವಾರು ಕಿಣ್ವಗಳು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಡಿಟರ್ಜೆಂಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಲುಬುಗಳು ಮತ್ತು ಉಪದ್ರವಕಾರಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳೂ ಕೂಡ ಜೈವಿಕ ಘಟಕವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಕ್ಷಾರಾಭಗಳು (ಅಲ್ಕಾಲೊಯ್ಡ್) ಮತ್ತು ಪಾಲಿಕೆಟೈಡ್ಗಳಂತಹ ಶಿಲೀಂಧ್ರನಂಜು (ಮೈಕೊಟೊಕ್ಸಿನ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಜೈವಿಕಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಮಾನವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ಫ್ರುಟಿಂಗ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮನಃಪರಿಣಾಮಿ ಮಿಶ್ರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸಕಾರಕವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಮಾನವರ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದ ರೋಗಕಾರಕಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ರೋಗಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳ ನಾಶ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರೈಸ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ರೋಗ) ಅಥವಾ ಆಹಾರ ಕೆಡುವಿಕೆಗಳು ಮಾನವರ ಆಹಾರ ಉತ್ಪಾದನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಶಿಲೀಂಧ್ರ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಇದು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ, ಜೀವನ ಚಕ್ರದ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಏಕೈಕ-ಕೋಶೀಯ ಜಲಜೀವಿ ಚಿಟ್ರಿಡ್ಗಳಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಮಶ್ರೂಮ್ಗಳವರೆಗಿನ ಮಾರ್ಫಿಲೊಜಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ವಿಷಗಳ ವಿಭಿನ್ನತೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ನಿಜವಾದ ಜೈವಿಕವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕದು ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಶಿಲೀಂಧ್ರವು ೧.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫% ಜಾತಿಗಳು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ೧೮ ನೆಯ ಮತ್ತು ೧೯ ನೆಯ ಶತಮಾನದ ನಂತರದಿಂದ ಕಾರ್ಲ್ ಲಿನ್ನೌಸ್, ಕಿಸ್ಚಿಯನ್ ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ ಪೆರ್ಸೂನ್, ಮತ್ತು ಎಲಿಯಾಸ್ ಮಗ್ನುಸ್ ಫ್ರೈಸ್ರ ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು ಅವರ ಮೊರ್ಫಿಲಿಜಿ (ಅಂದರೆ, ಬೀಜಕಗಳ ಬಣ್ಣಗಳು ಅಥವಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಂತಹ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು) ಅಥವಾ ಶರೀರವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅಣುಗಳ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಜೀವವರ್ಗೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಡಿಎನ್ಎ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯಿತು, ಅದು ಕೆಲವು ವೆಳೆ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗುಂಪುಮಾಡುವಿಕೆಗೆ ಸವಾಲನ್ನು ಎಸೆಯಿತು. ನಂತರದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾತಿವಿಕಸನೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳ ವಿಂಗಡನೆಯನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿತು, ಅದು ಒಂದು ಉಪಕಿಂಗ್ಡಮ್, ಏಳು ಫೈಲ, ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಉಪಫೈಲಾ ಆಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
දිලීර කලින් ශාක රාජධානියට ඇතුළත්කර තිබුණද, එය තව දුරටත් ශාක ලෙස නොසැලකේ. කළල ශාක සහ ඇල්ගී මෙන් නොව දිලීර ප්රභාසංශ්ලේෂක නොවන අතර මෘතෝපජීවී එනම් අවට පරිසරයේ ඇති ද්රව්ය බිඳ දමා දේහයට උරාගැනීමෙන් ආහාර ලබාගනී.තවද පරපෝෂී හා අනොන්යාධාරක විශේෂද ඇත. ශාක වර්ගයක් නොවන නමුත් අතීතයෙදී ශාක ලෙස සලකා තිබෙන අතර එය උද්භිද විද්යාඥයින්ගේ විෂය ධාරාවට ඇතුළත් යයි සළකා ඇත. දිගුකලක සිට දිලීර පරිණාමිකව ශාකවලට වඩා සතුන්ට සමීපයැයි හඳුනාගෙන තිබිණ.නමුත් ඒවා තවමත් මූලික උද්භිද විද්යා පාඨමාලාවල ගැඹුරින්ම ආවරණය කරන අතර සත්ව විද්යා මූලික පාඨමාලාවලදී එය අනිවාර්ය් නොවේ.බොහෝ දිලීර සෑදී ඇත්තේ දිලීර සූත්රකා ලෙස හඳුන්වන අන්වීක්ෂීය ව්යුහ වලින් වන අතර ඒවා සෛලවලට බෙදී හෝ නොබෙදී හෝ පැවතුනත් සූන්යෂ්ටික න්යෂ්ටිදරයි. දිලීරවල ප්රජනක ව්යුහ වන්නේ ඵලදේහ නොහොත් වඩාත් හුරුපුරුදු ලෙස බිම්මල්ය. මොවුන් කිසිම ප්රභාසංශ්ලේෂක කණ්ඩායමකට අයත් නොවන අතර සතුන්ගේ ළඟම නෑයන්වේ. මේ නිසා දිලීරවලට ඔවුන්ගේම රජධානියක් ඇත.
Caen'gin dwg cungj swnghvuz ndeu.
Fongow yw bagas a organedhow y'n wlaskor Fungi. Yma a-dro dhe 100,000 ehen dheskrifys a fongow,[1] ow komprehendya skavellow kronek, burm ha kosk. Lies fong a wra tevi war enevales po plansow marow. Teurek war organedhow byw yw lower a ehennow erel.
Fongow yw bagas a organedhow y'n wlaskor Fungi. Yma a-dro dhe 100,000 ehen dheskrifys a fongow, ow komprehendya skavellow kronek, burm ha kosk. Lies fong a wra tevi war enevales po plansow marow. Teurek war organedhow byw yw lower a ehennow erel.
I fungi L. 1753 dal latin (al singołar fóngo o anca fonc o zhonc) i xe un Regno de pi de 100'000 organismi viventi: el regno dei funghi el fa parte del dominio dei Eucarioti.
De sòłito dixendo fóngo o funghi se intende quei da cojer e magnar ma in realtà ghe xe funghi boni e funghi vełenuxi, funghi grosi, funghi cei e funghéti picenini da vardar sol che col microscopio.
El fóngo el tira fora el nutriménto da altri organismi viventi parché no'l xe miga bon de prodùrseło da só posta dato che l'è eteròtrofo; el se riproduxe traverso łe spore e nò co n'enbrion come che fa łe bestie e łe piante ma el ga comunque du tipi de riprodusion: una baxà sul seso e una sensa seso.
I fungi L. 1753 dal latin (al singołar fóngo o anca fonc o zhonc) i xe un Regno de pi de 100'000 organismi viventi: el regno dei funghi el fa parte del dominio dei Eucarioti.
De sòłito dixendo fóngo o funghi se intende quei da cojer e magnar ma in realtà ghe xe funghi boni e funghi vełenuxi, funghi grosi, funghi cei e funghéti picenini da vardar sol che col microscopio.
El fóngo el tira fora el nutriménto da altri organismi viventi parché no'l xe miga bon de prodùrseło da só posta dato che l'è eteròtrofo; el se riproduxe traverso łe spore e nò co n'enbrion come che fa łe bestie e łe piante ma el ga comunque du tipi de riprodusion: una baxà sul seso e una sensa seso.
Taxonavigaçion
Fungi
Superregno: Eukarya
Fungi (Af-Ingiriis: fungi ama fungus; Af-Carabi: فطر; loogu dhawaaqo: /ŋɡəs/[1] ama /oʊti.ɨnz/) waa koox ka tirsan noolaha kuwaasi oo inta ugu badan ka samaysan walax hal-unugle ah. Fungiga waxaa ka mid ah yiista iyo dhamaan walxaha wax lagu khamiiriyo.[2] Guud ahaan, noolaha Fungigu wuxuu mid ka yahay shanta boqortooyo ee dhamaan noolaha; sida dhirta, xayawaanka, brotistaha iyo bakteriyada.
Boqortooyo (biyoloji) (magaca Saynis regnum, wadar ahaan regna) waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano Fyla (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada.[3]
Boqortooyo Dhir
Boqortooyo Xayawaan
Boqortooyo Brotist
Boqortooyo Bakteriya
Boqortooyo Fungi
i/ndʒaɪ/ or i/ŋɡaɪ/ Fungi (Af-Ingiriis: fungi ama fungus; Af-Carabi: فطر; loogu dhawaaqo: /ŋɡəs/ ama /oʊti.ɨnz/) waa koox ka tirsan noolaha kuwaasi oo inta ugu badan ka samaysan walax hal-unugle ah. Fungiga waxaa ka mid ah yiista iyo dhamaan walxaha wax lagu khamiiriyo. Guud ahaan, noolaha Fungigu wuxuu mid ka yahay shanta boqortooyo ee dhamaan noolaha; sida dhirta, xayawaanka, brotistaha iyo bakteriyada.
Al Funś (da 'l latìn fungus) 'l è 'n urganìśum dal régn di Fungi ch'al s multìplica par via 'd spóri e ch'al n gh'à briśa di tesû difarènt, dònca al n è mia na piànta. Inólt'r al sò cèluli i n èṅ minga fati 'd celulóśa ma 'd polisaccàride. Anc al mufi i èṅ di funś.
I càtan nutrimènt da 'l ambînt estéran e dònca i èṅ di sapròfita s'i màgnan dal sustànsi minga vivi (tant par dir-'n una, 'l Hermodendron resinae 'l è bòṅ ad metabuliśàr al cherośéne), di parasìta s'i màgnan dal sustànsi vivi (la Beauveria bassiana la magna 'l sinsàli dla malària) e di simbiònt s'i màgnan dal sustànsi vivi ma sénsa far dal mâł a 'l òspit che dal cant suo al cata vantàś a sò vòlta. Fra i parasìta d'l óm a 'rcurdém la Candida, 'l Aspergillus, al Cryptococcus, 'l Istoplasma, al Pneumocystis e 'l Stachybotrys: soquànt ad qvist chè i pōl'n anc cupàr.
Al funś 'l è fat da na capèla insìma, da dal lamèli sót a la capèla, da 'n gamb, da la carna e da 'l spóri.
A gh'è di funś ch'i èṅ bòṅ da magnàr, cuma l'Armillaria tabescens dita „ciuldèṅ“, ma di àt'r i èṅ tòsic e avelenâ, cuma l'Amanita phalloides ch'la masa dagnóra sèmpar faghénd marsìr al fégat. Di àtar pò i t rimbambìsan quànd ta t mét in bóca la sò capèla parchè i t fàn'n andàr fóra 'd tèsta cuma 'l Psilocybe cubensis.
Al Funś (da 'l latìn fungus) 'l è 'n urganìśum dal régn di Fungi ch'al s multìplica par via 'd spóri e ch'al n gh'à briśa di tesû difarènt, dònca al n è mia na piànta. Inólt'r al sò cèluli i n èṅ minga fati 'd celulóśa ma 'd polisaccàride. Anc al mufi i èṅ di funś.
I càtan nutrimènt da 'l ambînt estéran e dònca i èṅ di sapròfita s'i màgnan dal sustànsi minga vivi (tant par dir-'n una, 'l Hermodendron resinae 'l è bòṅ ad metabuliśàr al cherośéne), di parasìta s'i màgnan dal sustànsi vivi (la Beauveria bassiana la magna 'l sinsàli dla malària) e di simbiònt s'i màgnan dal sustànsi vivi ma sénsa far dal mâł a 'l òspit che dal cant suo al cata vantàś a sò vòlta. Fra i parasìta d'l óm a 'rcurdém la Candida, 'l Aspergillus, al Cryptococcus, 'l Istoplasma, al Pneumocystis e 'l Stachybotrys: soquànt ad qvist chè i pōl'n anc cupàr.
Al funś 'l è fat da na capèla insìma, da dal lamèli sót a la capèla, da 'n gamb, da la carna e da 'l spóri.
A gh'è di funś ch'i èṅ bòṅ da magnàr, cuma l'Armillaria tabescens dita „ciuldèṅ“, ma di àt'r i èṅ tòsic e avelenâ, cuma l'Amanita phalloides ch'la masa dagnóra sèmpar faghénd marsìr al fégat. Di àtar pò i t rimbambìsan quànd ta t mét in bóca la sò capèla parchè i t fàn'n andàr fóra 'd tèsta cuma 'l Psilocybe cubensis.
कवकं तु एकः सस्यविशेषः । कवकानि जीविनः येषां कोशभित्तौ कैटिन्शर्करा अस्ति। छायासञ्छन्नेषु आर्द्रप्रदेशेषु कवकानि वर्तन्ते। शकानि इव पकक्रियासु उपयुज्यन्ते । एतषु शतशः भेदाः सन्ति ।
ಲಾಂಬು ಲೇಖನೊನು ಅಳಂಬುಂದ್ ತೆರಿಯೊನೊಡು ಅಳಂಬು ಪಂಡ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ದೈತ ಲೆಕೊಂದಿನ ಸಸ್ಯೊ ಜೀವಿ.[೧]
ಅಳಂಬುದ ಬುಲೆಚ್ಚಿಲ್ ಅವು ಪುಟ್ಟುನ ಜಾಗೆಗ್ ಸರಿಯಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು.[೨]
ಕೆಲವು ಅಳಂಬು ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪೆರೆಲಾ ಆಪುಂಡ್.[೩] ಕಜಿಪು ಮಲ್ಪುನಗ ಅಳಂಬುದ ಗುರ್ತ ಸರಿಯಾದ್ ಬೋಡು. ಅಳಂಬುದ ರಂಗ್ಡ್ ಅಯಿತ ಗುರ್ತ ಪತ್ತುವೆರ್. ಬೊಲ್ದು, ಕಂದು, ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಅಳಂಬು ಉಂಡ್. ಕೆಲವು ಜಾತಿದ ಅಳಂಬುಡ್ ವಿಷ ಉಂಡು. ಇಂಚ ಕಜಿಪುದ ಅಳಂಬು ಅತ್ತಂದೆ ವಿಷ ಅಳಂಬು, ಕಲ್ಲಿ ಅಳಂಬು, ಮರಲಾಂಬು ಪನ್ಪಿನವು ಉಂಡ್. ಲಾಂಬು ಕಜಿಪು ಮಾಸದ ಕಜಿಪುದ ಲೆಕ್ಕ ಬಾರಿ ರುಚಿ ಆಪುಂಡು. ಅಳಂಬುದ ಸೂಪ್ ಮಲ್ತ್ ಪರ್ಪೆರ್[೪]
A fungus (PL: fungi[2] or funguses[3]) is any member of the group of eukaryotic organisms that includes microorganisms such as yeasts and molds, as well as the more familiar mushrooms. These organisms are classified as a kingdom,[4] separately from the other eukaryotic kingdoms, which, by one traditional classification, includes Plantae, Animalia, Protozoa, and Chromista.
A characteristic that places fungi in a different kingdom from plants, bacteria, and some protists is chitin in their cell walls. Fungi, like animals, are heterotrophs; they acquire their food by absorbing dissolved molecules, typically by secreting digestive enzymes into their environment. Fungi do not photosynthesize. Growth is their means of mobility, except for spores (a few of which are flagellated), which may travel through the air or water. Fungi are the principal decomposers in ecological systems. These and other differences place fungi in a single group of related organisms, named the Eumycota (true fungi or Eumycetes), that share a common ancestor (i.e. they form a monophyletic group), an interpretation that is also strongly supported by molecular phylogenetics. This fungal group is distinct from the structurally similar myxomycetes (slime molds) and oomycetes (water molds). The discipline of biology devoted to the study of fungi is known as mycology (from the Greek μύκηςcode: ell promoted to code: el mykes, mushroom). In the past mycology was regarded as a branch of botany, although it is now known that fungi are genetically more closely related to animals than to plants.
Abundant worldwide, most fungi are inconspicuous because of the small size of their structures, and their cryptic lifestyles in soil or on dead matter. Fungi include symbionts of plants, animals, or other fungi and also parasites. They may become noticeable when fruiting, either as mushrooms or as molds. Fungi perform an essential role in the decomposition of organic matter and have fundamental roles in nutrient cycling and exchange in the environment. They have long been used as a direct source of human food, in the form of mushrooms and truffles; as a leavening agent for bread; and in the fermentation of various food products, such as wine, beer, and soy sauce. Since the 1940s, fungi have been used for the production of antibiotics, and, more recently, various enzymes produced by fungi are used industrially and in detergents. Fungi are also used as biological pesticides to control weeds, plant diseases, and insect pests. Many species produce bioactive compounds called mycotoxins, such as alkaloids and polyketides, that are toxic to animals, including humans. The fruiting structures of a few species contain psychotropic compounds and are consumed recreationally or in traditional spiritual ceremonies. Fungi can break down manufactured materials and buildings, and become significant pathogens of humans and other animals. Losses of crops due to fungal diseases (e.g., rice blast disease) or food spoilage can have a large impact on human food supplies and local economies.
The fungus kingdom encompasses an enormous diversity of taxa with varied ecologies, life cycle strategies, and morphologies ranging from unicellular aquatic chytrids to large mushrooms. However, little is known of the true biodiversity of the fungus kingdom, which has been estimated at 2.2 million to 3.8 million species.[5] Of these, only about 148,000 have been described,[6] with over 8,000 species known to be detrimental to plants and at least 300 that can be pathogenic to humans.[7] Ever since the pioneering 18th and 19th century taxonomical works of Carl Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon, and Elias Magnus Fries, fungi have been classified according to their morphology (e.g., characteristics such as spore color or microscopic features) or physiology. Advances in molecular genetics have opened the way for DNA analysis to be incorporated into taxonomy, which has sometimes challenged the historical groupings based on morphology and other traits. Phylogenetic studies published in the first decade of the 21st century have helped reshape the classification within the fungi kingdom, which is divided into one subkingdom, seven phyla, and ten subphyla.
The English word fungus is directly adopted from the Latin fungus (mushroom), used in the writings of Horace and Pliny.[8] This in turn is derived from the Greek word sphongos (σφόγγος 'sponge'), which refers to the macroscopic structures and morphology of mushrooms and molds;[9] the root is also used in other languages, such as the German Schwamm ('sponge') and Schimmel ('mold').[10]
The word mycology is derived from the Greek mykes (μύκης 'mushroom') and logos (λόγος 'discourse').[11] It denotes the scientific study of fungi. The Latin adjectival form of "mycology" (mycologicæ) appeared as early as 1796 in a book on the subject by Christiaan Hendrik Persoon.[12] The word appeared in English as early as 1824 in a book by Robert Kaye Greville.[13] In 1836 the English naturalist Miles Joseph Berkeley's publication The English Flora of Sir James Edward Smith, Vol. 5. also refers to mycology as the study of fungi.[9][14]
A group of all the fungi present in a particular region is known as mycobiota (plural noun, no singular).[15] The term mycota is often used for this purpose, but many authors use it as a synonym of Fungi. The word funga has been proposed as a less ambiguous term morphologically similar to fauna and flora.[16] The Species Survival Commission (SSC) of the International Union for Conservation of Nature (IUCN) in August 2021 asked that the phrase fauna and flora be replaced by fauna, flora, and funga.[17]
Before the introduction of molecular methods for phylogenetic analysis, taxonomists considered fungi to be members of the plant kingdom because of similarities in lifestyle: both fungi and plants are mainly immobile, and have similarities in general morphology and growth habitat. Although inaccurate, the common misconception that fungi are plants persists among the general public due to their historical classification, as well as several similarities.[18][19] Like plants, fungi often grow in soil and, in the case of mushrooms, form conspicuous fruit bodies, which sometimes resemble plants such as mosses. The fungi are now considered a separate kingdom, distinct from both plants and animals, from which they appear to have diverged around one billion years ago (around the start of the Neoproterozoic Era).[20][21] Some morphological, biochemical, and genetic features are shared with other organisms, while others are unique to the fungi, clearly separating them from the other kingdoms:
Shared features:
Unique features:
Most fungi lack an efficient system for the long-distance transport of water and nutrients, such as the xylem and phloem in many plants. To overcome this limitation, some fungi, such as Armillaria, form rhizomorphs,[37] which resemble and perform functions similar to the roots of plants. As eukaryotes, fungi possess a biosynthetic pathway for producing terpenes that uses mevalonic acid and pyrophosphate as chemical building blocks.[38] Plants and some other organisms have an additional terpene biosynthesis pathway in their chloroplasts, a structure that fungi and animals do not have.[39] Fungi produce several secondary metabolites that are similar or identical in structure to those made by plants.[38] Many of the plant and fungal enzymes that make these compounds differ from each other in sequence and other characteristics, which indicates separate origins and convergent evolution of these enzymes in the fungi and plants.[38][40]
Fungi have a worldwide distribution, and grow in a wide range of habitats, including extreme environments such as deserts or areas with high salt concentrations[41] or ionizing radiation,[42] as well as in deep sea sediments.[43] Some can survive the intense UV and cosmic radiation encountered during space travel.[44] Most grow in terrestrial environments, though several species live partly or solely in aquatic habitats, such as the chytrid fungi Batrachochytrium dendrobatidis and B. salamandrivorans, parasites that have been responsible for a worldwide decline in amphibian populations. These organisms spend part of their life cycle as a motile zoospore, enabling them to propel itself through water and enter their amphibian host.[45] Other examples of aquatic fungi include those living in hydrothermal areas of the ocean.[46]
As of 2020, around 148,000 species of fungi have been described by taxonomists,[6] but the global biodiversity of the fungus kingdom is not fully understood.[48] A 2017 estimate suggests there may be between 2.2 and 3.8 million species.[5] The number of new fungi species discovered yearly has increased from 1,000 to 1,500 per year about 10 years ago, to about 2000 with a peak of more than 2,500 species in 2016. In the year 2019, 1882 new species of fungi were described, and it was estimated that more than 90% of fungi remain unknown.[6] The following year, 2905 new species were described—the highest annual record of new fungus names.[49] In mycology, species have historically been distinguished by a variety of methods and concepts. Classification based on morphological characteristics, such as the size and shape of spores or fruiting structures, has traditionally dominated fungal taxonomy.[50] Species may also be distinguished by their biochemical and physiological characteristics, such as their ability to metabolize certain biochemicals, or their reaction to chemical tests. The biological species concept discriminates species based on their ability to mate. The application of molecular tools, such as DNA sequencing and phylogenetic analysis, to study diversity has greatly enhanced the resolution and added robustness to estimates of genetic diversity within various taxonomic groups.[51]
Mycology is the branch of biology concerned with the systematic study of fungi, including their genetic and biochemical properties, their taxonomy, and their use to humans as a source of medicine, food, and psychotropic substances consumed for religious purposes, as well as their dangers, such as poisoning or infection. The field of phytopathology, the study of plant diseases, is closely related because many plant pathogens are fungi.[52]
The use of fungi by humans dates back to prehistory; Ötzi the Iceman, a well-preserved mummy of a 5,300-year-old Neolithic man found frozen in the Austrian Alps, carried two species of polypore mushrooms that may have been used as tinder (Fomes fomentarius), or for medicinal purposes (Piptoporus betulinus).[53] Ancient peoples have used fungi as food sources—often unknowingly—for millennia, in the preparation of leavened bread and fermented juices. Some of the oldest written records contain references to the destruction of crops that were probably caused by pathogenic fungi.[54]
Mycology became a systematic science after the development of the microscope in the 17th century. Although fungal spores were first observed by Giambattista della Porta in 1588, the seminal work in the development of mycology is considered to be the publication of Pier Antonio Micheli's 1729 work Nova plantarum genera.[55] Micheli not only observed spores but also showed that, under the proper conditions, they could be induced into growing into the same species of fungi from which they originated.[56] Extending the use of the binomial system of nomenclature introduced by Carl Linnaeus in his Species plantarum (1753), the Dutch Christiaan Hendrik Persoon (1761–1836) established the first classification of mushrooms with such skill as to be considered a founder of modern mycology. Later, Elias Magnus Fries (1794–1878) further elaborated the classification of fungi, using spore color and microscopic characteristics, methods still used by taxonomists today. Other notable early contributors to mycology in the 17th–19th and early 20th centuries include Miles Joseph Berkeley, August Carl Joseph Corda, Anton de Bary, the brothers Louis René and Charles Tulasne, Arthur H. R. Buller, Curtis G. Lloyd, and Pier Andrea Saccardo. In the 20th and 21st centuries, advances in biochemistry, genetics, molecular biology, biotechnology, DNA sequencing and phylogenetic analysis has provided new insights into fungal relationships and biodiversity, and has challenged traditional morphology-based groupings in fungal taxonomy.[57]
Most fungi grow as hyphae, which are cylindrical, thread-like structures 2–10 µm in diameter and up to several centimeters in length. Hyphae grow at their tips (apices); new hyphae are typically formed by emergence of new tips along existing hyphae by a process called branching, or occasionally growing hyphal tips fork, giving rise to two parallel-growing hyphae.[58] Hyphae also sometimes fuse when they come into contact, a process called hyphal fusion (or anastomosis). These growth processes lead to the development of a mycelium, an interconnected network of hyphae.[32] Hyphae can be either septate or coenocytic. Septate hyphae are divided into compartments separated by cross walls (internal cell walls, called septa, that are formed at right angles to the cell wall giving the hypha its shape), with each compartment containing one or more nuclei; coenocytic hyphae are not compartmentalized.[59] Septa have pores that allow cytoplasm, organelles, and sometimes nuclei to pass through; an example is the dolipore septum in fungi of the phylum Basidiomycota.[60] Coenocytic hyphae are in essence multinucleate supercells.[61]
Many species have developed specialized hyphal structures for nutrient uptake from living hosts; examples include haustoria in plant-parasitic species of most fungal phyla,[62] and arbuscules of several mycorrhizal fungi, which penetrate into the host cells to consume nutrients.[63]
Although fungi are opisthokonts—a grouping of evolutionarily related organisms broadly characterized by a single posterior flagellum—all phyla except for the chytrids have lost their posterior flagella.[64] Fungi are unusual among the eukaryotes in having a cell wall that, in addition to glucans (e.g., β-1,3-glucan) and other typical components, also contains the biopolymer chitin.[36]
Fungal mycelia can become visible to the naked eye, for example, on various surfaces and substrates, such as damp walls and spoiled food, where they are commonly called molds. Mycelia grown on solid agar media in laboratory petri dishes are usually referred to as colonies. These colonies can exhibit growth shapes and colors (due to spores or pigmentation) that can be used as diagnostic features in the identification of species or groups.[65] Some individual fungal colonies can reach extraordinary dimensions and ages as in the case of a clonal colony of Armillaria solidipes, which extends over an area of more than 900 ha (3.5 square miles), with an estimated age of nearly 9,000 years.[66]
The apothecium—a specialized structure important in sexual reproduction in the ascomycetes—is a cup-shaped fruit body that is often macroscopic and holds the hymenium, a layer of tissue containing the spore-bearing cells.[67] The fruit bodies of the basidiomycetes (basidiocarps) and some ascomycetes can sometimes grow very large, and many are well known as mushrooms.
The growth of fungi as hyphae on or in solid substrates or as single cells in aquatic environments is adapted for the efficient extraction of nutrients, because these growth forms have high surface area to volume ratios.[68] Hyphae are specifically adapted for growth on solid surfaces, and to invade substrates and tissues.[69] They can exert large penetrative mechanical forces; for example, many plant pathogens, including Magnaporthe grisea, form a structure called an appressorium that evolved to puncture plant tissues.[70] The pressure generated by the appressorium, directed against the plant epidermis, can exceed 8 megapascals (1,200 psi).[70] The filamentous fungus Paecilomyces lilacinus uses a similar structure to penetrate the eggs of nematodes.[71]
The mechanical pressure exerted by the appressorium is generated from physiological processes that increase intracellular turgor by producing osmolytes such as glycerol.[72] Adaptations such as these are complemented by hydrolytic enzymes secreted into the environment to digest large organic molecules—such as polysaccharides, proteins, and lipids—into smaller molecules that may then be absorbed as nutrients.[73][74][75] The vast majority of filamentous fungi grow in a polar fashion (extending in one direction) by elongation at the tip (apex) of the hypha.[76] Other forms of fungal growth include intercalary extension (longitudinal expansion of hyphal compartments that are below the apex) as in the case of some endophytic fungi,[77] or growth by volume expansion during the development of mushroom stipes and other large organs.[78] Growth of fungi as multicellular structures consisting of somatic and reproductive cells—a feature independently evolved in animals and plants[79]—has several functions, including the development of fruit bodies for dissemination of sexual spores (see above) and biofilms for substrate colonization and intercellular communication.[80]
The fungi are traditionally considered heterotrophs, organisms that rely solely on carbon fixed by other organisms for metabolism. Fungi have evolved a high degree of metabolic versatility that allows them to use a diverse range of organic substrates for growth, including simple compounds such as nitrate, ammonia, acetate, or ethanol.[81][82] In some species the pigment melanin may play a role in extracting energy from ionizing radiation, such as gamma radiation. This form of "radiotrophic" growth has been described for only a few species, the effects on growth rates are small, and the underlying biophysical and biochemical processes are not well known.[42] This process might bear similarity to CO2 fixation via visible light, but instead uses ionizing radiation as a source of energy.[83]
Fungal reproduction is complex, reflecting the differences in lifestyles and genetic makeup within this diverse kingdom of organisms.[84] It is estimated that a third of all fungi reproduce using more than one method of propagation; for example, reproduction may occur in two well-differentiated stages within the life cycle of a species, the teleomorph (sexual reproduction) and the anamorph (asexual reproduction).[85] Environmental conditions trigger genetically determined developmental states that lead to the creation of specialized structures for sexual or asexual reproduction. These structures aid reproduction by efficiently dispersing spores or spore-containing propagules.
Asexual reproduction occurs via vegetative spores (conidia) or through mycelial fragmentation. Mycelial fragmentation occurs when a fungal mycelium separates into pieces, and each component grows into a separate mycelium. Mycelial fragmentation and vegetative spores maintain clonal populations adapted to a specific niche, and allow more rapid dispersal than sexual reproduction.[86] The "Fungi imperfecti" (fungi lacking the perfect or sexual stage) or Deuteromycota comprise all the species that lack an observable sexual cycle.[87] Deuteromycota (alternatively known as Deuteromycetes, conidial fungi, or mitosporic fungi) is not an accepted taxonomic clade and is now taken to mean simply fungi that lack a known sexual stage.[88]
Sexual reproduction with meiosis has been directly observed in all fungal phyla except Glomeromycota[89] (genetic analysis suggests meiosis in Glomeromycota as well). It differs in many aspects from sexual reproduction in animals or plants. Differences also exist between fungal groups and can be used to discriminate species by morphological differences in sexual structures and reproductive strategies.[90][91] Mating experiments between fungal isolates may identify species on the basis of biological species concepts.[91] The major fungal groupings have initially been delineated based on the morphology of their sexual structures and spores; for example, the spore-containing structures, asci and basidia, can be used in the identification of ascomycetes and basidiomycetes, respectively. Fungi employ two mating systems: heterothallic species allow mating only between individuals of the opposite mating type, whereas homothallic species can mate, and sexually reproduce, with any other individual or itself.[92]
Most fungi have both a haploid and a diploid stage in their life cycles. In sexually reproducing fungi, compatible individuals may combine by fusing their hyphae together into an interconnected network; this process, anastomosis, is required for the initiation of the sexual cycle. Many ascomycetes and basidiomycetes go through a dikaryotic stage, in which the nuclei inherited from the two parents do not combine immediately after cell fusion, but remain separate in the hyphal cells (see heterokaryosis).[93]
In ascomycetes, dikaryotic hyphae of the hymenium (the spore-bearing tissue layer) form a characteristic hook (crozier) at the hyphal septum. During cell division, the formation of the hook ensures proper distribution of the newly divided nuclei into the apical and basal hyphal compartments. An ascus (plural asci) is then formed, in which karyogamy (nuclear fusion) occurs. Asci are embedded in an ascocarp, or fruiting body. Karyogamy in the asci is followed immediately by meiosis and the production of ascospores. After dispersal, the ascospores may germinate and form a new haploid mycelium.[94]
Sexual reproduction in basidiomycetes is similar to that of the ascomycetes. Compatible haploid hyphae fuse to produce a dikaryotic mycelium. However, the dikaryotic phase is more extensive in the basidiomycetes, often also present in the vegetatively growing mycelium. A specialized anatomical structure, called a clamp connection, is formed at each hyphal septum. As with the structurally similar hook in the ascomycetes, the clamp connection in the basidiomycetes is required for controlled transfer of nuclei during cell division, to maintain the dikaryotic stage with two genetically different nuclei in each hyphal compartment.[95] A basidiocarp is formed in which club-like structures known as basidia generate haploid basidiospores after karyogamy and meiosis.[96] The most commonly known basidiocarps are mushrooms, but they may also take other forms (see Morphology section).
In fungi formerly classified as Zygomycota, haploid hyphae of two individuals fuse, forming a gametangium, a specialized cell structure that becomes a fertile gamete-producing cell. The gametangium develops into a zygospore, a thick-walled spore formed by the union of gametes. When the zygospore germinates, it undergoes meiosis, generating new haploid hyphae, which may then form asexual sporangiospores. These sporangiospores allow the fungus to rapidly disperse and germinate into new genetically identical haploid fungal mycelia.[97]
The spores of most of the researched species of fungi are transported by wind.[98][99] Such species often produce dry or hydrophobic spores that do not absorb water and are readily scattered by raindrops, for example.[98][100][101] In other species, both asexual and sexual spores or sporangiospores are often actively dispersed by forcible ejection from their reproductive structures. This ejection ensures exit of the spores from the reproductive structures as well as traveling through the air over long distances.
Specialized mechanical and physiological mechanisms, as well as spore surface structures (such as hydrophobins), enable efficient spore ejection.[102] For example, the structure of the spore-bearing cells in some ascomycete species is such that the buildup of substances affecting cell volume and fluid balance enables the explosive discharge of spores into the air.[103] The forcible discharge of single spores termed ballistospores involves formation of a small drop of water (Buller's drop), which upon contact with the spore leads to its projectile release with an initial acceleration of more than 10,000 g;[104] the net result is that the spore is ejected 0.01–0.02 cm, sufficient distance for it to fall through the gills or pores into the air below.[105] Other fungi, like the puffballs, rely on alternative mechanisms for spore release, such as external mechanical forces. The hydnoid fungi (tooth fungi) produce spores on pendant, tooth-like or spine-like projections.[106] The bird's nest fungi use the force of falling water drops to liberate the spores from cup-shaped fruiting bodies.[107] Another strategy is seen in the stinkhorns, a group of fungi with lively colors and putrid odor that attract insects to disperse their spores.[108]
In homothallic sexual reproduction, two haploid nuclei derived from the same individual fuse to form a zygote that can then undergo meiosis. Homothallic fungi include species with an Aspergillus-like asexual stage (anamorphs) occurring in numerous different genera,[109] several species of the ascomycete genus Cochliobolus,[110] and the ascomycete Pneumocystis jirovecii.[111] The earliest mode of sexual reproduction among eukaryotes was likely homothallism, that is, self-fertile unisexual reproduction.[112]
Besides regular sexual reproduction with meiosis, certain fungi, such as those in the genera Penicillium and Aspergillus, may exchange genetic material via parasexual processes, initiated by anastomosis between hyphae and plasmogamy of fungal cells.[113] The frequency and relative importance of parasexual events is unclear and may be lower than other sexual processes. It is known to play a role in intraspecific hybridization[114] and is likely required for hybridization between species, which has been associated with major events in fungal evolution.[115]
In contrast to plants and animals, the early fossil record of the fungi is meager. Factors that likely contribute to the under-representation of fungal species among fossils include the nature of fungal fruiting bodies, which are soft, fleshy, and easily degradable tissues and the microscopic dimensions of most fungal structures, which therefore are not readily evident. Fungal fossils are difficult to distinguish from those of other microbes, and are most easily identified when they resemble extant fungi.[116] Often recovered from a permineralized plant or animal host, these samples are typically studied by making thin-section preparations that can be examined with light microscopy or transmission electron microscopy.[117] Researchers study compression fossils by dissolving the surrounding matrix with acid and then using light or scanning electron microscopy to examine surface details.[118]
The earliest fossils possessing features typical of fungi date to the Paleoproterozoic era, some 2,400 million years ago (Ma); these multicellular benthic organisms had filamentous structures capable of anastomosis.[119] Other studies (2009) estimate the arrival of fungal organisms at about 760–1060 Ma on the basis of comparisons of the rate of evolution in closely related groups.[120] For much of the Paleozoic Era (542–251 Ma), the fungi appear to have been aquatic and consisted of organisms similar to the extant chytrids in having flagellum-bearing spores.[121] The evolutionary adaptation from an aquatic to a terrestrial lifestyle necessitated a diversification of ecological strategies for obtaining nutrients, including parasitism, saprobism, and the development of mutualistic relationships such as mycorrhiza and lichenization.[122] Studies suggest that the ancestral ecological state of the Ascomycota was saprobism, and that independent lichenization events have occurred multiple times.[123]
In May 2019, scientists reported the discovery of a fossilized fungus, named Ourasphaira giraldae, in the Canadian Arctic, that may have grown on land a billion years ago, well before plants were living on land.[124][125][126] Pyritized fungus-like microfossils preserved in the basal Ediacaran Doushantuo Formation (~635 Ma) have been reported in South China.[127] Earlier, it had been presumed that the fungi colonized the land during the Cambrian (542–488.3 Ma), also long before land plants.[128] Fossilized hyphae and spores recovered from the Ordovician of Wisconsin (460 Ma) resemble modern-day Glomerales, and existed at a time when the land flora likely consisted of only non-vascular bryophyte-like plants.[129] Prototaxites, which was probably a fungus or lichen, would have been the tallest organism of the late Silurian and early Devonian. Fungal fossils do not become common and uncontroversial until the early Devonian (416–359.2 Ma), when they occur abundantly in the Rhynie chert, mostly as Zygomycota and Chytridiomycota.[128][130][131] At about this same time, approximately 400 Ma, the Ascomycota and Basidiomycota diverged,[132] and all modern classes of fungi were present by the Late Carboniferous (Pennsylvanian, 318.1–299 Ma).[133]
Lichens formed a component of the early terrestrial ecosystems, and the estimated age of the oldest terrestrial lichen fossil is 415 Ma;[134] this date roughly corresponds to the age of the oldest known sporocarp fossil, a Paleopyrenomycites species found in the Rhynie Chert.[135] The oldest fossil with microscopic features resembling modern-day basidiomycetes is Palaeoancistrus, found permineralized with a fern from the Pennsylvanian.[136] Rare in the fossil record are the Homobasidiomycetes (a taxon roughly equivalent to the mushroom-producing species of the Agaricomycetes). Two amber-preserved specimens provide evidence that the earliest known mushroom-forming fungi (the extinct species Archaeomarasmius leggetti) appeared during the late Cretaceous, 90 Ma.[137][138]
Some time after the Permian–Triassic extinction event (251.4 Ma), a fungal spike (originally thought to be an extraordinary abundance of fungal spores in sediments) formed, suggesting that fungi were the dominant life form at this time, representing nearly 100% of the available fossil record for this period.[139] However, the relative proportion of fungal spores relative to spores formed by algal species is difficult to assess,[140] the spike did not appear worldwide,[141][142] and in many places it did not fall on the Permian–Triassic boundary.[143]
Sixty-five million years ago, immediately after the Cretaceous–Paleogene extinction event that famously killed off most dinosaurs, there was a dramatic increase in evidence of fungi; apparently the death of most plant and animal species led to a huge fungal bloom like "a massive compost heap".[144]
Although commonly included in botany curricula and textbooks, fungi are more closely related to animals than to plants and are placed with the animals in the monophyletic group of opisthokonts.[145] Analyses using molecular phylogenetics support a monophyletic origin of fungi.[51][146] The taxonomy of fungi is in a state of constant flux, especially due to research based on DNA comparisons. These current phylogenetic analyses often overturn classifications based on older and sometimes less discriminative methods based on morphological features and biological species concepts obtained from experimental matings.[147]
There is no unique generally accepted system at the higher taxonomic levels and there are frequent name changes at every level, from species upwards. Efforts among researchers are now underway to establish and encourage usage of a unified and more consistent nomenclature.[51][148] Until relatively recent (2012) changes to the International Code of Nomenclature for algae, fungi and plants, fungal species could also have multiple scientific names depending on their life cycle and mode (sexual or asexual) of reproduction.[149] Web sites such as Index Fungorum and MycoBank are officially recognized nomenclatural repositories and list current names of fungal species (with cross-references to older synonyms).[150]
The 2007 classification of Kingdom Fungi is the result of a large-scale collaborative research effort involving dozens of mycologists and other scientists working on fungal taxonomy.[51] It recognizes seven phyla, two of which—the Ascomycota and the Basidiomycota—are contained within a branch representing subkingdom Dikarya, the most species rich and familiar group, including all the mushrooms, most food-spoilage molds, most plant pathogenic fungi, and the beer, wine, and bread yeasts. The accompanying cladogram depicts the major fungal taxa and their relationship to opisthokont and unikont organisms, based on the work of Philippe Silar,[151] "The Mycota: A Comprehensive Treatise on Fungi as Experimental Systems for Basic and Applied Research"[152] and Tedersoo et al. 2018.[153] The lengths of the branches are not proportional to evolutionary distances.
Zoosporia Rozellomyceta Rozellomycota Microsporidiomycota Aphelidiomyceta Aphelidiomycota Eumycota Chytridiomyceta Neocallimastigomycota Chytridiomycota Monoblepharomycotina Chytridiomycotina Blastocladiomyceta Blastocladiomycota Amastigomycota Zoopagomyceta Basidiobolomycota Entomophthoromycota Kickxellomycota Zoopagomycotina Kickxellomycotina Mortierellomycota Mucoromyceta Calcarisporiellomycota Mucoromycota Symbiomycota Glomeromycota Dikarya Entorrhizomycota Basidiomycota Pucciniomycotina Orthomycotina Ustilaginomycotina Agaricomycotina Ascomycota Taphrinomycotina Schizosaccharomyceta Saccharomyceta Saccharomycotina Pezizomycotina Leotiomyceta Sordariomyceta DothideomycetaThe major phyla (sometimes called divisions) of fungi have been classified mainly on the basis of characteristics of their sexual reproductive structures. As of 2019, nine major lineages have been identified: Opisthosporidia, Chytridiomycota, Neocallimastigomycota, Blastocladiomycota, Zoopagomycota, Mucoromycota, Glomeromycota, Ascomycota and Basidiomycota.[154]
Phylogenetic analysis has demonstrated that the Microsporidia, unicellular parasites of animals and protists, are fairly recent and highly derived endobiotic fungi (living within the tissue of another species).[121] Previously considered to be "primitive" protozoa, they are now thought to be either a basal branch of the Fungi, or a sister group–each other's closest evolutionary relative.[155]
The Chytridiomycota are commonly known as chytrids. These fungi are distributed worldwide. Chytrids and their close relatives Neocallimastigomycota and Blastocladiomycota (below) are the only fungi with active motility, producing zoospores that are capable of active movement through aqueous phases with a single flagellum, leading early taxonomists to classify them as protists. Molecular phylogenies, inferred from rRNA sequences in ribosomes, suggest that the Chytrids are a basal group divergent from the other fungal phyla, consisting of four major clades with suggestive evidence for paraphyly or possibly polyphyly.[156]
The Blastocladiomycota were previously considered a taxonomic clade within the Chytridiomycota. Molecular data and ultrastructural characteristics, however, place the Blastocladiomycota as a sister clade to the Zygomycota, Glomeromycota, and Dikarya (Ascomycota and Basidiomycota). The blastocladiomycetes are saprotrophs, feeding on decomposing organic matter, and they are parasites of all eukaryotic groups. Unlike their close relatives, the chytrids, most of which exhibit zygotic meiosis, the blastocladiomycetes undergo sporic meiosis.[121]
The Neocallimastigomycota were earlier placed in the phylum Chytridiomycota. Members of this small phylum are anaerobic organisms, living in the digestive system of larger herbivorous mammals and in other terrestrial and aquatic environments enriched in cellulose (e.g., domestic waste landfill sites).[157] They lack mitochondria but contain hydrogenosomes of mitochondrial origin. As in the related chrytrids, neocallimastigomycetes form zoospores that are posteriorly uniflagellate or polyflagellate.[51]
Members of the Glomeromycota form arbuscular mycorrhizae, a form of mutualist symbiosis wherein fungal hyphae invade plant root cells and both species benefit from the resulting increased supply of nutrients. All known Glomeromycota species reproduce asexually.[89] The symbiotic association between the Glomeromycota and plants is ancient, with evidence dating to 400 million years ago.[158] Formerly part of the Zygomycota (commonly known as 'sugar' and 'pin' molds), the Glomeromycota were elevated to phylum status in 2001 and now replace the older phylum Zygomycota.[159] Fungi that were placed in the Zygomycota are now being reassigned to the Glomeromycota, or the subphyla incertae sedis Mucoromycotina, Kickxellomycotina, the Zoopagomycotina and the Entomophthoromycotina.[51] Some well-known examples of fungi formerly in the Zygomycota include black bread mold (Rhizopus stolonifer), and Pilobolus species, capable of ejecting spores several meters through the air.[160] Medically relevant genera include Mucor, Rhizomucor, and Rhizopus.[161]
The Ascomycota, commonly known as sac fungi or ascomycetes, constitute the largest taxonomic group within the Eumycota.[50] These fungi form meiotic spores called ascospores, which are enclosed in a special sac-like structure called an ascus. This phylum includes morels, a few mushrooms and truffles, unicellular yeasts (e.g., of the genera Saccharomyces, Kluyveromyces, Pichia, and Candida), and many filamentous fungi living as saprotrophs, parasites, and mutualistic symbionts (e.g. lichens). Prominent and important genera of filamentous ascomycetes include Aspergillus, Penicillium, Fusarium, and Claviceps. Many ascomycete species have only been observed undergoing asexual reproduction (called anamorphic species), but analysis of molecular data has often been able to identify their closest teleomorphs in the Ascomycota.[162] Because the products of meiosis are retained within the sac-like ascus, ascomycetes have been used for elucidating principles of genetics and heredity (e.g., Neurospora crassa).[163]
Members of the Basidiomycota, commonly known as the club fungi or basidiomycetes, produce meiospores called basidiospores on club-like stalks called basidia. Most common mushrooms belong to this group, as well as rust and smut fungi, which are major pathogens of grains. Other important basidiomycetes include the maize pathogen Ustilago maydis,[164] human commensal species of the genus Malassezia,[165] and the opportunistic human pathogen, Cryptococcus neoformans.[166]
Because of similarities in morphology and lifestyle, the slime molds (mycetozoans, plasmodiophorids, acrasids, Fonticula and labyrinthulids, now in Amoebozoa, Rhizaria, Excavata, Opisthokonta and Stramenopiles, respectively), water molds (oomycetes) and hyphochytrids (both Stramenopiles) were formerly classified in the kingdom Fungi, in groups like Mastigomycotina, Gymnomycota and Phycomycetes. The slime molds were studied also as protozoans, leading to an ambiregnal, duplicated taxonomy.[167]
Unlike true fungi, the cell walls of oomycetes contain cellulose and lack chitin. Hyphochytrids have both chitin and cellulose. Slime molds lack a cell wall during the assimilative phase (except labyrinthulids, which have a wall of scales), and take in nutrients by ingestion (phagocytosis, except labyrinthulids) rather than absorption (osmotrophy, as fungi, labyrinthulids, oomycetes and hyphochytrids). Neither water molds nor slime molds are closely related to the true fungi, and, therefore, taxonomists no longer group them in the kingdom Fungi. Nonetheless, studies of the oomycetes and myxomycetes are still often included in mycology textbooks and primary research literature.[168]
The Eccrinales and Amoebidiales are opisthokont protists, previously thought to be zygomycete fungi. Other groups now in Opisthokonta (e.g., Corallochytrium, Ichthyosporea) were also at given time classified as fungi. The genus Blastocystis, now in Stramenopiles, was originally classified as a yeast. Ellobiopsis, now in Alveolata, was considered a chytrid. The bacteria were also included in fungi in some classifications, as the group Schizomycetes.
The Rozellida clade, including the "ex-chytrid" Rozella, is a genetically disparate group known mostly from environmental DNA sequences that is a sister group to fungi.[154] Members of the group that have been isolated lack the chitinous cell wall that is characteristic of fungi. Alternatively, Rozella can be classified as a basal fungal group.[146]
The nucleariids may be the next sister group to the eumycete clade, and as such could be included in an expanded fungal kingdom.[145] Many Actinomycetales (Actinomycetota), a group with many filamentous bacteria, were also long believed to be fungi.[169][170]
Although often inconspicuous, fungi occur in every environment on Earth and play very important roles in most ecosystems. Along with bacteria, fungi are the major decomposers in most terrestrial (and some aquatic) ecosystems, and therefore play a critical role in biogeochemical cycles[171] and in many food webs. As decomposers, they play an essential role in nutrient cycling, especially as saprotrophs and symbionts, degrading organic matter to inorganic molecules, which can then re-enter anabolic metabolic pathways in plants or other organisms.[172][173]
Many fungi have important symbiotic relationships with organisms from most if not all kingdoms.[174][175][176] These interactions can be mutualistic or antagonistic in nature, or in the case of commensal fungi are of no apparent benefit or detriment to the host.[177][178][179]
Mycorrhizal symbiosis between plants and fungi is one of the most well-known plant–fungus associations and is of significant importance for plant growth and persistence in many ecosystems; over 90% of all plant species engage in mycorrhizal relationships with fungi and are dependent upon this relationship for survival.[180]
The mycorrhizal symbiosis is ancient, dating back to at least 400 million years.[158] It often increases the plant's uptake of inorganic compounds, such as nitrate and phosphate from soils having low concentrations of these key plant nutrients.[172][181] The fungal partners may also mediate plant-to-plant transfer of carbohydrates and other nutrients.[182] Such mycorrhizal communities are called "common mycorrhizal networks".[183][184] A special case of mycorrhiza is myco-heterotrophy, whereby the plant parasitizes the fungus, obtaining all of its nutrients from its fungal symbiont.[185] Some fungal species inhabit the tissues inside roots, stems, and leaves, in which case they are called endophytes.[186] Similar to mycorrhiza, endophytic colonization by fungi may benefit both symbionts; for example, endophytes of grasses impart to their host increased resistance to herbivores and other environmental stresses and receive food and shelter from the plant in return.[187]
Lichens are a symbiotic relationship between fungi and photosynthetic algae or cyanobacteria. The photosynthetic partner in the relationship is referred to in lichen terminology as a "photobiont". The fungal part of the relationship is composed mostly of various species of ascomycetes and a few basidiomycetes.[188] Lichens occur in every ecosystem on all continents, play a key role in soil formation and the initiation of biological succession,[189] and are prominent in some extreme environments, including polar, alpine, and semiarid desert regions.[190] They are able to grow on inhospitable surfaces, including bare soil, rocks, tree bark, wood, shells, barnacles and leaves.[191] As in mycorrhizas, the photobiont provides sugars and other carbohydrates via photosynthesis to the fungus, while the fungus provides minerals and water to the photobiont. The functions of both symbiotic organisms are so closely intertwined that they function almost as a single organism; in most cases the resulting organism differs greatly from the individual components.[192] Lichenization is a common mode of nutrition for fungi; around 27% of known fungi—more than 19,400 species—are lichenized.[193] Characteristics common to most lichens include obtaining organic carbon by photosynthesis, slow growth, small size, long life, long-lasting (seasonal) vegetative reproductive structures, mineral nutrition obtained largely from airborne sources, and greater tolerance of desiccation than most other photosynthetic organisms in the same habitat.[194]
Many insects also engage in mutualistic relationships with fungi. Several groups of ants cultivate fungi in the order Chaetothyriales for several purposes: as a food source, as a structural component of their nests, and as a part of an ant/plant symbiosis in the domatia (tiny chambers in plants that house arthropods).[195] Ambrosia beetles cultivate various species of fungi in the bark of trees that they infest.[196] Likewise, females of several wood wasp species (genus Sirex) inject their eggs together with spores of the wood-rotting fungus Amylostereum areolatum into the sapwood of pine trees; the growth of the fungus provides ideal nutritional conditions for the development of the wasp larvae.[197] At least one species of stingless bee has a relationship with a fungus in the genus Monascus, where the larvae consume and depend on fungus transferred from old to new nests.[198] Termites on the African savannah are also known to cultivate fungi,[174] and yeasts of the genera Candida and Lachancea inhabit the gut of a wide range of insects, including neuropterans, beetles, and cockroaches; it is not known whether these fungi benefit their hosts.[199] Fungi growing in dead wood are essential for xylophagous insects (e.g. woodboring beetles).[200][201][202] They deliver nutrients needed by xylophages to nutritionally scarce dead wood.[203][201][202] Thanks to this nutritional enrichment the larvae of the woodboring insect is able to grow and develop to adulthood.[200] The larvae of many families of fungicolous flies, particularly those within the superfamily Sciaroidea such as the Mycetophilidae and some Keroplatidae feed on fungal fruiting bodies and sterile mycorrhizae.[204]
Many fungi are parasites on plants, animals (including humans), and other fungi. Serious pathogens of many cultivated plants causing extensive damage and losses to agriculture and forestry include the rice blast fungus Magnaporthe oryzae,[205] tree pathogens such as Ophiostoma ulmi and Ophiostoma novo-ulmi causing Dutch elm disease,[206] Cryphonectria parasitica responsible for chestnut blight,[207] and Phymatotrichopsis omnivora causing Texas Root Rot, and plant pathogens in the genera Fusarium, Ustilago, Alternaria, and Cochliobolus.[178] Some carnivorous fungi, like Paecilomyces lilacinus, are predators of nematodes, which they capture using an array of specialized structures such as constricting rings or adhesive nets.[208] Many fungi that are plant pathogens, such as Magnaporthe oryzae, can switch from being biotrophic (parasitic on living plants) to being necrotrophic (feeding on the dead tissues of plants they have killed).[209] This same principle is applied to fungi-feeding parasites, including Asterotremella albida, which feeds on the fruit bodies of other fungi both while they are living and after they are dead.[210]
Some fungi can cause serious diseases in humans, several of which may be fatal if untreated. These include aspergillosis, candidiasis, coccidioidomycosis, cryptococcosis, histoplasmosis, mycetomas, and paracoccidioidomycosis. Furthermore, persons with immuno-deficiencies are particularly susceptible to disease by genera such as Aspergillus, Candida, Cryptoccocus,[179][211][212] Histoplasma,[213] and Pneumocystis.[214] Other fungi can attack eyes, nails, hair, and especially skin, the so-called dermatophytic and keratinophilic fungi, and cause local infections such as ringworm and athlete's foot.[215] Fungal spores are also a cause of allergies, and fungi from different taxonomic groups can evoke allergic reactions.[216]
Organisms that parasitize fungi are known as mycoparasitic organisms. About 300 species of fungi and fungus-like organisms, belonging to 13 classes and 113 genera, are used as biocontrol agents against plant fungal diseases.[217] Fungi can also act as mycoparasites or antagonists of other fungi, such as Hypomyces chrysospermus, which grows on bolete mushrooms. Fungi can also become the target of infection by mycoviruses.[218][219]
There appears to be electrical communication between fungi in word-like components according to spiking characteristics.[220]
According to a study published in the academic journal Current Biology, fungi can soak from the atmosphere around 36% of global fossil fuel Greenhouse gas emissions.[221][222]
![(6aR,9R)-N-((2R,5S,10aS,10bS)-5-benzyl-10b-hydroxy-2-methyl-3,6-dioxooctahydro-2H-oxazolo[3,2-a] pyrrolo[2,1-c]pyrazin-2-yl)-7-methyl-4,6,6a,7,8,9-hexahydroindolo[4,3-fg] quinoline-9-carboxamide](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Ergotamine3.png)
Many fungi produce biologically active compounds, several of which are toxic to animals or plants and are therefore called mycotoxins. Of particular relevance to humans are mycotoxins produced by molds causing food spoilage, and poisonous mushrooms (see above). Particularly infamous are the lethal amatoxins in some Amanita mushrooms, and ergot alkaloids, which have a long history of causing serious epidemics of ergotism (St Anthony's Fire) in people consuming rye or related cereals contaminated with sclerotia of the ergot fungus, Claviceps purpurea.[223] Other notable mycotoxins include the aflatoxins, which are insidious liver toxins and highly carcinogenic metabolites produced by certain Aspergillus species often growing in or on grains and nuts consumed by humans, ochratoxins, patulin, and trichothecenes (e.g., T-2 mycotoxin) and fumonisins, which have significant impact on human food supplies or animal livestock.[224]
Mycotoxins are secondary metabolites (or natural products), and research has established the existence of biochemical pathways solely for the purpose of producing mycotoxins and other natural products in fungi.[38] Mycotoxins may provide fitness benefits in terms of physiological adaptation, competition with other microbes and fungi, and protection from consumption (fungivory).[225][226] Many fungal secondary metabolites (or derivatives) are used medically, as described under Human use below.
Ustilago maydis is a pathogenic plant fungus that causes smut disease in maize and teosinte. Plants have evolved efficient defense systems against pathogenic microbes such as U. maydis. A rapid defense reaction after pathogen attack is the oxidative burst where the plant produces reactive oxygen species at the site of the attempted invasion. U. maydis can respond to the oxidative burst with an oxidative stress response, regulated by the gene YAP1. The response protects U. maydis from the host defense, and is necessary for the pathogen's virulence.[227] Furthermore, U. maydis has a well-established recombinational DNA repair system which acts during mitosis and meiosis.[228] The system may assist the pathogen in surviving DNA damage arising from the host plant's oxidative defensive response to infection.[229]
Cryptococcus neoformans is an encapsulated yeast that can live in both plants and animals. C. neoformans usually infects the lungs, where it is phagocytosed by alveolar macrophages.[230] Some C. neoformans can survive inside macrophages, which appears to be the basis for latency, disseminated disease, and resistance to antifungal agents. One mechanism by which C. neoformans survives the hostile macrophage environment is by up-regulating the expression of genes involved in the oxidative stress response.[230] Another mechanism involves meiosis. The majority of C. neoformans are mating "type a". Filaments of mating "type a" ordinarily have haploid nuclei, but they can become diploid (perhaps by endoduplication or by stimulated nuclear fusion) to form blastospores. The diploid nuclei of blastospores can undergo meiosis, including recombination, to form haploid basidiospores that can be dispersed.[231] This process is referred to as monokaryotic fruiting. This process requires a gene called DMC1, which is a conserved homologue of genes recA in bacteria and RAD51 in eukaryotes, that mediates homologous chromosome pairing during meiosis and repair of DNA double-strand breaks. Thus, C. neoformans can undergo a meiosis, monokaryotic fruiting, that promotes recombinational repair in the oxidative, DNA damaging environment of the host macrophage, and the repair capability may contribute to its virulence.[229][231]
The human use of fungi for food preparation or preservation and other purposes is extensive and has a long history. Mushroom farming and mushroom gathering are large industries in many countries. The study of the historical uses and sociological impact of fungi is known as ethnomycology. Because of the capacity of this group to produce an enormous range of natural products with antimicrobial or other biological activities, many species have long been used or are being developed for industrial production of antibiotics, vitamins, and anti-cancer and cholesterol-lowering drugs. Methods have been developed for genetic engineering of fungi,[232] enabling metabolic engineering of fungal species. For example, genetic modification of yeast species[233]—which are easy to grow at fast rates in large fermentation vessels—has opened up ways of pharmaceutical production that are potentially more efficient than production by the original source organisms.[234] Fungi-based industries are sometimes considered to be a major part of a growing bioeconomy, with applications under research and development including use for textiles, meat substitution and general fungal biotechnology.[235][236][237][238][239]
.png)
Many species produce metabolites that are major sources of pharmacologically active drugs.
Particularly important are the antibiotics, including the penicillins, a structurally related group of β-lactam antibiotics that are synthesized from small peptides. Although naturally occurring penicillins such as penicillin G (produced by Penicillium chrysogenum) have a relatively narrow spectrum of biological activity, a wide range of other penicillins can be produced by chemical modification of the natural penicillins. Modern penicillins are semisynthetic compounds, obtained initially from fermentation cultures, but then structurally altered for specific desirable properties.[241] Other antibiotics produced by fungi include: ciclosporin, commonly used as an immunosuppressant during transplant surgery; and fusidic acid, used to help control infection from methicillin-resistant Staphylococcus aureus bacteria.[242] Widespread use of antibiotics for the treatment of bacterial diseases, such as tuberculosis, syphilis, leprosy, and others began in the early 20th century and continues to date. In nature, antibiotics of fungal or bacterial origin appear to play a dual role: at high concentrations they act as chemical defense against competition with other microorganisms in species-rich environments, such as the rhizosphere, and at low concentrations as quorum-sensing molecules for intra- or interspecies signaling.[243]
Other drugs produced by fungi include griseofulvin isolated from Penicillium griseofulvum, used to treat fungal infections,[244] and statins (HMG-CoA reductase inhibitors), used to inhibit cholesterol synthesis. Examples of statins found in fungi include mevastatin from Penicillium citrinum and lovastatin from Aspergillus terreus and the oyster mushroom.[245] Psilocybin from fungi is investigated for therapeutic use and appears to cause global increases in brain network integration.[246] Fungi produce compounds that inhibit viruses[247][248] and cancer cells.[249] Specific metabolites, such as polysaccharide-K, ergotamine, and β-lactam antibiotics, are routinely used in clinical medicine. The shiitake mushroom is a source of lentinan, a clinical drug approved for use in cancer treatments in several countries, including Japan.[250][251] In Europe and Japan, polysaccharide-K (brand name Krestin), a chemical derived from Trametes versicolor, is an approved adjuvant for cancer therapy.[252]
Certain mushrooms are used as supposed therapeutics in folk medicine practices, such as traditional Chinese medicine. Mushrooms with a history of such use include Agaricus subrufescens,[249][253] Ganoderma lucidum,[254] and Ophiocordyceps sinensis.[255]
Baker's yeast or Saccharomyces cerevisiae, a unicellular fungus, is used to make bread and other wheat-based products, such as pizza dough and dumplings.[256] Yeast species of the genus Saccharomyces are also used to produce alcoholic beverages through fermentation.[257] Shoyu koji mold (Aspergillus oryzae) is an essential ingredient in brewing Shoyu (soy sauce) and sake, and the preparation of miso,[258] while Rhizopus species are used for making tempeh.[259] Several of these fungi are domesticated species that were bred or selected according to their capacity to ferment food without producing harmful mycotoxins (see below), which are produced by very closely related Aspergilli.[260] Quorn, a meat substitute, is made from Fusarium venenatum.[261]
Edible mushrooms include commercially raised and wild-harvested fungi. Agaricus bisporus, sold as button mushrooms when small or Portobello mushrooms when larger, is the most widely cultivated species in the West, used in salads, soups, and many other dishes. Many Asian fungi are commercially grown and have increased in popularity in the West. They are often available fresh in grocery stores and markets, including straw mushrooms (Volvariella volvacea), oyster mushrooms (Pleurotus ostreatus), shiitakes (Lentinula edodes), and enokitake (Flammulina spp.).[262]
Many other mushroom species are harvested from the wild for personal consumption or commercial sale. Milk mushrooms, morels, chanterelles, truffles, black trumpets, and porcini mushrooms (Boletus edulis) (also known as king boletes) demand a high price on the market. They are often used in gourmet dishes.[263]
Certain types of cheeses require inoculation of milk curds with fungal species that impart a unique flavor and texture to the cheese. Examples include the blue color in cheeses such as Stilton or Roquefort, which are made by inoculation with Penicillium roqueforti.[264] Molds used in cheese production are non-toxic and are thus safe for human consumption; however, mycotoxins (e.g., aflatoxins, roquefortine C, patulin, or others) may accumulate because of growth of other fungi during cheese ripening or storage.[265]
Many mushroom species are poisonous to humans and cause a range of reactions including slight digestive problems, allergic reactions, hallucinations, severe organ failure, and death. Genera with mushrooms containing deadly toxins include Conocybe, Galerina, Lepiota and the most infamous, Amanita.[266] The latter genus includes the destroying angel (A. virosa) and the death cap (A. phalloides), the most common cause of deadly mushroom poisoning.[267] The false morel (Gyromitra esculenta) is occasionally considered a delicacy when cooked, yet can be highly toxic when eaten raw.[268] Tricholoma equestre was considered edible until it was implicated in serious poisonings causing rhabdomyolysis.[269] Fly agaric mushrooms (Amanita muscaria) also cause occasional non-fatal poisonings, mostly as a result of ingestion for its hallucinogenic properties. Historically, fly agaric was used by different peoples in Europe and Asia and its present usage for religious or shamanic purposes is reported from some ethnic groups such as the Koryak people of northeastern Siberia.[270]
As it is difficult to accurately identify a safe mushroom without proper training and knowledge, it is often advised to assume that a wild mushroom is poisonous and not to consume it.[271][272]
In agriculture, fungi may be useful if they actively compete for nutrients and space with pathogenic microorganisms such as bacteria or other fungi via the competitive exclusion principle,[273] or if they are parasites of these pathogens. For example, certain species eliminate or suppress the growth of harmful plant pathogens, such as insects, mites, weeds, nematodes, and other fungi that cause diseases of important crop plants.[274] This has generated strong interest in practical applications that use these fungi in the biological control of these agricultural pests. Entomopathogenic fungi can be used as biopesticides, as they actively kill insects.[275] Examples that have been used as biological insecticides are Beauveria bassiana, Metarhizium spp., Hirsutella spp., Paecilomyces (Isaria) spp., and Lecanicillium lecanii.[276][277] Endophytic fungi of grasses of the genus Epichloë, such as E. coenophiala, produce alkaloids that are toxic to a range of invertebrate and vertebrate herbivores. These alkaloids protect grass plants from herbivory, but several endophyte alkaloids can poison grazing animals, such as cattle and sheep.[278] Infecting cultivars of pasture or forage grasses with Epichloë endophytes is one approach being used in grass breeding programs; the fungal strains are selected for producing only alkaloids that increase resistance to herbivores such as insects, while being non-toxic to livestock.[279][280]
Certain fungi, in particular white-rot fungi, can degrade insecticides, herbicides, pentachlorophenol, creosote, coal tars, and heavy fuels and turn them into carbon dioxide, water, and basic elements.[281] Fungi have been shown to biomineralize uranium oxides, suggesting they may have application in the bioremediation of radioactively polluted sites.[282][283][284]
Several pivotal discoveries in biology were made by researchers using fungi as model organisms, that is, fungi that grow and sexually reproduce rapidly in the laboratory. For example, the one gene-one enzyme hypothesis was formulated by scientists using the bread mold Neurospora crassa to test their biochemical theories.[285] Other important model fungi are Aspergillus nidulans and the yeasts Saccharomyces cerevisiae and Schizosaccharomyces pombe, each of which with a long history of use to investigate issues in eukaryotic cell biology and genetics, such as cell cycle regulation, chromatin structure, and gene regulation. Other fungal models have emerged that address specific biological questions relevant to medicine, plant pathology, and industrial uses; examples include Candida albicans, a dimorphic, opportunistic human pathogen,[286] Magnaporthe grisea, a plant pathogen,[287] and Pichia pastoris, a yeast widely used for eukaryotic protein production.[288]
Fungi are used extensively to produce industrial chemicals like citric, gluconic, lactic, and malic acids,[289] and industrial enzymes, such as lipases used in biological detergents,[290] cellulases used in making cellulosic ethanol[291] and stonewashed jeans,[292] and amylases,[293] invertases, proteases and xylanases.[294]
listen), /ˈfʌŋɡaɪ/ (listen), /ˈfʌŋɡi/ (listen) or /ˈfʌndʒi/ (listen). The first two pronunciations are favored more in the US and the others in the UK, however all pronunciations can be heard in any English-speaking country. A fungus (PL: fungi or funguses) is any member of the group of eukaryotic organisms that includes microorganisms such as yeasts and molds, as well as the more familiar mushrooms. These organisms are classified as a kingdom, separately from the other eukaryotic kingdoms, which, by one traditional classification, includes Plantae, Animalia, Protozoa, and Chromista.
A characteristic that places fungi in a different kingdom from plants, bacteria, and some protists is chitin in their cell walls. Fungi, like animals, are heterotrophs; they acquire their food by absorbing dissolved molecules, typically by secreting digestive enzymes into their environment. Fungi do not photosynthesize. Growth is their means of mobility, except for spores (a few of which are flagellated), which may travel through the air or water. Fungi are the principal decomposers in ecological systems. These and other differences place fungi in a single group of related organisms, named the Eumycota (true fungi or Eumycetes), that share a common ancestor (i.e. they form a monophyletic group), an interpretation that is also strongly supported by molecular phylogenetics. This fungal group is distinct from the structurally similar myxomycetes (slime molds) and oomycetes (water molds). The discipline of biology devoted to the study of fungi is known as mycology (from the Greek μύκηςcode: ell promoted to code: el mykes, mushroom). In the past mycology was regarded as a branch of botany, although it is now known that fungi are genetically more closely related to animals than to plants.
Abundant worldwide, most fungi are inconspicuous because of the small size of their structures, and their cryptic lifestyles in soil or on dead matter. Fungi include symbionts of plants, animals, or other fungi and also parasites. They may become noticeable when fruiting, either as mushrooms or as molds. Fungi perform an essential role in the decomposition of organic matter and have fundamental roles in nutrient cycling and exchange in the environment. They have long been used as a direct source of human food, in the form of mushrooms and truffles; as a leavening agent for bread; and in the fermentation of various food products, such as wine, beer, and soy sauce. Since the 1940s, fungi have been used for the production of antibiotics, and, more recently, various enzymes produced by fungi are used industrially and in detergents. Fungi are also used as biological pesticides to control weeds, plant diseases, and insect pests. Many species produce bioactive compounds called mycotoxins, such as alkaloids and polyketides, that are toxic to animals, including humans. The fruiting structures of a few species contain psychotropic compounds and are consumed recreationally or in traditional spiritual ceremonies. Fungi can break down manufactured materials and buildings, and become significant pathogens of humans and other animals. Losses of crops due to fungal diseases (e.g., rice blast disease) or food spoilage can have a large impact on human food supplies and local economies.
The fungus kingdom encompasses an enormous diversity of taxa with varied ecologies, life cycle strategies, and morphologies ranging from unicellular aquatic chytrids to large mushrooms. However, little is known of the true biodiversity of the fungus kingdom, which has been estimated at 2.2 million to 3.8 million species. Of these, only about 148,000 have been described, with over 8,000 species known to be detrimental to plants and at least 300 that can be pathogenic to humans. Ever since the pioneering 18th and 19th century taxonomical works of Carl Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon, and Elias Magnus Fries, fungi have been classified according to their morphology (e.g., characteristics such as spore color or microscopic features) or physiology. Advances in molecular genetics have opened the way for DNA analysis to be incorporated into taxonomy, which has sometimes challenged the historical groupings based on morphology and other traits. Phylogenetic studies published in the first decade of the 21st century have helped reshape the classification within the fungi kingdom, which is divided into one subkingdom, seven phyla, and ten subphyla.
Fungoj estas kreskaĵoj, kiuj havas veran ĉelkernon, sed male al plantoj ne havas klorofilon kaj nutras sin heterotrofe (el aliaj organikaj materialoj), kaj reproduktas sin per sporoj. Ili havas – simile al la bestoj – kitinon kiel strukturantan molekulon kaj glikogenon kiel nutrorezervon. Kvankam ili tradicie estas studataj per la plantistoj, oni nun scias ke ili estas pli proksimaj al bestoj ol al plantoj.
Oni malkovris ankaŭ ke mukofungoj kaj oomikotoj similas al fungoj sed ne apartenas al la regno fungoj.
La fungoj vivas per malkonstruo de vivaj kaj nevivaj plantoj, bestoj aŭ fungoj. Ili povas kunlabori kun plantoj (mikorizo) aŭ paraziti ilin.
Plimulto de la fungoj havas ne-sinmovajn korpojn (taloj), kunmetitajn el kresk-kapablaj filamentoj (hifoj). Ne estas centriolo sed ŝpinila polusa korpo.
Esceptoj pri ĉi-priskribo de fungoj inkluzivas la jenajn: plejparto de la specioj de Kitridiomikotoj havas ĉelojn kun sola, mola, post-flanke insertita flagelo je iu stadio en la viv-ciklo, kaj la centrioloj asociiĝas kun la nuklea dividiĝo. La viv-cikloj de plejparto de la Kitridiomicetoj estas malamplekse studitaj, sed kelkaj (Blastocladiales) konatiĝas pro zigota meiozo (do, alternado inter haplojda kaj diplojda generacioj). Al specifaj membroj de Mukoromikotenoj, Askofungoj kaj Bazidiofungoj povas manki hifa kresko dum parto aŭ entuto de ties viv-ciklo, kaj anstataŭe, produkante ĝermemajn "gistofungo"-ĉelojn. La plejparto de fungaj specioj kies membroj prezentas gistofungo-similan kreskon enhavas nur malgrandajn kvantojn da kitino en la gistofungo-ĉel-muroj. Kelkaj specioj de Askomicetoj (Ophiostomataceae) havas celulozon en siaj muroj, kaj al kelkaj membroj de Kitridiomiketoj (Coelomomycetales) mankas muroj.
Fakte en la klado oni vidas, ke malnovaj formoj vivis en akvo, estis unucelaj kaj moviĝis per flagelo. La kapablo formi hifojn estis grava eco, kiu permesis al fungoj sed ankaŭ oomikotoj trovi manĝaĵon en tera medio. Havi ĉelmuron, trudis perdi fagocitadon kaj aperigi gravajn enzimojn por malkonstrui kompleksajn molekulojn. Adaptado al la vivo en tera kondiĉo kondukis al perdo de flagelo.
Oni priskribis nur 100 000 speciojn sed oni taksas ke 1,5 milionoj povas ekzisti ankoraŭ nekonataj. Fungoj konstituus unu kvaronon de la maso da vivuloj. Ili produktas 85 miliardojn da tunoj de CO2 jare[1].
Pri la ekologia signifko vidu la sekcion pri ekologio.
La viv-ciklo inkluzivas kaj seksan kaj ne-seksan reprodukton, ĝenerale el komuna talo; haplojdaj/haploidaj taloj rezultas el zigota meiozo/meioso, kaj heterotrofa sinnutrado. La ŝpinilaj polusaj korpoj, ne la centrioloj, ĝenerale asociiĝas kun la nuklea tegaĵo dum ĉel-dividiĝo.
Fungoj produktas sporojn (vidu konidio). Ĉe la pli arkaikaj oni trovas zoosporojn (vidu Chytridiomycota).
En idealaj kondiĉoj la fungoj kontentiĝas je subtera vivo kaj etendas sian korpon (micelio) ĉiudirekte. Sed kiam ili estas ŝokataj, eĉ brutale traktataj per subita ŝanĝo de temperaturo aŭ procenta enteno de akvo, ili vekiĝas kaj pariĝas kondiĉe ke ili amasigis sufiĉe da nutraĵo. Kiam ili estas tutsataj, ili ekmontras sian seksorganon (fruktkorpo), kiun ili fabrikis tiucele, supersatigante kelkajn filamentojn. Tial aperas ĉapelo aŭ ombrelo, en kiu ili abundege produktas sian semon. Ekzemple la agariko produktas 40 milionojn da sporoj hore, te. 10 miliardojn en kelkaj tagoj. La elĵetitaj sporoj tuj ĝermas en la tero. Iuj naskas virfilamenton, aliaj in-filamenton. Post la sekskuniĝo de du filamentoj de kontraŭaj seksoj, naskiĝas nova filamento. Tiu ĉi generas micelion, t.e. novan fungon, kapablan reproduktiĝi siavice.
Se la sporoj estas grandakvante produktitaj, malmulte da ili ĝermos, se ili ne falas sur riĉan grundon. Tial kelkaj specioj uzas inĝeniajn artifikojn por malgrandigi la perdojn. Ekzemple Pilobolus vivas sur bovfekaĵoj. Por malebligi al siaj sporoj fali sur sekan fekaĵon, sur kiu ili malfacile ĝermus, ĝi elĵetas sian ĉapelon je du metroj for; ĝia celo: demeti la valoran kargon sur herbo trunketojn por ke tiu estu certe manĝita anstataŭ eble disperdita en fekalo de bovino.
La boleto uzas sian moskodoron por altiri la insektojn, kiuj demetas ovojn en ĝian ĉapelon kaj sur ĝian piedon. Tial la larvoj forlasos sian nestaĉon kun sporoj gluitaj al la dorso. Aliaj fungoj uzas alian taktikon por redukti la seksan malŝparadon. Ili "dormigas" siajn sporojn (ĝis 25 jarojn la "kario de tritiko"). Tial la sporoj povas trankvile atendi bonajn kondiĉojn por ĝermi. La polvofungo estas vera "seksa bombo". Kiam ĝi atingas sian pienkreskecon, sub la premo de akvogutoj, ĝi eksplodas kaj liberigas milionojn da sporoj. La rekordulo estas giganta polvofungo, kiu elĵetis 2000 miliardojn da ili.
Klasado laŭ vivmaniero estas ne absoluta, ekzemple simbiozaj fungoj povas iĝi parazitoj, se iliaj gastigintoj malfortas aŭ parazitaj fungoj necesas saprofitan fazon en ilia viv-ciklo.
Multaj fungoj ensorbas nevivan organikan materion, kiel mortan lignon aŭ humon. Helpe de taŭgaj enzimoj ili kapablas malkombini ekzemple ligninon, keratinon aŭ celulozon kaj nutri sin per ili. Parte individuaj fungoj specialiĝas pri certa fazo en la malkombina procezo, tiel ke pluraj individuoj devas kunlabori.
Kune kun bakterioj, fungoj estas la plej gravaj malkomponantoj de morta organika materialo.
Multaj fungoj ensorbas vivan organikan materion el plantoj, sed ankaŭ aliaj vivuloj kiaj insektoj aŭ nematodoj.
Ĉirkaŭ 180 fungaj specioj kaŭzas malsanojn de homoj.
Multaj symbiomycota fungoj rolas gravan simbiozon kun kreskaĵoj. Ili helpas kreskaĵojn asimili nutraĵojn kaj kolekti akvon, ĉar ilia mikorizo etendiĝas pli vaste ol la radikaro de planto. Supozeble granda parto de la plantoj forte aŭ tute dependas de la kunekzistado kun fungoj.
askofungoj : Ascomycota
bazidiofungoj : Basidiomycota
Mukoromikotenoj: Mucoromycotina
La fungoj estas uzataj kiel nutraĵoj kaj kiel kuraciloj. En agrokulturo, ili estas uzataj por lukti kontraŭ malamikoj de kreskaĵoj kaj por helpi kreskaĵojn asimili nutraĵojn.
Gistaj fungoj fermentigas sukeron al etanolo kaj tiel ebligas produkti alkoholajn trinkaĵojn. Tiu procezo estas utiligata ankaŭ industrie.
Kelkaj fungoj estas manĝeblaj:
Fungoj estas kreskaĵoj, kiuj havas veran ĉelkernon, sed male al plantoj ne havas klorofilon kaj nutras sin heterotrofe (el aliaj organikaj materialoj), kaj reproduktas sin per sporoj. Ili havas – simile al la bestoj – kitinon kiel strukturantan molekulon kaj glikogenon kiel nutrorezervon. Kvankam ili tradicie estas studataj per la plantistoj, oni nun scias ke ili estas pli proksimaj al bestoj ol al plantoj.
Oni malkovris ankaŭ ke mukofungoj kaj oomikotoj similas al fungoj sed ne apartenas al la regno fungoj.
La fungoj vivas per malkonstruo de vivaj kaj nevivaj plantoj, bestoj aŭ fungoj. Ili povas kunlabori kun plantoj (mikorizo) aŭ paraziti ilin.
Plimulto de la fungoj havas ne-sinmovajn korpojn (taloj), kunmetitajn el kresk-kapablaj filamentoj (hifoj). Ne estas centriolo sed ŝpinila polusa korpo.
Esceptoj pri ĉi-priskribo de fungoj inkluzivas la jenajn: plejparto de la specioj de Kitridiomikotoj havas ĉelojn kun sola, mola, post-flanke insertita flagelo je iu stadio en la viv-ciklo, kaj la centrioloj asociiĝas kun la nuklea dividiĝo. La viv-cikloj de plejparto de la Kitridiomicetoj estas malamplekse studitaj, sed kelkaj (Blastocladiales) konatiĝas pro zigota meiozo (do, alternado inter haplojda kaj diplojda generacioj). Al specifaj membroj de Mukoromikotenoj, Askofungoj kaj Bazidiofungoj povas manki hifa kresko dum parto aŭ entuto de ties viv-ciklo, kaj anstataŭe, produkante ĝermemajn "gistofungo"-ĉelojn. La plejparto de fungaj specioj kies membroj prezentas gistofungo-similan kreskon enhavas nur malgrandajn kvantojn da kitino en la gistofungo-ĉel-muroj. Kelkaj specioj de Askomicetoj (Ophiostomataceae) havas celulozon en siaj muroj, kaj al kelkaj membroj de Kitridiomiketoj (Coelomomycetales) mankas muroj.
En biología, el término Fungi (plural latino de fungus, lit. «hongos»)[5][6] se utiliza para designar a un taxón o grupo de organismos eucariotas entre los que se encuentran los mohos, las levaduras y los organismos productores de setas. Están clasificados en un reino distinto al de las plantas, animales y protistas. Se distinguen de las plantas en que son heterótrofos; y de los animales en que poseen paredes celulares, como las plantas, compuestas por quitina, en vez de celulosa. Es el reino de la naturaleza más cercano filogenéticamente a los animales (Animalia).[7]
Se ha descubierto que organismos que parecían hongos en realidad no lo eran, y que organismos que no lo parecían en realidad sí lo eran, si llamamos "hongo" a todos los organismos derivados del que ancestralmente adquirió la capacidad de formar una pared celular de quitina. Debido a ello, si bien este taxón está bien delimitado desde el punto de vista evolutivo, aún se están estudiando las relaciones filogenéticas de los grupos menos conocidos, y su lista de subtaxones ha cambiado mucho con el tiempo en lo que respecta a grupos muy derivados o muy basales.
Los hongos se encuentran en hábitats muy diversos: pueden ser pirófilos (Pholiota carbonaria) o coprófilos (Psilocybe coprophila). Según su ecología, se pueden clasificar en cuatro grupos: saprofitos, liquenizados, micorrizógenos y parásitos. Los hongos saprofitos pueden ser sustrato específicos: Marasmius buxi o no específicos: Mycena pura. Los simbiontes pueden ser: hongos liquenizados basidiolichenes: Omphalina ericetorum y ascolichenes: Cladonia coccifera y hongos micorrízicos: específicos: Lactarius torminosus (solo micorriza con abedules) y no específicos: Hebeloma mesophaeum. En la mayoría de los casos, sus representantes son poco conspicuos debido a su diminuto tamaño; suelen vivir en suelos y juntos a materiales en descomposición y como simbiontes de plantas, animales u otros hongos. Cuando fructifican, no obstante, producen esporocarpos llamativos (las setas son un ejemplo de ello). Realizan una digestión externa de sus alimentos, secretando enzimas, y que absorben luego las moléculas disueltas resultantes de la digestión. A esta forma de alimentación se le llama osmotrofia, la cual es similar a la que se da en las plantas, pero, a diferencia de aquellas, los nutrientes que toman son orgánicos. Los hongos son los descomponedores primarios de la materia muerta de plantas y de animales en muchos ecosistemas, y como tales poseen un papel ecológico muy relevante en los ciclos biogeoquímicos.
Los hongos tienen una gran importancia económica: las levaduras son las responsables de la fermentación de la cerveza y el pan, y se da la recolección y el cultivo de setas como las trufas. Desde 1940 se han empleado para producir industrialmente antibióticos, así como enzimas (especialmente proteasas). Algunas especies son agentes de biocontrol de plagas. Otras producen micotoxinas, compuestos bioactivos (como los alcaloides) que son tóxicos para humanos y otros animales. Las enfermedades fúngicas afectan a humanos, otros animales y plantas; en estas últimas, afecta a la seguridad alimentaria y al rendimiento de los cultivos.
Los hongos se presentan bajo dos formas principales: hongos filamentosos (antiguamente llamados "mohos") y hongos levaduriformes. El cuerpo de un hongo filamentoso tiene dos porciones, una reproductiva y otra vegetativa.[8] La parte vegetativa, que es haploide y generalmente no presenta coloración, está compuesta por filamentos llamados hifas (usualmente microscópicas); un conjunto de hifas conforma el micelio[9] (usualmente visible). A menudo las hifas están divididas por tabiques llamados septos.
Los hongos levaduriformes —o simplemente levaduras— son siempre unicelulares, de forma casi esférica. No existe en ellos una distinción entre cuerpo vegetativo y reproductivo.
Dentro del esquema de los cinco reinos de Wittaker y Margulis, los hongos pertenecen en parte al reino protista (los hongos ameboides y los hongos con zoosporas) y al reino Fungi (el resto). En el esquema de ocho reinos de Cavalier-Smith pertenecen en parte al reino Protozoa (los hongos ameboides), al reino Chromista (los Pseudofungi) y al reino Fungi todos los demás. La diversidad de taxones englobada en el grupo está poco estudiada; se estima que existen unas 1,5 millones de especies, de las cuales apenas el 5 % han sido clasificadas. Durante los siglos XVIII y XIX, Carlos Linneo, Christiaan Hendrik Persoon, y Elias Magnus Fries clasificaron a los hongos de acuerdo a su morfología o fisiología. Actualmente, las técnicas de biología molecular han permitido el establecimiento de una taxonomía molecular basada en secuencias de ácido desoxirribonucleico (ADN) y ácido ribonucleico (ARN) que divide al reino en un determinado número de divisiones.
La especialidad de la biología que se ocupa de los hongos se llama micología, donde se emplea el sufijo -mycota para las divisiones y -mycetes para las clases.
El término «Fungi» es el plural de la palabra latina fungus, empleado ya por el poeta Horacio y el naturalista Plinio el Viejo para nombrar a sus cuerpos fructíferos, que en español dio origen a la palabra «hongo» así como a la palabra fungus en inglés.[10] En cambio, en otros idiomas la raíz es el vocablo de griego antiguo σφογγος (esponja), que hace referencia a las estructuras macroscópicas de mohos y setas; de esta han derivado los términos alemanes Schwamm (esponja), Schimmel (moho), el francés champignon y a través de este último el español «champiñón».[11] La disciplina que estudia los hongos, la micología, deriva del griego mykes/μύκης (hongo) y logos/λόγος (tratado, estudio, ciencia);[12] se cree que fue creada por el naturalista inglés Miles Joseph Berkeley en su publicación de 1836 The English Flora of Sir James Edward Smith, Vol. 5.[11]
Antes del desarrollo de los análisis moleculares de ARN y su aplicación en la dilucidación de la filogenia del grupo, los taxónomos clasificaban a los hongos en el grupo de las plantas debido a la semejanza entre sus formas de vida (fundamentalmente, la ausencia de locomoción y una morfología semejante). Como ellas, los hongos crecen en el suelo y, en el caso de las setas, forman cuerpos fructíferos que en algunos casos guardan parecido con ejemplares de plantas, como los musgos. No obstante, los estudios filogenéticos indicaron que forman parte de un reino separado del de los animales y plantas, de los cuales se separó hace aproximadamente mil millones de años.[13][14]
Algunas de las características morfológicas, bioquímicas y genéticas de los hongos son comunes a otros organismos; no obstante, otras son exclusivas, lo que permite su separación de otros seres vivos.
Como otros eucariotas, los hongos poseen células delimitadas por una membrana plasmática rica en esteroles y que contienen un núcleo que alberga el material genético en forma de cromosomas. Este material genético contiene genes y otros elementos codificantes así como elementos no codificantes, como los intrones. Poseen orgánulos celulares, como las mitocondrias y los ribosomas de tipo 80S. Como compuestos de reserva y glúcidos solubles poseen polialcoholes (p.e. el manitol), disacáridos (como la trehalosa) y polisacáridos (como el glucógeno, que, además, se encuentra presente en animales). Al igual que los animales, los hongos carecen de cloroplastos. Esto se debe a su carácter heterotrófico, que exige que obtengan como fuente de carbono, energía y poder reductor compuestos orgánicos.
A semejanza de las plantas, los hongos poseen pared celular[15] y vacuolas.[16] Se reproducen de forma sexual y asexual, y, como los helechos y musgos, producen esporas. Debido a su ciclo vital, poseen núcleos haploides habitualmente, al igual que los musgos y las algas.[17]
Los hongos guardan parecido con euglenoides y bacterias. Todos ellos producen el aminoácido L-lisina mediante la vía de biosíntesis del ácido alfa-aminoadípico.[18][19]
Las células de los hongos suelen poseer un aspecto filamentoso, siendo tubulares y alargadas. En su interior, es común que se encuentren varios núcleos; en sus extremos, zonas de crecimiento, se da una agregación de vesículas que contienen proteínas, lípidos y moléculas orgánicas llamadas Spitzenkörper.[20] Hongos y oomicetos poseen un tipo de crecimiento basado en hifas.[21] Este hecho es distintivo porque otros organismos filamentosos, las algas verdes, forman cadenas de células uninucleadas mediante procesos de división celular continuados.[22]
Al igual que otras especies de bacterias, animales y plantas, más de sesenta especies de hongos son bioluminiscentes (es decir, que producen luz).[23]
Los hongos se reproducen sobre todo por medio de esporas, las cuales se dispersan en un estado latente, que se interrumpe solo cuando se hallan condiciones favorables para su germinación. Cuando estas condiciones se dan, la espora germina, surgiendo de ella una primera hifa, por cuya extensión y ramificación se va constituyendo un micelio. La velocidad de crecimiento de las hifas de un hongo es verdaderamente espectacular: en un hongo tropical llega hasta los 5 mm por minuto. Se puede decir, sin exagerar, que incluso es posible ver crecer a algunos hongos en tiempo real.
Las esporas de los hongos se producen en esporangios, ya sea asexualmente o como resultado de un proceso de reproducción sexual. En este último caso la producción de esporas es precedida por la meiosis de las células, de la cual se originan las esporas mismas. Las esporas producidas a continuación de la meiosis se denominan meiosporas. Como la misma especie del hongo es capaz de reproducirse tanto asexual como sexualmente, las meiosporas tienen una capacidad de resistencia que les permite sobrevivir en las condiciones más adversas, mientras que las esporas producidas asexualmente cumplen sobre todo con el objetivo de propagar el hongo con la máxima rapidez y extensión posible.
El micelio vegetativo de los hongos, o sea el que no cumple con las funciones reproductivas, tiene un aspecto muy simple, porque no es más que un conjunto de hifas dispuestas sin orden. La fantasía creativa de los hongos se manifiesta solo en la construcción de cuerpos fructíferos, los cuales, como indica el nombre, sirven para portar los esporangios que producen las esporas.
Los hongos poseen una distribución cosmopolita y poseen un amplio rango de hábitats, que incluyen ambientes extremos como los desiertos, áreas de extremada salinidad. [33] expuestas a radiación ionizante, o en los sedimentos de los fondos marinos.[34] Algunos líquenes son resistentes a la radiación UV y cósmica presente en los viajes espaciales.[35] La mayoría son terrestres, aunque algunos, como Batrachochytrium dendrobatidis son estrictamente acuáticos. Este quítrido es responsable del declive en las poblaciones de anfibios; una de sus fases vitales, la zoóspora, le permite dispersarse en el agua y acceder a los anfibios, a los que parasita.[36] Existen especies acuáticas propias de las áreas hidrotermales del océano.[37]
Se han descrito unas 100 000 especies de hongos,[38] aunque la diversidad global no ha sido totalmente catalogada por los taxónomos.[39] Empleando como herramienta de análisis el ratio entre el número de especies de hongos respecto al de plantas en hábitats seleccionados, se ha realizado una estima de una diversidad total de 1.5 millones de especies.[40] La micología ha empleado diversas características para configurar el concepto de especie. La clasificación morfológica, basada en aspectos como el tamaño y forma de las estructuras de fructificación y las esporas, ha sido predominante en la taxonomía tradicional.[41] También se han empleado caracteres bioquímicos y fisiológicos, como la reacción ante determinados metabolitos. Se ha empleado la compatibilidad para la reproducción sexual mediante isogamia. Los métodos de taxonomía molecular, como el uso de marcadores moleculares y los análisis filogenéticos han permitido aumentar la discriminación entre variantes genéticas; esto ha aumentado la resolución a la hora de separar especies.[42]
Los hongos presentan un alto nivel de diversidad biológica. Actualmente, la diversidad del grupo se ha estimado hasta 2017 entre 2.2 a 3.8 millones de especies.[43]
Un primer patrón es una alta diversidad alfa, beta y gama en la los diferentes hábitats, esto fue detectado por los avances en la secuenciación masiva o de alto rendimiento (high throughput sequencing), de la región del Internal transcribed spacer (ITS por sus siglas en inglés) de los hongos. Principalmente, antes de la era molecular el patrón de alta diversidad alfa y baja diversidad beta y gamma, no obstante, el consenso indica que hay más diversidad de la estimada.[44]
El siguiente patrón es que la diversidad de especies de hongos saprótrofos aumenta hacia el ecuador terrestre y disminuye hacia los polos; no obstante los hongos que habitan y degradan los materiales del interior de las casas, aumentan en número y cantidad de especies hacia los polos. De forma interesante, los hongos ectomicorrizógenos tienen una diversidad monotonal, en donde hay poca diversidad cerca del ecuador, aumenta hacia las latitudes medias (40º N o S) y después vuelve a disminuir.[44] [45]
Asimismo, también existe diferencias a nivel horizontal en el suelo. En el mantillo viven los hongos saprótrofos descomponedores de materia orgánica tanto de Ascomycota como de Basidiomycota. Conforme aumentamos la profundidad, el número de especies de hongos ectomicorrizógenos aumenta, y si continuamos más profundo en el suelo aumentan en abundancia las especies de la clase Ascomycetes asociados con las raíces así como las levaduras y los mohos.[46]
Los hongos intervienen en la dinámica del Carbono (C), Nitrógeno (N) y Fósforo (P).[47] El suelo almacena 500–3000 Pg de carbono, y su reciclaje depende de organismos del suelo. [48]Respecto al Carbono, las plantas alocan (trasladan hacia) el Carbono de la productividad primaria neta (NPP) hacia los hongos ectomicorrizógenos y puede ser del 8 al 17% en los ecosistemas árticos, del 27 al 35% en ecosistemas templados mixtos de coníferas y latifolidas, y del 4 al 35% en ecosistemas monodominantes templados.[49] Esto genera que haya un mayor ingreso de Carbono al suelo en forma de biomasa de hongo o de compuestos producidos por este, constituyendo el suelo un sumidero de Carbono. También los hongos liberan compuestos simples de carbono que ayudan a que los hongos saprótrofos puedan mineralizar la materia orgánica y este efecto se conoce en inglés como priming effect.[50][48] Los hongos saprótrofos asimilan estos compuestos y les permite producir sus propias enzimas para degradar la materia orgánica.
En el suelo, la necromasa microbiana es un componente muy grande de la materia orgánica y contiene compuestos similares estructuralmente a la celulosa y a la lignina. Para degradar estos compuestos, los hognos saprotrofos producen celulasas, celobiohidrolasas, hemicelulasa y β-1,4-glucosidasa (Véase pudrición café). Para degradar la lignina son necesarias las peroxidasas y las fenol-oxidasas. Algunos hongos saprotrofós tienen el paquete completo de enzimas, mientras que otros solo pueden degradar o celulosa o lignina. Los hongos Saprogrofos buscan moléculas de Carbono simples y de Nitrógeno, por lo que utilizan estas enzimas para "cortar" los compuestos complejos como la celulosa y la lignina. Esto se le conoce como descomposición que es diferente a la degradación de la materia orgánica.[49] Los hongos saprótrofos afectan la dinámica de la materia orgánica del suelo, porque alteran la materia orgánica del suelo al exudar enzimas oxidativas e hidrolíticas y al producir otras reacciones no enzimáticas (como la reacción Fenton). [49] La reacción Fenton produce radicales OH con alto poder oxidativo en la siguiente reacción: Fe 2 + + H 2 O 2 + H + ⟶ Fe 3 + + ( − OH ) + H 2 O {displaystyle {ce {Fe^2+ + H2O2 + H+ -> Fe^3+ + (^{-}OH) + H2O}}} 
Los hongos ectomicorrizógenos inhiben la descomposición de la materia orgánica del suelo cuando el mantillo es de baja calidad y esto se conoce como efecto Gadgil.[52][53] En los experimentos donde se excluye experimentalmente a los hongos ecotmicorrizógenos, mediante una zanja que daña a las raíces y les quita su suministro de carbono, está asociado con un aumento en la degradación de la materia orgánica, disminución de la acumulación de materia orgánica, aumento en la mineralización del Carbono y Nitrógeno, y un aumento en la actividad de las enzimas que degradan materia orgánica del suelo.[49] Principalmente, los hongos ectomicorrizógenos degradan la materia orgánica para buscar los compuestos con Nitrógeno inmovilizado en compuestos polifenólicos (como proteínas, inositol fosfato, fosfolipidos, ácidos nucleicos) dejando libre las moléculas de carbono. Las enzimas extracelulares liberadas son: glicosil hidrolasa, la peroxidasa clase II, glioxal oxidasa y fenol oxidasa.[50][48]
También, los hongos están involucrados en el metabolismo del Fósforo (P) presente en los fosfolípidos. Los hongos ecotmicorrizógenos y arbusculares (principalmente estos) movilizan las formas minerales y orgánicas del fósforo en el suelo y esto afecta la recaptura por parte de las plantas. Un mecanismo es por la liberación de ácidos orgánicos (oxalato, citrato y malato), fosfomonoesterasas (fosfatasas ácidas y alcalinas), fosfodiesterasas y fitasas que actúan en los compuestos orgánicos de fósforo en el suelo; lo que aumenta su solubilidad y absorción por parte de los hongos. Posteriormente este fosfato inorgánico (Pi) es empaquetado en vacuolas y transportado hacia las raíces de las plantas.[50]
A los hongos se les trata desde la antigüedad como vegetales, por la inmovilidad y la presencia de pared celular, a pesar de que son heterótrofos. Esto significa que son incapaces de fijar carbono a través de la fotosíntesis, pero usan el carbono fijado por otros organismos para su metabolismo. Actualmente se sabe que los hongos son más cercanos al reino animal (Animalia) que al reino vegetal (Plantae), y se sitúan junto con los primeros en un taxón monofilético, dentro del grupo de los opistocontos.
Durante la mayor parte de la era paleozoica, los hongos al parecer fueron acuáticos. El primer hongo terrestre apareció, probablemente, en el período silúrico, justo después de la aparición de las primeras plantas terrestres, aunque sus fósiles son fragmentarios. Los hongos de mayor altura que se conocen se desarrollaron hace 350 millones de años, es decir, en el período devónico y correspondían a los llamados protaxites, que alcanzaban los 6 m de altura. Quizás la aparición, poco tiempo después, de los primeros árboles provocó por competencia evolutiva la desaparición de los hongos altos.
A diferencia de los animales, que ingieren el alimento, los hongos lo absorben, y sus células tienen pared celular. Debido a estas razones, estos organismos están situados en su propio reino biológico, llamado Fungi.
Los hongos forman un grupo monofilético, lo que significa que todas las variedades de hongos provienen de un ancestro común. El origen monofilético de los hongos se ha confirmado mediante múltiples experimentos de filogenética molecular; los rasgos ancestrales que comparten incluyen la pared celular quitinosa y la heterotrofia por absorción, así como otras características compartidas.
La taxonomía de los hongos está en un estado de rápida modificación, especialmente debido a artículos recientes basados en comparaciones de ADN y ARN, que a menudo traslocan las asunciones de los antiguos sistemas de clasificación.[54] No hay un sistema único plenamente aceptado en los niveles taxonómicos más elevados y hay cambios de nombres constantes en cada nivel, desde el nivel de especie hacia arriba y, según el grupo, también a nivel de especie y niveles inferiores. Hay sitios en Internet como Index Fungorum, ITIS y Wikispecies que registran los nombres preferidos actualizados (con referencias cruzadas a sinónimos antiguos), pero no siempre concuerdan entre sí o con los nombres en la Wikipedia o en cada variante idiomática.
Pese al carácter monofilético o de un ancestro común, los hongos presentan una sorprendente variabilidad morfológica, dada no solo por el aspecto sino por las dimensiones y características. Así, son hongos los prototaxites de 6 m de altura, también lo son los mohos y levaduras, las setas (nombre que se da con precisión a los hongos macroscópicos comestibles que crecen sobre el suelo), las subterráneas trufas o los casi microscópicos, como el oidio o los de la tiña u otras micosis (ptiriasis), la roya, etcétera.
La asociación simbiótica de hongos con algas da lugar a los líquenes.
A diferencia de los animales y las plantas el registro fósil temprano de los hongos es escaso o misterioso.[55] Los hongos fósiles son difíciles de distinguir de otros microorganismos y se identifican más fácilmente cuando se parecen a los hongos existentes. A menudo se recuperan de un huésped vegetal o animal permineralizado, estas muestras generalmente se estudian haciendo preparaciones de sección delgada que se pueden examinar con microscopía óptica o microscopía electrónica de transmisión.[56]
Relojes moleculares (2021) estiman la aparición de los hongos en el Paleoproterozoico hace (1759 Ma) y la separación de las divisiones se produjo entre un periodo de (1750 a 1078 Ma) durante el Mesoproterozoico.[57] Durante gran parte de la Era Paleozoica (542–251 Ma), los hongos parecen haber sido acuáticos y con características que recuerdan a los quitridios al tener esporas portadoras de flagelos. La adaptación evolutiva de un estilo de vida acuático a uno terrestre requirió una diversificación de estrategias ecológicas para obtener nutrientes, incluidos el parasitismo, el saprobismo, el desarrollo de relaciones mutualistas como la micorriza y la liquenización.[58]
Se han encontrado fósiles de hongos en la Biota del periodo Ediacárico y tienen una antigüedad de (620–580 Ma), algunos fósiles de animales primitivos de este periodo fueron confundidos accidentalmente con hongos.
En mayo de 2019, paleontólogos informaron el descubrimiento de un hongo fosilizado, llamado Ourasphaira, en el Ártico canadiense con una antigüedad de (1000 Ma) lo que supone que los hongos formen un reino antiguo junto con las plantas y algas. Anteriormente, se había supuesto que los hongos colonizaron la tierra durante el Ediacárico.[59] Las hifas y esporas fosilizadas de Tortotubus recuperadas del Ordovícico (440 Ma) se asemejan a los glomerales de hoy en día.[60]
Durante el Silúrico y el Devónico (420-370 Ma) existieron los Prototaxites, los cuales eran los organismos terrestres más altos de ese tiempo y los únicos hongos más altos de los que se tiene constancia ya que medían alrededor de 8 metros, las plantas durante ese tiempo solo podían llegar a medir 30 centímetros.[61] Prototaxites probablemente era un ascomiceto. Esto proporciona la evidencia de que las setas y otros hongos con cuerpos fructíferos ya existían desde el Silúrico posiblemente siendo más altos y más numerosos.[62]
También se han encontrado fósiles parecidos a líquenes en la Formación Doushantuo en el sur de China que datan del Ediacárico (635–551 Ma). Los líquenes formaron un componente de los ecosistemas terrestres tempranos y la edad estimada del liquen fósil terrestre más antiguo es de (400 Ma).[63]
Los hongos fósiles se vuelven abundantes y no controvertidos desde principios del Devónico (416–360 Ma) especialmente en el yacimiento Rhynie Chert donde se hallaron fósiles de quitridios y zigomicetos.[64] Otro espécimen encontrado en este yacimiento Paleopyrenomycites corresponde a un ascomiceto con esporocarpo, el cual pertenecería a la subdivisión Pezizomycotina.
El fósil más antiguo con características microscópicas que se asemeja a los basidiomicetos modernos es Palaeoancistrus que se encuentra permineralizado junto con un helecho que datan del Carbonífero.
En el registro fósil son raros los agaricomicetos. Dos especímenes conservados en ámbar de un género extinto Archaeomarasmius da entender que las setas modernas ya habrían estado presentes al menos durante el Cretácico.[65]
Algún tiempo antes de la extinción masiva del Pérmico-Triásico (252 Ma), se formó una espiga fúngica (originalmente pensada como una extraordinaria abundancia de esporas fúngicas en los sedimentos), lo que sugiere que los hongos eran la forma de vida dominante en ese momento, representando casi el 100% del registro fósil disponible en este período.[66]
Hace 65 millones de años, después de la extinción masiva del Cretácico-Paleógeno que acabó con los dinosaurios. Hubo un aumento en hallar hongos fósiles hasta la actualidad.
Los hongos evolucionaron a partir de un grupo de protozoos uniflagelados, siendo a su vez parásitos obligados con tendencias ameboides y con capacidad de formar esporas flageladas (zoosporas). Se supone que el parasitismo de estos ancestros habrían favorecido la pérdida de la alimentación fagótrofa (ingestión) remplazándola por la osmótrofa (absorción) y la posterior formación de las paredes celulares de quitina. El ancestro de los hongos pudo haber sido un ameboide similar a Nucleariida, parasitario que se volvió osmótrofo por el parasitismo. Los opistosporidios, los hongos más basales son parásitos intracelulares que absorben el contenido de sus células internamente, lo cual sugiere que los ancestros de los hongos eran parásitos intracelulares que fagocitaban internamente sus células huéspedes desarrollandose de esta manera la transición de la fagotrofia a la osmotrofia de los hongos. Los primeros hongos fueron unicelulares como los opistosporidios y quitridios que más adelante tendrían tendencias a formar uniones coloniales dando de esta manera lugar a los clásicos hongos filamentosos, es decir compuestos de hifas que serían los primeros hongos pluricelulares. Estos hongos con posterioridad originarían en diferentes linajes evolutivos a hongos más complejos y macroscópicos como los mohos, las setas y otros hongos con cuerpos fructíferos, los líquenes por endosimbiosis con algas y cianobacterias.[67] Algunos hongos pudieron haberse reducido como las levaduras que si bien son hongos unicelulares, pero los análisis filogenéticos han demostrado que su simplicidad se la deben a la reducción de ancestros pluricelulares en diferentes líneas evolutivas, por lo que la pluricelularidad y la unicelularidad en los hongos se ha ganado y se ha perdido en varios linajes fungícos.[67][68] El grupo actual más cercano a los hongos es Cristidiscoidea los cuales son amebas de cuerpo redondeado a partir del cual se extienden los filopodios. Estudios moleculares los sitúan en el supergrupo de los opistocontos, que también incluye a los animales y a pequeños protistas parasitarios emparentados con estos últimos. El nombre viene de la localización trasera del flagelo en las células móviles, que es similar a la de los espermatozoides animales, mientras que otros eucariontes tienen flagelos delanteros (acrocontos). Los hongos terrestres perdieron el flagelo ancestral por lo que son aflagelados, sin embargo se conserva en los hongos acuáticos como los opistosporidos y quitridios. El origen fungoide a partir de protozoos uniflagelados, así como su relación con los animales, se puede esquematizar de la siguiente manera, cuando las teorías antiguas podían haber colocado a los hongos como cercanos a las plantas y algas:[67][69]
Opisthokonta HolomycotaFungi
Holozoa Filozoa ApoikozoaAnteriormente se clasificaban como hongos todos los seres de aspecto fungoide y hábitos saprofíticos. Pero los estudios filogenéticos modernos separan al reino Fungi de los protistas o cromistas como Oomycota que en realidad no son verdaderos hongos, sino que sus adaptaciones hicieron confundirlos con ellos.
Uno de los sistemas actualizados (2015), simplifica y le da a los hongos cinco divisiones:[4]
Esta clasificación reconoce como válidos los grupos parafiléticos, que en este caso son Chytridiomycota y Zygomycota.
El NCBI y otras fuentes científicas en cambio, utilizan grupos monofiléticos en su clasificaciones, por lo que Chytridiomycota se ha escindido Chytridiomycota sensu stricto, en Blastocladiomycota; mientras que Zygomycota se divide en Mucoromycota y Zoopagomycota definiéndose los siguientes grupos dentro de Fungi:[71]
Una clasificación basada en grupos monofiléticos es la siguiente:[2][3]
Estas son solo algunas divisiones monofiléticas publicadas en algunos artículos científicos, no obstante se han propuesto más divisiones[67] las cuales pueden no estar plenamente aceptadas, no ser monofiléticas o estar conformadas únicamente por un solo grupo.
Las relaciones filogenéticas no está del todo consensuadas.[73][74] [75] Los análisis moleculares recientes (2016), (2018) y (2021) pero usando la nomenclatura moderna (2021), dio el siguiente resultado:[67][76][77]
Fungi Eumycota Amastigomycota DikaryaFungi: Reino definido por la capacidad de sintetizar quitina.[4] Se pueden establecer supergrupos de acuerdo con su filogenia y grado evolutivo:
Opisthosporidia, no se considera comúnmente como parte de los hongos verdaderos (Eumycota) y se han clasificado como protistas, pues además de ser unicelulares se consideraba que carecían de la típica pared de quitina de los hongos, sin embargo, Microsporidia y los grupos relacionados, sí presentan quitina a nivel de las zoosporas o la pared celular,[78] agrupándose estos microorganismos parásitos en el clado Opisthosporidia.[79]Es un grupo parafilético del cual se originan los hongos verdaderos (Eumycota).[67]
Eumycota es el grupo de los hongos verdaderos y se caracteriza por formar hifas. El ciclo de vida típico de Eumycota implica tres etapas: 1) el esporóforo produce y dispersa las esporas; 2) la espora germina y crece hasta formar el talo; 3) el talo finalmente fructifica y forma nuevamente esporóforos.[80] Sexualmente el ciclo se puede resumir en: esporóforo (meiosis) → espora → talo → gametangio → cigoto → esporóforo. Históricamente Whittaker (1969) dividió a Eumycota en Opisthomastigomycota y Amastigomycota:
Por la belleza que guardan los hongos, muchos se han usado con un fin estético y ornamental, incluyéndoselos en ofrendas que, acompañados con flores y ramas, son ofrecidas en diversas ceremonias. En la actualidad todavía es fácil encontrar esta costumbre en algunos grupos étnicos de México, como son la náhuatl en la sierra de Puebla-Tlaxcala; los zapotecas en Oaxaca y los tsotsiles y tojalabale en Chiapas. Los hongos que destacan entre los más empleados con este fin son los hongos psilocibios y la Amanita muscaria; esta última se ha convertido en el estereotipo de seta por lo altamente llamativa que es, ya que está compuesta por un talo blanco y una sombrilla (basidiocarpo) roja, moteada de color blanco.
Quizás el primer empleo directo que se les dio a los hongos es el de alimento. El punto de vista nutricional, en general, contienen 90% agua y 10% de materia seca, de los cuales 27-8% son proteínas, aproximadamente el 60% corresponde a carbohidratos, en especial fibras dietéticas y 28% son lípidos, entre los cuales destaca el ácido linoleico.[81]
El contenido de minerales en los hongos comestibles varía entre 6% y 11% según la especie; los que aparecen en mayor cantidad son el Calcio, Potasio, Fósforo, Magnesio, Zinc y Cobre.
En cuanto al contenido de vitaminas en los hongos comestibles son ricos en riboflavina (B2), niacina (B3), y folatos (B9).[82]
Dentro de los hongos más consumidos tenemos a: Boletus edulis, Lactarius deliciosus, Russula brevipes y Amanita caesarea. Otros hongos que se consumen notablemente son: Agaricus campestris y A. bisporus, comúnmente conocidos como "champiñones" u "hongos de París"; la importancia de estos se debe a que son de las pocas especies que pueden cultivarse artificialmente y de manera industrial.
Los hongos microscópicos también han invertido directa o indirectamente para la creación de fuentes alimenticias y representan una expectativa de apoyo para el futuro; en este campo cabe citar los trabajos de obtención de biomasa, a partir de levaduras como Candida utilis, que se usa para mejorar el alimento forrajero.
El crecimiento de diversos hongos incluidos sobre algunos alimentos también pueden elevar el nivel nutricional de estos; por ejemplo, en los estados mexicanos de Chiapas y Tabasco, se consume una bebida fermentada a base de maíz molido, que se le conoce popularmente con el nombre de "pozol" o atole agrio, hay estudios realizados que indican que al aumentar los días de fermentación de este, se incrementa la forma microbiológica, proporcionando principalmente sobre todo aminoácidos y proteínas.
Igualmente destaca hongos parásitos de diversas especies vegetales los cuales también son comestibles. Entre ellos podemos mencionar al Ustilago maydis, conocido en México como huitlacoche o cuitlacoche, una especie de hongo comestible parásito del maíz; o la Cyttaria espinosae, conocido en Chile como digüeñe o dihueñe, un hongo comestible y parásito estricto y específico del árbol Nothofagus.
También se encuentra el ejemplo del hongo parásito Cyttaria darwinii, cuyo micelio se encuentra dentro de ramas o troncos de lengas, guindos y ñires. como respuesta a la presencia del hongo, el árbol produce una multiplicación celular anormal o tumoración llamada nudo de lenga. la estrategia del árbol para defenderse del hongo no llega a eliminarlo, ya que periódicamente fructifica en esferas cuyo color varia desde el blanco al anaranjado llamadas pan de indio.[83][84] Es un parásito débil ya que las ramas mueren poco a poco, pero el árbol se mantiene vivo por mucho tiempo. las fructificaciones del hongo aparecen en primavera y permanecen hasta su maduración en la próxima primavera. otro parásito similar es el Llao - Llao (Cyttaria harioti). aparentemente ambos eran consumidos por los Yámanas en grandes cantidades.
Las gírgolas son hongos comestibles no convencionales de mayor consumo y cultivo. Son una variedad de hongos con gran riqueza nutricional, que pueden cultivarse en nuestros hogares para ser consumidas frescas, secas o en conserva.[85] Existen básicamente dos técnicas para el cultivo de hongos. El cultivo en troncos y el cultivo en sustrato particulado,[86] ya que las gírgolas son capaces de descomponer la lignina.
Los hongos enteógenos (con propiedades psicotrópicas) cobran particular importancia en Mesoamérica, debido a que se encuentran ampliamente distribuidos. Al igual que con los individuos del género Claviceps, los hongos alucinógenos, también llamados hongos psilocibios, han sido utilizados últimamente por la industria farmacéutica para la extracción de productos con fines psicoterapéuticos (psilocibinas y psilocinas). Algunos hongos reportados como tóxicos son en realidad enteógenos.
Desde el descubrimiento por Fleming de la penicilina como un metabolito del mecanismo antagónico que tienen los hongos contra otros microorganismos, se ha desarrollado una gran industria para el descubrimiento, separación y comercialización de nuevos antibióticos. La penicilina es un agente antibiótico muy importante descubierto por casualidad y a partir de este, cada año, se obtienen nuevos representantes.[87]Entre los hongos medicinales más importantes destacan varias especies del género Penicillium, como el Penicillium notatum y Penicillium chrysogenicum, de los que se extrae la penicilina,[88] Ganoderma lucidum, Trametes versicolor (o Coriolus v.), Agaricus blazei, Cordyceps sinensis y Grifola frondosa, entre muchos otros.
Los hongos contaminantes resultan un grave problema para el ser humano; dentro de las setas cabe mencionar las que parasitan y pudren la madera, como Coniophara o las comúnmente denominadas "orejas". Sin embargo, el mayor perjuicio se obtiene de los hongos microscópicos, sobresaliendo los mohos que pueden atacar y degradar tanto materiales como alimentos. Los hongos y mohos que parasitan materiales de construcción y alimentos producen sustancias que, en ciertas concentraciones, pueden resultar tóxicas para animales y el hombre.[89]
En la naturaleza, solo ciertas variedades de hongos son comestibles, el resto son tóxicos por ingestión pudiendo causar severos daños multisistémicos e incluso la muerte. La Micología tiene estudios detallados sobre estas variedades de hongos. Especies como la Amanita phalloides, Cortinarius orellanus, Amanita muscaria, Chlorophyllum molybdites, Galerina marginata o la Lepiota helveola debido a sus enzimas tóxicas para el ser humano causan síntomas como: taquicardias, vómitos y cólicos dolorosos, sudor frío, exceso de sed y caídas bruscas de la presión arterial, excreciones sanguinolentas. La víctima contrae graves lesiones necróticas en todos los órganos especialmente en el hígado y el riñón. Estos daños son muchas veces irreparables y se requiere trasplante de órganos por lo general.
La identificación de las diferentes especies de hongos venenosos requiere el conocimiento visual de su morfología específica. No existe ninguna regla general válida para su reconocimiento.
Si bien muchos hongos son útiles, otros pueden infectar a plantas o animales, perturbando su equilibrio interno y enfermándolos. Los hongos parásitos causan graves enfermedades en plantas y animales. Unos cuantos causan enfermedades al ser humano.
Las royas se deben a un tipo de basidiomiceto que necesita dos plantas distintas para completar su ciclo de vida. El viento lleva a los trigales las esporas que la roya produce en el agracejo. Las esporas germinan en los trigales, infectan las plantas de trigo y producen otro tipo de espora que infecta al trigo, con lo que la enfermedad se propaga rápidamente. Ya avanzada la temporada de cosecha, la roya produce un nuevo tipo de espora negra y resistente, la cual sobrevive fácilmente al invierno. En la primavera, esta espora pasa por una fase sexual y reproduce esporas que infectan al agracejo, recomenzando nuevamente el ciclo. Por fortuna, una vez que los agrónomos entendieron el ciclo de vida de la roya, pudieron frenarla destruyendo los agracejos.[90]
El cultivo de los hongos se llama micocultura, y se desarrolla por su interés económico o científico. En el primer caso se trata por ejemplo de especies comestibles de géneros como Agaricus o Pleurotus, o de especies saprotróficas que producen sustancias alopáticas (antibióticos) como la penicilina, producida por hongos del género Penicillium. Las levaduras son importantes en la producción de alimentos o bebidas fermentadas, especialmente las del género Saccharomyces, y también como organismos modelo en la investigación biológica.
Los hongos generalmente se desarrollan mejor en la semi oscuridad y en ambientes húmedos.
Entre los hongos que son cultivados, se encuentran los hongos culinarios como por ejemplo el champiñón o las trufas y otras variedades. Es posible igualmente cultivar o dejar que prosperen mohos para su estudio en casa o en la escuela. un ejemplo de ello es el observar sobre el pan humedecido como crece pronto un micelio de Rhizopus, que forma esporangios globosos y oscuros; y en la cáscara de los cítricos se desarrolla enseguida Penicillium, con sus características esporas verdeazuladas.
Sin embargo, es recomendable hacer estos estudios bajo la supervisión de un micólogo o especialista debido a que hay hongos que son altamente peligrosos. En general como precaución, se debe evitar el inhalar cantidades altas de esporas de hongos; ya que aunque muchas veces no son directamente infecciosos, si pueden causar alergias.
.jpg)
.JPG)
.png)
|fechaacceso= requiere |url= (ayuda) |número-autores= (ayuda) |fechaacceso= requiere |url= (ayuda) En biología, el término Fungi (plural latino de fungus, lit. «hongos») se utiliza para designar a un taxón o grupo de organismos eucariotas entre los que se encuentran los mohos, las levaduras y los organismos productores de setas. Están clasificados en un reino distinto al de las plantas, animales y protistas. Se distinguen de las plantas en que son heterótrofos; y de los animales en que poseen paredes celulares, como las plantas, compuestas por quitina, en vez de celulosa. Es el reino de la naturaleza más cercano filogenéticamente a los animales (Animalia).
Se ha descubierto que organismos que parecían hongos en realidad no lo eran, y que organismos que no lo parecían en realidad sí lo eran, si llamamos "hongo" a todos los organismos derivados del que ancestralmente adquirió la capacidad de formar una pared celular de quitina. Debido a ello, si bien este taxón está bien delimitado desde el punto de vista evolutivo, aún se están estudiando las relaciones filogenéticas de los grupos menos conocidos, y su lista de subtaxones ha cambiado mucho con el tiempo en lo que respecta a grupos muy derivados o muy basales.
Los hongos se encuentran en hábitats muy diversos: pueden ser pirófilos (Pholiota carbonaria) o coprófilos (Psilocybe coprophila). Según su ecología, se pueden clasificar en cuatro grupos: saprofitos, liquenizados, micorrizógenos y parásitos. Los hongos saprofitos pueden ser sustrato específicos: Marasmius buxi o no específicos: Mycena pura. Los simbiontes pueden ser: hongos liquenizados basidiolichenes: Omphalina ericetorum y ascolichenes: Cladonia coccifera y hongos micorrízicos: específicos: Lactarius torminosus (solo micorriza con abedules) y no específicos: Hebeloma mesophaeum. En la mayoría de los casos, sus representantes son poco conspicuos debido a su diminuto tamaño; suelen vivir en suelos y juntos a materiales en descomposición y como simbiontes de plantas, animales u otros hongos. Cuando fructifican, no obstante, producen esporocarpos llamativos (las setas son un ejemplo de ello). Realizan una digestión externa de sus alimentos, secretando enzimas, y que absorben luego las moléculas disueltas resultantes de la digestión. A esta forma de alimentación se le llama osmotrofia, la cual es similar a la que se da en las plantas, pero, a diferencia de aquellas, los nutrientes que toman son orgánicos. Los hongos son los descomponedores primarios de la materia muerta de plantas y de animales en muchos ecosistemas, y como tales poseen un papel ecológico muy relevante en los ciclos biogeoquímicos.
Los hongos tienen una gran importancia económica: las levaduras son las responsables de la fermentación de la cerveza y el pan, y se da la recolección y el cultivo de setas como las trufas. Desde 1940 se han empleado para producir industrialmente antibióticos, así como enzimas (especialmente proteasas). Algunas especies son agentes de biocontrol de plagas. Otras producen micotoxinas, compuestos bioactivos (como los alcaloides) que son tóxicos para humanos y otros animales. Las enfermedades fúngicas afectan a humanos, otros animales y plantas; en estas últimas, afecta a la seguridad alimentaria y al rendimiento de los cultivos.
Los hongos se presentan bajo dos formas principales: hongos filamentosos (antiguamente llamados "mohos") y hongos levaduriformes. El cuerpo de un hongo filamentoso tiene dos porciones, una reproductiva y otra vegetativa. La parte vegetativa, que es haploide y generalmente no presenta coloración, está compuesta por filamentos llamados hifas (usualmente microscópicas); un conjunto de hifas conforma el micelio (usualmente visible). A menudo las hifas están divididas por tabiques llamados septos.
Los hongos levaduriformes —o simplemente levaduras— son siempre unicelulares, de forma casi esférica. No existe en ellos una distinción entre cuerpo vegetativo y reproductivo.
Dentro del esquema de los cinco reinos de Wittaker y Margulis, los hongos pertenecen en parte al reino protista (los hongos ameboides y los hongos con zoosporas) y al reino Fungi (el resto). En el esquema de ocho reinos de Cavalier-Smith pertenecen en parte al reino Protozoa (los hongos ameboides), al reino Chromista (los Pseudofungi) y al reino Fungi todos los demás. La diversidad de taxones englobada en el grupo está poco estudiada; se estima que existen unas 1,5 millones de especies, de las cuales apenas el 5 % han sido clasificadas. Durante los siglos XVIII y XIX, Carlos Linneo, Christiaan Hendrik Persoon, y Elias Magnus Fries clasificaron a los hongos de acuerdo a su morfología o fisiología. Actualmente, las técnicas de biología molecular han permitido el establecimiento de una taxonomía molecular basada en secuencias de ácido desoxirribonucleico (ADN) y ácido ribonucleico (ARN) que divide al reino en un determinado número de divisiones.
La especialidad de la biología que se ocupa de los hongos se llama micología, donde se emplea el sufijo -mycota para las divisiones y -mycetes para las clases.
Seened (Fungi, Eumycota) on üks eukarüootsete organismide riikidest.
Seeneriiki eristatakse taimeriigist ja loomariigist. Suur erinevus on näiteks selles, et seentel koosneb rakukest kitiinist, taimedel tselluloosist, loomadel aga rakukest puudub. Sarnaselt taimedega on seened sessiilsed, aga neil puudub fotosüntees. Seened eraldatakse omaette pärisseente rühma (Eumycota), mis on arvatavasti monofüleetiline rühm. Sellesse rühma ei kuulu ehituse poolest lähedased limahallitus ja vesihallitus (Oomycota).
Seened toituvad absorptsiooni teel heterotroofselt. Neile on iseloomulikud pikad torujad rakud, mida nimetatakse seenehüüfideks, ja nende kogumikku nimetatakse mütseeliks ehk seeneniidistikuks. Seened moodustavad eoseid. Esineb nii sugulist kui ka mittesugulist paljunemist. Seente seas on nii hulkrakseid organisme (kandseened), üherakulisi organisme (pagaripärm) kui ka süntsüütiume, kus on palju rakutuumi, kuid puudub jagunemine rakkudeks.
Nüüdseks on kirjeldatud umbes 100 000 seeneliiki, kuigi liikide koguarv usutakse olevat eri hinnangutel 1–5 miljonit.
Seeneteadust nimetatakse mükoloogiaks ja seeneteadlasi mükoloogideks. Seda valdkonda peetakse sageli botaanika haruks, ehkki geneetilised uuringud on ammu näidanud, et seened on lähemalt suguluses loomade kui taimedega.
Antiikajast 20. sajandi teise pooleni arvati seened sessiilse eluviisi tõttu taimeriiki. Praegu peetakse neid fülogeneetiliste, biokeemiliste ja anatoomiliste leidude tõttu eraldi riigiks, mis on lähedasemas suguluses loomadega kui taimedega. Nagu loomadki, kuuluvad nad taksonisse Opisthokonta. Seente lahutamise taimedest pani esimest korda ette Robert Whittaker 1969. aastal.[2]
Nagu loomadki, sealhulgas inimene, on seened heterotroofid, täpsemalt organotroofid, ning toetuvad keskkonna orgaanilistest toitainetest, mida nad enamasti ensüümide abiga lagundavad, tehes need lahustuvateks ning omastatavateks. Seentele ja loomadele on omane ka see, et mõlemad moodustavad varuainena polüsahhariidide hulka kuuluvat glükogeeni,[3] taimed aga tärklist. Loomadest ei eristu seened liikumatuse põhjal, sest ka mõned loomad, näiteks käsnad ja kivikorallilised, veedavad suurema osa elust sessiilselt. Olulised erinevused loomadest seisnevad ultrastruktuuris, näiteks rakuseinte ja vakuoolide olemasolus (nagu taimedel).
Seened esinevad kõikjal biosfääris, kuid enamik neist on tähelepandamatud nii oma väikeste mõõtmete kui ka varjatud eluviisi poolest. Nad elavad pinnases, vees ning surnud ja elusate taimede ning loomade välispinnal ja sees. Seened on väga olulisel kohal surnud orgaanilise aine lagundamisel toiduahelas. Surnud kudedest toituvaid seeni nimetatakse saprotroofideks.
Sageli elavad nad sümbioosis taimede, loomade ja teiste seentega. Selliseid seeni nimetatakse sümbiontideks. Sümbioosis fotobiontidega (vetikad ja/või tsüanobakterid) moodustavad seened samblikke. Lihheniseerumine ehk teisisõnu samblikuks olemine on seente üks võimalikke toitumisviise saprotroofsuse ja parasitismi kõrval.[4] Lihheniseerumine on arvatavasti välja arenenud seentest ligi 400 miljonit aastat tagasi, tekkides iseseisvalt mitmel korral kandseente ja kottseente seas. 98% lihheniseerunud seente mükobiondiks on kottseened ning arvatakse, et lihheniseerumine esindab seente ürgset seisundit, millele järgnes veel mitmel korral delihheniseerumine.[5]
Seened võivad muutuda märgatavaks siis, kui neile kasvavad viljakehad, samuti hallitusena. Kübarseentele kasvavad kübarad. Viljakehi moodustab siiski vaid üks osa seentest. Enamus seeni koosneb mikroskoopilistest torujatest rakkudest, hüüfidest, mis võivad moodustada suure võrgustiku ehk mütseeli. Ühe seeneisendi mütseel võib hargneda kümneid kilomeetreid.
Kübarseente paljusid liike ja trühvleid kasutatakse vahetult söögiks. Pärmseened on olulised leiva küpsetamisel kergitava ainena ning veini ja õlle kääritamisel. Sojakastme valmistamisel rakendatakse Aspergillus-e seeneperekonna liike. Pintselhalliku liigid Penicillium roquefortii ja Penicillium camemberii annavad Roqueforti ja Camemberti juustule neile omapärase lõhna ja maitse. Sama perekonna veel üht liiki kasutatakse salaami vorsti tootmisel.
Sama seeneperekonna esindajate abil toodeti esmakordselt penitsilliini – antibiootikumi, mis pärsib bakterite rakukesta sünteesi. Alates 1940. aastatest kasutatakse seeni antibiootikumide tootmiseks. Kõrreliste parasiitseene tungaltera abil toodetakse teatud alkaloide, mida kasutatakse näiteks migreen aga ka näiteks Parkinsoni tõve ravis. Osasid seeneliike on kasutatud loodusrahvaste poolt hallutsinogeenidena.
Hilisemal ajal on hakatud seente toodetavaid ensüüme tööstuslikult kasutama valke lagundavate fermentide jaoks pesuainete tootmises. Seeni kasutatakse bioloogilise tõrjevahendina umbrohtude ja kahjurite vastu.
Pikemalt artiklis Mükotoksiinid
Paljud seeneliigid toodavad bioaktiivseid aineid, mida nimetatakse mükotoksiinideks. Nende hulka kuuluvad näiteks alkaloidid ja polüketiidid, millest paljud on loomadele, sealhulgas inimestele, mürgised. Seetõttu on tundmatute seente söömine üliohtlik, erinevalt näiteks tundmatute loomade söömisest.
Mitme seeneliigi viljakehad sisaldavad psühhotroopseid aineid, mida kasutatakse nii uimastitena kui muudel otstarvetel. Nii on seletatud mitmeid talurahva seas levinud libahuntide ja muude müstiliste olendite müüte tungaltera mürgistusest põhjustatud hallutsinatsioonidega. Seened suudavad lagundada materjale ja ehitisi ning patogeenidena levitada taimede, loomade ja inimeste haigusi. Seentest põhjustatud viljasaagi vähenemine ja saagi riknemine võib oluliselt mõjutada majandust.
Ühed ohtlikuimad seente toksiinid on aflatoksiinid, mida toodavad perekonna kerahallik mõned liigid. Selle perekonna esindajad võivad koloniseerida näiteks lõunamaiseid pähkleid ja teravilju.
Seeneriik hõlmab tohutut hulka liike mitmesuguste elukeskkondade, elutsüklite ja välimusega alates ainuraksetest vees hõljuvatest organismidest kuni suurte kübarseenteni. Sellegipoolest on seeneriik suuresti läbi uurimata. Oletatakse, et maailmas eksisteerib poolteist miljonit seeneliiki, millest tänapäeval on formaalselt kirjeldatud üksnes 5%.
Seeneliike hakati formaalselt kirjeldama juba 18. sajandi lõpul. Seda tehti esialgu välimuse põhjal, näiteks eoste värvi või mikroskoobis nähtavate tunnuste järgi. Molekulaargeneetika areng võimaldas taksonoomiasse kaasata DNA analüüsi, mis on mõnigi kord sundinud mükolooge senist klassifikatsiooni ümber tegema. Fülogeneetilised uuringud viimasel kümnendil on aidanud seeneriigi klassifikatsiooni muuta ja tänapäeval eristatakse seeneriigis 1 alamriik, 7 hõimkonda ja 10 alamhõimkonda.
Seeneriik hõlmab niihästi pärmi ja hallituse kui kübarseened. Ta jaguneb järgmisteks hõimkondadeks:
Seened (Fungi, Eumycota) on üks eukarüootsete organismide riikidest.
Seeneriiki eristatakse taimeriigist ja loomariigist. Suur erinevus on näiteks selles, et seentel koosneb rakukest kitiinist, taimedel tselluloosist, loomadel aga rakukest puudub. Sarnaselt taimedega on seened sessiilsed, aga neil puudub fotosüntees. Seened eraldatakse omaette pärisseente rühma (Eumycota), mis on arvatavasti monofüleetiline rühm. Sellesse rühma ei kuulu ehituse poolest lähedased limahallitus ja vesihallitus (Oomycota).
Seened toituvad absorptsiooni teel heterotroofselt. Neile on iseloomulikud pikad torujad rakud, mida nimetatakse seenehüüfideks, ja nende kogumikku nimetatakse mütseeliks ehk seeneniidistikuks. Seened moodustavad eoseid. Esineb nii sugulist kui ka mittesugulist paljunemist. Seente seas on nii hulkrakseid organisme (kandseened), üherakulisi organisme (pagaripärm) kui ka süntsüütiume, kus on palju rakutuumi, kuid puudub jagunemine rakkudeks.
Nüüdseks on kirjeldatud umbes 100 000 seeneliiki, kuigi liikide koguarv usutakse olevat eri hinnangutel 1–5 miljonit.
Seeneteadust nimetatakse mükoloogiaks ja seeneteadlasi mükoloogideks. Seda valdkonda peetakse sageli botaanika haruks, ehkki geneetilised uuringud on ammu näidanud, et seened on lähemalt suguluses loomade kui taimedega.
Onddoak organismo zelulaniztun eukariotoak dira. Tradizionalki, guztiak Fungi erreinuan sailkatu dira, nahiz eta gaur egun onddo gisa sailkatu diren batzuk beste talde batzuen sartzen diren[1][2]. Onddoak organismo heterotrofoak dira, zelula-horma kitinatsua dute eta, espezierik gehienetan, hifa zelulanitzez osatutako harizpi antzeko mizelioak eratzen dituzte. Kontuan izan behar da zenbait espezie organismo zelulabakar gisa bizi direla. Modu sexual zein asexualean ugaltzen dira, normalean espora bidez. Esporak egitura berezituetan edo fruitu-gorputzetan ekoizten dira askotan. Zenbait onddo-espeziek galdu egin dute ugalketa-egitura espezializatuak sortzeko gaitasuna, eta hazkuntza begetatibo bidez soilik ugaltzen dira. Legamiak, lizunak eta perretxikoak, onddoak dira denak. Onddoen taldea morfologikoki antzekoak diren mizetozooekin (onddo lirdingatsuak) eta oomizeteekin (protistak) zerikusirik ez daukan talde monofiletikoa da. Onddoak landareen antzekoak baino gehiago, animalien antzekoak dira, ez baitira autotrofoak, heterotrofoak baizik. Hala ere, onddoen ikerketan jarduten duen diziplina, mikologia alegia, oraindik gehienetan botanikaren adarra kontsideratzen da.
Mundu osoan barrena bizi dira, baina gehienak ikusezinak dira giza begiarentzako. Zoruan bizi dira, materia organiko hilean eta landare, animalia zein beste onddo batzuen sinbionte gisa. Funtseko lana betetzen dute ekosistemen funtzionamenduan, materia hila deskonposatzen baitute eta elikagaien zikloan eta trukean ezinbestekoak baitira. Zenbait onddok ikusgarriak diren fruitu-gorputzak ekoizten dituzte, bai perretxiko eran bai lizun eran. Onddo-espezie asko elikaduran erabili izan dira, bai zuzenean bai beste prozesu batzuetan, hala nola ardoa edo garagardoa bezalako produktuen hartziduran. Berriagoak dira beste erabilera batzuk: medikuntzan antibiotikoak ekoizteko erabiltzen dira, eta garbikarietan edo erabilera industrialetan garrantzitsuak diren entzimak (zelulasak, pektinasak, proteasak...) ekoizteko ere baliatu dira. Zenbait onddok animalientzako toxikoak diren konposatu bioaktiboak sortzen dituzte, esaterako alkaloideak. Konposatu hauei mikotoxina deritze. Hainbat onddo aisialdirako droga gisa erabiltzen dira, eta beste batzuk zeremonia tradizionaletan erabiltzen dira konposatu psikotropiko modura. Onddo batzuk gizakiarentzako patogenoak dira, eta onddoek uztetan sortutako kalteek arriskuan jar dezakete tokiko ekonomien elikagai-hornidura.
Onddoen erresumaren barruan sailkatzen diren izakiek dibertsitate oso handia dute, bai ekologiaren aldetik, bizi-zikloaren ikuspegitik edo morfologiaren aldetik: Chytridiomycota onddo zelulabakar urtarretatik perretxiko handietara. Hala ere, oso gutxi ezagutzen da Fungi erresumaren biodibertsitate errealaren inguruan. Estimazio batzuen arabera 2,2 eta 3,8 milioi espezie artean egon litezke[3]. Horietatik, 120.000 inguru deskribatu dira, badakigu 8.000 espezie landareentzat txarrak direla eta 300 gizakien patogeno direnak[4]. Lineo, Christian Hendrik Persoon eta Elias Magunus Friesen lan aitzindariaren ondoren, onddoak euren morfologiaren arabera sailkatu izan dira, batez ere esporen kolorea eta hainbat ezaugarri mikroskopiko, hala nola euren fisiologiaren arabera. Genetika molekularrean egondako aurrerapenei esker, DNA analisia gehitu da taxonomiara, eta hainbat taldekatze historiko kolokan geratu dira. Azken hamarkadan Fungi erreinuaren inguruan argitaratu diren filogenia ezberdinek guztiz eraldatu dute sailkapena: orain azpierreinu bat, zazpi filum eta hamar subfilum proposatzen dira.
Onddo terminoa latinezko fungus ("perretxiko") hitzetik dator. Azken hau, berriz, grezierazko sphongos/σφογγος ("belaki") hitzetik sortu zen, seguru asko zenbait perretxikoren egitura eta morfologiaren ondorioz. Beste hizkuntza batzuetan oraindik erabiltzen da: alemanez Schwamm (belaki) edo Schwammerl deitzen zaie zenbait perretxikori.
Deskribatu ziren lehenengo onddoak perretxikoak ziren, basidiomikotoak, alegia, eta, ezaugarriak azaltzeko, euren ugaltze-gorputz ikusgaietan oinarritu ziren gehienetan. Oro har, onddoen higitzeko ahalmenik eza dela eta, landareekin batera sailkatzen ziren. Dena den, 1969. urtean, Whittakerrek onddoen heterotrofian eta xurgapen-mekanismoan oinarriturik, Fungi erreinu bereizia proposatu zuen onddoentzat. Baina egungo ultraegiturazko eta biologia molekularreko ikerketek baieztatzen dute onddo izenpean elkarrengandik urrun dauden hainbat talde bateratuta daudela. Egia da onddotzat har zitezkeen bizidun horiek guztiek zenbait ezaugarri ezberdin dituztela, hala nola pareta zelularra, ugaltze-zelula, ziklo-mota eta bide metabolikoa, baina zaila da espezialista ez dena horretaz guztiaz ohartzea. Horregatik, gaur egun onartzen da onddo-taldea polifiletikoa dela, hau da, jatorri ezberdineko bizidun-multzoa dela. Bizidun horiek elikatzeko bide bera garatu dutenez, antzeko txoko ekologikoak eta antzeko formak partekatzen dituzte[1].
Egun, Fungi edo Mycobionta erreinuak benetako onddoak soilik batzen ditu. Horien ezaugarri garrantzitsuenetarikoak dira kitinazko pareta zelularra izatea, eta, normalean, espora mugiezinak garatzea. Eumikoto izena ere ematen zaie, eta, talde barnean, Chytridiomycota, Zygomycota, Glomeromycota, Ascomycota eta Basidiomycota dibisioak edo filumak bereizten dira[1].
Oomycota dibisioko bizidunak, berriz, sasionddotzat hartzen dira gaur egun, ebolutiboki alga marroietatik hurbilago baitaude, eta erreinu independentea osatzen dute. Onddo horien ezaugarri bereizgarrienak dira ugaltze-gorputzik ez izatea eta flagelo biko zoosporak izatea. Talde horretan, nekazaritza-arloan hain ezagunak diren mildiua eta piperren “gainbehera” eragiten duten onddoak sartzen dira. Azkenik, protozooetatik hurbil dauden onddoak aipatu behar dira, Myxomycota dibisioa, alegia[1].
Iberiar penintsulan deskribatuta dauden onddo-espezie kopurua 10.000 ingurukoa da, hau da, munduan deskribaturiko dibertsitate biologikoaren %10. Esan daiteke dibertsitate biologiko hori handi samarra dela, baina azpitaldeen ezagutze-maila oso bestelakoa da[1].
Basidiomycota dibisioko onddoak, hots, basidiomikotoak, onddo eboluzionatuenak eta ezagunenak dira, askomikotoekin batera. Horren arrazoia da, baldintza faboragarriak daudenean, lurpean, orbelaren edo usteldutako enborren barruan, mizelioa antolatzen dela —beti erraz ikusten ez dena—. Eta mizelioak esporak ekoizten dituen ugaltze-gorputza eratzen du. Gorputz horiek askotarikoak dira formaz eta tamainaz, baina orokorki begi-bistakoak izaten dira. Hori dela eta, makromizeto izenez ere ezagutzen dira; izen horrek, beraz, ez dio maila taxonomikoari erreferentziarik egiten, ikusgaitasunari baizik[1].
Basidiomikotoen karpoforoaren formarik ezagunena txapelaz eta hankaz osaturikoa da, hau da, perretxiko deritzon forma. Txapelak azpialdean orriak, tolesak edo hodiak ditu, eta hortxe sortzen dira esporak. Zati emankor horri himenoforo deritzo. Txapelaren eta hankaren forma bereizgarriak dira; horrela, Boletus edulis onddozuriak hanka hanpatua izaten du; Russula cyanoxantha urritxak, berriz, zilindrikoa[1].
Basidiomikotoen ezaugarria esporak basidioetan garatzean datza. Talde horretako onddo ezagunenak txapelaz eta hankaz osaturiko karpoforodun onddoak badira ere, Fomes fometarius, ardagaia, Ramaria sp. pl., atzaparra, Lycoperdon perlatum, astaputza, eta bereziagoa den herdoil izeneko onddo bizkarroia ere sartzen dira. Guzti horiek basoko onddo ospetsuenak eta nabarienak dira, baina ez bakarrak[1].
Ascomycota dibisioko onddoak, hots, askomikotoak, nahiz eta aurrekoak baino ugariagoak izan, ez dira hain ezagunak, beren karpoforoak, oro har, txikiagoak direlako eta ez direlako nabarmentzen. Talde honetan, onddo bizkarroi ugari dago, besteak beste, haritzaren mildiu hauskara edo zumarraren zimeltasuna eragiten dutenak. Horiez gain, udaberriko karraspina (Morchella) edo hain preziatua den lurpeko boilurra (Tuber sp. pl.) ere talde honetako onddoak dira[1].
Gainerako onddoek ez dute egitura makroskopikorik garatzen, eta horregatik ez dira hain ezagunak. Denen artean, lurreko landare gehienekin erlazionaturik dauden glomeromikotoak aipatu behar dira, endomikorrizak garatzen baitituzte[1].
Harrigarria da onddoek duten sinpletasun morfologikoa eta ekosistemetan betetzen dituzten eginkizunen ugaritasuna eta garrantzia. Aberastasun funtzional horren gakoa karbono organikoa bereganatzeko garatu dituzten estrategietan datza. Onddoen funtzio aipagarrienak hauek dira: sinbiosietan parte hartzea, materia organikoaren mineralizazioan eta deskonposizioan eragile nagusietarikoa izatea, lurraren eraketa eta atxikipena erraztea eta elikagai-iturri izatea.Karbonoa lortzeko, onddoek lau bide garatu dituzte[1].
Onddo saprobioak edo deskonposatzaileak materia organiko hilaz baliatzen dira, hau da, kontsumitzaileen eta ekoizleen gorputz hilez eta hondakin-produktuez. Landareek sintetizaturiko materia organikoaren % 95 inguru kontsumitu gabe gelditzen da lurzoruko landare-materia gisa, gorputz hilekin eta maila guztietako iraizketa-produktuekin batera. Kontuan hartu behar da materia organiko guztia ez dela baliokidea. Horregatik, espezializazio-maila altua dute, eta onddo-espezie bakoitzak entzima degradatzaile zehatzak izaten ditu[1].
Hori dela eta, onddo deskonposatzaileen taldearen barruan eta ustiatzen duten materia organiko motaren arabera, azpitalde hauek bereizten dira: zuraz baliatzen dena saprobio lignikola edo lignozelulolitikoa da, eta Fomitopsis, Phanerochaete eta Trametes generoetako espezieak, horien antzeko poliporaleak eta Pluteus eta Oudemansiella generoetako agarikaleak sartzen dira; beste talde garrantzitsua saprobio humikolek osatzen dute, eta Collybia, Mycena eta Clitocybe generoak eta antzeko beste asko sartzen dira, zeinak orbela deskonposatzen duten. Beste batzuek, berriz, gorotzak edo iraizketa-produktuak erabili ohi dituzte, Panaeolusek, kasu, eta koprofilo deritze[1].
Bigarren taldeko onddoek beste bizidunak, hots, ostalariak, ekoizten duena bereganatzen dute, eta ostalariari galerak edo heriotza eragin diezazkiokete. Bizkarroiak edo patogenoak dira. Talde honetan, haritzaren mildiu hauskara, zekale-ainoa eta abar daude. Talde honetako onddoek izurritea eragin dezakete gizakiak lantzen dituen monolaborantzak zoltzen dituztenean, eta horrek galera ekonomikoak ekarri ohi ditu[1].
Hirugarren bidea sinbiosi mikorrizikoa edo mikorrizazioa da: onddoa landarearen sustraiekin elkartzen da, eta partaide biek onurak lortzen dituzte. Mikorrizazioa elkartze ia unibertsala da; izan ere, landare-espezie baskular guztien % 95 mikorrizatuta dago, eta gainera, lehorreko habitat gehienetan gertatzen da; hezetasun edota emankortasun handiegia duten lurzoruetan izan ezik[1].
Bi sinbionteen arteko elkarrekiko mendekotasun hori, eboluzioan zehar garatutakoa, oso handia da, eta landare batzuk ezin dira hazi mikorrizaturik egon gabe. Zenbait mikorrizazio-mota daude, bereziki, sustraian sartzeko eraren arabera. Bi dira nagusi, klima epeletako basoetan hain hedatuta dauden ektomikorrizak eta unibertsalagoak diren endomikorrizak[1].
Ektomikorrizak garatzen duten onddo askoren karpoforoek (Tuber, Amanita eta Boletus generoetako perretxikoek) interes ekonomiko handia dute, gizakiaren kontsumorako asko erabiltzen direlako. Ektomikorrizen kasuan, onddoak landarearen sustrai sekundarioa inguratzen du, eta, hala, zorro deritzon egitura eratzen du. Horren ondorioz, sustraiaren hazkundea mugatu, eta morfologia berezia eragiten du. Ektomikorrizak garatzen dituzten onddoak, batez ere, basidiomikotoen taldekoak izan ohi dira (Amanita, Boletus, Hebeloma, Lactarius, Russula, Scleroderma, Thelephora, etab.). Askomikoto ektomikorriziko batzuk ere badaude talde horretan (Balsamia, Elaphomyces, Tuber, etab.), eta onddo mitosporikoa den Cenococcum generoa ere bai[1].
Endomikorrizak dira landare-espezieen artean hedatuenak, landare guztien % 85-90 inguruk mikorriza endotrofikoak baitituzte. Endomikorrizek ez dute aldaketa morfologiko nabaririk eragiten kolonizaturiko sustraiaren kanpoko egituran, eta, beraz, ez dira nabarmentzen. Ezaugarri aipagarriena da sustraien zelulen barnean sartzen direla eta hor arbuskuluak edota besikulak garatzen dituztela. Hori dela eta, mikorriza arbuskular edo besikulu-arbuskular (AM/VAM) deritze. Mikorriza-mota hau eratzen duten espezie fungikoak Glomales ordenakoak dira (Glomeromycota dibisioa) , hipogeoak eta ezezagun samarrak[1].
Aipatuko den azken estrategia algekin elkarturik bizi diren onddoena da, onddo likenizatuena, hain zuzen. Bi sinbionteek, elkartu ondoren, berezko taloa eratzen dute, zeinari liken baiteritzo. Elkarteari esker, onddoa eta alga gai dira independenteki bizitzeko desegokiak izango ziratekeen eremuak kolonizatzeko. Onddo likenizatuen kokapenari dagokionez, argiaren eskuragarritasuna garrantzitsuagoa izaten da substratua baino. Askomikoto askok, 15.000 inguruk, likenizazioaren bidea erabiltzen dute karbono-iturria eskuratzeko. Talde honen barruan, onddo ezagunak daude, besteak beste, Cladonia, Lecanora, Lobaria, Parmelia, Usnea edota Xanthoria generokoak. Basidiomikotoen barruan, berriz, espezie gutxik hautatu dute likenizazioaren bidea, eta salbuespena Omphalina generoko O. hudsoniana eta O. ericetorum espezieak dira[1].
Onddoen ugalketa konplexua da, hain heterogeneoa den organismo-talde honetan espero den bezala. Onddo gehienak modu sexualean zein asexualean ugal daitezke, ingurumen-baldintzen arabera. Baldintza hauek genetikoki finkatuta dauden garapen-programak abiarazten dituzte onddoetan, eta ugalketa sexualerako edo asexualerako espezifikoak diren egitura espezializatuak sortzea eragiten dute.
Askotan landareekin batera sailkatzen badira ere botanikako curriculumean eta hainbat testu-liburutan, onddoak gertuago daude animaliengandik landareengandik baino[5]. Animalia eta onddoek elkarrekin Opisthokonta talde monofiletikoa eratzen dute[6]. Filogenia molekularra erabilita egindako ikerketek Fungi erreinuaren jatorri monofiletikoa ere babesten dute, nahiz eta tradizionalki onddo gisa hartu diren batzuk ez dauden talde honetan[1]. Onddoen taxonomia mugimendu etengabean dago, batez ere azken aldiko DNA alderaketa teknikei esker. Lehenago erabiltzen ziren sailkapen gehienak ezaugarri morfologikoetan oinarritzen ziren, eta espezie biologikoak ugalketa esperimentalen bidez egiten zen[7].
Ekosistemetako berezko balioaz gain, gizakiak onddoak erabili izan ditu betidanik. Espezie askok, basidiomikotoek gehienbat, jangarri diren karpoforoak ekoizten dituzte, eta, lurralde batzuetan oso preziatuak direnez, elikagai-iturri gisa erabili ohi dira. Perretxiko horien ustiaketa jatorrizko ekosisteman egin daiteke edo, saprobioen kasuan bereziki, industria-ekoizpenaren bidez; azken horren adibide dira, besteak beste, Agaricus bisporus, txanpinoia, Pleurotus ostreatus, belarri perretxikoa, edo, Lentinula edodes, shiitakea[1].
Egia da, bestalde, onddo askok metabolito sekundario ugari ekoizten dituztela. Batzuetan, substantzia horiek onuragarriak dira, penizilina, kasu; beste batzuetan, berriz, toxikoak dira gizakiarentzat. Horregatik, onddo batzuk toxikoak izaten dira, esate baterako, Amanita phalloides eta Galerina marginata espezieak. Horiek amatoxinak eta falotoxinak ekoizten dituzte, eta janez gero oso arriskutsuak edo ia hilgarriak dira. Eragiten duten intoxikazioa, ziklopeptidikoa edo faloidianoa deritzona, larrienetarikoa da, agresiboa izateaz gain sintomak berandu agertzen direlako[1].
Gizakiarentzat oso onuragarriak izan dira anaerobiosian hazteko gaitasuna duten onddoak ere, hartzidurako zenbait produktu ustiatzen baitituzte. Talde honen barruan sartzen dira legamiak (Saccharomyces cerevisiae), lizun berdeak (Penicillium roqueforti) eta lizun beltzak (Mucor eta Rhizopus generoak). Lehenak ezinbestekoak dira ardogintzan, garagardogintzan, okintzan eta abarretan; bigarrenak, berriz, gaztagintzaren ardatz dira; eta azkenak ekialdeko munduan tempeh-a eta soja-saltsa egiteko edo azido organikoak ekoizteko erabiltzen dira[1].
Azken urte hauetan, landareek onddo mikorrizikoekiko duten menpekotasuna kontuan hartu, eta landare mikorrizatuak erabiltzen ari dira, bai basogintzan bai barazkigintza estentsiboan; alde batetik, espezieen biziraupena areagotzen delako eta, bestetik, ongarri natural gisa erabiltzen delako[1].
Eta, azkenik, saio ugari egiten ari dira onddoak erabiliz izurriteen kontrol biologikoa egiteko[1].
Onddo gehienak lur-zoruan bizi diren saprofito ez-kaltegarriak dira. Ezagutzen diren 100.000 espezietatik 50 inguru besterik ez dira giza-patogenoak. Esan daiteke, hortaz, bakterioen aldean onddoak gaixotasun gutxi batzuen sorburu besterik ez direla.
Aitzitik, onddoek landareak infektatzen dituzte sarritan. Zentzu horretan bakterioak edo birusak baino kaltegarriagoak izaten dira nekazaritzan.
Gizakiarengan onddoek eragiten dituzten gaixotasunak mikosi deritzonak dira. Mikosiak azalekoak edo barrualdekoak izan daitezke, larruazala edo barrualdeko organoak (birikak, batez ere) kaltetzen dutenaren arabera. Barrualdeko mikosiei ere mikosi sistemikoak deitzen zaie.
Oso onddo gutxi dira patogeno hertsiak. Gizakia gehienetan ingurugirotik (lur-zorutik) kutsatzen da, onddoek eragindako infekzioak -orokorrean- ez baitira kutsagarriak. Onddo asko, gainera, oportunistak dira: horrek esan nahi du gizaki osasuntsu batengan ez dutela inongo patologiarik sortzen, eta immunitate-sistema ahula dutenak besterik ez dituztela infektatzen.
Hiru mekanismoren bidez garatzen dute onddoek beren ahalmen patogenoa:
Azkenik, azpimarratu behar da ere onddoek betetzen duten zeregin onuragarria medikuntzan, antibiotiko askoren ekoizpenaren atzean baitaude. Bi besterik ez aipatzearren, Penicillium onddoak sortzen duen penizilina, eta Cephalosporium-ek ekoizturiko zefalosporinak daude.
Onddoak organismo zelulaniztun eukariotoak dira. Tradizionalki, guztiak Fungi erreinuan sailkatu dira, nahiz eta gaur egun onddo gisa sailkatu diren batzuk beste talde batzuen sartzen diren. Onddoak organismo heterotrofoak dira, zelula-horma kitinatsua dute eta, espezierik gehienetan, hifa zelulanitzez osatutako harizpi antzeko mizelioak eratzen dituzte. Kontuan izan behar da zenbait espezie organismo zelulabakar gisa bizi direla. Modu sexual zein asexualean ugaltzen dira, normalean espora bidez. Esporak egitura berezituetan edo fruitu-gorputzetan ekoizten dira askotan. Zenbait onddo-espeziek galdu egin dute ugalketa-egitura espezializatuak sortzeko gaitasuna, eta hazkuntza begetatibo bidez soilik ugaltzen dira. Legamiak, lizunak eta perretxikoak, onddoak dira denak. Onddoen taldea morfologikoki antzekoak diren mizetozooekin (onddo lirdingatsuak) eta oomizeteekin (protistak) zerikusirik ez daukan talde monofiletikoa da. Onddoak landareen antzekoak baino gehiago, animalien antzekoak dira, ez baitira autotrofoak, heterotrofoak baizik. Hala ere, onddoen ikerketan jarduten duen diziplina, mikologia alegia, oraindik gehienetan botanikaren adarra kontsideratzen da.
Mundu osoan barrena bizi dira, baina gehienak ikusezinak dira giza begiarentzako. Zoruan bizi dira, materia organiko hilean eta landare, animalia zein beste onddo batzuen sinbionte gisa. Funtseko lana betetzen dute ekosistemen funtzionamenduan, materia hila deskonposatzen baitute eta elikagaien zikloan eta trukean ezinbestekoak baitira. Zenbait onddok ikusgarriak diren fruitu-gorputzak ekoizten dituzte, bai perretxiko eran bai lizun eran. Onddo-espezie asko elikaduran erabili izan dira, bai zuzenean bai beste prozesu batzuetan, hala nola ardoa edo garagardoa bezalako produktuen hartziduran. Berriagoak dira beste erabilera batzuk: medikuntzan antibiotikoak ekoizteko erabiltzen dira, eta garbikarietan edo erabilera industrialetan garrantzitsuak diren entzimak (zelulasak, pektinasak, proteasak...) ekoizteko ere baliatu dira. Zenbait onddok animalientzako toxikoak diren konposatu bioaktiboak sortzen dituzte, esaterako alkaloideak. Konposatu hauei mikotoxina deritze. Hainbat onddo aisialdirako droga gisa erabiltzen dira, eta beste batzuk zeremonia tradizionaletan erabiltzen dira konposatu psikotropiko modura. Onddo batzuk gizakiarentzako patogenoak dira, eta onddoek uztetan sortutako kalteek arriskuan jar dezakete tokiko ekonomien elikagai-hornidura.
Onddoen erresumaren barruan sailkatzen diren izakiek dibertsitate oso handia dute, bai ekologiaren aldetik, bizi-zikloaren ikuspegitik edo morfologiaren aldetik: Chytridiomycota onddo zelulabakar urtarretatik perretxiko handietara. Hala ere, oso gutxi ezagutzen da Fungi erresumaren biodibertsitate errealaren inguruan. Estimazio batzuen arabera 2,2 eta 3,8 milioi espezie artean egon litezke. Horietatik, 120.000 inguru deskribatu dira, badakigu 8.000 espezie landareentzat txarrak direla eta 300 gizakien patogeno direnak. Lineo, Christian Hendrik Persoon eta Elias Magunus Friesen lan aitzindariaren ondoren, onddoak euren morfologiaren arabera sailkatu izan dira, batez ere esporen kolorea eta hainbat ezaugarri mikroskopiko, hala nola euren fisiologiaren arabera. Genetika molekularrean egondako aurrerapenei esker, DNA analisia gehitu da taxonomiara, eta hainbat taldekatze historiko kolokan geratu dira. Azken hamarkadan Fungi erreinuaren inguruan argitaratu diren filogenia ezberdinek guztiz eraldatu dute sailkapena: orain azpierreinu bat, zazpi filum eta hamar subfilum proposatzen dira.
Sienet (Fungi) on eukaryootteihin eli aitotumaisiin kuuluva hyvin runsaslajinen kunta. Vielä 1900-luvun alkupuolella niitä pidettiin alkeellisina kasveina, mutta 1960-luvulta alkaen ne on tunnustettu omaksi kunnakseen, koska niiden on todettu edustavan eri kehityslinjaa.[3]
Sienet käyttävät ravinnokseen orgaanisia yhdisteitä, joita ne hajottavat solujensa ulkopuolelle erittämillään entsyymeillä[4]. Sienillä ei ole kasveille tyypillisiä lehtivihreää sisältäviä viherhiukkasia, jolla ne voisivat yhteyttää, mutta eräät sienet elävät symbioosissa yhteyttävien syanobakteerien tai viherlevien kanssa. Tällaisia sieniä kutsutaan jäkäliksi.
Eri sienilajeja on kuvattu yli 100 000, mutta lajien kokonaismäärä voi olla jopa miljoonia[4]. Yhtenäinen fossiiliaineisto alkaa 400 miljoonan vuoden takaa siluurikaudelta, mutta aivan ilmeisesti sieniä on ollut jo prekambrikaudella 600 miljoonaa vuotta sitten.
Sienet voivat olla rakenteeltaan joko rihmastollisia tai hiivamaisia. Rihmastolliset sienet muodostuvat putkimaisista ja haaraisista sienirihmoista eli hyyfeistä. Yksisoluisia, ei-rihmastollisia sieniä puolestaan kutsutaan hiivoiksi. Monet rihmastolliset sienilajit kasvattavat lisäksi maan päälle suvunjatkamistarkoituksessa itiöemän. Arkikielessä sienistä puhuttaessa tarkoitetaan yleensä juuri itiöemiä. Niitä ovatkin kaikki ruokasienet, mutta myös myrkkysienet.
Sieniä esiintyy Maan kaikissa elinympäristöissä. Niillä on keskeinen merkitys ekosysteemissä hajottajina. Monet putkilokasvit ovat käytännössä riippuvaisia niiden juuristossa symbioosissa elävistä mykorritsasienistä (ns. sienijuuri). Loissienet loisivat eläimissä, kuten nisäkkäissä, linnuissa ja niveljalkaisissa. Niiden vaikutukset vaihtelevat pienestä kutiamisesta kuolemaan johtavaan verenmyrkytykseen. Toiset loissienet elävät kasveissa aiheuttaen tauteja, kuten lehtien kellastumista ja juurten lahoamista. Lisäksi on pieni määrä sieniä, jotka loisivat toisilla sienilajeilla.
Ruokasienet sisältävät vaihtelevassa määrin trehaloosia eli sienisokeria. Joillakin ihmisillä on synnynnäinen entsyymipuutos, trehaloosi-intoleranssi[5], jonka vuoksi he voivat saada helposti vatsanväänteitä sieniateriasta. Joitain sieniä voi käyttää huumeina, kuten Psilocybe-suvun lajeja, joiden hallussapitokin on Suomessa kiellettyä. Suomessakin šamaanit ovat käyttäneet punakärpässientä helpottamaan loveen lankeamista.[6]
Sienet voidaan ryhmitellä eri tavoin. Sienten systematiikan tutkimus on ollut viime vuosikymmeninä jatkuvassa muutoksen tilassa, minkä vuoksi niiden luokittelu ja sen myötä myös tieteelliset nimet voivat vaihdella eri lähteissä.
DNA- ja RNA-analyysien käyttöönotto systematiikan tutkimuksessa on johtanut siihen, että joitakin aiemmin sieniksi luokiteltuja eliöitä on siirretty kokonaan toisiin kuntiin, esimerkiksi limasienten todettiin olevan ameboja ja kuuluvan omaan kuntaansa (Amoebozoa).[7] Samoin esimerkiksi munasienet siirrettiin ruskeiden levien (Heterokontophyta) kaareen Chromalveolata-eliökuntaan.
Sienet luokitellaan nykyään niiden kehityshistoriallisten sukulaisuussuhteidensa mukaan. Varsinaisiin eli aitosieniin kuuluvat seuraavat kaaret: kantasienet, kotelosienet, piiskansiimasienet ja yhtymäsienet. Kantasienet ja kotelosienet ovat toisilleen läheisintä sukua. Niillä molemmilla on väliseinällinen rihmasto ja molemmat tuottavat suvullisia itiöitä erityisissä itiöemissä. Piiskasiimasienet ja yhtymäsienet ovat ilmeisesti eriytyneet itsenäisiksi ryhmikseen jo ennen kantasienten ja kotelosienten kehityslinjojen eriytymistä toisistaan.
Alla olevassa kaaviossa on esitetty sieniryhmien polveutumishistoria ja keskinäiset sukulaisuudet, jotka perustuvat vuonna 2007 julkaistuun sienten luokitteluun.[8][9]
Helttasienet (Agaricales)
Hyytelösienet (Tremellomycetes)
Ruostesienet (Pucciniomycetes)
Nokisienet (Ustilaginomycetes)
Pöhösienet (Exobasidiomycetes)
Rihmastolliset kotelosienet (Pezizomycotina)
Hiivat (Saccharomycotina)
Yhtymäsienet (Zygomycota)
Piiskasiimasienet (Chytridiomycota)
Keräsienet (Glomeromycota)
Piiskasiimasienet (Chytridiomycota) ovat mikroskooppisia sieniä, joilla on vapaasti siimoilla liikkuvia soluja. Sienten kaarista piiskansiimasienet muistuttanevat eniten sienten ammoista kantamuotoa, sillä niillä on säilynyt uintisiimallinen elämänvaihe. Ne ovat saprotrofeja tai loisia ja vaativat ajoittaista kosteutta itiöidensä levittämiseksi. Jotkin anaerobiset piiskansiimasienet elävät märehtijöiden ruoansulatuselimistössä, ja niitä pidetään mahdollisesti omana kaarenaan pötsisienet (Neocallimastigomyceta).[10]
Yhtymäsienet (Zygomycota) ovat pieniä saprotrofeja, symbiontteja tai loisia, joista jotkut muodostavat sienijuurta eli endomykorritsaa. Ryhmän sukulaisuussuhteet ovat olleet epäselvät, ja sen on otaksuttu olevan polyfyleettinen.[9] Ne elävät maaperässä elävillä ja kuolleilla kasveilla. Ne voivat myös olla elintarvikkeiden pilaajia, kuten leipähome. Toisaalta niitä käytetään elintarviketuotannossa esimerkiksi fermentoinnissa.
Kotelosienet (Ascomycota) on sienikunnan suurin kaari. Siihen kuuluu noin 30 000 lajia, mutta monia lajeja on yhä löytämättä. Kotelosienten nimi viittaa askukseen eli itiökoteloon, jossa itiöt syntyvät. Kotelosienten luokittelu on vielä kesken, mutta joitakin ryhmiä, kuten härmäsienet (Erysiphales) ja kotelomaljaiset (Discomycetes), on voitu erottaa. Kotelosienet voivat olla saprotrofeja, mykorritsasieniä tai loisia. Monet kotelosienet voivat olla sieniosakkaana jäkälässä. Kotelosienet elävät pääasiassa maaperässä. Ne käyttävät ravinnokseen yksinkertaisia sokereita, jotkut myös selluloosaa, kitiiniä ja pektiiniä. Monet kotelosienistä ovat kasvien tai eläinten patogeeneja. Kotelosieniin kuuluvat Suomen ruokasienistä mörskyt (Helvella), huhta- (Morchella spp.) ja korvasienet (Gyromitra), mutta kotelosieniä ovat myös eräät homeet, hiivat ja härmät (Erysiphaceae) ja muina esimerkkeinä torajyvä (Claviceps purpurea) sekä koivun tuulenpesäsieni (Taphrina betulina). Tässä ryhmässä on monia ihmiselle tärkeitä sieniä, joita käytetään elintarvike- ja lääketuotannossa. Hiivoihin kuuluvat muun muassa jalot viinihiivat ja toisaalta eräät yleiset taudinaiheuttajat, kuten muun muassa emättimen tulehduksesta tunnettu Candida albicans.
Kotelosienten luokittelua päivitetään verkossa Myconet-julkaisusarjassa.[3][11]
Kantasieniä (Basidiomycota) pidetään sienten kehittyneimpänä kaarena, ja tutkimuksissa on todettu niiden kehittyneen kotelosienten kanssa samasta kantamuodosta. Kantasienten itiöt kehittyvät basidion eli itiökannan ulkopintaan. Kantasienten joukossa on saprotrofeja, patogeeneja, ektomykorritsasieniä ja hiivamaisia sieniä. Kantasienissä on mikrosieniä, kuten noet ja ruosteet ja suursieniä kuten hytykät eli hyytelösienet (Tremelalles) ja ehytkantaiset kantasienet, jotka tavataan jakaa itiöemän perusteella kääväkkäisiin, helttasieniin ja tatteihin sekä kupusieniin. Jaottelu on käytännöllinen, mutta se ei enää vastaa sienten tieteellistä luokittelua. Kääväkkäät on kokonaan vanhentunut lahko, johon kuuluvat sienet jaetaan nykyisin muihin lahkoihin. Kantasienten ryhmään kuuluu muun muassa suurin osa suomalaisista ruokasienistä, mutta myös ruoste- (Uredinales) ja nokisienet, kuten esimerkiksi männyn tervaroso ja viljanoet.
Sienten suomenkieliset nimet perustuvat osin vanhoihin kansannimiin, jotka vaihtelivat paikkakunnittain. Nimistön yhtenäistämiseksi Suomen Sieniseura julkaisee sienten nimistöluetteloa. Sienten nimet ovat aina yksisanaisia (vrt. punakärpässieni Amanita muscaria ja punainen kärpässieni, joka voi olla mikä tahansa punalakkinen kärpässieni). Nykyiset sienikirjat noudattavat yleensä Sieniseuran nimiluetteloa.[12]
Tieteellisessä kielessä sienten taksonominen nimistökoodi noudattaa perinteisesti kasvitieteellistä käytäntöä. Tämä johtuu siitä, että 1900-luvun alkuun saakka sieniä pidettiin alkeellisina kasveina ja niitä tutkivat ja nimesivät kasvitieteilijät. Sienten nimistöä ylläpidetään uusiseelantilaisen Ladcare Reserachin ja brittiläisen Kew'n sienitutkimusosaston Royal Botanic Gardensin yhteisillä internetsivuilla.[13][14] Nimistöä säätelevät säännöt on koottu kansainväliseksi nimistösäännöstöksi eli nimistökoodiksi, jonka englanninkielinen nimi on nykyisin Code of Nomenclature for Algae, Fungi and Plants (aiemmin Code of Botanical Nomenclature).[13][15]
Jotkin sienet ovat yksisoluisia, ja niistä käytetään yleisnimeä hiiva. Hiiva ei kuitenkaan tässä yhteydessä ole taksonominen käsite, vaan tarkoittaa tiettyä ulkoista muotoa ja elintapaa. Hiivamaisia sieniä on niin yhtymäsienten, kotelosienten kuin kantasientenkin kaarissa. Varsinaisilla hiivoilla tarkoitetaan taksonomisessa mielessä kotelosienten Saccharomycotina-ryhmää, johon kuuluu mm. leivinhiiva. Rihmastolliset sienet muodostuvat solujonosta muodostuvista sienirihmoista. Rihmastollisilla sienillä yksittäistä sienisolua ympäröi soluseinä, kuten kasveilla, mutta se ei koostu selluloosasta, vaan kitiinistä, jota on myös hyönteisten kuoressa. Soluseinän sisällä, solulimakalvon ympäröimässä solulimassa ovat soluelimet. Ne ovat samanlaisia kuin eläimillä ja kasveilla. Sienisolussa ei kuitenkaan ole viherhiukkasia.
Sienirihmasto on rihmastollisten sienten pääasiallinen elämänvaihe. Rihmasto voi kasvaa laajalle alueelle. Se muodostuu haarautuneesta sienirihmasta, joka muodostuu jonossa kasvavista sienisoluista. Rihma kasvaa vain päästään, muualta se voi haarautua. Sienirihmat voivat olla väliseinällisiä tai väliseinättömiä. Peräkkäiset solut ovat solulimayhteydessä väliseinässä olevan pienen aukon kautta. Vierekkäin kasvavista sienirihmoista muodostuu rihmastojänne, jonka voi havaita paljaalla silmällä. Rihmastojänteitä saa esiin vaikka kuorimalla kaarnaa lahonneesta puusta. Itiöpesäkkeet ja itiöemät muodostuvat rihmastosta sopivissa olosuhteissa.
Itiöemä on kotelosienten ja kantasienten suvullinen lisääntymisrakenne. Helposti näkyvänä osana itiöemä toimii sienilajin tunnistamisen menetelmänä. Suomessa on noin 2 000 eri sienilajia, joista ravinnoksi, ruokasieniksi sopii noin 200. Itiöemiä on useita erilaisia. Kantasienten itiöemän osat ovat jalka ja lakki. Lakin alapinnalla ovat pehmeät helposti irtoavat piikit, heltat tai pillit. Lakin päällä ja jalan tyvessä voi olla jäänteitä nuoren itiöemän ulkosuojuksesta. Jalan ympärillä oleva rengas on jäänne helttoja suojanneesta sisäsuojuksesta. Sienen malto koostuu rihmoista ja on siksi yleensä säikeistä. Mallossa voi olla maitiaisnestettä.
Useimmat sienet voivat lisääntyä sekä suvullisesti että suvuttomasti. Sienilajilla voi myös olla rakenteeltaan erilaisia elomuotoja, joista toinen lisääntyy suvullisesti (teleomorfi) ja toinen suvuttomasti (anamorfi). Erilaiset elomuodot mahdollistavat sen, että sieni voi vaihtaa elinympäristöä elinkiertonsa aikana. Niitä sieniä, joilla on tällaisia erilaisia elomuotoja, nimitetään pleomorfeiksi.
Sienet lisääntyvät ja leviävät itiöidensä avulla. Sienillä on kahdenlaisia itiöitä, suvuttomia ja suvullisia. Suvuttomat itiöt voivat syntyä vaihtelevilla tavoilla. Niitä voi syntyä kuroutumalla sienirihman ylöspäin kasvavan haaran päästä (konidiot), tai yhtymäsienten ja piiskasiimasienten itiöpesäkkeessä eli sporangiossa (mitosporit). Piiskasiimasienten itiöt voivat liikkua.
Suvulliset itiöt voivat olla haploideja tai diploideja. Suvullisten itiöiden syntyminen jakautuu kolmeen vaiheeseen: plasmogamiaan, karyogamiaan ja meioosiin. Plasmogamiaksi kutsutaan vaihetta, jossa kaksi haploidia sienisolua yhtyy niin, että niiden tumat joutuvat samaan soluun eli muodostuu dikaryoottinen solu. Kantasienillä on tämän jälkeen pitkä dikaryoottinen elämänvaihe. Dikaryoottisen solun erillisten tumien yhtymistä nimitetään karyogamiaksi. Tällöin syntyy diploidi tsygootti. Meioosin tapahduttua kehittyvät suvulliset haploidit itiöt eli meiosporit. Kypsyttyään ne leviävät tuulen mukana laajalle alueelle. Sopivalle kasvualustalle päätyvä itiö itää kärjestään ja alkaa kasvaa sienirihmaksi.
Sienet ovat heterotrofeja eli toisenvaraisia eliöitä. Sienet absorboivat eli imevät itseensä hajottamaansa ravintoa kasvualustastaan. Sienten entsyymit pilkkovat suurimolekyylisiä aineita, kuten selluloosaa, tärkkelystä ja ligniiniä pienimolekyylisiksi aineiksi hajottaen samalla kasvualustaansa.
Sienet luokitellaan ryhmiin ravintonsa mukaan seuraavasti:
Biotrofiset sienet voivat myös elää isäntäkasvin kanssa mutualistisessa symbioosissa kasvin juurien ja sienirihmaston muodostaman sienijuuren eli mykorritsan välityksellä. Arviolta 80 prosentilla maakasveista on sienijuuri.[16] Mykorritsasienet kuljettavat maasta kasville vettä ja kivennäisaineita. Ne voivat jopa tuhatkertaistaa pinta-alan, jolta juuri saa vettä. Mykorritsat parantavat kasvin taudinkestävyyttä. Kasvilta sieneen kulkee kasvin syntetisoimia hiilihydraatteja. Mykorritsan lähiympäristöön syntyy mykorritsosfääri, jossa on muuta maaperää enemmän bakteereja ja mikro-organismeja. Mykorritsasieni voi tunkeutua kasvin juuren soluihin ja muodostaa endomykorritsan tai ympäröidä juuren ja muodostaa ektomykorritsan. Monet suomalaiset metsäpuut ovat riippuvaisia ektomykorritsasta. Jotkin sienet voivat muodostaa mykorritsan vain tietyn kasvin kanssa, ja ne on usein nimetty isäntäkasvinsa mukaan, esimerkiksi koivunpunikkitatti (Leccinum versipelle). Mykorritsasienet selviävät myös puuainesta lahottamalla esimerkiksi hakkuualueilla.
Joidenkin sienten tiedetään myös saalistavan ravinnokseen pieneliöitä rihmastoonsa muodostuvien kemiallisten tai mekaanisten ansojen avulla.
Sienissä on monia ihmiselle haitallisia aineita. Osa niistä on sienten tuottamia kuten sienimyrkyt. Osa on peräisin ympäristöstä kuten ympäristömyrkyt ja radioaktiiviset saasteet. Lisäksi sienet voivat aiheuttaa allergiaa ja yliherkkyysoireita.
Myrkkysienillä ei ole mitään yhteisiä ominaisuuksia, jotka helpottaisivat niiden tunnistamista. Ne voivat olla miedon makuisia, ja eläimet voivat syödä ihmiselle myrkyllisiä sieniä. Monilla ruokasienillä on myrkyllinen näköislaji. Esim. herkkusieni (Agaricus bisporus) ja valkokärpässieni (Amanita virosa) ovat nuorina hyvin samannäköisiä. Myrkytysoireiden aiheuttaja on usein tuntematon sieni. Kuolemaan johtavat myrkytykset ovat Suomessa harvinaisia. Sienten myrkyllisyys vaihtelee tappavan myrkyllisestä lievästi myrkylliseen. Osa myrkyistä voidaan poistaa esikäsittelyllä, kuten ryöppäämällä.
Vaarallisimmat myrkkysienet sisältävät solumyrkkyjä. Ne ovat soluja tuhoavia myrkkyjä, jotka vaikuttavat sisäelimiin, erityisesti maksaan ja munuaisiin, joiden toiminta on vilkasta. Solumyrkkyjä ovat amatoksiinit ja fallotoksiinit (joita on mm. valko- ja kavalakärpässienessä sekä myrkkynääpikässä), orellaniini (jota on seitikeissä) ja gyromitriini (jota on korvasienessä). Myrkytysoireet (mm. oksentelu, ripuli, jano, heikotus, säryt) alkavat tyypillisesti 5–36 tunnin kuluttua sienen syömisestä, mutta orellaniinin kohdalla oireeton latenssivaihe voi olla jopa kaksi viikkoa. Myrkytys vaatii sairaalahoitoa. Edellä mainituista myrkyistä vain korvasienen gyromitriini hajoaa keitettäessä ja haihtuu veden mukana sienten kuivaamisen yhteydessä. Muut solumyrkyt eivät häviä keittämällä eivätkä kuivaamalla.
Hermomyrkyt eli psykotrooppiset myrkyt vaikuttavat keskushermostoon ja mielentilaan. Oireet (mm. hikoilu, sekavuus, harha-aistimukset, alentunut verenpaine) alkavat tyypillisesti 1–4 tunnin kuluttua sienen nauttimisesta. Hermomyrkkyjä sisältäviä sieniä on käytetty monissa kulttuureissa hallusinaatioiden aiheuttamiseen (katso sienien päihdekäyttö). Hermomyrkkyihin kuuluu muun muassa ensimmäinen sienistä löydetty myrkky muskariini (jota on mm. malikoissa, risakkaissa ja punakärpässienessä). Muskimoli, muskatsoli ja iboteenihappo ovat muskariinille läheisiä yhdisteitä, ja niitä on useissa kärpässienissä. Psilosiinia ja psilosybiinia on madonlakeissa. Psilocybe-sienten kerääminen, käyttö ja myynti ovat Suomessa huumausainelain ja -asetuksen mukaan rikoksia.[17][18]
Useimmiten lievästi myrkyllisiksi luokitellut sienet sisältävät ruoansulatuskanavaa ärsyttäviä myrkkyjä. Nämä myrkyt aiheuttavat vatsanväänteitä ja pahoinvointia. Oireet alkavat noin tunnin kuluttua sienen nauttimisesta ja myrkytystila menee yleensä ohi itsestään. Yleensä oireenmukainen kotihoito riittää, mutta jos oireet tai oksentelu on rajua, tarvitaan nesteytystä sairaalassa. Ruoansulatuskanavan oireilua aiheuttavia sieniä on paljon, eikä niitä kaikkia vielä tunneta. Monet ruokasienilajit, kuten rouskut (Lactarius), haperot (Russula) ja mesisienet sekä siitake, aiheuttavat oireita vain raakoina tai huonosti kypsennettyinä.
Muutamat sienet sisältävät antabuksen tavoin vaikuttavia aineita, jotka aiheuttavat myrkytystilan yhdessä alkoholin kanssa. Oireet alkavat nopeasti, ja niitä ovat tyypillisesti pahoinvointi, oksentelu, säryt sekä kasvojen ja ylävartalon punoitus. Myrkytys voi syntyä, vaikka alkoholin ja sienten nauttimisen välillä olisi useampi päivä. Tällaisia aineita sisältäviä sieniä ovat esimerkiksi harmaamustesieni, nuijamalikka ja tauriontatti.
Hemolyyttiset myrkyt aiheuttavat punasolujen tuhoutumista ja anemiaa. Rusokärpässienen sisältämä hemolyyttinen myrkky hajoaa kuumennettaessa. Tätä vielä vaarallisempaa hemolyyttistä myrkkyä sisältävä sieni on pulkkosieni, jonka myrkky ei hajoa kuumennettaessa. Pulkkosienen myrkky kerääntyy elimistöön ja sen vaikutus voimistuu syöntikertojen toistuessa, mikä voi johtaa jopa hengenvaaralliseen tilaan.
Mustarouskun on todettu sisältävän mutageenistä eli mutaatioita aiheuttavaa nekatoriinia. Siksi pitkäaikaisen mustarouskun käytön on epäilty lisäävän syöpäriskiä. Myös joidenkin muiden sienten epäillään olevan mutageenisia, mutta tutkimustulokset ovat olleet ristiriitaisia.
Ympäristömyrkyt rikastuvat sienirihmastoihin ja itiöemiin. Tehokkaimpia ympäristömyrkkyjen rikastajia ovat nurmikolla ja lehtikarikkeessa kasvavat sienet, joiden rihmastot kasvavat maaperän saastuneessa pintakerroksessa; mykorritsasienet ja puuta lahottavat sienet eivät sisällä yhtä paljon ympäristömyrkkyjä. Myös radioaktiiviset aineet, kuten cesium kertyvät sieniin. Radioaktiivisten aineiden pitoisuus sienissä vaihtelee sienilajin ja kasvupaikan mukaan. Ruokasienistä mustavahakkaissa (Hygrophorus camarophyllus), orakkaissa, kehnäsienissä, kangastateissa (Suillus variegatus), rouskuissa, mustatorvisienissä (Craterellus cornucopioides) ja suppilovahveroissa (Cantharellus tubaeformis) radioaktiivisten aineiden pitoisuus voi ylittää EU:n raja-arvon. Korvasienet, lampaankääpä (Albatrellus ovinus) sekä kanto- ja mesisienet sisältävät vähiten radioaktiivisia aineita. Radioisotooppeja sisältäviä sieniä voi satunnaisesti käyttää ravinnoksi, sillä liottaminen ja ryöppääminen poistavat suuren osan radioaktiivisuudesta.
Myös myrkyttömät sienet voivat aiheuttaa oireita. Tällöin voi olla kyse sienisokerin imeytymishäiriöstä tai pilaantuneiden sienten aiheuttamasta ruokamyrkytyksestä. Sienisokeri eli trehaloosi on disakkaridi ja sen imeytymishäiriö eli trehaloosi-intoleranssi johtuu sienisokeria pilkkovan trehalaasientsyymin puuttumisesta elimistöstä[5]. Sienisokerin imeytymishäiriö ilmenee tavallisesti ilmavaivoina sieniaterian jälkeen, mutta sienistä voi aiheutua oksentelua ja ripuliakin. Imeytymishäiriön yleisyydestä ei ole tietoa. Eniten trehaloosia on herkkutateissa (Boletus edulis), keltavahveroissa eli kantarelleissa (Cantharellus cibarius) sekä vaaleaorakkaissa (Hydnum repandum) että rusko-orakkaissa (Hydnum rufescens). Yksittäiset sienilajit voivat syötynä aiheuttaa allergisia reaktioita, mutta mitään luetteloa yleisesti allergisoivista sienistä ei ole. Toistuva altistus itiöpölylle esimerkiksi sieniviljelmillä voi allergisoida.
Ei ole tietoa siitä, kuinka kauan ihminen on käyttänyt sieniä ravintonaan tai mitkä olivat varhaisimpia käytettyjä lajeja. Eri puolilla ja eri aikoina Euroopassa sieniin on suhtauduttu hyvin eri tavoin. Roomalaiset söivät mielellään sieniä, mutta germaanien ja muiden pohjoisen Euroopan "barbaarien" väitetään inhonneen niitä.[19] Sieniruokakulttuurit ovatkin melko paikallisia, ja sienten käyttö on perustunut perimätietoon. Näin samaa sientä voidaan pitää yhdessä maassa herkullisena ruokasienenä ja toisessa kelvottomana tai jopa myrkyllisenä.[20] Suomen sisälläkin on erilaisia sienikulttuureita. Itä-Suomessa sieniä on käytetty paljon, Etelä-Suomessakin jonkin verran. Länsi- ja Pohjois-Suomessa niitä alettiin käyttää vasta siirtokarjalaisten ja sienikirjojen myötä.[20] Suosittuja suomalaisia ruokasieniä ovat muun muassa kantarelli, suppilovahvero, herkkutatti ja haaparousku.
Toistaiseksi osataan viljellä vain lahottajasieniä. Sienten viljely alkoi Kiinassa noin 1 000–1 500 vuotta sitten.[21] Tältä ajalta on peräisin puunkorvien kirjoja, joissa opetetaan puunkorvien (Auricularia) viljelyä. Puunkorvia viljellään ja käytetään edelleen kaikkialla maailmassa. Käytetyin viljelysieni on herkkusieni (Agaricus), jonka viljely alkoi Ranskassa 1600-luvulla.[22] Muita viljelysieniä ovat muun muassa siitake (Lentinula edodes) ja osterivinokas (Pleurotus ostreatus).
Sienten viljelyssä puhtaus on tärkeämpää kuin ehkä minkään muun eliön kasvatuksessa. Viljeltävät sienet joutuvat helposti tappiolle kilpaillessaan muiden lahottajasienten ja -eliöiden kanssa, joten lahottajat on pidettävä poissa. Varsinkin idätysvaiheessa, ennen kuin haluttu sienirihmasto valtaa viljelyalustan, on suuri vaara että väärä lahottajaeliöstö valtaa sen ensin. Viljelyalustoja joudutaan siksi esimerkiksi pastöroimaan ennen idätystä.[23][24] Kun sieni on vallannut alustan kokonaan, viljelmän "saastuminen" ei ole yhtä todennäköistä. Esimerkiksi bakteerien tuloa sieni torjuu antibioottisin ainein.[23] Kasvatettavat sienet eristetään ympäristöstä sienten, ei ympäristön suojelemiseksi.
Sienimöksi kutsutaan viljelyyn varattua huonetta tai rakennusta. Sienimön olosuhteet täytyy pitää tarkasti tietyissä sienilajille sopivissa rajoissa. Sienten viljely sisäkasvien tapaan kotioloissa voi olla vaikeaa, sillä sienet eivät yleensä viihdy samanlaisissa oloissa kuin ihmiset, ja yleensä olosuhteet asunnoissa olisi pidettävä mahdollisimman epäsuotuisina sienten kasvulle talon rakenteiden suojelemiseksi homeelta. Jos lahottajahomeet valtaavat viljelmän tai talon, niiden toiminnasta voi syntyä ihmiselle haitallisia itiöitä.
Sieniä käytetään nykyään monien elintarviketeollisuudessa käytettävien aineiden valmistukseen. Sitruunahappoa saadaan nykyään Aspergillus niger -nuijahomeesta.[25][26] Hiiva on pisimpään käytössä ollut hyötysieni.[26] Se muuttaa sokereita hiilidioksidiksi ja alkoholiksi, ja sitä on käytetty ja käytetään kohotusaineena ja käymisreaktiossa.
Alpeilta löytyneen noin 5 000 vuotta vanhan Ötzin eli Jäämiehen tavaroista löytyi taulakääpää (Fomes fomentarius) ja pökkelökääpää (Piptoporus betulinus), joita arvellaan käytetyn lääkkeenä. Kirjallista tietoa sienten lääkekäytöstä Euroopassa on noin 400-luvulla eaa. eläneen Hippokrateen kirjoituksissa. Sienissä on antibioottisia aineita, ja niitä on käytetty haavojen hoitoon eri puolilla maailmaa. Tuhkeloita (Lycoperdon) on käytetty haavanpuhdistuksessa Euroopassa, Aasiassa ja Pohjois-Amerikassa. Käävistä lehtikuusenkääpää, joitakin arinakääpiä (Phellinus igniarius) ja pakurikääpää on käytetty lääkkeenä eri tarkoituksiin. Kiinassa sienilääkkeet kuuluvat perinteiseen kiinalaiseen lääketieteeseen. Ehkä tunnetuin esimerkki sienten lääkekäytöstä on penisilliini, jota tuottaa Penicillium chrysogenum -homesieni. Alexander Fleming huomasi sen bakteeriviljelmässään 1928. Penisilliini tappaa bakteerisoluja mutta ei vahingoita eläinsoluja. Penisilliinin löytöä on seurannut monien muiden sieniperäisten antibioottien löytäminen ja käyttöönotto.
Sienissä on monia eri väriaineita, joita voidaan hyödyntää. Mustesienen helttamassaa on käytetty musteena, ja intiaanit käyttivät punaorakasta kasvomaalina.[27] 1970-luvulla yleistyi sienten käyttö tekstiilien värjäyksessä. Monet sienet soveltuvat sienivärjäykseen, ja niistä saadaan värejä, jotka ovat muuten kasvivärjäyksellä vaikeita tai mahdottomia, kuten tummanpunainen tai -sininen. Värjäykseen sopivia sieniä on ainakin seuraavissa sieniryhmissä: veriseitikit, orakkaat, tatit ja käävät. Monet sienet ovat parhaimmillaan värjäyksessä yli-ikäisinä, jopa mädäntyneinä.[26] Myös kuivatuilla tai pakkasenpuremilla sienillä voi värjätä. Eräissä sienissä on itseloistavia värejä, jotka kiinnittyvät hyvin villaan ja näkyvät ultraviolettivalossa kellanvihreänä.
Sienten entsyymejä tuotetaan nykyään myös pesuaineteollisuuden tarpeisiin. Samat entsyymit, joilla sienet hajottavat kasvualustansa orgaanisia aineita, soveltuvat myös tahranpoistoon.[26] Entsyymejä tuotetaan pensseli-, nuija- ja pallohomesienilajien puhdasviljelmillä.
Gibberelliini on Gibberella fujikoroi -sienestä eristetty kasvuhormoni, jota valmistetaan teollisesti. Gibberelliini edistää kasvisolujen jakaantumista ja pituuskasvua.
Sieniä on aikojen kuluessa käytetty erilaisiin tarkoituksiin, muun muassa lääke- ja huumauskäyttöön, uskonnollisiin rituaaleihin sekä syötäväksi. Sieniin on liittynyt erilaisia uskomuksia ja taikauskoa.
Erityisesti sienten myrkyllisyyteen liittyviä taruja on tunnettu jo tuhansia vuosia. Tämä johtuu siitä, että sienten vaikutuksista on ollut jo varhain kokemusperäistä tietoa. Ensimmäiset kirjalliset merkinnät sienten myrkyllisyydestä ja lääkekäytöstä ovat viidenneltä vuosisadalta ennen ajanlaskumme alkua (Hippokrates). Sienten käyttöön liittyvät aistiharhat on tunnettu paljon aikaisemmin. Tiedetään, että Meksikossa ja Väli-Amerikassa intiaanit ovat käyttäneet uskonnollisissa rituaaleissa ainakin Psilocybe-, Conocybe- ja Panaeolus- sukujen sieniä. Punakärpässieniä on käytetty pohjoisten seutujen shamaanien keskuudessa, tarkoituksena päästä transsiin. Jotkut Pohjois-Euroopan alkuperäiskansat ovat käyttäneet punakärpässientä tähän tarkoitukseen vielä 1900-luvulla.[28]
Sieniä opittiin käyttämään ruoaksi jo kauan sitten. Tiedetään, että antiikin aikana sieniä on syöty yleisesti ainakin Kiinassa, Japanissa ja Välimeren maissa. Roomalaiset suosivat herkkutatteja, huhtasieniä, herkkusieniä, tryffeleitä, mustesieniä ja leppärouskuja. Näitä lajeja käytetään edelleen monissa Etelä-Euroopan maissa. Rooman vallan loputtua sienten käyttö Euroopassa väheni, sillä esimerkiksi germaanit eivät käyttäneet sieniä ravinnokseen. Joskin luostareissa säilyi vanhoja sieniperinteitä. Renessanssin aikana sienten käyttö vilkastui jälleen. Anglosaksisissa maissa luonnon sienien poiminta on ollut vähäistä, mutta herkkusieniä viljellään ja syödään runsaasti.[28]
Ihminen on oppinut myös viljelemään sieniä. Vanhimmat tiedot sienten viljelystä ovat Japanista ja Kiinasta. Euroopassa tiedetään antiikin kreikkalaisten ja roomalaisten harrastaneen sienten kasvatusta poppelipölkyissä. Ranska on ollut 1600-luvulta lähtien herkkusienien viljelyn edelläkävijämaita.[28]
Taulakäävästä on valmistettu taulaa, jota käytettiin tulenteossa sytykkeenä. Taulaksi kävivät käävän mallosta leikatut lastut. Taulaa valmistettiin myös liottamalla maltoa virtsassa tai tuhkalipeässä ja nuijimalla se levyksi, jota kuljetettiin rullalle käärittynä. Vanhimmat todisteet taulakäävän käytöstä tulenteossa ovat Britteinsaarilta 10 000 vuoden takaa.
Sienten soveltuvuutta ympäristömyrkkyjen hajottamiseen tutkitaan aktiivisesti. Lisäksi ligniiniä hajottavista sienistä yritetään eristää entsyymiä selluteollisuuden tarpeisiin.
Sienet (Fungi) on eukaryootteihin eli aitotumaisiin kuuluva hyvin runsaslajinen kunta. Vielä 1900-luvun alkupuolella niitä pidettiin alkeellisina kasveina, mutta 1960-luvulta alkaen ne on tunnustettu omaksi kunnakseen, koska niiden on todettu edustavan eri kehityslinjaa.
Sienet käyttävät ravinnokseen orgaanisia yhdisteitä, joita ne hajottavat solujensa ulkopuolelle erittämillään entsyymeillä. Sienillä ei ole kasveille tyypillisiä lehtivihreää sisältäviä viherhiukkasia, jolla ne voisivat yhteyttää, mutta eräät sienet elävät symbioosissa yhteyttävien syanobakteerien tai viherlevien kanssa. Tällaisia sieniä kutsutaan jäkäliksi.
Eri sienilajeja on kuvattu yli 100 000, mutta lajien kokonaismäärä voi olla jopa miljoonia. Yhtenäinen fossiiliaineisto alkaa 400 miljoonan vuoden takaa siluurikaudelta, mutta aivan ilmeisesti sieniä on ollut jo prekambrikaudella 600 miljoonaa vuotta sitten.
Sienet voivat olla rakenteeltaan joko rihmastollisia tai hiivamaisia. Rihmastolliset sienet muodostuvat putkimaisista ja haaraisista sienirihmoista eli hyyfeistä. Yksisoluisia, ei-rihmastollisia sieniä puolestaan kutsutaan hiivoiksi. Monet rihmastolliset sienilajit kasvattavat lisäksi maan päälle suvunjatkamistarkoituksessa itiöemän. Arkikielessä sienistä puhuttaessa tarkoitetaan yleensä juuri itiöemiä. Niitä ovatkin kaikki ruokasienet, mutta myös myrkkysienet.
Sieniä esiintyy Maan kaikissa elinympäristöissä. Niillä on keskeinen merkitys ekosysteemissä hajottajina. Monet putkilokasvit ovat käytännössä riippuvaisia niiden juuristossa symbioosissa elävistä mykorritsasienistä (ns. sienijuuri). Loissienet loisivat eläimissä, kuten nisäkkäissä, linnuissa ja niveljalkaisissa. Niiden vaikutukset vaihtelevat pienestä kutiamisesta kuolemaan johtavaan verenmyrkytykseen. Toiset loissienet elävät kasveissa aiheuttaen tauteja, kuten lehtien kellastumista ja juurten lahoamista. Lisäksi on pieni määrä sieniä, jotka loisivat toisilla sienilajeilla.
Ruokasienet sisältävät vaihtelevassa määrin trehaloosia eli sienisokeria. Joillakin ihmisillä on synnynnäinen entsyymipuutos, trehaloosi-intoleranssi, jonka vuoksi he voivat saada helposti vatsanväänteitä sieniateriasta. Joitain sieniä voi käyttää huumeina, kuten Psilocybe-suvun lajeja, joiden hallussapitokin on Suomessa kiellettyä. Suomessakin šamaanit ovat käyttäneet punakärpässientä helpottamaan loveen lankeamista.
Le règne des Fungi[1], aussi appelés Mycota[2] ou Mycètes[3] ou fonge[4], constitue un taxon regroupant des organismes eucaryotes appelés communément champignons. Ce règne constitue un large groupe diversifié, depuis des organismes microscopiques, invisibles à l'œil nu, microchampignons unicellulaires (levures) ou pluricellulaires (moisissures), jusqu'aux « champignons supérieurs »[5] dotés le plus souvent d'un pied et d'un chapeau, que le promeneur récolte.
Leur succès évolutif est en grande partie dû à leur plasticité génétique associée à des caractéristiques biologiques extrêmement diversifiées, depuis leurs modes de vie (symbiose de type lichens ou mycorhizes, parasitisme biotrophe ou nécrotrophe, saprotrophie) jusqu'à leur développement qui implique divers processus : la sporulation, la germination des spores, la croissance de l'appareil végétatif (mycélium composé d'hyphes), et la reproduction par voie asexuée ou sexuée en différenciant un appareil reproducteur, le sporophore.
L'existence simultanée d’une paroi cellulaire périphérique et de vacuoles turgescentes dans le cytoplasme, les rapproche des végétaux auxquels on les rattachait autrefois, alors que leur corps végétatif non différencié et leur paroi peptido-polyosidique les distingue des plantes. L'absence de chloroplastes, de chlorophylle et d'amidon en fait, comme les animaux, des organismes hétérotrophes au carbone. Sur la base de ces caractères particuliers, l'Américain Robert Harding Whittaker classe en 1959 les champignons dans un règne à part, celui des Mycota ou Mycètes. D'après des substances typiques du règne animal retrouvées chez les champignons lors d'études chimiotaxonomiques (chitine, mélanine, bufoténine, etc.) et l'analyse des séquences ADN, la classification phylogénétique actuelle les rend plus proches des animaux, formant avec eux l'essentiel du super-règne des Opisthochontes.
La mycologie est la science qui les étudie.
Environ 120 000 espèces de Mycètes ont été décrites à ce jour (avec un rythme moyen de 1 300 espèces nouvelles décrites annuellement)[6], mais la majorité sont des microorganismes incultivés et les estimations des mycologues de leur nombre total, basées notamment sur des analyses métagénomiques d'un grand éventail de sols, vont de 0,5 à 10 millions, l'établissement de l'inventaire fongique qui se voudrait exhaustif prenant plusieurs milliers d'années au rythme de description actuelle[7],[8],[6].
Il existe une grande dispersion étymologique pour désigner les champignons, ce qui peut laisser penser que les hommes pré- et proto-historiques consommaient rarement ces organismes[9]. Cependant, la découverte en 1991 d'Ötzi révèle que cet homme vivant vers 2500 av. J.-C. transportait dans son sac deux types de champignons, des polypores du bouleau, probablement à usage médicinal (consommés pour ses propriétés antibiotiques, vermifuges et vulnéraires) et de l'amadou, probable allume-feu, ce qui suggère que les hommes préhistoriques qui vivaient de chasse et de cueillette, ont récolté des champignons pour leur consommation, comme le font encore de nos jours maintes peuplades exploitant la nature[10].
Le terme champignon vient de l'ancien français du XIIIe siècle champignuel (par substitution du suffixe -on*) du bas latin campinolius[11] « petits produits des campagnes » ou « qui pousse dans les champs » (dérivé en -ŏlu de campania, « campagne, champ »), lui-même issu de la racine latine campus, « campagne », qui donne le champ[a], la plaine.
Le mousseron (nom vernaculaire du Tricholome de la Saint-Georges), perçu comme poussant dans la mousse, a donné en anglais le nom générique du champignon, mushroom. La racine de ce mot semble être la mousse, mais est plus probablement l'indo-européen *meu qui l’apparente au latin muscus (« mousse »), mucus (« morve »), mucor (« moisissure ») et au grec mykès (d'où les Mycètes) désignant d'abord les champignons en général[12]. Les termes grec et latin sont ainsi une allusion possible aux champignons qui se protègent contre la dessication par une couche de mucus qui recouvre leur chapeau et parfois aussi leur pied, ou à la mycophobie ancestrale, les champignons étant associés aux mucosités nasales repoussantes[12].
Selon une étymologie populaire, fungus et fongus sont la contraction du latin funus, « funérailles » et d'ago, « produire », rappelant les nombreux décès provoqués par les champignons toxiques[13]. Une origine plus probable de ce terme serait une allusion à l'aspect poreux ou spongieux des champignons : les mots espagnol (hongo) et italien (fungo) remontent en effet à une racine méditerranéenne[b], *sfong-/*fung-, qui a donné en grec spongos et en anglais sponge, signifiant « éponge », et en latin fungus qui signifie en même temps « champignon » et « éponge »[15].
Parmi les Eucaryotes, les Mycètes ne sont ni des plantes (puisqu'ils n'effectuent pas de photosynthèse) ni des animaux (bien qu'ils soient, comme ces derniers, des Opisthocontes), mais forment un règne à part entière. Autrefois classés avec les algues dans les végétaux « sans rameaux feuillés » : « cryptogames thallophytes non-chlorophylliens », les Mycètes constituent à présent un règne autonome, le cinquième règne ou « règne fongique » (du latin fungus = champignon).
Selon la classification phylogénétique, qui affine encore plus les liens de parenté, ce règne des Fungi est rattaché aux Unikonta, une des deux divisions des Eukaryota, et plus précisément aux Opisthokonta (ce qui signifie qu'ils sont plus proches des animaux, Opisthocontes également, que des plantes, Bikontes) : les champignons ont originellement des cellules avec un flagelle postérieur mais ont perdu ce flagelle à plusieurs reprises au cours de l'évolution[16].
Comparée à celle des végétaux, la définition de l'organisme fongique est d'abord négative : dépourvus de tiges, de feuilles et de racines. Il est formé d'un appareil végétatif appelé thalle, sans tissus fonctionnels ni organes différenciés, constitué de cellules végétatives allongées et cloisonnées nommées hyphes. Ces hyphes s'associent le plus souvent en mycélium, sorte de feutrage difficile à voir à l'œil nu et le plus souvent impossible à identifier en l'état. Parfois, le thalle est un simple tube sans cloisons ; on parle alors de structure cœnocytique et de siphon.
Leur reproduction est très discrète et d'apparence capricieuse, tantôt asexuée, tantôt sexuée, au moyen de cellules spéciales, les spores. Le champignon ne produisant pas de fleurs, il ne peut être un fruit ou carpophore au sens botanique, aussi l'appareil de « fructification » portant les spores et permettant la reproduction est aujourd'hui désigné par le terme de « sporophore ». La dispersion des spores est assurée par divers mécanismes. La majorité des champignons utilise l'anémochorie (dissémination par le vent[17]). Les autres modes de dissémination sont l'hydrochorie (par les éclaboussures de la pluie)[18], la barochorie (par la seule gravité) et la zoochorie (par les animaux : endozoochorie des limaces[19], ectozoochorie et endozoochorie[20] des mammifères[21], des insectes mycophages qui sont attirés par les belles couleurs du chapeau[22] ou les odeurs)[23].
Chez les « champignons supérieurs » (30 000 espèces de macromycètes dont le sporophore est visible à l'œil nu[24], dont plus de 15 000 espèces connues en France[25]), cet appareil (souvent constitué d'un pied et d'un chapeau et encore appelé champignon dans la langue courante[26]) est particulièrement développé. Le reste du champignon (le mycélium) correspondant à sa forme trophique est souterrain ou dans le cœur du bois ou de l'hôte animal et donc invisible. Les champignons « inférieurs » peuvent aussi produire des sporophores, mais ceux-ci demeurent microscopiques.
La plupart des champignons ont une structure multicellulaire, mais il y a des exceptions notables : ainsi les levures sont unicellulaires.
Les organismes du règne des Fungi présentent les caractéristiques suivantes :
Les premiers groupes modernes d'organismes eucaryotiques (algues, champignons aquatiques) apparaissent dans l'océan puis dans les eaux douces il y a 1,3 milliard d'années. Des microchampignons aquatiques apparaissent ainsi probablement au fond des océans dans des sources hydrothermales, l'hydromycoflore ayant depuis gardé un mode de vie benthique (tel le genre Tappania (en) apparu il y a 1,6 milliard d'années)[35].
Contrairement aux plantes et aux animaux, les fossiles de champignons mycéliens sont rares car leur matière fragile se prête mal à la fossilisation. Jusqu'à récemment, les fossiles les plus anciens étaient des hyphes fossilisés, spores de Glomeromycota de 420 Ma[36] et un ascocarpe d'Ascomycète de 400 Ma découvert dans la flore de Rhynie. Les « champignons supérieurs » étaient donc bien individualisés dès cette époque[37], ce qui indique une origine des champignons mycéliens beaucoup plus ancienne, sans doute entre 0,76 et 1,06 milliard d'années[38], voire même 2,4 milliards d'années mais ces études se basent sur des critères morphologiques (donc ambigus) pour avancer une affinité fongique[39]. Des microfossiles multicellulaires d'affinité fongique ont été découverts en 2019 dans un schiste argileux de la formation de Grassy Bay (Arctique canadien), daté à 1,01–0,89 Ga[40].
Trois hypothèses relatives à la terrestrialisation fongique sont proposées : selon le scénario « vert », les champignons ont coévolué avec les ancêtres des plantes terrestres, peut-être en tant que symbiotes ou parasites biotrophes des algues Streptophytes qui ont conquis des habitats d'eau douce après leur séparation d'anciennes algues vertes chlorophytes. Le scénario « brun » suppose que les champignons zoosporiques (spores flagellées, caractère qui semble restreindre ces organismes aux milieux aquatiques et dans les sols humides) ont colonisé des sédiments ou des terres humides grâce à un mode de vie saprotrophe (bactéries et algues en décomposition échoués sur la côte ou les berges de plans d'eau, de rivières), puis ont perdu leur flagelle et ont développé une croissance hyphale. La voie « blanche » suggère que les champignons zoosporiques se sont adaptés à des environnements gelés qui ont servi de transition entre les milieux aquatiques et terrestres[41].
Selon le mycologue Paul Stamets, c'est la conquête des terres par les champignons à mycélium avant l'arrivée des plantes terrestres qui a permis à ces dernières de se développer il y a plus de 500 millions d'années. Une étude de 2020 identifie le plus ancien fossile présumé dans un shiste dolomitique du supergroupe Mbuji-Mayi en République démocratique du Congo. Ce microfossile, daté d'environ 715 à 810 millions d'années, serait apparu dans une zone de transition entre milieux aquatique et terrestre[39],[42].
Alors que les organismes vivant dans l'eau baignent dans une solution d'éléments nutritifs, ceux ayant conquis les terres (analogues à des déserts minéraux) ont développé des stratégies adaptatives pour leur alimentation et hydrique et minérale. Le mycélium fongique contient des acides oxaliques et des exoenzymes extracellulaires qui auraient altéré les roches des premiers sols qui devaient sans doute se présenter comme des croûtes semblables à celle des déserts chauds ou froids actuels. Les champignons, associés à des bactéries ou à des algues dans les lichens (hypothèses que soulèvent le fossile Prototaxites), auraient ainsi été très actifs dans la colonisation des roches, la minéralisation des sols et la pédogenèse, facilitant l'alimentation minérale des plantes[43].
Selon une théorie[44], les champignons symbiotiques de type lichen sont parmi les premiers organismes à avoir colonisé la terre durant le Cambrien et l'évolution des plantes terrestres au cours du Dévonien n'aurait ainsi pas été possible sans eux. La conquête terrestre nécessitant plusieurs adaptations simultanées, l'établissement de symbioses a permis d'apporter des solutions et d'effectuer ce saut macroévolutif afin de coloniser ce milieu plus hostile par les plantes. Des algues ont ainsi probablement établi des associations mutualistiques avec des microchampignons[45] (mycophycobioses, lichens). Par provocation, il est tentant d'écrire selon Marc-André Selosse, que la majorité des plantes terrestres sont des sortes de champignons lichénisés dans lesquels l'algue occupe la partie aérienne et visible de l'association, et le champignon pluricellulaire la partie souterraine[46]. Selon une autre hypothèse, ce sont les endomycorhizes à arbuscules primitives qui ont permis aux plantes de sortir de l'eau et de s'adapter au milieu terrestre[47].
Sur les 100 000 espèces de champignons répertoriées en 2015, « près de 10 000 produisent des fructifications à l'œil nu, un peu plus de 1 100 sont comestibles et consommés comme aliments, et environ 500 sont utilisés comme remèdes dans la médecine traditionnelle de tous les pays en développement »[48].
Les champignons ont été classés dans le passé comme faisant partie du règne végétal du fait de la présence d'une paroi cellulaire et de plusieurs similitudes entre leurs cycles de reproduction et ceux des algues. L'idée de classer les champignons dans un règne à part est émise dès 1783 par Noël Martin Joseph de Necker dans son Traité sur la mycitologie[49]. Mais ce n'est qu'en 1959, que l'écologue américain Robert Whittaker les classe dans un règne à part, celui des Mycota, sur la base de plusieurs caractères particuliers comme l'absence de chlorophylle et d'amidon[50].
Une des classifications les plus répandues est celle de Geoffrey Clough Ainsworth (1905-1998) et Guy Richard Bisby (1889-1958) dans leur Dictionary of Fungi (1971), bien qu'elle soit aujourd'hui profondément remaniée (9e édition en 2001), on trouve encore les anciennes versions de cette classification dans certains ouvrages. Elle suit manifestement les recommandations des études phylogénétiques actuelles.
La classification phylogénétique et la classification traditionnelle ont fait l'objet d'une synthèse qui reprend les divisions classiques phylum, sous-phylum, sur-phylum, classe, sous-classe et ordre. Ce document de 2007, cosigné par 67 auteurs reste une référence[51].
Exemple d'une ancienne classification morphologique[52] :
Ce premier règne des champignons comprenait un certain nombre d'organismes qui, par la suite, ont été replacés dans d'autres règnes :
Les Chytridiomycota ou Chytridiomycètes sont des espèces dont les spores portent un flagelle. On les considère comme les ancêtres de tous les autres champignons.
Les Ascomycota ou Ascomycètes ont des spores qui sont produites à l'intérieur de sacs (les asques) et sont projetées, à maturité, à l'extérieur par ouverture de l'asque.
Les Basidiomycota ou Basidiomycètes ont des spores qui se développent à l'extrémité de cellules spécialisées (les basides) et sont dispersées par le vent à maturité.
Les Glomeromycota ou Glomeromycètes étaient autrefois classés dans les Zycomycota. Ils sont maintenant considérés comme constituant une division à part.
Les Deuteromycota ou Deuteromycètes formaient le groupe des champignons imparfaits, il s’agissait de champignons que l'on ne connaissait que sous forme anamorphe, il est maintenant en général possible de rattacher chaque genre à diverses classes d'ascomycètes.
La classification de Geoffrey Clough Ainsworth (division des Fungi en Eumycota et Myxomycota) est aujourd'hui remplacée par le groupe Eumycota (« champignons vrais » proches génétiquement des animaux) et le groupe Pseudomycota (« faux champignons » apparentés à des algues donc aux plantes)[53].
Selon Catalogue of Life (6 novembre 2020)[54] :
Spinellus fusiger (Zygomycota, parasite)
Les premières études de portions d'ADN et de chromosomes[réf. nécessaire] tendent à proposer une nouvelle classification, dite « classification systématique des champignons » (terme confus car déjà utilisé pour classification systématique classique)[réf. nécessaire], et coïncide de plus en plus avec la classification phylogénétique, donc de moins en moins avec la classification morphologique.
Grâce au métabolisme de la photosynthèse, les végétaux verts peuvent fixer directement le gaz carbonique de l'air : on dit qu'ils sont autotrophes. Ce n'est pas le cas des champignons, qui sont hétérotrophes : ils doivent trouver le carbone nécessaire à leur vie dans leur environnement immédiat, sous la forme de matières organiques. Ils se nourrissent à partir de substances dissoutes par absorbotrophie selon différentes stratégies écologiques, la saprotrophie, la biotrophie mutualiste ou parasitaire (le mycologue et microbiologiste Francis Martin les associe aux trois grandes guildes d'espèces fongiques des bois, les mutualistes ou symbiotes, les décomposeurs ou fossoyeurs, et les parasites, surnommés « Le Bon, la Brute et le Truand »)[57], le commensalisme et la carnivorie.
Le développement des mycètes est caractérisé par divers processus : la sporulation, la germination des spores, la croissance de l'appareil végétatif (thalle composé d'hyphes), et la reproduction par voie asexuée ou sexuée en différenciant un appareil reproducteur, le sporophore.
Bien qu’ils passent souvent inaperçus, les champignons sont présents dans presque tous les compartiments de l'environnement terrestre, y compris au sein d'organismes vivant avec lesquels ils peuvent entretenir des interactions durables dont le parasitisme n'est qu'une des formes. Mais leur activité est le plus souvent aérobie (certains comme de nombreuses levures peuvent facultativement vivre en anaérobie). Ils sont donc plus rares dans les eaux douces ou salées, dans les couches abiotiques de la croûte terrestre et en haute altitude.
Le vocabulaire mycologique concernant l'habitat des champignons est riche ; en voici un petit florilège[60] :
Strobilurus, espèce lignicole sur un vieux cône de Magnolia.
Conocybe pubescens, espèce coprophile sur crottin de cheval.
La coloration des champignons et des spores est due à des pigments fongiques. Ces pigments sont des métabolites secondaires classés habituellement autour des voies métaboliques dont ils proviennent : la majorité sont des quinones qui donnent des pigments orangés, rouges ou bruns, ou des dérivés de l'acide pulvinique donnant des pigments jaune orange (principalement dans les champignons de l'ordre des Bolétales). Les caroténoïdes et les pigments azotés (bétalaïnes, alcaloïdes) sont également présents chez les macromycètes mais sont moins fréquents que chez les plantes à fleurs[61],[62].
Ces pigments constituent un élément important de la stratégie écologique pour lutter contre les stress biotiques et abiotiques : rôle de photoprotection contre les UV, couleur plus ou moins vive avertissant les mycophages de la toxicité d'un champignon (théorie du signal honnête et aposématique) ou au contraire attirant des vecteurs biologiques qui favorisent la dispersion active et spécifique des spores, coloration cryptique ou de camouflage, défense chimique contre les herbivores et contre les pathogènes, protection contre des polluants bioaccumulés[63]...
Les champignons présentent une plasticité thermique. Cette plasticité adaptative est utilisée par les macromycètes ectothermes qui produisent dans les climats plus froids la mélanine. Ce pigment brun qui les rend plus sombres leur permet, en absorbant les rayons solaires, de se réchauffer plus vite. De plus, les champignons ectomycorrhiziens sont en moyenne plus sombres que les champignons saprotrophes. Une interprétation est que les premiers ont un accès facilité au carbone (leurs hôtes leur en fournissent une partie) pour la production de pigments coûteuse en énergie, tandis que les seconds investissent surtout leur énergie dans la production de complexes enzymatiques destinés à décomposer le bois mais. Les saprotrophes présentent cependant un léger mélanisme thermique saisonnier (ils sont ainsi plus sombres lors des saisons froides, et plus clairs lors des saisons chaudes)[64].
Les bétalaïnes sont responsables de la couleur rouge des sporophores d'amanite tue-mouches.
Les couleurs claires du Polypore du bouleau sont en lien avec son mode de vie saprotrophe.
Trompette de la mort, champignon ectomycorrhizien encore plus sombre par temps humide[65].
Les champignons sont des agents météoriques qui altèrent la structure superficielle et la composition chimique des roches[c] et de leurs minéraux. Ils contribuent au développement des sols et aux cycles géochimiques globaux[66].
Les champignons altèrent les roches et les minéraux suivant différents mécanismes :
L'activité fongique a aussi pour effet le dépôt de nouveaux minéraux qui résultent de réactions d'oxydoréduction à la surface des minéraux, ainsi que de l’excrétion de minéraux par les champignons. Ces néo-minéraux (ou minéraux secondaires) sont notamment des carbonates, des phosphates, des oxydes et des oxalates. Les oxydes de manganèse, notamment, sont des composants communs du vernis noir recouvrant les roches altérées.
Les champignons jouent un rôle central dans beaucoup d’écosystèmes, notamment en tant que symbiotes des arbres, mais surtout en tant que décomposeurs bouclant le cycle du carbone et de nombreux éléments. Avec les bactéries, ils sont les décomposeurs qui participent le plus à la dégradation de la matière organique et à la production d'humus dans les écosystèmes terrestres et jouent un rôle primordial dans les cycles biogéochimiques et les chaînes alimentaires, accélérant le recyclage de nombreux éléments comme l'azote, le phosphore et le potassium[69]. Certains champignons sont actifs dans les milieux humides et aquatiques, d'autres champignons mycorhiziens ont un rôle clé dans les environnements arides en assurant principalement la pérennité du couvert végétal[70]. Le mycélium fongique peut atteindre dans le sol des forêts une biomasse de 12 tonnes par hectare, constituant alors un feutrage blanc très dense d'ascomycètes et de zygomycètes[71]. La décomposition de la matière organique végétale par les champignons est une étape essentielle du cycle du carbone. Les champignons sont une source majeure de nourriture pour de nombreux animaux, invertébrés (ex : certaines espèces de fourmis qui les cultivent) mais aussi quelques mammifères dont l'écureuil, le sanglier ou l'ours brun.
Quelques champignons, comme les Zoopagales (voir Zoopagomycotina), sont des prédateurs de Nématodes qu’ils capturent au moyen d’anneau ou de pièges adhésifs.
Les champignons peuvent provoquer des biodétériorations posant problème, comme lors de contamination et d’altérations organoleptiques de produits alimentaires ou lors de dégradation ou altération de l'aspect physique de divers produits tels que le bois, le papier, des textiles, les peintures, les métaux, la pierre ou même le verre. Divers mécanismes intervenant dans la sélection naturelle leur permettent de s'adapter à certains biocides antifongiques quand ces derniers sont utilisés systématiquement.
Les champignons jouent également un rôle important au niveau du mycobiome, autrement dit la composante fongique du microbiome, notamment le microbiote de l'organisme humain. Le mycobiome dans la bouche ou sur la peau des humains contient une centaine de genres de champignons tandis que celui de l'intestin contient des centaines d'espèces de champignons, la plupart commensaux mais certains pouvant devenir pathogènes, tel Candida albicans, principal responsable de la candidose[72].
Contrairement à une idée répandue qui veut que le poids global de tous les organismes vivant dans l'eau, l'air et le sol, soit majoritairement représenté par des êtres « visibles » de la planète, ce sont les êtres « invisibles » qui constituent la majorité. La biomasse végétale — composée des champignons microscopiques dans le sol, des racines[73] et des plantes « visibles[74] » en surface — constitue 50 % de la biomasse terrestre[75] et 75 % de la biomasse terrestre est dans le sol (champignons microscopiques et bactéries constituant l'essentiel de la biodiversité du sol)[76]. La biomasse fongique, constituée essentiellement de microchampignons, représente près de 25 % de la biomasse terrestre, soit l'équivalent de deux mille milliards d'humains[77]. Cette composante microbienne du sol se traduit ainsi par une implication forte dans les fonctions et les services écosystémiques assurés par les matrices environnementales[78].
L'attitude des forestiers à l'égard du champignon est parfois ambiguë, car il est tantôt l'indispensable auxiliaire de la forêt et de son sol (rôle pédologique majeur), tantôt un facteur de dégradation commerciale et technique du bois (coloration, biodégradation, maladies fongiques...) et tantôt un aliment ou une source de revenu parfois importante[79] (truffes notamment).
En outre de très nombreux champignons interagissent fortement avec les radionucléides présent dans le sol ou l'eau du sol, au point d'être probablement le plus important facteur biotique intervenant dans leur mobilité[80], même pour des champignons qui ne fructifient jamais hors du sol, tels les truffes Elaphomyces granulatus qui bioacumulent fortement certains radionucléides (Césium notamment), D'autres champignons terricoles comestibles font de même (dont laccaire améthyste (Laccaria amethystina) et le bolet bai (Xerocomus badius) ou de Cortinarius caperatus (anc. Rozites caperatus), la pholiote ridée, très consommée dans les pays de l'Est (et interdite d'importation en France depuis la catastrophe de Tchernobyl)[81].
Les champignons jouent un rôle considérable dans nos sociétés, pas tellement parce qu'on les mange, car ils constituent rarement un aliment de base, mais parce que les maladies des plantes, dite maladies cryptogamiques, qu'ils occasionnent (surtout les ascomycètes) réduisent fortement l'offre alimentaire : ils sont responsables de 85 % des maladies de plantes et de 30 % des maladies émergentes actuelles[82]. Par ailleurs, les champignons en produisant des mycotoxines altèrent gravement les aliments et ils ont été à l'origine de graves intoxications qui ont marqué l'histoire de l'humanité. Ces toxines sont responsables selon la FAO de la perte en rendement de 25 % des récoltes mondiales[83].
En formant des mycorhizes, ils jouent un rôle essentiel dans la production végétale que ce soit dans le domaine forestier (surtout les basidiomycètes) ou les cultures annuelles (surtout les gloméromycètes). 90 % de toutes les espèces de plantes supérieures sont associées à ces mycorhizes[84].
Leurs métabolites secondaires sont sources de nombreux médicaments ou drogues.
Dans l’élaboration des aliments (pain, vin, bière, fromage...) et dans les industries biotechnologiques, ils jouent un rôle essentiel. Ils interfèrent aussi dans la dégradation ou le recyclage de matériaux. On trouve d'autres usages plus anecdotiques, comme le « briquet préhistorique » dit amadouvier.
De nombreuses espèces comestibles et charnues sont utilisées à des fins alimentaires, notamment en soupes, sautées, en omelette, en friture (tenpura) ou en fricassée. La plupart des champignons n'ont pas d'intérêt culinaire ou sont toxiques[25], mais certaines espèces comestibles sont très recherchées pour leur saveur : le cèpe de Bordeaux, la truffe noire, l'oronge, etc. Le ramassage des champignons, activité encore vivace et populaire, constitue une subsistance des systèmes socio-économiques de cueillette. Celle-ci n'est pas sans risques car diverses espèces sont toxiques, voire mortellement vénéneuses, à l'origine de mycétisme, empoisonnement par méconnaissance des champignons. Des données récentes laissent penser qu'on a pu sous-estimer la toxicité naturelle ou acquise (bioconcentration de métaux lourds, accumulation de toxines avec l'âge) pour nombre de champignons[85] dont certains encore considérés comme comestibles[81]. C'est le cas par exemple de deux champignons très consommés en Chine et de plus en plus dans le monde ; l'oreille de Judas (Auricularia auricula-judae et espèces voisines) cause du syndrome de Szechwan, une atteinte plaquettaire, découverte par des dentistes intrigués par des saignements répétés chez des patients consommateurs réguliers de cuisine chinoise. C'est aussi le cas du shiitaké (Lentinula edodes) qui peut provoquer une « rare et sévère toxidermie » (éruptions cutanées liées à un mécanisme immunologique) autrefois uniquement connue au Japon et maintenant décrite en Europe (Royaume-Uni, France)[86].
Si la culture des champignons est attestée dès l'Antiquité, peu d'espèces en Europe, malgré les différents progrès réalisés au cours du XXe siècle, se révèlent intéressantes pour une culture de type industriel ou semi-industriel. Le champignon de Paris (Agaricus bisporus) est le plus cultivé dans le monde. Il représente plus du tiers des champignons comestibles produits annuellement, suivi par le shiitaké et les pleurotes[87]. Par contre en Extrême-Orient, les espèces cultivées se multiplient au fil des années, avec des champignons tels que le shiitaké, l'éringî (nom japonais), la poule de bois, la collybie à pied de velours ou le champignon noir. La culture des champignons est appelée la myciculture (à ne pas confondre avec la mycoculture, une technique de culture utilisée en laboratoire pour les mycètes d'intérêt médical ou vétérinaire).
Il s’agit de champignons alimentaires sans distinction d’espèce.
Les mycotoxines sont responsables d'intoxications plus ou moins graves. Trois genres de champignons peuvent causer le syndrome phalloïdien qui se traduit par des troubles digestifs et une hépatite aigüe pouvant devenir fulminante : Amanita (9 espèces), Lepiota (24 espèces) et Galerina (9 espèces)[88].
Les toxines du Cortinaire couleur de rocou et du Cortinaire très joli (en) s'attaquent au rein, certains intoxiqués devant subir une transplantation rénale ou des séances de dialyse à vie[89].
Chez l'humain et d'autres mammifères, les spores du Schizophylle commun ont la possibilité de germer dans ou sur différents organes et d'être à l'origine d'infections du système respiratoire (graves œdèmes, notamment chez les personnes immunodéficientes)[90], mais aussi des yeux, de la bouche, et d'onychomycoses[91].
Près de 700 espèces de champignons, tel le shiitake ou le polypore en touffes, sont utilisés à des fins médicinales. La consommation de ces champignons médicinaux ou de leurs extraits a donné naissance à une branche de la phytothérapie, la mycothérapie[93].
Les champignons contiennent souvent des molécules organiques très complexes, plus ou moins toxiques. La pénicilline et de nombreux médicaments sont tirés de champignons. L'amadouvier, puissant hémostatique, est utilisé en médecine chinoise traditionnelle[94]. D'autres peuvent avoir des vertus psychotropes (voir l'article détaillé Champignon hallucinogène), contenant des substances dites psychédéliques.
Les « champignons filamenteux » (basidiomycètes surtout) intéressent les acteurs des biotechnologies de par leurs éventuelles capacités à rapidement biotransformer les lignocelluloses grâce à des enzymes spécialisés, ou à dépolluer certains matériaux[95] (INRA Avignon, en France Divers programmes de recherche visent à comprendre et maîtriser certains mécanismes de biotransformation fongique pour les utiliser industriellement, dont pour produire des carburants biosynthétisés. Là encore, certains craignent un risque en cas de fuite dans l'environnement d'organismes génétiquement modifiés (OGM) susceptibles de s'attaquer à des ligneux ou autres végétaux (vivants et/ou morts).
Technologies vertes Dépollution Paul Stamets et d'autres mycologues préconisent de développer la permaculture de champignons, et considèrent la fungiculture comme une source importante de nourriture et de molécules utiles pour le futur. Elle semble aussi intéressante pour la bioremédiation et la dépollution de certains sols ou matériaux ; en accompagnement de la phytoremédiation ou de l'utilisation de divers micro-organismes ; utilisées seuls ou en association èpuratrice, etc. Certaines espèces captent et stockent remarquablement bien les métaux. La mycoremédiation (parfois traduit par fongoremédiation), via la mycofiltration notamment, permettrait ainsi de détoxiquer des milieux (eau, air, sol) de façon moins coûteuse qu'avec les techniques physico-chimiques classiques et plus rapide que via la phytoremédiation. Elle demande encore cependant une meilleure connaissance et maîtrise de la culture des mycéliums dans un sol ou un substrat pollué ou dans un matériau filtrant un air ou une eau polluée.
Beaucoup d'espèces bioconcentrent fortement les métaux lourds et certaines les radionucléides (Elaphomyces granulatus par exemple), contribuant à remettre en circulation des métaux qui ont été provisoirement piégés dans des organismes animaux ou végétaux, ou naturellement présents dans le sol sur certains sites métallifères.
Les mycètes peuvent atteindre des tailles insoupçonnées. Les fossiles de prototaxites sont de nos jours classés comme des anciens champignons de deux à neuf mètres de hauteur pour un mètre de circonférence.
Ils auraient été les plus grands organismes terrestres du Silurien et du Dévonien, entre -420 et -350 Ma.
De nos jours, c'est également un champignon qui détient le record de plus grand être vivant au monde (bien que la notion d'organisme soit discutable dans ce cas) : un mycélium de l'espèce Armillaria ostoyae couvrant près de km2 (880 hectares) et pesant près de 2 000 tonnes a été identifié en 2000 dans l'Oregon, par des tests d'ADN[96],[97]. Son âge est estimé entre 2 000 et 10 000 ans[98] selon l'évaluation de sa vitesse de croissance. Le record précédent datant de 1992 était « seulement » de 600 hectares.
Comme pour de nombreuses autres espèces, beaucoup d'espèces de champignons sont en régression. Il existe dans un nombre croissant de pays et régions des listes rouges d'espèces fongiques menacées.
À titre d'exemple, la liste rouge des champignons menacés de Suisse (limitée aux champignons supérieurs), mise à jour par l’Office fédéral suisse de l’Environnement en 2007, alerte sur le fait que sur 2 956 espèces et sous-espèces à propos desquelles des données fiables et suffisantes existent, 937 espèces (32 %) ont été classées comme menacées par l’Institut fédéral de recherche sur la Forêt, la Neige et le Paysage (WSL). Une espèce est éteinte, 3 % sont « en danger critique d'extinction », 12 % sont « en danger » et 17 % sont vulnérables. 63 % sont considérées comme non menacées, mais l'état des populations de 2004 des autres espèces (40 % du total des champignons supérieurs connus en Suisse) n'a pu être évalué, faute de données. En toute logique, les espèces les plus menacées sont celles dont les milieux ont le plus rapidement ou le plus fortement régressé (champignons des prés et pâturages maigres, des marais et liés au bois mort). Les espèces sont également jugées plus menacées en altitude où elles sont moins nombreuses. Sur les 937 espèces menacées, 15 % sont des champignons forestiers. C'est probablement moins que dans d'autres pays voisins grâce à la Liste rouge. Cela est certainement dû à une sylviculture plus « proche de la nature » (de type prosilva) qui a su conserver une relative naturalité aux forêts et du gros bois mort.
Deux études françaises[Lesquelles ?] ont montré que les fongicides, étaient dans le Nord de la France présents plusieurs jours par an en quantité très significative dans la pluie et l'air, au point qu'on ne peut plus parler de traces[réf. nécessaire].
De nombreuses espèces de lichens ont également fortement régressé, même si celles qui étaient indicatrices de pollution acide réapparaissent.
Les communautés fongiques se montrent très sensibles à certains facteurs environnementaux, dont au pH[99] et à d'autres facteurs édaphiques, ce qui leur confère une intéressante valeur bioindicatrice[100] ou donne des informations sur ses plantes-hôte en forêt[101].
Dans ou sur les sols agricoles et forestiers notamment, ou sur les bois-morts, le degré de pauvreté ou richesse (en terme d'espèces, mais aussi de diversité génétique) en champignons (dont mycorhiziens ou associés aux algues dans le cas des lichens), est bioindicatrice de la qualité du milieu, et dans une certaine mesure de sa naturalité ou son ancienneté[102].
Très résistants à la plupart des métaux lourds, ils sont de mauvais bioindicateurs de leur présence, mais ce sont souvent d'excellent biointégrateurs qui peuvent informer sur les métaux bioaccumulables dans les sols pollués et le degré de bioconcentration de certains polluants, par exemple les métaux lourds ou les radionucléides[103].
On a identifié à ce jour une vingtaine de champignons mortels dans le monde, une trentaine d'excellents comestibles et une grande masse de champignons immangeables car trop amers, âcres, nauséabonds, coriaces, fibreux ou trop minuscules. Comme il n'existe aucune méthode fiable pour les identifier, il importe d'abord de connaître les champignons dangereux et ensuite sélectionner les seuls champignons comestibles sûrs et savoureux, idéalement lors de sorties sur le terrain avec un connaisseur. La liste de champignons toxiques et comestibles peut être consultée chez un pharmacien (en France), ou sur le site de la Société mycologique de chaque région.
Deux types de toxicité sont à considérer
En cas d'empoisonnement, le médecin peut confondre ces deux types d'intoxications.
La contamination et l'empoisonnement occasionnels d'animaux tels que vaches, chevaux, chèvres moutons par les métaux lourds pourraient en partie être dus à la consommation de champignons, y compris d'espèces à fructification souterraines, qui passent inaperçues, telles que la truffe du cerf ou les truffes recherchées par les sangliers, les écureuils ou quelques micromammifères.
Comme le rappelle Didier Michelot du CNRS, la possibilité d'empoisonnements graves, distincts de ceux produits par les toxines organiques, et dus à la consommation de spécimens appartenant aux genres (Agaricus, Pleurotus, etc.) n'est pas exclue en raison de leur capacité à concentrer des métaux toxiques (dont cadmium, plomb, mercure...) à des doses très supérieures aux seuils toxicologiques.
À titre d'exemple et à partir des analyses faites par D. Michelot (CNRS) en France, on peut retenir qu'un repas typique composé de 200 g (portion moyenne) d'Agaricus arvensis frais, espèce très appréciée des cuisiniers, contenait en France 2 mg de cadmium, soit 100 fois la dose permise par les autorités de santé publique[Qui ?][106].
Des risques similaires sont posés par d'autres champignons, dont certains recherchés par les amateurs :
Les Agaricales accumulent les plus grandes quantités.
La teneur la plus élevée en mercure est détectée chez
Le plomb a été détecté à des taux très élevés chez
Il est par ailleurs probable que les champignons symbiotes jouent un rôle dans l'accumulation de métaux dans le bois.
Le règne des Fungi, aussi appelés Mycota ou Mycètes ou fonge, constitue un taxon regroupant des organismes eucaryotes appelés communément champignons. Ce règne constitue un large groupe diversifié, depuis des organismes microscopiques, invisibles à l'œil nu, microchampignons unicellulaires (levures) ou pluricellulaires (moisissures), jusqu'aux « champignons supérieurs » dotés le plus souvent d'un pied et d'un chapeau, que le promeneur récolte.
Leur succès évolutif est en grande partie dû à leur plasticité génétique associée à des caractéristiques biologiques extrêmement diversifiées, depuis leurs modes de vie (symbiose de type lichens ou mycorhizes, parasitisme biotrophe ou nécrotrophe, saprotrophie) jusqu'à leur développement qui implique divers processus : la sporulation, la germination des spores, la croissance de l'appareil végétatif (mycélium composé d'hyphes), et la reproduction par voie asexuée ou sexuée en différenciant un appareil reproducteur, le sporophore.
L'existence simultanée d’une paroi cellulaire périphérique et de vacuoles turgescentes dans le cytoplasme, les rapproche des végétaux auxquels on les rattachait autrefois, alors que leur corps végétatif non différencié et leur paroi peptido-polyosidique les distingue des plantes. L'absence de chloroplastes, de chlorophylle et d'amidon en fait, comme les animaux, des organismes hétérotrophes au carbone. Sur la base de ces caractères particuliers, l'Américain Robert Harding Whittaker classe en 1959 les champignons dans un règne à part, celui des Mycota ou Mycètes. D'après des substances typiques du règne animal retrouvées chez les champignons lors d'études chimiotaxonomiques (chitine, mélanine, bufoténine, etc.) et l'analyse des séquences ADN, la classification phylogénétique actuelle les rend plus proches des animaux, formant avec eux l'essentiel du super-règne des Opisthochontes.
La mycologie est la science qui les étudie.
Environ 120 000 espèces de Mycètes ont été décrites à ce jour (avec un rythme moyen de 1 300 espèces nouvelles décrites annuellement), mais la majorité sont des microorganismes incultivés et les estimations des mycologues de leur nombre total, basées notamment sur des analyses métagénomiques d'un grand éventail de sols, vont de 0,5 à 10 millions, l'établissement de l'inventaire fongique qui se voudrait exhaustif prenant plusieurs milliers d'années au rythme de description actuelle,,.
Is orgánach eocarótach é an Fungas a bhaineann leis an ríocht Fungi. Is grúpa monaifíléiteach iad na fungais a dtugtar Eumycota (fíor-fhungais nó Eumycetes) orthu, agus iad difriuil leis na slam-mhúscáin (myxomycetes) agus na huisce-mhúscáin (oomycetes). Is deacair fungais a thabhairt faoi deara: tá siad beag agus maireann san ithir, ar ábhar marbh agus ar rudaí beo. Is mór an bhaint atá acu le lobhadh agus le hathchúrsáil cothaitheach. Is féidir cuid acu a ithe, agus is maith an sás chun laibhiniú agus chun coipeadh iad. Baintear feidhm astu freisin chun antaibheathaigh agus eimsímí tionsclaíocha a dhéanamh. Tugtar an mhíceolaíocht ar an disciplín bitheolaíoch a bhaineann le staidéar na bhfungas, agus is minic a luaitear leis an Luibheolaíocht é, cé gur gaire na fungais d'ainmhithe ná do phlandaí.
Tá an iliomad saghsanna ann. Tá cuntas foirmiúil le fáil ar thimpeall 100,000 spéiceas,[1] ach níl láneolas againn fós ar éagsúlacht na bhfungas.[2]
De ghnáth cuirtear atáirgeadh gnéasach agus éignéasach i gcrích trí spórú agus is minic sain-struchtúir nó spórthorthaí ann chuige. Chuaigh de chumas roinnt fungas struchtúr atáirgeach a chruthú, agus nuair a shíolraíonn siad ní bhíonn ann ach atáirgeadh fásúil.
Fásann an chuid is mó de na fungais mar hífí, filiméid atá idir 2–10 micriméadar trasna agus a fhéadann a bheith cúpla ceintiméadair ar fad. Fásann hífí as a mbarr agus tagann na hífí nua amach ina gcraobhacha,[3] agus fásann mícéiliam, gréasán hífí, dá bharr.[4]
Is féidir le hífí a bheith fochrach nó céanaicíteach. Tá hífí fochracha roinnte ina ranna a bhfuil fochraí eatartha agus núicléas nó roinnt núicléas i ngach roinn. Tá póir idir na ranna a ligeann do chíteaplasma, d’organáidí agus do núicléis dul siar agus aniar. Os a choinne sin, is cealla ilnúicléacha iad na hífí céanaicíteacha.[5]
Fungais Oirdheisceart na hAstráile
Is orgánach eocarótach é an Fungas a bhaineann leis an ríocht Fungi. Is grúpa monaifíléiteach iad na fungais a dtugtar Eumycota (fíor-fhungais nó Eumycetes) orthu, agus iad difriuil leis na slam-mhúscáin (myxomycetes) agus na huisce-mhúscáin (oomycetes). Is deacair fungais a thabhairt faoi deara: tá siad beag agus maireann san ithir, ar ábhar marbh agus ar rudaí beo. Is mór an bhaint atá acu le lobhadh agus le hathchúrsáil cothaitheach. Is féidir cuid acu a ithe, agus is maith an sás chun laibhiniú agus chun coipeadh iad. Baintear feidhm astu freisin chun antaibheathaigh agus eimsímí tionsclaíocha a dhéanamh. Tugtar an mhíceolaíocht ar an disciplín bitheolaíoch a bhaineann le staidéar na bhfungas, agus is minic a luaitear leis an Luibheolaíocht é, cé gur gaire na fungais d'ainmhithe ná do phlandaí.
Tá an iliomad saghsanna ann. Tá cuntas foirmiúil le fáil ar thimpeall 100,000 spéiceas, ach níl láneolas againn fós ar éagsúlacht na bhfungas.
Os fungos[1] son un vasto grupo de organismos heterotróficos clasificados como un reino pertencente ao Dominio Eukaryota. Están incluídos neste grupo organismos de dimensións considerables, como os cogomelos, mais tamén moitos microorganismos, como mofos e lévedos. A pesar de seren tamén sapótrofos, como as plantas, animais e bacterias, os fungos son clasificados nun reino, Fungi, separado destes.
Unha gran diferenza é o feito de que as células dos fungos teñen paredes celulares que conteñen quitina e glucanos, ao contrario das células vexetais, que conteñen celulosa. Estas e outras diferenzas mostran que os fungos forman un só grupo de organismos relacionados entre si, denominado Eumycota (fungos verdadeiros ou Eumycetes), e que comparten un antepasado común (un grupo monofilético). Este grupo de fungos é distinto dos estruturalmente similares Myxomycetes (agora clasificados em Myxogastria) e Oomicetos. A disciplina da bioloxía dedicada ao estudo dos fungos é a micoloxía, moitas veces vista como unha rama da botánica, mesmo a pesar de que os estudos xenéticos teñen mostrado que os fungos están máis próximos aos animais que ás plantas.
Abundantes en todo o mundo, a maioria dos fungos son pouco rechamantes debido ao pequeno tamaño das súas estruturas, e polos seus modos de vida crípticos no solo; na materia morta; simbióticos como na gran maioría das plantas vasculares que teñen fungos a nivel da raíz (microrrizas) que axudan ás raíces na absorción de auga e nutrientes; parasitos de plantas, causando doenzas como o apodrecemento de troncos e aumentando o risco de caída das árbores; parasitos de animais, incluíndo humanos, outros mamíferos, paxaros e insectos, con resultados desde unha suave infección até a morte; e parasitos doutros fungos. Poden facerse notar cando frutifican, sexa como cogomelos ou como mofos. Os fungos desempeñan un papel esencial na decomposición da materia orgánica e teñen papeis fundamentais nos trocos e ciclos de nutrientes. Son utilizados desde hai moito tempo como unha fonte directa de alimentación, como no caso dos cogomelos (Shiitake, Champiñón común, Champiñón, Maitake...) e trufas, como axentes fermentativos no pan, e na fermentación de varios produtos alimentarios, como o viño, a cervexa, e o mollo de soia. Desde a década de 1940, os fungos úsanse na produción de antibióticos e, máis recentemente, varias enzimas producidas por fungos úsanse industrialmente en deterxentes. Son usados tamén como axentes biolóxicos no control das malas herbas e pragas agrícolas. Moitas especies producen compostos bioactivos chamados micotoxinas, como alcaloides e policétidos, que son tóxicos para animais e humanos. As estruturas frutíferas de algunhas especies conteñen compostos psicótropos, polo que son consumidas de xeito recreativo ou en cerimonias espirituais tradicionais. Os fungos poden descompoñer materiais artificiais e construcións, e tornarse patoxénos para animais e humanos. Algúns fungos son extremadamente velenosos. As perdas nas colleitas debidas a doenzas causadas por fungos, ou a deterioración de alimentos poden ter un impacto significativo no fornecemento de alimentos e nas economías locais.
O reino dos fungos abrangue unha enorme diversidade e taxons, con ecoloxías, estratexias de ciclos de vida e morfoloxías variadas, que van desde os quitrídios acuáticos unicelulares aos grandes cogomelos. Con todo, pouco se sabe da verdadeira biodiversidade do reino Fungi, que se estima inclúe 1,5 millóns de especies, con apenas cerca de 5% destas formalmente clasificadas. Desde os traballos taxonómicos pioneiros dos séculos XVII e XVIII efectuados por Carl von Linné, Christiaan Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, os fungos son clasificados segundo a súa morfoloxía (i.e. características como a cor do espora ou características microscópicas) ou segundo a súa fisioloxía. Os avances na xenética molecular abriron o camiño para a inclusión da análise do ADN na taxonomía, e permitiron comparar características bioquímicas, como o ARN ribosómico e o ADN. Estudos filoxenéticos publicados nas últimas décadas axudaron a modificar a clasificación do reino Fungi, baseándose principalmente nas características das súas estruturas sexuais reprodutoras. A filoxenia actual clasifica o reino Fungi nun subreino, sete filos (Microsporidia, Chytridiomycota, Blastocladiomycota, Neocallimastigomycota, Glomeromycota, Ascomycota, e Basidiomycota[2]) e dez subfilos.
A palabra galega fungo deriva do termo latino fungus (cogomelo),[3] usado nos escritos de Horacio e Plinio o Vello.[4] Pola súa parte, fungus deriva do grego sphongos/σφογγος ("esponxa"), que se refire ás estruturas e morfoloxía macroscópicas dos cogomelos e mofos. O termo micoloxía, derivado do grego mykes/μύκης (cogomelo) e logos/λόγος (tratado, estudo), denota o estudo científico dos fungos. A forma adxectiva latina de "micoloxía" (mycologicæ) apareceu xa en 1796 nun libro de Christiaan Hendrik Persoon.[5] En 1836, o naturalista inglês Miles Joseph Berkeley na obra The English Flora of Sir James Edward Smith, refírese á micoloxía como o estudo dos fungos.[6]
Os fungos posúen un corpo vexetativo chamado talo que está composto de finos filamentos unicelulares chamados hifas. Estas hifas xeralmente forman unha rede microscópica xunto ao substrato (fonte de alimento), chamada micelio, por onde o alimento é absorbido. Usualmente, a parte máis conspicua dun fungo son os corpos frutificantes ou esporanxios (estruturas reprodutivas que producen as esporas).
A división das hifas en células é incompleta, nese caso chámase septadas e as barreiras divisorias son chamadas septos, ou ausentes, nese caso chámanse aseptadas ou cenocíticas. Os fungos xeralmente posúen paredes celulares de quitina e outros materiais. As hifas poden ser modificadas para producir estruturas celulares altamente especializadas. Por exemplo, fungos que parasitan plantas posúen haustorios que perforan as células da planta e dixeren as substancias no seu interior.
A maioría dos quitrídeos, que son xeralmente considerados o grupo de fungos máis primitivos, non forma hifas, se non que medran directamente de esporas en esporanxios multinucleados. Algúns poucos fungos reverteran de miceliais para organización unicelular. É o caso dos lévedos, que pertencen aos ascomicetos, e dos Microsporidia, un pequeno grupo de parasitos cuxas relacións con outros fungos son incertas.
Os micelios dos fungos son tipicamente haploides. Cando os micelios de diferentes sexos se atopan producen dúas células esféricas multinucleadas que forman unha ponte. Como resultado o núcleo móvese dun micélio cara o outro, formando un heterocario. Isto é chamado plasmogamia. A fusión actual para formar núcleos diploides é chamada cariogamia, e non debe acontecer até que os esporanxios estean formados.
No grupo Zygomycota, o heterocario produce múltiples corpos frutificantes, na forma de minúsculos caules con esporanxios no fin. A maioría dos ascomicetos produce corpos frutificantes chamados ascocarpos, compostos enteiramente de hifas. Estes teñen xeralmente forma de copa, mais algúns posúen estruturas semellantes a esponxas. Dentro das "copas", cada hifa remata nun ascus, que produce catro ou oito esporas.
No grupo Basidiomycota, o heterocario produce un novo micelio que pode vivir por anos sen formar un corpo frutificante. Os cogomelos son un exemplo. Xeralmente posúen unha haste, composta basicamente por hifas, e un "chapéu" (que é o micélio) , por debaixo deles hai estruturas foliáceas chamadas lamelas. Na superficie de cada lamela hai numerosas células hifas chamadas basidios, con 4 basideosporas na extremidade externa. Este corpo frutificante multicelular complexo chámase basidiocarpo, frecuentemente é aberto mais por veces pode ser pechado.
Nalgúns fungos non existe diferenciación sexual no aspecto morfolóxico, con todo presentan diferenzas sexuais fisiolóxicas dicíndose existiren liñaxes positivas e negativas. Estes fungos son designados heterotálicos. (heteros = non semellantes). Neles a reprodución sexual só pode ocorrer entre talos con liñaxes positivas e negativas.
A reprodución sexual é isogámica: envolve a conxugación de dous gametos semellantes. Durante a conxugación as dúas hifas líganse (heterotalismo). As hifas conxugadas producen un progametanxio en forma de taco que libera a súa extremidade (chamada gametanxio). Os gametanxios fúndense, a parede mediana disólvese e os núcleos fúndense en pares, formando un cigoto. Este desenvolve unha parede grosa e resistente formando a cigospora. Cada zigospora, ao xerminar, produce un promicelio que desenvolve un esporanxio na súa extremidade. Cando o esporanxio rompe, as esporas libéranse e xerminan producindo novos micélios.
A maioría dos ascomicetos reprodúcense asexualmente, por exemplo a través da produción de esporas chamadas conidios, que fórmanse a partir de tipos especializados de hifas chamadas conidiosporas. Nalgúns fungos perdeuse a reprodución sexual ou é descoñecida. Estes foron orixinalmente agrupados na división Deuteromycota, ou os Fungos imperfectos, unha vez que o criterio primario de clasificación dos fungos é a reprodución sexual agora clasificados como o seu grupo ancestral.
Excepto entre os chytrids, onde as esporas son propelidas por un flaxelo posterior, todas as esporas fúnguicas son inmóbiles. Desenvólvense en novos micélios, que invaden un substrato e repiten o ciclo de vida. Estes poden tornarse moi grandes, frecuentemente atinxindo metros de tamaño; os aneis de fada son un exemplo.
Sistema de recombinación xenética sen ocorrencia de meiose, peculiar en fungos.
A reprodución parasexual consiste na fusión de hifas e formación dun heterocarion que contén núcleos haploides. A pesar de ser raro, o ciclo parasexual é importante na evolución dalgúns fungos.
O ciclo parasexual consiste na unión ocasional de diferentes hifas monocarióticas (de individuos diferentes) orixinando unha hifa heterocariótica na que ocorre fusión nuclear. Posteriormente hai a formación de aneuploides por erros mitóticos e despois o retorno ao estado haploide por perda cromosómica. Deste xeito fórmanse hifas homocarióticas recombinantes. Non obstante, crese que este proceso non é moi común en condicións naturais debido á existencia da incompatibilidade somática que impide que hifas de micélios diferentes se anastomosen ao acaso, proceso que é evolutivamente interpretado como un mecanismo de seguridade e preservación do xenoma orixinal.
Os fungos son heterotróficos, obteñen a súa enerxía pola ruptura de moléculas orgánicas, e non poden sintetizar moléculas orgánicas a partir de moléculas inorgánicas como as plantas fan. Aliméntanse pola secreción de exoenzimas no substrato ao redor. Estes fragmentos moleculares ou máis precisamente exoenzimas funcionan coma os encimas dixestivos dos animais, rompendo moléculas orgánicas grandes, porén traballan fóra do organismo. Os fragmentos moléculares (exoenzimas) son absorbidos polas células fúnguicas.
Os fungos ocupan dous nichos ecolóxicos, ou descompoñen, ou son saprófitas, ou son parasitos. A única diferenza entre descompositores e fungos parasitos é que este último desenvólvese en organismos vivos, mentres o outro, desenvólvese en organismos mortos. Moitos fungos descompositores viven como micorrizas, en relacións simbióticas con plantas. Algúns dos fungos descompositores tamén son considerados "parasitos facultativos", medrando en organismos enfraquecidos ou agonizantes. Entre os fungos predadores existen especies que son insectívoras ou helmintívoras (comedoras de vermes,especialmente nematódeos). As especies insectívoras producen substancias pegañentas que prenden insectos, mentres os fungos helmintívoros producen substancias que drogan e inmobilizan os nematódeos, sendo entón consumidos.
Algúns fungos, usualmente ascomicetos, viven como liques. Un lique é unha relación simbiótica moi estreita entre un fungo e un organismo fotosintético, usualmente unha cianobacteria ou unha alga verde. Un lique compórtase de xeito tan semellante a un organismo único que son clasificados en xéneros e especies.
Na pel causan inflamacións chamadas xenericamente de Ptiriase (Ptiriase vesicolor), e as micoses dos pés, e dobras en xeral. Causan tamén inflamacións nas uñas, tanto na base (candidiase) como na punta (escurece e descasca). Na boca son os grumos brancos principalmente en nenos, na vaxina tamén. Nos órganos internos poden medrar practicamente en calquera lugar, desde os intestinos até ás meninxes, aínda que isto acontece basicamente cos inmunodeprimidos como na SIDA e no cancro.
Hai fungos tóxicos e velenosos, como por exemplo a especie Amanita muscaria. Dependendo da cantidade que os cogomelos desa especie son inxeridos son capaces de causar alteracións no sistema nervioso. De acordo coa especie e cantidade inxeridos do fungo hai posibilidades de causar até a morte. Hai tamén cogomelos alucinóxenos que causan alucinacións e delirios.
Ese reino, de máis dun millón e medio de especies, algunhas delas microscópicas, é aínda case descoñecido para a ciencia. Mais xa sabemos que entre eles hai moitos que xa se tornaran imprescindibles para a saúde humana.
Á primeira vista, os fungos son pouco interesantes, mais eles contribúen de forma decisiva para a preservación da diversidade biolóxica do noso planeta e están presentes, de mil xeitos, na nosa vida cotián. O pan que comemos precisa dun fungo para fermentar. Esa levedura é o Saccharomyces cerevisae, fungo unicelular, base para moitas industrias.
A cervexa e todas as bebidas alcohólicas feitas a partir da fermentación tamén son produtos fúnguicos. O mesmo fungo que produce gas carbónico na masa de pan, a Saccharomyces cerevisae, axuda a transformar azucre en alcohol. Cando tomamos unha cervexa ou bebidas que sufriran pasteurización, as células vivas de fungo están contidas no líquido. Os refrixerantes tamén son produtos fúnguicos, porque a maioría teñen ácido cítrico, que tamén é producido por un fungo, o Aspergillus lividus, empregado industrialmente. (O nome do ácido suxire que se produce a partir de froitas cítricas, e de feito así era no pasado. Hoxe todo o ácido cítrico consumido é producido a partir do Aspergillus lividus.)
Con relación aos tipos de alimentos que utilizan, os fungos son clasificados en saprobióticos, parasitos e simbióticos. Os saprobióticos ou saprofíticos aliméntanse de material morto. É o caso dos mofos e de varios fungos comestibles, como o shitake, dos xaponeses. Asociados a bacterias, actúan no ambiente como reguladores naturais da poboación doutros organismos. De aí que o seu papel para o mantemento da biosfera ten importancia igual que o das plantas. Sen os fungos, a vida tal cal é hoxe na Terra non sería posíbel, pois eles son axentes da descomposición, permitindo a reciclaxe de nutrientes.A importancia antropolóxica dos fungos non se limita ao seu uso como alucinóxenos. Son apreciados na culinaria tamén desde épocas moi antigas. No Imperio Romano, a especie de cogomelo Amanita cesariae, foi así bautizada por ser reservada aos césares. Outros cogomelos comestibles eran de uso exclusivo dos nobres.
Un dos usos máis importantes dos fungos é, sen dúbida, a produción de medicamentos. A primeira e de máis famosa de todas as substancias medicamentosas extraída dos fungos foi a penicilina, descubrimento en 1929 por Alexander Fleming. A penicilina foi o primeiro antibiótico a ser producido industrialmente. Moito do que se aprendeu na transformación das observacións de Fleming nunha operación de larga escala, economicamente viable, pavimentou o camiño para a produción doutros axentes quimioterápicos, a medida que foron descubertos.
Os mofos acuáticos amosan unha organización hifal e xa foron considerados fungos. Non obstante eles, e os hypochytrids estreitamente relacionados, non son actualmente correlacionados con certos fungos pertencendo en vez diso ao grupo chamado stramenopile, xunto coas algas douradas, diatomáceas, algas castañas e outros similares. Os chytrids foron tamén formalmente excluídos dos fungos debido á presenza de flaxelos nas esporas, tamén teñen relacións estreitas cos outros sendo xeralmente tratados xunto con eles.
Os Slime molds tamén foron colocados aquí, por que producen corpos frutificantes.
Xeralmente crese que os fungos evolucionaron do mesmo grupo dos flaxelados que deran orixe aos animais e tamén dos coanoflaxelados.
As sementes de moitas orquídeas requiren un fungo para xerminar.
Os fungos do xénero Penicillium producen penicilina, o primeiro antibiótico coñecido pola ciencia moderna. Desde entón, moitas bacterias tornáronse resistentes á penicilina, mais aínda é empregada contra Streptococcus e outros organismos potencialmente perigosos.
De acordo coa súa clasificación taxonómica (e utilidade) ao ser humano, os fungos poden ser divididos en tres grupos:
Outros fungos inclúen:
O corpo frutoso é moi apreciado na culinaria, e é utilizado na apuración de queixos.
Algúns fungos son usados como alucinóxenos.
Existe unha especie de cogomelo que forma estruturas curiosas. O micélio que forma este cogomelo é chamado Marasmius oreades e espállase sobre o chan producindo un círculo de cogomelos na superficie. Ese círculo pode alcanzar até 30 metros de diámetro e é coñecido no folclore europeo como círculo das fadas[7]. O micélio expándese en todas as direccións; na rexión central ocorre a morte das hifas mais nos bordos prodúcese o corpo de frutificación (cogomelo). Como consecuencia, os cogomelos aparecen en círculos e, a medida en que o micelio medra o círculo vai sendo cada vez maior. Na maioría das veces a parte interior do círculo semella seca, cunha cor máis clara. Isto ocorre pola ausencia de nutrientes na área, xa que os cogomelos xa agotaran a maioría dos nutrientes.
O maior ser vivo do planeta coñecido é o fungo Armillaria ostoyae coñecido popularmente como "cogomelo do mel". Posúe un tamaño aproximado de 8,8 millóns de metros cadrados (área equivalente a 1220 campos de fútbol). Non para de espallarse polos espazos subterráneos dun bosque en Oregón, nos Estados Unidos. Na súa superficie, existe unha infinidade de cogomelos que forman Círculos das Fadas. Estímase que xurdiu hai máis de 2,4 mil anos como unha partícula minúscula e que lentamente se foi abrindo camiño entre as raíces das árbores até matar todas.
Os fungos son un vasto grupo de organismos heterotróficos clasificados como un reino pertencente ao Dominio Eukaryota. Están incluídos neste grupo organismos de dimensións considerables, como os cogomelos, mais tamén moitos microorganismos, como mofos e lévedos. A pesar de seren tamén sapótrofos, como as plantas, animais e bacterias, os fungos son clasificados nun reino, Fungi, separado destes.
Unha gran diferenza é o feito de que as células dos fungos teñen paredes celulares que conteñen quitina e glucanos, ao contrario das células vexetais, que conteñen celulosa. Estas e outras diferenzas mostran que os fungos forman un só grupo de organismos relacionados entre si, denominado Eumycota (fungos verdadeiros ou Eumycetes), e que comparten un antepasado común (un grupo monofilético). Este grupo de fungos é distinto dos estruturalmente similares Myxomycetes (agora clasificados em Myxogastria) e Oomicetos. A disciplina da bioloxía dedicada ao estudo dos fungos é a micoloxía, moitas veces vista como unha rama da botánica, mesmo a pesar de que os estudos xenéticos teñen mostrado que os fungos están máis próximos aos animais que ás plantas.
Abundantes en todo o mundo, a maioria dos fungos son pouco rechamantes debido ao pequeno tamaño das súas estruturas, e polos seus modos de vida crípticos no solo; na materia morta; simbióticos como na gran maioría das plantas vasculares que teñen fungos a nivel da raíz (microrrizas) que axudan ás raíces na absorción de auga e nutrientes; parasitos de plantas, causando doenzas como o apodrecemento de troncos e aumentando o risco de caída das árbores; parasitos de animais, incluíndo humanos, outros mamíferos, paxaros e insectos, con resultados desde unha suave infección até a morte; e parasitos doutros fungos. Poden facerse notar cando frutifican, sexa como cogomelos ou como mofos. Os fungos desempeñan un papel esencial na decomposición da materia orgánica e teñen papeis fundamentais nos trocos e ciclos de nutrientes. Son utilizados desde hai moito tempo como unha fonte directa de alimentación, como no caso dos cogomelos (Shiitake, Champiñón común, Champiñón, Maitake...) e trufas, como axentes fermentativos no pan, e na fermentación de varios produtos alimentarios, como o viño, a cervexa, e o mollo de soia. Desde a década de 1940, os fungos úsanse na produción de antibióticos e, máis recentemente, varias enzimas producidas por fungos úsanse industrialmente en deterxentes. Son usados tamén como axentes biolóxicos no control das malas herbas e pragas agrícolas. Moitas especies producen compostos bioactivos chamados micotoxinas, como alcaloides e policétidos, que son tóxicos para animais e humanos. As estruturas frutíferas de algunhas especies conteñen compostos psicótropos, polo que son consumidas de xeito recreativo ou en cerimonias espirituais tradicionais. Os fungos poden descompoñer materiais artificiais e construcións, e tornarse patoxénos para animais e humanos. Algúns fungos son extremadamente velenosos. As perdas nas colleitas debidas a doenzas causadas por fungos, ou a deterioración de alimentos poden ter un impacto significativo no fornecemento de alimentos e nas economías locais.
O reino dos fungos abrangue unha enorme diversidade e taxons, con ecoloxías, estratexias de ciclos de vida e morfoloxías variadas, que van desde os quitrídios acuáticos unicelulares aos grandes cogomelos. Con todo, pouco se sabe da verdadeira biodiversidade do reino Fungi, que se estima inclúe 1,5 millóns de especies, con apenas cerca de 5% destas formalmente clasificadas. Desde os traballos taxonómicos pioneiros dos séculos XVII e XVIII efectuados por Carl von Linné, Christiaan Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, os fungos son clasificados segundo a súa morfoloxía (i.e. características como a cor do espora ou características microscópicas) ou segundo a súa fisioloxía. Os avances na xenética molecular abriron o camiño para a inclusión da análise do ADN na taxonomía, e permitiron comparar características bioquímicas, como o ARN ribosómico e o ADN. Estudos filoxenéticos publicados nas últimas décadas axudaron a modificar a clasificación do reino Fungi, baseándose principalmente nas características das súas estruturas sexuais reprodutoras. A filoxenia actual clasifica o reino Fungi nun subreino, sete filos (Microsporidia, Chytridiomycota, Blastocladiomycota, Neocallimastigomycota, Glomeromycota, Ascomycota, e Basidiomycota) e dez subfilos.
Gljive (Fungi) su jedno od carstava u domeni eukariota. Pretpostavlja se da sadržavaju oko milijun i pol vrsta, od kojih je znanstveno opisano tek oko 70 000.
Gljive su organizmi bez klorofila. Njihovo tijelo može biti građeno od jedne ili više stanica. Budući da nemaju kloroplaste, gljive ubrajamo u heterotrofne organizme. Gljive su i saprofiti (hrane se organskim tvarima uginulih bića).
Razmnožavaju se: nespolno (sporama i pupanjem) i spolno.
Gljive se prema načinu stvaranja spora svrstavaju na: plijesan, mješinarke i stapčarke.
Mnoge gljive se koriste kao jestive, ljekovite, psihoaktivne, halucinogene (Amanita muscaria, psilocibe, konocibe..) a mnoge su i otrovne (Boletus satanas, Amanita phalloides...). U raznim plemenima i kulturama se gljive smatraju svetima i neke od njih se upotrebljavaju u ritualima u kojima sudionici upadaju u stanje "proširene svijesti".
Znanost koja proučava gljive je mikologija.
Gljive predstavljaju poseban oblik života na Zemlji koji je razvio tri osnovne strategije preživljavanja u prirodi. Osnovna im je podjela na:
Gljive mogu biti simbionti koje žive u zajednici sa mnogim biljnim vrstama i imaju međusobnu korist. Gljive zadržavaju vodu u miceliju, a tu vodu koriste biljke koje pomoću korijenja izvlače mineralne tvari neophodne za rast gljiva; saprofiti (razlagači) bez čijeg djelovanja u prirodi ne bi moglo doći do razlaganja organskih tvari biljnog podrijetla. Kaže se da, da nema gljiva, šume bi se ugušile u vlastitom otpadu; i paraziti - Dermatofiti - koje napadaju žive biljke, životinje, ljude i druge gljive. Kroz mrežu tankih hifa, gljive upijaju hranu iz žive ili nežive organske tvari.
Gljive se razmnožavaju na različite nespolne i spolne načine. Najjednostavniji oblik razmnožavanja je vegetativno razmnožavanje putem odjeljivanja micelija. Pri nespolnom razmnožavanju, sporama je značajna velika različitost, pa se tako najprimitivniji tipovi, koji žive u vodi, razmnožavaju pomoću zoospora sa cilijama koje nastaju u zoosporangijama. Primitivni tipovi gljiva koji žive na kopnu razmnožavaju se različitim sporama obavijenim membranom. Te spore mogu nastati unutar sporangija (endospore) ili izvan sporangija (konidije).
Način spolnog razmnožavanja gljiva je također različit. Kod arhimiceta spolni rasplod nastaje kopulacijom muških i ženskih spolnih stanica, koje nastaju u posebnim spolnim organima gljive. Kod fikomiceta spolne stanice se sastoje samo od jezgre, tako da se oplodnja obavlja uz pomoć oplodnih cjevčica. Kod mješinarki i stapičarki došlo je do potpune redukcije spolnih organa.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se članak na temu: GljiveU Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: Gljive
Wikivrste imaju podatke o: Gljivama Gljive (Fungi) su jedno od carstava u domeni eukariota. Pretpostavlja se da sadržavaju oko milijun i pol vrsta, od kojih je znanstveno opisano tek oko 70 000.
Gljive su organizmi bez klorofila. Njihovo tijelo može biti građeno od jedne ili više stanica. Budući da nemaju kloroplaste, gljive ubrajamo u heterotrofne organizme. Gljive su i saprofiti (hrane se organskim tvarima uginulih bića).
Razmnožavaju se: nespolno (sporama i pupanjem) i spolno.
Gljive se prema načinu stvaranja spora svrstavaju na: plijesan, mješinarke i stapčarke.
Mnoge gljive se koriste kao jestive, ljekovite, psihoaktivne, halucinogene (Amanita muscaria, psilocibe, konocibe..) a mnoge su i otrovne (Boletus satanas, Amanita phalloides...). U raznim plemenima i kulturama se gljive smatraju svetima i neke od njih se upotrebljavaju u ritualima u kojima sudionici upadaju u stanje "proširene svijesti".
Znanost koja proučava gljive je mikologija.
Hriby su swět z domeny Eukaryotow. Nimaja chlorofyl, su žiwe heterotrofnje (z druheje organiskeje maćizny), a rozmnožuja so přez spory. Maja – podobnje kaž zwěrjata – chitinowu bańkowu sćěnu, glikogen jako energiski skład.
Hriby su jara heterogena skupina. Formuja po swojich přiznamjenjach samostatny swět nimo rostlinow a zwěrjatow, ke kotrymž tež jednobańkowcy kaž pječenske droždźe, ale tež wjacebańkowcy kaž plěsniwcy a jědźomne hriby słušeja. Wučba wot hribow rěka mykologija, wotwodźeny wot grjekskeho słowa Μύκης [mýkēs].
Hriby su žiwe přez wottwar žiwych a nježiwych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo jako parazity.
Hriby maja 80 000 - 100 000 družinow.
Hriby su swět z domeny Eukaryotow. Nimaja chlorofyl, su žiwe heterotrofnje (z druheje organiskeje maćizny), a rozmnožuja so přez spory. Maja – podobnje kaž zwěrjata – chitinowu bańkowu sćěnu, glikogen jako energiski skład.
Hriby su jara heterogena skupina. Formuja po swojich přiznamjenjach samostatny swět nimo rostlinow a zwěrjatow, ke kotrymž tež jednobańkowcy kaž pječenske droždźe, ale tež wjacebańkowcy kaž plěsniwcy a jědźomne hriby słušeja. Wučba wot hribow rěka mykologija, wotwodźeny wot grjekskeho słowa Μύκης [mýkēs].
Hriby su žiwe přez wottwar žiwych a nježiwych rostlinow, w symbiozu z rostlinami (mykorica) abo jako parazity.
Hriby maja 80 000 - 100 000 družinow.
Fungi adalah nama regnum dari sekelompok besar makhluk hidup eukariotik heterotrof yang mencerna makanannya di luar tubuh lalu menyerap molekul nutrisi ke dalam sel-selnya. Kalangan ilmuwan kerap menggunakan istilah cendawan sebagai sinonim bagi Fungi.
Awam menyebut sebagian besar anggota Fungi sebagai jamur, kapang, khamir, atau ragi, meskipun seringkali yang dimaksud adalah penampilan luar yang tampak, bukan spesiesnya sendiri. Kesulitan dalam mengenal fungi sedikit banyak disebabkan adanya pergiliran keturunan yang memiliki penampilan yang sama sekali berbeda (ingat metamorfosis pada serangga atau katak). Fungi memperbanyak diri secara seksual dan aseksual. Perbanyakan seksual dengan cara:dua hifa dari jamur berbeda melebur lalu membentuk zigot lalu zigot tumbuh menjadi tubuh buah, sedangkan perbanyakan aseksual dengan cara membentuk spora, bertunas atau fragmentasi hifa. Jamur memiliki kotak spora yang disebut sporangium. Di dalam sporangium terdapat spora. Contoh jamur yang membentuk spora adalah Rhizopus. Contoh jamur yang membentuk tunas adalah Saccharomyces. Hifa jamur dapat terpurus dan setiap fragmen dapat tumbuh menjadi tubuh buah.
Ilmu yang mempelajari fungi disebut mikologi (dari akar kata Yunani μυκες, "lendir", dan λογοσ, "pengetahuan", "lambang").
Kata bahasa Inggris fungus secara langsung diadopsi dari bahasa Latin fungus (jamur), digunakan dalam tulisan-tulisan Horatius dan Plinius.[3] Kata ini berasal dari kata Yunani sphongos (σφόγγος "spons"), yang mengacu pada struktur makroskopis dan morfologi jamur dan kapang;[4] akar kata ini juga digunakan dalam bahasa lain, seperti bahasa Jerman Schwamm ("spons") dan Schimmel ("kapang").[5] Penggunaan kata mikologi, yang berasal dari bahasa Yunani mykes (μύκης "jamur") dan logos (λόγος "ilmu"),[6] untuk menunjukkan studi ilmiah tentang jamur diperkirakan berasal dari tahun 1836 dengan publikasi naturalis Inggris Miles Joseph Berkeley The English Flora dari Sir James Edward Smith, Vol. 5.[4] Kelompok dari semua fungi yang ada di daerah tertentu dikenal sebagai mikobiota (kata benda jamak, tidak ada bentuk tunggal), misalnya, "mikobiota dari Irlandia".[7]
Sebelum dikenalkannya metode molekuler untuk analisis filogenetik, dulu fungi dimasukkan ke dalam kerajaan tumbuhan/Plantae karena fungi memiliki beberapa kemiripan dengan tumbuhan yaitu tidak dapat berpindah tempat, juga struktur morfologi dan tempat hidupnya juga mirip. Seperti tanaman, kebanyakan fungi juga tumbuh di tanah dan, pada jamur, membentuk tubuh buah, yang kadang-kadang menyerupai tumbuhan seperti lumut. Fungi sekarang dianggap sebagai kerajaan tersendiri, berbeda dari baik tumbuhan maupun hewan, yang tampaknya telah berpisah sekitar satu miliar tahun lalu (sekitar awal dari Era Neoproterozoikum).[8][9] Beberapa ciri-ciri morfologi, biokimia dan genetik dimiliki bersama dengan organisme lain, sementara yang lain unik pada fungi, memisahkan fungi dari kerajaan lain dengan jelas:
Ciri-ciri yang dimiliki bersama:
Ciri-ciri unik:
Kebanyakan fungi tidak memiliki sistem yang efisien untuk transportasi air dan nutrisi jarak jauh, seperti xilem dan floem di banyak tumbuhan. Untuk mengatasi keterbatasan ini, beberapa fungi, seperti Armillaria, membentuk rizomorf,[25] yang menyerupai dan melakukan fungsi yang mirip dengan akar tumbuhan. Sebagai eukariota, fungi memiliki jalur biosintesis untuk memproduksi terpena yang menggunakan asam mevalonat dan pirofosfat sebagai blok pembangun kimia.[26] Tumbuhan dan beberapa organisme lain memiliki jalur biosintesis terpena tambahan di dalam kloroplasnya, struktur yang tidak dimiliki fungi dan hewan.[27] Fungi menghasilkan beberapa metabolit sekunder yang strukturnya mirip atau identik dengan yang dibuat oleh tumbuhan.[26] Banyak enzim tumbuhan dan fungi yang membuat metabolit sekunder yang berbeda satu sama lain dalam urutan dan karakteristik lainnya, yang menunjukkan asal-usul yang terpisah dan evolusi konvergen dari enzim-enzim ini pada fungi dan tumbuhan.[26][28]
Fungi memiliki distribusi di seluruh dunia, dan tumbuh di berbagai habitat, termasuk lingkungan yang ekstrim seperti gurun atau daerah dengan konsentrasi garam yang tinggi[29] atau radiasi pengion,[30] serta sedimen laut dalam.[31] Beberapa dapat bertahan hidup dari radiasi UV dan kosmik yang intens yang dijumpai selama perjalanan angkasa.[32] Sebagian besar tumbuh di lingkungan terestrial, meskipun beberapa spesies hidup sebagian atau sepenuhnya di habitat akuatik, seperti fungi Chytridiomycota Batrachochytrium dendrobatidis, parasit yang telah bertanggung jawab atas penurunan populasi amfibi di seluruh dunia. Organisme ini menghabiskan sebagian dari siklus hidupnya sebagai zoospora motil, memungkinkannya untuk bergerak sendiri melalui air dan memasuki inang amfibi.[33] Contoh lain dari fungi akuatik adalah fungi yang tinggal di daerah hidrotermal laut.[34]
Sekitar 120.000 spesies fungi telah dideskripsikan oleh taksonom,[35] tetapi keanekaragaman hayati global dari kerajaan fungi tidak sepenuhnya dipahami.[35] Perkiraan tahun 2017 menunjukkan mungkin ada antara 2,2 dan 3,8 juta spesies.[36] Dalam mikologi, spesies secara historis telah dibedakan dengan berbagai metode dan konsep. Klasifikasi berdasarkan karakteristik morfologi, seperti ukuran dan bentuk spora atau struktur buah, secara tradisional mendominasi taksonomi fungi.[37] Spesies juga dapat dibedakan oleh karakteristik biokimia dan fisiologis mereka, seperti kemampuan mereka untuk memetabolisme zat kimia tertentu, atau reaksi mereka terhadap tes kimia. Konsep spesies biologis membedakan spesies berdasarkan kemampuan mereka untuk kawin. Penerapan alat-alat molekuler, seperti sekuensing DNA dan analisis filogenetik, untuk mempelajari keanekaragaman fungi telah sangat meningkatkan resolusi dan menambahkan kekuatan terhadap perkiraan keanekaragaman genetika dalam berbagai kelompok taksonomi.[38]
Mikologi adalah cabang biologi yang berkaitan dengan studi sistematis fungi, termasuk sifat genetik dan biokimia, taksonominya, dan penggunaannya oleh manusia sebagai sumber obat, makanan, dan zat psikotropika yang dikonsumsi untuk keperluan keagamaan, serta bahayanya, seperti keracunan atau infeksi. Fitopatologi, studi tentang penyakit tumbuhan, terkait erat karena banyak patogen tumbuhan adalah fungi.[39]
Fungi telah digunakan oleh manusia sejak zaman prasejarah; Ötzi, mumi lelaki Neolitik berusia 5.300 tahun yang terawetkan dengan baik yang ditemukan beku di Pegunungan Alpen Austria, membawa dua spesies jamur polypore yang mungkin telah digunakan sebagai tinder (Fomes fomentarius), atau untuk pengobatan (Piptoporus betulinus).[40] Masyarakat kuno telah menggunakan fungi sebagai sumber makanan–seringkali tanpa sadar–selama ribuan tahun, dalam persiapan roti beragi dan jus fermentasi. Beberapa dari catatan tertulis yang tertua berisi referensi tentang penghancuran tanaman yang mungkin disebabkan oleh fungi patogen.[41]
Mikologi adalah ilmu yang relatif baru yang menjadi sistematis setelah penemuan mikroskop pada abad ke-17. Meskipun spora fungi pertama kali diamati oleh Giambattista della Porta pada tahun 1588, karya yang dianggap sebagai pelopor dalam perkembangan mikologi yaitu publikasi Nova plantarum genera pada tahun 1729 oleh Pier Antonio Micheli.[42] Micheli tidak hanya mengamati spora tetapi juga menunjukkan bahwa, pada kondisi yang tepat, spora dapat diinduksi untuk tumbuh menjadi spesies fungi yang sama dengan spesies asal dari spora itu.[43] Memperluas penggunaan sistem nomenklatur binomial yang diperkenalkan oleh Carolus Linnaeus dalam Species plantarum-nya (1753), Christian Hendrik Persoon (1761-1836) dari Belanda menetapkan klasifikasi jamur pertama dengan begitu terampil sehingga dianggap sebagai pendiri mikologi modern. Kemudian, Elias Magnus Fries (1794–1878) menguraikan lebih jauh klasifikasi jamur, menggunakan warna dan karakteristik mikroskopis spora, metode yang masih digunakan oleh para ahli taksonomi hingga saat ini. Kontributor awal penting lainnya untuk mikologi pada abad ke-17-19 dan awal abad ke-20 termasuk Miles Joseph Berkeley, August Carl Joseph Corda, Anton de Bary, dua bersaudara Louis René dan Charles Tulasne, Arthur H. R. Buller, Curtis G. Lloyd, dan Pier Andrea Saccardo. Selama abad ke-20 telah terjadi modernisasi mikologi yang berasal dari kemajuan dalam biokimia, genetika, biologi molekuler, dan bioteknologi. Penggunaan teknologi pengurutan DNA dan analisis filogenetik telah memberikan wawasan baru tentang hubungan dan keanekaragaman hayati dari fungi, dan telah menantang pengelompokan berbasis morfologi tradisional dalam taksonomi fungi.[44]
Sebagian besar jamur tumbuh sebagai hifa, struktur yang berbentuk silindris seperti benang, berdiameter 2–10 µm dan panjangnya mencapai beberapa sentimeter. Hifa tumbuh di ujungnya (apeks); hifa baru biasanya dibentuk oleh munculnya ujung baru di sepanjang hifa yang ada dengan proses yang disebut percabangan, atau kadang-kadang pada ujung hifa tumbuh percabangan menjadi dua, sehingga menimbulkan dua hifa yang tumbuh paralel.[45] Hifa juga terkadang menyatu ketika mereka bersentuhan, suatu proses yang disebut fusi hifa (atau anastomosis). Proses pertumbuhan ini mengarah pada perkembangan miselium, jaringan hifa yang saling terhubung.[20] Hifa dapat berupa septat atau senositik. Hifa septat dibagi menjadi ruang-ruang yang dipisahkan oleh dinding silang (dinding sel internal, yang disebut septa, yang terbentuk tegak lurus terhadap dinding sel yang memberikan bentuk hifa), dengan masing-masing ruang berisi satu atau lebih inti; hifa senositik tidak terbagi menjadi ruang-ruang.[46] Septa memiliki pori-pori yang memungkinkan sitoplasma, organel, dan kadang-kadang inti untuk lewat; contohnya adalah septum dolipore dalam fungi dari filum Basidiomycota.[47] Hifa senositik pada dasarnya adalah supersel multinukleat.[48]
Banyak spesies telah mengembangkan struktur hifa khusus untuk penyerapan hara dari inang yang hidup; contohnya haustoria pada spesies parasit tumbuhan dari sebagian besar filum fungi, dan arbuskula dari beberapa fungi mikoriza, yang menembus ke dalam sel inang untuk mengonsumsi nutrien.[49]
Meskipun fungi adalah Opisthokonta—kelompok organisme yang terkait secara evolusi yang secara luas ditandai oleh flagelum posterior tunggal—semua filum kecuali Chytridiomycota telah kehilangan flagela posteriornya.[50] Di antara eukariota, fungi tidak biasa karena memiliki dinding sel yang, selain glukan (misalnya, β-1,3-glukan) dan komponen umum lainnya, juga mengandung biopolimer kitin.[51]
Miselia jamur dapat terlihat dengan mata telanjang, misalnya, pada berbagai permukaan dan substrat, seperti dinding lembap dan makanan busuk, yang biasa disebut kapang (mold). Miselia yang ditumbuhkan pada media agar padat di cawan petri laboratorium biasanya disebut sebagai koloni. Koloni-koloni ini dapat menunjukkan bentuk pertumbuhan dan warna (karena spora atau pigmentasi) yang dapat digunakan sebagai fitur diagnostik dalam identifikasi spesies atau kelompok.[52] Beberapa koloni fungi individu dapat mencapai dimensi dan usia yang luar biasa seperti pada kasus koloni Armillaria solidipes, yang membentang di area seluas lebih dari 900 ha (3,5 mil persegi), dengan perkiraan usia hampir 9.000 tahun.[53]
Apotekium—struktur khusus yang penting dalam reproduksi seksual dalam Ascomycota—adalah tubuh buah berbentuk cangkir yang seringkali berukuran makroskopis dan membawa himenium, lapisan jaringan yang mengandung sel-sel yang mengandung spora.[54] Tubuh buah dari Basidiomycota (basidiokarp) dan beberapa Ascomycota kadang-kadang dapat tumbuh sangat besar, dan banyak dikenal sebagai jamur (mushroom).
Pertumbuhan fungi sebagai hifa pada atau di dalam substrat padat atau sebagai sel tunggal di lingkungan akuatik teradaptasi untuk mengekstrak nutrisi secara efisien, karena bentuk pertumbuhan ini memiliki rasio luas permukaan per volume yang tinggi.[55] Hifa secara khusus teradaptasi untuk pertumbuhan pada permukaan padat, dan untuk menyerang substrat dan jaringan.[56] Hifa dapat mengerahkan kekuatan mekanis yang besar untuk penetrasi; misalnya, banyak patogen tumbuhan, termasuk Magnaporthe grisea, membentuk struktur yang disebut apresorium yang berevolusi menjadi penusuk jaringan tumbuhan.[57] Tekanan yang dihasilkan oleh apresorium, yang diarahkan pada epidermis tumbuhan, dapat melebihi 8 megapascal (1200 psi).[57] Fungi berfilamen Paecilomyces lilacinus menggunakan struktur yang sama untuk menembus telur nematoda.[58]
Tekanan mekanis yang diberikan oleh apresorium dihasilkan dari proses fisiologis yang meningkatkan turgor intraseluler dengan memproduksi osmolit seperti gliserol.[59] Adaptasi seperti ini dilengkapi dengan enzim hidrolitik yang disekresi ke lingkungan untuk mencerna molekul organik besar—seperti polisakarida, protein, dan lipid—menjadi molekul yang lebih kecil yang kemudian dapat diserap sebagai nutrisi.[60][61][62] Sebagian besar jamur berfilamen tumbuh secara polar (memanjang ke satu arah) dengan memanjang di ujung (apeks) hifa.[63] Bentuk lain dari pertumbuhan jamur termasuk ekstensi interkalar (ekspansi longitudinal kompartemen hifa yang berada di bawah apeks) seperti dalam kasus beberapa fungi endofit,[64] atau pertumbuhan dengan ekspansi volume selama perkembangan stipe jamur dan organ besar lainnya.[65] Pertumbuhan fungi sebagai struktur multiseluler yang terdiri dari sel somatik dan reproduktif—fitur yang berkembang secara independen pada hewan dan tumbuhan[66]—memiliki beberapa fungsi, termasuk perkembangan tubuh buah untuk penyebaran spora seksual (lihat di atas) dan biofilm untuk kolonisasi substrat dan komunikasi antarsel.[67]
Fungi secara tradisional dianggap sebagai heterotrof, organisme yang hanya mengandalkan karbon yang difiksasi oleh organisme lain untuk metabolisme. Fungi telah mengevolusikan fleksibilitas metabolisme tingkat tinggi yang memungkinkan fungi menggunakan beragam substrat organik untuk pertumbuhan, termasuk senyawa sederhana seperti nitrat, amonia, asetat, atau etanol.[68][69] Pada beberapa spesies, pigmen melanin dapat berperan dalam mengekstraksi energi dari radiasi pengion, seperti radiasi gama. Bentuk pertumbuhan "radiotrofik" ini telah dideskripsikan hanya untuk beberapa spesies, efeknya pada laju pertumbuhan fungi kecil, dan proses biofisika dan biokimia yang mendasarinya tidak diketahui dengan baik.[30] Proses ini mungkin mirip dengan fiksasi CO2 menggunakan cahaya kasat mata, tetapi menggunakan radiasi pengion sebagai sumber energi.[70]
Reproduksi fungi sangat kompleks, mencerminkan perbedaan gaya hidup dan susunan genetika dalam kerajaan organisme yang beragam ini.[71] Diperkirakan sepertiga dari semua jamur bereproduksi menggunakan lebih dari satu metode perbanyakan; misalnya, reproduksi dapat terjadi dalam dua tahap yang terdiferensiasi dengan baik dalam siklus hidup suatu spesies, teleomorf dan anamorf.[72] Kondisi lingkungan memicu keadaan perkembangan yang ditentukan secara genetik yang mengarah pada terbentuknya struktur khusus untuk reproduksi seksual atau aseksual. Struktur ini membantu reproduksi dengan menyebarkan spora atau propagul yang mengandung spora secara efisien.
Reproduksi aseksual terjadi melalui spora vegetatif (konidia) atau melalui fragmentasi miselium. Fragmentasi miselium terjadi ketika miselium fungi terpisah menjadi beberapa bagian, dan setiap bagian tumbuh menjadi miselium terpisah. Fragmentasi miselium dan spora vegetatif mempertahankan populasi klon yang teradaptasi dengan relung tertentu, dan memungkinkan penyebaran yang lebih cepat daripada reproduksi seksual.[73] "Fungi imperfecti" (fungi yang tidak memiliki tahap sempurna atau seksual) atau Deuteromycota terdiri dari semua spesies yang tidak memiliki siklus seksual yang dapat diamati.[74] Deuteromycota bukan klad taksonomi yang diterima, dan sekarang dianggap hanya berarti fungi yang tidak memiliki tahap seksual yang diketahui.
Reproduksi seksual dengan meiosis telah diamati secara langsung di semua filum fungi kecuali Glomeromycota[75] (analisis genetik menunjukkan mungkin meiosis juga terjadi di Glomeromycota). Ini berbeda dalam banyak aspek dari reproduksi seksual pada hewan atau tumbuhan. Perbedaan juga ada antara kelompok-kelompok fungi dan dapat digunakan untuk membedakan spesies dengan perbedaan morfologis dalam struktur seksual dan strategi reproduksi.[76][77] Percobaan kawin antara isolat fungi dapat mengidentifikasi spesies berdasarkan konsep spesies biologis.[77] Kelompok-kelompok fungi utama awalnya dideskripsikan berdasarkan morfologi struktur dan spora seksualnya; misalnya, struktur yang mengandung spora, askus dan basidium, dapat digunakan dalam identifikasi Ascomycota dan Basidiomycota, berturut-turut. Fungi menggunakan dua sistem perkawinan: spesies heterotalik memungkinkan perkawinan hanya antara individu-individu dari tipe kawin yang berlawanan, sedangkan spesies homotalik dapat kawin, dan bereproduksi secara seksual, dengan individu lain atau dirinya sendiri.[78]
Kebanyakan fungi memiliki tahap haploid dan diploid dalam siklus hidupnya. Dalam fungi yang bereproduksi secara seksual, individu yang cocok dapat bergabung dengan menggabungkan hifa mereka bersama-sama ke dalam jaringan yang saling berhubungan; proses ini, anastomosis, diperlukan untuk inisiasi siklus seksual. Banyak Ascomycota dan Basidiomycota melewati tahap dikariotik, di mana inti yang diwarisi dari dua orang tua tidak bergabung segera setelah fusi sel, tetapi tetap terpisah dalam sel-sel hifa (lihat heterokariosis).[79]
Pada Ascomycota, hifa dikariotik dari himenium (lapisan jaringan yang mengandung spora) membentuk kait (hook) yang khas pada septum hifa. Selama pembelahan sel, pembentukan kait memastikan distribusi yang tepat dari inti yang baru membelah ke kompartemen hifa apikal dan basal. Askus kemudian dibentuk, di mana kariogami (fusi inti) terjadi. Askus tertanam di dalam askokarp, atau tubuh buah. Kariogami dalam askus segera diikuti oleh meiosis dan produksi askospora. Setelah menyebar, askospora dapat berkecambah dan membentuk miselium haploid baru.[80]
Reproduksi seksual pada Basidiomycota mirip dengan Ascomycota. Hifa haploid yang cocok menyatu untuk menghasilkan miselium dikariotik. Namun, fase dikariotik lebih banyak di Basidiomycota, seringkali juga terdapat dalam miselium yang tumbuh secara vegetatif. Struktur anatomi khusus, yang disebut clamp connection, dibentuk pada setiap septum hifa. Seperti halnya kait pada Ascomycota yang serupa secara struktural, clamp connection pada Basidiomycota diperlukan untuk transfer nukleus yang terkendali selama pembelahan sel, untuk mempertahankan tahap dikariotik dengan dua nukleus yang berbeda secara genetik di setiap kompartemen hifa.[81] Sebuah basidiokarp terbentuk yang di dalamnya terdapat struktur seperti gada yang dikenal sebagai basidium yang menghasilkan basidiospora haploid setelah karyogami dan meiosis.[82] Basidiokarp yang paling dikenal adalah jamur, tetapi basidiokarp juga dapat berbentuk lain (lihat bagian Morfologi).
Pada fungi yang dulunya diklasifikasikan sebagai Zygomycota, hifa haploid dari dua individu melebur, membentuk gametangium, struktur sel khusus yang menjadi sel penghasil gamet yang subur. Gametangium berkembang menjadi zigospora, spora berdinding tebal yang dibentuk oleh penyatuan gamet. Ketika zigospora berkecambah, ia mengalami meiosis, menghasilkan hifa haploid baru, yang kemudian dapat membentuk sporangiospora aseksual. Sporangiospora ini memungkinkan fungi menyebar dengan cepat dan bertunas menjadi miselia fungi haploid baru yang identik secara genetik.[83]
Baik spora atau sporangiospora aseksual dan seksual seringkali secara aktif disebarkan melalui penyemburan paksa dari struktur reproduksinya. Penyemburan ini memastikan keluarnya spora dari struktur reproduksi serta perjalanan jarak jauh melalui udara.
Mekanisme mekanis dan fisiologis khusus, serta struktur permukaan spora (seperti hidrofobin), memungkinkan ejeksi spora yang efisien.[84] Misalnya, sel yang mengandung spora pada beberapa spesies Ascomycota memiliki struktur yang menyebabkan penumpukan zat-zat yang mempengaruhi volume sel dan keseimbangan cairan, memungkinkan pelepasan spora yang eksplosif ke udara.[85] Penyemburan paksa spora tunggal yang disebut balistospora melibatkan pembentukan setetes air (tetes Buller), yang ketika menyentuh spora menyebabkan pelepasan proyektil dengan percepatan awal lebih dari 10.000 g;[86] hasil akhirnya adalah bahwa spora dikeluarkan sejauh 0,01-0,02 cm, jarak yang cukup untuk jatuh melalui insang atau pori-pori ke udara di bawah.[87] Jamur lain, seperti puffball, mengandalkan mekanisme alternatif untuk melepaskan spora, seperti gaya mekanis eksternal. Jamur sarang burung menggunakan gaya dari tetesan air yang jatuh untuk melepaskan spora dari tubuh buah berbentuk cangkir.[88] Strategi lain terdapat di stinkhorn, fungi dengan warna-warna cerah dan bau busuk yang menarik serangga untuk menyebarkan sporanya.[89]
Cara penyebaran spora yang paling umum adalah oleh angin – spesies yang menggunakan bentuk dispersi ini seringkali menghasilkan spora kering atau hidrofobik yang tidak menyerap air dan mudah tersebar oleh tetesan hujan, misalnya. Sebagian besar spesies fungi yang diteliti menghasilkan spora yang dibawa oleh angin.[90][91]
Selain reproduksi seksual biasa dengan meiosis, fungi tertentu, seperti pada genera Penicillium dan Aspergillus, dapat bertukar material genetik melalui proses paraseksual, yang dimulai oleh anastomosis antara hifa-hifa dan plasmogami sel-sel jamur.[92] Frekuensi dan kepentingan relatif dari kejadian paraseksual tidak jelas dan mungkin lebih rendah dari proses seksual lainnya. Proses paraseksual diketahui berperan dalam hibridisasi intraspesifik[93] dan kemungkinan diperlukan untuk hibridisasi antar spesies, yang telah dikaitkan dengan peristiwa besar dalam evolusi fungi.[94]
Berbeda dengan tumbuhan dan hewan, catatan fosil fungi awal sangat sedikit. Faktor-faktor yang kemungkinan berkontribusi pada representasi spesies fungi yang kurang di antara fosil mencakup sifat tubuh buah fungi, yang berupa jaringan yang lunak dan mudah terurai serta dimensi mikroskopis dari sebagian besar struktur fungi, yang karenanya tidak mudah dibuktikan. Fosil fungi sulit dibedakan dari mikroba lain, dan paling mudah diidentifikasi ketika menyerupai fungi yang masih hidup.[95] Sampel fungi seringkali didapatkan dari inang tumbuhan atau hewan yang mengalami permineralisasi dan biasanya dipelajari dengan membuat preparasi tipis yang dapat diperiksa dengan mikroskop cahaya atau mikroskop transmisi elektron.[96] Para peneliti mempelajari fosil kompresi dengan melarutkan matriks di sekitarnya dengan asam dan kemudian menggunakan cahaya atau mikroskop pemindai elektron untuk memeriksa detail permukaan.[97]
Fosil paling awal yang memiliki ciri-ciri khas fungi berasal dari era Paleoproterozoikum, sekitar 2.400 juta tahun yang lalu (jtl); organisme bentik multiseluler ini memiliki struktur berserabut yang mampu melakukan anastomosis.[98] Studi lain (2009) memperkirakan kemunculan fungi pada sekitar 760-1.060 jtl berdasarkan perbandingan laju evolusi dalam kelompok yang berkerabat dekat.[99] Selama sebagian besar Era Paleozoikum (542–251 jtl), fungi tampaknya bersifat akuatik dan terdiri dari organisme yang mirip dengan Chytridiomycota yang masih ada karena memiliki spora yang berflagela.[100] Adaptasi evolusioner dari gaya hidup akuatik menjadi terestrial memerlukan diversifikasi strategi ekologis untuk memperoleh nutrisi, termasuk parasitisme, saprobisme, dan perkembangan hubungan mutualistik seperti mikoriza dan likenisasi.[101] Sebuah studi pada 2009 menunjukkan bahwa keadaan ekologis leluhur Ascomycota adalah saprobisme, dan bahwa peristiwa likenisasi independen telah terjadi beberapa kali.[102]
Fungi dalam taksonomi klasik di sekolah-sekolah biasa dikelompokkan sebagai divisio menjadi lima kelas:
Pembagian di atas telah dianggap usang karena temuan-temuan terbaru membuat fungi diangkat menjadi Kerajaan organisme (Regnum) tersendiri, dengan divisio/filum:
Filum Blastocladiomycota
Filum Chytridiomycota
Filum Glomeromycota
Filum Microsporidia
Filum Neocallimastigomycota
Subregnum: Dikarya (term. Deuteromycota), mencakup
Filum Ascomycota
Filum Basidiomycota
Subfilum incertae sedis (mencakup Dikarya yang belum ditetapkan filumnya)
Deuteromycota menjadi kelompok bagi cendawan-cendawan yang belum dapat digolongkan pada keempat filum di atas (berstatus "tidak jelas", incertae sedis).
Lumut kerak atau Lichenes bukanlah individu, melainkan bentuk simbiosis mutualisme yang erat antara cendawan dan alga. Meskipun demikian, penamaan khusus sering diberikan karena kepentingan praktis dalam terapan, misalnya farmasi.
Meskipun seringkali tidak mencolok, fungi hidup di setiap lingkungan di Bumi dan memainkan peran yang sangat penting di sebagian besar ekosistem. Bersama dengan bakteri, fungi adalah pengurai utama di sebagian besar ekosistem darat (dan beberapa ekosistem perairan), dan karenanya memainkan peran penting dalam daur biogeokimia[103] dan di banyak jaring-jaring makanan. Sebagai pengurai, fungi memainkan peran penting dalam siklus nutrien, terutama sebagai saprotrof dan simbion, menguraikan zat organik menjadi molekul anorganik, yang kemudian dapat memasuki kembali jalur metabolisme anabolik pada tumbuhan atau organisme lain.[104][105]
Banyak fungi memiliki hubungan simbiosis penting dengan organisme dari sebagian besar jika tidak semua Kerajaan.[106][107][108] Interaksi ini dapat bersifat mutualistik atau antagonis, atau dalam kasus fungi komensal tidak bermanfaat atau merugikan bagi inangnya.[109][110][111]
Simbiosis mikoriza antara tumbuhan dan fungi adalah salah satu asosiasi tumbuhan-fungi yang paling dikenal dan sangat penting untuk pertumbuhan dan ketahanan tanaman di banyak ekosistem; lebih dari 90% dari semua spesies tumbuhan terlibat dalam hubungan mikoriza dengan fungi dan bergantung pada hubungan ini untuk bertahan hidup.[112]
Simbiosis mikoriza sudah terjadi setidaknya 400 juta tahun yang lalu.[113] Mikoriza meningkatkan penyerapan senyawa anorganik pada tumbuhan, seperti nitrat dan fosfat dari tanah yang memiliki konsentrasi rendah dari nutrisi tanaman kunci ini.[104][114] Fungi juga dapat memediasi transfer karbohidrat dan nutrisi lainnya dari tumbuhan ke tumbuhan. Komunitas mikoriza semacam itu disebut "jaringan mikoriza umum" (common mycorrhizal network).[115] Kasus khusus mikoriza adalah miko-heterotrofi, di mana tumbuhan menjadi parasit pada fungi, mendapatkan semua nutrisi dari simbion fungi.[116] Beberapa spesies fungi mendiami jaringan di dalam akar, batang, dan daun, dalam hal ini mereka disebut endofit.[117] Mirip dengan mikoriza, kolonisasi endofitik oleh fungi dapat menguntungkan kedua simbion; misalnya, endofit dari rumput memberikan kepada inangnya peningkatan resistensi terhadap herbivora dan tekanan lingkungan lainnya dan menerima makanan dan perlindungan dari tumbuhan sebagai imbalannya.[118]
Lumut kerak atau liken adalah hubungan simbiosis antara fungi dan alga atau sianobakteri yang dapat melakukan fotosintesis. Mitra fotosintesis dalam hubungan tersebut dalam terminologi liken disebut sebagai "fotobion". Bagian fungi dari hubungan ini sebagian besar terdiri dari berbagai spesies Ascomycota dan sedikit Basidiomycota.[119] Lumut kerak hidup di setiap ekosistem di semua benua, memainkan peran kunci dalam pembentukan tanah dan inisiasi suksesi ekologis,[120] dan menonjol di beberapa lingkungan ekstrem, termasuk wilayah kutub, alpen, dan gurun pasir semi-gersang.[121] Liken dapat tumbuh di permukaan yang tidak ramah, termasuk tanah kosong, batu, pepagan, kayu, kerang, teritip dan daun.[122] Seperti pada mikoriza, fotobion menyediakan gula dan karbohidrat lain melalui fotosintesis untuk fungi, sedangkan fungi menyediakan mineral dan air untuk fotobion. Fungsi kedua organisme simbiotik terkait sangat erat sehingga mereka berfungsi hampir sebagai organisme tunggal; dalam kebanyakan kasus, organisme yang dihasilkan sangat berbeda dari komponen individunya. Likenisasi adalah cara umum fungi untuk mendapatkan nutrisi; sekitar 20% fungi—antara 17.500 dan 20.000 spesies yang dideskripsikan—mengalami likenisasi.[123] Karakteristik umum bagi kebanyakan lumut kerak mencakup memperoleh karbon organik melalui fotosintesis, pertumbuhan lambat, ukuran kecil, umur panjang, struktur reproduksi vegetatif tahan lama (musiman), nutrisi mineral yang diperoleh sebagian besar dari udara, dan toleransi terhadap desikasi yang lebih besar daripada kebanyakan organisme fotosintesis lainnya di habitat yang sama.[124]
. PMID 8265589. . PMID 17520016. 
. PMID 19633124. . doi:10.1016/j.mycres.2007.03.004. PMID 17572334. Diarsipkan dari versi asli (PDF) tanggal 26 March 2009. . PMID 16940118. . PMID 12208998. . PMID 1837147. . doi:10.1111/j.1558-5646.2008.00541.x. PMID 19154376. . PMID 16628217. . PMID 6117784. . PMID 18848901. . PMID 10398676. . PMID 17148364. . PMID 14671327. . PMID 11607500. . PMID 19767309. Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Brundrett2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Blackwell2004" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Brakhage2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Brakhage2004" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Abe2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Ammirati1987" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Bush1997" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Bouton2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "BBC2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Beadle1941" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Celio2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Chandler2010" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Christian2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Cushion2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Cook2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Daly2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Datta1989" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Dean2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Dennis1970" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Demain2000" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Deshpande1999" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Dotzler2009" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Douglas1989" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "ElDine2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "elMekkawy1998" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Erdogan2004" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Eshet1995" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Fan2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Fajardo2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Finsham1989" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Firenzuoli2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Fisher2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Fomina2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Foster2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Fomina2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Gill2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Gryzenhout2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Hachmeister1993" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Halpern2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Hawkins2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Hetland2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Hibbett1995" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Hibbett1997" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Huang2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "James2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Jorgensen2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Karatygin2009" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Joseph2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kauffman2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "KarlsonStiber2003" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kinsella1976" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kojic2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kulp2000" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Kumar2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Leathem2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Lin2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Liu2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Lockhart2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Loo2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "LopezGomez2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Looy2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "LopezGomez2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Manzoni2002" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Michod2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Michelot2003" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Molina2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "MycotaVIIS&E" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Nielsen2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Nguyen2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "nysaes" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "ODonnell1998" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "OlempskaBeer2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "OxfordDictionary" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Orr1979" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Paoletti2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Pan2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Paterson2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Paterson2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Perfect2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Piskur2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Polizeli2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Radford1997" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Redecker2000" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Rohlfs2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Samuels2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Schlegel1993" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Schardl2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Schussler2001" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Sci-News2015" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "ShalchianTabrizi2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Silar2016" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "SimonNobbe2008" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Stamets2000" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Sullivan2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Taylor1996" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Talbot2003" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Taylor2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Taylor2006" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Thomas2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "urlFungi" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "urlwww.uvminnovations.com" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "urlUSDA Biocontrol" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "vanEgmond2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Yang2007" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Vetter1998" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Valverde1995" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Yuen2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Ward2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
Kesalahan pengutipan: Tag dengan nama "Yuan2005" yang didefinisikan di tidak digunakan pada teks sebelumnya.
_white_spores_a_-_panoramio.jpg)
.png)
.jpg)
_Fresen_204248.jpg)
_Figure_1.jpg)
.jpg)
,_white_spores,_causes_brownrot_at_Schaarsbergen_-_panoramio.jpg)
Fungi adalah nama regnum dari sekelompok besar makhluk hidup eukariotik heterotrof yang mencerna makanannya di luar tubuh lalu menyerap molekul nutrisi ke dalam sel-selnya. Kalangan ilmuwan kerap menggunakan istilah cendawan sebagai sinonim bagi Fungi.
Awam menyebut sebagian besar anggota Fungi sebagai jamur, kapang, khamir, atau ragi, meskipun seringkali yang dimaksud adalah penampilan luar yang tampak, bukan spesiesnya sendiri. Kesulitan dalam mengenal fungi sedikit banyak disebabkan adanya pergiliran keturunan yang memiliki penampilan yang sama sekali berbeda (ingat metamorfosis pada serangga atau katak). Fungi memperbanyak diri secara seksual dan aseksual. Perbanyakan seksual dengan cara:dua hifa dari jamur berbeda melebur lalu membentuk zigot lalu zigot tumbuh menjadi tubuh buah, sedangkan perbanyakan aseksual dengan cara membentuk spora, bertunas atau fragmentasi hifa. Jamur memiliki kotak spora yang disebut sporangium. Di dalam sporangium terdapat spora. Contoh jamur yang membentuk spora adalah Rhizopus. Contoh jamur yang membentuk tunas adalah Saccharomyces. Hifa jamur dapat terpurus dan setiap fragmen dapat tumbuh menjadi tubuh buah.
Ilmu yang mempelajari fungi disebut mikologi (dari akar kata Yunani μυκες, "lendir", dan λογοσ, "pengetahuan", "lambang").
Sveppir (fræðiheiti: fungi, eintala: fungus) eru um margt sérstæðar lífverur og því flokkaðir í sitt eigið ríki, svepparíkið. Lengi vel voru þeir samt flokkaðir með plöntum enda við fyrstu sýn líkari þeim en dýrum. Grundvallarmunur er þó á sveppum og plöntum þar sem plöntur eru frumbjarga og með blaðgrænu til ljóstillífunar en sveppir geta ekki ljóstillífað og myndað sína eigin næringu sjálfir, heldur eru rotverur og nærast á lífveruleifum svo sem dauðum plöntuhlutum og dýraleifum. Þeir passa heldur ekki í hóp með dýrum vegna þess að þeir draga í sig næringu í stað þess að melta hana og þeir hafa frumuvegg. Tiltölulega stutt er síðan sveppir voru færðir úr plönturíkinu og í sitt eigið ríki.
Sveppir geta tekið yfir mjög stór svæði; það sem étið er af sveppnum, hatturinn (aldinið), eru einungis kynfæri sveppþráðakerfis sem er ofan í jörðinni, stundum á margra hektara svæði. Sveppir eru margir fjölfruma og vaxa þræðirnir í endann, en ger er ágætt dæmi um einfruma svepp. Fléttur teljast til sveppa en þær eru ólíkar öðrum sveppum að því leiti að þær eru sambýli svepps og þörunga eða baktería sem jafnframt gerir þær frumbjarga. Sumir sveppir tengjast einnig rótarendum plantna og mynda með þeim svepprót.
Á Íslandi eru til um 550 tegundir kólfsveppa sem geta orðið það stórir að vel má sjá þá með berum augum. Suma þeirra má borða en aðrir eru eitraðir. Þegar sveppir eru tíndir verður alltaf að ganga vel úr skugga um að um óeitraðar sveppategundir sé að ræða, að þeir séu bragðgóðir og óskemmdir. Í heiminum öllum eru um 1.000 sveppategundir ætar en það er aðeins lítill hluti þeirra 30.000 tegunda kólfsveppa og 33.000 tegunda asksveppa sem þekktar eru. Alls eru þekktar nálægt 80.000 tegundir sveppa í heiminum en talið er líklegt að tegundir þeirra séu um 1.5 milljónir talsins.
Ítarlegasta umfjöllun um sveppi á Íslandi er í Sveppabókinni, eftir Helga Hallgrímsson.
Sveppir (fræðiheiti: fungi, eintala: fungus) eru um margt sérstæðar lífverur og því flokkaðir í sitt eigið ríki, svepparíkið. Lengi vel voru þeir samt flokkaðir með plöntum enda við fyrstu sýn líkari þeim en dýrum. Grundvallarmunur er þó á sveppum og plöntum þar sem plöntur eru frumbjarga og með blaðgrænu til ljóstillífunar en sveppir geta ekki ljóstillífað og myndað sína eigin næringu sjálfir, heldur eru rotverur og nærast á lífveruleifum svo sem dauðum plöntuhlutum og dýraleifum. Þeir passa heldur ekki í hóp með dýrum vegna þess að þeir draga í sig næringu í stað þess að melta hana og þeir hafa frumuvegg. Tiltölulega stutt er síðan sveppir voru færðir úr plönturíkinu og í sitt eigið ríki.
Sveppir geta tekið yfir mjög stór svæði; það sem étið er af sveppnum, hatturinn (aldinið), eru einungis kynfæri sveppþráðakerfis sem er ofan í jörðinni, stundum á margra hektara svæði. Sveppir eru margir fjölfruma og vaxa þræðirnir í endann, en ger er ágætt dæmi um einfruma svepp. Fléttur teljast til sveppa en þær eru ólíkar öðrum sveppum að því leiti að þær eru sambýli svepps og þörunga eða baktería sem jafnframt gerir þær frumbjarga. Sumir sveppir tengjast einnig rótarendum plantna og mynda með þeim svepprót.
Á Íslandi eru til um 550 tegundir kólfsveppa sem geta orðið það stórir að vel má sjá þá með berum augum. Suma þeirra má borða en aðrir eru eitraðir. Þegar sveppir eru tíndir verður alltaf að ganga vel úr skugga um að um óeitraðar sveppategundir sé að ræða, að þeir séu bragðgóðir og óskemmdir. Í heiminum öllum eru um 1.000 sveppategundir ætar en það er aðeins lítill hluti þeirra 30.000 tegunda kólfsveppa og 33.000 tegunda asksveppa sem þekktar eru. Alls eru þekktar nálægt 80.000 tegundir sveppa í heiminum en talið er líklegt að tegundir þeirra séu um 1.5 milljónir talsins.
Ítarlegasta umfjöllun um sveppi á Íslandi er í Sveppabókinni, eftir Helga Hallgrímsson.
I funghi (Fungi, L. 1753, dal latino) o miceti (dal greco μύκης, mykes) sono un regno di organismi eucarioti, unicellulari e pluricellulari: comprende più di 700 000 specie conosciute, benché la diversità sia stata stimata in più di 3 milioni di specie.[2]
Classificati scientificamente da Linneo come Piante, i funghi sono stati poi elevati al rango di regno da Nees nel 1817 e da Whittaker nel 1968. Altri organismi storicamente classificati come funghi sono tuttora di classificazione incerta: Thomas Cavalier-Smith ha proposto un sesto regno, Chromista, comprendente le classi dei Hyphochytridiomycetes e Oomycetes. I moderni studi molecolari hanno contribuito a produrre un ordinamento sistematico più obiettivo, basato sulla filogenesi, che promette un maggior grado di stabilità. La disciplina che studia i funghi si chiama micologia.
Fungo e il latino fungus (da cui fungi) si accostano al greco spóngos (σπόγγος) o sphóngos (σφόγγος), "spugna", e all'armeno sunk, da un tema mediterraneo dalla iniziale interdentale[3] (cfr. anche fīcus, gr. σῦκον, sŷkon e arm. thuz)[4].
Gli organismi del regno dei funghi sono accomunati dalle seguenti caratteristiche:
Al regno dei funghi appartengono inoltre organismi eterotrofi riproducentisi da spore, da molto semplici (unicellulari) a più complessi (pluricellulari) con struttura vegetativa eventualmente organizzata in cellule formanti strutture filamentose dette ife o micelio primario, non differenziate in tessuti. A differenza delle cellule vegetali, che hanno una parete costituita prevalentemente da cellulosa, la parete cellulare dei funghi è costituita da differenti glucani (β-glucani prevalentemente non cellulosici) e da un altro polisaccaride, la chitina, polimero dell'aminozucchero N-acetil-glucosamina, presente anche nell'esoscheletro degli artropodi[5]. La chitina, rispetto alla cellulosa è molto più resistente alla degradazione microbica. In passato i polisaccaridi strutturali chitinosi venivano chiamati micosina.
Riguardo ai polisaccaridi di riserva, i funghi possono accumulare, analogamente agli animali, sostanze di riserva energetica sotto forma di glicogeno, differentemente dai vegetali che utilizzano l'amido. Le cellule che costituiscono le ife possono essere mono o polinucleate e possono essere divise da setti. La presenza o meno dei setti è una caratteristica distintiva di alcuni gruppi di funghi rispetto ad altri. Negli Zigomiceti, infatti, le ife non sono settate, cosa che invece è presente negli Ascomiceti, nei Basidiomiceti e nei Deuteromiceti.
Il setto può essere:
Le ife si sviluppano all'interno del substrato di crescita fino a formare un reticolo intrecciato detto micelio.
Una delle caratteristiche di alcuni funghi è quella di emettere luce, come ad esempio la clitocibe dell'ulivo (Omphalotus olearius), che si illumina per via delle lamelle bioluminescenti.
I funghi si possono riprodurre in maniera asessuata o sessuata attraverso la produzione di spore dette endospore, come avviene per la maggior parte di essi. Le spore possono essere prodotte in maniera sessuata, attraverso la fusione di due o più nuclei, o asessuata, senza che ciò avvenga. A seconda del phylum cui appartengono i funghi che le producono si parlerà di ascospore (Ascomycota), basidiospore (Basidiomycota) o zigospore (Zygomycota).
La riproduzione asessuata può avvenire per:
La riproduzione sessuata è subordinata alla produzione di spore che, prodotte a milioni da ciascun individuo, vengono diffuse sostanzialmente attraverso il vento, l'acqua o gli insetti. In numerose specie appartenenti ad esempio ai phyla Oomycota, Zygomycota ed Ascomycota le spore maschili e femminili si uniscono formando un'unica struttura polinucleata che in seguito alla fusione dei nuclei (evento che non avviene subito dopo la fusione tra le spore) subisce meiosi producendo spore aploidi, le quali non appena trovate le condizioni adatte germinano formando nuovi miceli. Nelle specie appartenenti al phylum dei Basidiomycota la spora di una determinata polarità sessuale, una volta raggiunto il terreno o il substrato più adatto, nelle condizioni più favorevoli di umidità e temperatura, germina formando un filamento di cellule detto ifa (micelio primario). Per poter completare il ciclo biologico e organizzare le strutture riproduttive, dal micelio primario si deve passare al micelio secondario, vero organismo fungino. Così l'ifa generata da una spora con carica maschile si unisce ad una con carica sessuale opposta, fenomeno noto come somatogamia, per formare il micelio secondario che genererà il frutto (carpoforo) portatore di nuove spore.
Quando in un micelio i nuclei cellulari, nell'ambito dello stesso citoplasma, hanno un patrimonio genetico simile si parla di omocariosi. Può avvenire, invece, che nello stesso citoplasma siano presenti nuclei geneticamente differenti a seguito di mutazione o di fusione di ife geneticamente diverse, in tal caso si parla di eterocariosi, fenomeno scoperto dal micologo tedesco Buryef nel 1912. L'eterocariosi è fondamentale per l'evoluzione dei funghi in quanto garantisce l'opportuno mescolamento del patrimonio genetico con una conseguente maggior variabilità delle specie.
Tutti i funghi sono eterotrofi, cioè ricavano le sostanze nutritive dall'ambiente esterno, assorbendole attraverso le pareti. I funghi costituiscono un anello importante negli ecosistemi in quanto facilitano la decomposizione del materiale organico, permettendo così la chiusura del ciclo della materia –rendendola nuovamente bio-disponibile.
L'eterotrofia dei funghi li costringe a un tipo di vita dipendente che si può differenziare in tre modalità, distinte in base ai rapporti del fungo stesso con il substrato di crescita: saprofitismo, parassitismo e mutualismo.
A seconda delle loro esigenze nutritive i funghi si dividono in saprofiti, parassiti e simbionti o mutualistici.
Secondo Ainsworth et al. (1973)[8] il regno dei Funghi veniva suddiviso in due divisioni: Myxomycota ed Eumycota. In quest'ultima gli autori individuavano cinque sottodivisioni: Mastigomycotina, Zygomycotina, Ascomycotina, Basidiomycotina e Deuteromycotina.
Nella rivisitazione del Regno dei Funghi (Hawksworth et al., 1995)[9] vengono accettati come componenti solo cinque divisioni (Ascomycota, Basidiomycota, Chytridiomycota, Zygomycota e Cryptomycota)[1] mentre i Myxomycota vengono trasferiti al regno dei Protisti. Vengono sottordinati i taxa restanti secondo la classificazione del '95:
Empiricamente i funghi si possono dividere in:
Molte specie di funghi possono causare patologie all'uomo, agli animali e alle piante.[10] Per l'uomo e gli animali sono patogeni alcuni funghi microscopici, che sono causa di micosi, come le tigne e il piede d'atleta[11]. Tra gli agenti alcuni funghi dei generi Trichophyton e Microsporum.
Le piante sono attaccate da parecchi funghi, che causano diverse patologie: marciumi alle radici, come i funghi del genere Armillaria o Rosellinia; marciumi al colletto, come quelli causati da Phytophthora o Pythium; presenza di muffe sulle foglie, come nel caso dell'oidio della vite; marciumi sui frutti, come i funghi del genere Monilinia; disseccamenti dei rami, come i funghi del genere Fusarium o Verticillium. La peronospora è sicuramente un patogeno ma non è più ormai classificata nel regno dei Fungi.
Tra i patogeni umani, di importanza notevole ricordiamo:
Le Candida forniscono importanti agenti patogeni umani che sono più noti per causare infezioni opportunistiche in pazienti immunocompromessi (ad esempio pazienti sottoposti a trapianto, malati di AIDS, malati di cancro). Le infezioni sono difficili da trattare e potenzialmente molto gravi. Il sequenziamento del genoma di C. albicans e quelle di molte altre clinicamente rilevanti ha fornito un impulso importante per un'analisi genomica comparativa e funzionale. Questi studi stanno aiutando lo sviluppo di strategie diagnostiche sensibili e nuove terapie antimicotiche[12].
Alcuni funghi sono responsabili di infezioni (micosi); per esempio il "mughetto" dei lattanti, che si presenta come tante macchioline bianche in bocca; le tigne, dovute a funghi che si annidano tra i capelli, tra le dita dei piedi e sotto le unghie.
Spore di Aspergillus si trovano quasi ovunque; siamo regolarmente e quasi costantemente esposti ad esse. Tale esposizione è una parte normale della condizione umana e in genere non provoca effetti nocivi. Tuttavia, Aspergillus può causare malattie in tre modi principali: attraverso la produzione di micotossine, attraverso l'induzione di risposte allergiche e attraverso infezioni localizzate o sistemiche. Con le ultime due categorie, lo stato immunitario dell'ospite è fondamentale. Allergie e asma si pensa essere causate da una risposta immunitaria attiva contro la presenza di spore fungine o ife. Al contrario, nell'aspergillosi invasiva, il sistema immunitario è in crisi e la difesa non è efficace[13].
Le specie patogene più comuni sono Aspergillus fumigatus e Aspergillus flavus. Aspergillus flavus produce aflatossina che è sia una tossina sia un agente cancerogeno potenzialmente in grado di contaminare alimenti come le noci. Aspergillus fumigatus e Aspergillus clavatus possono causare allergia. Alcuni Aspergillus causano patologie alle colture di grano e mais, sintetizzano micotossine tra cui aflatossina. L'Aspergillosi è il gruppo di malattie causate da Aspergillus. I sintomi comprendono febbre, tosse, dolore toracico o dispnea. Di solito, solo i pazienti con indebolimento del sistema immunitario o con altri deficit polmonari sono sensibili[11][13].
Cryptococcus neoformans può causare una grave forma di meningite e meningo-encefalite in pazienti con HIV e AIDS. La maggior parte delle specie di Cryptococcus vivono nel terreno e non causano malattie negli esseri umani. Cryptococcus neoformans è un importante germe patogeno animale e umano. Cryptococcus laurentii e Cryptococcus albidus sono stati conosciuti per causare occasionalmente moderate-gravi malattie nei pazienti umani con sistema immunitario compromesso. Cryptococcus gattii è endemica in zone tropicali del continente Africa e Australia e può causare malattie in soggetti non immunocompromessi[11].
Histoplasma capsulatum può causare istoplasmosi in esseri umani, cani e gatti. Il fungo è una diffusa malattia in America, India e sud-est asiatico. È endemica in alcune zone degli Stati Uniti. L'infezione è in genere dovuta a inalazione di aria contaminata.
Pneumocystis jirovecii (o Pneumocystis carinii) può causare una forma di polmonite nelle persone con debolezza del sistema immunitario, come prematuri, anziani, e pazienti con AIDS[14].
Stachybotrys chartarum o "muffa nera" può provocare danni respiratori e forti mal di testa. Essa si verifica in case delle regioni che sono cronicamente umide.
L'uso umano di funghi per la preparazione del cibo e la loro conservazione sono ampi e hanno una lunga storia. La coltivazione di funghi e la loro raccolta porta allo sviluppo di grandi industrie in molti paesi. Lo studio degli usi storici e l'impatto sociologico dei funghi è noto come etnomicologia.
A causa della capacità di questo gruppo di produrre una gamma enorme di molecole naturali come antimicrobici o di altro, molte specie sono da tempo state utilizzati o sono in fase di sviluppo industriale per la produzione, nel campo farmaceutico, di antibiotici, vitamine e antitumorali o per abbassare il colesterolo. Più di recente, sono stati sviluppati metodi per l'ingegnerizzazione genetica di funghi, con finalità di ingegneria metabolica delle specie fungine. Per esempio, la modificazione genetica di specie di lieviti, facili a crescere a ritmi rapidi in grandi impianti di fermentazione, ha aperto diverse vie nella produzione farmaceutica di princìpi potenzialmente più efficienti a livello di produzione che non quelli originati da parte degli organismi originali.
Usi diversi dei funghi come insetticidi ed altri di lotta biologica integrata, negli interventi ambientali allo scopo di degradare inquinanti chimici pericolosi, l'uso come organismi modello in biologia e l'utilizzo a scopo allucinogeno o comunque psicotropo di una vasta varietà di specie, sono solo alcuni tra le innumerevoli interazioni delle attività umane con il regno dei funghi.
Il lievito di Birra o Saccharomyces cerevisiae, un fungo unicellulare, è usato per fare il pane e altri prodotti a base di grano, come pizza o altre paste lievitate. Inoltre è la specie di lievito più utilizzata per produrre bevande alcoliche attraverso la fermentazione alcolica, ma sono impiegati anche altre specie di saccharomyces e, raramente, non saccharomyces. L'Aspergillus oryzae, noto come kōji-kin, è un ingrediente essenziale nella produzione di salsa shoyu (di soia), e la preparazione di miso, mentre specie di Rhizopus sono usate per fare il tempeh. Molti di questi funghi sono specie che sono state selezionate in base alla loro capacità di fermentare gli alimenti senza produrre micotossine dannose, ad esempio prodotte da aspergilli molto strettamente connessi a organismi utili. Il Quorn, un sostituto della carne, è ottenuto da Fusarium venenatum.
I funghi commestibili, in senso comune sono in genere un'ampia gamma di specie di macromiceti. Molte sono commercialmente coltivate, ma altre devono essere raccolte in natura. Agaricus bisporus, venduto come fungo champignon (dal termine francese indicante genericamente i funghi macroscopici) è una specie comunemente mangiata, viene usato in insalate, minestre, e molti altri piatti. Molti funghi asiatici sono coltivati su scala commerciale e hanno via via aumentato la propria popolarità in Occidente. Spesso sono disponibili freschi in negozi e supermercati, tra cui funghi di muschio (Volvariella volvacea), funghi ostrica (Pleurotus ostreatus), la Lentinula edodes e le Flammulina spp..
Ci sono molte più specie di funghi che vengono raccolti dal loro ambiente naturale per il consumo personale o per la vendita commerciale (prataioli, spugnole, finferli, tartufi, trombette, galletti e funghi porcini) e per tale motivo la domanda impone un prezzo elevato sul mercato. Essi sono spesso utilizzati nei piatti d'alta cucina e di cucina tipica.
Alcuni tipi di formaggi richiedono l'inoculazione di cagliata di latte con le specie fungine che conferiscono un sapore unico e la consistenza particolare del formaggio. Alcuni esempi sono il blu di formaggi come Stilton e Roquefort, che sono fatti per inoculazione con Penicillium roqueforti. I ceppi utilizzati nella produzione di formaggio non sono tossici e sono quindi sicuri per il consumo umano, tuttavia, micotossine come aflatossine, roquefortine C, patulina, o altre possono accumularsi a causa della crescita di altri funghi durante la stagionatura e la conservazione.
Molte specie di funghi sono velenose per l'uomo, con differenti gradi di tossicità, da complicazioni gastrointestinali più o meno lievi fino ad effetti più gravi come allucinazioni, gravi danni agli organi (ad esempio fegato o reni) e la morte.
I generi che comprendono le più note specie tossiche mortali sono Conocybe, Galerina, Lepiota, Gyromitra e Cortinarius, ma le specie più pericolose appartengono al genere Amanita, che comprende anche specie commestibili. Le specie Amanita verna Amanita virosa e Amanita phalloides sono responsabili dei più frequenti avvelenamenti mortali da funghi. La Gyromitra esculenta è da alcuni considerata una prelibatezza quando è bollita, ma può esser molto tossica se mangiata cruda o poco cotta. Il Tricholoma equestre è stato a lungo considerato commestibile, finché non è stato individuato come responsabile di rari episodi di avvelenamento: un consumo eccessivo di questo fungo ha causato in alcuni casi rabdomiolisi anche mortale.
L'Amanita muscaria è anche causa occasionale di avvelenamenti, anche a seguito di ingestione per l'uso come droga, per i suoi effetti allucinogeni dovuti a fenomeni tossici. Storicamente, questa specie è stata utilizzata da diversi popoli in Europa e Asia e il suo utilizzo religioso o sciamanico. L'uso viene segnalato in alcuni gruppi etnici come il popolo Koryak del nord-est della Siberia. Poiché è difficile individuare con precisione un fungo sicuro, senza un'adeguata formazione e conoscenza, è spesso consigliato di assumere che un fungo selvatico sia velenoso e quindi non consumarlo.
Esistono anche dei funghi allucinogeni che contengono psilocibina.
I funghi vanno comunque consumati, in genere e se non se ne è mai fatto un uso precedente, saltuariamente ed in modiche quantità in quanto spesso contengono carboidrati complessi e poco comuni negli altri alimenti, primo tra tutti, la chitina, che appesantiscono il lavoro dell'apparato digerente. La risposta dell'organismo a simili stimoli è spesso strettamente individuale, escludendo i casi di allergia ed intolleranza alimentare, la dotazione enzimatica dell'organismo umano atta a digerire queste molecole è estremamente variabile e personale.
I funghi, proprio per il fatto che sembrano spuntare dal nulla su terreno o su tronchi di piante nonché per via della velenosità e la pericolosità di talune specie e per via degli effetti allucinogeni di altre, hanno sin dai tempi antichi suscitato la fantasia degli uomini, avvolgendosi in un alone di magia e mistero e divenendo protagonisti di credenze e leggende popolari.
Secondo alcune credenze, infatti, si afferma che i funghi che crescono in "cerchio" siano generati da danze notturne di streghe o di gnomi ("cerchio delle streghe").
Nella Cina antica, ad esempio, il fungo ku o chih era considerato simbolo di lunga vita, magico, divino e legato in qualche maniera all'immortalità.
Gli Aztechi e i Maya consideravano i funghi allucinogeni "carne divina", per le loro particolari proprietà.
Anche nell'antica Grecia, come in Cina, il fungo era considerato simbolo di vita e pertanto divino.
Narra infatti una leggenda che l'eroe Perseo, dopo un lungo viaggio, trovandosi stanco ed assetato, si poté rifocillare con dell'acqua raccolta all'interno del cappello di un fungo; per questo motivo decise di fondare in quel posto una nuova città che chiamò Micene (che deriverebbe così da μύκης mýkēs = fungo), dando vita alla civiltà micenea.
Invece nella Roma antica il fungo, pur apprezzatissimo per le sue qualità culinarie (ad esempio l'Amanita caesarea), diventò anche simbolo di morte: sono vari gli episodi tra leggenda e realtà legati alla concezione funesta dei funghi. Si narra ad esempio che l'imperatore Claudio era così ghiotto di funghi che morì proprio a causa di questi: la moglie Agrippina, conoscendo questa sua debolezza culinaria e desiderando mettere sul trono, al suo posto, il figlio di primo letto Nerone, lo avrebbe fatto avvelenare proprio con dei funghi velenosi.
La mitologia nordica, invece, narra che una volta Odino era inseguito dai diavoli e le gocce di bava rossa che cadevano dalla bocca di Sleipnir, il suo mitico cavallo ad otto zampe, si trasformarono magicamente in funghi rossi.
In Siberia, come racconta James Arthur, un etnobiologo di fama internazionale, "gli sciamani usavano e usano il fungo Amanita muscaria come un sacramento religioso. Essi - dice - entrano attraverso un'apertura del tetto e portano questi funghi (allucinogeni) in grandi sacchi". Sono vestiti di rosso e bianco, i colori dell'Amanita, che in Siberia cresce nei boschi di conifere.
I funghi (Fungi, L. 1753, dal latino) o miceti (dal greco μύκης, mykes) sono un regno di organismi eucarioti, unicellulari e pluricellulari: comprende più di 700 000 specie conosciute, benché la diversità sia stata stimata in più di 3 milioni di specie.
Classificati scientificamente da Linneo come Piante, i funghi sono stati poi elevati al rango di regno da Nees nel 1817 e da Whittaker nel 1968. Altri organismi storicamente classificati come funghi sono tuttora di classificazione incerta: Thomas Cavalier-Smith ha proposto un sesto regno, Chromista, comprendente le classi dei Hyphochytridiomycetes e Oomycetes. I moderni studi molecolari hanno contribuito a produrre un ordinamento sistematico più obiettivo, basato sulla filogenesi, che promette un maggior grado di stabilità. La disciplina che studia i funghi si chiama micologia.
Fungi sunt regnum taxinomicum organismorum eukaryotorum, comprehendens non solum fungos sensu vulgari definitos, sed etiam fermenta et mucores. A plantis, animalibus, protistis, bacteriis distincti, fungi habent parietes cellulares qui chitinam continent, quamquam parietes cellulares plantarum aliquarumque protistarum cellulosam continent. Haec et aliae differentiae monstrant fungos unam categoriam esse organismorum cognatorum, etiam Eumycotorum appellatoruml, qui proavum communem habent (aliis verbis, sunt grex monophyleticus).
Fungi sunt regnum taxinomicum organismorum eukaryotorum, comprehendens non solum fungos sensu vulgari definitos, sed etiam fermenta et mucores. A plantis, animalibus, protistis, bacteriis distincti, fungi habent parietes cellulares qui chitinam continent, quamquam parietes cellulares plantarum aliquarumque protistarum cellulosam continent. Haec et aliae differentiae monstrant fungos unam categoriam esse organismorum cognatorum, etiam Eumycotorum appellatoruml, qui proavum communem habent (aliis verbis, sunt grex monophyleticus).
Grybai (Fungi) – gyvų heterotrofinių organizmų grupė. Grybuose nėra chlorofilo, jie negali neorganinių rūgščių paversti organinėmis, kaip augalai. Vykstant medžiagų apytakos procesams pagamina šlapalą, o jų glikogenas yra krakmolo tipo. Tai būdinga tik gyvūnams ar kitiems gyviesiems organizmams.
Anksčiau grybai laikyti augalų dalimi, tačiau vėliau atskirti į grybų karalystę.
Rasti suakmenėję baravykinių eilės grybai rodo, kad jie gausiai augo jau prieš 150 milijonų metų. Paleozojaus eroje pasirodė gleiviagrybiai (Myxotnycetes), mezozojaus – skylėtbudiniai (Polyporaceae), rūdiečiai (Uredinales), kainozojaus – pelėsiniai, dyglutiniai (Hydnaceae) grybai.
Šiuo metu priskaičiuojama per 100 000 rūšių. Kasdieniame gyvenime grybais naudojamasi arba pastebimos jų veiklos pasekmės.
Iš grybų gaminama antibiotikų, vitaminų, augimo stimuliatorių, fermentų, organinių rūgščių, preparatas boverinas, naudojami kulinarijoje.
Parazitiniai grybai sukelia ligas, tam tikri grybai sugadina meno kūrinius, aparatūrą, įrenginius, dėl jų poveikio ỹra tiltai, laivai, net griūva namai. Kai kurių grybų sporos atsparios ir -150 °C temperatūrai.
Grybų tramos konsistencija skirtinga: gali būti tvirta, glebi, labai kieta arba trapi, plaušinga, vatiška, mėsinga.
Kai kurių grybų rūšių trama, vykstant oksidacijai, perlaužus ar dėl mechaninio poveikio keičia spalvą: perpjovus, perlaužus ar tik prisilietus gali paraudonuoti, pamėlynuoti (pvz., raudonviršis per kelias valandas pasikeičia nuo mėlynai violetinės iki tamsiai rusvos spalvos). Tačiau daugumos grybų trama spalvos nekeičia. Kai kurie grybai išskiria sultis (pvz., piengrybiai).
Grybams augti reikalingi mineraliniai makroelementai: (anglis, azotas, fosforas, kalis), mikroelementai (geležis, manganas, varis, boras, kobaltas) ir kt.
Kiekviena grybų rūšis turi tipinę augavietę (biotopą). Jų augimui reikalinga skirtinga temperatūra, šviesos kiekis, CO2 ir kitų dujų apykaita, skirtingas substrato rūgštingumas bei drėgmės kiekis:
Grybiena minta osmoso būdu visu paviršiumi, todėl jai kenkia ir per mažas, ir per didelis drėgmės kiekis. Grybų augimą lemia ir lietūs: šilti – aktyvina grybieną augimui, o stiprūs, audringi lietūs grybams nepalankūs.
Daugelio grybų mitybos, dauginimosi, augimo sąlygos ir kiti ypatumai skiriasi, todėl grybai yra skirstomi į skirtingas grupes.
Evoliucionuodama kiekviena grybų rūšis prisitaikė prie atitinkamų gyvenimo sąlygų. Aplinkos sąlygų kompleksas, nulemiantis vienos grybų rūšies gyvenimo būdą, jos išplitimo amplitudę, populiacijos (individų skaičiaus) gausumą, vadinamas rūšies biotopu. Kuo mažesnis biotopas, tuo mažesnė tikimybė rūšies palikuonims išplisti.
Grybų sistematika yra viena iš sunkiausių šiuolaikinių mikologijos tyrimo sričių, nes ši organizmų grupė per mažai ištirta. Kasmet aprašoma po tūkstantį ir daugiau naujų rūšių, tačiau painiavos sukelia didelė morfologinių, fiziologinių savybių įvairovė, kurią nulemia genetiniai ypatumai, lytinės ir nelytinės kartos kaita (agaminės grybų rūšys – grybai, kurie dauginasi neapsivaisinę), fiziologinių savybių įvairovė, kurią nulemia genetiniai ypatumai, aplinkos sąlygos.
Daugelis grybų rūšių nesikryžmina. Atskirų grybų rūšių išorė kinta priklausomai nuo aplinkos sąlygų, skirtingos raidos stadijoje būna nepanašūs. Atsiradusios grybų formos, besiskiriančios vaisiakūnių forma, spalva, dydžiu ir gyvenimo būdu, dar labiau klaidina mikologus. Dėl to dabar vieni mikologai aprašo 100 000, kiti 150 000, o dar kiti 60 000 rūšių. Sistematikai remiasi ne tik morfologiniais, genetiniais požymiais, bet ir biocheminiais kriterijais.
Gyvasis pasaulis skirstomas į prokariotus (neturi tikro branduolio) ir eukariotus (turi tikrą branduolį).
Eukariotai skirstomi į 3 karalystes:
Pagal naujausią klasifikaciją grybų pasaulis dalijamas į 11, tačiau mikologinėjė literatūroje dažniausiai nurodoma 6 klasifikacijos:
Nors gleivūnai ir oomicetai dažnai priskiriami grybams, jie nėra grybai. Gleivūnų sistematinė padėtis vis dar nepakankamai aiški, o oomicetai priskiriami Chromalveolata karalystei.
Grybai drauge su bakterijomis ir smulkiais gyvūnais spyglius, lapus, šakas, kelmus, per trumpą laiką paverčia puria miško dirva, reguliuoja dirvožemio dujų apykaitą, vandens režimą ir temperatūros svyravimus, apsaugo dirvos paviršių nuo išdžiuvimo, suvartoja augalų šaknų išskirtas toksines medžiagas.
Grybų gyvenimas labai susijęs su augalais. Net 80 % augalų su grybais sudaro mikorizę, t. y. abipusę naudą. Kai kurie augalai auga tik tokiame substrate, kuriame yra atitinkamų grybų, ir atvirkščiai, kai kurie grybai prisitaikę prie tam tikrų augalų (pvz., lepšės auga dažniausiai beržynuose). Orchidėjos be grybo nesugebėtų išleisti net daigelio, net bulvės, kukurūzai, kviečiai greičiau subręsta sudarydami mikorizę su grybais.
Grybai, kitaip negu augalai, neturi chlorofilo ir minta organinėmis medžiagomis. Vykstant medžiagų apykaitai, nesusidaro asparaginas − būdinga augalams medžiaga. Grybai, kurių medžiagų apykaitos produktai yra šlapimo rūgštis, chitinas, trehaliozė, trigonelinas, glikogenas, serotoninas, artimi gyvūnijos pasauliui. Taigi, grybas – sudėtingas organizmas – nei augalas, nei gyvūnas.
Grybams būdingas savitas aromatas, spalvingumas, skiriasi dydis – visa tai lemia adaptacines savybes bei funkcijas. Daugumos grybų vaisiakūniai skleidžia savitą kvapą, pavyzdžiui, salierinis baltikas (Tricholoma apium) – salierų, kvapioji stirnabudė (Lepista irina) – kvapiosios našlaitės, česnakinis mažūnis (Marasmius scorodonius) – česnako, miškinis pievagrybis (Agaricus silvaticus), melsvoji tauriabudė (Clitocybe odora) – anyžių. Paprastoji poniabudė (Phallus impudicus) skleidžia dvoką, kad prisiviliotų vabzdžių, kurie po mišką išnešioja jos lipnias sporas. Grybiena taip pat išsiskiria spalvingumu, aromatu, formos įvairumu (virvutės, palmės lapo, voratinklio ir kt.).
Grybai – vieni seniausių žmogaus valgomų produktų. Grybų vertė priklauso nuo jų cheminės sudėties ir atitinkamų elementų santykio. Sudėčiai reikšmės turi augavietė, klimatas, metų laikas ir kt.
Grybuose vanduo sudaro 84–95% masės, 4–6% − prastai ar visai neįsisavinamos medžiagos (pvz., chitino). Mineralinių medžiagų kiekiu grybai prilygsta vaisiams ar daržovėms, o fosforo, kalcio, kalio kiekiu – mėsai. Maistingesni jauni grybai, vertingesnė kepurėlė nei kotas.
Grybuose yra geležies, mangano, kobalto, švino, taip pat aminorūgščių. Nustatyta, kad žmogaus organizmas gyvulinės kilmės baltymų pasisavina 96,5%, augalinės – 68%, grybų – 70%. Gausu vitaminų B1, B2, PP, C, A, D, fermentų, organinių rūgščių. Džiovinti grybai baltymų turi daugiau nei duona, kruopos, jautiena. Pvz., džiovinti baravykai du kartus kaloringesni už žuvį, maistingesni už kiaušinius, dešrą, jų sultinys triskart kaloringesnis nei mėsos.
Grybuose mažai lengvai virškinamų riebalinių medžiagų ir angliavandenių. Grybuose kaupiasi trehalozė ir glikogenas – angliavandeniai, kurie neaptinkami augaluose.
Lipidai, fosfatidai, laisvos amino rūgštys, eterinės ir kvapiosios medžiagos sužadina skrandžio sulčių išsiskyrimą, didina apetitą, gerina kitų maisto produktų virškinimą.
Senuose grybuose atsiranda maistui netinkamų ar net nuodingų medžiagų − aminų, amidų, šlapalo ir kt., dėl to maistui negalima vartoti pasenusių grybų. Senesnių grybų kepurėlės apatinę pusę rekomenduojama pašalinti, nes jame esančios subrendusios sporos nevirškinamos, be to būna vabzdžių lervų. Kai kurių grybų kotai sumedėję, maistui išvis netinkami, nes juose yra daug chitino.
Grybai pagal mitybinę vertę, skonį, paplitimą, vartojimą skirstomi į 4 kategorijas. Tai sąlyginis skirstymas, nes per mažai ištirta grybų mitybinė vertė, skirtingose šalyse tie patys valgomieji grybai skirtingai paplitę, mėgstami, renkami, vertinami.
Lietuvos miškuose rasta daugiau kaip 1000 kepurėtųjų grybų rūšių (papildomai), manoma, kad iš viso jų auga apie 2000 (Europoje 6000 rūšių). Rastos 382 valgomųjų grybų rūšys (Europoje – 500). Tačiau praktiniu požiūriu svarbių yra 120–140 rūšių, kitos – menkavertės arba retos.
Pagrindinis straipsnis – Grybų apdorojimo būdai.
Grybuose yra mineralinių medžiagų, kuriomis minta bakterijos, pelėsis, vabzdžių lervos. Šiltoje, saulėtoje vietoje laikomi grybai greitai genda. Nuskintus šviežius grybus geriau laikyti žemesnėje, apie 4 °C temperatūroje, ir rekomenduojama apdoroti per 24 valandas. Grybus galima džiovinti, marinuoti, sūdyti, išspausti sultis ar apvirti (svarbu nepervirti), jei vartojami švieži. Kuo labiau susmulkinti grybai, tuo daugiau suyra chitino, todėl tampa geriau virškinami.
Švieži, džiovinti, marinuoti, sūdyti grybai bei jų sultys ar miltai naudojami kulinarijoje ruošiant įvairius patiekalus. Grybų kvapiosios medžiagos patiekalams suteikia specifinį aromatą. Prancūzų kulinarijoje laikoma, kad būtent grybų padažai yra kvapniausi ir skaniausi.
Pasenę, netinkamai paruošti maistui gali pakenkti. Nepatartina grybų valgyti sergantiems lėtinėmis skrandžio, kepenų, žarnyno ligomis, taip pat seniems žmonėms bei mažiems vaikams.
Mielių pavadinimas kilęs iš lotynų kalbos žodžio levare – kelti, daryti lengvą. Mielės pradėtos vartoti maistui daug anksčiau negu buvo ištirtos (1680 metais). Tik išradus mikroskopą nustatyta, kad alkoholinį rūgimą sukelia bei tešlą kildina mieliagrybis, priklausantis aukšliagrybių klasei.
Mielės dauginasi pumpuravimu (vegetatyviškai) arba askosporomis (lytiškai). Mielių kolonija cukringoje terpėje, prisotintoje deguonies, labai greitai auga. Jų yra ir dirvožemyje, ant augalų lapų, uogų, ore, vandenyje.
Mielių cheminė sudėtis yra tokia: vandens – 8 %, proteidų – 57 %, lipidų – 3 %, gliucidų – 25 %, mineralinių medžiagų – 7 %. Jų baltymuose yra visų aminorūgščių reikalingų žmogaus organizmui, jose gausu vitaminų B, E, PP, fermentų, medžiagų gerinančių virškinimą bei didinančių organizmo atsparumą infekcijoms.
Mielėse esantys fermentai (zimazės) skaldo cukrų į etilo alkoholį, kuris kepant išgaruoja, ir anglies dioksidą, kuris 180−220 °C temperatūroje kildina tešlą, padaro ją puresnę, kvapnesnę.
Praktiniu požiūriu svarbiausia ir didžiausia yra mieliagrybio Saccharomyces gentis, kuriai priklauso natūraliai gyvenančios ir kultūrinės rūšys, taip pat alaus mieliagrybis (S.cerevisiae) ir vyno mieliagrybis (S.vini).
Gamtoje taip pat yra mieliagrybių, gadinančių maisto produktus, sukeliančių įvairias augalų ir gyvūnų ligas.
Grybų gydomosios savybės yra žinomos nuo senų laikų. Jau XVI a. apie tai aptinkama rašytinių žinių įvairiuose medicinos leidiniuose.
Stafilokokus, sukeliančius pūliuojančias žaizdas, naikina rudojo piengrybio, žaliuokės, voveraitės, raukšlėtojo dyglučio ir kai kurių kitų grybų ekstraktai.
Nuo radikulito, raumenų uždegimo išoriškai vartojamas paprastosios poniabudės spiritinis antpilas.
Paprastoji musmirė taip pat turi vaistinių savybių.
Grybų, galinčių padidinti skystų antpilų (pavyzdžiui, arbatos, pieno) rūgštingumą, yra keletas rūšių. Jų augimo sąlygos skiriasi, bet vystymasis ir branda panašūs, todėl ir antpilai turi labai panašų skonį.
Arbatinio grybo antpilas ruošiamas taip: gabalėlis grybienos įdedamas į stiklainį su pasaldinta arbata, užrišamas marle ir padedamas į šviesią vietą, geriausiai ant palangės. Po savaitės dviejų antpilą galima gerti.
Meksikos, Indijos ir kitų tautų gentys vartojo (kai kur ir dabar vartoja) haliucinacijas sukeliančius grybus, aktyvuojančius jų pojūčius, sukeliančius ryškius vaizdinius, įtakojančius žmogaus elgseną ir netgi įsitikinimus. Centrinės Amerikos indėnų gentys grybus netgi dievino ir garbino juos, statė jiems statulas, net šventyklas. Dar dabar Gvatemaloje stovi didžiulės grybo pavidalo skulptūros, prie kurių senovėje buvo atliekamos šventų grybų garbinimo apeigos. Grybų garbinimo kultas egzistavo ir Egipte, Kinijoje.
Psichikos pakitimai bei įvairios sąmonės būsenos, sąlygotos tam tikrų junginių, seniai domino grybų tyrinėtojus (mikologus). Prancūzų mikologas Eimas (R. Heim) ir amerikietis Vasonas (G. Wasson) išstudijavo mokslines publikacijas ir archyvus apie Meksikos bei Amerikos indėnų ritualines apeigas, rengiamas vartojant haliucinogeninius grybus. Mokslininkai taip pat dalyvavo jų apeigose, stebėjo jas, netgi patys vartojo šių grybų. Jie pastebėjo, kad Meksikoje augantys ir haliucinacijas sukeliantys grybai yra smulkučiai, neišvaizdūs, visai nepanašūs nei į valgomuosius, nei į nuodinguosius grybus. Tai glotniagalvės (Psilocybe) genties grybai. Juose rastos dvi veikliosios medžiagos − psilocinas ir psilocybinas, kurios ir veikia psichiką haliucinogeniškai.
Vėliau buvo ištirti ir susintetinti kiti haliucinacijas sukeliantys junginiai: iboteninė rūgštis, muskarinas, maskaronas, muscinolas, cholinas, bufoteninas. Jie vaistiniais kiekiais vartojami psichiatrijoje.
Pakramčius ar nurijus haliucinogeninių grybų, po 20–40 minučių vaizduotėje atsiranda ryškūs vaizdai, reginiai − haliucinacijos. Pvz., naktį matomos visos dienos spalvos, sapnuojama praeitis, dabartis, ateitis. Gali būti atsiduriama visiškai neįprastose būsenose, kurios kartais yra nemalonios ir prilyginamos sunkiam girtumui. Tokie psichikos pakitimai trunka 2–3 valandas. Organizmui išsivalius sugrįžtama į įprastą būseną.
Lietuvoje haliucinogeniniai grybai nėra paplitę. Psichotropinių savybių turi kai kurios glotniagalvės (Psilocybe), musmirės.
Tautosakoje yra išlikę priežodžių, liudijančių apie tokių grybų poveikį žmogaus psichikai: apie šlitinėjantį žmogų buvo sakoma eina, kaip musmirių apsirijęs.
Apleisti maisto produktų likučiai per keletą dienų pasidengia voratinklišku grybienos sluoksniu, pašerpetojusiu baltais, pilkais, žaliais ar juodais plaukeliais. Blizgančiose plaukelių viršūnėse gausu subrendusių sporų. Jos nuo mažiausio skersvėjo sklando oru. Patekusios į tinkamas sąlygas per kelias valandas sudygsta ir greitai išaugina naują pelėsio koloniją. Pelėsiai ne tik sugadina daug maisto produktų, bet į aplinką išskiria ir nuodingų, sveikatai pavojingų medžiagų; jie yra įvairių mikozių sukėlėjai.
Vienas pavojingiausių medienai – žalingasis trobagrybis (Serpula lacrymans, lot. lacrymans – verkiantis). Trobagrybių yra daugiau nei 70 rūšių. Trobagrybiai minta spygliuočių ar lapuočių mediena (net ir nulakuota ar nudažyta). Jeigu grindyse, medinėje pertvaroje, sijoje ar sienoje susikaupia apie 35% drėgmės, trobagrybis prisitaiko prie esamų sąlygų ir per trumpą laiką medinius statinius paverčia šipuliais. Esant 20–26 °C temperatūrai ir blogam vėdinimui, šis grybas medinį namą per pusmetį gali paversti griuvėsiais.
Trobagrybis taip pat minta popieriumi, audiniais, oda, tinku. Pakanka drėgno plyšelio, per kurį grybas gali persikelti per keletą namo aukštų grybienos laidais. Grybienos laidai bespalviai, ir nepastebimai plinta medienos vandens indais, išsišakojusiomis rievėmis, įtrūkiais ir kitais plyšiais.
Grybo vaisiakūniai labai dideli, iki 50 cm skersmens, kempinės pavidalo, l–4 cm storio. Prie substrato (grindų, sienos, sijos) silpnai priaugę arba nepriaugę. Iš pradžių balti, vėliau vidurys paruduoja, pakraščiai išlieka balti, o senų – parudavę, tik visada atkilę ir paprastai su rudo skysčio lašeliais. Vaisiakūnio paviršius raukšlėtai banguotas. Raukšlelės l–2 cm ilgio, spinduliškai išsidėsčiusios, sporos rudos. Per parą l cm šio grybo paviršiaus gali išmesti 35 milijonus sporų. Vaisiakūnis dauginasi ir vegetatyvinės grybienos atplaišomis. Šį grybą platina oro srovės, vabzdžiai, pelės, žiurkės ir žmogus.
Svarbu, kad po grindimis būtų gera ventiliacija: tarp žemės ir grindų turi būti oro tarpas. Mediena, naudojama namų statyboje, turi būti švari ir neapkrėsta trobagrybiu. Pastebėjus trobagrybį, rekomenduojama kuo skubiau išardyti grindis, ir jei įmanoma − sudeginti.
Pastebėjus sugadintą tinką, rekomenduojama jį visą nuimti, kur matomi grybo (pelėsių) pėdsakai. Svarbu pabrėžti ir tai, kad trobagrybis išskiria žmonėms pavojingas dujas, todėl gali tapti ir sveikatos sutrikdymo šaltiniu.
Grybai (Fungi) – gyvų heterotrofinių organizmų grupė. Grybuose nėra chlorofilo, jie negali neorganinių rūgščių paversti organinėmis, kaip augalai. Vykstant medžiagų apytakos procesams pagamina šlapalą, o jų glikogenas yra krakmolo tipo. Tai būdinga tik gyvūnams ar kitiems gyviesiems organizmams.
Anksčiau grybai laikyti augalų dalimi, tačiau vėliau atskirti į grybų karalystę.
Sēnes (fungi, mycota) ir atsevišķa organismu grupa jeb valsts. Sēnes nav ne augi, ne dzīvnieki. Atšķirībā no augiem, sēnes nesatur hlorofilu, tādēļ nespēj pašas sev saražot nepieciešamās barības vielas. Šajā aspektā tās vairāk atgādina dzīvniekus, jo pārtiek no jau gatavām citu organismu saražotām organiskajām vielām. Taču sēnēm nav ne nervu, ne orgānu sistēmas, un tām nepiemīt spēja pārvietoties, kas raksturīga dzīvniekiem. Turklāt, sēnes vairojas ar mikroskopisku reproduktīvo vienību palīdzību, kuras sauc par sporām. Sporas pēc savas uzbūves ir daudz vienkāršākas nekā olas vai sēklas un lielākoties sastāv tikai no vienas šūnas. Ar vārdu "sēne" bieži saprot tikai sēnes virszemes reproduktīvo daļu jeb augļķermeni. Taču, tāpat kā ābols vai ķirbis, sēne ir tikai daļa no vesela organisma. Daudzu sēņu uzbūve ir ārkārtīgi smalka un to dzīves cikli ir vieni no vissarežģītākajiem uz mūsu planētas. Precīzs, dabā sastopamo sēņu sugu skaits nav zināms. Šobrīd dokumentēti vairāk kā 70 000 dažādu sēņu sugu, taču to kopējais skaits uz mūsu planētas tiek lēsts vismaz ap 100 000. Latvijā sastopamas vairāk kā 4000 dažādu sēņu sugu.
Sēņu klasifikācija pilnībā vēl nav izstrādāta. Ir organismu grupas, kuras dažādi autori liek vai pie sēnēm, vai pie protistiem. Ir liela sēņu grupa Deuteromycetes, apmēram 15000 sugu, kuru taksonomiskais stāvoklis nav skaidrs. Tāpat nav skaidrs, kur likt ķērpjus, jo tie nav īsti organismi, bet simbiotiskas grupas, kas sastāv no sēņu un aļģu saaugumiem. Šajā klasifikācijā tie ir pielikti pie sēnēm, jo sēnes ir neatņemams ķērpju elements. Fotosintezējošie komponenti var būt dažādi, gan prokariotiskās zilaļģes, gan eikariotiskās zaļaļģes. Mēdz būt gadījumi, kad vienā ķērpju sugā var būt dažādu sugu aļģes. Pie tam lielākā aļģu daļa dzīvo arī brīvā veidā. Savukārt ķērpjus veidojošās sēnes brīvā veidā nav sastopamas. Tās ir vai nu bazīdijsēnes, vai nu asku sēnes, bet ne sēņu kombinācijas.
Bioloģijas zinātnes nozari, kas pēta sēnes, sauc par mikoloģiju.
Sēnes (fungi, mycota) ir atsevišķa organismu grupa jeb valsts. Sēnes nav ne augi, ne dzīvnieki. Atšķirībā no augiem, sēnes nesatur hlorofilu, tādēļ nespēj pašas sev saražot nepieciešamās barības vielas. Šajā aspektā tās vairāk atgādina dzīvniekus, jo pārtiek no jau gatavām citu organismu saražotām organiskajām vielām. Taču sēnēm nav ne nervu, ne orgānu sistēmas, un tām nepiemīt spēja pārvietoties, kas raksturīga dzīvniekiem. Turklāt, sēnes vairojas ar mikroskopisku reproduktīvo vienību palīdzību, kuras sauc par sporām. Sporas pēc savas uzbūves ir daudz vienkāršākas nekā olas vai sēklas un lielākoties sastāv tikai no vienas šūnas. Ar vārdu "sēne" bieži saprot tikai sēnes virszemes reproduktīvo daļu jeb augļķermeni. Taču, tāpat kā ābols vai ķirbis, sēne ir tikai daļa no vesela organisma. Daudzu sēņu uzbūve ir ārkārtīgi smalka un to dzīves cikli ir vieni no vissarežģītākajiem uz mūsu planētas. Precīzs, dabā sastopamo sēņu sugu skaits nav zināms. Šobrīd dokumentēti vairāk kā 70 000 dažādu sēņu sugu, taču to kopējais skaits uz mūsu planētas tiek lēsts vismaz ap 100 000. Latvijā sastopamas vairāk kā 4000 dažādu sēņu sugu.
Sēņu klasifikācija pilnībā vēl nav izstrādāta. Ir organismu grupas, kuras dažādi autori liek vai pie sēnēm, vai pie protistiem. Ir liela sēņu grupa Deuteromycetes, apmēram 15000 sugu, kuru taksonomiskais stāvoklis nav skaidrs. Tāpat nav skaidrs, kur likt ķērpjus, jo tie nav īsti organismi, bet simbiotiskas grupas, kas sastāv no sēņu un aļģu saaugumiem. Šajā klasifikācijā tie ir pielikti pie sēnēm, jo sēnes ir neatņemams ķērpju elements. Fotosintezējošie komponenti var būt dažādi, gan prokariotiskās zilaļģes, gan eikariotiskās zaļaļģes. Mēdz būt gadījumi, kad vienā ķērpju sugā var būt dažādu sugu aļģes. Pie tam lielākā aļģu daļa dzīvo arī brīvā veidā. Savukārt ķērpjus veidojošās sēnes brīvā veidā nav sastopamas. Tās ir vai nu bazīdijsēnes, vai nu asku sēnes, bet ne sēņu kombinācijas.
Valsts: Fungi (Sēnes) Nodalījums: Basidiomycota (Bazīdijsēnes) Nodalījums: Ascomycota (Asku sēnes) Nodalījums: Zygomycota (Zigomicētes) Nodalījums: Chytridiomycota (Hitridiomicētes) Nodalījums: Glomeromycota (Glomeromicētes) Nodalījums: Lichenes (Ķērpji) Grupa: Deuteromycetes (Nepilnīgi pazīstamo sēņu grupa)Bioloģijas zinātnes nozari, kas pēta sēnes, sauc par mikoloģiju.
Kulat atau Fungus ialah salah satu daripada organisma eukariot yang mencernakan makanannya di luar dan menyerap molekul nutrien ke dalam selnya. Kulat digunakan secara meluas oleh manusia: ragi digunakan untuk menapaikan bir dan roti, sedangkan perladangan cendawan merupakan industri yang besar di banyak negara. Kulat ialah pengurai utama untuk bahan-bahan tumbuhan dan haiwan mati di dalam banyak ekosistem, dan biasa dapat dinampak ketika roti lama bercendawan. Bagaimanapun, biologi kulat yang rumit menjangkau pengetahuan dan pengalaman biasa.
Dikelaskan sebagai tumbuhan pada asalnya, kulat langsung bukan tumbuhan kerana kulat ialah heterotrof, iaitu organisma ini tidak menghasilkan karbon sendiri melalui proses fotosintesis tetapi sebaliknya, menggunakan karbon yang dihasilkan oleh organisma yang lain. Sebenarnya, kulat kini dianggap lebih berkait dengan haiwan berbanding tumbuhan, dan kekadang dimasukkan dalam opistokon, sekumpulan monofili, bersama-sama dengan haiwan. Bagaimanapun, berbeza dengan haiwan, kulat menyerap dan bukan menginges makanannya, serta mempunyai dinding sel. Disebabkan alasan-alasan ini, kulat kini dimasukkan dalam alam sendiri, iaitu alam Kulat.
Ahli mikologi (ahli sains yang mengkaji kulat) mempercayai bahawa kulat adalah monofoli — iaitu semua jenis kulat datangnya daripada leluhur yang sama — kerana kesemua kulat mempunyai kitin di dalam dinding selnya dan merupakan heterotrof berdaya serap, selain daripada ciri-ciri serupa yang lain.
Walaupun sering tidak mudah dilihat, kulat bertumbuh di setiap persekitaran di bumi dan memainkan peranan yang amat penting di dalam kebanyakan ekosistem. Banyak kulat merupakan pengurai utama bahan-bahan tumbuhan dan haiwan mati di dalam hutan, serta banyak persekitaran yang lain. Sebilangan kulat adalah pemangsa nematod yang menangkap mangsanya melalui pelbagai cara seperti cecincin mencerut atau jaring pelekat . Jenis yang lain adalah parasit tumbuhan dan haiwan, termasuk manusia. Kulat mengakibatkan banyak penyakit seperti kutu air dan kurap dalam manusia dan penyakit Pokok Elm Belanda dalam tumbuhan. Kulat yang lain merupakan pekongsi dalam perhubungan simbiosis dengan organisma yang lain. Umpamanya, liken dibentukkan daripada perhubungan simbosis antara alga atau sianobakteria dengan kulat. Kebanyakan tumbuhan pembuluh menerima manfaat daripada simbiosis antara akarnya dengan kulat.
Kulat mempunyai sejarah penggunaan oleh manusia yang panjang. Banyak jenis cendawan dan kulat yang lain dimakan, termasuk cendawan butang, cendawan shitake, dan cendawan tiram. Tentu saja, banyak spesies cendawan adalah beracun dan menyebabkan banyak kes sakit serta kematian setiap tahun. Sejenis kulat unisel yang digelarkan yis digunakan untuk membakar roti dan menapaikan minuman beralkohol. Kulat juga digunakan untuk menghasilkan bahan kimia perindustrian seperti asid laktik, antibiotik, dan juga untuk membuat jean yang pudar warnanya. Beberapa jenis kulat dimakan untuk sifat psikedeliknya, baik untuk rekreasi mahupun untuk agama. Sila lihat rencana utama, Cendawan psikedelik.
Kulat atau Fungus ialah salah satu daripada organisma eukariot yang mencernakan makanannya di luar dan menyerap molekul nutrien ke dalam selnya. Kulat digunakan secara meluas oleh manusia: ragi digunakan untuk menapaikan bir dan roti, sedangkan perladangan cendawan merupakan industri yang besar di banyak negara. Kulat ialah pengurai utama untuk bahan-bahan tumbuhan dan haiwan mati di dalam banyak ekosistem, dan biasa dapat dinampak ketika roti lama bercendawan. Bagaimanapun, biologi kulat yang rumit menjangkau pengetahuan dan pengalaman biasa.
Schimmels of zwammen (wetenschappelijke naam: Fungi, ook wel Myceteae) zijn eukaryotische (micro-)organismen die het rijk van de Fungi vormen. De schimmels vormen de zustergroep van de dieren. Ze bestaan uit cellen met een celkern, mitochondriën, celwand en een cytoskelet.
Tot de schimmels behoren zowel meercellige organismen zoals paddenstoelen maar ook eencellige organismen zoals gisten. Net als dieren vormen schimmels binnen de taxonomie een eigen rijk. Het wetenschappelijk onderzoek naar schimmels heet mycologie en de onderzoekers worden mycologen genoemd.
Schimmels planten zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort. De geslachtelijke voortplanting vindt plaats door middel van sporen, de ongeslachtelijke voortplanting gebeurt op vegetatieve wijze met schimmeldraden en zwamvlokken. Als saprofyten (afbrekers) spelen schimmels een belangrijke ecologische rol bij de afbraak van dood plantaardig materiaal (bacteriën zijn vooral belangrijk bij de afbraak van dierlijk materiaal). Veel schimmels leven in symbiose met planten in de vorm van een mycorrhiza, door bijvoorbeeld voor bomen mineralen te absorberen en in ruil daarvoor suikers terug te krijgen voor hun eigen voeding. Op deze wijze verhogen schimmels de biodiversiteit, omdat de boom (of andere plant) kan overleven in moeilijkere omstandigheden. Ook orchideeën leven vaak in symbiotische relatie met een schimmel. Zeer algemeen bij allerlei plantengroepen is het endotrofe vesiculaire-arbusculaire mycorrhiza (VAM).
Schimmels zijn organismen die kenmerken gemeen hebben met zowel planten als dieren. Samen met de nauwer verwante rijken van de dieren en de amoeben behoren de schimmels tot de supergroep van de Unikonta. De onderverdeling van de schimmels is nog onduidelijk.
Er zijn zowel eencellige schimmels, zoals gisten, als meercellige.
Meercellige schimmels leven op een ondergrond, bijvoorbeeld op de bodem of op (al dan niet levend) hout van bomen. Meercellige schimmels hebben een thallus, in tegenstelling tot planten en dieren die een 'compact' lichaam bezitten. Dit thallus bestaat uit in de ondergrond groeiende schimmeldraden, microscopisch dunne draden met een doorsnee van 2 tot 100 micrometer, die samen een netwerk vormen. Het hele netwerk van draden wordt mycelium of zwamvlok genoemd. De vorm van de schimmeldraden hangt sterk van de soort schimmel af. Bij op planten parasiterende soorten zitten vaak aan het einde van de schimmeldraad haustoriën, zuigende organen die in de cellen van de plant doordringen om daar voedingsstoffen te onttrekken. Sommige schimmels zijn carnivoor, ze kunnen in hun netwerk van schimmeldraden kleine dieren als rondwormen vangen. Bij sommige soorten liggen bundels schimmeldraden parallel naast elkaar, deze bundels worden synnemata of rizomorfen genoemd en kunnen wel op de wortels van planten lijken.
Het opvallendste deel van meercellige schimmels zijn echter niet de ondergrondse schimmeldraden, maar bovengrondse vruchtlichamen. Deze organen worden paddenstoelen genoemd en dienen voor de voortplanting. Ze kunnen behalve verschillende kleuren ook veel verschillende vormen hebben, zoals hoedvormig, rond, kokervormig, knolvormig of in de vorm van korsten. Hoewel ze voor mensen het opvallendste deel zijn, vormen ze maar een klein deel van het organisme. Bij sommige soorten, zoals truffels, zit het vruchtlichaam overigens ondergronds. Het vruchtlichaam bestaat niet uit echt weefsel, maar uit nauw vervlochten schimmeldraden. Men spreekt daarom wel van "schijnweefsel". Paddenstoelen bestaan uit een hymenium, een deel waarin zich sporen ontwikkelen, en een deel dat hymenofoor genoemd wordt en het hymenium ondersteunt.
Sclerotia en stromata zijn grote structuren die een schimmel vormt. Met sclerotia kan de schimmel de winter te overleven. Stromata zijn weefsels waarin of waarop de pycnidiën liggen.
Niet alle schimmels vormen vruchtlichamen. Er zijn ook soorten die bovengronds te zien zijn als een witte of grijze laag aanslag. Deze aanslag kan men bijvoorbeeld aantreffen op bedorven voedsel en op muren en wordt ook wel beschimmeling genoemd. Schimmels zonder vruchtlichaam zijn bijvoorbeeld Acremonium, Aspergillus, Cladosporium, Fusarium, Mucor, Penicillium, Rhizopus, Stachybotrys, Trichoderma, en Alternaria.
De grootte van schimmels kan sterk verschillen: er bestaan microscopisch kleine soorten maar ook soorten die gigantische afmetingen kunnen krijgen. Een honingzwam (Armillaria ostoyae) in de Amerikaanse staat Oregon is naar schatting 2400 jaar oud en heeft een ondergronds mycelium met een omvang van 890 hectare. Daarmee is deze schimmel het grootste organisme ter wereld. Ook in het Engadin in Zwitserland is een schimmel met een grote omvang bekend. Hier is de schimmel ongeveer duizend jaar oud en ongeveer 800 meter lang en 500 meter breed.
Schimmeldraden bestaan uit cellen, gescheiden door septa waarin poriën zitten, zodat uitwisseling van cytoplasma tussen de verschillende cellen mogelijk is. Aan het uiteinde van de schimmeldraden zit een Spitzenkörper. Hierdoor kan een schimmeldraad apicaal groeien. De celwanden van de schimmeldraden bestaan uit onder andere chitine, glycogeen, lipiden en eiwitten.
Schimmels planten zich over het algemeen voort met sporen. Deze ontstaan in het vruchtlichaam of aan het uiteinde van schimmeldraden. Een dergelijk vruchtlichaam kan ontstaan door bevruchting.
Schimmels levensvormen aannemen: van eenvoudige tot ingewikkelde levensvormen en levenscycli. Sommige schimmels zijn eencellig, of kunnen zowel een meercellige als eencellige levensvorm aannemen. De schimmels die in deze eencellige levensvorm voorkomen noemt men gisten. De zwammen die vruchtlichamen vormen noemt men de hogere zwammen. De zwammen die geen vruchtlichamen vormen noemt men lagere zwammen.
Zie Ascomyceten#Voortplanting voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Zie Paringstype voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Naar schatting kan een derde van alle schimmels zich op meer dan één manier reproduceren[bron?]. Omgevingsomstandigheden veroorzaken genetisch bepaalde ontwikkelingsstadia die leiden tot gespecialiseerde structuren voor seksuele of aseksuele reproductie. Deze structuren helpen de reproductie door sporen of sporenbevattende propagulen efficiënt te helpen verspreiden.
De schimmels kunnen worden ingedeeld naar hun wijze van leven:
Schimmels spelen samen met bacteriën een belangrijke rol als reducenten in de meeste ecosystemen. Alle schimmels zijn heterotroof, dat wil zeggen dat ze voor hun stofwisseling afhankelijk zijn van door andere levensvormen aangemaakt organisch materiaal.
De meeste schimmels zijn saprofyten, ze gebruiken de resten van dode dieren en planten als voedsel. Schimmels zorgen samen met bacteriën en kleine diersoorten als regenwormen dat resten van dode planten in humus worden omgezet. Schimmels zijn bijna de enige organismen die lignine, een complexe stof waar de celwanden van planten uit zijn opgebouwd, kunnen afbreken en als voedingsstof gebruiken. Ook spelen ze een belangrijke rol bij de afbraak van cellulose, hemicellulose en keratine. De daarbij vrijkomende stoffen kunnen daarna weer door met name planten gebruikt worden.
Schimmels leven vaak in symbiose met planten. Aangenomen wordt dat 80 tot 90 % van alle planten in symbiose met schimmels leven. De meest voorkomende manier is de mycorrhiza, een mantel van schimmeldraden die de haarwortels van planten omhult. Mycorrhiza is een mutualistische relatie: de relatie is zowel voor de plant als de schimmel voordelig. De plant kan meer voedingsstoffen opnemen met de haarwortels, omdat de schimmeldraden de bodem veel kleinschaliger omwerken dan de wortels van de plant dat kunnen. Hierdoor kunnen er makkelijker mineralen door de boom uit de bodem opgenomen worden. Omdat het mycelium van de schimmel de haarwortels van de plant omgeeft zijn deze ook beter beschermd tegen uitdroging en parasieten. De schimmel ontvangt koolhydraten van de plant, die deze door fotosynthese in haar bladeren produceert en ook naar de wortels aanvoert.
Vooral in voedingsstofarme bodems zijn de extra voedingsstoffen die de plant dankzij de micorrhiza binnenkrijgt van vitaal belang. Dankzij mycorrhiza kunnen planten op plekken groeien waar ze anders niet zouden overleven. De symbiose tussen plant en schimmel verrijkt op die manier ecosystemen.
Voorbeelden van deze vorm van mutualistische symbiose tussen schimmels en hogere planten zijn vliegenzwammen onder berken, of eekhoorntjesbrood onder eiken. Zeer algemeen voorkomend bij hogere planten, maar alleen microscopisch waarneembaar is het (vesiculair) arbusculair mycorrhiza.
Daarnaast zijn er de schimmels, die in mutualistische symbiose leven met groenwieren of met blauwwieren of met beide. Deze symbioses worden korstmossen of lichenen genoemd. Korstmossen kunnen een belangrijk deel vormen van een pioniervegetaties doordat ze betrekkelijk goed bestand zijn tegen straling, hoge en lage temperaturen en uitdroging.
Sommige kevers hebben een larvestadium dat uitsluitend hout eet maar het hout alleen kan verteren als het is aangetast door bepaalde schimmels. Een voorbeeld zijn de larven van het vliegend hert (Lucanus cervus), dit is een grote kever waarvan de larven vier tot acht jaar van vermolmd hout leven. Het hout moet echter zijn aangetast door witrotschimmels, die de houtvezels afbreken maar de koolhydraten ongemoeid laten en hiervan leeft de keverlarve. Hout dat is aangetast met schimmels die naast de houtvezels ook de koolhydraten afbreken -de bruinrotschimmels- is ongeschikt als voedsel.
Sommige lieveheersbeestjes (Coccinellidae) leven van schimmels, een voorbeeld is het meeldauwlieveheersbeestje (Halyzia sedecimguttata), dat van de schimmel meeldauw leeft. Doordat de schimmelsporen aan de kever blijven plakken, is het niet alleen een vijand van de schimmel maar ook een belangrijke verspreider.
Verschillende groepen van mieren kweken schimmels uit de orde Agaricales als hun belangrijkste bron van voedsel.
Veel schimmels leven van dood plantaardig materiaal, er zijn echter ook schimmels die levend plantaardig materiaal als voedsel gebruiken: ze leven als parasieten op planten. Parasitaire schimmels die vooral op zwakke of oude planten groeien worden zwakteparasieten genoemd. De infectie van een plant met een schimmel, mycose genoemd, kan bij de gastheer ernstige ziekten veroorzaken en zorgen dat hij gedeeltelijk of geheel afsterft. Bomen die gevoelig zijn voor schimmelinfecties zijn bijvoorbeeld iepen of kastanjes.
In de land- en tuinbouw kunnen grootschalige schimmelinfecties voor mislukte oogsten zorgen. Voorbeelden van economisch schadelijke parasitaire schimmels zijn builenbrand (Ustilago maydis) op mais, steenbrand (Ustilago hordei) op tarwe en gerst, moederkoorn (Claviceps purpurea) op rogge en tarwe, de verwelkingszwam (Verticillium) op loofbomen als laurierkers (veroorzaakt de verwelkingsziekte), de schurftschimmel (Venturia inaequalis) op onder andere appelbomen (veroorzaakt schurft), perenroest (Gymnosporangium fuscum) op met name jeneverbessen, het meniezwammetje (Nectria cinnabarina), dat vormen van boomkanker bij diverse bomen veroorzaakt of meeldauw (Erysiphaceae) op veel verschillende soorten planten.
Vergeleken met het fossielenbestand van planten en dieren is dat van schimmels erg mager. Eén van de factoren die de ondervertegenwoordiging van schimmelsoorten in de hand werkt is de aard van de vruchtlichamen van schimmels – deze bestaan uit zachte, vlezige en makkelijk afbreekbare weefsels. Een andere factor is mogelijk dat veel soorten microscopisch klein zijn en niet makkelijk gevonden worden. Fossielen van schimmels zijn moeilijk te onderscheiden van die van andere microben en zijn het makkelijkst te identificeren wanneer ze op niet-uitgestorven soorten lijken.[1] De monsters die gebruikt worden zijn meestal afkomstig van versteende planten- of dierenresten. De resten worden verwerkt tot flinterdunne preparaten die bestudeerd kunnen worden onder een optische microscoop of transmissie-elektronenmicroscoop.[2] Compressiefossielen worden bestudeerd door de omringende matrix in zuur op te lossen en vervolgens de oppervlaktedetails te bekijken met een licht- of transmissie-elektronenmicroscoop.[3]
De vroegste fossielen die typische schimmelkenmerken vertonen, zijn gedateerd op het Proterozoïcum, ongeveer 1,4 miljard jaar geleden. De structuur van deze meercellige benthale organismen, die tot anastomose in staat waren, bestond uit filamenten met septa.[4] In recenter onderzoek (2009) wordt geschat dat de schimmelachtige organismen 760 tot 1060 Ma geleden verschenen. De schatting is gebaseerd op de vergelijking van evolutiesnelheden in nauw aan elkaar verwante groepen.[5] Het lijkt erop dat gedurende een groot deel van het Paleozoïcum (542 tot 251 Ma geleden) de schimmels in het water leefden en de organismen gelijkenis vertoonden met de huidige Chytridiomycota, daar ze ook sporen met een flagellum (zweephaartje) bezaten.[6]
De evolutionaire aanpassing van een levensstijl gericht op het water naar één gericht op het land zorgde ervoor dat er een grotere diversiteit aan ecologische strategieën ontstond voor het verkrijgen van voedingsstoffen. Enkele voorbeelden hiervan zijn onder andere parasitisme, saprotrofie en de ontwikkeling van mutualistische symbiose, zoals mycorrhiza en lichenificatie.[7] Een onderzoek van recente datum (2009) lijkt aan te tonen dat saprotrofie de ecologische strategie van de voorlopers van de Ascomycota was en dat lichenificatie diverse malen onafhankelijk is geëvolueerd.[8]
Naar alle waarschijnlijkheid koloniseerden de schimmels het land gedurende het Cambrium (542 - 488,3 Ma geleden), wat een stuk eerder is dan de landplanten.[9] Gefossiliseerde schimmeldraden en sporen die zijn gevonden in het gesteente van het Ordovicium van Wisconsin (460 Ma geleden) vertonen gelijkenis met de hedendaagse Glomerales, en bestonden in een tijd dat de landflora hoogstwaarschijnlijk bestond uit niet-vasculaire, mosachtige planten (Bryophyta).[10] Prototaxites, die mogelijk een schimmel of lichen (korstmos) was, zou het langste organisme van het late Siluur zijn geweest. Schimmelfossielen worden niet algemeen of onomstreden tot het vroege Devoon (416–359,2 Ma geleden), waar ze in grote aantallen in de Rhynie Chert gevonden zijn, meestal in de vorm van Zygomycota en Chytridiomycota.[11][12][13] Vrijwel tegelijkertijd, ongeveer 400 Ma geleden, zijn de stammen Ascomycota en Basidiomycota uit een gemeenschappelijke voorouder ontstaan.[14] Vanaf het late Carboon (Pennsylvanien, 318,1–299 Ma geleden) zijn alle hedendaagse schimmelklassen aanwezig.[15]
Voor de opkomst van de moleculaire fylogenetica rekenden biologen de schimmels tot het rijk der planten, vanwege overeenkomsten in levensstijl. Net als planten zijn schimmels sessiel, ze hebben daarnaast vergelijkbare vormen (overeenkomstige morfologie) en leven in vergelijkbare habitats (op bodems). Daarnaast bezitten schimmels net als planten een celwand, een eigenschap die de dieren missen. Tegenwoordig worden schimmels echter niet meer tot de planten gerekend[16] en is zelfs bekend geworden dat ze nauwer verwant zijn met de dieren.
Uit moleculair-genetisch onderzoek is gebleken dat schimmels het nauwst verwant zijn aan de meercellige dieren (Metazoa) en hun zustergroep, de Choanoflagellata. Vooral de tot de laatste groep behorende Mesomycetozoa zouden nauw verwant zijn aan de schimmels. Van de Microspora is nog onduidelijk of ze tot de schimmels behoren of een zustergroep vormen. De clade die zowel de dieren, schimmels als Choanomonada omvat wordt Opisthokonta genoemd.
De evolutionaire en cladistieke verwantschappen binnen de Opisthokonta worden nog intensief onderzocht en steeds herzien. Het rijk der schimmels kan ingedeeld worden in verschillende stammen en klassen. Een aan recente (2016) inzichten aangepaste fylogenetische indeling van de verscheidenheid van het leven geven Holt en Iudica.[17]
Fylogenetische stamboom van de schimmels (Fungi).De ascomyceten en basidiomyceten samen vormen de dikaryomycota. Van veel schimmels is de geslachtelijke voortplanting niet bekend. Ze zijn ingedeeld in een 'restgroep' (incertae sedis). Vaak blijkt bij nader onderzoek dat ze bij de ascomyceten horen. Dit nader onderzoek kan bijvoorbeeld DNA onderzoek zijn.
In de studie van zwammen maakt men zowel gebruik van de Nederlandse als de botanische naam. Zo hebben veel hogere zwammen een Nederlandse naam. Deze is in de meeste gevallen afgeleid van uiterlijke kenmerken zoals de kleur. Echter wanneer een liefhebber aan de studie van zwammen en schimmels begint, komt hij in aanraking met een grote diversiteit aan geslachten. Verder is er slechts een klein aantal goede boeken met kleurenfoto, correcte beschrijving, ... Een mycoloog maakt daarom dikwijls gebruik van Duitse, Franse en Italiaanse tekstboeken. Daarom is de studie van de mycologie eigenlijk alleen goed mogelijk met gebruik van de universele wetenschappelijke Latijnse naam. Bovendien worden geregeld naamsveranderingen doorgevoerd, worden soorten opgedeeld in nieuwe taxa, maar behouden tegelijkertijd hun Nederlandse naam. Deze naam geeft dan vaak ook geen juiste informatie meer over de biologische verwantschappen.
Voor de herkomst van het woord schimmel geeft het Woordenboek der Nederlandsche Taal als bron het Middelnederlandse woord scimmel, wat roest betekent, en het Middelnederduitse woord schimmel en vermeldt dat het van dezelfde woordstam afkomt als het woord schemer. Het woord zwam komt af van het Germaanse swamma en betekende paddenstoel.
Men weet niet zeker waar de woorden fungus en mycoloog vandaan komen. Eén van de hypothesen gaat terug naar de antieke oudheid. Griekse geschriften waarschuwden voor het gebruik van paddenstoelen en wezen op hun giftigheid. Hippocrates en Euripides raadden het gebruik van paddenstoelen dan ook sterk af.
Het gebruik van paddenstoelen door de eeuwen heen kende vele hoogten en laagtes. Perioden van interesse en verafschuwing van paddenstoelen wisselden elkaar af. Het oudste gebruik van paddenstoelen vindt men terug in de religie, waar ze gebruikt werden als hallucinogene middelen. In de antieke oudheid was er een grote tegenstelling tussen het Griekse volk en de Romeinse overheerser: terwijl Grieken paddenstoelen verafschuwden, waren de Romeinen echte fijnproevers. Bij de Romeinen traden dan ook weleens 'ongelukken' op. Het bekendste voorbeeld hiervan bracht keizer Nero aan de macht. De heersende keizer was een liefhebber van paddenstoelen en door een maaltijd werden dodelijk giftige groene knolamanieten gemengd.
In de Middeleeuwen, echter, stonden paddenstoelen in een slecht daglicht. Ze werden geassocieerd met toverij door de vele vergiftigingen met onder andere moederkoren. Verder was het gewone volk arm en ging men dus vaak uit noodzaak voedsel (en dus ook paddenstoelen) in het bos zoeken. Doordat velen geen kennis hadden van de mycologie, werden dikwijls eetbare met dodelijk giftige paddenstoelen verwisseld. Dit zorgde ervoor dat mycologen werden gemeden en men sprak dan ook vaak van hekserij.
Tijdens de Renaissance kwam men uit deze donkere periode. De opkomst van de boekdrukkunst maakte de verspreiding van kennis, naamgeving en studie mogelijk. Deze kennisoverdracht zorgde voor een hernieuwde interesse in de mycologie. In de 17e eeuw werd de microscoop uitgevonden. Dit bleek essentieel bij de studie van paddenstoelen, omdat vele nieuwe kenmerken van paddenstoelen ontdekt werden:
In de 18e eeuw werd door Antonio Micheli (1679-1737) ontdekt dat sporen uit sporenzakjes nieuwe zwammen konden doen ontstaan. Dit wereldschokkend nieuws werd toen als ketterij afgedaan (organismen konden zich enkel met zaadjes voortplanten). Zijn werk werd dan ook vergeten en nadien overgedaan. In de 19e eeuw beschreef Elias Fries (1794-1878) ruim 3000 soorten schimmels in zijn Systema mycologicum, terwijl De Bary (1831-1888) de basis legt van de huidige mycologie in zijn werk Morphologie und Biologie der Pilze, Flechten und Myxomyceten.
Sommige schimmels kunnen bij de mens ziekten veroorzaken zoals zwemmerseczeem, ringworm, baardschurft en het tegenwoordig zeldzame kletskop. Deze ziekten zijn vaak eenvoudig te bestrijden. Een kalknagel is echter een lastig te bestrijden infectie van de nagels.
Bij planten zijn schimmels vaker veroorzaker van ziekten als de aardappelziekte of Phytophthora, schurft en vruchtboomkanker op fruitbomen, roest, meeldauw, verwelkingsziekten en vele bladvlekkenziekten. Deze ziekten kunnen vaak ernstige gevolgen hebben, wanneer een oogst door aantasting van een schimmel mislukt, zoals de hongersnood in Ierland door de aardappelziekte in 1845 en 1847.
Schimmels zijn leveranciers van antibiotica.
Candidiasis of ook wel candidose is een veel voorkomende schimmelinfectie (mycose). Het vakgebied dat zich hiermee bezighoudt is de medische microbiologie.
In het dagelijks leven komt men schimmels en hun producten overal tegen:
Schimmels zijn dikwijls ook waarneembaar door hun geur; alhoewel schimmelgeur niet eenduidig is, wordt deze meestal omschreven als muf, stoffig, of grondlucht; sommige schimmels of zwammen hebben een aardappel- of spermageur.
Beschimmelde nectarines.
Beschimmelde muren na wateroverlast.
Zie Lijst van eetbare paddenstoelen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Schimmels worden vaak op directe of indirecte wijze als voedingsmiddel gebruikt:
Portaal Schimmels Bronnen & verwijzingen Schimmels of zwammen (wetenschappelijke naam: Fungi, ook wel Myceteae) zijn eukaryotische (micro-)organismen die het rijk van de Fungi vormen. De schimmels vormen de zustergroep van de dieren. Ze bestaan uit cellen met een celkern, mitochondriën, celwand en een cytoskelet.
Tot de schimmels behoren zowel meercellige organismen zoals paddenstoelen maar ook eencellige organismen zoals gisten. Net als dieren vormen schimmels binnen de taxonomie een eigen rijk. Het wetenschappelijk onderzoek naar schimmels heet mycologie en de onderzoekers worden mycologen genoemd.
Schimmels planten zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort. De geslachtelijke voortplanting vindt plaats door middel van sporen, de ongeslachtelijke voortplanting gebeurt op vegetatieve wijze met schimmeldraden en zwamvlokken. Als saprofyten (afbrekers) spelen schimmels een belangrijke ecologische rol bij de afbraak van dood plantaardig materiaal (bacteriën zijn vooral belangrijk bij de afbraak van dierlijk materiaal). Veel schimmels leven in symbiose met planten in de vorm van een mycorrhiza, door bijvoorbeeld voor bomen mineralen te absorberen en in ruil daarvoor suikers terug te krijgen voor hun eigen voeding. Op deze wijze verhogen schimmels de biodiversiteit, omdat de boom (of andere plant) kan overleven in moeilijkere omstandigheden. Ook orchideeën leven vaak in symbiotische relatie met een schimmel. Zeer algemeen bij allerlei plantengroepen is het endotrofe vesiculaire-arbusculaire mycorrhiza (VAM).
Sopp (Fungi) er ei stor gruppe heterotrofe, eukaryote organismar som lever over heile verda. Dei høyrer korkje til planteriket eller dyra, men er eit rike for seg sjølv.
Dei fleste sopp er mikroskopiske, men somme dannar store fruktlekamar for å spreie spora sine. Det er desse me vanlegvis forbinder med ordet.
Nokre soppar er parasittar («snyltesopp») medan andre er saprofyttar («råte- og strøsoppar» som bryt ned daudt organisk materiale). Mange sopp får dessutan næringen sin frå samarbeid med andre organismar; særleg økologisk viktig er mykorrhizasopp, som lever i eller rundt røtene av plantar. Lav er eit anna døme på symbiotisk sopp.
Dei fleste soppar lever likevel av detritus; daudt organisk materiale. Stort sett tyder dette planter, men det er òg mange artar som lever av og på dyr.
Tradisjonelt har soppane vorte handsama av botanikarar, men nyare analyser av mellom anna DNA har vist at dei i røynda er nærare i slekt med dyra. Mange grupper, som eggsporesopp og slimsopp har dessutan vist seg ikkje å vera sopp i det heile.
Moderne klasifikasjon reknar med ei rekkje rekkjer av sopp; dei viktigaste er mikrosporidiar (Microsporidia), algesopp (Chytridiomycota), koplingssopp (Zygomycota), arbuskulær mykorrhizasopp (Glomeromycota), sekksporesopp (Ascomycota) og stilksporesopp (Basidiomycota).
Mange artar av sopp har fruktlekamar som kan brukast til mat. Døme på dette er sjampinjong, kantarell, trøffel, steinsopp, sauesopp og nokre typar piggsopp. Mange andre soppar er giftige, til dømes raud, kvit og grøn flugesopp, og spiss giftslørsopp. Dersom ein plukkar sopp sjølv må ein vera sikker på at det er matsopp før bruk.
Den viktigaste soppen i matlaging er nok likevel gjær, som vert nytta både i bakst og til gjæring av alkohol.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Sopp Sopp (Fungi) er ei stor gruppe heterotrofe, eukaryote organismar som lever over heile verda. Dei høyrer korkje til planteriket eller dyra, men er eit rike for seg sjølv.
Dei fleste sopp er mikroskopiske, men somme dannar store fruktlekamar for å spreie spora sine. Det er desse me vanlegvis forbinder med ordet.
Sopper er heterotrofe eukaryote organismer med ytre (ekstracellulær) fordøyelse. Mange, men ikke alle sopper, er bygget opp av hyfer (celletråder), som ofte danner et forgrenet nettverk, kalt mycel. Også cellevegger av kitin og sporer som spres gjennom luften, finnes i mange, men langt ifra alle sopper.
Sopper tilhører et eget rike forskjellig fra både plante- og dyreriket. I motsetning til planteriket tar ikke sopp næring fra planteriket, men fra organisk materiale, enten allerede dødt og råtnende eller levende planter eller dyr.[2] En annen forskjell fra planteriket er at soppens fruktlegemes vegger er laget av kitin, der planters vegger er laget av cellulose.[3] Tilstedeværelsen av kitin og glykogen, begge forbundet med dyr, er blant grunnene til at man regner sopp som nærmere beslektet med dyreriket enn med planteriket.[4]
Sopp består av celler, og de fleste soppene har lange og tråformede celler som kalles hyfer, avlange celler som bare vokser i lengderetningen. Hyfer kan derfor ofte være over 100 ganger så lange som de er brede. Hyfer som ligger sammen kalles mycel, og utgjør rotsystemet til en sopp.[5] Mycelet befinner seg derfor som oftest under substratet, materiet det vokser i (unntak inkluderer muggsopper). For mange sopper er substratet jord, men det kan også være trær, dyr og andre former for mat. Den delen av soppen som er synlig og over bakken omtales som fruktlegemet.[6] Enda fruktlegemet er nær knyttet til ordet «sopp», er det en beskjeden del av soppen.
Alle sopper formerer seg med sporer, små formeringsenheter som ikke nødvendigvis er avhengig av kontakt med andre celler for å danne celledeling. Sporene dannes av soppen, enten direkte i cellene eller i sporehus som har til funksjon å skape og oppbevare sporer. Ettersom fruktlegemet har som hovedfunksjon å formere seg, har alle sopper med fruktlegeme sporehus i fruktlegemene, og disse sprer seg på en rekke forskjellige måter. For mange sopper vil fruktlegemet kollapse i løpet av et par uker etter at sporene er spredt, mens enkelte fruklegemer, som kjuker, kan være flerårige.[7][8]
Sopper ble før plassert i planteriket, men ble etter hvert et eget rike. Inndeling av sopp er ofte både gjort etter klassifisering av arter og familier og etter hvordan de skaffer seg næring. Slik kan to sopper som er svært fjernt beslektet innen artsbestemmelse likevel tilhøre samme undergruppe innen det å skaffe seg næring. For eksempel er både kantareller og torvnavlesopp (som man finner i lav) symbioter.[9]
Soppene deles gjerne opp i tre undergrupper basert på hvordan de får i seg næring:
Sopper er, sammen med bakterier de viktigste nedbrytere av organisk liv.[11]
Den andre formen for klassifisering, etter arter, er under stadig endring. Hovedartene er :
I tillegg til enkelte enkeltstående grupper, som rozella og microspora.[4]
Av disse er det stilksporesopper og sekksporesopper som har et fruktlegeme som er tydelig synlig over rotsystemet uten optiske hjelpemidler. Denne typen sopp omtales som storsopp.[12] Sopper som ikke er storsopper inkluderer gjerne enten sopper som er i kolonier uten mycel og de som har mycel uten fruktlegeme. Endomycorrhizasoppene er sopper i symbiose som jobber direkte med røttene til symbionten. Koblingssopper er nedbrytere som inkluderer mugg.
Gjærsopper tilhører flere grupper av sopper, og kan finnes blant annet i stilksporesopper og sekksporesopper.[13]
Den stadige utforskningen av sopp har gjort at vesener som tidligere ble klassifisert som sopp ikke lenger er det. Blant disse er eggsporesopper (nå regnes de blant algene[14], slimsopper (nå protister[15]) og hyphochitridiomycetes (nå alger).
I likhet med soppenes nærmeste slektninger (Opisthokonta) var soppenes stamart heterotrof (som betyr at den fordøyet organisk materialet heller enn å produsere det selv), brukte glykogen som opplagsnæring, evnet å fremstille kitin og hadde mitokondrier med flate cristae.
I soppenes stamart oppstod i tillegg flere egenskaper som er avledete fellestrekk for sopper: Celleveggen ble forsterket med kitin. Dessuten mistet soppene evnen til å ta opp næringspartikler i cellen (fagocytose). Fordøyelsen skjer altså utenfor kroppen og utenfor cellene (ekstracellulær fordøyelse). Cellene absorberer kun flytende næring.
Mange sopper (og noen ikke-sopper, som f.eks. bakterie-gruppen Actinomycetes) danner et mycel (forgrenet nettverk) av hyfer (flerkjernete celletråder).
Det fins imidlertid også mange encellede sopper. Noen av disse har bevart cilier (algesopp), som ellers mangler blant soppene. Andre har blitt encellet (og enkjernet) sekundært, dvs. at de stammer fra arter som var flerkjernede. Dette gjelder f.eks. gjær.
Noen sopper (Coelomomycetales og mikrosporidier) har mistet sin kitinholdige cellevegg. Atter andre er «vanlige» flercellede organismer, dvs. har celler med fullstendige cellevegger og én kjerne hver (for eksempel Laboulbeniales).
Soppene ble i Linnés torikesystem klassifisert i planteriket, i hovedsak på basis av at de er fastsittende organismer. Den norske legen og mykologen Dr. Sopp plasserte soppene i «et tredje rige» allerede før slutten av 1800-tallet. Det var imidlertid først med Whittakers femrikesystem i 1969 at dette ble allment akseptert. Sopper regnes nå innenfor tradisjonell systematikk som et av «rikene» av liv innenfor biologien.
Det er mange måter å dele inn sopper på. En økologisk inndeling tar utgangspunkt i soppenes levevis: De fleste sopper er saprofytter («råte-» og «strøsopper»), som bryter ned dødt organisk materiale. Andre sopper er parasitter på planter eller dyr (det vil si «snyltesopp»). En tredje kategori er hvor soppen lever i symbiose med røttene av landplanter.
En inndeling etter evolusjonært slektskap viser at sekksporesopper (Ascomycetes) og stilksporesopper (Basidiomycetes) – med blant annet «storsoppene» – er naturlige slektskapsgrupper og hverandres søstergrupper. Mange andre tradisjonelle soppgrupper ser derimot ut til å være kunstige:
Det nøyaktige stamtreet for soppene er imidlertid fremdeles ikke helt klarlagt. Heller ikke plasseringen av mikrosporider er avklart. Denne gruppen ble lenge ansett for å være den mest opprinnelige av alle eukaryoter, fordi den manglet mitokondrier og cilier. RNA-baserte slektskapsanalyser i løpet av 1990-tallet har imidlertid vist at mikrosporidiene er sekundært forenklede sopper. Plasseringen i soppenes stamtre er fremdeles uavklart.
Man har også operert med en samlegruppe for de soppene som ikke har latt seg plassere med tradisjonelle metoder imperfekte sopp.
Sopper er heterotrofe eukaryote organismer med ytre (ekstracellulær) fordøyelse. Mange, men ikke alle sopper, er bygget opp av hyfer (celletråder), som ofte danner et forgrenet nettverk, kalt mycel. Også cellevegger av kitin og sporer som spres gjennom luften, finnes i mange, men langt ifra alle sopper.
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Grzyby (Fungi Juss.) R. T. Moore – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota). Dawniej, w zależności od ujęcia systematycznego, takson ten miał rangę podkrólestwa (Fungi R.T. Moore, 1971), podtypu (Fungi Engl. 1889) i klasy (Fungi Bartling, 1830).
Istnienie grzybów zaobserwowano we wszystkich strefach klimatycznych, przede wszystkim na lądach, ale także w wodach (słodkich i słonych). Do tej pory opisano ok. 70 tysięcy gatunków grzybów, ale brak jednolitych kryteriów nie pozwala na dokładny szacunek, w efekcie ta liczba może być wyższa[1]. Szacuje się, że co roku charakteryzuje się średnio 1700 nowych gatunków grzybów[potrzebny przypis]. Korzystając z danych uzyskanych z obszarów, na których rozpoznano większość organizmów żywych, przypuszcza się, że istnieje ok. miliona gatunków grzybów (4 razy więcej niż roślin nasiennych)[2].
Ze względu na ograniczone zdolności ruchu, typ wzrostu i odmienność morfologiczną od zwierząt, w tradycyjnych podziałach uwzględniających tylko dwie domeny świata ożywionego (systemy Arystotelesa, Linneusza i in.), grzyby zaliczane były do roślin, np. do niewydzielanej we współczesnych systemach grupy plechowców. W świadomości potocznej tak jest nadal. Także w uproszczonych wykazach, mających zastosowanie praktyczne (np. listach gatunków chronionych), grzyby bywają łączone z roślinami. Podobnie w programach nauczania nauka o grzybach (mykologia) bywa włączana do botaniki, a ogół grzybów zasiedlających dane środowisko bywa nazywany florą lub mykoflorą – od jakiegoś czasu – mykobiotą lub fungą (ze względu na podobieństwo do słów flora i fauna).
Jako pierwszy grzybami zainteresował się Teofrast, który zaliczył je do roślin pozbawionych korzeni, w związku z tym nie potrafił określić sposobu, w jaki się żywią. W epoce rzymskiej badania nad grzybami nie posunęły się do przodu. Rzymianie szczególne znaczenie przypisywali truflom i wierzyli, że powstają one od uderzeń błyskawic, które przekazują im moc niezbędną przy kreacji życia – stąd były stosowane jako środek wspomagający zajście w ciążę. Wśród Majów, Azteków i Zapoteków powszechny był kult grzybów, którym stawiano pomniki. W Indiach grzyby czczono jako symbol płodności. Z powodu silnego zainteresowania grzybami w kultach politeistycznych, chrześcijaństwo spychało grzyby poza margines zainteresowania nauki, wiążąc je z czarną magią[1].
Pierwsze badania grzybów zaczęły się w XVI wieku. Pierwszej próby klasyfikacji grzybów dokonał wówczas Mathias Lobelius. Po raz pierwszy zarodniki grzybów zaobserwował Giambattista della Porta w 1588 roku, ale przez kolejne dwieście lat dominował jeszcze pogląd o spontanicznym powstawaniu grzybów. W XVII wieku najwybitniejszymi badaczami grzybów byli Carolus Clusius (klasyfikował znane gatunki) i Petrus Antonius Michaelis (wykazał kiełkowanie zarodników). Na przełomie XVIII i XIX wieku miał miejsce kolejny okres zainteresowania biologią grzybów, najważniejsi badacze tamtego okresu to Karol Linneusz, Cihristiaan Hendrik Persoon i Elias Magnus Fries (klasyfikowali znane gatunki) oraz Erik Achariusz (twórca lichenologii). W następnych latach liczba opisywanych gatunków rosła lawinowo, często jeden gatunek opisywano kilkukrotnie pod różnymi nazwami. Uporządkowanie klasyfikacji przeprowadził Pier Andrea Saccardo[1].
Przejściowo do grzybów (bądź traktowanych jako rośliny zarodnikowe, bądź jako odrębna od roślin grupa) zaliczano różne inne grupy organizmów, wśród nich śluzowce. Część z nich ze względu na morfologiczne podobieństwo do grzybów przy jednoczesnym braku spokrewnienia określana bywa jako protisty grzybopodobne.
Obecnie taki status jest uważany za niewłaściwy. Grzyby są uznawane za jedną z linii rozwojowych w obrębie supergrupy Opisthokonta (jednej z sześciu, na które podzielono jądrowce), do której zalicza się także m.in. zwierzęta. Poświadczeniem wspólnego pochodzenia grzybów, zwierząt i wiciowców kołnierzykowych są pewne cechy anatomiczne i biochemiczne (obecność wici umieszczonej na tylnym biegunie komórki, obecność chityny, glikogenu i in.) Z kolei pewne cechy niegdyś uważane za łączące grzyby z roślinami (np. obecność celulozy) obecne są jedynie u lęgniowców, które współcześnie odłączone zostały od grzybów i ulokowane w obrębie supergrupy siostrzanej dla roślin – Chromalveolata. Większość cech wspólnych dla całej supergrupy występuje u skoczkowców. Prawdopodobnie jest to takson parafiletyczny – jednokomórkowi i posiadający wici kuzyni grzybów wielokomórkowych. Zaliczani czasem do (pod-)królestwa Protista[3].
W zasadzie grzyby to wielokomórkowe lub komórczakowe organizmy cudzożywne (głównie osmotroficzne), niezdolne do aktywnego ruchu, o ścianach komórkowych zbudowanych z chityny. W definicji tej są jednak pewne nieścisłości. Prymitywne grzyby wielokomórkowe wytwarzają zdolne do ruchu, jednokomórkowe, uwicione zarodniki pływkowe (zoospory), mają też niekiedy bliskich, jednokomórkowych kuzynów. Niektóre cechy niegdyś przypisywane grzybom obecnie nie wchodzą do ich charakterystyki, gdyż dotyczą innych grup organizmów, przejściowo zaliczanych do grzybów. Przykładowo, dotyczy to cech organizmów takich, jak śluzowce, będące zdolnymi do ruchu ameboidalnego komórczakami, oraz lęgniowce Oomycetes – organizmy o trybie życia typowo grzybowym, ale o ścianie komórkowej zbudowanej z celulozy[4] i zaliczane obecnie do grupy Stramenopiles.
Wśród grzybów najliczniejszą grupą są organizmy wielokomórkowe, jednak występują też grzyby jednokomórkowe, np. drożdże. Komórka grzyba może być jednojądrowa, dikariotyczna lub komórczakiem. Grzyby są plechowcami, ich ciało – grzybnia, nie wykazuje zróżnicowania na tkanki i organy. Długie, nitkowate, proste lub rozgałęzione strzępki tworzą nibytkankę (plektenchymę). Owocniki, które są zbudowane z plektenchymy, to specjalnie ukształtowane części grzybni, wewnątrz których tworzą się zarodnie z zarodnikami.
Ze względu na sposób odżywiania wśród grzybów wyróżnia się:
Grzyby mogą oddychać tlenowo lub beztlenowo (drożdże). Pozyskują wtedy energię niezbędną do życia. Oddychanie beztlenowe to fermentacja. W jej wyniku powstają: alkohol etylowy i CO2[6].
Grzyby charakteryzuje duża różnorodność sposobów rozmnażania. Większość z nich może rozmnażać się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo. U wielu grup grzybów rozmnażanie bezpłciowe ma bardzo duże znaczenie – występuje jako główny sposób rozmnażania, pozwalający na szybkie zasiedlenie substratu. W przypadku niektórych gatunków rozmnażanie bezpłciowe jest w ogóle nieznane, grzyby (albo ich postaci) rozmnażające się bezpłciowo nazywa się anamorfami (postaci płciowe to teleomorfy, a obie te formy razem stanowią holomorfę). Wytwarzanie zarodników wyłącznie na drodze bezpłciowej (poprzez podziały mitotyczne) wynika najprawdopodobniej ze skrajnej specjalizacji tych organizmów, gdyż badania genetyczne wykazują, że w genomach tych gatunków są obecne zestawy genów warunkujących rozmnażanie płciowe[7].
Sposoby rozmnażania bezpłciowego[8].:
Sposoby rozmnażania płciowego[8]:
Według Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej pierwszym liczącym się zastosowaniem taksonu Fungi było użycie go przez Karola Linneusza w drugim tomie Species Plantarum z 1753, gdzie nie podano jednak diagnozy taksonomicznej, a jedynie zaliczył do tej grupy 10 rodzajów (Agaricus, Boletus, Hydnum, Phallus, Clathrus, Helvella, Peziza, Clavaria, Lycoperdon i Mucor) z podziałem na 86 gatunków. Nazwy rodzajowe zostały jednak w tej publikacji dobrane niezgodnie z używanymi wcześniej, niemniej jednak zastosowanie nazewnictwa binominalnego sprawiło, że (z czasem i licznymi zmianami) zaczęto używać go jako podstawę obowiązującą w taksonomii grzybów.
Należy przyjąć, że pierwszą poprawną diagnozę zastosował Antoine de Jussieu w Genera plantarum z 1789: FUNGI, LES CHAMPIGNONS.
UNGI paraſitici, aut erumpentes è tellure modò nudi modò incluſi in volvâ ſiciſſili. Subſtantia aliis ſuberoſa aut corticoſa, aliis mollior & carnoſa, aliis mucilaginea. Quidam ſimplices aut ramoſi, quidam ſphaericei; plures inſtructi pileo ſtipitato aut ſeſſili, nunc orbiculari & peltato, nunc ſemiorbiculari & lateribus inſerto. Folia hulla nec flores, ſed antherarum loco pulvis intra auc extra diſperſus. Piſtilli vicem ſupplent organa variè contexta, nempè laminæ, rugæ, fulci, pori, tubi, papillæ, ſquamulæ, reticula, cavitates, interdùm univerſa compages: in iis latent corpuſcula, quæ terræ commiſſa ſimilem, ſeu germinando ſeminum inſtar, ſeu radicando ut ſurculi, plantani progenerane Suberoſi Fungi perennes ſunt & ſæpè paraſitici; cæteri paraſitici aut terreſtres, fugaces, ad putreſcentiam proni.
W publikacji tej grzyby zaliczono do ówczesnej klasy roślin bezkwiatowych (Plantae acotyledones) jako rząd zawierający 17 rodzajów, dla których Jussieu usiłował przywrócic właściwe (przed Linneuszem) nazewnictwo: Mucor, Lycoperdon, Tuber, Clathrus, Phallus, Boletus, Helvella, Peziza, Cantharellus, Amanita, Sullus, Hydnum, Agaricus, Merulius, Auricularia, Hericium i Clavaria.
Obecnie istnieje kilka systemów klasyfikacji grzybów, wiele instytucji korzysta z podziału zawartego w Index Fungorum (opartego na kolejnych edycjach Dictionary of the Fungi). Królestwo Fungi jest tam podzielone na następujące taksony:
Liczne w ostatnim czasie badania filogenetyczne organizmów sprawiają, że (szczególnie w wypadku wyższych taksonów) wymieniony system bywa zdezaktualizowany. Uwzględniającym najnowsze badania wydaje się być tzw. „system Adla 2012”, zawarty w artykule „The Revised Classification of Eukaryotes” z 2012. Grzyby zaliczane są tam (obok rodzajów incertae sedis: Nuclearia, Fonticula i Rozella) do grupy Nucletmycea w supergrupie Opisthokonta. Do tego kladu zaliczono natomiast[9]:
Z punktu widzenia laika można podzielić grzyby na następujące, nieformalne grupy:
Grzyby jako jedyne organizmy mają zdolność do rozkładu ligniny oraz mają duże znaczenie przy rozkładzie celulozy dzięki specyficznemu enzymowi – celulazie. Są reducentami – ostatnim ogniwem w łańcuchu pokarmowym – a zatem są istotnym składnikiem obiegu materii w przyrodzie. Grzyby mogą być źródłem zarówno materii nieorganicznej (CO2, H2O i innych) będącej produktami metabolizmu; lub materii organicznej, gdyż grzyby są pokarmem dla wielu drobnoustrojów[10]. Bez nich większość ekosystemów lądowych pokryłaby gruba warstwa nierozłożonych liści czy gałęzi, a związki zawarte w szczątkach organicznych nie wróciłyby do ekosystemu, aby stać się ponownie dostępnymi dla rosnących organizmów. Szacuje się, iż bez rozkładu szczątków roślinnych, rocznie powstawałoby w lasach tropikalnych 12 ton odpadów celulozowych na jeden hektar[10].
Grzyby są symbiontami zarówno mikroorganizmów, roślin wyższych i zwierząt. Mimo ogromnego zróżnicowania grzybów oraz symbiontów, relacja ta sprowadza się do zaopatrywania przez gospodarza w węglowodany, podczas gdy grzyb zwiększa powierzchnię chłonną korzeni (u roślin), zaopatruje w substancje nieorganiczne oraz chroni przed patogenami[11].
Duże znaczenie w przyrodzie mają porosty jako organizmy pionierskie na ubogich lub niegościnnych siedliskach. Są one także wyznacznikiem czystości powietrza na danym terenie. Grzyby z wieloma roślinami tworzą mykoryzę – szacuje się, że od grzybów mykoryzowych zależy właściwy rozwój około 90% roślin, tu przykładem mogą być gatunki z rodzaju Glomus (endomykoryza) lub wielkowoocnikowe podstawczaki, np. borowik, muchomor, maślak, i inne (ektomykoryza). Ektomikoryza (w przeciwieństwie do endomikoryzy) obejmuje tylko powierzchnię korzeni, więc grzybnia nie wnika w głąb rośliny; wyraźnie można ją zaobserwować u buku i sosny. Endomikoryzę obserwuje się głównie u traw.[12]
Grzyby są głęboko zakorzenione w kulturze (m.in. jadalne lub halucynogenne) i zajmują ważne miejsce w rozwoju cywilizacji ze względu na ich kluczowe znaczenie w wytwarzaniu chleba i wina[1]. Wiele gatunków grzybów jest powszechnie wykorzystywanych w produkcji żywności (alkohole, pieczywo, sery). Niektóre, takie jak pędzlaki (Penicillium) i kropidlaki (Aspergillus), są przyczyną jej rozkładu, prowadząc do skażenia jej szkodliwymi dla ludzi toksynami.
Grzyby z tych samych rodzajów są jednak wykorzystywane do produkcji leków (głównie antybiotyków) i związków organicznych (np. kwasu cytrynowego) oraz enzymów na skalę przemysłową. Już w połowie XX wieku znano 96 antybiotyków pochodzenia grzybowego, z czego 57 dobrze scharakteryzowanych[1].
Grzyby jadalne mają zastosowania kulinarne.
Pomimo wielowiekowych prób wprowadzenia hodowli grzybów do celów przemysłowych, do dziś podstawowym ich źródłem pozostają grzyby dziko rosnące. Hodowlę udało się zaprowadzić jedynie w przypadku 12 gatunków[1].
Grzyby (Fungi Juss.) R. T. Moore – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota). Dawniej, w zależności od ujęcia systematycznego, takson ten miał rangę podkrólestwa (Fungi R.T. Moore, 1971), podtypu (Fungi Engl. 1889) i klasy (Fungi Bartling, 1830).
Istnienie grzybów zaobserwowano we wszystkich strefach klimatycznych, przede wszystkim na lądach, ale także w wodach (słodkich i słonych). Do tej pory opisano ok. 70 tysięcy gatunków grzybów, ale brak jednolitych kryteriów nie pozwala na dokładny szacunek, w efekcie ta liczba może być wyższa. Szacuje się, że co roku charakteryzuje się średnio 1700 nowych gatunków grzybów[potrzebny przypis]. Korzystając z danych uzyskanych z obszarów, na których rozpoznano większość organizmów żywych, przypuszcza się, że istnieje ok. miliona gatunków grzybów (4 razy więcej niż roślin nasiennych).
O reino Fungi é um grupo de organismos eucariotas (ou eucariontes), que inclui micro-organismos tais como as leveduras, os bolores, bem como os mais familiares cogumelos.
Os fungos são classificados num reino separado das plantas, animais e bactérias. Uma grande diferença é o facto de as células dos fungos terem paredes celulares que contêm quitina e glucanos, ao contrário das células vegetais, que contêm celulose. Estas e outras diferenças mostram que os fungos formam um só grupo de organismos relacionados entre si, denominado Eumycota (fungos verdadeiros ou Eumycetes), e que partilham um ancestral comum (um grupo monofilético). Este grupo de fungos é distinto dos estruturalmente similares Myxomycetes (agora classificados em Myxogastria) e Oomycetes. A disciplina da biologia dedicada ao estudo dos fungos é a micologia, muitas vezes vista como um ramo da botânica, mesmo apesar de os estudos genéticos terem mostrado que os fungos estão mais próximos dos animais do que das plantas.
Abundantes em todo mundo, a maioria dos fungos é inconspícua devido ao pequeno tamanho das sua estruturas, e pelos seus modos de vida crípticos no solo, na matéria morta, e como simbiontes ou parasitas de plantas, animais, e outros fungos. Podem tornar-se notados quando frutificam, seja como cogumelos ou como bolores. Os fungos desempenham um papel essencial na decomposição da matéria orgânica e têm papéis fundamentais nas trocas e ciclos de nutrientes. São desde há muito tempo utilizados como uma fonte direta de alimentação, como no caso dos cogumelos e trufas, como agentes levedantes no pão, e na fermentação de vários produtos alimentares, como o vinho, a cerveja, e o molho de soja. Desde a década de 1940, os fungos são usados na produção de antibióticos, e, mais recentemente, várias enzimas produzidas por fungos são usadas industrialmente e em detergentes. São também usados como agentes biológicos no controlo de ervas daninhas e pragas agrícolas. Muitas espécies produzem compostos bioativos chamados micotoxinas, como alcaloides e policetídeos, que são tóxicos para animais e humanos. As estruturas frutíferas de algumas espécies contêm compostos psicotrópicos, que são consumidos recreativamente ou em cerimónias espirituais tradicionais. Os fungos podem decompor materiais artificiais e construções, e tornar-se patogénicos para animais e humanos. As perdas nas colheitas devidas a doenças causadas por fungos ou à deterioração de alimentos podem ter um impacto significativo no fornecimento de alimentos e nas economias locais.
O reino dos fungos abrange uma enorme diversidade e táxons, com ecologias, estratégias de ciclos de vida e morfologias variadas, que vão desde os quitrídios aquáticos unicelulares aos grandes cogumelos. Contudo, pouco se sabe da verdadeira biodiversidade do reino Fungi, que se estima incluir 1,5 milhões de espécies, com apenas cerca de 5% destas formalmente classificadas. Desde os trabalhos taxonómicos pioneiros dos séculos XVII e XVIII efetuados por Lineu, Christiaan Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, os fungos são classificados segundo a sua morfologia (i.e. caraterísticas como a cor do esporo ou caraterísticas microscópicas) ou segundo a sua fisiologia. Os avanços na genética molecular abriram o caminho à inclusão da análise de ADN na taxonomia, o que desafiou por vezes os antigos agrupamentos baseados na morfologia e outros traços. Estudos filogenéticos publicados no último decénio têm ajudado a modificar a classificação do reino Fungi, o qual está dividido em um sub-reino, sete filos e dez subfilos.
A palavra portuguesa fungo deriva do termo latino fungus (cogumelo), usado nos escritos de Horácio e Plínio, o Velho.[8] Por seu lado, fungus é derivado do grego sphongos/σφογγος ("esponja"), que se refere às estruturas e morfologia macroscópicas dos cogumelos e bolores. O termo micologia, derivado do grego mykes/μύκης (cogumelo) e logos/λόγος (discurso),[9] para denotar o estudo científico dos fungos, terá sido usado pela primeira vez em 1836, pelo naturalista inglês Miles Joseph Berkeley na obra The English Flora of Sir James Edward Smith, Vol. 5.[10]
Antes da introdução dos métodos moleculares de análise filogenética, os taxonomistas consideravam que os fungos eram membros do reino Plantae devido a semelhanças nos seus modos de vida: tanto os fungos como as plantas são na sua maioria imóveis, e apresentam semelhanças na morfologia geral e no habitat em que se desenvolvem. Tal como as plantas, muitas vezes os fungos crescem no solo, e no caso dos cogumelos formam corpos frutíferos conspícuos, que por vezes se assemelham a plantas como os musgos. Os fungos são agora considerados um reino separado, distintos das plantas e animais, dos quais parecem ter divergido há cerca de mil milhões de anos.[11][12] Algumas caraterísticas morfológicas, bioquímicas, e genéticas são partilhadas com outros organismos, enquanto outras são exclusivas dos fungos, separando-os claramente dos outros reinos:
Caraterísticas partilhadas:
Caraterísticas únicas:
A maioria dos fungos carece de um sistema eficiente para o transporte de água e nutrientes a longa distância, como o xilema e o floema de muitas plantas. Para ultrapassar estas limitações, alguns fungos, como os do género Armillaria, formam rizomorfos[28] que são morfológica e funcionalmente semelhantes às raízes das plantas. Outra característica partilhada com as plantas consiste numa via bioquímica para a produção de terpenos que usa ácido mevalónico e pirofosfato como precursores.[29] Porém, as plantas têm uma via bioquímica para a produção de terpenos nos seus cloroplastos, uma estrutura que os fungos não possuem.[30] Os fungos produzem vários metabolitos secundários que são estruturalmente semelhantes ou idênticos aos produzidos pelas plantas.[29] Muitas das enzimas de plantas e fungos que produzem estes compostos diferem entre si na sequência de aminoácidos e outras características, o que indica origens e evolução separadas destas enzimas nos fungos e plantas.[29][31]
Os fungos têm uma distribuição mundial, e desenvolvem-se numa grande variedade de habitats, incluindo ambientes extremos como desertos, áreas com elevadas concentrações de sais[32] ou radiações ionizantes,[33] bem como em sedimentos de mar profundo.[34] Alguns podem sobreviver às intensas radiações ultravioleta e cósmica encontradas durante as viagens espaciais.[35]
A maioria desenvolve-se em ambientes terrestres, embora várias espécies vivam parcial ou totalmente em ambientes aquáticos, como o fungo quitrídio Batrachochytrium dendrobatidis, um parasita responsável pelo declínio global das populações de anfíbios. Este organismo passa parte do seu ciclo de vida na forma de um zoósporo móvel, o que lhe permite propulsar-se através da água e entrar no seu hóspede anfíbio.[36] Outros exemplos de fungos aquáticos incluem aqueles que vivem em zonas hidrotermais dos oceanos.[37]
Estão descritas formalmente pelos taxonomistas cerca de 100 000 espécies de fungos,[38] mas a biodiversidade global do reino dos fungos não é totalmente compreendida.[39] Com base em observações do quociente entre o número de espécies de fungos e o número de espécies de plantas em ambientes selecionados, estima-se que o reino dos fungos contenha cerca de 1,5 milhões de espécies.[40] Em termos históricos, em micologia, as espécies têm sido distinguidas por vários métodos e conceitos. A classificação baseada nas caraterísticas morfológicas, como o tamanho e forma dos esporos ou das estruturas frutíferas, tem dominado tradicionalmente a taxonomia dos fungos.[41] As espécies podem também ser distinguidas pelas suas caraterísticas bioquímicas e fisiológicas, tais como a sua capacidade para metabolizar certos compostos bioquímicos, ou a sua reação a testes químicos. O conceito biológico de espécie discrimina as espécies com base na sua capacidade de acasalamento. A aplicação de ferramentas moleculares, como a sequenciação de ADN e a análise filogenética, no estudo da diversidade melhorou significativamente a resolução e aumentou a robustez das estimativas da diversidade genética nos vários grupos taxonómicos.[42]
A maioria dos fungos desenvolve-se como hifas, que são estruturas filamentosas, cilíndricas, com dois a 10 µm de diâmetro e até vários centímetros de comprimento.
As hifas crescem nas suas extremidades (ápices); novas hifas formam-se tipicamente por meio da emergência de novas extremidades ao longo da hifa existente num processo designado “ramificação”, ou ocasionalmente por bifurcação de extremidades de uma hifa em crescimento, dando origem a duas hifas com crescimento paralelo.[43] A combinação do crescimento apical com a ramificação/bifurcação conduz ao desenvolvimento de um micélio, uma rede interconectada de hifas.[24] As hifas podem ser septadas ou cenocíticas: as hifas septadas são divididas em compartimentos separados por paredes transversais (paredes celulares internas, chamadas septos, que se formam perpendicularmente à parede celular, dando à hifa a sua forma) e são uninucleares, ou seja, cada compartimento possui um único núcleo; as hifas cenocíticas não são compartimentadas.[44] Os septos têm poros que permitem a passagem de citoplasma, organelos, e por vezes núcleos; um exemplo é o septo doliporo dos fungos do filo Basidiomycota.[45] As hifas cenocíticas são essencialmente supercélulas multinucleadas.[46]
Muitas espécies desenvolveram estruturas hifais especializadas na absorção de nutrientes dos hospedeiros vivos; dois exemplos são os haustórios nas espécies parasitas de plantas da maioria dos filos de fungos, e os arbúsculos de vários fungos micorrízicos, que penetram nas células do hospedeiro para consumir nutrientes.[47]
Embora os fungos sejam opistocontes – um agrupamento de organismos evolutivamente aparentados, caraterizados em termos gerais por possuírem um único flagelo posterior – todos os filos, exceto o dos quitrídios, perderam os seus flagelos posteriores.[48] Os fungos são incomuns entre os eucariotas por terem uma parede celular que, além dos glicanos (p.e. β-1,3-glicano) e outros componentes típicos, contém também o biopolímero quitina.[49]
Os micélios dos fungos podem tornar-se visíveis a olho nu em várias superfícies e substratos, tais como paredes úmidas e comida deteriorada, sendo vulgarmente chamados bolores ou mofos. Os micélios desenvolvidos em meio de ágar sólido em placas de Petri de laboratório são usualmente designados colónias. Estas colónias podem apresentar formas e cores de crescimento (devido aos esporos ou a pigmentação) que podem ser usadas como caraterísticas de diagnóstico na identificação de espécies ou grupos.[50] Algumas colónias individuais de fungos podem atingir dimensões e idades extraordinárias, como é o caso de uma colónia clonal de Armillaria ostoyae, que se estende por mais de 900 ha, com uma idade estimada em cerca de 9 000 anos.[51]
O apotécio – uma estrutura especializada importante na reprodução sexuada de Ascomycetes – é um corpo frutífero em forma de taça que contém o himénio, uma camada de tecido contendo as células portadoras de esporos.[52] Os corpos frutíferos dos basidiomicetes e de alguns ascomicetes podem, por vezes, atingir grandes dimensões, e muitos são bem conhecidos como cogumelos.
O crescimento dos fungos como hifas em substratos sólidos ou como células singulares em ambientes aquáticos, está adaptado para a extração eficiente de nutrientes, pois estas formas de crescimento têm uma razão entre a área superficial e o volume bastante alta.[53] As hifas estão especificamente adaptadas ao crescimento sobre superfícies sólidas e à invasão de substratos e tecidos.[54] Podem exercer grandes forças mecânicas penetrativas; por exemplo, o patógeno vegetal Magnaporthe grisea forma uma estrutura chamada apressório que evoluiu de forma a perfurar tecidos vegetais.[55] A pressão gerada pelo apressório, dirigida contra a epiderme da planta, pode exceder os 8 MPa (80 bar).[55] O fungo filamentoso Paecilomyces lilacinus, usa uma estrutura semelhante para penetrar os ovos de nemátodos.[56]
A pressão mecânica exercida pelo apressório é gerada a partir de processos fisiológicos que aumentam o turgor intracelular ao produzirem osmólitos como o glicerol.[57] Adaptações morfológicas como estas são complementadas por enzimas hidrolíticas segregadas para o ambiente para a digestão de grandes moléculas orgânicas – como polissacarídeos, proteínas, lípidos, e outros substratos orgânicos – em moléculas menores que podem então ser absorvidas como nutrientes.[58][59][60] A vasta maioria dos fungos filamentosos cresce de um modo polar – i.e., por extensão numa direção – por alongamento no ápice da hifa.[61] Formas alternativas de crescimento dos fungos incluem a extensão intercalar (i.e. por expansão longitudinal de compartimentos hifais que estão abaixo do ápice), como é o caso em alguns fungos endófitos,[62] ou o crescimento por expansão do volume durante o desenvolvimento dos estipes dos cogumelos e doutros grandes órgãos.[63] O crescimento dos fungos como estruturas multicelulares consistindo de células somáticas e reprodutoras – uma característica que evoluiu de modo independente nos animais e plantas[64] - tem várias funções, incluindo o desenvolvimento de corpos frutíferos para a disseminação dos esporos sexuais (ver acima) e de biofilmes para a colonização de substratos e comunicação intercelular.[65]
Tradicionalmente, os fungos são considerados heterotróficos, organismos que dependem exclusivamente do carbono fixado por outros organismos para o seu metabolismo. Os fungos desenvolveram um grau elevado de versatilidade metabólica, o que lhes permite utilizar uma variedade de substratos orgânicos para o seu crescimento, incluindo compostos simples como nitrato, amónia, acetato, ou etanol.[66][67] Demonstrou-se para algumas espécies que o pigmento melanina pode ter um papel na extração de energia da radiação ionizante, como a radiação gama; porém, esta forma de crescimento radiotrófico foi descrita apenas em algumas poucas espécies, os efeitos nas velocidades de crescimento são pequenos, e os processos biofísicos e bioquímicos subjacentes são desconhecidos.[33] Os autores especulam que este processo pode ter semelhança com a fixação do dióxido de carbono via luz visível, mas utilizando radiação ionizante como a fonte de energia.[68]
A reprodução dos fungos é complexa, refletindo as diferenças de modos de vida e da constituição genética existentes neste reino.[69] Estima-se que um terço de todos os fungos pode reproduzir-se usando mais do que um modo de propagação; por exemplo, a reprodução pode ocorrer em dois estágios bem diferenciados no ciclo de vida de uma espécie, o teleomorfo e o anamorfo.[70] As condições ambientais desencadeiam estados de desenvolvimento geneticamente determinados que conduzem à criação de estruturas especializadas para a reprodução sexuada ou assexuada. Estas estruturas auxiliam a reprodução ao dispersarem eficientemente esporos ou propágulos contendo esporos.
A reprodução assexuada por meio de esporos vegetativos (conídios) ou através da fragmentação do micélio é comum; ela mantém populações clonais adaptadas a um nicho ecológico específico e permite uma dispersão mais rápida do que a reprodução sexuada.[71] Os fungi imperfecti ou Deuteromycota (fungos que não apresentam estágio sexuado) incluem todas as espécies que não possuem um ciclo sexual observável.[72]
A reprodução sexuada com meiose existe em todos os filos de fungos, exceto Glomeromycota.[73] Difere da reprodução sexuada de animais e plantas. Existem também diferenças entre grupos de fungos, as quais podem ser usadas para discriminar espécies em função de diferenças morfológicas nas estruturas sexuais e das estratégias de reprodução.[74][75] Experiências de acasalamento entre isolados de fungos podem identificar espécies com base no conceito biológico de espécie.[75] Os principais agrupamentos de fungos foram inicialmente delineados com base na morfologia das suas estruturas sexuais e esporos; por exemplo, as estruturas portadoras de esporos, ascos e basídios, podem ser usadas na identificação de ascomicetes e basidiomicetes, respetivamente. Algumas espécies permitem o acasalamento apenas entre indivíduos de tipo reprodutor oposto, enquanto noutras podem acasalar e reproduzir-se sexuadamente com qualquer outro indivíduo ou com eles mesmos. As primeiras dizem-se heterotálicas e as segundas homotálicas.[76]
A maioria dos fungos tem um estágio haploide e um estágio diploide nos seus ciclos de vida. Nos fungos de reprodução sexuada, os indivíduos compatíveis podem combinar-se fundindo as suas hifas numa rede interconetada; este processo, anastomose, é requerido para o início do ciclo sexual. Os ascomicetes e os basidiomicetes passam por um estágio dicariótico, no qual os núcleos herdados dos dois pais não se combinam imediatamente após a fusão celular, antes permanecendo separados nas células hifais (ver heterocariose).[77]
Nos ascomicetes, as hifas dicarióticas do himénio (a camada de tecido portador de esporos) formam um gancho caraterístico no septo hifal. Durante a divisão celular, a formação do gancho assegura a correta distribuição dos núcleos recém-divididos nos compartimentos hifais apical e basal. Forma-se então um asco, no qual ocorre cariogamia (fusão dos núcleos). Os ascos estão contidos num ascocarpo, ou corpo frutífero. A cariogamia nos ascos é imediatamente seguida de meiose e pela produção de ascósporos. Após a dispersão, os ascósporos podem germinar e formar um novo micélio haploide.[78]
A reprodução sexuada dos basidiomicetes é semelhante à dos ascomicetes. Hifas haploides compatíveis fundem-se para dar origem a um micélio dicariótico. Porém, a fase dicariótica é mais extensa nos basidiomicetes, estando muitas vezes presente também no micélio em crescimento vegetativo. Uma estrutura anatómica especializada, chamada fíbula, forma-se em cada septo hifal. Tal como com o gancho estruturalmente similar dos ascomicetes, a fíbula dos basidiomicetes é requerida para a transferência controlada de núcleos durante a divisão celular, para manter um estágio dicariótico com dois núcleos geneticamente diferentes em cada compartimento hifal.[79] Forma-se um basidiocarpo, no qual estruturas em forma de bastão chamadas basídios geram basidiósporos haploides após cariogamia e meiose.[80] Os basidiocarpos mais vulgarmente conhecidos são os cogumelos, mas também podem assumir outras formas (ver secção Morfologia).
Nos Glomeromycetes (antes Zygomycetes), as hifas haploides de dois indivíduos fundem-se, formando um gametângio, uma estrutura celular especializada que se torna uma célula produtora de gâmetas férteis. O gametângio evolui para um zigósporo, um esporo com parede espessa formado pela união de gâmetas. Quando o zigósporo germina, sofre meiose, gerando novas hifas haploides, as quais podem então formar esporangiósporos assexuados. Estes esporangiósporos permitem ao fungo dispersar-se rapidamente e germinar como micélios haploides geneticamente idênticos.[81]
Tanto os esporos assexuados como os sexuados (esporangiósporos) são frequentemente dispersos por ejeção forçada desde as suas estruturas reprodutoras. Esta ejeção garante a saída dos esporos das estruturas reprodutoras bem como a deslocação através do ar por grandes distâncias.
Mecanismos fisiológicos e mecânicos especializados, bem como as estruturas superficiais dos esporos (como as hidrofobinas), permitem a ejeção eficiente do esporo.[82] Por exemplo, a estrutura das células portadoras de esporos de algumas espécies de ascomicetes é tal, que a acumulação de substâncias que afetam o volume celular e o equilíbrio de fluidos, permite a descarga explosiva dos esporos no ar.[83] A descarga forçada de esporos individuais, designados «balistósporos», envolve a formação de uma pequena gota de água (gota de Buller), que por contacto com o esporo leva à sua libertação com uma aceleração inicial superior a 10 000g;[84] o resultado é o esporo ser ejetado a 0,01 – 0,02 cm, distância suficiente para que caia através das lamelas, ou poros, para o ar abaixo.[85] Outros fungos, como os do género Lycoperdon, dependem de mecanismos alternativos para a libertação dos esporos, como forças mecânicas exteriores. O fungo ninho-de-pássaro usa a força das gotas de água em queda para libertar os esporos dos corpos frutíferos em forma de taça.[86] Outra estratégia é observada em Phallaceae, um grupo de fungos com cores vivas e odor pútrido, que atraem insetos para dispersarem os seus esporos.[87]
Além da reprodução sexuada normal com meiose, certos fungos, como os dos géneros Penicillium e Aspergillus, podem trocar material genético por processos parassexuais, iniciados pela anastomose entre as hifas e plasmogamia das células dos fungos.[88] A frequência e importância relativa dos eventos parassexuais não são claras, e podem ser menores que as dos outros processos sexuados. Sabe-se que tem um papel na hibridização intra-específica.[89] e é provavelmente requerida para a hibridização entre espécies, a qual foi associada com os principais eventos na evolução dos fungos.[90]
Em contraste com os dados conhecidos sobre a história evolutiva das plantas e animais, o registo fóssil antigo dos fungos é muito escasso. Entre os fatores que provavelmente contribuem para a sub-representação das espécies de fungos no registo fóssil incluem-se a natureza dos esporocarpos, que são tecidos moles, carnosos, e facilmente degradáveis, bem como as dimensões microscópicas da maioria das estruturas fúngicas, as quais não são, portanto, muito evidentes. Os fósseis de fungos são difíceis de distinguir daqueles de outros micróbios, e são mais facilmente identificáveis quando se assemelham a fungos atualmente existentes.[91] Muitas vezes recuperadas de um hospedeiro vegetal ou animal permineralizado, estas amostras são tipicamente estudadas usando preparações em lâmina delgada que podem ser examinadas com o microscópio ótico ou por microscópio eletrónico de transmissão.[92] Os fósseis de compressão são estudados por dissolução da matriz circundante com ácido e usando os meios de microscopia já indicados para examinar os detalhes da sua superfície.[93]
Os mais antigos fósseis que apresentam caraterísticas típicas dos fungos datam do éon Proterozoico, há cerca de 1 430 milhões de anos; estes organismos bênticos multicelulares possuíam estruturas filamentosas com septos, e eram capazes de anastomose.[94] Estudos mais recentes (2009), estimam o aparecimento de organismos fúngicos há aproximadamente 760 – 1060 milhões de anos com base em comparações das taxa de evolução em grupos aparentados.[95] Durante grande parte da era paleozoica (há 542 – 251 milhões de anos), os fungos parecem ter sido aquáticos e consistiriam de organismos semelhantes aos atuais quitrídios, com esporos flagelados. [96] A adaptação evolutiva a um modo de vida terrestre necessitou uma diversificação das estratégias ecológicas para a obtenção de nutrientes, incluindo o parasitismo, o saprobismo, e o desenvolvimento de relações mutualistas como as micorrizas e a liquenização.[97] Estudos recentes (2009) sugerem que o estado ecológico ancestral dos Ascomycota era o saprobismo e que eventos independentes de liquenização ocorreram múltiplas vezes.[98]
Os fungos colonizaram a terra provavelmente durante o Câmbrico (há 542 – 488 milhões de anos), muito antes das plantas terrestres.[99] Hifas fossilizadas e esporos recuperados do Ordovícico de Wisconsin (460 milhões de anos) assemelham-se a Glomerales atuais, e existiram numa altura em que a flora terrestre provavelmente consistia apenas de plantas avasculares semelhantes às briófitas.[100] Prototaxites, que era provavelmente um fungo ou um líquen, terá sido o organismo mais alto do final do Silúrico. Os fósseis de fungos apenas se tornam comuns e incontroversos no início do Devónico (há 416 – 359 milhões de anos), sendo abundantes no cherte de Rhynie, sobretudo Zygomycota e Chytridiomycota.[99][101][102] Por esta mesma altura, há cerca de 400 milhões de anos, os Ascomycota e os Basidiomycota divergiram,[103] e todas as classes de fungos modernos estavam presentes no final do Carbónico (Pennsylvaniano, há 318 – 299 milhões de anos).[104] A evidência mais antiga de fungo terrestre pode ser um pequeno microfóssil com 635 milhões de anos, encontrado em uma caverna no sul da China.[105]
Fósseis semelhantes a líquenes foram encontrados na formação Doushantuo no sul da China, datados de há 635 a 551 milhões de anos.[106] Os líquenes eram um componente dos primeiros ecossistemas terrestres, e a idade estimada do mais antigo fóssil de líquen terrestre é 400 milhões de anos;[107] esta data corresponde à idade do mais antigo esporocarpo fóssil conhecido, uma espécie de Paleopyrenomycites encontrada no cherte de Rhynie.[108] O mais antigo fóssil com caraterísticas microscópicas semelhantes aos atuais basidiomicetes é Palaeoancistrus, encontrado permineralizado com um feto do Pennsylvaniano.[109] Raros no registo fóssil são os Homobasidiomycetes (um táxon aproximadamente equivalente às espécies produtoras de cogumelos de Agaricomycetes). Dois espécimes preservados em âmbar constituem evidência de que os mais antigos fungos produtores de cogumelos que se conhecem (a espécie extinta Archaeomarasmius legletti) surgiram durante o Cretáceo Médio, há 90 milhões de anos.[110][111]
Algum tempo após a extinção permo-triássica (há 251 milhões de anos), ocorreu um pico de abundância de fungos (originalmente entendido como uma abundância extraordinária de esporos de fungos nos sedimentos), sugerindo que os fungos eram a forma de vida dominante deste período, representando quase 100% do registo fóssil disponível para o mesmo.[112] Contudo, a proporção relativa de esporos fúngicos relativamente aos esporos formados por espécies de algas, é difícil de avaliar,[113] o pico não apareceu em todo o mundo,[114][115] e em muitos locais não diminuiu no limite permo-triássico.[116]
Embora tradicionalmente incluídos em muitos programas e manuais de botânica, pensa-se agora que os fungos estão mais próximos dos animais do que das plantas e são colocados juntamente com os animais no grupo monofilético dos opistocontes.[117] Análises feitas usando a filogenética molecular suportam a origem monofilética dos fungos.[42] A taxonomia dos fungos encontra-se num estado de fluxo constante, especialmente devido a pesquisas recentes baseadas em comparações de ADN (ácido desoxirribonucleico). Estas análises filogenéticas atuais revogam frequentemente classificações baseadas em métodos mais antigos e menos discriminatórios, baseados em traços morfológicos e conceitos biológicos de espécie, obtidos de acasalamentos experimentais.[118]
Não existe um sistema único de aceitação geral para os níveis taxonómicos mais elevados e ocorrem frequentes mudanças de nomes em todos os patamares acima de espécie. Existem actualmente esforços entre os investigadores para estabelecer e encorajar o uso de uma nomenclatura unificada e mais consistente.[42][119] As espécies de fungos podem também ter múltiplos nomes científicos dependendo do seu ciclo de vida e modo de reprodução (sexuada ou assexuada). Os sítios da internet como Index Fungorum e ITIS listam nomes atuais das espécies de fungos (com referências cruzadas para os sinónimos mais antigos).
A classificação do reino Fungi de 2007 é o resultado de um trabalho de investigação colaborativa em grande escala envolvendo dezenas de micologistas e outros cientistas que trabalham sobre a taxonomia dos fungos.[42] Esta classificação reconhece oito filos, dois dos quais - Ascomycota e Basidiomycota – estão contidos num ramo que representa o sub-reino Dikarya. O cladograma à direita representa os principais táxons de fungos e a sua relação com os organismos opistocontes e unicontes. Os comprimentos dos ramos desta árvore não são proporcionais às distâncias evolutivas.[120][121][122]
FungiOs filos principais (por vezes chamados divisões) dos fungos foram classificados sobretudo com base nas características das suas estruturas reprodutoras. Correntemente, são propostos sete filos: Microsporidia, Chytridiomycota, Blastocladiomycota, Neocallimastigomycota, Glomeromycota, Ascomycota, e Basidiomycota.[42]
A análise filogenética demonstrou que os Microsporidia, parasitas unicelulares de animais e protistas, são fungos endobióticos altamente derivados (vivem nos tecidos de outra espécie) e bastante recentes.[96][123] Um estudo de 2006 conclui que os Microsporidia constituem um grupo irmão dos fungos verdadeiros, isto é, cada um deles é o parente evolutivo mais próximo do outro.[124] Hibbett e colegas sugerem que esta análise não colide com a sua classificação de Fungi, e embora Microsporidia tenha sido elevado ao estatuto de filo, reconhece-se que é necessária análise suplementar para clarificar as relações evolutivas no seio deste grupo.[42]
Os Chytridiomycota são vulgarmente conhecidos como quitrídios e têm uma distribuição mundial. Produzem zoósporos capazes de movimento ativo através de fases aquosas, com um único flagelo, o que levou os taxonomistas antigos a classificá-los como protistas. As filogenias moleculares, inferidas de sequências de ARN ribossómico em ribossomas, sugerem que os quitrídios são um grupo basal divergente dos outros filos de fungos, consistindo de quatro clados principais com evidências sugestivas de parafilia ou possivelmente polifilia.[125]
Os Blastocladiomycota eram antes considerados um clado taxonómico dos Chytridiomycota. Contudo, dados moleculares recentes e caraterísticas ultraestruturais, colocam-nos como um clado irmão de Zygomycota, Glomeromycota, e Dikarya (Ascomycota e Basidiomycota). São saprófitas, alimentando-se de matéria orgânica em decomposição, e são parasitas de todos os grupos eucariotas. Ao contrário dos seus parentes mais próximos, os quitrídios, que apresentam sobretudo meiose zigótica, os blastocladiomicetes apresentam meiose espórica.[96]
Os Neocallimastigomycota estavam antes colocados no filo Chytridomycota. Os membros deste pequeno filo são organismos anaeróbicos, vivendo no sistema digestivo de grandes mamíferos herbívoros e possivelmente em outros ambientes terrestres e aquáticos. Não têm mitocôndrias mas contêm hidrogenossomas de origem mitocondrial. Como os quitrídios, os neocallimastigomicetes formam zoósporos que são posteriormente uniflagelados ou poliflagelados.[42]
Os membros de Glomeromycota formam micorrizas arbusculares, uma forma de simbiose na qual hifas fúngicas invadem células das raízes de plantas e ambas as espécies beneficiam do aumento resultante no fornecimento de nutrientes. Todas as espécies conhecidas de Glomeromycota reproduzem-se assexuadamente.[73] A associação simbiótica entre Glomeromycota e as plantas é antiga, existindo provas da sua existência há 400 milhões de anos.[126] Anteriormente parte de Zygomycota, Glomeromycota foi elevado ao estatuto de filo em 2001 e actualmente substitui o filo Zygomycota.[127] Fungos antes classificados em Zygomycota estão agora a ser reclassificados em Glomeromycota, ou nos subfilos incertae sedis Mucoromycotina, Kickxellomycotina, Zoopagomycotina e Entomophthoromycotina.[42] Alguns exemplos bem conhecidos de fungos anteriormente incluídos em Zygomycota incluem o bolor preto do pão (Rhizopus stolonifer), e espécies do género Pilobolus, capazes de ejectar esporos a vários metros de altura através do ar.[128] Entre os géneros medicamente relevantes incluem-se Mucor, Rhizomucor, e Rhizopus.
Os Ascomycota, vulgarmente conhecidos como fungos de saco ou ascomicetes, constituem o maior grupo taxonómico entre os Eumycota.[41] Estes fungos formam esporos meióticos chamados ascósporos, envolvidos por uma estrutura semelhante a um saco chamada asco. Este filo inclui o género Morchella, alguns cogumelos e trufas, leveduras unicelulares (por exemplo dos géneros Saccharomyces, Kluyveromyces, Pichia, e Candida), e muitos fungos filamentosos que vivem como saprófitas, parasitas, e simbiontes mutualistas. Entre os géneros de ascomicetes mais importantes e relevantes incluem-se Aspergillus, Penicillium, Fusarium, e Claviceps. Em muitas espécies de ascomicetes foi apenas observada reprodução assexuada (ditas espécies anamorfas), mas a análise de dados moleculares tem sido frequentemente capaz de identificar os seus teleomorfos mais próximos entre os Ascomycota.[129] Uma vez que os produtos da meiose são retidos no asco, os ascomicetes têm sido usados para elucidar os princípios da genética e da hereditariedade (por exemplo Neurospora crassa).[130]
Os membros de Basidiomycota, vulgarmente chamados fungos de bastão ou basidiomicetes, produzem meiósporos chamados basidiósporos em estruturas chamadas basídios. A maioria dos comuns cogumelos pertence a este grupo, bem como as ferrugens e os carvões (como o carvão-do-milho, Ustilago maydis),[131] espécies comensais humanas do género Malassezia,[132] e o patógeno oportunista humano, Cryptococcus neoformans.[133]
Por causa das semelhanças morfológicas e de modo de vida, Myxomycetes e Oomycetes eram anteriormente classificados no reino Fungi. Ao contrário do que sucede com os fungos verdadeiros, as paredes celulares destes organismos contêm celulose e não têm quitina. Os Myxomycetes são unicontes como os fungos, mas são agrupados em Amoebozoa. Os Oomycetes são bicontes, agrupados no reino Chromalveolata. Nenhum destes dois grupos é aparentado com os fungos verdadeiros, e, portanto, os taxonomistas já não os incluem no reino Fungi. Apesar disso, estudos sobre Oomycetes e Myxomycetes são ainda frequentemente incluídos em manuais de micologia e em literatura de pesquisa primária.[134]
Os Nucleariida, actualmente agrupados em Choanozoa, poderão ser um grupo irmão do clado Eumycetes, e como tal poderiam ser incluídos num reino Fungi aumentado.[135]
Embora frequentemente inconspícuos, os fungos ocorrem em todos os ambientes da Terra e desempenham papéis muito importantes na maioria dos ecossistemas. Ao lado das bactérias, os fungos são os principais decompositores na maioria dos ecossistemas terrestres (e em alguns aquáticos), tendo, portanto, um papel crítico nos ciclos biogeoquímicos,[136] e em muitas cadeias tróficas. Como decompositores, têm um papel essencial nos ciclos de nutrientes, especialmente como saprófitas e simbiontes, ao degradarem a matéria orgânica em moléculas inorgânicas, que podem então reentrar nas vias metabólicas anabólicas das plantas ou outros organismos.[137][138]
Muitos fungos têm importantes relações simbióticas com organismos da maioria dos reinos (ou mesmo de todos).[139][140][141] Estas interacções podem ser de natureza mutualista ou antagonística; no caso dos fungos comensais parecem não trazer prejuízo nem benefício ao hospedeiro.[142][143][144]
A simbiose micorrízica entre plantas e fungos é uma das mais bem conhecidas associações entre plantas e fungos e tem uma importância significativa para o crescimento e persistência das plantas em muitos ecossistemas; mais de 90% das plantas estabelecem relações micorrízicas com fungos e dependem desta relação para sobreviverem.[145]
A simbiose micorrízica é antiga, datando de há pelo menos 400 milhões de anos.[126] Frequentemente, esta relação aumenta a absorção de compostos inorgânicos pela planta, tais como nitrato e fosfato, de solos com baixas concentrações destes nutrientes imprescindíveis para as plantas.[137][146] Os parceiros fúngicos podem também mediar a transferência de carboidratos e outros nutrientes entre plantas.[147][148] Tais comunidades micorrízicas são chamadas «redes micorrízicas comuns».[149] Um caso especial de micorriza é a mico-heterotrofia, em que uma planta parasita o fungo, obtendo todos os seus nutrientes do seu fungo simbionte.[150] Algumas espécies de fungos vivem nos tecidos no interior das raízes, caules e folhas, sendo então designados endófitos.[151] Tal como nas micorrizas, a colonização endofítica por fungos pode beneficiar os dois simbiontes; por exemplo, os endófitos de ervas fornecem ao seu hospedeiro resistência aumentada aos herbívoros e a outras pressões ambientais, recebendo em troca alimento e abrigo.[152]
Os líquenes são formados por uma relação simbiótica entre algas ou cianobactérias (designados na terminologia dos líquenes como "fotobiontes") e fungos (sobretudo várias espécies de ascomicetes e alguns basidiomicetes), na qual células fotobiontes individuais encontram-se disseminadas num tecido formado pelo fungo.[153] Os líquenes ocorrem em todos os ecossistemas e em todos os continentes, e desempenham um papel-chave na formação do solo e na iniciação da sucessão biológica,[154] sendo as formas de vida dominantes em ambientes extremos, incluindo as regiões desérticas polares, alpinas e semiáridas.[155] São capazes de crescer em superfícies inóspitas, incluindo solos e rochas nus, cascas de árvores, madeira, conchas, cracas e folhas.[156] Como no caso das micorrizas, o fotobionte fornece açúcares e outros carboidratos através da fotossíntese, enquanto o fungo fornece minerais e água. As funções de ambos os organismos simbióticos estão tão intimamente relacionadas que eles funcionam quase como um só organismo; na maioria dos casos o organismo resultante difere muito dos componentes individuais. A linquenização é um modo comum de nutrição; cerca de 20% dos fungos – entre 17 500 e 20 000 espécies – são liquenizados.[157] Entre as caraterísticas comuns à maioria dos líquenes incluem-se a obtenção de carbono orgânico por fotossíntese, crescimento lento, tamanho reduzido, vida longa, estruturas reprodutoras vegetativas de longa duração (sazonais), nutrição mineral obtida sobretudo de fontes aéreas, e maior tolerância à dessecação que a da maioria dos organismo fotossintéticos no mesmo habitat.[158]
Muitos insetos têm relações mutualistas com fungos. Vários grupos de formigas cultivam fungos da ordem Agaricales como fonte de alimento primária, enquanto algumas espécies de carunchos cultivam várias espécies de fungos nas cascas das árvores que infestam.[159] De igual modo, as fêmeas de várias espécies de vespas-da-madeira (género Sirex) injetam os seus ovos juntamente com os esporos de um fungo decompositor de madeira (Amylostereum areolatum) no alburno de pinheiros; o crescimento do fungo fornece as condições nutricionais ideais para o desenvolvimento das larvas da vespa.[160] Sabe-se que também as térmitas da savana africana cultivam fungos,[161] e leveduras dos géneros Candida e Lachancea habitam no trato gastrointestinal de uma grande variedade de insetos, incluindo Neuroptera, escaravelhos, e baratas; não se sabe se estes fungos obtêm algum benefício dos seus hospedeiros.[162]
Muitos fungos são parasitas de plantas, animais (incluindo humanos), e doutros fungos. Entre os patógenos importantes de muitas plantas cultivadas que causam danos e prejuízos à agricultura e silvicultura incluem-se o fungo da brusone do arroz, Magnaporthe oryzae,[163] patógenos de árvores que causam a grafiose do ulmeiro, tais como Ophiostoma ulmi e Ophiostoma novo-ulmi,[164] e Cryphonectria parasitica responsável pelo cancro do castanheiro,[165] e patógenos vegetais dos géneros Fusarium, Ustilago, Alternaria, e Cochliobolus.[143] Alguns fungos carnívoros, como Paecilomyces lilacinus, são predadores de nemátodos, que capturam usando um conjunto de estruturas especializadas como anéis constritores ou malhas adesivas.[166]
Alguns fungos podem causar doenças graves em humanos, várias delas fatais se não tratadas. Entre estas incluem-se aspergiloses, candidíases, coccidioidomicose, criptococose, histoplasmose, micetomas, e paracoccidioidomicose. Também as pessoas com imunodeficiências são particularmente suscetíveis a doenças causadas por géneros como Aspergillus, Candida, Cryptococcus,[144][167][168] Histoplasma,[169] e Pneumocystis.[170] Outros fungos podem atacar os olhos, unhas, cabelo, e especialmente a pele, os chamados fungos dermatófitos e queratinófitos, causando infecções locais como dermatofitose e pé-de-atleta.[171] Os esporos dos fungos são também uma causa de alergias, e fungos de diferentes grupos taxonómicos podem provocar reações alérgicas.[172]Deve-se atentar para Esporotricose, doença causada pelo fungo Sporothrix schenckii[172]
O uso humano dos fungos na preparação e conservação de alimentos e com outros fins, é extenso e tem uma longa história. A apanha e o cultivo de cogumelos são grandes indústrias em muitos países. O estudo dos usos históricos e impacto sociológico dos fungos é conhecido como etnomicologia. Por causa da capacidade deste grupo para produzir uma enorme variedade de produtos naturais com atividades antimicrobianas ou outras, muitas espécies são há muito usadas, ou estão em estudo, para a produção de antibióticos, vitaminas,[173] e drogas anticancerígenas e redutoras do colesterol. Mais recentemente, foram desenvolvidos métodos de engenharia genética para fungos,[174] permitindo a engenharia metabólica de espécies de fungos. Por exemplo, modificações genéticas de espécies de leveduras[175]— que são fáceis de cultivar com taxas de crescimento elevadas em grandes vasos de fermentação—abriu novos caminhos à produção farmacêutica e são potencialmente mais eficientes do que a produção pelos organismos-fonte originais.[176]
Muitas espécies produzem metabolitos que são fontes importantes de drogas farmacologicamente activas. Particularmente importantes são os antibióticos, incluindo as penicilinas, um grupo estruturalmente relacionado de antibióticos betalactâmicos sintetizados a partir de pequenos péptidos. Apesar de as penicilinas de ocorrência natural como a penicilina G (produzida por Penicillium chrysogenum) terem um espectro de atividade biológica relativamente estreito, uma grande variedade de outras penicilinas podem ser produzidas por modificação química das penicilinas naturais.
As penicilinas modernas são compostos semissintéticos, obtidos inicialmente de culturas de fermentação, mas em seguida estruturalmente alterados para obtenção de propriedades desejáveis específicas.[177] Entre outros antibióticos produzidos por fungos incluem-se: griseofulvina de Penicillium griseofulvin usada no tratamento de infecções da pele, cabelo e unhas, causadas por dermatófitos;[178] ciclosporina, usada como imunossupressor em cirurgia de transplantação; e o ácido fusídico, usado para ajudar no controlo de infecção pela bactéria Staphylococcus aureus resistente à meticilina.[179] O uso em larga escala destes antibióticos no tratamento de doenças bacterianas, como a tuberculose, sífilis, lepra, e muitas outras, começou no início do século XX e continua a desempenhar um papel principal na quimioterapia antibacteriana. Na natureza, os antibióticos de origem fúngica ou bacteriana, parecem desempenhar um duplo papel: em concentrações elevadas agem como defesa química contra a competição de outros micro-organismos em ambientes ricos em espécies, como a rizosfera, e em baixas concentrações funcionam como moléculas de deteção de quórum para sinalização intra ou interespecífica.[180]
A levedura de padeiro ou Saccharomyces cerevisiae, um fungo unicelular, é usado para fazer pão e outros produtos à base de trigo.[181] Espécies de leveduras do género Saccharomyces são também usadas na produção de bebidas alcoólicas por fermentação.[182] O bolor shoyu koji (Aspergillus oryzae) é um ingrediente essencial na preparação de shoyu (molho de soja), saqué, e miso,[183] enquanto espécies de Rhizopus são usadas para fazer tempeh.[184] Vários destes fungos são espécies domesticadas que foram selecionadas segundo a sua capacidade de fermentar alimentos sem produzirem micotoxinas (ver abaixo) prejudiciais, as quais são produzidas pelos muito aparentados Aspergillus.[185] Quorn, um substituto de carne, é feito a partir de Fusarium venenatum.[186]
Certos cogumelos são utilizados com fins terapêuticos em medicinas tradicionais, como acontece na medicina tradicional chinesa. Entre os cogumelos medicinais notáveis, e com uma história de uso bem documentada, incluem-se Agaricus blazei,[187][188] Ganoderma lucidum,[189] Ophiocordyceps sinensis,[190] e "cogumelos mágicos", que contém psilocibina e psilocina.[191][192] As pesquisas identificaram compostos produzidos por estes e outros fungos, os quais têm efeitos biológicos inibidores contra vírus[193][194] e células cancerosas.[187][195] Metabolitos específicos, como polissacarídeo-K, ergotamina e antibióticos betalactâmicos, são usados de modo rotineiro em medicina clínica. O cogumelo shiitake é uma fonte de lentinano, uma droga clínica aprovada para utilização em vários países, incluindo o Japão, em tratamentos oncológicos.[196][197] Na Europa e no Japão, o polissacarídeo-K, um químico obtido de Trametes versicolor, é um adjuvante aprovado em terapia oncológica.[198] Muitos fungos desempenham papel comensal na microbiota intestinal, bem como desequlibrios de sua população, local e mutações são fatores causais de algumas doenças[199].
Os cogumelos comestíveis são exemplos bem conhecidos de fungos. Muitos são cultivados comercialmente, mas outros têm de ser colhidos no estado selvagem. Agaricus bisporus, vendidos como champignon enquanto pequenos e como cogumelos Portobello quando maiores, é uma espécie bastante consumida, usada em saladas, sopas e outros pratos. Muitos fungos asiáticos são cultivados comercialmente e são cada vez mais populares no Ocidente. Estão frequentemente disponíveis frescos em mercearias e mercados, incluindo o cogumelo-de-palha (Volvariella volvacea), cogumelo-ostra (Pleurotus ostreatus), shiitake (Lentinula edodes), e enokitake (Flammulina spp.).[200]
Há muitas outras espécies de cogumelos que são colhidas no estado silvestre, quer para consumo pessoal quer para venda comercial. Exemplos: sancha, Morchella, cantarelos, trufas, trombetas-negras, e cepe-de-bordéus (também conhecido como cogumelo porcini, boleto ou tortulho) têm um preço elevado no mercado. São muitas vezes usados em pratos gourmet.[201]
Certos tipos de queijos requerem a inoculação dos coalhos do leite com espécies de fungos que fornecem um sabor e textura únicos ao queijo. Entre eles contam-se os queijos azuis como o Roquefort ou o Stilton, inoculados com Penicillium roqueforti.[202] Os bolores usados na produção de queijo não são tóxicos e portanto são seguros para consumo humano; contudo, pode ocorrer acumulação de micotoxinas (aflatoxinas, roquefortina C, patulina, ou outras) devido ao crescimento de outros fungos durante o processo de maturação e armazenamento do queijo.[203]
Muitas espécies de cogumelos são venenosas para os humanos, com toxicidades que podem ir desde problemas digestivos ligeiros ou reações alérgicas, e alucinações até a falha de órgãos e morte. Entre os géneros com cogumelos tóxicos incluem-se Conocybe, Galerina, Lepiota, e o mais infame, Amanita.[204] Este último género, inclui o anjo-destruidor (Amanita virosa) e o chapéu-da-morte (A. phalloides), a causa mais comum de envenenamento mortal por cogumelos.[205] Gyromitra esculenta é ocasionalmente considerado uma especialidade culinária quando cozinhado, porém, pode ser muito tóxico quando consumido cru.[206] O míscaro-amarelo (Tricholoma equestre) era considerado comestível até ter sido implicado em envenamentos sérios causadores de rabdomiólise.[207] O mata-moscas (Amanita muscaria) pode também causar envenenamentos ocasionais não fatais, sobretudo como resultado da sua ingestão como droga recreativa, devido às suas propriedades alucinogénicas. Historicamente, este cogumelo foi usado por diferentes povos europeus e asiáticos e o seu uso presente com propósitos religiosos ou xamanísticos é relatado em alguns grupos étnicos como os coriacos do nordeste da Sibéria.[208]
Uma vez que é difícil identificar com exatidão um cogumelo seguro sem treino e conhecimento apropriados, é frequentemente indicado que se deve assumir que um cogumelo selvagem é venenoso e não consumi-lo.[209][210]
Em agricultura, os fungos podem ser úteis se competirem ativamente com micro-organismos patogénicos como bactérias e outros fungos, pelos nutrientes e espaço, segundo o princípio da exclusão competitiva,[211] ou se forem parasitas desses patógenos. Por exemplo, certas espécies podem ser usadas para eliminar ou suprimir o crescimento de patógenos vegetais, como insetos, pulgões, ervas daninhas, nemátodos, e outros fungos causadores de doenças em colheitas importantes.[212] Isto gerou um forte interesse nas aplicações práticas que utilizam fungos como controlo biológico destas pragas agrícolas. Fungos entomopatogénicos podem ser usados como biopesticidas, pois matam ativamente os insetos.[213] Exemplos de fungos usados como inseticidas biológicos são Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae, Hirsutella spp, Paecilomyces spp, e Verticillium lecanii.[214][215] Os fungos endofíticos de ervas do género Neotyphodium, como N. coenophialum, produzem alcalóides que são tóxicos para vários herbívoros invertebrados e vertebrados. Estes alcaloides protegem as ervas da herbivoria, mas vários alcaloides endofíticos podem envenenar animais de pasto, como gado bovino e ovelhas.[216] A infecção de cultivares de ervas de pastagem e forragens com endófitos de Neotyphodium é uma abordagem em uso em programas de criação de ervas; as estirpes fúngicas são selecionadas por produzirem apenas alcaloides que aumentam a resistência a herbívoros como os insetos, mas que não são tóxicos para o gado.[217]
Alguns fungos, em particular a podridão-branca, podem degradar inseticidas, herbicidas, pentaclorofenol, creosoto, alcatrão de hulha, e combustíveis pesados, transformando-os em dióxido de carbono, água, e elementos básicos.[218] Demonstrou-se que há fungos capazes de biomineralizar óxidos de urânio, sugerindo que podem ter aplicação na biorremediação de sítios poluídos radioactivamente.[219][220][221] O fungo Pestalotiopsis microspora é capaz de alimentar-se de plásticos compostos à base de poliuretano.[222][223]
Algumas descobertas fulcrais da biologia foram feitas por investigadores que usavam fungos como organismos modelo, isto é, fungos que crescem e reproduzem-se sexuadamente de forma rápida em laboratório. Por exemplo, a hipótese um gene-uma enzima foi formulada por cientistas que usaram o bolor do pão Neurospora crassa para testar as suas teorias bioquímicas.[224] Outros fungos modelo importantes, Aspergillus nidulans e as leveduras, Saccaromyces cerevisiae e Schizosaccharomyces pombe, têm cada um uma longa história de uso na investigação de questões da genética e biologia celular dos eucariotas, como a regulação do ciclo celular, estrutura da cromatina, e regulação dos genes. Outros modelos fúngicos surgiram mais recentemente, direccionados para questões biológicas específicas relevantes para a medicina, fitopatologia e usos industriais; entre os exemplos incluem-se Candida albicans, um fungo dimórfico, e patógeno humano oportunista,[225] Magnaporthe grisea, um patógeno vegetal,[226] e Pichia pastoris, uma levedura amplamente usada na expressão de proteínas eucariotas.[227]
Os fungos são muito utilizados na produção industrial de produtos químicos como os ácidos cítrico, glucónico, láctico e málico,[228] antibióticos, e até de gangas deslavadas.[229] Os fungos são também fontes de enzimas industriais, como as lipases usadas em detergentes biológicos,[230] amilases,[231] celulases,[232] invertases, proteases e xilanases.[233] Algumas espécies, mais particularmente cogumelos do género Psilocybe (coloquialmente chamados cogumelos mágicos), são ingeridos pelas suas propriedades psicadélicas, tanto recreativamente como religiosamente.
![(6aR,9R)-N-((2R,5S,10aS,10bS)-5-benzyl-10b-hydroxy-2-methyl-3,6-dioxooctahydro-2H-oxazolo[3,2-a] pyrrolo[2,1-c]pyrazin-2-yl)-7-methyl-4,6,6a,7,8,9-hexahydroindolo[4,3-fg] quinoline-9-carboxamide](http://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Ergotamine3.png)
Muitos fungos produzem compostos biologicamente ativos, vários dos quais são tóxicos para animais ou plantas, os quais são designados micotoxinas. Particularmente relevantes para os humanos são as micotoxinas produzidas pelos bolores que causam a deterioração de alimentos, e os cogumelos venenosos (ver acima). Particularmente dignas de nota são as amatoxinas de alguns cogumelos Amanita, e ergotaminas, as quais têm uma longa história de causarem sérias epidemias de ergotismo em pessoas que consomem centeio e cereais relacionados contaminados com esclerócios de Claviceps purpurea.[234] Outras micotoxinas notáveis são as aflatoxinas, as quais são toxinas hepáticas insidiosas e metabolitos altamente carcinogénicos produzidos por certas espécies de Aspergillus, que muitas vezes se desenvolvem em cereais ou em nozes consumidas por humanos, ocratoxinas, patulina, e tricotecenos (por exemplo, micotoxina T-2) e fumonisinas, as quais têm um impacto significativo sobre as reservas alimentares e no gado.[235]
As micotoxinas são metabolitos secundários, e as pesquisas demonstraram a existência nos fungos de vias bioquímicas com o único propósito de produzir micotoxinas e outros produtos naturais.[236] As micotoxinas podem fornecer benefícios de aptidão em termos de adaptação fisiológica, competição com outros micróbios e fungos, e protecção contra o consumo (fungivoria).[237][238]
A micologia é um ramo da biologia que se ocupa do estudo sistemático dos fungos, incluindo as suas propriedades genéticas e bioquímicas, a sua taxonomia, e a sua utilidade para os humanos como fontes de medicamentos, alimento, substâncias psicotrópicas consumidas com propósitos religiosos, bem como os seus perigos, como o envenenamento e infecção. O campo da fitopatologia, o estudo das doenças das plantas, está estreitamente relacionado com a micologia, pois muitos dos patógenos vegetais são fungos.[239]
O uso dos fungos pelos humanos data da pré-história. Ötzi, o Homem do Gelo, uma múmia de um homem do Neolítico com 5 300 anos de idade encontrada nos Alpes austríacos, transportava consigo duas espécies de cogumelos poliporos que podem ter sido usados como mecha (Fomes fomentarius), ou para fins medicinais (Piptoporus betulinus).[240] Os povos antigos usaram os fungos como fontes de alimento – frequentemente sem o saberem – durante milénios, na preparação de pão levedado e sumos fermentados. Alguns dos mais antigos registos escritos contêm referências a destruições de colheitas provavelmente causadas por fungos patogénicos.[241]
A micologia é uma ciência relativamente recente que se tornou sistemática após o desenvolvimento do microscópio no século XVI. Embora os esporos de fungos tenham sido observados pela primeira vez por Giambattista della Porta em 1588, o trabalho seminal no desenvolvimento da micologia terá sido a publicação em 1729 da obra Nova plantarum genera de Pier Antonio Micheli.[242] Micheli não só observou esporos, como mostrou que sob as condições apropriadas, eles poderiam ser induzidos a desenvolverem-se na mesma espécie de fungo da qual haviam sido originados.[243] Estendendo o uso do sistema binomial de Carl Linnaeus no seu Species plantarum (1753), o neerlandês Christiaan Hendrik Persoon (1761–1836) estabeleceu a primeira classificação de cogumelos com tal perícia, que é considerado um dos fundadores da micologia moderna. Mais tarde, Elias Magnus Fries (1794–1878) melhorou a classificação dos fungos, usando a cor dos esporos e várias características microscópicas, métodos ainda hoje usados pelos taxonomistas. Entre outros contribuidores notáveis no desenvolvimento da micologia nos séculos XVII-XIX e início do século XX incluem-se Miles Joseph Berkeley, August Carl Joseph Corda, Anton de Bary, os irmãos Louis René e Charles Tulasne, Arthur H. R. Buller, Curtis G. Lloyd, e Pier Andrea Saccardo. O século XX assistiu à modernização da micologia, devido aos avanços na bioquímica, genética, biologia molecular e biotecnologia. O uso das tecnologias de sequenciação de ADN e da análise filogenética, forneceu novas pistas sobre as relações dos fungos e a biodiversidade, e desafiou as classificações tradicionais da taxonomia dos fungos baseadas na morfologia.[244]
.png)
|acessodata= requer |url= (ajuda) |acessodata= requer |url= (ajuda) O reino Fungi é um grupo de organismos eucariotas (ou eucariontes), que inclui micro-organismos tais como as leveduras, os bolores, bem como os mais familiares cogumelos.
Os fungos são classificados num reino separado das plantas, animais e bactérias. Uma grande diferença é o facto de as células dos fungos terem paredes celulares que contêm quitina e glucanos, ao contrário das células vegetais, que contêm celulose. Estas e outras diferenças mostram que os fungos formam um só grupo de organismos relacionados entre si, denominado Eumycota (fungos verdadeiros ou Eumycetes), e que partilham um ancestral comum (um grupo monofilético). Este grupo de fungos é distinto dos estruturalmente similares Myxomycetes (agora classificados em Myxogastria) e Oomycetes. A disciplina da biologia dedicada ao estudo dos fungos é a micologia, muitas vezes vista como um ramo da botânica, mesmo apesar de os estudos genéticos terem mostrado que os fungos estão mais próximos dos animais do que das plantas.
Abundantes em todo mundo, a maioria dos fungos é inconspícua devido ao pequeno tamanho das sua estruturas, e pelos seus modos de vida crípticos no solo, na matéria morta, e como simbiontes ou parasitas de plantas, animais, e outros fungos. Podem tornar-se notados quando frutificam, seja como cogumelos ou como bolores. Os fungos desempenham um papel essencial na decomposição da matéria orgânica e têm papéis fundamentais nas trocas e ciclos de nutrientes. São desde há muito tempo utilizados como uma fonte direta de alimentação, como no caso dos cogumelos e trufas, como agentes levedantes no pão, e na fermentação de vários produtos alimentares, como o vinho, a cerveja, e o molho de soja. Desde a década de 1940, os fungos são usados na produção de antibióticos, e, mais recentemente, várias enzimas produzidas por fungos são usadas industrialmente e em detergentes. São também usados como agentes biológicos no controlo de ervas daninhas e pragas agrícolas. Muitas espécies produzem compostos bioativos chamados micotoxinas, como alcaloides e policetídeos, que são tóxicos para animais e humanos. As estruturas frutíferas de algumas espécies contêm compostos psicotrópicos, que são consumidos recreativamente ou em cerimónias espirituais tradicionais. Os fungos podem decompor materiais artificiais e construções, e tornar-se patogénicos para animais e humanos. As perdas nas colheitas devidas a doenças causadas por fungos ou à deterioração de alimentos podem ter um impacto significativo no fornecimento de alimentos e nas economias locais.
O reino dos fungos abrange uma enorme diversidade e táxons, com ecologias, estratégias de ciclos de vida e morfologias variadas, que vão desde os quitrídios aquáticos unicelulares aos grandes cogumelos. Contudo, pouco se sabe da verdadeira biodiversidade do reino Fungi, que se estima incluir 1,5 milhões de espécies, com apenas cerca de 5% destas formalmente classificadas. Desde os trabalhos taxonómicos pioneiros dos séculos XVII e XVIII efetuados por Lineu, Christiaan Hendrik Persoon, e Elias Magnus Fries, os fungos são classificados segundo a sua morfologia (i.e. caraterísticas como a cor do esporo ou caraterísticas microscópicas) ou segundo a sua fisiologia. Os avanços na genética molecular abriram o caminho à inclusão da análise de ADN na taxonomia, o que desafiou por vezes os antigos agrupamentos baseados na morfologia e outros traços. Estudos filogenéticos publicados no último decénio têm ajudado a modificar a classificação do reino Fungi, o qual está dividido em um sub-reino, sete filos e dez subfilos.
Regnul Fungi sau Mycota este alcătuit din organisme eucariote, având un aparat unicelular (gimnoplast, plasmodiu, dermatoplast, sifonoplast) sau pluricelular, dar nediferențiat în organe vascularizate. Organismul Fungilor este format din miceliu constituit din hife. Structura celulei este de tip eucariot și are particularitățile următoare:
La majoritatea reprezentanților regnului Fungi structura corpului se aseamănă într-o oarecare măsură. Aici vom prezenta doar unele caracteristici comune.
Schița tipurilor de înmulțire
La ciupercile pluricelulare, corpul ciupercii, miceliul, este format din mai multe filamente subțiri, numite hife. Hifele absorb substanțele nutritive din sol.
Ciupercile pot popula aproape orice mediu de trai, cu respectarea anumitor condiții:
Tabelul următor cuprinde clasificarea regnului Fungi după ITIS (Integrated Taxonomic Information System).[1]
La nivel mondial se produc circa 1,5 milioane tone ciuperci anual.[2] Pe plan european se produce aproximativ 60% din această cantitate, adică în jur de 900.000 tone, principalele țări producătoare de ciuperci fiind Franța, Polonia, Italia și Ungaria.[2] Dintre toate speciile de ciuperci, românii preferă specia Agaricus (Champignon), în timp ce în străinătate este mult mai apreciată specia Pleurotus.[2]
Se folosesc pentru fabricarea medicamentelor.
Unele dintre aceste ciuperci se folosesc in bucatarie
Actualmente încrengătura Mycota este împărțită în două secții: Myxomycota (mixomicetele) și Eumycota (ciupercile adevărate). La rândul lor, secțiile se împart în clase în funcție de structura corpului vegetativ și particularitățile înmulțirii lor.
Din secția Myxomycota interes fitopatologic prezintă clasa Plasmodiophoromycetes.
Secția Eumycota include ciupercile adevărate, care se împart în inferioare și superioare în funcție de structura corpului vegetativ. Ca ciuperci inferioare sunt considerate speciile la care corpul vegetativ este de tipul gimnoplast, plasmodiu, miceliu unicelular. La ciupercile superioare corpul vegetativ este un miceliu multicelular sau un tal masiv. Din categoria 'ciupercilor inferioare fac parte clasele Chytridiomycetes, Oomycetes și Zygomycetes, iar din ciupercile superioare sunt clasele Ascomycetes, Basidiomycetes,
Deuteromycetes.
Regnul Fungi sau Mycota este alcătuit din organisme eucariote, având un aparat unicelular (gimnoplast, plasmodiu, dermatoplast, sifonoplast) sau pluricelular, dar nediferențiat în organe vascularizate. Organismul Fungilor este format din miceliu constituit din hife. Structura celulei este de tip eucariot și are particularitățile următoare:
membrana celulară (când există) este alcătuită din micoceluloza sau micozina; adesea, membrana este impregnată cu chitină, caloză etc; plastidele lipsesc complet; conține substanțe de rezervă: glicogen și picături de grăsime; în celule se află: citoplasmă, vacuole, unul sau mai mulți nuclei în funcție de grupa sistematică, apoi ribozomi, reticul endoplasmatic, condriozomi, etc.Huby (lat. Fungi, staršie Mycetalia, vlastné huby/pravé huby - Eumycota, nesprávne Mycophyta) sú veľký taxón (spravidla ríša) heterotrofných väčšinou nepohyblivých organizmov bez fotosyntetických pigmentov.
Hoci sa v minulosti zaraďovali medzi rastliny, spôsobom výživy sa huby podobajú skôr živočíchom, pretože sú podobne ako ony závislé od produkcie biomasy rastlinami. Nikdy nie sú schopné fotosyntézy a autotrofie. Živiny získavajú saprofyticky alebo paraziticky, neraz v symbióze s ďalšími organizmami, bez ktorých by prežitie húb nebolo možné. Telo húb sa označuje ako stielka, jej väčšinou najviditeľnejšou časťou býva plodnica . Huby sa môžu rozmnožovať nepohlavne, napríklad rozpadom stielky, alebo pohlavne tvorbou pohlavných výtrusov.
Huby majú pre človeka len veľmi malý význam ako potrava (konzumácia plodníc), ale napriek tomu je ich uplatnenie v potravinárskom priemysle obrovské. Jednobunkové huby, kvasinky, sa využívajú pri výrobe pečiva, jogurtov, syrov a podobne.
V minulosti taxón huby pozostával okrem z vlastných húb aj z ďalších taxónov (pozri aj nižšie pod Systematika). Pojem huby v širšom zmysle alebo hubové organizmy je dnes preto súhrnné označenie pre (vlastné) huby a tieto taxóny, ktoré sa v minulosti takisto považovali za huby a stále sú predmetom činnosti mykológov. Huby v širšom zmysle zahŕňajú teda tieto dnešné taxóny (podľa [1]):
Veda, ktorá sa zaoberá hubami a príbuznými organizmami, sa nazýva mykológia.
Tradične sa začleňovali:
Dôvodom, prečo sa huby zaraďovali k nepríbuzným rastlinám, boli ich vonkajšie znaky: nepohyblivosť, viazanosť na substrát (pôdu, inú rastlinu...), prítomnosť bunkovej steny, ktorú majú aj rastliny a rozmnožovanie výtrusmi, ktoré je tiež charakteristické pre mnohé nižšie rastliny.
Podľa viacerých posledných štúdií (zač. 21. storočia) už možno považovať za isté, že sú huby veľmi príbuzné so živočíchmi. Nemožno ich teda v žiadnom prípade považovať za rastliny a podľa štúdie Adl. et al. sa konkrétne zaraďujú vedľa živočíchov pod Opisthokonta.
Na rozhraní medzi nižšími rastlinami a hubami stoja lišajníky, čo sú vlastne organizmy vznikajúce spojením huby a riasy (resp. cyanobaktérie). Nakoľko je ale huba v tomto zväzku zrejme dominantnejšia, systém lišajníkov patrí pod systém húb.
Pozri aj Systém živých organizmov.
Predpokladá sa, že ríša húb zahŕňa približne 250 000 druhov. Veľkú väčšinu z nich tvoria tzv. nižšie huby, ktoré možno pozorovať len pod mikroskopom. Tzv. vyšších húb s mäsitejšími plodnicami, ktoré môžu zaujímať aj praktických hubárov, je na svete okolo 20 000 druhov.
Veda o vplyve húb na rozvoj kultúry národa sa nazýva etnomykológia. Hubárstvo je najrozšírenejšou záľubou dospelých[chýba zdroj]. Na Slovensku sa mu sústavnejšie alebo aspoň príležitostne venuje približne každý desiaty človek. Na celom svete existuje približne 20 000 druhov väčších, tzv. mäsitých húb, ktoré sú príťažlivé pre hubárov. Je dôležité, aby neskúsení hubári – začiatočníci zbierali len tie huby, ktoré dobre poznajú. Otravu hubami sprevádzajú žalúdočné kŕče, nevoľnosť a hnačky. Čím je jed nebezpečnejší, tým pomalšie pôsobí. Pri muchotrávke zelenej sa môže prejaviť až po 20-tich hodinách. Príznaky podobné otrave môžu vyvolať aj staré, nahnité, alebo zaparené huby, preto je dôležitá aj ich preprava a skladovanie.
Bunky húb sú tvorené:
Huby sa rozmnožujú pohlavne výtrusmi a nepohlavne delením, pučaním, fragmentáciou.
Pohlavné rozmnožovanie húb - hyfogamia začne vyklíčením dvoch rozlíšených výtrusov, vzniknú hýfy s jednojadrovými bunkami, ktoré tvoria primárne podhubie. Spojením dvoj vlákien vzniknú dvojjadrové bunky, ktoré tvoria sekundárne podhubie. Nakoniec sa vytvorí diploidná bunka. Tá sa delí a vzniknú 4 výtrusy (bazídiové huby) alebo 8 výtrusov (vreckaté huby).
V starších systémoch do taxónu huby patrili aj niektoré Chromista (bunkovčeky, riasovky a vodné slizovky) a prvoky (slizovky v širšom zmysle okrem vodných slizoviek). Všetky huby okrem:
sa potom nazývali vlastné huby alebo pravé huby (Eumycota).
Okrem toho sa v starších systémoch vyskytovala trieda endomycéty (Endomycetes), ktorá spravidla zahŕňala snete a kvasinky, a prípadne aj iné taxóny ako Exobasidiales a grmanníky (Taphrinales). Ide o skupinu definovanú ako huby, ktorých stielka pozostáva z nepravého podhubia rozmnožujúceho sa pučaním alebo len z buniek, ktoré vznikli pučaním. Tieto skupiny dnes netvoria spoločný taxón.
Staršia trieda prahuby (Archimycetes) dnes prevažne zodpovedá oddeleniu bunkovky (Chytridiomycetes).
V starších systémoch sa zvykla vydeľovať aj trieda lišajníky (lichenizované huby), ktorá bola v niektorých systémoch dokonca umiestňovaná mimo húb. Dnes sú tieto špecifické organizmy rozdelené do viacero taxónov húb, spravidla spolu s "nelichenizovanými" hubami.
Taxón mikrosporídie sa podľa niektorých štúdií zaraďuje do húb, podľa jednej štúdie z roku 2006 je to sesterská skupina húb. Staršie sa zaraďoval do prvokov a podobne, teda úplne oddelene od húb.
Huby = vlastné/pravé huby (Fungi/Mycetalia = Eumycota):
Huby = vlastné/pravé huby (Fungi = Eumycota):
Huby = vlastné/pravé huby (Fungi = Eumycota):
Huby (lat. Fungi, staršie Mycetalia, vlastné huby/pravé huby - Eumycota, nesprávne Mycophyta) sú veľký taxón (spravidla ríša) heterotrofných väčšinou nepohyblivých organizmov bez fotosyntetických pigmentov.
Hoci sa v minulosti zaraďovali medzi rastliny, spôsobom výživy sa huby podobajú skôr živočíchom, pretože sú podobne ako ony závislé od produkcie biomasy rastlinami. Nikdy nie sú schopné fotosyntézy a autotrofie. Živiny získavajú saprofyticky alebo paraziticky, neraz v symbióze s ďalšími organizmami, bez ktorých by prežitie húb nebolo možné. Telo húb sa označuje ako stielka, jej väčšinou najviditeľnejšou časťou býva plodnica . Huby sa môžu rozmnožovať nepohlavne, napríklad rozpadom stielky, alebo pohlavne tvorbou pohlavných výtrusov.
Huby majú pre človeka len veľmi malý význam ako potrava (konzumácia plodníc), ale napriek tomu je ich uplatnenie v potravinárskom priemysle obrovské. Jednobunkové huby, kvasinky, sa využívajú pri výrobe pečiva, jogurtov, syrov a podobne.
V minulosti taxón huby pozostával okrem z vlastných húb aj z ďalších taxónov (pozri aj nižšie pod Systematika). Pojem huby v širšom zmysle alebo hubové organizmy je dnes preto súhrnné označenie pre (vlastné) huby a tieto taxóny, ktoré sa v minulosti takisto považovali za huby a stále sú predmetom činnosti mykológov. Huby v širšom zmysle zahŕňajú teda tieto dnešné taxóny (podľa [1]):
(vlastné) huby riasovky (Oomycota) bunkovčeky (Hyphochytriomycota) slizovky (Myxomycota) v širšom zmysle, teda: bunkové slizovky/akrázie (Acrasiales, Acrasiomycetes) vodné slizovky (Labyrinthulomycota, Hydromyxomycetes) pravé slizovky (Myxomycetes, Mycetozoa, Myxomycota v užšom zmysle): Protostelea Dictyostelea Myxogasterea - skladá sa z Myxogasteromycetidae a Stemonitomyxomycetidae nádorovky (Plasmodiophoromycota, Plasmodiophorales, Plasmodiophoromycetes)Veda, ktorá sa zaoberá hubami a príbuznými organizmami, sa nazýva mykológia.
Dikarya (inc. Deuteromycota)
poddeblo Incertae sedis
Glive (znanstveno ime Fungi) spadajo v domeno Evkarije in so eno izmed kraljestev živih bitij. Glive so heterotrofni organizmi, ki živijo saprofitsko, parazitsko in simbiontsko.
Pojem gliva je izredno obsežen. Obsega tako s prostim očesom nevidne organizme, kot so kvasovke in podobne glive ter rje, sneti, plesni ter glive z betom in klobukom, se pravi omesenelim trosovnikom. Te pa si večina ljudi tudi predstavlja pod pojmom goba.
Živijo v sladkih vodah, na kopnem, redkeje v morju. Njihove celice so brez plastidov in klorofila.
Nekatere glive lahko povzročajo okužbe pri drugih organizmih, tudi pri ljudeh. Najpogosteje povzročajo glivične okužbe kože (bolj znano kot glivice), lahko pa tudi povzročajo okužbe drugih organov, kot so pljuča, možgani itd. Okužbe notranjih organov so pogostejše pri osebah z oslabljenim delovanjem imunskega sistema (bolniki s HIV, bolniki na imunosupresivih po presaditvah organov...). Nekatere glive pa so del normalne kožne in sluznične flore in njihova prisotnost pri zdravem osebku ne povzroča težav. Težave lahko nastanejo, če se glive preveč razrastejo (npr. zaradi jemanja antibiotikov) ali če je imunski sistem toliko oslabel, da ne zmore več preprečevati čezmernega razrasta gliv.
Vsi omenjeni organizmi, ki so tako različnih oblik in velikosti, se ujemajo v tem, da nimajo listnega zelenila (klorofila), njihovo vegetativno telo, ki ga imenujemo steljka, ni razdeljeno - kakor pri rastlinah - v korenine, steblo, liste in cvet.
Po svojem izvoru niso enotna skupina. Pavimo, da je njihov razvoj polifiletski.
Za glive sončna svetloba ni neposredno potrebna, tako kot za rastline. Telo rastlin ima navadno korenine v tleh, ostali del rastline pa je izpostavljen delovanju sončne energije. Telo glive je steljka, ki je lahko enocelična (dolgo vlakno brez vmesnih sten in z več jedri) ali pa mnogocelična, sestavljena iz dolgih, prostih, različno prepletenih votlih nitastih celic ali cevoniti, imenovanih hife. Nežne, mikroskopsko majhne hife gliv sestavljajo bolj ali manj gost preplet, včasih podoben plesni, imenujemo ga micelij ali podgobje. Podgobja številnih gob je lahko staro tudi do 500 let in se po večini razvija zelo hitro.
Resnično vegetativno telo glive je podgobje, ki se razrašča v podlagi in šele v ustreznih razmerah poraja trosnjake. Trosnjak pa je del glivnega organizma, namenjen razmnoževanju. V njih ali na njih nastajajo trosi, s katerimi se gobe razmnožujejo. Trosi so lahko enocelični ali večcelični in se razlikujejo po obliki velikosti in barvi. Ne vsebujejo kalčka, kakor semena rastlin.
Živalski organizmi in glive nimajo klorofila, zato so v svoji prehrani vezane na organske snovi, ki jih ustvarjajo zelene rastline. Pravimo, da so glive heterotrofni organizmi, da uporabljajo za prehrano rastlinske, a tudi živalske snovi, bodisi odmrle, gnijoče, trohneče ali žive. Zato najdemo mnogo gliv tam, kjer se je nakopičilo mnogo organskih snovi, npr. v gozdovih, na kompostu itd. Glive, ki s svojim prehranjevanjem povzročajo trohnjenje lesa imenujemo lesne glive. Nekatere glive pa živijo v sožitju z zelenimi rastlinami. Glive dajajo zelenim rastlinam vodo in te glivam dajajo organske snovi. Obstajajo pa tudi glive, ki so zajedalke in plenivke.
Razmnoževanje gliv je izredno raznoliko (spolno in/ali nespolno) in zelo zapleteno. Ista vrsta gliv lahko zasnuje različne tipe trosov.
Včasih so glive uvrščali med rastline, toda glive nimajo nekaterih lastnosti rastlin, zato ne spadajo več med rastline.
Čeprav imajo organizmi običajno le eno veljavno ime, včasih poimenujejo nekatere glive z dodatnim tj. drugim binomskim imenom: Ajellomyces dermatitidis (Blastomyces dermatitidis) - prvo je ime teleomorfa (gliva s spolnim razmnoževanjem), če je znan, drugo je ime anamorfa (nespolne oblike glive).
Raven Standardne končnice znanstvenih imen deblo -mycota poddeblo -mycotina razred -mycetes podrazred -mycetidae nadred -anae red -ales podred -ineae infrared -aria naddružina -acea družina -aceae poddružina -oideae pleme/infradružina -eae podpleme -inaeČeprav so glive tradicionalno vključene v botanične učne načrte in učbenike, danes mislijo, da so glive bolj tesno povezane z živalmi kot z rastlinami in so uvrščene skupaj z živalmi v monofiletsko skupina Opisthokonta.[3] Analize s pomočjo molekularne filogenetike podpirajo monofiletski izvor gliv.[2] Taksonomija gliv se neprestano razvija, zlasti zaradi nedavnih raziskav, ki temeljijo na DNK primerjavah. Te današnje filogenetske analize pogosto ovržejo klasifikacije, ki temeljijo na starejših in včasih manj diskriminativnih metodah, ki temeljijo na morfoloških značilnosti.[4]
Ne obstaja splošno sprejet sistem na višjih taksonomskih nivojih in pogosto prihaja do spreminjanja imen na vseh nivojih, od vrste navzgor. Prizadevanja med raziskovalci sedaj potekajo za vzpostavitev in spodbujanje enotne uporabe in bolj dosledno nomenklaturo.[2][5] Posamezne vrste gliv imajo lahko tudi več znanstvenih imen, odvisno od njihovega življenjskega cikla in načina (spolnega ali nespolnega) razmnoževanja. Spletne strani, kot so Index Fungorum in ITIS, imajo seznam trenutnih imen posameznih vrst gliv (s sklici na starejše sopomenke).
2007 klasifikacija kraljestva gliv je rezultat obsežnih skupnih raziskav, ki vključujejo več deset mikologov in drugih znanstvenikov, ki se ukvarjajo s taksonomijo gliv.[2] Priznava sedmih debel, od katerih sta dva - Ascomycota in Basidiomycota - vključena znotraj veje, ki predstavlja podkraljestvo Dikarya. Spodnji kladogram prikazuje glavne taksone gliv in njihovo razmerje do monofiletske skupine Opisthokonta in organizmov v skupini Unikonta. Dolžine vej v tem drevesu niso sorazmerne evolucijskim razdaljam.
Glavna debla (v zoologiji Phylum, v botaniki Divisio) gliv so bile v glavnem razvrščene glede na značilnosti njihovih spolnih razmnoževanih struktur. Trenutno je predlaganih sedem debel: Microsporidia, Chytridiomycota, Blastocladiomycota, Neocallimastigomycota, Glomeromycota, Ascomycota in Basidiomycota.[2]
Filogenetska analiza je pokazala, da so Microsporidia (enocelični paraziti živali in protistov) dokaj nove in zelo razvite endobiotske glive (ki živi v notranjosti drugega organizma).[6][7] Raziskava iz leta 2006 ugotavlja, da so Microsporidia sestrska skupina pravih gliv, kar pomeni, da so najbližji evolucijski sorodniki.[8] Hibbett in kolegi domnevajo, da ta analiza ni v nasprotju s svojo klasifikacijo gliv, in čeprav je Microsporidia povzdignjena na nivo debla, se priznava, da je potrebna nadaljnja analiza, ki bo razjasnila evolucijske odnose v tej skupini.[2]
Chytridiomycota so razvite prave glive, ki oblikujejo zoospore z enim bičkom. Te glive so razširjene po vsem svetu. Te glive proizvajajo zoospore, ki so sposobne aktivnega gibanja skozi vodno fazo z enim bičkom. Ta lastnost je zgodnje taksonomiste vodila k prpričanju, da so to protisti. Molekularna filogenija, ki izhaja iz rRNA sekvenc v ribosomih, domneva da so Chytridiomycota bazalna skupina ločena od drugih debel gliv, sestavljena iz štirih glavnih kladov.[6]
Blastocladiomycota so prej uvrščali v taksonomski klad znotraj Chytridiomycota. Sodobni molekularni podatki in ultrastrukturne značilnosti, pa uvrščajo Blastocladiomycota v sestrski klad za Zygomycota, Glomeromycota in Dikarya (Ascomycota in Basidiomycota). Blastocladiomycota so gniloživke, ki se hranjijo z razpadajočimi organskimi snovmi, in paraziti vseh evkariontskih skupin. Za razliko od svojih bližnjih sorodnikov Chytridiomycota, ki večinoma kažejo zigotsko mejozo, so Blastocladiomycota izpostavljeni haplodiplontski mejozi.[6]
Neocallimastigomycota so bile prej uvrščene v deblo Chytridomycota. Člani tega majhnega debla so anaerobni organizmi, ki živijo v prebavnem sistemu večjih rastlinojedih sesalcev in po možnosti v drugih kopenskih in vodnih okoljih. Nimajo mitohondrijev, vendar vsebujejo hidrogenosome mitohondrijskega izvora. Kot sorodne Chytridiomycota, tudi Neocallimastigomycota oblikujejo zoospore, ki imajo en ali več bičkov[2].
Člani Glomeromycota oblikujejo arbuskularno mikorizo, oblika simbioze, kjer micelij glive prodre v korenino ratline in tvori strukture podobne balonom (vezikle) ali grmičkom (arbuskule), pri tem pa imata obe vrsti koristi zaradi izboljšane preskrbe z vodo in minerali. Vse znane vrste Glomeromycota se razmnožujejo nespolno.[9] Simbiotična povezava med Glomeromycota in rastlinami je najstarejši tip mikorize, ki se je razvil pred 400 milijoni let.[10] Včasih so bili vključeni v Zygomycota, v letu 2001 pa so bili Glomeromycota povišani na nivo debla in sedaj nadomeščajo starejše deblo Zygomycota.[11] Glive, ki so bile uvrščene v Zygomycota so sedaj prerazvrščene v Glomeromycota, ali poddeblo incertae sedis Mucoromycotina, Kickxellomycotina, Zoopagomycotina in Entomophthoromycotina.[2] Nekateri znani primeri gliv, ki so bili prej uvrščeni v Zygomycota, so krušna plesen (Rhizopus stolonifer) in glive Pilobolus, ki so sposobne spore z veliko hitrostjo izstreliti nekaj metrov po zraku.[12] Medicinsko pomembni rodovi so Mucor, Rhizomucor in Rhizopus.
Ascomycota, splošno znani kot zaprtotrosnice, so največja taksonomska skupina v Eumycota.[13] Te glive tvorijo mejotske spore imenovane askospore, ki so zaprte v posebnih vrečam podobnim strukturah (aski). To deblo vključuje smrčke (Morchella), nekaj ostalih gob in gomoljike (Tuber), enocelične kvasovke (npr. iz rodov Saccharomyces, Kluyveromyces, Pichia in Candida), ter mnogo nitastih gliv, ki živijo kot saprotrofi, paraziti in mutualistični simbionti. Pomembnejši rodovi nitastih zaprtotrosnic so Aspergillus, Penicillium, Fusarium in Claviceps. Večina Ascomycota (zaprtotrosnice) ima spolni stadij (teleomorf) in nespolni stadij (anamorf). Spolni organi imajo obliko mehov (askov), v njih so spolne spore (askospore) (navadno 8). Nespolne spore (konidije) oblikujejo na prostih hifah ali v nespolnih trosiščih. Ker so produkti mejoze shranjeni v vrečam podobnim strukturah (aski), so bile zaprtotrosnice uporabljene pri pojasnjevanju načel genetike in dednosti (npr. Neurospora crassa).[14]
Člani Basidiomycota, splošno znani kot prostotrosnice, proizvajajo mejospore (spore, ki nastanejo z mejozo) na stebričku (bazidiju), na posebnih pecljih (sterigmah). ki tej skupini pripadajo najpogostejše vrste gob, kot tudi rje in snet, ki so glavni patogeni zrn. Druge pomembne prostotrosnice vključujejo patogen koruze koruzna snet (Ustilago maydis),[15] človeške priskledne vrste iz rodu Malassezia,[16] in človekov patogen Cryptococcus neoformans.[17]
Zaradi podobnosti v morfologiji in načinu življenja so bile včasih plesni Oomycete in Myxomycete razvrščene v kraljestvu Fungi. Za razliko od pravih gliv vsebujejo celične stene teh organizmov celulozo, zanje je značilno pomanjkanje hitina. Plesni Myxomycete prav tako kot glive pripadajo skupini Unikonta, vendar pa so združene v skupini Amoebozoa. Oomycete are diploid bikonts, združeni v kraljestvu Chromalveolate. Niti Oomycete niti Myxomycete niso v tesnem sorodstvu s pravimi glivami, zato jih taksonomisti ne uvrščajo več v kraljestvu Fungi. Kljub temu jih študije Oomycete in Myxomycete pogosto še vedno vključujejo v mikološke knjige in znanstveno literaturo.[18]
Člani Nucleariida, ki so trenutno uvrščeni v skupino Choanozoa, bi lahko bila sestrska skupina klada Eumycete, in kot taka bi se lahko vključila v razširjeno kraljestvo gliv.[19]
Pojavljajo se lahko kot soživke na območjih, ki jih pokriva rastlinski plašč, kot gniloživke, kjer so organski ostanki snovi rastlinskega in živalskega izvora ali pa tudi kot zajedavke, ki se lotevajo živih rastlin, živali in celo nekaterih gliv.
Od več kot 200.000 različnih gliv, ki jih danes poznamo, jih je za človeka in žival potencialno škodljivih (patogenih) le 150. Od tega jih ima le 40 večji medicinski pomen. Večina teh se razmnožuje nespolno, s sporami. Glive, ki povzročajo okužbe kože, poenostavljeno razvrščamo v tri večje skupine: dermatofite, kvasovke in plesni.[20]
Dermatofiti so najpogostejši povzročitelji glivičnih okužb kože po vsem svetu, ne povzročajo pa okužb sluznic in notranjih organov. Prehranjujejo se namreč s keratinom v roženi plasti povrhnjice, dlakah in laseh (keratina pa v sluznicah in notranjih organih ni). Glivične bolezni kože, ki jih povzročajo dermatofiti, s skupnim imenom imenujemo tinea. Pri poimenovanju okužb z dermatofiti se poleg imena tinea doda še mesto okužbe. Primeri so: tinea pedis (na stopalih), tinea corporis (po telesu)... Pomembnejši dermatofiti so:
Najpomembnejša rodova kvasovk, ki povzročajo okužbe pri ljudeh, sta rod Candida in rod Malassezia. Zlasti pomembna je Candida albicans, ki lahko povzroča okužbe kože, nohtov, sluznic in tudi notranjih organov.[20]
Plesni pri ljudeh le redko povzročajo okužbe, pogostejše so v tropskih krajih, zaradi tople in vlažne klime.[20]
Glive (znanstveno ime Fungi) spadajo v domeno Evkarije in so eno izmed kraljestev živih bitij. Glive so heterotrofni organizmi, ki živijo saprofitsko, parazitsko in simbiontsko.
Pojem gliva je izredno obsežen. Obsega tako s prostim očesom nevidne organizme, kot so kvasovke in podobne glive ter rje, sneti, plesni ter glive z betom in klobukom, se pravi omesenelim trosovnikom. Te pa si večina ljudi tudi predstavlja pod pojmom goba.
Živijo v sladkih vodah, na kopnem, redkeje v morju. Njihove celice so brez plastidov in klorofila.
Nekatere glive lahko povzročajo okužbe pri drugih organizmih, tudi pri ljudeh. Najpogosteje povzročajo glivične okužbe kože (bolj znano kot glivice), lahko pa tudi povzročajo okužbe drugih organov, kot so pljuča, možgani itd. Okužbe notranjih organov so pogostejše pri osebah z oslabljenim delovanjem imunskega sistema (bolniki s HIV, bolniki na imunosupresivih po presaditvah organov...). Nekatere glive pa so del normalne kožne in sluznične flore in njihova prisotnost pri zdravem osebku ne povzroča težav. Težave lahko nastanejo, če se glive preveč razrastejo (npr. zaradi jemanja antibiotikov) ali če je imunski sistem toliko oslabel, da ne zmore več preprečevati čezmernega razrasta gliv.
Svampar (Fungi) bildar vid sidan om djur, växter och protister ett eget rike bland eukaryoter.[1] Riket omfattar ungefär 100 000 kända arter; det faktiska antalet arter uppskattas till mellan 1,5 miljoner och 5 miljoner. De skiljer sig från växterna genom att de saknar klorofyll och är heterotrofa, och de skiljer sig från djuren genom att de absorberar sin föda snarare än äter den samt att de har cellväggar av kitin och glukaner. Svamparna anses vara monofyletiska, det vill säga att det har funnits en ursprunglig art som alla svampar, och enbart svampar, härstammar från.
Läran om svampar kallas mykologi. Svensken Elias Fries sägs ofta vara den moderna mykologins fader.
Man känner idag till omkring 100 000 arter av svampar.[2] Tidigare har riket uppskattats innehålla runt 1,5 miljoner arter,[3] och en nyligen genomförd studie (2011) föreslog att det kan finnas över 5 miljoner arter.[4] De livsformer som tidigare även kallades "äkta svampar" eller "högre svampar" (Eumycota) underdelas i följande fem avdelningar:
De grupper som tidigare betecknades som "lägre svampar", exempelvis slemsvampar och svampliknande protister som Oomycota eller Hypochytriomycota räknas idag inte längre till svamparna (Fungi).
Tidigare inräknades alltså även:
Tekniska framsteg i den molekylära genetiken och användningen av datorunderstödda analysmetoder har möjliggjort att detaljerade och även säkra utsagor kan göras om de ovan anförda svamptaxas systematiska förhållanden till varandra. Vissa släktskaper, som tidigare förmodades på grund av morfologiska, anatomiska och fysiologiska skillnader eller gemensamheter, har genom dessa tekniker blivit bekräftade.
Gisselsvamparna har enligt detta mycket tidigt avskilt sig från de andra svamparna och bevarat många ursprungliga kännetecken som flagellsporer. Kopplingssvamparna representerar däremot mycket sannolikt ingen enhetlig släktskapsgrupp, utan en polyfyletisk grupp av skilda härstamningslinjer. Släktet Amoebidium, som tidigare räknades till dem, tillhör enligt nyare forskning inte ens svamparna. Även de arbuskulära mykorrhizasvamparna, som ursprungligen hänfördes till kopplingssvamparna, anses nu som en självständig släktskapsgrupp, som idag oftast höjs till ställning av egen avdelning. De anses då som evolutionär systergrupp till ett taxon av sporsäcksvampar och basidsvampar, som man betecknar som Dikaryomycota.
Många svamparter har förlorat sin förmåga till sexuell förökning. De arter som preliminärt inte kan entydigt inordnas i någon av de ovan nämnda grupperna, hänförs provisoriskt till imperfekta svampar (Deuteromycota); denna är dock endast en provisorisk och konstgjord formtaxon.
Svamparna räknades länge till växterna, men anses nu på grund av genetiska egenskaper vara väsentligt närmare besläktade med djuren. Denna släktskap till djuren syns bland annat i att svamparna liksom djuren lagrar sin energi i glykogen, till skillnad från växterna som lagrar energin som cellulosa. Svampar förekommer som encelliga, till exempel jästsvamp, och som flercelliga organismer, till exempel stensopp. Svamparna skiljer sig från växterna genom sitt heterotrofa (nedbrytande) levnadssätt, genom att de klarar sig utan pigmentet klorofyll och de flesta även genom förekomsten av kitin i cellväggen. Från djuren skiljer de sig bland annat genom att de har en cellvägg.
Det är dock viktigt att notera att klassifikationen av svamp ännu är mycket långt ifrån färdigställd; nya grupper beskrivs regelbundet, och gamla sanningar omprövas och förfinas ständigt, inte minst tack vare metoder baserade på DNA-sekvensering. Ovan nämnda grupper är aningen traditionella (om än mycket praktiska) och inte helt överensstämmande med de senaste rönen. En ny, formaliserad klassifikation av svamparna kommer att publiceras under 2007 (Hibbett et al 2007 nedan).
Svampar kan se ut på många olika sätt. I dagligt tal förknippas ordet ofta med hattsvampar, som består av ett mycel under jorden samt fot och hatt ovanför. Det mesta av det vi i dagligt tal kallar "svampar" är hattsvampar, här ingår de flesta matsvamparna. Flera släkten svampar kallas även fingersvampar efter sitt utseende.
Svamparnas storleksspektrum sträcker sig från mikroskopiskt små arter till de lätt igenkännliga storsvamparna. Mycelet hos ett exemplar av Mörkfjällig honungsskivling i Malheur National Forest (USA) är med en utsträckning på över 8,9 km² och en uppskattad ålder av minst 2 400 år världens största svampkoloni. Om kolonin betraktas som en enda organism så är det storleksmässigt den största organismen på jorden.[6][7]
Svampar finns i två skilda former: som hyfnät eller som encelliga (jästsvampar). Jäst är encelliga stadier, som förökar sig huvudsakligen asexuellt genom bildning av blastokonidiosporer eller genom knoppning.
Liksom alla andra eukaryoter har svampar i sina celler minst en äkta cellkärna och ett cellskelett. Förökningen och utbredningen sker sexuellt och asexuellt genom flera olika slags sporer eller vegetativt genom utbredning (inklusive fragmentering) av de ofta stora och långlivade mycelen. Svampar är heterotrofa och livnär sig mestadels genom utsöndring av enzymer i den omedelbara omgivningen, varigenom polymerer och vattenolösliga näringsämnen blir upplösta och kan upptas i cellerna.
Hyferna bildar i substratet ett mikroskopiskt nätverk, som benämns mycel. Detta tar upp näringsämnen från omgivningen. Hyferna består av enskilda hyfceller, som är åtskilda från varandra genom septa. Septa (skiljeväggarna) innehåller porer, som möjliggör ett utbyte av cytoplasma. Svampen föreligger i sin vegetativa fas antingen som mycel eller skottceller; den lever i substratet, till exempel marken, trädet eller växtvävnaden. Storsvamparnas olika fruktkroppar är det tydligaste yttre kännemärket; om de är hatt-, klubb-, knöl- eller skorpformiga, består de av ihopflätade hyfer, som bildar en "skenvävnad" (plektenkym). Mångcelliga hyfaggregationer benämns även thalli. Fruktkropparna utgör ändå bara en liten del av den totala svamporganismen. De är till för förökningen och bildar sporer genom meios. Sporerna bildas hos många svampar i särskilda fruktskikt i fruktkropparna (hymenier). Hos hattsvampar befinner sig fruktskiktet under hatten; det kan bestå av lister, lameller eller rör. Hos många sporsäcksvampar befinner sig hymeniet strax under ovansidan av fruktkropparna, i små kammare (perithecier), som ser ut som kvisslor.
I hyfernas cellväggar förekommer som byggmaterial kitin, hemicellulosa, lipider, proteiner och andra ämnen. Hyferna kan också förändras kraftigt och specialisera sig; så utbildar till exempel växtparasitiska svampar ofta haustorier. Dessa tränger in i växtceller, för att där uppta näringsämnen. Vissa marklevande, köttätande svampar utbildar till och med snarfällor för små trådmaskar, nematoder, med sina hyfer. När en nematod kryper igenom snaran hålls den fast genom att snarhyfernas hyfdiameter snabbt förstoras och snaröppningen snabbt förminskas. En annan variant av vegetativa hyfer är substrat- eller lufthyferna. Flera knippen av hyfer lägger sig parallellt med varandra och bildar makroskopiskt synliga hyfsträngar (synnemata), ur vilka efter miljöförändring antingen överlevnadsorgan (sklerotier, klamydosporer) eller asexuellt frambringade sporer kan uppstå (konidiosporer).
Den förmodligen ursprungligaste formen av svampar, gisselsvamparna (Chytridiomycota) bildar inte hyfer, utan en odifferentierad thallus. Hos många gisselsvamp-arter förekommer under deras livscykel flagellstadier, vilket tyder på ett gemensamt ursprung för djur och svampar.
Steg i vissa svampars reproduktion:
Tidigare kunde anamorfen och teleomorfen av samma svamp ges olika namn, men sedan 2013 ska alla svampar bara ha ett namn[8].
De närmaste släktingarna till svamparna är djuren (Animalia), varvid detta begrepp måste tolkas i vid mening och även omfattar de encelliga Mesomycetozoa, som ibland räknas till protisterna. Om även de encelliga mikrosporidierna (Microsporidia, även benämnda Microspora) ska räknas till svamparna, är ännu oklart. Det gemensamma taxonet för svampar och djur heter Opisthokonta:
Som gemensam förfader till djur och svampar kan man anta en gisselförsedd encellig organism (flagellat), som biologiskt liknade såväl de nuvarande gisselsvamparna som choanoflagellater.
Förmodligen existerade svampar redan för 900 till 1 200 miljoner år sedan. Ett fynd ur 850 miljoner år gammal skiffer i Kanada tolkas ibland som svampfossil. Föregivna äldre fynd från Kina och Australien med en ålder av 1,5 miljarder år måste dock först bekräftas som svampar.
De första allmänt oomstridda svampfynden stammar från den geologiska tidsåldern ordovicium och kan kanske inordnas bland de arbuskulära mykorrhizasvamparna. Växternas framgångsrika landstigning skulle utan "svampsymbioser" förmodligen inte ha varit möjlig.
Den grekiske läkaren Pedanius Dioskorides skrev redan under första århundradet efter Kristus i sin lärobok om att det fanns två sorters svampar:
Dioskurides förmodade att en svamps giftighet hängde samman med dess växtplats. Svampar som växer under rostiga spikar eller järn eller "osunt kläde", bredvid ormhålor eller bredvid träd som bär giftiga frukter, var alla giftiga. Han kände redan då till matsvamparnas svåra smältbarhet och skrev om detta att människor vid överdriven förtäring av svampar skulle "kvävas och storkna". Också Adamus Lonicerus skrev i sin kryddbok på 1500-talet om svamparna, att "alla svampars natur är att plåga". De skulle ha en "kall, flegmatisk, fuktig och rå natur." Fram till nyare tid förklarades svampars uppkomst med "miasmer"; svamparna uppstod på grund av dåliga utdunstningar ur jorden eller andra osunda substrat. Många trodde också förr i tiden fortfarande på självalstring (generatio spontanea), därför att man inte kunde urskilja några frön hos svamparna. Adamus Lonicerus skrev också att bestämda svampar var "gudabarnens svampar", då de växte utan frön, och därav benämndes de av poeterna Gygenais, det vill säga terra nati, jordens barn.
Fenomen som häxringar eller det nattliga gröna skenet från mycelet hos Armillaria har bidragit till den olycksbådande bild av svampar som förr under lång tid fanns hos allmänheten, eftersom människorna då inte kunde förklara detta.
När Linné delade in växter, djur och svampar i endast två riken, räknades svampar till maskarna, alltså djurriket. Detta berodde på att han inte förstod sig på dem.[9]
Svampar bildar vid sidan av växter och djur det tredje riket av flercelliga eukaryoter. Deras ekologiska betydelse är ungefär lika stor som växternas eller djurens.
Alla svampar är för sin metabolism hänvisade till de organiska ämnen som bildats av andra organismer (heterotrofi). De bildar den viktigaste gruppen av de organismer som deltar i nedbrytning av organiska ämnen (döda organismer, exkrementer, detritus) och räknas därmed tillsammans med bakterierna som de mest betydelsefulla nedbrytarna. Det är nästan bara svampar som kan klyva och utnyttja lignin, komplexa förbindningar i förvedade cellväggar hos växter. Även nedbrytning av cellulosa, hemicellulosa och keratin görs framförallt av svampar. Tillsammans med bakterier och animaliska småorganismer bildar de humus av organiskt avfall.
Man antar att omkring 80 procent av alla växter gynnas i sin tillväxt genom närvaron av svampar i marken. Ofta är växternas rötter omgivna av en mantel av svamptrådar (svamphyfer), en mycelmantel. Denna sorts symbios mellan svamp och växt kallas mykorrhiza (svamprot). Vid mykorrhiza är trädrötterna tätt omslingrade av svampens hyfer. Ett symbiotiskt ämnesutbyte äger rum; trädet producerar kolhydrater och avger dessa till svampen, som livnär sig av detta, och trädet får mer vatten och mineralämnen genom svampnätverket med dess mycket stora yta. Träd och svamp drar alltså båda nytta av denna symbios; det handlar om en mutualism. Mykorrhiza iakttogs första gången 1885 av Albert Bernhard Frank hos skogsträd. Även många orkidéer lever i symbios med svampar och är för groendet av sina frön under naturliga betingelser obligatoriskt hänvisade till sina symbiospartner.
En lav är en dubbelorganism som består av en svamp (oftast sporsäckssvamp) som mellan hyferna har algceller (vanligen grönalger eller gulgrönalger) eller hos 10% av lavarna cyanobakterier.[10][11] För att den lavbildande svampen ska kunna växa krävs att den träffar på rätt algkomponent, men under en övergångsperiod kan svampkompenten klara sig med "fel" alg.[11] Vissa lavar har både alger och cyanobakterier.[12] En lavs namn är alltid svampens namn. Svampkomponenten får organisk näring (sockeralkoholer) från algkomponenten, medan denna får en skyddad miljö och lämplig fuktighet av svampen. Förhållandet mellan svamp och alg ses ofta som mutualism, men ibland som parasitism eftersom algen ibland kan växa snabbare som frilevande. Svampkomponenten, däremot, kan i regel aldrig leva utan algkomponenten. Vidare kan svampen penetrera algkomponenten (ej cyanobakterier) med samma typ av organ, haustorier, som finns hos svampar som lever som växtparasiter.[10] Lavar har uppstått många gånger oberoende av varandra i olika utvecklingslinjer bland svamparna. Denna process kallas lichenisering.[11] Hälften av världens sporsäckssvampar lever obligat som lavar.[10]
Många svamparter använder inte bara dött, utan även levande material och blir därför skadegörare mot ekonomiskt viktiga nyttoväxter. Som sådana kan de framkalla svåra växtsjukdomar. Svampsjukdomar hos växter kan utan förebyggande åtgärder eller bekämpning leda till missväxt eller att växten dör.
Viktiga exempel är de vitt utbredda svampsjukdomarna hos kastanjer och almar. Ekonomiskt viktiga växtsjukdomar är majssot (orsakad av Ustilago maydis), stinksot hos vete, mjöldryga hos råg, Verticillium hos flera kulturväxter, äppelskorv (Venturia), päronrost (Gymnosporangium sabinae), fruktträdskräfta (Nectria galligena) och äkta mjöldagg (Erisyphaceae). Förutom dessa finns cirka 10 000 fler svampsjukdomar hos växter. Till växtskadegörarna hör även många arter av tickor.
Människor använder svampar på många sätt, till exempel som matsvamp eller som biofermenter vid framställning av alkohol, citronsyra eller C-vitamin. Även i den mänskliga kulturen och tekniken spelar svampar en viktig roll.
Svampar är dock även sjukdomsframkallare och kan framkalla talrika svampsjukdomar hos människor.
Svamparna har stor ekonomisk betydelse, både direkt och indirekt. I direkt, och positiv, bemärkelse gäller detta till exempel olika former av jästsvampar (bröd, öl, vin, sake etc.) men även matsvampar och med dessa förknippad svampodling. Av stor ekonomisk betydelse har även svampar i rollen som parasiter och skadeorganismer på växter och i mindre utsträckning djur, samt inom medicinen (där viktiga ämnesklasser som penicillin och cyklosporin upptäcktes hos svampar). Andra svampar bildar mykorrhiza och utgör därmed en av förutsättningarna för ett effektivt växtliv och därmed jordbruk. Svamparna är vidare de huvudsakliga nedbrytarna av dött växtmaterial och i viss utsträckning döda djur, och står därmed för en stor del av cirkulationen av näringsämnen och energi i naturen - detta har givetvis allomfattande men mycket indirekta ekonomiska konsekvenser.
Många svamparter är kända och uppskattade födoämnen. Till dessa hör icke odlingsbara arter, som stensopp, kantarell och tryffelsvamp, men även kulturarter och sorter av champinjon, shiitake och ostronmussling. Vid plockning av vildsvamp krävs mycket stor noggrannhet, för att inte riskera förgiftning från giftsvampar. Dessutom bör beaktas att tungmetaller tas upp och anrikas av svampar, vilket leder till att fruktkropparna hos vilda svampar kan innehålla skadligt höga halter av sådana. Som viktigaste förutsättning för svampplockning gäller grundläggande kännedom om mat- och giftsvampar. Många svamparter innehåller hemolysiner eller värmelabila gifter, som förstörs vid upphettning. Endast vissa matsvampar, som stensoppar, kan utan risk även förtäras råa.
De flesta matsvamparna tillhör hattsvamparna. Relativt få matsvampar, däribland murklor och tryffelsvamp hör till sporsäcksvamparna (Ascomycota).
Det första skriftliga belägget för svamp som föda i Sverige är från den 10 juli 1636 då man vid hovet noterade att man åt "riskor", men bland folket sågs svamp länge otjänlig som föda. Inte ens under nödåren på 1860-talet, när många svenskar emigrerade till USA på grund av matbrist, sågs svamp som acceptabel föda. Hushållningssällskapen och länsstyrelserna hade ambulerande utbildare som åkte runt för att lära folk, men utan större framgång. Enligt vissa utsagor åt man hellre löv, stövlar och hästexkrement än svamp.[13]
Av de encelliga svamparna är vin-, öl- och bakjästerna de mest välbekanta nyttosvamparna.
Vid vinframställning spelar mycelsvampen Botrytis cinerea en viktig roll. Den alstrar vid höstligt kylfuktigt väder hos bären en fullmognad, som gör att bärskalet blir perforerat. Det utströmmande vattnet gör att sockerkoncentrationen i bären stiger.
Många svamparter spelar även en betydande roll vid mognadsprocessen för mjölkprodukter, särskilt surmjölkprodukter och ost.
Svampar har traditionellt använts som läkemedel och även inom den moderna medicinska vetenskapen spelar svampar stor roll. Å andra sidan angriper svampar också människor och framkallar svampsjukdomar hos dem.
I den nuvarande Folkrepubliken Kina är talrika storsvampar sedan århundraden en beståndsdel i traditionell kinesisk medicin. Shiitakesvampen (Lentinula edodes) gällde redan under Mingdynastin (1368-1644) som livselixir, som skulle bota förkylningar, uppliva blodflödet och förbättra uthållighet. Lacktickan (Ganoderma lucidum) är känd som "ling-zhi" eller "reishi"; den ska vara ett särskilt verksamt stärkande medel. Igelkottstaggsvamp (Hericium erinaceus) rekommenderas vid magsjukdomar. Den europeiska lärktickan (Laricifomes officinalis) är eftersökt och högt skattad som läkemedel. Dess verksamma beståndsdel är agaricinsyra, som verkar starkt avförande och ger den mycket bittra smaken.
Bland moderna mediciner som är baserade på svampar återfinns antibiotikumet penicillin.
Hud- och nagelsvamp är antagligen de mest kända svampsjukdomarna hos människor, men flera ytterligare exempel finns:
Som motmedel insätts antimykotika. Det är mediciner som används vid lokala svampangrepp på hud eller slemhinnor eller systemiska svampinfektioner.
Beteckningarna psykedeliska svampar och magiska svampar används om svampar som innehåller hallucinogena ämnen (vanligen psilocybin och/eller psilocin). Till dessa hör amerikanska arter som Psilocybe cubensis och Psilocybe mexicana, men också europeiska arter, framförallt från släktet slätskivlingar (Psilocybe). Bland de europeiska arterna så är förmodligen toppslätskivlingen den vidast använda. Deras verkan beskrivs som liknande verkan hos LSD. Användandet av psykedeliska svampar kan ge allvarliga symtom vid konsumtion av flertalet svampar. Till dessa symtom hör bland annat takykardi – patologiskt hög hjärtfrekvens.[14] Bruket av sådana svampar har än i dag rituell/religiös betydelse hos många folkgrupper.
Fnösktickan (Fomes fomentarius), en vitrötesvamp som växer som trädskadegörare framförallt i bokar och björkar, användes tidigare som eldframställare: Det inre av fruktkropparna, som växer konsolartat ut ur trädstammarna, kokas, torkas, mörbultas, dränks i kaliumnitratlösning och torkas igen. Det fnöske som på så sätt erhålls kan antändas genom gnistor.
Genom blotta kokandet, torkandet och mörbultandet kan även ett material som liknar filt utvinnas ur det inre av fruktkropparna. Detta kan användas till framställning av olika nödvändighetsartiklar (mössor, väskor och liknande).
De oansenliga svamparna i släktet Strobilurus väcker uppseende i fackvärlden, eftersom man i dem har upptäckt strobilurin, vars syntetiska avkomlingar efter några få år erövrade en marknadsandel på omkring 20 procent av världsmarknaden för fungicider.
Svampar (Fungi) bildar vid sidan om djur, växter och protister ett eget rike bland eukaryoter. Riket omfattar ungefär 100 000 kända arter; det faktiska antalet arter uppskattas till mellan 1,5 miljoner och 5 miljoner. De skiljer sig från växterna genom att de saknar klorofyll och är heterotrofa, och de skiljer sig från djuren genom att de absorberar sin föda snarare än äter den samt att de har cellväggar av kitin och glukaner. Svamparna anses vara monofyletiska, det vill säga att det har funnits en ursprunglig art som alla svampar, och enbart svampar, härstammar från.
Läran om svampar kallas mykologi. Svensken Elias Fries sägs ofta vara den moderna mykologins fader.
Grziby (uać.: Mycota, Mycetes, Fungi (we l. poj. Fungus) – krůlestwo abo podkrůlestwo (zależńy uod przijyntyj systymatyki) przinależne ku uorgańizmům eukarjotycznym. Sům uůne uobecne we wszyjstkich klimatycznych sztrefach, nojczyńśćij na lůndźe, s rzodka i we wodźe. Uopisanych je ůng. 120 tyś gatůnkůw grzibůw, a szacuje śe, co je ich cuzamyn ůng. 1,5 miljůna.
We tradycyjnych systymatykach (Arystotelesa, Linné'a) grziby zaliczano do źelinůw, do ńyuwzglyndńanyj we tajlůngach kere momy terozki grůmady plechowcůw. We potocznyj śwjadomośći je tak i terozki, mimo, aże we nowych tajlůngach grziby sům jednům ze 6 lińji rozwojowych jůndrowcůw, a wlazujům we skłod supergrupy Opisthokonta - tyj samyj co i zwjyrzynta. Majům uůne ńykere cechy wspůlne ze zwjyrzyntůma, jako uobecność chityny a glikogynu, u ńykerych grzibůw tyż wići. ino grupa lyngńowcůw, u kerych sům pewne cechy spůlne s źelinůma, zaliczůno je do supergrupy Chromalveolata, we keryj sům tyż rośliny.
Grziby to we zasadźe wjylokůmůrkowe abo kůmůrczaki bydůnce uorgańizmůma cudzożywnymi, ńyzdolne do aktywnygo ruchu, uo śćanach kůmůrkowych zbudowanych ze chityny. Nale trefjajům śe wyjůntki ńy pasujůnce do tyj defińicyje, l.b. śluzowce kere poradzům śe same poruszać.
Podug sposobu uodżywjańo, grziby idźe potajlować na saprofity, pasożyty a symbjůnty.
Popularńy, godajůnc "grzib" mo śe na myśli hutowy grzib, uůne zaś sům tajlowane na jadalne, ńyjadalne a trujůnce. Nale ńy je to we żodnym raźe tajlůng naukowy abo systymatyczny.
Grziby kej jedyne uorgańizmy żywe poradzům rozkłodać lignina, bez cůż połńům ważno rola we ekosystymje kej reducynty - uostatńe uogńiwo pokarmowyj kety.
Mantarlar (Latince: fungus mantar, fungi mantarlar), çok hücreli[1] ve tek hücreli[1] olabilen ökaryotik[2] canlıları kapsayan bir canlılar âlemi ve şapkalı mantarların tümüne halk arasında verilen genel addır.
Halk arasında kav mantarı, küf mantarı, maya mantarı, mildiyö mantarı, pas mantarı, puf mantarı, rastık mantarı, şapkalı mantar gibi çeşitli isimlerle anılan bütün mantarlar, mantarlar âlemi içerisinde incelenirler.
Dünyanın her yerinde bulunurlar. Fazla nemli yerlerde daha çokturlar. Yeryüzünde 1,5 milyon kadar mantar türü olduğu düşünülmekte ise de günümüzde sadece 69.000[3] kadar türü tanımlanmıştır. Çoğu insan, mantarların bitki olduğunu düşünmektedir, ancak mantarlar bitki değildir. Çünkü, mantarlar kendi besinlerini üretemezler. Bu yüzden mantarlar üretici değil, ayrıştırıcıdırlar.
Mantarlarla ilgili sistematik çalışmalar 250 yıllık bir geçmişe dayansa da bazılarının özellikleri yüzyıllardır bilinmektedir.[3] Bira üretiminde, ekmek hamurunun kabartılmasında, şarap yapımında insanlık tarihinde hep kullanılmışlardır. Meksika ve Guatemala halkları bazı halüsinojenik mantarları dinî ve mitolojik törenlerde kullanmışlardır.[3] Yine bazı mantarlar Kuzey Amerika yerlileri ve Çinliler tarafından tıbbî amaçla kullanılmışlardır.[3][4] Şapkalı mantarların ilk olarak Proterozoik Devir’de (4 milyar – 570 milyon yıl önce) ortaya çıktıkları düşünülüyor. İnsanların şapkalı mantarları kullanımıysa Paleolitik Devir'e (yontma taş devrine) kadar uzanır. Tarihsel kayıtlar, şapkalı mantarların pek de iyi niyetleri olmayan amaçlar için kullanıldıklarını ortaya koymaktadır. II. Claudius ve Papa VII. Clement’in düşmanları tarafından zehirli bir mantar türü olan Amanita’yla zehirlendiği yazılmıştır. Bir efsaneye göre de Buddha, bir köylünün ona sunduğu toprak altında yetişen bir mantarı yediği için ölmüştür.
Mantarlar eşeyli üreme ve eşeysiz üremeyle çoğalırlar.[2] Her iki durumda da spor oluştururlar. Sporlar "humenium" adı verilen yapılarda meydana gelir. Eşeyli üremeleri iki haploid hücrenin birleşmesini içerir. Toprağa dökülen sporlar rüzgarla ya da böceklerle çevreye dağılır ve toprakta yıllarca yaşayabilir. Mantarlar nemli ortamlarda gelişirler, bu nedenle yağmurlardan sonra topraktaki sporlar çimlenerek mantarları oluştururlar. Tek hücreli mantarlar ise tomurcuklanarak çoğalabilirler. Suda yaşayanlarda eşeysiz üreme daha çok hareket organeli ( yani flagellum) bulunan zoosporlar ile olur.
Yaşam döngülerinde iki safha bulunmaktadır. Bunlar;
Üç değişik somatik yapı görülebilir. Bunlar;
Mantarların yaşam döngüsü her şekilde spor oluşumuyla sonuçlanan eşeyli ve eşeysiz üremeyi kapsamaktadır. Hem eşeyli hem eşeysiz üreme safhalarını içeren tüm yaşam döngüsü "holomorf" diye bilinir. Eşeysiz üreme sporları ve ilgili üreme yapılarının gözlendiği evre "anamorf" (imperfect) evredir. Eşeyli üreme yapılarının gözlendiği evre ise "telemorf" (perfect) evre adını alır.
Mantarlar insanlık tarihi açısından büyük öneme sahiptirler. Ekosistemin önemli parçalarıdır. Son iki milyar yıldır bitki ve hayvansal yapıları çürüttükleri bilinmektedir. Bu yapılardaki elementlerin serbest bırakılmaları mantarlar tarafından sağlanır. Orman ekosistemlerinde karbondioksit salınımı gerçekleştirmektedirler. Ayrıca toprağın yapısını bitki gelişimi için uygun hale getirirler. "Mikoriza[5]" denilen ortaklıklar oluşturarak bitkilerin köklerine tutunurlar ve bitki köklerinden karbonhidrat alırlar, bu sırada bitki de mantarın hifleri yardımı ile topraktan su ve suda çözünen tuzları emer[6]. Bazı eklembacaklı türlerinde "mycangium" denen yapılar olarak bulunurlar ve selüloz sindirimine yardımcı olurlar.
Alglerle birleşerek ekosistem için çok önemli olan likenleri oluştururlar[2]. Bazı parazitik mantarlardan tarım zararlıları ve hastalıklarıyla biyolojik mücadelede yaralanılmaktadır. Bazı marketlerde "Collego" adıyla satılan ürün, yabancı otlarla mücadelede kullanılan Colletotrichum gloeosporoides türünden elde edilen bir mikoherbisitdir.
Gerçek mantarlardan olan mayalar, fırıncılık ve fermantasyon endüstrisinin temelini oluştururlar. Alkollü içki endüstrisinin temelini de mantarlar oluşturmaktadır. Bununla beraber, sitrik asidin endüstriyel olarak üretilmesinde ve bazı peynir tiplerinin hazırlanmasında da (rokfor, gorgonzola, kamembert gibi) kullanılırlar. Penisilin gibi birçok yararlı antibiyotiğin, thiamin, biyotin, riboflavin gibi bazı vitaminlerin; ergotamin, kortizon gibi önemli ilaçların kullanılmasında yine mantarlardan yaralanılmaktadır. Amilaz, pektolaz gibi enzimler; gibberellin gibi bazı hormonlar[7] da mantarlardan yararlanılarak üretilmektedir. Ayrıca genetik çalışmalarda kullanılan Neurospora cinsi yine bir mantardır.
Mantarlardan insanların çeşitli amaçlarla yararlandıkları cinslerden bazıları; fermantasyon yaparak alkollü içkilerin hazırlanmasında ve ekmek yapımında kullanılan Saccharomyces[5] türleri, antibiyotik eldesinde kullanılan Penicillium türleri ve ergot alkaloidlerinin elde edildiği Claviceps purpureadır[5][8].
Avrupa, Amerika, Çin ve Japonya'da gıda olarak mantar yetiştirme bir endüstri halini almıştır. Çin'de mantar yetiştiriliciği 600 yıl öncesine kadar dayanır. Avrupa'da ise1650'li yıllarda Fransa'da kültür mantarı yetiştiriciliği başlamıştır. Şili gibi bazı Güney Amerika ülkelerinde Aztekler zamanından beri bilinen mısır rastığı (Ustilago maydis), bazı mısır tarlaları özellikle bu mantar ile enfekte edilerek üretimi yapılmakta ve yenilmektedir. Mantarlar gelişmek için; nem, sıcaklık, 4-7 arası pH, oksijen, az miktarda ışığa ihtiyaç duyarlar.
Birçok yabani mantar doğadan toplanıp yenebilir ve çoğunun kültür türlerinden daha lezzetli olduğu söylenir. Fakat doğal yetişmiş mantarları toplayan kişi bu konuda uzman olmadığı takdirde zehirlenme ve ölümlerle karşılaşılabilir. Çünkü bazı mantarların çok küçük bir miktarı bile insanı öldürecek kadar zehirlidir. Zehirli mantarları zehirsizlerden ayırmak için genel bir kural yoktur.
Yenebilen ve zehirli, mantarlar yan yana yetişebilirler. Bazı yenebilen ve zehirli türler birbirine o kadar benzer ki bunu ancak bir mantarbilimci ayırt edebilir. Zehirli mantarların tadı yenebilen mantarlarınkinden farklı değildir. Rengi, kokusu ve tadı ile bir mantarın zehirli olup olmadığı anlaşılamaz.
Mantarların insan ve hayvanlarda oluşturduğu hastalıklara genel anlamıyla "mikoz" denir[9]. Tropikal ülkelerde mikozlar yaygındır[3]. AIDS, kanser, şeker hastalıkları, organ nakli gibi durumlarda doğal veya yapay olarak bağışıklık sistemi baskılandığı için mantar enfeksiyonları ortaya çıkabilir[10]. Mantar sporları havaya karışarak insanda alerji ve astıma sebep olabilirler. Bitkilerde parazitik mantarlar hastalıklara neden olurlar. Bazı mantar türleri bitkiler üstünde yaşar ve besinini bitkilerden sağlar. Bitki öldüğündeyse kendi besinini üreterek yaşamını sürdürür. Özellikle tek cins ürüne dayalı tarımda (patates, pirinç gibi) büyük kayıplara yol açabilirler. Örneğin 1840'lı yıllarda İrlanda'da baş gösteren kıtlığa patates mildiyösü (Phytophthora infestans) neden olmuştur. Bu felaketten dolayı bir milyondan fazla insan ölmüştür. 1943'te ise Bangladeş'te Helminthosporium oryzae diye bilinen tür, pirinç ürününü yok ederek kıtlığa neden olmuştur[3].
Ayrıca, mantarlar hakkındaki yanlış inançlar da zehirlenme olaylarını arttırıcı etki yapar. Zehirli mantarları salyangozların yemediği, ağaçlarda yetişen mantarların zehirsiz olduğu, mantarı yoğurtla yemenin zehirlenmeyi önlediği, zehirli mantarların iç kısmının koparılınca mavileştiği ve kurutulmuş mantarların zehirlemediği gibi bilgiler yanlıştır. Bu bilgilere güvenerek mantar yemek kesinlikle doğru değildir.
Mantarlar, ılıman iklimlerde elbiselerin, kameraların, teleskopların, mikroskopların ve diğer optik malzemelerin küflenerek zarar görmesine neden olurlar. Petrol ürünleri, deri gibi organik maddeler de mantarların besin olarak kullandığı ürünlerdir. Çürükçül mantarlar aynı zamanda tomruk ve kerestelerin, ağaçtan yapılmış eşyaların çürüyerek kullanılamaz hale gelmesinden de sorumludurlar. Ayrıca evlerde, marketlerde besinleri bozarak milyarlarca dolarlık zarara neden olurlar. Gıdalarda oluşturdukları mikotoksinlerle[7] toksik zehirlenmeler yol açabilirler. Özellikle okratoksinler[8] ve aflatoksinler, böbreklerde ve karaciğerde hasarlara neden olurlar. "Çavdar mahmuzu" diye bilinen mantar, çavdarın ununa karışıp yenmesiyle ergotizm[11][12] denilen hastalığa neden olmaktadır. Bu hastalık hayvanlarda ve insanlarda yavru düşüklüğüne neden olmakta ve ölümlerede yol açabilmektedir. Bazı mikotoksik mantarlar Vietnam ve Afganistan'da biyolojik silah olarak kullanılmıştır[3].
Suda yaşayan mantarlar eşeysiz olarak kamçılı zoosporlarla ve eşeyli üreme izogami, aniogami, oogami, gametagogami veya soma-togami ile olur.[13]
Sümüksü Mantarlar :
Algsi Mantarlar :
Sınıflandırmada bitkiler âlemi içinde ele alınmaları bilim adamları arasında uzun yıllar tartışma konusu olmuştur. Her ne kadar Uluslararası Botanik Nomenklatür Kodunun kurallarına göre adlandırılıp sınıflandırılsa da, bitkilerden farklı bir âlem olarak ele alınmışlardır. İlk taksonomik gruplandırılma eşeysel sporlarına göre yapılmıştır. Günümüze kadar mantarlar, gamet, gametangia, sporokarp ve sporlarının özelliklerine, hayat döngülerindeki sitolojik ve morfolojik özelliklerine göre sınıflandırılmıştır.
Mantarlara ait ilk sınıflandırma Linnaeus tarafından yapılmıştır. "Species Plantarum" adlı kitabında mantarları Cryptogamia Fungi sınıfında toplamıştır. İlk modern mikolog ve mikolojinin kurucusu olan Antonio Micheli, mantarları 1719'da yayımladığı "Nova Genera Plantarum" adlı eserinden toplamıştır[14]. Carl Woese (1981), sınıflandırmasını filogenetik kurallara göre yapılmıştır.[3] Monofiletik grup olarak düşünülmüş olan mantarlar, artık üç farklı grup olarak düşünülmektedir. Bu sınıflandırma fungi olarak bilinen organizmaların birbirleriyle sıkı bir ilişki içinde olmadıklarını kabul eder. Buna gore mantarlar,[3];
Ölümcül seviyede zehirli olan mantar türlerinin sayısı tüm mantar türlerinin sayısına oranlandığında oldukça azdır. Diğer zehirli mantarların bir kısmı ise pişirildiklerinde bu niteliklerini kaybetmektedir. Doğadan toplanan yenilebilen mantar türlerinin sayısı ise hiç de az değildir. Bu türlere ekonomik değerleri ve lezzetleriyle ile köylülerin bütçelerine ciddi katkılar sağlayan Morchella ( Kuzu Göbeği) Mantarları iyi bir örnek teşkil eder. Zehirli ve yenilebilen bazı mantar türlerinin ayırdedilmesindeki bazı zorluklar ve yaşanan ölüm olayları nedeniyle kültür mantarlarının yiyecek olarak tüketilmesi önerilmektedir. Mantarların yenilebilen bir türü olan parazitler bitkilerde de bulunur. Bu durumda ilişki tek yönlüdür. Bu parazit içine girdiği bitkiye anında bulaşır ve öldürür.
Commons'ta dosyalar 
Vikitür'de taksonomi Mantarlar (Latince: fungus mantar, fungi mantarlar), çok hücreli ve tek hücreli olabilen ökaryotik canlıları kapsayan bir canlılar âlemi ve şapkalı mantarların tümüne halk arasında verilen genel addır.
Halk arasında kav mantarı, küf mantarı, maya mantarı, mildiyö mantarı, pas mantarı, puf mantarı, rastık mantarı, şapkalı mantar gibi çeşitli isimlerle anılan bütün mantarlar, mantarlar âlemi içerisinde incelenirler.
Dünyanın her yerinde bulunurlar. Fazla nemli yerlerde daha çokturlar. Yeryüzünde 1,5 milyon kadar mantar türü olduğu düşünülmekte ise de günümüzde sadece 69.000 kadar türü tanımlanmıştır. Çoğu insan, mantarların bitki olduğunu düşünmektedir, ancak mantarlar bitki değildir. Çünkü, mantarlar kendi besinlerini üretemezler. Bu yüzden mantarlar üretici değil, ayrıştırıcıdırlar.
Від рослин гриби відрізняються, в першу чергу, відсутністю фотосинтетичного апарату, наявністю хітинової клітинної стінки, утворення сечовини в процесі метаболізму, тваринний шлях синтезу амінокислот, запасання глікогену тощо; від тварин — переважанням осмотрофного типу живлення над фаготрофним, розмноженням за допомогою спор та наявністю клітинних стінок. Проте ці відмінності грибів від тварин не є універсальними. Наприклад, до організмів, які за назвами визнаються Міжнародним кодексом ботанічної номенклатури (МКБН) грибами, належать міксомікотові слизовики. Вони позбавлені клітинних стінок і здатні до фаготрофного живлення (хоча розмножуються за допомогою спор). Крім того, серед грибів, що живляться осмотрофно, виділяються відділи, що походять від гетеротрофних пращурів (т. зв. справжні гриби — Chytridiomycota, Zygomycota, Ascomycota, Basidiomycota), та відділи, що походять від водоростей, які вторинно втратили пластиди. Останніх часто називають псевдогрибами, і включають у цю групу відділи Oomycota, Hyphochytriomycota та Labyrinthulomycota.
Зазвичай міксомікотові гриби (вони ж слизовики) та псевдогриби об'єднують під загальною назвою «грибоподібні організми». Справжні гриби розглядають як самостійне підцарство Fungi, яке разом з підцарствами Plantae та Animalia складають царство Платикристат.
Амінокислота лізин належить до незамінних, багатоклітинні тварини її не синтезують. В еукаріотичному світі відомо два основних шляхи біосинтезу лізину: через α-аміноадипінову кислоту (т. зв. ААА-шлях) та через диамінопімелінову кислоту (ДАП-шлях).
Лізин за ААА-шляхом синтезується з ацетилкофермента А та α-кетоглутарової кислоти. Вони утворюють α-аміноадипінову кислоту, що надалі перетворюється на лізин. Цей шлях також називають грибним шляхом біосинтезу, оскільки за ним лізин синтезують справжні гриби (відділи Chytridiomycota, Zygomycota, Ascomycota та Basidiomycota), хоча цей шлях біосинтезу притаманний також евгленофітовим водоростям (вони ж Евгленові).
Синтез за ДАП-шляхом відбувається з аспартату та пірувату через диамінопімелінову кислоту. Цей шлях біосинтезу називають також рослинним, оскільки саме за ним відбувається біосинтез лізину у всіх еукаріотичних водоростей (крім евгленофітових) та вищих рослин, а також у псевдогрибів з відділів Oomycota та Hyphochytriomycota.
Для частини грибів лізин є незамінною амінокислотою, яку організм сам не здатний синтезувати. Зокрема, це спостерігають у псевдогрибів з Labyrintulomycota.
Амінокислота триптофан гриби синтезують в результаті роботи специфічних груп ферментів. Загалом у грибів відомо п'ять таких груп ферментів. Перші чотири групи притаманні грибам — платикристатам, п'ята група — оомікотовим грибам. Ферментні комплекси першої групи виявлено у плазмодіофоромікотових, хітридіомікотових та аскомікотових грибів. Друга група — у шапинкових базидіомікотових грибів. Третя група характерна для дріжжеподібних аскомікотових, а четверта — для зигомікотових та базидіомікотових грибів (крім шапинкових).
Сидерамінами називають складні органічні сполуки, які транспортують у клітину залізо. Сидераміни синтезують всі справжні гриби, крім зигомікотових. Далі молекули цих речовин виділяються у зовнішнє середовище, зв'язуються з іонами заліза, і знов поглинаються клітиною гриба. Псевдогриби (зокрема, оомікотові) сидераміни не утворюють, і поглинання іонів заліза в них здійснюється іншими способами.
Основними продуктами асиміляції майже в усіх грибів є β-1,4-глюкани, які представлені тваринним глікогеном. У акразіомікотових слизовиків основним продуктом асиміляції є близький до парамілону β-1,3-глюкан або β-1,6-глюкан. У оомікотових грибів основний продукт асиміляції — це також β-1,3-глюкан, який, проте, близький до ламінарину та хризоламінарину, і має назву міколамінарин. Найпоширенішим додатковим асимілятом виступає олія, яку запасають у великих кількостях переважно спори та старіючі клітини.
Всі гриби є облігатно гетеротрофними організмами. Проте поглинання органічних речовин вони можуть здійснювати двома шляхами — осмотрофно (піноцитозом) та фаготрофно (фагоцитозом).
При осмотрофному живленні організм або його окремі клітини (наприклад, клітини трофічних гіф — гаусторій) поглинають розчинену органічну речовину шляхом абсорбції, без утворення травних вакуолей. Зазвичай абсорбуються низькомолекулярні органічні речовини, які утворюються при розщеплення високомолекулярних сполук різноманітними гідролітичними екзоферментами. Грибні екзоферменти здатні розкладати до мономерів такі біополімери як целюлозу, лігнін, хітин, білки, нуклеїнові кислоти тощо.
При фаготрофному живленні органічну речовину організм поглинає у вигляді твердих часток за допомогою псевдоподій, і надалі перетравлює або у травних вакуолях, або в лізосомах. Осмотрофний тип живлення притаманний всім грибам, тоді як фаготрофний — лише міксомікотовим слизовикам.
Відомі також хижі гриби, що полюють на нематод або паразитують на них, наприклад Arthrobotrys oligospora.[6]
У справжніх грибів та грибоподібних організмів клітини можуть бути:
Голі клітини, які вкриті лише плазмалемою, зазвичай здатні до амебоїдного руху та фаготрофного живлення. Відсутність клітинних покривів характерна для вегетативних тіл акразіомікотових, міксомікотових та плазмодіофоромікотових слизовиків та для частини справжніх грибів з відділу хітридіомікотових. Голі клітини мають також зооспори псевдогрибів та справжніх грибів.
У плазмодіофоромікотвих слизовиків вегетативне тіло, представлене багатоядерним плазмодієм, перед початком утворення спор вкривається тонкою оболонкою нез'ясованої хімічної природи, розташованою назовні від плазмалеми. Цей покрив помітний лише при електронній мікроскопії. Плазмодії плазмоділофоромікотових, хоча і є голими, не здатні до фаготрофного живлення і не утворюють псевдоподій.
У лабіринтуломікотових псевдогрибів над плазмалемою розташовується ектоплазматичний ретикулюм. Він являє собою додатковий зовнішній одномембранний покрив, що утворює численні довгі тонкі випини, які анастомозують між собою та з ектоплазматичним ретикулюмом інших клітин, утворюючи складну сітчасту структуру. Простір між мембраною ектоплазматичного ретикулюму та плазмалемою виповнений однорідним аморфним матриксом. Мембрани ектоплазматичного ретикулюму продукують особливі одномембранні органели — ботросоми (сагеногеносоми). Крім того, на поверхні клітин лабіринтуломікотових виявлено субмікроскопічні лусочки, які утворені у везикулах, похідних від комплексу Гольджі.
Найпоширенішим типом клітинних покривів, який притаманний більшості псевдогрибів та справжніх грибів, є клітинна оболонка. У грибів вона здійснює не лише захисну, але й ряд інших важливих функцій, зокрема, є місцем локалізації гідролітичних екзоферментів, бере участь в абсорбції поживних речовин із субстрату, в морфогенетичних та ростових процесах, надає форму клітинам грибних гіф та органам розмноження. Зовні клітинна оболонка може бути вкрита шаром слизу, який утворює капсулу.
Основу клітинної оболонки складають мікрофібрилярні скелетні компоненти — хітин або целюлоза. Над ними розташовується зовнішній аморфний матрикс, утворений глюканами, хітозаном або маннаном. З мікрофібрилярними та аморфними компонентами пов'язані різні білки та ліпіди, а також пігменти (меланіни, хінони), розчинні цукри, амінокислоти, різноманітні іони та солі.
В межах конкретних відділів грибів хімічний склад оболонки вважають консервативною ознакою високої таксономічної ваги. Зокрема, скелетним компонентом оболонок псевдогрибів є целюлоза, а справжніх грибів — хітин. Структурні компоненти аморфного матриксу у різних відділах кожної з цих груп різні.
Загалом за хімічним складом мікрофібрилярного та аморфного компонентів оболонки грибів поділяють на целюлозно-глюканові (Oomycota), целюлозно-хітинові (Hyphochytriomycota), хітин-глюканові (Chytridiomycota, Basidiomycota), хітин-глюканові, інколи — з мананами (Ascomycota) та хітин-хітозанові (Zygomycota). Проте відомо також ряд винятків з правила сталості типу клітинної оболонки в межах відділу. Зокрема, у дріжжів, які належать до аскомікотових грибів, в оболонках може бути відсутній хітин, а у представників порядку моноблефаридальних з відділу хітридіомікотових виявлено целюлозу. У слизовиків, вегетативні стадії яких позбавлені клітинних покривів, оболонками вкриті спори. Зокрема, у спор слизовиків з Myxomycota та представників порядку Acrasiales з Acrasiomycota основу оболонки складає целюлоза, а у слизовиків з Plasmodiophoromycota — хітин.
Ядро клітини грибів має типову для всіх еукаріотів будову — воно оточене двомембранною ядерною оболонкою, містить одне або кілька ядерець; ядерна ДНК пов'язана з гістонами і має хромосомну організацію. Різноманітність ядерного апарату у грибів різних відділів проявляється, в першу чергу, у кількості ядер в клітині та в особливостях мітозу.
Кількість ядер. Вегетативні тіла грибів можуть бути одно- та багатоклітинними, або мати неклітинну будову. Клітини одно- та багатоклітинних грибів зазвичай або одноядерні або містять два генетично неоднакових ядра, які називають дикаріоном. Дикаріони є асоціацією двох ядер, що утворилися після злиття цитоплазм двох клітин без подальшої каріогамії. Одноядерні та дикаріонтичні клітини характерні для вегетативних стадій лабіринтуломікотових, аскомікотових та базидіомікотових грибів. Крім того, одноядерними є вегетативні амебоїдні клітини акразіомікотових слизовикам, а також спори більшості грибів. Неклітинний план будови тіла, при якому одна клітина містить багато ядер, відомий у ряді відділів слизовиків, псевдогрибів та справжніх грибів. Багатоядерні клітини за ступенем генетичної неоднорідності ядер поділяють на три групи:
Багатоядерні клітини з генетично однаковими ядрами утворюються тоді, коли багатоядерність виникає внаслідок серії мітозів лише одного вихідного ядра (наприклад, ядра спори). Такі вегетативні клітини мають оомікотові, гіфохітриомікотові, хітридіомікотові, зигомікотові та деякі аскомікотові гриби.
Клітини з багатьма дикаріонами утворюються тоді, коли при статевому процесі після плазмагамії каріогамія одразу не відбувається, а ядра щойно утвореного дикаріону починають синхронно мітотично ділитися. Саме такий тип клітин мають вторинні плазмодії плазмодіофоромікотових слизовиків. Первинні плазмодії представників цього відділу утворюються внаслідок серії послідовних мітозів ядра однієї зооспори, і, таким чином, всі ядра в первинному плазмодії, на відміну від вторинного, є генетично однаковими.
Гетерокаріонтичність характерна для плазмодіїв більшості міксомікотових слизовиків, оскільки багатоядерність у цих організмів розвивається не лише внаслідок багатьох мітозів, але й злиття з цитоплазмами інших (часто багатьох) одно- та багатоядерних особин.
Різноманітність мітозу у грибів проявляється в першу чергу в наявності центріолей, поведінці ядерної оболонки та ядерця. У акразіомікотових та плазмодіофоромікотових слизовиків, всіх псевдогрибів, а також хітридіомікотових грибів, мітоз відбувається за участю центріолей. Цікаво, що представники цих відділів в життєвому циклі мають репродуктивні джгутикові стадії. У тих відділах справжніх грибів, де монадні стадії повністю відсутні (у Zygomycota, Ascomycota та Basidiomycota) відсутні також і центріолі. У слизовиків з Myxomycota центріолі переважно є, але стають центрами організації веретена поділу і беруть участь у мітозі лише при поділі ядра одноядерних клітин — зооспор чи міксамеб; в багатоядерних плазмодіях мітоз відбувається без участі центріолей навіть в тих випадках, коли вони наявні. Більшість грибів під час мітозу зберігає ядерну оболонку. У акразіомікотових, міксомікотових, оомікотових, зигомікотових та аскомікотових грибів вона залишається інтактною, і мітоз, таким чином, є закритим. Крім того, на зовнішній ядерній мембрані у зигомікотових грибів в метафазі з'являється специфічна дископодібна структура. Плазмодіофоромікотові, лабіринтуломікотові, гіфохітриоміктові та хітридіомікотові біля кожного полюсу веретена в ядерній оболонці утворюють по одній великій перфорації, тобто мітоз є напівзакритим. Відкритий мітоз виявлено лише у міксомікотових слизовиків (на стадії одноядерних міксамеб) та у деяких шапинкових базидіомікотових грибів. Ядерце у грибів при мітозі демонструє три варіанти поведінки. При першому варіанті воно зникає на початку мітозу і відновлюється після його закінчення (Myxomycota, Labyrintulomycota, Hyphochytriomycota). При другому варіанті ядерце не зникає, і на певній стадії ділиться перешнуровкою: у профазі — у акразіомікотових, у метафазі — в плазмодіофоромікотових, на початку телофази — у оомікотових та більшості видів зигомікотових грибів. У частини видів з Chytridiomycota, Ascomycota та Basidiomycota наявний третій варіант поведінки ядерця: на початку мітозу воно виштовхується з ядра у цитоплазму, де і зберігається до закінчення поділу.
Всі гриби мають мітохондрії типової для решти еукаріотів будови — вони оточені двомембранною оболонкою, внутрішня мембрана утворює інвагінації — кристи. Матрикс мітохондрій містить мітохондріальну ДНК, прокаріотичні рибосоми з коефіцієнтом седиментації 70S, комплекс різноманітних ферментів, більшість з яких забезпечує процес дихання.
Різноманітність організацій мітохондріального апарату, як і у водоростей, простежують, в першу чергу, за морфологією крист. Зокрема, акразіомікотові слизовики, подібно до евгленофітових водоростей, мають кристи трьох типів — дископодібні, трубчасті та пластинчасті. Міксомікотові слизовики та псевдогриби містять мітохондрії з трубчастими та пластинчастими кристами або виключно з трубчастими. У плазмодіофоромікотових слизовиків та всіх справжніх грибів (Chytridiomycota, Zygomycota, Ascomycota, Basidiomycota) кристи лише пластинчасті.
Представники всіх відділів слизовиків, псевдогрибів та одного з відділів справжніх грибів (Chytridiomycota) в життєвому циклі здатні утворювати джгутикові стадії, представлені зооспорами або гаметами. У справжніх грибів з відділів Zygomycota, Ascomycota та Basidiomycota відсутні не лише джгутикові стадії, але й центріолі — органели, похідні від базальних тіл джгутиків.
У найзагальнішому вигляді джгутикові стадії грибів поділяють на три основні типи:
Джгутики першого типу характерні для всіх слизовиків. При цьому акразіомікотові мають монадні клітини з двома ізоконтними джгутиками, міксомікотові — з двома гетероконтними, плазмодіофоромікотові — з двома гетероконтними або одним джгутиком.
Монадні клітини другого, страменопільного плану будови, характерні для псевдогрибів. Утворення ретронем, які вкривають один із джгутиків, починається в міжмембранному просторі ядерної оболонки. Далі від зовнішньої мембрани ядра у цитоплазму відшнуровуються пухирці з зачатковими ретронемами. Після дозрівання везикули рухаються до поверхні клітини, зливаються з плазмалемою біля базальних тіл джгутиків і виводять, таким чином, ретронеми на плазмалему при основі аксонеми джгутика. Монадні клітини у різних відділах псевдогрибів відрізняють, в першу чергу, за кількістю джгутиків: у оомікотових та лабіринтуломікотових монадні стадії дводжгутикові, довший джгутик, вкритий ретронемами і направлений вперед; коротший гладенький, і орієнтований назад. Монадні клітини гіфохітриомікотових мають лише один передній пірчастий джгутик; від другого джгутика залишається тільки базальне тіло, видозмінене в поодиноку центріолю.
Монадні стадії третього типу — з гладким заднім бичоподібним джгутиком — називають інколи опістоконтними. Ультратонка будова таких клітин дуже схожа з будовою сперматозоїдів багатоклітинних тварин. Вважають, що опістоконтні клітини виникли від дводжгутикових внаслідок редукції одного з джгутиків. Це підтверджується наявністю у клітині поодинокої центріолі, розташованої поблизу базального тіла джгутика, яка, ймовірно, є видозміненим базальним тілом другого джгутика. Опістоконтні джгутикові стадії у грибів представлені лише у відділі Chytridiomycota, і розглядаються як один із доказів походження справжніх грибів та багатоклітинних тварин від спільного пращура.
Комплекс Гольджі розвинений не у всіх грибів. Зокрема, його немає у акразіомікотових слизовиків та справжніх грибів (хітридіомікотових, зигомікотових, аскоміктових та базидіомікотових). У аскомікотових та базидіомікотових в клітинах замість комплексу Гольджі інколи спостерігають цистерни ендоплазматичної сітки, що утворюють невеликі стопки. Проте такі комплекси цистерн обов'язково асоціюються принаймні з одним з каналів ендоплазматичної сітки. Добре розвинені типові комплекси Гольджі наявні у плазмодіофоромікотових слизовиків та псевдогрибів (оомікотових, гіфохітриомікотових та лабіринтуломікотових). Зазвичай у цих грибів комплекс Гольджі притиснутий до поверхні ядерної мембрани.
Амебоїні таломи позбавлені твердих клітинних покривів, здатні до метаболічних змін форми, можуть утворювати справжні або несправжні псевдоподії. Амебоїдні таломи характерні для всіх слизовиків, лабіринтуломікотових та гіфохітриомікотових та багатьох хітридіомікотових грибів. Залежно від кількості ядер амебоїдні вегетативні тіла поділяють на міксамеби, міксофлагеляти, плазмодії та псевдоплазмодії.
Зі способом утворення плазмодію пов'язана ступінь генетичної однорідності його ядер, згідно з чим плазмодії поділяють на генетично однорідні, полідикаріонтичні та гетеродикаріонтичні. За розмірами, формою та наявністю в плазмодіях закономірного руху цитоплазми (т.зв. човникових рухів), плазмодії поділяють на протоплазмодії, афаноплазмодії та фанероплазмодії.
Особливим варіантом вегетативного тіла, який часто розглядають, як перехідний між амебоїдним та міцеліальним планами будови, є ризоміцелій. Ризоміцелій складається з багатоядерної вкритої клітинною оболонкою центральної частини, від якої відходять голі тонкі розгалужені ризоподії, що позбавлені ядер. Такий тип вегетативного тіла відомий у представників відділів Hyphochytriomycota та Chytridiomycota.
Вегетативне тіло переважної більшості грибів являє собою систему вкритих клітинними оболонками ниток, яка називається міцелій. Окрема нитка є елементарною одиницею міцелію і називається гіфою. Зрідка міцелій складає лише одна гіфа, тобто є нерозгалуженим (у деяких хітридіомікотових грибів). Проте у більшості випадків міцелій галузиться, і його складає велика кількість гіф.
Гіфи мають вигляд циліндричних трубок, діаметр яких коливається в межах 2-150 мкм, проте найчастіше становить 5-10 мкм. Гіфа здатна до необмеженого росту завдовжки, причому цей ріст завжди апікальний, і обумовлений, в першу чергу, роботою літичних пухирців та хітосом, або їх аналогів. За будовою гіфи поділяють на два типи — несептовані та септовані.
Несептовані гіфи багатоядерні та позбавлені поперечних перегородок, тобто мають неклітинну будову. Міцелій, який утворений несептованими гіфами, називають неклітинним міцелієм. Такий тип міцелію притаманний майже всім оомікотовим грибам, частині хітридіомікотових та більшості зигомікотових грибів.
Міцелій, який складається з гіф, що рівномірно поділені на клітини поперечними перегородками — септами, називають клітинним, або септованим міцелієм. Клітини гіф септованого міцелію можуть містити або лише одне ядро, або один дикаріон, або кілька ядер. Септи, які розмежовують сусідні вегетативні клітини гіфи, майже завжди мають поровий апарат, завдяки якому міцелій являє собою фізіологічно цілісний багатоклітинний організм. Структура порового апарату септ у грибів різних таксономічних груп різна. За будовою пор септи поділяють на:
Мікропорові септи перфоровані багатьма дрібними порами. Септи такого типу зустрічаються зрідка, і відомі лише у деяких представників хітридіомікотових, зигомікотових та аскомікотових грибів.
Прості септи мають лише одну досить велику центральну пору. Септа у напрямку до пори потоншується. Пора в простій септі може бути відкрита (у сажкових грибів з Basidiomycota) або прикрита спеціальними структурами — дрібними вакуолями (наприклад, у іржастих базидіомікотових грибів) або тільцем Вороніна (у багатьох аскомікотових).
Доліпорові септи також мають лише одну велику центральну пору, проте, на відміну від простих септ, поперечна перегородка навколо пори потовщена. Пора в доліпорових септах може бути відкритою, закритою пробкою з аморфної електронно-щільної речовини або прикрита пористим мембранним ковпачком — парентосомою. Доліпорові септи з парентосомами притаманні більшості базидіомікотових грибів з макроскопічними плодовими тілами. Доліпорові септи без парентосом поширені переважно серед зигомікотових грибів із септованим міцелієм.
У деяких грибів вегетативне тіло має вигляд поодиноких клітин, що брунькуються. Якщо дочірні клітини після утворення септи не відокремлюються від материнської, то утворюється ланцюжок фізіологічно не пов'язаних між собою клітин, який називають псевдоміцелієм. Такий тип вегетативного тіла властивий деяким аскоміцетам, зокрема він характерний для дріжджів.
Відбувається внаслідок поділу одноклітинних індивідів (міксамеб і міксофлагелят), фрагментацією плазмодіїв та міцелію. До способів вегетативного розмноження відносять також розмноження шляхом утворення артроспор та хламідоспор. Артроспори виникають внаслідок фрагментації гіфи на окремі короткі клітини. Хламідоспори утворюються подібно до артроспор, але, на відміну від останніх, мають темнозабарвлені, переважно потовщені клітинні оболонки, і є аналогом акінет у водоростей. Брунькування, яке супроводжується відокремленням дочірніх клітин, також вважають одним із способів вегетативного розмноження.
Здійснюють спеціалізовані клітини — спорами, які можуть утворюватись ендогенно у спорангіях та екзогенно, відокремлюючись від спеціалізованих гіф — конідієносців.
До спеціалізованих клітин нестатевого розмноження, що мають ендогенне походження, відносять спори міксомікотових слизовиків (за винятком диктіостеліоміцетових), міксамеби, зооспори, а також спорангіоспори зигомікотових грибів,.
Відбувається внаслідок статевого процесу, який, як і у інших еукаріотів, обумовлює підтримання певного рівня рекомбінантної мінливості популяцій. Статевий процес серед грибів не виявлено лише у акразіомікотових слизовиків, і достовірно не описано у лабіринтуломікотових (хоча ультраструктурні дані свідчать про наявність в останньому відділі мейозу, який відбувається при утворенні цист). Як і у випадку нестатевого розмноження, статеві процеси у грибів різноманітніші, ніж у водоростей, і представлені гологамією, різними варіантами гаметогамії, гаметангіогамією та соматогамією.
Гологамія характерна для слизовиків з відділу Myxomycota, де відбувається внаслідок злиття вегетативних амебоїдів (переважно міксамеб).
Гаметогамія представлена ізо-, гетеро- та оогамією. Ізогамію виявлено у міксомікотових та плазмодіофоромікотових слизовиків, а також у гіфохитріомікотових псевдогрибів та більшості еугамних хітридіомікотових. Гетерогамію в цілому у грибів зустрічають зрідка, і відома вона лише у деяких хітридіомікотових.
Серед грибів з соматогамним статевим процесом відомі як гомоталічні, так і гетероталічні форми. У гомоталічних грибів статевий процес може відбуватись між клітинами одного й того ж міцелію. У гетероталічних зливаються тільки клітини різних статевих знаків, які утворюються на різних міцеліях. Гетероталізм може бути двох типів: біполярний, при якому стать визначає одна пара аллелєй, та тетраполярний, коли стать визначають дві пари аллелєй, локалізовані в різних хромосомах. Такі алельні пари комбінуються незалежно, і як наслідок, клітини, які беруть участь у копуляції, мають не два (чоловіча або жіноча), а чотири статевих знаки. Таким чином, відділи грибів добре відрізняють за типом статевого процесу. Зокрема, серед слизовиків у акразіомікотових він відсутній, у міксомікотових — хологамний або ізогамний, у плазмодіофоромікотових — ізогамний. Серед псевдогрибів статевий процес у гіфохітриомікотових представлений ізогамією, а у оомікотових — оогамією, яка здійснюється без участі чоловічих гамет. У справжніх грибів в межах відділу хітридіомікотових статевий процес являє собою різні типи класичної гаметогамії — ізо-, гетеро- та оогамію; у зигомікотових — гаметангіогамію за типом зигогамії, у аскомікотових — також гаметангіогамію, але без утворення справжніх зигот. Для базидіомікотових притаманна соматогамія.
Кінцевим продуктом статевого процесу у грибів є утворення диплоїдних або гаплоїдних спор, які внаслідок рекомбінації ДНК у диплоїдній фазі стають генетично відмінними від батьківських геномів. Такі спори «тиражують» результати статевого процесу. Структури, всередині яких утворюються ці спори, називають органами статевого спороношення грибів, або статевими спороношеннями. В різних відділах грибів статеві спороношення різняться, і це широко використовують в систематиці як одна з головних таксономічних ознак на рівні відділів.
Статеві спороношення відсутні у акразіомікотових слизовиків. У міксомікотових статеве спороношення представлене спорокарпами зі спорами. Спорокарпи являють собою плодові тіла, в яких утворюються спори. Статеве спороношення розвивається після статевого процесу не одразу, оскільки зигота без періоду спокою перетворюється на міксамебу або міксофлагеляту з диплоїдним ядром, і внаслідок серії мітозів або злиття з іншими амебоїдами дає початок гомо- або гетерокаріонтичному плазмодію з диплоїдними ядрами. В таких плазмодіях надалі відбувається мейоз, і плазмодії перетворюються на плодові тіла з гаплоїдними спорами.
У плазмодіофоромікотових статеве спороношення — це зооспорогенні цисти, що утворюються зі вторинного плазмодію. Подібно до міксомікотових, статеве спороношення після статевого процесу розвивається не одразу: після злиття ізогамет утворюється дикаріонтична чотириджгутикова клітина злиття, яка надалі внаслідок синхронних поділів ядер дикаріону розвивається в дикаріонтичний вторинний плазмодій. З часом ядра дикаріонів зливаються, утворюючи диплоїдне зиготичне ядро. Далі відбувається мейоз, і плазмодій повністю розпадається на одноядерні, вкриті клітинними оболонками гаплоїдні цисти, які також називають спочиваючими спорами. На відміну від міксомікотових, плазмодіофоромікотові не утворюють плодові тіла.
У оомікотових зиготи (ооспори) після періоду спокою або безпосередньо перетворюються на зооспорангій з гаплоїдними зооспорами, або проростають у спорангіофор з одним чи кількома зооспорангіями на верхівці. Таким чином, статеве спороношення оомікотових представлено зооспорангіями з зооспорами.
Статеве спороношення гіфохітриомікотових залишається остаточно не з'ясованим. Відомо, що після статевого процесу зигота збільшується у розмірах, її диплоїдне ядро багаторазово ділиться, і один з поділів є редукційним. Далі протопласт розпадається на одноядерні ділянки, подальша доля яких незрозуміла — за даними одних авторів, ці ділянки перетворюються на одноядерні спочиваючі спори, з яких врешті решт утворюються зооспори; за даними інших дослідників, такі ділянки одразу перетворюються на зооспори. Таким чином статеве спороношення гіфохітриомікотових являє собою спорангій, але нез'ясованого типу.
Лабіринтуломікотові внаслідок статевого процесу утворюють багато диплоїдних цист. В кожній цисті відбувається мітоз, потім — мейоз, і з цисти розвивається вісім зооспор з гаплоїдними ядрами. Таким чином, статеве спороношення представлено диплоїдними зооспорогенними цистами.
У хітридіомікотових відомо два варіанти поведінки після статевого процесу. При першому варіанті (хітридіальні гриби) після статевого процесу утворюють дикаріонтичні зимові цисти; в них ядра дикаріонів при проростанні зливаються, далі редукційно діляться, після чого циста перетворюється на зооспорангій з гаплоїдними зооспорами. При другому варіанті (бластокладіальні та моноблефаридальні гриби) ядра гамет зливаються одразу, без утворення дикаріонів; зигота після періоду спокою проростає гіфою — спорофітом, на якій утворюються зооспорангії з диплоїдними зооспорами. Таким чином, статеве спороношення у хітридіомікотових представлено або зооспорогенними цистами, або зооспорангіями із зооспорами, які утворюються на гіфах спорофіту.
Статеве спороношення зигомікотових являє собою спорангій зі спорангіоспорами, який розвивається із зигоспори. Спорангіоспори нерухомі, вкриті клітинною оболонкою і мають гаплоїдний набір хромосом.
Аскомікотовим притаманне статеве спороншення, яке називається аском з аскоспорами. Після злиття гаметангіїв одна пара несестринських ядер утворює дикаріон, з якого, як правило, розвивається дикаріонтичний міцелій. В клітинах гіф такого міцелію відбувається каріогамія, і після певних морфогенетичних процесів (наприклад, з утворенням гачка, див. нижче), під час яких здійснюється редукційний поділ ядра, клітина перетворюється на ендогенний статевий спорангій — аск (сумку), всередині якої розвиваються гаплоїдні аскоспори. Аски можуть розвиватися безпосередньо на міцелії, або розташовуватись на поверхні чи всередині спеціалізованих видозмін міцелію, які називають плодовими тілами, і поділяють на закриті (клейстотеції), напіввідкриті (перитеції), відкриті (апотеції) чи несправжні (псевдотеції). Гриби, у яких плодові тіла макроскопічні, називають макроміцетами (на відміну від мікроскопічних грибів — мікроміцетів).
У базидіомікотових статеве спороношення представлено базидією з базидіоспорами. Після злиття цитоплазм вегетативних клітин міцелію (соматогамії), як і у аскоміцетів, каріогамія одразу не відбувається, а утворюється дикаріон, з якого розвивається дикаріонтичний міцелій. Згодом окремі клітини гіф такого міцелію починають перетворюватись на органи статевого спороношення. Під час цього процесу відбувається каріогамія, далі — мейоз, і врешті решт з таких клітин розвивається гаплоїдна базидія. У випини, які утворює оболонка базидії, мігрують дочірні гаплоїдні ядра. Випини відділяються від базидії септами, і перетворюються на одноядерні вкриті оболонкою гаплоїдні базидіоспори. Таким чином, базидіоспори, на відміну від аскоспор, утворюються екзогенно. Базидії можуть розташовуватись безпосередньо на міцелії або на поверхні відкритих (гімнокарпних), напіввідкритих (геміангіокарпних) чи всередині закритих (ангіокарпних) плодових тіл. У багатьох базидіомікотових базидії розвиваються зі спочиваючих дикаріонтичних клітин — телейтоспор.
Є єдиним типом життєвого циклу лише у акразіомікотових грибів. Здатність до статевого розмноження не виявлена або повністю втрачена у багатьох грибів, які за комплексом морфологічних, цитологічних та молекулярно-генетичних ознак належать до аскомікотових та базидіомікотових грибів. Оскільки системи цих відділів базують, в першу чергу, на ознаках, пов'язаних з органами статевого спороношення, для агамних представників не вдається визначити чіткого місця у системі цих відділів. Такі гриби об'єднані у штучну групу грибів з нез'ясованим систематичним положенням, яку сьогодні називають групою мітоспорових грибів, а також незавершеними грибами (Fungi Imperfecti) чи класом дейтероміцетів (Deuteromycetes). Мітоспорові гриби розмножуються виключно нестатевим шляхом, переважно за допомогою конідій. Таким чином, цикломорфоз є основним типом життєвого циклу у анаморфних грибів.
Хоча у більшості мітоспорових грибів статевий процес відсутній, рівень рекомбінантної мінливості є досить високим. Він обумовлений явищами гетерокаріозісу (різноядерності) та парасексуальним циклом. При гетерокаріозісі в різних клітинах одного міцелію можуть знаходитися генетично неоднакові ядра, які через анастомози переходять з однієї клітини міцелію в іншу. Хоча «мігруючі» ядра зазвичай не зливаються з ядрами клітини-реципієнта, але привносять нову генетичну інформацію і розширюють тим самим адаптивні можливості гриба по відношенню умов зовнішнього середовища.
В окремих випадках «мігруючі» ядра зливаються з ядрами клітини-реципієнта. Таке явище називають парасексуальним циклом. Воно призводить до утворення диплоїдних ядер, що забезпечують генетичні зміни грибного організму. Парасексуальний цикл включає кілька етапів: злиття ядер гетерокаріона і утворення диплоїдного гетерозиготного ядра; розмноження таких гетерозиготних ядер в міцелії; мітотична рекомбінація при розмноженні диплоїдних ядер; вегетативна гаплодізація диплоїдних ядер внаслідок втрати хромосом.
В інших відділах принаймні у окремих представників виявлено статеве розмноження, тобто існують життєві цикли зі зміною ядерних фаз. Проте конкретні типи життєвих циклів не завжди визначені через брак експериментальних даних щодо окремих стадій онтогенезу. Зокрема, така ситуація має місце для лабіринтуломікотових та гіфохітриомікотових псевдогрибів, де спостереженнями охоплені не всі стадії, незважаючи на відомості про навність статевого процесу.
В онтогенезі евгамних грибів наявна вегетативна стадії, представлена особинами з дикаріонтичними клітинами. Після статевого процесу утворюється не зигота, а клітина злиття з дикаріонтичними ядрами. Зигота у класичному розумінні цього терміну в онтогенезі може бути взагалі відсутня, хоча замість неї після каріогамії обов'язково утворються диплоїдні зиготичні ядра. Такі ядра є гомологами зиготи, і при розрахунку схеми життєвого циклу саме їх визначають як зиготу. Присутність у життєвому циклі грибів дикаріонтичних поколінь обов'язково відзначають у назві типу життєвого циклу. В межах конкретних відділів грибів життєві цикли за їх типом є переважно досить одноманітними, що дозволяє використовувати цю ознаку при характеристиці грибних таксонів найвищого рангу.
Для міксомікотових характерні диплофазні життєві цикли з гаметичною редукцією та без зміни поколінь або гаплодиплофазні цикли зі споричною редукцією та неправильним чергуванням ізоморфних поколінь без дикаріонтичних фаз. У плазмодіофоромікотових життєві цикли гаплофазні, з зиготичною редукцією та чергуванням одноядерного гаметофіту та дикаріонтичного спорофіту. Оомікотові гриби мають диплофазні життєві цикли з гаметичною редукцією та без зміни поколінь.
Для справжніх грибів у більшості випадків характерні життєві цикли з наявністю дикаріонтичних поколінь, і лише у частини хітридіомікотових та зигомікотових грибів такі покоління відсутні. Аскомікотові та базидіомікотові мають переважно гаплофазні життєві цикли з зиготичною редукцією та чергуванням міцеліїв з одноядерними та дикаріонтичними клітинами. У частини хітридіомікотових грибів життєвий цикл гаплофазний з зиготичною редукцією та чергуванням одноядерного плазмодію з літніми цистами та дикаріонтичного плазмодію з зимовими цистами. У іншої частини представників цього відділу життєвий цикл диплофазний з гаметичною редукцією та неправильним чергуванням поколінь і без стадій дикаріонів. Для зигомікотових характерні гаплофазні життєві цикли з зиготичною редукцією та без зміни поколінь.
Часто один і той же гриб в життєвому циклі може мати декілька типів спороношення: нестатеве та статеве, які послідовно змінюють одне одного. Таке послідовне чергування анаморф та теломорф у грибів отримало назву плеоморфізму. Явище плеоморфізму широко представлено у грибів різних відділів, проте найбільшого розвитку воно отримало у аскомікотових.
Гриби мешкають у біотопах всіх типів. За середовищем існування гриби поділяють на наземні та водні (прісноводні та морські) гриби.
За трофічною приуроченістю до субстрату гриби поділяють на еколого-трофічні групи. У найзагальнішому випадку гриби поділяють на:
Отримують поживні речовини з мертвої органічної речовини, поселяючись на різноманітних рослинних та тваринних залишках і розкладаючи їх. Гриби-паразити поселяються на інших організмах (рослинах, тваринах, інших грибах) і споживають органічну речовину хазяїна. Симбіотрофи отримують органічні речовини внаслідок симбіозу з іншими організмами (переважно вищими рослинами та водоростями), не завдаючи партнеру помітної шкоди, а навпаки, забезпечуючи його водою та мінеральними речовинами чи надаючи йому укриття.
Загально визнаними групами сапротрофів є, зокрема, гриби-ксилотрофи, які розвиваються на деревині, гумусні та підстилкові сапротрофи, що зростають у ґрунті або у лісовій підстилці, відповідно, копротрофи, що утилізують екскременти тварин тощо.
Серед паразитичних грибів основними групами вважають:
За характером зв'язку з хазяїном паразитні гриби поділяють на факультативних та облігатних паразитів. Факультативні паразити для хазяїна є небезпечнішими від облігатних, оскільки спричинивши загибель господаря, продовжують свій розвиток, споживаючи його органічну речовину як сапрофіти. За топологією паразитичні гриби поділяють на внутрішньоклітинних та внутрішньотканинних паразитів.
Найбільш відомими та численими групами грибів-симбіотрофів є мікоризоутворюючі та ліхенізовані гриби. Перші розвиваються в ризосфері вищих рослин, утворюючи зовнішню (екторофні), внутрішню (ендотрофну) або змішану мікоризи. Ліхенізовані гриби живуть у симбіозі з мікроскопічними водоростями, і утворюють симбіотичні асоціації, відомі під назвою лишайників.
Існує ряд специфічних екологічних груп грибів, які розвиваються на різноманітних матеріалах, створених людиною: металах, пластмасах, полімерних плівках, тканинах, клею, гумових виробах, склі, лакофарбових покриттях, а також на папері, книгах, рукописах, картинах тощо, зумовлюючи їх псування або біологічне пошкодження.
Вважають, що гриби походять від клади Опістоконтів, при цьому сестринською групою вважають холозоїв (Holozoa). Найдавніші палеонтологічні знахідки слідів грибів виявлено у вулканічних породах віком 2,4 млрд років. За будовою вони нагадують грибний міцелій ниткоподібної будови.[7][8]
Гриби широко використовують як харчовий продукт, не зважаючи на те, що їхні поживні властивості дуже малі. Але здебільшого гриби цінують не за поживність, а за аромат та за специфічний смак. В культурі, для задоволення потреб ринку, розводять сапротрофні шапинкові гриби, такі як печериця, опеньок, глива, шіїтаке. Ці гриби не потребують особливих умов, і дають врожай плодових тіл кожні 24-48 годин, що перетворює їхнє вирощування у дуже прибуткову справу.
Культивування мікоризотворних грибів видається неможливим, оскільки для них необхідне дерево-симбіонт, інакше ріст гриба та утворення плодових тіл не відбудеться.
Для потреб лікеро-горілчаного, пивного та пекарського ринків культивують мікоскопічні пивні дріжджі, надзвичайно велику кількість штамів яких виведено методами селекції та генної інженерії. Кожен штам має окремі морфо-фізіологічні властивості, і під час бродіння виділяє у зовнішнє середовище, окрім звичайного етилового спирту та вуглекислого газу, низку специфічних речовин (цукрів, ферментів тощо), які надають кінцевій продукції особливого смаку та аромату. Наприклад, різні сорти пива отримують саме завдяки використанню різних штамів дріжджів.
Ще однією важливою цариною застосування грибів є медицина. Тут декотрі гриби використовують для отримання біологічно-активних речовин (вітамінів, антибіотиків тощо). Перший антибіотик — пеніцилін — був виділений британським вченим Александером Флемінгом з гриба Пеніциліуму зеленуватого (Penicillium viridicatum), за що йому було присуджено Нобелівську премію в галузі фізіології та медицини.
Разом із корисними для людини способами використання грибів, поширюється і зловживання потенційно отруйними та галюциногенними грибами. Зокрема, значного розповсюдження набула практика нелегального культивування сапротрофних галюциногенних грибів з роду Псилоцибе (Psilocibe). Алкалоїди псилоцибін, при інтоксикації організму, породжує сильні процеси збудження у мозку людини, які призводять до виникнення яскравих і сюрреалістичних галюцинацій.
В божественне походження грибів та у їхній зв'язок з небом вірили греки, римляни, китайці, індуси, предки жителів Океанії та африканські народи. У північноамериканських індіанців ще й досі побутує повір'я, що гриби прийшли до нас із зірок. Мешканці багатьох континентів вірили в те, що гриби народжуються від грому. Давньогрецька назва одного із земляних грибів буквально означає «удар блискавки», в китайській мові є назва, яку перекладають як «гриб громового рокоту». В Монголії досі гриби називають «небесними плодами», а в Мексиці нащадки ацтеків — «божим тілом».
Зображення грибів, яких поїдали при ритуальних обрядах, знайдені на стінах храмів народів майя та у вигляді ритуальних статуеток, що належать до першого тисячоліття нашої ери.
Фантастичні зображення людиноподібних мухоморів були знайдені археологами серед наскельних зображень Чукотки.
Завдяки унікальним біосинтетичним здатностям та продуктам метаболізму грибів вони можуть мати чимале значення у майбутньому, зокрема у медицині та біотехнології.[9][10]
Giới Nấm (tên khoa học: Fungi) bao gồm những sinh vật nhân chuẩn dị dưỡng có thành tế bào bằng kitin (chitin). Phần lớn nấm phát triển dưới dạng các sợi đa bào được gọi là sợi nấm (hyphae) tạo nên hệ sợi (mycelium), một số nấm khác lại phát triển dưới dạng đơn bào. Quá trình sinh sản (hữu tính hoặc vô tính) của nấm thường là qua bào tử, được tạo ra trên những cấu trúc đặc biệt hay quả thể. Một số loài mất khả năng tạo nên những cấu trúc sinh sản đặc biệt và nhân lên qua hình thức sinh sản sinh dưỡng.
Những đại diện tiêu biểu của nấm là nấm mốc, nấm men và nấm lớn (nấm quả thể). Giới Nấm là nhóm sinh vật đơn ngành (monophyletic) mà có nguồn gốc hoàn toàn khác biệt với những sinh vật có hình thái tương tự như nấm nhầy (myxomycetes) hay mốc nước (oomycetes). Nấm có mối quan hệ gần với động vật hơn là thực vật, cho dù thế thì môn học về nấm, hay nấm học, lại thường được xếp vào thành một nhánh của môn thực vật học.
Trên Trái Đất, đa phần các nấm đều không thể nhìn thấy được bằng mắt thường, chúng sống phần lớn ở trong đất, chất mùn, xác sinh vật chết, cộng sinh hoặc ký sinh trên cơ thể động, thực vật và nấm khác. Vi nấm đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, chúng phân hủy các vật chất hữu cơ và không thể thiếu được trong chu trình chuyển hóa và trao đổi vật chất. Một số loài nấm có thể nhận thấy được khi ở dạng quả thể, như nấm lớn và nấm mốc. Nấm được ứng dụng rất rộng rãi trong đời sống lẫn sản xuất. Nhiều loài được sử dụng trong công nghệ thực phẩm, sử dụng làm thức ăn hoặc trong quá trình lên men. Nấm còn được dùng để sản xuất chất kháng sinh, hoóc môn trong y học và nhiều loại enzym. Tuy vậy, nhiều loại nấm lại có chứa các chất hoạt động sinh học được gọi là mycotoxin, như ancaloit và polyketit-là những chất độc đối với động vật lẫn con người(gây buồn nôn, khó chịu, ngộ độc). Một số loại nấm được sử dụng để kích thích hoặc dùng trong các nghi lễ truyền thống với vai trò tác động lên trí tuệ và hành vi của con người. Vài loại nấm có thể gây ra các chứng bệnh cho con người và động vật, cũng như bệnh dịch cho cây trồng, mùa màng và có thể gây tác động lớn lên an ninh lương thực và kinh tế.
Nấm phân bố trên toàn thế giới và phát triển ở nhiều dạng môi trường sống khác nhau, kể cả sa mạc, nơi tập trung nồng độ muối cao[3] hay có phóng xạ ion hóa,[4] cũng như trầm tích biển sâu.[5] Đa phần nấm sống ở trên cạn, nhưng một số loài sống ở môi trường nước (như Batrachochytrium dendrobatidis - ký sinh và làm suy giảm số lượng động vật lưỡng cư toàn cầu). Nấm thủy sinh còn sống ở vùng nhiệt dịch đại dương.[6] Nấm và vi khuẩn là những sinh vật phân huỷ chính có vai trò quan trọng đối với các hệ sinh thái trên cạn trên toàn thế giới. Dựa theo sự theo tỉ lệ giữa số loài nấm với số loài thực vật ở trong cùng một môi trường, người ta ước tính giới Nấm có khoảng 1,5 triệu loài[7]. Khoảng 100.000 loài nấm đã được các nhà phân loại học phát hiện và miêu tả,[8] tuy nhiên kích cỡ thực sự của tính đa dạng của giới Nấm vẫn còn là điều bí ẩn[9]. Đa phần nấm phát triển dưới dạng các sợi đa bào gọi là sợi nấm, cấu tạo nên thể sợi (hay khuẩn ty), trong khi những loài khác thì lại phát triển dưới dạng đơn bào[10][11]. Cho đến gần đây, nhiều loại nấm đã được miêu tả dựa trên những đặc điểm hình thái, như kích cỡ và hình dạng các bào tử hay quả thể, hay dựa trên khái niệm loài sinh vật với sự trợ giúp của các công cụ phân tử, như phương pháp Dideoxy, đã gia tăng mạnh cách thức và khả năng ước tính sự đa dạng của nấm trong phạm vi các nhóm phân loại khác nhau[12].
Dù không dễ thấy, nhưng nấm lại có mặt ở tất cả các môi trường trên Trái Đất và đóng một vai trò rất quan trọng trong hệ sinh thái. Cùng với vi khuẩn, nấm là sinh vật phân hủy chính ở hầu hết các hệ sinh thái trên cạn (và một số là ở dưới nước), bởi vậy nên chúng cũng có vai trò quan trọng các chu trình sinh địa hóa và ở nhiều lưới thức ăn. Khi sống hoại sinh hay cộng sinh, chúng phân hủy những vật chất hữu cơ thành những phân tử vô cơ, rồi sau đó những chất này sẽ được đồng hóa ở thực vật hay những sinh vật khác [13][14].
Nấm có mối quan hệ cộng sinh với hầu hết tất cả các giới [15][16][17]. Quan hệ của chúng có thể hỗ trợ hoặc đối nghịch nhau, hay với những nấm hội sinh thì không đem lại bất cứ lợi ích hay tác hại rõ ràng nào đối với vật chủ [18][19][20].
Nấm rễ là một hình thức cộng sinh giữa thực vật và nấm, chia làm hai loại: nấm rễ trong (endomycorrhiza, tức nấm ký sinh đơn bào sống bên trong tế bào rễ cây) và nấm rễ ngoài (ectomycorrhiza, tức rễ của nấm bám dày đặc xung quanh đầu rễ cây và xâm nhập vào giữa các tế bào rễ cây). Đây là quần hợp nấm-thực vật được biết nhiều nhất và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của thực vật cũng như nhiều hệ sinh thái, hơn 90% các loài thực vật có quan hệ với nấm theo hình thức nấm rễ và phụ thuộc vào mối quan hệ này để tồn tại[21][22][23]. Sự cộng sinh nấm rễ đã có lịch sử xa xưa, ít nhất là từ hơn 400 triệu năm về trước [24]. Chúng thường làm tăng khả năng hấp thu các hợp chất vô cơ của thực vật, như nitrat và photphat, từ những đất có nồng độ những nguyên tố thiết yếu thấp[25]. Ở một số nấm rễ, thành phần nấm có thể đóng vai trò trung gian giữa thực vật với thực vật, vận chuyển carbohydrate và các chất dinh dưỡng khác. Những cộng đồng nấm rễ đó được gọi là "mạng lưới nấm rễ chung"[26]. Một số nấm có khả năng kích thích sự sinh trưởng của cây bằng cách tiết ra các hoóc môn thực vật như axít idolaxetic (IAA) [27].
Địa y là dạng cộng sinh giữa nấm (hầu hết các loài nấm nang và một số nấm đảm) với tảo hay vi khuẩn lam (gọi chung là đối tác quang hợp), trong đó những tế bào quang hợp được gắn vào những mô nấm [28]. Giống với nấm rễ, những đối tác quang hợp sẽ cung cấp cacbohyđrat được tạo ra trong quá trình quang hợp, đổi lại nấm cung cấp cho chúng các chất khoáng và nước. Những chức năng của toàn bộ cơ thể địa y gần như giống hệt với một cơ thể đơn độc. Địa y là những sinh vật tiên phong và xuất hiện ở những nơi nguyên thủy như đá tảng hay nham thạch núi lửa đã nguội. Chúng có thể thích nghi cực tốt với những điều kiện khắc nghiệt như giá lạnh hay khô hạn và là những ví dụ tiêu biểu nhất của sự cộng sinh[27].
Một số loài nấm sống trong cây có thể tiết ra những độc tố nấm để ngăn cản những động vật ăn cỏ ăn vật chủ của chúng[29].
Nhiều côn trùng có mối quan hệ hỗ trợ với nhiều loại nấm. Vài loại kiến trồng những loài nấm thuộc bộ Nấm mỡ (Agaricales) để làm nguồn thức ăn chính, trong khi đó những loài bọ cánh cứng Ambrosia trồng nhiều loài nấm trong lớp vỏ cây mà chúng cư trú [30]. Loài mối ở xavan châu Phi cũng được biết có khả năng trồng nấm [31].
Tuy vậy, nhiều loại nấm lại ký sinh trên con người, thực vật, động vật và nấm khác. Những loài nấm gây bệnh trên cây trồng có thể gây thiệt hại rộng lớn cho ngành nông nghiệp và lâm nghiệp, ví dụ như nấm đạo ôn (Magnaporthe oryzae) gây bệnh cho lúa[32], Ophiostoma ulmi và Ophiostoma novo-ulmi gây ra bệnh du Hà Lan[33], còn Cryphonectria parasitica là nguyên nhân của bệnh thối cây dẻ[34]. Những loài gây bệnh cho cây thuộc các chi Fusarium, Ustilago, Alternaria và Cochliobolus[19], còn những loài có khả năng gây bệnh cho người lại thuộc các chi như Aspergillus, Candida, Cryptoccocus[20][35][36], Histoplasma[37] và Pneumocystis [38]. Chúng có thể gây ra những bệnh ngoài da ở người như nấm chân hay hắc lào cho đến những bệnh nguy hiểm có thể gây chết người như viêm màng não (nấm Cryptococcus neoformans)[39] hay viêm phổi. Nấm gây ra nhiều bệnh cơ hội, tức những bệnh tấn công những người bị suy giảm miễn dịch [40], trong đó có những người bị HIV/AIDS [41], ví dụ như bệnh candidiasis (nấm Candida, gây ra chứng lở miệng ở trẻ em và âm đạo phụ nữ), histoplasmosis (Histoplasma capsulatum), cryptococcosis (Cryptococcus neoformans), aspergillosis (Aspergillus), coccidioidomycosis (Coccidioides immitis hay C. posadasii), viêm phổi pneumocystis (Pneumocystis jirovecii)... và rất nhiều bệnh khác[41][42].
Có khoảng 70 loài[43] nấm sinh bào tử là những tác nhân gây dị ứng. Chúng có thể là nấm mốc trong nhà hay ngoài trời, đa phần là nấm sợi như các chi Alternaria, Asperillus, Cladosporium, Helminthosporium, Epicoccum, Penicillium, Fusarium..., chỉ có vài loài là nấm đơn bào như Candida, Rhodotorula, có một số loài là nấm lớn như Agaricus, Coprinus, Fomes, Ganoderma...[43][44] Bào tử nấm có thể gây ra những chứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng[45], các bệnh nấm dị ứng phế quản phổi và viêm phổi quá mẫn[44].
Một số loài nấm là những kẻ săn giun tròn. Chúng có thể biến đổi sợi nấm để tạo thành những cấu trúc đặc biệt có chức năng bẫy giun tròn, nên được gọi với tên chung là nấm bẫy mồi[46]. Những loại bẫy thường thấy là: mạng dính (hay lưới dính), bọng dính, vòng không thắt, cột dính, vòng thắt[47][48] và bào tử dính[49]. Các loài nấm bắt mồi theo kiểu này thường thuộc các chi Arthrobotrys, Dactylaria, Dactylella và Trichothecium[46][50]. Có vài loài như Zoopage phanera[46][51] thì lại tiết chất dính ra toàn bộ mặt ngoài sợi nấm và cũng có khả năng bẫy mồi tương tự.
Sự phát triển của nấm dưới dạng sợi nấm ở những môi trường rắn cũng như dưới dạng đơn bào ở môi trường nước, đều được điều chỉnh để hút các chất dinh dưỡng hiệu quả nhất từ môi trường, bởi chúng đều có tỉ lệ diện tích bề mặt trên thể tích cao. Sự thích nghi hình thái đã được bổ sung bởi những enzym thủy phân trong những môi trường tiêu hóa có phân tử hữu cơ lớn, như polysaccarit, protein, lipit và những chất nền dinh dưỡng khác. Những phân tử này bị thủy phân thành những phân tử nhỏ hơn[52][53][54], sau đó trở thành những chất dinh dưỡng được hấp thụ vào tế bào nấm.
Thông thường nấm được coi là những sinh vật dị dưỡng, tức những cơ thể chỉ có thể lấy cacbon từ những sinh vật khác cho quá trình trao đổi chất. Tuy nhiên, nấm đã tiến hóa khả năng chuyển hoá mà cho phép chúng sử dụng đa dạng những loại chất nền hữu cơ để phát triển, bao gồm các hợp chất đơn giản như nitrat, amoniac, axetat hay êtanol[55][56]. Những nghiên cứu gần đây cho thấy khả năng rằng nấm đã sử dụng sắc tố melanin để lấy năng lượng từ những phóng xạ ion hóa, như tia gamma, gọi nôm na là "vô tuyến dưỡng"[57]. Người ta cho rằng quá trình này có điểm tương đồng với quá trình quang hợp ở thực vật[57]. Tuy nhiên, hiện nay đang thiếu những bằng chứng sinh hóa có giá trị ủng hộ cho giả thuyết này.
Nấm đã được con người sử dụng để chế biến và bảo quản thức ăn một cách rộng rãi và lâu dài: nấm men được sử dụng cho quá trình lên men để tạo ra rượu, bia và bánh mì, một số loài nấm khác được sử dụng để sản xuất xì dầu (nước tương) và tempeh. Trồng nấm và hái nấm là những ngành kinh doanh lớn ở nhiều nước. Nhiều loại nấm được sử dụng để sản xuất chất kháng sinh, gồm các kháng sinh β-lactam như penicillin và cephalosporin. Những loại kháng sinh này đều được sử dụng rộng rãi trong việc chữa trị các bệnh do vi khuẩn gây ra như: lao, phong cùi, giang mai và nhiều bệnh khác ở đầu thế kỷ XX, tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong hóa học trị liệu kháng khuẩn. Môn khoa học nghiên cứu về lịch sử ứng dụng và vai trò của nấm được gọi là nấm học dân tộc.
Nấm men bánh mì với loài chính là Saccharomyces cerevisiae, một nấm đơn bào, được sử dụng rộng rãi trong việc làm bánh mì và những sản phấm từ bột mì khác, như pizza hay bánh bao [58]. Trong quá trình lên men rượu dưới điều kiện yếm khí, nấm men sẽ sản sinh ra rượu etanol và khí cacbonic (CO2) có vai trò làm nở bột mì. Một số loài nấm men của chi Saccharomyces cũng được sử dụng để sản xuất đồ uống có cồn, như bia hay rượu vang thông qua quá trình lên men rượu[59]. Nấm men và vi khuẩn acetic được sử dụng trong quá trình chuẩn bị Kombucha, một loại trà ngọt lên men. Những loại men tìm thấy trong trà rất đa dạng, như Brettanomyces bruxellensis, Candida stellata, Schizosaccharomyces pombe, Torulaspora delbrueckii và Zygosaccharomyces bailii[60]. Ngoài ra, Vegemite và Marmite, những chiết xuất nấm men[61], đã được sử dụng rộng rãi làm gia vị để chế biến thức ăn trong đời sống.
Một số loài nấm sợi thường được sử dụng để sản xuất sinh khối protein. Mốc Aspergillus oryzae được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước, như sản xuất nước tương (xì dầu), súp miso và rượu sake ở Nhật Bản[62] hay làm tempeh ở Java[63]. Mốc hoa cau được dùng để sản xuất tương, loại thực phẩm phổ biến ở Việt Nam, cũng chính là A. oryzae[62], tuy nhiên tương sản xuất thủ công lại có độ an toàn không cao, bởi những loại mốc tốt và không độc như A. oryzae và Aspergillus sojae lại rất dễ lẫn lộn với những loại mốc nguy hiểm có độc tố gây ung thư khác là A. flavus và A. parasiticus[62]. Quorn là loại thực phẩm giàu protein được sản xuất từ mốc Fusarium venenatum[64], và được dùng trong việc chế biến đồ ăn chay. Nhiều loại thực phẩm khác cũng được chế biến bởi mốc như chao (ủ nhờ mốc Actinomucor elegans, Mucor racemosus hay Rhizopus)[65], ang-kak (gạo lên men với mốc đỏ Monascus purpureus)[66], salami (một loại xúc xích, lên men nhờ P. nalgiovense, P. chrysogenum)[67][68]. Trong sản xuất pho mát, một kinh nghiệm thông thường là cấy bào tử nấm vào sữa đông để tạo mốc, việc này sẽ cho ra hương vị và kết cấu đặc biệt độc nhất của pho mát. Ở những loại pho mát xanh, như Stilton hay Roquefort, thì những vân xanh được tạo ra bởi loài nấm Penicillium roqueforti[69].
Những loài nấm quả thể được biết đến với hai dạng: nấm ăn được và nấm độc. Nấm ăn được sử dụng rộng rãi làm thực phẩm, chúng có thể sử dụng trong rất nhiều món ăn, ở nhiều nền ẩm thực khác nhau. Nấm là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, có độ đạm cao và ít chất béo, chứa nhiều vitamin nhóm B và C[65]. Dù nấm không phải là nguốn vitamin D đáng kể, nhưng hàm lượng vitamin D có thể tăng lên khi được phơi với ánh sáng (nhất là tia cực tím) dù điều này làm thẫm lớp vỏ của chúng[70]. Nấm cũng chứa nhiều nguyên tố vi lượng, như sắt, selen, natri, kali, magiê và phốt pho[65].
Những loại nấm ăn được thường xuyên bày bán ở các chợ và siêu thị đều được trồng ở các trang trại nấm. Loại nấm phổ biến nhất là nấm mỡ (Agaricus bisporus)[71], được trồng ở ít nhất 70 quốc gia trên thế giới[72]. Những dạng khác của A.bisporus là portabella và nấm mũ (crimini) cũng được trồng thương mại. Nhiều loại nấm châu Á cũng được trồng và tiêu thụ rộng rãi là nấm rơm (Volvariella volvacea), nấm hương (Lentinula edodes), nấm sò (Pleurotus ostreatus), mộc nhĩ (Auricularia auricula-judae), enokitake (nấm kim châm, Flammulina) và nấm múa (Grifola frondosa).
Có nhiều loại nấm được thu hoạch từ tự nhiên để cho cá nhân hay để bán như nấm sữa (Lactarius deliciosus), nấm nhăn (nấm bụng dê, Morchella), nấm mồng gà (Cantharellus), nấm cục (Tuber), nấm kèn đồng (Cantharellus) và nấm thông (Boletus edulis), chúng thường đắt tiền và dành cho những người sành ăn. Hái nấm là hoạt động phổ biến ở nhiều vùng của Châu Âu và tây bắc Hoa Kỳ. Tuy nhiên những người đi hái nấm phải rất chú trọng về việc phân biệt nấm ăn và nấm độc. Có nhiều loại nấm đặc biệt độc đối với con người, độc tính của nấm có thể nhẹ và gây ra bệnh tiêu hóa hay dị ứng cũng như ảo giác, nhưng cũng có thể đủ mạnh để gây liệt các cơ quan và chết người. Có khoảng 10.000 loại nấm thịt, trong đó có một nửa là ăn được và 100 loài có độc tố cao[65]. Những loại nấm gây chết người thuộc về các chi Inocybe, Entoloma, Hebetoma, Cortinarius và nổi tiếng nhất là Amanita[73]. Những loài thuộc chi cuối như "thiên thần hủy diệt" A. virosa hay nấm tử thần A. phalloides là những loại nấm độc chết người thông dụng nhất[74]. Loại nấm moscela giả (Gyromitra esculenta) khi nấu chín là một thức ăn ngon, nhưng lại độc khi ăn sống[75]. Nấm Tricholoma equestre đã từng được cho là ăn được cho đến khi nó bị phát hiện là gây ra bệnh Rhabdomyolysis (hủy hoại cơ bắp)[76].
Nấm màu đỏ Amanita muscaria gây độc không thường xuyên, khi ăn vào nó có thể trở thành loại thuốc kích thích và sinh ảo giác. Trong lịch sử, những tu sĩ cổ đại người Celt ở Bắc Âu và người Koryak ở Siberi đã sử dụng loại nấm này với mục đích tôn giáo và làm phép[77]. Cũng có nhiều loài nấm gây ảo giác khác, chúng được gọi là "nấm ma thuật", "mush" hoặc "shroom", thuộc nhiều chi khác nhau như Psilocybe, Panaeolus, Gymnopilus, Copelandia, Conocybe... Chúng có thể tác động lên trí tuệ và hành vi của con người, tạo cảm giác hư ảo hưng phấn, và cũng có vai trò trong việc chữa trị truyền thống ở một số địa phương.
Để phân biệt được nấm ăn được và nấm độc thì có nhiều kinh nghiệm cùng với các cơ sở nghiên cứu: không ăn nấm sặc sỡ, có mùi hắc, không ăn nấm quá non hay quá già, không ăn nấm có chảy sữa...[78] Tuy nhiên có rất nhiều trường hợp ngoại lệ, như có nấm độc có màu sắc và hình dạng giống nấm thường[79]. Vì thế rất khó để có thể nhận biết được nấm an toàn và nấm độc nếu không có đủ kinh nghiệm và kiến thức, và lời khuyên tốt nhất là hãy coi tất cả nấm ở trong rừng là nấm độc và bỏ qua nó.
Nhiều loại nấm ăn đã được sử dụng trong y học truyền thống hàng ngàn năm nay. Những loại nấm như nấm múa, nấm hương (đông cô), nấm chaga, nấm linh chi... đã được tập trung nghiên cứu bởi khả năng chống ung thư, chống virus và tăng cường hệ miễn dịch của chúng. Loài nấm Đông trùng hạ thảo (Cordyceps sinensis) được coi là một dược liệu quý hiếm và đã được sử dụng ở Trung Quốc từ lâu [80]. Loài nấm cổ linh chi (Ganoderma applanatum) cũng từng được coi là một "thần dược" ở Việt Nam, mặc dù không có bằng chứng cụ thể nào về khả năng trị bệnh của nó [81]. Psilocybin và LSD, những chất gây ảo giác được chiết xuất từ nấm, có thể dùng để chữa các bệnh về tâm thần, như chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)[82][83], và cũng được dùng (với lượng nhỏ) để chấp dứt những cơn nhức đầu hàng loạt (cluster headache) hay đau nửa đầu[84]. LSD mạnh gấp 100 lần psilocybin [85], được tổng hợp vào năm 1938, và là một loại ma túy quen thuộc.
Trong số 12.000 loại kháng sinh được biết năm 1995 có khoảng 22% được sản xuất từ nấm sợi[86]. Trong số đó, kháng sinh Penicillin, được Alexander Fleming tổng hợp từ nấm Penicillium chrysogenum vào năm 1928, được sử dụng rất rộng rãi trong chữa trị y học thế kỷ XX. Chúng có thể chữa được các bệnh vi khuẩn như bạch hầu, viêm phổi, viêm màng não, hôi miệng, giang mai, lậu và kể cả vi khuẩn Staphylococcus gây ra nhiễm trùng huyết [27]. Một loại kháng sinh β-lactam phổ biến khác, Cephalosporin, cũng được tổng hợp năm 1948 từ nấm Cephalosporium acremonium[87].
Áp dụng công nghệ ADN tái tổ hợp, nhiều gen đã được chuyển vào những loại nấm như nấm men S. cerevisiae, Pichia pastoris, Schizosaccharomyces pombe[88], Kluyveromyces lactis, Candida albicans, Hansenula polymorpha, Yarrowia lipolytica.. và nấm sợi Aspergillus niger, A. nidulans, A. oryzae, Neurospora crassa, Trichoderma reesei...[89] với mục đích sản xuất công nghiệp. Nhờ khả năng phát triển nhanh, chúng được nuôi trồng và cho ra nhiều loại sản phẩm protein đa dạng giá trị rất lớn trong y học như insulin[88][90], vắc-xin viêm gan B, interferon, nhân tố tăng trưởng biểu bì, hemoglobin người, superoxide dismutase, interleukin[91]... Ngoài ra các nấm chuyển gen cùng với các vi khuẩn còn những nguồn chính cho các enzym sử dụng trong công nghệ thực phẩm[91].
Việc nuôi cấy nấm men trong sản xuất công nghiệp ngoài những sản phẩm có được do chuyển gen, còn có rất nhiều sản phẩm khác sử dụng trong thực phẩm, dinh dưỡng và y tế như cồn, các axít hữu cơ (axít citric, axetic, lactic, malic, gluconic, fumaric, itaconic..), vitamin (β-carotene, riboflavin, axít béo thiết yếu), enzym (protease, amylase, glucoamylase, men dịch vị..), pullulan, các este, polysaccarít, lipid, glycolipid, các hoạt chất thứ cấp như kháng sinh, chất ức chế miễn dịch (Ciclosporin A từ Tolypocladium inflatum), chất làm giảm cholestrol (lovastatin, pravastatin), chất chống ung thư (Taxol), chất màu... và nhiều chất hóa học khác[91]. Thậm chí những cellulase và xylanase mà nấm tiết ra còn được sử dụng trong sản xuất quần jeans stone-washed[92] cũng như trong công nghiệp sản xuất giấy và bột giấy[93]. Ngành công nghiệp nuôi cấy nấm đã trở thành một bộ phận quan trọng trong nền công nghiệp toàn cầu[91].
Thuật ngữ phục hồi sinh học bằng nấm (mycorestoration) đã được nhà nấm học Paul Stamets sử dụng trong cuốn sách Mycelium Running: How Mushrooms Can Help Save the World (Ten Speed Press, 2005) [94], trong đó ông nêu 4 dạng: lọc sinh học bằng nấm (mycofiltration), lâm nghiệp bằng nấm (mycoforestry), cải tạo sinh học bằng nấm (mycoremediation) và thuốc trừ sâu bằng nấm (mycopesticide)[95]. Về nấm được dùng làm thuốc trừ sâu sinh học, có thể xem ở điều khiển sinh học bằng nấm.
Cải tạo sinh học được hiểu là sử dụng các vi sinh vật, nấm hay cây xanh để đưa môi trường tự nhiên bị ô nhiễm trở về trạng thái ban đầu. Nấm tiết ra bên ngoài các enzym và axít có khả năng phân giải lignin và cellulose, hai thành phần chính của gỗ, và có cấu trúc tương tự với nhiều chất ô nhiễm hữu cơ. Một số loại nấm, đặc biệt là nấm mục trắng (Phanerochaete chrysosporium), có thể phân giải các chất độc hại cho môi trường như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, pentachlorophenol, creosote, nhựa than đá và những nhiên liệu nặng thành CO2, nước và những nguyên tố cơ bản [96]. Chúng có thể phân giải hay loại trừ các nguyên tố độc hại như chì, asen, xêzi, cadmi, thủy ngân, những vũ khí và chất độc hóa học như thuốc nổ TNT, chất độc thần kinh VX và sarin[97]. Những nghiên cứu gần đây cho thấy nấm có khả năng bao bọc urani vào trong những dạng khoáng[98].
Nấm rất tích cực trong cạnh tranh về dinh dưỡng và không gian với những sinh vật khác, thông qua định luật Gause (nguyên tắc ức chế cạnh tranh)[99], và điều này đôi khi có lợi cho con người. Ví dụ, nấm có thể ngăn chặn sự tăng trưởng hay loại trừ kẻ thù nguy hiểm của thực vật và con người, như kiến đục gỗ, mối, châu chấu, muỗi, ve bét [100], cỏ dại, giun tròn hay nấm khác mà có thể gây hại cho mùa màng và nhà cửa [101]. Khả năng điều khiển sinh học các loài gây hại cho nông nghiệp của nấm đã được quan tâm và ứng dụng thực tế. Loài nấm ký sinh côn trùng đã được sử dụng làm thuốc trừ sâu sinh học vì khả năng ký sinh và tiêu diệt côn trùng của chúng [102]. Một số ví dụ về những nấm loại này là Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae, chi Hirsutella, chi Paecilomyces và Verticillium lecanii[103][104]. Có ít nhất 14 loại nấm có khả năng chống rệp [105]. Loài nấm thuộc chi Trichoderma cũng có khả năng ngăn chặn những loài nấm gây bệnh cho cây [106].
Những loài nấm sống trong cây thuộc chi Neotyphodium như N. coenophialum tiết ra các ancaloit có độc tính với các loài động vật ăn thực vật có xương sống hay không xương sống, mặc dù một số chất có thể độc với những loài gia súc như cừu [107]. Đặc tính của các loại nấm này đã được sử dụng trong các chương trình gây giống cây, nhằm tăng khả năng chống chịu và phòng ngự của cây trồng với các loài ăn thực vật[108].
Mặc dù có rất nhiều lợi ích, nhưng nấm cũng có không ít tác hại. Ngoài mầm bệnh và chất độc, nấm còn có thể là những kẻ phá hoại ghê gớm. Dưới điều kiện độ ẩm thích hợp, nấm mốc sẽ phát triển và sinh sôi trong các căn nhà. Chúng tiết ra các enzym và acid để phân huỷ các chất hữu cơ, do đó nên chúng có thể phá hoại áo quần, tranh vẽ, phim ảnh, đồ da, sáp, chất cách điện trên dây điện hoặc dây cáp, các chất phủ máy ảnh, máy quay phim và cả chất khởi động máy bay[27]. Chúng là nguyên nhân phổ biến gây thối rữa thức ăn dự trữ, tạo ra những sản phẩm độc hại cho con người và làm suy giảm chất lượng không khí trong nhà. Người ta ước tính có khoảng 40% gia đình ở Mỹ có vấn đề với nấm mốc[109].
Bởi tính năng phân giải cellulose và lignin, nên nhiều loại nấm có thể phá huỷ hay làm mục gỗ ở nhà cửa và công trình xây dựng, gây thiệt hại lớn về kinh tế hàng năm. Có ba dạng nấm làm mục gỗ chính: mục khô (dry rot), mục ẩm (wet rot) và mục mềm (soft rot)[110] dựa theo đặc điểm của gỗ bị mục. Ngoài ra còn có mục nâu (brown rot) - chuyên tấn công và phá hủy các loại quả hạch, như đào, lê, táo, mận[111] - và mục trắng (white rot), dựa theo màu sắc gỗ mục. Những loài nấm phá huỷ gỗ phổ biến nhất là Serpula lacrymans, Coniophora putana, chi Antrodia, Phellinus Contiguous, chi Asterostroma...[110] Để nhằm ngăn chặn quá trình này, một trong số các phương pháp là sử dụng điều khiển sinh học như dùng thông Pinus radiata hay kể cả loại nấm như Phlebiopsis gigantea[112].
Trong một thời gian dài, các nhà phân loại học đã xếp nấm là thành viên của giới Thực vật. Sự phân loại này chủ yếu được dựa trên sự tương đồng trong cách sống giữa nấm và thực vật: cả nấm và thực vật chủ yếu đều không di động, hình thái và môi trường sống có nhiều điểm giống nhau (nhiều loài phát triển trên đất, một số loại nấm quả thể giống thực vật như rêu). Thêm nữa, cả hai đều có thành tế bào, điều mà giới Động vật không có. Tuy nhiên, hiện nay nấm lại được công nhận là một giới riêng biệt, khác biệt hẳn với thực vật hay động vật, chúng đã tách ra và xuất hiện xấp xỉ hơn một tỷ năm trước[113]. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những sự giống và khác về đặc điểm hình thái, sinh hóa và di truyền giữa Nấm và các giới khác. Vì những lý do đó, nấm đã được đặt vào giới riêng của mình.
Những cơ thể đầu tiên mang những đặc trưng của nấm xuất hiện vào khoảng 1200 triệu năm (Ma) trước đây, ở Liên đại Nguyên Sinh[115]. Tuy nhiên, những hóa thạch nấm thì không phổ biến cho đến đầu kỷ Devon, khi chúng xuất hiện ở đá Rhynie[116].
Cho dù được xếp cùng với thực vật trước kia, nhưng hiện nay nấm được cho là có quan hệ gần gũi với động vật hơn thực vật, và chúng cùng động vật được xếp vào thành các nhánh của Opisthokonta[117]. Ở Đại Cổ Sinh, nấm xuất hiện trong môi trường nước nước, bao gồm những sinh vật tương tự có mang tiên mao (flagella) tương tự như nấm Chytrid[118]. Những ghi nhận về hóa thạch đầu tiên của nấm rất rời rạc và ít ỏi. Những loài nấm bắt đầu xâm lấn mặt đất trong kỷ Cambri, một thời gian dài trước thực vật[116]. Những lớp nấm hiện đại xuất hiện ở cuối kỷ Than Đá (phân kỷ Pennsylvania)[119]. "Fungal spike", một cum từ được đặt ra bởi các nhà cổ sinh vật học, để nói lên sự phong phú của bào tử nấm trong những trầm tích được tạo ra ngay sau sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-Trias; người ta cho rằng nấm là những dạng sống chủ yếu trong thời kỳ này - khi chúng chiếm đến gần 100% các dữ liệu hóa thạch được tìm thấy [120]. Tuy nhiên thuật ngữ này đã gây ra nhiều tranh cãi: hình dạng của những bào tử nấm (như Reduviasporonites) đôi khi lại tương đồng với bào tử tảo và rất khó để xác định[121], "spike" không xuất hiện trên toàn cầu[122][123] và ở nhiều nơi nó lại không rơi vào giai đoạn Permi-Trias[124].
Những nghiên cứu sử dụng phát sinh loài phân tử củng cố nguồn gốc đơn ngành (monophyletic) của giới Nấm[12]. Hệ thống phân loại nấm thường xuyên thay đổi, đặc biệt bởi những nghiên cứu gần đây dựa trên sự đối chiếu ADN. Những phân tích phát sinh chủng loài hiện hành thường xuyên đánh đổ những hệ thống phân loại mà dựa trên những cách thức cũ và đôi khi kém rõ ràng, ví dụ như dựa trên đặc điểm hình thái và khái niệm loài sinh vật thu được từ những giao phối thực nghiệm[125][126].
Không có bất cứ một hệ thống phân loại nấm ở bậc cao duy nhất nào được công nhận, và những tên gọi thường thay đổi ở mọi cấp độ, kể từ loài trở đi. Dù vậy, những nỗ lực của những nhà nghiên cứu nấm đang được thực hiện để có thể thiết lập và khuyến khích việc sử dụng một danh pháp ổn định và duy nhất[12]. Những loài nấm có thể có nhiều tên khoa học dựa trên vòng đời và phương thức sinh sản. Những trang web như Index Fungorum và ITIS thường xuyên cập nhật những tên gọi mới nhất lẫn tham khảo những tên gọi cũ, nhưng lại không phải lúc nào cũng thống nhất với nhau.
Unikonta
Các ngành chính của nấm được phân loại chủ yếu dựa trên cấu trúc cơ quan sinh sản hữu tính của chúng. Hiện tại nấm được chia làm 7 ngành:
Tế bào nấm thuộc ngành Chytridiomycota
Sợi nấm rễ mút phân nhánh nhìn dưới kính hiển vi.
Phycomyces thuộc Zygomycota mọc lên từ một miếng cá
Nấm bệnh Mucor mucedo (thuộc Zygomycota) trên thực vật
Nấm Aspergillus fumigatus với các bào tử nang
Coccidioides immitis với các nội bào tử
Trichoderma fertile thuộc Ascomycota
Pneumocystis carinii gây bệnh viêm phổi ở người
Cryptococcus neoformans với lớp màng polysaccarit ở nhiệt độ 37 °C
Nấm mồng gà (Cantharellus) thuộc Basidiomycota
Nấm linh chi (Ganoderma lucidum) được sử dụng trong y học phương Đông từ lâu đời
Humidicutis lewelliniae thuộc Basidiomycota
Bởi vì có những sự tương đồng giữa hình thái và vòng đời, nên nấm nhầy (myxomycetes) và mốc nước (oomycetes) trước đây đã được đặt vào giới Nấm. Tuy nhiên, không giống nấm thật (Eumycota), thành tế bào của những sinh vật này có chứa cellulose và thiếu kitin. Nấm nhầy cũng là Unikont giống như nấm, nhưng lại thuộc giới Amoebozoa. Mốc nước là những Bikont lưỡng bội thuộc giới Chromalveolate. Cả mốc nước và nấm nhầy đều không có quan hệ gần gũi với nấm thật và vì thế những nhà phân loại học hiện nay đã không xếp chúng vào giới Nấm. Dù vậy, ngành học nghiên cứu về myxomycete và oomycete vẫn thường được xếp nào nấm học trong những sách giáo khoa và tài liệu nghiên cứu sơ cấp.
Trước đây đã có giả thuyết cho rằng Nucleariid có thể là nhánh chị em với mốc nước, và vì thế cho rằng có thể thuộc giới Nấm[129]. Tuy nhiên, hiện tại thì Nucleariid vẫn đang nằm trong giới Choanozoa.
Wiktionary har ett uppslag om 
Wikimedia Commons har media som rör 
|coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |isbn= (trợ giúp). |isbn= (trợ giúp). |isbn= (trợ giúp). |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) Về dạng nấm nhìn thấy được thông thường, xem nấm lớn. Về thể loại nhạc xem Fungi (âm nhạc) Giới Nấm (tên khoa học: Fungi) bao gồm những sinh vật nhân chuẩn dị dưỡng có thành tế bào bằng kitin (chitin). Phần lớn nấm phát triển dưới dạng các sợi đa bào được gọi là sợi nấm (hyphae) tạo nên hệ sợi (mycelium), một số nấm khác lại phát triển dưới dạng đơn bào. Quá trình sinh sản (hữu tính hoặc vô tính) của nấm thường là qua bào tử, được tạo ra trên những cấu trúc đặc biệt hay quả thể. Một số loài mất khả năng tạo nên những cấu trúc sinh sản đặc biệt và nhân lên qua hình thức sinh sản sinh dưỡng.
Những đại diện tiêu biểu của nấm là nấm mốc, nấm men và nấm lớn (nấm quả thể). Giới Nấm là nhóm sinh vật đơn ngành (monophyletic) mà có nguồn gốc hoàn toàn khác biệt với những sinh vật có hình thái tương tự như nấm nhầy (myxomycetes) hay mốc nước (oomycetes). Nấm có mối quan hệ gần với động vật hơn là thực vật, cho dù thế thì môn học về nấm, hay nấm học, lại thường được xếp vào thành một nhánh của môn thực vật học.
Trên Trái Đất, đa phần các nấm đều không thể nhìn thấy được bằng mắt thường, chúng sống phần lớn ở trong đất, chất mùn, xác sinh vật chết, cộng sinh hoặc ký sinh trên cơ thể động, thực vật và nấm khác. Vi nấm đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, chúng phân hủy các vật chất hữu cơ và không thể thiếu được trong chu trình chuyển hóa và trao đổi vật chất. Một số loài nấm có thể nhận thấy được khi ở dạng quả thể, như nấm lớn và nấm mốc. Nấm được ứng dụng rất rộng rãi trong đời sống lẫn sản xuất. Nhiều loài được sử dụng trong công nghệ thực phẩm, sử dụng làm thức ăn hoặc trong quá trình lên men. Nấm còn được dùng để sản xuất chất kháng sinh, hoóc môn trong y học và nhiều loại enzym. Tuy vậy, nhiều loại nấm lại có chứa các chất hoạt động sinh học được gọi là mycotoxin, như ancaloit và polyketit-là những chất độc đối với động vật lẫn con người(gây buồn nôn, khó chịu, ngộ độc). Một số loại nấm được sử dụng để kích thích hoặc dùng trong các nghi lễ truyền thống với vai trò tác động lên trí tuệ và hành vi của con người. Vài loại nấm có thể gây ra các chứng bệnh cho con người và động vật, cũng như bệnh dịch cho cây trồng, mùa màng và có thể gây tác động lớn lên an ninh lương thực và kinh tế.
У различных таксономических групп грибов выделяют до 7 типов жизненного цикла (по Дж. Рэйперу [Raper]).
Одна из характерных особенностей грибов — явление гетерокариоза, то есть наличие в одной клетке (или несептированном мицелии) двух и более генетически разнородных ядер. Это обусловлено 1) возможностью наличия в клетке более, чем одного ядра (ди- и мультикариотичность); 2) возможностью миграции ядер между клетками и 3) возможностью обмена ядрами через анастомозы гиф, принадлежащих разным штаммам. Гетерокариотическое состояние может возникать и в результате мутаций ядер исходного гомокариона. Выделяют два основных типа гетерокариоза (по Р. Пухалла):
Гетерокариоз выполняет у гаплоидных организмов ту же функцию, что и гетерозиготность у диплоидных: маскировку рецессивных признаков доминантными. Однако, если у диплоидов соотношение аллелей всегда постоянно и равно 1:1 (у полиплоидов может быть иное), то при гетерокариозе это соотношение может легко варьировать путём изменения количества ядер в клетке и позволяет быстро адаптироваться к изменениям внешней среды.
по Р. Станиеру:
Гетерокариоз — гибкий механизм физиологической адаптации, суть которого заключается в количественных изменениях качественно фиксированного множественного генома.
— (цит. по «Ботанике» Беляковой и соавт.)
Широко распространено у различных таксономических групп грибов явление вегетативной, или гетрокарионной несовместимости — невозможности слияния мицелиев определённых штаммов, что препятствует образованию гетерокарионов. Несовместимость проявляется в том, что анастомозы не образуются или гифы погибают после слияния, в последнем случае на границе контакта между двумя колониями образуется полоса из вакуолизированных отмерших клеток — барраж. По механизму генного контроля вегетативная несовместимость является противоположной половой совместимости, для которой необходимо наличие гетероаллельности по генам совместимости. Вегетативная несовместимость, напротив, проявляется, если штаммы имеют различные гены, отвечающие за совместимость, поэтому немецкий генетик К. Эссер назвал вегетативную несовместимость гетерогенной, а половую — гомогенной. Гены, отвечающие за гетерокарионную совместимость называют het-генами. Природные штаммы часто различаются по нескольким het-генам, в результате чего может существовать большое число (десятки) взаимно несовместимых групп.
Предполагается, что вегетативная несовместимость выполняет важную экологическую роль — защищает колонии от заражения через анастомозы плазмидами и вирусами[37][38].
Все грибы являются гетеротрофными организмами. Минеральные вещества гриб способен усваивать из окружающей среды, однако органические он должен получать в готовом виде. В зависимости от потребности в веществах, тот или иной вид грибов заселяет определённый субстрат. Грибы не способны усваивать крупные частички пищи, поэтому всасывают исключительно жидкие вещества через всю поверхность тела, при этом огромная площадь поверхности мицелия оказывается весьма выгодной. Также грибы могут питаться, паразитируя на животных и разлагая мёртвую органику.
Для грибов характерно внешнее пищеварение, то есть сначала в окружающую среду, содержащую пищевые вещества, выделяются ферменты, которые вне организма расщепляют полимеры до легкоусваиваемых мономеров, которые всасываются в цитоплазму. Некоторые грибы способны выделять все основные типы пищеварительных ферментов — протеазы, расщепляющие белки; липазы, расщепляющие жиры; карбогидразы, расщепляющие полисахариды, поэтому они способны поселяться практически на любом субстрате. Другие грибы выделяют лишь определённые классы ферментов и заселяют субстрат, содержащий соответствующие вещества.
Большинство грибов способно к вегетативному, собственно бесполому и половому размножению. В отличие от довольно однообразного вегетативного строения грибов, формы их размножения очень разнообразны (на них основана классификация царства). Характерен плеоморфизм — наличие одновременно нескольких видов спороношений, например, бесполого и полового.
Собственно бесполое размножение идёт посредством спор. В зависимости от способа образования различают эндогенные и экзогенные споры.
У трубчатых и пластинчатых грибов споры формируются на стенках пластинок и трубочек.
У хитридиомицетов бесполое размножение идёт посредством зооспор, подвижных за счёт жгутиков. Развиваются они в зооспорангиях.
Для низших грибов свойственно слияние гаплоидных гамет путём изогамии, анизогамии (гетерогамии) или оогамии. В случае оогамии развиваются половые органы — оогонии (женские) и антеридии (мужские). При оплодотворении происходит образование ооспоры — это зигота, которая покрывается толстой оболочкой, некоторое время проводит в состоянии покоя, после чего прорастает.
У зигомицетов (зигогамия) сливаются только клетки, расположенные на различных типах мицелия, обозначаемых как «+» или «-», причём внешнее строение у них одинаковое, но в пределах своих групп половой процесс невозможен. Такие грибы называются гетероталличными, а те, которые имеют только один тип мицелия — гомоталличными. Разные типы мицелия у гетероталличных грибов не следует связывать с каким-либо полом, то есть называть их мужскими или женскими.
У аскомицетов сливаются не отдельные клетки, а половые органы (гаметангиогамия): отросток мужского антеридия оплодотворяет женский архикарп, состоящий из трихогины и аскогона. Содержимое антеридия по трихогине переливается в аскогон. Оплодотворение также может осуществляться с помощью мелких клеток спермаций, такой процесс называется сперматизацией. Ядра при этом соединяются, но не сливаются — образуется дикарион. Аскогон даёт выросты — аскогенные гифы, на концах которых, после слияния ядер (кариогамии) образуются сумки (аски), а в них аскоспоры после мейоза. Сумки заключаются в плодовые тела (клейстотеции, перитеции, апотеции или псевдотеции). Процесс может идти по-другому, но его итогом всегда бывает образование сумок.
У базидиальных грибов половой процесс представляет собой слияние участков вегетативных гиф — соматогамию, в результате образуются базидии с базидиоспорами (две «+» и две «-»). Эти гаплоидные споры дают начало гаплоидному короткоживущему мицелию. Два гаплоидных мицелия, сливаясь, дают начало дикариотическому мицелию, на котором вновь образуются базидии.
Грибы, у которых половой процесс не обнаружен, относят к группе дейтеромицетов. Это объединение во многом является искусственным, и по мере обнаружения у того или иного вида полового процесса их относят к определённой систематической группе.
Общепринятой классификации грибов в настоящее время не существует, поэтому приведённые в литературе либо иных источниках сведения могут существенно различаться у разных авторов. За основу классификации берётся чаще всего способ размножения (см. выше).
Аско-, базидио- и дейтеромицеты объединяют в группу Высшие грибы (Dikarya).
В 2000-х годах несколько таксонов зиго- и хитридиомицетов были выделены в самостоятельные отделы:
Ещё один отдел, перенесённый в царство грибов, ранее относили к простейшим (Protozoa):
Данные группы объединяют клеточная стенка из хитина, строение внутриклеточных структур и другое.
Данные палеомикологии являются необходимыми для понимания эволюции царства грибов и реконструкции филогенеза крупных таксонов. Длительное время, однако, при построении филогенетических систем они недооценивались или вовсе игнорировались, что авторы объясняли скудностью ископаемых материалов и беднотой палеонтологической летописи грибов по сравнению с другими макротаксонами живого мира[39]. К тому же, точная идентификация таксономической принадлежности ископаемых остатков часто затруднена, поскольку в окаменелостях находят обычно вегетативные структуры грибов, а половые, позволяющие определить принадлежность к отделу, отсутствуют. Также есть вероятность принять за грибы остатки других организмов, главным образом водорослей или протистов[40][41], и даже деревьев. Например, наиболее древним трутовым грибом считался описанный в 1958 году образец, получивший название Phellinites digiustoi[42] и только почти через 40 лет было проведено исследование, показавшее что образцы являются окаменевшей корой дерева, предположительно из рода Араукария (Araucaria)[43][44].
В окаменелостях докембрия обнаруживаются микроскопические структуры, которые часто трактуются как остатки грибов. Микрофоссилии из строматолитов возрастом 1,3 млрд лет сходны с дрожжевыми и мукоровыми грибами[45][46]; в 1969 году были обнаружены продолговатые структуры возрастом 0,9—1,05 млрд лет, сходные сумками аскомицетов[47]; сообщалось даже о находках дрожжеподобных клеток в известняках возрастом 3,4—3,8 млрд лет[48]. Против атрибуции докембрийских организмов как грибов высказываются аргументированные возражения[49] и при повторных исследованиях их относят к протистам, актиномицетам, цианобактериям или выясняется, что они являются артефактами — абиогенными структурами или занесёнными в образец спорами современных грибов[50]. Достоверно первые гифоподобные структуры, обладающие апикальным ростом, обнаружены в позднем докембрии: в неопротерозойских отложениях возрастом около 600 млн лет в ассоциациях с моллюсками[51]; тот же возраст имеют трубчатые структуры и тёмноокрашенные клетки, обнаруженные в Намибии и Китае и интерпретируемые как остатки лишайников[52]; в отложениях эдиакария из Ньюфаундленда известны многоклеточные или многоядерные неподвижные организмы, обитавшие в океане ниже световой зоны и относимые некоторыми исследователями к грибам[53].
В раннем палеозое (ордовик) обнаруживаются грибы или грибоподобные организмы, ассоциированные с мшанками[54], к этому же периоду относятся остатки гиф, спор и эндомикоризы, найденные в Северной Америке (Висконсин) и описанные в 2002 году как вид Palaeoglomus grayi, близкий к современному порядку Гломовые (Glomerales). Возраст этого гриба составляет 460 млн лет и примерно соответствует появлению первых наземных растений[55].
В силуре, одновременно с активным освоением суши растениями, происходит увеличение разнообразия грибов. Обнаружены формы, ассоциированные с морскими беспозвоночными[54]; в 1970-х годах на острове Готланд (Швеция) обнаружены споры и фрагменты мицелия возрастом более 400 млн лет, относимые к аскомицетам[56]. Последняя находка представляет особый интерес, поскольку прежде остатки аскомицетов были известны не ранее мелового периода, а шкала «молекулярных часов» М. Берби и Дж. Тейлора предполагает появление их на 120 млн лет позже, то есть в карбоне. Берби и Тейлор объясняют противоречие тем, что силурийские образцы могли быть заражены спорами современных грибов, либо эти остатки представляют гипотетическую группу «преаскомицетов», значительно отличавшихся от современных грибов[57][58].
К силуру и девону относятся находки крупнейших наземных организмов того времени — прототакситов. Прототакситы, открытые в середине XIX века, представляют собой ещё не решённую загадку — их не могут достоверно отнести к какому-либо царству живой природы. Согласно одной из гипотез, они являлись гигантскими плодовыми телами базидиомицетов[59][60].
Для девона становится характерным наличие окаменелых микоризных грибов, также в образцах встречается древесина, поражённая гнилью и содержащая гифы ксилотрофных грибов, известны хорошо сохранившиеся остатки хитридиомицетов, в частности, паразитов харовых водорослей[54]. В залежах кремнистых пород в Абердине (Шотландия), известных как «райниевые черты», Р. Кидстоном и У. Лэнгом в 1921 году были описаны 15 форм грибов, обитавших в подземных частях раннедевонских риниофитов, эти формы были включены в сборный род Palaeomyces[61]. Возраст этих грибов оценивается в 380 млн лет. Кидстон и Лэнг заметили, что по наличию везикул, признакам спор и несептированного мицелия они близки к современным микоризообразователям с псилотовыми, считающимися наиболее близкими к риниофитам, позднее также отмечалась схожесть их с грибами рода Гломус (Glomus) (Pirozynski[62][63], Taylor[51] и др.). В 1995 году в соответствиями с правилами МКБН возбудитель эндомикоризы из райниевых чертов получил название Glomites[64]. В конце XX века в материалах райниевых чертов была обнаружена сходная с современной арбускулярная эндомикориза, на подземных частях растения Aglaophyton major[64]. Ранее считалось, что арбускулы не встречаются в отложениях, старше триасовых. В нижнедевонских отложениях из Сибири В. А. Красиловым на кутикуле растения Orestovia devonica обнаружены структуры, интерпретированные как плодовые тела аскомицетов (тириотеции), содержащие угловатые сумки и гифы с аскогенными крючками, наподобие современных аскомицетов. Предполагается близость этого гриба с порядком Microthyriales[65]. В 1999 году Тейлором описан гриб из райниевых чертов, ставший известным как «самый ранний аскомицет»[66]. Под запирающими клетками устьиц растения Asteroxylon обнаружены шаровидные с удлинённой шейкой плодовые тела (перитеции) размером около 400 мкм, состоящие из двух слоёв гиф. Внутри находятся однослойные сумки длиной до 50 мкм и стерильные гифы (парафизы). Аскоспоры продолговатые, длиной 5 мкм, некоторые из них двуклеточные, в одной сумке — 16 или 32 споры. Эта находка чётко показывает, что предсказанная геносистематикой датировка происхождения аскомицетов оказалась заниженной на 80—100 млн лет[67]. В райниевых чертах найдены и наиболее ранние достоверные окаменелости лишайника, описанного в 1997 году как род Winfrenatia. По признакам вегетативных структур гриб этого лишайника близок к зигомицетам, а фотобионтами выступали цианобактерии[68]. О наличии в верхнем девоне базидиомицетов свидетельствуют находки септированных гиф с пряжками в окаменевшей древесине археоптериса[69].
В окаменелостях каменноугольного периода встречаются разнообразные споры, гифы с пряжками, плодовые тела закрытого типа, сходные с клейстотециями аскомицетов, хитридиомицеты. Из грибов, сходных с базидиомицетами, наиболее полно описан Palaeancistrus martinii из трахеид папоротника Zygopteris[70].
В каменноугольном, пермском и триасовом периодах неизвестны окаменелости лишайников, многочисленные остатки аскомицетов также встречаются только с середины мелового периода. Однако находки представителей этих групп грибов в девонских чертах указывают на то, что они должны были существовать и в эти геологические периоды[71]. Из триасовых отложений известны немногочисленные по местам находок, но разнообразные остатки грибов: плодовые тела, сходные с клейстотециями и перитециями аскомицетов, гифы с пряжками, ассоциированные с гнилью древесины, арбускулярная эндомикориза.
Начиная с юры ископаемые грибы становятся очень похожими на современные формы[72]. Для этого периода характерно появление эктомикоризы[51].
В отложениях из верхнего мелового периода обнаружен гриб Palaeosclerotium pusillum, имеющий признаки как базидиомицетов, так и аскомицетов. О его таксономической принадлежности ведутся дискуссии. В 1994 году в туронских отложениях среднего мела (90—94 млн лет назад) найден агариковый (шляпочный) гриб Archaeomarasmius leggetti[73], а в 2007 году в янтаре из нижнемеловых отложений альбского яруса Мьянмы (возраст около 100 млн лет) обнаружен ещё один шляпочный гриб Palaeoagaracites antiquus. На грибе из Мьянмы присутствует паразитический грибок, на котором, в свою очередь, имеются признаки гриба-гиперпаразита[74]. В альбских янтарях Мьянмы найден и древнейший представитель группы афиллофоральных грибов, близкий к семейству Clavariaceae — Palaeoclavaria burmitis. Древнейший гастеромицет Geastroidea lobata найден в маастрихтских слоях из пустыни Гоби.
Только в кайнозое известны хорошо сохранившиеся остатки лишайников, в янтаре возрастом 20—55 млн лет обнаруживаются образцы, сходные с такими современными родами, как Strigula, Calicium, Haenothecopsis, Anzia[75]. В янтаре хорошо сохранились и шляпочные грибы — Protomycena electra и Coprinites dominicanus из миоценовых отложений с острова Гаити (Доминиканская республика)[73]. Во многих местностях в осадочных породах и янтаре обнаруживаются споры и другие остатки ржавчинных и головнёвых грибов, дейтеромицетов. Точная идентификация последних, однако, часто затруднена из-за недостатка морфологических признаков.
Грибы могут жить в различных средах — в почве, лесной подстилке, в воде, на разлагающихся и живых организмах. В зависимости от способа потребления органических веществ бывают:
Например, сыроежки, белые, грузди и др., после обработки используются в пищу. Для пищевых целей грибы выращивают как сельскохозяйственные культуры или собирают в естественных местах произрастания. Собирание грибов, или «грибная охота» является популярным во многих странах видом промысла, активного отдыха или хобби.
В пищевой промышленности находят применение различные микроскопические грибы: многочисленные дрожжевые культуры имеют важное значение для приготовления алкоголя и различных спиртных напитков: вина, водки, пива, кумыса, кефира, а также в хлебопечении. Плесневые культуры с давних пор применяются для изготовления сыров (рокфор, камамбер), а также некоторых вин (херес).
Ввиду того, что в грибах велико содержание хитина, их питательная ценность невелика, и они трудно усваиваются организмом. Однако пищевая ценность грибов заключается не столько в их питательности, сколько в высоких ароматических и вкусовых качествах, поэтому их применяют для приправ, заправок, могут быть сушёные, соленые, маринованные грибы, а также грибы в виде порошков.
Например, многие мухоморы, обычно не применяются в пищевых целях, однако некоторые люди используют отдельные их виды после специальной обработки (преимущественно многократное вываривание). Однако такая обработка не всегда приводит к желаемому результату, всё зависит от размера дозы и характера поглощённых токсинов, а также от массы человека и его индивидуальной восприимчивости, возраста (в целом для детей грибы гораздо опаснее, нежели для взрослых).
Некоторые виды грибов продуцируют важные вещества (в том числе антибиотики).
Грибы и препараты из них широко применяются в медицине. Например, в восточной медицине используют цельные грибы — рейши (ганодерма), шиитаке, кордицепс и др. В народной медицине используются препараты из белого гриба, весёлки, некоторых трутовиков и др. видов.
В списке официальных препаратов содержатся многочисленные препараты из грибов:
Некоторые виды грибов содержат психоактивные вещества и обладают психоделическим эффектом, поэтому у древних народов они применялись в различных обрядах и инициациях, в частности, мухоморы употребляли шаманы некоторых народов Сибири.
Американские индейцы издавна использовали эффекты псилоцибин-содержащих грибов наряду с психоактивными препаратами мескалина из кактусов.
Препараты на основе микромицетов.
Многие грибы способны к взаимодействию с другими организмами посредством своих метаболитов, или прямо инфицируя их. Применение сельскохозяйственных пестицидных препаратов из некоторых таких грибов рассматривается как возможность управлять численностью вредителей сельского хозяйства, таких, как насекомые-вредители, нематоды, или другие грибы, повреждающие растения. В качестве биопестицидов используют, например, энтомопатогенные грибы (например, препарат Боверин из Beauveria bassiana, другие препараты из Metarhizium anisopliae, Hirsutella, Paecilomyces fumosoroseus и Verticillium lecanii (=Lecanicillium lecanii). Мухомор издавна использовался как инсектицид.
Широкое распространение нашло производство лимонной кислоты на основе биотехнологии — микробиологического синтеза.
Известно много разнообразных патогенных грибов, вызывающих заболевания растений (ежегодно по их вине теряется до 1/3 урожая на корню и при хранении), животных и человека (дерматозы, болезни волос, ногтей, дыхательных и половых путей, заболевания ротовой полости). Кроме того, заражение кормов, которые контаминированы грибами может привести к отравлению животных микотоксинами — микотоксикозам.
Грибы-древоразрушители вызывают быструю деструкцию древесных материалов, строений и изделий, поэтому рассматриваются в лесной фитопатологии как патогенные.
У различных таксономических групп грибов выделяют до 7 типов жизненного цикла (по Дж. Рэйперу [Raper]).
Бесполый цикл характерен для нескольких десятков тысяч видов аскомицетов и базидиомицетов, утративших половую стадию — так называемых дейтеромицетов. Мейоз у этой группы отсутствует и плоидность неизвестна, рекомбинации происходят в парасексуальном цикле. Гаплоидный цикл известен у зигомицетов, многих хитридиомицетов. Мицелий содержит множество гаплоидных ядер (мультикариотический мицелий), которые делятся митотически по мере роста гиф. Диплоидная стадия представлена только зиготой (зигоспорой), которая после периода покоя делится мейотически и даёт начало новому гаплоидному поколению. Гаплоидный цикл с ограниченным дикарионом характерен для большинства аскомицетов, мицелий их также чаще всего бывает гаплоидный мультикариотический. Гаметы или гаметангии вначале сливаются цитоплазмами (происходит плазмогамия) без слияния ядер (кариогамии) и прорастают дикариотическими гифами, называемыми также аскогенными. На концах аскогенных гиф формируются сумки, в которых происходит кариогамия, затем без периода покоя диплоидное ядро делится мейозом и даёт гаплоидные аскоспоры. Скрытая изменчивость у этих грибов отсутствует, так как все рецессивные мутации сразу проявляются в фенотипе. Гаплоидно-дикариотический (гапло-дикариотический) цикл встречается у многих базидиомицетов — гименомицетов, гастеромицетов, ржавчинных грибов. Он сходен с предыдущим, но характеризуется длительной стадией дикариона, которая чаще всего бывает доминирующей. Стадия первичного гаплоидного мицелия также может быть длительной. Дикариотический цикл характерен для ограниченной группы базидиомицетов — головнёвых грибов. Гаплоидная фаза у них представлена базидиоспорами и прорастающими из них одноядерными споридиями, которые способны расти на питательной среде. Сливаясь попарно, споридии формируют дикариотический мицелий. Гаплоидно-диплоидный (гапло-диплоидный) цикл встречается у низших водных грибов — бластокладиевых, хитридиомицетов. Диплоидный спорофит образует зооспоры, прорастающие в такие же диплоидные спорофиты (бесполое размножение) и мейоспорангии, дающие начало гаплоидному половому поколению — гаметофитам. Такой тип жизненного цикла характерен для многих водорослей, а у грибов встречается редко. Диплоидный цикл известен у дрожжей Saccharomyces cerevisiae и других сахаромицетов, кроме настоящих грибов характерен также для оомицетов, например, Phytophthora infestans. Преобладает диплоидная стадия почкующихся клеток, ядра которых в определённых условиях (например, истощение питательной среды) делятся мейозом и формируют гаплоидные аскоспоры. Клетки гаплоидного поколения также способны почковаться, но чаще диплоидизируются слиянием (спариванием), то есть выполняют функцию гамет. Рецессивные мутации у этих грибов, как и у высших эукариот, могут сохраняться скрыто и появляться в потомстве после рекомбинаций. Гетерокариоз и вегетативная несовместимостьОдна из характерных особенностей грибов — явление гетерокариоза, то есть наличие в одной клетке (или несептированном мицелии) двух и более генетически разнородных ядер. Это обусловлено 1) возможностью наличия в клетке более, чем одного ядра (ди- и мультикариотичность); 2) возможностью миграции ядер между клетками и 3) возможностью обмена ядрами через анастомозы гиф, принадлежащих разным штаммам. Гетерокариотическое состояние может возникать и в результате мутаций ядер исходного гомокариона. Выделяют два основных типа гетерокариоза (по Р. Пухалла):
тип Neurospora — клетки мультикариотичны, ядра свободно мигрируют внутри них и между ними; тип Verticillum — клетки в норме монокариотичны, ядра не мигрируют между клетками, в результате образуются мозаичные колонии.Гетерокариоз выполняет у гаплоидных организмов ту же функцию, что и гетерозиготность у диплоидных: маскировку рецессивных признаков доминантными. Однако, если у диплоидов соотношение аллелей всегда постоянно и равно 1:1 (у полиплоидов может быть иное), то при гетерокариозе это соотношение может легко варьировать путём изменения количества ядер в клетке и позволяет быстро адаптироваться к изменениям внешней среды.
по Р. Станиеру:
Гетерокариоз — гибкий механизм физиологической адаптации, суть которого заключается в количественных изменениях качественно фиксированного множественного генома.
— (цит. по «Ботанике» Беляковой и соавт.)Широко распространено у различных таксономических групп грибов явление вегетативной, или гетрокарионной несовместимости — невозможности слияния мицелиев определённых штаммов, что препятствует образованию гетерокарионов. Несовместимость проявляется в том, что анастомозы не образуются или гифы погибают после слияния, в последнем случае на границе контакта между двумя колониями образуется полоса из вакуолизированных отмерших клеток — барраж. По механизму генного контроля вегетативная несовместимость является противоположной половой совместимости, для которой необходимо наличие гетероаллельности по генам совместимости. Вегетативная несовместимость, напротив, проявляется, если штаммы имеют различные гены, отвечающие за совместимость, поэтому немецкий генетик К. Эссер назвал вегетативную несовместимость гетерогенной, а половую — гомогенной. Гены, отвечающие за гетерокарионную совместимость называют het-генами. Природные штаммы часто различаются по нескольким het-генам, в результате чего может существовать большое число (десятки) взаимно несовместимых групп.
Предполагается, что вегетативная несовместимость выполняет важную экологическую роль — защищает колонии от заражения через анастомозы плазмидами и вирусами.
本條目介紹的是一般分類學上認定的真菌界。關於真菌更廣義的定義，請見“真菌總界”。真菌界（學名：Fungi，複數可為fungi或funguses[3]）又稱菌物界，是真核生物中的一大類群，包含酵母、黴菌之類的微生物以及為人熟知的菇類。真菌自成一界，獨立於植物、動物和其他真核生物。
真菌具有以幾丁質為主要成分的細胞壁，與動物同為異營生物，依賴其他生物製造的有機物為碳源，通常以滲透營養（英语：osmotrophy）的方式取得養分，即分泌酵素分解環境中的有機物後，再以擴散作用將小分子養分吸收到細胞中。真菌不能行光合作用，其成長型態與植物一樣不能移動，但可以透過菌絲的延長拓展棲地，也能透過經由有性或無性生殖產生的孢子進行長距離的傳播（某些孢子還具有鞭毛，可在水中移動）。真菌是生態系中的主要分解者，且在生態系的物質循環扮演重要角色。分子系统发生学顯示真菌在演化上是一個單系群，由一個共祖演化而來。黏菌與卵菌（水黴菌）在歷史上曾因形態相似而歸屬真菌界，但分子支序顯示它們與真菌的親緣關係甚遠，是趨同演化的結果。研究真菌的學科稱為真菌學，通常被視為植物學的一個分支。但分子證據顯示，真菌和動物之間的關係要比和植物之間更加親近，真菌與動物同屬後鞭毛生物，兩者在演化上的關係也是分類學的研究熱點之一。
真菌廣泛分佈於全世界，但多數真菌體型很小，或存在土壤與水域中，常被人所忽略，某些物種會產生稱為孢子果（Sporocarp）的大型子實體，也就是蕈類。真菌可與動物、植物或其他真菌產生互利共生或寄生等交互作用，例如與植物形成菌根，以及與藻類或藍綠菌形成地衣。部分真菌中的生物鹼與聚酮等許多物質具有生物活性（英语：Biological activity）的物質，稱為真菌毒素（英语：Mycotoxin），對包括人類在內的動物有毒。一些物種的孢子含有精神藥物的成份，被用在娛樂及宗教儀式上。真菌可以分解人造的物質及建物，並在人類及其他動物造成疾病，真菌感染或食物腐敗引起的作物損失對人類的食物供給和區域經濟產生很大的影響，而真菌病則包括足癬等淺表層的感染，與隱球菌病等全身感染的疾病，嚴重時甚至可能致死。有些蕈類被人作為食物，有些真菌則是食品工業的要角，可以作為麵包的膨鬆劑，或發酵製造醬油、豆腐乳與酒等食品。1940年代起，真菌亦被用來製造抗生素，現在許多工業所需的酵素也是由真菌所合成。有些真菌可以被當作生物農藥，用來抑制雜草、植物疾病及害蟲。
真菌各門的物種之間不論是在生態、生活史及形態（從單細胞水生的壺菌到巨大的菇類）都有很巨大的差別。人類對真菌各門真正的生物多樣性了解得很少，預估約有220萬-380萬個物種，但目前已發表的僅有12萬種。自從18、19世紀，卡爾·林奈、克里斯蒂安·亨德里克·珀森及伊利阿斯·馬格努斯·弗里斯等人在分類學上有了開創性的研究成果之後，真菌便已依其形態（如孢子顏色或微觀構造等特徵）或依生理學給予分類。二十世紀分子遺傳學與生物技術的飛速發展下，DNA定序開始被廣泛用於真菌分類，使傳統分類系統受到一定程度的挑戰。最近十幾年來在系统发生学上的研究已多次改變人們對真菌分類的觀點，也有原本不被認為是真菌的生物（微孢子蟲、隱真菌門、核形蟲）被歸入真菌界或與其關係密切的類群中。各類群真菌的關係仍未有定論，是現在真菌研究的重點之一。
真菌的英文「fungus」直接源自於拉丁文對蘑菇的稱呼，古羅馬作家老普林尼與賀拉斯的作品中都有這個稱呼[4]，而拉丁文的「fungus」則是來自希臘文的海綿「σφογγος」（sphongos），因蘑菇與黴菌形態上的特徵而得名[5]。此一字根也出現其他歐洲語言中，例如德文意指黴菌的「Schimmel」也源於此字根[6]。
真菌學是以科學方法研究真菌的學門，而真菌學的英文「mycology」則是直接來自希臘文中對蘑菇的稱呼「μύκης」（mykes）[7]。「mycology」一詞最早出現於英國自然學家邁爾士·約瑟·貝克萊（英语：Miles Joseph Berkeley）的著作《English Flora of Sir James Edward Smith》第五卷[5] 。一起存在於某個地理區域的所有真菌合稱真菌相（英语：mycobiota）（mycobiota）[8]。
真菌（Fungi）的命名和其所指稱的分類元相當複雜。在1969年羅伯特·惠特克（英语：Robert Whittaker）提出五界說之前，生物學家已發現卵菌和黏菌等並不屬於真菌界的核心成員。因此惠特克在處理真菌界時，已經將這些生物劃歸此界的核心之外。因此討論菌類的指稱時，開始出現所指涉的名詞是指「廣義真菌」或「狹義真菌」（僅包含真菌的核心成員）的問題。1981年，湯瑪斯·卡弗利爾-史密斯曾建議以「真真菌界」（Eufungi）作為狹義真菌的界名。1992年大衛·萊斯里·哈克斯沃思（英语：David Leslie Hawksworth）則建議以「fungi」視為廣義真菌的指稱，同年唐納德·J·S·巴爾（Donald J. S. Barr）等人又建議以「總真菌」（Union of Fungi）代指廣義真菌，「Eumycota」則訂為狹義真菌的界名。因此當時在使用Fungi一詞時，必須同時說明指的是廣義真菌還是狹義真菌[9]。
為了解決這個混亂的命名問題，1993年卡弗利爾-史密斯規範真菌界的名稱為「Fungi」，不屬於真菌界核心成員的物種直接畫出真菌界的範圍，不再使用「Eumycota」或「Eufungi」等名詞，目前「真菌界」在共識上稱為「Kingdom Fungi」。黏菌、卵菌，及絲壺菌等非屬核心真菌的物種，近幾年已經明確移出真菌界的範圍內[9]。
中文名稱的脈絡也同樣複雜，臺灣及中国大陆所說的「真菌」一般慣指「Fungi」，台灣則多以「菌類」代指廣義真菌。1991年，中国大陆植物病理學家裘維蕃認為比起「真菌界」，採用與「動物界」和「植物界」相對等的「菌物界」更為理想，並將真菌畫為菌物界底下的一個門[10]，因此「菌物」一詞指涉的為廣義真菌。台灣的吳聲華博士則認為現今的「真菌界」指的為狹義真菌[9]。2009年，Liu等人提出菌物總界的概念，含括真菌界與核形蟲等生物，組成了單系性的分類元[11]。
在分子系统发生学問世以前，分類學家一般認為真菌屬於植物，這是因為真菌與植物有許多共同特徵，例如兩者皆不會移動，大致的形態與棲地也相當類似，真菌與植物都生長在土壤中，且部分真菌形成的產孢結構子實體外型與苔蘚植物相當類似。現在真菌被認為是獨立的一界生物，與植物與動物均不同，它們早在十億年前（大約是新元古代）就在演化上與動物分道揚鑣了[12][13]。真菌多數的特徵都可見於其他生物中，因此很難找到某項特徵為真菌獨有而不存在其他生物中。真菌與其他生物共同擁有的特徵如下：
真菌廣泛分佈於全世界的各種棲地中，包括氣候極端的環境如沙漠、深海[28]以及受輻射污染的地區[29] ，有些種類對輻射的抗性極強，某些地衣甚至可以抵擋高強度的宇宙射線與紫外線，在人造衛星上的研究站存活[30]。大多數真菌生長在陸地上，但有些真菌生活史的部分或全部階段生長於水中，例如造成全球兩生類數量下降的蛙壺菌，壺菌門的真菌會產生在水中游動的動孢子（英语：zoospore）以尋找兩生類作為宿主[31]。還有一些真菌生活在海洋中[32]。
目前被生物分类学家们正式记录与描述的真菌种类约为12万种[33]，但人們對於世界真菌多樣性的了解仍相當有限[33]。一項2017年的研究估計真菌種類應該介於220萬至380萬之間[34]。歷史上有許多方法可以用來鑑定真菌物種，傳統真菌學主要以孢子或子實體的大小、形狀等形態上的特徵分辨真菌[35]，另一種鑑定物種的方法是透過生理與生化性質，即依真菌的化學測試（英语：Chemical test in mushroom identification）的結果來分辨。分子生物學興起後，DNA測序與支序分析等技術對真菌多樣性的研究起了決定性的作用，不但大大提高了對新物種的分辨能力（特別是隱真菌門等傳統上不清楚的低等真菌），也更能反映不同類群真菌在演化上的關聯[36]。
真菌學是生物學的一個分支，研究真菌的遺傳、生化性質、分類、對人類的用途（包括藥用、食用與宗教致幻劑）以及對人類的威脅（包括毒性與感染）。因為許多植物病原是真菌，植物病理學的研究也常與真菌學高度相關[37]。
人類對真菌的利用可以追溯到史前時代，早在5300年前的新石器時代，在奧地利阿爾卑斯山區發現的木乃伊冰人奧茨遺骸上便帶有兩種多孔菌，其中木蹄層孔菌可能是用來生火的燃料，白樺菌菇（英语：Fomitopsis betulina）則可能是藥用[38]。古代人類常在不知情的狀況下以真菌為食物來源，例如發酵麵包與果汁的生產都有真菌參與。也有早期的手寫記錄描述作物遭到疑似為真菌的病原感染而破壞[39]。
真菌學是一門相對較新的科學，在十七世紀顯微鏡發明後才出現。早在1588年，吉安巴蒂斯塔·德拉·波尔塔就發現了真菌的孢子，但真菌學真正的濫觴一般認為是1729年義大利植物學家皮耶爾·安東尼奧·米凱利（英语：Pier Antonio Micheli）出版的《植物新屬（英语：Nova plantarum genera）》[40]，他除了觀察到孢子之外，還發現在適當條件下孢子可以萌發，並生長成當初產生該孢子的同一種真菌[41]。荷蘭科學家克里斯蒂安·亨德里克·珀森被認為是現代真菌學的開創者，他以林奈的二名法為基礎建立了第一套菇類分類基礎。隨後伊利阿斯·马格努斯·弗里斯進一步採集了大量真菌標本，並以孢子顏色與其他微觀結構對真菌進行分類，許多標準至今仍被分類學家採用。其他重要的真菌學者還包括邁爾士·約瑟·貝克萊（英语：Miles Joseph Berkeley）、奧古斯特·卡爾·約瑟夫·科爾達（英语：August Carl Joseph Corda）、漢瑞其‧安東‧狄伯瑞（英语：Heinrich Anton de Bary）、路易·勒內·圖拉斯內（英语：Edmond Tulasne）與查爾斯·圖拉斯內（英语：Charles Tulasne）兄弟、亞瑟·亨利·雷金納德·布勒（英语：Arthur Henry Reginald Buller）、柯提斯·蓋茨·洛依德（英语：Curtis Gates Lloyd）與皮尔·安德烈·萨卡多（英语：Pier Andrea Saccardo）等。二十世紀隨著分子生物學、生物化學、遺傳學與生物技術的突破，真菌學的研究方法逐漸現代化，DNA定序與支序分類學為真菌多樣性與演化的研究打開了另一扇門，也挑戰了許多傳統以形態為基礎的分類系統觀點[42]。
許多真菌以菌絲的形式生長，菌絲是直徑2-10微米的圓柱體絲狀結構，可長達數公分。菌絲一般自其頂端往前生長，新的菌絲形成通常是舊有菌絲的中間產生了一個新的生長點，而長出新的分支，也有些情況是生長中的菌絲頂端分岔成兩條菌絲[43]。菌絲成長後相互交錯，成為真菌的營養構造菌絲體[26]。菌絲可以是多核（英语：coenocytic）（無隔板（英语：septa））或是有隔板的，有隔板的菌絲不同細胞核間有細胞壁將其分隔[44]，使一個隔間具有一或數個細胞核，多核菌絲則沒有隔板，基本上就是一個含有多個細胞核的巨大細胞[45]。隔板上通常有小孔可以使細胞質與胞器流通，有時細胞核也可以通過小孔，例如擔子菌門真菌形成的桶孔隔膜 [46]。
許多真菌的菌絲形成特化的構造，以更容易從宿主身上吸收養分，例如許多植物病原真菌具有吸器，許多球囊菌門的真菌則形成叢枝（Arbuscular）穿透共生的植物細胞以吸取養份[47]。
雖然真菌屬於後鞭毛生物，其共祖有一根後生的鞭毛，但除了壺菌門以及原本屬於壺菌門的新美鞭菌門和芽枝黴門外，其他真菌都已經失去了鞭毛[48]。真菌的另一項特徵是多數種類具有以幾丁質與葡聚糖構成的細胞壁[49]。
真菌的菌絲常是肉眼可見的，例如在發黴的牆壁或腐敗的食物上，這種菌絲體俗稱黴菌，而長在實驗室培養基上的菌絲則一般稱為菌落，菌落的形狀與顏色常是鑑定真菌的重要指標[50]。有些真菌相當長壽，且可以長到非常大的體積，美國馬盧爾國家森林的一個蜜環菌菌落已生長到超過900公頃，其生長時間推測已超過9000年[51]。
子囊果與擔子果分別是子囊菌門與擔子菌門真菌的子實體，內含可以產生有性孢子的子實層[52]。
真菌在固體介質中以菌絲形式生長，在水中則常以單細胞酵母菌形式生長，皆是為了提升表面積以增加吸收養分的效率[53]。菌絲特別適合在固體介質上生長，且可以形成較大的穿透力而適於侵入新的固體介質[54]，例如稻熱病菌等植物病原菌特化出壓器（英语：Appressorium）的構造以穿透植物組織[55]，壓器可藉由增加細胞中甘油等溶質的濃度以加大膨壓[56]，在植物表皮上產生高達1200psi的壓力[55]。淡紫擬青黴菌（英语：Paecilomyces lilacinus）也用一種類似的結構來穿透線蟲的卵[57]。
絕大多數菌絲都只能自頂端往前生長[58]，Neotyphodium等部分內生真菌（英语：endophyte）則是少見的例外，它們的菌絲附著於宿主細胞上，並可能因宿主細胞延長造成的機械拉力，而促使其菌絲從中間分裂生長（intercalary extension），以長至跟宿主的組織一樣長度[59]。另外擔子菌子實體形成時，菌柄等大型器官的長成是菌絲體積膨大的結果[60]。真菌形成多細胞組織有數種功能，例如子實體是為了產生與散播有性孢子，生物膜則有助於佔據基質與進行細胞溝通[61]，多細胞個體的出現在真菌、動物與植物中都是各自獨立演化出來的[62]。
真菌傳統上被認為是異營生物，只能依賴其他生物固碳形成的有機碳為碳原，演化造成真菌的代謝能力相當多樣化，可以分解各式各樣的有機物[63][64]，有些種類甚至可能使用黑色素從伽馬射線等輻射中獲取能量，目前只知道少數真菌具有以輻射為能源進行生長的能力，背後的生理機制也不甚清楚[29]，不過整個過程可能與植物利用可見光行光合作用固碳類似，但採用輻射能作為能量來源[65]。
真菌的繁殖機制相當複雜，反映了此類生物生活史與遺傳組成豐富的多樣性[66] 。據統計有超過三分之一的真菌物種採用一種以上的方式繁殖，例如無性時期產生無性孢子，有性時期又產生不同種類的有性孢子。不同的環境刺激可以啟動特定基因表現，讓真菌長出不同的特化結構以產生無性或有性孢子[67] 。
真菌的無性生殖有透過產生無性孢子與菌絲斷裂（英语：mycelial fragmentation）等機制，前者包括以孢子囊、分生孢子囊柄（英语：conidia）等特化的結構產生孢子，後者則是菌絲斷裂成為許多片段，每一片段都長成一條新的菌絲。無性生殖可以產生基因上與母體相同、佔據同樣生態棲位的子代，繁殖效率也較有性生殖迅速，可以在短時間快速拓殖[68]。不完全菌是一個舊時的分類名詞，指未觀察到有性世代的真菌，現在分類學上已不使用此名詞，但仍可以用來泛指缺乏有性世代的真菌[69]。
除了球囊菌門與微孢子蟲外，其他門的真菌都可透過減數分裂產生配子、進行有性生殖（且基因組分析顯示球囊菌門與微孢子蟲的真菌應該也能進行有性生殖，只是尚未觀察到）[70]。真菌有性生殖的過程與動物、植物相當不同，而不同真菌間特化來進行有性生殖的結構也有差異，是鑑定真菌物種的重要依據[71][72]，而拿不同真菌進行交配實驗，觀察兩者能不能形成子實體，可以透過生物物種概念（biological species concepts）以兩者能不能成功交配、交配產生的子代有沒有生殖能力來判斷它們是不是同一物種[72] 。主要的生物類群早期都是以有性生殖特化的結構與孢子差異來描述、區分的，例如產生子囊的子囊菌門與產生擔子的擔子菌門。有一些物種還有交配型之分，必須不同交配型的兩個體才可以交配（heterothallic），其他物種則可以和所有個體交配，甚至自交產生孢子（homothallic）[73]。
許多真菌的生活史均存在單倍體與二倍體的時期，真菌進行有性生殖時，菌絲的融合形成交錯的網絡，這個現象稱為融合（anastomosis），是有性生殖不可或缺的。許多子囊菌與擔子菌接著會進入雙核體（英语：Dikaryon）的時期，即菌絲中一個細胞裡有兩個細胞核，分別來自兩個親代個體，這兩個細胞核不會馬上進行核融合（karyogamy），而會在細胞中共存一段時間[74]。子囊菌門子实层中雙核的菌絲會形成一個鉤狀結構（crozier），以確保細胞核分裂時，兩個子細胞核可以分別妥善分配到上方與下方的細胞中，維持菌絲異質雙核（有來自雙親的兩個細胞核）的狀態。細胞中的兩個核融合之後，會立刻進行減數分裂產生子囊孢子，子囊孢子釋放、散播到其他地方後可以萌發長成新的單倍體菌絲[75]。擔子菌門真菌的有性生殖過程與子囊菌門的類似，也是始於兩株真菌單倍體的菌絲融合而產生雙核體的菌絲，不過雙核體在擔子菌門更為普遍，除了子實體外，有時連營養菌絲也是雙核的狀態。擔子菌門的子實層會形成一種稱為扣子體的微觀結構，與子囊菌門的鉤狀結構類似，可以控制細胞核分裂後兩個子細胞核的分佈，維持菌絲異質雙核的狀態[76]。擔子菌的子實體會特化出擔子，擔子中的兩個細胞核融合之後進行減數分裂，會產生擔孢子[77]。最為人所知的擔子菌便是菇類，不過擔子菌也能以其他形態存在。
接合菌門的真菌[註 1]在兩個體的單倍體菌絲融合後，會形成一個特化的孢子囊，孢子囊會進一步特化行成厚壁的接合孢子，對環境的抗性很大，當環境有利真菌生長時接合孢子便會萌發，進行減數分裂以產生單倍體的子細胞，並生長成菌絲[78]。
真菌有許多主動將無性與有性孢子釋放的機制，以確保孢子可以離開子實體或菌絲而長距離傳播。許多菌絲生理、機械的機制，以及孢子表面的結構都有助於孢子的散播[79]。某些子囊菌會增加子囊中部分溶質、離子的濃度以提升膨壓，造成水分流入而將子囊漲破，使子囊孢子得以釋出[80]。擔子菌門的擔孢子釋放則與孢子表面水珠造成的表面張力有關，造成孢子彈射出的初始加速度可以高達10,000g[81] 。孢子最終彈射的距離約為0.01-0.02公分，已足以離開蕈褶，進入空氣中[82]。有些真菌孢子的釋放機制較為特殊，馬勃與鳥巢菌（英语：Nidulariaceae）的孢子需要雨水等外力將子實體爆破後才能釋出[83]，鬼筆科的真菌甚至具有鮮豔的顏色與特殊的氣味，以吸引昆蟲協助散播孢子[84]。
青黴菌與麴菌有準性生殖的現象，兩個個體的菌絲可能發生融合，造成菌絲中存在來自不同個體的細胞核，這些細胞核可能進一步發生核融合，同源染色體間產生基因重組後再分裂形成單倍體的細胞[85]，其過程與有性生殖類似，但沒有減數分裂的發生，其發生頻率與重要性也仍不清楚。除了在同種真菌發生外[86]，準性生殖還可能在不同種真菌間發生，並可能是真菌演化的機制之一[87]。
許多真菌的結構都是微觀的，而主要巨觀的結構如子實體又非常柔軟且容易分解，因此與動植物相比，真菌的化石記錄相當稀少，且真菌化石很難與其他微生物的化石分別，除非有現生真菌與化石物種外型相似才較容易分辨[88]。真菌的化石常與動植物的一起出現，通常經過薄切面後，使用光学显微镜或透射电子显微镜檢視觀察[89]，研究壓紋化石（英语：Compression fossil）時則會使用酸性溶液將化石周圍的基質溶解，再使用光學顯微鏡或扫描电子显微镜觀察表面的詳細構造[90]。
最早具有典型真菌特徵的化石可追溯至24億年前的古元古代，是棲息於海底的生物，具有可能可以互相接合的菌絲狀構造[91] 。另有研究比較相關生物類群的演化速率，以分子時鐘（英语：Molecular clock）推測真菌應該在7-10億年前出現[92]。古生代時許多真菌都是水生的，且像現生的壶菌一樣具有鞭毛[93]，但也有部分真菌在寒武纪時就開始往陸地生長，較陸生植物的出現早上許多[94]。隨後真菌演化出許多陸地生活所需的特徵，包括寄生、腐生、菌根與地衣等與其他生物的交互作用[95]。2009年的一篇研究顯示子囊菌門的共祖便是腐生的，隨後多次在不同類群中，獨立演化出地衣的生長型態[96]。有奥陶纪的真菌化石出現菌絲、孢子等特徵，和現生的球囊菌門真菌相當類似，當時陸生植物仍只有許多類似現生苔蘚的種類，尚不具有維管束[97] 。原杉藻（英语：Prototaxites）是一種重要的真菌化石，出現於志留紀晚期，並可能是當時陸地上高度最高的生物。泥盆紀早期真菌化石的種類開始變多，且特徵較更早化石典型許多，對其是否屬於真菌爭議漸漸減少，許多壺菌門與接合菌門的化石在萊尼燧石層（英语：Rhynie chert）中被發現[94][98][99]。擔子菌門與子囊菌門也差不多在此時出現[100]，到石炭紀早期的賓夕法尼亞世，多數現生真菌的綱都已經出現了[101]。
形態類似地衣的化石最早在5-6億年前的陡山沱（英语：Doushantuo Formation）地層中就出現了[102]，地衣是早期陸域生態系的重要成員，最早確定為地衣的化石出現於4億年前[103]，約與最早的子實體化石同期[104]。具有與現生擔子菌扣子體相似結構的化石也出現於石炭紀賓夕法尼亞世的地層，與一株蕨類的化石一起出現[105] 。同擔子菌亞綱[註 2]的真菌化石則相對較少，兩枚保存於琥珀中的標本顯示白堊紀晚期（9000萬年前）已有外型類似菇類的真菌出現[106][107]。
二叠纪－三叠纪灭绝事件之後不久，真菌化石大量出現（P-T fungal spike），孢子也大量出現在岩層中，顯示真菌當時是相當佔優勢的生物，這個時期的化石幾乎全部都是真菌化石[108]，但也有研究反對這項理論，認為此一爆發並沒有發生在世界所有地區[109][110]，某些地區發現的真菌化石爆發和滅絕事件時間不完全吻合[111]，且不易區分這些孢子是來自真菌或藻類[112]。
6500萬年前，許多動植物在白垩纪－第三纪灭绝事件中滅絕，緊接著真菌再度大量出現，可能是世界各地森林大面積毀滅後，為真菌提供腐生生長的環境造成。而真菌的拓殖甚至可能助長了哺乳類在新生代的繁盛，因為哺乳類相對於其他脊椎動物，對真菌感染的抗性特別大[113]。
真菌學在傳統上常被劃歸在植物學的範疇中，但真菌其實與動物的親緣更為接近。分類學家根據分子系统发生学的分析，將廣義的真菌與動物（菌物總界與動物總界（英语：holozoa））共同組為稱為後鞭毛生物的單系群[114]，而真菌界本身也是一個單系群[36]。真菌的分類經常有所變動，特別是DNA定序技術普及後，越來越多研究比較不同真菌間的DNA序列，不斷提出新的分類觀點。許多傳統上以形態或交配實驗所做出的分類系統受到相當大的挑戰。
目前真菌較高層級的分類系統仍有很大爭議，新理論不斷被提出，各個分類階層的名稱均常有變動。且同一種真菌還可能在生活史的不同階段，例如無性與有性世代擁有數種不同的學名，使真菌分類更加複雜。目前有Index Fungorum與ITIS等資料庫記錄了所有現生真菌的名稱（包含舊分類系統下的同物異名在內），許多分類學家也正努力建立更一致的命名系統[36][115] 。
2007年，在數十位真菌學家與分類學家通力研究之下，誕生了一套新的真菌分類系統[36]，其中子囊菌門與擔子菌門共同組成雙核亞界，是真菌中多樣性最高的類群，包含絕大多數蕈類、植物病原菌以及用於食品工業的真菌，而傳統分類系統中的壺菌門與接合菌門都被認為是並系群而有所調整，芽枝黴門與新美鞭菌門從壺菌門中分出，成為兩個獨立的門，接合菌門則被分拆成球囊菌門與毛黴亞門、蟲黴亞門（英语：entomophthoromycotina）、梳黴亞門（英语：Kickxellomycotina）和捕蟲黴亞門（英语：Zoopagomycotina）等四個亞門[36]。2018年，Tedersoo等人又發表了新的真菌分類系統，將真菌細分至十八個門[2]。下面的演化樹是根據Silar等人（2016年）[116][117]與Tedersoo等人（2018年）[2]做出的新分類系統繪製，包含真菌的主要分類單元。注意演化支的長度與演化距離無關：[註 3]
Mitosporidium
Paramicrosporidium
噬核菌屬（瑞典语：Nucleophaga）
梅契尼可夫氏蟲（阿拉伯语：بويغيات_متشنكوفيلية）
Aphelidiomyceta Aphelidiomycota（英语：Aphelida） [註 4] 壺菌亞界 新美鞭菌門 壶菌门 單毛壺菌亞門（英语：Monoblepharomycotina）透明针形藻綱（英语：Hyaloraphidiomycetes）
單毛壺菌綱（英语：Monoblepharidomycetes）
壺菌亞門 無鞭毛菌類 芽枝黴門 捕蟲黴亞界 擔子黴門（英语：Basidiobolomycota）油壺菌綱（英语：Olpidiomycetes）
蟲黴門（英语：entomophthoromycota）新接黴綱（英语：Neozygitomycetes）
梳黴門（英语：Kickxellomycotina） 捕蟲黴亞門（英语：Zoopagomycotina）捕蟲黴綱（英语：Zoopagomycetes）
梳黴亞門（英语：Kickxellomycotina）梳黴綱（英语：Kickxellomycetes）
被孢黴門（英语：Mortierellomycota） 毛黴亞界 毛黴門（英语：Mucoromycota）毛黴綱（英语：Mucoromycetes）
Symbiomycota 球囊菌門 雙核亞界 根肿黑粉菌門担子菌门（下續）
子囊菌门（下續）
担子菌门 柄锈菌亚门经典菌綱（英语：Classiculaceae）
Orthomycotina 黑粉菌亚门 傘菌亞門?双担菌綱（英语：Geminibasidiomycetes）
?节担菌纲
子囊菌门 外囊菌亞門外囊菌綱（英语：Taphrinomycetes）
裂殖酵母綱 酵母菌類 酵母亞門 盘菌亚门?乳头果衣目（英语：Thelocarpales）
?卫扎德衣目（英语：Vezdaeales）
?皿碟盘菌目（英语：Triblidiales）
圓盤菌綱（英语：Orbiliomycetes）
錘舌菌類（英语：Leotiomyceta） 糞殼菌類（英语：Sordariomyceta）木菌綱（英语：Xylonomycetes）
座囊菌類（英语：Dothideomyceta）粉头衣纲（英语：Coniocybomycetes）
李基那地衣纲（英语：Lichinomycetes）
隨著分子系统发生学的問世，以DNA序列為基礎的分類方式漸漸取代傳統分類系統，微孢子蟲等許多在五界說被歸屬於原生生物的微生物被發現與真菌的親緣關係較近，而被歸入真菌界中。隱真菌門的物種是土壤與水中的微生物，它們缺乏細胞壁，可以像動物般以吞噬作用取得養分，DNA序列分析顯示它們與微孢子蟲關係非常密切，後者可能是隱真菌門中一個特別深的演化支，兩者共同構成其他真菌的姊妹群，也被劃入真菌界中[2]。另外核形蟲與泉生蟲（英语：Fonticula）也與真菌的親緣關係接近，兩者構成包含隱真菌門在內所有真菌的姊妹群，也有研究者將它們劃入真菌界[118] ，但因兩者缺乏許多真菌共有的特徵，生活型態也與真菌差異較大[註 5]，Terdersoo等人2018年發表的分類系統選擇將它們獨立成一個界：核形蟲界（Nucleariae）。核形蟲界雖不屬於真菌界，但因與真菌親緣關係密切，是廣義的真菌：真菌總界的成員[114]。
2007年的分類系統將真菌分為微孢子蟲門、壺菌門、芽枝黴門、新美鞭菌門、子囊菌門、擔子菌門以及原屬接合菌門的球囊菌門與毛黴亞門、蟲黴亞門（英语：Entomophthorales）、梳黴亞門（英语：Kickxellomycotina）和捕蟲黴亞門（英语：Zoopagomycotina）等四個亞門[36][註 6]。2018年Tedersoo等人發表的分類系統則總共將真菌分為九大類群，共計十八個門。包括隱真菌門、Aphelidiomycota（英语：Aphelidiomycota）、芽枝黴門、壺菌門、單毛壺菌門（英语：Monoblepharomycota）、新美鞭菌門、油壺菌門（英语：Olpidiomycota）、蛙糞黴門（英语：Basidiobolomycota）、捕蟲黴門（英语：Zoopagomycota）、梳黴門（英语：Kickxellomycota）、蟲黴門（英语：Entomophthoromycota）、Calcarisporiellomycota（英语：Calcarisporiellomycota）、毛黴門（英语：Mucoromycota）、被孢黴門（英语：Mortierellomycota）、球囊菌門、根腫黑粉菌門（英语：Entorrhizomycota）、子囊菌門與擔子菌門[2]。此次分類所作出較大的改動包括認定微孢子蟲屬於隱真菌門、將壺菌門進一步分拆、將蛙糞黴從蟲黴菌中獨立成一門、將毛黴門進一步分拆等[2]。
微孢子蟲是一種單細胞生物，在動物細胞內行絕對寄生[93][119]，因為基因組與胞器都高度退化，一度被認為是原始的真核生物。不過DNA序列分析顯示微孢子蟲屬於真菌，而且是所有其他真菌的姊妹群[120]，是真菌演化上最早分支的演化支。近期還有研究認為微孢子蟲與隱真菌門關係密切[2]。
壺菌與現在已獨立出去的新美鞭菌門、單毛壺菌門（英语：Monoblepharomycota）、芽枝黴門[121]，以及新加入真菌界的隱真菌門與Aphelidiomycota等類群具有動孢子（英语：zoospore），動孢子具有鞭毛而可以在水中移動，因此壺菌早期曾被歸為原生動物[122]，後來rDNA序列分析顯示壺菌屬於真菌，而且也是真菌演化上較早分支的類群[2]。
芽枝黴門以前認為是壺菌的一支，不過新研究顯示芽枝黴門不屬於壺菌，且可能是雙核亞界與原屬接合菌門的所有真菌的姊妹群，在演化上比壺菌晚分支出去。芽枝黴門多為腐生，以分解有機質為生，其成員可寄生於許多真核生物。與壺菌不同的是芽枝黴門的生活史存在世代交替[93]。
新美鞭菌門也曾被認為是壺菌的一支，其成員是厭氧生物，棲息於大型草食動物的消化系統中[123] ，它們缺乏粒線體，但有粒線體衍生而成的氢酶体（英语：hydrogenosome）。新美鞭菌門的動孢子也具有鞭毛，還有些種類具有多根鞭毛[36]。
過去屬於接合菌門的生物現在被分拆成數個不同的門，這些真菌包括會造成麵包發黴的黑根黴、可用來製作豆腐乳的毛黴與根毛黴（英语：Rhizomucor）[124]。球囊菌門的真菌會侵入植物的根部，與植物形成叢枝菌根（英语：arbuscular mycorrhizae），可幫助植物吸收土壤中的水分與無機鹽，叢枝菌根在演化上出現的時間相當早，最早可追溯至四億年前[125]，這種互利共生可能對陸生植物早期在陸地的適應非常重要。球囊菌門過去屬於接合菌門，2001年首次被提升到門的地位[126]。
子囊菌門是真菌中種類最多的類群，它們可經由減數分裂，在子囊中產生子囊孢子。子囊菌門的真菌包含羊肚菌、松露、多數酵母菌（念珠菌、釀酒酵母、克鲁维酵母（英语：Kluyveromyces）與毕赤酵母（英语：毕赤酵母））以及某些蕈類，生活型態包括腐生、寄生或與藻類或藍綠菌形成互利共生的地衣。子囊菌門的重要成員還有麴黴屬、青黴菌、麥角菌與鐮孢菌屬等。有一些子囊菌只有觀察到無性生殖，沒有觀察到有性世代的紀錄，但分子序列分析足以顯示其分類屬於子囊菌門[127]。也因為其減數分裂的產物子囊孢子會留在子囊中，而不會馬上散播出去，子囊菌門的真菌（粉色麵包黴菌）曾是遺傳學研究的重要工具[128]。
擔子菌門真菌的菌絲特化出稱為擔子的桿狀構造，以進行減數分裂產生擔孢子。多數蕈類都屬於擔子菌門，另外擔子菌門還包括銹菌與黑粉菌等重要的植物病原菌[129]、存在於人類皮膚上的馬拉色菌屬[130]以及可造成機會性感染的新型隱球菌[131]。
因為形態與生活使得相似，黏菌、卵菌與絲壺菌（英语：Hyphochytriomycetes）都曾被認為是真菌界的生物，卵菌、絲壺菌與部分屬於「Phytomyxea」的黏菌，曾與壺菌共同組成真菌界下的鞭毛菌亞門（英语：Mastigomycotina），更早以前還有藻菌（英语：Phycomycetes）、裸菌（英语：Gymnomycota）等分類單元。這些生物現在都已經證實不屬於真菌，真菌的細胞壁是由幾丁質組成，不含有纖維素，卵菌的細胞壁則是纖維素組成的，絲壺菌的細胞壁兼有幾丁質與細胞壁[132]，多數黏菌生活史中的多數階段則是沒有細胞壁的，而是以吞噬作用取得養分，不像真菌、卵菌與絲壺菌是以滲透營養（英语：osmotrophy）的方式，以擴散作用從胞外吸收養分，唯一的例外是網狀黏菌（英语：Labyrinthulomycetes），這種黏菌具有細胞壁，且也是使用滲透營養的方式獲得養份[133]。現在的分類系統中，卵菌、絲壺菌與網狀黏菌同屬SAR超类群，黏菌則包含屬於變形蟲界、有孔蟲界、古蟲界的物種，與真菌的親緣關係都相當遠，它們相似的外型與生活史只是趨同演化的結果。另外有一種黏菌稱為泉生蟲（英语：Fonticula），與真菌、動物同屬後鞭毛生物，且與核形蟲共同組成現生真菌的姊妹群，與現生真菌關係非常密切。不過關於這些生物的研究有時仍被視為真菌學的範疇，出現在真菌學的課本與論文中[134]。
外毛菌目（英语：Eccrinales）[135]、變形毛菌目（英语：Amoebidiales）、魚孢菌（英语：Ichthyophonus）與珊瑚壺菌（英语：Corallochytrium）原本歸屬接合菌門[136]，後來發現它們屬於動物總界（英语：Holozoa），與現生動物的關係更為密切，與真菌相似的外型也是趨同演化的結果。芽囊原蟲（英语：Blastocystis）與曾被認為是一種酵母菌[137] ，Ellobiopsis曾被認為是一種壺菌，兩者現在都歸屬於SAR超类群[138]。
歷史上放線菌也曾因可以形成菌絲狀的構造而被歸為真菌，但很早就被發現屬於細菌，不是真核生物[139]。
真菌存在於地球上幾乎所有環境中，真菌與細菌同為許多生態系中的分解者，在生物地球化學循環[140]與食物鏈中扮演重要角色。真菌將有機物分解成二氧化碳釋放，使碳元素重新回到食物鏈中，且作為腐生生物，真菌可將氮元素從有機物中分解釋放，對氮循環不可或缺[141][142]。
真菌與許多生物都有交互作用[143][144][145]，其關係包括互利共生、片利共生與寄生[146][147][148]。
真菌與植物形成菌根的共生關係，對植物的生長與許多生態系的維持都相當重要，超過九成的植物與真菌形成菌根，其中許多依賴菌根生存[149]。菌根的演化歷史十分古老，早在4億年前就已出現，可以促進植物對硝酸鹽與磷酸鹽等關鍵無機鹽的吸收，在無機鹽濃度較低的土壤中尤為重要[141][150]，而植物則將部分由光合作用合成的有機物提供給共生的真菌。菌根還有可能媒介植物與植物之間的物質交換，這種物質交換網稱為菌根網（英语：mycorrhizal network）[151]，其中菌異營是一個相當特殊的例子，為某些植物寄生真菌，藉由菌根從真菌體內獲取自己所需的有機物，而本身失去了行光合作用的能力，菌異營中有機物的流向與正常菌根是相反的[152]。有些真菌生長於植物的根、芽、葉等組織中，這些真菌稱為內生真菌（英语：endophyte）[153]，內生真菌與菌根一樣常是植物與真菌間的互利共生，真菌生長於植物體內獲得養份與庇護，並可提高植物對草食動物的抗性以讓植物受益[154]。
地衣是真菌與行光合作用的藻類的共生產物，在地衣中，行光合作用的部分稱為共生光合生物（photobiont），而真菌則許多來自子囊菌門、少數來自擔子菌門[155]。地衣存在於五大洲的所有生態系，對成土作用與演替的起始非常重要[156]，且能生長在極端環境中，如極地、山地與半乾旱地區[157]。地衣可以生長在其他生物難以生存的基質，如樹皮、石頭、裸土、落葉、貝殼、藤壺等[158]。與菌根類似，藻類等共生光合生物提供真菌有機物，真菌則提供它們水分與無機鹽。地衣中真菌與共生光合生物的共生關係非常緊密，幾乎可視為一個個體，於原本的兩種生物均有相當差別。約有兩成已發表的真菌（約兩萬種）會形成地衣[159] 。地衣的共同特色包括生長速度緩慢、體積小、壽命長、無機鹽多半來自空氣中、且耐乾旱的程度較生長在同環境的其他光合作用生物高[160]。
許多昆蟲與真菌存在某些交互作用。有些種類的螞蟻會培養真菌作為它們的食物來源，鞘翅目的粉蠹蟲（英语：ambrosia beetles）也會在樹皮上培養真菌食用[161]。某些種類葉蜂的雌蜂會將帶有一種真菌（Amylostereum areolatum）孢子的蟲卵產到樹中，孢子萌發成菌絲後可分解樹中的營養，對葉蜂幼蟲的生長有益[162]。至少有一種無針蜂（英语：stingless bee）與紅麴黴屬（英语：Monascus）真菌關係密切，其幼蟲以紅麴菌屬真菌為食，成蟲築新巢時也會將菌種帶入新巢中[163]。有些非洲熱帶莽原的白蟻也會培養真菌來食用[143]。念珠菌與Lachancea屬的酵母菌存在於脈翅目、鞘翅目與蟑螂的消化道中，目前尚不確定它們是否對昆蟲宿主有益[164]。在腐木上生長的真菌對木食性（英语：Xylophagy）昆蟲相當重要[165]，長期下來真菌可以改變腐木上元素的組成，釋放磷、氮、鐵、鋅、銅、鉀等甲蟲生長的必須元素到腐木中[166]，對木食性昆蟲的生長發育相當重要[165]。另外許多雙翅目眼蕈蚊總科的昆蟲（包括蕈蚋科（英语：Mycetophilidae）、角菌蚊科（英语：Keroplatidae）的物種）幼蟲以真菌的子實體或菌根為食[167]。
許多真菌寄生於植物、動物（包括人類）、甚至其他種真菌中。有些真菌是感染農作物的植物病原菌，例如感染稻米的稻熱病菌[168]、造成荷蘭榆樹病的榆枯萎病菌（英语：Ophiostoma ulmi）[169]、造成栗疫病（英语：Chestnut blight）的栗疫病菌[170]、感染各種穀類的鐮孢菌、黑粉菌、鏈格菌（英语：Alternaria）與旋孢腔菌（英语：Cochliobolus）等[147]，其中稻熱病菌還可以從活體營養（biotrophic，寄生在活體植物上）轉為死体营养（necrotrophic，吸收其殺死的植物體為生）[171]，這些植物病原真菌造成林業與農業的重大損失。淡紫紫黴菌（英语：Paecilomyces lilacinus）等食肉真菌的菌絲可以特化產生收縮環（constrictive ring）與黏網（adhesive net）以捕食線蟲[172]。隱真菌門與微孢子蟲等真菌基群的物種大多寄生於其他生物的細胞中，隱真菌門的物種可寄生卵菌、藻類、變形蟲或其他真菌[173]，其模式屬羅茲菌屬（英语：Rozella）便是寄生於芽枝黴門的異水黴（英语：Allomyces）細胞內。微孢子蟲則是行絕對寄生的微生物，其本身細胞結構與基因體都經過相當程度的退化，連粒線體亦失去功能，完全仰賴昆蟲、甲殼類、脊椎動物等其他動物宿主為生，從宿主細胞中獲取ATP。微孢子蟲也有可能感染人類，造成微孢子蟲病（英语：Microsporidiosis）[174]。
有些真菌可以感染人類，造成嚴重的疾病，有些感染若沒有受到妥善治療甚至可能致命。真菌感染造成的疾病包括麴菌病（英语：aspergillosis）、念珠菌症、球黴菌症（英语：Coccidioidomycosis）、隱球菌病、組織胞漿菌病（英语：histoplasmosis）、足菌腫（英语：Eumycetoma）與副球黴菌病（英语：Paracoccidioidomycosis）等[148][175][176]，免疫缺陷的病人特別容易受到麴黴、念珠菌、隱球菌、組織胞漿菌[177]與肺孢子菌[178]等真菌的感染。另外還有些真菌會造成眼睛、皮膚、指甲與頭髮的淺層感染，造成皮癬菌症（英语：Dermatophytosis）與足癬等疾病[179]。真菌的孢子也經常引發人的過敏[180]。
真菌寄生蟲（mycoparasitic organisms）泛指可以寄生於真菌的生物，腐黴屬（英语：Pythium）生物（屬於卵菌，並非真菌）便可寄生在真菌體內，而有作為針對真菌的生物防治劑的潛力[181]。真菌本身也可以寄生其他種真菌，例如金孢菌寄生是一種子囊菌門的真菌，但寄生在牛肝菌上[182]。 真菌可以被真菌病毒感染。真菌病毒大多屬於雙股RNA病毒（英语：Double-stranded RNA viruses），但也有約三成是正义单链RNA病毒[183][184]。最著名的真菌病毒是可以感染栗疫病菌（英语：Cryphonectria parasitica）的CHV1病毒，最早在毒性較弱的栗疫病菌中被發現[185]，已成功用作生物防治劑，在歐洲成功抑制栗疫病菌的生長，但在美國[186]、中國[187]、日本[187]等地使用時可能因為當地栗疫病菌的多樣性太大，有些菌株不能被病毒感染而效果不彰。2016年已有用基因工程改造的CHV1病毒被製造出來，能感染多數栗疫病菌的菌株，可望在栗疫病病情的控制得到更大成效[188]。
許多真菌可以產生對動物或植物有毒的物質，稱為真菌毒素（英语：mycotoxin），其中對人類影響較大的包括黴菌在腐敗的食物中產生的毒素，以及有毒蕈類的毒素，例如某些鵝膏菌屬產生的毒傘肽。麥角胺是另一種在人類歷史上相當重要的真菌毒素，食用被麥角菌（英语：Claviceps purpurea）污染的穀物會導致麥角中毒[189]。黃麴毒素由某些能夠感染穀物、堅果的麴黴屬真菌合成，有很大的肝毒性（英语：Hepatotoxicity）與致癌性。其他包括赭麴黴毒素、展青黴素、伏馬毒素（英语：fumonisin）都可能污染人或牲畜的食物而造成中毒[190]。
真菌毒素是真菌的次級代謝物，許多真菌專門用於合成毒素的生化代謝路徑已被發現[16]，這些毒素可以抑制其他真菌生長或避免被食用而增加真菌自身的適應度[191][192]。許多真菌的次級代謝物被用來當作藥物，詳見#人類利用一節的說明。
有些真菌能感染動植物而造成疾病，不過許多動植物已演化出抵抗真菌感染的機制，對此真菌也出現加以反制的方法，例如增加基因重組與DNA修復以修補被宿主免疫機制破壞的DNA。
玉米黑粉菌是一種植物病原菌，在玉米造成黑粉菌病，不過植物已演化出對抗真菌感染的機制。當感染發生時，植物會迅速產生呼吸爆（英语：Respiratory burst），即在真菌感染的部位產生大量自由基，而黑粉菌可以啟動由YAP1（英语：YAP1）基因介導的抗氧化的機制加以抵抗，此抵抗機制可保護黑粉菌不受植物的防禦系統破壞，對黑粉菌的有效感染相當重要[193]。另外玉米黑粉菌擁有相當完善的DNA修復系統，其DNA在減數分裂期間發生多次重組[194]，可能可以修補其被宿主自由基破壞的DNA，幫助黑粉菌感染時對抗宿主產生的氧化壓力[195]。
新型隱球菌是一種可以生存在動物或植物體內的擔子菌門酵母菌，可以機會性感染免疫缺陷的病人，它被免疫系統中的肺泡巨噬細胞吞噬後可以在肺中造成感染[196]，有些新型隱球菌可以在巨噬細胞內存活，導致感染的潛伏期，對抗真菌劑的抗性，甚至因此有能力侵犯其他器官。新型隱球菌在巨噬細胞內會啟動抗氧化壓力的基因表現，以避免被巨噬細胞胞內的自由基破壞[196]，另一種抗性機制與減數分裂有關，多數新型隱球菌都是a交配型，a交配型的菌體的細胞核一般是單套，但也可能發生「單核體結實」（monokaryotic fruiting），細胞核分裂後再核融合後形成厚垣孢子，雙套的厚垣孢子可以行減數分裂產生擔孢子[197] ，此一過程受到DMC1（英语：DMC1 (gene)）基因（與其他真核生物的RAD51以及細菌的RecA（英语：RecA）同源）調控，減數分裂中發生的基因重組可能有助其修補被自由基破壞的DNA，而增加與其抗性[195][197]。
人類真菌學（英语：Ethnomycology）是研究人類利用真菌的歷史，以及真菌對人類社會影響的學門。長久以來，人類利用真菌來製造、保存食物，或用作其他用途。在許多國家蕈類養殖（英语：Fungiculture）與蕈類採集（英语：Mushroom hunting）都是重要產業。因為許多真菌可以生產有生物活性的天然產物與抗生素，許多真菌已被開發、或正被開發以大量生產抗生素、維他命、抗癌藥物或降低膽固醇的藥物。近期隨著在真菌進行基因工程的技術發展，使真菌的代謝工程應用成為可能[198]。例如基因修飾後的酵母菌可以用來大量生產許多藥物[199]，且因為酵母菌在培養箱中生長迅速，使生產藥物的效率比從原本的來源提煉還要高[200]。
許多真菌產生的代謝物可以作為藥物。最著名的例子便是包括青黴素在內的抗生素。在自然界中，真菌或細菌產生的抗生素通常有兩種功用，一是高濃度時作為抑制其他微生物生長的抑制劑，以避免其他微生物與自己競爭資源，二是低濃度時作為物種內或物種間群體感應的訊息傳遞分子[201] 。自然界中產生的青黴素苄青黴素（由產黃青黴菌產生）可以有效殺死的細菌相對有限，但其他各式種類的青黴素可用化學方法合成，以達到更廣泛的殺菌能力，現代使用的青黴素便是半合成的產物，先由真菌合成，再針對需要的特殊性質對其進行化學修飾而得到最終產物[202]。除了青黴素外，由真菌生產的抗生素還包括環孢素（在器官移植時用作免疫抑制劑）、夫西地酸（英语：Fusidic acid）（可用來處理耐甲氧西林金黄色葡萄球菌的感染[203] ）與灰黃黴素（可治療真菌感染[204]）。 另外，可以抑制羥甲基戊二酸單醯輔酶A還原酶，繼而抑制膽固醇合成的他汀類藥物，許多也是由真菌合成的，例如由橘青黴（英语：Penicillium citrinum）合成的美伐他汀（英语：Mevastatin），以及由土麴黴與平菇合成的洛伐他汀（英语：Lovastatin）[205]。真菌也能生產抑制病毒[206][207]、癌細胞[208][209]生長的藥物，例如產於雲芝的抗癌藥物雲芝多醣K（英语：Polysaccharide-K）已在歐洲與日本等地作為抗癌藥物的佐劑（英语：Adjuvant）使用[210]，產於香菇的香菇多糖也在日本等國被用在癌症治療中[211][212]。
許多真菌是中醫等傳統醫學使用的藥材，中醫用來入藥的真菌包括姬松茸[208][213]、赤芝[214]與冬蟲夏草[215]等。冬蟲夏草是子囊菌門的真菌中華蟲草寄生於蝙蝠蛾（英语：Hepialidae）幼蟲後，死亡的幼蟲與菌絲所組成。最早將冬蟲夏草入藥的地方是西藏與尼泊爾，十五世紀的藏醫醫生舒卡·年姆多吉（Zurkhar Nyamnyi Dorje）在其著作《藥方匯集》中提到冬蟲夏草，是冬蟲夏草用於傳統醫學的最早文字紀錄[216]。中國對冬蟲夏草最早的記載是清朝汪昂在《本草备要》一書中所寫「冬虫夏草，甘平，保肺益肾，止血化痰，止劳咳。四川嘉定府所产者佳。冬在土中，形如老蚕，有毛能动，至夏则毛出土上，连身俱化为草。若不取，至冬复化为虫。」[217]中醫認為冬蟲夏草是名貴滋補的草藥，有「甘平保肺，益腎止血，化痰，已勞嗽」之效[218]。
屬於擔子菌門的桑黃是另一種傳統醫學使用的草藥，中醫、韓醫與日本漢方醫學皆有使用紀錄。早在秦漢時的《神農本草經》就有桑黃入藥的紀錄，中醫認為桑黃有止血與治療婦女病的功效，朝鮮時代的醫書《鄉藥集成方》與《東醫寶鑑》均記載桑黃有如靈丹妙藥，江戶時代的日本也將桑黃當作漢方藥[219]。
食用蕈有些是野外採集的，有些則是商業種植的。西方最常食用的蕈類是洋菇，用在沙拉、湯品與許多其他料理中。許多在亞洲常被種植、食用的蕈類，例如草菇、平菇與金針菇也漸漸傳到西方[220]。許多其他種蕈類可由野外採集來食用或販賣，包括松乳菇、羊肚菌、雞油菇、松露、喇叭菌（英语：Craterellus）與美味牛肝菌等，有些種類在市場上的價格十分高昂，通常是特殊料理中的食材[221]。
生產某些種起司時需要把特定真菌加到凝乳中，以產生特殊的風味或口感，例如斯蒂爾頓芝士與羅克福乾酪上的藍色紋路便是羅克福青黴菌（英语：Penicillium roqueforti）造成的[222]。用於製造起司的真菌都是無毒的，但起司成熟或貯藏時，可能有其他種類的真菌生長於其上，而產生多種真菌毒素（英语：mycotoxin），是生產起司時需考慮的因素[223]。
釀酒酵母常用來製作麵包與其他小麥加工食品[224]，許多酵母菌可用來釀酒[225]，米麴菌則可用來發酵大豆，製作醬油、日本酒與味噌[226]，根黴則是製作印尼食品丹貝的重要原料[227]。許多與這些真菌親緣相當接近的麴菌屬真菌會產生對人體有害的毒素，但這些真菌大多是馴化物種，經由育種、人擇選出發酵能力佳，又不會產生真菌毒素（英语：mycotoxin）的真菌種類用於食品工業中[228] 。另外闊恩牌素肉（英语：Quorn）也是真菌衍生的食品，由金黃色鐮孢（英语：Fusarium venenatum）發酵而成[229]。
許多真菌對人類是有毒的，毒性可輕至造成腸胃不適或過敏，重至產生幻覺、器官衰竭甚至致死。有毒的蕈類包括錐蓋傘屬（英语：Conocybe）、盔孢傘屬（英语：Galerina）、環柄菇屬（英语：Lepiota）與最惡名昭彰的鵝膏菌屬[230]，鵝膏菌屬包含號稱毀滅天使的鱗柄白鵝膏與毒鵝膏，後者常被誤認成可食用的草菇而誤食致死，佔人類因毒菇中毒死亡的比例超過半數[231] 。鹿花菌煮熟後一般可以食用，且被許多人視為美食，但生食則有劇毒[232]，油口蘑（英语：Tricholoma equestre）甚至在中世紀長期被認為可以食用，且受到某些騎士的喜愛，後來才發現這種蕈類有劇毒，會導致橫紋肌溶解症[233]。毒蠅傘也常造成不致死的中毒，多半是當致幻劑吸食所造成，歷史上毒蠅傘曾被歐洲與亞洲的許多人群拿來吸食，直到現在仍被科里亞克族等西伯利亞東北部的民族在薩滿教儀式上用做致幻性藥品[234]。
未受專業訓練的人很難正確分辨蕈類是否可食，因此專家通常建議將所有在野外發現的蕈類視為有毒的，不要食用[235][236]。若誤食毒菇出現症狀，應保留剩下的菇與嘔吐物等檢體並立即就醫[237]。
在農業上，根據競爭排除原則，真菌若可以與有害的細菌或其他真菌競爭資源與空間，甚至寄生這些微生物，抑制有害菌，都可用作生物防治以減少病蟲害[238]。許多真菌可抑制蟎、雜草、線蟲或其他有害於作物的真菌生長[239]，在生物防治上產生了許多應用。蟲生真菌（英语：Entomopathogenic fungi）[240]如白殭菌（英语：Beauveria bassiana）、黑殭菌、被毛孢（英语：Hirsutella）、擬青黴菌（英语：Paecilomyces）與蠟蚧輪枝菌（英语：Lecanicillium lecanii）等皆可抑制害蟲生長而用作生物農藥[241][242]。Neotyphodium、香柱菌屬（英语：Epichloë）等內生真菌生長在植物體內，可以合成生物鹼以避免植物受到草食動物啃食[243]，這種特性也被人利用在放牧場等草地的栽培中，經由植物配種選擇分泌物只對昆蟲有毒性，而對家畜無害真菌[244]。
真菌修復是生物修復的一種，意指以真菌來降解環境中的汙染物。已知某些真菌可以將殺蟲劑、除草劑、消毒劑、礦物雜酚油、甚至長鏈石油分解成二氧化碳與水[245]，還可以吸收環境中的重金屬並儲存於子實體中。有些真菌甚至能用來清理受核污染的土地，[246]核廢料中的貧鈾在環境中容易被氧化，而鈾氧化物可以被植物與細菌所吸收，在食物鏈中層層累積。真菌可以經由生物礦化作用（英语：Biomineralization）將鈾氧化物固定成磷酸鹽礦物，這種型式的鈾不易被生物所吸收，不會進入食物鏈中對生物造成危害[247][248]。
許多生物學上的重大發現都得益於將真菌用作模式生物的研究，例如一基因一酵素假說（英语：One gene–one enzyme hypothesis）便是用粉色麵包黴菌的實驗證實的[249]。釀酒酵母、裂殖酵母（英语：Schizosaccharomyces pombe）與小巢狀麴菌也都是重要的模式生物，長久以來用於有關細胞週期、染色體結構與基因表現調控（英语：Regulation of gene expression）等真核生物遺傳學與細胞生物學的基礎研究。近年來有更多真菌被當成醫學、植物病理與工業研究的模式生物，例如人類的病原菌白色念珠菌[250]、植物病原菌稻熱病菌[251]與工業上常用來大量生產真核生物蛋白質的嗜甲醇酵母菌（英语：Pichia pastoris）[252]。
真菌被廣泛用來生產檸檬酸、葡萄糖酸、乳酸與蘋果酸等化學物質[253] ，以及工業用的酵素，例如洗衣粉裡的脂酶[254]、用來生產纖維素乙醇[255]和牛仔褲酵素石洗（英语：Stone washing）[256]的纖維素酶、以及澱粉酶[257]、蔗糖酶、蛋白酶與木聚糖酶[258]。
-Aflatoxin_B1_Structural_Formulae_V.1.svg)
.png)
![(6aR,9R)-N-((2R,5S,10aS,10bS)-5-benzyl-10b-hydroxy-2-methyl-3,6-dioxooctahydro-2H-oxazolo[3,2-a] pyrrolo[2,1-c]pyrazin-2-yl)-7-methyl-4,6,6a,7,8,9-hexahydroindolo[4,3-fg] quinoline-9-carboxamide](http://zh.wikipedia.org/wiki/File:Ergotamine3.png)
|date=中的日期值 (帮助)
本條目介紹的是一般分類學上認定的真菌界。關於真菌更廣義的定義，請見“真菌總界”。 真菌界（學名：Fungi，複數可為fungi或funguses）又稱菌物界，是真核生物中的一大類群，包含酵母、黴菌之類的微生物以及為人熟知的菇類。真菌自成一界，獨立於植物、動物和其他真核生物。
真菌具有以幾丁質為主要成分的細胞壁，與動物同為異營生物，依賴其他生物製造的有機物為碳源，通常以滲透營養（英语：osmotrophy）的方式取得養分，即分泌酵素分解環境中的有機物後，再以擴散作用將小分子養分吸收到細胞中。真菌不能行光合作用，其成長型態與植物一樣不能移動，但可以透過菌絲的延長拓展棲地，也能透過經由有性或無性生殖產生的孢子進行長距離的傳播（某些孢子還具有鞭毛，可在水中移動）。真菌是生態系中的主要分解者，且在生態系的物質循環扮演重要角色。分子系统发生学顯示真菌在演化上是一個單系群，由一個共祖演化而來。黏菌與卵菌（水黴菌）在歷史上曾因形態相似而歸屬真菌界，但分子支序顯示它們與真菌的親緣關係甚遠，是趨同演化的結果。研究真菌的學科稱為真菌學，通常被視為植物學的一個分支。但分子證據顯示，真菌和動物之間的關係要比和植物之間更加親近，真菌與動物同屬後鞭毛生物，兩者在演化上的關係也是分類學的研究熱點之一。
真菌廣泛分佈於全世界，但多數真菌體型很小，或存在土壤與水域中，常被人所忽略，某些物種會產生稱為孢子果（Sporocarp）的大型子實體，也就是蕈類。真菌可與動物、植物或其他真菌產生互利共生或寄生等交互作用，例如與植物形成菌根，以及與藻類或藍綠菌形成地衣。部分真菌中的生物鹼與聚酮等許多物質具有生物活性（英语：Biological activity）的物質，稱為真菌毒素（英语：Mycotoxin），對包括人類在內的動物有毒。一些物種的孢子含有精神藥物的成份，被用在娛樂及宗教儀式上。真菌可以分解人造的物質及建物，並在人類及其他動物造成疾病，真菌感染或食物腐敗引起的作物損失對人類的食物供給和區域經濟產生很大的影響，而真菌病則包括足癬等淺表層的感染，與隱球菌病等全身感染的疾病，嚴重時甚至可能致死。有些蕈類被人作為食物，有些真菌則是食品工業的要角，可以作為麵包的膨鬆劑，或發酵製造醬油、豆腐乳與酒等食品。1940年代起，真菌亦被用來製造抗生素，現在許多工業所需的酵素也是由真菌所合成。有些真菌可以被當作生物農藥，用來抑制雜草、植物疾病及害蟲。
真菌各門的物種之間不論是在生態、生活史及形態（從單細胞水生的壺菌到巨大的菇類）都有很巨大的差別。人類對真菌各門真正的生物多樣性了解得很少，預估約有220萬-380萬個物種，但目前已發表的僅有12萬種。自從18、19世紀，卡爾·林奈、克里斯蒂安·亨德里克·珀森及伊利阿斯·馬格努斯·弗里斯等人在分類學上有了開創性的研究成果之後，真菌便已依其形態（如孢子顏色或微觀構造等特徵）或依生理學給予分類。二十世紀分子遺傳學與生物技術的飛速發展下，DNA定序開始被廣泛用於真菌分類，使傳統分類系統受到一定程度的挑戰。最近十幾年來在系统发生学上的研究已多次改變人們對真菌分類的觀點，也有原本不被認為是真菌的生物（微孢子蟲、隱真菌門、核形蟲）被歸入真菌界或與其關係密切的類群中。各類群真菌的關係仍未有定論，是現在真菌研究的重點之一。
この項目では、真菌類について説明しています。その他の「菌」と呼ばれる生物については「菌」をご覧ください。 
地質時代 約4億1000万年前 - 現世Hibbett, D. S. et al.(2007)
伝統的な四大分類
菌類（きんるい）とは、一般に菌糸や子実体を形成する生活環をもつキノコ・カビ、単細胞性の酵母と呼ばれる生活環をもつ菌、ツボカビなど鞭毛をもつ菌などの真核生物の総称であり、生物界では菌界（学名：Regnum Fungi ）に分類する。外部の有機物を利用する従属栄養生物であり、分解酵素を分泌して細胞外で養分を消化し、細胞表面から摂取する。
元来、「菌」とは本項で示す生物群を表す語であり、やがて微生物学の発展に伴い、「変形菌」を分離区別（現在、変形菌はアメーバ動物に含めている）した「真菌」を総称して菌類と呼んでいたが、それも分子系統学知見から生物学の分類としては「真菌」の用語は使われなくなっている[2]。一方で疫学的知見から真菌症などの原因の病原性細菌を指して医学の分野において「真菌」の語が現在も使われている[2]。
菌類に属する生物門の分類は後述するように現在も活発に議論され未だ定まった分類がない状態が続いており、教科書などではかつての古典的分類を用いて説明されることが多い。
菌類に属する生物は、ほとんどが固着性の生物である。微視的には、細胞壁のある細胞からなり、先端成長を行うものが多い。これらは高等植物と共通する特徴であり、菌類が当初において植物と見なされた理由でもある。しかし、葉緑体を持たず、光合成も行わない従属栄養生物である。その点は動物と同じであるが、体外の有機物を分解し、細胞表面から吸収する、という栄養摂取の方法をとる。
形態的には単細胞の微生物であるものから、肉眼的大きさ以上に発達する多細胞生物までを含む。しかし、多細胞体を持つものにおいても、菌糸と呼ばれる1列に配置する細胞列までしか持たず、真の組織を発達させない。体が多数の菌糸から構成されているものは糸状菌（しじょうきん）と呼ばれ、単細胞のままで繁殖するものは酵母と呼ばれる。キノコ、カビ、あるいは糸状菌および酵母はいずれも分類上の単位ではない。
生殖には、胞子を形成するものが多い。生活史は様々であるが、無性生殖と有性生殖を含むものが多く、それぞれに異なった胞子を形成するものが多い。生活環においては、核が単相の状態が優占し、複相の期間は限られる。担子菌および子嚢菌は単相 (n) の一次菌糸が体細胞接合により二核の二次菌糸となる時期があり、他の多くの有性生殖を行う生物に見られる複相 (2n) に対してこれを重相 (n+n) 世代と呼ぶ。酵母は出芽または分裂により増殖し、細胞の融合を行う例もある[3]。
植物寄生のものが多く、農業上重要なものも多い。他方、菌根など、植物と共生するものも知られる。動物に寄生するものは少ないが、重要な病原体も含まれる。自由生活をするものはさまざまな生物の死体や排泄物などの有機物を栄養源とし、生態系において分解者として働くと考えられる。他に発酵に関わって重要なもの、抗生物質を産出するものなどがある。
菌界は古典的にはツボカビ類、接合菌類、子嚢菌類、担子菌類などから構成される。ツボカビ類は鞭毛をもつ遊走細胞を形成し、祖先的形質を持つ。
ツボカビ類(古典的な意味での)以外は生活史のどの部分でも鞭毛を形成しない。それらは有性生殖（接合後の減数分裂で生じる胞子のあり方）で分類される。接合菌は接合胞子嚢を形成するグループで、ケカビなどを含む。子嚢菌は子嚢の中に胞子をつくるグループで、ビール酵母などを含む。担子菌は担子器に胞子を外生する群で、キノコの多くを含む分類群である。
伝統的には、これに有性生殖の型が不明なものをまとめた不完全菌、それに菌類と藻類の共生体である地衣類を独立群とし、上記4群に併置した。また、胞子形成の共通性などから変形菌類を菌界に含めた。
しかしながら、20世紀終盤よりの生物分類全般の見直しの中で、これらに大きな見直しがなされており、2010年代現在でも変更が繰り返されている。ツボカビ類と接合菌類は特に変更の幅が大きく、他に新たに認められた群、菌界から排除された群も多い。また、近年の分子系統解析により、これまで原生動物とされてきた微胞子虫も特殊化した菌類の一群であると考えられている。変形菌は除外された。不完全菌、地衣類は独自の分類群として認めるのをやめ、菌類全体の体系の中に納められることとなった。それらについては後述の分類の項に詳細が解説されている。
菌類と細菌類は微生物として一括りに扱われる場合もあるが、前者は真核生物、後者は原核生物であり、細胞構造が全く異なる生物群である。
菌界は真核生物に含まれる界 (Kingdom) の一つであり、動物界や植物界などと同じレベルの分類群である。生物を二界に分類していたころは、菌類には運動性がなく細胞壁を持つことなどから植物に分類されていた。この場合、構造が単純であることもあって、葉緑体を失った退化的な植物である、と考えられることが多かった。しかし、菌類についての理解が深まるにつれ、細胞構造や分子遺伝学的な系統解析などの研究から得られる情報などから、植物とは異なる、独自の生物群であると考えられるようになり、5界説の頃より独立した界として広く認められるようになった[4]。現在の分子遺伝学的情報からは、植物よりも動物に近い系統であることがわかっている。動物と菌類を含む系統のことをオピストコンタという。
なお、かつてはその胞子形成の類似等から、変形菌類を菌界に含めて扱っていた。変形菌類、細胞性粘菌、ラビリンチュラ類をまとめて変形菌門（旧）とし、他の菌類を真菌門とするのが通例であった。また、卵菌類・サカゲツボカビ類なども菌類と考えられていたため、これらをツボカビ類とあわせて鞭毛菌亜門に位置づけていた。しかし、現在ではこれらは別の系統に属するものと判明したため、菌類として扱っていない。それらをまとめて偽菌類と呼ぶことがある。
一般的に、菌類にはツボカビ門、接合菌門、子嚢菌門、担子菌門の四群が含まれるとされてきたが、近年の分子系統解析により接合菌類が単系統でないこと、これまで原生動物とされてきた微胞子虫が菌類に含まれるであろうことが示されている。このうちで鞭毛細胞を持つのはツボカビ類のみである。水中生活をするものがあるのも大部分がこれで、他の群では水中生活のものはあるが、陸上のものが二次的に水中に入ったと考えられるものが多い。したがって、ツボカビ類がもっとも原始的なものと考えて良い。また、接合菌類は形態・構造に単純な面が多いため、これも比較的下等なものと見なされる。そして、子嚢菌、担子菌類がより高等なものと考えられていて、この2群をまとめたものをディカリアとする分類の仕方も提唱されている。しかし、これらの関係については明らかではない。
子嚢菌、担子菌にはそれぞれに酵母型、糸状菌型の生活をするものが含まれる。これらが進化の系列を示すものか、適応放散の結果であるかは判断が分かれる。中には、生活環の中でそれらの型を行き来するものがあるので、少なくともたとえば酵母型は単細胞だから下等、といった単純な判断はできない。
このほか、重要な菌類の群として、不完全菌類 (Deuteromycetes, Imperfect fungi, Fungi imperfecti) と呼ばれるグループが存在する。これらは無性生殖だけで繁殖しているように見える子嚢菌（しのうきん）または担子菌（たんしきん）である。体細胞分裂によって形成される分生子（ぶんせいし）と呼ばれる胞子により、あるいは胞子を作らずに菌糸の栄養成長のみによって、または酵母として増殖する。不完全菌類はその分生子形成様式などによって便宜的に学名が与えられているが、完全世代（有性生殖を行う世代）が発見・命名されればその学名がその生物の正式な名として使用される。不完全菌類としては同じ属に分類されていたものが、完全世代では別の属に分類されることもあり、不完全菌類としての分類はあくまで暫定的なものである。しかし、たとえばアオカビやコウジカビなど身近に見られるカビのほとんどはこれであり、また植物病原菌など実用上重要なものが多く含まれている。
なお、不完全菌の名は、かつては正式に分類群の名としても用いられたが、現在では次第に使わない方向に向かっており、代わりにアナモルフ菌 (Anamorphic fungi) や分生子形成菌 (Mitosporic fungi) 等の名が使われる。
地衣類は、コケ類と間違われやすいが、菌類の作った構造の内部に藻類が共生して成立している、複合的な生物体である。これらを分けることも不可能ではなく、それぞれに独立した生物と見なすことも可能である。しかし、実際には両者は強く結びついて生活しており、また両者が揃うことで形成される特殊な成分があったり、極めて特殊な環境で生活できたりと言った面から、それを独立した生物群と見なす考えもあった。しかし、その形態を構成するのは菌類であるから、その名は菌類の名として用いられる。現在ではむしろ菌類のあり方の一つと見なす考えが強くなり、現在では完全に菌類の分類体系に組み込まれている。担子菌もあるが、子嚢菌であることが多く、その中でも複数の分類群にまたがって存在する。不完全菌からなるものは、不完全地衣と呼ばれる。したがって複数の系統から平行的に地衣類が出現したと考えられている。
菌類は植物との関係が深く、動物との関係ははるかに薄い。例えば植物寄生菌には実に多くの種類が存在し、サビキンやクロボキンなど、綱レベルの大きな分類群が丸ごと植物寄生である例も見られる。それに比べると動物寄生のものははるかに少ない。また、その遺体を分解する場合にも、動物の遺体は主として細菌類によって分解され、植物の遺体は菌類が担当する傾向がある。また、共生関係においても現在ではほとんどの陸上植物が菌根を持っていることが知られている。また、この型の菌根が古生代から存在したらしい証拠も見つかっている。
他方、菌類の進化は主に陸上で起こったものと考えられる。接合菌、子嚢菌、担子菌はどれも大部分が陸生であり、水中生活のものはごくわずかである。その点、植物界の主要な群であるコケ類、シダ類、種子植物も陸上で進化したものであり、両者のそれは並行的である。このようなことから、菌類は植物と共進化してきたと考える見方がある。植物は陸上進出の段階で丈夫な繊維質を持つ茎や根を材木として発達させた。これを分解するように進化したのが子嚢菌や担子菌ではないかというのである。植物の側でも菌根などによって菌類の恩恵を受けているから、両者は共進化の関係にあるとも言える。
古典的な体系として、ウェブスターのものをあげておく[5]。下記の亜門を門として扱った例もある。現在においても、高校教科書などではほぼこれを踏襲するので、今後も見る機会はあると思われる。
これ以降の大きい変更としては、まず変形菌門が菌界から外されたことが挙げられる。上記の体系では真菌門の内容のみが菌界である。また、鞭毛菌に含めていたサカゲカビ類と卵菌類も系統が異なるものとして外され、それらはストラメノパイルに含まれている。
21世紀初頭の現在、菌類の分類体系には手が入り続けている。2007年に見直された分類体系では子嚢菌門、担子菌門、ツボカビ門、コウマクキン門、ネオカリマスティクス門（以上の三門が旧ツボカビ門）、グロムス菌門、微胞子虫門、および門としての分類の難しい4亜門（主に旧接合菌門に由来）に分類されている(Hibbett et al. 2007 [6])。
また、上記７門および４亜門に含まれない小群もある（ロゼラ類(Rozella)、フクロカビ類(Olpidium)、バシディオボルス類(Basidiobolus)）。また、菌界を広義に捉えなおし、オピストコンタ内の真菌に近いグループをこれに含める考えもある。（ヌクレアリア等）
菌類は栄養を吸収するために、酵素によって他の動植物を構成する高分子を分解している。 特に、セルロース、リグニン、コラーゲンといった他の生物にとって分解の難しい高分子を炭素、窒素、リンの低分子化合物に分解することができるので、それらの物質を生態系のサイクルに戻す分解者としての役割を担っている。
たとえば、森林内では生産者である植物の現存量は、そのかなりの部分が、消費者に回る前に材や落葉などの枯死（こし）部分として蓄積される。これら植物遺体は主成分がセルロース、リグニンであり、窒素、リンなどの含有量が少ない。そのため多くの動物はこれを直接利用することができない。しかし、これを菌類が分解し、なおかつ周囲から無機窒素化合物などを吸収してその体を作ることで、動物は植物遺体と菌類を同時に摂取し、それを餌として利用することが可能になるのである。
菌類は他の生物の病気の原因となるが、その一方、多くの菌類が他の生物と共生している。
地衣類は菌類と緑藻やシアノバクテリアとの共生体である。維管束植物の根と菌類との共生によって形成される器官は菌根と呼ばれる。菌根は植物が水分や養分を吸収する上で重要な役割を果たすことがあり、菌根の種類によって植物に対して主としてリンを供給するものや窒素を供給するもの、さらには有機物を供給するものも知られている。また，土壌病原菌から植物を防御する機能を持つ場合もあると推測されている。一方、菌類の側は植物から同化産物を供給されている。種子植物ではラン科やイチヤクソウ科、シダ植物ではマツバラン科やハナヤスリ科、ヒカゲノカズラ科の植物は発芽の初期に特定の菌類との共生が成立しないと生育できない。植物の葉などの組織内に共生している菌類は内生菌（エンドファイト）と呼ばれ、その機能についてはまだよく分かっていないが摂食阻害物質等の生成に寄与していると考えられるケースが知られている。アーバスキュラー菌根という型の菌根は陸上植物のひどく広範囲に見られるもので、やはり植物にとって有用な栄養素等の運搬に与っているらしい。
なお、ラン科のムヨウランやイチヤクソウ科のギンリョウソウなど、いくつかの種子植物は光合成色素を持たず、地下部の菌根に頼って生活している。これを、腐生植物という。菌根であるので、植物と菌類の共生と見ることもあるが、最近ではむしろ、植物が菌類を一方的に収奪している寄生とみなされている。かつてはネナシカズラなどと同じような生息基質への寄生と見て、土壌中の腐植質に寄生しているとして死物寄生という言葉もあった。最近の研究では、これらの植物が依存している菌類は主として他の植物と共生している菌根菌や植物病原菌、一部は木材腐朽菌であり、腐生植物は菌類を介して他の生きている植物や枯死植物から、間接的に栄養分を摂取していることが明らかになりつつある。イチヤクソウ科の植物は光合成をする種であっても栽培困難なものが多いが、これも菌類を介して周囲の菌根形成植物から栄養分を収奪して生活しているためである。そのため、外生菌根を形成した樹木とイチヤクソウ類を一緒に鉢植えにすると、長期間の栽培が可能であることが実証されている。
昆虫と菌類との共生も知られている。アンブロシアビートルと総称されるキクイムシは菌類を運搬するためにマイカンギアと呼ばれる器官を持ち，自身が樹幹内に掘った孔道の内側に持ち込んだ菌類を繁殖させ、それを摂食している。菌類の側から見ると、こうした昆虫は菌類を生育に適した環境に運搬していることになり、菌類の分散に寄与していると考えられる。また，熱帯に住むハチ目のハキリアリと、シロアリ目の高等シロアリの一部は、巨大な巣を作り、その中に外部から植物片を運び込み、かみ砕いて「苗床」を作り、そこで菌類を「栽培」し、食料としている。シロアリにおいては、外部の菌類がシロアリの卵に擬態して菌核を保護させるターマイトボールというものも発見されている。
人間は古くからキノコを食品として利用してきた。現在ではシイタケ、エリンギのように大々的に栽培され、身近なものになっているものもあれば、トリュフ、マツタケなどのように栽培が難しく、高級食材として扱われているものもある。
酵母はブドウ糖、ショ糖をエタノールに発酵する。この能力はビール、ワインなどの醸造に用いられている。また、カビや酵母はチーズを作るために重要な役割を果している。日本酒、焼酎、醤油、味噌など、日本古来の発酵食品では、コウジカビを穀物に培養し、繁殖させた麹（こうじ）を用いて醸造を行う。
そのほか、貴腐ワインの生産には果実につくハイイロカビが必要であるとか、食材を冷暗所に保管し、表面にカビを生やせて熟成させる（金華ハム、鰹節等）など、カビが関わる食品は様々である。
菌類には様々な有機化合物を生産するものがいる。例えば、アオカビの一種は抗生物質のペニシリンを生産する。 ベニテングタケは猛毒のアルカロイド、アミノ酸を含んでいる。マジックマッシュルームのように動物の中枢神経に作用し、幻覚症状を引き起こす成分を含んでいる菌類もある。
様々な植物に寄生する菌類が知られている。中には農作物に重大な被害を与えるものも多々ある。植物に寄生する菌類は様々な群に含まれる。代表的なものを以下に挙げる。
なお、卵菌類にも植物寄生菌があり、アブラナ科の白さび病など菌類の起こすものと似た病気が知られる。
菌類によってヒトやその他の動物が感染する病気（感染症）として、白癬菌による白癬（水虫、たむし、およびしらくも）やカンジダによるカンジダ症、クリプトコックスによるクリプトコックス症、アスペルギルスによるアスペルギルス症、プネウモキスチス（ニューモシスチス）によるニューモシスチス肺炎などがあり、臨床的に問題となっている。医学及び獣医学領域においては菌類を真菌と呼び、その学問を医真菌学と称する。真菌による感染症は一般に真菌症と呼ばれ、患部が皮膚の角質などに止まり真皮に及ばない表在性真菌症と、患部が真皮以降の皮下組織におよぶ深部表在性真菌症や、脳、肺、心臓などの内部臓器まで及ぶ深在性真菌症（全身性真菌症、内臓真菌症）に大別される。主に皮膚科領域で扱う前両者と内科系で扱う後者では病気の性質が大きく異なり、治療法および、使用可能な薬剤（抗真菌薬）も異なる。これらの病原菌は多糖類からなるキチン質の強固な細胞壁を持っているのみならず、人体と同じ真核生物であるため菌類の細胞だけに損傷を与えて人体組織に害の少ない薬物は非常に限られたものとなる。そのため、原核生物であり、非対称的に細菌のみに大きな損傷を与えることのできる抗生物質が多く発見されている細菌による感染症に比べ、治療が困難である(白癬菌による水虫の治療薬を開発すればノーベル賞が取れると言われるのはこのため)。また、深在性真菌症は日和見感染症の色彩が強く、診断も困難であることから症例は増加の一途にあり、致命率も高い。また、海外における風土病が重篤な輸入真菌症として国内で発症する事例も増加している。医学医療の高度化、国民の高齢化、および国際交流の普遍化を背景に、真菌症の教育、研究、および臨床を充実させることが期待される。
動植物への寄生を利用して、害虫や雑草を防ぐ生物農薬として使われる菌類がある。
この他に、菌類の生産する毒素（毒キノコやカビ毒）による中毒症や、アレルギー症といった病気の原因でもある。
菌類（きんるい）とは、一般に菌糸や子実体を形成する生活環をもつキノコ・カビ、単細胞性の酵母と呼ばれる生活環をもつ菌、ツボカビなど鞭毛をもつ菌などの真核生物の総称であり、生物界では菌界（学名：Regnum Fungi ）に分類する。外部の有機物を利用する従属栄養生物であり、分解酵素を分泌して細胞外で養分を消化し、細胞表面から摂取する。
元来、「菌」とは本項で示す生物群を表す語であり、やがて微生物学の発展に伴い、「変形菌」を分離区別（現在、変形菌はアメーバ動物に含めている）した「真菌」を総称して菌類と呼んでいたが、それも分子系統学知見から生物学の分類としては「真菌」の用語は使われなくなっている。一方で疫学的知見から真菌症などの原因の病原性細菌を指して医学の分野において「真菌」の語が現在も使われている。
菌類に属する生物門の分類は後述するように現在も活発に議論され未だ定まった分類がない状態が続いており、教科書などではかつてのを用いて説明されることが多い。
균계(菌界, Fungi)는 진핵생물의 분류 중 하나로, 효모와 곰팡이, 버섯 등이 포함된다. 균계는 동물, 식물, 세균 등과 구별되는 독립된 계이다. 이 계에 속하는 생물들을 곰팡이 또는 진균(眞菌, Eumycota/Eumycetes)이라고도 한다. 비슷하게 생긴 점균이나 난균과는 다른 분류이다.
균계 세포는 세포벽이 식물과 달리 키틴으로 구성되어 있으며, 엽록소 등과 같은 동화색소가 없는 점이 특징이다. 따라서 고등식물처럼 광합성을 하여 스스로 양분을 만들지 못하므로 다른 생물체나 유기물에 붙어서 기생 또는 부생을 한다.
대부분 영양체가 균사로 되어 있고, 유성 또는 무성생식으로 포자를 만들어 번식한다. 세포벽은 대부분의 경우 키틴질로 되어 있다. 운동성이 있는 균은 특수한 기관을 가진다. 포자가 발아하여, 어떤 일련의 상태를 거쳐 다시 원래의 포자 형성에 이르는 과정을 일반적으로 생활사라고 한다. 이끼나 양치식물의 생활사는 규칙적이지만, 균계는 특정한 경우를 제외하고는 반드시 규칙적인 생활사를 거치지 않는다.
생식세포는 원칙적으로 단상(單相：n 시대)이며, 단상세포간에 세포질융합이 있더라도 쌍방의 핵은 즉시 융합하지 않고, 세포내에서 대립한 2핵 그대로인 중상(重相)시대가 긴 것이 특징으로서 2n 의 복상(複相)시대는 대체로 매우 짧다. 하지만 무성시대의 핵상은 반드시 단상이라고는 할 수 없다. 이와 같이 균계의 생활사에는 유성과 무성의 양 시대가 있으며, 또한 각 시대의 형상에 큰 차가 있기 때문에 학명도 각각 붙여지며, 양 시대가 판명된 경우는 유성시대에 붙여진 학명이 우선하도록 되어 있다. 따라서 균계에 관하여 양 시대는 현재 유성시대·무성시대라고 부르는 것이 일반적이다.
균계는 유기물이 있으면 어느 곳에서나 생활할 수 있다. 수생적인 균의 많은 것은 운동성의 포자 중 유주자를 만든다. 최근에는 바다속에도 많은 자낭균류가 서식하고 있음이 밝혀졌다. 그 밖에 이미 알려진 균류의 대부분은 육생적인 것인데 이들 포자는 운동성이 없으므로 바람에 의하여 전파된다. 또 곤충의 몸에 부착되며 동물의 소화관을 통하여 전파되는 것도 있다. 균계는 단시간에 방대한 수에 이르는 포자를 형성하는데 포자는 공중·수중·땅속 등 어느 곳에나 부착한다. 그리하여 환경조건이 알맞으면 발아하여 균사를 뻗어 정착한다. 대부분의 균류는 생물의 사체 또는 유기물에 붙어 부생적 생활을 하지만 그 중에는 생체에 기생하여 기주가 되는 생물에 전염병을 일으키는 것도 있다.
부생은 사체의 분해작용이며 기생은 생체의 분해작용이라 할 수 있다. 기주가 되는 생물은 동식물이나 균류 등 모든 생물에 걸치지만 동물의 전염병균에는 세균류가 많은 데 대해 식물의 병원균은 곰팡이류가 많은 것이 특징이다. 병원균은 기주성 또는 영양법에 따라서 활물기생균, 조건적 기생균 등으로 나뉜다. 활물기생균은 기주의 생활세포에서 영양을 섭취하는 것으로 식물에 기생하는 녹병균이 대표적이다. 이들 균은 인공배양이 되지 않는 것이 특징이다. 부생이나 기생 외에 식물의 뿌리에 균근(菌根)을 만드는 균류나 난의 뿌리에 균근을 만드는 균 등과 같이 식물과 일체되어 공생을 하는 것도 있다.
균계는 세균류와 같이 다종다양한 효소계가 있다. 이 효소에 의한 발효력을 이용하여 많은 산업이 생겨났다. 녹말을 당으로 바꾸는 누룩곰팡이류, 당에서 알코올을 만드는 효모균, 녹말을 당으로 당을 알코올로 바꾸는 거미줄곰팡이의 일종 등은 주류·알코올의 양조에 중요하다. 알렉산더 플레밍은 푸른곰팡이속에서 페니실린을 발견하여 의약품으로서 항생물질 개발의 단서를 얻었다. 맥각의 호밀의 꽃에 기생하는 일종의 자낭균의 균핵으로서, 출산후의 출혈을 멎게 하는 작용이 있다. 독특한 생리작용에 의하여 특유의 지방·단백질·당분을 함유하므로 균체 그 자체에 독특한 식품적 가치가 있다. 효모류는 풍부한 단백질과 특히 비타민 B 복합체와 비타민 D의 모체인 에르고스테롤을 함유하고 있으므로 배양하여 과자나 수프에 혼합하며, 또 동물의 사료로 이용하기도 한다.
진균류라는 명칭은 원래 세균류와 대립되는 것인데, 보통 넓은 뜻의 점균류는 제외한다. 즉, 핵막이 있으며 일반적으로 균사벽이 균류 키틴을 함유하는 균류가 '진균류'이다.
통곰팡이류·접합균류·자낭균류·담자균류의 네 무리가 속하는데, 이 중 뒤의 두 무리만이 좁은 뜻의 진균류로 다루어진다. 한편, 이와 같이 네 무리를 진균류로 묶은 것은 거기에 속하는 균들이 서로 유연 관계가 있다고 생각되었기 때문인데, 오늘날에는 이러한 관계에 의문을 가지게 되어, 이것을 진균류가 아닌 4개의 독립된 균 무리(분류학상의 문)로 다루는 경향이 있다.
다음은 후편모생물의 계통 분류이다.[2][3][4][5]
후편모생물 홀로미코타 크리스티디스코이데아 균류/BCG2[6]
BCG1[6]
로젤라아계/Namako-37
홀로조아 플루리포르메아 필로조아 깃편모충류다음은 2018년 테더수 등(Tedersoo et al. 2018)의 진균류 계통 분류이다.[5]
진균류 호상균아계블라스토클라디아균아계 / 블라스토클라디아균문
바시디오볼루스균아계 / 바시디오볼루스균문
올피디움균아계 / 올피디움균문
포충균아계 쌍핵균아계공식적인 생물 분류가 아닌, 특징에 따라 분류한 것이다.
.JPG){kind=link}
