dcsimg

Makadamia ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
 src=
Macadamia ternifolia
 src=
Orzech makadamia w łupinie i obrany

Makadamia (Macadamia) – rodzaj drzew z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Należy do niego 9 gatunków[3] i 1 mieszaniec[4]. Występują dziko w Australii, na Nowej Kaledonii (jeden gatunek M. neurophylla)[5] i na Sulawesi (jeden gatunek M. hildebrandii). Uprawiane są obecnie również na Hawajach i w Afryce Południowej. Makadamia została odkryta w Australii w 1857 roku przez botanika Waltera Hilla, który nadał roślinie nazwę Macadamia na cześć swojego przyjaciela, Johna McAdama. Gatunkiem typowym jest M. ternifolia F. v. Mueller[2].

Morfologia

Wiecznie zielone drzewa o skórzastych, wąskich i całobrzegich lub ząbkowanych liściach, przeważnie wyrastających po 3-4 w okółku na krótkopędach[3]. Kwiaty drobne, zebrane w gęste, cylindryczne kwiatostany. Owocem jest pestkowiec.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)

Należy do rodziny srebrnikowatych (Proteaceae), która wraz z siostrzaną rodziną platanowatych (Platanaceae) wchodzą w skład rzędu srebrnikowców (Proteales), stanowiącego jedną ze starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych[1].

Gatunki[4]

Zastosowanie

Makadamia uprawiana jest dla smacznych orzechów, których jądro składa się w 77% z tłuszczów, w tym kwasów jednonienasyconych, białka i innych składników odżywczych[6]. Największym producentem obecnie jest Australia produkująca 100 tysięcy ton orzechów rocznie. Olej znajduje zastosowanie również do produkcji kosmetyków.

Toksyczność dla psów

Z nieznanych na razie powodów orzechy makadamia są trujące dla psów. Objawy mogą wystąpić już po podaniu 2,4 g na kilogram masy ciała (kilkanaście łuskanych orzechów dla 10 kg psa[7]) i obejmują wymioty, ataksję, osłabienie, drgawki i możliwą hipotermię. Objawy występują w ciągu 12 godzin i ustępują zwykle samoczynnie do 48 godzin[8].

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-19].
  2. a b Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian, National Museum of Natural History. [dostęp 2009-12-26].
  3. a b Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  4. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  5. Macadamia neurophylla.
  6. Macadamia nutrition.
  7. Fat free kitchen - Nuts nutrition (ang.). [dostęp 2012-01-19].
  8. Merck Veterinary Manual - Macadamia nuts (ang.). [dostęp 2012-01-19].
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL

Makadamia: Brief Summary ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
 src= Macadamia ternifolia  src= Orzech makadamia w łupinie i obrany

Makadamia (Macadamia) – rodzaj drzew z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Należy do niego 9 gatunków i 1 mieszaniec. Występują dziko w Australii, na Nowej Kaledonii (jeden gatunek M. neurophylla) i na Sulawesi (jeden gatunek M. hildebrandii). Uprawiane są obecnie również na Hawajach i w Afryce Południowej. Makadamia została odkryta w Australii w 1857 roku przez botanika Waltera Hilla, który nadał roślinie nazwę Macadamia na cześć swojego przyjaciela, Johna McAdama. Gatunkiem typowym jest M. ternifolia F. v. Mueller.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL