nomes no trilho de navegação
Makadamia is 'n genus van vier spesies van bome inheems aan Australië wat deel uitmaak van die plantfamilie Proteaceae.[1][2]
Hulle is inheems aan noordoostelike Nieu-Suid-Wallis en die sentrale en suidoostelike Queensland.
Die boom is kommersieel belangrik vir sy vrugte, genoem makadamianeute.
Makadamia is 'n genus van vier spesies van bome inheems aan Australië wat deel uitmaak van die plantfamilie Proteaceae.
Hulle is inheems aan noordoostelike Nieu-Suid-Wallis en die sentrale en suidoostelike Queensland.
Die boom is kommersieel belangrik vir sy vrugte, genoem makadamianeute.
Macadàmia (Macadamia) és un gènere de plantes amb flor de la família Proteaceae.
Tenen una distribució disjunta que comprèn set espècies a Austràlia i Indonèsia i l'altra espècie (M. hildebrandii) a Cèlebes.
Les espècies d'aquest gènere són arbres (de 6 a 40 metres d'alçada) de fulla persistent. Les fulles estan disposades en grups de tres a sis. Les flors es troben en forma d'un raïm de 5 a 30 centímetres de llarg. Les flors tenen quatre tèpals. El fruit és un fol·licle dur i globós amb una o dues llavors.
Només les espècies M. integrifolia i M. tetraphylla, (que normalment estan hibridades) tenen importància comercial, la resta del gènere són no comestibles o tòxiques.
Són plantes que tarden uns 10 anys a donar fruit però després poden donar-lo fins als cent anys. L'òptim de temperatura és els 25°C i no convé que baixi dels 10°C. Necessiten molta aigua. A més d'Austràlia es conrea a Hawaii, Califòrnia, Israel o Brasil, entre altres.
La coberta del fruit de la Macadàmia és extremadament dura i necessita instrumental especial per a ser trencada.
L'oli de macadàmia, obtingut de Macadamia integrifolia, conté un 22% d'Omega-7.
Les nous de Macadàmia són tòxiques per als gossos (els dóna feblesa i impossibilitat d'estar drets) encara que es recuperen passades 48 hores.
N'hi ha 8 espècies:
Macadàmia (Macadamia) és un gènere de plantes amb flor de la família Proteaceae.
Makadamie (Macadamia) je rod dvouděložných rostlin z čeledi proteovitých. Jsou to stromy s jednoduchými střídavými listy a drobnými květy v hroznovitých květenstvích. Rod zahrnuje 4 druhy, pocházející z východní Austrálie. Druhy Makadamie celolistá a Macadamia tetraphylla jsou pěstovány i v jiných částech světa pro jádra plodů, známá jako makadamiové ořechy.
Makadamie jsou stálezelené stromy nebo vysoké keře, dorůstající výšky od dvou do osmnácti metrů. Listy jsou jednoduché, střídavé, v přeslenech, s celokrajnou nebo na okraji ostnitě pilovitou čepelí. Květy jsou oboupohlavné, uspořádané v úžlabních nebo řidčeji vrcholových hroznech. Okvětí je trubkovité, zakončené 4 laloky. Tyčinky jsou čtyři, přirostlé při ústí okvětní trubky. Semeník je přisedlý, obsahuje 2 vajíčka a nese přímou nebo zahnutou, na konci kyjovitou čnělku zakončenou drobnou vrcholovou bliznou. Plod je opožděně pukavý měchýřek s tlustým, kožovitým oplodím. Obsahuje většinou jen jedno kulovité semeno.[1]
Rod zahrnuje v současném taxonomickém pojetí 4 druhy, pocházející z východní Austrálie (Queensland a Nový Jižní Wales). Makadamie celolistá je pro jedlé plody pěstována i v jiných částech světa, zejména v jihozápadních USA, Havaji, Latinské Americe a jižní Africe.[2][3] Některé jiné druhy, které byly v minulosti též řazeny do rodu Macadamia a v současné taxonomii jsou řazeny do jiných rodů čeledi proteovité, se vyskytují též na Nové Kaledonii a Sulawesi.
Květy makadamií jsou opylovány hmyzem sbírajícím pyl a nektar. V Austrálii je navštěvují zejména bezžihadlé včely rodu Trigona a také včela medonosná.[4]
Rod Macadamia je v rámci čeledi Proteaceae řazen do podčeledi Grevilleoideae, tribu Macadamieae a podtribu Macadamiinae. V minulosti rod zahrnoval 9 druhů, výsledky fylogenetických studií však ukázaly, že se skládá ze dvou samostatných vývojových linií. Jedna skupina zahrnuje 4 druhy rostoucí v subtropické východní Austrálii a obsahuje i typový druh, Macadamia ternifolia. Pět zbývajících druhů tvoří skupinu, rozšířenou v tropické Austrálii a na Sulawesi. Tyto druhy byly následně v roce 2008 přeřazeny do nového rodu Lasjia.[5][6]
Hospodářsky nejvýznamnějším zástupcem rodu je makadamie celolistá. Je to jediná světově komerčně pěstovaná plodina pocházející z Austrálie. Je pěstována pro jádra plodů, známá jako makadamiové ořechy a patřící mezi nejvíce ceněné ořechy na trhu. Plody Macadamia tetraphylla jsou rovněž chuťově výborné, obsahují ale vyšší podíl cukrů, které při tepelném zpracování karamelizují a ubírají ořechům na trvanlivosti. Tento druh je omezeně pěstován např. v Kalifornii a na Novém Zélandu.[7] Olej z makadamiových ořechů je vysoce kvalitní a kromě potravinářství se používá např. v kosmetice. Zbývající dva druhy nemají hospodářský význam. Ořechy Macadamia ternifolia jsou drobné, hořké a nepoživatelné. Rovněž ořechy vzácného druhu Macadamia jansenii jsou nepoživatelné.[7]
Makdamie jsou celkem zřídka pěstovány i ve sklenících a expozicích českých botanických zahrad.[8] Vzhledem ke své odolnosti se pěstují také u nás, obvykle však pouze jako dekorativní kbelíkové rostliny. Rostliny jsou samosprašné a v případě roubovaných jedinců plodí již po třech letech. Snesou pokles teploty až na 0 °C. Rod je pojmenován po Johnu Macadamovi, který byl kolegou botanika Ferdinanda von Muellera.
Obrázky, zvuky či videa k tématu makadamie ve Wikimedia Commons
Makadamie (Macadamia) je rod dvouděložných rostlin z čeledi proteovitých. Jsou to stromy s jednoduchými střídavými listy a drobnými květy v hroznovitých květenstvích. Rod zahrnuje 4 druhy, pocházející z východní Austrálie. Druhy Makadamie celolistá a Macadamia tetraphylla jsou pěstovány i v jiných částech světa pro jádra plodů, známá jako makadamiové ořechy.
Macadamia-slægten (Macadamia) er udbredt med 7 arter i det østlige Australien og 1 på Sulawesi. Det er små, mellemstore eller store, stedsegrønne træer. Bladene sidder kransstillet 3-6 sammen, og de er lancetformede eller elliptiske med hel eller tandet-tornet rand. Blomsterne sidder samlet i slanke klaser, og de enkelte blomster er små med fire blosterblade. Frugten er en meget hård, rund "nød", der indeholder én eller to kerner. Her nævnes kun de to arter, som sætter spiselige nødder. Macadamia tetraphylla er sjælden som vildtvoksende, da de to arter danner mere livskraftige hybrider.
ArterMacadamia ist eine Pflanzengattung in der Familie der Silberbaumgewächse (Proteaceae). Sie ist vor allem durch die Frucht der beiden Arten Macadamia integrifolia und Macadamia tetraphylla bekannt, deren Samen Macadamianuss genannt wird.
Macadamia-Arten wachsen als Bäume, manchmal mit mehreren Stämmen und erreichen je nach Art Wuchshöhen von 6 bis zu 18 Meter. Es werden mehr oder weniger stark Brettwurzeln gebildet.[1]
Die Laubblätter sind in Wirteln zu dritt, viert oder fünft an den Zweigen angeordnet, ungestielt oder mit einem bis 18 mm langen Blattstiel. Die ledrigen länglichen Blätter besitzen eine einfache Blattspreite und haben eine lanzettliche bis verkehrt-eilanzettliche Form sowie je nach Art und Alter der Exemplare einen glatten oder stachelspitzigen Blattrand.[1] Die Blätter sind bis 25 cm lang und bis 7 cm breit, die Spitze ist zugespitzt bis stumpf.[2]
Die seiten- oder endständigen, pseudo-traubigen Blütenstände sind immer einfach, im Gegensatz zu den früher auch hier eingeordneten Arten der Gattung Lasjia mit verzweigten Blütenständen. Immer zwei gestielte Blüten stehen zusammen über einem mehr oder weniger früh vergänglichen Tragblatt. Die zwittrigen Blüten sind radiärsymmetrisch (bei Triunia sind sie leicht zygomorph) und vierzählig. Es sind nur vier Blütenhüllblätter vorhanden und sie können frei oder untereinander verwachsen sein. Die cremefarbenen, creme-braunen oder rosafarbenen Blütenhüllblätter sind riemenförmig mit verbreitertem oberen Ende; sie rollen sich im Verlauf der Anthese kreisförmig zurück. Es sind nur vier Staubblätter vorhanden. Die Staubfäden sind einen Teil ihrer Länge mit den Blütenhüllblättern verwachsen. Die Konnektive überragen etwas die Staubbeutel. Die kahlen Nektardrüsen sind verwachsen und bilden einen Ring um den Fruchtknoten herum (bei Triunia sind sie frei). Jede Blüte enthält nur ein sitzendes, kahles bis seidig behaartes, oberständiges Fruchtblatt. Das Fruchtblatt enthält nur zwei orthotrope Samenanlagen. Der stielrunde bis leicht vierkantige Griffel endet in einer ei- oder keulenförmigen Narbe.[1]
Die kugelförmigen, anfänglich hellgrünen, später dunkelbraunen, glatten, lederigen, etwa 2–4 Zentimeter großen Steinfrüchte[3][4] (oder nach anderer Auffassung Balgfrüchte) besitzen am oberen Ende eine fein auslaufende Spitze. Die Früchte öffnen sich erst spät entlang einer mehr oder weniger deutlichen Längsnaht und enthalten meist nur einen nussbraunen Samen. Das Perikarp ist etwa 2–5 mm dick und faserig.
Der kugelige bis breit-eiförmige, etwa 1,3–2,5 Zentimeter große Steinkern, Samen (die Macadamianuss) besitzt eine fibröse, glatte, feinrunzlige, sehr harte, glänzende, schwer zu knackende etwa 2–5 mm dicke Samenschale (Testa, Endokarp).[5] Der kugelige Embryo besteht aus zwei großen, cremefarbenen, halbkugelförmigen, süß, fade oder bitter schmeckenden Keimblättern (Kotyledone).[1][6] Er ist durchschnittlich 2,4 bis 3,4 Gramm schwer.[7]
Wirtschaftlich bedeutend sind nur zwei Arten: Macadamia tetraphylla (ihre Nüsse haben eine raue Schale und sind nicht geeignet zum Rösten) und Macadamia integrifolia (mit glatter, aber etwas dünnerer Schale). Nur diese beiden Arten bringen direkt essbare Nüsse hervor. Die Nüsse der anderen Arten sind zu bitter, um genießbar zu sein, wurden aber historisch von den Ureinwohnern Australiens, einigen Aborigines-Stämmen, durch Zermahlen und längeres Auslaugen nutzbar gemacht. Die wildwachsenden Nüsse sind eine gute eiweiß- und fettreiche Nahrungsquelle. Einer der überlieferten Namen aus ihren Sprachen lautet Kindal Kindal.
Macadamianüsse gelten als sehr feine und wohlschmeckende Nüsse. Zudem gehören sie aufgrund des schwierigen Anbaus, der komplizierten Weiterverarbeitung und insbesondere der gestiegenen Nachfrage zu den teuersten Nüssen der Welt – daher auch die Bezeichnung „Königin der Nüsse“.[8]
Das Macadamiaöl findet auch in der Kosmetikindustrie Verwendung, beispielsweise als exklusives Körperöl.
Die Bäume tragen nach sieben bis zehn Jahren die ersten Früchte und können bis zu 50 kg an Ernte bringen. Die Erntezeit liegt zwischen März und September und wird aufgrund der unterschiedlichen Reifegrade der Nüsse in mehreren Erntezyklen durchgeführt.[9]
Die Nüsse reifen auf den Bäumen und werden vom Boden geerntet. Danach lässt man sie gut belüftet einige Wochen bis Monate lagern, um ihren Wassergehalt von ursprünglich 30 Prozent auf etwa 1,5 bis 2 Prozent zu reduzieren. Dadurch lassen sie sich leichter knacken.[10] Die Nüsse kommen fast ausschließlich geschält oder weiterverarbeitet in den Handel, da ihre Schale sehr hart und relativ dick ist. Sie lässt sich durch die meisten herkömmlichen Nussknacker nicht öffnen; am besten eignen sich spezielle Spindelnussknacker.
Nährwerte je 100 g (essbar, natur, ohne Salz)[11]
Macadamia-Nüsse sind giftig für Katzen und Hunde. Die Wirkmechanismen sind unbekannt.
Bei Hunden zeigt sich die Wirkung nach Aufnahme von Macadamianüssen in Mengen über 2 g/kg KG zunächst als Lethargie und Schwäche, insbesondere der Hinterbeine. Des Weiteren können Erbrechen, Stand- und Gangunsicherheit (Ataxie) sowie Muskelzittern und erhöhte Körpertemperatur auftreten. Die meisten Hunde erholen sich von der Intoxikation innerhalb 24 Stunden, ungeachtet der Behandlung, und sind nach 48 Stunden völlig genesen.[12][13]
Bei Katzen können Muskelzittern, Lahmheit, Gelenksteifigkeit und hohes Fieber auftreten.[14]
Der Ursprung aller Macadamia- Arten findet sich in Queensland und dem angrenzenden New South Wales im östlichen Australien. Sie kommen ausschließlich in einem subtropischen Gebiet innerhalb eines etwa 500 km langen Streifens an der Ostküste des Landes vor.[5]
Trotz der hohen Ansprüche der wenig wuchsfreudigen Bäume gehören heute neben Australien auch Hawaii (größter Produzent), Neuseeland, Südafrika, Malawi, Kenia, Israel, Brasilien, Kalifornien, Guatemala, Paraguay und Bolivien zu den Anbaugebieten. Macadamia ist die einzige australischstämmige Nahrungspflanze, welche in nennenswertem Umfang weltweit gehandelt wird.
Zumindest die Arten Macadamia tetraphylla und Macadamia integrifolia gelten heute in New South Wales als gefährdet.
Etwa um 1857 wurde die erste Art Macadamia ternifolia durch die Botaniker Ferdinand von Müller und Walter Hill, den Direktor des Botanischen Gartens von Brisbane, in einem Wald am Pine River der Moreton Bay entdeckt. Der Gattungsname Macadamia ehrt den befreundeten Wissenschaftler John Macadam (1827–1865). Die Gattung Macadamia wurde 1857 durch Ferdinand von Müller in Account of some new Australian plants in Transactions and Proceedings of the Philosophical Institute of Victoria 2, S. 72 mit der Erstbeschreibung der Typusart Macadamia ternifolia F.Muell. aufgestellt.[15]
Die Gattung Macadamia gehört zur Tribus Macadamieae in der Unterfamilie Grevilleoideae innerhalb der Familie Proteaceae. Einige früher in dieser Gattung eingeordnete Arten wurden in andere gleichfalls artenarme Gattungen, beispielsweise Lasjia P.H.Weston & A.R.Mast (fünf Arten), Triunia, Floydia gestellt.[5]
Seit 2008[5] werden nur noch vier Arten unterschieden (gegenüber vorher bis zehn Macadamia-Arten):[16][17]
Macadamia ist eine Pflanzengattung in der Familie der Silberbaumgewächse (Proteaceae). Sie ist vor allem durch die Frucht der beiden Arten Macadamia integrifolia und Macadamia tetraphylla bekannt, deren Samen Macadamianuss genannt wird.
Macadamia is a genus o fower species o trees indigenous tae Australie an constitutin pairt o the plant faimily Proteaceae.[1][2] Thay are native tae north eastren New Sooth Wales an central an sooth eastren Queensland.
Macadamia is a genus o fower species o trees indigenous tae Australie an constitutin pairt o the plant faimily Proteaceae. Thay are native tae north eastren New Sooth Wales an central an sooth eastren Queensland.
Макадамия - тĕнчере чи хаклă мăйăрĕ.Тăван енĕ : Австрали.Макадамия йывăçĕ 15 метр çӳлĕшĕпе пулать.Макадами мăйăрĕ çиччĕ-вунă çуллхи йывăçĕ пама тытăнать ( вăтам кăтару - пĕр йывăçран яхăн 100 кг мăйăрĕ ).
မက္ကာဒေးမီးယား (အင်္ဂလိပ်: Macadamia) သည် အပင်မျိုးရင်း Proteaceae တွင် ပါဝင်ပြီး ဩစတြေးလျ၏ တိုင်းရင်းအပင် မျိုးစိတ်လေးမျိုး၏ မျိုးစု (genus) အမည် ဖြစ်သည်။[၁][၂] ယင်းအပင်တို့၏ မူရင်းဒေသမှာ ကွင်းစလန်ပြည်နယ် အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတို့ ဖြစ်သည်။ အပင်၏ အသီးဖြစ်သော macadamia nuts /ˌmækəˈdeɪmiə/ (သို့မဟုတ် "macadamia") ကို စီးပွားရေးအရ တင်ပို့ရောင်းချကြသည်။ အခြားခေါ်ဝေါ်သော အမည်များမှာ Queensland nut, bush nut, maroochi nut, bauple nut, နှင့် Hawaii nut တို့ ဖြစ်သည်။[၃] ဩစတြေးလျ အာဘိုရီဂျီနယ် ဘာသာစကားအရ အသီးကို bauple, gyndl, jindilli,[၃] နှင့် boombera ဟူ၍လည်း သိကြသည်။ ယခင်က ဆက်စပ်နေပြီး ပေါက်ရောက်ရာဒေသ ကွဲပြားသော မျိုးစိတ်များကို Macadamia မျိုးစုတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ကြသည်။[၂] ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် တွေ့ရှိသော မျိုးဗီဇနှင့် အပင်ရုပ်သွင်ဗေဒ လေ့လာမှုများအရ ယင်းတို့သည် Macadamia မျိုးစုနှင့် ကွဲပြားကြောင်း ပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ယခင်ရုပ်သွင်ဗေဒ လေ့လာမှုများနှင့် အပြန်အလှန် ဆက်စပ်မှု နည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။[၂] ယခင်က Macadamia မျိုးစုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး မက္ကာဒေးမီးယားအဖြစ် ယေဘုယျ ခေါ်ဝေါ်နေနိုင်ပြီး ပေါက်ရောက်ရာဒေသကွဲပြားသော မျိုးစိတ်များ၏ လက်ရှိ သိပ္ပံအမည်များမှာ
မက္ကာဒေးမီးယားသည် အမြဲစိမ်းအပင်မျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး ၂–၁၂ မီတာ (၇–၄၀ ပေ) အမြင့် ရှိတတ်သည်။ အရွက်များသည် သုံးရွက်မှ ခြောက်ရွက်အထိ အပင်ကို ပတ်၍ ထွက်ပြီး ပုံသဏ္ဌာန်မှာ လှံထိပ်ဖျားပုံ မှ ဘဲဥချွန်ပုံ သို့မဟုတ် ဘဲဥပုံ ဖြစ်ကာ ၆–၃၀ စင်တီမီတာ (၂–၁၀ လက်မ) ရှည်ပြီး အကျယ် ၃–၁၃ စင်တီမီတာ (၁–၅ လက်မ) ရှိသည်။ ပန်းပွင့်များသည် အရှည်လိုက်၊ သေးသွယ်သော အချောင်းသဏ္ဌာန်ပွင့်ကာ ၅–၃၀ စင်တီမီတာ (၂–၁၀ လက်မ) ရှည်လျားပြီး ပန်းပွင့်တစ်ခုချင်းစီသည် အရှည် ၁၀–၁၅ မီလီမီတာ (၀.၄–၀.၆ လက်မ) ရှိပြီး အဖြူမှ ပန်းရောင် သို့မဟုတ် ခရမ်းရောင်ဖြစ်သည်။ အသီးမှာ အခွံမာသီးအမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး ထိပ်ချွန်ကာ အစေ့ တစ်စေ့ သို့မဟုတ် နှစ်စေ့ ပါဝင်သည်။
စကော့-ဩစတြေးလျ ဓာတုဗေဒပညာရှင်၊ ဆေးပညာသင်ကြားသူနှင့် နိုင်ငံရေးသမား ဂျွန် မက္ကာဒမ်ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ဂျာမန်-ဩစတြေးလျ ရုက္ခဗေဒပညာရှင် ဖာဒီနန် ဗွန် မြူးလာ က ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် Macadamia မျိုးစု အမည်ကို ပေးခဲ့သည်။[၄]
မက္ကာဒေးမီးယား အပင်သည် ကိုင်းဆက်ကိုင်းကူးခြင်းဖြင့် မျိုးပွားနိုင်ပြီး ၇ နှစ်မှ ၁၀ ကြာသည်အထိ စီးပွားဖြစ် အသီးများ ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ သို့သော် အသီးစတင်ဖြစ်ထွန်းလာပါက နှစ် ၁၀၀ ကျော်တိုင်အောင် သီးပွင့်နိုင်သည်။ မက္ကာဒေးမီးယားပင်များသည် မြေဩဇာကောင်းပြီး၊ ကောင်းမွန်စွာ စီးဆင်းနိုင်သော မြေ၊ မိုးရေချိန် ၁,၀၀၀–၂,၀၀၀ မီလီမီတာ (၄၀–၈၀ လက်မ) နှင့် အပူချိန် ၁၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (၅၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်) အောက် မရောက်သော (စတင်ဖြစ်ထွန်းပြီးပါက ဆီးနှင်းအနည်းငယ်ဒဏ် ခံနိုင်သည်)၊ သင့်တင့်သော အပူချိန် ၂၅ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (၈၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်) တို့တွင် ဖြစ်ထွန်းသည်။ အမြစ်များသည် တိမ်ပြီး အပင်များသည် မုန်တိုင်းဒဏ်ကြောင့် ပြိုလဲနိုင်သလို အပင်အမြစ်ရောဂါ Phytophthora ကို ခံနိုင်ရည် မရှိပေ။
၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တောင်အာဖရိကသည် ကမ္ဘာ့မက္ကာဒေးမီးယားစေ့ ထုတ်လုပ်ခြင်းတွင် ၄၈,၀၀၀ tonne (၅၃,၀၀၀ short ton) ဖြင့် ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ဩစတြေးလျက ၄၀,၀၀၀ tonnes ရှိခဲ့ကာ တစ်ကမ္ဘာလုံး အနေဖြင့် ၁၆၀,၀၀၀ tonne (၁၈၀,၀၀၀ short ton) ထွက်ရှိခဲ့သည်။[၅] မက္ကာဒေးမီးယားကို ဘရာဇီးနိုင်ငံ၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ ကော့စတာရီကာနိုင်ငံ၊ ကင်ညာနိုင်ငံ၊ အစ္စရေးနိုင်ငံ၊ ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံ၊ နယူးဇီလန်နိုင်ငံ၊ ကိုလံဘီယာနိုင်ငံ၊ ဂွါတီမာလာနိုင်ငံ၊ နှင့် မာလဝီနိုင်ငံတို့တွင် စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးကြသည်။
ပထမဆုံး မက္ကာဒေးမီးယား စီးပွားဖြစ် သစ်သီးခြံကို ၁၈၈၀ ဆယ်စုနှစ် အစောပိုင်းတွင် နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်၊ လစ္စမောမြို့ အရှေ့တောင်ဖက် ၁၂ ကီလိုမီတာ (၇.၅ မိုင်)အကွာ Rous Mill တွင် စတင်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး M. tetraphylla မျိုးစိတ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်။[၆] ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းနှင့် ၂၀ ရာစု အစောပိုင်းတို့တွင် ဩစတြေးလျနိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းငယ်များ တိုးတက်မှုများ အပြင် မက္ကာဒေးမီးယားကို ၁၉၂၀ ဆယ်စုနှစ်တွင် ဟာဝိုင်ယီ၌ စီးပွားဖြစ် စိုက်ခင်းများအဖြစ် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလာခဲ့ကြသည်။ ၁၈၈၂ ခုနှစ်တွင် ဟာဝိုင်ယီသို့ မက္ကာဒေးမီးယားအစေ့များကို ဝီလျံ ဟားဘတ် ပါဗစ် က စတင် တင်သွင်းခဲ့သည်။[၇] ဟာဝိုင်ယီထွက် မက္ကာဒေးမီးယားသည် နိုင်ငံတကာတွင် လူသိများလာခဲ့သည်။ သို့သော် ပိုလျှံစွာထုတ်လုပ်ရာမှ ဈေးနှုန်းနည်းပါးမှုကြောင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ဟာဝိုင်ယီရှိ မက္ကာဒေးမီးယား ထုတ်လုပ်မှုများ ကျဆင်းခဲ့သည်။[၈]
အစေ့များသည် တန်ဖိုးရှိသော အစာသီးထွက်များဖြစ်ပြီး Macadamia integrifolia, Macadamia ternifolia နှင့် Macadamia tetraphylla မျိုးစိတ် သုံးမျိုးသာလျှင် စီးပွားရေးအရ အရေးပါသည်။ ကျန်မျိုးစိတ်ဖြစ်သော M. jansenii သည် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်နိုင်ပြီး အစေ့ကို စားခြင်းဖြင့် ဆိုင်ယာနို ဂလိုင်ကိုဆိုက် အဆိပ်သင့်ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။[ကိုးကားချက်လိုသည်]
မက္ကာဒေးမီးယားအစေ့ ၁၀၀ ဂရမ်တွင် ကယ်လိုရီ ၇၄၀ ပါဝင်ပြီး သိုင်ရာမင်း (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၁၀၄%)၊ ဗီတာမင်ဘီ-၆ (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၂၁%)၊ မက်ဂနိစ် (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၁၉၅%)၊ သံဓာတ် (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၂၈%)၊ မဂ္ဂနီစီယမ် (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၃၇%)၊ ဖော့စဖရပ် (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၂၇%) အပါအဝင် (နေ့စဉ်လိုအပ်ချက်၏ ၂၀% သို့ ယင်းထက်ကျော်သော) အခြေခံလိုအပ်သော အာဟာရဓာတ်များစွာ ကြွယ်ဝသည်။ မက္ကာဒေးမီးယားအစေ့များတွင် အဆီဓာတ် ၇၆%၊ အမျှင်ဓာတ် ၉% အပါအဝင် ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ် ၁၄%၊ နှင့် ပရိုတိန်း ၈% ပါဝင်သည်။ (ဇယားတွင် ကြည့်ပါ)
အခြားသော စားသုံးနိုင်သည့် အခွံမာသီးများနှင့် ယှဉ်ပါက မက္ကာဒေးမီးယားများသည် အဆီဓာတ်ကြွယ်ဝပြီး ပရိုတိန်းနည်းပါးသည်။ ယင်းတို့တွင် မိုနိုမပြည့်ဝအဆီများ (စုစုပေါင်းပါဝင်မှုများ၏ ၅၉%) များပြားစွာ ပါဝင်သည်။[၉]
မက္ကာဒေးမီးယားသည် ခွေးများအတွက် အဆိပ် ဖြစ်စေသည်။ စားသုံးခြင်းဖြင့် စားသုံးပြီး ၁၂ နာရီအတွင်း နောက်ခြေများ ဆိုင်းတွသွားကာ မရပ်နိုင် ဖြစ်စေသည်။[၁၀] ခွေးအရွယ်အစားနှင့် စားသုံးသည့် ပမာဏအပေါ် မူတည်၍ ကြွက်သားများ တုန်ခြင်း၊ အဆစ်များနာခြင်းနှင့် ဆိုးရွားစွာ ဗိုက်နာခြင်းများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အဆိပ်များပြားပါက ရောဂါလက္ခဏာများ သက်သာစေရန် ဘိန်းပါသော ဆေးဝါးများ လိုအပ်နိုင်ပြီး အပြည့်အဝ နလန်ထူနိုင်ရန် ၂၄ နာရီမှ ၄၈ နာရီအထိ ကြာတတ်သည်။[၁၀]
မက္ကာဒေးမီးယား (အင်္ဂလိပ်: Macadamia) သည် အပင်မျိုးရင်း Proteaceae တွင် ပါဝင်ပြီး ဩစတြေးလျ၏ တိုင်းရင်းအပင် မျိုးစိတ်လေးမျိုး၏ မျိုးစု (genus) အမည် ဖြစ်သည်။ ယင်းအပင်တို့၏ မူရင်းဒေသမှာ ကွင်းစလန်ပြည်နယ် အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတို့ ဖြစ်သည်။ အပင်၏ အသီးဖြစ်သော macadamia nuts /ˌmækəˈdeɪmiə/ (သို့မဟုတ် "macadamia") ကို စီးပွားရေးအရ တင်ပို့ရောင်းချကြသည်။ အခြားခေါ်ဝေါ်သော အမည်များမှာ Queensland nut, bush nut, maroochi nut, bauple nut, နှင့် Hawaii nut တို့ ဖြစ်သည်။ ဩစတြေးလျ အာဘိုရီဂျီနယ် ဘာသာစကားအရ အသီးကို bauple, gyndl, jindilli, နှင့် boombera ဟူ၍လည်း သိကြသည်။ ယခင်က ဆက်စပ်နေပြီး ပေါက်ရောက်ရာဒေသ ကွဲပြားသော မျိုးစိတ်များကို Macadamia မျိုးစုတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ကြသည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် တွေ့ရှိသော မျိုးဗီဇနှင့် အပင်ရုပ်သွင်ဗေဒ လေ့လာမှုများအရ ယင်းတို့သည် Macadamia မျိုးစုနှင့် ကွဲပြားကြောင်း ပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ယခင်ရုပ်သွင်ဗေဒ လေ့လာမှုများနှင့် အပြန်အလှန် ဆက်စပ်မှု နည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယခင်က Macadamia မျိုးစုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး မက္ကာဒေးမီးယားအဖြစ် ယေဘုယျ ခေါ်ဝေါ်နေနိုင်ပြီး ပေါက်ရောက်ရာဒေသကွဲပြားသော မျိုးစိတ်များ၏ လက်ရှိ သိပ္ပံအမည်များမှာ
နယူးကယ်လီဒိုးနီးယား တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော မျိုးစု Virotia ကို ၁၉၇၅ တွင် မျိုးစိတ်တစ်ခုသာရှိပြီး၊ ၂၀၀၈ တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော မျိုးစိတ် ၆ မျိုးစလုံး ကွင်းစလန်ပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ ဩစတြေးလျတွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော မျိုးစုနှင့် မျိုးစိတ် Catalepidia heyana ကွင်းစလန်ပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်းနှင့် ကိတ်ယောက်ကျွန်းဆွယ်တို့တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော Lasjia ၏ မျိုးစိတ်များ (ဩစတြေးလျတွင် မြောက်ပိုင်းမက္ကာဒေးမီးယားများအဖြစ် ဖော်ပြသုံးနှုန်းနေဆဲ ဖြစ်သည်။) ဆူလာဝေစီကျွန်း (အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ) တွင် တွေ့ရလေ့ရှိသော Lasjia ၏ မျိုးစိတ် နှစ်ခု၊ (၁၉၅၂ အမည် M. hildebrandii နှင့် ၁၉၉၅ အမည် M. erecta)မက္ကာဒေးမီးယားသည် အမြဲစိမ်းအပင်မျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး ၂–၁၂ မီတာ (၇–၄၀ ပေ) အမြင့် ရှိတတ်သည်။ အရွက်များသည် သုံးရွက်မှ ခြောက်ရွက်အထိ အပင်ကို ပတ်၍ ထွက်ပြီး ပုံသဏ္ဌာန်မှာ လှံထိပ်ဖျားပုံ မှ ဘဲဥချွန်ပုံ သို့မဟုတ် ဘဲဥပုံ ဖြစ်ကာ ၆–၃၀ စင်တီမီတာ (၂–၁၀ လက်မ) ရှည်ပြီး အကျယ် ၃–၁၃ စင်တီမီတာ (၁–၅ လက်မ) ရှိသည်။ ပန်းပွင့်များသည် အရှည်လိုက်၊ သေးသွယ်သော အချောင်းသဏ္ဌာန်ပွင့်ကာ ၅–၃၀ စင်တီမီတာ (၂–၁၀ လက်မ) ရှည်လျားပြီး ပန်းပွင့်တစ်ခုချင်းစီသည် အရှည် ၁၀–၁၅ မီလီမီတာ (၀.၄–၀.၆ လက်မ) ရှိပြီး အဖြူမှ ပန်းရောင် သို့မဟုတ် ခရမ်းရောင်ဖြစ်သည်။ အသီးမှာ အခွံမာသီးအမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး ထိပ်ချွန်ကာ အစေ့ တစ်စေ့ သို့မဟုတ် နှစ်စေ့ ပါဝင်သည်။
စကော့-ဩစတြေးလျ ဓာတုဗေဒပညာရှင်၊ ဆေးပညာသင်ကြားသူနှင့် နိုင်ငံရေးသမား ဂျွန် မက္ကာဒမ်ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ဂျာမန်-ဩစတြေးလျ ရုက္ခဗေဒပညာရှင် ဖာဒီနန် ဗွန် မြူးလာ က ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် Macadamia မျိုးစု အမည်ကို ပေးခဲ့သည်။
Makadamiya (izina ry’ubumenyi mu kilatini: Macadamia ) ni kimwe mu bihingwa ngengabukungu byinjiza amafaranga menshi ku muhinzi wayo, ariko kikaba ari igihingwa kitagwiriye henshi muri aka karere.
Macadamia is a genus of four species of trees in the flowering plant family Proteaceae.[1][2] They are indigenous to Australia, native to northeastern New South Wales and central and southeastern Queensland specifically. Two species of the genus are commercially important for their fruit, the macadamia nut /ˌmækəˈdeɪmiə/ (or simply macadamia). Global production in 2015 was 160,000 tonnes (180,000 short tons).[3] Other names include Queensland nut, bush nut, maroochi nut, bauple nut and, in the USA, they are also erroneously known as Hawaii nut.[4] In Australian Aboriginal languages, the fruit is known by names such as bauple, gyndl or jindilli[4] (north of Great Dividing Range) and boombera (south of the Great Range). It was an important source of bushfood for the Aboriginal peoples who are the original inhabitants of the area.
.jpg)
The nut was first commercially produced on a wide scale in Hawaii, where Australian seeds were introduced in the 1880s, and for some time, they were the world's largest producer.[5][6] South Africa has been the world's largest producer of the macadamia since the 2010s.
The German-Australian botanist Ferdinand von Mueller gave the genus the name Macadamia in 1857 in honour of the Scottish-Australian chemist, medical teacher, and politician John Macadam, who was the honorary Secretary of the Philosophical Institute of Victoria beginning in 1857.[7]
Macadamia is an evergreen genus that grows 2–12 m (7–40 ft) tall.
The leaves are arranged in whorls of three to six, lanceolate to obovate or elliptic in shape, 60–300 mm (2+1⁄2–12 in) long and 30–130 mm (1+1⁄8–5+1⁄8 in) broad, with an entire or spiny-serrated margin. The flowers are produced in a long, slender, and simple raceme 50–300 mm (2–12 in) long, the individual flowers 10–15 mm (3⁄8–9⁄16 in) long, white to pink or purple, with four tepals. The fruit is a hard, woody, globose follicle with a pointed apex containing one or two seeds. The nutshell ("coat") is particularly tough and requires around 2000 N to crack. The shell material is five times harder than hazelnut shells and has mechanical properties similar to aluminum. It has a Vickers hardness of 35.[8][9]
Nuts from M. jansenii and M. ternifolia contain cyanogenic glycosides.[29][30] The other two species are cultivated for the commercial production of macadamia nuts for human consumption.
Previously, more species with disjunct distributions were named as members of this genus Macadamia.[2] Genetics and morphological studies published in 2008 show they have separated from the genus Macadamia, correlating less closely than thought from earlier morphological studies.[2] The species previously named in the genus Macadamia may still be referred to overall by the descriptive, non-scientific name of macadamia.
The macadamia tree is usually propagated by grafting and does not begin to produce commercial quantities of seeds until it is 7–10 years old, but once established, it may continue bearing for over 100 years. Macadamias prefer fertile, well-drained soils, a rainfall of 1,000–2,000 mm (40–80 in), and temperatures not falling below 10 °C (50 °F) (although once established, they can withstand light frosts), with an optimum temperature of 25 °C (80 °F). The roots are shallow, and trees can be blown down in storms; like most Proteaceae, they are also susceptible to Phytophthora root disease. As of 2019, the macadamia nut is the most expensive nut in the world, which is attributed to the slow harvesting process.[34]
A Macadamia integrifolia / M. tetraphylla hybrid commercial variety is widely planted in Australia and New Zealand; Dr. J. H. Beaumont discovered it. It is high in oil but is not sweet. New leaves are reddish, and flowers are bright pink, borne on long racemes. It is one of the quickest varieties to come into bearing once planted in the garden, usually carrying a useful crop by the fourth year and improving from then on. It crops prodigiously when well pollinated. The impressive, grape-like clusters are sometimes so heavy they break the branchlets to which they are attached. Commercial orchards have reached 18 kg (40 lb) per tree by eight years old. On the downside, the macadamias do not drop from the tree when ripe, and the leaves are a bit prickly when one reaches into the tree's interior during harvest. Its shell is easier to open than that of most commercial varieties.
A pure M. tetraphylla variety from Australia, this strain is cultivated for its productive crop yield, flavor, and suitability for pollinating 'Beaumont.'
A South African M. integrifolia / M. tetraphylla hybrid cultivar, it has a sweet seed, which means it has to be cooked carefully so that the sugars do not caramelise. The sweet seed is usually not fully processed, as it generally does not taste as good, but many people enjoy eating it uncooked. It has an open micropyle (hole in the shell), which may let in fungal spores. The crack-out percentage (ratio of nut meat to the whole nut by weight) is high. Ten-year-old trees average 22 kg (50 lb) per tree. It is a popular variety because of its pollination of 'Beaumont,' and the yields are almost comparable.
A M. integrifolia / M. tetraphylla hybrid, this is a rather spreading tree. On the plus side, it is high yielding commercially; 17 kg (37 lb) from a 9-year-old tree has been recorded, and the nuts drop to the ground. However, they are thick-shelled, with not much flavor.
In 2018, South Africa was estimated as the leading producer of macadamia nuts, with 54,000 tonnes out of global production of 211,000 tonnes.[35] Macadamia is commercially produced in many countries of Southeast Asia, South America, Australia, and North America having Mediterranean, temperate or tropical climates.[35]
The first commercial orchard of macadamia trees was planted in the early 1880s by Rous Mill, 12 km (7.5 mi) southeast of Lismore, New South Wales, consisting of M. tetraphylla.[36] Besides the development of a small boutique industry in Australia during the late 19th and early 20th centuries, macadamia was extensively planted as a commercial crop in Hawaii from the 1920s onward. Macadamia seeds were first imported into Hawaii in 1882 by William H. Purvis, who planted seeds that year at Kapulena.[37] The Hawaiian-produced macadamia established the well-known seed internationally, and in 2017, Hawaii produced over 22,000 tonnes.[38]
In 2019, researchers collected samples from hundreds of trees in Queensland and compared their genetic profiles to samples from Hawaiian orchards. They determined that essentially all the Hawaiian trees must have descended from a small population of Australian trees from Gympie, possibly just a single tree.[39] This lack of genetic diversity in the commercial crop puts it at risk of succumbing to pathogens (as has happened in the past to banana cultivars). Growers may seek to diversify the cultivated population by hybridizing with wild specimens.
Raw macadamia nuts are 1% water, 14% carbohydrates, 76% fat, and 8% protein (table). A 100-gram reference amount of macadamia nuts provides 740 kilocalories and are a rich source (20% or more of the Daily Value (DV)) of numerous essential nutrients, including thiamine (104% DV), vitamin B6 (21% DV), other B vitamins, manganese (195% DV), iron (28% DV), magnesium (37% DV) and phosphorus (27% DV) (table).
Compared with other common edible nuts, such as almonds and cashews, macadamias are high in total fat and relatively low in protein. They have a high amount of monounsaturated fats (59% of total content) and contain, as 17% of total fat, the monounsaturated fat, omega-7 palmitoleic acid.[40]
Macadamia allergy is a type of food allergy to macadamia nuts which is relatively rare, affecting less than 5% of people with tree nut allergy in the United States.[41] Macadamia allergy can cause mild to severe allergic reactions, such as oral allergy syndrome, urticaria, angioedema, vomiting, abdominal pain, asthma, and anaphylaxis.[42] Macadamia allergy can also cross-react with other tree nuts or foods that have similar allergenic proteins, such as coconut, walnut, hazelnut, and cashew.[43] The diagnosis and management of macadamia allergy involves avoiding macadamia nuts and their derivatives, reading food labels carefully, carrying an epinephrine auto-injector in case of severe reactions, and consulting a doctor for further testing and advice.
Macadamias are toxic to dogs. Ingestion may result in macadamia toxicity marked by weakness and hind limb paralysis with the inability to stand, occurring within 12 hours of ingestion.[44] It is not known what makes macadamia nuts toxic, but its effects have only been reported in dogs.[45] Depending on the quantity ingested and the size of the dog, symptoms may also include muscle tremors, joint pain, and severe abdominal pain. In high doses of toxin, opiate medication may be required for symptom relief until the toxic effects diminish, with full recovery usually within 24 to 48 hours.[44]
The trees are also grown as ornamental plants in subtropical regions for their glossy foliage and attractive flowers. The flowers produce a well-regarded honey. The wood is used decoratively for small items.[46] Macadamia species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species, including Batrachedra arenosella.
Macadamia seeds are often fed to hyacinth macaws in captivity. These large parrots are one of the few animals, aside from humans, capable of cracking the shell and removing the seed.[47]
.jpg)
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) Macadamia is a genus of four species of trees in the flowering plant family Proteaceae. They are indigenous to Australia, native to northeastern New South Wales and central and southeastern Queensland specifically. Two species of the genus are commercially important for their fruit, the macadamia nut /ˌmækəˈdeɪmiə/ (or simply macadamia). Global production in 2015 was 160,000 tonnes (180,000 short tons). Other names include Queensland nut, bush nut, maroochi nut, bauple nut and, in the USA, they are also erroneously known as Hawaii nut. In Australian Aboriginal languages, the fruit is known by names such as bauple, gyndl or jindilli (north of Great Dividing Range) and boombera (south of the Great Range). It was an important source of bushfood for the Aboriginal peoples who are the original inhabitants of the area.
Fresh macadamia nut with husk or pericarp cut in half 
Macadamia nut in its shell and a roasted nut 
Macadamia nut with sawn nutshell and special key used to pry open the nut The nut was first commercially produced on a wide scale in Hawaii, where Australian seeds were introduced in the 1880s, and for some time, they were the world's largest producer. South Africa has been the world's largest producer of the macadamia since the 2010s.
Genro Macadamia :
Macadamia es un género de planta arbórea de la familia de las proteáceas; tiene descritas 14 especies de las cuales solo 5 se consideran válidas y son aceptadas.[1]
Se trata de arbustos o árboles siempreverdes de 2 a 12m de altura con hojas lanceoladas u obovada a elípticas de 6-30cm de largo por 2-12 de ancho, con bordes enteros o aserrados, organizadas en verticilos de 3 a 6. Las inflorescencias, axilares o terminales, son largos (5-30cm) y estrechos racimos, a veces panículas, de pares bracteadas de flores hermafroditas, pediceladas, centimétricas, sin brácteas, con 4 tépalos, blancos, purpúreos o rosados, reflejos en la antesis. El fruto, de semillas comestibles en ciertas especies, es un folículo leñoso muy duro, tradidehiscente, de forma globosa con un ápice puntiagudo, con una o, raramente, dos semillas.[2]
Su área de distribución natural se limita al este de Australia, Nueva Caledonia e Indonesia. Hay 2 especies introducidas en China (M. integrifolia y M. tetraphylla).[2]
En la actualidad la macadamia se cultiva también en México, Bolivia, Colombia, Costa Rica,[3] Guatemala, Ecuador, Paraguay, República Dominicana, Venezuela, Sudáfrica y Madagascar. Se introdujo en Perú, como cultivo alternativo, a través de un programa de FONCODES-Fondo de Cooperación para el Desarrollo Social.
El género fue creado por Ferdinand von Mueller y publicado en Transactions of the Philosophical Institute of Victoria, vol. 2, p. 72, 1857[1]. La especie tipo es Macadamia ternifolia.
Los aborígenes australianos lo llaman Kindal kindal o Jindilli.
Sólo dos especies poseen importancia comercial en el campo alimenticio por ser las únicas que tienen la nuez comestible: Macadamia integrifolia y Macadamia tetraphylla. Las nueces de las demás especies son venenosas por la presencia de glicósidos, aunque estos glicósidos pueden ser eliminados mediante diversos procesos ya conocidos por los aborígenes.
En la actualidad la macadamia se usa también para la producción de cosméticos, ya que contribuye a la hidratación de la piel.
La macadamia contiene ácido palmitoleico (C16:1), un ácido graso omega 7 y es especialmente rico en ácido oleico, ácido linoleico, vitamina E y esteroles (avenasterol), que le dan propiedades suavizantes y calmantes.[4]
Macadamia es un género de planta arbórea de la familia de las proteáceas; tiene descritas 14 especies de las cuales solo 5 se consideran válidas y son aceptadas.
Macadamia intxaurrak usain gozoko loreak dituzten zuhaitz altu batzuen fruituak dira. Euren sorterrikoek “kindal kindal” ala jindili izenekin ezagutzen dituzte.
Jatorriz Australiako alde subtropikalekoak dira baina Hawaiin, Kalifornian eta Floridan hazten dira. Lur bero horietan euria maiz egiten du. Gastronomia munduaren ateak zabaldu ditu, nahiz eta %51 eta %73 artean gantzez osatuak dauden. Alegia, fruitu lehorraren gramo bakoitzak 5’6 eta 6’4 kilokaloria artean ditu.
Macadamiaren fruituak forma esferikoa du, egitura bigun krematsua eta zapore oso gozoa. Haren diametroa bi zentimetro ingurukoa da, oskolak azal gogorra eta lisoa du, kolore berde distiratsukoa.
Gantz monoinsaturatuak bereziki landare-jatorriko elikagaietan daude, esaterako ahuakateetan, oliba-olioan eta fruitu lehor askotan, besteak beste, Macadamia intxaurretan. Gantz edukiera hori %75 baino gehiago izaten da eta odolean triglizerido eta kolesterol mailak kontrolatzen laguntzen du. Horrez gain, %9 proteina, %9 karbohidrato, %2 zuntz dietetiko eta %4 azukre dute.
Bitamina iturri onak dira, besteak beste, A1, B1 eta B2 bitaminak, kaltzioa, potasioa, zuntz dietetikoa eta sodio apur bat dituzte. Hurrekin gertatzen den moduan, macadamiek %40 azido oleiko dute. Gantz mota hori oliba-olioaren antzekoa da eta kolesterol maila jaisten laguntzen du.
Oso fruitu preziatua da, zapore arinki gozoa du eta almendrena oroitarazten du. Gordinik, txigortuta edo gazituta kontsumitu daitezke. Zapore delikatua duenez, asko eskatzen den aperitiboa da, gazta pastarekin edo patearekin konbinatuta.
Baina kontuz ibili behar da, izan ere, gehiegi txigortzen badira euren zapore mingotsa areagotzen da.
Azido palmitoleiko dosi altuak ditu. Macadamia olioarekin, gainera, azalarentzako krema hidratatzaileak, xaboiak eta masajerako olioak egiten dira.
Macadamia intxaurrak usain gozoko loreak dituzten zuhaitz altu batzuen fruituak dira. Euren sorterrikoek “kindal kindal” ala jindili izenekin ezagutzen dituzte.
Jatorriz Australiako alde subtropikalekoak dira baina Hawaiin, Kalifornian eta Floridan hazten dira. Lur bero horietan euria maiz egiten du. Gastronomia munduaren ateak zabaldu ditu, nahiz eta %51 eta %73 artean gantzez osatuak dauden. Alegia, fruitu lehorraren gramo bakoitzak 5’6 eta 6’4 kilokaloria artean ditu.
Makadamiat (Macadamia) on kasvisuku proteakasvien heimossa. Siihen kuuluu viisi lajia Australiassa kasvavia puita.[1] Tunnetuimpia niistä on ravintokasvina laajasti viljelty australianmakadamia (Macadamia integrifolia), jonka hedelmiä kutsutaan makadamiapähkinöiksi.
Makadamiat (Macadamia) on kasvisuku proteakasvien heimossa. Siihen kuuluu viisi lajia Australiassa kasvavia puita. Tunnetuimpia niistä on ravintokasvina laajasti viljelty australianmakadamia (Macadamia integrifolia), jonka hedelmiä kutsutaan makadamiapähkinöiksi.
Macadamia est un genre botanique de la famille des Proteaceae. Le genre comprend neuf espèces dont le noyer du Queensland qui donne les noix de macadamia.
Le genre a été dédié au chimiste John Macadam par son collègue le botaniste Ferdinand von Mueller, qui l'a décrit pour la première fois en 1857[1].
La plupart des espèces sont originaires de l'est de l'Australie (sept espèces), la Nouvelle-Calédonie (une espèce, M. neurophylla) et Célèbes, en Indonésie (une espèce, M. hildebrandii).
Macadamia est un genre botanique de la famille des Proteaceae. Le genre comprend neuf espèces dont le noyer du Queensland qui donne les noix de macadamia.
Le genre a été dédié au chimiste John Macadam par son collègue le botaniste Ferdinand von Mueller, qui l'a décrit pour la première fois en 1857.
Crann síorghlas a fhásann suas go dtí timpeall 20 m. Dúchasach don Astráil, agus saothraítear ansin is i Haváí é. Na duilleoga suas le 30 cm ar fhad, lansa-chruthach, leathan os cionn an láir, docht is uaireanta colgach, i bhfáinní de 3-4 cinn. Na bláthanna i spící fada cromtha 2.5 cm ar trastomhas, síogómach le 4 theascán iombhláthanna bánbhuí. Na torthaí glas, agus scoilteann siad chun cnó cruinn inite a nochtadh.
Macadamia e un xénero botánico que contén oito especies de plantas con flor da familia das proteáceas. A súa área de distribución limítase ao leste de Australia (sete especies), Nova Caledonia (especie M. neurophylla) e Indonesia, Célebes (especie M. hildebrandii)
Unhas poucas especies cultívanse pola súa noz comestíbel (noz de macadamia) Na actualidade a macadamia cultívase tamén en México, Bolivia, Colombia, Costa Rica, Guatemala, Ecuador, Paraguai, Perú, República Dominicana e Venezuela.
O xénero foi nomeado así en 1857 polo botanista Ferdinand von Mueller, primeiro en describir o xénero, en honra do seu colega o naturalista e político australiano, de orixe escocesa, John Macadam (cómpre non confundir co enxeñeiro escocés John Loudon McAdam).
Os nomes comúns do froito seco son:
Os aborixes australianos chamábano de kindal kindal ou jindilli.
O seu aceite esencial empregouse en perfumaría.
Só dúas especies posúen importancia comercial por ser as únicas que teñen a noz comestíbel: Macadamia integrifolia e Macadamia tetraphylla. As noces das demais especies son velenosas (por exemplo a Macadamia whelanii e a Macadamia ternifolia). A toxicidade débese á presenza de glicósidos. Estes glicósidos poden ser eliminados mediante procesos coñecidos polos aborixes.
Na actualidade a macadamia úsase para a elaboración de produtos cosméticos, xa que posúe propiedades hidratantes da pel. A noz de macadamia contén ácido palmitoleico (C16:1), un ácido graxo omega 7.
A macadamia introduciuse no Perú como cultura alternativa, grazas a un programa financiado e dirixido por FONCODES. Os agricultores da selva peruana aproveitaron as súas bondades no autoconsumo; porén a macadamia ten gran potencial para exportación.
Macadamia e un xénero botánico que contén oito especies de plantas con flor da familia das proteáceas. A súa área de distribución limítase ao leste de Australia (sete especies), Nova Caledonia (especie M. neurophylla) e Indonesia, Célebes (especie M. hildebrandii)
Unhas poucas especies cultívanse pola súa noz comestíbel (noz de macadamia) Na actualidade a macadamia cultívase tamén en México, Bolivia, Colombia, Costa Rica, Guatemala, Ecuador, Paraguai, Perú, República Dominicana e Venezuela.
O xénero foi nomeado así en 1857 polo botanista Ferdinand von Mueller, primeiro en describir o xénero, en honra do seu colega o naturalista e político australiano, de orixe escocesa, John Macadam (cómpre non confundir co enxeñeiro escocés John Loudon McAdam).
Os nomes comúns do froito seco son:
macadamia noz de arbusto noz de macadamia noz maroochi Queensland nut (‘noz de Queensland’ en inglés de Australia).Os aborixes australianos chamábano de kindal kindal ou jindilli.
Macadamia adalah genus dari delapan spesies tumbuhan dari familia Proteaceae, tersebar di Australia timur (7 spesies), dan Sulawesi (1 spesies, M. hildebrandii). Pohonnya berukuran 6-40 meter, daunnya memiliki panjang 6-30 cm dan lebar 2-13 cm, bunga 10-15 mm, berwarna putih sampai ungu, buahnya memiliki satu atau dua biji.
Genus ini dinamai menurut John Macadam, rekan kerja Ferdinand von Mueller yang pertama menemukannya. Tumbuhan ini dikenal karena bijinya yang dikenal dengan nama kacang Macadamia. Hanya 2 spesies diambil kacangnya, M. integrifolia dan M. tetraphylla. Spesies lainnya memiliki biji yang beracun atau tidak dapat dimakan, misalnya M. whelanii dan M. ternifolia. Racun yang dikandung adalah cyanogenic glycosides.
Macadamia adalah genus dari delapan spesies tumbuhan dari familia Proteaceae, tersebar di Australia timur (7 spesies), dan Sulawesi (1 spesies, M. hildebrandii). Pohonnya berukuran 6-40 meter, daunnya memiliki panjang 6-30 cm dan lebar 2-13 cm, bunga 10-15 mm, berwarna putih sampai ungu, buahnya memiliki satu atau dua biji.
Genus ini dinamai menurut John Macadam, rekan kerja Ferdinand von Mueller yang pertama menemukannya. Tumbuhan ini dikenal karena bijinya yang dikenal dengan nama kacang Macadamia. Hanya 2 spesies diambil kacangnya, M. integrifolia dan M. tetraphylla. Spesies lainnya memiliki biji yang beracun atau tidak dapat dimakan, misalnya M. whelanii dan M. ternifolia. Racun yang dikandung adalah cyanogenic glycosides.
Macadamia (F. Muell., 1857) è un genere di piante perenni appartenente alla famiglia delle Proteaceae endemico dell'Australia orientale, formato da 4 specie[1].
Il nome del genere è un omaggio allo scienziato e uomo politico John Macadam (1827-1865), collega del botanico Ferdinand von Mueller che per primo le descrisse.
Sono piante sempreverdi che sviluppano un'altezza compresa tra i 6 e i 40 m. Le foglie sono unite in gruppi da 3-6, hanno una forma ellittica, sono lunghe da 6–30 cm e hanno una larghezza tra i 2 e i 13 cm. I fiori sono prodotti in grappoli della lunghezza variabile tra i 5–30 cm, mentre i singoli fiori sono lunghi circa 10–15 mm, con una colorazione tra il bianco-rosa-porpora, con quattro tepali.
All'interno del genere Macadamia sono attualmente incluse quattro specie[1]:
Solo due specie di Macadamia producono frutti (detti Noce macadamia) di rilevanza commerciale, la M. integrifolia e la M. tetraphylla. Altre specie producono invece frutti non adatti al consumo umano, in quanto tossici (M. jansenii e M. ternifolia) a causa della presenza di un glicoside. La componente tossica comunque può essere rimossa seguendo un processo di lisciviazione, che viene praticato anche dagli indigeni australiani, i quali utilizzano tutte le specie di Macadamia.
Le due specie adatte all'alimentazione vennero scoperte nelle foreste sud-orientali dell'Australia, più precisamente sul Monte Bauple nel Queensland australiano. Per questo, un altro nome di queste piante è Bauple nuts (noci di Bauple). La Macadamia è l'unica pianta alimentare nativa dell'Australia, che sia prodotta ed esportata in quantità significative.
Infatti il primo commercio delle Noci Macadamia venne organizzato attorno al 1880 da Mr. Charles Staff a Rous Mill, 12 km a sud est di Lismore, nel Nuovo Galles del Sud.
La Macadamia comunque non viene sfruttata industrialmente fino al raggiungimento dell'età di 7-10 anni ma, una volta che incomincia a produrre frutti, è redditizia anche per 100 anni. Le Macadamia preferiscono terriccio fertile, ben drenato. Richiedono inoltre un'elevata quantità d'acqua (le zone d'origine riportano piovosità medie comprese tra 1000–2000 mm annui), la resistenza al freddo è limitata ai circa 10 °C; anche se un albero adulto può sopportare brevi esposizioni a temperature prossime allo zero, la temperatura ottimale è di 25 °C. Le radici sono superficiali, quindi gli alberi sono soggetti a spezzarsi e cadere durante i temporali o in caso di forti raffiche di vento; inoltre soffrono particolarmente Oomiceti dannosi come Peronospora, che possono provocare il collasso dell'apparato radicale. Fuori dall'Australia, la produzione commerciale viene praticata alle Hawaii (che ne è il più importante produttore dopo l'Australia), Brasile, California, Costa Rica, Israele, Kenya, Bolivia, Nuova Zelanda, Sudafrica e Malawi.
Le noci macadamia, pur essendo commestibili per l'uomo, sono tossiche per i cani e per i gatti. La tossicità è manifestata da debolezza, unita all'incapacità di reggersi sulle zampe fino a 12 ore dopo l'ingestione. Le condizioni si normalizzano generalmente entro le 48 ore dall'ingestione.
L'intossicazione casuale in natura è impossibile, dato che la polpa della noce è contenuta in un guscio durissimo.
Gli alberi vengono anche utilizzati come piante ornamentali nelle regioni subtropicali per la loro chioma folta e compatta e per i fiori molto belli.
Secondo uno studio del 2019[2], circa il 70% delle noci macadamia prodotte nel mondo (quelle prodotte dagli alberi coltivati nelle Hawaii) deriva geneticamente da un singolo albero di Gympie, un piccolo villaggio nel Queensland in Australia. Da questo albero, alla fine del XIX secolo, Robert Jordan raccolse una manciata di semi che successivamente piantò in un terreno nei dintorni di Honolulu, dando così avvio a una larga diffusione.
Macadamia (F. Muell., 1857) è un genere di piante perenni appartenente alla famiglia delle Proteaceae endemico dell'Australia orientale, formato da 4 specie.
Il nome del genere è un omaggio allo scienziato e uomo politico John Macadam (1827-1865), collega del botanico Ferdinand von Mueller che per primo le descrisse.
Macadamia ialah satu genus daripada empat spesies pokok membentuk bahagian keluarga tumbuhan Proteaceae,[1][2] asli di New South Wales timur laut dan Queensland tenggara, Australia.
|title= (bantuan); |contribution= diabaikan (bantuan) |month= tidak diketahui diabaikan (bantuan) Macadamia ialah satu genus daripada empat spesies pokok membentuk bahagian keluarga tumbuhan Proteaceae, asli di New South Wales timur laut dan Queensland tenggara, Australia.
Macadamia is een geslacht uit de familie Proteaceae. The Plant List erkent vijf soorten. Volgens de Flora of China bestaat het geslacht uit circa negen soorten die voorkomen in Australië en op Sulawesi.
De soorten Macadamia integrifolia en Macadamia tetraphylla worden op commerciële basis gekweekt voor de macadamianoten.
Macadamia is een geslacht uit de familie Proteaceae. The Plant List erkent vijf soorten. Volgens de Flora of China bestaat het geslacht uit circa negen soorten die voorkomen in Australië en op Sulawesi.
De soorten Macadamia integrifolia en Macadamia tetraphylla worden op commerciële basis gekweekt voor de macadamianoten.
Macadamia-slekta er ei planteslekt frå Aust-Australia. Frøa frå nokre av artane blir etne som makadamianøtter. Slekta er kalla opp etter John Macadam, ein australsk vitskapsmann som var kollega av Ferdinand von Mueller, som først skildra henne botanisk.
Slekta omfattar fire artar. Tidlegare rekna ein med fleire artar som no er blitt skilde ut til slekta Lasjia. To av desse veks på Sulawesi i Indonesia og tre i Australia. Desse tre siste er framleis kjende som makadamiatre i daglegtale.
Macadamia-artar dannar eviggrøne tre som kan nå høgder frå 2 til 12 meter. Dei har blomar med ei lengd på 10-15 mm som varierer i farge frå kvit til rosa til lilla.
|title= (hjelp); |contribution= ignored (hjelp)
|month= vart ignorert (hjelp)
Macadamia-slekta er ei planteslekt frå Aust-Australia. Frøa frå nokre av artane blir etne som makadamianøtter. Slekta er kalla opp etter John Macadam, ein australsk vitskapsmann som var kollega av Ferdinand von Mueller, som først skildra henne botanisk.
Slekta omfattar fire artar. Tidlegare rekna ein med fleire artar som no er blitt skilde ut til slekta Lasjia. To av desse veks på Sulawesi i Indonesia og tre i Australia. Desse tre siste er framleis kjende som makadamiatre i daglegtale.
Macadamia-artar dannar eviggrøne tre som kan nå høgder frå 2 til 12 meter. Dei har blomar med ei lengd på 10-15 mm som varierer i farge frå kvit til rosa til lilla.
Macadamia-slekten er en planteslekt fra Øst-Australia. Frøene fra noen av artene blir spist som makadamianøtter. Slekten er kalt opp etter John Macadam, en australsk vitenskapsmann som var kollega av Ferdinand von Mueller, som først skildret slekten botanisk.
Slekten omfatter fire arter. Tidligere regnet en med flere arter som nå er blitt skilt ut til slekten Lasjia. To av disse vokser på Sulawesi i Indonesia og tre i Australia. Disse tre siste er fremdeles kjente som makadamiatre i dagligtale.
Macadamia-arter danner eviggrønne tre som kan nå høyder fra to til tolv meter. De har blomster med en lengde på 10–15 mm som varierer i farge fra hvit til rosa til lilla.
Macadamia-slekten er en planteslekt fra Øst-Australia. Frøene fra noen av artene blir spist som makadamianøtter. Slekten er kalt opp etter John Macadam, en australsk vitenskapsmann som var kollega av Ferdinand von Mueller, som først skildret slekten botanisk.
Slekten omfatter fire arter. Tidligere regnet en med flere arter som nå er blitt skilt ut til slekten Lasjia. To av disse vokser på Sulawesi i Indonesia og tre i Australia. Disse tre siste er fremdeles kjente som makadamiatre i dagligtale.
Macadamia-arter danner eviggrønne tre som kan nå høyder fra to til tolv meter. De har blomster med en lengde på 10–15 mm som varierer i farge fra hvit til rosa til lilla.
Makadamia (Macadamia) – rodzaj drzew z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Należy do niego 9 gatunków[3] i 1 mieszaniec[4]. Występują dziko w Australii, na Nowej Kaledonii (jeden gatunek M. neurophylla)[5] i na Sulawesi (jeden gatunek M. hildebrandii). Uprawiane są obecnie również na Hawajach i w Afryce Południowej. Makadamia została odkryta w Australii w 1857 roku przez botanika Waltera Hilla, który nadał roślinie nazwę Macadamia na cześć swojego przyjaciela, Johna McAdama. Gatunkiem typowym jest M. ternifolia F. v. Mueller[2].
Wiecznie zielone drzewa o skórzastych, wąskich i całobrzegich lub ząbkowanych liściach, przeważnie wyrastających po 3-4 w okółku na krótkopędach[3]. Kwiaty drobne, zebrane w gęste, cylindryczne kwiatostany. Owocem jest pestkowiec.
Należy do rodziny srebrnikowatych (Proteaceae), która wraz z siostrzaną rodziną platanowatych (Platanaceae) wchodzą w skład rzędu srebrnikowców (Proteales), stanowiącego jedną ze starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych[1].
Makadamia uprawiana jest dla smacznych orzechów, których jądro składa się w 77% z tłuszczów, w tym kwasów jednonienasyconych, białka i innych składników odżywczych[6]. Największym producentem obecnie jest Australia produkująca 100 tysięcy ton orzechów rocznie. Olej znajduje zastosowanie również do produkcji kosmetyków.
Z nieznanych na razie powodów orzechy makadamia są trujące dla psów. Objawy mogą wystąpić już po podaniu 2,4 g na kilogram masy ciała (kilkanaście łuskanych orzechów dla 10 kg psa[7]) i obejmują wymioty, ataksję, osłabienie, drgawki i możliwą hipotermię. Objawy występują w ciągu 12 godzin i ustępują zwykle samoczynnie do 48 godzin[8].
Makadamia (Macadamia) – rodzaj drzew z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Należy do niego 9 gatunków i 1 mieszaniec. Występują dziko w Australii, na Nowej Kaledonii (jeden gatunek M. neurophylla) i na Sulawesi (jeden gatunek M. hildebrandii). Uprawiane są obecnie również na Hawajach i w Afryce Południowej. Makadamia została odkryta w Australii w 1857 roku przez botanika Waltera Hilla, który nadał roślinie nazwę Macadamia na cześć swojego przyjaciela, Johna McAdama. Gatunkiem typowym jest M. ternifolia F. v. Mueller.
Macadamia F. Muell., 1857 é um género de plantas arbóreas da família das proteáceas que inclui 4 espécies validamente descritas, mas que numa anterior circunscrição taxonómica incluía 14 espécies.[1] Duas espécies (M. integrifolia e M. tetraphylla) são cultivadas em diversas regiões tropicais e subtropicais para produção de uma noz, a macadâmia, utilizada para alimentação humana e para a produção de óleo de macadâmia para fins alimentares e para cosmética.
Os membros do género Macadamia são arbustos ou árvores perenifólias, de 2 a 12 m de altura, com folhas lanceoladas ou obovadas a elípticas, de 6–30 cm de comprimento e 2–12 cm de largura, com bordos inteiros ou serrados, organizadas em verticilos de 3 a 6 folhas. As inflorescências são rácimos axilares ou terminais, longos (5–30 cm) e estreitos, por vezes panículas, formados por pares de pequenas flores bracteadas, hermafroditas, com pedicelos curtos, sem brácteas, com 4 tépalas brancas, purpúreas ou rosadas, reflexas na ântese. O fruto, com sementes comestíveis em certas espécies, é um folículo lenhoso muito duro, tardi-deiscente, de forma globosa, mas com um ápice pontiagudo, com uma ou, raramente, duas sementes.[2]
O género tem distribuição natural limitada ao leste da Austrália e à Nova Caledónia, Indonésia e Celebes. As duas espécies que produzem nozes comestíveis (M. integrifolia e M. tetraphylla) foram introduzidas na China,[2] sendo na actualidade também cultivadas em várias regiões de clima tropical e subtropical do Hawaii, das Américas (México, Bolívia, Colômbia e Costa Rica,[3] Guatemala, Equador, Paraguai, República Dominicana, Peru e Venezuela), da África do Sul e de Madagáscar. A sua introdução no Peru, como cultura alternativa à produção de coca, foi feita através de um programa financiado pelo FONCODES (Fondo de Cooperación para el Desarrollo Social).
O género foi criado por Ferdinand von Mueller e publicado em Transactions of the Philosophical Institute of Victoria, vol. 2, p. 72, 1857.[4] A espécie tipo é Macadamia ternifolia.
A etimologia do nome genérico resulta do género ter sido dedicado a John Macadam, um médico e naturalista que ao tempo era secretário do Philosophical Institute of Victoria.[5]
Na sua actual circunscrição taxonómica o género Macadamia inclui as seguintes espécies:
Anteriormente o género inclui outras espécies validamente descritas que entretanto foram atribuídas aos géneros Lasjia, Catalepidia e Virotia. Essas espécies a sua distribuição pelos novos géneros é a seguinte:
Apenas duas espécies do género apresentam importância comercial no campo alimentar por serem as únicas que produzem a noz comestível conhecida por macadâmia: Macadamia integrifolia e Macadamia tetraphylla. As nozes das demais espécies são venenosas devido à presença de glicosídeos, ainda que estes glicosídeos possam ser eliminados mediante diversos processos, alguns dos quais já eram conhecidos dos povos aborígenes australianos.
Os frutos de algumas espécies de Macadamia são também utilizados para a produção de cosméticos, já que contribuem para a hidratação da pele, pois as suas nozes contêm ácido palmitoleico (C16:1), um ácido gordo ómega 7 e são especialmente ricas em ácido oleico, ácido linoleico, vitamina E e esteróis (especialmente avenasterol), que lhe dão propriedades suavizantes e calmantes.[8]
Macadamia F. Muell., 1857 é um género de plantas arbóreas da família das proteáceas que inclui 4 espécies validamente descritas, mas que numa anterior circunscrição taxonómica incluía 14 espécies. Duas espécies (M. integrifolia e M. tetraphylla) são cultivadas em diversas regiões tropicais e subtropicais para produção de uma noz, a macadâmia, utilizada para alimentação humana e para a produção de óleo de macadâmia para fins alimentares e para cosmética.
Arborii macadamia, cu frunzișul lor veșnic verde, înveșmântează coastele estice, subtropicale din Australia. Totuși, doar două dintre cele nouă specii produc fructe comestibile. Ocrotite de un înveliș verde fibros, nucile macadamia sunt sferice, de marimea unei biluțe și au o coajă maronie în interiorul căreia se află miezul alb-crem. Coaja dură este greu de spart. Pulberea obținută din cojile zdrobite este atât de dură, încât poate fi folosită ca material abraziv industrial.
La începutul secolului al XIX, Cunningham și Leichhardt au fost primii exploratori care au cules nuci macadamia, însă exemplarele au fost pur și simplu puse la păstrare, nefiind examinate. Cațiva ani mai târziu, asistentul botanistului Walter Hill a mâncat niște nuci provenite de la un arbore descoperit de curând în pădurile subtropicale din sud-estul statului Quueensland (Australia). Se zvonea că nucile ar fi otrăvitoare. Băiatul însă nici nu s-a îmbolnăvit, nici nu s-a prăpădit după ce a mâncat. Dimpotrivă, le-a găsit de-a dreptul delicioase. Ca urmare, Hill s-a încumetat sa guste și el o nucă și a fost întru totul de acord. N-a trecut mult și botaniști din întreaga lume au primit răsaduri ale acestui arbore. În 1857, un coleg al lui Walter Hill , botanistul Ferdinand von Mueller din Melbourne, a numit acest gen de arbori Macadamia, după bunul său prieten dr. John Macadam.
Aborigenii crăpau nucile cu piatra. John Waldron, unul dintre primii oameni care au înființat livezi de macadamia, a trecut la ciocan și nicovală. De fapt, pe parcursul unei perioade de peste 50 de ani, el a spart circa opt milioane de nuci cu aceste unelte simple, deoarece primele mașinării inventate n-au fost foarte eficiente, căci zdrobeau și sâmburele. Cu timpul, însă, s-au construit mașini mai performante. O altă problemă întâmpinată a fost legată de înmulțirea arborilor macadamia. Odată sădite, nucile de soi bun produceau adesea arbori de slabă calitate. Nici prin altoire nu s-au obținut rezultate deosebite. Din cauza acestor obstacole, cultivarea arborilor în scop comercial a stagnat, cel puțin până la intervenția hawaiienilor, care au adus inovații uluitoare în tehnicile de cultivare. Drept urmare, în scurt timp ei au reușit să dețină 90% din producția mondială de nuci macadamia. Până la urmă, aceste nuci au ajuns să fie numite nuci hawaiiene. În anii ’60 ai secolului trecut, cultivatorii australieni au început să privească cu seriozitate cultivarea în scop comercial a arborilor macadamia, aplicând tehnicile învățate în Hawaii. Industria locală a înflorit atât de mult, încât în prezent Australia deține circa 50% din producția mondială de nuci macadamia. Arborii se cultivă și în Africa, America Centrală și Asia.
În afara aromei pline, untoase, conținutul de ulei al nucilor macadamia – în mare parte ulei mononesaturat, adică grăsimi sănătoase – depășește adesea 72%. De fapt, dintre toate nucile bogate în ulei, nuca macadamia conține cea mai mare cantitate de ulei. Potrivit unor studii recente, consumul moderat de nuci macadamia reduce nivelul colesterolului LDL (colesterol dăunător) și al trigliceridelor, contribuind totodată la combaterea hipertensiunii. Nucile macadamia sunt deosebit de apreciate în bomboane de ciocolată, în fursecuri sau în înghețată. Unii le preferă prăjite și sărate, alții, crude. ”Datorită aromei unice și delicate, frăgezimii și culorii ei ca a untului, nuca macadamia e considerată una dintre cele mai fine nuci. Nu este de mirare că ea reprezintă produsul agricol australian de cel mai mare suces.”
Cojile nucilor macadamia, de duritatea pietrei, au o valoare calorică aproape egală cu cea a lignitului. De aceea, o societate energetică australiană le folosește la generarea de curent electric nu doar pentru uzina în sine, ci și pentru rețeaua electrică locală. Acesta este primul proiect australian de transformare a deșeurilor în energie. Se preconizează că productivitatea uzinei va crește pe măsură ce tot mai mulți cultivatori vor furniza „combustibilul” necesar.
Arborii macadamia, cu frunzișul lor veșnic verde, înveșmântează coastele estice, subtropicale din Australia. Totuși, doar două dintre cele nouă specii produc fructe comestibile. Ocrotite de un înveliș verde fibros, nucile macadamia sunt sferice, de marimea unei biluțe și au o coajă maronie în interiorul căreia se află miezul alb-crem. Coaja dură este greu de spart. Pulberea obținută din cojile zdrobite este atât de dură, încât poate fi folosită ca material abraziv industrial.
Macadamiasläktet (Macadamia) är ett växtsläkte med flera arter träd varav två, macadamia (Macadamia tetraphylla) och trubbmacadamia (Macadamia integrifolia) har ätliga nötter och odlas kommersiellt. Övriga arter har giftiga eller oätliga nötter. Macadamiaträden kommer ursprungligen från Australiens östkust. De två arterna med ätliga nötter korsar sig lätt med varandra och bildar hybrider vilket har lett till att Macadamia tetraphylla numera är sällsynt som vildväxande.
De städsegröna träden kan bli drygt 7 meter höga och blommar med flockar av små vita blommor. Bäst växer träden i subtropiskt klimat med väldränerad jord och en årlig nederbördsmängd på mellan 1 000 och 2 500 millimeter.
Nötternas innanmäte har vanligen en gräddvit färg, ibland något gulaktig. Smaken är vanligen mycket uppskattad. Macadamianötter äts rostade eller som ingrediens i godis, kakor och andra bakverk eller som ingrediens i olika maträtter på ungefär samma sätt som mandel och cashew används i asiatisk matlagning.
Släktet är uppkallat efter botanikern John Macadam. Den första kommersiella odlingen av macadamia i Australien startades på 1880-talet. På 1920-talet började man odla på Hawaii och därefter spreds kommersiell odling till Kalifornien, Mexiko och andra områden med liknande klimat. I början av 2000-talet fanns de största producenterna i Australien, Hawaii och Malawi.
Macadamianötter importeras även till Sverige, men det är nästan omöjligt att veta till vilken av de två arterna en viss importerad sort hör. Macadamianötter ledde till en incident på JFK-flygplatsen i New York den 5 december 2014, vilket en vecka senare därefter ledde till Korean Airs vice ordförandes avgång och en offentlig ursäkt från bolagets chef. [1]
Wikimedia Commons har media som rör Macadamiasläktet.
Macadamiasläktet (Macadamia) är ett växtsläkte med flera arter träd varav två, macadamia (Macadamia tetraphylla) och trubbmacadamia (Macadamia integrifolia) har ätliga nötter och odlas kommersiellt. Övriga arter har giftiga eller oätliga nötter. Macadamiaträden kommer ursprungligen från Australiens östkust. De två arterna med ätliga nötter korsar sig lätt med varandra och bildar hybrider vilket har lett till att Macadamia tetraphylla numera är sällsynt som vildväxande.
De städsegröna träden kan bli drygt 7 meter höga och blommar med flockar av små vita blommor. Bäst växer träden i subtropiskt klimat med väldränerad jord och en årlig nederbördsmängd på mellan 1 000 och 2 500 millimeter.
Nötternas innanmäte har vanligen en gräddvit färg, ibland något gulaktig. Smaken är vanligen mycket uppskattad. Macadamianötter äts rostade eller som ingrediens i godis, kakor och andra bakverk eller som ingrediens i olika maträtter på ungefär samma sätt som mandel och cashew används i asiatisk matlagning.
Släktet är uppkallat efter botanikern John Macadam. Den första kommersiella odlingen av macadamia i Australien startades på 1880-talet. På 1920-talet började man odla på Hawaii och därefter spreds kommersiell odling till Kalifornien, Mexiko och andra områden med liknande klimat. I början av 2000-talet fanns de största producenterna i Australien, Hawaii och Malawi.
Macadamianötter importeras även till Sverige, men det är nästan omöjligt att veta till vilken av de två arterna en viss importerad sort hör. Macadamianötter ledde till en incident på JFK-flygplatsen i New York den 5 december 2014, vilket en vecka senare därefter ledde till Korean Airs vice ordförandes avgång och en offentlig ursäkt från bolagets chef.
Macadamia integrifolia
Macadamia jansenii
Macadamia ternifolia
Macadamia tetraphylla
Macadamia, çiçekli bitkilerden Proteacea familyasından 4 türü içine alan bir cinstir. Bu cinsin doğal yaşam alanı 4 türün içinde birbirine çok yakın bir halde (yakınsak dağılım)la Avustralya'dadır. Bununla birlikte bir zamanlar bu cins ailesi içinden sayılıp sonrasında bu cins ailesinden ayrı cins olarak sayılan türlerde, yakınsak dağılımla bu cins ailesinin hemen yakınındadır.Örneğin Virotia cinsi Yeni Kaledonya'da,Catelepidia cins ailesinden bir tür Kuzeydoğu Queensland'de; Lasijia cinsi -bütün Kuzeydoğu Avustralya'daki Macademya benzeri türleri ifade eder haldedir- Kuzeydoğu Queensland'de, Doğu Avustralya'da, yine bir türü Endonezya'da bulunmaktadır.
Küçükten büyüğe her daim yeşil (yaprak dökmeyen) ağaçlar cinsine göre 2–12 m arası bir boya kadar büyüyebilmektedir. Yaprakları cinsine göre 3 ile 6 halka dizilişli olabilmekle, yaprak türleri eliptik veya mızrak veya ters yumurtamsı şekilde 6–30 cm uzunluğunda ve 2–13 cm genişliğinde ve dikensi kenarlı olabilir. Çiçekleri ince,5–30 cm uzunluğunda basit salkım şeklindedir.Çiçekler tek başına 10-15mm uzunluğunda, beyazdan pembe veya mor renge kadar değişen 4 ufak tepale sahiptir. Meyveleri çok sert odunsu ve küre şeklinde folikül sivri tepeli bir kabuğun ardında 1 veya 2 tohum içerir.
Bu cins adını meslektaşı botanist Ferdinand von Mueller ile birlikte bu cinsi ilk olarak tanımlayan John Macadam'dan alır.[1] Bilinen adları macadamia, macadamia nut, Queensland nut, bush nut, maroochi nut, queen of nuts veya bauple nut olarak bilinir; Aborjinler ve yerli Avustralyalılar ise gyndl, jindilli, ve boombera gibi adlarla bilirler.Türkçe Makademya,Makademya Fındığı olarak bilinir.
Tohumları son derece değerli bir besin kaynağıdır. Ancak bu 4 tür içinde sadece 3 türün ticari önemi vardır dahası Lasija ve Virotia gibi yakınsak cins ailelerinden türlerinde ticari önemi bulunmamaktadır.Ticari önemi bulunan türler Macadamia integrifolia,Macadamia tetraphylla ve Macadamia ternifolia'dır. Ancak bu 3 türü içerisinde Macadamia Ternifolia sadece kozmetik sektörü gibi bir kısım sanayi de yağı için kullanılabilirken, sadece 2 türün hem yenilebilme ve hem de yağı açısından değerlendirilebilme özelliği vardır.(Macadamia integrifolia ve Macadamia tetraphylla) Bu cinsin geri kalan türleri ise M. jansenii ve M. ternifolia gibi zehirli ve/veya yenilemez tohumlara sahiptir zira bu türlerin tohumları içerdiği glikozitlerden biri olarak kabul edilen cyanogenic glycosidesler yüzünden toksik haldedir. Aynı durum Virotia ve Lasija cins aileleri içinde söz konusudur.Bununla birlikte bu türlerin tohumları belli Avustralya yerlilerince iyice suda kaynatılarak bu maddenin etkisiz hale getirilmesi suretiyle yenilebilse de bu açıdan integratifolia ve tetraphylla kadar ticari değerleri bulunmamaktadır.
Diğer taraftan 2 adet yenilebilir macadamia türü genelde birbirleri ile çaprazlanmaktadır ve M. tetraphylla doğal ortamında bu sebeple tehdit altındadır.
Macadamia tohumları ilk olarak Güney Brisbane'de 1828'de kaşif ve botanist Alan Cunningham tarafından tanımlanmıştır.Yabani Macadamia ağaçları bugün Güneydoğu Queensland Avustralya'da Maryborough şehrinde Bauple Dağı'nda bulunmaktadır. Macadamia tohumları Avustralya için anavatanı bu ülke olup yüksek miktarda üretilip yurtdışına ihraç edilen yenilebilir belli başlı tek bitkisel üründür.[2]
İlk ticari Macadamia ekimi 1880lerin başında Rous Mill tarafından Lismore, New South Wales'in 12 km güneydoğusunda olup ağaçların hepsi M.tetraphyllaydı.[3] Küçük bir ticari gelişim ile 19.yy sonu ve 20.yy başlarındaAvustralya'da başlayan Macadamia endüstrisi,1920'lerde Hawaii'ye de ticari şekilde yayılmıştır. Macadamia tohumları ilk olarak 1882'de William H. Purvis tarafından Hawaii'ye getirilmiştir. Kendisi Hawaii'nin en büyük adasında bulunan Kukuihaele şehrinde Pacific Sugar Mill şirketinin genç bir müdürü olup aynı yıl tohumları Kapulena şehrine ekmiştir.[4]
Hawaii Macadamia üretiminde ululsrarası arası çapta iyi şekilde bilinse de 2006 yılından beri Macadamia üretimi Hawaii'de düşmeye başlamıştır.Bunun nedeni ise aşırı üretimden kaynaklanan piyasadaki düşük fiyatlardır.[5]
Hawaii ve Avustralya dışında Macadamia Güney Afrika, Kaliforniya, Kosta Rika, İsrail, Kenya, Bolivya, Yeni Zelanda, Kolombiya, Guatemala ve Malavi'de de üretilmektedir. Ama yıllık 100.000 tonluk tohum üretimi ve piyasanın %40'ına hakimiyeti ile Avustralya en büyük ticari üreticidir.
Macadamia yeterli miktarda nemini düşürülmesi için sert,katı bir yere tohumların bırakılması suretiyle bekletilir. Sonrasında tohum sallanılıp dinlenildiğinde kabuğunun altındaki iç kısmın sallanırken ses çıkarması nemini kaybettiğini gösterip,kabuk kırılabilir.buna karşın sallandığında ses gelmemesi tohumun yeterince nemini kaybetmediği ve kabuğundan ayrılamayacağını gösterir. Kabuğun yöneliminden periyodik olarak nemini kaybetmedikçe çıngırak gibi ses gelmez.
Sonra metal bir mengene veya çekiç ile hafifçe baskı basınç yapılmak suretiyle kabukta değişik düzlemlerde ufak kırıklar oluşturulup tohumu değerlendirilmek üzere çıkarılır.[6]
Malavwi de ilk olarak çay bahçelerine çayları korumak için alçak yerlerde rüzgar koruyucusu gibi gelen Macadamialarda çay toplayıcıları bu şekilde çıkardıkları tohumları kavurup yağlı kuruyemiş gibi kullanırlar.
Diğer kaju fıstığı,fındık gibi yenilebilir kuruyemişlerle karşılaştırıldığında, makademya türlerinin lipidler (yağlar) yönünden zengin ancak protein yönünden fakir oldukları göze çarpmaktadır.[7] Hiçbir tohumu yenilebilen kuruyemişin ulaşamadığı oranda tekli doymamış yağlara sahiptir ve bu yağların yaklaşık %22 si omega-7 yağ asitlerinden doymuş yağlara benzer biyolojik etkiye sahip palmitoleic asitdir.[8] Ayrıca %9 protein, %9 karbonhidrat, ve %2 diet lifi ayrıca, kalsiyum, fosfor, potasyum, sodyum, selenyum, demir, tiamin, riboflavin ve eser miktarda niasin makademya fındığında bulunmaktadır.[9]
Makademyalar köpekler için toksiktir. Yenmesi halinde,yendikten 12 saat sonra halsizlik, ayakta durmayı zorlaştıran uzuv felci ile ortaya çıkan makademya toksikozlarına neden olur. Tüketilen miktara göre ayrıca kas titremesi,eklem ağrısı ve ağır karın ağrısı da ortaya çıkabilir. Yüksek miktarda toksin alımında ağrı kesici,narkoz v.s rahatlatıcılar toksik etkiler ortadan kalkana kadar hayvana verilebilir. Genel iyileşme sıkça 24 ila 48 saat sonra olur.[10]
Macadamia yağı yaklaşık %22 Omega 7 palmitoleic asit içerdiğinden dolayı değerlidir [11] Bu asit mink yağında da %17 oranında bulunup,makademya onun botanik bir alternatifidir. Mink yağına nazaran daha fazla deri bakımını sağlayan palmitoleic asit içermesi ve üzerine Macadamia'nın yüksek antioksidan özelliği onun özellikle cilt bakımı için kozmetikte yoğun talep görmesine yol açmıştır.Fakat pek çok tohumun yaptığı gibi Makademya'da insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir.
Bu reaksiyonlar dudaklarda şişme,boyunda aşırı derece kaşıntı gibi semptomlar ve anafilaksi şeklinde olur. Bu sebeple özellikle bu tohumları hiç tüketmemiş çocuk ve yetişkinlerinde kullanımında dikkat etmesi gerekir.
Ağaçlar aynı zamanda parlak yaprakları ve çekici çiçekleriyle süs bitkisi olarak subtropik bölgelerde yetiştirilebilir. Macadamia türleri Batrachedra arenosella gibi bazı Lepidoptera türleri için yemeklik bitki olarak kullanılabilir.
Macadamia bitkileri sümbül makav papağanı gibi bazı hayvanları bünyesinde barındırır. Zira büyük papağanlar insanlar dışında kabukları kırıp tohumları yiyen az sayıdaki hayvanlardan biridir.[12] Morris Arkin varyetesi daha kolayca kırılmaya hazır haldedir.
Makademya tohumları, evlilik öncesi doğu bölgelerinde geleneksel dans başlangıcında, geleneksel Polonya seremonilerinde önemli bir yer tutar.[13]
Makademya ağacı aşılama ile genellikle çoğaltılır ve genelde ticari kalitedeki tohumları 7 ile 10 yıllık bir süre geçtikten sonra iyi şekilde meyve verir ancak bir kere yerleştimi yaklaşık 100 yıl boyunca meyv vermeye devam eder. Makademyalar iyi drenajlı ve verimli toprakları ve yıllık 1.000-2000mm yağışı tercih eder, ısı 10 derecenin altına düşmemelidir ancak bir kere geliştikten sonra ağaç -5 dereceye kadar hafif kısa süreli donlara dayanabilir; yine de ortalama yıllık sıcaklık 25 derece civarında olmalıdır. Kökleri gevşektir ve fırtınalar ağaçları kökünden devirebilir ayrıca Phytophthora kök hastalığına karşı aşırı hassastır. M. tetraphylla türü integrifolia türüne göre soğuklara biraz daha dayanıklıdır ancak bu tür kabuğunun kırılması daha zor olduğundan daha çok üzerine integrifolia türünün aşılanması için anaç olarak kullanılmakta veya "Beaumont" gibi 2 yenilebilir tür çaprazlanarak daha verimli ve dayanıklı yeni bir varyete tür oluşturulmaktadır.Yine de bu türünde ticari varyeteleri bulunmaktadır.
A Macadamia integrifolia / M. tetraphylla hibriti ticari bir varyete olup Avustralya ve Yeni Zelanda'da geniş şekilde yetiştirilir; ilk olarak Dr. J. H. Beaumont tarafından keşfedilmiştir. Yağ yönünden zengindir ancak tatlı bir tür değildir. Yeni oluşan yaprakları kırmızımsı bir haldedir,çiçekleri parlak pembe ve uzun salkımlar halindedir. 4.yıldan sonra yararlı şekilde meyveye yatabilien ve yıldan yıla gelişen bahçelerde hızla yetişebilen varyetelerden biridir. İyi bir tozlaşma olursa çok iyi şekilde meyve verir. Ayrıca etkileyici üzüm şeklindeki salkımlarında oluşan meyveleri bazen ağacın dalını kıracak kadar ağır olabilir. Ticari bahçelerde ağaç başına 8.yılda 18 kg'ya kadar ulaşabilir. Ancak kötü yanları olgunlaşmış meyveler ağaçtan kolay düşmeyip toplanmaları gerekir ve ağaçlar özellikle hasatta ağacın iç kesimlerindeki dallar biraz batıcıdır. Ancak pek çok ticari türe nazaran kabukları kolayca açılabilir.
Avustralya'dan gerçek bir M. tetraphylla varyetesidir, bu tür verimliliği, aroması ve istikrarı ile 'Beaumont' türünün tozlaşması için kullanılmaktadır.
Güney Afrika'dan M. integrifolia / M. tetraphylla hibrit türüdür, tatlı tohumu vardır, bu sebeple şekerinin karamalize olmaması için dikkatli pişirilmelidir. Tatlı tohumu genelde tam olarak işlemden geçmez ve tadı genelde iyi değildir ancak hiç pişirilmeden de yenebildiğinden pek çok insanca sevilmektedir. Ayrıca çürümeye neden olabilecek ufak bir mikrofil (kabuğunda ufak bir delik) bulunmaktadır. Bu sebeple kırılabilme yüzdesi yüksektir.10 yıllık bir ağaç 22 kg meyve verebilir. Beaumont türünün tozlaşması için kullanılan ürün miktarı yönünden onunla karşılaştırılabilir bir türdür.
M. integrifolia / M. tetraphylla hibrididir, ancak nadiren yayılan bodur bir ağaçtır. Buna ilaveten 9 yıllık bir ağacın 17 kg kadar meyve verebildiği görülmektedir ve meyveleri olgunlaşınca doğrudan yere düşer. Bununla birlikte dezavantajları meyveleri kalın kabuklu olup kırılması zordur ve pek fazla meyvelerinin tadı bulunmamaktadır.
Avrubalı göçmenler yerleşmeden binlerce yıl önce Doğu Avustralya yağmur ormanlarına yetişen bu ağaçların meyvelerini Avustralya yerililerinden aborjinler yenmekteydi. Bu tohumlardan birine gyndl or jindilli (M. integrifolia) adı veriliyordu ve bunlar ilk avrupalılarca "kindal" gibi satılıyordu. Yeni Güney Galler (New South Wales) eyaletinde bu ağacın güneydeki cinsleri geleneksel adıyla,boombera (M. tetraphylla) olarak biliniyordu.[14] Gympie bölgesinde, "boppal" (Macadamia) sezonluk eğlenceleri yerliler düzenlenlerdi. Bu eğlencelerin yapıldığı yerlerden biri de adını bu eğlencelerinden alan Bauple Dağı'dır.
Morris Arkin Backyard Horticulturalist - Arkin Papershell Macadamia
Macadamia, çiçekli bitkilerden Proteacea familyasından 4 türü içine alan bir cinstir. Bu cinsin doğal yaşam alanı 4 türün içinde birbirine çok yakın bir halde (yakınsak dağılım)la Avustralya'dadır. Bununla birlikte bir zamanlar bu cins ailesi içinden sayılıp sonrasında bu cins ailesinden ayrı cins olarak sayılan türlerde, yakınsak dağılımla bu cins ailesinin hemen yakınındadır.Örneğin Virotia cinsi Yeni Kaledonya'da,Catelepidia cins ailesinden bir tür Kuzeydoğu Queensland'de; Lasijia cinsi -bütün Kuzeydoğu Avustralya'daki Macademya benzeri türleri ifade eder haldedir- Kuzeydoğu Queensland'de, Doğu Avustralya'da, yine bir türü Endonezya'da bulunmaktadır.
Küçükten büyüğe her daim yeşil (yaprak dökmeyen) ağaçlar cinsine göre 2–12 m arası bir boya kadar büyüyebilmektedir. Yaprakları cinsine göre 3 ile 6 halka dizilişli olabilmekle, yaprak türleri eliptik veya mızrak veya ters yumurtamsı şekilde 6–30 cm uzunluğunda ve 2–13 cm genişliğinde ve dikensi kenarlı olabilir. Çiçekleri ince,5–30 cm uzunluğunda basit salkım şeklindedir.Çiçekler tek başına 10-15mm uzunluğunda, beyazdan pembe veya mor renge kadar değişen 4 ufak tepale sahiptir. Meyveleri çok sert odunsu ve küre şeklinde folikül sivri tepeli bir kabuğun ardında 1 veya 2 tohum içerir.
Bu cins adını meslektaşı botanist Ferdinand von Mueller ile birlikte bu cinsi ilk olarak tanımlayan John Macadam'dan alır. Bilinen adları macadamia, macadamia nut, Queensland nut, bush nut, maroochi nut, queen of nuts veya bauple nut olarak bilinir; Aborjinler ve yerli Avustralyalılar ise gyndl, jindilli, ve boombera gibi adlarla bilirler.Türkçe Makademya,Makademya Fındığı olarak bilinir.
Рід названий ботаніком Фердинандом фон Мюллером на честь його друга, хіміка Джона Макадама. Природньо, це було не єдине ім'я, якого удостоїлася рослина. Ці горіхи називають також «муллімбімбі», «бумера», «кіндал-кіндал». Саме тому тривалий час диво-горіх носив різні імена, і лише після 1930 року, коли в Австралії була створена Асоціація любителів макадамії, всюди закріпилася єдина назва, дана фон Мюллером.
Макадамія — це дерево до 15 м заввишки з гладкими, шкірястими листками. Як правило, воно починає давати врожай (приблизно 100 кілограмів горіхів) лише на сьомому-десятому році життя. Батьківщина макадамії — Австралія, де її горіхи вважаються священними: адже вони допомагають при мігрені, хворобах кісток і авітамінозі. Крім того, ці горішки добре виводять холестерин з організму.
Квіти макадамії — дрібні, білувато-кремові або рожеві, вони розпускаються на довгому пониклому суцвітті, що нагадує колос або качан. Мають ніжний солодкуватий аромат. Горіхи зазвичай достигають у період між березнем і вереснем, але іноді плодоносіння відбувається цілорічно.
Горіхи рослини майже ідеально кулястої форми, зазвичай 1,5-2 см в діаметрі, вкриті шкірястою двостулковою оболонкою зеленувато-коричневого кольору, тверді, з ядром, що погано відокремлюється від шкаралупи. Крім того, їх врожай дуже непросто збирати. Тому макадамія є найдорожчими горіхами у світі[1].
Макадамія надає перевагу жирному, не дуже кислому, добре дренованому ґрунту, вона досить стійка до природних примх і може рости на висотах до 750 м над рівнем моря, витримуючи досить низьку для цього географічного пояса температуру до +3С. Основний ворог макадамії — сильні океанічні вітри ураганної сили, які можуть завдати шкоди плантаціям, погубивши чимало дерев. Природними запилювачами макадамії є бджоли, які не тільки чудово справляються з поставленим завданням, але і роблять з пилку і нектару чудовий запашний мед.
З появою в Австралії перших європейців, які швидко розкуштували незвичайний горіх, макадамія стала мало не єдиною «валютою» при обмінній торгівлі з місцевими племенами. До того ж розпещені делікатесами Європа і Америка були зачаровані смаком цього горіха. За макадамією почалося справжнє полювання. Однак збір врожаю вручну не міг принести скільки-небудь суттєвих доходів. Справа в тому, що одній людині під силу зірвати лише 150 кг горіхів на день. Справжньою революцією в цій області став винахід австралійських учених спеціальної машини, призначеної для збирання цих дарів природи. «Диво техніки» за 8 годин роботи здатне було зібрати до 3 т ласощів.
На початку 1960-х років горіхова індустрія в Австралії розгорнулася на повну силу. Цьому передували багаторічні дослідження в галузі вирощування дерев у розплідниках, селекції, збирання та зберігання макадамії. Коли ж у 1970 році на південному сході штату Квінсленд були висаджені 80 000 кущів горішнику, багато австралійців стали вкладати гроші в зростаючу промисловість. Цьому значною мірою сприяло те, що «горіхові» інвестиції заохочувалися державою — вони не обкладалися податками. І 1972 року жителям континенту вдалося зібрати вже 70000 т плодів, а в наші дні (2000-ні) виробництво горіхів становить 40 тисяч тонн на рік при загальносвітовому виробництві близько 100 тисяч тонн.
В даний час макадамію вирощують у багатьох країнах з тропічним кліматом і тому ці горіхи стають все відомішими і доступними, а ціна їх щорічно знижується.
Горіхи містять ефірну олію, багаті на вітаміни В і РР, багато жирів і володіють високою калорійністю. За смаком макадамія нагадує лісовий горіх. Великі ядра зазвичай підсмажують і покривають карамеллю або шоколадом, а маленькі та подрібнені додають в салати і страви з морепродуктів або витискають з них олію. Цінителі супроводжують трапези з участю макадамії хересом і кавою. Вважається, що ці напої відтіняють смак горіха.
Їх рекомендується вживати при ангіні, артритах, схильності до пухлинних захворювань. Жири макадамії містять мононенасичену пальмітинову кислоту, що міститься в шкірі людини, але майже не зустрічається в інших рослинах. Цим жир макадамії нагадує норковий жир. А своїми антиоксидантними властивостями він більше нагадує рослинний віск, який хоча і зустрічається в рослинному світі, однак частіше за все у вигляді воскових нальотів, які зібрати неможливо.
Тому жир макадамії є ідеальним засобом для догляду за сухою, шорсткою шкірою, прекрасно зволожує і пом'якшує шкіру, роблячи її здоровою та красивою і дуже цінується в парфумерії.
Горіхи макадамії отруйні для собак, внаслідок вживання яких вони слабнуть і не можуть встояти на лапах протягом 12 годин після прийому їжі. Відновлення зазвичай проходить протягом 48 годин.
Mắc ca hay mác ca là tên gọi từ cách phiên âm trong tiếng Việt của chi thực vật có danh pháp khoa học Macadamia, gồm nhiều cây thân gỗ có nguồn gốc từ châu Đại Dương (Úc), thuộc họ Proteaceae.[1][2] Các loài trong chi này là bản địa của đông bắc New South Wales và trung-đông nam Queensland. Cây này là một loại có trái thương mại.[3] Ngôn ngữ của thổ dân bản địa Úc thường gọi cây này bằng các tên gọi như bauple, gyndl, jindilli,[3]. Trước đây chi này có nhiều loài,[2] nhưng kết quả nghiên cứu về gen và hình thái được công bố năm 2008 bởi Austin Mast và cộng sự đã tách chúng ra khỏi chi Macadamia, và chi này hiện còn 4 loài.[2]
Các loài đã tách ra để thành lập chi riêng:
Hạt cây là một loại thực phẩm có giá trị. Chỉ 3 trong số các loài là Macadamia integrifolia, Macadamia ternifolia, và Macadamia tetraphylla là có giá trị thương mại. Chỉ 2 trong 3 loài này (Macadamia integrifolia và Macadamia tetraphylla) có thể ăn sống được. Các loài còn lại trong chi này có độc tính và/hoặc không thể ăn hạt như M. whelanii và M. ternifolia; độc tính của chúng là do có mặt chất cyanogenic glycosides. Các loại glycoside này có thể được loại bỏ bằng cách ủ lâu, đây là phương pháp được người thổ dân Úc áp dụng cho các loài này.
Hai loài ăn được đã bị lai tạp, và M. tetraphylla bị đe doạ trong tự nhiên do lý do này. Hạt của nó được những người châu Âu ở nam Brisbane mô tả năm 1828 bởi nhà thám hiểm và thực vật học Allan Cunningham. Một trong những địa điểm có cây mắc ca hoang được tìm thấy đầu tiên là Mount Bauple gần Maryborough ở đông nam Queensland, Australia. Nhân của quả là một trong số ít thực phẩm được sản xuất và xuất khẩu số lượng lớn.[4]
Các vườn cây mắcca thương mại đầu tiên được trồng vào đầu thập niên 1880 bở Rous Mill, 12 kilômét (7,5 mi) đông nam Lismore, New South Wales, là cây loài M. tetraphylla.[5] Bên cạnh sự phát triển công nghiệp cửa hàng nhỏ ở Úc vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, mắcca đã được trồng rộng rãi thương mại ở Hawaii từ thập niên 1920. Hạt mắcca được nhập khẩu đầu tiên vào Hawaii năm 1882 bởi William H. Purvis. Một nhà quản lý trẻ của công ty Pacific Sugar Mill ở Kukuihaele trên Đảo Lớn, đã trồng hạt nó cùng năm tại Kapulena.[6]
Mắc ca được sản xuất ở Hawaii đã trở nên nổi tiếng toàn cầu. Tuy nhiên, năm 2006, sản lượng mắc ca bắt đầu giảm ở Hawaii do các nhà sản xuất khác có giá thấp hơn.[7]
Ngoài Hawaii và Australia (35.200 tấn năm 2013), mắcca cũng được sản xuất thương mại ở Nam Phi (37.000 tấn - 2013), Brazil, California, Costa Rica, Israel, Kenya, Bolivia, New Zealand, Colombia, Guatemala và Malawi. Australia không còn là nhà sản xuất thương mại lớn trên thế giới - tổng sản lượng năm 2013 vào khoảng 135.000 tấn nhân hạt trên toàn cầu. Cho đến nay, việc trồng macadamia thương mại ở Florida đã không thành công, vì cho năng suất thấp. Tuy nhiên, macadamia là một loại cây trồng trước nhà phổ biến ở Florida và người ta đang cố gắng chọn lọc gống để nâng cao năng suất.[8]
So sánh với các loại hạt quả ăn được phổ biến khác như hạnh nhân hay đào lộn hột, Mắc-ca chứa nhiều chất béo nhưng ít protein[9]. Hạt mắc ca có hàm lượng chất béo chưa bão hòa đơn cao nhất trong số các loại hạt đã biết, chứa khoảng 22% axit béo omega-7 là axit palmitoleic[10], có các tác động sinh học tương tự như một chất béo chưa bão hòa đơn. Nó cũng chứa 9% protein, 9% cacbohydrat và 2% sơ dinh dưỡng, cũng như canxi, photpho, kali, natri, selen, sắt, thiamin, riboflavin và niacin[11].
Mắc-ca có độc tính đối với chó. Việc nuốt phải hạt mắc ca có thể gây nhiễm độc mắc ca (macadamia toxicosis), được đánh dấu bằng các biểu hiện như suy yếu và tê liệt các chân sau tới mức không đứng vững, xảy ra trong vòng 12 giờ sau khi nuốt phải. Phụ thuộc vào số lượng nuốt vào và kích thước con chó, các triệu chứng có thể bao gồm run rẩy cơ, tổn thương khớp và tổn thương bụng nghiêm trọng. Với liều độc cao, việc sử dụng các loại thuốc giảm đau có thể là cần thiết để giảm đau cho tới khi các tác động độc hại giảm đi. Sự phục hồi hoàn toàn thường diễn ra trong vòng 24-48 giờ[12].
Cây này được nhân rộng tại một số vùng tại Trung Quốc, Thái Lan... Quả mắc ca hiện nay được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp mỹ phẩm và thực phẩm chức năng, do đó nhu yếu về sản vật này ngày một cao.[cần dẫn nguồn]
Năm 1881 mắc ca được đưa tới trồng ở Hawaii, lúc đó chúng được sử dụng như một cây trồng chắn gió và để chống thoái hóa đất. Năm 1948, Trạm nghiên cứu nông nghiệp Hawaii đã đầu tư nghiên cứu về lĩnh vực giống và đã tạo ra các dòng có nhiều triển vọng làm tiền đề cho công nghiệp mắc ca hiện đại ở Hawaii như ngày nay.
Cây mắc ca được trồng ở Việt Nam đầu tiên vào năm 1994 lúc Trung tâm nghiên cứu giống cây rừng thuộc Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam gieo 10 cây từ hạt và trồng thử tại Ba Vì, Hà Nội. [13] Sau đó, cây mắc ca được trồng thử nghiệm và nhân giống ở nhiều tỉnh khác nhau, chủ yếu ở vùng Tây Nguyên và Tây Bắc.
Từ năm 2000, diện tích trồng mắc ca ở Việt Nam tăng dần và năm 2018 đạt khoảng 2.000 ha trồng tập trung. Vào tháng 9/2016, theo kết quả điều tra thuộc đề án quy hoạch phát triển Mắc ca vùng Tây Nguyên của Viện Điều tra và Quy hoạch rừng (thuộc Tổng cục Lâm nghiệp) cho biết diện tích trồng cây mắc ca ở các tỉnh Tây Nguyên khoảng 1.630 ha, trong đó Kon Tum 50 ha, Gia Lai 80 ha, Đắk Lắk 500 ha, Đắk Nông 600 ha và Lâm Đồng (Lâm Hà) 400 ha. [14]
Giáo sư Nguyễn Lân Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Mắc ca Việt Nam cho biết: "Lâm Đồng là thủ phủ mắc ca của cả nước và Lâm Hà là địa phương chủ lực của Lâm Đồng áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp cả trên mặt trận mắc ca". Một số huyện của tỉnh Lâm Đồng gồm Lâm Hà, Lâm Hà, Di Linh, Bảo lâm, Ðức Trọng, Ðam Rông, Bảo Lộc và Ðơn Dương được phê duyệt quy hoạch phát triển cây mắc ca theo Quyết định 1062/QÐ-UBND, định hướng tới năm 2030. [15]
.jpg)
|tựa đề= trống hay bị thiếu (trợ giúp); |chương= bị bỏ qua (trợ giúp) |date= (trợ giúp) |date= (trợ giúp) Mắc ca hay mác ca là tên gọi từ cách phiên âm trong tiếng Việt của chi thực vật có danh pháp khoa học Macadamia, gồm nhiều cây thân gỗ có nguồn gốc từ châu Đại Dương (Úc), thuộc họ Proteaceae. Các loài trong chi này là bản địa của đông bắc New South Wales và trung-đông nam Queensland. Cây này là một loại có trái thương mại. Ngôn ngữ của thổ dân bản địa Úc thường gọi cây này bằng các tên gọi như bauple, gyndl, jindilli,. Trước đây chi này có nhiều loài, nhưng kết quả nghiên cứu về gen và hình thái được công bố năm 2008 bởi Austin Mast và cộng sự đã tách chúng ra khỏi chi Macadamia, và chi này hiện còn 4 loài.
Цветки макадамии мелкие, беловато-кремовые или розоватые, они распускаются на длинном поникающем соцветии, напоминающем колос или початок. От них исходит нежный сладковатый аромат. Орехи обычно поспевают в период между мартом и сентябрём, но иногда плодоношение происходит круглый год.
Орехи растения почти идеальной шарообразной формы, обычно 1,5-2 см в диаметре, покрыты кожистой двухстворчатой оболочкой зеленовато-коричневого цвета, твёрдые, с плохо отделяемым от скорлупы ядром. Кроме того, их урожай очень непросто собирать. Поэтому макадамия — самые дорогие орехи в мире[3]. Существует миф о том, что орех остаётся целым, если по нему проезжает машина, но на практике это не так. На заводах для открытия орехов используют механические валики меньшего, чем орехи, диаметра, проходя через которые, орех разбивается, а сердцевина сохраняется.
С появлением в Австралии первых европейцев, которые быстро «распробовали» необычный орех, макадамия стала чуть ли не единственной валютой при торговле с местными племенами. К тому же избалованная деликатесами Европа и Америка были очарованы вкусом этого ореха. Однако сбор урожая вручную не мог принести сколько-нибудь существенных доходов. Дело в том, что одному человеку под силу сорвать лишь сто пятьдесят килограммов орехов в день. Настоящей революцией в этой области стало изобретение австралийскими учеными специальной машины для сбора плодов макадамии. Агрегат за восемь часов способен набрать до трёх тонн орехов[источник не указан 223 дня].
В начале шестидесятых годов ореховая индустрия в Австралии развернулась в полную силу. Этому предшествовали многолетние исследования в области выращивания деревьев в питомниках, селекции, сбора и хранения макадамии. Когда же в 1970 году на юго-востоке штата Квинсленд были высажены восемьдесят тысяч орешников, многие австралийцы стали вкладывать деньги в растущую промышленность. Этому в немалой степени способствовало то, что «ореховые» инвестиции поощрялись государством — они не облагались налогами[источник не указан 223 дня].
В 1972 году жителям континента удалось собрать семьдесят тысяч тонн лакомых плодов, а в наши дни производство орехов составляет 40 тысяч тонн в год при общемировом производстве около 100 тысяч тонн[источник не указан 223 дня].
Макадамию выгодно выращивать в тропических странах из-за высокой цены орехов.
Орехи содержат эфирное масло, богатое витаминами В и РР, много жиров и обладают высокой калорийностью. По вкусу макадамия напоминает лесной орех (фундук) с молочно-сливочными нотами и небольшой сладостью.
Крупные ядра обычно поджаривают и покрывают карамелью или шоколадом, а маленькие и дробленые добавляют в салаты и блюда из морепродуктов или давят из них масло.
Ценители сопровождают трапезы с участием макадамии хересом и кофе. Считается, что эти напитки оттеняют вкус ореха[источник не указан 223 дня].
Жиры макадамии содержат мононенасыщенную пальмитолеиновую кислоту, содержащуюся в коже человека, но почти не встречающуюся в других растениях.[источник не указан 1441 день] Этим жир макадамии напоминает норковый жир. А своими антиоксидантными свойствами он больше напоминает растительный воск[источник не указан 1441 день], который часто встречается в растительном мире.
Масло макадамии используется для ухода за сухой, шероховатой кожей, прекрасно увлажняет и смягчает её, очень ценится в парфюмерии[источник не указан 1441 день].
По информации базы данных The Plant List, род включает 5 видов[4]:
Два вида культивируются. Плантации макадамии есть в Австралии, Калифорнии, Бразилии, Южной Африке, на Гавайях. Гавайские плантации в 1999 году занимали площадь 81,75 км²[5].
Цветки макадамии мелкие, беловато-кремовые или розоватые, они распускаются на длинном поникающем соцветии, напоминающем колос или початок. От них исходит нежный сладковатый аромат. Орехи обычно поспевают в период между мартом и сентябрём, но иногда плодоношение происходит круглый год.
Орехи растения почти идеальной шарообразной формы, обычно 1,5-2 см в диаметре, покрыты кожистой двухстворчатой оболочкой зеленовато-коричневого цвета, твёрдые, с плохо отделяемым от скорлупы ядром. Кроме того, их урожай очень непросто собирать. Поэтому макадамия — самые дорогие орехи в мире. Существует миф о том, что орех остаётся целым, если по нему проезжает машина, но на практике это не так. На заводах для открытия орехов используют механические валики меньшего, чем орехи, диаметра, проходя через которые, орех разбивается, а сердцевина сохраняется.
Macadamia claudiensis
Macadamia grandis
Macadamia hildebrandii
Macadamia integrifolia
Macadamia jansenii
Macadamia ternifolia
Macadamia tetraphylla
Macadamia whelanii
Macadamia neurophylla
澳大利亚坚果（學名：Macadamia；又名夏威夷果（仁）、澳洲坚果），是山龙眼科植物的一属，共包括九个种。澳大利亚坚果广泛分布于澳洲东部（七个种）、新喀里多尼亞（New Caledonia，一个种M. neurophylla）及印度尼西亚苏拉威西岛（一个种M. hildebrandii）。
澳大利亚坚果是2－12米高的常绿乔木，叶片3－6轮排列，椭圆或倒卵形，6－30厘米长，2－13厘米阔，边缘有锯齿。花为细长的总状花序，单个花长10－15毫米，白色至分红或紫色，有四片被片。果实为坚硬的木质小球，有一个明显的顶点，内含1－2个种子，种子可供食用。
澳大利亚坚果含油量高达70%以上，富含不饱和脂肪酸，还含有丰富的钙，磷 ，铁，维生素B1、B2和人体必需的8种氨基酸。同时由于热量过高，每日食用3~5颗即可，过量摄入可能会引起肥胖等问题。
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 澳大利亚坚果（學名：Macadamia；又名夏威夷果（仁）、澳洲坚果），是山龙眼科植物的一属，共包括九个种。澳大利亚坚果广泛分布于澳洲东部（七个种）、新喀里多尼亞（New Caledonia，一个种M. neurophylla）及印度尼西亚苏拉威西岛（一个种M. hildebrandii）。
澳大利亚坚果是2－12米高的常绿乔木，叶片3－6轮排列，椭圆或倒卵形，6－30厘米长，2－13厘米阔，边缘有锯齿。花为细长的总状花序，单个花长10－15毫米，白色至分红或紫色，有四片被片。果实为坚硬的木质小球，有一个明显的顶点，内含1－2个种子，种子可供食用。
마카다미아는 프로테아과의 마카다미아속(Macadamia)에 속하는 식물의 총칭이다. 4종으로 이루어져 있다. 오스트레일리아 원산이며 열매를 따서 씨앗을 분리하고 씨 껍질을 분리한 후 배젖을 땅콩처럼 먹는다.
1857년 두 명의 식물학자가 퀸즐랜드에서 마카다미아 나무를 발견하고 기록하게 되었다. 페르디난트 폰 뮐러 남작이 이 나무를 자세히 묘사하였으며, 월터 힐 박사는 약사 존 매커덤의 이름을 따서 마카다미아라는 이름을 붙였다.
마카다미아는 보통 그냥 날것으로 먹거나 소금만을 쳐서 먹지만, 비스킷, 케이크, 과자, 아이스크림으로도 만들 수 있다. 소량이기는 하지만 마카다미아 버터까지 생산되고 있다.
팔미트산(palmitic acid)이라는 고체 지방산이 함유되어 있어 뇌 활성화에 도움을 주며, 피부 미용에도 효과적이다.
개에게는 치명적이며 다리가 마비될 수 있다.
대한민국에서는 대한항공 086편 회항 사건으로 대한민국의 마카다미아 일평균 판매량이 2.5배 급증했다고 한다.[1][2][3]
.jpg)
