Oñapi'ũva (Rodentia) ha'e voi mymba okambúva juehegua hekovety oñemohendáva ipype amo 2280 mymba juehegua; ha'e hína okambúva juehegua hekovety orekovévo mymba jueheguakuéra ipype. Umi ojeikuaavéva mbytépe oĩ anguja, kapi'yva, akuti, paka, kui'ĩ, kuatirana ha akutipáy.
Mymba oñapi'ũva hãi mbuku ha haimbe, oipuru oñapi'ũ hag̃ua yvyra, ho'u porãve ha pya'eve hembi'u ha osu'u hag̃ua umi mymba ambuéva ho'uséva chupekuéra. Mymba oñapi'ũva ho'u opaichagua ka'avo ra'ỹi ha ka'avo ambuéva, oĩ avei umi ho'úva opaichagua mba'e ambuéva. Yvypórape guarã naiporãi, ymaguare guive, mymba oñapi'ũva, umíva ikato omosarambi mba'asy ha ho'upa yvypóra rembi'u avei. Haimete opa mymba oñapi'ũva hetyma mbyky ha hete michĩ.[1]
Oñapi'ũva (Rodentia) ha'e voi mymba okambúva juehegua hekovety oñemohendáva ipype amo 2280 mymba juehegua; ha'e hína okambúva juehegua hekovety orekovévo mymba jueheguakuéra ipype. Umi ojeikuaavéva mbytépe oĩ anguja, kapi'yva, akuti, paka, kui'ĩ, kuatirana ha akutipáy.
Mymba oñapi'ũva hãi mbuku ha haimbe, oipuru oñapi'ũ hag̃ua yvyra, ho'u porãve ha pya'eve hembi'u ha osu'u hag̃ua umi mymba ambuéva ho'uséva chupekuéra. Mymba oñapi'ũva ho'u opaichagua ka'avo ra'ỹi ha ka'avo ambuéva, oĩ avei umi ho'úva opaichagua mba'e ambuéva. Yvypórape guarã naiporãi, ymaguare guive, mymba oñapi'ũva, umíva ikato omosarambi mba'asy ha ho'upa yvypóra rembi'u avei. Haimete opa mymba oñapi'ũva hetyma mbyky ha hete michĩ.
