كتان

Kətan və ya zəyərək (lat. Linum L.)

Əhəmiyyəti

Yağlı kətanın toxumlarında 38-45 % yarımquruyan yağ ( yod ədədi 165-192) vardır. Bu yağ lak-boyaq sənayesində yüksək qiymətləndirilir. Kətan yağı dəri, sabunbişirmə, kağız, ətriyyat, rezin, elektrotexnika sənayesində və başqa sənaye sahələrində o, cümlədən tibdə də işlədilir. Kətan yağı həm də qida kimi istifadə olunur. Jmıxı və cecəsi heyvandarlıqda qiymətli zülalı yemdir. Jmıxın hər 100 kq-da 115 yem vahidi, 28,5 kq həzm olunan protein vardır. Cecəsinin 100 kq-da isə 103 yem vahidi, 28,9 kq həzm olunan protein vardır. Yetişməmiş toxumdan hazırlanan jmıxı yemləmədən qabaq buxara verilir ki, heyvanlarda zəhərləmə əmələ gətirməsin. Yem kimi istifadə olunan püfəsinin (saman) hər kiloqramında 0,27 yem vahidi, 20 qr. həzm olunan protein vardır.İplik kətanın gövdəsində 12-17 % lif vardır. Bu lif keyfiyyətinə görə uzunlifli kətanın lifindən geri qalır. Ondan kobud (qaba) parçaların və yüksək kağız sortlarının alınmasında istifadə edilir.^[1]

Tarixi, mənşəyi və yayılması

Kətan bizim eradan 4-5 min il əvvəl Hindistan, Çin, Misir və Zaqafqaziyada məlum olub. Kətan bitkisi asanlıqla yabanı formaya keçir. Bir çox ölkələrdə o cümlədən də cə-nubi Rusiyada özünü yabanı bitki kimi göstərir. Rusiya ərazisinə Asiyadan keçmişdir. Hazırda kətanı Avropanın, Asiyanın və şimali Amerikanın isti yerlərində və Şimali Afri-kada becərilir.Bu hipotezlərin bəzilərində daryarpaq kətanın yabanı halda İran körfəzi dövlət-ləri ərazilərindən başlayaraq Xəzər və Qara dəniz sahillərinə qədər gəlib çıxdı ğı göstərilir. Başqaları isə göstərirlər ki, mədəni kətan ilk dəfə öz başlanğıcını Hindistanın dağlıq ərazisindən götürmüşdür. Burada bizim eradan 9 min il qabaq kətan bitki- sinin becərilməsi haqqında arxeoloji qazıntılar məlumat verir. Bəziləri isə kətanın ilk əkin sahələrinin Yaxın şərq, Qafqaz (Azərbaycan), Avropa və Asiya ölkələri olduğunu qeyd edirlər. Bu yerlərdə aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə edilən kətan qalıqlarına əsaslanaraq alimlər onun Daş dövründə əkildiyini söyləyirlər.

Kətanın becərilməsinə Rusiya ərazisində qədim dövrlərdən başlanılıb. III-V əsrlərdə kətan Rusiyanın Yaroslavl və Kostroma vilayətində becərilib. Artıq X əsrdə Rusiyada kətandan istehsal olunan parça, iplik, lif və yağ yalnız ölkənin öz ehtiyaclarını ödəmək üçün deyil, hətta xarici ölkələrə də satılırdı.Kətanın yer kürəsində əkin sahəsinin 60%-dən çoxu MDB ölkələrində cəmləşmişdir. Rusiya, Ukrayna və Belarus dövlətlərində əkin sahəsi daha çoxdur. Polşa, Rumıniya, Fransa, Çexiya, Hollandiya və s. ölkələrdə də əkin sahəsi əhəmiyyətli dərəcədədir.

Yer kürəsində əsas liflik kətanın əkin sahəsi 1,5 mln. hektardan çox, yağlıq kətanınkı isə təxminən 1 mln. hektardır. Yağlıq kətanın əkinləri Argentina, ABŞ, Kanada və Hindistanda daha çoxdur. Rusiya ərazisində əkin sahəsi 200 min hektardır.Kətanın lif məhsuldarlığı orta hesabla hektardan 0,4 tondur, lakin potensial imkanı 1,6 və daha çoxdur.“Tarixin atası” hesab edilən Herodot göstərir ki, Kolxididə kətandan hazırlanan parça məmulatları ilə təkcə daxili tələbi ödəmir, onları bir çox Şərq və Qərb dövlətlərinə də ixrac edirdilər.

Herodot qeyd edir ki, Dnepr və Dnestr çayları ətrafında yaşamış qədim skiflər buğda, mərcimək, soğan, sarımsaqla yanaşı, kətan və çətənə də əkərək onlardan əla keyfiyyətli parçalar toxuyarlarmış. Herodotun bu fikirlərini Dnepr çayı sahillərində arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə edilmiş materiallar da təsdiq edir. Müəyyən etmişlər ki, o dövrlərdə indiki Litva xalqları da kətançılıqla geniş surətdə məşğul olmuşlar. Ərəb səyyahı İbn-Faldan 901-ci ildə Volqa və Ural ətrafı ərazilərdə olan zaman kətandan hazırlanmış parçadan tikilmiş paltarda gəzənlərə rast gəlmişdir.^[1]

Botaniki təsviri

Kətan bitkisi bitkilər aləminin, çiçəkli bitkilər şöbəsinin, ikiləpəlilər sinfinin, malpigiçiçəklilər sırasının kətankimilər (Linaceae) fəsiləsinin, kətan (Linium L.) cinsinə daxil olan birillik və çoxillik ot tipli bitkidir. Müxtəlif mənbələrə əsasən demək olar ki, kətan cinsinin dünyada 100-dən 200-ə qədər növü məlumdur. Hazırda bunlardan lifinin uzunluğuna, keyfiyyətinə, davamlılığına və toxumlarının yağvermə qabiliyyətinə görə daha məhsuldar olan bir növü elmi əsaslarla müəyyən edib, mədəni hala keçirmişlər. Bu uzunlifli kətan – L. usitalissimum adlandırılmışdır və əksər ölkələrdə geniş surətdə əkilib becərilir. Hazırda onun beşə qədər növmüxtəlifliyi əldə edilmişdir. Bunlardan uzunlifli və yaxud iplik L. elongata; lül – maşın ipliyi və yaxud aralıq təşkil edən L. intermedia, qıvrım və ya yağtəbiətli (yağlı) L. brevimulicaulina, iritoxumlu L. macrospermum və əyilən yarım qışlayan L. prostratanı göstərə bilərik.

Kətançılıq təsərrüfatı lif və yağ almaq məqsədilə inkişaf etdirilir. Liflik məqsədilə uzunlifli kətandan, yağ məqsədləri üçün isə qıvrım və yaxud yağlı kətandan (Linum usitatissimum ssp. humile (Mill.) Czernom.) istifadə edilir^[1]

Dərman bitkisi kimi istifadə olunan növləri

• İşlədici kətan (lat. Linum catharticum L.)
• Adi kətan və ya lifli kətan (lat. Linum usitatissimum L.)
• ' (lat. )

Digər növləri

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016 səh 51

Linum és un gènere de plantes de la família Linaceae.

Particularitats

Les flors de moltes espècies són blaves o grogues. Rarament tenen altres colors. L'espècie més coneguda és el lli (Linum usitatissimum).

Les fulles de gairebé totes les espècies del gènere serveixen com a aliment de les erugues de moltes papallones.

Espècies

Hi ha unes 130.^[1] Cal mencionar:

• Linum austriacum
• Linum bienne (syn. L. angustifolium), lli de prat
• Linum campanulatum, lli campanulat
• Linum catharticum, lli silvestre, llinet purgant
• Linum cratericola
• Linum dolomiticum
• Linum flavum
• Linum grandiflorum, lli de flor gran
• Linum leoni
• Linum lewisii
• Linum maritimum, lli marítim
• Linum medium
• Linum narbonense, lli blau, llinet
• Linum perenne, lli alpí
• Linum puberulum
• Linum pubescens, lli pubescent
• Linum strictum, lli groc, lli estret
• Linum suffruticosum, maleïda
• Linum tenuifolium, botja amarga, lli blanc, lli cabrer, lli armat, botgeta blanca, flor sense virtut, maleïda
• Linum trigynum, llinet francès
• Linum usitatissimum, lli, lli cultivat
• Linum viscosum, lli viscós

Referències

Enllaços externs

• Jepson Manual treatment of the genus

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Linum

Viccionari

Len (Linum) je rod rostlin z čeledi lnovitých. Zahrnuje přibližně 200 druhů.^[1] Je rozšířen v celém mírném a subtropickém pásmu.

Popis

Lny jsou jednoleté, dvouleté až vytrvalé byliny s přímou nebo vystoupavou lodyhou a přisedlými, nedělenými a celokrajnými listy. Květy na konci vidlanů jsou pětičetné, u většiny druhů jasně modré, řidčeji žluté, červené nebo bílé. Plod je pětipouzdrá tobolka s hladkými a plochými semeny.^[2] Některé druhy jsou mrazuvzdorné.

Využití

Kromě lnu setého, staré užitkové rostliny s velkým hospodářským významem (vlákno, semeno), se lny pěstují jako okrasné rostliny.

Zástupci

• Len hlavatý, Linum capitatum
• Len chlupatý, Linum hirsutum
• Len počistivý, Linum catharticum
• Len rakouský, Linum austriacum
• Len setý, také L. užitkový, Linum usitatissimum
• Len tenkolistý, Linum tenuifolium
• Len velkokvětý, Linum grandiflorum
• Len vytrvalý, Linum perenne
• Len zvonkovitý, Linum campanulatum
• Len žlutý, Linum flavum^[3]

Odkazy

Reference

1. ↑ Botanika. [s.l.]: Slovart, 2007. ISBN 978-80-7209-936-8. S. 533.
2. ↑ J. Dostál a kol., Květena ČSR, str. 916.
3. ↑ J. Dostál a kol., Květena ČSR, str. 918-921.

Literatura

• J. Dostál a kol., Květena ČSR. Praha 1950
• Ottův slovník naučný, heslo Len. Sv. 15, str. 841

Související články

• Len

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu len ve Wikimedia Commons
• (anglicky)Linum na Jepson Manual
• (anglicky)International Plant Names Index

Hør (Linum) er en slægt med ca. 200 arter, der er udbredt i Europa og Asien. Det er hårløse, en-, to- eller flerårige urter med en spinkel vækst, hele blade, hængende knopper og forholdsvist store, iøjnefaldende blomster. Frøene sidder tæt pakket i 5-rummede, kuglerunde kapsler.

Beskrevne arter

• Østrigsk hør (Linum austriacum)
• Vild hør (Linum catharticum)
• Gul hør (Linum flavum)
• Rød hør (Linum grandiflorum)
• Fransk hør (Linum narbonense)
• Flerårig hør (Linum perenne) eller Staude-Hør
• Almindelig hør (Linum usitatissimum)

Andre arter

• Linum africanum
• Linum alatum
• Linum album
• Linum altaicum
• Linum arboreum
• Linum arenicola
• Linum aristatum
• Linum australe
• Linum baicalense
• Linum bienne
• Linum campanulatum
• Linum capitatum
• Linum carteri
• Linum chamissonis
• Linum corymbiferum
• Linum corymbulosum
• Linum decumbens
• Linum dolomiticum
• Linum elegans
• Linum heterosepalum

• Linum hirsutum
• Linum hologynum
• Linum hudsonioides
• Linum hypericifolium
• Linum komarovii
• Linum leonii
• Linum lewisii
• Linum littorale
• Linum marginale
• Linum maritimum
• Linum medium
• Linum monogynum
• Linum mucronatum
• Linum mysurense
• Linum neomexicanum
• Linum nervosum
• Linum olympicum
• Linum pallescens
• Linum puberulum
• Linum pubescens

• Linum rigidum
• Linum setaceum
• Linum stelleroides
• Linum striatum
• Linum strictum
• Linum subteres
• Linum suffruticosum
• Linum sulcatum
• Linum tauricum
• Linum tenue
• Linum tenuifolium
• Linum thracicum
• Linum trigynum
• Linum virginianum
• Linum virgultorum
• Linum viscosum

Lein (Linum), auch Flachs genannt, ist eine Pflanzengattung innerhalb der Familie der Leingewächse (Linaceae).^[1] Die 180 bis 200 Arten sind in den subtropischen bis gemäßigten Gebieten fast weltweit verbreitet.^[1][2]

Beschreibung

Vegetative Merkmale

Bei Lein-Arten handelt es sich um ein- oder zweijährige oder ausdauernde krautige Pflanzen, Halbsträucher oder Sträucher, einige von ihnen immergrün, mit aufrechten Stängeln.

Sie haben ungestielte, ganzrandige Laubblätter. Meist sind keine Nebenblätter vorhanden.

Generative Merkmale

Die kurzlebigen Blüten sind fünfzählig und radiärsymmetrisch, in der Regel frei, gelegentlich am Ansatz verwachsen und blühen blau, gelb, rot, rosa oder weiß. Die zehnfächrigen Kapselfrüchte enthalten je einen schwarzen oder braunen Samen in jedem Fach.

Verbreitung

Lein-Arten findet sich in den gemäßigten und subtropischen Regionen beider Hemisphären.

Systematik

Die Gattung Linum ist die artenreichste in der Familie der Leingewächse und wird dort in die Unterfamilie Linoideae eingeordnet.

Die innere Systematik der Gattung ist 2003 nicht gefestigt, obwohl sie stets intensiv bearbeitet wurde. Insbesondere für die amerikanischen Arten war jahrzehntelang ein System aus Artkomplexen und Gruppen in Gebrauch. Als Referenz für die gesamte Gattung dient daher auch 2003 noch H. Winklers Gliederung der Gattung in sechs Sektionen aus dem Jahre 1931, hier wiedergegeben in einer durch Axel Diederichsen und Ken Richards geringfügig aktualisierten Fassung entsprechend morphologischer Merkmale. Die häufig in der Literatur angeführte Sektion Eulinum wird 2003 auf die beiden Sektionen Linum und Dasylinum aufgeteilt.^[3] Doch entsprechend molekulargenetischer Daten haben einige der damaligen Sektionen bei McDill et al. 2009 den Rang von Gattungen und die verbleibenden und neuen Sektionen haben einen anderen Umfang.^[4]

Die folgende Aufzählung ist nicht vollständig; es ist eine Auswahl (Stand 2003):^[3]

• Sektion Linum (großblütig; Kronblätter unverwachsen, blau, rosafarben oder weiß; Narben länger als breit; Blätter wechselständig, drüsenlos, kahl)
  • Alpen-Lein (Linum alpinum Jacq.):^[5] Die etwa fünf Unterarten kommen in den europäischen Gebirgen vor: Pyrenäen, Alpen, Apenninen, Rhodopen und Ural.^[6]
  • Linum altaicum Ledeb. ex Juz.: Sie sind in Zentralasien in Kasachstan, Kirgisistan, Tadschikistan, Xinjiang, in der Mongolei und Westsibirien verbreitet.^[1]
  • Linum amurense Alef.: Sie kommt in Russlands Fernem Osten, in der Inneren Mongolei und in den chinesischen Provinzen Gansu, Heilongjiang, Jilin, Ningxia sowie Shaanxi verbreitet.^[1]
  • Österreichischer Lein (Linum austriacum L.):^[5] Die etwa neun Unterarten kommen im Mittelmeerraum^[6] vor und reicht in seiner Verbreitung von Nordafrika bis Mitteleuropa, Vorderasien, Kaukasusraum und Westsibirien.
  • Linum baicalense Juz.: Sie kommt in Sibirien und in der Mongolei vor.
  • Zweijähriger Lein^[5], auch Wild-Lein genannt (Linum bienne Mill., Syn.: Linum angustifolium Huds.): Er kommt im Mittelmeerraum vor, dazu von Nordafrika bis Großbritannien, zur Krim und zum Iran.
  • Linum decumbens Desf.: Sie kommt im Mittelmeerraum vor.
  • Roter Lein,^[5] auch Prachtlein (Linum grandiflorum Desf.): Er kommt im Mittelmeerraum vor, besonders in Algerien.
  • Lothringer Lein (Linum leonii F.W.Schultz): Er kommt in Mitteleuropa bis Frankreich vor.
  • Linum lewisii Pursh: Sie kommt in Alaska, Kanada, den USA und im nördlichen Mexiko vor.^[7]
  • Linum meletonis Hand.-Mazz.: Sie kommt in Vorderasien vor.
  • Linum mesostylum Juz.: Sie kommt nur in Tadschikistan vor.^[7]
  • Linum monogynum G. Forst.: Sie kommt in Neuseeland vor.
  • Narbonne-Lein^[8] (Linum narbonense L.): Er kommt im Mittelmeerraum und in Nordafrika vor.
  • Ausdauernder Lein (Linum perenne L.):^[5] Er kommt von Europa bis Sibirien vor und ist in Nordamerika eingebürgert.
  • Gemeiner Lein (Linum usitatissimum L.),^[5] auch Gemeiner Flachs und Kultur-Lein genannt, das Gebiet seiner Herkunft ist unbekannt, aber die Art stammt wahrscheinlich von Linum bienne ab.

• Sektion Dasylinum (Planchon) Juz. (wie Linum, Blätter oder Blütenstiele aber behaart, stets ausdauernd)
  • Linum bungei Boiss.: Sie kommt im Iran vor.
  • Zotten-Lein (Linum hirsutum L.): Er kommt im Mittelmeerraum in sieben verschiedenen Unterarten vor.^[9]
  • Linum hypericifolium Salisb.: Sie kommt in Kleinasien vor.
  • Klebriger Lein (Linum viscosum L.):^[5] Er kommt in Europa vor.

• Sektion Linastrum (Planchon) Bentham (wie Linum, Blüten aber klein und üblicherweise gelb)
  • Linum appressum A.Caballero (wird auch als Unterart subsp. appressum (A.Caballero) Rivas Martinez zu Linum suffruticosum gestellt), kommt in Spanien, Frankreich und Italien vor.^[7]
  • Linum chamissonis Schiede: Sie kommt in Chile vor.^[7]
  • Linum corymbulosum Rchb.: Sie kommt in Südeuropa, auf der Krim, im Kaukasusraum, in West- und Zentralasien und auf dem Indischen Subkontinent vor.^[1][7]
  • Linum karataviense Pavlov: Sie kommt in Zentralasien vor.
  • Linum keniense T.C.E.Fr.: Sie kommt in Kenia vor.
  • Linum macraei Benth.: Sie kommt in Südamerika vor.
  • Strand-Lein (Linum maritimum L.):^[5] Er kommt im Mittelmeerraum vor.
  • Linum paposanum Phil.: Sie kommt in Chile vor.
  • Linum setaceum Brot.: Sie kommt in Spanien, in Portugal und in Marokko vor.^[6]
  • Steifer Lein^[8] (Linum strictum L.), kommt im Mittelmeerraum vor.
  • Halbstrauchiger Lein^[8] (Linum suffruticosum L.), kommt im Mittelmeerraum in drei verschiedenen Unterarten vor, darunter:
    • Linum suffruticosum subsp. salsoloides (Lam.) Rouy (Syn.: Linum salsoloides Lam.): Sie kommt nur in Spanien vor.^[6]
  • Linum tenue Desf.: Sie kommt in Spanien, Portugal, Algerien, in Marokko und Rumänien vor.^[6]
  • Schmalblättriger Lein (Linum tenuifolium L.):^[5] Er kommt von Europa bis zum Kaukasusraum und dem Iran vor.
  • Linum trigynum L.: Sie kommt im Mittelmeerraum und in Vorderasien vor. Auf den Azoren und Kanaren ist die Ursprünglichkeit zweifelhaft.^[6]
  • Linum volkensii Engl., kommt in Ostafrika vor.

• Sektion Cathartolinum (Reichenb.) Griseb. (wie Linum, Narben aber am Ende verdickt)
  • Purgier-Lein (Linum catharticum L.)
  • Linum rigidum Pursh: Sie kommt in Kanada und in den USA vor.^[7]
  • Linum sulcatum Riddell: Sie kommt in Kanada und in den USA vor.^[7]

• Sektion Syllinum Griseb. (wie Linum, aber Kronblätter als Knospe verwachsen, gelb oder weiß; Blätter am Ansatz mit Drüsen)
  • Linum album Boiss.: Sie kommt in Vorderasien vor.
  • Bäumchen-Lein^[8] (Linum arboreum L.): Er kommt in Griechenland, auf Inseln in der Ägäis, auf Kreta und in Kleinasien vor.^[6]
  • Glocken-Lein^[8] (Linum campanulatum L.): Er kommt in Spanien, in Frankreich und in Italien vor.^[6]
  • Linum capitatum Schultes: Sie kommt in Italien und auf der Balkanhalbinsel vor.^[6]
  • Linum cariense Boiss.: Sie kommt nur in Kleinasien vor.^[6]
  • Linum dolomiticum Borbás: Dieser Endemit kommt nur an einer Standorten in Ungarn auf Dolomitgestein vor.
  • Linum elegans Boiss., kommt nur auf der Balkan-Halbinsel vor.^[6]
  • Gelber Lein (Linum flavum L.):^[5] Er kommt von Europa bis zur Türkei und dem Kaukasusraum vor.
  • Linum mucronatum Bertol.: Sie kommt in Westasien und im Kaukasusraum in sechs verschiedenen Unterarten vor.^[7]
  • Linum nodiflorum L.: Sie kommt im Mittelmeerraum, in der Ukraine, in Vorderasien und im Kaukasusraum vor.^[6]
  • Linum pamphylicum Boiss. & Heldr. ex Planch.: Sie kommt in der Türkei vor.^[9]
  • Linum persicum Planchon: Sie kommt im Iran vor.
  • Linum tauricum Willd.: Sie kommt in Südosteuropa, auf der Krim, in der Türkei und im Kaukasusraum vor.^[7] Es gibt sechs verschiedene Unterarten.^[6]
  • Linum thracicum Degen: Sie kommt auf der Balkan-Halbinsel vor.^[6]
  • Linum vuralianum Yilmaz & Kaynak: Sie wurde 2008 aus der Türkei erstbeschrieben.^[6]erst

• Sektion Cliococca (Wird auch als eigene Gattung Cliococca Bab. angesehen: Kronblätter kürzer als Kelchblätter, Südamerika, monotypisch)
  • Linum selaginoides Lam. (Syn.: Cliococca selaginoides (Lam.) C.M.Rogers & Mildner): Sie kommt in Argentinien, Brasilien, Chile, Paraguay und Uruguay vor.^[7]

• Ausdauernder Lein (Linum perenne)

• Weichhaariger Lein^[8] (Linum pubescens)

• Steifer Lein (Linum strictum)

Verwendung

Siehe auch: Flachsfaser, Leinenindustrie

Einige Arten (Gemeiner Lein, Ausdauernder Lein, Zweijähriger Lein) werden oder wurden zur Fasergewinnung genutzt. Die Geschichte seiner Verwendung reicht 6.000 bis 10.000 Jahre zurück, damit stellt die Gattung Lein einige der ältesten Kulturpflanzen. Neben der textilen Verwendung finden Leinarten auch Verwendung als technische Fasern, als Heilpflanzen (zum Beispiel Purgier-Lein), als Lebensmittel (Leinsamen) und zur Gewinnung des Leinöls mit vielfältigen Einsatzmöglichkeiten (zum Beispiel Ölfarbe).

Kulturgeschichte

Die wichtigsten Samen-Ölpflanzen im vorgeschichtlichen Mitteleuropa waren Lein und Mohn. Angesichts der vergleichsweise geringen Nachweisbarkeit – Leinsamen blähen beim Verkohlen auf und sind als Fragmente kaum erkennbar – dürfte ihre Bedeutung größer gewesen sein, als es das Fundbild nahelegt. Leindotter (Camelina sp.) scheint mit dem Lein auf gemeinsamen Flächen gewachsen zu sein. Beim Lein lässt sich an den Samen nicht erkennen, ob er als Öllein oder Faserlein verwendet wurde. Funde aus Langweiler im Rheinland und Eisenberg in Thüringen legen nahe, dass es sich um Springlein (Linum usitatissimum subsp. crepitans Elladi) handelt. Rheinische Vorratsfunde geben Hinweise auf Schließlein (Dresch-Lein) (Linum usitatissimum subsp. usitatissimum). Die Samenfunde zeigen, dass der Lein getrennt von anderen Kulturpflanzen angebaut und als Fettlieferant verwendet wurde.

Der Lein ist in der westlichen Bandkeramik verbreiteter und kommt unter Aussparung Böhmens nur westlich der Elbe vor. An der vorderasiatischen Herkunft des Kulturleins besteht indes kein Zweifel. Die Wildform ist im zirkummediterranen Raum und in Vorder- und Mittelasien verbreitet. In Mitteleuropa wird die Pflanze heute als Sommerlein angebaut, nur im Voralpenland als Winterlein, wie in der Vorzeit. Im Mittelneolithikum wird Lein seltener gefunden. Im Rheinland und in der Michelsberger Kultur fehlt er während dieser Zeit völlig.

Die jung- bis spätneolithische Geschichte des Leins ist am Zürichsee besonders gut erforscht. Sein Aufstieg begann während der jüngeren Pfyner Kultur. Er erreichte seinen Höhepunkt in der Horgener Kultur und verblieb auch während der Schnurkeramik auf einem relativ hohen Niveau. Ähnlich verlief seine Verbreitung am Bodensee. Im Jung- und Spätneolithikum des Federseegebietes, in der Pfyn-Altheimer-Kultur und in der Goldberg-III-Gruppe, ist exzessive Nutzung nachgewiesen.

Lange war unklar, ob bereits in bandkeramischer Zeit Samen und Leinstengel genutzt wurden. Ein Brunnenfund in Mohelnice bei Brünn lieferte Schnüre aus Leinfasern. In der Levante wurde Flachs bereits im 8. vorchristlichen Jahrtausend (PPNB) zu Textilien verarbeitet. Im südlichen Karpatenbecken im 2. Viertel des 5. vorchristlichen Jahrtausends. Für das Jung- und Spätneolithikum ist die Doppelnutzung des Leins als Faser- und Nahrungspflanze gesichert. Die Verwendung der Fasern wird durch die Funde von Flachshecheln aus Knochen und vor allem von aus Flachs gefertigten Textilien und Netzen bezeugt, die sich in den Feuchtbodensiedlungen des Voralpenlandes erhalten haben.

Die ältesten Anzeichen für Leinanbau in Schweden stammen aus der Wikingerzeit (800–1150 n. Chr.).

Literatur

• Gordon Cheers (Hrsg.): Botanica. Das ABC der Pflanzen. 10.000 Arten in Text und Bild. Könemann, Köln 2003, ISBN 3-8331-1600-5, S. 649.
• Hans Simon (Hrsg.): Die Freiland-Schmuckstauden. Handbuch und Lexikon der Gartenstauden. Begründet von Leo Jelitto, Wilhelm Schacht. 5. völlig neu bearbeitete Auflage. Band 2: I bis Z. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2002, ISBN 3-8001-3265-6.
• Jens Lüning: Steinzeitliche Bauern in Deutschland. Die Landwirtschaft im Neolithikum (= Universitätsforschungen zur prähistorischen Archäologie. Bd. 58). Habelt, Bonn 2000, ISBN 3-7749-2953-X, S. 85ff.
• Werner Greuter, Hervé-Maurice Burdet, Gilbert Long (Hrsg.): Med-Checklist. A critical inventory of vascular plants of the circum-mediterranean countries. Vol. 4: Dicotyledones (Lauraceae – Rhamnaceae). Conservatoire et Jardin Botanique, Genève 1989, ISBN 2-8277-0154-5, S. 216–226 (online).
• David Jeffrey Ockendon, Stuart Max Walters: Linum L. In: T. G. Tutin, V. H. Heywood, N. A. Burges, D. M. Moore, D. H. Valentine, S. M. Walters, D. A. Webb (Hrsg.): Flora Europaea. Volume 2: Rosaceae to Umbelliferae. Cambridge University Press, Cambridge 1968, ISBN 0-521-06662-X, S. 206–211 (englisch, eingeschränkte Vorschau in der Google-Buchsuche).
• Sergei Vasilievich Juzepczuk: Linaceae Dumort. In: Vladimir Leontyevich Komarov (Begr.), B. K. Schischkin, E. G. Bobrov (Hrsg.), R. Lavoot (Übers.): Flora of the USSR. Volume XIV: Geraniales, Sapindales, Rhamnales. Keter, Jerusalem 1974, ISBN 07065-1360-6, S. 68–112 (Russ. Original: Izdatel'stvo Akademii Nauk SSSR, Moskau/Leningrad 1949, S. 84–146), http://vorlage_digitalisat.test/1%3Dhttp%3A%2F%2Fbiodiversitylibrary.org%2Fpage%2F30403373~GB%3D~IA%3D~MDZ%3D%0A~SZ%3D~doppelseitig%3D~LT%3D~PUR%3D.
• Quanru Liu, Lihua Zhou: Linaceae., S. 34, In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven, Deyuan Hong (Hrsg.): Flora of China, Volume 11 – Oxalidaceae through Aceraceae, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 2008, ISBN 978-1-930723-73-3. Linum Linnaeus., S. 35–36 - textgleich online wie gedrucktes Werk. (Beschreibung und Bestimmungsschlüssel der chinesischen Taxa.)
• Joshua R. McDill, Miriam Repplinger, Beryl B. Simpson, Joachim W. Kadereit: The Phylogeny of Linum and Linaceae subfamily Linoideae, with Implications for Their Systematics, Biogeography, and Evolution of Heterostyly. In: Systematic Botany, Volume 34, Issue 2, 2009, S. 386–405. doi:10.1600/036364409788606244 PDF.

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b c d e} Quanru Liu, Lihua Zhou: Linaceae., S. 34, In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven, Deyuan Hong (Hrsg.): Flora of China, Volume 11 – Oxalidaceae through Aceraceae, Science Press und Missouri Botanical Garden Press, Beijing und St. Louis, 2008, ISBN 978-1-930723-73-3. Linum Linnaeus., S. 35–36 - textgleich online wie gedrucktes Werk.
2. ↑ Neil D. Westcott, Alister D. Muir: Chemical Studies on the constituents of Linum spp. In: Neil D. Westcott, Alister D. Muir (Hrsg.): Flax. The Genus Linum (= Medicinal and aromatic plants – industrial profiles. Band 34). Taylor & Francis, New York u. a. 2003, ISBN 0-415-30807-0, S. 55–73.
3. ↑ ^{a b} Axel Diederichsen, Ken Richards: Cultivated flax and the genus „Linum“ L. Taxonomy and germplasm conservation. In: Neil D. Westcott, Alister D. Muir (Hrsg.): Flax. The Genus Linum (= Medicinal and aromatic plants – industrial profiles. Band 34). Taylor & Francis, New York u. a. 2003, ISBN 0-415-30807-0, S. 22–54.
4. ↑ Joshua R. McDill, Miriam Repplinger, Beryl B. Simpson, Joachim W. Kadereit: The Phylogeny of Linum and Linaceae subfamily Linoideae, with Implications for Their Systematics, Biogeography, and Evolution of Heterostyly. In: Systematic Botany, Volume 34, Issue 2, 2009, S. 386–405. doi:10.1600/036364409788606244 PDF.
5. ↑ ^{a b c d e f g h i j} Walter Erhardt, Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen. Band 2. Arten und Sorten. Eugen Ulmer, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.
6. ↑ ^{a b c d e f g h i j k l m n o} Eckhard von Raab-Straube (2018+): Linaceae. In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Datenblatt Linum.
7. ↑ ^{a b c d e f g h i j} Linum im Germplasm Resources Information Network (GRIN), USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. Abgerufen am 5. September 2020.
8. ↑ ^{a b c d e f} Peter Schönfelder, Ingrid Schönfelder: Die neue Kosmos-Mittelmeerflora. Franckh-Kosmos-Verlag Stuttgart 2008. ISBN 978-3-440-10742-3. S. 270.
9. ↑ ^{a b} Werner Greuter, H. M. Burdet, G. Long: Med-Checklist. Band 4, Seite 216–226, Conservatoire et Jardin botaniques, Genève 1989, ISBN 2-8277-0154-5.

Flass oder Lien (wetenschaplich Linum) is en Geslecht vun Planten, ut de Fasern un Ööl wunnen warrt. Ok de Fasern, de noch nich to Fadens verarbeit woorn sünd, warrt Flass nöömt.

Kiek ok bi

• Projekt:Plantennaams up Platt

Linum es un genre de plantas, los lins, de la familha de las Linaceae. I a prèp de 200 espècias subretot dins las regions temperadas e subtropicalas de l'emisfèri nòrd.

Son de plantas erbacèas amb de tijas fibrosas, de fuèlhas simplas, e de flors de cinc petals.

Espècias principalas

Linum is e geslacht uut familie van de vlasachtign (Linaceae) . 't Zyn kruudachtige plant'n mè vezelige stiengels, simpele bloarn en blauwe, gele, witte of roze blommetjes mè 5 blombladjes.

't Geslacht bestoat uut 200 sôort'n ofkomstig van gemoatigde en subtropische gebied'n. De bekendste sôorte is vlas (Linum usitatissimum).

Ênigte sôort'n

• Linum bienne, Twêejoarig vlas
• Linum campanulatum
• Linum catharticum, Gilwhertje
• Linum cratericola
• Linum flavum
• Linum grandiflorum
• Linum lewisii
• Linum marginale
• Linum medium
• Linum narbonense
• Linum perenne
• Linum pratense
• Linum puberulum
• Linum pubescens
• Linum usitatissimum, vlas

Zegerek, kitan (Linum) navê celebekê riwekan ê famîleya zegerekan (Linaceae) ye. Nêzîkî 200 cureyên vê giyayê hene û hin ji wan li Kurdistanê jî digihên.

Rîçalên (rehik, lûf) wê bi qasî 6-10 hezar salan berê jî wekî îro dihate bikaranîn. Li gelek welatan tê çandin û rûnê wê di boyaxan de tê bikaranîn. Li bakurê Kurdistanê jê sûd nayê wergirtin, nayê çandin.

Cureyên zegerekê bi kurdî

• Zegereka bejinbihost
• Zegereka zer (Linum flavum)
• Bezerek
• Loke(Linumusitatissimum)
• Qerqer

Pêşangeh

• Zegereka pirrsalane

• Linumctharticum

• Zegereka zer

• Linum campanulatum

• Linum pubescens

Cinsên wê di zanistiyê de

• Seksiyon Linum
  • Zegereka mêrgan (Linum usitatissimum)
  • Zegereka dusalane (Linum bienne, Syn.: Linum angustifolium Huds.), zegereka bejî.
  • Zegereka awistriyayî (Linum austriacum)
  • Zegereka pirrsalane (Linum perenne)
  • Linum narbonense L.
  • Loraynî (Linum leonii)
  • Zegereka Alpan (Linum alpinum)
  • Zegereka sor (Linum grandiflorum)
  • Linum mesostylum
  • Linum baicalense
  • Linum amurense
  • Linum decumbens
  • Linum lewisii
  • Linum altaicum
  • Linum meletonis
  • Linum monogynum
  • Linum sibiricum

• Seksiyon Dasylinum
  • Linum hirsutum
  • Zegereka zeliqok (Linum viscosum).
  • Linum hypericifolium
  • Linum bungei

• Seksiyon Linastrum
  • Zegereka peravan (Linum maritimum)
  • Zegereka pelzirav (Linum tenuifolium)
  • Linum setaceum
  • Linum trigynum
  • Linum tenue
  • Linum corymbulosum
  • Linum chamissonis
  • Linum paposanum
  • Linum macraei
  • Linum volkensii
  • Linum keniense
  • Linum strictum
  • Linum carratracensis
  • Linum appressum
  • Linum suffruticosum
  • Linum salsoloides

• Sektsiyon Cathartolinum
  • Zegereka mushîlê (Linum catharticum)
  • Linum rigidum
  • Linum sulcatum

• Seksiyon Syllinum
  • Linum capitatum
  • Linum dolomiticum
  • Zegereka zer (Linum flavum)
  • Linum album
  • Linum arboreum
  • Linum campanulatum
  • Linum cariense
  • Linum elegans
  • Linum mucronatum
  • Linum nodiflorum
  • Linum pamphylicum
  • Linum persicum
  • Linum tauricum
  • Linum thracicum
  • Linum vuralianum

• Seksiyon Cliococca
  • Linum selaginoides

Етен, орлоҡ етене (рус. Лён, лат. Línum) — етен һымаҡтар (Linaceae) ғаиләһенән бер йыллыҡ үлән үҫемлек. Бейеклеге 120 см-ға етә. Май-июнь айҙарында зәңгәр сәскә ата, июль-сентябрҙә орлоғо өлгөрә. Етен борон-борондан сәсеп үҫтерелә.

Яҡынса 230 төрө билдәле, иң киң таралғаны игүле етен — Евразия төре, 4 төрҙәге төркөмдө үҙ эсенә ала. Сүс һәм май үҫемлеге булараҡ үҫтерелә. Килеп сығышы — Һиндстан һәм Ҡытайҙың, Урта диңгеҙ һәм Кавказ аръяғының таулы райондары. Грузия территорияһында (Колхида), Мысырҙа — б.э.т бер нисә мең йыл элек, Европала — б.э.т 2-се мең йыллыҡта культуралы үҫемлек булараҡ игелә башлай. Рәсәйҙә 10-13 быуаттарҙа барлыҡ ерҙәрҙә таралған була. 1960 йылдарға тиклем Рәсәйҙең ҡара тупраҡлы зоналарында, шулай уҡ Кама алдында төп техник культура булараҡ һанала.

Етендең сүсе бик оҙон күҙәнәктәрҙән (һабаҡтың ҡабыҡ өлөшөндә бәйләм булып йыйылған ябай сүстәрҙән) тора, уның оҙонлоғо һабаҡтың ботаҡланмаған өлөшөнөң оҙонлоғона бәйле. Етен сүсенән төрлө маҡсат өсөн туҡымалар эшләнә. Оҙон етен 80-100 см лы һәм унан да бейегерәк, оҙон шымаа һабаҡлы, аҙ һандағы орлоҡ емешле (тармасыҡлы), нигеҙҙә, сүс алыу өсөн үҫтерелә, уртаса 25 % сүс һәм 10 %- ҡа тиклем майҙан тора (майлылығы — 37 %-ҡа тиклем). Көдрәш етен — май культураһы, 30-35 см бейеклектәге ҡыҫҡа һабаҡлы, һабаҡ төбөндә ныҡ ботаҡланған, күп һанда тартмасыҡтары бар (200 данагә тиклем); 52 %-ҡа тиклем майҙан торған орлоҡтары юғары уңыш бирә, был май аҙыҡ-түлек һәм медицина сәнәғәтендә, буяу, лак, олиф эшләгәндә, ҡыҫҡа сүстәре ҡапсыҡ, брезент, шпагат яһағанда ҡулланыла. Дауалау өсөн орлоғо ҡулланыла.

Ҡарағыҙ

• Сүстәр

Әҙәбиәт

• Сизов И. А. Лён. М., 1955; Справочник льновода. М., 1985; Халиков Н. А. Хозяйство татар Поволжья и Урала. Казань, 1995; Пути повышения эффективности масличных культур // Слагаемые эффективного агробизнеса: обобщение опыта и рекомендации. Ч. 1. Земледелие и растениеводство. Казань, 2005.
• Ғүмәров В. З. Тыуған яҡтың шифалы үҫәмлектәре. —Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1996. −160 б. ISBN 5-295-01499-1

Зыгыр (лат. Linum, L. 1753) зыгырлар тукумундагы бир же көп жылдык чөп жана бадал уруусу. 230дай түрү бар. Негизинен субтропикте жана мелүүн алкакта өсөт. Була жана үрөн алуу үчүн негизинен зыгырдын эгилме түрү өстүрүлөт. Ал 5 топко бөлүнөт: шыңга зыгыр, орто зыгыр, сабактама зыгыр, уругу дандуу зыгыр, төшөлмө зыгыр. Булардын ичинен шыңга зыгыр менен май зыгыр кеңири таралган. Шыңга зыгыр жалгыз сабактуу бир жылдык өсүмдүк; сөңгөк тамырлуу. Сабагы цилиндр сымал, өңү саргыч, бийиктиги 70-125 см, жоондугу 0,8-2 мм. Сабагында 15-35% була, уругунда 40%ке чейин май болот. Жалбырагы сапсыз, гүлү көгүш, чанда ак же кызгылт. Мөмөсү чанак (10 урук болот). 1000 уругунун салм. 3,5-6,6 г. Вегетация мезгили 75-90 күн. Күн бүркөк кезде, 15-18°С температурада жакшы өсөт. Польша, Франция, Румыния, Болгария, Аргентинада, Балтика боюндагы өлкөлөрдө, РФ, Украина жана Беларуссиянын кара топурактуу тилкелеринде эгилүүчү 20дан ашуун сорту бар. Илдеттери: фузариоз, дат, полпспороз ж. б., зыянкечтери: 3ыгырбүргөсү, зыгыр данчысы ж. б. Май алынуучу зыгыр бир жылдык өсүмдүк. Тамыры жакшы өөрчүгөн. Сабагы бутактанып өсөт, бийиктиги 20-70 см. Жалбырагы, гүлү, топ гүлү жана чанагынын (бир аз чоңураак) түзүлүшү шыңга зыгырдыкына окшош; 1000 уругунун салмагы 13 гдай, вегетация мезгили 150 күн. Кара топурактуу жерде жакшы өсөт. Уругунда 35-52% май болот. Майы лак, олифа, сыр, линолеум ж. б. жасоодо, ошондой эле тамак-ашка пайдаланылат. 3ыгыр күнжарасы баалуу концентрат тоют. Саманында 10-15% була болот. Ал брезент, жип (шпагат) жасоодо пайдаланылат. Май алынуучу зыгырдын 18ден ашуун сорту (Воронеж 1308, Сибирь ж. б.) бар. Негизинен Индия, Канада, АКШ, Аргентина, РФ, Казакстан, Украина ж. б. өлкөлөрдө эгилет.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 3-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2011. 784 бет, илл. ISBN 978 9967-14-074 -5

Җите́н (лат. Línum), җитенчәләр гаиләлегеннән бер яки күпьеллык үләнчел үсемлек ыругы. Якынча 230 төре билгеле, иң киң таралганы игүле җитен – Евразия астөре, 4 төрдәге төркемне үз эченә ала: озын җитен яисә сүс җитене; май җитен яки көдрәш, урта җитен һәм шуышма җитен.

Сүс һәм май үсемлеге буларак үстерелә. Килеп чыгышы – Һиндстан һәм Кытайның, Урта диңгез һәм Кавказ аръягының таулы районнары. Гөрҗистан территориясендә (Колхида), Мисырда – безнең эрага к.адәр берничә мең ел элек, Европада – безнең эрага кадәр 2 нче меңьеллыкта культуралы үсемлек буларак игелә башлый. Русиядә 10-13 йөзләрдә барлык җирләрдә таралган була. 15 авыл хуҗалыгы культуралары арасында җитен Идел буе Болгар дәүләтендә игелә. 1960 елларга кадәр Русиянең кара туфраклы зоналарында, шулай ук Кама алдында төп техник культура буларак санала.

Җитеннең сүсе бик озын күзәнәкләрдән (сабакның кабык өлешендә бәйләм булып җыелган гади сүсләрдән) тора, аның озынлыгы сабакның ботакланмаган өлешенең озынлыгына бәйле. Җитен сүсеннән төрле максатлар өчен тукымалар эшләнә. Озын җитен 80-100 см лы һәм аннан да биегрәк, озын шома сабаклы, аз сандагы орлык җимешле (тартмачыклы), нигездә, сүс алу өчен үстерелә, уртача 25% сүс һәм 10% ка кадәр майдан тора (майлылыгы - 37% ка кадәр). Көдрәш җитен - май культурасы, 30-35 см биеклектәге кыска сабаклы, сабак төбендә нык ботакланган, күп санда тартмачыклары бар (200 данәгә кадәр); 52% ка кадәр майдан торган орлыклары югары уңыш бирә, бу май азык-төлек һәм медицина сәнәгатендә, буяу, лак, олиф эшләгәндә, кыска сүсләре капчык, брезент, шпагат ясаганда кулланыла. Урта җитен үзенең сыйфатлары буенча озын җитен белән көдрәш җитен арасында урталыкны алып тора.

1998дән Татарстанда озын җитен яңадан җитештерелә башлый. 2008дә Мамадыш, Саба районнарында 880 га мәйданда үстерелә.

Җитен мае

Җитен орлыгыннан борынгыдан май ясалган. Аны соңыннан ризык әзерләгәндә дә кушканнар. Моннан тыш авыруларны дәвалау чарасы итеп тә кулланганнар. Җитен орлыгы үсемлек майларына бай. Бигрәк тә организм өчен әһәмиятле булган омега-3 һәм омега-6 май кислоталары күп анда. Әлеге кислоталар организм эшчәнлегенең һәр процессына йогынты ясый. Моннан тыш җитен орлыгында А, В, Е, Р витаминнары, аксым, биологик актив матдәләр дә күп. Җитен уникаль үсемлек, аны дөрес итеп файдаланган очракта атеросклероз, йөрәкнең ишемия авыруы, кан әйләнешенә бәйле рәвештә килеп чыккан чирләрдән, тромбозлардан, хәтта яман шеш авыруына каршы торырлык итеп организмны ныгытырга була.

Чыганаклар

• ТР Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе институты
• Җитен генә димәгез

↑ ^{1,0 1,1} Линней К. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium — 5 — Стокһолм: 1754. — doi:10.5962/BHL.TITLE.746

↑ Linnaeus C. Species Plantarum: Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas — 1753.

↑ АКШ авыл хуҗалыгы министрлыгының үсемлекләр базасы

↑ Nederlands Soortenregister

↑ GRIN үсемлекләр таксономиясе

Linum (flax) is a genus of approximately 200 species^[1][2] in the flowering plant family Linaceae. They are native to temperate and subtropical regions of the world. The genus includes the common flax (L. usitatissimum), the bast fibre of which is used to produce linen and the seeds to produce linseed oil.

The flowers of most species are blue or yellow, rarely red, white, or pink, and some are heterostylous. There is an average of 6 to 10 seeds per boll.

Linum species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species including the cabbage moth, the nutmeg, the setaceous Hebrew character and Coleophora striolatella, which feeds exclusively on Linum narbonense.

Cultivation

Several flaxes are cultivated as garden ornamentals, including the blue-flowered species blue flax (L. narbonense), Lewis' blue flax (L. lewisii), and perennial blue flax (L. perenne), the red-flowered scarlet flax (L. grandiflorum), and the yellow-flowered golden flax (L. flavum). In Eurasia, since Roman times, the genus Linum has been cultivated not only for its plant fiber, but also its seeds and tender leaves for culinary usage.^[3]

Selected species

• Linum africanum
• Linum alatum – winged flax
• Linum album
• Linum alpinum
• Linum arboreum – tree flax
• Linum arenicola – sand flax
• Linum aristatum – bristle flax
• Linum australe – southern flax
• Linum austriacum – Asian flax
• Linum berlandieri – Berlandier's yellow flax
• Linum bienne (syn. L. angustifolium) – pale flax
• Linum campanulatum
• Linum cariense
• Linum carteri – Carter's flax
• Linum catharticum – fairy flax
• Linum compactum – Wyoming flax
• Linum cratericola – Galápagos Islands flax
• Linum dolomiticum
• Linum elongatum – Laredo flax
• Linum flavum – golden flax
• Linum floridanum – Florida yellow flax
• Linum grandiflorum – scarlet flax, flowering flax
• Linum hirsutum – downy flax
• Linum hudsonioides – Texas flax
• Linum imbricatum – tufted flax
• Linum intercursum – sandplain flax
• Linum kingii – King's flax
• Linum leoni
• Linum lewisii – Lewis' blue flax, Lewis flax
• 

  Linum usitatissimum
  Linum lundellii – Sullivan City flax
• Linum macrocarpum – Spring Hill flax
• Linum marginale – Australian native flax
• Linum medium – stiff yellow flax
• Linum monogynum – New Zealand linen flax
• Linum narbonense – blue flax
• Linum neomexicanum – New Mexico yellow flax
• Linum perenne – perennial blue flax
• Linum pratense – meadow flax
• Linum puberulum – plains flax
• Linum pubescens
• Linum rigidum -– stiffstem flax
• Linum rupestre – rock flax
• Linum schiedeanum – Schiede's flax
• Linum strictum – ridged yellow flax
• Linum subteres – Sprucemont flax, slenderfoot flax
• Linum suffruticosum
• Linum sulcatum – grooved flax
• Linum tenuifolium
• Linum trigynum – French flax
• Linum ucranicum
• Linum usitatissimum – common cultivated flax
• Linum vernal – Chihuahuan flax
• Linum virginianum – woodland flax
• Linum westii – West's flax

References

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Linum&oldid=1074219156"

La linoj estas moltigaj plantoj, kun cima inforesko, kapsula frukto. Ĝi havas floroformulo de K₅C₅A_5-ooG₍₅₎.

La kutima lino (Linum usitatissimum) estas mediterandevena, unujara, mallarĝfolia, bluflora planto. Kulturitaj jam ekde 8000 jaroj ĉefe por vestoj, teksaĵoj. Ĝi estas nuntempe kulturplanto de la kontinenta zono. La folioj estas lancaj, eĝaj (folirandoj rektaj, sendifektaj), la infloresko estas ŝajnombrelo, la frukto estas kapsulo. Ĝi devenas verŝajne de la mallarĝfolia lino (Linum augustifolium).

La semoj enhavas rapide sekiĝintan oleon, kiu gravas por la produktado de farboj, lakoj, sapoj. La kromprodukto, la t.n. oleokuko (oleorekremento) estas bestnutraĵo (furaĝo).

virtoj por la sano

En la lastaj jaroj estas disvastigata granda kvanto da informoj pri la kuracaj efikoj de la muelitaj linsemoj.

La serĉesploristoj de Scienca Instituto por la Studado de Linsemo en Kanado kaj en Usono koncentrigas sian atenton sur la rolon de tiu semo por la prevento kaj kuraco de multenombraj degeneraj malsanoj. La esploroj kaj la klinika sperto elmontras, ke la regule ripetata konsumo de linsemoj preventas aŭ kuracas la jenajn malsanojn:

KANCEROn: de mamo, de la prostato, de kojlo, de pulmo ktp

La linsemo enhavas 27 kontraŭkancerajn komponantojn, kaj unu el ili estas la LIGNINO. La linsemo enhavas centoble pli da lignino, ol la plej bonaj tutaj grajnoj.

Neniu alia vegetaĵo konata ĝis nun havas samnombrajn proprecojn. Ĝi evitigas la formiĝon de tumoroj. Nur okaze de kancero oni rekomendas kombini muelitajn linsemojn kun malmultkaloria kazea fromaĝo. DIGESTA SISTEMO:

Ili preventas aŭ kuracas la kanceron de kojlo. Ili estas idealaj kontraŭ artrito, mallakso kaj stomaka acideco Ili lubrikas kaj regeneras la intestan flaŭron.

Ili eligas stomakajn gasojn kaj estas plej veraj laksetigiloj.

Ili preventas divertikulojn sur la intesta muro. Ili eliminas toksinojn kaj infektaĵojn.

La linsemo havas grandan kvanton da du tipoj de nutraj fibroj – solveblaj kaj nesolveblaj. Ĝi havas pli da fibroj, ol la plimulto el la grajnoj.LA NERVA SISTEMO:

Ĝi estas kuracilo por la arteria tensio.

La homoj, kiuj konsumas la linsemon, spertas grandan malpliiĝon de la nerva tensio kaj sensacon de trankvileco.

Ĝi estas ideala por homoj kiuj laboras sub premo.

Ĝi plibonigas la cerbajn funkciojn de maljunuloj kaj mildigas problemojn pri konduto (skizofrenio).

La linsemo estas dozo da energio por via cerbo, ĉar ĝi enhavas la nutraĵaj elementoj kiuj produktas pli da nervotransigiloj (naturaj revigligiloj). LA KARDIOVASKULA SISTEMO

Ĝi estas ideala kuracilo por la arteriosklerozo. Ĝi eliminas la kolesterolon algluitan al la arterioj, mildigas la multoblan sklerozon, la koronarian trombozon, la altan arterian premon kaj la senritmecon de la korbatoj. Ĝi pliefikigas la trombocitojn (sangoplatetojn) ĉe la prevento de formiĝo de sangokoagulaĵoj.

Ĝi estas bonefika por malaltigo de la malbona kolesterolo.

La regule ripetata konsumo de linsemoj malpligrandigas la riskon suferi de kardiovaskulaj malsanoj.Unu el la unikaj karakterizoj de la linsemo estas, ke ĝi enhavas substancon nomatan “taglandino”, kiu reguligas la sangopremon kaj la arterian funkcion kaj ludas gravan rolon ĉe la metabolo de kalcio kaj energio.

D-ro John Vane gajnis la nobelpremion pri Medicino en 1982, pro tio, ke li eltrovis la metabolon de la necesaj oleoj omega 3 kaj 6 ĉe la prevento de koraj malsanoj.

Galerio

• 
• 
• 

Vidu ankaŭ

Linum es un género de angiospermas de la familia Linaceae; incluye alrededor de medio millar de especies descritas de las cuales solo unas 140 están aceptadas.^[1]​ Son nativas de regiones templadas del Hemisferio Norte. Entre otras especies, incluye al Linum usitatissimum, utilizado para producir la fibra de lino y el aceite de linaza.

Descripción

Las flores son azul claro o blancas (amarillas en alguna especie) y tienen una media de 6 a 10 semillas por cápsula.

Su fibra se utiliza para la elaboración de textiles y sus semillas para producir aceite.

Ecología

Las especies de Linum sirven de alimento a ciertas larvas de lepidópteros como Mamestra brassicae, Discestra trifolii, Xestia c-nigrum y Coleophora benedictella, que come exclusivamente Linum narbonense.

Taxonomía

El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 277. 1753.^[2]​ La especie tipo es: Linum usitatissimum L

Etimología

Linum: nombre genérico que deriva de la palabra griega: "linum" = "lino" utilizado por Teofrasto.^[3]​

Referencias

See artikkel räägib taimeperekonnast; taimeliigi kohta vaata artiklit Harilik lina; muude tähenduste kohta vaata artiklit Lina (täpsustus)

---

Lina (Linum L.) on taimeperekond linaliste sugukonnas.

Klassifikatsioon

Lina perekonna klassifikatsioon pole päris selge ja erinevad autorid ning allikad süstematiseerivad lina perekonda erinevalt. Linaliigid^[1] (osaline):

• Linum alatum (Small) Winkl.
• Linum arenicola (Small) Winkl.
• Linum aristatum Engelm.
• Linum australe Heller
• Linum austriacum L.
• Linum berlandieri Hook.
• Linum bienne P. Mill. - ahtalehine lina
• Linum carteri Small
• Linum catharticum L. - aaslina
• Linum compactum A. Nels.
• Linum elongatum (Small) Winkl.
• Linum floridanum (Planch.) Trel.
• Linum grandiflorum Desf. suureõieline lina
• Linum hudsonioides Planch.
• Linum imbricatum (Raf.) Shinners
• Linum intercursum Bickn.
• Linum kingii S. Wats.
• Linum lewisii Pursh
• Linum lundellii Rogers
• Linum macrocarpum Rogers
• Linum medium (Planch.) Britt.
• Linum neomexicanum Greene
• Linum perenne L. püsiklina
• Linum pratense (J.B.S. Norton) Small
• Linum puberulum (Engelm.) Heller
• Linum rigidum Pursh
• Linum rupestre (Gray) Engelm. ex Gray
• Linum schiedeanum Schlecht. & Cham.
• Linum striatum Walt.
• Linum subteres (Trel.) Winkl.
• Linum sucatum Riddell
• Linum sulcatum Riddell
• Linum trigynum L.
• Linum usitatissimum L. - harilik lina
• Linum vernale Woot.
• Linum virginianum L.
• Linum westii Rogers

Viited

Välislingid

• Sissekanne ITIS-es, Veebiversioon (vaadatud 07.11.2013) (prantsuse keeles)
• Eestikeelsete taimenimede andmebaas, Veebiversioon (vaadatud 07.11.2013)

Linum 200 bat espezie biltzen dituen landare loredun genero bat da, Linaceae familiaren barruan. Munduko gune epel eta azpitropikaletan bizi dira. Genero honetan sailkatzen da Linum usitatissimum espeziea, ehun-lihoa ekoizteko erabiltzen dena. Era berean bere hazietatik linazi olioa ekoizten da.

Espezie gehienetako loreak urdinak edo horiak dira, batzuetan gorria, zuriak eta larrosak. 6 eta 10 hazi inguru egoten dira fruitu bakoitzean.

Linum espezie ezberdinak Lepidoptera espezie batzuen bazka dira. Coleophora striolatella espeziea Linum narbonensetik bakarrik jaten du.

Espezieak

# Espeziea Irudia Egoera 1 Linum acuticarpum daturik gabe 2 Linum adenophyllum daturik gabe 3 Linum adustum daturik gabe 4 Linum aethiopicum daturik gabe 5 Linum africanum daturik gabe 6 Linum alatum daturik gabe 7 Linum albidum daturik gabe 8 Linum album daturik gabe 9 Linum alexeenkoanum daturik gabe 10 Linum allredii daturik gabe 11 Linum alpinum daturik gabe 12 Linum altaicum daturik gabe 13 Linum amurense daturik gabe 14 Linum anglicum daturik gabe 15 Linum annotinum daturik gabe 16 Linum appressum daturik gabe 17 Linum arboreum daturik gabe 18 Linum arenicola daturik gabe 19 Linum aretioides daturik gabe 20 Linum aristatum daturik gabe 21 Linum aristidis daturik gabe 22 Linum arkansanum daturik gabe 23 Linum aroanium daturik gabe 24 Linum asperifolium daturik gabe 25 Linum australe daturik gabe 26 Linum austriacum daturik gabe 27 Linum ayliniae daturik gabe 28 Linum bahamense daturik gabe 29 Linum baicalense daturik gabe 30 Linum berlandieri daturik gabe 31 Linum bessarabicum daturik gabe 32 Linum betsiliense daturik gabe 33 Linum bicarpellatum daturik gabe 34 Linum bienne daturik gabe 35 Linum boissieri daturik gabe 36 Linum brachypetalum daturik gabe 37 Linum brevifolium daturik gabe 38 Linum brevisepalum daturik gabe 39 Linum brevistylum daturik gabe 40 Linum breweri daturik gabe 41 Linum bulgaricum daturik gabe 42 Linum burkartii daturik gabe 43 Linum caespitosum daturik gabe 44 Linum californicum daturik gabe 45 Linum campanulatum daturik gabe 46 Linum capitatum daturik gabe 47 Linum cariense daturik gabe 48 Linum carneum daturik gabe 49 Linum carnosulum daturik gabe 50 Linum carteri daturik gabe 51 Linum catharticum daturik gabe 52 Linum chaborasicum daturik gabe 53 Linum chamissonis daturik gabe 54 Linum ciliatum daturik gabe 55 Linum clevelandii daturik gabe 56 Linum compactum daturik gabe 57 Linum comptonii daturik gabe 58 Linum congestum daturik gabe 59 Linum corymbiferum daturik gabe 60 Linum corymbulosum daturik gabe 61 Linum cratericola daturik gabe 62 Linum cremnophilum daturik gabe 63 Linum crepitans daturik gabe 64 Linum cruciatum daturik gabe 65 Linum cubense daturik gabe 66 Linum decumbens daturik gabe 67 Linum densiflorum daturik gabe 68 Linum digynum daturik gabe 69 Linum doerfleri daturik gabe 70 Linum dolomiticum daturik gabe 71 Linum drymarioides daturik gabe 72 Linum elegans daturik gabe 73 Linum elongatum daturik gabe 74 Linum emirnense daturik gabe 75 Linum empetrifolium daturik gabe 76 Linum erigeroides daturik gabe 77 Linum ertugrulii daturik gabe 78 Linum esterhuysenae daturik gabe 79 Linum euxinum daturik gabe 80 Linum extraaxillare daturik gabe 81 Linum filiforme daturik gabe 82 Linum flagellare daturik gabe 83 Linum flavum daturik gabe 84 Linum floridanum daturik gabe 85 Linum flos-carmini daturik gabe 86 Linum glaucum daturik gabe 87 Linum goulimyi daturik gabe 88 Linum gracile daturik gabe 89 Linum grandiflorum daturik gabe 90 Linum guatemalense daturik gabe 91 Linum gyaricum daturik gabe 92 Linum gypsogenium daturik gabe 93 Linum harlingii daturik gabe 94 Linum harperi daturik gabe 95 Linum hellenicum daturik gabe 96 Linum heterosepalum daturik gabe 97 Linum heterostylum daturik gabe 98 Linum hirsutum daturik gabe 99 Linum hispanicum daturik gabe 100 Linum hologynum daturik gabe 101 Linum hudsonioides daturik gabe 102 Linum hypericifolium daturik gabe 103 Linum imbricatum daturik gabe 104 Linum intercursum daturik gabe 105 Linum iranicum daturik gabe 106 Linum julicum daturik gabe 107 Linum junceum daturik gabe 108 Linum katiae 109 Linum kaynakiae daturik gabe 110 Linum keniense daturik gabe 111 Linum khorassanicum daturik gabe 112 Linum kingii daturik gabe 113 Linum komarovii daturik gabe 114 Linum lasiocarpum daturik gabe 115 Linum leonii daturik gabe 116 Linum lepagei daturik gabe 117 Linum leptopoda daturik gabe 118 Linum leucanthum daturik gabe 119 Linum lewisii daturik gabe 120 Linum linearifolium daturik gabe 121 Linum littorale daturik gabe 122 Linum longipes daturik gabe 123 Linum lundellii daturik gabe 124 Linum macraei daturik gabe 125 Linum macrocarpum daturik gabe 126 Linum macrorhizum daturik gabe 127 Linum marginale daturik gabe 128 Linum maritimum daturik gabe 129 Linum marojejyense daturik gabe 130 Linum marschallianum daturik gabe 131 Linum mauritanicum daturik gabe 132 Linum mcvaughii daturik gabe 133 Linum medium daturik gabe 134 Linum meletonis daturik gabe 135 Linum mexicanum daturik gabe 136 Linum micranthum daturik gabe 137 Linum milletii daturik gabe 138 Linum modestum daturik gabe 139 Linum monogynum daturik gabe 140 Linum mucronatum daturik gabe 141 Linum muelleri 142 Linum munbyanum daturik gabe 143 Linum mysorense daturik gabe 144 Linum mysurense daturik gabe 145 Linum narbonense daturik gabe 146 Linum nelsonii daturik gabe 147 Linum neomexicanum daturik gabe 148 Linum nervosum daturik gabe 149 Linum nodiflorum daturik gabe 150 Linum numidicum daturik gabe 151 Linum nutans daturik gabe 152 Linum obtusatum daturik gabe 153 Linum ockendonii daturik gabe 154 Linum olgae daturik gabe 155 Linum olympicum daturik gabe 156 Linum orientale daturik gabe 157 Linum orizabae daturik gabe 158 Linum pallasianum daturik gabe 159 Linum pallescens daturik gabe 160 Linum pamphylicum daturik gabe 161 Linum parvum daturik gabe 162 Linum perenne daturik gabe 163 Linum persicum daturik gabe 164 Linum peyronii daturik gabe 165 Linum phitosianum daturik gabe 166 Linum polygaloides daturik gabe 167 Linum pratense daturik gabe 168 Linum pringlei daturik gabe 169 Linum prostratum daturik gabe 170 Linum puberulum daturik gabe 171 Linum pubescens daturik gabe 172 Linum punctatum daturik gabe 173 Linum pungens daturik gabe 174 Linum quadrifolium daturik gabe 175 Linum radiola daturik gabe 176 Linum ramosissimum daturik gabe 177 Linum rigidum daturik gabe 178 Linum rubrum daturik gabe 179 Linum rupestre daturik gabe 180 Linum rzedowskii daturik gabe 181 Linum salsoloides daturik gabe 182 Linum san-sabeanum daturik gabe 183 Linum scabrellum daturik gabe 184 Linum schiedeanum daturik gabe 185 Linum scoparium daturik gabe 186 Linum selaginoides daturik gabe 187 Linum seljukorum daturik gabe 188 Linum setaceum daturik gabe 189 Linum silpii daturik gabe 190 Linum smithii daturik gabe 191 Linum spergulinum daturik gabe 192 Linum spinescens daturik gabe 193 Linum squamulosum daturik gabe 194 Linum stelleroides daturik gabe 195 Linum stocksianum daturik gabe 196 Linum striatum daturik gabe 197 Linum strictum daturik gabe 198 Linum suaedifolium daturik gabe 199 Linum subasperifolium daturik gabe 200 Linum subbiflorum daturik gabe 201 Linum subteres daturik gabe 202 Linum suffruticosum daturik gabe 203 Linum sulcatum daturik gabe 204 Linum tauricum daturik gabe 205 Linum tenellum daturik gabe 206 Linum tenue daturik gabe 207 Linum tenuifolium daturik gabe 208 Linum thesioides daturik gabe 209 Linum thracicum daturik gabe 210 Linum thunbergii daturik gabe 211 Linum tmoleum daturik gabe 212 Linum toxicum daturik gabe 213 Linum triflorum daturik gabe 214 Linum trigynum daturik gabe 215 Linum turcomanicum daturik gabe 216 Linum ucranicum daturik gabe 217 Linum unguiculatum daturik gabe 218 Linum uninerve daturik gabe 219 Linum usitatissimum daturik gabe 220 Linum vanense daturik gabe 221 Linum velutinum daturik gabe 222 Linum vernale daturik gabe 223 Linum verruciferum daturik gabe 224 Linum verticillatum daturik gabe 225 Linum villarianum daturik gabe 226 Linum villosum daturik gabe 227 Linum violascens daturik gabe 228 Linum virginianum daturik gabe 229 Linum virgultorum daturik gabe 230 Linum viscosum daturik gabe 231 Linum volkensii daturik gabe 232 Linum vuralianum daturik gabe 233 Linum westii daturik gabe

Pellavat (Linum) on kasvisuku pellavakasvien heimossa. Siihen kuuluu noin 180 lajia, joista Euroopassa kasvaa 36.^[1]

Pellavalajeja

• Linum arboreum – pensaspellava
• Linum austriacum – kalliopellava^[2]
• Linum bienne – talvipellava
• Linum catharticum – ahopellava^[2]
• Linum decumbens – purppurapellava
• Linum elegans – siropellava
• Linum flavum – keltapellava
• Linum grandiflorum – punapellava
• Linum komarovii – siperianpellava
• Linum maritimum – meripellava
• Linum mucronatum – idänpellava
• Linum narbonense – ranskanpellava eli napolinpellava
• Linum perenne – sinipellava
  • L. perenne subsp. alpinum – alppisinipellava
  • L. perenne subsp. lewisii – preeriasinipellava
• Linum pubescens – ruusupellava
• Linum strictum – tankipellava
• Linum tenuifolium – neulapellava
• Linum trigynum – sitruunapellava
• Linum usitatissimum – peltopellava^[2] eli öljypellava eli kuitupellava^[3]

Alkuperältään eurooppalaista peltopellavaa viljellään kuitu- ja öljykasvina.^[3] Ahopellava kasvaa Pohjoismaissakin melko laajasti alkuperäiskasvina kalkkipitoisilla niityillä ja kedoilla.^[2]

Lähteet

Aiheesta muualla

• Funet: Pellavat (Linum)
• Kassu – Kasvien suomenkieliset nimet: Pellavat (Linum)
• Den virtuella floran: Linum (ruotsiksi)
• The Plant List: Linum (luettelo lajeista) (englanniksi)
• ITIS: Linum (englanniksi)
• United States Department of Agriculture (USDA): Linum (englanniksi)
• Flora of China: Linum (englanniksi)

Linum (les lins) est un genre de plantes dicotylédones de la famille des Linaceae. Ce genre compte près de 200 espèces présentes surtout dans les régions tempérées et subtropicales de l'hémisphère nord.

Ce sont des plantes herbacées à tiges fibreuses, à feuilles simples, aux fleurs à 5 pétales.

Principales espèces

Liste d'espèces

Selon Catalogue of Life (13 avril 2016)^[1] :

Selon ITIS (13 avril 2016)^[2] :

Liste des espèces, sous-espèces et variétés

Selon NCBI (13 avril 2016)^[3] :

Selon The Plant List (13 avril 2016)^[4] :

Selon Tropicos (13 avril 2016)^[5] (Attention liste brute contenant possiblement des synonymes) :

Selon World Register of Marine Species (13 avril 2016)^[6] :

• Linum carteri Small, 1905
• Linum catharticum Linnaeus

Notes et références

Len^[1][2][3] (Linum) je ród ze swójby Lenowych rostlinow (Linaceae).

Wobsahuje sćěhowace družiny:

• hórki len (Linum catharticum)
• jěndźelski len (Linum leonii)
• lěpjacy len (Linum viscocum)
• něžny len (Linum tenuifolium)
• prawy len (Linum usitassimum)
• rakuski len (Linum austriacum)
• wutrajny len (Linum perenne)
• žołty len (Linum flavum)

Nóžki

1. ↑ ^{1,0 1,1} Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 233.
2. ↑ ^{2,0 2,1} W internetowym słowniku: Flachs
3. ↑ ^{3,0 3,1} W internetowym słowniku: Lein

Haec pagina nondum stipula est. Oportet intra sex menses corrigatur. Etiam in minimis apud Vicipaediam paginis necesse est contineantur:

Titulus in primo exordio typis crassioribus repetitus
Comprehensio (200 vel plurium litterarum) quae rem apte describat
Nexus extra-Vicipaedianus (sive et fons bibliographicus) qui et titulum et rem ipsam satis corroboret
Nexus interni caerulei ex hac pagina et in hanc paginam ducentes; categoriae caeruleae (quibus absentibus formula {{Dubcat}} ponatur); pagina annexa apud Wikidata (aut formula {{Nexus absunt}})
Cetera hac encyclopaedia digna, velut descriptio (explicationes, historica, exempla); imago necnon titulus suffixus; ceteri nexus externi siqui utiles sint; bibliographia.

→ Interpretationes vernaculae

Linum est oliferum angiospermarum genus in familia Linacearum.

Nexus externi

Vide "Linum" apud Vicispecies. Situs scientifici: Tropicos • Tela Botanica • GRIN • ITIS • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Plant Name Index • WoRMS: Marine Species • Plantes d'Afrique • Flora of China • USDA Plants Database

Šis straipsnis yra apie augalą liną. Apie Popiežių Šventąjį Liną skaitykite straipsnyje Šventasis Linas. Apie kitas žodžio Linas reikšmes skaitykite straipsnyje Linas (reikšmės).

Linas (lot. Linum, vok. Lein) – lininių (Linacaea) šeimos gentis.

Vienmetės ir daugiametės žolės bei puskrūmiai. Turi pražangiai arba rečiau priešiškai išsidėsčiusius, siaurus lapus. Vaisius – dėžutė.

Kai kurios rūšys labai svarbūs techniniai augalai, duodantieji pluoštą bei riebalingas sėklas, iš kurių gaunamas aliejus.

Auginami nuo seniausių laikų, tačiau nustatyti, kur yra pirminė linų tėvynė – sudėtinga. Yra manoma, kad seniausiai linai buvo auginami Kinijos bei Indijos kalnuotuose rajonuose, taip pat Užkaukazėje ir Viduržemio pajūrio šalyse. Palestinoje ir Egipte linų pluoštas buvo gaminamas 4-5 tūkstantmetyje pr. m. e. Egiptiečiai iš lininio audinio siuvo rūbus, darė bures ir virves. Iš Indijos linai pateko į Graikiją ir Romą, o iš ten į Vakarų Europą.

Iš Azijos linus atsigabeno skitai, o vėliau juos perėmė Rusija, kur buvo gaminama drobė, burės.

Iš viso apie 100 rūšių. Lietuvoje auga arba auginama:

• Daugiametis linas (Linum perenne)
• Geltonžiedis linas (Linum flavum)
• Pievinis linas (Linum catharticum)
• Sėjamasis linas (Linum usitatissimum)
• Stambiažiedis linas (Linum grandiflorum)

Produkcija

Tūkstančiai tonų (2008 m.) Kinija 250 Prancūzija 95 Baltarusija 61 Rusija 52 Jungtinė Karalystė 17 Belgija 13 Egiptas 9 Nyderlandai 4 Ukraina 3 Čilė 2 Lietuva 0,1

Vikiteka