鯖魚

Multimedia w Wikimedia Commons

Makrela atlantycka^[3] (Scomber scombrus) – gatunek ryby z rodziny makrelowatych.

Zasięg występowania

Wzdłuż północnoamerykańskich i europejskich wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, południowo-zachodnia część Morza Bałtyckiego, Morze Śródziemne i Morze Czarne, na głębokościach do 1000 m p.p.m. W Bałtyku pojawiają się po tarle i odpływają przed zimą.

Opis

Ciało wąskie, cylindryczne z dużym otworem gębowym w położeniu końcowym. Dwie płetwy grzbietowe. Grzbiet zielonkawy lub niebieskawy, spód jasny. Brak pęcherza pławnego. Dorosłe osobniki osiągają masę do 1 kg i długość do 50 cm.

Tryb życia

Makrele są rybami wędrownymi. Jesienią i zimą żerują przy dnie zjadając głównie bezkręgowce. Od wiosny tworzą ławice i kierują się ku terenom tarłowym. Jedna samica składa kilkaset tysięcy jaj. Ikra i larwy pelagiczne, unoszą się w toni wodnej. W okresie rozrodu dorosłe osobniki żywią się planktonem, później tworzą niewielkie stada i polują na małe ryby.

Znaczenie gospodarcze

Poławiana gospodarczo na dużą skalę. Stanowi również pokarm dla dużych ryb.

Wartość energetyczna 758 kJ (181 kcal) Białka 18,7 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 41% 41% 41% 41% M 33% 33% 33% 33% Węglowodany 0,2 g Tłuszcze 11,9 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 3,44 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 4,65 g Wielonienasycone 2,63 g omega-3 2,29 g α-Linolenowy (ALA) 0,25 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 23% 23% 23% 23% M 16% 16% 16% 16% omega-6 0,34 g Linolowy (LA) 0,17 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,4% 1,4% 1,5% 1,5% M 1,0% 1,0% 1,2% 1,2% Woda 68,1 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% M 1,8% 1,8% 1,8% 1,8% Witaminy Witamina C 0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Tiamina (B1) 0,13 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 12% 12% 12% 12% M 11% 11% 11% 11% Ryboflawina (B2) 0,33 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 30% 30% 30% 30% M 25% 25% 25% 25% Niacyna (B3) 7,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 54% 54% 54% 54% M 47% 47% 47% 47% Witamina B6 0,63 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 48% 48% 42% 42% M 48% 48% 37% 37% Foliany 0,01 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% M 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% Kobalamina (B12) 0,008 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 333% 333% 333% 333% M 333% 333% 333% 333% Witamina A 0,1 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 14% 14% 14% 14% M 11% 11% 11% 11% Witamina D 0,005 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 33% 33% 33% 25% M 33% 33% 33% 25% Witamina E 1,25 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 8,3% 8,3% 8,3% 8,3% M 8,3% 8,3% 8,3% 8,3% Makroelementy Fosfor 244 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 35% 35% 35% 35% M 35% 35% 35% 35% Wapń 12 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,2% 1,2% 1,0% 1,0% M 1,2% 1,2% 1,2% 1,0% Magnez 30 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 9,7% 9,4% 9,4% 9,4% M 7,5% 7,1% 7,1% 7,1% Potas 396 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 8,4% 8,4% 8,4% 8,4% M 8,4% 8,4% 8,4% 8,4% Sód 95 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,3% 6,3% 7,3% 7,9% M 6,3% 6,3% 7,3% 7,9% Mikroelementy Jod 0,045 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 30% 30% 30% 30% M 30% 30% 30% 30% Żelazo 1 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,6% 5,6% 13% 13% M 13% 13% 13% 13% Miedź 0,16 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 18% 18% 18% 18% M 18% 18% 18% 18% Cynk 0,39 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,9% 4,9% 4,9% 4,9% M 3,5% 3,5% 3,5% 3,5% Mangan 0,04 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,2% 2,2% 2,2% 2,2% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Dane liczbowe na podstawie: ^[4]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health^[5] Wartość odżywcza Makrela wędzona (100 g) Wartość energetyczna 925 kJ (221 kcal) Białka 20,7 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 45% 45% 45% 45% M 37% 37% 37% 37% Węglowodany 0 g Tłuszcze 15,5 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 3,88 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 5,83 g Wielonienasycone 3,79 g omega-3 3,37 g α-Linolenowy (ALA) 0,15 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 14% 14% 14% 14% M 9,4% 9,4% 9,4% 9,4% omega-6 0,42 g Linolowy (LA) 0,23 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,9% 1,9% 2,1% 2,1% M 1,4% 1,4% 1,6% 1,6% Woda 61,8 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,3% 2,3% 2,3% 2,3% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Witaminy Witamina C 0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Tiamina (B1) 0,14 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 13% 13% 13% 13% M 12% 12% 12% 12% Ryboflawina (B2) 0,35 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 32% 32% 32% 32% M 27% 27% 27% 27% Niacyna (B3) 8 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 57% 57% 57% 57% M 50% 50% 50% 50% Witamina B6 0,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 38% 38% 33% 33% M 38% 38% 29% 29% Foliany 0,01 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% M 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% Kobalamina (B12) 0,0097 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 404% 404% 404% 404% M 404% 404% 404% 404% Witamina A 0,054 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 7,7% 7,7% 7,7% 7,7% M 6,0% 6,0% 6,0% 6,0% Witamina D 0,0084 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 56% 56% 56% 42% M 56% 56% 56% 42% Witamina E 1 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,7% 6,7% 6,7% 6,7% M 6,7% 6,7% 6,7% 6,7% Makroelementy Fosfor 240 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 34% 34% 34% 34% M 34% 34% 34% 34% Wapń 5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% M 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% Magnez 30 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 9,7% 9,4% 9,4% 9,4% M 7,5% 7,1% 7,1% 7,1% Potas 275 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,9% 5,9% 5,9% 5,9% M 5,9% 5,9% 5,9% 5,9% Sód 1170 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 78% 78% 90% 98% M 78% 78% 90% 98% Mikroelementy Jod 0,04 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 27% 27% 27% 27% M 27% 27% 27% 27% Żelazo 1,2 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,7% 6,7% 15% 15% M 15% 15% 15% 15% Miedź 0,16 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 18% 18% 18% 18% M 18% 18% 18% 18% Cynk 0,39 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,9% 4,9% 4,9% 4,9% M 3,5% 3,5% 3,5% 3,5% Mangan 0,04 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,2% 2,2% 2,2% 2,2% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Dane liczbowe na podstawie: ^[4]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health^[5]

Przypisy

Bibliografia

Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

Zobacz też

• Fauna Polski