Aurantium, vulgo arantium, arancium (a nomine Arabico نارنج nāranǧ, a Persico نارنگ nārang, a Sanscrito नारङ्ग nāraṅga) vel citrangulus (f.), est arbor fructifera in genere cui nomen est Citrus. Binomine appellata est Citrus × aurantium a Linnaeo anno 1753.[1] Fructus eius, quibus sapor est amarus, eisdem nominibus appellantur, quibus tamen aliquando 'pomum' aut 'malum' anteponitur. Aurantium saepe confunditur cum Citro sinensi, cuius fructibus tamen sapor est suavior.
Aurantii primam mentionem in litteris Europaeis occidentalibus nobis fecit scriptor de rebus Siculis Hugo Falcandus, in Epistola ad Petrum Panormitanum ante annum fere 1189 Latine conscripta, qui poma eius Siculo usus nomine arengias appellat.[2] Eodem fere tempore Theodorus Balsamon arborem aurantia ferentem (νεράντζα) Constantinopoli olim florentem, causa glaciei mortuam, carmine lamentat.[3] Haud multo post scriptor Francicus Iacobus Vitriacensis, in sua Historia Hierosolymitana post annum 1219 incepta, citrum aurantium sic describit:
Utrumque nomen ex Arabico نارنج (nāranǧ) derivatum est, utrumque quadam ratione primam litteram n praetermisit.
In saeculis sequentibus, linguis variis vernaculis intervenientibus, multa alia nomina Latina eadem stirpe apparebant, pleraque primā quoque n omissā, sicut arangium, arancium, arantium, nonnulla quidem primā vocali in au commutatā, ut ex auro orta videantur, sicut aurangium, aurancium, aurantium, aliqua quoque primā n servatā, sicut narangium, narancium, narantium, nerantium, pauca etiam litterā a praepositā, sicut anarantium, anerantium, fortasse a nomine Arabico cum articulo definito al- addito: النارنج (an-nāranǧ). Nonnulla horum nominum terminationibus quoque femininis in -a utuntur. Horum omnium in scriptis Latinis creberrime inveniuntur nomina aurantium, arantium et arancium.[5]
Invenitur praeterea nonnumquam nomen novum citrangulus (f. = arbor) vel citrangulum (n. = fructus), quod significet fere "citrus cuius angit sapor."
Speciei hybridae Citrus × aurantium varietates permultae coluntur quae in greges tres dividere licet, videlicet
Ex aurantiis derivatur hybrida Citrus × limon.
Situs scientifici: Tropicos • GRIN • ITIS • Plant List • NCBI • Biodiversity • Plant Name Index • Plantes d'Afrique • Flora of China • INPN France • USDA Plants Database Aurantium, vulgo arantium, arancium (a nomine Arabico نارنج nāranǧ, a Persico نارنگ nārang, a Sanscrito नारङ्ग nāraṅga) vel citrangulus (f.), est arbor fructifera in genere cui nomen est Citrus. Binomine appellata est Citrus × aurantium a Linnaeo anno 1753. Fructus eius, quibus sapor est amarus, eisdem nominibus appellantur, quibus tamen aliquando 'pomum' aut 'malum' anteponitur. Aurantium saepe confunditur cum Citro sinensi, cuius fructibus tamen sapor est suavior.
Malum paradisi, anno 1830 sub forma speciei nomine Citrus paradisi Macfad. descripta, recentius sicut hybrida C. × paradisi, est grex varietatum arborum cultarum generis Citri. Fructus flavi, rotundi, magni, comeduntur et ad succum producendum adhibentur. Varietas antiquissima in insula Barbata orta est e parentibus C. × sinensis et C. maxima, ibique anno 1750 descripta est. Hodie in multis civitatibus sub climate tropico provenit.
Vide "Citrus × paradisi" apud Vicispecies. Malum paradisi, anno 1830 sub forma speciei nomine Citrus paradisi Macfad. descripta, recentius sicut hybrida C. × paradisi, est grex varietatum arborum cultarum generis Citri. Fructus flavi, rotundi, magni, comeduntur et ad succum producendum adhibentur. Varietas antiquissima in insula Barbata orta est e parentibus C. × sinensis et C. maxima, ibique anno 1750 descripta est. Hodie in multis civitatibus sub climate tropico provenit.
Tangelo est grex varietatum arborum fructiferarum quae ad genus citrorum pertinent. E parentibus C. x paradisi et C. reticulata ortae sunt. Sub forma speciei hybridae Citrus × tangelo anno 1975 a Ioanne Ingram et Haroldo Moore descriptae sunt. Fructus satis magnos, rotundos sed difformes producunt et propter eos coluntur.
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes! Tangelo est grex varietatum arborum fructiferarum quae ad genus citrorum pertinent. E parentibus C. x paradisi et C. reticulata ortae sunt. Sub forma speciei hybridae Citrus × tangelo anno 1975 a Ioanne Ingram et Haroldo Moore descriptae sunt. Fructus satis magnos, rotundos sed difformes producunt et propter eos coluntur.
.jpg)
