Acorus calamus, el cálamo arumosu, ye una de los seis especies del xéneru monotípicu Acorus de la familia de les acoracees. Ye conocíu vulgarmente como "ácoro arumosu" (cálamo), “cálamo acuáticu” o “ácoro verdaderu”, apaez llargamente distribuyíu na zona templada del hemisferiu norte, siendo orixinaria del sudeste asiáticu.
Asemeyase a los xuncos y tien fueyes llargues lliniales de cantos afilaos, bien apuntaes, d'unos 25mm d'anchor. Les flores, pequeñes y de color verde amarellentáu, presentar en forma d'espiral sobre un espádice desnudu, que la so espata sobresal percima. El tarmu enllargar so tierra en forma de rizomas de llargos raigaños adventicias, carnoses y fuertemente arumoses.
Ye una planta alta, perennifolia con fueyes arumoses y raigaños rizomatosas. Les fueyes, d'alredor d'un centímetru d'anchu, algamen los 10 de llargu, y son llanceolaes y de cantos serraos o ondulaos. La vena central de la fueya, prominente y fácilmente estremable de les apenes relevantes venes secundaries, dexa estremala fácilmente de A. americanus. Les flores algamen los 4 mm, y son maneros, reproduciéndose rizomáticamente; l'ovariu ye vestigial.
Crez nes rexones boreales de tol globu, anque ye nativa d'Europa. Prefier les tierres húmedes y les costes d'agües lentes o enllancaes. El so tarmu semileñoso utilizar na Antigüedá clásica pa fabricar cálamos pa la escritura.
El raigañu del cálamo, confitada, usase n'Europa en repostería, d'ella tamién s'estrayi una droga estimulante y carminativa, llamada cálamo.
La maceración del raigañu del Cálamo arumosu non yá emplégase como tonificante nos casos de debilidá xeneral del aparatu dixestivu, gases del estómagu y de los intestinos, sinón que tamién ye un remediu poderosu pa combatir les enfermedaes de les glándules según la gota. Esta tisana contribúi descomanadamente a calecer l'estómagu y los intestinos lentos y a fomentar la secreción de mucosa. Encamentar contra'l metabolismu lentu, les dixestiones lentes, lo mesmo que contra la clorosis y la hidropesía.[1]
Utilizóse pol so arume y como droga sicotrópica. El so raigañu emplegábase como anestésicu y estimulante contra la fatiga pola asarona que contién; en dosis mayores, produz efeutos allucinóxenos. Walt Whitman emplegó ésta o'l raigañu del estrechamente emparentáu Acorus americanus. Figuraba nos mestranzos sicotrópicos preparaes poles bruxes europees mientres la Edá Media.
Contién escasos taníns, aceite esencial (1,5-3,5%), ricu en asarona y compuestos sesquiterpénicos, ente los que destaca la acalamona. Nes fueyes hai traces d'alcaloides.Otres fontes: Acorina, tanín, llomba, esencia con asarona, eugenol, pineno. Acedu cetílico y acedu palmítico, vitamina B1. La esencia faise mafosa llegando a densidá del 0,36%, el rendimientu ta ente 1 y 4%.
Utilízase como aperitivo, eupépticu, polos sos principios amargosos; carminativo, diuréticu, sedante, suduífico, hipotensor, espasmolítico, anticonvulsivante, antirreumático tópicu, pol aceite esencial. Indicáu pa inapetencia, dispepsias hiposecretoras, gastritis, tiemblos gastroduodenales, meteorismo. Ansiedá. Estaos nos que se riquir un aumentu de la diuresis: afecciones genitourinarias (cistitis, ureteritis, uretritis, oliguria, urolitiasis), hiperazotemia, hiperuricemia, gota, hipertensión arterial, edemes, sobrepesu acompañáu de retención de líquidos. La masticación del raigañu combate la halitosis y reafita les melles sangrantes.
L'aceite esencial nun tien de ser emplegáu mientres el embaranzu, la lactancia, nin a neños menores de dos años, ye tóxicu sobre'l sistema nerviosu central. Tamién se considera carcinogénico. Encamiéntense tratamientos discontinuos.[2]
Acorus calamus describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 324. 1753.«Acorus calamus». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 15 d'ochobre de 2012.
Acorus: nome xenéricu llatín que remanez del griegu antiguu άχόρου (áchórou) de Dioscórides (con distintes versiones del testu que tienen distintes grafíes). La pallabra άχόρου en sí créese que derivó de la pallabra κόρη (kori), que significa pupila (del güeyu), por cuenta de que'l zusmiu del raigañu de la planta utilízase como remediu n'enfermedaes oculares.
calamus: epítetu llatín (que significa "caña") que remanez del griegu ΚΆΛΑΜΟΣ (kálamos, que significa "caña"), que ye allegáu al términu del llatín culmus (que significa "acesmar") y derívense del proto-indoeuropéu kole-mó- (créese que significa "yerba" o "caña"). La pallabra árabe قلم (qalam, que significa "pluma") y el sánscritu कलम (kalama, que significa "caña utilizada como una pluma", y una especie d'arroz) créese que fueron tomaes del griegu.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Acorus calamus, el cálamo arumosu, ye una de los seis especies del xéneru monotípicu Acorus de la familia de les acoracees. Ye conocíu vulgarmente como "ácoro arumosu" (cálamo), “cálamo acuáticu” o “ácoro verdaderu”, apaez llargamente distribuyíu na zona templada del hemisferiu norte, siendo orixinaria del sudeste asiáticu.
