لفت سويدي

El nabicol, colinabu o naba (Brassica x napobrassica ), ye una raigañu comestible que s'anició nun encruz ente'l repollu (Brassica oleracea) y el nabu (Brassica tosquila). Cultivar nel norte d'Europa y Norteamérica, onde forma parte de la gastronomía.

La planta tien en promediu 25 cm d'altor y estiéndese por unos 35 cm. El raigañu tien 10 cm de llargor y 9 cm de diámetru, con esterior castañu y magaya mariella o blanca. El sabor ye moderadamente dulce y paezse al del nabu, pero con un gustu a col.

Usos

Pulgadora de nabicoles de Nicolaes Maes.

Rutabaga: Variedá del nabu, de raigañu curtiu. Recomendable pa l'alimentación de vaques llecheres. Esta col ye bien emplegada en dellos platos del norte d'Alemaña como son el Steckrübeneintopf (el nabicol denominar n'alemán como Steckrüben) o los Hamburger National y Lübecker National, la denominación National suelse añedir a los platos qu'inclúin esti raigañu.

Referencies

Ver tamién

• Şalgam suyu, bebida con esti ingrediente.

Enllaces esternos

• Discussion of this vegetable in detail
• Alternative Field Crops Manual: Rutabaga
• More information and links, both serious and less so
• Swede (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

Brassica napobrassica (lat. Brassica napobrassica) - kələmçiçəyikimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü.

İstinadlar

Kålroe eller kålrabi (Brassica napus var. napobrassica)^[1] er en grøntsag og foderplante med en fast, gullig eller hvid rodstok, oprindelig opstået som en krydsning mellem havekål og majroe.

Anvendelse

Kålroen er velegnet til madlavning, smagen er mild og kålagtig. Den anvendes også som kreaturfoder.

Næringsindhold pr. 100 g: Energi 150 kJ, kostfibre 2,7 g, fedt 0,2 g. Indeholder en del A og C vitamin.

I Sønderjylland har kålroen fået et dårligt ry, fordi man dér måtte overleve Første Verdenskrig på en diæt, som ikke bestod af meget andet.

Referencer

• Kålroe i Viden om mads leksikon (vom)

Kilder

• Gyldendals Åbne Encyklopædi Opslag om kål.

Aufgeschnittene Steckrübe, die im Handel oft als Kohlrübe bezeichnet wird.

Die Steckrübe (Brassica napus subsp. rapifera Metzg., Synonym: Brassica napus subsp. napobrassica Mill.) ist eine Unterart des Rapses. Sie ist zu unterscheiden von der Speiserübe (Brassica rapa subsp. rapa) und gilt als typisches Wintergemüse.

Die Steckrübe wird auch Kohlrübe, Kohlrabe, Butterrübe, Erdkohlrabi, Unterkohlrabi, Bodenkohlrabi, Runke, Runkelrübe^[1] und in Norddeutschland gelegentlich noch Wruke genannt. In Österreich heißt die Steckrübe auch Dotsche^[2], in Altbayern Dodschn^[3], im Schweizerdeutschen Knutsche und in Siebenbürgen Kamputze.

Beschreibung

Steckrüben haben eine annähernd runde Form, eine grüne bis gelbliche, manche Sorten auch rötliche, derbe Schale und weißliches bis gelbes Fleisch mit einem herbsüßen, an Kohl erinnernden Geschmack.

Herkunft und Verbreitung

Die Steckrüben erreichten Deutschland im 17. Jahrhundert aus Skandinavien, daher auch die Bezeichnung „Schwedische Rübe“. Der tatsächliche Ursprung der Steckrübe ist jedoch ungeklärt. Heute wird sie weltweit in allen gemäßigten Klimazonen angebaut. Erntesaison in Europa ist September bis Mai.

Geschichte

In Notzeiten waren Steckrüben mehrfach die letzte Nahrungsreserve für einen Großteil der Bevölkerung. In die Geschichte eingegangen ist der sogenannte deutsche Steckrübenwinter während des Ersten Weltkriegs 1916/17 („früh Kohlrübensuppe, mittags Koteletts von Kohlrüben, abends Kuchen von Kohlrüben“). Da die Kartoffelernte im Herbst 1916 eine Missernte war, wurden Steckrüben als Ersatz herangezogen. Sie waren vorher hauptsächlich als Schweinefutter angebaut worden. Da praktisch alle Lebensmittel in Deutschland knapp waren, dienten Steckrüben als Basis für die verschiedensten Gerichte, 1917 erschienen eigens Steckrüben-Kochbücher. So gab es Rezepte für Steckrüben-Marmelade, Aufläufe, Suppen, Sauerkraut-Ersatz aus Steckrüben und sogar Steckrüben-Kaffee. Das Rezept lautete: „Steckrüben raspeln und im Ofen trocknen. Die getrockneten Rübenschnitzel werden dann durch eine Kaffeemühle gedreht. Wie normales Kaffeemehl behandeln.“ Mit Bezeichnungen wie „Ostpreußische Ananas“ sollte dieses Gemüse der Bevölkerung schmackhaft gemacht werden.^[4] Davon abgeleitet wurden auch Bezeichnungen wie „Mecklenburgische Ananas“ üblich.^[5]

Da Steckrüben in der Bevölkerung trotz der schlechten Ernährungslage unbeliebt waren, hatte die Reichskartoffelstelle am Ende des Winters 1917 noch etwa 80 Millionen Zentner Steckrüben übrig, die nicht verteilt worden waren. Sie wurden zu Dörrgemüse und Rübenmehl weiterverarbeitet. Dieses Mehl wurde dann mit Kartoffelmehl und mit Maggi-Suppenwürfeln gemischt und als „Vollkost“ in den Handel gebracht, wobei jede Familie eine gewisse Menge abnehmen musste, um andere Lebensmittel kaufen zu können.^[4]

Auch im Hungerwinter 1946/47 nach dem Zweiten Weltkrieg kamen in Ermangelung ausreichender Nahrungsmittelmengen die Ersatzrezepte für Steckrüben vielfach zum Einsatz.

Inhaltsstoffe

Steckrüben enthalten Traubenzucker, Eiweiß, Fett, schwefelhaltige ätherische Öle, Mineralstoffe, Carotin, Provitamin A und die Vitamine B1, B2, C sowie Nicotinsäureamid. Durch ihren hohen Wassergehalt sind sie sehr kalorienarm.^[6]

Verwendung

In der Küche werden in Deutschland traditionell nur die bis zu 1,5 Kilogramm schweren, gelbfleischigen Wurzelknollen verwendet, während die weißfleischigen Kohlrüben verfüttert werden (Futterkohlrübe).^[1] Besonders in Norddeutschland gehören Steckrübeneintopf und Rübenmus zur traditionellen Küche, die beide auch unter dem traditionellen Namen Rübenmalheur bekannt sind. Daneben spielen Steckrüben in der norwegischen und isländischen Küche eine wichtige Rolle sowohl als Rübenmus als auch als Gemüseeinlage in Suppen und als Zutat zur lokalen Variante des Labskaus.

Zur Zubereitung werden Steckrüben in der Regel geschält, in dicke Stifte oder Würfel oder Raspel geschnitten, mit Fett und Flüssigkeit gedünstet und nach Rezept weiterverarbeitet (sie sind aber auch roh genießbar, z. B. geraspelt als Salat).

Kulturelles

Die Kohlrübe wird von der Narrenzunft Inneringen als Narrenkleid verwendet. Dies geht zurück auf eine Sage, wonach ein Bauer aus Inneringen im 19. Jahrhundert bei einem Markt in Sigmaringen die größte Kohlrübe („Kohlrabe“) aufzuweisen hatte. Hieraus entstand der Neckname „Kohlraben-Köpf“, den die Narrenzunft dann 1983 für ihr Narrenkleid aufgegriffen hat.

Die Steckrübe ist das Gemüse des Jahres für 2017 und 2018. Der Verein zur Erhaltung der Nutzpflanzenvielfalt hat dieses mild-süßliche Wintergemüse zur Liste der gefährdeten Kulturpflanzen hinzugefügt, um auf den rückgängigen Anbau dieses traditionell gezüchteten Raps-Kohls aufmerksam zu machen.^[7]

Die Kohlrübe war bei Fontane Gegenstand kulinarischer und sozialer Betrachtungen:

Literatur

• Rainer Horbelt, Sonja Spindle: Die deutsche Küche im 20. Jahrhundert. Von der Mehlsuppe im Kaiserreich bis zum Designerjoghurt der Berliner Republik. Eichborn, Frankfurt am Main 2000, ISBN 3-8218-1593-0, S. 63–66.

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b} Waldemar Ternes, Alfred Täufel, Lieselotte Tunger, Martin Zobel (Hrsg.): Lebensmittel-Lexikon. 4., umfassend überarbeitete Auflage. Behr, Hamburg 2005, ISBN 3-89947-165-2. , S. 970
2. ↑ Sprache in Österreich. In: ostarrichi.org. Abgerufen am 24. August 2012.
3. ↑ bayrisches-woerterbuch.de
4. ↑ ^{a b} Rainer Horbelt, Sonja Spindle: Die deutsche Küche im 20. Jahrhundert. Eichborn, Frankfurt am Main 2000, ISBN 3-8218-1593-0, S. 63–66.
5. ↑ Carola Ruff: Das Neuland-Kochbüchlein. Verlag für die Frau, Leipzig 1996, ISBN 3-7304-0464-4, S. 26.
6. ↑ ^{a b} Full Report (All Nutrients): 11435, Rutabagas, raw. In: National Nutrient Database for Standard Reference Legacy Release. United States Department of Agriculture Agricultural Research Service. Abgerufen am 25. Dezember 2018.
7. ↑ Steckrübe – Gemüse der Jahre 2017/18. In: nutzpflanzenvielfalt.de. Abgerufen am 1. Januar 2017.

Bryukva (Brassica napus rapifera) — krestguldoshlar oilasiga mansub ildizmevali ikkd .yillik oʻt oʻsimlik, xashaki ekin (qisman oziq-ovqatga ham ishlatiladi). Yevropa, Shim. Amerika, Avstraliya, Rossiyaning noqoratuproq zonasida yetishtiriladi. Ekilganidan keyin birinchi yili yirik ildizmeva va yirik (uz. 60 sm dan ortiq) savatcha barglar hosil qiladi, keyingi yili gulpoyalar chiqaradi. Mevasi — urugʻli qoʻzoq, urugʻi mayda. Naviga qarab ildizmevasi uzunchoqyumaloq, yumaloqkonussimon, silindrsimon. Pusti va eti sariq yoki sargʻimtiroq. Ildizmevasi tarkibida 5—10% qand, 0,6—2% oqsil, karotin, askorbin kislota, mineral moddalar, gorchitsa (xantal) moyi bor. 100 kg ildizmevasida 13 ozuqa birligi, 100 kg bargida 12,5 ozuqa birligi bor. Ildizmevasi xalq tabobatida turli kasalliklarni davolashda, shuningdek oziq-ovqatga ishlatiladi.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Chounavioe^[1] o Patagå, Tabagå (Brassica napus var. napobrassica) (in frinsé: chou-navet)

Notes pi référinches

1. ↑ http://www.languepicarde.fr/dico.html Variantes: chou-navieu, chou-navieau, chou-naviô

Rutabaga se yon gwoup rege, raga franse

Byografi

• Dat enpòtan yo

Zèv li yo

• Sa li fè

Referans

• Referans pou konnen plis anlè moun sa a ----

Ang rutabaga, dilaw na singkamas, dilaw na turnip, Suwekong singkamas, singkamas ng Suwesya, o Suwekong turnip, turnip ng Suwesya (Ingles: swede, mula sa Swedish turnip, rutabaga, o yellow turnip; Kastila: nabicol, navicol, o colinabo), may pangalan sa agham na Brassica napobrassica o Brassica napus var. napobrassica, ay isang gulay na ugat na nagmula sa pagsasanib ng repolyo at ng puting singkamas. Maaari ring kainin ang mga dahon nito bilang dahong-gulay. Tinatawag din itong nabikol at kolinabo.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Halaman ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Sietėnē

Sietėnis aba sietėnīs (luot.Brassica napobrassica, sin. Brassica napus var. napobrassica) ī tuokis krīžmažėidiu augalū (Brassicaceae) šeimā prigolons darža augals.

Tas dvėmetis augals ī. Pėrmās metās sietėnis augėn sava šakni, katra tinka kap jiedis (daržuovė ī)]]. Jēb anou nanokasi, ta ontrās metās ons ėšlaida stombrius so geltuonās žėidās, vuo paskom tuokiūs brondīs sobrondėn sieklas. Sietėniou geriausē tink derlingas prīmuolė dėrvas, tepuogė dėrvas, katrūs pernā auga žėimkentē, popas, žėrnē, rapsā. Sietėni dėiga gegoži.

Nokastus sietėnius kraun i rūsius, skladus. Anūs jied so bolbienė, salduoki ī. Lapā tink gīvuoliam šertė. Dėigėms bolbiu, sietėniu stiprėn žemė maitėnontiuom dalalėm, nūmažėn karšti ė viedėn.

Stäkräiwe (Brassica napus)

Ju Stäkräiwe (Brassica napus subsp. rapifera) is ne Äidfruucht.

Inne Kriegstied roate dät so oafte middeeges Stäkräiwe tou ieten, do Ljuude moaten düt Truchnunnerieten bolde nit moor sjo, däälich is dät wier een gans besunners smoakelk Ieten.

Ju Stäkräiwe heert tou do Koolplonten.

The swade (Brassica napobrassica, or Brassica napus var. napobrassica) is a ruit vegetable that stairtit as a cross atween the kail an the neep. Forby thon its leafs can be eaten as a leaf vegetable.

Afore pumpkins wis easy gotten in Scotland (nae lang syne), swades an neeps wis howed an cairved wi faces for tae mak lantrens for Hallae e'en.

Some say the vegetable is oreeginal tae Swaden, but ithers thinks it wis introduced tae Swaden, mebbes frae Finland or Siberie, in the early 17t century. Frae Swaden, it wan til Scotland, an frae there it traivelt tae the lave o Great Breetain an tae North Americae. In continental Europe, it got a puir reputation durin Warld War I, whan it becam a fuid o last resort. In the

The Swades ceuks swades wi tatties an champ them wi butter an milk tae mak a puree cried "rotmos" (ruit mash). In Norrowey, swades is mixed wi tatties, cairots, ingans an ream for tae mak a seemlar mixtur-maxtur cried "kålrabistappe". In Scotland, the same vegetables is byled an champit seperate for tae mak "neeps an tatties", tradeetionally serred wi the Scots naitional dish o haggis as the main coorse o a Burns supper. Neeps is uised forby in mony soups an stews. In Canadae neeps is uised as fuller in fuids sic as mincemeat an Christenmas cake, or as a side dish wi Sunday denner in Atlantic Canadae. In the US, neeps is for the maist pairt eaten as pairt o stews or casseroles, is serred champit wi cairots, or is beuk in a bridie.

The toun o Cumberland, Wisconsin, USA, rins a "Rutabaga Festival" ilka year, aye the weekend afore Labour Day Weekend. The International Rutabaga Curling Championship taks place ance a year at the Ithaca, New York fermers' mercat.

Ower muckle consumption o swades (as weel as cassava, maize, bamboo shuits, sweet tatties, an lima beans) can be associate wi hypothyroidism. Thae cyanoglucoside-haudin fuids gies oot cyanide. Syne it's detoxifee'd intae thiocyanate. Thiocyanate hauds back thyroid iodide transport an, for muckle doses, competes wi iodide in the organeefication process athin thyroid tissue. Goiters can growe whan there is mair thiocyanate-haudin fuid in the diet nor iodine-haudin fuid.

See an aw

• Neep
• Baggie

References

• Delange, F., Iteke, F.B., Ermans, A.M. Nutritional factors involved in the goitrogenic action of cassava. Ottawa: International Development Research Centre, 1982.
• Braverman, L.E., Utiger, R.D. Werner and Ingbar's The Thyroid: A Fundamental and Clinical Text, 6th Edition 1991. J.B. Lippincott Company, Philadelphia, Pennsylvania, pp. 371–2.

Fremmit airtins

• Collogue on this vegetable in detail
• Alternative Field Crops Manual: Rutabaga
• Mair wittins an links, baith serious an less sae
• http://www.formulaforlife.com.au/asp/vegetables.asp?cmd=show&vegetableid=46&letter=S

Wrëczi

Wrëczi bez jarmùżu

Wrëknica

Wrëk (Brassica napus var. napobrassica) – to je zort roscënë z rodzëznë Brassicaceae. Òn je Kaszëbóm znóny òd dłudżégò czasu. Jak wrëczi bez jarmùżu pòkraji we wrëknicë òne są dlô krów.

Şêlim (latînî barassica napus/rutabaga) pincareke dişibe tivir, silk (pincara şekir) û sêva axê ku di bin erdê de şîn dide. Rengê wê şînê spî, an jî sorê spî ye. Pincareke girover û pehn e. Cureyên wê yên weke tiviran dirêj jî hene. Pincareke pirpel û kulîlkzer a beriqokî ye. Du cureyên wê hene, yeksalane û dusalane. Yên yeksalane ji bo xwarinê ne. Pelên wê û dikaka (ango şêlim) wê tê hilçinîn. Ya dusalane jî dihêlin sala diduwan. Kulîlkên zer ên beriqokî pêve çêdibin. Ew kulîlk 50-120 cm bilind dibin. Di nava wê kulîlkê de bizrikên wek yên keleman hene.

Welat

Welatê şêlimê bi rastî ne diyar e. Bi giştî tê bawerkirin ku welatê wê an Skandînavya an jî Rûsya ye.^[1] Li Kurdistanê di bajarên Serhedê wek Erzerom, Qers, Sêwas û Mûşê ji bo bazirganiyê çandiniya wê tê kirin.^[2]

Çavkani

• Malpera Lotikxane, beşa Dermanxaneya Xweristê, Bavê Jîndar

Бручка

Бру́чка, гры́жына (па-лацінску: Brassica napus rapifеra) — двухгадовая караняплодная расьліна роду капуста сямейства капуставых.

У першы год разьвіваецца разетка лісьця і мясісты караняплод, на другі — кветаноснае сьцябло і насеньне. Кветкі залаціста-жоўтыя ў гронках. Караняплоды круглыя, авальныя або сплюшчаныя, жоўтага ці жоўта-белага колеру, утрымліваюць 10—16% сухіх рэчываў, да 2% бялку, да 1,5% клятчаткі, 5—10% цукроў, мінеральныя рэчывы (калій, кальцый, натрый, фосфар, магній), карацін, вітаміны B1, B2, і асабліва C — да 30 мг %. Бручка вельмі падобная да рэпы, адрозьніваецца ад яе канцэнтрычнымі зубчастымі «шрамамі» вакол сьцябла. Своеасаблівы смак і пах бручкі (лепш выражаны ў старых караняплодаў) абумоўленыя эфірнымі алеямі. Адзін з самых трывалых пры захоўваньні караняплодаў, да таго ж вітамін С у бручцы амаль не разбураецца пры варцы, што робіць яе вельмі каштоўнай узімку. Раней гэтая асаблівасьць бручкі была добра вядомай у Беларусі, дзе зь яе ўзімку гатавалі грыжанку. Дыетычныя якасьці бручкі асабліва прыдатныя пры цукровым дыябеце і празьмернай вазе (добра паглынае тлушч). З сырой бручкі гатуюць салаты — найлепей з хрэнам, цыбуляй і зелянінай, запраўленыя сьмятанай або маянэзам; з варанай — супы (малочныя і мясныя), другія стравы (бручка, фаршыраваная тварагом, бручка ў сьмятане, пюрэ з бручкі). Можна гатаваць тыя самыя стравы, што і з морквы; у габрэйскай кухні зь яе гатавалі салодкую страву, падобную да цымусу.

У Сярэднявеччы і раньнім Новым часе бручку вырошчвалі пераважна ва Ўсходняй Эўропе, а таксама ў Скандынавіі, адкуль яе ў канцы XVIII стагодзьдзя запазычылі заходнія эўрапейцы (па-ангельску бручка называецца swede — «швэдка»). Адносна танная і даступная, бручка была важным прадуктам харчаваньня ў абедзьве сусьветныя вайны, але гэта сапсавала яе рэпутацыю, і ў наш час яна рэдка ўжываецца ў ежу.

Літаратура

Артыкул створаны з дапамогай матэрыялаў з: Алесь Белы, праект «Наша ежа»

Вонкавыя спасылкі

— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Бүкән шалкан (лат. Brassica napus rapifera) — кәбестәчәләр гаиләлегенә караган икееллык үсемлекләр ыруы.

Искәрмәләр

வெண் நூல்கோல் (rutabaga) (வட அமெரிக்க ஆங்கிலம்), சுவீடே (பொதுநலவாய ஆங்கிலம்), நீப்பிசுகாட்டிய மொழி), நூல்கோல் (turnip) அல்லது சுனேகர் (வடபகுதி ஆங்கிலம்) என மேலும் பல்வேறு பகுதிகளில் பல பெயர்களில் வழங்கும் அனைத்தும் வெண் நூல்கோலையே குறிக்கும். இது முட்டைக்கோசு, நூல்கோல் ஆகிய இரண்டின் கலப்பினமாகும். இதன் கிழங்குகள் பலவகைகளில் உண்ணப்படுகின்றன. இலைக்ள் கீரையாக உண்ணப்படுகின்றன. வேர்களும் மேற்பகுதிகளும் கால்நடைட்த் தீவனமாகப் பயன்படுகின்றன.ஈவை மழைக் காலத்தில் நேரடியாகவும் பிற பருவங்களில் வயலில் மேயவிட்டும் தீவனமாகத் தரப்படுகின்றன. அயர்லாந்திலும் இசுகாட்லாந்திலும் ஆலோவீன் பண்டிகைக்குக் கிழங்குகளை விளக்குகளாகச் செதுக்கிப் பயன்படுத்தும் மரபு உள்ளது.

அறுவடை யான கிழங்குகள்

ஆயத்தம் செய்வதற்கான கிழங்குகள்

வேர்ச்சொல்லியல்

வெண் நூல்கோலுக்குப் பல வட்டார, தேசியப் பெயர்கள் உள்ளன. வட அமெரிக்காவில் இது உரூத்தபாகா எனப்படுகிறது. இதுசுவீடிய மொழியின் ஒரு திசைச்சொல்லான உரோத்தாபாகே என்பதில் இருந்து வந்ததாகும்.^[1] இங்கு ரோத் வேர் எனப் பொருள்படும் பாகே என்றால் திரள் அல்லது கொத்து ஆகும். ^[2] ஐக்கிய அமெரிக்காவில் இது சுவீடிய நூல்கோல் அல்லது மஞ்சள் நூல்கோல் எனப்படுகிறது.^[3][4]

சுவீடிய நூல்கோல் என்பதன் சுருக்கமான சுவீடே எனும் சொல் இங்கிலாந்து, ஆத்திரேலியா, நியூசிலாந்து உள்ளிட்ட பல பொதுவாய நல நாடுகளில் வழங்குகிறது. ல்கோல் என மட்டுமே இது வடக்கு, நடுவண் இங்கிலாந்திலும் குறிப்பாக கார்ன்வால், அயர்லாந்து, மாந்தத் தீவு ஆகிய இடங்களிலும் கனடாவின் மானிட்டோபா, ஒன்டாரீயோ, அட்லாண்டிக் கனடாவிலும் வழங்குகிறது. வேல்சி இது maip, rwden, erfin, swedsen, or swejen என இடஞ்சார்ந்து பல பெயர்களில் வழங்குகிறது,^[5] ஆங்கிலத்தில் சுவீடே அல்லது நூல்கோல் என வழங்குகிறது.

வரலாறு

வெட்டிய கிழங்கு

தாவரவியல் வரலாறு

உணவுகள்

இலன்டுலாத்திக்கோ

உரோட்டோமாசு, இன்சாறு பெய்து

அக்கிசு நீப்பு, டாட்டீசுடன்

தாவர வேதியியல்

பிற பயன்பாடுகள்

கால்நடை

வெண்ன் நூல்க்கோலின் வேர்களும் மேற்பகுதியும் 19 ஆம் நூற்றாண்டில் தீவனமாக, குறிப்பாக மழைக்காலத் தீவனமாக பயன்படுத்தப்பட்டது. அப்போது நேரடியாக வெட்டிய வேர்ப்பகுதிகளும் மேற்பகுதிகளும் கால்நடைகளுக்குத் தீவனமாக இடப்பட்டன. வயலிலும் அறுவடைக்குப் பின் மேயவிடப்பட்டன. ^[6]

ஆலோவீன் விளக்குகள்(கெட்ட ஆவிகள்)

மரபான அயர்லாந்து கெட்ட ஆவி விரட்டும் வெண் நூல்கோல் விளக்குகள், ஊரக வாழ்க்கை அருங்காட்சியகம், அயர்லாந்து

அயர்லாந்திலும் இசுகாட்லாந்திலும் மக்கள் வெண் நூல்கோலைச் செதுக்கி விளக்குகள் செய்து கெட்ட ஆவிகளின் தீமைகளைப் போக்கப் பயன்படுத்துகின்றனர்.^[7] இடைக்காலத்தில், முரட்டு இளைஞர் குழு தெருக்களில் தம் முகங்களை வெண் நூல்கொல் முக்கமூடிகளை அணிந்து சுற்றிவருவர்.^[8][9] தற்காலத்தில், நூல்கோல் அச்சுறுத்தும் வடிவங்களில் செதுக்கி வீட்டின் சாளரங்களிலோ வாசல் முன்றிலிலோ கெட்ட ஆவியை விரட்ட வைக்கின்றனர்.^[10][11]

ஐரோப்பாவில் 1980 களில் பரங்கிக் காய்கள் தாராளமாகக் கிடைப்பதால், அவை வெண் நூல்கோலின் இடத்தைப் பேரளவில் பதிலீடு செய்துவிட்டன.^[12] அயர்லாந்திலும் இசுகாட்லாந்திலும் மக்கள் வெண் நூல்கோலைச் செதுக்கி விளக்குகள் செய்து கெட்ட ஆவிகளின் தீமைகளைப் போக்கப் பயன்படுத்துகின்றனர்.^[7] மாந்தத் தீவில் இளைஞர்கள் ஆப்-து-நா விழாவில் (ஆலோவீன் விழா போன்றது), மெழுகுவத்தி அல்லது மின்னொளி வீச்சைப் பயன்படுத்தி வீடு வீடாக சென்று ஆப்-து-நா விழா பாட்டுப் பாடி அசத்துவர். இவர்கள் தம் பாட்டுக்காக உணவுக்கான பணமும் எதிர்பார்ப்பர்.^[13][14] இந்நிகழ்ச்சியில் நூல்கோலை எரிக்கும் தீமணம் விரட்டும் தன்மை கொண்டதாக உள்ளது.

விழாக்கள்

நியூயார்க்கின் இதாக்கா நகரியத்தில் உழவர் சந்தையில் பன்னாட்டு வெண் நூல்கோல் பதப்படுத்தல் வீரர் போட்டி ஒவ்வோராண்டும் " சந்தைப் பருவத்தின் இறுதி நாளில் நடத்தப்படுகிறது.^[15] மின்னசோட்டாவின் அசுக்கோ, விசுகான்சில் உள்ல கும்பர்லாந்து ஆகிய இரு ஊர்களிலும் ஆகத்து மாதத்தில் ஒவ்வோராண்டும் "வெண் நூல்கோல் விழாவைக்" கொண்டாடுகின்றனர்.^[16][17]

மேற்கோள்கள்

Heóvemo'ôhta'e na'éstse máhtáme.

Heóvemo'ôhta'e

Heóve-mo'ôhtá'éne

Heóve-mo'ôhtá'éne

Rutabaga (/ˌruːtəˈbeɪɡə/; North American English) or swede (English English and some Commonwealth English) is a root vegetable, a form of Brassica napus (which also includes rapeseed). Other names include Swedish turnip, neep (Scots), and turnip (Scottish and Canadian English, Irish English and Manx English). However, elsewhere the name "turnip" usually refers to the related white turnip. The species Brassica napus originated as a hybrid between the cabbage (Brassica oleracea) and the turnip (Brassica rapa). Rutabaga roots are eaten as human food in various ways, and the leaves can be eaten as a leaf vegetable. The roots and tops are also used for livestock, either fed directly in the winter or foraged in the field during the other seasons. Scotland, Northern and Western England, Wales, the Isle of Man and Ireland had a tradition of carving the roots into lanterns at Halloween.

Etymology

Harvested roots

Harvested roots waiting to be prepared

Rutabaga has many national and regional names. Rutabaga is the common North American term for the plant. This comes from the Swedish dialectal word rotabagge,^[1] from rot (root) + bagge (lump, bunch).^[2] In the U.S., the plant is also known as Swedish turnip or yellow turnip.^[3][4]

The term swede (from "Swedish turnip") is used in many Commonwealth Nations, including much of the United Kingdom, Australia, and New Zealand. The name turnip is also used in parts of Northern and Midland England, the West Country (particularly Cornwall), Ireland, the Isle of Man, and Canada. In Wales, according to region, it is variously known as meipen, rwden, or erfinen in Welsh,^[5] and as swede or turnip in English.

In Scotland, it is known as turnip, tumshie (also used as a pejorative term for foolish or stupid people) or neep (from Old English næp, Latin napus).^[6] Some areas of south-east Scotland, such as Berwickshire and Roxburghshire, still use the term baigie, possibly a derivative of the Swedish dialectal word rotabagge.^[7] The term turnip is also used for the white turnip (Brassica rapa ssp rapa).^[6][8]

Some will also refer to both swede and (white) turnip as just turnip (this word is also derived from næp).^[8] In north-east England, turnips and swedes are colloquially called snadgers, snaggers (archaic) or narkies.^[9] Rutabaga is also known as moot in the Isle of Man and the Manx language word for turnip is napin.^[10]

Its common name in Sweden is kålrot (literally "cabbage/kale root"). Similarly, in Denmark it is known as kålroe and kålrabi, while in Norway it is known as kålrabi or kålrot and in Estonia as kaalikas. In Dutch, it is called similarly koolraap. In Denmark, Norway and the Netherlands, it is sometimes confused with kohlrabi. The Finnish term is lanttu. The Romanian term is nap. Rutabaga is known by many different regional names in German, of which Kohlrübe and Steckrübe are the most widespread and most commonly used in lists of ingredients; the former is typically used in Austria to mean kohlrabi.

History

Longitudinal section of a root

The first known printed reference to the rutabaga comes from the Swiss botanist Gaspard Bauhin in 1620, where he notes that it was growing wild in Sweden. It is often considered to have originated in Scandinavia, Finland or Russia.^[11] According to the Natural Resources Institute of Finland (Luke), rutabaga or lanttu was most likely bred on more than one occasion in Northern Europe around the 16th century. Studies by former MTT (now Luke) have shown lanttu was developed independently in both Finland and Sweden from turnip and cabbage in connection with seed cultivation.^[12] There are contradictory accounts of how rutabaga arrived in England. Some sources say it arrived in England from Germany, while other accounts support Swedish origins. According to John Sinclair, the root vegetable arrived in England from Germany around 1750.^[13] Rutabaga arrived in Scotland by way of Sweden around 1781.^[14]

An article in The Gardeners' Chronicle suggests that the rutabaga was introduced more widely to England in 1790. Introduction to North America came in the early 19th century with reports of rutabaga crops in Illinois as early as 1817.^[15] In 1835, a rutabaga fodder crop was recommended to New York farmers in the Genesee River valley.^[16]

Rutabaga was once considered a food of last resort in both Germany and France due to its association with food shortages in World War I and World War II. Boiled stew with rutabaga and water as the only ingredients (Steckrübeneintopf) was a typical food in Germany during the famines and food shortages of World War I caused by the Allied blockade (the Steckrübenwinter or Turnip Winter of 1916–17) and between 1945 and 1949. As a result, many older Germans had unhappy memories of this food.^[17]

Botanical history

Rutabaga has a complex taxonomic history. The earliest account comes from the Swiss botanist Gaspard Bauhin, who wrote about it in his 1620 Prodromus.^[15] Brassica napobrassica was first validly published by Carl Linnaeus in his 1753 work Species Plantarum as a variety of B. oleracea: B. oleracea var. napobrassica.^[18] It has since been moved to other taxa as a variety, subspecies, or elevated to species rank. In 1768, a Scottish botanist elevated Linnaeus' variety to species rank as Brassica napobrassica in The Gardeners Dictionary.^[19]

Rutabaga has a chromosome number of 2n = 38. It originated from a cross between turnip (Brassica rapa) and Brassica oleracea. The resulting cross doubled its chromosomes, becoming an allopolyploid. This relationship was first published by Woo Jang-choon in 1935 and is known as the Triangle of U.^[20]

Cuisine

Europe

Netherlands

In the Netherlands, rutabaga is traditionally served boiled and mashed. Adding mashed potatoes (and, in some recipes, similarly mashed vegetables or fruits) makes stamppot (English: mash pot), a dish often served alongside smoked sausage.

Haggis served with neeps and tatties

Poland

During the difficult days of World War II, rutabaga and rutabaga juice were an important part of the local diet, and were consumed en masse.^[21]

Scandinavia

Sweden and Norway

Rotmos served with sausage

In Sweden and Norway, rutabaga is cooked with potato and sometimes carrot, and mashed with butter and either stock or, occasionally, milk or cream, to create a puree called rotmos (Swedish, literally: root mash) or kålrabistappe (Norwegian). Onion is occasionally added. In Norway, kålrabistappe is an obligatory accompaniment to many festive dishes, including smalahove, pinnekjøtt, raspeball and salted herring. In Sweden, rotmos is often eaten together with cured and boiled ham hock, accompanied by mustard. This classic Swedish dish is called fläsklägg med rotmos.

Finland

Lanttulaatikko

Finns eat and cook rutabaga in a variety of ways. Rutabaga is the major ingredient in the popular Christmas dish lanttulaatikko (rutabaga casserole), one of the three main casseroles served during Finnish Christmas, alongside the potato and carrot casseroles.

Uncooked and thinly julienned rutabaga is often served as a side dish salad in school and workplace lunches. Raisins or canned pineapple in light syrup are often added to the rutabaga salad. Sometimes, thinly sliced raw carrots are mixed with rutabaga.

Finns use rutabaga in most dishes that call for a root vegetable. Many Finnish soup bases consist of potatoes, carrots and rutabagas.

Finnish cuisine also roasts, bakes, boils and grills rutabagas. Oven-baked root vegetables are yet another home-cooking classic in Finland: rutabaga, carrots, beetroots and potatoes are roasted in the oven with salt and oil. Karjalanpaisti (Karelian hot pot) is a popular slow-cooking stew with root vegetables and meat cooked for a long time in a Dutch oven.

Finnish supermarkets sell alternative potato chips made out of root vegetables, such as rutabagas, beetroots and carrots.

Rutabagas are also an ingredient in Lanttukukko (Rutabaga-kukko, a traditional Savonian and Karelian dish).

United Kingdom

England

In England, swede is boiled with carrots and mashed or pureed with butter and ground pepper. The flavoured cooking water is often retained for soup or as an addition to gravy. Swede is an essential vegetable component of the traditional Welsh lamb broth called cawl and Irish stew as eaten in England. Swede is also a component of the popular condiment Branston Pickle. The swede is also one of the four traditional ingredients of the pasty originating in Cornwall.

Scotland

In Scotland, separately boiled and mashed, rutabagas (neeps) and potatoes are served as "neeps and tatties" ("tatties" being the Scots word for potatoes), in a traditional Burns supper, together with the main course of haggis (the Scottish national dish). Neeps mashed with carrots or potatoes are called clapshot. Roughly equal quantities of neeps and tatties are boiled in salted water and mashed with butter. Seasoning can be augmented with black pepper. Onions are never used. Regionally, neeps are a common ingredient in soups and stews.

Wales

In Wales, a mash produced using just potato and rutabaga is known as ponsh maip in the North-East of the country,^[22] as mwtrin on the Llyn peninsula and as stwnsh rwden in other parts.^[23]

Outside Europe

Australia

In Australia, swedes are used as a flavour enhancer in casseroles, stews and soups.

Canada

In Canada, they are considered winter vegetables, as along with similar vegetables, they can be kept in a cold area or cellar for several months. They are primarily used as a side dish. They are also used as filler in foods such as mincemeat and Christmas cake.

New Zealand

In New Zealand, they are more commonly available in winter but can be easily purchased for much of the year. It is thought they best grow in Southland,^[24] where the winters are colder. They are usually served mashed with butter but are often added to other dishes like casseroles or bakes.

United States

In the US, rutabagas are not widely eaten but may be found as part of stews or casseroles, served mashed with carrots, or baked in a pasty. They are sometimes included in the New England boiled dinner.

Phytochemistry

Rutabaga and other cyanoglucoside-containing foods (including cassava, maize (corn), bamboo shoots, sweet potatoes, and lima beans) release cyanide, which is subsequently detoxified into thiocyanate. Thiocyanate inhibits thyroid iodide transport and, at high doses, competes with iodide in the organification process within thyroid tissue. Goitres may develop when there is a dietary imbalance of thiocyanate-containing food in excess of iodine consumption, and these compounds can contribute to hypothyroidism.^{[25][26][27][28]} Yet, there have been no reports of ill effects in humans from the consumption of glucosinolates from normal amounts of Brassica vegetables. Glucosinolate content in Brassica vegetables is around one percent of dry matter. These compounds also cause the bitter taste of rutabaga.^[29]

As with watercress, mustard greens, turnip, broccoli and horseradish, human perception of bitterness in rutabaga is governed by a gene affecting the TAS2R bitter receptor, which detects the glucosinolates in rutabaga. Sensitive individuals with the genotype PAV/PAV (supertasters) find rutabaga twice as bitter as insensitive subjects (AVI/AVI). The difference for the mixed type (PAV/AVI) is insignificant for rutabaga.^[30] As a result, sensitive individuals may find some rutabagas too bitter to eat.

Other chemical compounds that contribute to flavour and odour include glucocheirolin, glucobrassicanapin, glucoberteroin, gluconapoleiferin, and glucoerysolin.^[31] Several phytoalexins that aid in defence against plant pathogens have also been isolated from the rutabaga, including three novel phytoalexins that were reported in 2004.^[32]

Rutabaga contains significant amounts of vitamin C: 100 g contains 25 mg, 30% of the daily recommended dose.^[33]

Other uses

Livestock

The roots and tops of "swedes" came into use as a forage crop in the early nineteenth century, used as winter feed for livestock. They may be fed directly (chopped or from a hopper), or animals may be allowed to forage the plants directly in the field.^[34]

Halloween

A traditional Irish Halloween turnip (rutabaga) lantern on display in the Museum of Country Life, Ireland

People in Northern England, West England, Ireland and Scotland have long carved turnips and often use them as lanterns to ward off harmful spirits.^[35] In the Middle Ages, rowdy bands of children roamed the streets in masks carrying carved turnips known in Scotland as "tumshie heads".^[36][37] In modern times, turnips are often carved to look as sinister and threatening as possible and are put in the window or on the doorstep of a house at Halloween to ward off evil spirits.^[38][39]

Since pumpkins became readily available in Europe in the 1980s, they have taken over this role to a large extent.^[40] In the Isle of Man, turnip lanterns are still carved at Hop-tu-Naa (Manx equivalent of Halloween), lit with a candle or electric torch, and carried from house to house by some children, with the accompanying Hop tu Naa song; hoping for money or treats of food.^[10][41][42] The smell of burning turnip is an evocative part of the event.

Festivals

A local farmers' market in the town of Ithaca, New York, organizes what it calls the "International Rutabaga Curling Championship" annually on the last day of the market season.^[43] The villages of Askov, Minnesota, and Cumberland, Wisconsin, both hold an annual "rutabaga festival" in August.^[44][45]

See also

• List of vegetables

References

Vidu ankaŭ Napo (Ekvadoro)

Napo estas unua- aŭ dujara herbo speco de brasiko (Brassica napus el kruciferacoj), simila al la kampobrasiko. Ĝi estas bluroza, kun floroj havantaj grandajn kremflavajn petalojn.

Kulturformoj estas brasiknapo, kolzo, oleonapo.

El nabicol, bolinabo, colinabo o naba (Brassica × napobrassica) es una raíz comestible que se originó en un cruce entre el repollo (Brassica oleracea) y el nabo (Brassica rapa). Se cultiva en el norte de Europa y Norteamérica, donde forma parte de la gastronomía local.

La planta tiene en promedio 25 cm de altura y se extiende por unos 35 cm. La raíz tiene 10 cm de longitud y 9 cm de diámetro, con exterior castaño y pulpa amarilla o blanca.^[1]​ El sabor es moderadamente dulce y se parece al del nabo, pero con un gusto a col.

Historia

En tiempos de necesidad, los nabos eran a menudo la última reserva de alimentos para una gran parte de la población. La historia pasó en el llamado invierno alemán del nabo durante la Primera Guerra Mundial 1916/17 ("sopa de nabo temprano, chuletas de nabo a la hora del almuerzo, y tortas de nabo por la noche "). Como la cosecha de papa en el otoño de 1916 fue una mala cosecha, los nabos se utilizaron como sustituto. Anteriormente se habían cultivado principalmente como pienso para cerdos. Dado que prácticamente toda la comida escaseaba en Alemania, los nabos sirvieron como base para una amplia variedad de platos, y en 1917 se publicaron libros de cocina de nabos. Había recetas de mermelada de nabo y guisos, sopas, sucedáneos de chucrut a base de nabos e incluso café de nabo. La receta era: “rallar los nabos y secarlos en el horno. Luego, la pulpa de nabo seca se hace girar a través de un molinillo de café. Trátelo como café molido normal ”. Estas verduras deben ser apetecibles para la población con nombres como “piña de Prusia Oriental”. ^[2]​ Denominaciones como "Piña de Mecklenburg" también se derivaron de esto. ^[3]​

Dado que los nabos eran impopulares entre la población a pesar de la mala situación alimentaria, a la Reichskartoffelstelle le quedaban alrededor de 80 millones de quintales de nabos a finales del invierno de 1917 que no se habían distribuido. Se convirtieron en legumbres secas y procesaron harina de remolacha. Esta harina se mezcló luego con harina de papa y con cubitos de sopa Maggi y se puso en el mercado como "alimento integral", por lo que cada familia tenía que comprar una cierta cantidad para poder comprar otros alimentos.^[2]​

Incluso en el hambriento invierno de 1946/47 después de la Segunda Guerra Mundial, las recetas sustitutivas de los nabos se utilizaron a menudo debido a la falta de alimentos suficientes.

Descripción

Su raíz (que es más precisamente una cepa tuberosa) se parece mucho a la del nabo, pero se distingue por un cuello generalmente más aerodinámico, una forma generalmente más redondeada y la coloración externa de color rojo violáceo (o incluso verde) de su parte superior, mientras que algunos las variedades de nabo tienen raíces completamente blancas. Solo la cepa tuberosa de colinabo la distingue de la colza; estos dos taxones (además melíferos ) pertenecen a la misma especie. El follaje es liso y pálido, casi blanquecino (el del nabo es verde franco, gofrado y áspero al tacto).

Cultivo

Vilmorin-Andrieux 1883 Colinabo de cuello verde

Adaptado a las regiones templadas, soporta heladas moderadas (hasta -11 °C para las variedades ordinarias e incluso menos para el nabo de Laponia) siempre que el suelo esté bien drenado. Las plántulas tempranas están en el suelo. La emergencia tiene lugar al final de las heladas. El trasplante (profundo) se realiza cuando se forma la planta. Se cultivó principalmente a gran escala en regiones con un clima oceánico o incluso brumoso: Islas Británicas, Escandinavia, Países Bajos, Norte de Alemania y Noroeste de Rusia, Grand-Ouest en Francia y preferiblemente en suelos fuertes y compactos que ayudó a mejorar. Los tratamientos consisten en escardar y escardar. Puede seguir creciendo en invierno templado. El rendimiento puede superar las 50 toneladas / hectárea 7 .

El gusano de la col y los escarabajos pulgas son las principales plagas.

Usos

Peladora de nabicoles, de Nicolaes Maes.

Rutabaga: Variedad del nabo, de raíz corta. Recomendable para la alimentación de vacas lecheras. Esta col es muy empleada en algunos platos del norte de Alemania como son el Steckrübeneintopf (el nabicol se denomina en alemán como Steckrüben) o los Hamburger National y Lübecker National; la denominación National se suele añadir a los platos que incluyen esta raíz.

Cocina

Finlandia

Lanttulaatikko

Los finlandeses comen y cocinan colinabos de diversas formas. El colinabo es el ingrediente principal en el popular plato navideño lanttulaatikko (cazuela de rutabaga), una de las tres cazuelas principales que se sirven durante la Navidad finlandesa, junto con las cazuelas de papa y zanahoria.

El colinabo crudo y en juliana fina se sirve a menudo como guarnición en los almuerzos de la escuela y el lugar de trabajo. Las pasas o piña enlatada en almíbar ligero a menudo se agregan a la ensalada de colinabo. A veces, las zanahorias crudas en rodajas finas se mezclan con colinabos.

Los finlandeses usan colinabo en la mayoría de los platos que requieren un tubérculo. La mayoría de las bases para sopas finlandesas consisten en patatas, zanahorias y colinabos. El caldo a menudo se condimenta con granos de pimienta y hojas de laurel, y a veces se le agrega leche o hierbas, como eneldo. Se agrega salmón o carne de res a esta base de sopa. De vez en cuando la carne se sustituye con alternativa a la carne vegetariana, como Nyhtökaura preparado a base de avena o habas y trozos de proteína.

La cocina finlandesa también asa, hornea, hierve y asa colinabos. Los tubérculos horneados al horno son otro clásico de la cocina casera en Finlandia: el colinabo, las zanahorias, las remolachas y las patatas se tuestan en el horno con sal y aceite. Karjalanpaisti (olla caliente de Karelia) es un popular guiso de cocción lenta con tubérculos y carne cocinada durante mucho tiempo en un horno holandés.

Los supermercados finlandeses venden papas fritas alternativas, hechas de tubérculos, como colinabos, remolachas y zanahorias.

Los colinabos también se utilizan como ingrediente en lanttukukko (rutabaga-kukko, un plato tradicional de Savonia y Carelia).

Escandinavia

Rotmos servidos con salchicha.

En Suecia y Noruega, el colinabo se cocina con papa y, a veces, zanahoria y se tritura con mantequilla y caldo o, ocasionalmente, con leche o crema, para crear un puré llamado rotmos (sueco, literalmente: puré de raíces) o kålrabistappe (noruego). Ocasionalmente se agrega cebolla. En Noruega, el kålrabistappe es un acompañamiento obligatorio de muchos platos festivos, como smalahove, pinnekjøtt, raspeball y arenque salado. En Suecia, el rotmos se suele comer junto jamón curado y hervido, acompañado de mostaza. Este plato sueco clásico se llama fläsklägg med rotmos. En Gales, un puré similar producido solo con papa y colinabo se conoce como ponsh maip en el noreste del país,^[4]​ como mwtrin en la península de Llyn y como stwnsh rwden en otras partes.^[5]​

Europa

En los Países Bajos, el colinabo se sirve tradicionalmente hervido y triturado. Agregar puré de papas (y, en algunas recetas, puré de verduras o frutas de manera similar) hace que el Stamppot (en inglés : puré de olla), un plato que a menudo se sirve junto con salchichas ahumadas.

Haggis servido con neeps y tatties.

En Escocia, los colinabos (neeps) y las patatas hervidos y triturados por separado se sirven como "neeps y tatties " ("tatties" es la palabra escocesa para patatas), en una cena tradicional de Burns, junto con el plato principal de haggis (el escocés plato típico). Los neeps machacados con zanahorias o patatas se llaman clapshot. Cantidades aproximadamente iguales de neeps y tatties se hierven juntas en agua con sal y se trituran con mantequilla. El condimento se puede aumentar con pimienta negra. Las cebollas nunca se usan. A nivel regional, los neeps son un ingrediente común en sopas y guisos.

En Inglaterra, los colinabos se hierven junto con zanahorias y se sirve en puré o en puré con mantequilla y pimienta molida. El agua de cocción aromatizada a menudo se retiene para la sopa o como adición a la salsa. El colinabo es un componente vegetal esencial del caldo de cordero galés tradicional llamado cawl y estofado irlandés que se come en Inglaterra. El colinabo también es un componente del condimento popular Branston Pickle. El colinabo es también uno de los cuatro ingredientes tradicionales de la empanada originaria de Cornualles.

En Alemania, tradicionalmente solo se utilizan en la cocina los tubérculos de pulpa amarilla, que pesan hasta 1,5 kilogramos, mientras que los nabos de pulpa blanca se alimentan ( nabos forrajeros). En el norte de Alemania, en particular, el estofado de nabo y la pulpa de remolacha son parte de la cocina tradicional, los cuales también se conocen con el nombre tradicional de remolacha malheur.

Otros países

En Canadá se consideran hortalizas de invierno, ya que junto con hortalizas similares se pueden conservar en un lugar frío o en un sótano durante varios meses. Se utilizan principalmente como guarnición. También se utilizan como relleno en alimentos como la carne picada y el pastel de Navidad .

En los EE.UU. , los colinabos no se comen mucho, pero se pueden encontrar como parte de guisos, servidos en puré con zanahorias o horneados en una empanada. Se encuentran con frecuencia en la cena hervida de Nueva Inglaterra .

En Australia , se utilizan como potenciadores del sabor en guisos, guisos y sopas.

Otros usos

Ganadería

Las raíces y puntas de los "nabicol" se empezaron a utilizar como cultivo forrajero a principios del siglo XIX, como alimento de invierno para el ganado. Pueden ser alimentados directamente (picados o de una tolva ), o se puede permitir que los animales tomen las plantas directamente en el campo. ^[6]​

Halloween

Una tradicional linterna irlandesa de nabo (colinabo) de Halloween en exhibición en el Museo de la Vida en el Campo , Irlanda

Las personas que viven en el norte de Inglaterra, el oeste de Inglaterra, Irlanda y Escocia han tallado nabos durante mucho tiempo y, a menudo, los usan como linternas para protegerse de los espíritus dañinos.^[7]​ En la Edad Media, bandas ruidosas de niños deambulaban por las calles con máscaras cargando nabos tallados conocidos en Escocia como "cabezas de tumshie".^[8]​^[9]​ En los tiempos modernos, los nabos a menudo se tallan para que parezcan lo más siniestros y amenazantes posible, y se colocan en la ventana o en el umbral de una casa en Halloween para ahuyentar a los espíritus malignos.^[10]​^[11]​

Desde que las calabazas estuvieron disponibles en Europa en la década de 1980, han asumido este papel en gran medida.^[12]​ En la Isla de Man, las linternas de nabo todavía se tallan en Hop-tu-Naa (equivalente a Halloween en Manx), se encienden con una vela o antorcha eléctrica y algunos niños las llevan de casa en casa, con el Hop tu que las acompaña. Canción de Naa; esperando dinero o golosinas de comida.^[13]​^[14]​ El olor a nabo quemado es una parte evocadora del evento.

Festivales

Un mercado de agricultores local en la ciudad de Ithaca, Nueva York organiza lo que llama el "Campeonato Internacional de Curling Rutabaga " anualmente el último día de la temporada de mercado.^[15]​ Las aldeas de Askov, Minnesota y Cumberland, Wisconsin, celebran un "festival de rutabaga" anual en agosto.^[16]​^[17]​

Véase también

• Şalgam suyu, bebida producida a partir de este ingrediente.

Referencias

Kaalikas (Brassica napus ssp. napobrassica) on ristõieliste sugukonna kapsasrohu perekonda kuuluv kaheaastane taim. Kaalikas on arvatavasti saadud kapsa ja naeri ristamisel.

Morfoloogia

Esimesel aastal kasvatab kaalikas lehekodarikuga juurvilja, teisel aastal aga 1–1,5 m pikkuse õisikuvarre, õitseb ja annab seemne.

Suurem osa kaalika juurviljast kasvab tavaliselt mullast välja. Vili on lapiku või ümarlapiku kujuga. Koor on alumisel osal kollane, maapealsel osal hallikas- kuni kollakasroheline või violetjas. Juurvilja sisu on kollane või valge, mahlane ja normaalsetes tingimustes kiududeta.

Lehed on sügavalt lõhestunud, pikarootsulised kaetud vahakirmega, hallikas- või sinakasrohelised.

Õisik on harunev pööris püstise varre otsas. Õied on kollased, sisaldavad rohkesti nektarit.

Vili on kõder. Seemned väikesed, tumepruunid.

Levila

Vana kultuurtaim, mis pärineb Kesk- ja Põhja-Euroopast.

Kasutamine

Kaalika juurikat kasutatakse toorelt, keedetult, küpsetatult, hautatult. Eestis kasvatatakse kaalikat palju.

Eristatakse valge- ja kollaseviljalisi sorte.

Toiteväärtus ja biokeemiline koostis

Kaalika juurikas

Juurika läbilõige

Viited

Arbi-aza (Brassica napobrassica, Brassica napus var. napobrassica edo Brassica napus subsp. rapifera) barazki gisa erabiltzen den sustrai eta hosto jangarridun landarea da, aza eta arbiaren arteko gurutzatzea dena.

Lehendabizikoz 1620an Gaspard Bauhin suitzar biologoak aipatu zuen, Suedian basa-landarea zela esan zuenean. Eskandinavian eta Errusian jatorria duela esaten dute^[1]. Iparraldeko Europako sukaldaritzan ohikoa da.

Erreferentziak

Brassica napus subsp. rapifera

Le rutabaga ^Écouter (Brassica napus subsp. rapifera), encore appelé navet fourrager, navet ou navet jaune au Canada^[1], chou-navet, chou de Siam, chou suédois, est un légume-racine appartenant à la famille des Brassicacées, comme le colza (Brassica napus subsp. napus), le navet, le radis^[2]…

L'espèce Brassica napus (n = 19 chromosomes) résulterait de la fusion de deux génomes : Brassica oleracea (choux potagers, n = 9) × Brassica rapa (navet, choux de Chine, n = 10). À cette espèce appartiennent, entre autres, les choux-navets (et rutabagas), les choux sibériens et le colza. Toutes ces plantes se croisent donc entre elles spontanément.

Les choux-navets sont cultivés pour leur racine blanche ou jaune destinée à l’alimentation animale et humaine. On réserve parfois le nom de rutabaga au chou-navet à chair jaune qui est généralement considéré comme le meilleur pour l’alimentation humaine. Les autres variétés sont à chair blanche.

Étant originaire de l'Europe du Nord, son nom vient du mot suédois dialectal rotabagge pour le rutabaga^[3] (littéralement « racine boule/motte ») ^[4].

Le chou-navet ne doit pas être confondu avec le chou-rave (Brassica oleracea gongyloïdes) dont la boule comestible qui reste au-dessus du sol provient non pas de l'ensemble de la souche mais de l'hypertrophie du collet ni avec le navet (Brassica rapa) dont la boule comestible est demi-enterrée comme celle du chou-navet.

Description

C'est une plante, fourragère ou potagère (selon la maturité de la racine).

Sa racine (qui est plus précisément une souche tubérisée) ressemble beaucoup à celle du navet mais s'en distingue par un collet généralement plus fuselé, une forme généralement plus arrondie et la coloration externe rouge violacée (voire verte) de sa partie supérieure alors que certaines variétés de navet présentent des racines entièrement blanches. À noter que seule la souche tubérisée du rutabaga permet de le distinguer du colza ; ces deux taxons (par ailleurs mellifères) appartenant à la même espèce. Le feuillage est lisse et pâle, presque blanchâtre (celui du navet est vert franc, gaufré et rude au toucher).

Variétés

Il existe plusieurs variétés de rutabaga qui se distinguent par la couleur externe de leur racine. Ainsi, pourvue d'une racine rouge violacée dans sa partie supérieure, la variété Champion jaune à collet rouge est principalement cultivée pour l'alimentation du bétail. Toutefois, consommée jeune, elle se révèle une excellente plante potagère. Ce qui s'avère être aussi le cas pour la variété Wilhelmsburger jaune à collet vert dont la partie supérieure de la souche est verdâtre.

Plus de quarante variétés sont inscrites au catalogue européen et trois au catalogue français.

Historique

Le rutabaga est apparu en Scandinavie à la fin du Moyen Âge^[2],[5] comme le corrobore son autre nom de navet de Suède (Swede simplement en Anglais). À la fin du XVII^e siècle, il est connu dans toute l'Europe tempérée où il entre dans les nouvelles rotations culturales sans jachère, surtout comme plante fourragère sarclée; la betterave fourragère (Futterrübe) apparait vers 1750 en Rhénanie et remplacera les raves comme fourrage. Il a été utilisé dans la marine pour lutter contre le scorbut^[2].

Au Canada, c'était un des légumes de base, avec les pommes de terre et les carottes, avant l'avènement des importations hivernales des pays plus chauds. En effet, il est facile à conserver tout l'hiver en cave . Cela reste un aliment très populaire de nos jours^[6].

En Europe, il est élevé au rang d'aliment de base pour l'être humain, durant les deux guerres mondiales et jusqu'en 1949 en Allemagne, comme le chou-rave, le seigle et le topinambour. Toutes ces plantes se conservent bien en hiver, poussent assez bien sans apport d'engrais^[7] et leurs semences sont faciles à reproduire, ce qui comptait dans les économies en guerre.

En Allemagne on incita les ménagères à concocter toutes sortes de recettes à base de rutabagas : ragoût traditionnel (Steckrübeneintopf), soupe, gâteaux, confiture, soufflés, choucroute et même café au point qu'en hiver les menus ne comportaient que des plats de rutabaga matin, midi et soir. Par dérision, il était parfois estampillé « Ananas de Prusse-Orientale » ou « Ananas du Mecklembourg »^[8]. Il en garda une réputation désastreuse.

Le rutabaga était un légume détesté par les soldats allemands, en zones occupées pendant la Seconde Guerre mondiale, qui en avaient été dégoûtés pendant la Première Guerre mondiale, puisque à cause du blocus, c'était l'un des seuls légumes disponibles, consommé jusqu'à l'écœurement. Donc ce légume n'était pas réquisitionné dans les pays occupés. Par prudence, on cultivait surtout des variétés fourragères au goût peu apprécié mais dont le risque de réquisition était nul et le rendement important. De plus il était avantageux de donner le feuillage aux ruminants et les surplus de racines après cuisson aux cochons.

De nos jours, en Europe, il est essentiellement cultivé dans les potagers et en agriculture biologique et biodynamique pour ses vertus alimentaires, médicinales (voir section vertus médicinales) et gastronomiques (parfum atypique)^[9].

Culture

Rutabaga à collet vert Vilmorin-Andrieux 1883

Adapté aux régions tempérées, il supporte un gel modéré (jusqu'à - 11° pour les variétés ordinaires et encore moins pour le chou-navet de Laponie) pourvu que le sol soit bien drainé. Le semis précoce se fait en pleine terre. La levée a lieu dès la fin du gel. Le repiquage (profond) se fait quand la plante est formée. Il était surtout cultivé à grande échelle dans les régions à climat océanique voire brumeux : Îles britanniques, Scandinavie, Pays-Bas, Nord de l'Allemagne et Nord-Ouest de la Russie, Grand-Ouest en France et de préférence en terres fortes et compactes qu'il contribuait à améliorer. Les soins consistent en binages et sarclages. Il peut continuer à pousser en hiver doux. Le rendement peut dépasser 50 tonnes/hectare^[7].

La mouche du chou et les altises en sont les principaux ravageurs.

Utilisation

Alimentation animale

Les variétés fourragères étaient et sont encore parfois utilisées pour l'alimentation des bovins et des ovins au pâturage (feuillage et partie hors-terre de la racine)^[10]. Pâturable jusqu'en février, bien qu'à ce moment le feuillage ait perdu sa valeur, le rutabaga constitue une réserve sur pied en sol de bonne portance. Il est très apprécié des chevaux^[7] mais attention à la météorisation. En conditions très difficiles, il était préféré à la betterave fourragère de rendement généralement supérieur mais de culture délicate ; en conditions normales ou difficiles son rendement est supérieur à ceux des navets et radis fourragers. La conservation des racines après décolletage en silo enterré, abrité et aéré est possible^[7] mais n'est plus adaptée aux impératifs actuels de l'élevage.

C'est aussi une plante mellifère.

Légume

• Conservation en terre jusqu'en février^{[Où ?]}

• Conservation en cave ou chambre froide : se conserve deux mois en chambre froide à 1 °C ; en silo dans du sable ou de la tourbe si la température n'excède pas 10 °C.^{[réf. nécessaire]}
• Consommation : c'est un légume d'automne et d'hiver qui peut se consommer cru^[2]; on le cuit le plus souvent.
• Préparation : gratter et éplucher les rutabagas, enlever le cœur s'il est brun. Ce légume s'emploie comme le navet, cependant il doit cuire deux fois plus longtemps. On le prépare cuit à la vapeur ou en purée, dans des potages ou en ragoûts. Couper en morceaux peu épais et les faire bouillir dans de l'eau légèrement salée jusqu'à ce que le rutabaga soit tendre.
• Cuisine :
  • En purée, avec œufs, cannelle, muscade, beurre, sucre ou miel.
  • En gratin (plat traditionnel de Noël de Finlande) : cuit à la vapeur, mixé avec chapelure trempée dans du lait et de la crème fraîche, œuf, sirop (d'érable, par exemple), gingembre, cannelle, muscade et poivre blanc.
  • En morceaux, en frites (la teneur en sucre et le mode de cuisson donnent un goût caramélisé) ou en soupe de légumes (avec un peu de miel ou de mélasse).
• Peut être ajouté au pot-au-feu et au couscous dont il varie agréablement les saveurs .
• Au Portugal, appelées grelos, les fanes et fleurs sont très appréciées, principalement cuites avec le riz.
• En Écosse c'est un des ingrédients du haggis^[2].

Vertus médicinales

En raison de sa richesse en fibres et en potassium, il est diurétique et réduit les chances d'hypocitraturie^[11]. Ses propriétés diurétiques permettent de lutter contre l’hypertension artérielle et l’insuffisance cardiaque^[12]

Ce serait également un laxatif, digestif, reminéralisant, désinfectant intestinal et un encombrant intestinal.^{[réf. nécessaire]}

Le rutabaga est un facteur favorisant et étiologique de goitre simple^{[réf. nécessaire]}.

Folklore

On creuse les racines comme lanternes d'Halloween en Irlande et en Écosse.

Caractéristiques diététiques

Rutabagas.

Ce légume est composé, cru (pour 100 g) de^[13] :

Il est donc riche en potassium, calcium, soufre, phosphore. Ses 10,5 % de matières sèches se décomposent en 7,5 % de glucides, 1,5 % de fibres alimentaires, 1 % de protides, 0,5 % de lipides. Le rutabaga apporte en moyenne 34 kcal/100 g.

Références

Svaeid

Glasra débhliantúil atá gaolmhar le ráib, le bunfhréamh is bunghas a dhéanann tiúbar méith inite. Sa dara bliain (uaireanta sa chéad bhliain) téann sé chun síl go luath, agus táirgeann gais arda le han-chuid bláthanna buí croischruthacha.

A rutabaga^[1] (Brassica napobrassica, o Brassica napus var. napobrassica), é unha raíz comestíbel que se orixinou nun cruzamento ente o repolo (Brassica oleracea var. viridis) e o nabo (Brassica rapa). Cultívase especialmente no norte de Europa e América do Norte, onde forma parte da gastronomía popular. Non é un cultivo popular hoxe en día en Galiza.

Descrición

A planta ten uns 25 cm de altura e se estende por uns 35 cm. A raíz ten 10 cm de lonxitude e 9 cm de diámetro, con exterior acastañado e polpa amarela ou abrancazada. O sabor é moderadamente doce e se asemella ao do nabo, mais con gusto a repolo. A aparencia tamén é semellante ao nabo mais cambia na cor da polpa e que a raíz é máis mesta, con máis rebentos, colleitándose cando acadan un talle maior. A diferenza do nabo ten as follas máis suaves e cerosas.

Historia

Colleita de rutabagas en Suecia.

Corte da raíz

A primeira mención escrita é do botánico sueco Gaspard Bauhin en 1620, que menciona que medra brava en Suecia. Adóitase considerar orixinaria de Escandinavia ou Rusia.^[2] Cara finais do século XVII introduciuse en Inglaterra e Francia e algunhas partes dos EUA coma Illinois (referencias do seu cultivo en 1817).^[3]

Historia botánica

A taxonomía sobre a rutabaga sufriu moitos cambios. O botánico sueco Gaspard Bauhin, en 1620 deulle o nome de Brassica napobrassica na súa obra Prodromus. Carl von Linné en 1753 no seu libro Species Plantarum considerouna coma unha variedade botánica de B. oleracea: B. oleracea var. napobrassica. Posteriormente tense considerado noutros táxones coma variedade subespecie ou elevada ao nivel de especie como se vai facer en 1768 baixo o nome de Brassica napobrassica que é o que actualmente se acepta.

Cultivo

Cómpre das mesma condicións de crecemento ca o nabo, clima fresco para medrar axiña e con calidade. Plántase na primavera cando o terreo xa se pode traballar, puidéndose tamén sementar polo outono en climas de invernos non moi fríos. Lévalle un mes e medio menos en madurar ca o nabo.

Aspectos nutritivos

Son plantas ricas en betacarotenos. Cociñada ten moi baixo nivel calórico: 39 calorías por 100 gramos.. 1,3 gramos de proteínas e 6 gramos de graxas. Salientan os 326 gramos de potasio.

Uso

Peladora de rutabagas de Nicolaes Maes.

Emprégase moito na gastronomía do norte de Europa, coma no prato alemán coñecido coma Steckrübeneintopf (en lingua alemá e rutabaga chámase Steckrüben), tamén na Hamburger National e no Lübecker National (a denominación National adóitase engadir aos pratos que levan esta raíz). É moi empregada tamén en toda Escandinavia. Pódese comer crúa ou cociñada. O puré de rutabaga é moi común. Pódese comer gratinada con queixo, sofrixida ou conservada en aceite e especias. En ensaladas tállase en toros ou pauciños. Crúa é lixeiramente doce^[4] Algunhas variedades empréganse para a alimentación de vacas leiteiras.

Denominacións noutras linguas europeas

En castelán coñécese tamén coma colinabo. En inglés coma swede turnip ou simplemente swede. En francés coma navet de Suède, rutabaga ou chou navet. O portugués coincide co galego. En alemán chámanlle Steckrüben.

Notas

Véxase tamén

Outros artigos

• Nabo
• Ravo

Podzemna koraba (stočna koraba, čepovača, engl. švedska repa, (lat. Brassica napus subsp. rapifera, sin. Brassica napobrassica) je korijenasto povrće i krmni usjev, slična i blisko povezana s repom.

Nastala je kao križanac između kupusa i repe u nepoznato vrijeme, ali prvi spomen potječe iz Torina 1620. godine. U sljedećim stoljećima, proširila se po cijeloj Europi.

Opis

Korijen

Za razliku od repe, veća je i veći dio strši iznad tla. Obično je bijele boje. Sorta žutoga mesa ukusnija je od ostalih i stoga više popularna. To je nezahtjevna i izdržljiva biljka. Žuti cvjetovi imaju male latice i složeni cvat.

Jede se kuhana u juhama, umacima i prilozima. Mlade hibridne repe ukusne su i sirove. Kiseli se za zimu slično kao kiseli kupus. Kemijski sastav repe pokazuje zanimljiv sadržaj betakarotena (1,98 mg/100 g) i vitamina C (30 mg/100 g).^[1]

Koristi se i za prehranu domaćih životinja.

Izvori

Kulirěpa (Brassica napus subsp. rapifera) je rostlina ze swójby křižnokwětnych rostlinow (Brasicaceae). Kulirěpa je poddružina rěpika (Brassica napus).

Wopis

Stejnišćo

Rozšěrjenje

Wužiwanje

Nóžki

1. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 183.
2. ↑ W internetowym słowniku: Kohl
3. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 420.
4. ↑ W internetowym słowniku: Raps
5. ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 222.
6. ↑ W internetowym słowniku: Kohlrübe

Žórła

• Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
• Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
• Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
• Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy

• Nastawk wo tutej zeleninje (němsce)

Gulrófa (eða rófa) (fræðiheiti: Brassica napobrassica eða Brassica napus var. napobrassica) er tvíær rótarávöxtur af krossblómaætt sem upphaflega var kynblendingur hvítkáls og næpu. Lauf rófunar eru vel æt en sjaldan nýtt. Gulrófan er stundum kölluð „appelsína norðursins“ vegna hins háa C vítamín innihalds hennar.

Saga

Gulrófan er upprunnin í Norður-Evrópu og barst frá Svíþjóð til Bretlands og Norður-Ameríku þar sem hún er líka þekkt sem „Svíi“ (Swede) eða „sænsk næpa“ (Swedish turnip). Á Íslandi er hennar fyrst getið í ræktun í byrjun 19. aldar. Hún fékk á sig slæmt orð sem neyðarfæða „gulrófuveturinn“ (Steckrübenwinter) 1916-1917 í Þýskalandi þar sem bæði korn- og kartöfluuppskeran höfðu brugðist vegna stríðsins og margar fjölskyldur þurftu að lifa nánast eingöngu á gulrófum.

Matreiðsla

Gulrófur eru ætar hráar. Einnig er þó hægt að matreiða þær, og þá er gjarnan búið til úr þeim mauk, rófustappa, eða þær soðnar í súpur eins og íslenska kjötsúpu og baunasúpu.

La rutabaga^[1] o navone^[2] è una cultivar di Brassica napus.

Caratteristiche

Presenta polpa che va dal bianco al giallo aranciato. Consumata cotta, presenta gusto dolce e leggermente piccante, tipico delle brassicacee. La si può cucinare al forno, lessata o al cartoccio sotto le braci. Nella vallata del Chiampo (provincia di Vicenza) è tradizione mescolare la polpa lessata e macinata del navone all'impasto delle salsicce, insaccando e producendo così la "cincionela co' la rava".

Galleria d'immagini

• Rutabaga sezionata

• Haggis con rutabaga e patate

Note

Griežtis (lot. Brassica napobrassica, sin. Brassica napus var. napobrassica) – bastutinių (Brassicaceae) šeimos dvimetis augalas.

Pirmaisiais metais augina šakniavaisį, kuris valgomas kaip daržovė. Antraisiais metais išleidžia stiebus su geltonais žiedynais, kurie subrandina sėklas ankštarose. Geriausiai auga derlingose priemolio dirvose, nusausintose žemapelkėse. Gerai auga dirvoje, kurioje ankstesniais metais augo ankštiniai augalai, žiemkenčiai. Griežtis sėjamas gegužės mėnesį, eilėmis, 45–60 cm atstumu. Šakniavaisių derlingumas 500–600 cnt/ha.

Šakniavaisiai sandėliuojami rūsiuose, sandėliuose. Lapai naudojami gyvuliams šerti švieži arba iš jų daromas silosas.

Lietuvoje išvesta pašarinių griežčių veislė – 'Dotnuvos baltieji'^[1].

Šaltiniai

Griežčio žiedynas

Kålrot eller kålrabi (Brassica napobrassica eller Brassica napus var. napobrassica) er ei gamal kulturplante som har vore dyrka i Noreg frå midten av 1600-talet.

Planta høyrer til kålslekta og er nærskyld med kål, noko som går fram av namnet. Til skilnad frå mange andre kålsortar er det rotknollen av planta ein et og ikkje blada.

Kålrot

Kålrot er rund i fasong og storleiken kan variera frå små på under 1 kilogram til store på 3–4 kilogram. Fruktkjøtet er hardt og fast med ei lysegul farge. Kålrot er svært rik på C-vitamin og blir difor òg kalla for «Nordens appelsin». Kålrot har ein mild og fin kålsmak og er brukande til mange ulike retter.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedia som gjeld: Kålrot

Denne landbruksartikkelen som har med mat å gjere er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

A Brassica napobrassica MILL., comummente conhecida como rutabaga^[1], é uma planta crucífera (da família das couves) de raiz tuberosa e folhas comestíveis. Resulta do cruzamento entre a couve (Brassica oleracea var. viridis) e o nabo (Brassica rapa). Cultiva-se especialmente no norte da Europa e América do Norte, onde integra a gastronomia popular. No sul da Europa o seu cultivo é praticamente residual. Costuma considerar-se originária da Escandinávia ou aa Rússia.^[2]

Nomes comuns

Dá ainda pelos seguintes nomes comuns: raba^[3] (não confundir com a Brassica napus^[4], que consigo partilha este nome), couve-nabo, nabo-da-suécia^[5], nabo-da-américa^[6] ou nabo-sueco.

Taxonomia

A primeira menção escrita é do botânico sueco Gaspard Bauhin em 1620, na obra Prodromus, onde menciona que esta espécie medra de forma bravia na Suécia.^[7]

O nome científico Brassica napobrassica conjuga dois étimos latinos:

• O nome genérico, brassica, que significa «couve»^[8];
• O epíteto específico, napobrassica, que por seu turno, é a aglutinação do étimo napo^[9] que significa «nabo» e brassica.

Descrição

É rica em água e em fibra, com ação benéfica na regulação do trato gastrointestinal. É uma boa fonte de vitamina C, antioxidante que poderá ajudar na prevenção das alergias. É também rica em ferro.^[10]

A planta tem cerca de 25 cm de altura e cresce até aos 35 cm. A raiz tem 10 cm de comprimento e 9 cm de diâmetro, com exterior de franjas e polpa amarela ou branca. O sabor é moderadamente doce e assemelha-se ao do nabo, mas com sabor de couve. A aparência também é semelhante ao nabo, mas muda na cor da polpa e a raiz é mais inclinada, com mais brotos, colhendo quando atingem um tamanho maior. Ao contrário do nabo, tem as folhas mais macias e cerosas.

História

Em finais do século XVII foi introduzida na Inglaterra e França e nalgumas partes dos Estados Unidos, há referências ao seu cultivo que datam já de 1817.^[11]

Colheita de rutabagas na Suécia

Corte da raiz

Referências

Kapusta repková kvaková^[1][2] (iné názvy: kvaka^[1][2], kapusta kvaková^[3]; ľudové názvy: turín, runkla, runkľa, karpeľ; lat. Brassica napus subsp. [alebo convar. alebo var.] napobrassica, Brassica napus Skupina Napobrassica, Brassica napus Skupina Rutabaga, Brassica napus Skupina Rapifera, Brassica napus subsp. rapifera, Brassica napobrassica ^[1][1][4][5]) je taxón (dnes spravidla uvádzaný ako poddruh, varieta či Skupina) patriaci do druhu kapusta repková (Brassica napus).

Charakteristika

Je to dvojročná hospodárska rastlina, ktorá v prvom roku vytvorí mohutnú koreňovú buľvu a v druhom zakvitne (v máji až júni). Buľva je guľovitá až mierne hranatá, do 10 cm veľká, zvonka žltohnedá, fialkastá či čierna, vnútri biela s trochu sladkou a štipľavou chuťou; existujú aj žltomäsité kultivary. Je odolná voči chladu, nie je náročná na pôdu, potrebuje pomerne veľa vlhkosti. ^[1]

Význam

Používa sa ako zelenina (jedia sa buľvy) a ako krmovina. ^[1]

Dejiny

Nie je isté, či kvaka bola vypestovaná zo starších foriem repky olejnej (Brassica napus subsp. oleifera) alebo či vznikla krížením kapusty obyčajnej (Brassica oleracea) s kapustou poľnou (Brassica rapa). Pravdepodobne vznikla až v 15. či 16. storočí v Škandinávii. V minulosti sa isté zmienky antických autorov (napr. Theofrasta) chybne považovali za zmienky o kvake.^[6][7][8]

Prvá známa písomná zmienka o kapusta repkovej kvakovej pochádza od botanika Gasparda Bauhina v práci z roku 1620, kde spomína kvaku divo rastúcu vo Švédsku. ^[8]

Prierez koreňom kapusty repkovej kvakovej

Tradičné škótske jedlo Haggis podávané kašou zo zemiakov a kapusty repkovej kvakovej

Zloženie

Referencie

Koleraba ali kavla^[1] (znanstveno ime Brassica napus subsp. rapifera, sin. Brassica napobrassica) je korenasta zelenjava in krmna rastlina, ki je podobna sorodni repi.

Opis

V pisnih virih je koleraba prvič omenjena leta 1620, ko je švicarski botanik Gaspard Bauhin o njej zapisal, da kot divja rastlina raste na Švedskem. Tudi sicer velja splošno prepričanje, da koleraba izvira iz Skandinavije ali Rusije.^[2]

Gojenje

Koleraba se seje v bogata, rahla in dobro odcedna tla. Za rast ne potrebuje veliko dušika, seje pa se spomladi od marca do aprila in spet poleti, od junija do začetka avgusta.^[3] Seme kolerabe kali pri temperaturi okrog 5 °C, prenese pa tudi temperature do –4 ºC. Koreni kolerabe prenesejo še nižje temperature kot seme, saj pozebejo šele pri temperaturah pod –8 ºC. Od sejanja do spravila pridelka koleraba potrebuje dobre tri mesece.^[4]

Koleraba je v preteklosti pomenila pomemben vir prehrane za človeka in živino. Pred splošno razširjenostjo krompirja je predstavljala glavno hrano revnih slojev.

Reference