Beetles

Kakalardoak (Coleoptera ordena) 360.000 espezie dituen intsektu ordena bat da. Animalia erreinuan dagoen ordenarik handiena da, Lepidoptera, Hymenoptera eta Dipteraren aurretik. Onddoak bezainbeste espezie daude edo ugaztunak baino 66 aldiz gehiago.

Coleopteraren barruan dibertsitate morfologiko handia dago. Kakarraldoak ia edozein lekutan bizi daitezke, baita ur gezatan ere, nahiz eta ingurune itsastarretan oso gutxi diren. Coleoptera gehienak belarjaleak dira eta espezie asko izurritea izan daitezke landatutako eremuetan.

Kakalardoen taldeko espezieek metamorfosi konplexua burutzen dute, hau da, arraultzetik larba itxuran irteten dira, eta pupa fase bat iragan behar dute helduarora heltzeko.

Espezieen artean elikadura ohitura ezberdin anitz diren arren, kakalardo gehienek mastekatzaile motako aho-aparatua dute. Elikadurari dagokionez, kakalardoen artean badira belarjaleak (hostoak, haziak, sustraiak, zura, polena... jaten dituztenak), koprofagoak (gorotzez elikatzen direnak), haragijaleak (ehiztari eta sarraskijaleak), onddojaleak...

Aurreko hegoak oso gogorrak dira eta elitro izena ematen zaie. Hauek sortzen duten oskolaz toraxaren atzealdea babesten dute, baita bigarren hego parea eta abdomena ere. Aurreko hegoak ez dituzte erabiltzen hegaz egiteko baina altxatu behar dituzte espezie gehienetan atzeko hegoak erabili ahal izateko. Pausatzen direnean atzeko hegoak elitroen barruan gordetzen dira. Kakarraldo gehienek hegaz egin dezakete, baina oso gutxi dira gai euliek bezain ondo egiteko eta hegaldia bakarrik behar-beharrezkoa denean erabiltzen dute. Espezie batzuetan elitroak ezin dira ireki eta beraz ezin dute hegaz egin.

Euskaraz kakalardo izendapenaz gain, beste hauek ere erabiltzen dira: kakarraldo, kotxorro, arkulo edo arkamele.

Filogenia

Hauek dira lau azpiordenen artean proposaturiko erlazio filogenetikoak^[1]:

Coleoptera

Archostemata

Adephaga

Myxophaga

Polyphaga

Talde hauei desagerturiko protocoleoptera azpiordena gehi dakieke.

Familiak

Familia Irudia Acanthoceridae Acanthocnemidae Aclopidae Ademosynidae Aderidae Aegialiidae Agapythidae Agyrtidae Akalyptoischiidae Alexiidae Allocorynidae Alloioscarabaeidae Amphizoidae Anamorphidae Anthicidae Anthribidae Aphodiidae Apionidae Araripegomphidae Archeocrypticidae Lucanidae Artematopodidae Asiocoleidae Aspidytidae Attalomimidae Attelabidae Aulonocnemidae Belidae Belohinidae Berendtimiridae Biphyllidae Boganiidae Bolboceratidae Boleopsidae Boridae Bostrichidae Bothrideridae Brachyceridae Brachypsectridae Brachypteridae Brachyrrhinidae Brenthidae Brentidae Bruchidae Buprestidae Byrrhidae Byturidae Callirhipidae Cantharidae Carabidae Caridae Cavognathidae Cebrionidae Cerambycidae Ceratocanthidae Cerophytidae Cerylonidae Cetoniidae Chaetosomatidae Chalcodryidae Chelonariidae Chrysomelidae Cicindelidae Ciidae Circaeidae Clambidae Cleridae Cneoglossidae Coelocatiniidae Coleopsidae Colymbotethidae Coprinisphaeridae Coptoclavidae Corylophidae Crowsoniellidae Cryptolaryngidae Cryptophagidae Cucujidae Cupedidae Curculionidae Curculiopsidae Cyathoceridae Cybocephalidae Cyclaxyridae Dascillidae Dasyceridae Dasytidae Decliniidae Derodontidae Diphyllostomatidae Discolomatidae Disteniidae Dytiscidae Drilidae Dryophthoridae Dryopidae Dynastidae Eccoptarthridae Elateridae Electrapatidae Elmidae Elodiidae Elodophthalmidae Empelidae Endecatomidae Endomychidae Eobelidae Epimetopidae Eremazidae Erichschmidtiidae Erirhinidae Erotylidae Euchiridae Eucinetidae Eucnemidae Eulichadidae Eupsilobiidae Eurhynchidae Euxestidae Pyrochroidae Georissidae Geotrupidae Gietellidae Glaphyridae Glaresidae Gyrinoidea Haliplidae Haliploidea Haplochelidae Helophoridae Helotidae Heteroceridae Histeridae Hobartiidae Homalisidae Hybosoridae Hydraenidae Hydrochidae Hydrophilidae Hydroscaphidae Hygrobiidae Ipidae Lampyridae Ischaliidae Ithyceridae Jacobsoniidae Jurodidae Kaltanocoleidae Karumiidae Kateretidae Labradorocoleidae Laemophloeidae Lamingtoniidae [[Languriidae
Languriini]] Lasiosynidae Latridiidae Lebanophytidae Leiodidae Lepiceridae Liadytidae Liaoximordellidae Limnichidae Lithoscarabaeidae Lophocateridae Lutrochidae Lycidae Lyctidae Lymexylidae Magnocoleidae Malachiidae Malacodermidae Coccinellidae Mauroniscidae Megalopodidae Melandryidae Meloidae Melolonthidae Melyridae Meruidae Mesocinetidae Metaxinidae Micromalthidae Microsporidae Monommatidae Monotomidae Moravocoleidae Mordellidae Murmidiidae Mycetaeidae Mycetophagidae Mycteridae Myraboliidae Nanophyidae Nemonychidae Nitidulidae Nosodendridae Noteridae Oborocoleidae Obrieniidae Ochodaeidae Oedemeridae Omalisidae Omethidae Ommatidae Orphnidae Orsodacnidae Ostomatidae Oxycorynidae Oxypeltidae Pachypodidae Paelobiidae Pallichnidae Parahygrobiidae Paralucanidae Parandrexidae Passalidae Passalopalpidae Passandridae Pelobiidae Peltidae Perimylopidae Permocupedidae Permosynidae Phalacridae Phengodidae Phloeostichidae Phloiophilidae Phycosecidae Anobiidae Plastoceridae Platypodidae Pleocomidae Podabrocephalidae Praelateriidae Praemordellidae Priasilphidae Prionoceridae Promecheilidae Propalticidae Prostomidae Protelmidae Protocucujidae Pseudonepidae Pterogeniidae Ptiliidae Ptilodactylidae Ptinidae Ptismidae Pythidae Raymondionymidae Rhagophthalmidae Rhinorhipidae Rhipiceridae Rhipiphoridae Rhizophagidae Rhombocoleidae Rhynchitidae Rhysodidae Ripiphoridae Rutelidae Salpingidae Sandalidae Scarabaeidae Schizocoleidae Schizophoridae Schizopodidae Scirtidae Scolytidae Scraptiidae Scydmaenidae Septiventeridae Sikhotealiniidae Silphidae Silvanidae Sinisilvanidae Sinodryopitidae Smicripidae Sojanocoleidae Spercheidae Sphaeritidae Sphaeriusidae Sphindidae Staphylinidae Stenotrachelidae Synchroidae Synteliidae Taldycupedidae Tasmosalpingidae Telegeusidae Tenebrionidae Teredidae Tetrameropseidae Tetratomidae Thanerocleridae Throscidae Torridincolidae Trachelostenidae Trachypachidae Triadocupedidae Triaplidae Tricoleidae Trictenotomidae Tritarsidae Tritarsusidae Trixagidae Trogidae Trogossitidae Tshekardocoleidae Ulodidae Ulyanidae Uralocoleidae Vaginicolidae Vesperidae Psephenidae Gyrinidae Dermestidae Zopheridae

Erreferentziak