dcsimg

Wiąz górski ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
 src=
U. glabra 'Camperdownii'
 src=
U. glabra 'Pendula'

Wiąz górski, w. szorstki, brzost (Ulmus glabra Huds.) – gatunek drzewa należący do rodziny wiązowatych (Ulmaceae). Jest gatunkiem pospolitym w całej Polsce. Występuje także na Bałkanach, Krymie, Kaukazie i w Azji Mniejszej.

Morfologia

Pokrój
Jest drzewem o wysokiej koronie, zrzucającym liście na zimę, jego wysokość dochodzi do 40 m.
Pień
Widoczny prawie do środka korony, rozwidlony na liczne, grube i masywne, często skręcone konary. Kora gładka i równa, słabo podzielona bruzdami na płaty, matowoszara lub ciemnoszara.
Drewno
Ciężkie, twarde, odporne na gnicie, jasnobrunatnej barwy.
Liście
Ułożone skrętolegle, na krótkich, mocnych ogonkach, u nasady asymetryczne, z wierzchu szorstkie. Podwójnie piłkowane, z ząbkami skierowanymi ku przodowi. Mają około 10 - 16 cm długości. Z długim, smukłym wierzchołkiem[3]. Charakterystyczna, asymetryczna podstawa blaszki.
Kwiaty
Niepozorne. Wiąz kwitnie na długo przed rozwojem liści i w drugiej połowie marca sprawia wrażenie ulistnionego drzewa.
Owoce
Orzeszki do 2 cm szerokości, dojrzewające na początku czerwca, otoczone błonkowatymi skrzydełkami. Dojrzałe nasiona są zdolne do kiełkowania tylko przez kilka dni[3].

Biologia i ekologia

Najczęściej występuje na wyżynach i górach, nawet do wysokości 1200 m n.p.m.; ponadto na cienistych stokach i w wąwozach, rzadziej na nizinach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani[4]. Gatunek ten jest rośliną żywicielską (podobnie jak inni przedstawiciele rodzaju wiąz) gąsienic motyla ogończyka wiązowca[5]. Wiązy górskie mogą być dość stare i liczyć sobie nawet 400 lat, przy trzymetrowej pierśnicy[3].

Zagrożenia

Dawniej pospolity wiąz górski staje się coraz rzadszy i jest poważnie zagrożony. Przyczyną jest infekcja grzybowa przenoszona przez owada ogłodka wiązowca[6]. Grzyb ten atakuje wiązki naczyniowe w drewnie, wywołując chorobę zwaną holenderską chorobą wiązu, która powoduje w krótkim czasie obumarcie drzewa[6]. Choroba ta atakuje wszystkie gatunki wiązów i nie można jej zwalczyć chemicznie[6].

Zastosowanie

  • Jako drzewo ozdobne często sadzony w parkach i ogrodach. Oprócz typowej formy uprawiane są odmiany ozdobne (kultywary).
  • Drewno wiązów jest powszechnie używane w meblarstwie. Jest to drewno ciężkie i twarde, o jasnożółtej bieli i brunatnej twardzieli. Ma wyraźne, pofalowane słoje i jest odporne na gnicie.

Zmienność

Wybrane odmiany uprawne
  • 'Camperdownii': Korona parasolowata z wszystkimi gałęziami silnie przewisającymi, opadającymi do ziemi. Popularnie nazywana "płaczącym wiązem". W ogrodnictwie szczepi się gałązki (zrazy) na pniu kilkuletnich siewek gatunku.
  • 'Pendula': Konary boczne szeroko rozpostarte, tylko na końcach przewisające. Rozmnażana wegetatywnie tworzy większe drzewa niż poprzednia odmiana.

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-21].
  2. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
  3. a b c Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 130-131. ISBN 83-7129-141-8.
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. Buszko J., Masłowski J.: Motyle dzienne Polski. Nowy Sącz: Wydawnictwo "Koliber", 2008, s. 80. ISBN 978-83-925150-4-3.
  6. a b c Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
p d e
Rodzime drzewa i krzewy Polski na podstawie Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski (Mirek i in. 2002)Nagonasienne Drzewa i krzewy Okrytonasienne Krzewy i pnącza Drzewa
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL

Wiąz górski: Brief Summary ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
 src= U. glabra 'Camperdownii'  src= U. glabra 'Pendula'

Wiąz górski, w. szorstki, brzost (Ulmus glabra Huds.) – gatunek drzewa należący do rodziny wiązowatych (Ulmaceae). Jest gatunkiem pospolitym w całej Polsce. Występuje także na Bałkanach, Krymie, Kaukazie i w Azji Mniejszej.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL