Artrópode

Geleedpôotign (Arthropoda) zyn e stamme van koudbloedige, oengewervelde bêestn met een uutwendig skelet (exoskelet), e gesegmenteerd lyf en geleede anhangsels. Z' omvattn d' insectn, de kobbn, de duusdpôotn en de kriftachtign. 't Woord Arthropoda komt van ’t Grieks ἄρθρον árthron, "gewricht" of "geleedienge", en πούς pous (gen. podos), "voet" of "pôot".

Indêlienge

Geleedpôotign wordn in vuuf oenderstammn ingedêeld, woavan dat er êen uutgestorvn is:

• Chelicerata: ze wordn gekenmerkt deur chelicerae (moenddêeln), anhangsels zjuuste boovn under moend, en z' hen mêestal acht pôotn.
  • Klasse Arachnida (kobbeachtign: schorpioenn, hooiwoagns, kobbn, teekn, mytn)
  • Klasse Merostomata (deegnkrabbn)
  • Klasse Pycnogonida (zêekobbn)
• Crustacea (kriftachtign): ze wordn gekenmerkt deur vuuf poar uutsteeksels ip under kop. D' êeste twêe poar zyn antennes en de latste drie poar vormn de moenddêeln.
  • Klasse Branchiopoda
  • Klasse Cephalocarida
  • Klasse Ichthyostraca
  • Klasse Malacostraca (kriftn, krabbn, geirnoars, pissebeddn)
  • Klasse Maxillopoda (zêepokkn)
  • Klasse Ostracoda
  • Klasse Remipedia
• Hexapoda (zespôotign)
  • Klasse Entognatha
  • Klasse Insecta (insectn)
• Myriapoda (duusdpôotachtign): under lyf bestoat uut vele segmentn, elk met êen of twêe poar pôotn.
  • Klasse Chilopoda
  • Klasse Diplopoda
  • Klasse Pauropoda
  • Klasse Symphyla
• Trilobitomorpha (trilobietn): zêebêestjes die uutgestorvn zyn in 't geologisch tydperk Perm.