Lupinus polyphyllus (lat. Lupinus polyphyllus) - paxlakimilər fəsiləsinin acıpaxla cinsinə aid bitki növü.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Lupinus polyphyllus (lat. Lupinus polyphyllus) - paxlakimilər fəsiləsinin acıpaxla cinsinə aid bitki növü.
Llysieuyn blodeuol (neu legume) yw Bysedd-y-blaidd y gerddi sy'n enw lluosog. Mae'n perthyn i'r teulu Fabaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Lupinus polyphyllus a'r enw Saesneg yw Garden lupin.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Pys Blaidd yr Ardd.
Eraill yn yr un teulu yw: ffa soya (Glycine max), y ffa cyffredin (Phaseolus), pys gyffredin (Pisum sativum), chickpea (Cicer arietinum), cnau mwnci (Arachis hypogaea), pys per (Lathyrus odoratus) a licrs (Glycyrrhiza glabra).
Llysieuyn blodeuol (neu legume) yw Bysedd-y-blaidd y gerddi sy'n enw lluosog. Mae'n perthyn i'r teulu Fabaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Lupinus polyphyllus a'r enw Saesneg yw Garden lupin. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Pys Blaidd yr Ardd.
Eraill yn yr un teulu yw: ffa soya (Glycine max), y ffa cyffredin (Phaseolus), pys gyffredin (Pisum sativum), chickpea (Cicer arietinum), cnau mwnci (Arachis hypogaea), pys per (Lathyrus odoratus) a licrs (Glycyrrhiza glabra).
Lupina mnoholistá či vlčí bob mnoholistý (Lupinus polyphyllus) je kvetoucí rostlina z čeledi bobovité (Fabaceae).
Druh je původem ze Severní Ameriky, kde má původní areál rozšíření v oblasti od jižní Aljašky a Britské Kolumbie až do oblasti jižního Utahu a Kalifornie, na východ do Alberty a na západě do Wyomingu. Zde většinou roste v okolí potoků, preferuje vlhké oblasti.
Na území České republiky je invazivním druhem poškozujícím místní ekosystém. Stejně je klasifikována i na Novém Zélandu, ve Švédsku, Norsku[1], Finsku, Litvě a Švýcarsku.
Celá rostlina je jedovatá. V jejich semenech, ale i v dalších částech rostliny, se nachází látky ze skupiny alkaloidů, konkrétně lupinidin. Tyto látky významně poškozují jaterní tkáň, nervový systém, srdce a ledviny. Při vážném zasažení člověka dochází k ochrnutí dýchacích orgánů a následné smrti. Při slabším zasažení se projevují nepříjemné halucinace.
Je běžně používán v zahradách pro atraktivní barevné květy, je lákavý i pro včely. Dodává do půdy dusík. Potřebuje slunečné nebo světlé stanoviště, daří se mu nejlépe v lehkých půdách, trpí v těžkých jílovitých půdách. Bylo vyšlechtěno mnoho barevných kultivarů. Množí se semeny. Pěstované zahradní hybridy jsou vysoce toxické.
{{Cite web}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. 
Obrázky, zvuky či videa k tématu lupina mnoholistá ve Wikimedia Commons
Lupina mnoholistá či vlčí bob mnoholistý (Lupinus polyphyllus) je kvetoucí rostlina z čeledi bobovité (Fabaceae).
Druh je původem ze Severní Ameriky, kde má původní areál rozšíření v oblasti od jižní Aljašky a Britské Kolumbie až do oblasti jižního Utahu a Kalifornie, na východ do Alberty a na západě do Wyomingu. Zde většinou roste v okolí potoků, preferuje vlhké oblasti.
Na území České republiky je invazivním druhem poškozujícím místní ekosystém. Stejně je klasifikována i na Novém Zélandu, ve Švédsku, Norsku, Finsku, Litvě a Švýcarsku.
Staude-Lupin (Lupinus polyphyllus) eller Mangebladet lupin er en 35-125 cm høj urt, der i Danmark anvendes i haver og derfor findes forvildet mange steder, f.eks langs veje.
Stænglen er ugrenet og håret. Bladene har 9-16, 7-15 cm lange spidser. Blomsterne kan have mange forskellige farver: hvid, blå, rosa, lilla, lyserød. Plantens bælge er 2,5 – 6 cm lange. De er brune og hårede og indeholder 5-9 frø hver.
Mangebladet lupin er en forvildet art, der kan brede sig ukontrolleret i den danske natur. Derfor er mangebladet lupin på Naturstyrelsens observationsliste over arter, der skal holdes øje med, da de har potentiale til at udvikle sig til landskabsukrudt.
Mangebladet lupin er almindelig overalt i Danmark. Den vokser på lysåben mineralbund, f.eks. langs motorveje og på jernbaneskråninger.
Staude-Lupin (Lupinus polyphyllus) eller Mangebladet lupin er en 35-125 cm høj urt, der i Danmark anvendes i haver og derfor findes forvildet mange steder, f.eks langs veje.
Die Vielblättrige Lupine (Lupinus polyphyllus), auch Stauden-Lupine[1] genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Lupinen (Lupinus), die zur Unterfamilie der Schmetterlingsblütler (Faboideae) innerhalb der Familie Hülsenfrüchtler (Fabaceae) gehört.
Die Vielblättrige Lupine ist eine aufrechte, ausdauernde, krautige Pflanze, die Wuchshöhen von 60 bis 150 Zentimeter erreicht. Es werden Rhizome als Überdauerungsorgane gebildet. Die Pflanzen sind meist nicht verzweigt.
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die gefingerten Blattspreiten bestehen aus 9 bis 17 Blättchen. Die Blättchen sind bei einer Länge von 3 bis 15 Zentimetern lanzettlich-spitz. Die Nebenblätter sind mit den Blattstielen verwachsen.
Die Blüte, die in der Regel ab dem zweiten Standjahr erscheint, reicht von Ende Mai bis Anfang August. Der endständige, aufrechte, traubige Blütenstand ist bis zu 50 Zentimeter lang und enthalten 50 bis 80 Blüten.
Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die Naturform hat blaue, selten weiße Kronblätter. Die fünf Blütenkronblätter stehen in der typischen Form der Schmetterlingsblüte zusammen mit Schiffchen, Flügel und Fahne. Die Fahne ist etwas kürzer als die Flügel. Es sind zwei Kreise mit je fünf Staubblättern vorhanden. Es ist nur ein Fruchtblatt vorhanden.
Die behaarte, abgeflachte, gekrümmte Hülsenfrucht ist 2,5 bis 6 Zentimeter lang und enthält vier bis zwölf Samen. Die bei einer Länge von 3 bis 5 Millimetern kugeligen Samen sind gräulich mit dunklen Flecken.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 48.[2]
Die Vielblättrige Lupine ist ein ausdauernder Hemikryptophyt. Vegetative Vermehrung erfolgt durch unterirdische Ausläufer.
Sie ist ein Rohbodenpionier und Stickstoffsammler durch relativ große Wurzelknöllchen mit symbiontischen Bakterien der Gattung Rhizobium, die besonders viel Luftstickstoff binden können. Diese im Boden frei lebenden, dort aber keinen Stickstoff bindenden, Bakterien dringen über die Wurzelhaare in die Wurzelrinde der Pflanze ein. Angelockt werden sie durch spezielle von den Wurzeln abgeschiedene Signalproteine. Die Bakterien reagieren darauf mit der Ausschüttung von Lipo-Oligosacchariden, die als „Nodulationsfaktoren“ bezeichnet werden. Diese führen wiederum zu Reaktionen in der Wirtspflanze. Die Wurzelhaare krümmen sich ein und drücken die Bakterien gegen die Zellwand, die daraufhin das zum Eintritt notwendige Pektin lösende Enzym Polygalacturonase ausscheidet und auch reichlich Zellteilungen der Rindenzellen auslöst, die schließlich zur Bildung von Gallen, den „Knöllchen“ führen. Die Knöllchenzellen erreichen gegenüber normalen Zellen ein bis 80-mal größeres Volumen. Notwendigerweise sind sie hochgradig polyploid und besitzen einen bis 64-fachen Chromosomensatz. In ihnen vermehren sich jetzt die Knöllchenbakterien und wandeln sich schließlich zu sogenannten Bakterioiden um. Man hat bis zu 80 000 Bakterioide geschätzt. Die Wirtspflanze liefert bis über die Hälfte ihrer hergestellte Kohlenhydrate an die Bakterien ab und bezieht dafür umgekehrt von den Bakterioiden organische Stickstoffverbindungen. Zum Schluss werden die Mikroben fast alle aufgelöst, und ganz zuletzt sterben auch die Knöllchen selbst ab. Danach aber verbleiben im Boden immer noch genügend Bakterien für eine neuerliche Infektion der Wirtspflanzen. Insgesamt haben beide Partner – durch zeitlich begrenzte Symbiose – einen großen Nutzen voneinander.
Blütenökologisch handelt es bei der Vielblättrigen Lupine um vormännliche „Pollen-Schmetterlingsblumen mit Pumpmechanismus“. Der Pumpmechanismus wird ausgelöst durch Herabdrücken des Schiffchens beim Aufsitzen schwerer Insekten. Bei den jüngeren Blüten quillt der ockerfarbene Pollen aus der Schiffchenspitze, bei den älteren erscheint der Griffel mit dem Narbenköpfchen. Da die Blüte keinen Nektar darbietet, muss auch keine Nektarlücke frei bleiben, das heißt, alle zehn Staubblätter im unteren Teil sind zu einer Röhre verwachsen. Die Staubblätter stehen in zwei Reihen; die längeren entleeren sich in der Blütenknospe, die kürzeren wachsen weiter und wirken wie Kolben, indem sie bei Druck auf das Schiffchen den Pollen nach außen pressen. Die Bestäubung erfolgt durch Hummeln und verwandte Bienen-Arten. Selbstbestäubung wird durch einen Haarkranz an der Narbenbasis verhindert.
Die Fruchtklappen der Hülsenfrüchte reißen beim Austrocknen explosionsartig auf, rollen sich aufgrund der Zugspannung durch überkreuzte Zellulosebänder spiralig ein und schleudern die Samen mit großer Kraft über mehrere Meter fort (Austrocknungsstreuer). Die kugeligen Samen breiten sich auch als Bodenroller aus. Sie sind Dunkelkeimer und Kältekeimer. Durch feste Schale und Reservestoffe der Keimblätter sind sie über 50 Jahre keimfähig. Fruchtreife ist von Juli bis Oktober.
Die Vielblättrige Lupine ist vom Bundesamt für Naturschutz als invasive Art bewertet worden.[3]
Das ursprüngliche Verbreitungsgebiet von Lupinus polyphyllus ist das pazifische Nordamerika von British Columbia bis Kalifornien. Dort wächst sie auf ozeanisch geprägten Bergwiesen bis in Höhenlagen von 2900 Metern. Das Vorkommen wurde durch den Menschen auf viele Teile Nordamerikas ausgedehnt.
Die Vielblättrige Lupine wurde 1826 nach England eingeführt und wurde durch Züchtungen in den gemäßigten Breiten zu einer weit verbreiteten Gartenpflanze. Sie wird heute in zahlreichen Farbvarianten kultiviert. Sie neigt auch zum Verwildern – erstmals für Deutschland 1890 in Bayern nachgewiesen. Sie ist die häufigste Lupinenart Mitteleuropas. Diese neophytische (= gebietsfremde) Pflanze wächst abgesehen von Gärten bevorzugt an Böschungen von Straßen und Eisenbahnen, an Waldrändern und auf Lichtungen. Diese Art gehört heute zu den 15 häufigsten Neophyten in Deutschland. In den Allgäuer Alpen steigt sie in Bayern westlich Obermaiselstein zwischen der Oberen Mittelbergalpe und der Riedbergstraße bis zu einer Höhenlage von 1350 Metern auf.[4]
Die Pflanze wurde aufgrund ihres Ausbreitungspotenzials und der Schäden in den Bereichen Biodiversität, Gesundheit bzw. Ökonomie in die Schwarze Liste der invasiven Neophyten der Schweiz aufgenommen.[5][6]
Die Erstveröffentlichung von Lupinus polyphyllus erfolgte durch John Lindley. Lupinus polyphyllus gehört zur Untergattung Platycarpos in der Gattung Lupinus.
Vielblättrige Lupinen sind giftig durch Chinolizidin-Alkaloide (Lupinin, Hydroxilupinan), besonders die Samen, wohingegen die Samen der Süßlupinen (gezüchtet um 1920) nur noch einen Alkaloidgehalt von 0,02–0,05 % statt 5 % enthalten.
Da sie durch die „Knöllchenbakterien“ Stickstoffsammler sind, werden Kulturformen als Gründünger verwendet. Es werden auch viele Lupinen als Zierpflanzen und zur Böschungsbefestigung ausgesät. Ein drastisches Beispiel für mangelnde ökologische Einsicht ist die Aussaat von Lupinen an Autobahn-Böschungen. Die vom Wild gern als Futterpflanze angenommenen Lupinen führen zu häufigem Wildwechsel und damit zu zahlreichen Wildunfällen.
Es gibt eine Reihe von Züchtungslinien (Auswahl): ‘Russels-Hybriden’, ‘Gallery’, ‘Minarette’
und Einzelsorten (zufällige Auswahl): ‘Kronleuchter’, ‘Mein Schloss’, ‘Edelknabe’, ‘Schloßfrau’, ‘Fräulein’, ‘Schatzalp’, ‘Kastellan’
Die Vielblättrige Lupine (Lupinus polyphyllus), auch Stauden-Lupine genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Lupinen (Lupinus), die zur Unterfamilie der Schmetterlingsblütler (Faboideae) innerhalb der Familie Hülsenfrüchtler (Fabaceae) gehört.
D'Gaardelupin (Lupinus polyphyllus) ass eng Planzenaart vun der Gattung Lupinen, bannent der Famill vun de Fabaceae. Si kënnt ursprénglech aus dem Weste vun Nordamerika, vun Alaska a British Columbia bis erof a Kalifornien an Utah. Si ass do op fiichte Plazen, laanscht Waasserleef oder Strooossgrief, ze fannen.
Si gouf am 19. Joerhonnert als Gaardenzierplanz iwwer England an Europa agefouert, ma verbreet sech och wëll, als en Neophyt, an der Natur doruechter.
Et ass eng krauteg, bestänneg Planz, déi tëscht 60 cm an 1,5 m héich ka ginn. Hir Bléien, déi wéi eng Drauwekludder um Still hänken, si bloelzeg-mof, heainsdo och rosa oder wäiss.
Wëll Form
D'Gaardelupin (Lupinus polyphyllus) ass eng Planzenaart vun der Gattung Lupinen, bannent der Famill vun de Fabaceae. Si kënnt ursprénglech aus dem Weste vun Nordamerika, vun Alaska a British Columbia bis erof a Kalifornien an Utah. Si ass do op fiichte Plazen, laanscht Waasserleef oder Strooossgrief, ze fannen.
Si gouf am 19. Joerhonnert als Gaardenzierplanz iwwer England an Europa agefouert, ma verbreet sech och wëll, als en Neophyt, an der Natur doruechter.
Et ass eng krauteg, bestänneg Planz, déi tëscht 60 cm an 1,5 m héich ka ginn. Hir Bléien, déi wéi eng Drauwekludder um Still hänken, si bloelzeg-mof, heainsdo och rosa oder wäiss.
Wiôlgòlëstny lëpin (Lupinus polyphyllus L.) – to je roscёna z rodzëznë bòbòwatëch. W ògardach terô seje sã miészańce z farwnyma kwiatama. Jegò je 5 rozmajitich zortów. Òn wërôstô do 150cm i mô sztiwné, dosc grëbé, prosté chłądë, a na nich rãkòwaté lëstë. Òn kwitnie w czerwińcu i lëpincu. Ten lepin mô grądkò złożony z drobnëch kwiôtów. Òn rosce w dosc sëchi zemi, a lubi słunôszkò. Gò mòże sôc na zôgónkach na strzëgłé kwiatë. Òn rozrôdzô sã pòprzez zôrno. Wёséwac gò mòże na zymkù. Jegò zôrno mòże bëc kąsk trёjący.
Lupinus polyphyllus, the large-leaved lupine, big-leaved lupine, many-leaved lupine,[2] blue-pod lupine,[3] or, primarily in cultivation, garden lupin, is a species of lupine (lupin) native to western North America from southern Alaska and British Columbia[4] and western Wyoming, and south to Utah and California. It commonly grows along streams and creeks, preferring moist habitats.
It is a perennial herbaceous plant with stout stems growing to 1.5 metres (4.9 ft) tall. The leaves are palmately compound with 9–17 leaflets 3–15 centimetres (1.2–5.9 in) long. The flowers are produced on a tall spike, each flower 1–1.5 centimetres (0.39–0.59 in) long, most commonly blue to purple in wild plants. The flowers are mostly visited by bumblebees.[5] The polyphyllus variety in particular make up a great number of the hybrids which are generally grown as garden lupines, which can vary dramatically in colours. The majority of lupines do not thrive in rich heavy soils, and often only live for a matter of years if grown in such places, because crown contact with manure or rich organic matter encourages rotting.
This lupine may represent a significant threat to the survival of the endangered Karner blue butterfly, due to its ease of hybridization with the Karner's food plant, Lupinus perennis, the wild perennial lupine.[6][7] Some sources argue that commercial lupine seeds are already questionable for the Karner due to hybridization. Additionally, incompatible lupines continue to be introduced by humans into places where the Karner lives or once lived.[6]
There are five varieties:
The species epithet polyphyllus means "many-leaved", from Ancient Greek πολύς (polús) "many" and φύλλον (phúllon) "leaf".
The herbaceous lupin Lupinus polyphyllus was brought by David Douglas from North America to Britain in the 1820s. Almost a century later, George Russell, a horticulturist from York, UK, started to breed the (later famous) Russell hybrids (Lupinus × russellii hort).[8][9] Lupinus polphyllus were originally of basic colours and had large gaps in the flowering spike. Without the use of modern-day plant breeding techniques, Russell took to ruthlessly pulling out any plants which he deemed to be unacceptable in growth or display. He spent two decades single-handedly trying to breed the perfect lupin, crossing L. polyphyllus with L. arboreus, L. sulphureus and one or more annual species (maybe L. nootkatensis).
Over the decades, the plants he selected developed flower spikes that were denser, larger, and more colourful than the original Lupinus polyphyllus. His work may have gone unrecognised if he had not been encouraged by nurseryman James Baker to show the plants to the public. It is understood the pair worked together for several years to perfect the Russell Hybrid, before they were displayed at the Royal Horticultural Society's June show in 1937, where their brightly coloured, tightly packed spires won awards.[10] Russell was later awarded an MBE, and the Royal Horticultural Society awarded him the Veitch Memorial Medal for a lifetime's achievement in horticulture. Baker later secured Russell's entire stock; in their heyday, Bakers Nurseries Ltd. of Codsall, Wolverhamton attracted 80,000 visitors in June to see 40 acres (16 ha) of lupines in flower.
Russell disliked the blue colours, as they reflected too closely the original plants imported from America almost a 100 years previously. The blue colouring is a recessive allele, and so although Russell might have worked hard to suppress it, lupines left unchecked over several generations will eventually revert to the old blues. Almost all garden lupines today are hybrids of the true Russell hybrids due to their ease of cross pollinating with one another, and with no special interest in lupine cultivating until recent years it has meant the plants have created a large pool of genetic diversity and variation from the original Russells.[11]
There is strong concern that Russell lupine DNA significantly contaminates large percentages of commercially-available wild perennial Lupine, Lupinus perennis, seed, making it potentially unsuitable for the larvae of the endangered Karner Blue, Plebejus melissa samuelis, butterfly. The Karner cannot feed upon Russell lupines, nor can it feed upon the base Lupinus polyphyllus species.[12] Those who wish to protect the Karner should prevent the introduction of Lupinus polyphyllus and Russell lupines into the remaining areas where the butterfly continues to exist, to prevent the toxic lupine hybridization.[7]
The templates created by Russell are still used by other specialist lupine horticulturalists today, e.g., Maurice and Brian Woodfield, nurserymen from Stratford-upon-Avon, who received the RHS Veitch Memorial Medal for their work on lupines in 2000. The Woodfields created more complex plants with more varied and vivid bi-coloured spikes, the red and yellow, and red and purple flowers are particular highlights of the "Woodfield" lupine variety.[13] In 2009, Sarah Conibear who runs the Westcountry Nurseries, displayed several new varieties including the ‘Beefeater', about which the RHS writer Graham Rice commented "[the beefeater] has what looks to be the best red lupine we've seen so far."[14]
It is commonly used in gardens for its attractiveness to bees, as well as its ability to improve poor sandy soils with its nitrogen fixing ability and flowers. Numerous cultivars have been selected for differing flower colour, including red, pink, white, blue, and multicoloured with different colours on different petals. Often hybrids between L. polyphyllus and L. arboreus are used, and sold under hybrid names such as Rainbow Lupins, Lupin Tutti Fruitti, and Band of Nobles (mixed), Chandelier (yellow), My Castle (red), Noble Maiden (white), The Chatelaine (pink), and The Governor (blue). They are very hardy plants, surviving extreme temperatures and withstanding frost to at least −25 °C (−13 °F). The wild varieties can easily become invasive and hard to dispose of unless kept in check on a regular basis. Growing lupins in pots can help prevent them from growing invasively in the ground.[15] They need a reasonable level of sun to survive, and do best in light soils, suffering in heavy and clay types. Once fully established they are extremely resilient and may be divided. Seeds taken from the mother plant will never be a true replica of the original even if they produce similar colourings.
Low alkaloidal or sweet cultivars of this lupine suitable for fodder crops have been bred. To avoid restoration of alkaloid synthesis in cross-pollinated species of lupine, a new approach has been developed on the basis of specific crossing. Only compatible forms are involved in hybridization, with their low alkaloid content controlled by one and the same genetic system. These approaches have allowed transforming this bitter weed into a valuable fodder crop. In the conditions of Northwest Russia positive results from the use of the sweet commercial cultivar "Pervenec" (first sweet variety), which is included in the State Catalogue of selection achievements of Russia. Breeding of sweet lupine is carried out also in Finland. The newer garden hybrids of today are highly poisonous because they are full of toxic alkaloids and should never be eaten.
The species is also toxic to livestock.[3]
In New Zealand, where it is known as the Russell lupin, Lupinus polyphyllus is classed as an invasive species[16][17] and covers large areas next to roadsides, pastures and riverbeds, especially in the Canterbury region. It is documented as being first naturalised in 1958 and it has been suggested that tour bus drivers deliberately spread seeds of the plant to promote colourful roadside vegetation in areas which some tourists may consider to be rather drab. The plant threatens indigenous species especially when it invades the braided river beds in the South Island.[17]
It is also classed as an invasive species in Sweden, Norway,[18] Switzerland, Argentina, the Czech Republic, Finland, Lithuania, and Ukraine.
Lupinus polyphyllus, the large-leaved lupine, big-leaved lupine, many-leaved lupine, blue-pod lupine, or, primarily in cultivation, garden lupin, is a species of lupine (lupin) native to western North America from southern Alaska and British Columbia and western Wyoming, and south to Utah and California. It commonly grows along streams and creeks, preferring moist habitats.
Lupinus polyphyllus (lupino, nombre común de varias plantas de este género) es una planta ornamental que ha escapado frecuentemente al cultivo convirtiéndose en silvestre. Originaria del Noroeste de América se puede hallar desde el sur de Alaska hasta el oeste de Quebec y el sur de Utah, posteriormente fue llevada a Europa debido a su atractivo. Es frecuente encontrarla en la Patagonia, donde fue introducida por sus primeros pobladores blancos, en su mayoría europeos, que la trajeron como ornamento para sus jardines.
Tiene una mata perenne que dura más de dos años, con un tallo de un metro y medio o más de altura. Es robusta y ramificada en su base. Desarrolla racimos terminales de flores de hasta cinco cm, multiflores, con flores de diversos colores (violetas, fucsias, blancas y hasta amarillas). La floración ocurre en verano.
El fruto tiene forma de vaina y contiene numerosas semillas pequeñas. La multiplicación se hace mediante semillas.
Cuando se cultiva se hace no sólo como ornamento, sino también como abono verde o forraje para animales de caza.
Hulgalehine lupiin (Lupinus polyphyllus) on liblikõieliste sugukonda kuuluv taimeliik.
Taim on kantud Eesti ohustatud liikide punasesse nimestikku.[1]
Hulgalehine lupiin (Lupinus polyphyllus) on liblikõieliste sugukonda kuuluv taimeliik.
Taim on kantud Eesti ohustatud liikide punasesse nimestikku.
Lupiini eli komealupiini (Lupinus polyphyllus) on hernekasveihin kuuluva monivuotinen kasvi, jonka luontainen levinneisyysalue ulottuu Pohjois-Amerikassa Alaskasta Wyomingiin ja Kaliforniaan. Eurooppaan komealupiini tuotiin 1800-luvulla koriste- ja rehukasviksi. Ruotsissa on kirjattu lupiinin esiintyminen villiintyneenä luonnossa ensi kerran jo vuonna 1870 Skånessa[1]. Lupiini parantaa maaperän typpipitoisuutta sitomalla typpeä ilmasta juurinystyröidensä bakteerien avulla. Sitä voidaan käyttää keinona lisätä heikkojen hiekkaisten maiden viljavuutta, sekä torjumaan eroosiota.[2]. Lupiini on määritelty Suomessa haitalliseksi vieraslajiksi.[3] Luettelossa Euroopan Unionin kannalta haitallisista vieraslajeista lupiinia ei kuitenkaan mainita.
Suomessa komealupiinia esiintyy koristekasvina puutarhoissa ja sieltä karanneena etenkin tienpientareilla ja ratapenkereillä sekä tienvarsiniityillä. Karkulaisena komealupiini on vallannut paikoin suuria aloja maan eteläosissa. Oulun pohjoispuolella ei juuri esiinny tiheän lupiinikasvuston valtaamia suuria alueita, koska ankarampi talvi ja lyhyempi kasvukausi estävät tehokkaasti siemenistä lisääntymistä. Kesällä kasvaneet hentojuuriset taimet eivät yleensä selviä talvesta, mutta syvälle juurtuneet isommaksi varttuneet yksilöt talvehtivat hyvin myös maan pohjoisimmissa osissa. Ruotsissa komealupiini esiintyy vastaavasti luonnossa etelästä maan keskiosiin asti teiden varsilla.
Kukan väri vaihtelee valkoisesta vaaleanpunaiseen, sinipunaiseen ja siniseen. Kukinnon väri vaihtelee myös samassa yksilössä riippuen iästä. Kukinnon rakenne on terttu, ja hedelmä on monisiemeninen palko. Palko on karvainen. Lehdet ovat monisormiset. Kukkimisaika on kesäkuusta heinäkuuhun.
Suomen ympäristökeskus on voimakkaasti lupiinin leviämisen estämisen kannalla, koska lupiini on luonnossa esiintyviä kotoperäisiä lajeja syrjäyttävä haitallinen vieraslaji. Komealupiini lisää maaperän typpipitoisuutta sitomalla typpeä ilmasta juurinystyröidensä bakteerien avulla kuten monet muutkin hernekasvit, esimerkiksi kotoperäinen hiirenvirna. Maaperän koostumuksen muutos heikentää alkuperäisten, köyhässä maaperässä esiintyvien niittykasvien elinmahdollisuutta.
Villi lupiini sisältää myrkyllisiä ja kitkeriä alkaloideja, mutta siitä on jalostettu vähäalkaloidisia makealupiiniksi kutsuttuja lajikkeita. Makealupiinin siemenet sisältävät runsaasti proteiinia ja sen juuret sitovat ilmakehän typpeä maaperään. Makealupiinia voidaan käyttää maaperän typpipitoisuuden nostamiseen. Sen vahva pylväsmäinen pääjuuri parantaa myös maaperän rakennetta fysikaalisesti. Siten lupiini sopii hyvin vuorottelukasviksi tavallisten viljojen välillä. Makealupiini ja keltalupiini (Lupinus luteus) ovat potentiaalisia rehukasveja myös alueilla, joilla soija ei kasva.[4] Ihmisetkin voivat syödä makealupiinin siemeniä, mutta maapähkinäallergiasta kärsivät saavat tavallisesti myös lupiinista allergisen reaktion.
Australia tuottaa 80 prosenttia maailman lupiinituotannosta. Siellä se on saanut jalansijaa huokeana valkuaislähteenä sikojen rehussa.[4]
Kuvia tai muita tiedostoja aiheesta Lupiini Wikimedia Commonsissa
Lupiini eli komealupiini (Lupinus polyphyllus) on hernekasveihin kuuluva monivuotinen kasvi, jonka luontainen levinneisyysalue ulottuu Pohjois-Amerikassa Alaskasta Wyomingiin ja Kaliforniaan. Eurooppaan komealupiini tuotiin 1800-luvulla koriste- ja rehukasviksi. Ruotsissa on kirjattu lupiinin esiintyminen villiintyneenä luonnossa ensi kerran jo vuonna 1870 Skånessa. Lupiini parantaa maaperän typpipitoisuutta sitomalla typpeä ilmasta juurinystyröidensä bakteerien avulla. Sitä voidaan käyttää keinona lisätä heikkojen hiekkaisten maiden viljavuutta, sekä torjumaan eroosiota.. Lupiini on määritelty Suomessa haitalliseksi vieraslajiksi. Luettelossa Euroopan Unionin kannalta haitallisista vieraslajeista lupiinia ei kuitenkaan mainita.
Le Lupin des jardins ou Lupin à folioles nombreuses (Lupinus polyphyllus) est une espèce de lupins originaire de l’ouest de l’Amérique du Nord.
La plante est présente naturellement à l’ouest de l’Amérique du Nord, du sud de l'Alaska et de la Colombie-Britannique à l'Alberta et au Wyoming, jusqu'au sud de la Californie et de l'Utah. Elle se rencontre le long des routes, elle est commune au bord des ruisseaux et préfère les milieux humides.
La plante a été introduite, en tant que plante ornementale, en Europe au XIXe siècle. Elle se cultive dans les jardins, mais a été largement remplacée par le lupin de Russell, avec lequel elle est très souvent confondue.
L'espèce est considérée comme envahissante dans divers pays d'Europe du Nord et en Nouvelle-Zélande, mais il s'agit généralement de formes hybrides de type Lupin de Russell ou bien de Lupinus × pseudopolyphyllus (Lupinus polyphyllus × Lupinus nootkatensis) échappées des champs et des jardins.
La plante vivace peut atteindre une taille comprise entre 60 centimètres et 1 mètre. La fleur est bleu-mauve, mais parfois rose à blanche.
Selon Catalogue of Life (25 mai 2013)[1] :
Selon Tropicos (25 mai 2013)[3] (Attention liste brute contenant possiblement des synonymes) :
Le Lupin des jardins ou Lupin à folioles nombreuses (Lupinus polyphyllus) est une espèce de lupins originaire de l’ouest de l’Amérique du Nord.
Wjelełopjenkata lupina (Lupinus polyphyllus) je rostlina ze swójby łušćinowcow (Fabaceae).
Wjelełopjenkata lupina je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 100 hač 150 cm.
Łopjena su pjerite a wobsteja z 9-17 dźělnych łopješkow.
Kćěje wot junija hač awgusta. Zwjetša módre, rědko purpurowe, rójžojte abo běłe kćenja docpěja dołhosć wot 12 hač 16 mm. Wone steja w zrunanej, hustej, maksimalnje 60 dołhej kići a maja zrosćeny čołmik.
Wobsedźi za łušćinowcy typiske korjentne boblije z bakterijemi, kotrež dusyk z powětra zwjazuja.
Rosće často na skłoninach a lěsnych pućach jako picu za dźiwiny a so za polěpšenje pódy a skrućenje pódy wosyja. Wona je zdźěla wodźiwjena a zdomjacnjena. Pochadźa originalnje ze Sewjerneje Ameriki.
Wjelełopjenkata lupina (Lupinus polyphyllus) je rostlina ze swójby łušćinowcow (Fabaceae).
Il lupino fogliuto (Lupinus polyphyllus Lindl., 1827) è una pianta della famiglia delle Fabaceae originaria del Nordamerica occidentale.[1][2]
È coltivato come ornamento o come foraggio in gran parte dell'Europa e ampiamente naturalizzato.
Il lupino fogliuto (Lupinus polyphyllus Lindl., 1827) è una pianta della famiglia delle Fabaceae originaria del Nordamerica occidentale.
È coltivato come ornamento o come foraggio in gran parte dell'Europa e ampiamente naturalizzato.
Gausialapis lubinas (lot. Lupinus polyphyllus, angl. Large-leaved Lupine) – pupinių (Fabaceae) šeimos lubinų (Lupinus) genties augalas. Kilęs iš vakarinės Šiaurės Amerikos (Aliaskos, Britų Kolumbijos, Vajomingo ir kt.).
Daugiametis, 1,5 m aukščio. stiebas status, nešakotas, lapai pirštiški su 9-17 lapelių, kurių ilgis 3-15 cm. Žiedai mėlyni ar purpuriniai, sukrauti daugiažiedėse kekėse. Ankštys pūkuotos, pailgos ir atsidarančios. Jose yra įstrižos pertvaros tarp sėklų.
Auga paupiuose, drėgnose vietose, paunksmėje. Įvairios išvestinės veislės augiamos darželiuose. Lietuvoje laikomas invazine, naikintina rūšimi[1].
Gausialapis lubinas (lot. Lupinus polyphyllus, angl. Large-leaved Lupine) – pupinių (Fabaceae) šeimos lubinų (Lupinus) genties augalas. Kilęs iš vakarinės Šiaurės Amerikos (Aliaskos, Britų Kolumbijos, Vajomingo ir kt.).
Daugiametis, 1,5 m aukščio. stiebas status, nešakotas, lapai pirštiški su 9-17 lapelių, kurių ilgis 3-15 cm. Žiedai mėlyni ar purpuriniai, sukrauti daugiažiedėse kekėse. Ankštys pūkuotos, pailgos ir atsidarančios. Jose yra įstrižos pertvaros tarp sėklų.
Auga paupiuose, drėgnose vietose, paunksmėje. Įvairios išvestinės veislės augiamos darželiuose. Lietuvoje laikomas invazine, naikintina rūšimi.
De vaste lupine (Lupinus polyphyllus) is een vaste plant die behoort tot de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae of Fabaceae). De plant komt van nature voor aan de westkust van Noord-Amerika, van Brits Columbia tot Californië. In op de oceaan gerichte bergweiden tot 2900 meter hoogte. Door toedoen van de mens is de soort over grote delen van Noord-Amerika verspreid. De vaste lupine werd in 1826 in Engeland ingevoerd en werd door veredeling in de gematigde streken een wijdverspreide tuinplant met een neiging voor verwildering en is de meest voorkomende lupinesoort in Midden-Europa geworden. Tegenwoordig komen veel verschillende bloemkleuren voor. Naast siertuinen komt de vaste lupine als exoot ook voor op vrij droge grond in straatbossages, ruige bermen, langs spoorwegen, bosranden en open bosplekken.
De plant wordt 60 - 150 cm hoog, die rizomen vormt voor opslag van reservestof voor de overwintering. De afwisselend staande bladeren zijn handvormig samengesteld en hebben 9 - 17 spits lancetvormige, 7 - 15 cm lange, 1 - 3 cm brede blaadjes. De steunblaadjes zijn met de bladsteel vergroeid.
De plant bloeit van eind mei tot begin augustus met tweeslachtige, zygomorfe bloemen, die met 50 - 80 bloemen in kransen op een 50 cm lange trosvormige bloeiwijze staan. De wilde vorm heeft blauwe, soms witte bloemen. De vlag is iets korter dan de zwaarden. De lippen van de kelk zijn ongetand. Er zijn twee kransen met elk vijf meeldraden aanwezig. De bestuiving gebeurt onder andere door hommels.
De vrucht is een aanliggend ijl behaarde, afgeplatte, gekromde, 2,5 - 6 cm lange peul met 4 - 12 zaden. De ronde zaden zijn grijs met donkere vlekken en 3 - 5 mm lang.
De vaste lupine wordt als groenbemester en voor veevoer gebruikt. Vaste lupine kan met hulp van symbiontische bacteriën (Rhizobium) stikstof uit de lucht binden in stikstofwortelknolletjes. Na onderwerking wordt het stikstofgehalte van de grond verhoogd. Lupinen wortelen bovendien erg diep, waardoor de ondergrond makkelijker toegankelijk wordt voor een volggewas.
Lupinen zijn giftig door het chinolizidine-alkaloïde (lupinan, hydroxilupinan), vooral de zaden.
Wilde vorm
Roze bloemen en roze bloemen met witte vlag
Jonge plant
Lupine met hommels
Peulen
Russell lupinen langs een weg Canterbury, Nieuw Zeeland
Verbouwd in Tsjechië
De vaste lupine (Lupinus polyphyllus) is een vaste plant die behoort tot de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae of Fabaceae). De plant komt van nature voor aan de westkust van Noord-Amerika, van Brits Columbia tot Californië. In op de oceaan gerichte bergweiden tot 2900 meter hoogte. Door toedoen van de mens is de soort over grote delen van Noord-Amerika verspreid. De vaste lupine werd in 1826 in Engeland ingevoerd en werd door veredeling in de gematigde streken een wijdverspreide tuinplant met een neiging voor verwildering en is de meest voorkomende lupinesoort in Midden-Europa geworden. Tegenwoordig komen veel verschillende bloemkleuren voor. Naast siertuinen komt de vaste lupine als exoot ook voor op vrij droge grond in straatbossages, ruige bermen, langs spoorwegen, bosranden en open bosplekken.
De plant wordt 60 - 150 cm hoog, die rizomen vormt voor opslag van reservestof voor de overwintering. De afwisselend staande bladeren zijn handvormig samengesteld en hebben 9 - 17 spits lancetvormige, 7 - 15 cm lange, 1 - 3 cm brede blaadjes. De steunblaadjes zijn met de bladsteel vergroeid.
De plant bloeit van eind mei tot begin augustus met tweeslachtige, zygomorfe bloemen, die met 50 - 80 bloemen in kransen op een 50 cm lange trosvormige bloeiwijze staan. De wilde vorm heeft blauwe, soms witte bloemen. De vlag is iets korter dan de zwaarden. De lippen van de kelk zijn ongetand. Er zijn twee kransen met elk vijf meeldraden aanwezig. De bestuiving gebeurt onder andere door hommels.
De vrucht is een aanliggend ijl behaarde, afgeplatte, gekromde, 2,5 - 6 cm lange peul met 4 - 12 zaden. De ronde zaden zijn grijs met donkere vlekken en 3 - 5 mm lang.
Hagelupin (Lupinus polyphyllus) er en flerårig urt (staude) som danner klynger med korte, krypende jordstengler. Den formerer seg med frø, men også vegetativt ved jordstengler og ved at løsrevne biter fra røtter spres ved bortføring av jordmasser (antropogen spredning). Hagelupinen blir omkring 50-150 cm høy. Arten er oppført på norsk svarteliste 2012 (SE).
Hagelupinen stammer fra det vestlige Nord-Amerika, hvorfra den ble introdusert til Europa i 1826 av skotten David Douglas. Arten spredde seg raskt fra Storbritannia til Sentral-Europa som hageplante. Alt på 1840-tallet kunne man finne den i en rekke fargevarianter. I Norge er arten nevnt i 1831, men den ble trolig ikke kultivert her før etter andre verdenskrig. I Sverige ble den først beskrevet fra Skåne i 1870.
Arten blomster i mai-juni (juli i de nordligste områdene). Den sprer seg i hovedsak fra frø. Frøene danner en langvarig frøbank og kan ligge i jorden i mer enn 50 år uten å miste spireevnen.
Hagelupin (Lupinus polyphyllus) er en flerårig urt (staude) som danner klynger med korte, krypende jordstengler. Den formerer seg med frø, men også vegetativt ved jordstengler og ved at løsrevne biter fra røtter spres ved bortføring av jordmasser (antropogen spredning). Hagelupinen blir omkring 50-150 cm høy. Arten er oppført på norsk svarteliste 2012 (SE).
Hagelupinen stammer fra det vestlige Nord-Amerika, hvorfra den ble introdusert til Europa i 1826 av skotten David Douglas. Arten spredde seg raskt fra Storbritannia til Sentral-Europa som hageplante. Alt på 1840-tallet kunne man finne den i en rekke fargevarianter. I Norge er arten nevnt i 1831, men den ble trolig ikke kultivert her før etter andre verdenskrig. I Sverige ble den først beskrevet fra Skåne i 1870.
Arten blomster i mai-juni (juli i de nordligste områdene). Den sprer seg i hovedsak fra frø. Frøene danner en langvarig frøbank og kan ligge i jorden i mer enn 50 år uten å miste spireevnen.
Łubin trwały (Lupinus polyphyllus L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej. Aktualnie roślina rośnie dziko dość pospolicie w całej Polsce, głównie na północy i zachodzie kraju[2], miejscami jest inwazyjna. Czasem uprawiany jako roślina pastewna lub ozdobna (liczne kultywary) ze względu na barwne kwiaty. Status gatunku we florze Polski: kenofit i agriofit.
Bylina, hemikryptofit. Rośnie na suchych stanowiskach, w pobliżu lasów, na polanach i bezdrożach. Kwitnie od czerwca do lipca. Roślina lekko trująca z powodu zawartości alkaloidów. Istnieją odmiany nietrujące.
Gatunek należy do podrodzaju Platycarpos. W obrębie gatunku wyróżnia się 5 odmian:
oraz liczne kultywary. Tworzy także mieszańce.
Dawniej, w niektórych regionach łubinem trwałym nazywano niektóre gatunki innych roślin. Według większości XIX-wiecznych autorów, nazwa łubin stosowana była na Litwie dla rzodkwi świrzepy, łubinem nazywano również gorczycę polną, tzw. ognichę, o złocistożółtych kwiatach. Prawdopodobnie w tym ostatnim znaczeniu użył tej nazwy Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu. Nazwą "łubin" określano niekiedy dziki, żółtokwitnący gatunek koniczyny.
Lubi miejsca słoneczne, gleby piaszczyste i próchniczne, suche, lub średnio wilgotne. Nie toleruje dużej ilości wapnia w glebie[3]. Uprawia się go z nasion, jest łatwy w uprawie. Po przekwitnięciu rośliny należy ją ściąć, wówczas zakwitnie drugi raz jesienią[3].
Łubin trwały (Lupinus polyphyllus L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej. Aktualnie roślina rośnie dziko dość pospolicie w całej Polsce, głównie na północy i zachodzie kraju, miejscami jest inwazyjna. Czasem uprawiany jako roślina pastewna lub ozdobna (liczne kultywary) ze względu na barwne kwiaty. Status gatunku we florze Polski: kenofit i agriofit.
Lupina mnoholistá (staršie: lupína mnoholistá, ešte staršie: vlčí bôb mnoholistý; lat. Lupinus polyphyllus) je kvitnúca rastlina z čeľade bôbovité (Fabaceae).
Lupina je nerozkonárená bylina, ktorá dorastá do výšky až 1,6 metra. Zakončená je až 40 cm dlhým klasom kvetov v rôznych odtieňoch modrej, fialovej a ružovej farby, zriedkavejšie bielej. Existujú ale aj pestované žlté, červené, oranžové či dvojfarebné odrody. Kvitne od júna do septembra. Listy majú podobu dlaňovito zloženej čepele z úzkych lístkov. Sú dlhostopkaté. Počet lístkov je 9 až 17, ich dĺžka 8 až 12 cm. Na rubovej strane sú plstnato chlpaté. Plodom je struk.
Na území Slovenska rastie prevažne ako pestovaný druh, ktorý občas splanieva. Pochádza zo Severnej Ameriky, no zdomácnela a splanula na veľkej časti územia Európy. Porastá okraje ciest a lesov, násypy, čistinky, pričom preferuje svetlé stanoviská a nevápnité kyslejšie pôdy. Má schopnosť obohacovať pôdu o dusičnany. Vo svojej domovine rastie najmä na okrajoch vodných tokov a vo vlhkých lesoch.
Celá rastlina je jedovatá. V jej semenách, ale aj v iných častiach rastliny sa nachádzajú alkaloidy, napríklad lupinidín (sparteín). Tieto alkaloidy silne poškodzujú tkanivo pečene, nervového systému, srdca a obličiek. Otrava sa prejavuje slinením, nevoľnosťou, zvracaním, nepokojom, kŕčmi, poruchami srdcového rytmu, ťažkosťami s prehĺtaním. V ťažkých prípadoch dochádza k ochrnutiu dýchacích orgánov a následnej smrti. V menších dávkach spôsobuje nepríjemné halucinácie.
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Lupina mnoholistá
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Lupina mnoholistá
Wikislovník ponúka heslo Lupina mnoholistá
List lupiny
Plody lupiny
Lupina mnoholistá (staršie: lupína mnoholistá, ešte staršie: vlčí bôb mnoholistý; lat. Lupinus polyphyllus) je kvitnúca rastlina z čeľade bôbovité (Fabaceae).
Lupina je nerozkonárená bylina, ktorá dorastá do výšky až 1,6 metra. Zakončená je až 40 cm dlhým klasom kvetov v rôznych odtieňoch modrej, fialovej a ružovej farby, zriedkavejšie bielej. Existujú ale aj pestované žlté, červené, oranžové či dvojfarebné odrody. Kvitne od júna do septembra. Listy majú podobu dlaňovito zloženej čepele z úzkych lístkov. Sú dlhostopkaté. Počet lístkov je 9 až 17, ich dĺžka 8 až 12 cm. Na rubovej strane sú plstnato chlpaté. Plodom je struk.
Na území Slovenska rastie prevažne ako pestovaný druh, ktorý občas splanieva. Pochádza zo Severnej Ameriky, no zdomácnela a splanula na veľkej časti územia Európy. Porastá okraje ciest a lesov, násypy, čistinky, pričom preferuje svetlé stanoviská a nevápnité kyslejšie pôdy. Má schopnosť obohacovať pôdu o dusičnany. Vo svojej domovine rastie najmä na okrajoch vodných tokov a vo vlhkých lesoch.
Celá rastlina je jedovatá. V jej semenách, ale aj v iných častiach rastliny sa nachádzajú alkaloidy, napríklad lupinidín (sparteín). Tieto alkaloidy silne poškodzujú tkanivo pečene, nervového systému, srdca a obličiek. Otrava sa prejavuje slinením, nevoľnosťou, zvracaním, nepokojom, kŕčmi, poruchami srdcového rytmu, ťažkosťami s prehĺtaním. V ťažkých prípadoch dochádza k ochrnutiu dýchacích orgánov a následnej smrti. V menších dávkach spôsobuje nepríjemné halucinácie.
Blomsterlupin (Lupinus polyphyllus) är en art i familjen ärtväxter som beskrevs av John Lindley 1837. Den räknas som en invasiv art som tränger ut andra arter. Den är svår att utrota på grund av sitt rotsystem.
Wikimedia Commons har media som rör blomsterlupin.
Blomsterlupin (Lupinus polyphyllus) är en art i familjen ärtväxter som beskrevs av John Lindley 1837. Den räknas som en invasiv art som tränger ut andra arter. Den är svår att utrota på grund av sitt rotsystem.
Lupinus polyphyllus, Büyük Yapraklı Acıbakla veya Acıbakla-Lüpen baklagiller ailesinden bir çiçektir.
Yarı gölge ve güneşli alanlarda iyi gelişir. Suyu seven bu bitki 1.5 m kadar boylanır ve birbirinden 60 cm aralıklarla ekilmelidir. Mart ayından haziran ayının sonuna kadar bir gün önceden ıslatılan tohumlar doğrudan bahçeye ekilebilir. Çiçeklenme bir yıl sonra olacaktır. Çiçekler solduğunda ayıklanarak bol çiçek açması sağlanabilir. Gübreli toprakları sever. Bitkinin bol çiçek açması için düzenli sulanması gereklidir.
Lupinus polyphyllus, Büyük Yapraklı Acıbakla veya Acıbakla-Lüpen baklagiller ailesinden bir çiçektir.
DikimiYarı gölge ve güneşli alanlarda iyi gelişir. Suyu seven bu bitki 1.5 m kadar boylanır ve birbirinden 60 cm aralıklarla ekilmelidir. Mart ayından haziran ayının sonuna kadar bir gün önceden ıslatılan tohumlar doğrudan bahçeye ekilebilir. Çiçeklenme bir yıl sonra olacaktır. Çiçekler solduğunda ayıklanarak bol çiçek açması sağlanabilir. Gübreli toprakları sever. Bitkinin bol çiçek açması için düzenli sulanması gereklidir.
Люпин багатолистий (Lupinus polyphyllus) — вид квіткових рослин родини Бобові (Fabaceae).
Люпин багатолистий родом із західної Північної Америки від південної Аляски і Британської Колумбії на схід через Альберту і західний Вайомінг до штатів Юта і Каліфорнія. Зазвичай росте вздовж струмків та річок, воліючи вологі місця проживання.
Багаторічна трав'яниста рослина з високим (до 70 см) прямим і борознистим, майже голим, блискучим стеблом. Коренева система стрижнева, на коренях є бульбочки з бактеріями, що здатні засвоювати азот повітря. Листки пальчастоскладні, з 10-15 листочками, на довгих черешках. Листочки складного листка ланцетоподібні, короткозагострені, цілокраї, темно-зелені, зверху голі, знизу притиснуто-дрібноволосисті, по краю з темними війками. Прилистки шилоподібні, часто на 3/4 зростаються з черешками, волосисті, опадні.
Квітки (в кількості 50-80) зібранні у довгі верхівкові китиці (до 50 см завдовжки). Чашечка двогуба, з цілісними або дуже дрібнозубчастими частками. Віночок метеликовий, втроє довший за чашечку, синій, рідше червоний. Човник дзьобоподібно зігнутий. Тичинок 10, що зрослися між собою тичинковими нитками, утворюючи так звану тичинкову трубку, всередині якої розташована маточка. Зав'язь верхня. Формула квітки: ∗ K 5 C 1 = 2 = ( 2 ) A 10 G 1 {displaystyle ast K_{5};C_{1=2=(2)};A_{10};G_{1}} 
Біб — видовжений, вузький, сплюснутий, чорний, густоволохатий, двостулковий, між насінинами є поперечні перегородки. Цвіте у травні-липні.
Це незавершена стаття про Бобові.Lupinus polyphyllus là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu. Loài này được Lindl. miêu tả khoa học đầu tiên.[1] Đây là loài bản địa phía tây Bắc Mỹ từ phía nam Alaska và British Columbia đông sang Alberta và phía tây Wyoming, và phía nam Utah và California. Nó thường mọc dọc theo suối và lạch, thích môi trường sống ẩm.
.jpg){kind=small}
Bài viết liên quan đến tông đậu Genisteae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
Lupinus polyphyllus là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu. Loài này được Lindl. miêu tả khoa học đầu tiên. Đây là loài bản địa phía tây Bắc Mỹ từ phía nam Alaska và British Columbia đông sang Alberta và phía tây Wyoming, và phía nam Utah và California. Nó thường mọc dọc theo suối và lạch, thích môi trường sống ẩm.
Люпи́н многоли́стный (лат. Lupínus polyphýllus) — вид травянистых растений из подрода Platycarpos рода Люпин семейства Бобовые.
В Евразии является инвазионным видом[2].
В первый год вегетации обычно развиваются преимущественно прикорневые, розеточные листья. На второй год образуются много стеблей. Молодые листочки, цветоносы и чашечки имеют серебристое опушение.
Стебли мощные, слабо гранёные, слабоопушённые.
Листья состоят из 9-10 почти ланцетовидных листочков, крупные, вдвое короче черешка. Листочки сверху голые или слабо опушённые, снизу опушение сильное.
Прилистники шиловидные, опушённые, обычно на 3/4 сросшиеся с черешком.
Соцветие очень длинное, обычно рыхлое.
Цветки полумутовчатые, разбросанные.
Губы чашечки цельные или слабо зубчатые. Прицветники рано опадающие, не превышающие чашечку. Венчик втрое длиннее чашечки, разной окраски, чаще фиолетовый. Лодочка голая. Цветоножки длинные, почти равны длине цветков. Бобы плоские, удлинённые, 9(6-7)-семянные.
Семена овальные, слабо сдавленные, коричневые, черные и другие. Вес 1000 семян 20-21 г.
Хромосомы 2n=48.
Распространен в Канаде (Британская Колумбия), США (Аляска, Сев. Калифорния, Зап. Орегон, Зап. Вашингтон). Интродуцирован в Вост. Канаду. Возделывается в странах Европы как цветочное растение. Выделены формы с разнообразной красивой окраской венчика цветка: f.albus — с белыми цветками; f.tricolor — с сине-бело-жёлтыми; f.atripurpureus — с тёмно-красными; f.fleribunur — с бледно-голубыми; f.roseus — с розовыми цветками (Ascherson, Graebner, 1906—1910). Во многих странах растёт в одичавшем состоянии.
Внутривидовая классификация, разработанная в Америке, описывает пять разновидностей:
Культурные сорта Lupinus polyphyllus предназначены для садового цветоводства. Были отобраны многочисленные культурные сорта, различающиеся по цвету цветка, включая красный, розовый, белый, синий, и мультиокрашены с различными цветами на различных лепестках. Часто выращиваются гибриды между L. polyphyllus и L. arboreus под названием Люпин Рассела[3]. Такие растения очень выносливы и неприхотливы. Иногда от них трудно избавляться в саду или огороде.
Очень часто встречается в одичавшем состоянии (Белоруссия, Польша, Германия, Финляндия).
Во многих странах, в том числе России, Белоруссии, Украине возделывается как сидерационное растение.
В последние годы у этого вида получены низкоалкалоидные формы, на базе которых в России (ВНИИ растениеводства им. Н. И. Вавилова) создан первый кормовой сорт этого вида люпина «Первенец». Оригинатор сорта — Павловская опытная станция ВИР.
Селекционная работа с кормовым люпином многолистным начата также в Польше, Финляндии и др. странах[4]. Особый интерес этот вид представляет для северных регионов, где другие виды люпина не созревают.
Внедрение агрессивных чужеродных видов в настоящее время является значительной частью глобальных природных изменений и часто ведет к существенным потерям биологического разнообразия и экономической значимости экосистем, подверженных биологическим инвазиям[5].
Наибольшую опасность представляет высев люпина многолетнего дорожными организациями и их субподрядчиками, а также сельскохозяйственными предприятиями. В Норвегии для защиты аборигенных видов запрещен высев L. polyphyllus по обочинам дорог. Немецкое федеральное агентство по охране природы рекомендует не высевать L. polyphyllus для закрепления и улучшения почвы возле местообитаний, представляющих интерес для сохранения биоразнообразия. В России никаких ограничений не существует.
В местообитаниях, плотно заселённых люпином многолетним, лучшие и самые быстрые результаты дает применение раундапа, однако гербицид нельзя применять в массовом масштабе ввиду его влияния и на естественные ценозы.
Правильное кошение или пастьба овец постепенно уменьшает численность вида[2].
Люпи́н многоли́стный (лат. Lupínus polyphýllus) — вид травянистых растений из подрода Platycarpos рода Люпин семейства Бобовые.
В Евразии является инвазионным видом.
多叶羽扇豆（学名：Lupinus polyphyllus），为豆科羽扇豆属下的一个植物种。多年生草本，高 50-100 厘米。茎直立．分枝成丛．全株无毛或上部被稀疏柔毛。[1]
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 
_-_Cesta_slobody.jpg)
.jpg)
_-_Cesta_slobody.jpg)
.jpg)
