Charadrius Linnaeus 1758

Charadrius – rodzaj ptaka z podrodziny sieweczek (Charadriinae) w rodzinie sieweczkowatych (Charadriidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce, Australii i Ameryce^[16].

Morfologia

Długość ciała 12–28 cm; masa ciała 19–179 g; rozpiętość skrzydeł 36–63 cm^[17].

Systematyka

Etymologia

• Charadrius: nowołac. charadrius – żółtawy ptak wymieniony w Wulgacie (koniec IV wieku), od gr. χαραδριος kharadrios – nieznany, prosto ubarwiony nocny ptak, który mieszkał w wąwozach i dolinach rzecznych, od χαραδρα kharadra – wąwóz^[18].
• Aegialitis: gr. αιγιαλιτις aigialitis – mieszkaniec wybrzeża morskiego, od αιγιαλος aigialos – plaża, wybrzeże; ιζω izō – siedzieć^[19]. Gatunek typowy: Charadrius hiaticula Linnaeus, 1758.
• Hiaticula: epitet gatunkowy Charadrius hiaticula Linnaeus, 1758; łac. hiatus – szczelina, otwarcie, od hiare – otwierać; -cola, mieszkaniec , od colere – to mieszkać; zlatynizowana forma gr. χαραδριος kharadrios – ptak skalistych wąwozów^[20]. Gatunek typowy: Hiaticula annulata G.R. Gray, 1840 = Charadrius hiaticula Linnaeus, 1758.
• Eupoda: gr. ευπους eupous, ευποδος eupodos – szybkie stopy, od ευ eu – doskonałość; πους pous, ποδος podos – stopa^[21]. Gatunek typowy: Charadrius asiaticus Pallas, 1773.
• Aegialeus (Aegialus): gr. αιγιαλειος aigialeios – bywając przy brzegu, od αιγιαλος aigialos – plaża, wybrzeże^[22]. Gatunek typowy: Charadrius semipalmatus Bonaparte, 1825.
• Oxyechus: gr. οξυηχος oxuēkhos – przenikliwie brzmiący, ostro brzmiący, od οξυς oxus – przenikliwy, przeszywający; ηχω ēkhō – rozbrzmiewać, wydawać dźwięk dzwonka^[23]. Gatunek typowy: Charadrius vociferus Linnaeus, 1758.
• Ochthodromus: gr. οχθος okhthos – brzeg; -δρομος -dromos – biegacz, od τρεχω trekhō – biegać^[24]. Gatunek typowy: Charadrius wilsonia Ord, 1814.
• Cirrepidesmus: epitet gatunkowy Charadrius cirrhepidesmos Wagler, 1827^[25]; gr. κιρρος kirrhos – opalony; επιδεσμος epidesmos – opaska na oczy^[26]. Gatunek typowy: Charadrius pyrrhothorax Temminck, 1840 = Charadrius cirrhepidesmos Wagler, 1827 = Charadrius atrifrons Wagler, 1829.
• Leucopolius: epitet gatunkowy Charadrius leucopolius Wagler, 1827; gr. λευκος leukos – biały; πολιος polios – szary^[27]. Gatunek typowy: Charadrius leucopolius Wagler, 1827 = Charadrius marginatus Vieillot, 1818.
• Aegialophilus: gr. αιγιαλος aigialos – plaża, wybrzęże; φιλος philos – miłośnik^[28]. Gatunek typowy: Charadrius canitanus Latham, 1801 = Charadrius alexandrinus Linnaeus, 1758.
• Eupodella: zdrobnienie nazwy rodzaju Eupoda Brandt, 1845^[29]. Gatunek typowy: Charadrius veredus Gould, 1848.
• Pagoa: autor nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej^[30]. Gatunek typowy: Charadrius geoffroyi Wagler, 1827 = Charadrius leschenaultii Lesson, 1826.
• Pagolla: zdrobnienie nazwy rodzaju Pagoa Mathews, 1913^[31]. Gatunek typowy: Charadrius wilsonia Ord, 1814.
• Pernettyva: Antoine Joseph Pernety (1716-1801), francuski ksiądz, botanik, kronikarz, pionier osadnictwa na Falklandach^[32]. Gatunek typowy: Charadrius falklandicus Latham, 1790.
• Helenaegialus: Wyspa Świętej Heleny; rodzaj Aegialeus Reichenbach, 1853^[33]. Gatunek typowy: Aegialitis sanctaehelenae Harting, 1873.
• Paroxyechus: gr. παρ par – blisko; rodzaj Oxyechus Reichenbach, 1853^[34]. Gatunek typowy: Charadrius placidus J.E. Gray & G.R. Gray, 1863.
• Afroxyechus: łac. Afer, Afra – Afrykańczyk, od Africa – Afryka; rodzaj Oxyechus Reichenbach, 1853^[35]. Gatunek typowy: Charadrius tricollaris Vieillot, 1818.
• Nesoceryx: gr. νησος nēsos – wyspa (tj. Nowa Zelandia); κηρυξ kērux, κηρυκος kērukos – herold^[36]. Gatunek typowy: Charadrius bicinctus Jardine & Selby, 1827.
• Afraegialis: łac. Afer, Afra – Afrykańczyk, od Africa – Afryka; rodzaj Aegialeus Reichenbach, 1853^[37]. Gatunek typowy: Charadrius venustus Fischer & Reichenow, 1884.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[38]:

• Charadrius obscurus – sieweczka nowozelandzka
• Charadrius hiaticula – sieweczka obrożna
• Charadrius semipalmatus – sieweczka skąpopłetwa
• Charadrius placidus – sieweczka długodzioba
• Charadrius dubius – sieweczka rzeczna
• Charadrius wilsonia – sieweczka grubodzioba
• Charadrius vociferus – sieweczka krzykliwa
• Charadrius melodus – sieweczka blada
• Charadrius thoracicus – sieweczka madagaskarska
• Charadrius pecuarius – sieweczka piaskowa
• Charadrius sanctaehelenae – sieweczka atlantycka
• Charadrius tricollaris – sieweczka śniada
• Charadrius forbesi – sieweczka ciemna
• Charadrius marginatus – sieweczka białoczelna
• Charadrius alexandrinus – sieweczka morska
• Charadrius nivosus – sieweczka jasna – takson wyodrębniony ostatnio z C. alexandrinus^[39][40]
• Charadrius javanicus – sieweczka jawajska
• Charadrius ruficapillus – sieweczka rdzawogłowa
• Charadrius peronii – sieweczka sundajska
• Charadrius pallidus – sieweczka przylądkowa
• Charadrius collaris – sieweczka płowa
• Charadrius alticola – sieweczka andyjska
• Charadrius falklandicus – sieweczka patagońska
• Charadrius bicinctus – sieweczka ozdobna
• Charadrius mongolus – sieweczka mongolska
• Charadrius leschenaultii – sieweczka pustynna
• Charadrius asiaticus – sieweczka długonoga
• Charadrius veredus – sieweczka stepowa
• Charadrius montanus – sieweczka preriowa
• Charadrius modestus – sieweczka szarolica

Przypisy

Bibliografia

1. G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 3. London: Whiterby & Co., 1913, s. 1–489. (ang.)
2. J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2017-07-16]. (ang.)