Nummulitlər (Nummulitida) - iri (16 sm-dək) sekresion karbonat tərkibli, mərciyəbənzər ikitərəfli simmetrik qabıqlı çoxkameralı nəhəng foraminiferlər. Nummulitlər Tetisin əsasən eosen dənizlərində məskunlaşan hərəkətli bentos orqanizmləri olub (Misir, Krım, Kiçik Qafqaz, Talış və b.) təbaşirin sonlarından başlayaraq paleogendə yüksək inkişaf dövrü keçmiş və qalın (nummulit) əhəngdaşı qatları əmələ gətirmişdir.
Nummulitlər (Nummulitida) - iri (16 sm-dək) sekresion karbonat tərkibli, mərciyəbənzər ikitərəfli simmetrik qabıqlı çoxkameralı nəhəng foraminiferlər. Nummulitlər Tetisin əsasən eosen dənizlərində məskunlaşan hərəkətli bentos orqanizmləri olub (Misir, Krım, Kiçik Qafqaz, Talış və b.) təbaşirin sonlarından başlayaraq paleogendə yüksək inkişaf dövrü keçmiş və qalın (nummulit) əhəngdaşı qatları əmələ gətirmişdir.
Un nummulit és un fòssil lenticular gran, caracteritzat pels seus nombrosos enrotllaments, subdividit per septes en diverses cambres.[1] Són les closques fossilitzades del protozou marí Nummulites, un tipus de foraminífer. Els nummulits poden arribar a tenir fins a 6 cm de diàmetre, i són comuns en roques marines formades durant el Terciari, especialment al voltant de la Mediterrània (p. ex. pedres calcàries eocèniques d'Egipte). Aquests fòssils són trobats a les roques de l'Eocè mitjà a Turquia.2 Són molt apreciats en geologia com a fòssils guia.
El nom "Nummulites" és una forma diminutiva del llatí nummulus, "petita moneda"), una referència a la seva forma. El 1913, Randolph Kirkpatrick publicà el llibre, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays (La Nummulosfera: un compte de l'origen orgànic de les anomenades roques ígnies i argiles vermelles abissals), en què proposava la teoria que totes les roques havien estat constituïdes per l'acumulació de forams com Nummulites. A Catalunya també hi ha nombroses restes fòssils de "Nummulites". Un exemple el podem veure a les escales de la catedral de Girona, on els esglaons estan fets amb pedres que contenen nombrosos exemplars de "Nummulites". També són freqüents en molts turons de la comarca d'Osona, entre altres llocs de Catalunya.
Nummulits megalosfèrics i microesfèrics; Eocè dels Emirats Àrabs Units; escala en mm.
Fòssil de nummulits en una roca trobada a la Serra d'Urbasa, Comunitat autònoma del País Basc.
Un nummulit és un fòssil lenticular gran, caracteritzat pels seus nombrosos enrotllaments, subdividit per septes en diverses cambres. Són les closques fossilitzades del protozou marí Nummulites, un tipus de foraminífer. Els nummulits poden arribar a tenir fins a 6 cm de diàmetre, i són comuns en roques marines formades durant el Terciari, especialment al voltant de la Mediterrània (p. ex. pedres calcàries eocèniques d'Egipte). Aquests fòssils són trobats a les roques de l'Eocè mitjà a Turquia.2 Són molt apreciats en geologia com a fòssils guia.
El nom "Nummulites" és una forma diminutiva del llatí nummulus, "petita moneda"), una referència a la seva forma. El 1913, Randolph Kirkpatrick publicà el llibre, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays (La Nummulosfera: un compte de l'origen orgànic de les anomenades roques ígnies i argiles vermelles abissals), en què proposava la teoria que totes les roques havien estat constituïdes per l'acumulació de forams com Nummulites. A Catalunya també hi ha nombroses restes fòssils de "Nummulites". Un exemple el podem veure a les escales de la catedral de Girona, on els esglaons estan fets amb pedres que contenen nombrosos exemplars de "Nummulites". També són freqüents en molts turons de la comarca d'Osona, entre altres llocs de Catalunya.
Linsensteine sind Fossilien oder kleine Steine in Linsenform.[1][2]
Bereits durch den griechischen Geographen Strabon († nach 23 n. Chr.) sind Beobachtungen von „linsenförmigen Steinchen“ (ψήγματα φακοειδῆ) bei den Pyramiden überliefert, die man für von früheren Bauarbeitern hinterlassene und versteinerte Linsen hielt. Da es in seiner Heimat allerdings ähnliche, "aus porösem Stein" bestehende Stückchen gab, bezweifelte er diese Theorie.[3]
Nach Johann Friedrich Blumenbachs Buch Abbildungen naturhistorischer Gegenstände soll es sich um versteinerte Conchylien, also Schalenweichtiere, handeln.[4] Anderen Quellen zufolge bestehen die auch als Pfennigstein oder Nummuliten bekannten Fossilien aus versteinerten Foraminiferen.[3]
In Österreich gibt es eine Sage mit dem Titel „Die steinernen Linsen von Guttaring“, nach der ein Bauer, der trotz Ermahnung einem wichtigen Kirchgang fernblieb um Linsen zu säen, damit bestraft wurde, dass seine Linsen zu Stein wurden.[5]
Nach einer weiteren, christliche Legende ist der heilige Missionar Bonifatius Namensgeber der Synonyme Pfennigstein bzw. Bonifatiuspfennig, die aus versteinerten Stielgliedern von Seelilien bestehen, die entweder von den heidnischen Germanen eingezogen wurden, die sich nicht bekehren lassen wollten (siehe auch Erkeroder Trochitenkalk#Mystik)[6] oder dadurch entstanden, weil Bonifatius als Geld in einem Land verfluchte, dass ihm bei seiner Christianisierung heftigen Widerstand leistete und von ihm Geld und Gut forderte[3].
Maria-Eck-Pfennige bzw. Eckernpfennige sollten nach Johann Nepomuk Sepp (Altbayerischer Sagenschatz, S. 309[3]) diejenigen mitbringen, die eine Wallfahrt zum Kloster Maria Eck unternahmen. Ursache dieser Legende sind die im Umfeld des Klosters zu findenden, versteinerten Nummuliten.[7]
Linsensteine sind Fossilien oder kleine Steine in Linsenform.
Bereits durch den griechischen Geographen Strabon († nach 23 n. Chr.) sind Beobachtungen von „linsenförmigen Steinchen“ (ψήγματα φακοειδῆ) bei den Pyramiden überliefert, die man für von früheren Bauarbeitern hinterlassene und versteinerte Linsen hielt. Da es in seiner Heimat allerdings ähnliche, "aus porösem Stein" bestehende Stückchen gab, bezweifelte er diese Theorie.
Nach Johann Friedrich Blumenbachs Buch Abbildungen naturhistorischer Gegenstände soll es sich um versteinerte Conchylien, also Schalenweichtiere, handeln. Anderen Quellen zufolge bestehen die auch als Pfennigstein oder Nummuliten bekannten Fossilien aus versteinerten Foraminiferen.
Nummulites ye un chenero fósil de foraminifero macroscopico caracterizau por una clasca con forma externa de lentilla pero adintro con una espiral con numerosas vueltas subdivididas por septos en diferents cambras. Encara que estioron organismos unicelulars podeban plegar comunment a 6 cm de diametro, y dica més. Estioron comuns en as plataformas continentals d'a Mar de Tethys y a suya redolada en o Eoceno, y se troban fósils en totz os países arredol d'a Mar Mediterrania fendo part de calsineras, podendo fer-se servir como fósils guía.
A denominación de "Nummulites" ye o diminutivo d'o latín NUMMULUS, que significa "moneda chicota", referindo-se a la suya forma. En aragonés encara lis dicen "dineretz d'as piedras", y son muito comuns en o Prepireneu, definindo a formación calsineras de Guara, d'o Eoceno meyo
Nummulites je veliki rod sočivasti fosila, okarakteriziran brojnim zavojnicama, [1] podijeljeni septama na komore Termin numuliti je deminutivni oblik latinskog nummulus, što znači "mali novčić" i upućuje na njihov oblik.[2] Oni su fosilne ljušture i današnje morske protozoa rod Nummulites, tip foraminifera.
Nummuliti se obično razlikuju u promjeru, od 1,3 cm do 5 cm.[3] a uobičajeni su u morskim stijenama eocena do miocena, posebno oko jugozapadne Azije i Mediterana (npr. eocenski krečnjaci iz Egipta). Fosili širine do šest centimetara nalaze se u srednjoeocenskim stijenama Turske.[4] Vrijedni su kao indeksni fosili.
Drevni Egipćani koristili su nummulitne ljušture kao kovanice, a piramide su građene pomoću krečnjaka koji je sadržavao nummulite.[3][5] It is not surprising then that the name
U 1913. prirodoslovac Randolph Kirkpatrick objavio je knjigu "Nummulosfera: prikaz organskog porijekla takozvanih magličnih stijena i abasalnih crvenih glina" (The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays), predlažući nekonvencionalnu teoriju da su sve stijene proizvedene nakupljanjem foraminifera poput roda "Nummulites".
Numulito esas genero de foraminiferi, tipo di la familio "numilitidei", kun konki ronda, disko-forma, e dividita ye mikra lojii multega.
A nummulite is a large lenticular fossil, characterised by its numerous coils,[1] subdivided by septa into chambers. They are the shells of the fossil and present-day marine protozoan Nummulites, a type of foraminiferan. Nummulites commonly vary in diameter from 1.3 cm (0.5 inches) to 5 cm (2 inches)[2] and are common in Eocene to Miocene marine rocks, particularly around southwest Asia and the Mediterranean in the area that once constituted the Tethys Ocean, such as Eocene limestones from Egypt[3] or from Pakistan.[4] Fossils up to six inches wide are found in the Middle Eocene rocks of Turkey.[5] They are valuable as index fossils.
The ancient Egyptians used nummulite shells as coins and the pyramids were constructed using limestone that contained nummulites.[3][6] It is not surprising then that the name Nummulites is a diminutive form of the Latin nummulus 'little coin', a reference to their shape.[7]
In 1913, naturalist Randolph Kirkpatrick published a book, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, proposing the unconventional theory that all rocks had been produced through the accumulation of forams such as Nummulites.
A nummulite is a large lenticular fossil, characterised by its numerous coils, subdivided by septa into chambers. They are the shells of the fossil and present-day marine protozoan Nummulites, a type of foraminiferan. Nummulites commonly vary in diameter from 1.3 cm (0.5 inches) to 5 cm (2 inches) and are common in Eocene to Miocene marine rocks, particularly around southwest Asia and the Mediterranean in the area that once constituted the Tethys Ocean, such as Eocene limestones from Egypt or from Pakistan. Fossils up to six inches wide are found in the Middle Eocene rocks of Turkey. They are valuable as index fossils.
The ancient Egyptians used nummulite shells as coins and the pyramids were constructed using limestone that contained nummulites. It is not surprising then that the name Nummulites is a diminutive form of the Latin nummulus 'little coin', a reference to their shape.
In 1913, naturalist Randolph Kirkpatrick published a book, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, proposing the unconventional theory that all rocks had been produced through the accumulation of forams such as Nummulites.
Nummulites aŭ Numulitoj estas genro de formortintaj foraminiferoj de la grupo de la bentosoj. Ties konkoj troviĝas ofte kiel fosilioj kaj ili atingas ĝis 6 cm en la diametro. Ii havas rondan formon, rekonita facile pro siaj spiraloj, subdividitaj de nekompletaj septoj en preskaŭ kvadrataj ujoj. Ili estas komunaj en la rokoj de la Terciaro, ĉefe ĉirkaŭ la Mediteraneo (ekzemple, en la kalkaj rokoj de la Eoceno en Egiptio). Ili estas tre interesaj kiel gvida fosilio. La nomo "Nummulites" estas etaĵo de la latina vorto nummulus kio signifas "eta monero", pro ties formo. En 1913, Randolph Kirkpatrick publikigis libron, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, defendante la teorion, ke ĉiu rokaĵo formigixis pro akumulado de foraminiferoj kiel la numulitoj.
Ekzistas plataj foraminiferoj kiuj vivas surfunde kiel anoj de la surfunda vivulantaro (kiel la bentosoj). Kaj ankaŭ ekzistas aliaj kiuj ŝvebas en ĉiu alteco de la akvo kaj apartenas al la planktono. El inter la unuaj, surfunduloj, inter la bentosoj estas la numulitoj aŭ Nummulites, laŭ vorto (el la latina) "moner-bestoj", kiuj estas tre interesaj por la fakuloj. Kvankam ili estas unuĉelaj, kiel la aliaj foraminiferoj, kelkaj povas atingi grandon de ĝis 12 cm en diametro. Ili estas tre kuriozaj kaj bele ornamitaj kun formo de spiralo centre kaj rondaj konture; do la interna strukturo estas prilaborita. Ĉar fakuloj multe pristudas ilin, la numulitoj utilis eĉ por dividi la eocenon. Temas pri unuĉelaj animaloj tre interesaj por la studoj de la Paleozoologio kaj de la Geologio.
Endre Dudich, "Ĉu vi konas la Teron? Ĉapitroj el la geologiaj sciencoj", Scienca Eldona Centro de UEA, Budapest, 1983.
Nummulites aŭ Numulitoj estas genro de formortintaj foraminiferoj de la grupo de la bentosoj. Ties konkoj troviĝas ofte kiel fosilioj kaj ili atingas ĝis 6 cm en la diametro. Ii havas rondan formon, rekonita facile pro siaj spiraloj, subdividitaj de nekompletaj septoj en preskaŭ kvadrataj ujoj. Ili estas komunaj en la rokoj de la Terciaro, ĉefe ĉirkaŭ la Mediteraneo (ekzemple, en la kalkaj rokoj de la Eoceno en Egiptio). Ili estas tre interesaj kiel gvida fosilio. La nomo "Nummulites" estas etaĵo de la latina vorto nummulus kio signifas "eta monero", pro ties formo. En 1913, Randolph Kirkpatrick publikigis libron, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, defendante la teorion, ke ĉiu rokaĵo formigixis pro akumulado de foraminiferoj kiel la numulitoj.
Ekzistas plataj foraminiferoj kiuj vivas surfunde kiel anoj de la surfunda vivulantaro (kiel la bentosoj). Kaj ankaŭ ekzistas aliaj kiuj ŝvebas en ĉiu alteco de la akvo kaj apartenas al la planktono. El inter la unuaj, surfunduloj, inter la bentosoj estas la numulitoj aŭ Nummulites, laŭ vorto (el la latina) "moner-bestoj", kiuj estas tre interesaj por la fakuloj. Kvankam ili estas unuĉelaj, kiel la aliaj foraminiferoj, kelkaj povas atingi grandon de ĝis 12 cm en diametro. Ili estas tre kuriozaj kaj bele ornamitaj kun formo de spiralo centre kaj rondaj konture; do la interna strukturo estas prilaborita. Ĉar fakuloj multe pristudas ilin, la numulitoj utilis eĉ por dividi la eocenon. Temas pri unuĉelaj animaloj tre interesaj por la studoj de la Paleozoologio kaj de la Geologio.
Nummulites (del latín nummulus 'pequeña moneda') es un género de foraminífero bentónico extinto de la familia Nummulitidae, de la superfamilia Nummulitoidea, del suborden Rotaliina[1] y del orden Rotaliida.[2] Su especie-tipo es Camerina laevigata. Su rango cronoestratigráfico abarca desde el Thanetiense (Paleoceno superior) hasta el Oligoceno inferior.
Los "Nummulites" eran organismos animales unicelulares (protozarios) que vivían en los mares del Paleoceno y el Eoceno, hace entre 66 y 40 millones de años.
Sus conchas se encuentran frecuentemente como fósiles y pueden alcanzar 6 cm de diámetro. Son comunes en las rocas del Cenozoico del antiguo Mar de Tetis, particularmente en rocas calizas del Eoceno depositadas en torno al actual Mediterráneo (por ejemplo, Egipto o España). Tienen un gran interés como fósiles guía.
En 1913, Randolph Kirkpatrick publicó un libro, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, proponiendo la teoría de que todas las rocas se habían formado por la acumulación de foraminíferos tales como Nummulites.
Nummulites es uno de los géneros de foraminíferos más diversos, habiéndose descrito más de 200 especies. Entre las especies más interesantes o más conocidas destacan:[3][4][5]
Un listado completo de las especies descritas en el género Nummulites puede verse en el siguiente anexo.
Nummulites (del latín nummulus 'pequeña moneda') es un género de foraminífero bentónico extinto de la familia Nummulitidae, de la superfamilia Nummulitoidea, del suborden Rotaliina y del orden Rotaliida. Su especie-tipo es Camerina laevigata. Su rango cronoestratigráfico abarca desde el Thanetiense (Paleoceno superior) hasta el Oligoceno inferior.
Los "Nummulites" eran organismos animales unicelulares (protozarios) que vivían en los mares del Paleoceno y el Eoceno, hace entre 66 y 40 millones de años.
Sus conchas se encuentran frecuentemente como fósiles y pueden alcanzar 6 cm de diámetro. Son comunes en las rocas del Cenozoico del antiguo Mar de Tetis, particularmente en rocas calizas del Eoceno depositadas en torno al actual Mediterráneo (por ejemplo, Egipto o España). Tienen un gran interés como fósiles guía.
En 1913, Randolph Kirkpatrick publicó un libro, The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, proponiendo la teoría de que todas las rocas se habían formado por la acumulación de foraminíferos tales como Nummulites.
Nummulites desagertutako foraminifero genero bat da, Nummulitidae familiakoa. Bere oskolak fosil ohikoak dira, 6 zentimetroko diametroraino. Itxura lentikularrak dute, espiral formakoa, septo ez osoekin bereizia eta gelaxka ia laukiak. Tertziarioko arrokatan ohikoak dira, batez ere Mediterraneo inguruan eta bereziki Eozenoan. Fosil gidari gisa erabiltzen dira.
Izena latinetik dator eta txanpon txikia esan nahi du. 1913an Randolph Kirkpatrickek The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays izeneko liburua argitaratu zuen. Bertan proposatzen zuen arroka guztiak foraminifero hauen akumulazioz sortuak izan zirela.
As numulitas[1] son foraminíferos fósiles pertencentes ao xénero Nummulites, do que fan parte máis de 200 especies. O nome deriva do latín nummulus ( moediña ), pola forma da súa cuncha, que asemella a unha moeda.
As numulitas eran animais unicelulares (protozoos) que vivían nos mares do Paleoceno e o Eoceno hai entre 40 e 65 millóns de anos. Estes organismos tiñan unha cuncha calcaria envolta en forma de espiral plana, subdividida en varias cámaras por septos transversais. As numulitas eran verdadeiros xigantes unicelulares, chegando, nos exemplares máis grandes a superar os 10–12 cm de diámetro no Eoceno medio. A evolución destes organismos foi moi rápida, polo que son moi apreciadas en Xeoloxía como fósiles guía.
As súas cunchas fosilizadas encóntranse con bastante frecuencia nas rochas calcarias do Eoceno presentes na rexión mediterránea, tanto na beira europea como na de África. En Exipto as calcarias numulíticas do Eoceno foron empregadas na Antigüidade como material para construír as pirámides. De feito, unha especie destes organismos, a Nummulites gizehensis, toma o nome da localidade de Giza, en Exipto.
As numulitas son foraminíferos fósiles pertencentes ao xénero Nummulites, do que fan parte máis de 200 especies. O nome deriva do latín nummulus ( moediña ), pola forma da súa cuncha, que asemella a unha moeda.
As numulitas eran animais unicelulares (protozoos) que vivían nos mares do Paleoceno e o Eoceno hai entre 40 e 65 millóns de anos. Estes organismos tiñan unha cuncha calcaria envolta en forma de espiral plana, subdividida en varias cámaras por septos transversais. As numulitas eran verdadeiros xigantes unicelulares, chegando, nos exemplares máis grandes a superar os 10–12 cm de diámetro no Eoceno medio. A evolución destes organismos foi moi rápida, polo que son moi apreciadas en Xeoloxía como fósiles guía.
As súas cunchas fosilizadas encóntranse con bastante frecuencia nas rochas calcarias do Eoceno presentes na rexión mediterránea, tanto na beira europea como na de África. En Exipto as calcarias numulíticas do Eoceno foron empregadas na Antigüidade como material para construír as pirámides. De feito, unha especie destes organismos, a Nummulites gizehensis, toma o nome da localidade de Giza, en Exipto.
Nummulites Lamarck, 1801, genericamente chiamati nummuliti, è un genere di foraminiferi estinti, protozoi fossili appartenenti famiglia Nummulitidae[1]. Questi organismi hanno un guscio calcareo avvolto a spirale piana, suddivisa in diverse camere da setti trasversali. Le nummuliti sono dei veri giganti unicellulari, arrivando, negli esemplari più grandi, a superare i 10–12 cm di diametro (Eocene medio).
Si ritrovano abbastanza frequentemente nelle rocce calcaree del Paleogene, tanto che quest'ultimo è stato chiamato anche "Nummulitico". Calcari nummulitici sono frequenti nella regione mediterranea, sia sulla sponda europea che su quella africana. In Egitto calcari nummulitici eocenici sono stati utilizzati nell'antichità come materiale per costruire le grandi piramidi. Una specie prende il nome di Nummulites gizehensis dalla località di Gizeh (Giza), in Egitto.
Le nummuliti hanno subito una rapida evoluzione e sono pertanto utilizzate come fossili guida. Il nome Nummulites deriva dal latino nummulus (monetina), a sua volta legato alla forma del guscio simile a quella di una moneta.
Nel 1913 lo studioso Randolph Kirkpatrick pubblicò un libro dal titolo The Nummulosphere: an account of the Organic Origin of so-called Igneous Rocks and Abyssal Red Clays, nel quale avanzava la bizzarra teoria secondo la quale tutte le rocce (comprese quelle vulcaniche!) sarebbero state formate dall'accumulo di questi foraminiferi. Secondo Kirkpatrick, la Terra stessa sarebbe un'enorme sfera composta da nummuliti, appunto la Nummulosfera.
Nummulites Lamarck, 1801, genericamente chiamati nummuliti, è un genere di foraminiferi estinti, protozoi fossili appartenenti famiglia Nummulitidae. Questi organismi hanno un guscio calcareo avvolto a spirale piana, suddivisa in diverse camere da setti trasversali. Le nummuliti sono dei veri giganti unicellulari, arrivando, negli esemplari più grandi, a superare i 10–12 cm di diametro (Eocene medio).
Si ritrovano abbastanza frequentemente nelle rocce calcaree del Paleogene, tanto che quest'ultimo è stato chiamato anche "Nummulitico". Calcari nummulitici sono frequenti nella regione mediterranea, sia sulla sponda europea che su quella africana. In Egitto calcari nummulitici eocenici sono stati utilizzati nell'antichità come materiale per costruire le grandi piramidi. Una specie prende il nome di Nummulites gizehensis dalla località di Gizeh (Giza), in Egitto.
Le nummuliti hanno subito una rapida evoluzione e sono pertanto utilizzate come fossili guida. Il nome Nummulites deriva dal latino nummulus (monetina), a sua volta legato alla forma del guscio simile a quella di una moneta.
Nummulites (numulity) – rodzaj wymarłych dużych otwornic o skorupce wapiennej występujący od późnego paleocenu do wczesnego oligocenu[1][2].
Mają spłaszczoną dyskowatą skorupkę zwiniętą spiralnie (ostatni skręt zakrywa starsze), podzieloną wewnątrz na liczne komory[3]. Przedstawiciele rodzaju osiągają do 16 cm średnicy skorupki[4]. Znanych jest około 300 gatunków tego rodzaju[1]. Prowadził bentoniczny tryb życia w płytkich wodach ciepłych mórz tetydzkich[1][2]. W Polsce tworzy wapienie i dolomity numulitowe wzdłuż północnej granicy Tatr[3]. Szczególnie licznie występował w eocenie, tworząc grube zespoły ławic wapieni numulitowych[1]. Skały te były wykorzystywane w różnych rejonach Europy i Afryki przez człowieka do celów budowlanych, m.in. wykonywano z nich bloki skalne wielkich piramid w Egipcie, korzystając z pobliskich złóż tych wapieni[1][2].
Nummulites (numulity) – rodzaj wymarłych dużych otwornic o skorupce wapiennej występujący od późnego paleocenu do wczesnego oligocenu.
Mają spłaszczoną dyskowatą skorupkę zwiniętą spiralnie (ostatni skręt zakrywa starsze), podzieloną wewnątrz na liczne komory. Przedstawiciele rodzaju osiągają do 16 cm średnicy skorupki. Znanych jest około 300 gatunków tego rodzaju. Prowadził bentoniczny tryb życia w płytkich wodach ciepłych mórz tetydzkich. W Polsce tworzy wapienie i dolomity numulitowe wzdłuż północnej granicy Tatr. Szczególnie licznie występował w eocenie, tworząc grube zespoły ławic wapieni numulitowych. Skały te były wykorzystywane w różnych rejonach Europy i Afryki przez człowieka do celów budowlanych, m.in. wykonywano z nich bloki skalne wielkich piramid w Egipcie, korzystając z pobliskich złóż tych wapieni.
Numulitul este o fosilă de formă lenticulară, având până la 6 cm mărime, și care este cochilia unui protozoar marin dispărut (specia Nummulites, un tip de foraminifer). Se găsesc în special în sedimentele terțiare (eocene, acum circa 50 milioane de ani) și prezența lor este folosită pentru stabilirea vârstei rocilor. Un calcar numulitic este format din astfel de cochilii.
Cuvântul se trage din latină nummus = ban, monedă; cu diminutivul nummulus = bănuț.
Черепашка секреційна, монетоподібна, спірально-площинна, звичайна інволютна, стиснена по осі навивання, рідше циклічна. Середній діаметр — 3-5 см. Максимального розміру сягали еоценові представники: 16 см (у лютецького N. millecaput)[2] і навіть 19 см[1]. За даними 2002 року, останні є найбільшими відомими черепашками форамініфер (не рахуючи аглютинованих і дуже пухких черепашок Xenophyophorea)[1].
Назва Nummulites Lamarck, 1801 є молодшим синонімом назви Camerina Bruguiere, 1792, але через велику поширеність її та похідних від неї термінів Міжнародна комісія з зоологічної номенклатури оголосила її збереженою назвою (nomen conservandum)[4][5].
Упродовж двох століть до цього роду включали багато видів, у тому числі малоспоріднених[4]. У різних авторів його обсяг сильно відрізняється. Іноді до нього відносять і сучасні форми[5], наприклад, N. venosus[3] (інші автори зараховують його до роду Operculinella під назвою O. venosa)[6].
Перша поява нумулітів відмічається у пізньомаастрихтських карбонатних відкладах. Розквіт припав на еоцен, де вони інтенсивно розмножувались у теплих мілководних епіконтинентальних морях. Вели малорухомий бентосний образ життя серед водоростей на органогенно-детритовому і піщаному дні мілкого моря з нормальною солоністю води.
Характерен для эоценовых отложений океанического типа. Сюда относятся крупные корненожки, с известковой скорлупой, кругообразной или чечевицеобразной формы, величиной от размеров булавочной головки до серебряного рубля. Скорлупка составлена из многих спирально возрастающих оборотов, разделенных поперечными перегородками на многочисленные, сообщающиеся между собой, камеры. Нуммулиты появляются уже в каменноугольной системе и существуют до настоящего времени, но наибольшего развития достигали в век эоцена. Скорлупки нуммулитов переполняют местами громадные толщи нуммулитовых известняков, широко распространенных по земной поверхности и обнажающихся даже на снежных вершинах Пиренеев, Альп, Карпат и Гималайских гор, несомненно свидетельствуя, что в сравнительно недавние геологически времена этих гор не существовало и на месте их разливался громадный эоценовый океан, на дне которого мириадами погребались нуммулиты и другие современные им организмы.
По данным сайта World Register of Marine Species, на июль 2016 г. в род включают 6 видов, 2 из которых вымерли[1]:
Характерен для эоценовых отложений океанического типа. Сюда относятся крупные корненожки, с известковой скорлупой, кругообразной или чечевицеобразной формы, величиной от размеров булавочной головки до серебряного рубля. Скорлупка составлена из многих спирально возрастающих оборотов, разделенных поперечными перегородками на многочисленные, сообщающиеся между собой, камеры. Нуммулиты появляются уже в каменноугольной системе и существуют до настоящего времени, но наибольшего развития достигали в век эоцена. Скорлупки нуммулитов переполняют местами громадные толщи нуммулитовых известняков, широко распространенных по земной поверхности и обнажающихся даже на снежных вершинах Пиренеев, Альп, Карпат и Гималайских гор, несомненно свидетельствуя, что в сравнительно недавние геологически времена этих гор не существовало и на месте их разливался громадный эоценовый океан, на дне которого мириадами погребались нуммулиты и другие современные им организмы.