Brasenia cinsekî riwekan ji famîleya kabombayan Cabombaceae ye. Ji cihên germ û tropîk hez dike. Li Çîn û Japonê vê gihayê dixwin.
Brasenia cinsekî riwekan ji famîleya kabombayan Cabombaceae ye. Ji cihên germ û tropîk hez dike. Li Çîn û Japonê vê gihayê dixwin.
Brasenia schreberi (binomen ab Ioanne Friderico Gmelin anno 1791 statutum) est planta aquatica ordinis Nymphaealium et sola species generis Brasenia quod ab Ioanne Christiano de Schreber anno 1789 definitum erat.
Brasenia schreberi (binomen ab Ioanne Friderico Gmelin anno 1791 statutum) est planta aquatica ordinis Nymphaealium et sola species generis Brasenia quod ab Ioanne Christiano de Schreber anno 1789 definitum erat.
Brasenia is een geslacht van waterplanten uit de familie Cabombaceae. Het geslacht telt slechts een soort die wereldwijd verspreid voorkomt.[1]
Brasenia is een geslacht van waterplanten uit de familie Cabombaceae. Het geslacht telt slechts een soort die wereldwijd verspreid voorkomt.
Płoczyniec (Brasenia Schreb.) – monotypowy rodzaj zawierający współcześnie tylko jeden gatunek – Brasenia schreberi J.F.Gmel. (Systema Naturae ed. 13, 1 1791). Roślina wodna o zasięgu obejmującym rozległe obszary w strefie klimatu umiarkowanego, zwłaszcza na półkuli północnej, poza tym notowany na terenach wyżej położonych w strefie międzyzwrotnikowej. Wszędzie jest jednak rośliną znaną ze stosunkowo nielicznych stanowisk[2]. Nie występuje w ogóle w naturze w zachodniej części Azji oraz w Europie[3], skąd jednak roślina znana jest z wielu stanowisk z kopalnych flor trzeciorzędowych i plejstoceńskich (także z ziem polskich). Z nieznanych bliżej powodów płoczyniec ustąpił z kontynentu europejskiego ok. 115 tys. lat temu[4]. Nazwa rodzajowa upamiętnia Christopha Brasena, misjonarza z Moraw, badacza i kolekcjonera roślin z Grenlandii i Labradoru[5]. Gatunek bez znaczenia ekonomicznego[2].
Bylina zasiedlająca wody stojące i wolnopłynące, głównie jeziora oligo- i mezotroficzne na wysokości do 2000 m n.p.m. Kwitnienie następuje późną wiosną i wczesnym latem. Płoczyniec jest rośliną wiatropylną[5].
Rodzaj w ramach rodziny pływcowate (Cabombaceae) wchodzi w skład rzędu grzybieniowców (Nympheales), stanowiącego jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych[1].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Piperopsida Bartl., podklasa Nelumbonidae Takht., nadrząd Nelumbonanae Takht. ex Reveal, rząd Hydropeltidales Spenn., rodzina pływcowate (Cabombaceae A. Rich.), rodzaj płoczyniec (Brasenia Schreb.)[6].
Płoczyniec (Brasenia Schreb.) – monotypowy rodzaj zawierający współcześnie tylko jeden gatunek – Brasenia schreberi J.F.Gmel. (Systema Naturae ed. 13, 1 1791). Roślina wodna o zasięgu obejmującym rozległe obszary w strefie klimatu umiarkowanego, zwłaszcza na półkuli północnej, poza tym notowany na terenach wyżej położonych w strefie międzyzwrotnikowej. Wszędzie jest jednak rośliną znaną ze stosunkowo nielicznych stanowisk. Nie występuje w ogóle w naturze w zachodniej części Azji oraz w Europie, skąd jednak roślina znana jest z wielu stanowisk z kopalnych flor trzeciorzędowych i plejstoceńskich (także z ziem polskich). Z nieznanych bliżej powodów płoczyniec ustąpił z kontynentu europejskiego ok. 115 tys. lat temu. Nazwa rodzajowa upamiętnia Christopha Brasena, misjonarza z Moraw, badacza i kolekcjonera roślin z Grenlandii i Labradoru. Gatunek bez znaczenia ekonomicznego.
Brasenia là một chi thực vật có hoa thuộc họ Cabombaceae, gồm một loài tồn tại, Brasenia schreberi. Chúng phân bố rộng ở Bắc Mỹ, Tây Ấn, miền bắc Nam Mỹ (Venezuela, Guyana), miền đông châu Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Primorye), Úc, Tiểu lục địa Ấn Độ, và vài phần của châu Phi.[1][2][3][4][5][6][7]
Brasenia là thực vật thủy sinh sống lâu năm với lá hình khiên, nổi trên mặt nước và có thân rễ. Lá màu lục tươi, hoa tím nhỏ nở từ tháng sáu tới tháng chín, và một lớp chất nhầy phủ gần như toàn bộ phần dưới nước, gồm mặt dưới lá, thân rễ và búp hoa. Chất nhầy có thể dùng để tự vệ trước động vật ăn thực vật,[8] như ốc. Nó mọc ở sông và hồ nước nông, đặc biệt là ở vùng nước hơi có tính axít.
Brasenia là một chi thực vật có hoa thuộc họ Cabombaceae, gồm một loài tồn tại, Brasenia schreberi. Chúng phân bố rộng ở Bắc Mỹ, Tây Ấn, miền bắc Nam Mỹ (Venezuela, Guyana), miền đông châu Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Primorye), Úc, Tiểu lục địa Ấn Độ, và vài phần của châu Phi.
Brasenia là thực vật thủy sinh sống lâu năm với lá hình khiên, nổi trên mặt nước và có thân rễ. Lá màu lục tươi, hoa tím nhỏ nở từ tháng sáu tới tháng chín, và một lớp chất nhầy phủ gần như toàn bộ phần dưới nước, gồm mặt dưới lá, thân rễ và búp hoa. Chất nhầy có thể dùng để tự vệ trước động vật ăn thực vật, như ốc. Nó mọc ở sông và hồ nước nông, đặc biệt là ở vùng nước hơi có tính axít.
Brasenia Schreb.
СинонимыБразения (лат. Brasenia) — монотипный род многолетних водных растений с плавающими листьями. Входит в семейство Кабомбовые (Cabombaceae), включает единственный вид:
Бразения Шребера (лат. Brasenia schreberi), который был внесён в Красную книгу СССР. Вид назван именем автора названия рода — немецкого натуралиста Иоганна Шребера (нем. Johann Christian Daniel von Schreber).
Растение широко распространено в Азии, Северной Америке, на севере Австралии и в тропической Африке. На территории России представлено в Приморье, на юге Хабаровского края и Амурской области. В последнем десятилетии изолированные от остального ареала единичные местообитания обнаружены также в Иркутской области на территории Иркутско-Черемховской равнины[2].
Встречается в долинах рек, старицах и мелководных озёрах, предпочитает илистые почвы.
Листья круглой формы диаметром до 12 см, имеют волнистые края, которые порой загнуты вниз. Пластинка листа выпуклая, верхняя сторона тёмно-зелёная, нижняя — пурпурная. Цветок пурпурного цвета.
Растение в культуре прихотливо, редко используется в аквариумах.
Бразения (лат. Brasenia) — монотипный род многолетних водных растений с плавающими листьями. Входит в семейство Кабомбовые (Cabombaceae), включает единственный вид:
Бразения Шребера (лат. Brasenia schreberi), который был внесён в Красную книгу СССР. Вид назван именем автора названия рода — немецкого натуралиста Иоганна Шребера (нем. Johann Christian Daniel von Schreber).
Растение широко распространено в Азии, Северной Америке, на севере Австралии и в тропической Африке. На территории России представлено в Приморье, на юге Хабаровского края и Амурской области. В последнем десятилетии изолированные от остального ареала единичные местообитания обнаружены также в Иркутской области на территории Иркутско-Черемховской равнины.
Встречается в долинах рек, старицах и мелководных озёрах, предпочитает илистые почвы.
Листья круглой формы диаметром до 12 см, имеют волнистые края, которые порой загнуты вниз. Пластинка листа выпуклая, верхняя сторона тёмно-зелёная, нижняя — пурпурная. Цветок пурпурного цвета.
Растение в культуре прихотливо, редко используется в аквариумах.
莼[註 1](学名:Brasenia schreberi)又名莼菜、水葵,多年生水生宿根草本,為浮葉性水生植物。性喜温暖,适宜于清水池生长。
由地下葡萄茎萌发须根和叶片,并发出4~6个分枝,形成丛生状水中茎,再生分枝。深绿色椭圆形叶子互生,長約6至10公分,每节1~2片,浮生在水面或潜在水中,嫩茎和叶背有胶状透明物质。夏季抽生花茎,开暗红色小花。作爲多年水生草本植物,其根、莖細長,多半埋在泥沼裡,為浮葉性水生植物。春季由節上長出細長的莖來。水深的地方,莖較粗,但葉子較少;水淺處,則莖較細,葉片多。其葉片多呈現卵形或橢圓形,由長長的葉柄托著,葉背通常帶點紫色,嫩莖和葉背有膠狀透明物質。夏季為其開花的季節,花梗從葉腋下方抽生出來。蓴的花非常小直徑才一至兩公分左右,花瓣三片紅紫色的。花萼同樣也是瓣狀,並長有細毛。[2]
《詩經·魯頌》提到:「思樂泮水,薄采其茆。魯侯戾止,在泮飲酒。」[3]《世說新語》也記載有「千里蓴羹」的名言[4]。晉朝張翰因見秋風起,乃思吳中菰菜、蓴羹、鱸魚膾,曰:「人生貴得適志,何能羈宦數千里以要名爵乎!」遂命駕而歸。[5]自古吳人好蓴菜,宋朝陳普《秋日即事詩》中提到「季鷹自是知機者,一念蓴鱸便到吳。」
嫩叶可供食用,蓴菜本身沒有味道,勝在口感的圓融。中國的江蘇太湖、浙江蕭山湖和杭州西湖有莼菜生長。蓴菜在台灣幾已絕跡,過去多產於日月潭[6],後來發現密生崙埤池亦有蓴菜。蓴菜本身含有豐富的透明膠質,《本草綱目》記載蓴菜具有腸胃方面之保健效果。
《本草綱目》作者李時珍云:蓴生南方湖澤中,為吳越人善食之。春夏嫩莖末葉者名稚蓴;葉稍舒長者名絲蓴;至秋老則名葵蓴。花嫩葉旋捲未展開時,外被以透明黏液,為洋菜凍,可採作羹湯,味極鮮美,為菜餚中之珍品。其嫩葉可供食用;採鮮葉搗爛,敷治疔瘡有奇效。
ジュンサイ(蓴菜、Brasenia schreberi)は、ハゴロモモ科(別名ジュンサイ科。またスイレン科に含めることもある)に属する、多年生の水生植物である[1]。本種のみでジュンサイ属を構成する。なお、蓴菜の字は難解であるため、純菜や順才の字があてられることもある。
スイレンなどと同じように葉を水面に浮かべる水草である[1]。澄んだ淡水の池に自生する。若芽の部分を食用にするため、栽培されている場合もある[1]。
東南アジア - インド、アフリカ、オーストラリア、アメリカ等に世界に広く分布する。日本では北海道 - 九州及び南西諸島(種子島・沖縄島に分布するが、すでに絶滅した地域もある。 多年生の浮葉植物。葉は互生、楕円形で、長さ5 - 12mm、裏面は紫色。葉柄は裏側の真ん中に着く盾形であり、ハスの葉と同じ付き方である。地下茎は水底の泥の中にあるが、そこから葉柄をのばすのではなく、茎が伸びて水面近くまで達する。秋に地下茎の一部は、養分を貯蔵して越冬用の殖芽となる。この茎からまばらに葉柄をのばし、その先に葉をつける。茎の先端の芽の部分や若葉の裏面は寒天質の粘液で厚く覆われ、ムチンによるぬめりがある。花期は6 - 8月。花は茎から水面に伸びた柄の先につき、直径1 - 1.6cm。花弁・がく片は3枚ずつで、スイレンの花を細くしたような姿だが、花弁は紫褐色であまり目立たない。
ジュンサイは世界に広く分布している植物だが、食用にしているのは中国と日本くらいである[2]。
ガラクトマンナンの[1]ゼリー状の膜で覆われた若芽は[3]日本料理で食材として珍重される[1]。
ジュンサイは秋田県三種町は国内生産量の約90%を占める日本一の産地であり[3][4]、1986年(昭和61年)度で約270トンだった生産量は[1]、町が転作作物として1987年(昭和62年)から3年かけて奨励事業を行ったことにより急速に増え[1]、最盛期となった1991年(平成3年)度には約1260トンに達した[1]。 しかし、その後は減少傾向に転じており、2016年(平成28年)度は約440トンへ大きく落ち込んでいる[1]。
同県の郷土料理とされ、主な用途として、次のような料理に用いられる。
また、北海道七飯町にある大沼国定公園には、大沼三湖のひとつである蓴菜沼があり、ジュンサイの瓶詰は大沼国定公園の名物として売られている。
なお、私有地の池で栽培されることが多いため、採集に当たっては確認が必要。
『万葉集』に「ぬなは(沼縄)」として歌に詠まれている。
近畿方言には「じゅんさい」という方言がある。捉えどころが無い、転じて、どっちつかず、でたらめ、いい加減という意味でその言葉は使われる[5]。ジュンサイはぬめりがあって箸で掴みにくいことからこの方言が生まれた[5]。
生育地である下記の地方公共団体が作成したレッドデータブックに掲載されている。日本全体としては普通種であるが、地域によっては絶滅のおそれが高く、既に絶滅した地域もある。絶滅・減少の要因としては、池沼の開発や水質の悪化等があげられる。
ジュンサイ(蓴菜、Brasenia schreberi)は、ハゴロモモ科(別名ジュンサイ科。またスイレン科に含めることもある)に属する、多年生の水生植物である。本種のみでジュンサイ属を構成する。なお、蓴菜の字は難解であるため、純菜や順才の字があてられることもある。