Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Głuszek[3], trznadel głuszek[4] (Emberiza cia) – gatunek małego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae).
Podgatunki i zasięg występowania
Wyróżniono kilka podgatunków E. cia[5]:
-
E. c. cia – środkowa i południowa Europa do Bałkanów i północna Turcja, północno-zachodnia Afryka.
-
E. c. hordei – Grecja przez południową Turcję i na południe do Izraela i Jordanu.
-
E. c. prageri – Kaukaz, południowa Ukraina, wschodnia Turcja oraz południowo-zachodni i północny Iran.
-
E. c. par – północno-wschodni Iran do centralnej Azji i północny Pakistan.
-
E. c. stracheyi – północno-zachodnie Himalaje do południowo-zachodni Tybet i Nepal.
-
E. c. flemingorum – środkowy Nepal.
Na większości obszaru osiadły. Po rewizji Komisji Faunistycznej PTZool uznano tylko dwa stwierdzenia: pierwsze z maja 1915, kiedy śpiewającego samca zaobserwowano pod Tarnowem, a drugie z kwietnia 1985, kiedy głuszek obserwowany był w Przegalinie koło Gdańska[6].
Morfologia
Długość ciała 15–16,5 cm, masa ciała 17–29 g[7]. Występuje nieznaczny dymorfizm płciowy w upierzeniu, u samicy upierzenie jest bardziej wypłowiałe. Głowa i pierś siwoszare, wyróżniają się: długi czarny pasek oczny i wąs, łączące się ze sobą. Do szarej brwi przylega od góry czarny pasek. Resztę ciała porastają pióra rdzawobrązowe, pokrywy małe są szare[6].
Ekologia i zachowanie
Głuszki gniazdują na suchych, otwartych obszarach – często górskich, nasłonecznionych i porośniętych krzewami; odnotowywane do wysokości 1900 m n.p.m. Spotykane również w winnicach, ogrodach i świetlistych lasach dębowych. W przypadku populacji wędrownych, zimą zasiedlają one podobne siedliska, co w porze lęgowej[6].
- Głos
- Odzywa się wysokim i krótkim tsip. Przypomina nieco śpiew strzyżyka lub pokrzywnicy z wplecionymi tsip.
- Gniazdo
-
gniazdo buduje pomiędzy blokami skalnymi i kamieniami, w szczelinach skał lub w gąszczu krzewów.
- Lęgi
-
Lęgi rozpoczyna w kwietniu; 1 lub 2 razy w roku.
- Jaja
-
Samica składa 4–6 białawych, czarno kreskowanych i pokrytych nieregularnymi liniami jaj.
- Wysiadywanie jaj i opieka
- Wysiaduje głównie samica 12–13 dni i 10–13 dni karmi pisklęta w gnieździe. Po wylocie z gniazda młode są dokarmiane przez oboje rodziców.
- Pokarm
- Nasiona, w sezonie lęgowym również owady.
Ochrona
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].
Przypisy
-
↑ Emberiza cia, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ BirdLife International 2014, Emberiza cia [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-13] (ang.).
-
↑ P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Emberizidae Vigors, 1825 - trznadle - Old word buntings (wersja: 2015-05-27). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2015-12-13].
-
↑ Albin Łącki: Wśród zwierząt – ptaki. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 200. ISBN 83-09-01320-5.
-
↑ F. Gill & D. Donsker: Bananaquit, buntings, sparrows & bush tanagers (ang.). IOC World Bird List: Version 6.4. [dostęp 1 listopada 2016].
-
↑ a b c Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 325. ISBN 978-83-7845-983-5.
-
↑ Copete, J.L.: Rock Bunting (Emberiza cia). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [dostęp 1 listopada 2016].
-
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 220, poz. 2237
Bibliografia
- Einhard Bezzel – PTAKI, MULTICO Oficyna wydawnicza Warszawa. 2000
Zobacz też
