Regular passage visitor and winter visitor.
'''Motacilla alba, conocida tamién como bruxa, llendadora, llenderina, paxarín del ganáu, mariquina, páxara pinta, páxara vaquera, vaquerina, pisandera, etc, ye una pequeña especie d'ave paseriforme de la familia Motacillidae. Alcuéntrase en casi tolos hábitats, pero principalmente xuntu al home, al qu'anuncia la llegada del tiempu fríu.
La llavandera blanca ye un ave pequeño y elegante, de 16 a 19 cm de long., cola so carauterística cola siempres móvil.
La subespecie Motacilla alba ye básicamente abuxada enriba y blancucia debaxo, cara blanca, copete y cogote negros.
La subespecie residente en Gran Bretaña Motacilla alba yarrellii camuda'l gris con negru (o bien negru buxu de femes), pero ye idéntica na so conducta.
La diferenciación de Motacilla en dos subespecies n'Europa oriental llevóse a cabu debíu al parcial aislamientu de la forma británica, anque agora a M. a. yarrellii ve criar n'árees d'Europa central.
Hai un númberu d'otres subespecies, pero cuestionables na so validez. Difieren nel color de les nales, l'envés, y la cabeza, con dalgunes como M. a. personata con tola cabeza negra y una mázcara blanca na cara, y M. a. subpersonata abondo similar a envés abuxáu y gargüelu blancu del Motacilla africanu.
Dacuando propónse dacuando crear nueves especies, por casu la Motacilla (alba) lugens o Motacilla de la Kamchatka xaponesa, esencialmente similar a les Motacilla britániques, pero tien unes marques negres cerca de los güeyos y ciertes plumes blanques. Amás, los datos de secuencies d'ADN nel ADN mitocondrial, el citocromo b y la ubiquinona oxidoreductasa dehidrogenasa NADH (Voelker, 2002) suxuren qu'estes aves son polifilétiques o parafilétiques. Mientres la M. alba apaez como la forma de superespecie cola Motacilla xaponesa y la Motacilla madaraspatensis (y posiblemente cola Motacilla del Mekong, la posición filoxenética d'elles ye un misteriu, la sistemática interna de la M. alba sigue ensin resolvese al presente.
Esta especie vive en munches partes d'Europa, d'Asia, norte d'África. Dalgunes moren permanentemente nesos llugares, y otres migren a África.
Ye un ave insectívora de campu abierto. Prefier árees estenes pa guarar, onde puede ver y siguir a les sos preses. En zones urbanes afacer a buscar alimentu nel pavimentu como son árees de estacionamiento.
Añera en resquiebros de parés predreses y similares natural o n'estructures humanes.
En delles provincies alemanes la llavandera (Motacilla alba gatha) ye considerada como la patrona de los cerveceros y los sos veceros. Tal mitu nació va sieglos na provincia de "Hessen" na que la tradición riquía que les tabiernes produxeren la so propia cerveza nel llugar de vienta. L'arume emitíu pol procesu d'ellaboración atraía a delles especies d'aves. Pero la llavandera sabía aprovechase meyor de les borrafes producíes polos cerveceros. Daquella, la xente humilde atribuyía-y distintes habilidaes, ente otres que supiera saltar - a diferencia del ser humanu - colos dos piernes simultáneamente en cualquier momentu que fora necesariu. Amás, creíase que si unu daba de comer a una llavandera, ésta enseñaría-y el camín de vuelta a casa en casu de tar bien embriagado (les primeres pruebes escrites de dichos mitos provienen de la comunidá de "Wetzlar-Gießen" - Hessen).[ensin referencies]
Híbridu de yarrelii y alba, o una fema yarrelli
'''Motacilla alba, conocida tamién como bruxa, llendadora, llenderina, paxarín del ganáu, mariquina, páxara pinta, páxara vaquera, vaquerina, pisandera, etc, ye una pequeña especie d'ave paseriforme de la familia Motacillidae. Alcuéntrase en casi tolos hábitats, pero principalmente xuntu al home, al qu'anuncia la llegada del tiempu fríu.
Ağ çaydaçapan (lat. Motacilla alba) və ya Ağ quyruqsallayan — Quyruqsallayan cinsinə daxil olan quş növü.
Ağ çaydaçapanların bədən uzunluğu 16—19 sm təşkil edir. Onlar üçün uzun quyruq xarakterikdir. Onların bədənlərinin üst hissəsi boz, aşağı hissəsi isə ağ rəngdə olması ilə seçilir. Başları ağ, boğaz nahiyəsi isə qara rəngdə olur. Ümumi çəkiləri cəmi 20—23 q təşkil edir. Adları quyruqlarının hərəkətinə əsasən verilmişdir.
Qidalanmasının əsasını həşəratlar təşkil edir. Xüsusi ilə ikiqanadlılar dəstəsinə aid olan ağcaqanadlar və milçəklər üstünlük təşkil edir. Bununla yanaşı onlar Bulaqçılar və böcəklərlədə qidalanırlar. Bu növün nümayəndələri nadir hallarda giləmeyvə və toxumlarda qidalanırlar[1].
Əsasən Avropa, Asiya və Şimali Afrikada yuva qururlar. İqlimi nisbətən isti olan regionlarda daimi olaraq yaşayırlar. Ancaq iqlimi nisbətən soyuq olan regionlarda isə köçəri həyat tərzi keçirmək məcburiyyətində qalırlar. Ağ çaydaçapanlar nadir hallarda Alyaskada müşahisə edilirlər.
Yuvalını əsasən gözə görünməyənn ərazilərdə, divar çatlarında, ağac oyuqlarında, binaların damında, saxlanc yerlərində qururlar. Dişilər 5—6 ağ rəngli, üzəri tünd-boz nöqtəli yumurta qoyur. Bu bəzən mövsümdə iki dəfə baş verə bilir. Dişilər yumurtalar üzərində 12—14 gün qırt yatır. Balaları hər iki valideyn bəsləyir. Balalar yumurtadan şıxdıqdan 15 gün sonra tam olaraq tüklənir və üçüşa hazır vəziyyətə gəlirlər.
Ortalama ömür müddəti 10 ildir. Qapalı şəraitdə isə bu 12 ilə qədər artır[2].
Ağ çaydaçapan (lat. Motacilla alba) və ya Ağ quyruqsallayan — Quyruqsallayan cinsinə daxil olan quş növü.
Ar gannerez c'hris (liester : kannerezed gris)[1] a zo ur spesad golvaneged bihan, Motacilla alba an anv skiantel anezhañ.
Bevañ a ra diwar amprevaned dreist-holl, kelien, merien ha moustiked en o zouez, bet paket gantañ war an douar pe war nij.
Ar spesad a gaver an nav isspesad anezhañ[2].
Ar gannerez c'hris (liester : kannerezed gris) a zo ur spesad golvaneged bihan, Motacilla alba an anv skiantel anezhañ.
La cuereta blanca, cueta blanca o titina/titeta blanca (Motacilla alba) és un ocell de l'ordre dels passeriformes, molt abundós arreu del territori dels Països Catalans i durant tot l'any.
Rep el nom de cueta a tot el nord de Catalunya i pastorella al Penedès.
Al País Valencià tots els pobles de la Valldigna en diuen coeta d'all. Els vilatges veïns l'anomenen majoritàriament coeta (d'all) (també coetina i tetina): tan sols Pinet i Favara coincideixen amb la Valldigna; senyoreta a Guardamar.
A la Catalunya del Nord: aucell del pagès al Capcir (i cuereta a Formiguera), cuella o cuallarga a Arles, cugurdella a Ribesaltes, curdarella a Illa, culeta a Oleta, culblanca a Llo, ocell del boer a Taurinyà, boera a Banyuls de la Marenda, pastorella a Cerdanya, dameta a Salses, viudeta a Cabestany; conyic (Motacilla flava al Conflent i a la Marenda, Rosselló).
Fa 17-19 cm de llargària total i 31 cm d'envergadura alar. Pesa 23 g. El mantell és de color gris, negre i blanc i, per sota, és tot blanc. Té una cua molt llarga, negra i estreta que remena amunt i avall constantment. A l'estiu el mascle té la coroneta i nuca negres ben delimitades del gris del dors, el front, la part anterior de la coroneta i els costats de la cara blancs i un baverall negre intens, bandes alars i vores de les terciàries blanques. La femella és molt semblant al mascle però amb molt més gris a la coroneta i el baverall molt menys extens. A l'hivern el mentó i la gorga són blanc brut, franja pectoral negra i front blanc amb lleugers matisos groguencs. Els joves tenen les galtes, la coroneta i les bandes pectorals grises.[1]
Viu a Euràsia, a l'Àfrica del Nord i a Alaska. Està molt lligada a l'aigua i, per això, és molt abundant al nord de la península Ibèrica, on troba espais oberts i camps on alimentar-se, i ponts, parets i cases on nidificar. En el cas de les Balears, hi és molt abundant arreu encara que té una marcada preferència per l'aigua: és molt abundant als aiguamolls, albuferes, salobrars, basses de rec i bassiols de tota classe, sempre en llocs oberts.[1]
Menja insectes i llavors en llocs nus com camins i vores de carreteres. A l'hivern augmenta la població amb els representants de la resta d'Europa que marxen del seu lloc de cria, per cercar temperatures més agradables. Practica un vol en ones. És sedentària a les regions de clima més suau, però, les poblacions de les regions més fredes emigren més al sud a l'hivern. Pot arribar als 10 anys de vida.
Nidifica en dues menes d'ambients: vora els rius bastant cabalosos o en construccions humanes que tinguin àrees humides properes. També requereix llocs per caçar, com ara conreus o femers, i també parets rocalloses amb forats per establir-hi el niu, que condiciona la femella, emprant pèl, plomes i llana. Després hi diposita 5 o 7 ous i es dedica a covar-los durant 14 dies. Finalment, i amb l'ajut del mascle, nodrirà els novells, que a les dues setmanes volaran. Poden arribar a fer fins a 3 postes.[2] No cria a les Balears, on és un migrant i hivernant molt abundant.[1]
Àrees de cria de les diferents subespècies
Exemplar de Motacilla alba leucopsis fotografiat a Calcuta (Bengala Occidental, Índia)
La cuereta blanca, cueta blanca o titina/titeta blanca (Motacilla alba) és un ocell de l'ordre dels passeriformes, molt abundós arreu del territori dels Països Catalans i durant tot l'any.
Mae'r Siglen Fraith (Motacilla alba) yn aelod o deulu'r Motacillidae, sy'n cynnwys y corhedyddion yn gystal a'r siglennod. Mae'n aderyn cyffredin trwy'r rhan fwyaf o Ewrop a gogledd a chanol Asia, ynghyd a rhannau o ogledd Affrica. Yn y rhannau gogleddol mae'n aderyn mudol, sy'n symud tua'r de yn y gaeaf, i Affrica fel rheol.
Pryfed yw'r prif fwyd, ac mae'n aml yn bwydo yn agos i ddŵr neu yn agos i dai, er nad yw mor gysylltiedig a dŵr a'r Siglen Lwyd. Mae'n nythu mewn tyllau mewn creigiau neu waliau cerrig.
Mae'r Siglen Fraith rhwng 16.5 a 19 cm o hyd, gyda chynffon hir sy'n cael ei siglo'n barhaus. Mae'r is-rywogaeth yn y rhan fwyaf o Ewrop, M. a. alba yn llwyd ar y cefn ac yn wyn ar y bol, gyda pen a gwddf du ac wyneb gwyn. Ym Mhrydain mae is-rywogaeth ar wahân, M. a. yarrellii sy'n ddu ar y cefn yn hytrach na llwyd.
Mae'r Siglen Fraith (M. a. yarrellii) yn aderyn cyffredin a chyfarwydd yng Nghymru. Gellir gweld yr is-rywogaeth Ewropeaidd M. a. alba, y "Siglen Wen", yn y gwanwyn a'r hydref pan maent yn pasio trwodd wrth fudo.
Konipas bílý (Motacilla alba), lidově třasořitka, je malý druh zpěvného ptáka z čeledi konipasovitých (Motacillidae).
Velikosti štíhlého vrabce (délka těla 16,5–19 cm), s dlouhým úzkým ocasem, kterým neustále pohupuje nahoru a dolů. Samec ve svatebním šatě má černé temeno a šíji, ostře oddělenou od popelavě šedého pláštíku, bílé čelo a velkou černou náprsenku na hrudi. Křídla jsou černá s bílými křídelními páskami a bílými lemy ramenních letek, ocas černý s bílými okraji. Samice je podobná, ale má neostrý přechod mezi černou na temeni a šedou na pláštíku. V prostém šatě mají obě pohlaví bílou až nažloutlou bradu a hrdlo a černý pruh na hrudi. Mladý pták je svrchu šedavě hnědý a má hnědošedou náprsenku.[2][3]
Druh s palearktickým typem rozšíření. Areál v Evropě sahá od Pyrenejského poloostrova po Ural a od severní Skandinávie až po Sicílii, Řecko a Krétu. V Asii obývá celou Sibiř až po Čukotku a Japonsko, severně zasahuje přibližně k 75. rovnoběžce a jižně po Írán, Himálaj a jihovýchodní Čínu. Dále obývá také Island a severní Afriku.[4] Převážně tažný pták se zimovišti v Africe jižně od rovníku a v jižní Asii východně po Filipíny.[3] Hnízdí hlavně v otevřené obhospodařované krajině blízko vody, ale běžně i na vesnicích, ve městech a v severních částech areálu v řídkých lesích.[2]
V Česku hnízdí na celém území, hlavně v nižších polohách, ale i vysoko v horách. V posledních desetiletích u nás dochází k poklesu stavů; v letech 1985–89 byla celková početnost odhadnuta na 100 000–200 000 párů, v období let 2001–03 na 90 000–180 000 párů.[3]
Hnízdí jednotlivě, monogamně, vzácně se objevuje i polygynie. Hnízdiště vybírá samec, který se na něm objevuje o 1–2 týdny dříve než samice. Hnízdo je v přírodních i umělých výklencích a polodutinách. Stavebním materiálem je nejčastěji mech, stébla trav, listy, větvičky a kořínky, výstelku tvoří jemná rostlinná vlákna a zpravidla i srst, žíně či peří. Hnízdí 2x, vzácně 3x ročně od dubna do července. Snůška čítá 4–6 (3–7) našedlých, namodralých, zřídka žlutohnědých, hustě drobně tmavě skvrnitých vajec o rozměrech 20,05 x 15,08 mm. Snášena jsou v denních intervalech, sezení začíná většinou po snesení posledního vejce. Inkubace trvá 12–13 dnů, sedí oba ptáci. Mláďata jsou krmena oběma rodiči a hnízdo opouštějí asi po 13 dnech, další 4–7 dnů jsou pak krmena mimo hnízdo. Z 242 československých hnízd byla mláďata vyvedena ze 176 (73 %) a ke zničení hnízda došlo v 66 případech (27 %). Nejčastějšími příčinami ztrát byla predace (15), opuštění (11) a zatopení či zasypání (6). Pohlavně dospívají v 1. roce života. Nejvyšší známý věk v ČR je 12 let a 10 měsíců.[3]
Živí se hlavně drobným hmyzem, nejčastěji dvoukřídlými, síťokřídlými, chrostíky, vážkami a rovnokřídlými, příležitostně i dalšími bezobratlými, jako měkkýši, pavouky, chvostoskoky, blešivci aj. V zimě občas požírá také semena a bobule. Potravu sbírá při chůzi i v letu nejčastěji u vody.[3]
Konipas bílý je jedním z národních symbolů Lotyšska.[5]
Konipas bílý (Motacilla alba), lidově třasořitka, je malý druh zpěvného ptáka z čeledi konipasovitých (Motacillidae).
Den Hvide Vipstjert (Motacilla alba), af og til blot kaldt vipstjert, er en cirka 18 centimeter stor spurvefugl med en fjerdragt i sort, hvid og koksgrå og en meget lang hale. Den er i Danmark både en meget almindelig ynglefugl og trækgæst. I øvrigt findes den i hele resten af Europa, i størstedelen af Asien, i Nordvestafrika samt det sydøstlige Grønland.
De hvide striber på vingerne og den meget lange, sorte hale falder straks i øjnene og gør det meget nemt at kende fuglen. Dens bevægelser er også meget livlige og meget karakteristiske med dens ustandselige vippen med halen – hvilket også har givet vipstjerten dens danske navn, idet "stjert" er et gammelt navn for 'hale'.[1] Flugten er karakteristisk bølgeformet. Hunnen har mindre sort på hovedet end hannen, der har en skarp overgang mellem den sorte nakke og grå ryg.
Hvid vipstjert holder til ved bebyggelser, i haver og i åbent land, bl.a. på marker, heder, enge, grusgrave og kyster. Udenfor yngletiden samles i tusinder af fugle på fælles overnatningssteder, f.eks. i rørskove.
Den hvide vipstjerts kald lyder som tsi-vit og tsik. Sangen er en svag, men livlig kvidren, der dog sjældent høres.
Det er en meget almindelig ynglefugl i Danmark, ynglebestanden vurderes til over hundrede tusinde par. Den ankommer i marts-april og flyver af sted igen til Sydeuropa og Nordafrika i september, i sjældne tilfælde overvintrer arten i Danmark. Mange skandinaviske fugle passerer landet som trækgæster. De kan om foråret ses til slutningen af maj, mens de om efteråret ses oktober måned ud.
I maj lægger den hvide vipstjert 5-7 æg, der er grålige med rødlige pletter. Den yngler for det meste to gange om året. Hvid vipstjert lever mest af insekter, som den oftest fanger direkte på jorden eller under hurtige opflyvninger i luften. Blandt dens fjender kan nævnes rovfugle og katte.
En anden underart af den hvide vipstjert (subsp. yarrellii) findes i Storbritannien. Her er hannen let genkendelig på den sorte ryg i modsætning til nominatformen alba, som vi har i Danmark, der har grå ryg. Den sortryggede hvide vipstjert optræder som sjælden gæst i Danmark, oftest under forårstrækket fra marts til maj og hyppigst i det vestlige Jylland. Det er også forekommet, at den sortryggede hvide vipstjert har hybridiseret med vor hjemlige race.
Der findes i alt ni forskellige underarter af hvid vipstjert:[2][3]
Den Hvide Vipstjert (Motacilla alba), af og til blot kaldt vipstjert, er en cirka 18 centimeter stor spurvefugl med en fjerdragt i sort, hvid og koksgrå og en meget lang hale. Den er i Danmark både en meget almindelig ynglefugl og trækgæst. I øvrigt findes den i hele resten af Europa, i størstedelen af Asien, i Nordvestafrika samt det sydøstlige Grønland.
De hvide striber på vingerne og den meget lange, sorte hale falder straks i øjnene og gør det meget nemt at kende fuglen. Dens bevægelser er også meget livlige og meget karakteristiske med dens ustandselige vippen med halen – hvilket også har givet vipstjerten dens danske navn, idet "stjert" er et gammelt navn for 'hale'. Flugten er karakteristisk bølgeformet. Hunnen har mindre sort på hovedet end hannen, der har en skarp overgang mellem den sorte nakke og grå ryg.
Hvid vipstjert holder til ved bebyggelser, i haver og i åbent land, bl.a. på marker, heder, enge, grusgrave og kyster. Udenfor yngletiden samles i tusinder af fugle på fælles overnatningssteder, f.eks. i rørskove.
Den hvide vipstjerts kald lyder som tsi-vit og tsik. Sangen er en svag, men livlig kvidren, der dog sjældent høres.
Det er en meget almindelig ynglefugl i Danmark, ynglebestanden vurderes til over hundrede tusinde par. Den ankommer i marts-april og flyver af sted igen til Sydeuropa og Nordafrika i september, i sjældne tilfælde overvintrer arten i Danmark. Mange skandinaviske fugle passerer landet som trækgæster. De kan om foråret ses til slutningen af maj, mens de om efteråret ses oktober måned ud.
I maj lægger den hvide vipstjert 5-7 æg, der er grålige med rødlige pletter. Den yngler for det meste to gange om året. Hvid vipstjert lever mest af insekter, som den oftest fanger direkte på jorden eller under hurtige opflyvninger i luften. Blandt dens fjender kan nævnes rovfugle og katte.
Die Bachstelze (Motacilla alba), westfälisch auch Wippstiärtken, nordniedersächsisch Wippsteert, im Kölner Raum Wibbelstetzje, ostfriesisch Akkermāntje oder Baumāntje[1] ist eine Singvogelart aus der Familie der Stelzen und Pieper. Sie fällt durch ihr kontrastreiches, schwarz-weiß-graues Gefieder und den stelzentypischen Wippschwanz auf. Der charakteristische Ruf ist ein hohes, metallisches dschiwid.
Das umfangreiche Verbreitungsgebiet reicht von Südostgrönland durch die gesamte Paläarktis bis zur Beringstraße und in den äußersten Westen Alaskas. Im Norden reicht es über den Polarkreis hinaus, im Süden bis in die Subtropen. In Mitteleuropa ist die Bachstelze ein verbreiteter und häufiger Brutvogel. Ursprünglich wohl vor allem an unbewachsene Uferflächen und Gewässer gebunden, ist sie heute überall in der offenen und halboffenen Kulturlandschaft zu finden, wo es passende Nistgelegenheiten und freie Bodenflächen zur Nahrungssuche gibt. Die Art brütet in Nischen und Halbhöhlen und ernährt sich fast ausschließlich von Insekten und anderen Gliederfüßern.
Im Winter ziehen Bachstelzen meist nach Süden, wobei die Länge der Zugwege stark variiert. Mitteleuropäische Bachstelzen überwintern vorwiegend in Südwesteuropa und Nordafrika, die Überwinterungsgebiete anderer Populationen reichen teils bis zum Äquator. Einzelne Vögel bleiben aber auch den Winter über in Mittel- oder Nordeuropa.
Die Bachstelze ist der offizielle Nationalvogel von Lettland.[2]
Die Bachstelze ist ein schlanker, recht hochbeiniger Singvogel mit einem langen Schwanz, der sich beständig in wippender Bewegung befindet. Von den 16,5–19 cm Körperlänge entfallen etwa 9 cm auf den Schwanz. Das Gewicht liegt bei etwa 25 g. Der Schnabel ist wie Beine und Füße schwarz, im Schlichtkleid zeigt er eine hornfarbene Basis.
Beim Männchen der Nominatform ist im Brutkleid die Stirn bis auf den mittleren Scheitel weiß wie auch eine Partie oben hinter dem Auge, die Kopf- und die Halsseiten. Hinterer Scheitel und Nacken sind wie Kinn, Kehle und Vorderbrust glänzend schwarz und grenzen sich meist sauber gegen die weißen Gesichtspartien und den grauen Rücken ab. Der Bürzel ist schiefer- bis schwarzgrau wie auch die Oberschwanzdecken, von denen die seitlichen auf der Außenfahne weiß gesäumt sind. Das Grau der Schulterfedern geht an den Brustseiten und den Flanken in das reine Weiß der Unterseite über. Die Unterschwanzdecken sind ebenfalls weiß. Der Schwanz ist glänzend schwarz und zeigt, da die beiden äußeren Federpaare nur an Basis und Innenfahne schwarz sind, breite, weiße Außenkanten, die besonders beim auffliegenden Vogel auffallen. Zudem ist das mittlere Paar Steuerfedern schmal weiß gesäumt. Das Flügelgefieder ist schwarzbraun und trägt weiße bis hellgraue Säume. Die Handschwingen sind wie die Handdecken und der Fittich fein weiß gesäumt. Auf den Armschwingen werden die Außenränder zu den Schirmfedern hin breiter und nehmen auf letzteren einen Großteil der Außenfahne ein. Hier sind sie schmutzig weiß bis hellgrau. Die großen Armdecken sind ebenso gesäumt, die inneren tragen eine ausgedehnt weiße, gestufte Spitze. Die mittleren Armdecken zeigen einen breiten Spitzensaum. Die Unterflügeldecken sind schmutzig weiß.
Das Weibchen ähnelt im Brutkleid dem Männchen, jedoch sind die weißen Gesichtspartien meist nicht so deutlich von den schwarzen abgesetzt und teils gräulich meliert. Die schwarze Färbung des Nackens geht in das Grau des Rückens über und ist nicht scharf abgesetzt wie beim Männchen. Außerdem ist das Flügelgefieder meist nicht so kontrastreich hell gesäumt wie beim Männchen. Bei einigen Weibchen kann die Kopfzeichnung genau so oder ähnlich wie beim Männchen ausgeprägt sein.
Im Schlichtkleid fehlen den adulten Vögeln die schwarzen Partien am Kopf. Sie beschränken sich auf ein halbmondförmiges Band auf der Brust und einen teils deutlich abgesetzten Wangenfleck. Die Stirn ist schmutzig weiß bis grau. Kopf, Nacken, Ohrdecken und Wangen sind grau. Die Gesichtspartie kann einen gelblichen Ton aufweisen. Das übrige Gefieder entspricht dem Brutkleid. Das Männchen unterscheidet sich vom Weibchen nur durch den dunkleren, von schwarzen Federn durchsetzten Scheitel.
Beim Jugendkleid ist die Oberseite überwiegend grau, der Rücken etwas heller, Oberkopf und Nacken etwas ins bräunliche spielend. Oben hinter dem Auge findet sich ein Überaugenstreif, der wie die Halsseiten, das Kinn und die Kehle schmutzig weiß sind. Die Ohrdecken sind dunkel schmutzig gelb. Ein halbmondförmiges Brustband sowie ein davon ausgehender Kinnstreif sind braunschwarz bis gelbbraun. Die Brustseiten sind grau, die Unterseite weiß. Flügel- und Schwanzgefieder ähneln den Adultkleidern, bleichen aber schnell aus und zeigen dann nur geringe Kontraste zwischen Zentren und Säumen.
Der am häufigsten geäußerte, typische Ruf der Bachstelze ist ein hohes und auffälliges zi-lipp oder dschi-witt, das auch als dreisilbiges tsi-di-litt vorgebracht werden kann. Er kann mehrere Funktionen und Ausprägungen haben. Von territorialen Männchen wird er sowohl zur Brutzeit als auch in den Winterquartieren von Warten aus vorgetragen und ersetzt dann einen Reviergesang.[3] Als Stimmfühlungs- und Kontaktruf ist er beim Auffliegen oder Landen, im Flug oder auch als Fütterungsruf zu hören. Er hat dann oft eine weniger weiche Ausprägung und kann auch auf ein einsilbiges zick oder zlipp reduziert sein.[4] Als Alarm- oder Erregungsruf ähnelt er dem Ruf der Gebirgsstelze, ist dann höher und schärfer und wird als zississ beschrieben.[5] In Nestnähe und von Paaren hört man noch eine Reihe weiterer Abwandlungen wie zlid, psijip oder plim.[4] Bei der Balz sind verschiedene, zarte und leise Rufe und Rufreihen beobachtet worden.[5]
Eine Art Zwitschergesang ist bei Erregung als leiser Balzgesang zwischen den Revierrufen oder auf dem Zug zu vernehmen.[4] Er besteht oft nur aus kurzen Strophen, kann aber auch anhaltend sein und entsteht oft aus dem Stimmfühlungslaut heraus, der in verschiedenen Modulationen immer wieder eingeflochten wird. Auch Imitationen anderer Vogelarten kommen vor. Die Gesangsaktivität ist vermutlich individuell sehr unterschiedlich.[5] Gesang und Rufe sind aber das ganze Jahr über zu vernehmen.[4]
Die Bachstelze bewegt sich wie alle Stelzen am Boden schreitend oder laufend fort. Das Schreiten, bei dem die Schritte weit ausgreifend sind, wird von rhythmischen Kopfbewegungen und einem flachen Schwanzwippen begleitet. Bei raschen Bewegungen, nach dem Landen, dem Anhalten aus dem Laufen heraus oder beim Aufpicken von Nahrung ist das Schwanzwippen heftiger. Vor dem Abflug oder bei einem schnellen Übergang von der Landung zur laufenden Fortbewegung unterbleibt es.[6] Der Flug erfolgt in ausgeprägt bogenförmigen Auf- und Abwärtsbewegungen, die Geschwindigkeit liegt bei etwa 30–40 km/h.[7]
Das transpaläarktische Verbreitungsgebiet der Bachstelze reicht vom Südosten Grönlands bis zur Beringstraße und jenseits derselben ein Stück weit in die Nearktis hinein, wo es Vorkommen im äußersten Westen Alaskas gibt. Im Norden reicht es jenseits des Polarkreises bis etwa 75° N. Die Südgrenze ist in Europa das Mittelmeer, auf dem Afrikanischen Kontinent gibt es lediglich im Westen Marokkos Brutvorkommen. In Asien reicht die Verbreitung südwärts bis in die Gebirgsregionen des Iran und Nordafghanistans, in die Himalayaregion und im südwestlichen China etwa bis 35° N. Größere Vorkommenslücken gibt es in den Trockenregionen Mittelasiens, so in den Wüsten Karakum und Kysylkum, der Kasachensteppe, dem Tarimbecken und im Hochland von Tibet.
Die geographische Variation ist recht ausgeprägt, es werden elf Unterarten anerkannt. Dabei variiert vor allem das Kopfmuster der Männchen im Brutkleid, das sich aus meist deutlich voneinander abgesetzten schwarzen, weißen und grauen Partien zusammensetzt sowie die Farbe der Oberseite. Aufgrund dieser Merkmale können drei große Gruppen unterschieden werden. Die Unterarten der westlichen alba-Gruppe zeigen – mit Ausnahme der Unterart M. a. yarellii – einen grauen Rücken und ein übereinstimmendes Kopfmuster. Die fernöstliche lugens-Gruppe zeigt einen schwarzen Rücken und unterschiedliche Kopfmuster. Eine zentralasiatische Gruppe vermittelt zwischen den beiden vorgenannten. Alle Unterarten dieser Gruppe zeigen einen grauen Rücken und alle drei Kopfmuster der lugens-Gruppe.
Bei der Unterart M. a. yarellii wird angenommen, dass sie den schwarzen Rücken unabhängig von den fernöstlichen Formen entwickelt hat. Die nordafrikanische Unterart M. a. subpersonata weicht mit ihrer Kopfzeichnung stark von allen anderen Unterarten ab und vermittelt in diesem Merkmal zur nahe verwandten Witwenstelze (Motacilla aguimp), die in großen Teilen Subsahara-Afrikas vorkommt.
In den Kontaktzonen der einzelnen Unterarten haben sich teils Mischpopulationen ausgebildet, diese sind aber meist nur sehr gering ausgeprägt oder die Übergänge abrupt, so dass beispielsweise den Unterarten M. a. personata und M. a. lugens von einigen Autoren Artstatus zuerkannt wird. M. a. persica ist hingegen eine sehr variable Form, die daher manchmal nur als Übergangspopulation angesehen wird.
Von einigen Autoren werden die zwei Unterarten der Witwenstelze (Motacilla aguimp), die Mamulastelze (Motacilla maderaspatensis) und die Japanstelze (Motacilla grandis) als Unterarten der Bachstelze angesehen.[8]
Die meisten Bachstelzen ziehen im Winterhalbjahr in wärmere Gebiete, die Strecken, die dabei zurückgelegt werden, variieren jedoch sehr stark. Eine Ausnahme bildet die marokkanische Unterart M. p. subpersonata, bei dieser Population handelt es sich um reine Standvögel.
Bachstelzen aus Mitteleuropa überwintern in einem Gebiet, das von Südwesteuropa bis Marokko und Algerien reicht. Der Wegzug beginnt Anfang September, erreicht Mitte Oktober seinen Höhepunkt und klingt in der ersten Novemberhälfte ab. Bachstelzen ziehen recht bodennah und halten sich stark an geografische Leitlinien.[9] Sie ziehen auf dem Herbstzug vorwiegend tagsüber, im Frühjahr auch nachts.[10] Sie vergesellschaften sich ziehend, bei lokal reichhaltigem Nahrungsangebot und an den Schlafplätzen oft zu größeren Schwärmen. Tagsüber verhalten sie sich rastend wie auch in den Winterquartieren jedoch oft territorial. Reviere werden von Einzelvögeln oder von Paaren besetzt.[11] Der Heimzug beginnt ab Februar. In den Brutgebieten treffen die meisten Vögel in der zweiten und dritten Märzdekade ein, bis Mitte April ist der Zug abgeschlossen.[9]
Die Unterart der Britischen Inseln, M. a. yarellii, zieht nur zum Teil und nur die nordschottischen Vögel räumen ihre Brutgebiete ganz. Die Überwinterungsgebiete erstrecken sich von Südschottland über Westfrankreich bis nach Südspanien und ausnahmsweise bis Nordafrika. Von der Nominatform M. a. alba überwintern nur wenige Vögel im atlantisch beeinflussten Westeuropa, nördlich der 1-°C-Januar-Isotherme gibt es nur noch vereinzelte Überwinterungsversuche. Das eigentliche Überwinterungsgebiet beginnt südlich der Gironde, erstreckt sich vom Mittelmeerraum südwärts über Nordafrika, die Sahara und die Arabische Halbinsel, wo zahlreiche Vögel an Oasen überwintern. Einige ziehen noch weiter südwärts und Einzelvögel sind bis etwa 3° N auf Lichtungen im Regenwaldgürtel, sowie in der ostafrikanischen Savanne sogar bis zum Äquator anzutreffen. Es gibt zwei große Zugrichtungen. Die west- und mitteleuropäischen Populationen ziehen größtenteils in Südwestrichtung und überwintern im westlichen Mittelmeerraum und im westlichen Afrika, die Vögel Nord- und Osteuropas ziehen eher nach Südosten und überwintern im östlichen Mittelmeerraum, im östlichen Afrika und auf der arabischen Halbinsel. Die Zugscheide verläuft etwa durch Dänemark und Polen sowie südwärts durch Osteuropa. Eine weitere Zugscheide liegt im Bereich Ostrusslands und trennt etwa die Unterarten M. a. alba und M. a. dukhunensis.[9] Die vor allem in Südasien stark überlappenden Überwinterungsgebiete der asiatischen Unterarten erstrecken sich vom Zagrosgebirge und dem Persischen Golf ostwärts über den indischen Subkontinent südlich des Himalaya, China südlich des Jangtsekiang und über Teile Japans. Südwärts reichen sie bis Sri Lanka und über Indochina bis in den Norden Borneos.[12]
Die Bachstelze besiedelt halboffene und offene Landschaften und kommt praktisch außer in geschlossenen Waldgebieten und dicht bebauten Stadtkernen überall vor.[13] Wichtig sind dabei unbewachsene oder kurzrasige Bodenflächen, die zur Nahrungssuche benötigt werden, und dieselben umgebende, höhere Strukturen wie Gebäude oder Baumgruppen, die geeignete Nischen als Nistgelegenheit aufweisen.[14] Bevorzugt werden Standorte in Gewässernähe – der primäre Lebensraum besteht vermutlich in schlammigen, sandigen, kiesigen oder steinigen Uferbänken, wie sie besonders in großen Flusslandschaften auftreten.[15] Heute bietet die Kulturlandschaft entsprechende Flächen in großem Ausmaß, wie etwa Weiden, Äcker, Wirtschaftswege, asphaltierte Flächen, Bau- und Kiesgruben oder offene Brach- und Ruderalflächen. Besonders häufig ist die Bachstelze daher in der Umgebung von Bauerndörfern, wo es zudem ein reiches Angebot an Nistmöglichkeiten gibt. Im Gebirge kommt die Art noch ein gutes Stück über der Baumgrenze in Höhen bis zu 3000 m vor.[16]
Außerhalb der Brutzeit sind Bachstelzen vor allem an Gewässern aller Art, aber auch auf umgepflügten Äckern zu finden. Gemeinschaftsschlafplätze liegen meist an Wasserflächen im Röhricht oder Weidengebüsch, aber auch an anderen geschützten Orten. Besonders in nördlicheren Breiten überwinternde Vögel suchen dabei gerne nachts hell beleuchtete Orte in Stadt- und Siedlungsbereichen auf, die ein wärmeres Mikroklima aufweisen. In den nordafrikanischen Winterquartieren kommt die Bachstelze an der Küste, an Gewässern, Salzsümpfen, in Siedlungsnähe sowie in der Wüste an Oasen, Brunnen und Nomadenlagern vor.[17]
Die Bachstelze sucht ihre Nahrung vorwiegend auf offenen, nur wenig bewachsenen oder kurzrasigen Flächen am Boden. Dies können Uferflächen, Orte in Siedlungs- und Gewässernähe, Straßen und Wege, Äcker oder Mähwiesen sein. Es wird nur freiliegende Nahrung aufgegriffen. Insekten werden oft im Fangflug vom Boden oder von Warten aus, manchmal auch aus dem Rüttelflug heraus erbeutet. Gern hält sich die Art in der Nähe von Weidetieren auf, wo sie auf Dunghaufen oder von den Tieren aufgescheucht ein reiches Nahrungsangebot findet.[18]
Die Nahrung der Bachstelze besteht zum allergrößten Teil aus Insekten, vorwiegend aus kleinen Dipteren, wie Mücken und Fliegen, die leicht geschluckt werden können. Einen zahlenmäßig großen Anteil machen zudem Köcherfliegen und Käfer aus. Das Spektrum ist aber sehr umfangreich und umfasst viele weitere Insektengruppen wie auch andere Arthropoden oder Schnecken. Vermutlich in einem Ausnahmefall wurde eine Bachstelze beim Fangen von drei bis fünf Zentimeter langen Jungfischen beobachtet. Pflanzenbestandteile werden nur selten aufgenommen, so werden etwa Beeren angepickt oder Sämereien gefressen. Doch selbst in nördlicheren Breiten überwinternde Bachstelzen versuchen nach Möglichkeit, an animalische Kost zu kommen. Sie erbeuten dann beispielsweise an Bachufern Flohkrebse oder überwinternde Insekten in Viehställen.[19]
Bachstelzen werden zum Ende des ersten Lebensjahres geschlechtsreif, es schreiten aber offenbar nicht alle Weibchen gleich im ersten Jahr zur Brut.[20] Die Art führt eine monogame Saisonehe, in Ausnahmefällen wurde Polygynie nachgewiesen.[20][21] In Süd- und Mitteleuropa sind Zweitbruten die Regel. Verlaufen beide zeitig und erfolgreich, kann eine Drittbrut erfolgen. Bachstelzen im hohen Norden tätigen nur eine Jahresbrut, der Brutbeginn liegt hier teils erst im Juni.[22] In seltenen Fällen kommen Mischbruten mit der Gebirgsstelze vor.[23]
In Mitteleuropa liegt der Ankunftstermin ziehender Bachstelzen meist um Mitte März, die Männchen treffen 10–14 Tage vor den Weibchen ein. Nach der Reviergründung durch die Männchen folgt zunächst die Ankunft älterer Weibchen, die einjährigen kehren etwas später zurück. Die Brutortstreue ist recht hoch und einjährige Bachstelzen siedeln sich meist innerhalb von 10 km vom Geburtsort an.
Das Männchen bekundet seinen Revieranspruch durch auffällige dschiwid-Rufe von erhöhten Warten aus und vertreibt vehement Eindringlinge, wie teils auch andere Singvogelarten. Besonders an Reviergrenzen, die oft aus baulichen Gegebenheiten wie Gebäudekanten bestehen, kommt es zwischen Rivalen zu Verfolgungsflügen und teils langandauernden Kämpfen. Auch Weibchen werden zunächst oft angegriffen und vertrieben, wenn sie sich nicht durch Beschwichtigungsgesten zu erkennen geben.
Die Balz findet auf dem Boden statt. Die erste Phase dient dabei der Partnererkennung und der Reduzierung der Individualdistanz. Sie fällt beim Männchen individuell recht unterschiedlich aus, das Weibchen zeigt in dieser Phase meist keine oder nur geringfügige Reaktionen. Das Männchen läuft im Zickzackkurs auf das Weibchen zu oder darum herum und vollführt mit aufgeplustertem Gefieder nickende Bewegungen, bei denen abwechselnd der Scheitel und der Kehlfleck präsentiert werden. Es äußert dabei ein hartes, metallisches sticknick. Manchmal kommen auch Verfolgungsflüge vor. Teils werden auch die Flügel schildartig gespreizt, teils nur ein Flügel und der Schwanz aufgefächert und an den Boden gedrückt. Beim Zickzacklauf wird Letzterer dann seitlich dem Weibchen präsentiert. In der späteren Phase der Begattungsbalz nimmt das Weibchen eine gedrungene, paarungsbereite Haltung ein, bei der es den vorgestreckten Kopf senkt, die Flügel hängen lässt und den Schwanz aufstellt. Dabei gibt es leise zizizizi-Rufe von sich. Beim Männchen ist auch in dieser Phase das Verhalten individuell sehr unterschiedlich, setzt sich aber aus allen oben beschriebenen Verhaltensweisen zusammen. Abschließend vollführt es einige flatternde Luftsprünge und vollführt dann die Kopula.[24]
Nach der Verpaarung suchen beide Geschlechter nach einem geeigneten Nistplatz, das Weibchen scheint dabei die Initiative zu haben und trifft vermutlich auch die endgültige Entscheidung. Nach ein bis zwei Tagen wird dann mit dem Bau begonnen. In manchen Fällen wurde beobachtet, dass mehrere Nester angefangen, aber nur eines vollendet wurde.
Das Nest wird in Halbhöhlen oder Nischen errichtet, die einen guten Ausblick auf die Umgebung bieten. In der Kulturlandschaft überwiegen Neststandorte in künstlichen Strukturen wie Mauernischen, Gebälk, Stroh- oder Ziegeldächer, Fensterbänke, Kletterpflanzen, Holz- und Reisighaufen oder künstliche Nisthilfen. Solche Standorte werden offenbar bevorzugt, da sie meist zuerst von den eher eintreffenden älteren Weibchen besetzt werden, während die jüngeren auf die übrigen Nistmöglichkeiten zurückgreifen müssen, bei denen es sich oft um natürliche Gegebenheiten wie Böschungen, Felsnischen, Grabenränder, Schwemmguthaufen, Baumhöhlungen oder Grasbulten handelt. Teils werden dann auch Bodennester auf offenen Flächen errichtet. Freistehende Nester in Sträuchern oder Bäumen bilden die Ausnahme. Nicht selten werden Nester vom Vorjahr wieder benutzt oder alte Nester anderer Vögel wie beispielsweise Schwalbennester bezogen oder überbaut. Nester in künstlichen Gegebenheiten liegen meist mehrere Meter über dem Boden, solche an natürlichen Strukturen befinden sich meist in Bodennähe.
Das Nest besteht aus einem Unterbau aus grobem Material, der dem Nest oft ein unordentliches Aussehen verleiht, und einem feineren, napfförmigen Innenbau mit einer weichen Ausfütterung. Der Unterbau kann in der Größe recht unterschiedlich ausfallen oder bei engen Nischen auch fehlen. Er besteht aus groben Pflanzenteilen wie Schilf- und Grashalmen, trockenen Blättern, Stroh, Zweigen oder Rindenstücken. Der feinere Innenbau besteht aus zarten Halmen, Moos und Wurzeln oder Schilfrispen. Die Ausfütterung besteht aus kleinen Federn, Pflanzenwolle oder Tierhaaren. Die Größe des Nestes ist sehr variabel, Nester an natürlichen Standorten sind oft sehr viel größer. Die Außenmaße betragen zwischen 115 und 320 mm Durchmesser und 45–90 mm Höhe. Die Mulde ist zwischen 50 und 65 mm breit und 20–45 mm tief.[25]
Der Nestbau nimmt zwischen 4 und 7 Tagen, bei schlechter Witterung oder Störungen auch bis zu zwei Wochen in Anspruch.[26] Meist baut das Weibchen, bisweilen beteiligt sich auch das Männchen in unterschiedlichem Ausmaß am Nestbau. In einigen Fällen baute das Männchen parallel ein eigenes Nest, das aber nicht vollendet wurde – der feine Innenbau wird immer allein vom Weibchen gebaut.
Die Eiablage erfolgt im Abstand von 24 Stunden meist eine halbe Stunde nach Sonnenaufgang. Der Legebeginn liegt in Mitteleuropa frühestens in der ersten Aprildekade, meist aber später im gleichen Monat.[26] Das Gelege besteht meist aus fünf bis sechs, seltener aus drei bis sieben Eiern, größere Gelege stammen vermutlich immer von zwei Weibchen. Die Eier sind oval, mattglänzend und auf hellgrauem bis weißlichem Grund fein graubraun bis dunkelgraubraun gesprenkelt. Sie sind durchschnittlich 20 × 15 mm groß und werden bei ungestörtem Brutverlauf elf Tage lang bebrütet. Unter ungünstigen Umständen kann die Brutdauer bis zu 17 Tage betragen. Das Männchen ist daran bis zu etwa einem Viertel der Zeit beteiligt, nachts brütet immer das Weibchen.[27]
Die Jungvögel schlüpfen meist innerhalb von zwölf Stunden, in selteneren Fällen dauert dieser Vorgang bis zu 40 Stunden. Die Nestlingszeit dauert meist zwischen 13 und 14 Tagen. Die Nestlinge werden von beiden Altvögeln weitgehend zu gleichen Anteilen gefüttert. Während der ersten Tage, in denen das Weibchen hudert, trägt das Männchen den größeren Anteil, gegen Ende der Nestlingszeit lässt dessen Fütterungsaktivität aber stark nach.[28] Nach dem Ausfliegen werden die Jungvögel noch 4–7 Tage, seltener bis zu 11 Tage lang gefüttert.[29]
Die Sterblichkeit im ersten Jahr ist recht hoch. Von 134 beringten Vögeln wurden 65 % bereits im ersten halben Jahr, 15 % im folgenden Halbjahr tot aufgefunden. Die meisten Vögel kommen auf dem Zug um, Ursachen können physische Erschöpfung oder Bejagung sein. In den Brutgebieten zählen Prädation brütender Altvögel durch Hauskatzen, Füchse oder Marder, aber vor allem Kollisionen mit Kraftfahrzeugen auf Landstraßen zu den Todesursachen. In nördlichen Breiten überwinternde Bachstelzen fallen bisweilen Schlechtwetterperioden zum Opfer. Das Durchschnittsalter lag bei verschiedenen Auswertungen von Ringfunden etwa zwischen sieben und 14 Monaten. Das Höchstalter kann in Freiheit bis zu knapp zehn Jahre betragen, in Gefangenschaft wurde ein Vogel zwölf Jahre alt.[30]
In Europa kommt es nur nach Extremwintern zu größeren Bestandseinbrüchen. Ansonsten sind eher geringfügige und kurzfristige Schwankungen beim Bestand zu beobachten, ohne dass sich überregional signifikante Trends verzeichnen lassen. Zu lokalen Bestandsschwankungen kommt es meist im Zusammenhang mit einer Änderung der landwirtschaftlichen Nutzung sowie Bautätigkeiten.[31]
Die Bachstelze (Motacilla alba), westfälisch auch Wippstiärtken, nordniedersächsisch Wippsteert, im Kölner Raum Wibbelstetzje, ostfriesisch Akkermāntje oder Baumāntje ist eine Singvogelart aus der Familie der Stelzen und Pieper. Sie fällt durch ihr kontrastreiches, schwarz-weiß-graues Gefieder und den stelzentypischen Wippschwanz auf. Der charakteristische Ruf ist ein hohes, metallisches dschiwid.
Das umfangreiche Verbreitungsgebiet reicht von Südostgrönland durch die gesamte Paläarktis bis zur Beringstraße und in den äußersten Westen Alaskas. Im Norden reicht es über den Polarkreis hinaus, im Süden bis in die Subtropen. In Mitteleuropa ist die Bachstelze ein verbreiteter und häufiger Brutvogel. Ursprünglich wohl vor allem an unbewachsene Uferflächen und Gewässer gebunden, ist sie heute überall in der offenen und halboffenen Kulturlandschaft zu finden, wo es passende Nistgelegenheiten und freie Bodenflächen zur Nahrungssuche gibt. Die Art brütet in Nischen und Halbhöhlen und ernährt sich fast ausschließlich von Insekten und anderen Gliederfüßern.
Im Winter ziehen Bachstelzen meist nach Süden, wobei die Länge der Zugwege stark variiert. Mitteleuropäische Bachstelzen überwintern vorwiegend in Südwesteuropa und Nordafrika, die Überwinterungsgebiete anderer Populationen reichen teils bis zum Äquator. Einzelne Vögel bleiben aber auch den Winter über in Mittel- oder Nordeuropa.
Die Bachstelze ist der offizielle Nationalvogel von Lettland.
't Akkermannetjen (Latien: Motacilla alba alba) is een zangvoegel uut de femilie van de piepers en kwikstarten (Motacillidae). Ze hen een wit gezicht, zwarte bef, grieze rug en een zwarte "helm". 's Wienters slapen groepen akkermannetjes soms samen op gebouwen en in bomen. Ze kommen veur in open velden, meestentieds in de buurt van waoter, oek zie-j ze vaak op boederiejen en in daarpen. Bie de voortplanting nestelen akkermannetjes in muurnissen, tussen klimopranken, en gao zo mar deur. Akkermannetjes kommen in grote antallen veur in de hele Beneluxregio.
't Akkermannetjen (Latien: Motacilla alba alba) is een zangvoegel uut de femilie van de piepers en kwikstarten (Motacillidae). Ze hen een wit gezicht, zwarte bef, grieze rug en een zwarte "helm". 's Wienters slapen groepen akkermannetjes soms samen op gebouwen en in bomen. Ze kommen veur in open velden, meestentieds in de buurt van waoter, oek zie-j ze vaak op boederiejen en in daarpen. Bie de voortplanting nestelen akkermannetjes in muurnissen, tussen klimopranken, en gao zo mar deur. Akkermannetjes kommen in grote antallen veur in de hele Beneluxregio.
D Wasserstelze (Notacilla alba; alemanischi Näme) isch e Zugvogel wo i Mitteleuropa brüetet und mitti November as Mittelmeer flüügt und mitti Horner wider zruggcheert. S gitt aber au Wasserstelze wo im Winter nöd wegflüüget. I de Alpe chunnt si bis zonere Hööchi vo 2600 müM vor.
D Wasserstelze isch e schwarz-grauu-wiisse Vogel, miteme graue Rogge und eme wiisse Buuch. Si wippet hüüffig mit em lange schwarze Schwanz. Si werd 16 bis 19 cm grooss, het e Spannwiiti vo 25 bis 30 cm und wögt 19 bis 27 Gramm.
D Wasserstelze chunnt eener i Wassernööchi vor, uf Wise und Felder i Sidligsnööchi. S Nest baut si a gschützte Stele und Nische.
D Wasserstelze (Notacilla alba; alemanischi Näme) isch e Zugvogel wo i Mitteleuropa brüetet und mitti November as Mittelmeer flüügt und mitti Horner wider zruggcheert. S gitt aber au Wasserstelze wo im Winter nöd wegflüüget. I de Alpe chunnt si bis zonere Hööchi vo 2600 müM vor.
Beštor (Motacilla alba) lea beštoriidda (Motacillidae) gullevaš loddi.
It Boumantsje (Motacilla alba) is in 18 sm grutte fûgel út de famylje fan de piperfûgels.
It boumantsje sit opfallend swart-wyt in de fearren. Hy hat in wite kop mei in swarte kiel en kape. Fierder hat er in grize rêch en syn wjukken hawwe swart-wite streken. Hy hat in wite búk. De fûgel hat lange fine poaten en in lange swarte sturt. It is in drok fûgeltsje dat op de grûn rûntripket en dan sa no en dan stil stean bliuwt wêrby't hy karakteristike wippende bewegingen makket mei syn sturt. Fandêr ek de namme boumantsje wipsturt.
It Swart Boumantsje wurd ek wol as ûndersoarte fan it boumantsje rekkene. Hy ferskilt fan it boumantsje troch syn swarte rêch (by boumantsje griis). Dêrtroch liket er folle donkerder.
De boumantsjes binne in protte yn it iepen fjild te finen, meast yn de buert fan wetter. Ek komme se wol tichtby de minsken yn doarpen, op buorkerijen ensfh. It boumantsje komt foar yn hiel Europa. Yn it noarden, easten en sintraal Jeropa is it in trekfûgel mar yn it westen en suden komt er it hiele jier foar.
It Boumantsje yt meastentiids ynsekten, foaral miggen, neven en mychammels.
It wyfke bout in nêst yn in holte, bygelyks yn in muorre, in hol yn in beam, in stapel boumateriaal. Meastentiids wurde twa kear per jier 5-6 aaien útbret. It wyfke sit sa'n 12 oant 15 dagen op de aaien te brieden. Dêrnei wurde de jongen twa wike lang troch beide âlden fuorre foardat se útfleane.
It Boumantsje (Motacilla alba) is in 18 sm grutte fûgel út de famylje fan de piperfûgels.
'S e eun beag a tha ann am breac an t-sìl[1][2] (Laideann: Motacilla alba, Beurla: white wagtail; Motacilla cinerea, grey wagtail; motacilla alba yarrellii, pied wagtail) a chrathas earball. Tha ainmean eile air:
Pùdach na Motacilla alba
Pùdach na Motacilla alba
Motacilla alba yarrellii agus eala
Ugh na breac an t-sìl (Motacilla alba yarrellii)
Uighean na breac an t-sìl (Motacilla cinerea)
Pùdach na Motacilla flava
Uighean na breac an t-sìl (Motacilla flava)
'S e eun beag a tha ann am breac an t-sìl (Laideann: Motacilla alba, Beurla: white wagtail; Motacilla cinerea, grey wagtail; motacilla alba yarrellii, pied wagtail) a chrathas earball. Tha ainmean eile air:
Breacan-buidhe (motacilla flava, yellow wagtail; motacilla alba, white wagtail; motacilla cinerea, grey wagtail; agus motacilla alba yarrellii, pied wagtail) Cubhag-bhogaidh Glaisean seilich Glasag (motacilla alba yarrellii, pied wagtail) TachailleagA codizennula (Motacilla alba) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Motacillidae. Misura trà 15 è 19 cm. Pesa circa 25 grammi. A codizennula hè codilonga.
A codizènnula nichja in a miò parti di l'Auropa è di l'Asia, è ancu in certi parti di l'Africa di u Nordu.
A codizènnula hè insittivora è mangna sopratuttu moschi, musculini, furmiculi è zinzali.
Cumprendi i siguenti sottuspezii:
A codizennula hè cumuna è prisenti tuttu l'annu in Corsica. A codizennula hè ancu chjamata in corsu: a codizingula, a codibattula, a coditremula, a codipennula.
A codizennula hè stata mintuvata calchì volta in a litteratura è u cantu corsu. Par asempiu:
A codizennula (Motacilla alba) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Motacillidae. Misura trà 15 è 19 cm. Pesa circa 25 grammi. A codizennula hè codilonga.
A codizènnula nichja in a miò parti di l'Auropa è di l'Asia, è ancu in certi parti di l'Africa di u Nordu.
A codizènnula hè insittivora è mangna sopratuttu moschi, musculini, furmiculi è zinzali.
Erla kongsdóttir (frøðiheiti: Motacilla alba) er lítið spurvaslag við longum veli. Hon flýgur dandandi, og tá ið hon situr, nikkar hon við høvdinum og slettir alla tíðina velið upp og niður. Hon rennur skjótt og veiðir flugur bæði niðri í fjøruni og uppi í luftini. Erlur eru vanliga einsamallar ella í smáum flokkum. Tær halda mest til við áir og við sjóvarmálan, har tær eisini hava reiður. Bara eini 10-20 pør eiga í Føroyum. Erlur halda ofta til niðri í fjøruni, tá ið bútíðin er av. Um veturin eru tær í Afrika.
Erla kongsdóttir kemur um somu tíð sum steinstólpan, og hon hevur longri vegin, tí hon er sunnari í Afrika um veturin. Hon er vakur og snotiligur fuglur. Nakkin og velið eru svørt, pannan og vangarnir og búkurin hvít, kápan reinlitt grá; hálsurin og bringan og veingirnir eru svørt og hvít.
Erla kongsdóttir (frøðiheiti: Motacilla alba) er lítið spurvaslag við longum veli. Hon flýgur dandandi, og tá ið hon situr, nikkar hon við høvdinum og slettir alla tíðina velið upp og niður. Hon rennur skjótt og veiðir flugur bæði niðri í fjøruni og uppi í luftini. Erlur eru vanliga einsamallar ella í smáum flokkum. Tær halda mest til við áir og við sjóvarmálan, har tær eisini hava reiður. Bara eini 10-20 pør eiga í Føroyum. Erlur halda ofta til niðri í fjøruni, tá ið bútíðin er av. Um veturin eru tær í Afrika.
Erla kongsdóttir kemur um somu tíð sum steinstólpan, og hon hevur longri vegin, tí hon er sunnari í Afrika um veturin. Hon er vakur og snotiligur fuglur. Nakkin og velið eru svørt, pannan og vangarnir og búkurin hvít, kápan reinlitt grá; hálsurin og bringan og veingirnir eru svørt og hvít.
Hoechqhu o Lochqhu, Asteuqheute, Blancqheue, Batmàr, Cachcàrue (Motacilla alba)
Ledspėra (luotīnėškā: Motacilla alba, lietovėškā (b.k.): Baltoji kielė) - īr žvėrbliniu būrė paukštis. Ėšplėtė̄s Euruopuo, Azėjuo, Šiaurės Afrėkuo. Žemaitėjuo ledspėras tonkės; atskrend kuova mėnesie, ėšskrend spalie. Gīven šalep gīvenvėitiu, paopiūs, pri ežerū. Pera 5-6 kiaušius. Jied daugomuo vabzdius, kėrmėnus.
Sëwô plëszka (Motacilla alba) – môłi ptôch z rodzëznë plëszkòwatëch. Òna żëje m. jin. na Kaszëbach ë tu mòże miec gniôzdo.
Sëwô plëszka (Motacilla alba) – môłi ptôch z rodzëznë plëszkòwatëch. Òna żëje m. jin. na Kaszëbach ë tu mòże miec gniôzdo.
Li tchirou ou gris hosse-cou ou grijhe hosse-cawe, c' est l' pus corant des hosse-cou.
No d' l' indje e sincieus latén : Motacilla alba
Gn a beacôp des dzo-indjes (M.a. alba, M.a. yarellii d' Inglutere, M.a. subpersonata do Marok, M.a. vidus d' Edjipe). [1]
C' est l' seul sovdriyî al longue cawe k' est noer et blanc. Li dos et l' cawe sont gris ou tot noers (M.a. yarellii d' Inglutere).
Cwand i vole, li tchirou evoye èn awiyant "tchirr", nén repeté; did la si no "tchirou".
Si rescontere voltî dins les cinses, aprume dilé l' ansinî. C' est la k' ele magne des halenes et des påpåds-lôlôs.[2]
Li pårti politike "princevekisse" di Lidje, e 17inme sieke, ki poirtént en noere mousseure, estît lomés les Tchirous. I spotchît li revintreye des Grignous e 1646. Did la, li no d' "tchirou" al compote di pemes, al sirôpe, ou a on må-rivnant.
Li tchirou ou gris hosse-cou ou grijhe hosse-cawe, c' est l' pus corant des hosse-cou.
No d' l' indje e sincieus latén : Motacilla alba
Tûtirwask , balavîk, zîçbalavîk [2] an jî qûnhejhejoka spî (Motacilla alba), cureyekî qûnhejhejokan (Motacillidae) e.
Tûtirwask , balavîk, zîçbalavîk an jî qûnhejhejoka spî (Motacilla alba), cureyekî qûnhejhejokan (Motacillidae) e.
Vagolind (latin.: Motacilla alba), mugažo Ojalind paginoiš, om levitadud kezalind. Mülütadas Vagolindunvuiččed-sugukundha heimon tipižeks erikoks. Erištadas läz kümned alaerikoid.
Täuz'kaznu hibj om 16..19 sm pitte, 20..23 grammad vedutte, pit'känke händanke. Hibjan üläpala om hahk, alapala — vauged mujul. Pä om vauged mustanke kurkunke i ülähanke.
Elädas kümnehe vodhesai, stajas igä voib olda 12 vot.
Vagolind söb penid kaks'suugaižid gavedid tobjimalaz (säs'ked, kärbhaižed), mugažo bumbakoid, semnid i marjoid harvoin.
Sädab pezoid süvendusiš (seiniden haugelmasiš, ondusiš, räusthiden al, parziden varažomiš). Pandas 5..6 munad pezha, kahtišti sezonas paksus. Emäč haudutab munindad 12..14 päiväd. Molembad kazvatajad söttas poigaižid, heiden höunhišt oleskeleb täudeks videstoštkümnes päiväs i om vaumiž kävutamha lendandas.
Vagolind (latin.: Motacilla alba), mugažo Ojalind paginoiš, om levitadud kezalind. Mülütadas Vagolindunvuiččed-sugukundha heimon tipižeks erikoks. Erištadas läz kümned alaerikoid.
Valgeipästärikki (lat. Motacilla alba L., ven. белая трясогузка) kuuluu pästärikkilöin pereheh. Se on muuttolindu. Karjalas sidä on kaikkiel da äijy.
Suurimas vuitis karjalan paginluadulois linnun nimi perustuu nimilöin pä(i)stärikki[1] da väistärikki[2] eri muunnoksih. Randusuvi-Suomengi paginluadulois on tunnettu nimi väistäräkki.[3] Salmis lindustu on kučuttu sežo nimel jiänpotkiene.[4]
Valgeipästärikki on pieni linduine. Sil on hoikku, piduličču rungu. Piä on kaidu, n’okku – hoikku, terävy da oigei. Siivet ollah pitkättävät, hoikat. Linnul ollah pitkät kynnet. Tädä linduu tunnet terväh, astujes se puaksuh kumardeleh da lekuttau händiä. Valgienpästäräkin väri on enimyölleh valgei, harmai da mustu. Piä on valgei da mustu. Selgy on harmai, rinnas on suuri mustu tačmu, vačču on valgei.
Karjalas valgiedu pästärikkii on enämbi vezistölöin rannikkoloil. Pezoitundan aigah se voi eliä kuadunuzien meččien kohtal, ojazilluo. Toiči eläy meččykylis da linnoisgi.
Suvi-Karjalah nämä linnut tullah aijoi, sulakuun enzimäzinny päivinny libo sulakuun keskipuoles. Pohjazeh tullah vaiku sulakuun lopus-oraskuun allus.
Luadimah peziä nämä linnut ruvetah aijoi da kezäs ehtitäh kaksi kerdua hauduo paigazii. Enzimäine havvondu algavuu oraskuun puolivälis, toine – kezäkuun lopus-heinykuun allus. Linnut luajitah peziä kivilöin alle, kallivoloin ragoloih, puuloin juurih, toiči kololoih. Kylis da linnos luajitah pezii levoloin alle, ikkunoin naličniekoin tuakse, halgoloih.
Kuu kiurus kezäh, puoĺi kuudu peibozes, pästärikis ei ni päiviä.
В.Б. Зимин, Э.В. Ивантер. Птицы. Петрозаводск, 2002
Valgeipästärikki (lat. Motacilla alba L., ven. белая трясогузка) kuuluu pästärikkilöin pereheh. Se on muuttolindu. Karjalas sidä on kaikkiel da äijy.
The willie-wagtail (Motacilla alba) is a smaw passerine bird in the wagtail faimily Motacillidae. The speshies breeds in muckle o Europe an Asie an pairts o North Africae. It haes a taehauld in Alaska as a scarce breeder. It is resident in the mildest pairts o its range, but itherweys migrates tae Africae. In Ireland an Great Breetain, the daurker subspeshies, M. a. yarrellii predominates. In tot, thare are atween 9 an 11 subspeshies.
The willie-wagtail is an insectivorous bird o appen kintra, eften near habitation an watter.[2] It prefers bare auries for feedin, whaur it can see an pursue its prey. In urban auries it haes adaptit tae foragin on pavit auries sic as caur pairks. It nests in crevices in stane waws an seemilar naitural an man-made structurs.[2]
It is the naitional bird o Latvie an haes featurt on the stamps o several kintras.[3] Tho it is 'o least concern', thare are several threits against it, lik bein keept as pets an bein uised as fuid.
The willie-wagtail (Motacilla alba) is a smaw passerine bird in the wagtail faimily Motacillidae. The speshies breeds in muckle o Europe an Asie an pairts o North Africae. It haes a taehauld in Alaska as a scarce breeder. It is resident in the mildest pairts o its range, but itherweys migrates tae Africae. In Ireland an Great Breetain, the daurker subspeshies, M. a. yarrellii predominates. In tot, thare are atween 9 an 11 subspeshies.
The willie-wagtail is an insectivorous bird o appen kintra, eften near habitation an watter. It prefers bare auries for feedin, whaur it can see an pursue its prey. In urban auries it haes adaptit tae foragin on pavit auries sic as caur pairks. It nests in crevices in stane waws an seemilar naitural an man-made structurs.
It is the naitional bird o Latvie an haes featurt on the stamps o several kintras. Tho it is 'o least concern', thare are several threits against it, lik bein keept as pets an bein uised as fuid.
At wipstört (öö. blä moonk, (mo.) bliibüker, blii-wipstjart, go. wipsteert) (Motacilla alba) as en fögel ütj at famile faan a piipern (Motacillidae).
Nen witte kwiksteirt (Motacilla alba) es nen veugel van de familie van piepers en kwiksteirtn. Zyne mêest in et ôog springende eignschap es zyn rap ip en neer goand steirtje.
De witte kwiksteirt of peirdewachter es oungeveer 18 cm grôot. Ze zyn vrêe nerveus, zowel o ze vliegn als o ze ip de ground zittn (me et bekende steirtje). De boovnkant es grys, en zyne steirt es wit. Zyne kop en buuk es wit, moar ie eit wel nen zwarte eisenpanne en borst.
Ie komt een bitje overol vôorn, zelfs dichte by uuzn, allêene nie in de sterk bebouwde zones. Witte kwiksteirtn trekkn in de winter noo warmere zuudelyke streekn.
Nen witte kwiksteirt (Motacilla alba) es nen veugel van de familie van piepers en kwiksteirtn. Zyne mêest in et ôog springende eignschap es zyn rap ip en neer goand steirtje.
Šera spliska (Motacilla alba) jo ptašk ze swójźby Motacillidae.
Šera spliska jo wujšpurny, carno-běły ptašk, kótaryž stawnje z wopušku cympoco. Wóna dośěgnjo wjelikosć wót 18 cm. Jeje kśebjat jo šery (Motacilla alba alba) abo carny (Motacilla alba yarrellii). Šyja a chochoł stej carnej, mjaztym až wenkowne wopušowe pjera su běłe. Coło, boka głowy a brjuch su běłe.
Ganja z nygajucej głowu a cyni naraz skoki za cas góńtwy na insekty. Lětajucy jo južo z dalokosći k spóznaśeju na dłujkej wopušce ale teke na ekstremnem žwałkatem lětanju z nadpadnymi serijami pjerchotow. Pśi lětanju woła typiski „tśi-lit“ abo „tśu-wij“.
Ptašk wustupujo cesto blisko wódy, ale teke na pólach, na burskich žywnosćach, w parkach, na sportnišćach, na nadroznych kšomach a na kšywach domow.
Šera spliska (Motacilla alba) jo ptašk ze swójźby Motacillidae.
Motacilla alba albaMotacilla alba yarrelliiΗ Λευκοσουσουράδα είναι στρουθιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Σεισοπυγιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Motacilla alba και περιλαμβάνει 11 υποείδη. [3]
Στην Ελλάδα απαντά το υποείδος Motacilla alba alba Linnaeus, 1758. [4]
Η επιστημονική ονομασία του γένους, Motacilla (παραλλαγές: Matacilla, Metacilla, Motacitta, Mottacilla [6]) είναι λατινική και έχει ως ρίζα το ρήμα moto «κινώ», με σαφή αναφορά στη χαρακτηριστική κίνηση του οπισθίου τμήματος του πτηνού. [7] Αυτό ισχύει και για την αγγλική ονομασία wagtail «κινώ την ουρά».
Η ίδια σημασία αποδίδεται και στην ελληνική λαϊκή ονομασία «σουσουράδα», με ενδιαφέρουσα ετυμολογία: [ΕΤΥΜ. < σεισουράδα (με προληπτ. αφομοίωση) < σεισούρα (< σείω, πβ; αόρ. έ-σεισ-α, + ουρά) + παραγ. επίθημα -άδα]. [8] Επίσης, η λόγια ονομασία του πτηνού «σεισοπυγίς», έχει τα ίδια εννοιολογικά χαρακτηριστικά: [ΕΤΥΜ. < μτγν. σεισοπυγίς, -ίδος < σεισο- (< αρχ. σείω, πβ. αόρ. σεΐσ-ai) + - πυγίς < αρχ. πυγή ≪οπίσθια≫. [9]
Τόσο η επιστημονική alba, όσο και οι λαϊκές ονομασίες του είδους, ελληνική και αγγλική, συσχετίζονται με το χαρακτηριστικό ασπρόμαυρο πτέρωμα του πτηνού.
Το είδος περιγράφηκε από τον Λινναίο, στο περίφημο έργο του Systema Naturae (Σουηδία, 1758). [10]
Φυλογενετικά, το είδος φαίνεται να είναι στενά συνδεδεμένο με τα είδη Motacilla grandis, M. madaraspatensis, M. samveasnae και M. aguimp, σχηματίζοντας υπερείδος μαζί τους. Ωστόσο, δεδομένα κυτοχρώματος b mtDNA και ακολουθίας NADH αφυδρογονάσης (υπομονάδα 2), δείχνουν ότι το είδος ανήκει σε πολυφυλετική ή παραφυλετική ομάδα. [11]
Η ταξινομική του είδους παραμένει αρκετά προβληματική, με διάσταση απόψεων μεταξύ των ερευνητών, για την ύπαρξη ή όχι κάποιων υποειδών. Στο παρόν λήμμα, ακολουθείται η κατά Howard & Moore ταξινομική (3rd, 4th ed.) (βλ. Πίνακα). Το κύριο στοιχείο που κρίνει τις διαφορές μεταξύ των υποειδών, είναι ο χρωματισμός και το γενικότερο παρουσιαστικό του κεφαλιού στα αρσενικά, κατά την αναπαραγωγική περίοδο, όπως και ο γενικότερος χρωματισμός της ράχης. Σύμφωνα με αυτές τις διαφορές, τα ανά τον κόσμον υποείδη κατατάσσονται σε 3 μεγάλες ταξινομικές ομάδες (groups):
Στις θέσεις όπου οι πληθυσμοί των διαφορετικών υποειδών αλληλοεπικαλύπτονται, υπάρχει ανάμιξη ατόμων και παραγωγή υβριδίων, αλλά οι διαφορές τους από τους αμιγείς πληθυσμούς δεν είναι τέτοιες που να στοιχειοθετούν νέα υποείδη, τουλάχιστον κατά τους περισσότερους ερευνητές, ωστόσο πάντοτε υπάρχουν διαφωνίες και διαφορετικές απόψεις.
Η λευκοσουσουράδα είναι ανάλογα με το υποείδος, πλήρως, μερικώς μεταναστευτικό ή και επιδημητικό πτηνό, αν και σε γενικές γραμμές, οι περισσότεροι πληθυσμοί είναι αποδημητικοί, με ευρεία κατανομή σε όλο τον Παλαιό Κόσμο, ιδιαίτερα στην Ευρασία, ενώ κάποιοι πληθυσμοί φθάνουν μέχρι τον Βερίγγειο πορθμό και τη Δ Αλάσκα, στην Αμερική. Η αναπαραγωγική του επικράτεια εκτείνεται σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, μέχρι τις 75° περίπου, λίγο πριν τις αρκτικές περιοχές, ενώ βρίσκεται σε όλα τα ενδιαιτήματα πλην των ερημικών. [12]
Στην Ευρώπη απαντά είτε ως επιδημητικό πτηνό, είτε ως καλοκαιρινός αναπαραγόμενος επισκέπτης, σε όλη την ήπειρο, ακόμη και στην Ισλανδία, ενώ φθάνει μέχρι και τις ανατολικές ακτές της Γροιλανδίας.
(σημ. με έντονα γράμματα το υποείδος που απαντά στον ελλαδικό χώρο)
Η καταγραφή των μεταναστευτικών οδών των διαφόρων πληθυσμών είναι αρκετά δύσκολη, δεδομένου ότι, πρακτικά, σε κάθε γεωγραφική περιοχή αναμιγνύονται άτομα που προέρχονται από διαφορετικά μέρη, ιδιαίτερα στις ενδιάμεσες κεντροασιατικές θέσεις. Ειδικά, το καλώς μελετημένο ευρωπαϊκό υποείδος Motacilla alba alba, ακολουθεί δύο μεταναστευτικές οδούς: η μία ανήκει στους δυτικούς και κεντρικούς ευρωπαϊκούς πληθυσμούς με νοτιοδυτική κατεύθυνση, και διαχείμαση στη Δ. Μεσόγειο και Δ. Αφρική. Αντίθετα, οι βόρειοι και ανατολικοί ευρωπαϊκοί πληθυσμοί, κινούνται νοτιοανατολικά και διαχειμάζουν στην Α. Μεσόγειο, την Α. Αφρική και την Αραβική χερσόνησο. Οι κεντροευρωπαϊκοί πληθυσμοί διαχειμάζουν κυρίως σε μία ευρεία ζώνη που εκτείνεται απο τη ΝΔ. Ευρώπη, μέχρι το Μαρόκο και την Αλγερία.
Η μετανάστευση των ευρωπαϊκών πληθυσμών προς τα εδάφη διαχείμασης αρχίζει από το Σεπτέμβριο, κορυφώνεται στα μέσα Οκτωβρίου, ενώ οι τελευταίοι, μικροί πληθυσμοί φεύγουν το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Η εαρινή αποδημία στα εδάφη αναπαραγωγής αρχίζει τον Φεβρουάριο, με την άφιξη να πραγματοποιείται το 2ο ή 3ο δεκαήμερο του Μαρτίου, ενώ έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Απριλίου. Τα πουλιά ταξιδεύουν σε χαμηλό ύψος και ακολουθούν το γεωγραφικό ανάγλυφο [16], με την εαρινή αποδημία να γίνεται τη νύκτα και την φθινοπωρινή, την ημέρα. [17]
Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί μεταξύ άλλων από τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Γκαμπόν και το Μπουρούντι, τις Σεϋχέλλες και τα νησιά Παλάου. [18]
Η λευκοσουσουράδα συχνάζει σε ημι-ανοικτούς ή ανοικτούς χώρους, αλλά πρακτικά μπορεί να βρίσκεται παντού, εκτός από τα σκοτεινά, πυκνά δάση, ακόμη και στα πυκνοδομημένα κέντρα των πόλεων. [22] Μεγάλη σημασία έχουν οι εκτάσεις χωρίς, ή με πολύ χαμηλή βλάστηση που απαιτούνται για αναζήτηση τροφής, αλλά και οι ανθρωπογενείς δομές, όπως κτήρια ή δενδροστοιχίες για την κατασκευή της φωλιάς. [23]
Γενικά, προτιμώνται περιοχές κοντά σε νερό, ιδιαίτερα με διάσπαρτες πέτρες, όπως είναι οι λασπώδεις, αμμώδεις ή χαλικώδεις όχθες δίπλα σε ποτάμια. [24][25] Σήμερα, το διαμορφωμένο τοπίο παρέχει κατάλληλες θέσεις σε μεγάλο βαθμό, όπως λιβάδια, χωράφια, αγροτικούς δρόμους, ανοικτές αγροτικές ή χέρσες περιοχές, ακόμη και ασφαλτοστρωμένες περιοχές ή λατομεία.
Το είδος συχνάζει σε υγρές θέσεις όλων των ειδών, αλλά και στα οργωμένα χωράφια. Τα σμήνη που δημιουργούνται, συνήθως, κουρνιάζουν σε περιοχές με καλαμιές, ιτιές ή άλλες προστατευμένες τοποθεσίες. Ειδικά στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, τα διαχειμάζοντα πουλιά αρέσκονται σε φωτεινές θέσεις, όπως και σε χώρους που φωτίζονται τη νύχτα, σε αστικές περιοχές, ώστε να έχουν ένα θερμότερο «μικροκλίμα». Στις περιοχές διαχείμασης της Β. Αφρικής, η λευκοσουσουράδα συχνάζει στην ακτή, σε αλυκές, οάσεις, πηγάδια και καταυλισμούς των νομάδων. [27]
Στο Ηνωμένο Βασίλειο η στατιστική ανάλυση των 5 πρώτων προτιμητέων οικοσυστημάτων, δίνει τα εξής αποτελέσματα: Χωριά, Λιβάδια, Καλαμώνες, Πόλεις και Ρεικότοποι. [28]
Η λευκοσουσουράδα είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα μικρά πουλιά της υπαίθρου και των πόλεων, εύκολα αναγνωρίσιμο από τη σιλουέτα του, με το λεπτό σώμα, τους ασπρόμαυρους χρωματισμούς και την μακριά ουρά που την κινεί συνεχώς πάνω-κάτω, κάτι που έδωσε την ονομασία στο είδος. Επίσης κινεί και το κεφάλι μπρος-πίσω όταν περπατάει, όπως κάνουν τα περιστέρια. Εμφανίζεται μικρός φυλετικός και εποχικός διμορφισμός, χωρίς όμως κάτι το εξαιρετικά διαφορετικό. Η μακριά ουρά έχει γυαλιστερό μαύρο χρώμα, με μόνο τα δύο εξωτερικά ζεύγη πτερών να είναι λευκά, κάτι ιδιαίτερα εμφανές όταν το πουλί είναι στον αέρα. Το ράμφος, οι ταρσοί και τα πόδια είναι σταχτόμαυρα και η ίριδα μαύρη.
Ο γενικός χρωματισμός είναι γκρίζα ράχη, λευκή κοιλιά και ασπρόμαυρο κεφάλι με μαύρη κορυφή, γκρίζο τράχηλο, λευκό πρόσωπο και μαύρο λαιμό και στήθος (bib), αλλά αυτά τα τελευταία στοιχεία είναι εκείνα που διαφοροποιούν τα υποείδη μεταξύ τους. Στο αρσενικό είναι πολύ έντονο το γυαλιστερό μαύρο πηγούνι, ο λαιμός και το στήθος, με σαφή οριοθέτηση από τις κατάλευκες περιοχές του προσώπου και του γκρίζου τραχήλου και ράχης. Το ουροπύγιο είναι γκρι στο χρώμα του σχιστόλιθου προς μαύρο, καθώς και τα άνω καλυπτήρια της ουράς, οι πλευρές των οποίων καλύπτονται από λευκό. Τα γκρι φτερά των ώμων οριοθετούνται από το καθαρό λευκό της κάτω επιφανείας του στήθους και των πλευρών (flanks). Οι πτέρυγες είναι καφέ-μαύρες αλλά με λευκές περιοχές, έτσι ώστε να φαίνονται ασπρόμαυρες από κάποια απόσταση.
Το θηλυκό μοιάζει με το αρσενικό στο φτέρωμα αναπαραγωγής, αλλά τα λευκά μέρη του προσώπου δεν είναι συνήθως τόσο σαφώς διαχωρισμένα από τις μαύρες περιοχές και εν μέρει, φέρει στίγματα γκριζωπά. Το μαύρο χρώμα του λαιμού δεν οριοθετείται, επίσης, τόσο καλά από τη γκρίζα ράχη, ενώ και πτέρυγες δεν κάνουν την έντονη αντίθεση μαύρου-λευκού όπως στο αρσενικό. Η κορυφή του κεφαλιού είναι και αυτή μαύρη, αλλά δεν εκτείνεται σε όλο το εύρος της όπως στο αρσενικό, ενώ αναμιγνύεται με το γκρίζο του τραχήλου στο τέλος της. Πάντως, σε ορισμένα θηλυκά, το σχέδιο του κεφαλιού μπορεί να είναι απαράλλακτο με των αρσενικών.
Η λευκοσουσουράδα είναι εξαιρετικά ποικιλόμορφο είδος, με κάποια υποείδη πιθανό να έχουν προκύψει λόγω μερικής γεωγραφικής απομόνωσης, όπως το βρετανικό υποείδος M. a. yarrellii. Αυτό, διαφέρει από το κύριο ευρωπαϊκό υποείδος M. a. alba, από τη μαύρη (ή πολύ σκούρα γκρι στα θηλυκά) ράχη, αλλά κατά τα άλλα είναι ίδιο στην εμφάνιση. Τα άλλα υποείδη, που η ύπαρξη ορισμένων από αυτά είναι αμφισβητήσιμη, διαφέρουν ως προς το χρώμα των πτερύγων, της ράχης και του κεφαλιού, ή κάποιων άλλων επί μέρους χαρακτηριστικών. Ιδιαίτερα στους ασιατικούς πληθυσμούς, μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ τους. [33][34][35][36] Φυλογενετικές μελέτες μιτοχονδριακού DNA δείχνουν ότι ορισμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά έχουν εξελιχθεί περισσότερο από μία φορά, όπως της ράχης και του χρώματος του λαιμού.
Στο χειμερινό τους πτέρωμα, τα ενήλικα στερούνται των έντονων μαύρων περιοχών στο κεφάλι και στο στήθος, ειδικά στο τελευταίο, που περιορίζεται σε μία ημισεληνοειδή ζώνη. Το μέτωπο είναι «βρώμικο» λευκό προς γκρι, ενώ η κορυφή του κεφαλιού και ο τράχηλος ανάλογα με το φύλο έχουν μαύρο ή γκρίζο χρώμα. Το υπόλοιπο του πτερώματος μοιάζει με το πτέρωμα αναπαραγωγής. Το αρσενικό διαφέρει από το θηλυκό μόνο από την πιο πιο σκούρα κορυφή του κεφαλιού, ενώ κατά το πρώτο έτος της ζωής τους, τα αρσενικά έχουν ωχροκίτρινο πρόσωπο.
Στα νεαρά άτομα η άνω επιφάνεια του σώματος είναι κυρίως γκρίζα με κάποια ελαφρά κίτρινη απόχρωση και με τη ράχη λίγο πιο φωτεινή, ενώ η κορυφή του κεφαλιού και ο λαιμός έχουν ελαφρώς καφετί χρώμα. Η περιοχή πίσω από το μάτι φέρει μιαν ανοιχτόχρωμη λωρίδα, ενώ οι πλευρές του λαιμού, το πηγούνι και το μπροστινό του τμήμα είναι «βρώμικα» λευκά. Το στήθος φέρει μία σταχτοκίτρινη κεντρική περιοχή, ενώ οι πλευρές του στήθους είναι γκρι. Οι πτέρυγες και τα φτερά της ουράς μοιάζουν με των ενηλίκων, αλλά ξεθωριάζουν γρήγορα και στη συνέχεια δείχνουν μικρή αντίθεση μεταξύ των κέντρων και των ραφών τους.
(Πηγές: [38][39][40][41][42][43][44][45][46][47][48][49]
Η ακριβής σύνθεση της διατροφής του είδους ποικίλλει ανά περιοχή, αλλά τα χερσαία και υδρόβια έντομα και άλλα μικρά ασπόνδυλα αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της. Περιλαμβάνονται σκαθάρια, λιβελούλες, μικρά σαλιγκάρια, αράχνες, σκουλήκια, καρκινοειδή, Δίπτερα και οι προνύμφες τους. [50] Μικρoί γόνοι ιχθύων έχουν επίσης καταγραφεί στη λεία του πτηνού. Η λευκοσουσουράδα είναι κάπως ασυνήθιστη σε εκείνες τις περιοχές όπου δεν είναι αποδημητική, δεδομένου ότι είναι εντομοφάγο πουλί που συνεχίζει να τρέφται με έντομα κατά τη διάρκεια του χειμώνα (τα περισσότερα άλλα εντομοφάγα πτηνά σε εύκρατα κλίματα μεταναστεύουν ή στρέφονται σε φυτικά υλικά). [51] Ωστόσο, σπάνια μπορεί να τρώγονται και μικροί καρποί ή σπέρματα
Η αναζήτηση της τροφή τους γίνεται, κυρίως σε ανοικτές περιοχές με μικρή ή καθόλου βλάστηση, σχεδόν πάντοτε στο έδαφος, σπανιότερα στον αέρα όπως κάνουν οι μυγοχάφτες. [52] Αυτές μπορεί να είναι παραθαλάσσιες περιοχές, οικισμοί με κοντινά νερά, δρόμοι, μονοπάτια ή λιβάδια. Συλλαμβάνεται μόνο εκτεθειμένη λεία, ιδιαίτερα εκείνη που προέρχεται από το σκάψιμο ή τη διαταραχή που προκαλούν με την κίνησή τους στο έδαφος διάφορα μεγάλα ζώα, όπως αγελάδες πρόβατα και άλογα. [53][54][55]
Η πτήση της λευκοσουσουράδας είναι πολύ χαρακτηριστική, με ταχύτατη και ακριβή απογείωση και προσγείωση. Πετάει πολύ κυματιστά (undulating), ενώ όσο βρίσκεται στον αέρα αρθρώνει χαρακτηριστική φωνή. Όσο βρίσκεται στο έδαφος τρέχει πολύ γρήγορα και βρίσκεται πάντοτε σε επιφυλακή.
Η χαρακτηριστική κίνηση της ουράς της λευκοσουσουράδας, όπως άλλωστε και όλων των σουσουράδων έχει μελετηθεί αρκετά, αλλά δεν έχει δοθεί κάποια ικανοποιητική εξήγηση της αιτίας που την προκαλεί. Κάποιοι ερευνητές υποθέτουν ότι, αυτό συμβαίνει για να προκαλέσει τον αιφνιδιασμό των εντόμων, που είναι η βασική της λεία. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι μία κίνηση συμβολικής ιεραρχικής σημασίας μέσα σε ένα σμήνος, ενώ τελευταίες μελέτες υποστηρίζουν ότι είναι ένα «σήμα» επιφυλακής απέναντι σε πιθανούς θηρευτές. [56]
Οι λευκοσουσουράδες αποκτούν σεξουαλική ωριμότητα από το 1ο έτος της ζωής τους, είναι μονογαμικά πτηνά και υπερασπίζονται τις περιοχές αναπαραγωγής τους, [57] ωστόσο, έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις πολυγυνίας. [58][59] Η αναπαραγωγική περίοδος για τους περισσότερους πληθυσμούς είναι από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο, με την περίοδο να αρχίζει αργότερα στις βόρειες περιοχές. Και τα δύο φύλα είναι υπεύθυνα για την κατασκευή της φωλιάς, με το αρσενικό συνήθως να αρχίζει και, το θηλυκό να ολοκληρώνει τη διαδικασία.
Στα εδάφη όπου αναπαράγεται (βλ. Βιότοπος), η λευκοσουσουράδα φωλιάζει σε τρύπες ή κοιλότητες που πρακτικά μπορεί να βρίσκονται παντού, όπως σε κτήρια, τοίχους, αχυροσκεπές, σωλήνες, όχθες, γκρεμούς, δένδρα, συστάδες από αμμόφιλες πόες, αλλά ακόμη και φωλιές άλλων πτηνών, κυρίως χελιδονιών. [60] Η φωλιά είναι μία πρόχειρη κυπελοειδής κατασκευή από κλαδιά, χόρτα , φύλλα, ρίζες και βρύα. Επιστρώνεται με μαλακά υλικά, όπως τρίχες, φτερά και μαλλί από ζώα.
Η ωοτοκία πραγματοποιείται άπαξ στις βόρειες περιοχές, αλλά δύο φορές στις νότιες -σπάνια μέχρι και τρεις- και, η γέννα αποτελείται από 5-6, κάποιες φορές από 3-7 αυγά, διαστάσεων 20,6×15,3 χιλιοστών και βάρους 2,3 γραμμαρίων, εκ των οποίων ποσοστό 6% είναι κέλυφος. Η επώαση πραγματοποιείται μόνον από το θηλυκό, κυρίως τη νύχτα, πολύ σπάνια με τη συμμετοχή του αρσενικού και, διαρκεί 12-14 ημέρες. [62][63]
Οι νεοσσοί είναι φωλεόφιλοι, γεννιούνται δηλαδή ανήμποροι, με υποτυπώδες χνούδι και χρήζουν της άμεσης προστασίας των γονέων. Και οι δύο γονείς φροντίζουν για τη διατροφή των νεοσσών μέχρι να μπορούν να πετάξουν σε περίπου 13-16 ημέρες, ενώ συνεχίζουν να επιτηρούνται για άλλη μια εβδομάδα μετά την ανάπτυξη του πρώτου πτερώματος. [64]
Το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού είναι άγνωστο, αλλά πιστεύεται ότι είναι μεγάλο, με το είδος να περιγράφεται ως «κοινό», τουλάχιστον σε κάποιες θέσεις της επικράτειάς του. Οι πληθυσμικές τάσεις δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί, αλλά το είδος δεν πιστεύεται ότι θα προσεγγίσει τα κατώτατα όρια για το κριτήριο μείωσης του πληθυσμού του στην Κόκκινη λίστα του IUCN (δηλαδή μείωση κατά περισσότερο από 30% μέσα σε δέκα χρόνια ή τρεις γενεές). Για τους λόγους αυτούς, το είδος αξιολογείται ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC). [66] Το είδος έχει προσαρμοστεί καλά στις αλλαγές στο περιβάλλον που προκαλέι ο άνθρωπος και, στην πραγματικότητα, τις εκμεταλλεύεται προς όφελός του.
Τους μεγαλύτερους καταγεγραμμένους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη, διαθέτουν η Ρωσία (χώρα-«κλειδί»), η Γαλλία, η Ρουμανία, η Λευκορωσία και η Γερμανία. [67]
Παρόλο που οι λευκοσουσουράδες αναπαράγονται σχεδόν σε όλο τον ηπειρωτικό χώρο από την Πελοπόννησο και βορειότερα, καθώς και στα περισσότερα νησιά -ωστόσο, είναι σπάνιες στο Ιόνιο-, η παρουσία τους είναι αρκετά σποραδική και διακεκομμένη. Κατά την διάρκεια του χειμώνα παρατηρούνται πολύ περισσότερο, αφ’ ενός λόγω της υψομετρικής μετακίνησης των περισσοτέρων ορεινών πληθυσμών προς τις περιοχές με μικρότερο υψόμετρο, αφ’ ετέρου λόγω της εισροής των μεταναστευτικών πληθυσμών από τις βορειότερες χώρες. [68] Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ δύσκολο να διακριθούν οι επιδημητικοί από τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς, αν και είναι βέβαιο ότι οι πρώτοι είναι, σχετικά, ολιγάριθμοι.
Οι χειμωνιάτικες συναθροίσεις του είδους, φθάνουν σε μεγάλα νούμερα, ακόμη και εντός του οικιστικού ιστού. Οι αφίξεις αρχίζουν ήδη από τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου, για να κορυφωθούν στα τέλη Οκτωβρίου. Αντιστρόφως, οι διαχειμάζοντες πληθυσμοί αναχωρούν για τις αναπαραγωγικές επικράτειες κατά το πρώτο 15νθήμερο του Μαρτίου, αναμιγνυόμενοι σε μεγάλα μεταναστευτικά σμήνη, από τα τέλη Μαρτίου μέχρι τα μέσα Απριλίου. [69]
Συμπεριλαμβάνεται στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής άγριας ζωής και των φυσικών βιοτόπων.
Η λευκοσουσουράδα απαντά στον ελλαδικό χώρο και με τις ονομασίες Κωλοσούσα, Ασπροσουσουράδα, Σεισούρα, Σεισουράδα, Σεισουρήθρα, Τσιλιβήθρα, [70] Σκαλιφούρτα, Τσικλαρίδα και Τσίνα. [71]
Η Λευκοσουσουράδα είναι στρουθιόμορφο πτηνό της οικογενείας των Σεισοπυγιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Motacilla alba και περιλαμβάνει 11 υποείδη.
Στην Ελλάδα απαντά το υποείδος Motacilla alba alba Linnaeus, 1758.
Ак чәперчек, сиртмәкойрык (кәмәрчен, бозтишкеч, лат. Motacilla alba) — сиртмәкойрыклар гаиләлегеннән, Австралиядан башка бөтен илләрдә яши торган, бөҗәкләр белән тукланучы, йорт тирәсендә еш оялый торган, җирдә йөргәндә койрыгын селкетеп йөри торган чуар кош.
Чыпчыктан зурлык. Озын койрыклы һәм төз гәүдәле матур кош. Койрыгын тоташ сикертеп, туктый-туктый йөгереп йөри. Аркасы аксыл соры, түбәсе, җилкәсе куе соры. Тамагы, түше, канатлары һәм койрыгы кара. Канатларында, койрыгының ике як кырыйларында ак сызыклар бар, корсак ягы ак. Башка сиртмәкойрыклардан гомуми ак төсе белән аерыла.
Тавышы яңгыравыклы: «тити-три», «тирли».
Елга буйларында яши. Бөҗәкләр белән туклана. Күчмә кош. Киң таралган. Таш араларында, агач куышларында, иске корылмаларда оялый, соры тимгелле 5-6 ак йомырка була.
Э. Ф. Ишбирзин. Башкортостан коштары китабы. Уфа,1986 ел. ИБ № 3478 28.693.35 И 90
Ак чәперчек, сиртмәкойрык (кәмәрчен, бозтишкеч, лат. Motacilla alba) — сиртмәкойрыклар гаиләлегеннән, Австралиядан башка бөтен илләрдә яши торган, бөҗәкләр белән тукланучы, йорт тирәсендә еш оялый торган, җирдә йөргәндә койрыгын селкетеп йөри торган чуар кош.
Белата тресиопашка (науч. Motacilla alba) е мала врапчевидна птица, од фамилијата на тресиопашките (Motacillidae). Видот е распространет речиси низ цела Европа и Азија, и во делови на северна Африка. Ја има и во Македонија. Во умерените краишта е постојан жител, но во постудените е птица преселница која зимува во Африка.
Таа е инсектојадна птица на отворената земја, која претпочита во близина да има вода. Сака голи предели каде може да го види пленот. Во урбаните средини се прилагодува и се храни на поплочените паркинзи. Гнезди во дупките на камените ѕидови и слични вештачки или природни места.
Белата тресиопашка е национална птица на Латвија.[2]
Белата тресиопашка е еден од многуте видови за првпат опишани од Карл Лине во неговата книга од 18 век Systema Naturae, и сè уште го носи своето оригинално научно име Motacilla alba.[3]
Во моментов се издвојуваат 9 или 11 подвида. Разликите во боите на перјето и распространетоста на подвидот се прикажани подолу: [4]
Белата тресиопашка е тенка, витка птица, со должина од 16.6 до 19 см (источноазиските се подолги и достигаат до 21 см), со карактеристична долга опашка која постојано се тресе. Нејзината просечна тежина е 25 грама, а животен век околу 12 години.[6] Номинираниот подвид Motacilla alba alba, во основа е сива одозгора и бела одоздола, со бело лице, црна капа и црн врат.
Таа има повеќе подвидови кои се разликуваат во шарките на перјето на крилјата, грбот или главата. Некои раси покажуваат полов диморфизам за време на сезоната на парење. Околу 6 подвида може да бидат присутни во Индија или југоисточна Азија за зимување и тука тешко може да се распознаваат.[7][8][9][10]
Повикот е остро чисик, а песната е пријатно црцорење.[11]
Овој вид се размножува низ Евроазија до 75° северна географска ширина, а единствено го нема во Арктикот каде температурата во јули е помалку од 4 °C. Исто така, се размножува во планините на Мароко и западна Алјаска. Живеалиштата му се разновидни и единствено го нема во пустините.[11]
Белата тресиопашка е постојан жител во умерените делови на својот опсег, како западна Европа и Медитеранот, но е птица преселница во остатокот од својата распространетост. Северноевропските птици зимуваат околу Медитеранот и во тропска и субтропска Африка,[12] а азиските птици мигрираат во Среден Исток, Индија,[5] и југоисточна Азија.[13] Птиците од северна Америка, исто така, мигрираат во тропска Азија.[14]
Највидлива и најкарактеристична навика на оваа птица е постојано тресење на опашката, од каде и го добила името на својата фамилија. Но сепак, покрај очигледноста на ваквото однесување, сè уште не е сосема јасно зошто го прави тоа. Се сугерира дека можеби така го разбркува пленот или покажува покорност кон другите тресиопашки. Во неодамнешна студија, пак, се претпоставува дека на тој начин ја покажува својата будност пред потенцијалните предатори.[15]
Исхраната на белата тресиопашка варира според локацијата, но земните и водните инсекти, како и останатите без’рбетници се основата на нејзината исхрана. Јаде разни бубачки, вилини коњчиња, мали полжави, пајаци, црви, ракчиња, и најважно - муви.[5] Не е невообичаено да јадат и мали рипчиња. На некој начин, исхраната на белата тресиопашка е невообичаена, затоа што онаму каде што е постојан жител и преку зимата продолжува да се храни со без’рбетници, за разлика од другите птици кои во тој период јадат растителна храна.[16]
Белите тресиопашки се моногамни птици кои си ја бранат територијата за размножување.[5] Сезоната на парење трае од април до август, а започнува малку подоцна во посеверните краишта. Двата родитела се одговорни за градењето на гнездото, мажјакот е оној што го започнува, а женката го завршува процесот. При второто легло кај подвидот personata женката сама го гради второто гнездо, а мажјакот ги доодгледува младенчињата од првото.[17] Гнездото претставува груба чашка направена од гранчиња, трева, лисја и други растителни материјали. Внатре е послано со меки материјали, вклучувајќи и животински влакна. Го сместуваат во пукнатина или дупка, по можност веднаш до река или ров, но, исто така, се прилагодуваат во урбани услови, па гнездат во ѕидови, мостови и згради. Едно гнездо е пронајдено во череп на морж, а многу често овие птици ги прават гнездата и во внатрешноста на поголеми гнезда од други птици, како на пример, на златен орел.[17] Несат 3-8 јајца, но обично 4-6. По боја се кремави со синозелен или тиркизен сјај и со црвеникави многубројни точки.[18] Обата родитела ги квачат јајцата, иако женката тоа го прави повеќе, инкубирајќи ги ноќе. Јајцата се испилуваат по 12 (најдоцна 16) дена. Пилињата ги хранат двајцата родители додека тие да се оперјат по 14 дена, и уште една недела потоа.
Познато е дека оваа птица е често домаќин на кукавицата, но таа откако ќе забележи дека гнездото ѝ е со паразит, го напушта. Научниците теоретизираат дека ова се случува затоа што тресиопашката е многу мала за да го истурка јајцето и има премал клун за да го уништи.[19]
Овој вид има широка распространетост, на повеќе од 10 милиони км². Големината на популацијата не е позната, но се верува дека е многу голема опишувајќи го овој вид како вообичаен во поголемиот дел од нејзиниот опсег. Статусот на белата тресиопашка е вид со најмала загриженост.[1] Популацијата во Европа е стабилна.[12] Видот добро се адаптира кон промените предизвикани од човекот и ги користи градежните структури за свои места за гнездење, а отворените поплочени површини за исхрана.[5] Во многу градови, впечатливо во Даблин, на пример, големи јата доаѓаат да презимуваат.
|coauthors=
(помош) Белата тресиопашка (науч. Motacilla alba) е мала врапчевидна птица, од фамилијата на тресиопашките (Motacillidae). Видот е распространет речиси низ цела Европа и Азија, и во делови на северна Африка. Ја има и во Македонија. Во умерените краишта е постојан жител, но во постудените е птица преселница која зимува во Африка.
Таа е инсектојадна птица на отворената земја, која претпочита во близина да има вода. Сака голи предели каде може да го види пленот. Во урбаните средини се прилагодува и се храни на поплочените паркинзи. Гнезди во дупките на камените ѕидови и слични вештачки или природни места.
Белата тресиопашка е национална птица на Латвија.
Плиска біла (Motacilla alba) є малый співавый птах з родины кониковых. Є в списку храненых IUCN.
Богато є росшырена на россяглій теріторії Европы, Азії і северной Африкы. Про жывот потребує одкрыты, як ся дасть вогкы локаліты, зато ся часто находить близко рік, потоків, озер і рыбників, де їмать передовшыткым дрібных хробаків, в послїднї добі ся зачав росшырёвати і до векшых міст. Гнїздить в природный і умелых дутинах, де звычайно кладе 5 -6 яєць.
З правила є перелїтна, европскы птахы реґуларно міґрують напрямом до далекой Африкы, одкы ся до середнёй Европы зачінають вертати в малых чіслах уж в януарі. В дакотрых роках можуть даякы екземплары в зимі і перебыти, переважно коло незамерзаючіх вод.
Самець мать біле чоло, лиця і бріх, білы краї довгого, чорного хвоста, білы краї пірок в крыли і чорну верьхню часть головы і тыл, чорну грудь і сивы крижы. Самічка є задарбена подобно, але мать сивый тыл. Молоды птахы не мають чорны ознакы на голові і груди. В першій зимі жывота мають молоды птахы чорну грудь.
Плиска біла (Motacilla alba) є малый співавый птах з родины кониковых. Є в списку храненых IUCN.
धोबिन (अंगरेजी: White wagtail, बै॰:Motacilla alba) चिरइन के एगो प्रजाति बाटे।
বগা বালিমাহী, (ইংৰাজী: White Wagtail, বৈজ্ঞানিক নাম-Motacilla alba) এটা সৰু আকাৰৰ বালিমাহী চৰাইৰ প্ৰজাতি৷ ই ঘাইকৈ ইউৰোপ, এছিয়া আৰু উত্তৰ আফ্ৰিকাত প্ৰজনন কৰে৷ বগা বালিমাহী পতংগভোজী৷ ইহঁতে প্ৰধানকৈ জলাশয় বা পানীৰ অন্যান্য উৎসৰ আশে পাশে চৰে৷
The White Wagtail is a slender bird, 16.5–19 cm (6½–7½ in) in length (East Asian subspecies are longer, measuring up to 21 cm (8¼ in), with the characteristic long, constantly wagging tail of its genus. Its average weight is 25 g (0.88 oz) and the maximum lifespan in the wild is ca. 12 years.[2] The nominate subspecies Motacilla alba alba is basically grey above and white below, with a white face, black cap and black throat. he call of the White Wagtail is a sharp chisick, slightly softer than the version given by the Pied Wagtail. The song is a pleasant twittering, more regular in White than Pied, but with little territorial significance, since the male uses a series of contact calls to attract the female.[3]
Nine or eleven subspecies are currently recognised. Information on the plumage differences and distribution of the subspecies of the White Wagtail is shown below.[4]
This species breeds throughout Eurasia up to latitudes 75°N, only being absent in the Arctic from areas where the July isotherm is less than 4 °C. It also breeds in the mountains of Morocco and western Alaska.
It occupies a wide range of habitats, but is absent from deserts.[3]
The most conspicuous habit of this species is a near-constant tail wagging, a trait that has given the species, and indeed the genus, its common name. In spite of the ubiquity of this behaviour, the reasons for it are poorly understood. [9]
The exact composition of the diet of White Wagtails varies by location, but terrestrial and aquatic insects and other small invertebrates form the major part of the diet. These range from beetles, dragonflies, small snails, spiders, worms, crustaceans, to maggots found in carcasses and, most importantly, flies in the order Diptera.[5] Small fish fry have also been recorded in the diet. [10]
White Wagtails are monogamous and defend breeding territories.[5] The breeding season for most is from April to August, with the season starting later further north. Both sexes are responsible for building the nest, with the male responsible for initiating the nest building and the female for finishing the process. The nest is set into a crevice or hole; traditionally in a bank next to a river or ditch, but the species has also adapted to nesting in walls, bridges and buildings. One nest was found in the skull of a walrus. They species will nest in association with other animals, particularly where available the dams of beavers and also inside the nests of Golden Eagles.[11] Around 3–8 eggs are laid, with the usual number being 4–6. Its eggs are cream-coloured, often with a faint bluish-green or turquoise tint, and heavily spotted with reddish brown; they measure, on average, 21×15 mm (0.83×0.59 inches).[12] Both parents incubate the eggs, although the female generally does so for longer and incubates at night. The eggs begin to hatch after 12 days (sometimes as late as 16 days). Both parents feed the chicks until they fledge at around 14 days, and the chicks are fed for another week after fledging.
This species has a large range, with an estimated extent of more than 10 million km² (3.8 sq mi). The population size is unknown, but it is believed to be large, as the species is described as "common" in at least parts of its range. Population trends have not been quantified, but the species is not believed to approach the thresholds for the population decline criterion of the IUCN Red List (i.e. declining more than 30% in ten years or three generations). For these reasons, the species is evaluated as Least Concern.[1] The population in Europe appears to be stable.[13]
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal, India.
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal, India.
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal, India.
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal, India.
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal, India.
Non-breeding- leucopsis race at Jayanti in Buxa Tiger Reserve in Jalpaiguri district of West Bengal, India.
Hybrid between yarrelii and alba, or a yarrelli female
Non-breeding M. a. leucopsis in India.
বগা বালিমাহী, (ইংৰাজী: White Wagtail, বৈজ্ঞানিক নাম-Motacilla alba) এটা সৰু আকাৰৰ বালিমাহী চৰাইৰ প্ৰজাতি৷ ই ঘাইকৈ ইউৰোপ, এছিয়া আৰু উত্তৰ আফ্ৰিকাত প্ৰজনন কৰে৷ বগা বালিমাহী পতংগভোজী৷ ইহঁতে প্ৰধানকৈ জলাশয় বা পানীৰ অন্যান্য উৎসৰ আশে পাশে চৰে৷
ਚਿੱਟਾ ਮਮੋਲਾ ਜਾਂ ਵਾਈਟ ਵੈਗਟੇਲ (ਮੋਟੇਸਿਲਾ ਐਲਬਾ) ‘ਮੋਟੇਸਿਲੀਡੇਈ’ ਵੈਗਟੇਲ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਚਿੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਤਵੀਆ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਹੈ।[2] ਇਹ ਆਪਣੀ ਪੂਛ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਵਾਲੇ ਧੋਬੀ ਵਾਂਗ ਹੇਠ ਉੱਪਰ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਚਿੱਟੀ ਧੋਬਣ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਪੰਛੀ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਨਾਮ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ‘ਮਾਮੋਲਾ’, ‘ਖੰਜਣ’ ਅਤੇ ‘ਬਾਲਕਤਰਾ’। ਲਾਟਵੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਧੋਬਣ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਐਲਾਨਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੜੀ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨਾਂ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡੇ ਪਹਾੜਾਂ ’ਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਛੀ ਦੀ ਉਮਰ 10 ਤੋਂ 12 ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੀੜੇ ਖਾਣ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿੱਤਰ ਹਨ।
ਇਸ ਛੋਟੀ ਗਰਦਨ ਵਾਲੀ ਚਿੜੀ ਦਾ ਕੱਦਕਾਠ ਕਿਸੇ ਘਰੇਲੂ ਚਿੜੀ ਜਿੰਨਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਪੂਛ ਅਤੇ ਪੰਜੇ ਬਹੁਤ ਲੰਮੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੂਛ ਸਣੇ ਇਸ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 17 ਤੋਂ 19 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਅਤੇ ਭਾਰ ਕੋਈ 25 ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤੀ ਕਾਲੀ-ਸਲੇਟੀ ਭਾਹ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਲੇਟੀ ਬਹੁਤੀ ਅਤੇ ਕਾਲੀ ਭਾਹ ਘੱਟ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੰਮੀ ਕਾਲੀ ਚੁੰਝ ਅਤੇ ਕਾਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਲੰਮੇ ਪੰਜੇ ਕਾਲੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੱਥਾ, ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਹੇਠਲਾ ਪਾਸਾ ਚਿੱਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਕਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੰਭ ਸਲੇਟੀ, ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕੰਢਿਆਂ, ਛੱਪੜਾਂ ਦੁਆਲੇ, ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ, ਹਲ ਵਾਹੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਹ ਸਰਕੰਢਿਆਂ ਅਤੇ ਗੰਨੇ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੌਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਗਿੱਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਫਰੋਲ ਕੇ ਜਾਂ ਥੋੋੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ’ਚੋਂ ਜਾਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਉਡਾਰੀ ਮਾਰ ਕੇ ਕੀੜੇ ਜਾ ਛੋਟੇ ਜੀਵ ਫੜ੍ਹ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨਰ ਮਮੋਲਾ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਰਲਾਂ, ਛੋਟੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕੰਢਿਆਂ ’ਤੇ ਜਾਂ ਪੁਲਾਂ ਹੇਠ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਘਾਹ ਨਾਲ ਗੋਲ ਪੋਲਾ ਅਤੇ ਮੁਲਾਇਮ ਆਲ੍ਹਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਨਾਲ ਲੱਗ ਕੇ ਮੱਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਆਲ੍ਹਣੇ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ 4 ਤੋਂ 6 ਅੰਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਡਿਆਂ ਉੱਤੇ ਲਾਖੇ-ਭੂਰੇ ਧੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਦਾ ਇਕੱਲੀ ਅੰਡਿਆਂ ਨੂੰ 14 ਦਿਨ ਸੇਕ ਕੇ ਬੱਚੇ ਕੱਢ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ 14 ਦਿਨ ਦੋਵੇਂ ਜੀਅ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
Non-breeding- leucopsis race in Kolkata, West Bengal,।ndia
M. a. yarrellii, Farmoor Reservoir, Oxfordshire
M. a. yarrellii with insect, Farmoor Reservoir, Oxfordshire
ਮੋਟੇਸਿਲਾ ਐਲਬਾ ਲੁਗੇਨਜ਼ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ
ID composite, Britain
Pied wagtail, ਬੁਕਾਨ, ਇਰਾਨ
வெள்ளை வாலாட்டிக் குருவி (white wagtail) என்பது வாலாட்டிக் குருவிக் குடும்பத்தைச் சேர்ந்த ஒரு பறவையாகும். இப்பறவை ஐரோப்பா, ஆசியா, வட ஆப்பிரிக்கா பகுதிகளில் காணப்படுகிறது.
இப்பறவை சிட்டுக்குருவியின் பருமன் உள்ளது. மெலிந்த உடலும், நீண்ட வாலும் உள்ளது. மேல்பாகம் சாம்பல் நிறத்திலும், அடிப்பாகம் வெள்ளை நிறத்திலும் இருக்கும. முன் கழுத்தில் கறுப்பாக இருக்கும். வாலை அடிக்கடி ஆட்டியபடி இருக்கும்.
வெள்ளை வாலாட்டிக் குருவி (white wagtail) என்பது வாலாட்டிக் குருவிக் குடும்பத்தைச் சேர்ந்த ஒரு பறவையாகும். இப்பறவை ஐரோப்பா, ஆசியா, வட ஆப்பிரிக்கா பகுதிகளில் காணப்படுகிறது.
Geçiguş - Guýrygy inçejik, ala ýeleklije, kiçijik guş.
The white wagtail (Motacilla alba) is a small passerine bird in the family Motacillidae, which also includes pipits and longclaws. The species breeds in much of Europe and the Asian Palearctic and parts of North Africa. It has a toehold in Alaska as a scarce breeder. It is resident in the mildest parts of its range, but otherwise migrates to Africa. In Ireland and Great Britain, the darker subspecies, the pied wagtail or water wagtail[2] (M. a. yarrellii) predominates; this is also called in Ireland willie wagtail,[3][4] not to be confused with the Australian species Rhipidura leucophrys which bears the same common name.[5] In total, there are between 9 and 11 subspecies of M. alba.
The white wagtail is an insectivorous bird of open country, often near habitation and water.[6] It prefers bare areas for feeding, where it can see and pursue its prey. In urban areas it has adapted to foraging on paved areas such as car parks. It nests in crevices in stone walls and similar natural and man-made structures.[6]
It is the national bird of Latvia and has featured on the stamps of several countries.[7] Though it is 'of least concern', there are several threats against it, like being kept as pets and being used as food.
The white wagtail was one of the many species originally described by Carl Linnaeus in his landmark 1758 10th edition of Systema Naturae, and it still bears its original name Motacilla alba.[8][6] The Latin genus name originally meant "little mover", but certain medieval writers thought it meant "wag-tail", giving rise to a new Latin word cilla for "tail".[9] The specific epithet alba is Latin for "white".[10]
Within the wagtail genus Motacilla, the white wagtail's closest genetic relatives appear to be other black-and-white wagtails such as the Japanese wagtail, Motacilla grandis, and the white-browed wagtail, Motacilla madaraspatensis (and possibly the Mekong wagtail, Motacilla samveasnae, the phylogenetic position of which is mysterious), with which it appears to form a superspecies. However, mtDNA cytochrome b and NADH dehydrogenase subunit 2 sequence data suggests that the white wagtail is itself polyphyletic or paraphyletic (i.e. the species is not itself a single coherent grouping).[11] Other phylogenetic studies using mtDNA still suggest that there is considerable gene flow within the races and the resulting closeness makes Motacilla alba a single species.[12] A study has suggested the existence of only two groups: the alboides group, with M. a. alboides, M. a. leucopsis and M. a. personata; and the alba group, with M. a. alba, M. a. yarrellii, M. a. baicalensis, M. a. ocularis, M. a. lugens, and M. a. subpersonata.[13]
The white wagtail is a slender bird, 16.5 to 19 cm (6.5 to 7.5 in) in length (East Asian subspecies are longer, measuring up to 21 cm (8.3 in)), with the characteristic long, constantly wagging tail of its genus. Its average weight is 25 g (0.88 oz) and the maximum lifespan in the wild is about 12 years.[14]
There are a number of other subspecies, some of which may have arisen because of partial geographical isolation, such as the resident British and Irish form, the pied wagtail M. a. yarrellii, which now also breeds in adjacent areas of the neighbouring European mainland. The pied wagtail, named for naturalist William Yarrell, exchanges the grey colour of the nominate form with black (or very dark grey in females), but is otherwise identical in its behaviour. Other subspecies, the validity of some of which is questionable, differ in the colour of the wings, back, and head, or other features. Some races show sexual dimorphism during the breeding season. As many as six subspecies may be present in the wintering ground in India or Southeast Asia and here they can be difficult to distinguish.[15][16][17][18] Phylogenetic studies using mtDNA suggest that some morphological features have evolved more than once, including the back and chin colour. Breeding M. a. yarrellii look much like the nominate race except for the black back, and M. a. alboides of the Himalayas differs from the Central Asian M. a. personata only by its black back. M. a. personata has been recorded breeding in the Siddar Valley of Kashmir of the Western Himalayas.[19] It has also been noted that both back and chin change colour during the pre-basic moult; all black-throated subspecies develop white chins and throats in winter and some black-backed birds are grey-backed in winter.[12][15]
The call of the white wagtail is a sharp chisick, slightly softer than the version given by the pied wagtail. The song is more regular in white than pied, but with little territorial significance, since the male uses a series of contact calls to attract the female.[20]
Nine or eleven subspecies are currently recognised. This is because the black backed wagtail may be a separate species and M. a. dukhunensis may be part of M. a. alba. Information on the plumage differences and distribution of the subspecies of the white wagtail is shown below.[21]
The British subspecies Motacilla alba yarellii was named after William Yarrell (1784-1856), the writer of the History of British Birds (first ed. 1843).
This species breeds throughout Eurasia up to latitudes 75°N, only being absent in the Arctic from areas where the July isotherm is less than 4 °C. It also breeds in the mountains of Morocco and western Alaska. It occupies a wide range of habitats, but is absent from deserts.[20] White wagtails are residents in the milder parts of its range such as western Europe and the Mediterranean, but migratory in much of the rest of its range. Northern European breeders winter around the Mediterranean and in tropical and subtropical Africa,[27] and Asiatic birds move to the Middle East, India,[22] and Southeast Asia.[28] Birds from the North American population also winter in tropical Asia.[29]
The most conspicuous habit of this species is a near-constant tail wagging, a trait that has given the species, and indeed the genus, its common name. In spite of the ubiquity of this behaviour, the reasons for it are poorly understood. It has been suggested that it may flush prey, or signal submissiveness to other wagtails. A study in 2004 has suggested instead that it is a signal of vigilance to potential predators.[30]
The exact composition of the diet of white wagtails varies by location, but terrestrial and aquatic insects and other small invertebrates form the major part of the diet. These range from beetles, dragonflies, small snails, spiders, worms, crustaceans, to maggots found in carcasses and, most importantly, flies.[22] Small fish fry have also been recorded in the diet. The white wagtail is somewhat unusual in the parts of its range where it is non-migratory as it is an insectivorous bird that continues to feed on insects during the winter (most other insectivorous birds in temperate climates migrate or switch to more vegetable matter).[31]
White wagtails are monogamous and defend breeding territories.[22] The breeding season for most is from April to August, with the season starting later further north. Both sexes are responsible for building the nest, with the male responsible for initiating the nest building and the female for finishing the process. For second broods in the subspecies personata the female alone builds the nest, which is a rough cup assembled from twigs, grass, leaves and other plant matter, as the male is still provisioning the young.[32] It is lined with soft materials, including animal hair. The nest is set into a crevice or hole—traditionally in a bank next to a river or ditch—but the species has also adapted to nesting in walls, bridges and buildings. One nest was found in the skull of a walrus. White wagtails will nest in association with other animals: particularly, where available, the dams of beavers and also inside the nests of golden eagles.[32] Around three to eight eggs are laid, with the usual number being four to six. The eggs are cream-coloured, often with a faint bluish-green or turquoise tint, and heavily spotted with reddish brown; they measure, on average, 21 mm × 15 mm (0.83 in × 0.59 in).[33] Both parents incubate the eggs, although the female generally does so for longer and incubates at night. The eggs begin to hatch after 12 days (sometimes as late as 16 days). Both parents feed the chicks until they fledge after between 12 and 15 days, and the chicks are fed for another week after fledging.[34]
Though it is known to be a host species for the common cuckoo, the white wagtail typically deserts its nest if it has been parasitised. Moksnes et al. theorised that this occurs because the wagtail is too small to push the intruding egg out of the nest, and too short-billed to destroy the egg by puncturing it.[35]
This species has a large range, with an estimated extent of more than 10 million square kilometres (3.9 million square miles). The population size is between 130 and 230 million.[1] Population trends have not been quantified, but the species is not believed to approach the thresholds for the population decline criterion of the IUCN Red List (i.e. declining more than 30% in ten years or three generations). For these reasons, the species is evaluated to be of least concern.[1] The population in Europe appears to be stable.[27] The species has adapted well to human changes to the environment and has exploited human changes such as man-made structures that are used for nesting sites and increased open areas that are used for foraging.[22] In a number of cities, notably Dublin, large flocks gather in winter to roost. They are therefore rated as of least concern. However, they are caught for sport and often then placed into collections. They are also kept as pets and eaten as food. Climate change may be affecting the time of their migration.[1]
They have featured on stamps from Bahrain, Belarus, Belgium, Finland, Georgia, Hong Kong, Hungary, Iceland, Iran, Ireland, Israel, Jersey, Kuwait, Latvia, Norway, Poland, the United Kingdom and Vietnam.[36] The white wagtail is the national bird of Latvia, and has been often mentioned in Latvian folk songs.[7]
The white wagtail (Motacilla alba) is a small passerine bird in the family Motacillidae, which also includes pipits and longclaws. The species breeds in much of Europe and the Asian Palearctic and parts of North Africa. It has a toehold in Alaska as a scarce breeder. It is resident in the mildest parts of its range, but otherwise migrates to Africa. In Ireland and Great Britain, the darker subspecies, the pied wagtail or water wagtail (M. a. yarrellii) predominates; this is also called in Ireland willie wagtail, not to be confused with the Australian species Rhipidura leucophrys which bears the same common name. In total, there are between 9 and 11 subspecies of M. alba.
The white wagtail is an insectivorous bird of open country, often near habitation and water. It prefers bare areas for feeding, where it can see and pursue its prey. In urban areas it has adapted to foraging on paved areas such as car parks. It nests in crevices in stone walls and similar natural and man-made structures.
It is the national bird of Latvia and has featured on the stamps of several countries. Though it is 'of least concern', there are several threats against it, like being kept as pets and being used as food.
La Blanka motacilo aŭ Griza motacilo (Motacilla alba) estas mezgranda paseroforma birdo el la familio Motaciledoj, kiu enhavas motacilojn, pipiojn kaj longungulojn. La specio vivas en granda parto de Eŭropo kaj Azio kaj en lokoj de norda Afriko, kaj malofte videblas en Alasko kaj eĉ reproduktiĝas en norda Nordameriko. Ili estas loĝantaj birdoj en la plej klimatmildaj partoj de sia teritorio, sed en aliaj lokoj migras al Afriko.
Tiu estas insektovora birdo de malferma kamparo, ofte ĉe homa setlejo kaj ĉe akvo. Ili preferas nudajn areojn por manĝado, kie ili povas facile vidi kaj kaŝi sian predon. En urbaj areoj ili adaptiĝis al manĝo ne nur en ĝardenoj sed ankaŭ eĉ en pavimitaj areoj kiel stratoj kaj aŭtohaltejoj kie iam ili klopodas eniri en eksteraj respegulaj aŭtospeguloj kvazaŭ ili estus flakoj.
Ili nestumas en fendoj en ŝtonaj muroj kaj similaj naturaj aŭ artefaritaj strukturoj.
La Blanka motacilo estas unu el la multaj specioj origine priskribataj de Linnaeus en sia verko de la 18a jarcento, Systema Naturae, kaj ĝi ankoraŭ portas sian originan nomon de Motacilla alba.[1] La latina genro nomo origine signifas "etan movanton", sed iuj verkistoj de la mezepoko pensis ke ĝi signifas "vostomovanto", kaŭzante novan latinan vorton cilla por "vosto".[2] La specifa epiteto alba estas latina vorto por "blanka".
Ene de la motacila genro Motacilla, la plej proksimaj parencoj de la Blanka motacilo ŝajne estas aliaj blankanigraj motaciloj kiaj la Japana motacilo, Motacilla grandis, kaj la Blankabrova motacilo, Motacilla madaraspatensis, (kaj eble la Mekonga motacilo, Motacilla samveasnae, kies filogenetika situo ene de tiu grupo estas mistera) kiuj ŝajne formas superspecion. Tamen ĵusaj analizoj per DNA sugestas, ke la Blanka motacilo estas polifiletika aŭ parafiletika (Tio estas, la specio ne estas per si mem sola kohera grupigo).[3] Aliaj filogenetikaj studoj uzante DNA tamen ankaŭ sugestas, ke estas konsiderindan genofluon inter rasoj kaj la rezulta fermeco faras Motacilla alba ununuran specion.[4] Kelkaj studoj sugestis la ekziston de nur du grupoj : la grupo alboides, kun M. a. alboides, M. a. leucopsis kaj M. a. personata; kaj la grupo alba, kun M. a. alba, M. a. yarrellii, M. a. baicalensis, M. a. ocularis, M. a. lugens, kaj M. a. subpersonata.[5]
Tiu estas svelta birdo, 16.5 al 19 cm longa (orientaziaj subspecioj estas pli longaj, ĝis 21 cm, kun la karaktera longa, konstante movata vosto de tiu genro. La nomiga subspecio Motacilla alba alba estas ĝenerale griza supre kaj blanka sube, kun blanka vizaĝo kaj nigraj krono kaj gorĝareo.
Estas multaj aliaj subspecioj, kelkaj el kiuj povus estiĝi pro parta geografia izolado, kiel la brita formo, la Nigradorsa motacilo M. a. yarrellii, kiu nuntempe reproduktiĝas ankaŭ en apudaj areoj de la najbara eŭropa kontinento. La Nigradorsa motacilo M. a. yarrellii, nomata tiele pro la naturalisto William Yarrell, ŝanĝas la grizan koloron de la nomiga formo per la nigra (aŭ tre malhelgriza ĉe inoj), sed ĝi estas ĉiukaze identa pro kutimaro. Aliaj subspecioj, kies valideco estas dubinda, diferencas laŭ koloro de flugiloj, dorso, kapo aŭ aliaj karakteroj. Kelkaj rasoj montras trajtojn de seksa dimorfismo dum la reprodukta sezono. Ĝis ses subspecioj povus ekzisti en la vintraj teritorioj en suda kaj sudorienta Azio kaj tie ili povas esti malfacile distingeblaj.[6][7][8][9] Filogenetikaj studioj per DNA sugestas, ke kelkaj morfologiaj karakteroj evoluis pli da unufoje kiel la koloroj de dorso kaj mentono. Reprodukta M. a. yarrellii aspektas multe kiel la nomiga raso escepte pro la nigra dorso, kaj M. a. alboides de Himalajo diferenciĝas el la centrazia M. a. personata nur pro la nigra dorso. M. a. personata reproduktis en la Valo Siddar de Kaŝmiro de Okcidenta Himalajo.[10] Oni notis ankaŭ ke kaj dorso kaj mentono ŝanĝas koloron dum la antaŭbaza plumoŝanĝo; ĉiuj nigragorĝaj subspecioj disvolvigas blankajn mentonojn kaj gorĝojn vintre kaj kelkaj nigradorsaj birdoj estas grizdorsaj vintre.[4][6]
La alvoko de la Blanka motacilo estas akra ĉisik, iom pli milda ol la versio de la Nigradorsa motacilo. La kanto estas agrabla trilado, pli regula ĉe la Blanka ol ĉe la Nigradorsa motacilo, sed kun malmulta teritoria signifo, ĉar masklo uzas serion de kontaktalvokojn por allogi inon.[11]
Oni agnoskas kutime 11 subspeciojn. Oni montras informon pri plumardiferencoj kaj distribuado de la subspecioj de la Blanko motacilo sube.[12]
Subspecioj Teritorio Notoj Bildo M. a. alba Eŭropo el la Iberia Duoninsulo al Uraloj, Turkio, Mezoriento, Islando, la Ferooj kaj orienta marbordo de Gronlando. Kelkaj migras suden de Eŭropo kaj al Afriko tiom suden kiom ĝis Kenjo kaj Malavio Nomiga subspecio M. a. yarrellii Britio kaj Irlando, birdoj de la norda parto de la teritorio vintras en Hispanio kaj Nordafriko, la sudaj estas loĝantaj birdoj.[13] Nigradorsa motacilo. Havas multe pli nigran dorson ol la nomiga raso, nigro de la gorĝo sekvas kolflanke M. a. dukhunensis Okcident-Siberia Malaltebenaĵo - oriente de Kaspia Maro (parto de Rusio, Kazaĥio, Uzbekio, Turkmenio), vintras en Mezoriento kaj Barato.[13] Hindia nigradorsa motacilo. Supraj partoj de tiu subspecio estas pli palaj kaj pli blugrizaj ol ĉe la nomiga, kaj havas sekvan nerompitan blankan zonon en flugilkovriloj. M. a. persica Norda centra kaj okcidenta Irano. Intermeza inter M. a. dukhunensis kaj M. a. personata.[13] M. a. subpersonata Nemigranta loĝanto de Maroko Maroka motacilo. Ĝi havas pli nigran kapon ol la nomiga, kaj aspektas grizdorsa, blankagorĝa Afrika nigradorsa motacilo[13] M. a. personata Hindukuŝo, Tianŝan, Altajo (norda Irano, Afganio, Taĝikio, Kirgizio, Kazaĥio, Ŝinĝjango) Maskita motacilo. Tutnigra kapo kun blanka vizaĝomasko M. a. alboides Himalajo kaj ĉirkaŭa areo Tiu subspecio havas nigran dorson kaj multan nigron ĉirkaŭkape, blankan flugilzonon kaj blankaj bordoj ĉe duarangaj kaj triarangaj. M. a. baicalensis Rusio ĉe areo de Lago Bajkal, Mongolio, Interna Mongolio Similas al M. a. leucopsis sed griza dorso kaj malpli da blanko en kapo kaj flugiloj. M. a. ocularis Norda duono de Siberio, Orientsiberia Distrikto (Rusio, orienten el Centrasiberia Malaltebenaĵo) etende al okcidenta Alasko M. a. lugens Malproksima Orienta Rusio (Primorska regiono, Ĥabarovska regiono), Kamĉatko, Kuriloj, Saĥalino, Japanio (Hokkaido, Honŝuo) Nigradorsa motacilo aŭ Kamĉatka/Japana nigradorsa motacilo, simila al M. a. yarrellii, sed havas nigran okulstrion kaj blankajn vostoplumojn; povas igi studon por konstitui distingan specion. M. a. leucopsis Ĉinio, Koreio, Tajvano, Japanio (Rjukjuoj, Kiuŝuo) etende al Japanio (Honŝuo), Sudorienta Azio, Barato kaj Oceanio Amura motacilo[14]Tiu specio reproduktiĝas tra Eŭrazio ĝis latitudoj 75°N, kaj forestas nur el Arkto el areoj kie la julia izotermo estas malpli da 4° C. Ĝi reproduktiĝas ankaŭ en montoj de Maroko kaj okcidenta Alasko. Ĝi okupas ampleksan varion de habitatoj, sed ĝi foestas el dezertoj.[11]
La Blanka motacilo estas specio de loĝantaj birdoj en pli mildaj partoj de sia teritorio kiel Okcidenta Eŭropo kaj ĉe la Mediteraneo, sed migrantas en multe de la resto de sia teritorio. Nordeŭropaj reproduktantoj vintras ĉe la Mediterrneo kaj en tropika kaj subtropika Afriko,[15] kaj aziaj birdoj moviĝas al Mezoriento, Barato,[13] kaj Sudorienta Azio.[16] Ankaŭ birdoj el la nordamerika populacio vintras en tropika Azio.[17]
Tiu specio havas grandan teritorion ĉirkaŭkalkulitan je pli da 10 milionoj da km². Oni ne konas la populacigrandon, sed oni supozas, ke ankaŭ ĝi estas granda, kiel "komuna" specio en almenaŭ partoj de sia teritorio. Ankaŭ la populacitendenco ne estis kalkulita, sed oni supozas, ke tiu specio ne alproksimiĝas al la kriterioj de malpliiĝoj fare de la IUCN Ruĝa Listo kaj pro tio la specio estis pritaksata kiel Malplej Zorgiga.[18] La populacio en Eŭropo ŝajne estas sufiĉe stabila.[15] Tiu specio bone adaptiĝis al homaj ŝanĝoj sur la medio kaj fakte profitis tiujn ŝanĝojn kiel artefaritajn strukturojn kiuj estas uzataj por nestolokoj kaj pliiĝantaj malfermaj areoj kiuj estas uzataj kiel manĝejoj.[13]
La plej rimarkinda kutimo de tiu specio estas la preskaŭkonstanta vostomovado, trajto kiu nomigis kaj la specion kaj la genron en diversaj lingvoj. Spite la universaleco de tiu kutimo, ties kialoj estas nekonataj. Oni sugestis, ke eble tio fuĝigas predon, aŭ estus signaloj de memsubmeto al aliaj motaciloj. Ĵusa studo sugestis anstataŭe ke ĝi estus signalo de priatentado por eventualaj predantoj.[19]
La preciza kompono de la dieto de la Blnaka motacilo varias laŭloke, sed teraj kaj akvaj insektoj kaj aliaj malgrandaj senvertebruloj formas plejan parton de la dieto. Tio gamas el skaraboj, libeloj, malgrandaj helikoj, araneoj, vermoj, krustuloj ktp al larvoj troviĝintaj en kadavraĵoj kaj ĉefe muŝoj de la ordo Diptera.[13] Ankaŭ oni konstatis malgrandajn fiŝojn en la dieto. La Blanka motacilo estas iom nekutima en la partoj de la teritorio kie ĝi estas nemigranta ĉar ĝi estas insektovora birdo kiu plumanĝas insektojn dumvintre (plej parto de aliaj insektovoraj birdoj de moderklimatoj migras aŭ ŝanĝas al pli vegetala manĝeraro).[20]
La Blanka motacilo estas monogama kaj defendas reproduktajn teritoriojn.[13] La reprodukta sezono estas ĉefe el aprilo al aŭgusto, kaj la sezono komencas pli malfrue norde. Ambaŭ seksoj respondecas por la konstruo de la nesto, kiu estas kruda taso el bastonetoj, herbo, folioj kaj alia planta materialo. La neston oni situas en fendo aŭ truo; tradicie ĉe riverbordo, sed la specio adaptiĝis ankaŭ al nestumado en muroj, pontoj kaj konstruaĵoj. La ino demetas 3-8 ovojn, kun pli ofta nombro de 4-6. Ambaŭ gepatroj kovas la ovojn, kvankam la ino ĝenerale faras ion pli longe kaj kovas dumnokte. Eloviĝo komencas post 12 tagoj (foje tiom malfrue kiom post 16 tagoj). Ambaŭ gepatroj manĝigas la idojn ĝis elnestiĝo je ĉirkaŭ 14 tagoj, kaj la idoj estos manĝigataj dum alia plua semajno post elnestiĝo.
La Blanka motacilo faras tasforman neston el sekaj herberoj, kiuj kovras per milda materialo, kiel animala haro. La ovoj estas kremokoloraj, ofte kun malforta bluecverda nuanco kaj tre punktecaj per ruĝecbruna koloro; ili estas averaĝe 21 x 15 mm.[21] Kvankam oni scias ke ĝi estas gastiganta specio de la Komuna kukolo, la Blanka motacilo ofte abandonas sian neston, se ĝi estis parazitita. Sciencistoj teoriumas, ke tio okazas ĉar la motacilo estas tro malgranda por forigi la entrudan ovon for de la nesto, kaj tro mallongbeka por detrui la ovon per bekofrapado.[22]
ĉe Hodal en Faridabado Distrikto de Harjano, Barato.
Nereproduktulo leucopsis race ĉe Kalkato, Okcidenta Bengalo, Barato.
Nereproduktulo leucopsis ĉe Kalkato, Okcidenta Bengalo, Barato.
Nereproduktulo leucopsis ĉe Kalkato, Okcidenta Bengalo, Barato.
Nereproduktulo leucopsis ĉe Kalkato, Okcidenta Bengalo, Barato.
Nereproduktulo leucopsis ĉe Kalkato, Okcidenta Bengalo, Barato.
Nereproduktulo leucopsis ĉe Jayanti en Tigrorezervejo Buxa en Jalpaiguri distrikto de Okcidenta Bengalo, Barato.
Maskla nereproduktulo- personata) ĉe Hodal en Faridabado, Distrikto de Harjano, Barato.
Maskla nereproduktulo- personata) ĉe Hodal en Faridabado, Distrikto de Harjano, Barato.
Maskla nereproduktulo- personata) ĉe Hodal en Faridabado, Distrikto de Harjano, Barato.
Maskla nereproduktulo- personata) ĉe Hodal en Faridabado, Distrikto de Harjano, Barato.
Griza motacilo, (hibrido inter subspecioj yarrelii kaj alba aŭ ino de yarrelii)
Nereproduktulo M. a. leucopsis en Barato.
La Blanka motacilo aŭ Griza motacilo (Motacilla alba) estas mezgranda paseroforma birdo el la familio Motaciledoj, kiu enhavas motacilojn, pipiojn kaj longungulojn. La specio vivas en granda parto de Eŭropo kaj Azio kaj en lokoj de norda Afriko, kaj malofte videblas en Alasko kaj eĉ reproduktiĝas en norda Nordameriko. Ili estas loĝantaj birdoj en la plej klimatmildaj partoj de sia teritorio, sed en aliaj lokoj migras al Afriko.
Tiu estas insektovora birdo de malferma kamparo, ofte ĉe homa setlejo kaj ĉe akvo. Ili preferas nudajn areojn por manĝado, kie ili povas facile vidi kaj kaŝi sian predon. En urbaj areoj ili adaptiĝis al manĝo ne nur en ĝardenoj sed ankaŭ eĉ en pavimitaj areoj kiel stratoj kaj aŭtohaltejoj kie iam ili klopodas eniri en eksteraj respegulaj aŭtospeguloj kvazaŭ ili estus flakoj.
Ili nestumas en fendoj en ŝtonaj muroj kaj similaj naturaj aŭ artefaritaj strukturoj.
La lavandera blanca[2] o aguzanieves (Motacilla alba), conocida popularmente como pajarita de las nieves o pitita,[cita requerida] es una pequeña especie de ave paseriforme de la familia Motacillidae. Se encuentra en casi todos los hábitats. Su avistamiento se asocia a la llegada del tiempo frío.
La lavandera blanca es un ave pequeña y elegante, de 16 a 19 cm de longitud, con su característica cola siempre en movimiento.
Esta especie vive en muchas partes de Europa, de Asia, norte de África. Algunas residen permanentemente en esos lugares, y otras migran a África.
Es un ave insectívora de campo abierto. Prefiere áreas despejadas para empollar, donde puede ver y seguir a sus presas. En zonas urbanas se adapta a buscar alimento en el pavimento como son áreas de estacionamiento.
Anida en grietas de paredes rocosas y similares naturales o en estructuras humanas.
La hembra construye el nido prácticamente en cualquier lado. Pone cinco huevos grises moteados de un gris pardusco.[3]
Según BirdLife International, en 2004 había en Europa entre trece y veintiséis millones de parejas reproductoras, lo que equivale a entre treinta y nueve y setenta y ocho millones de individuos. Dado que Europa constituye entre el 5 y el 24% del área de distribución de la especie, una estimación muy preliminar del tamaño de la población mundial es de entre ciento sesenta y tres millones y mil quinientos sesenta millones de individuos, aunque se necesita una validación adicional de esta estimación. Una población estable y con una amplia distribución geográfica determina que en la Lista Roja de la UICN sea clasificado como de «preocupación menor».[1]
La taxonomía de Motacilla alba es revisada y discutida de forma constante. En 1990 Charles Sibley y Burt Monroe determinaron que M. nilaparvata es un sinónimo de M. alba. En 1998, Sangster et alii dividió M. alba en M. alba, M. alboides, M. baicalensis, M. leucopsis, M. ocularis, M. personata y M. subpersonata; pero este trabajo fue rechazado por BirdLife Internacional, debido a que no presentaron evidencia morfológica, vocal o filogenética.[1]
La subespecie Motacilla alba es básicamente grisácea arriba y blancuzca debajo, cara blanca, copete y cogote negros.
La subespecie residente en Gran Bretaña Motacilla alba yarrellii cambia el gris con negro (o muy negro grisáceo de hembras), pero es idéntica en su conducta.
La diferenciación de Motacilla en dos subespecies en Europa oriental se ha llevado a cabo debido al parcial aislamiento de la forma británica, aunque ahora a M. a. yarrellii se la ve criando en áreas de Europa central.
Difieren en el color de las alas, el dorso, y la cabeza, con algunas como M. a. personata con toda la cabeza negra y una máscara blanca en la cara, y M. a. subpersonata bastante similar a dorso grisáceo y garganta blanca del Motacilla africano.
|página=
y |páginas=
redundantes (ayuda). ISBN 978-84282-1748-4. La lavandera blanca o aguzanieves (Motacilla alba), conocida popularmente como pajarita de las nieves o pitita,[cita requerida] es una pequeña especie de ave paseriforme de la familia Motacillidae. Se encuentra en casi todos los hábitats. Su avistamiento se asocia a la llegada del tiempo frío.
Linavästrik (Motacilla alba) on västriklaste sugukonda västriku perekonda kuuluv lind.
Vanarahvas on linavästrikku kutsunud paljude nimetustega: jäälõhkuja, linalind, jääpõrutaja, Jämejalg-Toomas, jääkilataja, jääpõtk, jäätallaja, väinapõks, kiitsakas, linapäästrik, linapääsuke, linapääsmik, linaõnnenäitaja, linaõnnetooja, linamõõtja, händlane, hännaline, tsibihärglane, pikahännamees, vibahänd, vitik, hällinaine ja tsibet.[2]
Teaduslikult kirjeldas linavästrikku esimesena Carl von Linné 1758. aastal.
Linavästrik on Läti rahvuslind.
Linavästrik oli Valgevenes aasta lind 2001. aastal (kõigi aegade teine aasta lind), Usbekistanis 2010. ja Venemaal 2011. aastal.
Linavästrik elab kogu Euraasias, välja arvatud Põhja-Jäämere saartel, arktilistel poolsaartel ja Araabia poolsaarel[2]. Ta pesitseb ka Aafrikas ja Põhja-Ameerika loodeosas[3]. Ta talvitub Aafrikas, Edela-Euroopas ja Lõuna-Aasias[3]. Parasvöötmes ja lähisarktikas pesitsevad isendid on rändlinnud, aga palavvöötmes paiksed[3].
Linavästrik on Eestis üldlevinud haudelind. Tema pesitsusaegset arvukust hinnatakse 150–200 tuhandele paarile, talvist arvukust 0–5 isendile[4]. Hilisematel andmetel elab Eestis linavästrikke 50–100 tuhat paari[2].
Linavästrik on sama suure kehaga kui varblane, aga väga sihvakas. Saledaks muudavad ta pikad peenikesed jalad ja pikk sirge saba. Nokatipust sabaotsani on linavästrik 20 cm pikk ja pool sellest langeb saba arvele. Lind kaalub 20–23 g.[3]
Linavästriku sulestik on hele, põhiliselt hall ja valge. Muust sulestikust eristuvad teravalt kaks musta laiku, millest üks katab lagipea ja kukla, teine kurgualuse ja rinna. Tiivad on pealt pruunikashallid laiade mustjaspruunide ja kitsaste valgete vöötidega. Saba on must, aga äärmised tüürsuled valged.[3]
Linavästrike suguline dimorfism on väike. Isaste sulestikus on kontrastid teravamad. Noorlindude keha ülapool on määrdunudhall, päranipuala must. Kurgualune, rind, pugu ja põsed on ookri varjundiga hallikaspruunid.[3]
Linavästrik elab avatud ja pooleldi avatud maastikul, eelistades kultuurmaastikke ja asulaid sedavõrd, et teda saab pidada inimkaaslejaks. Ta tegutseb peamiselt maapinnal, kus jookseb kiiresti ja osavalt. Iseloomulik on see, et ta sageli oma pikka saba üles-alla viibutab.[2]
Linavästrik lendab samuti meeleldi ja kergelt. Ta lendab lainjalt maapinna lähedal. Iseloomulik on mängulend koos lauluga.[2]
Linavästrik otsib saaki maapinnal. Ta jookseb rohus ja sööb ära ettesattuvad selgrootud. Kui ta heidutab lendu mingi hästilendava putuka, lendab ta sellele järele. Lendama on ta osav ja suudab õhus teha keerulisi piruette.[3]
Linavästriku toit on mitmekesine. Sinna kuuluvad kevikulised, ühepäevikulised, surusääsklased, ämblikud, mardikad, kärbsed, liblikad ja nende röövikud. Harvem sööb ta kiletiivalisi ja kiile, väikesi vähilaadseide ja taimede seemneid. Veeputukaid käib ta otsimas liivaleedetel, kuhu veevool heidab vees hukkunud putukaid.[3]
Karjalautade ümbruses hävitab linavästrik suurel hulgal parme ja teisi verdimevaid putukaid, tuues sellega suurt kasu.[3]
Linavästrik saabub lõunamaalt pesitsuspaikadesse väga varakult, kui veekogud pole veel jääst vabanenud ja putukaid on vähe[3]. Osa linavästriku rahvapäraseid nimetusi ongi tulnud arvamusest, justkui lõhuks linavästrik oma sabalöökidega kevadise jää ära.
Kuu aega hiljem hakkab linavästrik pesa rajama. Selle teeb ta peidulisse kohta, mis mõnikord võib olla inimtekkelise objekti, nagu silla, puuriida, haohunniku, kiviaia või katuse varjus, sees või all.[3][2]
Pesa on kausjas. Selle seinad on põimitud kohevalt ja rohmakalt asetatud pooleldi kõdunenud ja sasitud taimejäänustest. Seest on pesa vooderdatud loomade karvade, sealhulgas hobusejõhvidega.[3]
Kurnas on tavaliselt 5–6 muna. Munad on kaetud helehallide laikude ja täppidega. Mune hautakse umbes 13 päeva ja ligikaudu sama palju viibivad pojad pesas. Neid toidavad mõlemad vanemad, kes toovad toitu pessa kokku üle 300 korra päevas.[3]
Suuremas osas levilast on linavästrikul kaks kurna aastas, põhjaosas üks[3]. Lääne-Euroopas on täheldatud kolme kurna aastas[3]. Teises kurnas on keskmiselt üks muna vähem kui esimeses[2].
Pojad lahkuvad pesast veel lennuvõimetutena ja nädal aega toidavad vanemad neid väljaspool pesa.[3][2]
Euroopa keskvööndis hakkavad linavästrikud lõunamaale rändama augusti lõpul[3]. Suurem äraränne toimub oktoobris, aga viimased lahkuvad alles detsembri alguses[2].
Eestis kasvatab käopoja kõige tõenäolisemalt üles just linavästrik.[2]
Linavästrik (Motacilla alba) on västriklaste sugukonda västriku perekonda kuuluv lind.
Vanarahvas on linavästrikku kutsunud paljude nimetustega: jäälõhkuja, linalind, jääpõrutaja, Jämejalg-Toomas, jääkilataja, jääpõtk, jäätallaja, väinapõks, kiitsakas, linapäästrik, linapääsuke, linapääsmik, linaõnnenäitaja, linaõnnetooja, linamõõtja, händlane, hännaline, tsibihärglane, pikahännamees, vibahänd, vitik, hällinaine ja tsibet.
Teaduslikult kirjeldas linavästrikku esimesena Carl von Linné 1758. aastal.
Linavästrik on Läti rahvuslind.
Linavästrik oli Valgevenes aasta lind 2001. aastal (kõigi aegade teine aasta lind), Usbekistanis 2010. ja Venemaal 2011. aastal.
Buztanikara zuria (Motacilla alba) motacillidae familiako hegazti paseriformea da, Eurasian eta iparraldeko Afrikan bizi dena.[1]
Euskal Herrian oso arrunta den zuri-beltz koloreko txori honek gorputz arina eta isats eta hanka luzeak ditu. Habiagile arrunta Euskal Herri osoan. Zelai eta landa eremuetan ez ezik, gizakiagandik gertu ere aurkituko dugu askotan: teilatuetan, huntzez estalitako paretetako zuloetan, errepide bazterretan, herriguneetako berdeguneetan, golf zelaietan...[2][3] 18 cm luze da eta 23 gramo pisatzen du. Ohitura du alarma ohatsekin belatzak, belatz gorriak eta zapelatzak salatzeko, baita beraien atzetik joateko eta egiteko ere.[4]
Letoniako hegazti nazionala da.
Oinez ibiltzen denean buztan luzea gora-behera nabarmen kulunkatzen duenez beste hainbat izen ditu beti ibilkera horrekin lotuta. Adibidez: Bizkaiko herri batzuetan eperdikara eta txantxaloka izenak hartzen ditu.[5][6] Nafarroan ipurdantzari. Baina beste izen-aldaera asko ere jaso ditu: Apaiztxori, Buztainka, Buztalinkera, Buztanika, Buztanluze, Damatxori, Errekatxori, Ildotxori, Itzain-txori, Karreteratxori, Labradore, Txirrita, Urtxori.[3]
Buztanikara zuriak hamaika azpiespezie ditu:
Izena Hedapena Irudia Motacilla alba alba Europa osoa, Iberiar penintsulatik Ural mendietara Motacilla alba yarrellii Britainia Handia eta Irlanda Motacilla alba dukhunensis Mendebaldeko Siberia eta ekialdeko Kaspiar itsasoa Motacilla alba persica Iran Motacilla alba subpersonata Maroko Motacilla alba personata Hindu Kush, Tian Shan, Altai mendiak Motacilla alba alboides Himalaia Motacilla alba baicalensis Baikal eta Mongolia Motacilla alba ocularis Siberia, ekialdeko Errusia eta Alaska Motacilla alba lugens Ekialdeko Errusia, Kamtxatka, Kurilak, Sakhalin, Japonia Motacilla alba leucopsis Txina, Koreako penintsula, Taiwan, Japonia, India eta Ozeania
Buztanikara zuria (Motacilla alba) motacillidae familiako hegazti paseriformea da, Eurasian eta iparraldeko Afrikan bizi dena.
Euskal Herrian oso arrunta den zuri-beltz koloreko txori honek gorputz arina eta isats eta hanka luzeak ditu. Habiagile arrunta Euskal Herri osoan. Zelai eta landa eremuetan ez ezik, gizakiagandik gertu ere aurkituko dugu askotan: teilatuetan, huntzez estalitako paretetako zuloetan, errepide bazterretan, herriguneetako berdeguneetan, golf zelaietan... 18 cm luze da eta 23 gramo pisatzen du. Ohitura du alarma ohatsekin belatzak, belatz gorriak eta zapelatzak salatzeko, baita beraien atzetik joateko eta egiteko ere.
Letoniako hegazti nazionala da.
Västäräkki (Motacilla alba) on västäräkkien heimoon kuuluva pitkäpyrstöinen varpuslintulaji.
Ulkonäkö: Harmaa selkä ja valkea vatsapuoli, pään etuosa valkoinen ja päälaki musta, samoin kaula. Vanhan koiraan naamassa on enemmän valkoista ja päälaella enemmän mustaa kuin naaraalla ja nuorilla linnuilla. Pyrstö on pitkä ja se heiluu lajille tyypillisesti kävelyn aikana.
Pituus: 18–20 cm, paino: noin 20 g, koiras on hiukan kookkaampi.
Ääni: Västäräkin ääni on lyhyt kaksitavuinen ”tsi-tsit” ja se ääntelee liikkuessaan jatkuvasti. Laulu on hiljaista rupattelevaa lavertelua, jota koiras esittää tavallisesti kivellä tai talon katolla, hieman muuta ympäristöä korkeammalla. Pedon tai ihmisen tullessa poikaspesän lähelle emot varoittelevat sydäntä särkevästi tsilputtaen.
Vanhin suomalainen rengastettu västäräkki on ollut 7 vuotta 11 kuukautta 14 päivää vanha. Euroopan vanhin oli 12 vuoden 3 kuukauden ikäinen brittiläinen lintu.
Västäräkki pesii Euroopassa ja Aasiassa sekä myös Pohjois-Afrikassa. Se on paikkalintu lauhkeimmilla esiintymisalueillaan, mutta muilta alueilta se lentää talvehtimaan Afrikkaan. Suomessa pesii noin 800 000 paria västäräkkejä. Keväällä ne palaavat huhtikuussa, syksyllä lähtevät elo–syyskuussa, osa vasta lokakuussa. Muutamia yksilöitä yrittää talvehtimista vuosittain.
Västäräkkiä tavataan aukeilla alueilla usein lähellä asutusta tai vettä. Se suosii paljaita alueita ravinnon haussa, missä se voi myös toteuttaa tyypillistä liikkumistaan.
Västäräkki tekee pesänsä kivimuurien rakoihin ja muihin samankaltaisiin luonnollisiin ja ihmisen tekemiin rakennelmiin. Muninta alkaa Etelä-Suomessa vapun jälkeen. Naaras munii tavallisesti viisi tai kuusi munaa, joita molemmat puolisot hautovat yhteensä noin 13 vrk. Poikaset lähtevät pesästä kahden viikon ikäisinä ja molemmat emot huolehtivat niistä vielä viikon, pari. Monet parit tekevät toisen pesueen kesä–heinäkuussa.
Västäräkki on hyönteissyöjä. Se syö myös muita selkärangattomia, matoja, äyriäisiä ja nilviäisiä, sekä leivänmuruja ja ruoantähteitä.
Västäräkki on pidetty lintu kansanperinteessä ja keväisin se on ollut odotettu lintu; sen on sanottu tulevan kurkien selässä tai niiden siipien alla (kuten myös syksyllä pois muuttaessaan). Kautta Pohjolan on uskottu, että jos ensi kertaa keväällä västäräkin kohdatessaan se tulee suoraan vastaan ja sen mustan leukalapun näkee, on se tiennyt huonoa onnea ja vastoinkäymisiä. Sitä vastoin takaa päin nähty ensimmäinen västäräkki on ollut onnen ja ilon enne.
”Västäräkistä vähäsen” viittaa siihen, ettei enää ole pitkä aika kesään västäräkkihavainnon jälkeen. Hämeenkyrössä ”västäräkki voin sulaa, pääsky päivän lämmittää”. Todellisuudesta poiketen kansanperinteessä on tietoja, että västäräkit talvehtivat kivikasoissa. Uskomus on lähtenyt siitä, että niitä on nähty hyvin pian sen jälkeen kun lumi on kiviröykkiöistä sulanut. Västäräkkien ilmaannuttua ei takatalvi ole kuitenkaan voinut enää yllättää, niin varma kevään merkki ”kallonpotkuttaja” on ollut. Tällä nimellä lintua on kutsuttu ainakin lounaisrannikolla, ja se on viitannut västäräkin tuloon suurin piirtein jäiden lähdön aikaan eli sen kuvaannolliseen kykyyn hajottaa jäät; ”kallo” tarkoittaa nimittäin rantajäätä. ”Pienill varppaillaan rikon jäätä enemmän kuin tuhannen tuuramiestä”, on västäräkin tiedetty kehaisseen ainakin Lohjalla. Samaan viittaa västäräkin vironkielinen nimi jäälohkuja. Tosin esimerkiksi Mouhijärvellä on ”peltopeippo” hieman päinvastaisesti houkutellut ihmisiä kevätjäälle huutelemalla ”tul jäljes, tul jäljes! Kyl kestää, kyl kestää!”.
Kyntäjän ja kylväjän on myös kannattanut tarkkailla ympäristöään ”toukolintuja” silmällä pitäen. Ympäri Suomea on pidetty selvänä, että mitä enemmän on västäräkkejä kynnön tai kylvön aikaan pellolla hyppelemässä, sitä parempi viljavuosi on tulossa. Sortavalassa lintua on kutsuttu jopa kylvättäjäksi. Nousiaisissa on puolestaan perunavuosi mennyt piloille, jos ei perunanistutuksen aikaan ole västäräkkejä pellolla ollut seurana. Lounais-Suomessa yksi västäräkin nimi on ollut kyntäjäinen, Karjalassa puolestaan vagolindu, jotka molemmat kielivät samasta asiasta. Se on ainakin ollut aivan selvää, että missään tapauksessa ei kyntö- tai kylvötöitä seurailevaa västiä ole pitänyt mennä tappamaan; pahimmassa tapauksessa surmaajalta on kuollut pian härkä. Joskus tietysti ”vestrikka” on hieman voinut ottaa päähän, kun se on huudellut ”pelkkä luu, pelkkä luu!” nähtyään maanviljelijän huonosti hoidetun hevosen.
Merikarvialla puolestaan on kalavuosi ollut sitä parempi, mitä enemmän on västäräkkejä merenrannalla tepastellut. Ahvenanmaalla rannalla kirmaileva västi on ollut oiva merkki onnistuneesta hylkeenpyyntireissusta, mutta merelle lentävä lintu on tarkoittanut, että on voinut jättää haaveet saaliista sikseen.
Västäräkkihän on tunnettu pyrstön keinuttamisestaan, mutta miksi se sitä keikuttelee? Monien suomalaisten uskomusten ja kansansatujen mukaan se johtuu säikähdyksestä, jonka lintuparka on kokenut menetettyään poikasensa. Esimerkiksi yhden sadun mukaan västäräkki oli laulurastaan häissä, ja lapsenvahtina sillä oli varis. Tultuaan häistä takaisin västäräkki huomasi poikasiensa kadonneen, ja syypääksi paljastui varis joka oli syönyt ne. Tästä västi säikähti niin pahasti, että vieläkin keikuttelee pitkää pyrstöään.
Vaikka pyrstön keinuttelulla onkin näin traaginen tausta, on se varmasti yksi syy västäräkin nauttimaan suureen kansansuosioon; se antaa iloisen ja hyväntahtoisen ilmeen koko linnulle. Muutenkin sen eloisa olemus ja peloton käyttäytyminen ovat saaneet sympatiat puolelleen eikä sitä ole koettu millään tavoin uhkaksi, kun ei se mitään pahojaankaan ole tehnyt. Ihmisten läheisyydessä viihtyminen johtuu hyvin pitkälti siitä, että tämä Pirkanmaan maakuntalintu yksinkertaisesti hyötyy siitä. Tutkimusten mukaan jopa noin 80 prosenttia västäräkin pesistä sijaitsee ihmisten tekemissä rakennelmissa. Joka kesä uutisoidaan mitä kummallisimmasta paikasta löytyneestä västin pesästä, joten ainakaan mielikuvitusta tältä riukupyrstöltä ei puutu. Lisäksi ihmisen liepeiltä – esimerkiksi pelloilta, kukkapenkeistä, pihamailta – löytyy helposti syötävää.
Aika paljon kertoo Kauhajoelta peräisin oleva toteamus, että jos joku on oikein nätti, iloinen ja vikkelä, sanotaan ”on kuin västäräkki”.
Västäräkki on valittu Latvian kansallislinnuksi[2] sekä Pirkanmaan maakuntalinnuksi. Västäräkkikanta on Pirkanmaalla suuri tiheän asutuksen tarjoamien runsaiden pesäpaikkojen ansiosta.
Västäräkki (Motacilla alba) on västäräkkien heimoon kuuluva pitkäpyrstöinen varpuslintulaji.
Motacilla alba
La Bergeronnette grise (Motacilla alba), aussi appelée Hochequeue gris, est une espèce de petits passereaux de la même famille que les pipits et la sentinelle. Cette espèce niche dans la plus grande partie de l'Europe et de l'Asie, ainsi que dans certaines parties de l'Afrique du Nord. Elle est sédentaire dans la partie la plus douce de son habitat et migre vers le sud dans les autres cas. Autrefois, elle était également appelée « lavandière » comme en parle Georges-Louis Leclerc de Buffon dès 1778. Elle est considérée comme un emblème national en Lettonie[1].
La Bergeronnette grise mesure entre 16 et 19 cm, avec la longue queue caractéristique de son genre, et pèse environ 25 g.
La Bergeronnette grise est représentée par de nombreuses sous-espèces dont :
M. yarrellii et M. subpersonata sont parfois considérées comme espèces distinctes[2].
Elle vit dans des espaces ouverts, souvent à proximité des habitations et des points d'eau. Elle niche dans les interstices des murs de pierre, sous les toits, dans les ponts ou dans des trous d'arbres. Son nid est fait de paille, de feuilles et de racines.
Les bergeronnettes présentent une trajectoire de vol ondulée. À terre, elles agitent constamment leur queue, elles sont parfois appelées hochequeues. Selon les périodes, la bergeronnette peut présenter un comportement territorial mais en été et en automne, elle forme des dortoirs collectifs, sur des buissons, des arbres ou des roseaux. Au sol, elles piètent, c'est-à-dire qu'elles marchent, une patte devant l'autre, avec des brusques mouvements de la tête. Elles ne sautillent pas comme un rouge-gorge ou un moineau. Le plus souvent, vous les verrez courir à la poursuite d'un insecte, près d'un cours d'eau ou sur une place d'un village, non loin d'un ruisseau.
C'est un insectivore se nourrissant essentiellement de mouches, de moustiques et de fourmis. Elle peut picorer les insectes au sol, ou les capturer en plein vol.
Coupe d'herbe dans une cavité de falaise, de bâtiment, dans une berge ou sous un pont ou dans des trous d'un mur (5-6 œufs/2-3 pontes/avril-août).
La femelle pond 5 à 6 œufs gris foncé qu'elle couve pendant 12 à 14 jours. Les oisillons sont aveugles à la naissance et sont nourris par les deux parents. Ils peuvent voler à partir de quinze jours.
La Bergeronnette grise bénéficie d'une protection totale sur le territoire français depuis l'arrêté ministériel du 17 avril 1981 relatif aux oiseaux protégés sur l'ensemble du territoire. Il est donc interdit de la détruire, la mutiler, la capturer ou l'enlever, de la perturber intentionnellement ou de la naturaliser, ainsi que de détruire ou enlever les œufs et les nids, et de détruire, altérer ou dégrader son milieu. Qu'elle soit vivante ou morte, il est aussi interdit de la transporter, colporter, de l'utiliser, de la détenir, de la vendre ou de l'acheter.
Motacilla alba
La Bergeronnette grise (Motacilla alba), aussi appelée Hochequeue gris, est une espèce de petits passereaux de la même famille que les pipits et la sentinelle. Cette espèce niche dans la plus grande partie de l'Europe et de l'Asie, ainsi que dans certaines parties de l'Afrique du Nord. Elle est sédentaire dans la partie la plus douce de son habitat et migre vers le sud dans les autres cas. Autrefois, elle était également appelée « lavandière » comme en parle Georges-Louis Leclerc de Buffon dès 1778. Elle est considérée comme un emblème national en Lettonie.
Gabhann an ghlasóg seo feithidí le n-ithe gar don talamh, nó bailíonn iad ar bhóithre tar éis don trácht iad a mharú. Uaireanta, cuireann sí fúithi sa chathair. Neadaíonn sí i bpoll, líneáilte le caonach, duilleoga feoite, gruaig is cleití. Bíonn suas le dhá ál aici in aghaidh na bliana.
A lavandeira branca[1] (Motacilla alba) é unha ave pequena da orde Passeriformes da familia dos Motacillidae. Este paxaro encóntrase en case todos os hábitats, pero principalmente xunto ao ser humano, ao que anuncia a chegada do tempo frío, chegando incluso a aniñar durante esta época.
As lavandeiras son costureiras,
sempre a move-las tixeiras.
A lavandeira branca é unha ave pequena e elegante, de 16 a 19 cm de lonxitude, cunha cola sempre en movemento.
En Europa occidental hai dúas subespecies: M. a. alba e M. alba yarrellii. As dúas poden verse en Galicia e son comúns.
A subespecie Motacilla alba alba é basicamente de cor gris pola parte superior e branca pola inferior, cara branca, copete e pescozo negros.
A subespecie Motacilla alba yarrellii cambia o gris polo negro (o un gris case negro nas femias), mais é semellante na súa conduta. Ten a súa área de distribución básica nas illas Británicas, pero moitas invernan na Península Ibérica ou o norte de África. Denomínase lavandeira moura para diferenciala da subespecie nominal.[3]
A diferenciación da lavandeira branca en dúas subespecies en Europa occidental foi debido ao parcial illamento da forma británica, aínda que a esta xa pode verse criando en áreas de Europa central. Hai un bo número doutras subespecies, que se diferencian na cor das alas, o dorso e a cabeza; algunhas como Motacilla alba personata con toda a cabeza negra e unha máscara branca na cara, e Motacilla alba subpersonata moi similar pero con dorso gris e papo branco.
Esta especie vive en moitas partes de Europa, de Asia e norte de África. Algunhas residen permanentemente neses lugares e outras migran a África.
É unha ave insectívora de campo aberto. Prefire áreas despexadas para aniñar, onde poder ver e seguir as súas presas. Nas zonas urbanas adáptase a buscar o sustento no pavimento ou nos xardíns.
Nas zonas urbanas, aniña en gretas de paredes rochosas moi similares ás naturais ou en estruturas feitas polo home.
Lavandeira en Bastavales, Brión
A lavandeira branca (Motacilla alba) é unha ave pequena da orde Passeriformes da familia dos Motacillidae. Este paxaro encóntrase en case todos os hábitats, pero principalmente xunto ao ser humano, ao que anuncia a chegada do tempo frío, chegando incluso a aniñar durante esta época.
Šěra pliška[5][6] (Motacilla alba) je ptačk ze swójby (Motacillidae). Druhe serbske mjena su Šěra spliška[6], čumperwopuška[6], čumpata wopuška[6].
Šěra pliška je šwižny, čorno-běły ptak, kotryž stajnje z wopušku čumpota. Wona docpěwa wulkosć wot 18 cm. Jeje chribjet je šěry (Motacilla alba alba) abo čorny (Motacilla alba yarrellii). Šija a chochoł stej čornej, mjeztym zo wonkowne wopušowe pjera su běłe. Čoło, bokaj hłowy a brjuch su běłe.
Běži z nygacej hłowu a čini naraz skoki za čas hońtwy na insekty. Za čas lěta je hižo z dalokosće spóznajomna na dołhej wopušce ale tež ekstremnym žołmowym lěće z napadnymi serijemi pjerchotow. Woła při lěće typisce „tsi-lit“ abo „tsu-wie“.
Ptak často blisko wody wustupuje, ale tež na polach, na burskich statokach, w parkach, na sportnišćach, na nadróžnych kromach a na třěchach domow.
Šěra pliška (Motacilla alba) je ptačk ze swójby (Motacillidae). Druhe serbske mjena su Šěra spliška, čumperwopuška, čumpata wopuška.
Motacilla alba albaMotacilla alba yarrelliiKicuit putih (Motacilla alba) adalah burung pengicau kecil dari keluarga Motacillidae, yang termasuk juga burung apung dan burung cakar panjang. Burung ini banyak berkembang biak di Eropa dan Asia.
Kicuit putih (Motacilla alba) adalah burung pengicau kecil dari keluarga Motacillidae, yang termasuk juga burung apung dan burung cakar panjang. Burung ini banyak berkembang biak di Eropa dan Asia.
Maríuerla er spörfugl af erluætt. Hún er farfugl sem kemur til Íslands yfir sumartímann og nýtur úrvals og magns af fæðu. Búsvæði hennar er opið svæði, oft nálægt vatni.
Maríuerlan er lítill og kvikur spörfugl sem vegur að meðaltali 22 gr. Vænghaf hennar er um 25-30 cm og hún verður um 18 cm löng. Goggurinn er stuttur og grannur og hún hefur langt stél sem hún veifar í sífellu en þaðan kemur heitið á ætt hennar: Wagtail. Fullorðnar maríuerlur eru svartar á kollinum, í kverkinni og á efri hluta bringunnar. Enni hennar og vangar eru hvítir ásamt neðri hluta bringunnar og ytri stélfjöðrunum. Maríuerlan er síðan grá á bakinu og með dökkt stél, fætur, augu og gogg. Fuglinn hefur fjórar tær á báðum fótum, þrjár að framan og eina að aftan og hver tá hefur sína kló. Aðal munurinn á karlfugli og kvenfugli er sá að karldýrið er oft aðeins dekkri. Maríuerlur hafa mjög hlutfallslega stórt og sterkt bringubein sem gerir þeim kleift að blaka vængjunum og fljúga. Þetta á að vísu við um alla fleyga fugla. Maríuerlan er ekki hljóðlát en hún gefur frá sér fjörlegt og hvellt hljóð sem hún notar óspart.
Maríerlan er farfugl en vetrarstöðvar hennar eru í V-Afríku og á sumrin verpir hún um mest alla Evrópu og Asíu. Á Íslandi er hún komin í fyrsta falli í Apríl og farin í seinasta lagi í september. Flug hennar er bylgjótt en utan varptíma fuglsins finnst hann oft í fjörum eða á opnu svæði, veifandi stélinu og kinkandi kolli. Maríuerlan verpir á hinum ýmsu stöðum en það er m.a. á sveitabæjum, í þéttbýli, klettum við sjó, við vötn og ár og víðar á láglendi. Hreiður hennar og egg eru líkt og hún sjálf, frekar smágerð en því er best lýst sem eins konar körfu of finnst það á hinum ýmsu stöðum. Í hreiðrunum eru oftast 5-6, 3 cm egg sem klekjast um 13 dögum eftir varp. Ungarnir eru ósjálfbjarga í um 2 vikur. Háannatími varpsins er í byrjun Júní og í endan Júní eru mestar líkur á að rekast á unguna. Maríuerlur einka sér svæði á varptíma og verja það á meðan ungarnir eru að vaxa og dafna.
Maríuerla er dýraæta og aðalfæða hennar eru fiðrildi, flugur, bjöllur og fleiri tvívængjur. Maríuerlan hleypur mjög hratt og veiðir þannig skordýr. Hún einnig veiðir fljúgandi skordýr og týnir upp dauð skordýr. Maríuerlan eins og flestir fuglar hafa hraða meltingu og engar tennur. Hún hefur tvo maga, annars vegar sarp þar sem fæðan er brotin niður með ensímum og hins vegar fóarn sem mylur harða fæðu með vöðvasamdráttum. Síðan fer það í smágirnin þar sem fæða og vökvi er tekin upp og þaðan í cloaca sem er sameiginlegt æxlunar- og þarfagangsopi.
Maríuerlan hefur 11 undirtegundir sem makast ekki út fyrir sína tegund. Hún er þjóðarfugl Lettlands.
Maríuerla er spörfugl af erluætt. Hún er farfugl sem kemur til Íslands yfir sumartímann og nýtur úrvals og magns af fæðu. Búsvæði hennar er opið svæði, oft nálægt vatni.
La ballerina bianca o batticoda o ballerina bianca e nera (Motacilla alba Linnaeus, 1758) è un passeriforme della famiglia Motacillidae, diffuso in tutta l'Eurasia.[2]
Grande quanto un passero; forme slanciate con lunga coda e colorito bianco, nero e grigio piuttosto contrastato. Corre rapidamente e agita spesso la coda.
Forme slanciate con lunga coda spesso agitata con un movimento ritmico, becco sottile ed appuntito.
Il maschio in abito nuziale è inconfondibile: mascherina bianca su fronte e occhi contrastante con la gola, il petto e la nuca neri; dorso e ali grigi; coda nera bordata di bianco e parti inferiori bianche. La femmina ha colori meno netti sul capo ed entrambi i sessi hanno una livrea più sfumata in inverno. Il giovane è bianco e grigio, con una mezzaluna scura sul petto e coda più corta rispetto all'adulto.
Caratteristiche:
È presente in tutti i continenti tranne Antartide e Oceania. Molto simile agli altri componenti del genere, predilige gli ambienti prossimi all'acqua anche se è possibile trovarla anche in altri grazie alla sua notevole capacità di adattamento. È abbastanza frequente osservarla anche da vicino, soprattutto nelle zone montane.
Necessita di spazi aperti con vegetazione erbacea rasa alternata a tratti con suolo nudo. Si adatta molto bene ad ambienti antropizzati quali centri abitati, bordi di strade, dintorni di cascine o alpeggi e spesso costruisce il nido su fabbricati. È particolarmente frequente lungo i corsi d'acqua bordati da greti ghiaiosi.
Cattura piccoli insetti al suolo su tappeti erbosi, strade, scarpate, greti e tetti; può svolazzare alla ricerca di prede anche su specchi d'acqua e occasionalmente su bestiame al pascolo.
Costruisce un voluminoso nido a coppa nascosto in anfratti naturali (su ripe e scarpate) o artificiali (su costruzioni); nidifica in primavera.
A seconda delle disponibilità di cibo può avere comportamenti sia stanziali che migratori.
Comprende le seguenti sottospecie:[2]
Può essere confusa con la ballerina gialla (Motacilla cinerea), stanziale e nidificante in Italia, e con la cutrettola (Motacilla flava), entrambe con ventre e sottocoda gialli. La ballerina gialla ha inoltre coda più lunga.
La ballerina bianca o batticoda o ballerina bianca e nera (Motacilla alba Linnaeus, 1758) è un passeriforme della famiglia Motacillidae, diffuso in tutta l'Eurasia.
Motacilla alba est avis passeriformis familiae Motacillidarum, in qua etiam ponuntur genera Anthus et Macronyx. Haec species in maxima parte Asiae Europaeque, et in regionibus Africae septentrionalis nascitur.
Sunt tres Motacillae albae subspecies:[2]
Motacilla alba est avis passeriformis familiae Motacillidarum, in qua etiam ponuntur genera Anthus et Macronyx. Haec species in maxima parte Asiae Europaeque, et in regionibus Africae septentrionalis nascitur.
Baltoji kielė (lot. Motacilla alba, angl. White Wagtail, vok. Bachstelze) – kielinių (Motacillidae) šeimos paukštis.
Paplitusi Europoje, Azijoje (nuo šiaurės Sibiro iki pietų Kinijos, Mianmaro, Asamo, pietų Tibeto, Tuvos, Altajaus, Užkaukazės, Sirijos), Afrikoje (visoje išskyrus Sacharą), Aliaskos pakrantėse.
Žiemoja pietų Europoje ir Azijoje, Afrikoje.
Lietuvoje dažna rūšis. Atskrenda kovo mėn., išskrenda spalio mėn. Čia paplitęs porūšis Motacilla alba alba.
Viršugalvis, gerklė ir krūtinės priekis juodi, nugara šviesiai pilka. Uodega juoda, jos kraštinės plunksnos baltos. Kakta, galvos šonai ir pilvas balti. Snapas ir kojos juodi. Patelės apdare juodos spalvos mažiau kaip patino. Poilsio apdaru gerklė balta, pagurklyje juoda juostelė. Jaunikliai už suaugusius pilkesni, kakta tamsi, antuodegis juosvas. Baltoji kielė yra apie 18 centimetrų ilgio ir sveria apie 25 gramus. Kojos ilgos.
Gyvena prie gyvenviečių, paupiuose, prie ežerų. Lizdą krauna pastogėse, malkų krūvose, uoksuose. Deda 5-6 kiaušinius, išmargintus pilkais taškeliais. Peri 12-14 dienų. Jaunikliai lizdą palieka po 14-15 dienų. Išveda dvi vadas.
Minta musėmis, uodais, sparvomis, vabalais, vikšrais, sliekais. Maistą gaudo ore, ieško dirvos paviršiuje, seklumose. Tai naudingas kenkėjų naikintojas.
Tautosakoje baltoji kielė yra vienas iš pavasario simbolių, siejamas su sniego, ledų tirpimu, kadangi atskrenda, anksti pavasarį dar tik pradėjus tirpti sniegui. Liaudyje vadinama ledspira, kielele, žiląja kiele[1].
Baltoji kielė (lot. Motacilla alba, angl. White Wagtail, vok. Bachstelze) – kielinių (Motacillidae) šeimos paukštis.
Baltā cielava (Motacilla alba) ir Latvijā bieži sastopams neliela izmēra zvirbuļveidīgo kārtas cielavu dzimtas putns. Baltā cielava ir Latvijas nacionālais putns. Izdala 9 pasugas.[1] Tā plaši sastopama lielākajā daļā Eirāzijas.
Baltā cielava ligzdo visā Eiropā un Āzijā (izņemot galējos ziemeļus), kā arī Ziemeļāfrikas rietumos. Neliela ligzdojoša populācija mājo Ziemeļamerikas rietumos (Aļaskā).[2] Baltā cielava ziemo Āfrikas ziemeļu daļā līdz Sāhilas joslai un Āzijas rietumu un dienvidu daļā. Rietumeiropas, Dienvideiropas un Centrāleiropas populācijas ir nometnieki, kā arī daļa Dienvidaustrumāzijas populācijas.[2]
Latvijā cielava atgriežas aprīļa pirmajos datumos un ir ļoti bieži sastopama no aprīļa līdz oktobrim, bieži uzturas apdzīvotās vietās un lauku viensētās, taču ligzdo arī dažādos citos biotopos. Kaut arī cielavas ir gājputni, atsevišķi īpatņi reizēm pārziemo.[3] Latvijā ļoti parasta ir nominālā pasuga M. a. alba, tomēr pēdējos desmit gados to skaits Latvijā ir samazinājies vairāk kā par 30%.[4] Vienu reizi novērota Britu salās sastopamā pasuga M. a. yarrellii.[3]
Baltā cielava tika atzīta par Latvijas nacionālo putnu 1969. gadā Tokijā, to apstiprināja Starptautiskā putnu aizsardzības padome (International Council for Bird Preservation) (tagad pazīstama kā BirdLife International).[5]
Baltā cielava ir attēlota Latvijas Ornitoloģijas biedrības logo.[6]
Cielava ir viens no visbiežāk minētajiem putniem latviešu tautas pasakās un tautasdziesmās. Kā apgalvo dabas pētnieks Ilmārs Tīrmanis, cielava minēta vismaz 230 tautasdziesmās.[7]
Baltajai cielavai ir slaids, neliels dziedātājputns ar uzkrītoši garu asti (kas patiesībā sastāda pusi cielavas garuma). Ķermeņa garums 16,3—19 cm, spārnu plētums 25—30 cm, svars 17—25 g.[8][9] Putna apspalvojumu veido pelēka augšdaļa, balts vēders un seja, melna “cepurīte” un rīkle. Cielavas tēviņiem apspalvojums ir košāks nekā mātītēm.
Balto cielavu ir viegli atpazīt gan pēc melnbaltajām krāsām, gan pēc gaitas un uzvedības. Cielava veikli skraida pa zemi un apstājoties šūpo garo asti augšup-lejup. Ne velti angliski cielavu sauc “wagtail”, no “wag” — “kustināt, vēcināt un “tail”, kas nozīmē “aste”.
Vairums zvirbuļveidīgo kārtas putnu ir labi dziedātāji, tomēr baltā cielava nav starp krāšņāko dziesmu īpašniekiem. Cielavas skaņas ir īsi divzilbju saucieni, kurus iespējams aprakstīt kā: "Kučiņ, Kučiņ!"[10]
Daļā izplatības areāla baltā cielava ir gājputns, bet areāla dienviddaļā nometnieks. Uzturas galvenokārt apdzīvotu vietu tuvumā, gan laukos, gan pilsētās, bieži arī pie ūdenstilpēm. Pārtiek no kukaiņiem, ziemas periodā arī no sēklām, kā arī barojas pilsētu izgāztuvēs.[8] Baltās cielavas, lai nakšņotu, veido lielus barus, kas atpūtai izvēlas siltas, no vējiem aizsargātas vietas, piemēram, niedrājos vai ēku notekūdens caurulēs. Ziemā baltās cielavas bieži uzturas baros arī, lai kopīgi barotos. Tomēr daži tēviņi nostiprina savu teritoriju.[8]
Baltās cielavas veido monogāmus pārus, un katram ligzdojošajam pārim ir sava teritorija.[8] ligzdo ēku pažobelēs, mūra sienu spraugās un nišās, malkas grēdās, koku un akmeņu krāvumos, biezos krūmos un cilvēku darinātos būrīšos. Ligzdas materiāliem var tikt izmantoti gan zāles stiebriņi un salmiņi, gan skaidas un sūnas, bet iekšējai apdarei — dzīvnieku vilna.[8]
Latvijā parasti cielavu pāris ligzdo divas reizes sezonā: maijā un jūnijā, izdējot katrā reizē pa 5—6 raibām oliņām. Inkubācijas periods ilgst 11—16 dienas. Jaunie putni lidot sāk apmēram 16 dienu vecumā.[8]
Baltajai cielavai ir deviņas pasugas, kuras izšķir pēc izpatības areāla un apspalvojuma krāsām.[1][11]
Pasugas latīniskais nosaukums Izplatības areāls Piezīmes Attēls M. a. alba Eiropa no Pireneju pussalas līdz Urāliem, Turcija, Tuvie Austrumi, Islande, Fēru salas un Grenlandes austrumu piekraste. No Kaspijas jūras līdz Rietumsibīrijai, arī Vidusāzijā.[1] Areāla dienvidos nometnieki, ziemeļu daļā ligzdojošie putni migrē uz Eiropas dienvidiem un Āfriku, līdz pat Kenijai un Malāvijai. Ziemo arī Tuvajos Austrumos un Indijā.[12] Bieži sastopama Latvijā. Nominālā pasuga M. a. yarrellii Lielbritānija un Īrija, vistālāk uz ziemeļiem dzīvojošie putni ziemo Spānijā un Ziemeļāfrikā.[12] Latvijā viens novērojums.[3] Daudz tumšāka mugura kā nominālajai pasugai, melnais laukums uz rīkles turpinās uz kakla sāniem. M. a. subpersonata Maroka. Melnāka galva kā nominālajai pasugai. Atgādina Āfrikas cielavu.[12] M. a. personata Hindukušs, Tiaņšaņs, Altajs (Irāna, Afganistāna, Tadžikistāna, Kirgizstāna, Kazahstāna, Siņdzjana)[1] Melna galva ar baltu seju. M. a. alboides Himalaji un to apkārtne. Melna mugura un galva, balti spārni un lidspalvu malas. M. a. baicalensis Sibīrija (Baikāla apkārtnē), Mongolija un Ķīna (Iekšējā Mongolija). M. a. ocularis Krievijas Tālie Austrumi (ziemeļu daļa) un Aļaskas rietumi. M. a. lugens Krievijas Tālie Austrumi (Piejūras novads, Habarovskas novads), Kamčatka, Kuriļu salas, Sahalīna, Japāna (Hokaido un Honsju). Līdzīga M. a. yarrellii, bet ar melnām acu malām un baltām lidspalvām. Iespējams, atsevišķa cielavu suga. M. a. leucopsis Ķīna, Koreja, Taivāna, Japāna, Dienvidaustrumāzija, Indija un OkeānijaBaltā cielava (Motacilla alba) ir Latvijā bieži sastopams neliela izmēra zvirbuļveidīgo kārtas cielavu dzimtas putns. Baltā cielava ir Latvijas nacionālais putns. Izdala 9 pasugas. Tā plaši sastopama lielākajā daļā Eirāzijas.
Burung Pipit Pelanduk adalah salah satu daripada haiwan yang boleh didapati di Malaysia. Nama sainsnya ialah Motacilla alba.
Burung Pipit Pelanduk ialah haiwan yang tergolong dalam golongan benda hidup, alam : haiwan, filum : kordata, sub-filum : bertulang belakang (vertebrata), kelas : burung. Burung Pipit Pelanduk ialah haiwan berdarah panas, mempunyai sayap dan badan yang dilitupi bulu pelepah. Paruh Burung Pipit Pelanduk tidak bergigi.
Burung Pipit Pelanduk membiak dengan bertelur. Telur Burung Pipit Pelanduk bercangkerang keras.
Burung Pipit Pelanduk adalah salah satu daripada haiwan yang boleh didapati di Malaysia. Nama sainsnya ialah Motacilla alba.
De witte kwikstaart (Motacilla alba) is een zangvogel uit de familie van de kwikstaarten en piepers. De soort komt in vrijwel heel Eurazië voor, waarbij een deel van de populatie standvogel is en een deel naar het zuiden trekt.
De witte kwikstaart is 16,5 tot 19 cm lang (inclusief staart). Het is een slanke vogel met smalle, zwart-witte staart die hij voortdurend op en neer beweegt. Een volwassen mannetje heeft een kenmerkend zwart-wit patroon op de kop. De streek rond het oog is wit, de kopkap en het borststuk zijn zwart. De meest voorkomende ondersoort heeft een grijze rug. Een ondersoort die op de Britse eilanden broedt heeft een zwarte rug en heet rouwkwikstaart (M. a. yarrellii). Soms wordt deze ondersoort als soort beschouwd, maar niet volgens de IOC World Bird List.
Het legsel bestaat uit vijf tot zes blauwe, grijze of geelachtige eieren met grijze vlekjes.
De witte kwikstaart broedt in een groot gedeelte van het noordelijk halfrond van Noord-Afrika (een Marokkaanse ondersoort) en Europa, tot diep in Noord-Azië en Alaska. Noordelijke vogels zijn trekvogels die overwinteren van Afrika tot in het Oriëntaals gebied. De vogel leeft aan het water, in de buurt van woningen en bruggetjes.
De soort telt negen ondersoorten:
Door dat enorm grote verspreidingsgebied is de kans op uitsterven uiterst gering. De grootte van de populatie is niet gekwantificeerd maar er is aanleiding te veronderstellen dat de soort in aantal achteruit gaat. Echter, het tempo ligt onder de 30% in tien jaar (minder dan 3,5% per jaar). Daarom staat de witte kwikstaart als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
In Nederland (en Vlaanderen) is het een talrijke tot zeer talrijke broedvogel van half open cultuurlandschappen met wat water in de buurt. Het is ook een talrijke doortrekker en wintergast in klein aantal.[2]
De witte kwikstaart (Motacilla alba) is een zangvogel uit de familie van de kwikstaarten en piepers. De soort komt in vrijwel heel Eurazië voor, waarbij een deel van de populatie standvogel is en een deel naar het zuiden trekt.
Linerle (Motacilla alba) er ein fugl i slekta erler i familien erler og piplerker med grå eller linblå rygg - difor namnet - lyst bryst og svart på hovudet. Fuglen likar seg nær menneske og finst i heile landet. Han er ein trekkfugl som kjem til Noreg i mars–april.
Linerla hekkar i mesteparten av Eurasia så langt som til 75°N, sporadisk på Aust-Grønland, og manglar berre i ørkenar og i arktiske område der isotermen i juli går under 4 °C. Fuglen hekkar også i fjelltrakter i Marokko og det vestlege Alaska.
Linerla er standfugl i dei mildare delane av utbreiingsområdet, som i Vest-Europa og Middelhavsområdet, og trekkfugl i storparten av utbreiingsområdet. Hekkepopulasjonen i det nordlege Europa overvintrar rundt om Middelhavet og i tropisk og subtropisk Afrika og dei asiatiske populasjonane overvintrar i Midtausten, India og Søraust-Asia. Også dei nordamerikanske hekkefuglane overvintrar i tropisk Asia.
Linerla er ein av alle dei artane som Carl von Linné var først med å beskrive taksonomisk i det tiande opplaget av verket Systema Naturae, og arten har framleis same vitskaplege namn: Motacilla alba. Slektsnamnet er latin, men har ei uklar tyding. Artsnamnet alba er latin for kvit.
Linerla sine næraste slektningar i erleslekta Motacilla verkar å vere andre svartkvite erler som japanerle (Motacilla grandis), skjorerle (Motacilla madaraspatensis) og mekongerle (Motacilla samveasnae) der den siste tidlegare er handsama som underart til linerla. Data frå ein DNA-studie (Voelker, 2002) indikerer at linerla som art er polyfyletisk eller parafyletisk. Andre fylogenetiske studier som grunnar seg på mtDNA indikerer i staden at det er mykje genetisk fellesskap mellom underartane, noko som gir grunn for å beskrive komplekset som ein art.
Linerla vert ofte delt i om lag ti takson med dei seks underartsgruppene alba, yarrellii, subpersonata, personata, lugens og alboides, der underartsgruppa alba omfattar flest underartar. alba-gruppa
yarrellii-gruppa
supersonata-gruppa
personata-gruppa
lugens-gruppa
alboides-gruppa
Somme studier foreslår at det berre eksisterer to underartsgrupper: alboides-gruppa, med M. a. alboides, M. a. leucopsis og M. a. personata; og alba-gruppa, med M. a. alba, M. a. yarrellii, M. a. baicalensis, M. a. ocularis, M. a. lugens og M. a. subpersonata.
Eit typisk trekk hos linerla er den stendige vippinga med stjerten. Årsaka til denne åtferda er ikkje fastslegen. Forslag går ut på at vippinga skræmer opp insekt, eller at det gir signal til artsfrendar. Nyare studiar har gitt grunn til eit anna forslag: Det skal signalisere vaktsemd mot predatorar. Eit anna typisk trekk hos arten er at fuglane er trufaste mot både sommar- og vinterkvartera og vender attende ved same tidspunkt år etter år.
Linerlene lever i ei mengd ulike biotopar, men vel helst opne stader, ofte i nærleiken av busetnad og vatn. Dei lever ikkje i ørkenar, men både i Marokko og det vestre Alaska hekkar dei i fjelltrakter. Fuglane vil helst ha snaue markar å leite mat på. I urbane miljø finn dei mat på grasplenar, asfalt og anna passande grunn. Om vårane er dei ofte å sjå på åkrar.
Linerla er monogam og forsvarar territorium. Begge kjønna bygger reiret. Hannen startar bygginga, og hoa gjer reiret ferdig. Det skålforma reiret er lettvint bygd og sett saman av kvist, gras, blad og anna plantematerial, og også hår frå dyr. Reiret vert plassert i ei sprekk eller eit hol, tradisjonelt i ei elvebreidd eller liknande, men linerla tilpassar seg og plasserer også reiret i hol i murar, bruer, brygger, under takpanner og andre bygningar, og i blant på meir uvanlege stader. Hoa legg 3-8 egg, oftast 4-6. Egga er kremfarga, ofte med lett blågrøn eller turkis nyanse, og kraftig flekkete i raudbrunt. Egga måler i gjennomsnitt 21x15mm. Begge foreldra rugar, men hoa rugar ein større del av tida og fast om natta. Egga vert klekte etter 12 dagar, men i blant så seint som etter 16 dagar. Begge foreldra tek hand om ungane til dei er flygedyktige etter cirka 14 dagar, og etter det held dei fram og matar ungane i enda ei veke. Linerlene kan verte utsett for reirparasittisme frå gauken, men oftast skyr dei reiret om dei vert utsette for dette. Teorien er at linerla er for lita til å ta ut gaukegget og for kortnebba til å øydelegge det, noko som gjer at dei i staden rømer reiret.
Hovudføda består av insekt, først og fremst fluger og andre tovengar, saman med biller og augnestikkarar. Elles et linerlene små sniglar, mark og krepsdyr og larver. Linerlene er uvanlege i den forstand at dei dei et insekt året rundt også der dei er standfuglar. Ved ringmerking har ein funne at ho kan verte over seks år gamal.[1]
Linerle (Motacilla alba) er ein fugl i slekta erler i familien erler og piplerker med grå eller linblå rygg - difor namnet - lyst bryst og svart på hovudet. Fuglen likar seg nær menneske og finst i heile landet. Han er ein trekkfugl som kjem til Noreg i mars–april.
Linerle eller vippestjert (Motacilla alba) er en fugl som hekker i store deler av Europa og Asia, og deler av Nord-Afrika. Arten regnes som en kortdistansetrekkfugl, men kan også opptre som standfugl i de mildeste delene av utbredelsesområdet. Arten trekker blant annet til Afrika. Den hekker også i en viss grad i Alaska.
Linerla kommer til Norge i mars-april, og drar sørover igjen omkring september-oktober. Den finnes i hele landet og er valgt som fylkesfugl for Telemark.
Linerlen blir ca. 16-19 cm lang, og kjennetegnes med den karakteristiske vippingen med halen når den går eller løper langs bakken.
Den livnærer seg av insekter og foretrekker åpne områder hvor det er lettere å se og fange bytte. Redet bygges i hulrom i bergvegger og lignende menneskelagde strukturer. Navnet møkkerdongsiri kommer av den ofte jakter i nærheten av møkkadunger.[1]
Linerle eller vippestjert (Motacilla alba) er en fugl som hekker i store deler av Europa og Asia, og deler av Nord-Afrika. Arten regnes som en kortdistansetrekkfugl, men kan også opptre som standfugl i de mildeste delene av utbredelsesområdet. Arten trekker blant annet til Afrika. Den hekker også i en viss grad i Alaska.
Linerla kommer til Norge i mars-april, og drar sørover igjen omkring september-oktober. Den finnes i hele landet og er valgt som fylkesfugl for Telemark.
Linerlen blir ca. 16-19 cm lang, og kjennetegnes med den karakteristiske vippingen med halen når den går eller løper langs bakken.
Den livnærer seg av insekter og foretrekker åpne områder hvor det er lettere å se og fange bytte. Redet bygges i hulrom i bergvegger og lignende menneskelagde strukturer. Navnet møkkerdongsiri kommer av den ofte jakter i nærheten av møkkadunger.
Scientìfich: Motacilla alba
Piemontèis : Balarin-a bianca
Italian : Ballerina bianca
Pliszka siwa (Motacilla alba) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).
Zamieszkuje Eurazję aż po Pacyfik na wschodzie i Afrykę Północną. Jak się okazało? to najpospolitszy ptak Europy (choć 10 razy mniej liczna niż zięba) - żyjący od Nordkapp po Kretę, zachodnie wybrzeża Irlandii i Islandię, od Portugalii po Ural. Nie zasiedla jedynie Korsyki, Balearów i Sardynii. Wędrowny na niewielkie dystanse, przeloty od marca i kwietnia oraz od sierpnia do września.
Wyróżniono dziewięć podgatunków M. alba[5][6]:
Pospolity i powszechnie znany ptak o kontrastowym czarno-biało-szarym upierzeniu i o wysmukłej budowie. W upierzeniu godowym samca podgatunku M. alba alba siwy grzbiet i skrzydła (od spodu są białe z szarobiałymi brzegami). Czarny wierzch głowy i kark, który nie łączy się z czarnym podgardlem i górną częścią piersi. Czoło, policzki, boki szyi, podogonie i spód ciała czysto białe. Skrzydła czarniawe, biało kreskowane. Ogon długi, czarny wewnątrz z białymi brzegami (czarne brzegi od spodu). Dziób cienki, zaostrzony. Upierzenie godowe samicy podobne do samca, ale mniej wyraziste. Po letnim pierzeniu upierzenie spoczynkowe obu płci wygląda na przybrudzone, podgardle, podbródek i wierzch głowy jaśnieją, jedynie górna część piersi pozostaje czarna. Młode podobne do samicy w szacie spoczynkowej, przeważnie są szarobrązowe z ciemniejszą plamą na podgardlu. Obie płci są podobnej wielkości.
Wielkością dorównuje wróblowi, choć w porównaniu z nim ma znacznie smuklejszą, wydłużoną sylwetkę i dłuższy ogon.
Bardzo charakterystyczne zachowanie – biega po ziemi w poszukiwaniu owadów, często na drogach, nieustannie przy spacerowaniu lub staniu kiwając ogonem w dół i w górę. Lata specyficznym, falowym lotem. Kilka uderzeń skrzydeł podnosi ptaka w górę, po czym po złożeniu skrzydeł dochodzi do ześlizgiwania się z linii lotu w dół. W trakcie migracji najczęściej spotykana nad różnymi typami wód. Największe koncentracje pliszek siwych mają miejsce na noclegowiskach. Tworzy przeważnie niewielkie stadka. Zachowania terytorialne wykazują nawet po zakończeniu okresu lęgowego. Z zajętego obecnie terenu przeganiają innych przedstawicieli swojego gatunku. Ma to miejsce również w czasie przelotów. Są mało płochliwe i chętnie przebywają w towarzystwie człowieka, choć zachowują ostrożność. Zwykle przesiaduje na ziemi, nie boi się przebywać na zupełnie odsłoniętych miejscach. Siada często na wyżej położonych obiektach, jak płoty, druty, budynki lub słupki. Migruje pojedynczo lub w małych grupach.
Wydaje dźwięk "tsillip tsillip". Samce śpiewają z podwyższenia, w trakcie lotu, biegania po ziemi lub w trakcie odpoczynku.
ok. 23 g
Okolice zabudowań ludzkich, ich obrzeża, brzegi zbiorników wodnych i płynących cieków, żwirowe skraje rzek i leżące wokół nich tereny ruderalne, rozległe place i ugory, pastwiska, pola, suche łąki, plaże, kamieniołomy i w gospodarstwach rolnych leżące na uboczu. Często widuje się ją wzdłuż szlaków komunikacyjnych takich jak drogi tory kolejowe, na terenach otwartych i półotwartych, podwórkach. Może więc oddalać się bardziej od wody. Spotkać ją można zarówno na nizinach, jak i wysoko w górach.
Zaraz po przylocie z zimowisk od marca do maja pliszki zajmują swoje terytoria lęgowe i energicznie ich bronią. Tworzone pary są monogamiczne.
Pod strzechą, w załomku, pęknięciach murów lub budynków, na belce pod mostem, w stercie chrustu, pod korzeniami drzewa, między skałami, w półotwartych dziuplach drzew, skarpach, półjaskiniach, pniach drzew, pod mostami, w norach nad wodą, w pryzmach kamieni lub w innych nietypowych miejscach, np. w starym garnku. Czasem lokują gniazdo po prostu na ziemi. Korzysta także z półotwartych skrzynek lęgowych. Konstrukcję w postaci czarki budują oboje partnerzy z łodyg, liści, korzeni, traw i kawałków mchu. Wnętrze wyściełają sierścią, końskim włosiem i piórami.
Różnobiegunowe, mało wydłużone o zmiennym ubarwieniu, składane od kwietnia do połowy maja. W zniesieniu 4–6 białawych, bladoróżowych lub szarawych jaj o średnich wymiarach 20x15 mm z plamkami od ciemnoszarej barwy do brązowej. Często wysiaduje jajo kukułki, której jest jednym z ulubionych gospodarzy lęgowych. Wyprowadza dwa - trzy lęgi rocznie od kwietnia do sierpnia.
Tylko samica przez okres 12–14 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 14–15 dniach. Do tego czasu oboje rodzice je karmią. Pisklęta, rzekome gniazdowniki, mają pomarańczowe wnętrze paszcz z żółto zabarwionymi brzegami. Po wykluciu są pokryte biało-popielatym puchem. We wrześniu ptaki zaczynają gromadzić się w małe stada, które nocują najczęściej w trzcinach w towarzystwie jaskółek, szpaków i innych pliszek. Jesienne migracje trwają od sierpnia do września.
Drobne owady, jak komary, muchy, chrząszcze, małe motyle, chwytane na ziemi lub w locie.
Znajduje je na brzegach wód, polach i łąkach. Często zdarza jej się biegać za pługiem i zbierać larwy i pędraki. Gdy pliszka żeruje na pewnym odcinku linii brzegowej zbiornika strzeże go tak mocno jak w trakcie lęgów. Długość żerowiska zależy od zasobności pokarmu. Również w trakcie polowania kiwa ogonem.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[7].
Pliszka siwa (Motacilla alba) – gatunek małego ptaka z rodziny pliszkowatych (Motacillidae).
A alvéola-branca (Motacilla alba), conhecida como labandeira ou lavandeira, é um pequeno pássaro da ordem Passeriformes, família Motacillidae,[1] que abarca também os géneros Anthus e Macronyx.
A alvéola-branca é uma ave pequena e elegante, de 16 a 19 cm de comprimento. A subespécie Motacilla alba alba é basicamente cinza em cima e branca na parte debaixo, cara branca e pescoço preto. E “passa bastante tempo no solo, baloiçando bastante a cauda, no que é um comportamento bastante característico”[2].
A espécie nidifica em fendas de paredes de pedra e estruturas semelhantes, naturais ou feitas pelo homem.
Esta espécie vive em muitas partes da Europa, Ásia e o norte da África. Alguns residem permanentemente nesses lugares, e outros migram para a África. É uma ave insectívora de campo aberto. Adapta-se a áreas urbanas procurando alimento em zonas pavimentadas, tais como parques de estacionamento.
A alvéola-branca (Motacilla alba), conhecida como labandeira ou lavandeira, é um pequeno pássaro da ordem Passeriformes, família Motacillidae, que abarca também os géneros Anthus e Macronyx.
Codobatura (Motacilla alba, Linnaeus 1758) este o pasăre de dimensiuni mici, din familia Motacillidelor. Trăiește pe arii extinse, în Europa, Asia și nordul Africii. Exemplarele din nordul Europei și Asiei, migrează iarna în sud, uneori până în nordul Africii, dar cele din regiunile cu climă mai blândă rămân sedentare.
Fiind o pasăre insectivoră preferă zonele cu câmp deschis, adesea lângă lacuri sau râuri. Exemplarele care trăiesc în zone urbane s-au adaptat la noul habitat.
Cuibărește în crăpăturile stâncilor, uneori pe sol, adesea chiar și pe structuri antropice.
Codobatura este una din numeroasele specii descrise de Linnaeus în lucrarea sa Systema Naturae (1735), sub denumirea știintifică folosită și astăzi: Motacilla alba.[2]
Codobatura este o pasăre suplă, de 16.5–19 cm lungime (subspeciile est-asiatice ating 21 cm) și 18 - 24 grame greutate. Culoarea penajului este alb-gri pe flancuri și spate, albă pe piept, abdomen și partea laterală a capului, neagră pe bărbie, gât și creștet.
Există câteva alte subspecii, dintre care unele mai au apărut din cauza izolării geografice parțiale, cum ar fi subspecia britanică M. a. yarrellii, descrisă de William Yarrell, ușor diferită la colorit .
Specia cuibărește în Eurasia până la latitudinea de 75°N, fiind absentă din zonele arctice în care izoterma lunii iulie e sub 4 °C. Mai cuibărește în munții din Maroc și în Alaska vestică. Ocupă o varietate largă de habitate, dar lipsește din deșerturi.[5]
Codobatura e rezidentă în zonele temperate ale arealului său ca Europa vestică sau bazinul mediteranean, dar e migratoare în mare parte a restului habitatului său. Exemplarele din nordul Europei migrează iarna în jurul Mediteranei și în Africa tropicală și subtropicală,[8]iar exemplarele asiatice migrează în Orientul mijlociu, India,[7] și Asia de Sud-Est.[9] Păsările din populația nord americană iernează în Asia tropicală.[10]
Specia e răspândită pe un areal de peste 10 milioane km². Numărul exemplarelor nu este cunoscut dar se crede că ar fi mare deoarece codobatura e descrisă ca fiind comună în cea mai mare parte a arealului. Deocamdată nu există motive pentru a fi înscrisă pe Lista Roșie a I.U.C.N. (de exemplu un declin de peste 30% în 10 ani sau trei generații). Populația din Europa pare să fie stabilă.[8] Specia s-a adaptat bine la schimbările antropice ale mediului, pasărea cuibărind pe structuri create de om și căutând hrana în spațiile deschise de acesta (parcuri, exploatări agricole etc). [7]
Comportamentul cel mai specific al păsării, de la care provine și numele acesteia, este balansarea cozii. Cauza este puțin cunoscută, se crede că folosește la sperierea prăzii sau pentru transmiterea de semnale altor codobaturi. Studii recente sugerează că balansarea cozii este un semnal de vigilență către potențialii prădători.[11]
Dieta codobaturii este diversă, în funcție de locație dar majoritar e compusă din insecte și mici nevertebrate [1]
Codobatura este monogamă și își apără ouăle și puii.[1]. În general sezonul de cuibărire este din aprilie până în august. Cuibul e construit în cooperare, de ambele sexe, din crenguțe,iarbă, frunze, păr animal. Sunt depuse între 3 și 8 ouă, în mod normal între 4 și 6. Ouăle sunt de culoare crem, uneori cu tentă albăstruie sau turcoaz, pătate cu roșu- maroniu, cu o dimensiune medie de 21 x 15 mm.[2] Ambii părinți clocesc ouăle. Ouăle eclozează după 12 zile(uneori mai târziu, până la 16 zile).
Codobatura (Motacilla alba, Linnaeus 1758) este o pasăre de dimensiuni mici, din familia Motacillidelor. Trăiește pe arii extinse, în Europa, Asia și nordul Africii. Exemplarele din nordul Europei și Asiei, migrează iarna în sud, uneori până în nordul Africii, dar cele din regiunile cu climă mai blândă rămân sedentare.
Fiind o pasăre insectivoră preferă zonele cu câmp deschis, adesea lângă lacuri sau râuri. Exemplarele care trăiesc în zone urbane s-au adaptat la noul habitat.
Cuibărește în crăpăturile stâncilor, uneori pe sol, adesea chiar și pe structuri antropice.
Trasochvost biely[3] (lat. Motacilla alba) je malý sťahovavý vták z čeľade trasochvostovité. Hniezdi v Palearktíde a v severnej Afrike.[4]
Trasochvost biely meria 18 cm[5][6] a váži 20,5 - 22 g [7]. Má dlhý chvost, štíhle telo a celkovo živé pohyby. Zafarbenie sa skladá z bielej, čiernej a sivej farby. Samica má čierne farby skôr so sivým nádychom.[6]
Spev je príjemné švitorenie. Vábenie znie ako "čiz-itt čiz-itt"[6] alebo "tsi-litt" či "pe-vitt"[5].
Trasochvost biely je rozšírený na celom území Slovenska a patrí medzi najbežnejšie vtáčie druhy od nížin až po alpínsky vegetačný stupeň, najvyššie položené známe hniezdenie je 2 024 m n. m. v Nízkych Tatrách, Chopok.[4] Sťahovavý druh, vracia sa koncom februára a v marci, odlieta v septembri a v októbri.[7]
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 50 000 - 100 000, zimujúcich jedincov 10 - 500. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v rokoch 1995, 1998[4] a 2001 žiadny.[8] V roku 2014 LC* A2b - menej dotknutý.[2][9][10] Európsky ochranársky status nezaradený SPEC. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[4]
Trasochvost biely obýva rôzne biotopy otvorenej krajiny, brehy potokov i stojatých vôd, polia, lúky, pasienky, kameňolomy, ľudské sídla, priemyselné i poľnohospodárske stavby. Vo vysokých polohách sa drží ľudských stavieb a mostov.[4]
Trasochvost biely môže mať svoje hniezdo na zemi, na kríkoch, v skalách a na budovách. Hniezdo stavia samica zo slamy, trávy, machu, korienkov a srsti. Znáša 5 - 6 škvrnitých vajíčok na ktorých sedí 12 - 14 dní. Po vyliahnutí mláďat sa o ne obaja rodičia starajú 14 - 15 dní. Hniezdia dva až tri krát do roka.[7]
Živí sa hmyzom alebo malými bezstavovcami.
Trasochvost biely (lat. Motacilla alba) je malý sťahovavý vták z čeľade trasochvostovité. Hniezdi v Palearktíde a v severnej Afrike.
Bela pastirica (znanstveno ime Motacilla alba) je ptič pevec iz družine pastiric, ki gnezdi po večjem delu Evrazije in v Severni Afriki, prezimuje pa tudi južno od Sahare in v Južni Aziji.[2]
Ima vitko telo z dolgim, črnobelim repom in črno-sivo-belim vzorcem operjenosti preostanka telesa. Bele pastirice z različnih delov sveta se razlikujejo po vzorcih, na podlagi česar so opisane številne podvrste. Samci podvrste Motacilla alba alba, ki je prisotna po večini Evrope, imajo v paritvenem obdobju črn vrh glave, zatilje in grlo, ki dajejo oster kontrast proti belemu čelu in predelu okoli oči ter sivemu hrbtu. Črna z belim robom so tudi letalna peresa. Samice, mladiči in samci pozimi imajo manj črne. Podvrsta yarelli, ki gnezdi na Britanskem otočju, ima denimo tudi hrbet črn, povrsta subpersonata iz Maroka pa skoraj v celoti črno glavo, razen par belih lis.[2]
Je žužkojed ptič, ki svoj plen lovi na tleh, pri čemer izbira odprta, pregledna lovišča, kot so nabrežja, travniki in močvirnata območja. Zdaj se pogosto zadržuje tudi v človekovi bližini in izkorišča strukture, kot so ceste, strehe in parkirišča.[2] Znana je po hitrem potresavanju z repom, predvsem ob pristanku, pa tudi po tekanju po tleh, med katerim značilno kima z glavo.[3]
Bela pastirica gnezdi po vsej Evraziji razen arktičnih predelov, v maroškem gorovju in na skrajnem zahodu Aljaske. Prisotna je v raznolikih habitatih, le v puščavah ne uspeva.[4] V zmernejšem delu območja razširjenosti, na primer v Sredozemlju, je prisotna vse leto, preostanek populacije pa se pozimi odseli proti jugu. Osebki, ki gnezdijo v hladnejših delih kontinentalne Evrope, prezimujejo v tropski in subtropski Afriki.[5]
V Sloveniji je splošno znana in najpogostejša med tremi tu prisotnimi vrstami pastiric (poleg bele še siva in rumena). Zadržuje se predvsem v bližini človekovih bivališč, v bližini živine in na smetiščih, kjer lovi svoj plen. Po oceni na slovenskem gnezdi 5000 do 10000 parov, del lokalne populacije, ki živi v toplejših predelih, pa tu tudi prezimi.[6]
Bela pastirica (znanstveno ime Motacilla alba) je ptič pevec iz družine pastiric, ki gnezdi po večjem delu Evrazije in v Severni Afriki, prezimuje pa tudi južno od Sahare in v Južni Aziji.
Sädesärla (Motacilla alba) är en liten, slank, svartvit ärla med lång stjärt som den ofta vickar på. Den häckar i större delen av Europa och Asien, delar av norra Afrika samt i Alaska. Den är en stannfågel i de mildaste områdena av utbredningsområdet, men är i övrigt en flyttfågel som övervintrar i Afrika.
Sädesärlan är en insektsätare som främst förekommer i öppna biotoper, ofta i närheten av bebyggelse och vatten. Den föredrar barmark för födosök och i stadsmiljöer har den anpassat sig till att söka sin föda på asfalterade ytor som parkeringar och dylikt. Boet placeras i hålor och skrevor i exempelvis flodbanker, stenmurar och byggnader.
Sädesärlans fjäderdräkt går helt i svart, vitt och grått. Den är slank och har en lång smal svartvit stjärt som den nästan ständigt vippar på, upp och ned, vilket är karaktäristiskt för hela släktet Motacilla. Sädesärlan är 16,5–19 cm lång, har ett vingspann på 25–27 cm och en vikt på 23 gram. På ovansidan är den till större delen grå medan undersidan och undergumpen är vit. I alla dräkter har den två vita vingband och mörkt, antingen grått eller svart, bröst. Den adulta fågeln är ganska kontrastrikt färgad med svart hjässa, strupe och nacke medan pannan är vit. Juvenilen är mer diffust färgad. Underarterna skiljer sig ganska mycket åt. Underarten M. a. yarrellii på de brittiska öarna är exempelvis generellt mörkare i färgen än nominatformen på europeiska fastlandet.[2]
Locklätet låter som tsiilitt, tsiivitt. Sången är enkel och uppfattas sällan som sång, och består mest av korta kvittrande passager med paus emellan. Vid fara eller exaltering, till exempel om en rovfågel kommer i närheten eller vid revirstrider, ger den ifrån sig ett skarpt tsi-si och längre snabba ramsor av kvittrande toner.[2]
Sädesärlan häckar över merparten av Eurasien, så långt norrut som latitud 75°N, och saknas bara i ökenområden och i arktiska områden där isotermen i juli understiger 4 °C. Den förekommer också som häckfågel i bergsområden i Marocko och västra Alaska.[3]
Sädesärlan är en stannfågel i de mildare delarna av sitt utbredningsområde, som i Västeuropa och Medelhavsområdet, men är en flyttfågel i större delen av sitt utbredningsområde. Häckningspopulationen i norra Europa övervintrar runt om Medelhavet och i tropiska och subtropiska Afrika.[4] och de asiatiska populationerna övervintrar i Mellanöstern, Indien,[5] och Sydostasien.[6] Även de nordamerikanska fåglarna övervintrar i tropiska Asien.[7]
Sädesärlan är en av alla de arter som Carl von Linné var först med att beskriva taxonomiskt i den tionde upplagan av verket Systema Naturae, och arten har fortfarande samma vetenskapliga namn: Motacilla alba.[8]
Sädesärlans närmsta släktingar inom ärlesläktet Motacilla verkar vara andra svartvita ärlor som japansk ärla (Motacilla grandis), indisk ärla (Motacilla madaraspatensis) och mekongärla (Motacilla samveasnae) där den senare tidigare behandlades som underart till sädesärla. Data från en DNA-studie (Voelker, 2002) indikerar att sädesärlan som art är polyfyletisk eller parafyletisk.[9] Andra fylogenetiska studier som grundar sig på mtDNA indikerar istället att det förekommer ett stort genflöde mellan underarterna vilket skulle vara grund för att beskriva komplexet som en art.[10]
Sädesärlan delas ofta upp i cirka tio taxa med de sex underartsgrupperna alba, yarrellii, subpersonata, personata, lugens och alboides, där underartsgruppen alba omfattar flest underarter.[11]
Vissa studier föreslår att det bara existerar två underartsgrupper: alboides-gruppen, med M. a. alboides, M. a. leucopsis och M. a. personata; och alba-gruppen, med M. a. alba, M. a. yarrellii, M. a. baicalensis, M. a. ocularis, M. a. lugens och M. a. subpersonata.[12]
personata hane i vinterdräkt, fotograferad i Haryana i Indien.
leucopsis, hane i vinterdräkt, fotograferad i Västbengalen i Indien.
Sädesärlan anländer till Sverige i slutet av mars eller i april och flyttar till sina vinterkvarter i september. Sädesärlan är ortstrogen, både vad gäller sina sommar och vinterkvarter och många svenska häckfåglar övervintrar i området kring Israel och Egypten.[13] Sädesärlan är spridd över större delen av landet, dock trivs den inte i Norrlands orörda skogar och myrmarker. I fjällen häckar den vanligtvis i björkskogsområdet, men finns det bebyggelse så finns den även ovanför trädgränsen.
Ett av sädesärlans mest typiska beteenden är dess närmast konstanta vickande på den långa stjärten. Orsaken till detta beteende är dock inte fastslaget. Det har föreslagits att beteendet skrämmer upp insekter, eller att det skulle signalera underkastelse inför andra sädesärlor. En sentida studie har föreslagit att det handlar om att signalera vaksamhet gentemot potentiella predatorer.[14] Ett annat typiskt drag hos sädesärlan är att den är trofast både sina sommar- och vinterkvarter och eftersom den är en så kallad datumflyttare så återvänder den ungefär vid samma tidpunkt år efter år.
Sädesärlan förekommer i en mängd olika biotoper men föredrar öppna biotoper, ofta i närheten av bebyggelse och vatten. Den förekommer inte i ökenområden men både i Marocko och västra Alaska häckar den i bergsområden.[3] Den föredrar barmark för födosök och i urbana miljöer har den anpassat sig till att söka sin föda på gräsmattor, asfalterade ytor och dylikt, och ses ofta på våren pickande på åkrar under vårbruket.
Den exakta sammansättningen av föda hos sädesärlan varierar beroende på biotop, men landlevande och vattenlevande insekter och andra mindre ryggradslösa djur utgör huvudföda. Exempelvis äter den skalbaggar, trollsländor, små sniglar, spindlar, maskar, kräftdjur och larver, men framförallt flugor inom ordningen tvåvingar.[5] Det finns observationer att även fiskyngel ingår i dess föda men detta är sällynt. Sädesärlan är en ovanlig representant för gruppen insektsätande stannfåglar (i de områden där den inte flyttar) då den fortsätter att äta insekter under vinterhalvåret. Merparten av insektätande fågelarter i tempererade områden flyttar antingen söderut, eller övergår till en mer växtbaserad föda.[15]
Sädesärlan är monogam och försvarar sitt häckningsrevir.[5] Häckningssäsongen löper för det absoluta flertalet från april till augusti, där de norra populationerna påbörjar sin häckning lite senare. Båda könen bygger boet, där hanen initierar bobygget och honan avslutar det. Hos underarten personata är det enbart honan som bygger boet för den andra kullen medan hanen tar hand om ungarna från första kullen.[16] Det skålformiga boet är slarvigt ihopsatt och består av kvistar, gräs, blad och annat växtmaterial, men även hår från djur. Boet är placerat i en skreva eller ett hål, traditionellt i en flodbank eller i sluttningen till ett dike, men sädesärlan har anpassat sig och placerar också boet i håligheter i murar, broar, bryggor, under takpannor och andra byggnader, men kan också välja mer ovanliga boplatser. Den kan också placera sitt bo i anslutning till andra djur, exempelvis i bäverdammar eller i bon av större fåglar som kungsörn.[16] De lägger mellan 3 och 8 ägg, men i genomsnitt mellan 4 och 6. Äggen är krämfärgade, ofta med lätt blågrön eller turkos nyans, och kraftigt fläckade i rödbrunt. Äggen mäter i genomsnitt 21x15 mm.[17] Båda föräldrar ruvar äggen, men honan ruvar en större del av tiden och även under nätterna. Äggen kläcks efter 12 dagar, men ibland så sent som efter 16 dagar. Båda föräldrarna tar hand om ungarna tills de är flygga efter cirka 14 dagar, och efteråt fortsätter föräldrarna att mata dem i ytterligare en vecka. Hos vissa underarter förekommer ofta en andrakull medan det är mer sällsynt hos andra.
Sädesärla utsätts för häckningsparasitism ifrån gök men vanligtvis överger den sitt bo om den utsätts för detta. Teorin är att sädesärlan är för liten för att putta ut ägget ur boet, och för kortnäbbad för att förstöra gökägget, vilket leder till att den istället överger boet.[18]
Sädesärlan har ett mycket stort utbredningsområde som överstiger 10 miljoner km². Den globala populationsstorleken är okänd men förutsätts vara stor, och i många områden där den förekommer är den vanlig. Utvecklingstrenden för arten är inte känd. Men populationen tros inte minska så pass mycket att den uppnår kriterierna för att IUCN ska kategorisera den som hotad. På grund av detta kategoriserar IUCN sädesärlan som livskraftig (LC).[1] Den Europeiska populationen verkar vara stabil.[4] Arten har anpassat sig väl till människans förändringar av miljön och nyttjar exempelvis konstruktioner skapade av människan för bobygge och stora öppna ytor för födosök.[5]
Det finns en mängd föreställningar om sädesärlan runt om i världen. Bland annat är den hyllad som vårens budbärare som kan ge bonden skördelycka,[19] men även bringa olycka om man behandlar den illa eller dödar den.[20]
I ainufolkets skapelseberättelse är sädesärlan skapad och utsänd av Gud att ur havet skapa en beboelig värld. Havet var i det närmaste ett extremt blött träsk. Sädesärlan trampade på den vattensjuka jorden och bankade den med sin stjärt så att vattnet drevs ur jorden som blev till fast mark medan vattnet blev till oceaner. Av denna orsak har sädesärlan högt anseende hos ainu.[20]
På Azorerna finns en legend om hur ärlan sopade igen spåren efter jungfru Maria och Josef då de flydde genom öknen. För detta välsignade Maria fågeln och sade att den alltid kommer att vara glad och lycklig, och att ingen någonsin ska vilja döda henne. Det är därför som människan tycker om sädesärlan och ser den som ett gott varsel.[20]
I Sverige förekommer namnet sädesärla dokumenterat från 1538. "Sädes" kommer från "säde, sådd", beroende på att den anländer före vårbruket, och för dess vana att följa lantbrukaren vid plöjning och harvning, för att födosöka i den omrörda jorden. I sin bok Göteborgs & Bohusläns Fauna från 1877 kallar A. W. Malm arten kort och gott för arla.[21]
Det finns en rad gamla dialektala namn på sädesärlan:
Namn Trakt Förklaring Referens
Sädesärla (Motacilla alba) är en liten, slank, svartvit ärla med lång stjärt som den ofta vickar på. Den häckar i större delen av Europa och Asien, delar av norra Afrika samt i Alaska. Den är en stannfågel i de mildaste områdena av utbredningsområdet, men är i övrigt en flyttfågel som övervintrar i Afrika.
Sädesärlan är en insektsätare som främst förekommer i öppna biotoper, ofta i närheten av bebyggelse och vatten. Den föredrar barmark för födosök och i stadsmiljöer har den anpassat sig till att söka sin föda på asfalterade ytor som parkeringar och dylikt. Boet placeras i hålor och skrevor i exempelvis flodbanker, stenmurar och byggnader.
Ak kuyruksallayan (Motacilla alba), kuyruksallayangiller (Motacillidae) familyasından beyaz renkli bir kuyruksallayan türüdür.
İnce, zayıf bir kuştur. Boy 18 cm dir. Siyah beyaz başı, siyah göğsü, gri sırtı ve kararkteristik uzun kuyruğuyla tanınır. Dişi biraz daha soluk renklidir. Kuyruğu siyah, kuyruk dış telekleri beyazdır. Böcekçildir. Yuvasını taş duvar çatlaklarına ve insan eliyle yapılmış doğaya benzer nitelikteki yerlere yapar.
Tür, çoğunlukla Avrupa ve Asya'nın bazı bölgelerinde ve Afika'nın kuzey kesimlerinde bulunur. Bulunduğu yerlerin yerleşik kuşu olmasına rağmen, Afrika'ya göç ettiği görülür. Açık araziler, küçük yerleşimlerin çevresi ve su kenarları yerleşim bölgeleridir.
Ak kuyruksallayan (Motacilla alba), kuyruksallayangiller (Motacillidae) familyasından beyaz renkli bir kuyruksallayan türüdür.
Плиска біла (гібрид між підвидами yarrelii та alba?)
Chìa vôi trắng (tên khoa học: Motacilla alba) là một loài chim thuộc họ Chìa vôi (Motacilidae). Loài chim này phân bố rất rộng tại cả châu Á, châu Âu và một phần của Bắc Phi. Chúng thích sinh sống tại những môi trường nông thôn mở, thường là gần các khu vực nguồn nước, các khu dân cư của con người kể cả các thành phố. Khả năng thích nghi với môi trường của chúng là rất tốt. Loài chìa vôi trắng này cũng được chọn làm biểu tượng quốc gia của đất nước Latvia (châu Âu). Do có phạm vi phân bố rộng nên hiện có khá nhiều phân loài của chúng đã được ghi nhận.
Chim chìa vôi trắng là những con chim mảnh khảnh, chiều dài cơ thể khi trưởng thành vào khoảng 16–21 cm với cái đuôi dài đặc trưng liên tục vẫy qua vẫy lại. Màu sắc cơ bản của chúng là màu xám ở trên lưng và màu trắng phía dưới, khuôn mặt màu trắng trong khi mỏ và phần cổ họng màu đen. Tiếng kêu của chúng là một dạng "chisick" sắc nét. Nói chung chúng có tiếng hót khá dễ nghe và trong trẻo.
Loài chim này sinh sống trên khắp lục địa Á - Âu lên đến vĩ tuyến 75 độ vĩ Bắc, chỉ trừ khu vực Bắc Cực và những nơi có nhiệt độ trung bình vào mùa đông dưới 4 độ C. Chúng cũng có mặt tại Morocco và Tây Alaska, một bộ phận tại khu vực Địa Trung Hải, Trung Đông, Ấn Độ, Đông Nam Á.
Thói quen ăn uống của loài chim này thay đổi theo từng khu vực phân bố nhưng nhìn chung thì thủy sản, côn trùng và động vật không xương sống nhỏ là thành phần chính trong thực đơn của chúng.
Chìa vôi trắng là loài chim sinh sống theo chế độ "một vợ một chồng" và cũng là loài bảo vệ lãnh thổ. Mùa sinh sản của chúng thường từ tháng Tư cho đến tháng Tám hàng năm. Cả chim bố và chim mẹ đều cùng có trách nhiệm xây tổ, thường là chim bố sẽ làm các việc chính như tìm vị trí, dọn dẹp... trong khi chim mẹ chịu trách nhiệm trang trí và sửa sang. Tổ của chúng thường được làm trong những lỗ hang hoặc các hốc nhỏ, thói quen truyền thống là các hang hốc dọc theo những con sông, suối, tuy nhiên chúng đã thích nghi để làm tổ trong các hốc tường, gầm cầu hay các tòa nhà lớn trong khu vực của con người.
Mỗi lứa chim mẹ đẻ khoảng 3-8 quả trứng, thông thường là 4-6 quả. Trứng của chúng có màu kem, kích thước trung bình vào khoảng 21x15 mm. Cả chim trống và chim mái đều tham gia ấp trứng, dù chim mái là thường xuyên hơn bao gồm cả vào ban đêm. Trứng bắt đầu nở sau khoảng 12 ngày (cá biệt có thể đến 16 ngày). Cả chim bố và chim mẹ sẽ chăm sóc chim non cho đến khi chúng được khoảng 2 tuần tuổi.
Chìa vôi trắng là một trong số các loài chim được Linnaeus mô tả lần đầu trong tác phẩm Systema Naturae ấn bản lần thứ 10 năm 1758 và cho đến nay nó vẫn mang tên khoa học gốc là Motacilla alba.[2] Tên Latinh của chi có nghĩa gốc là "vật di chuyển nhỏ", nhưng có lẽ các tác giả thời Trung cổ nghĩ rằng nó có nghĩa là "đuôi vẫy", từ đó mà phát sinh từ Latinh mới cilla để chỉ "đuôi".[3] Tính từ định danh alba là từ Latinh để chỉ "màu trắng".[4]
Trong phạm vi chi Motacilla, các họ hàng gần nhất của chìa vôi trắng dường như là các loài chìa vôi đen trắng khác như chìa vôi Nhật Bản (Motacilla grandis) và chìa vôi mày trắng (Motacilla maderaspatensis) (và có thể cả chìa vôi Mekong (Motacilla samveasnae), với vị trí phát sinh chủng loài của nó vẫn còn bí ẩn). Có thể là cùng với các loài này nó tạo thành một siêu loài. Tuy nhiên, các dữ liệu trình tự mtDNA cytochrome b và NADH dehydrogenase khối phụ 2 gợi ý rằng chìa vôi trắng tự bản thân nó có thể là đa ngành hoặc cận ngành (nghĩa là loài này tự bản thân nó không phải là một kiểu gộp nhóm chặt chẽ đơn lẻ).[5] Tuy nhiên, các nghiên cứu phát sinh chủng loài khác sử dụng mtDNA lại gợi ý rằng vẫn có sự di dời gen đáng kể giữa các chủng và tính gần gũi do đó mà ra làm cho Motacilla alba vẫn chỉ là một loài đơn lẻ.[6] Một nghiên cứu gợi ý về sự tồn tại của chỉ 2 nhóm là:
Chìa vôi trắng (tên khoa học: Motacilla alba) là một loài chim thuộc họ Chìa vôi (Motacilidae). Loài chim này phân bố rất rộng tại cả châu Á, châu Âu và một phần của Bắc Phi. Chúng thích sinh sống tại những môi trường nông thôn mở, thường là gần các khu vực nguồn nước, các khu dân cư của con người kể cả các thành phố. Khả năng thích nghi với môi trường của chúng là rất tốt. Loài chìa vôi trắng này cũng được chọn làm biểu tượng quốc gia của đất nước Latvia (châu Âu). Do có phạm vi phân bố rộng nên hiện có khá nhiều phân loài của chúng đã được ghi nhận.
Белая трясогузка Калькутта, Западная Бенгалия, Индия.
Птенец белой трясогузки, Краматорск, Украина.
Белая трясогузка, Средняя Волга.
白鹡鸰(学名:Motacilla alba)是一种小型鹡鸰,属于鹡鸰科。
喜滨水活动,多在河溪边、湖沼、水渠等处,在离水较近的耕地附近、草地、荒坡、路边等处也可见到。
主要分布在欧亚大陆的大部分地区和非洲北部的阿拉伯地区,在中国有广泛分布。
體長16.5-19cm,並非直線飛行,而是一上一下地飛行,行走時尾巴會不斷上下擺動。
タイリクハクセキレイ(大陸白鶺鴒、学名 Motacilla alba)は、スズメ目セキレイ科に分類される鳥類の一種。
なお、日本の本州以北で見られるハクセキレイ(白鶺鴒、学名 Motacilla alba lugens)は本種の一亜種で、過眼線が入る。また、西日本では過眼線が入らないホオジロハクセキレイ(学名 Motacilla alba leucopsis)も観察される。
体長は 16.5 - 21cm 程度でスズメとムクドリの中間くらいだが細身。長い尾羽を絶えず上下に振る姿が特徴的である。
頭部および胸部が黒色、背中が黒または灰色、頬は白色、腹部は白色でわずかに灰色がかる。雌雄同色だが、オスは夏羽で比較的黒色が濃い場合が多く、若鳥は一般に灰色がかる。過眼線の有無や頭胸部の黒色部分の大きさは亜種毎に異なる(#亜種を参照)。
食性は雑食で、主に虫などを捕らえて食べる。水辺や草原などを歩きながら獲物を探すことが多いが、飛んでいる虫を捕らえることもある。
非繁殖期は分散して生活し、群れはつくらない。繁殖期になると番いで縄張り分散し、オスはさえずりで縄張りを主張したり、接近した他の個体を追い回したりする様子が観察される。このとき同属他種も縄張り争いの対象となる。
繁殖は一夫一婦で、4-8月にかけて番いで造巣、産卵、抱卵、育雛を行う。巣は主に川べりの土手などに草などで作るが、都市環境に適応した種は人工物に造巣する場合もある。21×15mm 前後の卵を 3-8個ほど産み、概ね 12日で孵化、その後概ね 14日で巣立つ。カッコウの托卵対象となることがある。
飛翔時に鳴く。
ユーラシアのほぼ全域およびアフリカ北部に分布し、10 亜種に分類されている(右図参照)。
ここでは各亜種および近縁種の主な分布域について記す。 en: は英名を表す。
(A) はインド—日本型、(C) は中央アジア—ヒマラヤ型、(E) はヨーロッパ—シベリア型を表す。 [1] [2]
ハクセキレイ M. a. lugens
ホオジロハクセキレイ M. a. leucopsis
以下に示す種はタイリクハクセキレイ (M. alba) とは別種として記載されているが、近縁であると考えられている(後述)。
本種はユーラシアのほぼ全域にわたり分布を拡げ、様々な環境に適応しており、前述の「ヨーロッパ—シベリア型」はさらにグリーンランド (alba) やアラスカ (ocularis) 、南アジア (leucopsis) へと進出している。前段で示した亜種・近縁種は概ね地域分化して住み分けているものの、日本やインドなど一部地域では「ヨーロッパ—シベリア型」の勢力拡大に伴う競合が見られる(後述)。
本種および近縁種の分類には未確定の部分があり、たとえば mtDNA シトクロムb および NADH脱水素酵素サブユニット 2 配列を見ると [7]、本種が多系統群または側系統群であり、本種およびセグロセキレイやオオハクセキレイなどを含んだ上種の形成を示唆している。 [8]
日本など一部地域においては、主に人為的開発による環境変化に起因すると考えられる分布域の変化・競合が起きている。
文献[1]において中村は、私見と断った上で、アジア系の各近縁種(前段で示した (A) インド—日本型)を古種、タイリクハクセキレイ (Motacilla alba) のヨーロッパ系亜種(同・(E) ヨーロッパ—シベリア型)を新興種であると推定、またセグロセキレイ (Motacilla grandis) は遺存固有種(地理的遺存種)であるとも推定している。
また、前者が森林や水辺などの環境に依存していることに対し、後者が砂漠などの乾燥地にも適応していることを踏まえた上で、日本のように都市化が進み、かつての森林が砂漠様の環境へと急速に変化したことにより、ヨーロッパ系の種類(ハクセキレイ)によるアジア系の種類(セグロセキレイ)の淘汰・置換が起きている過程にあるのではないかと推察している。
今のところ、本州や佐渡島などの大きな島においては両種の共存が見られるが、小さな島においては既に種の置換が起きているとも指摘されている。たとえば粟島など、かつてセグロセキレイの繁殖が認められた離島にて既にハクセキレイによる旧固有種の淘汰・置換が起きていることが観察されている(粟島では、これにかかった期間は十数年程度であった)。
一部の文献では、過眼線が認められるハクセキレイおよびその近縁種を別種として記載している場合がある。 [9]
タイリクハクセキレイ(大陸白鶺鴒、学名 Motacilla alba)は、スズメ目セキレイ科に分類される鳥類の一種。
なお、日本の本州以北で見られるハクセキレイ(白鶺鴒、学名 Motacilla alba lugens)は本種の一亜種で、過眼線が入る。また、西日本では過眼線が入らないホオジロハクセキレイ(学名 Motacilla alba leucopsis)も観察される。
알락할미새(white wagtail, Motacilla alba)는 할미새과(Motacillidae)에 속하는 조그마한 참새목의 새이며, 여기에는 종달새와 롱클로우가 포함된다. 이 종은 유럽과 아시아, 아프리카 북부 일부 지역에 새끼를 낳는다. 가장 온화한 지역에 거주하지만 그 밖의 경우 아프리카로 이주한다.
9~11개의 아종이 현재 인지되고 있다. 알락할미새 아종의 깃털 차이와 분포 정보는 아래와 같다.[2]
M. a. yarrellii. 옥스퍼드셔주 Farmoor Reservoir
M. a. yarrellii. 옥스퍼드셔주 Farmoor Reservoir
Motacilla alba lugens (일본)
이란 부칸
알락할미새(white wagtail, Motacilla alba)는 할미새과(Motacillidae)에 속하는 조그마한 참새목의 새이며, 여기에는 종달새와 롱클로우가 포함된다. 이 종은 유럽과 아시아, 아프리카 북부 일부 지역에 새끼를 낳는다. 가장 온화한 지역에 거주하지만 그 밖의 경우 아프리카로 이주한다.
알락할미새는 라트비아의 국조이다.