Empidonka oliwkowa (Empidonax virescens) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Zasiedla wschodnią oraz południowo-wschodnią część Ameryki Północnej, od stanu Minnesota do wschodniego Teksasu. Gatunek monotypowy.
W trakcie lęgów przebywa w lasach z dorosłymi drzewami liściastymi, z gęstą i zacienioną partią koron lecz mało zwartą, otwartą warstwą podszytu. Preferuje lasy tego typu położone w okolicach strumieni, wąwozów rzecznych lub bagien. Poza sezonem lęgowym zasiedla nizinne tropikalne lasy w Ameryce Południowej.
Długość ciała wynosi 13–15 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 23 cm, zaś masa ciała 11–14 g. Samce cechują większe wymiary. Skrzydło mierzy ok. 6,9–7,8 cm u samców i 6,4–6,8 cm u samic; długość ogona waha się między 5,8 a 6,8 cm u samców i 5,7 a 5,9 cm u samic[3]. Dookoła oka żółtawa obrączka oczna. Szczęka szara, żuchwa pomarańczowawa. Wierzch ciała, w tym głowa, grzbiet, kuper i pokrywy nadogonowe oliwkowe. Czoło nieco ciemniejsze. Spód ciała biały, nieco zielonkawy. Lotki brązowe, obrzeżenia lotek II rzędu białożółtawe, lotki I rzędu mają jasnożółte obrzeżenia zewnętrznych chorągiewek. Sterówki brązowe, obrzeżenia i stosiny żółtawe.
Sprawnie latają i potrafią latać do tyłu. Gatunek nieobserwowany na ziemi. Jeżeli potrzebują kąpieli, wlatują w wodę jedynie piersią i wracają na gałąź, by wyczyścić upierzenie. Głównie owadożerny, żywi się owadami łapanymi w locie, w tym komarami i ćmami, oraz tymi zbieranymi z liści, np. mrówkami, żukami i pająkami.
Okres lęgowy trwa od maja do sierpnia. Empidonka oliwkowa jest monogamiczna, ale odnotowywano również poligynię. Miejsce na gniazdo wybiera samica, która je buduje. Ma ono kształt kubeczka lub hamaka, mieści się na gałęzi 3–9 m nad ziemią. Budulec stanowią łodygi oraz inne części roślin, połączone suchą trawą i pajęczyną.
W lęgu 3–4 jaja o wymiarach ok. 1,9 x 1,4 cm. Cechuje je barwa biaława oraz brązowe plamki[4]. Inkubacja trwa 13–14 dni, wysiaduje jedynie samica. Samiec rzadko donosi jej pożywienie, bierze jednak udział w karmieniu piskląt, które pozostają w gnieździe 13–15 dni. Po dalszych dwunastu dniach stają się samodzielne. Mogą się rozmnażać po roku.
Najdłużej żyjący dziki osobnik przeżył co najmniej 12 lat i 1 miesiąc[5].
Według IUCN gatunek ten klasyfikowany jest w kategorii LC (least concern – najmniejszej troski). Liczebność populacji nie jest znana, lecz uznawana za stabilną[6].
Lęgom zagrażać mogą puszczyki kreskowane (Strix varia), modrosójki błękitne (Cyanocitta cristata), kukawiki żółtodziobe (Coccyzus americanus), myszołowy szerokoskrzydłe (Buteo platypterus), dwóch innych przedstawicieli rodzaju Buteo, starzyki brunatnogłowe (Molothrus ater), węże smugowe (Pantherophis obsoletus), assapany południowe (Glaucomys volans) i gryzonie z rodzajów Tamias, Sciurus oraz Peromyscus.
W roku 1922 cena za jajo empidonki oliwkowej, zakupione w celach kolekcjonerskich, wynosiła 30 centów amerykańskich[7].
Empidonka oliwkowa (Empidonax virescens) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Zasiedla wschodnią oraz południowo-wschodnią część Ameryki Północnej, od stanu Minnesota do wschodniego Teksasu. Gatunek monotypowy.