Euplectes afer (Gmelin & JF 1789)

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Esgob euraid (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: esgobion euraid) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Euplectes afer; yr enw Saesneg arno yw Golden bishop. Mae'n perthyn i deulu'r Golfanod (Lladin: Ploceidae) sydd yn urdd y Passeriformes.^[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn E. afer, sef enw'r rhywogaeth.^[2]

Teulu

Mae'r esgob euraid yn perthyn i deulu'r Golfanod (Lladin: Ploceidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Cofnodion Unigol

• Mae'r aderyn lliwgar hwn wedi bod ar aber yr afon Dwyryd rhwng Talsarnau a Llandecwyn am chydig o ddyddiau ddechrau Gorffennaf 2019. Wedi dianc heb os. O'r Affrig yn wreiddiol ond mae na boblogaeth fferal ym Mhortiwgal hefyd.^[3]
• Mi roedd yna geiliog a iâr ym Mro Abertawe (ger Llansamlet) rai blynyddoedd yn ôl. Fel yn hanes yr aderyn uchod, wedi dianc neu eu rhyddhau i'r gwyllt.^[4]
• Mi ges i gofnod o aderyn tebyg o Ynys Las tua wyth mlynedd yn ôl. Y disgrifiad o aderyn bychan trawiadol melyn a du yn debyg iawn i'r rhywogaeth yma.^[5]
• Mae'n debyg fy mod wedi gweld esgob euraidd ond does dim tic wrth ei ymyl yn fy nghofnodion adar Affrica. Dim ond am gyfnod weddol fychan, Medi - Tachwedd yn y Gambia, mae'r ceiliog yn ei wisg cenhedlu, am weddill y flwyddyn mae yn edrych fel yr iar ac mae bron yn amhosibl gwahaniaethu rhwng aelodau benywaidd o deulu yr Esgobion. (Wedi bod yn y Gambia 3 gwaith ond erioed rhwng Medi - Tachwedd oherwydd dyma'r tymor gwlyb a poeth iawn)^[6]
  

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd Esgob coch Euplectes orix Gweddw adeinwen Euplectes albonotatus Gweddw gynffondaen Euplectes jacksoni Gweddw gynffonhir Euplectes progne Gwehydd mawr picoch Bubalornis niger Gwehydd mawr pigwyn Bubalornis albirostris Malimbe copog Malimbus malimbicus Malimbe corun coch Malimbus coronatus Malimbe Gray Malimbus nitens Malimbe gyddfddu Malimbus cassini Malimbe pengoch Malimbus rubricollis Malimbe Rachel Malimbus racheliae Malimbe tingoch Malimbus scutatus Malimbe torgoch Malimbus erythrogaster

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau