إجاصية

Kwiat Pyrola rotundifolia

Gruszyczka (Pyrola L.) – rodzaj roślin należących do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Obejmuje ok. 35 gatunków^[4]. Występują one w Europie, Azji i Ameryce Północnej, głównie w północnej części tych kontynentów^[3], ale także sięgając na południu do Gwatemali na kontynencie amerykańskim i Sumatry w Azji^[5]. We florze polskiej występują 4 gatunki^[6]. Rośliny te zasiedlają bory sosnowe i widne, kwaśne lasy, także wrzosowiska i zagłębienia międzywydmowe^[4].

Morfologia

Pokrój

Byliny o płożących kłączach i prosto wzniesionych, nierozgałęzionych i bezlistnych w górze łodygach (u nasady często z łuskami), osiągające do 30 cm wysokości^[4][3]. Pędy są nagie, zwykle zimozielone^[3].

Liście

Skrętoległe, zwykle wszystkie odziomkowe i ogonkowe, czasem zredukowane do łusek. Blaszka od nerkowatej, poprzez okrągłą, jajowatą do eliptycznej. Zwykle mniej lub bardziej skórzasta^[5], od spodu jasnozielona, od góry ciemnozielona^[3], całobrzega, ząbkowana lub piłkowana^[5][3].

Kwiaty

Liczne, zwisające w gronach na prosto wzniesionej łodydze. Kwiaty promieniste (tylko u P. minor grzbieciste). Kielich 5-działkowy, trwały, z działkami zwykle niewielkimi, trójkątnymi, jajowatymi do lancetowatych. Korona kwiatu szerokodzwonkowata, składa się z 5 białych, zielonkawobiałych, żółtawych lub czerwonawych płatków. Pręcików jest 10, słupek okazały, zalążnia górna, powstaje z 5 owocolistków^[5][3].

Owoce

Zwisające torebki z niepełnymi 5 przegrodami, pękające podłużnie, zawierające setki drobnych nasion^[5][3].

Systematyka

Rodzaj należy do plemienia Pyroleae, podrodziny Monotropoideae w rodzinie wrzosowatych Ericaceae^[7].

Gatunki flory Polski^[6]

• gruszyczka mniejsza (Pyrola minor L.)
• gruszyczka okrągłolistna (Pyrola rotundifolia L.)
• gruszyczka średnia (Pyrola media Sw.)
• gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha Sw.)

Pozostałe gatunki (wybór)

• Pyrola americana Sweet
• Pyrola aphylla Sm.
• Pyrola asarifolia Michx.
• Pyrola bracteata Hook.
• Pyrola dentata Sm.
• Pyrola elliptica Nutt.
• Pyrola grandiflora Radius
• Pyrola picta Sm.
• Pyrola uliginosa Torr. & Gray ex Torr.
• Pyrola virens Schreb.

Zobacz też

• Gruszynka, gruszycznik

Przypisy