أيل أرقط

Aksis (lat. Axis axis) - axis cinsinə aid heyvan növü.

Yayılması

Aksislər Himalay və Seylonun dağətəyi meşə zonalarında yaşayır. Bu marallara artıq tez-tez Hindistanda da rast gəlinir və onların sayı artmaqdadır. Ermənistan meşələrinə müvəffəqiyyətlə uyğunlaşdırılıb.

Qalereya

Mənbə

Bedi R. Hindistanın heyvanlar aləmi. Moskva: Mir, 1987. (rus.)

Ar c'harv brizh (Axis axis) a zo ur c'harv hag a vev en India, Sri Lanka, Bangladesh ha Nepal.

L'axis (Axis axis)^[1] és un cérvol que sol habitar a les zones boscoses de Sri Lanka, el Nepal, Bangla Desh i l'Índia. És l'espècie de cérvol més comuna als boscos indis. El seu pelatge és d'un color falb vermellós, amb clapes blanques i les parts inferiors són blanques. Les seves banyes, que muden cada any, habitualment tenen tres puntes i es corben en forma de lira i poden tenir una mida de 75 centímetres.

Referències

Viccionari

Axis indický (Axis axis) je menší, nápadně zbarvený druh jelena jihu Asie. Je pokládán za nejhezčí druh jelena. V Indii se mu říká čital podle nápadně skvrnitého zabarvení. čita nebo čitra znamená v hindštině "skvrnitý".

Mapa výskytu.

Pojmenování

• hindsky: čital hiran
• maráthsky: haran
• bengálsky: čitral horin
• telugsky: džínka
• tamilsky: pulli maan
• anglicky: chital deer

Vzhled

Axis patří k menším jelenům. Samec měří v kohoutku 70-80 cm, tělo dosahuje délky 170 cm, včetně 20 cm dlouhého ocasu. Hmotnost dosahuje 70-90 kg, samci jsou vždy těžší než laně. Axis je nápadně pestře zbarven, základní barva je rezavá až skořicová s četnými bílými skvrnami. Velká bílá skvrna půlměsičitého tvaru je na hrdle. Čenich a okolí tlamy jsou tmavě hnědé až černé. Spodek ocasu, břicho a vnitřní strany končetin jsou bílé. Axis je elegantní, štíhlé zvíře s dlouhým krkem a končetinami, štíhlým tělem a menší, výrazně zašpičatělou hlavou. Ocas je poměrně dlouhý a jeleni jeho vztyčením signalizují nebezpečí podobně jako daňci nebo jelenci. Parohy nosí pouze samec, jsou dlouhé až 70 cm, ale hodně tenké, lyrovitého tvaru, jeden paroh má nejvýše tři výsady (jelen šesterák).

Výskyt a prostředí

Vyskytuje se na území Indie, Nepálu, Srí Lanky a Bangladéše, v Pákistánu byl již zřejmě vyhuben. Obývá většinou světlé lesy, travnaté oblasti a savany, často v blízkosti vody. Velmi dobře plave. Nevyhýbá se ani bažinám. Axis byl vysazen v mnoha částech světa, např. v Argentině, Austrálii, na Havaji a v některých oblastech USA, zvláště v Texasu. Pokusně byl vysazován i v několika oborách Česku, ale neujal se, protože je příliš teplomilný a mláďata, narozená v únoru či březnu většinou uhynula.

Způsob života

Axis indický okusující větve stromu

Axis má oproti jiným jelenům převážně denní aktivitu. Laně s mláďaty tvoří stáda až o stovce členů. Někdy se k nim druží i mladí samci, kteří však často žijí v samostatných mládeneckých tlupách. Staří samci jsou většinou samotáři. Samci sice mají dominantní postavení, ale stádo vždy vede stará laň. Pasou se ráno a večer, přes poledne a v noci odpočívají, někdy i v mělké vodě. Pouze tam, kde jsou pronásledování člověkem nebo za letních veder se pasou v noci. Živí se listím, větvičkami, kůrou stromů a bambusovými výhonky. Často doprovází skupiny opic (hulmanů a makaků) a sbírají ovoce, které opice shodí na zem. Opice mají lepší zrak, zatímco axisové výborný čich a sluch. Tak se mohou vzájemně velmi účinně varovat před nebezpečím.^[2] Axis tvoří v Indii společně s antilopou nilgau a divokým prasetem hlavní složku potravy tygra. K dalším predátorům, kteří loví axisy, patří levhart, dhoul a krokodýlové. Mláďata může ulovit i velká krajta nebo šakal.

Rozmnožování

Říje axisů není vázána na konkrétní roční období, nejčastěji probíhá na jaře, od dubna do června. Samci se v době říje přidružují ke stádům holé zvěře a obhajují teritoria s harémy laní. Samci se ozývají vysokým štěkotem, hvízdáním a vřeštěním, k bojům však mezi nimi dochází zřídka. Samice je březí 210 dnů a rodí často dvojčata. Většina porodů připadá na leden a únor. Vzácně dochází ke dvěma porodům během roku. První týden života tráví mláďata v úkrytu, kam je matka chodí nakojit. Ve věku 10-12 dnů se připojují s matkou ke stádu. Mláďata pohlavně dospívají ve věku 14-17 měsíců a mohou se dožít 18 let.

V kultuře

O axisech se zmiňuje mnoho indických literárních památek včetně Rgvédy, kde se hovoří o bozích bouře Marutech, jejichž vozy tahají axisové.^[3] Ve starověké Indii byli axisové chováni jako okrasná zvířata v zahradách a parcích královských paláců, často spolu s pávy a antilopami jeleními. Někdy je chovali ve stájích spolu s koňmi, protože Indové věřili, že jelen od koní odvrátí nemoci a neštěstí. Podobně se ve středověké Evropě chovali u koní kozli či králíci. V některých oblastech Indie lidé věřili, že axis zabíjí nebo odhání jedovaté hady. Axisové byli v Indii tradiční lovnou zvěří, lovci je často lovili s chrty nebo ochočenými gepardy.

Axis indický v českých zoo

V Česku tento druh chová pouze ZOO Ostrava.

Reference

1. ↑ Červený seznam IUCN 2018.1. 5. července 2018. Dostupné online. [cit. 2018-08-09]
2. ↑ http://www.myslivost.cz/Casopis-Myslivost/Myslivost/2011/Rijen---2011/Axis--barasinga--sambar-aneb-za-jeleny-do-Indie
3. ↑ Zbavitel, Dušan a kol.: Bohové s lotosovýma očima. Praha: Vyšehrad, 1986, s. 88-89.

Axishjort (Axis axis) er en art i familien hjorte, som lever i Indien, det sydlige Nepal og i Sri Lanka, hvor den lever i åbent terræn og i områder med lav vegetation (buske mv). Den har en rødbrun pels med hvide prikker.

Referencer

Kilder

• Ronald M. Nowak (1999) Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, ISBN 0-8018-5789-9

Der Axishirsch oder Chital (Axis axis) ist ein in Indien, Nepal und Sri Lanka verbreiteter Hirsch. Wie alle Mitglieder der Gattung der Axishirsche weist auch diese Art ganzjährig eine auffällige, gefleckte Fellzeichnung auf. Der Kontrast zwischen den weißen Flecken und dem ansonsten rotbraunen Fell ist jedoch stärker, als dies bei anderen Hirschen der Fall ist.

Merkmale

Wie auch der Damhirsch und der Sikahirsch trägt der Axishirsch ein Leben lang ein Fleckenkleid. Die weißen Flecken stehen bei ihm in besonders scharfem Kontrast zum rotbraunen Fell. Bauch und Beine sind weiß gefärbt. Mit einer Kopfrumpflänge von 140 cm, einer Körperhöhe von 80 cm und einem Gewicht von 100 kg ist er etwas kleiner als ein Damhirsch und viel kleiner als ein Rothirsch, aber größer als ein Reh. Die Beine und der Körperbau sind schlank, die Widerristhöhe beträgt etwa 95 cm, die Schwanzlänge rund 25 cm. Auf Grund des tropischen Lebensraumes entwickeln Axishirsche kein Winterhaarkleid mit einer abweichenden Fellfarbe.^[1] Allerdings ist das Haarkleid im Winterhalbjahr glänzender, dicker und etwas dunkler als im Sommer.^[2]

Das Geweih ist wie bei allen Axishirschen verhältnismäßig einzigartig. Es hat drei Enden, die Geweihstange biegen sich erst nach hinten und dann wieder nach vorne. Aug- und Mittelsprosse entspringen der Geweihstange in einem Winkel von 90 Grad und ist an der Spitze senkrecht nach oben gebogen. Bei ihm misst die Geweihstange 76 und 96 Zentimeter.^[3] Da es sich beim Axishirsch um eine tropische Hirschart handelt, ist der Zeitraum des Geweihabwurfs und des Geweihwachstums nicht präzise eingrenzbar. Hirsche desselben Lebensraumes weisen Geweihe in unterschiedlichen Wachstumsphasen auf.

Der Axishirsch ist ausgesprochen ruffreudig. Zum Lautrepertoire gehören raue Belllaute sowie ein kehliges aber hohes Knurren. Die Schrecklaute des Weibchens sind ebenfalls bellende Laute. Sie sind auch dann zu vernehmen, wenn sie das Männchen während der Brunftzeit treibt.^[4]

Verbreitung

Verbreitungsgebiet des Axishirsches

Das natürliche Verbreitungsgebiet umfasst Indien, den Süden Nepals und die Insel Sri Lanka. Hier lebt der Axishirsch in offenem Gelände und baumbestandenem Buschland, meidet aber dichte Wälder.

Der Axishirsch ist in seinem Bestand nicht gefährdet.

Durch den Menschen wurde der Axishirsch außerdem in zahlreiche Regionen der Welt eingeführt, in denen er ursprünglich nicht heimisch war, so im Süden der USA, auf Hawaii, in Südamerika, in Kroatien und auf den Andamanen. Auch in Neuseeland, wo der Mensch insgesamt sieben Hirscharten zu Jagdzwecken eingebürgert hat, wurde er einst heimisch gemacht, ist aber inzwischen offensichtlich wieder ausgestorben. Einbürgerungsversuche in England und Deutschland scheiterten stets daran, dass der Axishirsch das kalte Klima nicht verträgt.

Lebensweise

Trinkende Axishirsche

Axishirsche leben in Gruppen von fünf bis zehn Tieren. Unter günstigen Bedingungen bilden sich große Herden, die über hundert Individuen umfassen können. Die Zusammensetzung der Herden ist in ständigem Wechsel. Männchen, Weibchen und Jungtiere schließen sich diesen Gruppen an. Selbst zur Paarungszeit, wenn bei anderen Hirscharten Männchen ein hoch aggressives Verhalten an den Tag legen, dulden die männlichen Axishirsche, dass sich Geschlechtsgenossen in den Herden aufhalten. Sie verteidigen allerdings ein Weibchen, mit dem sie sich paaren wollen, gegen andere Männchen.

Sie äsen überwiegend auf Grasland, das direkt an Wald grenzt und in das sie flüchten können, wenn sie gestört werden. Axishirsche profitieren davon, wenn Hausrinder auf ihren Äsplätzen anwesend sind, da Rinder die raueren, längeren Gräser fressen, während Axishirsche die jungen und zarteren Triebe bevorzugen.^[5] Daneben fressen sie auch landwirtschaftliche Anbauprodukte, herabgefallene Früchte und Blüten. Axishirsche richten erhebliche Waldschäden an, da die Männchen Bäume markieren, indem sie die äußere Rinde von den Baumstämmen durch das Fegen der Geweihe abschlagen und dabei die weiße, innere Rinde freilegen. In den an die Äsflächen angrenzenden Waldgebieten entfernen Axishirsche die Rinde fast an jedem Baum ab. Dies führt sehr häufig dazu, dass die Bäume absterben. Axishirsche verhindern damit, dass ihre Äsflächen verbuschen und in Wald übergehen.

Fortpflanzung

Axishirsch mit Jungtier

Axishirsche in Chennai

Der Nachwuchs kommt durchschnittlich nach einer Tragzeit von 230 Tagen zur Welt, wobei die Paarungszeiten nicht witterungsabhängig sind. Bei den meisten Axishirschen kommt lediglich ein Jungtier zur Welt, Zwillinge sind ein seltenes Ereignis. Das gefleckte Fell weisen die Hirschkälber bereits von Geburt an auf. Sie wachsen sehr schnell heran und die weiblichen Jungtiere sind bereits empfängnisbereit, wenn sie ein Lebensalter von 12 Monaten erreicht haben.^[6]

Fressfeinde

Tiger und Rothunde gehören zu den wichtigsten Fressfeinden des Axishirschs. Rothunde jagen gewöhnlich in Rudeln und Axishirsche flüchten gewöhnlich vor ihnen; gelegentlich attackieren Axishirsche diese jedoch und setzen dabei ihre Geweihe und ihre Vorderläufe ein. Vor dem Tiger können Axishirsche dagegen nur flüchten. Sie reagieren daher sofort auf Warnrufe von Vögeln und Affen, die auf einen sich nähernden Tiger hinweisen könnten. Gewöhnlich versuchen sie, so viel Abstand zu dem Tiger zu halten, dass für diesen eine weitere Annäherung sinnlos ist. Alle vier Arten werden darüber hinaus von Pythons gefressen, die in ihrem jeweiligen Lebensraum vorkommen.^[7]

Der Axishirsch zeigt in den Regionen, in denen Tiger und Rothunde vorkommen, eine besondere Verhaltensanpassung. Da sie gelernt haben, dass beide Arten den Zusammenstoß mit dem Menschen meiden, halten sie sich vermehrt am Rand von Dörfern auf. Nachts kommen sie gelegentlich sogar in die Dörfer und mischen sich dort unter die Hausrinder.^[8]

Literatur

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999, ISBN 0-8018-5789-9
• Leonard Lee Rue III: The Encyclopedia of Deer. Voyageur Press, Stillwater 2003, ISBN 0-89658-590-5
• Tej Kumar Shrestha: Wildlife of Nepal – A Study of Renewable Resources of Nepal Himalayas. Tribhuvan University, Kathmandu 2003, ISBN 99933-59-02-5
• Charles J. Randel III, John M. Tomeček: Axis axis (Artiodactyla: Cervidae). Mammalian Species 53, Ausgabe 1004, 26. Juni 2021, Seiten 51–64, doi:10.1093/mspecies/seab006

Einzelbelege

1. ↑ Rue, S. 44
2. ↑ Shrestha, S. 223
3. ↑ Rue, S. 42
4. ↑ Rue, S. 45
5. ↑ Rue, S. 44
6. ↑ Rue, S. 46
7. ↑ Rue, S. 46.
8. ↑ Rue, S. 46.

Аксис (науч. Axis axis),^[2] познат и како читал, дамчест елен — елен кој вообичаено ги населува шумите во Индија, Шри Ланка, Непал, Бангладеш, Бутан, и во помал број во Пакистан. Станува збор за најраспостранетиот елен во шумите во Индија. Името шитал потекнува од бенгалскиот збор читрал (চিত্রল)/читра (চিত্রা), што означува „дамчест“ на бенгалски јазик (од санскритскиот збор „читра“, „разнобоен“ или „дамчест“). Аксисот е монотипичен во родот аксис, но вој род вклучува и други три видови кои се вбројуваат во свинските елени според истражувањата на генетските материјали.^[3][4]

Опис

Цртеж на черепот

Крзното на аксисот е розово-кафено, испошарано со бели дамки, додека пак екстѕремитетите се бело обоени. Неговите рогови, кои се менуваат секоја година, вообичаено се на налик на дрво и закривени во облик на лира и можно е да имаат должина од 75 см. Споредени со свинскиот елен, близок роднина, аксисот е со градба на тркач. Тој исто така има поразвиена морологија која со изразено куси подлошки за роговите а и тапанскиот дел на слепоочната коска е доста помал. Тој исто така има големи ноздри. Посечниот мажјак аксис има висина од 90 см. кај рамењата, со вкупна должина од 170 см., вклучувајќи ја тука и опашката со должина од 20 см. Мажјаците, имаат тежина од 30-75 кг., и се поголеми од женките, кои имаат тежина од 25-45 кг.^[5] Exceptionally large males can weigh up to 98-110 кг.^[6] Нивниот животен век се движи од 8–14 години.

Дамчест шумски елен со рогови во Резерваттот за диви животни во Лејкланд, Флорида

Аксисот има добро развиени предочни жлезди кои пак имаат влакна кои се цврсти како мали гранчиња.^[7] Тие исто така имаат добро развиени ножни и копитни жлезди на задните нозе. Мажјаците имаат поголеми предочни жлезди од женките и истите се честопати отворени, реагираат на одредени дразби.^[8][9]

Животна средина

Дамчестиот елен може да се забележи во поголеми броеви во густи или ретки шуми како и на отворени пасишта.^[10] Најголемиот број на дамчестиот елен може да се забележи во шумите на Индија, каде тие се хранат со високата трева или пак грмушките.^[7] Овие елени се забележани и во Резерватот за див свет Фибсо во Бутан, кои се единствените природни шуми кои останале во таа земја. Тие не можат да се забележат во шумите на повисоките надморски висини, каде тие се заменети со други видови како што е на пример индискиот замбар. Тие исто така претпочитаат да се движат во густи шуми бидејќи не трпат изложеност на светлина.^[7][10]

Елен кој брсти.

Елени во зимзелена област.

CЕлени кои пијат вода.

Дамчестите елени претежно се хранат со пасење на ниска трева, односно со штотуку никната трева.^[7][10] Сепак, тие и брстат, исто така јадат и треви, овошје, гранки на дрвја, особено оние кои се флени од мајмуните на дрвјата.^[7][10] Мажјаците, моат да стојат исправени на задните нозе и на тој начин се хранат со младите лисја на гранките.^[7][10] Дамчестите елени истот ака ги јадат и отфрлените рогови како начин на добивање на дополнителни хранливи состојки, особено минерали.^[7][10] Тие сакаат живеалиштето да биде о близина на вода и тие од ситото ќе пијат наутро и навечер за време на жешките периоди. Грабливци кои се хранат со овој вид на елен се: волци, тигри, лавови (само во Гирската шума), леопарди, тигрести питони, кучиња, диви кучиња и крокодили. Црвените лисици и обичните шакали понекогаш ги ловаат дамкастите елени. Младенчињата се најчестите жртви на грабливците,^[7] додека пак дивото азиско чуче е поуспешно во фаќањето на возрасни елени за разлика од леопардите и тигрите.^[7] Елените можат да трчаат со брзини од 65 км/ч, во обид да им избегаат на грабливците.^[11][12]

Нёбљудувано е интересно однесување мешу стадата на аксисот и хануманскиот лангур (науч. Presbytis entellus), широко распостранет листојаден мајмун кој живее во Јужна Азија. Аксисот има корист од добриот вид на мајмуните кои се високо горе на крошните, и се огласуваат со предупредување кога некол грабливец се приближува.^[10] За возврат елените го користат своето добро чуство за мирис да ги предупредат кога се приближуваат грабливци, и во присуство на елените лангурите се симнуваа на земја во потрага на храна.^[10] Аксисот исто така има корист и од овошјата кои им паѓаат на мајмуните од дрвја како што се: (науч. Terminalia bellerica) и (науч. Phyllanthus emblica).^[13] Предупредувачките повици на двата вида на животни се најчесто знак за присуство на грабливец како што е тигарот.

Социјализација и размножување

Два дамчести елени.

Дамчестиот елен најчесто се сретнува во стада од по 10 до 50 единки од двата пола. Поголемите доминантни мажјаци се во центарот на стадото и се обиколени со женки и нивните младенчиња.^[7] Помалите мажјаци се на надворешните граници на стадото. Мажјаците внимаваат кога во стадото ќе влезе мажјак со подеднаква големина во групата.^[7] Тие ќе го следат, ќе пасат, и ќе се движат заееедно со тој елен. Борбите се почести меѓу младите мажјаците, постарите, поголеми мажјаци претпочитаат да гребат со роговите или пак копитата трева и да ја одбележуваат територијата.^[7] Поголемите мажјаци со цврсти рогови се на распостранети на соодветни растојанија едени од други. Познато е мажјаците да сртојат на задните нозе и да ја бележат својата територија на гранките кои се на одредена висина.^[7][10]

Овој вид на елен има долготрајна сезона на размножување поради тропската клима, примшто раѓањата на младенчињата може да бидат низ целата година. Од оваа причина, мажјаците не ги имаат синхронизирано промените на роговите и некои женки можно е да бида тплодни во секој период од годината. Мажјаците кои имаат големи рогови се доминантни над оние мажјаци кои имаат влакнести или пак воопшто немаат рогови, независно од нивната големина и останатите фактори. Мажјаците четопати за време на размножувањето бревтаат и рикаат.^[10] Женките пак имаат тринеделние циклуси. Додворувањето кај овие елени се заснова на долготрајни врски.^[7][10] Мсжјак ќе ја следи и чува женката која е во сезона на парење.^[7] За време на овој период, мажјакот не се храни. Парот во неколку наврати ќе се бркаат меѓусебно и меѓусебно ќе го лижат крзното пред да дојде до парење.^[7][10] Женките обично раѓаат едно младо но ретко можат да родат и две млади.^[7] Помладите циццат подолг период од постарите младенчиња кои цицаат само 55 секунди. Женките и младенчињата се послободни па неретко се случува младенчето да биде одвоено од својата мајка.^[7] Сепак, бидејќи овие елени се во групи близу едни до други, без особени тешкотии женката ќе го најде своето младо.^[7] Младите може да се собираат и во групи.

Албино аксис во Нациионалниот парк Рантамборе, Индија.

Дамчестите елени се тивки кога пасат заедно.^[7] Но сепак, испуштаат високофреквентни звуци додека се движат. Додека пасат,овие елени си оддаваат меѓусебна почит со одредена гестикулација кога се раминуваат еден со друг.^[7] Рикањето на мажјаците е многу сллабо и примитивно развиено за разлика од оние на црвениот елен или вапитите. Повиците се состојат од еден или повеќе следствени рикови и ’ржења, кои најверојатно послаби рикови.^[7] Рикањето е следствено со сезоната на парење.^[10][14] Мажјаците кои ги чуваат женките кои се во сезона на парење ќе испушатаат високфреквентни звуци кн помалите мажјаци кои се во непосредна близина.^[7] Мажјаците исто така ќе брефтаат кога се агресивни или пак кога одмараат.^[15] Кога се вознемирени, овие елени лајат. Овие лаежи се карактеристични за женките и нивните младенчиња, и се разменува меѓу истите. Младенчињата кои се одвоиле од својата мајка ќе цвилат. Кога се во опасност тие трчаат во групи. Вообичаено тие имаат наплив на брзина по што изморени се упатуваат кон густи шуми или грмушки во кои се засолнуваат.^[7]

Распостранетост

Дамчестиот елен се движи од 8 – 30º СГШ во Индија, Непал, Бутан, Бангладеш и Шри Ланка.^[16] Западната граница на распостранетоста е источен Раџастан и Гуџарат. Северната граница е по должина со Бабар-терајскиот попис на подножјето на Химелаите и од Утар Прадеш и Утаранчел низ Непал, во северниот дел на Западен Бенгал и Сиким понатамошно низ западен Асам и зашумените области и долини на Бутан кои се под 1.100 м.^[1] Источната граница на распостранетоста е низ западен Асам^[17][18] до Сундербанс во западен Бенгал Индија и Бангладеш.^[1] Шри Ланка е јужната граница.^[10] Дамчестиот елен се сретнува спорадично во зашумените области во остатокот на Индискиот подконтинент.^[19] Сепак, денес може да се забележи само во Сундербанс во Бангладеш, но е истребен во останатите делови на Бангладеш.^[1]

Австралија

Дамчестиот елен бил првиот вид на елен кој бил донесен во Австралија на почетокот на 1800-ите од страна на Др. Џон Харис, хирург во војската на Нов Јужен Велс, и тој самиот држел во заробеништво 400 единки до 1813 година. Овие не преживеале во првичната распределба и сега се само на неколку бачила во Северен Квинсленд во близина на Чатерс Таверс и неколку диви стада по крајбрежјето на Нов Јужен Велс. Дел од животните се со потекло од Шри Ланка, но најверојатно има и примероци од Индија.

САД

Во 1860-ите, дамчестите елени се воведени на островот Молокај, Хаваи, како подарок од Хонг Конг до кралот Камеамеха V. Денес, овој вид на елени е распостранет на Ланај, друг остров од Хавајските острови. Панилосите (каубои) започнале да ги фаќаат со ласо елените на островот Молокај И д ги носат на островот Ланај. Припадниците на друштвото за заштита на дивиот свет веруваат дека некој луѓе ги пренеле елените со хеликоптери или пак со бродови на островот. Во август 2012 година, пилот на еден хиликоптер се изјаснил за виновен за пренесување на елени од Мауи до големиот остров.^[20]

Елените биле донесени на островот Мауи во 1950-ите како дел од повените обиди за создавање на можности за лов на ветераните кои живееле на островот. Бидејќи еленот нема граблици кои се хранат со него на островите, нивниот број се зголемува за 20 до 30% секоја година.^[21] Денес хавајските закони забрануваат пренос и ослободување на диви елени на островите на кои идтите ги нема.^[22]

Во 1932 година, дамчестите елени биле донесени во Тексас. Во 1988 година, самоопстојувачки стада биле забележани во 27 области во централен и јужен Тексас.^[23] Елените најбројни се на Едвардовото плато, каде климата е слична со онаа на Индија.^[24]

Статус

Дамчестиот елен според МСЗП се класифицира како вид со најмала загрозеност „може да се сретне на поголеми простори каде живеат големи популации на животни“.^[1] Моментално, не постојат закани од големи размери, и тие живеат во многу области кои се заштитени. Сепак, густината на популациите се под еколошкиот минимум во многу области поради претераниот лов и натпреварувањето со домашните животни. Ловот на елените како извор на исхрана довеле до значително намалување на месните популации и до месни истребувања.^[1] Дамчестиот елен е заштитен според статутот III од индискиот закон за заштита на дивиот свет од 1972 година,^[19] и според законот за зачувување на дивиот свет од 1974 година во Бангладеш.^[1] Две првични причини за добриот статус се законската заштита и мрежа на заштитни центри.^[1]

Дамчестиот елен е присутен и во Андаманските Острови, Австралија, Мексико, Чиле, Аргентина, Уругвај, Бразил, Парагвај, крајбрежен резерват во близина на Сан Франциско, Калифорнија, Тексас, Флорида, Мисисипи, Алабама, и Хаваи во САД и Хрватска.^[25][26][27]

Наводи

Аксис.

Аксис (лат. Cervus axis) - Индистан бугусу.

Колдонулган адабияттар

• А. А. Алдашев. Биология терминдеринин жана айбанат аттарынын орусча-кыргызча сөздүгү. - Бишкек, 1998. ISBN 9967-11-027-9

चितळ हे भारतात सर्वाधिक आढळणारे हरीण आहे. हे हरीण दिसावयास अतिशय सुंदर असून वीटकरी रंग व त्यावरील पांढरे टिपके यावरुन हे हरीण सहज ओळखू येते. चितळ हे हरीण हरीणांच्या सारंग कुळातील असून त्यांच्या नरांनाच शिंगे असतात. तसेच शिंगे ही भरीव असून ती दरवर्षी उगवतात व गळून पडतात. चितळांच्या मादीला शिंगे नसतात.

वावर चितळांचा वावर मुख्यत्वे भारतातील सर्व कमी दाट ते अतिशय घनदाट जंगलात आहे. कमी ते मध्यम दाट जंगलात कुरणे असल्यास यांची संख्या चांगलीच वाढते.मध्य भारतातील जंगलात चितळांची संख्या लाक्षणीय आहे. कान्हा राष्ट्रीय उद्यानात २० ते २५ हजार चितळे असल्याचा अंदाज आहे व संपूर्ण भारतभरात लाखाहून अधिक असल्याचा अंदाज आहे.

चितळ हे वाघाचे प्रमुख भक्ष्य आहे. चितळ भरपूर असलेल्या जंगलात वाघांची संख्याही वाढते असे दिसते. तसेच बहुतांशी मोठ्या शिकारी प्राण्याचेही चितळ हे आवडते खाद्य आहे. रानकुत्री, बिबट्या हे चितळांचे इतर प्रमुख शत्रू आहेत.

संदर्भ व नोंदी

चित्तलको एक झुन्ड

वैज्ञानिक नाम Axis axisले चिनिने चित्तल उग्राउने खालको स्तनधारी जनावर हो । यो जनावरलाई कतै कतै थोप्ले मृग (Spotted deer) तथा Axis deer नामले समेत चिनिन्छ । सामान्यतया चित्तलहरू श्रीलङ्का, नेपाल, बङ्गलादेश, भुटान, भारत र क्रोएशीयाको इष्ट्रीयन प्रायद्वीपको Veliki Brijunटापुका जङ्गलहरू तथा आसपासका क्षेत्रहरूमा पाइन्छन् । यसका अलावा पाकिस्तानमा समेत केही सङ्ख्यामा चित्तलहरू पाइन्छन् । नेपाल तथा भारतका जङ्गलहरूमा यीनीहरूको बाक्लो उपस्थिति रहेको छ । चित्तलको शरीर सेता थोप्लाहरू भएको खैरो भुत्लाहरूले ढाकेको हुन्छ भने पेटको तल्लो भाग सेतो रंगको हुन्छ । चित्तलको तीनवटा चुच्चाहरू भएको सिङ् हुन्छ, जुन प्रत्येक वर्ष फेरिने गर्दछ । यीनीहरूको सिङ् वीणाको जस्तो आकारमा घुम्रिएको र करिब ७५ सेन्टिमिटर (२.५ फिट) लामो हुने गर्दछ । सामान्यतया एउटा वयस्क चित्तल औशतरूपमा ९० सेन्टिमिटर (३ फिट)अग्लो हुन्छ भने तौल ८५ किलोग्राम (१८७ पाउण्ड)सम्म हुन्छ । यीनीहरूको औशत आयू २० देखि ३० वर्षको हुन्छ ।

वासस्थान

चितवन राष्ट्रिय निकुन्जमा चरिरहेको चित्तल

चित्तलहरू घना सदाबहार जङ्गल तथा मिस्रित सदाबहार जङ्गलहरू र खुल्ला घासेमैदानहरूमा ठूलो मात्रामा पाइन्छन् । नेपालको तराई प्रदेश र भारतका जङ्गलहरू तथा आसपासका अग्ला घासेमैदान र बुट्यान पाइने क्षेत्रहरूमा यीनीहरूको बाक्लो उपस्थिति रहेको छ । हाल अमेरिकाको टेक्सासमा समेत केही सङ्ख्यामा चित्तलहरू पाइएका छन् । यसका अलावा भुटानमा रहेको एकमात्र सालको प्राकृतिक जङ्गल Phibsoo वन्यजन्तु आरक्षमा समेत केही चित्तलहरू अस्तित्वमा रहेका छन् ।

• हरिण
• मृग
• जरायो

सर्विडीCervidae परिवारको उग्राउने स्तनधारी जनावर

सन्दर्भ सूची

चीतल, या चीतल मृग, या चित्तिदार हिरन हिरन के कुल का एक प्राणी है, जो कि श्री लंका, नेपाल, भूटान, बांग्लादेश, भारत में पाया जाता है। पाकिस्तान के भी कुछ इलाकों में भी बहुत कम पाया जाता है। अपनी प्रजाति का यह एकमात्र जीवित प्राणी है।

विवरण

चीतल की खोपड़ी का रेखाचित्र

चीतल की त्वचा का रंग हल्का लाल-भूरे रंग का होता है और उसमें सफ़ेद धब्बे होते हैं। पेट और अंदरुनी टांगों का रंग सफ़ेद होता है। चीतल के सींग, जो कि अमूमन तीन शाखाओं वाले होते हैं, पाश्चात्य वाद्ययंत्र लायर की तरह घुमावदार होते हैं और ७५ से.मी. तक लंबे हो सकते हैं और जिन्हें यह हर साल गिरा देता है। अपने निकटतम रिशतेदार पाढ़ा की तुलना में चीतल की कद-काठी दौड़ने के लिए अधिक विकसित है। इसके शरीर की बनावट अधिक विकसित होती है। इसके सींग की शाखाएँ क्रमशः छोटी होती चलती हैं तथा खोपड़ी के कर्णछिद्र छोटे होते हैं। इसका क़द कंधे तक ९० से.मी. होता है और वज़न ८५ कि. तक होता है, हालांकि नर मादा से थोड़ा बड़ा होता है। इसका जीवनकाल ८-१४ साल का होता है।

आवास

चीतल का आवास भारत में ८-३०° उत्तर अक्षांश में, तथा नेपाल, भूटान, बांग्लादेश तथा श्रीलंका में पाया जाता है।^[2] इसके आवास की पश्चिमी सीमा पूर्वी राजस्थान और गुजरात हैं। उत्तरी सीमा है हिमालय के गिरिपीठ (foothills) का भाभर-तराई का वह क्षेत्र (उत्तराखंड, उत्तर प्रदेश, नेपाल, उत्तरी पश्चिम बंगाल, सिक्किम, भूटान के वन क्षेत्र तथा पश्चिमी असम) जो समुद्र सतह से १,१०० मी. कम पड़ता है।^[1]पूर्वी सीमा पश्चिमी असम^[3][4] तथा पश्चिम बंगाल और बांग्लादेश के सुन्दरवन हैं।^[1]दक्षिणी सीमा श्रीलंका है। चीतल भारतीय प्रायद्वीप के अन्य वन क्षेत्रों में यदा-कदा पाया जाता है।^[5] बांग्लादेश में अब यह केवल सुन्दरवन में ही पाया जाता है क्योंकि यह मध्य, उत्तर-पूर्व तथा दक्षिण-पूर्व क्षेत्रों से विलुप्त हो गया है।^[1]

चित्र दीर्घा

• श्री लंका

• कान्हा राष्ट्रीय उद्यान

• बांधवगढ़ राष्ट्रीय उद्यान

सन्दर्भ

बाहरी कड़ियाँ

• wildlywise.com
• BBC Science and Nature Wildfacts

புள்ளி மான் இந்தியா, இலங்கை, நேப்பாளம், வங்கதேசம், பூட்டான் ஆகிய நாடுகளின் காட்டுப்பகுதிகளில் வாழும் ஒரு வகை மானினம். இது பாக்கித்தானிலும் சிறு அளவில் காணப்படுகிறது. இந்தியக் காடுகளில் அதிகம் காணப்படும் மானினம் இதுவேயாகும். இது தெலுங்கானாவின் மாநில விலங்காகும்.

இந்தியாவில் தோன்றிய இந்த மானினம், பின்னர் இங்கிருந்து நேபாளம், பூட்டான், இலங்கை உள்ளிட்ட இதர ஆசிய நாடுகளுக்குப் பரவியது. பிறகு இந்த நாடுகளிலிருந்து, இந்த மான்களை தென் ஆப்பிரிக்கா, அமெரிக்கா, அர்ஜென்டினா போன்ற நாடுகளுக்குக் கொண்டுசென்று வளர்க்கத் தொடங்கினர். புல்வெளிகளும், நீர்நிலைகளும் நிறைந்திருக்கிற காடுகளில் புள்ளி மான்கள் அதிக அளவில் காணப்படும். புள்ளி மான்கள் எப்போதும் கூட்டமாகவே சுற்றித் திரியும் சமூக விலங்கு ஆகும். புலி, சிங்கம் போன்ற வேட்டை விலங்குகளின் முக்கிய உணவாக இவை இருப்பதால், இவை எப்போதும் எச்சரிக்கை உணர்வுடன் இருக்கும். இரைகொல்லிகளின் நடமாட்டம் இருப்பதாகத் தெரிந்தால், தன் கூட்டத்தையும் சேர்த்துக் காப்பாற்றுவதற்காக, எச்சரிக்கைக் குரலை எழுப்பிவிட்டு இவை ஓடும். இவை மணிக்குச் சுமார் 60 கிலோமீட்டர் வேகத்தில் ஓடக் கூடியன.^[2]

இதன் தோல் பழுப்பு நிறத்திலும் வெள்ளைப் புள்ளிகளுடனும் காணப்படும். இதன் காரணமாகவே இது புள்ளிமான் என்றழைக்கப்படுகிறது. இதன் அடிப்பாகம் வெண்ணிறத்தில் இருக்கும். இந்த மான் இனத்தில் ஆண் மான்களுக்கு மட்டுமே கொம்புகள் இருக்கும். இந்த கொம்புகளை ஆண்டுக்கு ஒரு முறை உதிர்க்கும். பொதுவாக மூன்று கிளைகளாகப் பிரிந்திருக்கும் இதன் கொம்பு இரண்டரை அடி நீளம் வரை வளரும். மூன்று அடி உயரம் வரையும் 85 கிலோ எடை வரையும் புள்ளிமான்கள் வளரும். ஆண் மான்கள் பெட்டைகளை விடப் உருவில் பெரிதாக இருக்கும். இது 8 முதல் 14 ஆண்டுகள் வரை வாழும்.

மேற்கோள்கள்

దుప్పి (Chital or Spotted Deer) ఒక రకమైన జంతువు.

1. ↑ Duckworth, J.W., Kumar, N.S., Anwarul Islam, Md., Hem Sagar Baral & Timmins, R.J. (2008). Axis axis. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Retrieved 8 April 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.

သမင်ပြောက်၏ သိပ္ပံအမည်မှာ အက်ဆစ် အက်ဆစ် ဖြစ်သည်။ ချီတယ် ဟုလည်းကောင်း၊ ချီးတယ်ဟုလည်းကောင်း ခေါ်တွင်ကြသည်။ အိန္ဒိယတိုက်ငယ်တွင် တွေ့ရသည့် သမင်တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ကိုယ်အရွယ်အစား အလယ်အ လတ်ရှိသည်။

သွင်ပြင်လက္ခဏာ

သမင်ပြောက်သည် အခြားသမင်များထက် အတန်ငယ်သေးသည်။ အသွေးအရောင်မှာ အညိုရောင်ပေါ်တွင် အဖြူ အစက်အပြောက်များ အများအပြား ရှိလေရာ ကြည့်ရ အလွန်လှပသော သမင် ဖြစ်သည်။ ကိုယ်လုံးအ ရောင်မှာ အညိုရောင် ဖြစ်လင့်ကစား လည်တံအောက်ပိုင်း၊ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်းနှင့် ခြေထောက်အတွင်းပိုင်းတို့ မှာ အရောင်နုလှသည်။ နားနှစ်ဖက်မှာ ထောင်ပြီး ကားသည်။

တွေ့ရှိရာဒေသနှင့် ပျံ့နှံ့ကျက်စားပုံ

သမင်ပြောက်ကို အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ နီပေါ၊ ဘူတန် နှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့ တွင် တွေ့ရသည်။ ^[၂]လူသားတို့၏ တင်သွင်းမှုများကြောင့် ဩစတြေးလျ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ခရိုအေးရှားနိုင်ငံများတွင်လည်း သမင်ပြောက်များ ရှိလေသည်။

ကိုးကား

The chital or cheetal (Axis axis; /tʃiːtəl/), also known as the spotted deer, chital deer and axis deer, is a deer species native to the Indian subcontinent. It was first described and given a binomial name by German naturalist Johann Christian Polycarp Erxleben in 1777. A moderate-sized deer, male chital reach 90 cm (35 in) and females 70 cm (28 in) at the shoulder. While males weigh 70–90 kg (150–200 lb), females weigh around 40–60 kg (88–132 lb). It is sexually dimorphic; males are larger than females, and antlers are present only on males. The upper parts are golden to rufous, completely covered in white spots. The abdomen, rump, throat, insides of legs, ears, and tail are all white. The antlers, three-pronged, are nearly 1 m (3 ft 3 in) long.

Etymology

The vernacular name "chital" (pronounced /tʃiːtəl/)^[5] comes from cītal (Hindi: चीतल), derived from the Sanskrit word citrala (चित्रल), meaning "variegated" or "spotted".^[6] The name of the cheetah has a similar origin.^[7] Variations of "chital" include "cheetal" and "cheetul".^[8] Other common names for the chital are Indian spotted deer (or simply the spotted deer) and axis deer.^[2]

Taxonomy and phylogeny

The chital was first described by Johann Christian Polycarp Erxleben in 1777 as Cervus axis.^[9] In 1827, Charles Hamilton Smith placed the chital in its own subgenus Axis under the genus Cervus.^[10][4] Axis was elevated to generic status by Colin P. Groves and Peter Grubb in 1987.^[11] The genus Hyelaphus was considered a subgenus of Axis.^[3] However, a morphological analysis showed significant differences between Axis and Hyelaphus.^[12] A phylogenetic study later that year showed that Hyelaphus is closer to the genus Rusa than Axis. Axis was revealed to be paraphyletic and distant from Hyelaphus in the phylogenetic tree; the chital was found to form a clade with the barasingha (Rucervus duvaucelii) and the Schomburgk's deer (Rucervus schomburgki). The chital was estimated to have genetically diverged from the Rucervus lineage in the Early Pliocene about 5 million years ago. The following cladogram is based on a 2006 phylogenetic study:^[13]

Cervus, fallow deer (Dama dama), Père David's deer (Elaphurus davidianus) and Rusa

Barasinga

Schomburgk's deer

Chital

Indian hog deer (A. porcinus)

Muntjacs (Muntiacus)

Fossils of extinct Axis species dating to the early to Middle Pliocene were excavated from Iran in the west to Indochina in the east.^[14] Remains of the chital were found in the Middle Pleistocene deposits of Thailand along with sun bear, Stegodon, gaur, wild water buffalo and other living and extinct mammals.^[1]

Description

Male in velvet, Kanha National Park

The chital is a moderately sized deer. Males reach up to 90–100 cm (35–39 in) and females 65–75 cm (26–30 in) at the shoulder; the head-and-body length is around 1.7 m (5 ft 7 in). While immature males weigh 30–75 kg (66–165 lb), the lighter females weigh 25–45 kg (55–99 lb). Mature stags can weigh up to 98–110 kg (216–243 lb).^[15]

The tail, 20 cm (7.9 in) long, is marked by a dark stripe that stretches along its length. The species is sexually dimorphic; males are larger than females, and antlers are present only on males.^[16]

The dorsal (upper) parts are golden to rufous, completely covered in white spots. The abdomen, rump, throat, insides of legs, ears, and tail are all white.^[16] A conspicuous black stripe runs along the spine (back bone).^[17] The chital has well-developed preorbital glands (near the eyes) with stiff hairs.^[18] It also has well-developed metatarsal glands and pedal glands located in its hind legs. The preorbital glands, larger in males than in females, are frequently opened in response to certain stimuli.^[19][20]

Each of the antlers has three lines on it. The brow tine (the first division in the antler) is roughly perpendicular to the beam (the central stalk of the antler).^[16] The antlers, three-pronged, are nearly 1 m (3 ft 3 in) long.^[21] Antlers, as in most other cervids, are shed annually. The antlers emerge as soft tissues (known as velvet antlers) and progressively harden into bony structures (known as hard antlers), following mineralisation and blockage of blood vessels in the tissue, from the tip to the base.^[22][23] A study of the mineral composition of the antlers of captive barasinga, chital, and hog deer showed that the antlers of the deer are very similar. The mineral content of the chital's antlers was determined to be (per kg) 6.1 mg (0.094 gr) copper, 8.04 mg (0.1241 gr) cobalt, and 32.14 mg (0.4960 gr) zinc.^[24]

Hooves measure between 4.1 and 6.1 cm (1.6 and 2.4 in) in length; hooves of the fore legs are longer than those of the hind legs. The toes taper to a point.^[15] The dental formula is 0.1.3.33.1.3.3, same as the elk.^[16] The milk canine, nearly 1 cm (0.39 in) long, falls off before one year of age, but is not replaced by a permanent tooth as in other cervids.^[18] Compared to the hog deer, the chital has a more cursorial build. The antlers and brow tines are longer than those in the hog deer. The pedicles (the bony cores from which antlers arise) are shorter, and the auditory bullae are smaller in the chital.^[18] The chital may be confused with the fallow deer. Chital have several white spots, whereas fallow deer usually have white splotches. Fallow also have palmate antlers whereas chital have 3 distinct points on each side. The chital has a prominent white patch on its throat, while the throat of the fallow deer is completely white. The biggest distinction is the dark brown stripe running down the chital's back.^[25] The hairs are smooth and flexible.^[15]

Distribution and habitat

The chital ranges over 8–30°N in India and through Nepal, Bhutan, Bangladesh, and Sri Lanka.^[4] The western limit of its range is eastern Rajasthan and Gujarat. The northern limit is along the Terai belt of the foothills of the Himalaya and from Uttar Pradesh and Uttaranchal through to Nepal, northern West Bengal and Sikkim and then to western Assam and the forested valleys of Bhutan, which are below an elevation of 1,100 m (3,600 ft).^[2] The eastern limit of its range is through western Assam^[26][27] to the Sunderbans of West Bengal and Bangladesh.^[2] Andaman and Nicobar Islands and Sri Lanka are the southern limits.^[28] Chital occur sporadically in the forested areas throughout the rest of the Indian peninsula.^[29] Within Bangladesh, it currently only exists in the Sundarbans and some ecoparks situated around the Bay of Bengal, as it became extinct in the central and north-east of the country.^[2]

Australia

The chital was the first species of deer introduced into Australia in the early 1800s by John Harris, surgeon to the New South Wales Corps, and he had about 400 of these animals on his property by 1813. These did not survive, and the primary range of the chital is now confined to a few cattle stations in North Queensland near Charters Towers and several feral herds on the NSW north and south coasts. While some of the stock originated from Sri Lanka (Ceylon), the Indian race likely is also represented.^[30][31]

The United States

In the 1860s, axis deer were introduced to the island of Molokai, Hawaii, as a gift from Hong Kong to King Kamehameha V. The deer were introduced to Lanai, another of the Hawaiian Islands, soon afterward and are now plentiful on both islands. The deer were introduced to Maui island in the 1950s to increase hunting opportunities. Because the deer have no natural predators on the Hawaiian islands, their population is growing 20 to 30% each year, causing serious damage to agriculture and natural areas.^[32]

Releasing them on the island of Hawaii was planned, as well, but this was abandoned after pressure from scientists over damage to landscapes caused by the deer on other islands. In 2012, deer were spotted on the island of Hawaii; wildlife officials believe people had flown the deer by helicopter and transported them by boat onto the island. In August 2012, a helicopter pilot pleaded guilty to transporting four axis deer from Maui to Hawaii.^[33] Hawaiian law now prohibits "the intentional possession or interisland transportation or release of wild or feral deer."^[34]

In 1932, axis deer were introduced to Texas. In 1988, self-sustaining herds were found in 27 counties, located in Central and South Texas.^[35] The deer are most populous on the Edwards Plateau, where the land is similar to that of India.^[36]

Croatia

Chital of unknown origin were introduced to the islands of Brijuni in 1911. They also live on Rab Island. The population on the islands comprised about 200 individuals as of 2010. Attempts by hunters to introduce the species to the mainland of Croatia were unsuccessful.^[37]

Behaviour and ecology

Male feeding in Nagarhole

Female running in Mudumalai

Chital are active throughout the day. In the summer, time is spent in rest under shade, and the sun's glare is avoided if the temperature reaches 80 °F (27 °C); activity peaks as dusk approaches. As days grow cooler, foraging begins before sunrise and peaks by early morning. Activity slows down during midday, when the animals rest or loiter about slowly. Foraging recommences by late afternoon and continues till midnight. They fall asleep a few hours before sunrise, typically in the forest which is cooler than the glades.^[28] These deer typically move in a single file on specific tracks, with a distance of two to three times their width between them, when on a journey, typically in search of food and water sources.^[16] A study in the Gir National Park (Gujarat, India) showed that chital travel the most in summer of all seasons.^[38]

When cautiously inspecting its vicinity, the chital stands motionless and listens with rapt attention, facing the potential danger, if any. This stance may be adopted by nearby individuals, as well. As an antipredator measure, chital flee in groups (unlike the hog deer that disperse on alarm); sprints are often followed by hiding in dense undergrowth. The running chital has its tail raised, exposing the white underparts.^[28] The chital can leap and clear fences as high as 1.5 m (4.9 ft) but prefers to dive under them. It stays within 300 m (980 ft) of cover.^[18]

A gregarious animal, the chital forms matriarchal herds comprising an adult female and her offspring of the previous and the present year, which may be associated with individuals of any age and either sex, male herds, and herds of juveniles and mothers.^[21][39] Small herds are common, though aggregations of as many as 100 individuals have been observed.^[16] Groups are loose and disband frequently, save for the juvenile-mother herd.^[40] Herd membership in Texas is typically up to 15;^[21] herds can have five to 40 members in India.^[28][41] Studies in the Nallamala Hills (Andhra Pradesh, India) and the Western Ghats (western coast of India) showed seasonal variation in the sex ratio of herds; this was attributed to the tendency of females to isolate themselves ahead of parturition. Similarly, rutting males leave their herds during the mating season, hence altering the herd composition.^[39] Large herds are most common in monsoon, observed foraging in the grasslands.^[41]

Predators of chitals include Indian wolves, Bengal tigers, Asiatic lions, leopards, pythons, dholes, Indian pariah dogs, bears, and crocodiles. Fishing cats, jungle cats, foxes, golden jackals and eagles target juveniles. Males are less vulnerable than females and juveniles.^[18][28]

A vocal animal, the chital, akin to the North American elk, gives out bellows and alarm barks.^[16] Its calls are, however, not as strong as those of elk or red deer; they are mainly coarse bellows or loud growls.^[18] Bellowing coincides with rutting.^[28][42] Dominant males guarding females in oestrus make high-pitched growls at less powerful males.^[18] Males may moan during aggressive displays or while resting.^[21] Chital, mainly females and juveniles, bark persistently when alarmed or if they encounter a predator. Fawns in search of their mother often squeal. The chital can respond to the alarm calls of several animals, such as the common myna and langurs.^[18]

Marking behaviour is pronounced in males. Males have well-developed preorbital glands (near the eyes). They stand on their hind legs to reach tall branches and rub the open preorbital glands to deposit their scent there. This posture is also used while foraging. Urine marking is also observed; the smell of urine is typically stronger than that of the deposited scent. Sparring between males begins with the larger male displaying his dominance before the other; this display consists of hissing heading away from the other male with the tail facing him, the nose pointing to the ground, the ears down, the antlers upright, and the upper lip raised. The fur often bristles during the display. The male approaches the other in a slow gait. Males with velvet antlers may hunch over instead of standing erect as the males with hard antlers. The opponents then interlock their horns and push against each other, with the smaller male producing a sound at times which is louder than that produced by sambar deer, but not as much as the barasinga's. The fight terminates with the males stepping backward, or simply leaving and foraging.^[18] Fights are not generally serious.^[28]

Individuals may occasionally bite one another.^[18] Common mynas are often attracted to the chital.^[15] An interesting relationship has been observed between herds of chital and troops of the northern plains grey langurs, a widespread South Asian monkey. Chital benefit from the langurs' eyesight and ability to post a lookout from trees, while the langur benefit from the chital's strong sense of smell, both of which help keep a check on potential danger.^[28] The chital also benefit from fruits dropped by langurs from trees such as Terminalia bellirica and Phyllanthus emblica.^[43][44] The chital has been observed foraging with sambar deer in the Western Ghats.^[39]

Diet

Chital graze when grasses are available, else they browse.

Grazers as well as browsers, the chital mainly feed on grasses throughout the year. They prefer young shoots, in the absence of which, tall and coarse grasses are nibbled off at the tips. Browse forms a major portion of the diet only in the winter-October to January-when the grasses, tall or dried up, are no longer palatable. Browse includes herbs, shrubs, foliage, fruits, and forbs; Moghania species are often preferred while browsing. Fruits eaten by chital in the Kanha National Park (Madhya Pradesh, India) include those of Ficus species from January to May, Cordia myxa from May to June, and Syzygium cumini from June to July. Individuals tend to group together and forage while moving slowly.^[28] Chital are generally silent when grazing together. Males often stand on their hindlegs to reach tall branches. Water holes are visited nearly twice daily, with great caution.^[18] In the Kanha National Park, mineral licks rich in calcium and phosphorus pentoxide were scraped at by the incisors. Chital also gnaw bones and fallen antlers for their minerals. Males in velvet indulge in such osteophagia to a greater extent.^[45] Chital in the Sunderbans may be omnivores; remains of red crabs have been found in the rumen of individuals.^[28]

Reproduction

Chital bucks sparring

Female with newborn

Breeding takes place throughout the year, with peaks that vary geographically. Sperm is produced year-round, though testosterone levels register a fall during the development of the antlers. Females have regular oestrus cycles, each lasting three weeks. The female can conceive again two weeks to four months after the birth. Males sporting hard antlers are dominant over those in velvet or those without antlers, irrespective of their size. Courtship is based on tending bonds. A rutting male fasts during the mating season and follows and guards a female in oestrus. The pair does several bouts of chasing and mutual licking before copulation.^[18]

The newborn is hidden for a week after birth, a period much shorter than most other deer. The mother-fawn bond is not very strong, as the two get separated often, though they can reunite easily as the herds are cohesive. If the fawn dies, the mother can breed once again so as to give birth twice that year. The males continue their growth till seven to eight years. The average lifespan in captivity is nearly 22 years. The longevity in the wild, however, is merely five to ten years.^[18][28]

The chital is found in large numbers in dense deciduous or semievergreen forests and open grasslands.^[28] The highest numbers of chital are found in the forests of India, where they feed upon tall grass and shrubs. Chital have been also spotted in Phibsoo Wildlife Sanctuary in Bhutan, which has the only remaining natural sal (Shorea robusta) forest in the country. They do not occur at high altitudes, where they are usually replaced by other species such as the sambar deer. They also prefer heavy forest cover for shade and avoid direct sunlight.^[18]

Conservation status

The chital is listed on the IUCN Red List as least concern "because it occurs over a very wide range within which there are many large populations".^[2] Currently, no range-wide threats to chitals are present, and they live in many protected areas. However, population densities are below ecological carrying capacity in many places due to hunting and competition with domestic livestock. Hunting for the deer's meat has caused substantial declines and local extinctions.^[2] The axis deer is protected under Schedule III of the Indian Wildlife Protection Act (1972)^[29] and under the Wildlife (Preservation) (Amendment) Act, 1974 of Bangladesh.^[2] Two primary reasons for its good conservation status are its legal protection as a species and a network of functioning protected areas.^[2]

The chital has been introduced to the Andaman Islands, Argentina, Australia, Brazil, Chile, Mexico, Paraguay, Uruguay, Alabama, Point Reyes National Seashore in California, Florida, Hawaii, Mississippi, and Texas in the United States, and the Veliki Brijun Island in the Brijuni Archipelago of the Istrian Peninsula in Croatia.^[2][46][47]

With effect from 2 August 2022, the European Union added the chital to the list of invasive alien species and banned its import into the EU.^[48]

See also

• Sri Lankan axis deer
• Sambar deer
• Barasingha

References

El axis, chital o ciervo moteado (Axis axis^[2]​) es una especie de mamífero artiodáctilo de la familia Cervidae.^[3]​ Es propia de Asia. Durante toda su vida presenta manchas blancas sobre su coloración marrón. Estas manchas desaparecen tras la infancia en la mayoría de especies de cérvidos.

Ha sido introducido en numerosas partes del mundo. En algunas es considerado una especie invasora.

Descripción

Su pelo es uniforme y áspero y de un castaño rojizo en verano y castaño grisáceo en invierno; las partes inferiores son algo más claras. Su cuello es robusto y con el pelo un poco más largo que en las otras partes del cuerpo. Solamente los machos poseen astas, que son espectaculares y muy ramificadas. Dicha cuerna la pierden todos los años al finalizar el invierno y vuelve a aparecer al año siguiente con una ramificación mayor. La cuerna renovada crece envuelta en una piel aterciopelada llamada borra o correal.

Alcanza entre 1,20 y 1,50 m de longitud, más de 20 a 30 cm de la cola, y una altura en la cruz de entre 75 a 95 cm.^[4]​ Su peso oscila entre los 70 y 90 kg.^[4]​

Comportamiento

Son animales gregarios que viven en grupos formados por hembras con cervatillos y algún macho joven, aunque también puede estar compuesto por algún macho adulto. Normalmente los machos viven en grupos sin hembras. Algunos machos viejos suelen ser solitarios. Durante la época de celo los machos se separan del rebaño y tratan de atraer al mayor número de hembras posible hasta formar un harén. Esta época se conoce como la berrea. Durante la berrea los machos se vuelven muy agresivos con los demás machos que intentan penetrar en su territorio y apoderarse de su harén de hembras, con lo que tienen lugar violentas luchas entre los machos. En algunos casos, algunos de los machos llegan a morir por las heridas provocadas por la cuerna del otro macho. Las hembras dan a luz, después de un periodo de gestación de entre 210 y 230 días, de una a tres crías, aunque habitualmente suelen ser dos.^[4]​

Se alimenta básicamente de hierba aunque también puede comer hojas y frutos.

• Hembra con su cría.

• Un ciervo se alimenta en el parque nacional Rajiv Gandhi en la India.

Referencias

Txitala (Axis axis) zerbidoen familiako hausnarkaria da, gorputzez oreinaren itxurakoa. 1,40 m inguru luze eta 90 cm inguru garai izaten da. Adar bihurriak eta luze samarrak izaten ditu. Kolorez, marroi gorrixka da, baina orban zuriak ere baditu gorputzean. Nepalen, Ganges ibaiaren inguruetan eta Sri Lankan bizi da.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• 'Axis axis'ri buruzko informazioa Mammals of The World datubasean

Ikus, gainera

• Cervidae

Aksishirvi eli chital (Axis axis) on Etelä-Aasiassa elävä täplikäs jalohirvilaji. Se on Intian metsien yleisin hirvieläimiin kuuluva laji. Sitä on siirretty puisto- ja riistaeläimeksi muillekin mantereille.

Nisäkäsnimistötoimikunta on ehdottanut lajille uutta suomenkielistä nimeä aksiskauris^[3].

Ulkonäkö ja koko

Srilankalainen aksishirvi.

Aksishirven karvapeite on väriltään punertavan kellanruskea valkoisin täplin ja sen vatsa ja koivet ovat valkoiset. Sen sarvet, jotka uusiutuvat vuosittain, ovat tavallisesti kolmihaaraiset, taipuvat lyyran muotoisiksi ja saattavat kasvaa 75 cm:n mittaisiksi. Aksishirven säkäkorkeus on noin 90 cm ja se painaa noin 85 kg.

Euroopassa aksishirvi saatetaan toisinaan sekoittaa japaninhirveen (Cervus nippon), joka on varsin saman näköinen ja myös siirtoistutusten seurauksena alueelle levinnyt laji^[2].

Levinneisyys

Aksishirvi elää luontaisesti Sri Lankan, Nepalin, Bangladeshin, Bhutanin ja Intian aukeissa metsissä.^[1] Sitä on istutettu monille luontaisen elinalueensa ulkopuolella sijaitseville alueille: Aasiassa Andamaaneille, Armeniaan, Pakistaniin ja Papua-Uuteen-Guineaan, Amerikassa Argentiinaan, Uruguayhin, Brasiliaan, Yhdysvaltojen Floridaan^[4] ja Texasiin, Euroopassa Kroatiaan, Moldovaan ja Ukrainaan sekä muualla maailmassa Havaijille ja Australiaan.^[1] Eurooppaan laji tuotiin jo 1700-luvun alkupuolella, ja nykyisin sitä tavataan edellä lueteltujen maiden lisäksi puolivillinä puistoeläimenä muun muassa Saksassa, Britanniassa, Itävallassa, Tšekissä, Slovakiassa ja Balkanin alueella.^[2]

Aksishirveä pidetään elinvoimaisena lajina, eikä se ole uhanalainen.^[1]

Elintavat

Uros juomassa.

Lajilla on jatkuva lisääntymiskausi trooppisen ilmaston vuoksi, joten vasoja syntyy läpi vuoden. Tämän vuoksi urosten sarvet eivät uusiudu samanaikaisesti, ja joitakin hedelmällisiä lehmiä on liikkeellä vuoden kaikkina aikoina. Urokset, joilla on päässään kovat sarvet, käyttäytyvät hallitsevasti nukkaiset sarvet omaavia ja sarvettomia kohtaan riippumatta yksilöiden koosta tai muista seikoista.

Aksishirvet esiintyvät tavallisesti 10–15 yksilön laumoissa, jotka koostuvat muutamasta uroksesta ja useista naaraista ja vasoista. Ne eivät useinkaan häiriinny ihmisten ja kulkuneuvojen lähestymisestä varsinkaan sellaisilla alueilla, joilla ne ovat tottuneet ihmisten läheisyyteen. Niitä ei esiinny metsissä, joissa maanpinnan korkeuserot ovat suuria, ja siellä niiden tilalla esiintyy muita lajeja, kuten sambarhirviä.

Aksishirvet syövät pääasiassa ruohoa ja muuta kasvillisuutta, mutta ne syövät myös pudottamansa ravinteikkaat sarvet.^[5] Apinat auttavat aksishirviä tiputtamalla lehtiä puista ja varoittamalla vaaroista, kuten pahimmasta vihollisesta tiikeristä.

Elinikä on noin 20-30 vuotta.

Lähteet

Axis axis

Le Cerf axis (Axis axis) ou Chital est un cervidé présent naturellement dans les régions boisées de l'Inde, Sri Lanka, Bangladesh et du Népal. On le retrouve dans toutes les réserves de l'Inde et a été introduit en Europe centrale, Ex-Yougoslavie, Australie, Brésil, Argentine, Uruguay, Texas et Hawaï. Le nom chital vient de l'hindi cītal, issu du sanskrit citrala voulant dire « avec des taches »^[1].

Morphologie et caractéristiques

Harde de Cerfs axis.

En toutes saisons, son pelage fauve-roux porte des rangées de petites taches blanches sur le dos et les flancs. Il se distingue du daim par des bois non palmés comportant au plus trois andouillers, et l'absence de la pomme d'Adam visible. Les pattes sont blanches. Il développe un type de coopération avec les singes entelles, les seconds de leur bonne vue, se nourrissant en faisant tomber des feuilles et des fruits des arbres, les premiers les préviennent d'un danger (tigre) imminent grâce à leur odorat, tout en profitant des graines, feuilles et fruits tombés au sol.

De taille moyenne, les mâles mesurent de 85 à 100 cm de hauteur à l'épaule, jusqu'à 1,20 m - 1,30 m à la hauteur de la tête, et la longueur du corps varie de 130 à 160 cm. Leurs poids oscillant de 35 à 75 kg (55 kg en moyenne). Les femelles mesurent 70 à 85 cm de haut à l'épaule, 1 m à 1,20 m au sommet de la tête pour une longueur variant de 100 cm à 130 cm et un poids allant de 25 à 45 kg (35 kg en moyenne) selon les individus.

C'est un animal grégaire, vivant en groupes de 10 à 60 individus (parfois 100 ou 200) incluant en général 2 ou 3 mâles.

Les bois des cerfs axis sont fins et mesurent de 50 à 90 cm (70 cm en moyenne) selon les individus et peu ramifiés. Leur période de chute est variable.

Habitat

Axis axis (Cerf axis) au ZooParc de Beauval à Saint-Aignan-sur-Cher, France.

S'adaptant facilement, le cerf Axis habite aussi bien les forêts claires et denses que les savanes rases et arborés, près d'un point d'eau.

Nourriture

Il est herbivore, ruminant et se nourrit essentiellement de feuillages (notamment en se levant sur ses membres postérieurs), d'herbes, de fruits et de roseaux.

Reproduction

Le cycle reproducteur et la période de chute des bois varient beaucoup d'une région à l'autre. Le rut intervient en mai dans les provinces centrales, en août/septembre dans les régions du sud et en hiver dans le nord. La gestation dure 7 mois et demi, il y a un jeune par portée, les naissances ont lieu tout au long de l'année. La maturité sexuelle est atteinte entre 8 et 12 mois.

Prédation - défense

Leurs principaux prédateurs sont les tigres, les léopards, les dholes, les pythons et les crocodiles. Ils peuvent courir à 45 km/h sur plusieurs kilomètres et atteindre 70 à 90 km/h en vitesse pointe^[2] sur de courtes distances. Ils peuvent aussi faire des bonds jusqu'à 2 mètres de haut et jusqu'à 7 mètres en longueur. Bien qu'ils soient en général plus rapides que leurs prédateurs, les individus malades, blessés, âgés, jeunes, au terme de leur gestation, sont plus vulnérables aux attaques.

Les cerfs axis coopèrent avec d'autres espèces pour prévenir de l'arrivée d'un prédateur, notamment avec l'entelle.

Ils sont particulièrement vulnérables lorsqu'ils vont boire ou dans les forêts denses, là où leurs déplacements sont gênés et où les prédateurs se dissimulent facilement.

Longévité

Jusqu'à 12 ans dans la nature, contre 22 ans en captivité.

Sous-espèces

• Axis axis axis : Cerf Axis d'Inde, Inde (Erxleben 1777) .
• Axis axis ceylonensis : Cerf Axis de Ceylan, Ceylan (Fischer 1829) .

Photographies

• Sri Lanka

• Kanha National Park, Inde

• Bandhavgarh National Park, Inde

• 
• 
• 
• 
• 

Ainmhí is ea an síotal.

Is síol ainmhí é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.

O chital (Axis axis) es unha especie de mamífero artiodáctilo da familia dos cérvidos.^[2] É orixinario de Asia. Durante toda a súa vida amosa manchas brancas sobre a súa coloración marrón. Estas manchas desaparecen trala infancia na maioría de especies de cérvidos.

Notas

Véxase tamén

Il cervo pomellato (Axis axis^[2] Erxleben, 1777), noto anche come chital, è una specie di cervo piuttosto comune che abita nelle aree boschive di Sri Lanka, Nepal, Bangladesh, Bhutan, India e, con un piccolo numero di esemplari, Pakistan. In India è noto con molti altri nomi, tra i quali ricordiamo: Chital horin in bengalese, Thith Muwa in singalese, Jinke in kannada, Pulli Maan in tamil e malayalam, Duppi in telugu, Phutuki Horin in assamese, Haran o Harin in marathi e Hiran in hindi e urdu (gli ultimi due nomi derivano da Harini, parola sanscrita che significa «cervo»). È la specie di cervo più comune nelle foreste indiane. Il nome chital deriva dalla parola bengalese Chitral (চিত্রল) o Chitra (চিত্রা), che vuol dire «macchiato».

Descrizione

Disegno del cranio.

Il mantello del cervo pomellato, dal colore di fondo fulvo-rosato, è ricoperto di macchie bianche; anche la regione ventrale è bianca. I palchi, che cadono ogni anno, sono a forma di lira, presentano solitamente tre punte e possono raggiungere i 75 cm di lunghezza. Rispetto al cervo porcino, il suo parente più stretto, il cervo pomellato ha una costituzione più adatta alla corsa. Presenta anche tratti morfologici più evoluti, come pedicelli dei palchi relativamente più corti e bolle uditive più piccole, nonché narici più grandi. Misura circa 90 cm di altezza al garrese e pesa circa 85 kg; i maschi sono più grandi delle femmine. Vive intorno agli 8-14 anni.

Il cervo pomellato possiede ghiandole preorbitali ben sviluppate, fornite di peli rigidi simili a piccoli ramoscelli^[3]. È inoltre dotato di ghiandole metatarsali e podali sulle zampe posteriori. Nei maschi le ghiandole preorbitali sono più grandi che nelle femmine e si aprono molto spesso in risposta a certi stimoli^[4][5].

Distribuzione e habitat

Il cervo pomellato è diffuso in India (tra gli 8 e i 30° N), Nepal, Bhutan, Bangladesh e Sri Lanka^[6]. Si spinge a ovest fino alle regioni orientali del Rajasthan e al Gujarat. A nord, si incontra fino alla regione del terai, ai piedi dell'Himalaya, alle regioni meridionali di Uttar Pradesh, Uttarakhand e Nepal, a quelle settentrionali del Bengala Occidentale, al Sikkim, all'Assam occidentale e alle vallate boscose del Bhutan al di sotto dei 1100 m di quota^[1]. Il limite orientale della sua diffusione va dall'Assam occidentale^[7][8] fino alla regione dei Sunderbans, in Bengala Occidentale (India) e Bangladesh^[1]. Limite meridionale dell'areale è lo Sri Lanka^[9]. Il cervo pomellato popola quasi tutte le zone boscose della penisola indiana^[10], ma in alcune aree, come le regioni centrali, nord-orientali e sud-orientali del Bangladesh, si è estinto^[1].

Biologia

Ecologia

Il cervo pomellato è diffuso in gran numero nelle fitte foreste decidue o sempreverdi e nelle praterie aperte^[9]. Il numero più elevato di capi si riscontra nelle foreste dell'India, dove questa specie prospera nutrendosi di erbe alte e arbusti^[3]. Questo cervo è presente anche nel Santuario Naturale di Phibsoo, in Bhutan, che ospita l'ultima foresta di sal (Shorea robusta) rimasta nel Paese. Non si incontra mai nelle foreste poste ad altitudini più elevate, dove viene generalmente rimpiazzato da altre specie di cervi, come il sambar. Predilige le foreste con un'ampia copertura arborea, poiché ama molto stare all'ombra, non tollerando la luce diretta del sole^[3][9].

Cervi pomellati in un'area sempreverde.

Cervi pomellati attorno a una pozza d'acqua.

Il cervo pomellato è un animale prevalentemente pascolatore, e si nutre dei teneri germogli delle piante erbacee^[3][9]. Tuttavia, è anche un brucatore che consuma foglie e frutti, specialmente quelli lasciati cadere dalle scimmie^[3][9]. I maschi, più delle femmine, si rizzano spesso sulle zampe posteriori per mangiare direttamente dai rami degli alberi^[3][9]. Per integrare la dieta con sali minerali, il cervo pomellato mangia anche i propri palchi caduti^[3][9]. Questo cervo preferisce vivere in prossimità dell'acqua e durante la stagione torrida si reca all'abbeverata tutte le sere e le mattine. Tra i suoi predatori ricordiamo tigri, leoni asiatici (presenti solamente nella Foresta di Gir), leopardi, cuon, lupi e coccodrilli palustri. Le volpi rosse, gli sciacalli dorati e le iene striate talvolta catturano i piccoli. Femmine e piccoli cadono molto più spesso vittima dei predatori dei maschi adulti^[3]; rispetto a tigri e leopardi, invece, i cuon hanno maggiori probabilità di catturare proprio questi ultimi^[3]. Per sfuggire ai predatori, il cervo pomellato può correre fino a velocità di 65 km/h^[11][12].

È stata osservata un'interessante relazione tra branchi di cervi pomellati e gruppi di entelli delle pianure settentrionali (Semnopithecus entellus), una specie di scimmia colobina molto diffusa nell'Asia meridionale. Apparentemente, i cervi ottengono beneficio dalla buona vista degli entelli e dalla loro abilità di scrutare i dintorni dalla cima degli alberi per poi dare l'allarme quando si avvicina un predatore^[9]. Per gli entelli, invece, è di grande aiuto l'olfatto ben sviluppato dei cervi, grazie al quale gli ungulati riescono a percepire la presenza di un predatore quando questo è ancora lontano; proprio per questo motivo è facile vedere gli entelli nutrirsi al suolo in compagnia dei cervi pomellati^[9]. Inoltre, il cervo pomellato trae beneficio anche dai frutti sfuggiti di mano agli entelli quando questi mangiano su alberi come Terminalia ballerica e Phyllanthus emblica^[13]. I richiami di allarme di entrambe le specie possono indicare anche ad altri animali presenti nelle vicinanze l'avvicinarsi di un predatore come la tigre.

Comportamento sociale e riproduzione

Due maschi di cervo pomellato (uno con palchi rigidi, l'altro con palchi di velluto).

Il cervo pomellato vive generalmente in branchi composti da dieci-cinquanta esemplari di ambo i sessi. I grandi maschi dominanti, con palchi non ricoperti di velluto, rimangono al centro del gruppo e sono circondati dalle femmine e dai loro piccoli^[3]. I maschi più piccoli, con palchi ricoperti di velluto, occupano i confini del gruppo. I maschi prestano particolare attenzione ai maschi di eguali dimensioni che entrano a far parte del gruppo^[3], seguendoli, pascolando in loro compagnia e mettendosi in mostra di fronte a loro. Le dispute sono più frequenti tra i maschi giovani, mentre i grossi maschi più vecchi preferiscono marcare il territorio rilasciando secrezioni odorose, calpestando il terreno con gli zoccoli o strofinando i palchi su arbusti e alberelli^[3]. I grossi maschi con palchi rigidi vengono più spesso tenuti a distanza. Talvolta i maschi si rizzano sulle zampe posteriori per marcare i rami degli alberi soprastanti^[3][9].

Una femmina di cervo pomellato mentre allatta.

Anche a causa del clima tropicale, nel cervo pomellato non è presente una vera e propria stagione degli amori e le nascite possono avvenire in ogni periodo dell'anno. Per questa ragione, i maschi non presentano un ciclo di sviluppo dei palchi sincrono e alcune femmine sono fertili in ogni periodo dell'anno. I maschi muniti di palchi rigidi sono dominanti nei confronti di quelli con palchi ricoperti di velluto o privi di palchi, indipendentemente dalle dimensioni e da altri fattori. Durante la stagione degli amori, generalmente, i maschi bramiscono^[9]. Le femmine presentano cicli estrali della durata di tre settimane. Nel cervo pomellato il corteggiamento si basa sul prendersi cura del partner^[3][9]. Un maschio in amore segue e protegge una femmina in estro^[3]. Durante questo periodo esso non mangia mai. Prima della copula, i membri della coppia si inseguono e si leccano l'un l'altro^[3][9]. La femmina partorisce un unico piccolo, più raramente due^[3]. I cerbiatti più piccoli poppano più a lungo di quelli un po' più grandi, che succhiano per soli 55 secondi. Femmine e piccoli sono legati da un vincolo non particolarmente stretto ed è frequente vederli separati^[3]. Tuttavia, per il fatto che i cervi pomellati tendono a rimanere vicini tra di loro, non è difficile per una femmina ritrovare il proprio piccolo^[3]. Talvolta i piccoli si riuniscono in una sorta di nursery.

Mentre pascolano in compagnia, i cervi pomellati sono generalmente silenziosi^[3]. Mentre si spostano, comunque, emettono gridolini rumorosi. Mentre pascolano, i vari componenti di un gruppo eseguono una specie di «postura di cortesia» quando si avvicinano ai conspecifici^[3]. Il bramito del cervo pomellato è piuttosto rozzo se paragonato a quello del cervo nobile o del wapiti. I suoi richiami sono costituiti da una serie di muggiti e ringhi, i quali possono essere una semplice versione più debole dei muggiti^[3]. I bramiti si odono solamente durante la stagione degli amori^[9][14]. I maschi che seguono le femmine in estro emettono forti grugniti indirizzati ai maschi più piccoli che incontrano^[3]. Altri brontolii vengono emessi anche durante le dimostrazioni di aggressività o mentre questi cervi riposano^[15]. Quando è allarmato, il cervo pomellato lancia una sorta di latrato. Questo richiamo è particolarmente frequente tra le femmine e i piccoli e viene emesso più volte. I piccoli separati dalle loro madri gridano. Quando si trovano in pericolo, questi cervi corrono in gruppo. Sono in grado di effettuare brevi sprint a elevate velocità, ma si stancano presto e corrono a rifugiarsi nel fitto della foresta^[3].

Conservazione

Il cervo pomellato viene classificato dalla IUCN tra le specie a basso rischio, «poiché occupa un vasto areale con popolazioni molto numerose»^[1]. Attualmente, questa specie non corre alcun rischio e molte delle sue popolazioni vivono in numerose aree protette. Tuttavia, in parecchie zone, alcune popolazioni sono minacciate dalla caccia e dalla competizione con il bestiame domestico. La caccia, effettuata a scopo alimentare, ha già causato il declino di alcune popolazione ed estinzioni locali^[1]. Il cervo pomellato è specie protetta in India dal 1972 e in Bangladesh dal 1974^[1]. I due motivi principali che hanno consentito a questa specie di prosperare sono il suo stato legale di specie protetta e l'ottima gestione delle aree protette in cui vive^[1].

Il cervo pomellato è stato introdotto nel Queensland (Australia), in Cile, in Argentina, in Uruguay, negli Stati Uniti (nella Riserva Costiera Nazionale di Point Reyes, presso San Francisco, California, in Texas, in Florida e nelle Hawaii) e su Brioni Maggiore, una delle Isole Brioni, al largo delle coste dell'Istria (Croazia).

Note

Bibliografia

• Groves C. & Grubb P., Ungulate Taxonomy, Baltimore, The Johns Hopkins University Press, 2011, ISBN 978-1-4214-0093-8.

Aksis arba Indijos elnias (lot. Axis axis, angl. Chital, vok. Axishirsch) – elninių (Cervidae) šeimos gyvūnas, paplitęs Pietų Azijoje, nuo Nepalo iki Šri Lankos.

Šis elnias ties gogu yra iki 1 m aukščio, o ilgis be uodegos – 1,6 m. Kailis raudonai rudas, su baltomis dėmėmis. Patinai turi ilgus, šakotus ragus. Aksiai gyvena bandomis, dažniausiai net iki 200 individų. Mėgsta atviras miškingas vietas ir žole apaugusias lygumas.

Porūšiai

• Axis axis axis
• Axis axis ceylonensis

Galerija

• Elniai Guwahati zoologijos sode

• Jauniklis žinda motinos pieną

• Elnias Nagarhole nacionaliniame parke

• Albinosas Ranthambore nacionaliniame parke

• Kaukuolės piešinys

Šaltiniai

Šis straipsnis apie gyvūną yra nebaigtas. Jūs galite prisidėti prie Vikipedijos papildydami šį straipsnį.

Vikiteka

Rusa Bintik (bahasa Inggeris: Chital) merupakan sejenis haiwan mamalia maun. Ia merupakan haiwan yang berdarah panas dan yang melahirkan anak. Nama sainsnya Axis axis.

Het axishert of chital (Axis axis of Cervus axis) is een hertensoort uit India.

Kenmerken

Hij heeft een roodbruine vacht met witte vlekken. Ook zijn buik, de binnenkant van zijn poten en een grote keelvlek zijn wit. Het gewei van het mannetje heeft zes enden, drie aan elke kant. Het hert heeft een lange staart van 20 tot 30 centimeter, een kop-romplengte van 110 tot 140 centimeter en een gewicht van 70 tot 100 kilogram. Het afwerpen van het gewei is niet seizoengebonden.

Leefwijze en -omgeving

Het axishert komt voor in dichte loofbossen in India en Sri Lanka. Het axishert is een belangrijk prooidier voor de Bengaalse tijger en de rode hond. Het komt vaak in de buurt van water voor. Als een axishert wordt aangevallen, vlucht het het water in. Het hert kan goed zwemmen. Ook rent het soms de dichte begroeiing in. Het axishert kan snelheden bereiken tot 65 kilometer per uur. Soms leeft een roedel herten samen met een groep hoelmans, die de herten met kreten waarschuwen als er gevaar dreigt.

Axisherten leven in grote gemengde groepen. In India worden regelmatig roedels van meer dan honderd axisherten aangetroffen, en een enkele keer kan een roedel zelfs uit tweehonderd dieren bestaan. Meestal bestaat een kudde echter uit vijf tot tien dieren. Een volwassen vrouwtje leidt de groep. Oude mannetjes leven solitair. Het axishert graast vooral gras en kruiden, maar eet ook bladeren en knoppen. Het axishert is overwegend een dag- en schemeringsdier.

Verspreiding

De soort is op enkele plaatsen in het wild ingevoerd, waaronder Zuid-Amerika en Australië (nabij Maryvale Creek, Queensland). Op Hawaï bedreigt het de inheemse flora zoals Sesbania tomentosa. Ook op Nieuw-Zeeland en in Europa is de soort meerdere malen uitgezet, maar kon daar niet overleven. De soort is namelijk zeer gevoelig voor kou. In Europa komt de soort alleen in Istrië, Kroatië voor. In enkele wildparken in Engeland en Duitsland wordt de soort ook gehouden.

Voortplanting

De paartijd verschilt per individu, maar de soort kan zich het hele jaar door voortplanten. Er lijkt een bronstpiek te zijn van maart tot juni, en een geboortepiek van januari tot mei. Na een draagtijd van 210 tot 225 dagen wordt één jong (soms twee) geboren. De kalfjes hebben al het witte vlekkenpatroon dat ze hun hele leven houden. Alleen de moeder zorgt voor het kalf. Na één jaar zijn de kalveren onafhankelijk, maar ze kunnen tot hun tweede jaar bij hun moeder blijven. De vrouwtjes zijn geslachtsrijp na 14 tot 17 maanden. De soort kan maximaal 20 jaar oud worden.

Aksishjort, axishjort eller chital (Axis axis) er eit partåa klauvdyr i hjortefamilien frå Sør-Asia. Arten er ein liten hjortetype med ei mankehøgd på rundt 90 cm. Pelsen er lysande branngul spetta med kvite prikkar. Aksishjort har eit greina gevir som kan bli opptil 1 meter langt.

Hjorten er svært sosial og lever i flokkar som kan omfatta over 100 dyr. Han lever i store delar av Sør-Asia, både i låglandet og i høgareliggjande område. Arten akklimatiserer seg raskt til å leva på nye stader, og har derfor vore mykje sett ut i dyreparkar og reservat over store delar av verda.

Kjelder

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Aksishjort

Wikispecies har taksonomisk informasjon om Axis axis

Denne dyreartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

Den ca. 95 cm høye aksishjorten lever i Vest- og i Øst-India, Nepal og på Sri Lanka. Den minner litt om den asiatiske sikahjorten. Aksishjorten beholder sin fine pels med de hvite flekkene hele året, mens sikahjorten skifter den om vinteren. Aksishjorten lever i monsunskoger (jungel) i Sørøst-Asia, der den gjerne er den tallrikeste klovdyrarten. Den er ofte det viktigste byttedyret for tigeren.

Aksishjorter følger ofte flokker av langurer når de beiter. De to artene har nytte av hverandres sanser for å oppdage tiger, leopard og andre potensielle fiender: apenes gode syn og hjortenes hørsel og luktesans.

Utbredelse

Aksishjorter var opprinnelig i: Bangladesh, Bhutan, India (introdusert i Andamanene), Nepal og Sri Lanka. Arten har også blitt introdusert i: Argentina, Armenia, Australia; Brasil, Kroatia, Moldova, Pakistan, Papua Ny-Guinea, Ukraina, USA (California, Florida, Hawaii, Texas) og Uruguay.^[1]

Referanser

Eksterne lenker

• (sv) Aksishjort hos Dyntaxa
• (en) Aksishjort i Encyclopedia of Life
• (en) Aksishjort i Global Biodiversity Information Facility
• (en) Aksishjort hos Fossilworks
• (en) Aksishjort hos Fauna Europaea
• (en) Aksishjort hos NCBI
• (en) Aksishjort hos ITIS
• (en) Kategori:Axis axis – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Axis axis – galleri av bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Axis axis – detaljert informasjon på Wikispecies

Denne zoologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den.
Det finnes mer utfyllende artikkel/artikler på .

Aksis czytal^[3], jeleń aksis^[4], czytal^[4] (Axis axis) – gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych. Największy przedstawiciel rodzaju Axis.

Taksonomia

Takson po raz pierwszy opisany przez J. C. P. Erxlebena w pod nazwą Cervus axis^[5]. Jako miejsce typowe autor wskazał „Habitat ad ripas Gangis; in Iana, Ceylona”^[5], ograniczone przez J. R. Ellermana i T. C. S. Morrison-Scotta do brzegów rzeki Ganges w Bihar w Indiach^[6].

Występowanie i biotop

Jeleń ten jest najczęściej spotykanym przedstawicielem rodziny w Indiach, Sri Lance i u podnóża Himalajów. W plejstocenie występował również na obszarze dzisiejszej Tajlandii^[7]. Został też sprowadzony przez człowieka do Australii, Nowej Zelandii i Stanów Zjednoczonych. Zasiedla lasy monsunowe, cierniste zarośla oraz otwarte tereny trawiaste. Czytale są spotykane w ogrodach zoologicznych (również w Polsce).

Charakterystyka ogólna

Ciało jasnopłowe lub rudawe, o długości 110-140 cm. Jelenie aksis osiągają wysokość 75-97 cm w kłębie i 75-100 kg masy ciała. Poroże o długości do 76 cm, zwykle z trzema rozgałęzieniami. Czytale żyją 15-20 lat.

Czytal żyje w pobliżu rzek i innych zbiorników wodnych Azji. Bardzo dobrze pływa. Żeruje w dzień jedząc liście, gałązki, korę drzew i młode pędy bambusa. Tworzy duże stada, którymi przewodzi silny byk z potężnym porożem. Stada składają się z 30-50 samic i kilku samców, największe sięgają nawet 100 osobników. Samica rodzi zwykle 2 cielęta po ciąży trwającej 210-240 dni. Młode pozostają pod opieką matki aż do przyłączenia się ich do stada.

Przypisy

Bibliografia

1. Komosińska Halina, Podsiadło Elżbieta: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.

Um chital albino no Parque Nacional de Ranthambore, Índia.

Chital se alimentando (foto escolhida como imagem do ano 2013).

O chital (nome científico: Axis axis),^[2] é um cervídeo nativo das florestas da Índia, Sri Lanka, Nepal, Bangladesh, Butão, e em menor número, Paquistão. Foi introduzido em partes da Austrália e Estados Unidos. É conhecido por vários nomes na Índia, entre eles: chital horin em Bengali, thith muwa em Sinhalese, jinke em canaresa, pulli maan em Tâmil e malaiala, duppi em Telugo, phutuki horin em Assamese, haran/harin em marata, e hiran em hindi/Urdu (os dois últimos derivados de harini, cognato sânscrito para veado). É o cervídeo mais comum nas florestas indianas. O nome chital deriva do Bengali, chitral (চিত্রল)/chitra (চিত্রা), que significa manchado. É o único integrante do gênero Axis, mas o gênero já incluiu outras espécie, que atualmente estão incluídas no gênero Hyelaphus, de acoro com evidências genéticas.^[3][4]

Referências

Jeleň axis ^[2] (iné názvy: axis škvrnitý ^[2], axis^[3], čital ^[4]; lat. Axis axis) je menší, nápadne sfarbený druh z čeľade jeleňovité z juhu Ázie. Je považovaný za najkrajší druh jeleňa.^[5] V Indii ho volajú čítal podľa nápadne škvrnitého zafarbenia; čitra znamená v hindčine „škvrnitý“.

Vzhľad

Axis patrí k menším jeleňom. Samec meria v kohútiku 70 – 80 cm, telo dosahuje dĺžky 170 cm, vrátane 20 cm dlhého chvostu. Hmotnosť dosahuje 70 – 90 kg, samci sú vždy ťažšie než lane. Axis je nápadne pestro sfarbený, základná farba je hrdzavá až škoricová s početnými bielymi škvrnami. Veľká biela škvrna polmesiacovitého tvaru je na hrdle. Nos a okolie tlamy je tmavo hnedý až čierny. Spodok chvostu, brucho a vnútorné strany končatín sú biele.

Axis je elegantné, štíhle zviera s dlhým krkom a končatinami, štíhlym telom a menšou, výrazne zašpicatenou hlavou. Chvost je pomerne dlhý a jelene jeho vztýčením signalizujú nebezpečie podobne ako daniele alebo jeleníky. Parohy nosí iba samec, sú dlhé až 70 cm, ale veľmi tenké, lýrovitého tvaru, jeden paroh má najviac tri výsady (jeleň šestorák).

Výskyt a prostredie

Vyskytuje sa na území Indie, Nepálu, Srí Lanky a Bangladéša. Obýva väčšinou svetlé lesy, trávnaté oblasti a savany, často v blízkosti vody. Veľmi dobre pláva. Nevyhýba sa ani močiarom. Axis bol introdukovaný v mnohých častiach sveta, napr. v Argentíne, Austrálii, Pakistane, na Havaji a v niektorých oblastiach USA, obzvlášť v Texase.^[1] Pokusne bol vysadzovaný aj v niekoľkých zverníkoch v Česku, ale neujal sa, pretože je príliš teplomilný a mláďatá, narodené vo februári či marci väčšinou uhynuli.

Spôsob života

Axis má oproti iným jeleňom prevažne dennú aktivitu. Lane s mláďatami tvoria stáda, ktoré môžu mať až sto členov. Niekedy sa k nim pridružia aj mladé samce, ktoré však často žijú v samostatných mládeneckých tlupách. Staré samce sú väčšinou samotári. Samce síce majú dominantné postavenie, ale stádo vždy vedie stará laň.

Pasú sa ráno a večer, cez poludnie a v noci odpočívajú, niekedy aj v plytkej vode. Iba tam, kde sú prenasledované človekom alebo za letných horúčav sa pasú v noci.

Živí sa lístím, vetvičkami, kôrou stromov a bambusovými výhonkami. Často sprevádzajú skupiny opíc (hulmanov a makakov) a zbierajú ovocie, ktoré opice zhodia na zem. Opice majú lepší zrak, zatiaľčo axis výborný čuch a sluch. Tak sa môžu vzájomne veľmi účinne varovať pred nebezpečenstvom.^[6]

Axis tvorí v Indii spoločne s antilopou nilgau a diviakom lesným hlavnú zložku potravy tigra. K ďalším predátorom, ktorí lovia axisy, patria leopardy, dhouly a krokodíly. Mláďatá môže uloviť aj veľký pytón alebo šakal.

Rozmnožovanie

Ruja axisov nie je viazaná na konkrétne ročné obdobie, najčastejšie prebieha na jar, od apríla do júna. Samci sa v dobe ruje pridružujú ku stádam holej zvery a obhajujú teritória s háremom laní. Samce sa ozývajú vysokým štekotom, hvízdaním a vrešťaním, k bojom však medzi nimi dochádza zriedka. Samica je gravidná 210 dní a rodí často dvojčatá. Väčšina pôrodov pripadá na január a február. Vzácne dochádza k dvom pôrodom počas roka. Prvý týždeň života trávia mláďatá v úkryte, kam ich matka chodí nakojiť. Vo veku 10-12 dní sa pripoja s matkou k stádu. Mláďatá pohlavne dospievajú vo veku 14-17 mesiacov a môžu sa dožiť 18 rokov.

V kultúre

Axisy spomína veľa indických literárnych pamiatok, vrátane Rigvédy, kde sa hovorí o bohoch búrky Marutoch, ich vozy ťahajú axisy.^[7] V starovekej Indii boli axisy chované ako okrasné zvieratá v záhradách a parkoch kráľovských palácov, často spolu s pávmi a antilopami jeleňovitými. Niekedy ich chovali v stajniach spolu s koňmi, pretože Indovia verili, že jeleň od koní odvráti choroby a nešťastia. Podobne sa v stredovekej Európe chovali pri koňoch capy či králiky. V niektorých oblastiach Indie ľudia verili, že axis zabíja alebo odháňa jedovaté hady. Axisy boli v Indii tradičnou lovnou zverou, lovci ich často lovili s chrtmi alebo skrotenými gepardmi.

Referencie

1. ↑ ^{a b} Duckworth, J.W., Kumar, N.S., Anwarul Islam, M., Sagar Baral, H. & Timmins, R. 2015. Axis axis. The IUCN Red List of Threatened Species 2015: e.T41783A22158006. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T41783A22158006.en. Prístup 29. január 2018.
2. ↑ ^{a b} LUPTÁK, P. Slovenské mená cicavcov sveta. Bojnice: Zoologická záhrada Bojnice, 2003. ISBN 80-969059-9-6. s. 78
3. ↑ axis. In: Slovník cudzích slov (akademický), 2005. dostupné online
4. ↑ čital. In: ŠALING, Samo; IVANOVÁ-ŠALINGOVÁ, Mária; MANÍKOVÁ, Zuzana. Veľký slovník cudzích slov. 2. revid. a dopl. vyd. Bratislava-Veľký Šariš : SAMO, 2000. ISBN 80-967524-6-4. S. 230.
5. ↑ BEBARTA, Kailash Chandra. Dictionary of Forestry and Wildlife Sciences. [s.l.] : Concept Publishing Company, 2011. ISBN 8180697193.
6. ↑ http://www.myslivost.cz/Casopis-Myslivost/Myslivost/2011/Rijen---2011/Axis--barasinga--sambar-aneb-za-jeleny-do-Indie
7. ↑ Zbavitel, Dušan a kol.: Bohové s lotosovýma očima. Praha: Vyšehrad, 1986, s. 88-89.

• Tento článok je čiastočný alebo úplný preklad článku Axis indický na českej Wikipédii.

Čital (znanstveno ime Axis axis) je razmeroma majhen jelen, ki živi v južni Aziji. Čitali živijo v velikih čredah, ki štejejo do sto in več živali. Pasejo se na travnikih in smukajo listje v redkih gozdovih.

Visok je do 1 meter, kožuh ima rdeče rjav z belimi pegami na hrbtu. Rogovje ima nadočnik in vilasto razcepljeno vejo.

Reference

Viri

• Cochran D.M. (2003). Ilustrirana enciklopedija živali, Jeleni. ISBN 86-11-16527-6

Axishjort (Axis axis) är en art i familjen hjortdjur som förekommer i Indien, södra Nepal och på ön Sri Lanka. Den har en rödbrun päls med vita prickar.

Utseende

Liksom dovhjorten och sikahjorten har arten under hela livet en päls med ljusa prickar. Prickarna bildar en stark kontrast till den rödbruna pälsen. Buken och extremiteternas insida är vit. Med en längd på 140 cm, en mankhöjd på 80 cm och en vikt på cirka 100 kg är axishjorten mindre än dovhjorten och tydligt mindre än kronhjorten, men större än rådjuret. Axishjortens extremiteter och kropp är smärta. Hornen hos hanarna har tre taggar på var sida.

Utbredning

Axishjortens naturliga utbredningsområde är Indien, södra Nepal och ön Sri Lanka. Där lever arten i öppen terräng och i busklandskap; den undviker dock täta skogar.

Arten har introducerats i flera regioner i världen, bland annat i USA, Hawaii, Sydamerika och på ögruppen Andamanerna. De introducerades även på Nya Zeeland tillsammans med sex andra hjortarter, men denna population är troligen utdöd. Försök att införa arten i England och Tyskland misslyckades då arten inte klarar av det kalla klimatet.

Ekologi

En grupp axishjortar

Axishjortar lever oftast i grupper med fem till tio individer. Under goda förhållande bildas hjordar med över hundra individer. Hjordens sammansättning ändras kontinuerligt; hanar, honor och ungdjur ansluter sig till gruppen eller lämnar den. Under parningstiden tolererar hanarna andra hanar i gruppen (i motsats till hanar av andra hjortdjur som under parningstiden är mycket aggressiva mot artfränder av samma kön) Däremot försvarar bocken den hona som den vill para sig med mot konkurrenter. Dräktigheten varar i cirka 100 dagar och kalvarna stannar sedan ungefär ett år hos modern.

Källor

Den här artikeln är helt eller delvis baserad på material från tyskspråkiga Wikipedia

Noter

1. ^ Axis axis på IUCN:s rödlista, auktor: Duckworth, J.W., Kumar, N.S., Anwarul Islam, Md., Hem Sagar Baral & Timmins, R.J. 2008, besökt 13 april 2010.

Tryckta källor

• Ronald M. Nowak (1999) Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, ISBN 0-8018-5789-9

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör Axishjort.
  Bilder & media

Benekli geyik (Axis axis), geyikgiller (Cervidae) familyasından bir geyik türü. Sri Lanka, Bangladeş ve Hindistan'ın büyük kısmında ormanlık arazide bulunur. Hindistan ormanlarında en yaygın olan geyik türüdür.

Kürkü kırmızımsı açık kahverengi renginde ve beyaz beneklidir ve alt kısmı da beyazdır. Her yıl dökülen boynuzları genellikle üç uçlu olup lir şeklinde bükülür ve 75 cm'ye kadar uzayabilir. Kısmen tropik iklim nedeniyle uzun bir çiftleşme dönemi bulunur ve doğumlar yılın her döneminde olabilir. Bu nedenle erkeklerin boynuz dönüşümleri eşzamanlı değildir ve yıl boyunca doğurgan dişilere rastlanır. Sert boynuzları olan erkekler, boynuzları olmayan ya da henüz kadife içinde olanlara karşı üstünlük sağlarlar.

• 1 Таксономія
• 2 Поширення
  • 2.1 Природний ареал
  • 2.2 Популяції поза межами природного ареалу
• 3 Морфологія
• 4 Біологія
• 5 Використання і охорона
• 6 Література
• 7 Див. також
• 8 Джерела

1. ↑ Щодо назви див.: Вікіпедія:УРЕ/Том 1/АКСАМИТ - АЛЮМІНІЙОВІ РУДИ/Тексти
2. ↑ Stevenson A. Oxford Dictionary of English. — OUP Oxford, 2010. — С. 113. — ISBN 0199571120.
3. ↑ Рід Axis // Види ссавців світу, 2005
4. ↑ Ludt et al. Mitochondrial DNA phylogeography of red deer (Cervus elaphus) // Molecular Phylogenetics and Evolution 31 (2004) 1064—1083. Архів оригіналу за 9 квітень 2008. Процитовано 9 квітень 2008.
5. ↑ Axis в Global Invasive Species Database
6. ↑ Конвенція СІТЕС, додатки (укр.)

Hươu đốm (Axis axis) là một loài động vật có vú trong họ Hươu nai, bộ Guốc chẵn. Loài này được Erxleben mô tả năm 1777.^[2] Loài này được tìm thấy phổ biến ở các khu vực có nhiều cây của Sri Lanka, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Ấn Độ, và một quần thể nhỏ ở Pakistan. Loài này có nhiều tên gọi ở Ấn Độ, trong đó có: Chital horin trong tiếng Bengal, Thith Muwa trong tiếng Sinhalese, Jinke ở Kannada, Pulli Maan trong tiếng Tamil và Malayalam, Duppi trong tiếng Telugu, Phutuki Horin trong tiếng Assamese, Haran/Harin trong tiếng Marath, và Hiran trong tiếng Hindi/Urdu (hai tên sau cùng có gốc từ Harini, cùng nguồn gốc tiếng Phạn cho nghĩa 'hươu'). Nó là loài hươu phổ biến nhất trong các khu rừng Ấn Độ. Chital tên xuất phát từ tiếng Bengali Chitral (চিত্রল)/Chitra (চিত্রা), nghĩa là "đốm". Loài hươu này là loài trong chi đơn loài Axis, nhưng chi này cũng đã từng bao gồm 3 loài nay được đặt trong chi Hyelaphus dựa trên bằng chứng gene.^[3][4] Con đực cao từ 90 cm (35 in) tại vai, với tổng chiều dài 170 cm (67 in), bao gồm đuôi dài 20 cm (7,9 in). Con đực nặng khoảng 30 đến 75 kg (66 đến 165 lb), và hơi lớn hơn con cái, nặng 25 đến 45 kg (55 đến 99 lb).^[5] Các con đực lớn ngoại cỡ có thể nặng 98 đến 110 kg (216 đến 243 lb).^[6] Tuổi thọ khoảng 8-14 năm.

Hình ảnh

Chú thích

Tham khảo

1. How rare are the Piebald Deer?Muskethunting.com

Bài viết về chủ đề Bộ Guốc chẵn này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s