ৰজা শগুণ (ইংৰাজী: Red-headed Vulture/Asian King Vulture/Indian Black Vulture, বৈজ্ঞানিক নাম -Sarcogyps calvus) শগুণৰ এটা অন্যতম প্ৰজাতি৷ শেহতীয়াকৈ হোৱা শগুণৰ অস্বাভাৱিক বিলুপ্তিত ইয়াৰো জনসংখ্যা দ্ৰুত গতিত হ্ৰাস পাইছে৷ [2] ইয়াৰ এই মৃত্যুৰ বাবে ডাইক্ল'ফেনেক নামৰ দৰৱবিধকে জগৰীয়া কৰা হয়৷
ৰজা শগুণ এটা মধ্যমীয়া আকাৰৰ শগুণৰ প্ৰজাতি৷ ইয়াৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ৭৬-৮৬ ছে: মি: আৰু ওজন প্ৰাব ৩.৫-৬.৩ কি: গ্ৰা:৷ [3][4] পূৰ্ণবয়স্ক শগুণৰ ডিঙি ডাঠ ৰঙা বা কমলা বৰণৰ হয়৷ পোৱালী চৰাইৰ দেহৰ ৰং শেঁতা৷ দেহৰ বাকী অংশ ক'লা আৰু ডেউকাৰ গুৰিত পাতল মুগা বৰণৰ আঁচ থাকে৷ মতা আৰু মাইকী ৰজা শগুণৰ চকুৰ মণিৰ ৰং বেলেগ বেলেগ হয়৷ মতা চৰাইৰ মণি বগা আৰু মাইকীৰ ডাঠ মটীয়া হয়৷ [5]
ৰজা শগুণ পূৰ্বতে ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত বহুলভাৱে বিস্তৃত আছিল যদিও পৰৱৰ্ত্তী কালত ইয়াৰ জনসংখ্যা কমি আহি বৰ্তমান কেৱল উত্তৰ ভাৰততহে সীমিত হৈ পৰিল৷ ইয়াক প্ৰধানকৈ মুকলি অঞ্চল আৰু প্ৰয় শুকান ঠাইত দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ তাৰোপৰি ইয়াক পৰ্ণপাতী বনাঞ্চল, নদী উপত্যকা আদিতো পোৱা যায়৷ ৰজা শগুণ সাধাৰণতে সাগৰ পৃষ্ঠৰ পৰা ৩০০০ মিটাৰ পৰ্যন্ত বিস্তৃত হৈ আছে৷ [6]
ৰজা শগুণৰ ক্ৰমান্বয়ে হাৰাস পাই অহা জনসংখ্যাক লক্ষ্য কৰি ১৯৯৪ চনত ইয়াক আই. ইউ. চি. এনে প্ৰায় সংকটাপন্ন (Near Threatened) প্ৰজাতিৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে৷ ভাৰতত বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা ডাইক্ল'ফেনেক (Diclofenac) নামৰ পশুচিকিৎসাৰ ঔষধ (veterinary medicine) বিধকে ইয়াৰ জনসংখ্যা হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে জগৰীয়া কৰা হয়৷ ১৯৯০ চনৰ পিছৰ পৰা ৰজা শগুণৰ জনসংখ্যা বিপদজনকভাৱে প্ৰতি বছৰে আধালৈ কমি অহা দেখা গৈছে৷ ফলস্বৰূপে দুটা দশকৰ ভিতৰতে এসময়ত উভৈনদীকৈ পোৱা এই চৰাইবিধৰ জনসংখ্যা বৰ্তমান বিলুপ্তিৰ পথত৷ ২০০৭ চনত আই ইউ. চি . এনে ইয়াক বিপদজনক ভাৱে সংকটাপন্ন (Critically Endangered) প্ৰজাতি বুলি ঘোষণা কৰে৷ [1][7][8]
ৰজা শগুণ (ইংৰাজী: Red-headed Vulture/Asian King Vulture/Indian Black Vulture, বৈজ্ঞানিক নাম -Sarcogyps calvus) শগুণৰ এটা অন্যতম প্ৰজাতি৷ শেহতীয়াকৈ হোৱা শগুণৰ অস্বাভাৱিক বিলুপ্তিত ইয়াৰো জনসংখ্যা দ্ৰুত গতিত হ্ৰাস পাইছে৷ ইয়াৰ এই মৃত্যুৰ বাবে ডাইক্ল'ফেনেক নামৰ দৰৱবিধকে জগৰীয়া কৰা হয়৷