Red Clover

Morfologia

Kwiatostan

Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.), nazywana także k. czerwoną lub koniczem – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Występuje w całej Europie, w środkowej Azji oraz północnej Afryce^[2]. Została naturalizowana i jest uprawiana także w Australii i obydwu Amerykach. W Polsce jest rośliną pospolitą.

Morfologia

Łodyga

Podnosząca się lub wzniesiona o długości do 50 cm. Jest przylegająco owłosiona i często czerwono nabiegła.

Liście

3-listkowe, jajowate lub eliptyczne, całobrzegie listki, przeważnie plamiaste. U nasady liści występują owłosione i szydłowato zakończone, błoniaste przylistki, często zrośnięte z ogonkiem liściowym.

Kwiaty

Motylkowe, jasnopurpurowe, pachnące, w główkach kulistych lub jajowatych, znajdujących się przeważnie po 2 na jednej łodydze. W 10-nerwowej i owłosionej z zewnątrz rurce kielicha występuje pierścień włosków.

Owoc

Nieduży, zawierający jedno tylko nasiono strąk.

Korzeń

Ma palowy korzeń sięgający nawet do 1,5 m w głąb. W powierzchniowej warstwie gleby tworzy on liczne i długie rozgałęzienia.

Biologia

Bylina. Kwitnie od maja do września. Do powstania owocu niezbędne jest zapylenie krzyżowe. Dokonać go mogą tylko owady o długim aparacie gębowym, głównie trzmiele. Roślina miododajna. Inne owady nie mogąc dostać się do nektaru przez gardziel korony i długą jej rurkę często wygryzają z boku korony otwór i wypijają nektar nie dokonując zapylenia. Po przekwitnięciu okwiat zsycha się. Liczba chromosomów 2n=14.

Ekologia

Siedlisko: Łąki kośne, przydroża, pola, jasne lasy, na żyznych glebach, miejsca trawiaste. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Molinio-Arrhenatheretalia. Podgatunek nadmorski T. pratense ssp. maritimum (syn. T. pratense var. villosum) jest gatunkiem charakterystycznym dla Cl. Molinio-Arrhenatheretea, All. Koelerion albescentis, Ass. Trifolio-Anthyllidetum maritimae^[3]. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Zmienność

• Tworzy mieszańce z koniczyną pogiętą.
• Występuje w kilku odmianach^[2]:
  • Trifolium pratense L. var. americanum Harz
  • Trifolium pratense L. var. perenne Host
  • Trifolium pratense L. var. pratense
  • Trifolium pratense L. var. sativum Schreb.
  • Trifolium pratense L. var. villosum DC.

Zastosowanie

• Roślina pastewna o dużej zawartości białka i soli mineralnych^[4]. Uprawiano ją już w XI w., jednak na większą skalę dopiero od XVIII w. Znajduje się w rejestrze roślin rolniczych Unii Europejskiej i jest jedną z podstawowych roślin motylkowych uprawianych na paszę.
• Roślina jadalna: jadalne są wszystkie części rośliny (korzenie po gotowaniu)^[5].
• W medycynie ludowej była dawniej rośliną leczniczą. Jej ziele i kwiatostany Herba , Flos Trifolii pratensis zawierają glikozydy i flawonoidy. Używano jej jako środka moczopędnego i wykrztuśnego^[4].

Przypisy

Bibliografia

1. D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
2. Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
3. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Linki zewnętrzne

• Uprawa koniczyny czerwonej na plantacjach nasiennych
• Lecznicze własności koniczyny czerwonej
• Informacje na temat koniczyny czerwonej (ang.)