El árbol de faca, jack, yaca, nangka o panapén (Artocarpus heterophyllus Lam.) ye una especie perteneciente a la familia de les moráceas. Orixinaria d'Indonesia, onde se topa mayor diversidá xenética ente los sos miles d'islles d'alcuerdu a munchu investigadores en botánica y dispersión xenética. Tamién se distribúi al sur y sudeste d'Asia. Esti árbol produz la fruta nacional de Bangladex, lo mesmo que d'Indonesia. Tien grandes semeyances con Artocarpus altilis (árbol del pan), orixinariu d'Indonesia y de Melanesia.
La fruta, nel so interior, ye de color mariellu, paecíu al mangu. El so zusmiu ye llixeramente acedu y fondamente duce, con un sabor que recuerda l'amiestu de mangu con naranxa.
Ye un árbol perennifolio qu'algama un tamañu de 10-15 (-20) m d'altu con copa trupa. Tueru de 3-4 m de circunferencia, con corteza de color marrón acoloratáu, llisa, ramines nueves glabras. Fueyes con 2-3 cm de llargu pecíolo; elíptiques a obovadas de (5 -) 8-15 (-20) cm de llargu, (3.5-) 4-10 (-12) cm d'anchu, coriáceas, enteres o 3 lóbulos nos biltos nuevos, de color verde escuru y brillante nel fexe, glabra, base cuneada, obtusa a subaguda nes puntes; estípules grandes, espatáceas, de 5-8 cm de llargu. La inflorescencia masculina ye terminal o axilar, cilíndrica a claviforme, (2.5-) 3-8 (-10) cm de llargu, 1-2.5 cm d'anchu; pedúnculos d'hasta 6 cm de llargu. Inflorescencia femenina nel tueru principal y les cañes vieyes, cilíndrica o oblonga, tuberculada y de mayor tamañu que la masculina. Sincarpo oblongo-globosu, colgando nel tueru, masivu, 25-100 cm de llargu, 20-25 cm de diámetru, carnosa, tubérculos, marrón externamente, magaya de que van del colloráu al anaranxáu, según del mariellu a blancu. Granes ± reniforme, de 2-3 cm de llargu, Enfiñíu na magaya. Ente les sos propiedaes organolépticas percíbese un sabor asemeyao al mangu y piña.[1]
L'árbol de faca da una madera precioso de color mariellu. Esta madera ye bien popular nos gabinetes, pa la fabricación de muebles y marquetería por cuenta de la so fuerte coloración. Tamién puede utilizase na construcción. La madera dacuando utilízase pa la fabricación de preseos musicales que formen parte del Gamelan.
Artocarpus heterophyllus foi descrita por Jean-Baptiste Lamarck y publicáu en Encyclopédie Méthodique, Botanique 3: 209. 1789.[1]
Artocarpus nanca Noronha
.
El árbol de faca, jack, yaca, nangka o panapén (Artocarpus heterophyllus Lam.) ye una especie perteneciente a la familia de les moráceas. Orixinaria d'Indonesia, onde se topa mayor diversidá xenética ente los sos miles d'islles d'alcuerdu a munchu investigadores en botánica y dispersión xenética. Tamién se distribúi al sur y sudeste d'Asia. Esti árbol produz la fruta nacional de Bangladex, lo mesmo que d'Indonesia. Tien grandes semeyances con Artocarpus altilis (árbol del pan), orixinariu d'Indonesia y de Melanesia.
La fruta, nel so interior, ye de color mariellu, paecíu al mangu. El so zusmiu ye llixeramente acedu y fondamente duce, con un sabor que recuerda l'amiestu de mangu con naranxa.
