nomes no trilho de navegação
Die perske, (Prunus persica), is 'n bladwisselende boom, 'n plant inheems aan China en Suid-Asië, waar dit eerste verbou is. Dit dra die sappige, eetbare vrug wat ook 'n perske genoem word.
Die spesie se naam persica verwys na die wydverspreide verbouing in Persië, waarvan dit oorgeplant is na Europa. Dit behoort tot die genus Prunus wat ook die kersie en pruim insluit, in die familie Rosaceae.
Die perske word saam met die amandel geklassifiseer in die subgenus Amygdalus, onderskei van die ander subgenera deur hulle geriffelde saadomhulsel.
Top tien perskeproduserende lande gedurende 2013 Land Produksie (in ton)
China 11 900 000 
Italië 1 436 753 
Spanje 1 336 362 
VSA 1 006 610 
Griekeland 700 200 
Turkye 545 902 
Iran 498 346 
Chili 319 919 
Frankryk 301 770 
Argentinië 284 970 
Brasilië 222 180 Wêreld 21 610 180 Bron: FAOstat 
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir perske.Adi şaftalı (lat. Prunus persica) — gavalıkimilər yarımfəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Mərkəzi və Şimali Çində geniş yayılmışdır.
Adi şaftalı ağacının hünd. 8 m-dək olur. Yarpaqları növbəli düzülür, çiçəkləri ikicinsiyyətli, meyvəsi çəyirdəkdir. Kütləsi 20-600 q olur. Adi şaftalı dağlıq rayonlarda becərilir. Meyvəsində 80-90% su, 6-14% şəkər, 0,5-1,2% pektin maddəsi, 0,08-1,02% üzvi turşu (əsasən, alma turşusu), 9,4-20 mq % C vitamini, 0,6-1 mq % karotin var.
Azərbaycanda bir neçə sortu yetişdirilir.
Şaftalı şirəsini ürək ritminin pozulması, qanazlığı, azalmış turşuluq dərəcəsi ilə qarın xəstəlikləri zamanı qəbul olunur. Şaftalı şirəsi şlakların orqanizmdən kənarlaşdırılmasına kömək edir. Dərini qidalandırır və onun hüceyrələrinin yeniləşməsinə kömək edir. Oyadıcı xüsusiyyətə malikdir.
Adi şaftalı (lat. Prunus persica) — gavalıkimilər yarımfəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
El presseguer o bresquiller (Prunus persica (L. Batsch) és un arbre fruiter de fulla caduca, de la categoria de fruita de pinyol (drupa). Al Pla de Lleida, la majoria de varietats floreixen a inicis de març, i la recol·lecció difereix molt segons les varietats (de juny a octubre). El fruit del presseguer, el préssec o melicotó, conté una única i gran llavor tancada dins una closca dura. Aquesta fruita, de pell envellutada, posseeix una carn groga i blanquinosa, de gust dolç i delicada aroma. Aquests fruits són de curta durada i no admeten llargs períodes de conservació en cambres frigorífiques.
La nectarina és una variant, per mutació del tipus esport, del presseguer, que no té la pell peluda, però que, tanmateix, pertany a la mateixa espècie.[1] No és un empelt de préssec i pruna, com es creu popularment. Sovint, aquesta variant neix del mateix presseguer com un brot mutat que se sol empeltar per crear una nova espècie de conreu. És habitual que els presseguers produeixin de tant en tant alguna nectarina i viceversa. Així com els préssecs, les nectarines poden tenir la carn blanca o groga i adherida al pinyol o solta.
La primera referència registrada de les nectarines es remunta al 1616 a Anglaterra, encara que molt probablement ja havien estat cultivades molt anteriorment a l'Àsia Central.
Els presseguers vegeten en una zona força restringida, ja que necessiten unes condicions de fred que les zones subtropicals no satisfan, mentre que, alhora, no són gaire resistents; a l'estiu requereixen temperatures altes perquè la collita maduri. Algunes de les regions productores de préssecs més importants són: Califòrnia, Colorado, Geòrgia dins els Estats Units d'Amèrica i regions limítrofes del Canadà, els països de la conca mediterrània i algunes zones de la Xina.
La majoria dels presseguers que es venen als vivers són varietats cultivades, provinents d'un empelt. Són propensos a una malaltia anomenada enrotllament de la fulla, causada per un fong (Taphrina deformans), que normalment no afecta directament la fruita, encara que redueix la collita, ja que provoca una defoliació parcial de l'arbre. La fruita és molt susceptible a la gomosi, malaltia fúngica causada per la Monilinia fructicola. També existeix el canongí, que es tracta d'una antiga varietat del préssec típica de la localitat de La Canonja, que conté una elevada qualitat gustativa.
L'exposició d'aquesta espècie ha de ser a ple sol i amb bona ventilació. Això permet que l'aire fred circuli durant les nits fredes i mantingui la zona fresca a l'estiu. La millor època per plantar-los és a principis d'hivern, així les arrels tenen temps d'assentar-se per a poder alimentar la brotada primaveral.
Se'ls ha de proporcionar una aportació constant d'aigua, que cal incrementar una mica abans de la collita. Els fruits amb millor gust s'aconsegueixen quan els arbres són regats durant tota l'estació. El reg per degoteig és el mètode més adequat.
Els presseguers tenen unes altes necessitats de nutrients: requereixen més nitrogen que la majoria dels fruiters. S'hi pot aplicar un adob NPK amb regularitat i una dosi extra de fems a la tardor, després de la recol·lecció.
El presseguer pateix fàcilment de diverses plagues i malalties. Els paràsits animals més importants són els insectes, els més freqüents dels quals són diversos pugons (àfids), com el pugó marró -Brachycaudus prunicola-, el pugó negre -Brachycaudus persicae-, el pugó verd -Myzus persicae- i el pugó farinós -Hyalopterus amygdali. Dins les cotxinilles (Coccoidea), es troba particularment la cotxinilla blanca (Diaspis pentagona), alguns lepidòpters, com l'arna dels borrons i dels fruits (Anarsia lineatella), l'arna oriental del préssec (Cydia molesta) i els barrinadors del papalló de la fusta. A més, entre els dípters, ataca els préssecs la mosca mediterrània de la fruita (Ceratitis capitata) i el corc de l'ametller (Scolytus amygdali). Altres adversitats importants són els virus de les plantes (per exemple, el virus de la sharka) i les afeccions pels fongs, els més freqüents dels quals són Taphrina deformans, el corineu, la moniliosi, el xancre de les drupàcies, el mal blanc, el mal del plom parasitari, el marciment del coll per la Phytophthora spp., i el marciment de les arrels per l'Armillaria mellea i la Rosellinia necatrix.
Si es deixen totes les fruites a l'arbre, aquestes seran petites i sense dolçor ni gust. Les fruites s'han d'aclarir quan hagin assolit els 2 cm de diàmetre, normalment dos mesos després de la floració. És important també aportar regs extres en condicions seques.
En altres projectes de Wikimedia:
El presseguer o bresquiller (Prunus persica (L. Batsch) és un arbre fruiter de fulla caduca, de la categoria de fruita de pinyol (drupa). Al Pla de Lleida, la majoria de varietats floreixen a inicis de març, i la recol·lecció difereix molt segons les varietats (de juny a octubre). El fruit del presseguer, el préssec o melicotó, conté una única i gran llavor tancada dins una closca dura. Aquesta fruita, de pell envellutada, posseeix una carn groga i blanquinosa, de gust dolç i delicada aroma. Aquests fruits són de curta durada i no admeten llargs períodes de conservació en cambres frigorífiques.
Broskvoň obecná (Prunus persica) je ovocný strom s peckovitými plody, který kvete v březnu, dubnu a květnu. Původní vlastí broskvoní je nejspíše Čína, odtud se dostaly do západní Asie, zvláště Persie, kde brzy zdomácněly, odtud se dostaly do Říma, kde byly plané plody označovány jako perská jablka (mala persica). S Římany se dostaly do Galie a přes Alpy.[1] Broskvoň obecná roste planě jako keř.
Broskvoň je opadavý menší strom nebo keř[2] dorůstající výšky 5-6 metrů, s kulovitou až kotlíkovitou korunou.
Pěstované ovocné stromy jsou obvykle udržovány ve tvaru s dutou (kotlovitou) korunou a pravidelně silně řezány, takže jejich koruna je pak rozprostřená, pravidelná a vzdušná, se silnými základními větvemi a červenozeleně zbarvenými, vitálními letorosty. Dřevina bujně roste a plodí na loňských letorostech.
Kmen je tmavohnědý a má nepravidelně rozpraskanou borku. Mladé větévky jsou zcela hladké, nazelenalé nebo na osluněné straně až oranžově nahnědlé, na spodní straně s četnými lenticelami.[3]
Listy jsou protáhlé, kopinaté, velikosti 8–14 cm, k bázi klínovitě zúžené, ke konci protáhlé, široké 2,5-3 cm. Řapík je hladký stejně jako čepel, dlouhý 1-1,5 cm.[3]
Květy jsou jednotlivé, měřící v průměru 3–4 cm. Zbarvení korunních lístků je narůžovělé až načervenalé a jsou lžícovitě prohnuté. Semeník je pokryt dlouhými bělavými chloupky. Květy rozkvétají v dubnu na brachyblastech po 1-2, jsou přisedlé, tmavě růžové, oboupohlavné, pravidelně pětičetné.[4][3]
Plody jsou peckovice s postranní rýhou. Dužnina je šťavnatá, pecka je hluboce brázditá. Barva je variabilní, na straně vystavené slunci může být až červená. Plody dozrávají v srpnu až v září. V praxi rozdělujeme broskvoně podle plodu do čtyř skupin. Pravé broskve jsou chlupaté až plstnaté, s peckou snadno oddělitelnou od dužniny. Tvrdky jsou plstnaté, s těžko oddělitenou peckou. Nektarinky jsou lysé, s lehce oddělitelnou peckou, málo nápadnou podélnou rýhou a velmi šťavnatou dužninou. Brugnonky jsou lysé, s těžko oddělitelnou peckou.[3][5][6]
Broskvoně se řadí mezi teplomilné rostliny s vysokými nároky na světlo. Daří se jim v oblastech s průměrnou roční teplotou dosahující hodnoty 9 °C a více, s hlubokými propustnými půdami, nejlépe hlinitými, s nízkou hladinou podzemní vody. Velkoplošně jsou broskvoně pěstovány především na jižní Moravě a v menší míře v Českém středohoří a středních Čechách, ale pěstují se často i v zahrádkách a sadech po celém území ČR.[3]
Broskvoně se v českých zemích ve větší míře začaly pěstovat až koncem 60. let, kdy byly založeny velkoplošné výsadby odrůdy Redhaven. Import broskví ze zahraničí téměř ustal, ale objevily se problémy s nízkou kvalitou třídění, uchovatelností ovoce v obchodní síti a díky neexistující konkurenci i vysokými cenami. Po roce 1992 muselo pěstování broskvoní překonat komplikace spojené s rozpadem zemědělských družstev a státních statků. Šlo zejména o tlak na snížení cen pod úroveň výrobních nákladů, zastaralý sortiment, zdlouhavá registrace nových odrůd a nekvalifikovanost majitelů nových sadů. Důsledkem byl klesající trend vývoje ploch broskvoňových sadů, který pokračuje dodnes.Je uváděno že v roce 2008 se produkce broskví v ČR podílí na zásobení českého trhu až z 50%.[7] V roce 2014 je uváděno že 95 % plodů broskví a nektarinek, nabízených na v ČR spotřebitelům je importováno do ČR, pochází ze Španělska, Itálie nebo Řecka. Je uváděno, že výrobci tak nejsou v části sklizňového období v ČR konkurovat produkci dovážené ze zahraničí.[8] V mnoha případech výrobci prodávají plody přímo maloodběratelům. Zjevnou výhodou místních výrobců, kteří dodávají maloodběratelům, je možnost dodávat plody v podstatně vyšší zralosti, tedy chutnější, a dosáhnout tak upřednostnění kvalitního zboží zákazníkem.
Broskvoně ve výsadbě preferuje chráněné světlé, slunné stanoviště. Broskvoně lze dobře pěstovat na různých půdách za předpokladu, že jsou dobře odvodněné, a v některých oblastech správně zavlažované. Zdá se, že ideální půda pro broskve je hluboká, dobře odvodněná, hlinitopísčitá půda. Broskvoň dobře snese i poměrně lehké písčité půdy. Štěrkovité půdy, pokud jsou dobře odvodněné, jsou rovněž přijatelné pro broskvoně. Těžkým, špatně odvodněným půdám je třeba se vyhnout.[9]
Důležitost výběru polohy pro komerční produkci broskví lze jen stěží přeceňovat, neboť správná volba umístění do velké míry ovlivní úspěch sadu. Obecně platí, že je vhodné pěstovat broskve tam, kde, je velké množství broskví pěstováno. V těchto regionech je pravděpodobné, že bude příležitost zajištění nekvalifikované pracovní síly v době sklizně, což v regionech, kde jsou pěstovány broskve relativně málo, může být obtížné zajistit.[9]
Je také třeba zvážit klimatické podmínky při výběru místa pro komerční sady. Oblasti s tuhými mrazy i regiony které jsou známé teplým počasím na konci zimy nejsou vhodné. Dalším důležitým bodem, který je třeba zvážit při výběru umístění, je blízkost dopravní infrastruktury. Pěstitel , jehož sad se nachází značné vzdálenosti od přepravní stanice pravděpodobně musí zajistit dopravu sám. Pokud je velké množství broskví dodáváno denně, doprava do stanice je nesmírně důležitá. Blízkost trhu, kde plod má být prodán, je dalším faktorem, který je třeba zvážit při výběru místa pro pěstování broskví. Pokud je ovoce dopravováno pouze na krátkou vzdálenost je pravděpodobné, že dorazí na trh v lepším stavu, než když je zásilka urazí dlouhé vzdálenosti.[9]
Vybírání místa pro sad zahrnuje také posouzení půdy a expozice. Broskev lze dobře pěstovat na různých půdách, za předpokladu, že jsou dobře odvodněné, a v některých oblastech i správně zavlažované. Ideální půdou pro broskvový sad je hluboká, dobře odvodněná, hlinitopísčitá půda. Broskev snese dobře i poměrně lehké písčité půdy. Kamenité půdy také, pokud jsou propustné, jsou přijatelné pro broskve. Těžké, špatně odvodněné půdy vhodné nejsou.[9]
Význam expozice broskvoňových sadů byla v minulosti poněkud přeceňována. Rovná nebo mírně zvlněné krajina má malý význam, kromě toho, že nízko položených oblastech je třeba se vyhnout se pravděpodobnosti, že ovoce v těchto místech bude zničeno jarními mrazy. V pahorkatinách je vhodné se vyhnout oblastem, které jsou vystaveny silným převládajícím větrům, a také chráněným místům s jižní expozicí , kde by se pravděpodobně, pupeny příliš brzy vyvíjely.[9]
Výhodné jsou kopcovité oblasti v místech, které jsou poněkud nad úrovní okolní půdy, a kde se je přiměřené proudění vzduchu.[9]
Výběr odrůd pro pěstování má prvořadý význam pro velkopěstování broskví . Samozřejmě, že pěstované odrůdy by měly být přizpůsobeny dané lokalitě. Pro obchodní účely by měly být pěstovány ty odrůdy, jenž jsou požadovány na trhu. Samozřejmě je nutné věnovat velkou pozornost přepravním vlastnostem odrůdy, ale pěstované odrůdy musí být přizpůsobeny požadavkům místního trhu.[9]
Pokud pěstitel vypěstuje vlastní vzrostlý strom ze svého množení může si být jist, že je požadované odrůdy. Zatímco v případě, že stromy jsou pořízeny ze školky, je možné, že vinou chyby, nebo úmyslem školkaře zbavit se přebytečných zásob pod rouškou záměny názvu koupí jinou odrůdu, tvrdí už na počátku 20. století odborná literatura.[9]
Ačkoliv bývají porosty registrovaných školkařů během pěstování zhlédnuty odbornými pracovníky, jistotu správnosti odrůdy i podnože a zdravotní stav prodejných stromků nelze bez kontrol, alespoň významných prodejců, zajistit.
Podzimní výsadba je pro broskvoně někdy doporučována. Tam, kde je půda dobře odvodněna a stromy dobře vyzrálé, může být v praxi úspěšná. Kořeny broskvoní jsou však citlivé na působení zmrazování a rozmrazování, a proto v oblastech, kde je nebezpečí zvedající půdy mrazem, je lepší vysadit stromy na jaře. Orba pozemku v druhé trati, připravovaného pro výsadbu, by měla být provedena na jaře, jakmile to podmínky dovolí. Okamžitě by mělo následovat důkladné vláčení půdy.[9]
Na hlubokých, nezavlažovaných půdách, kde broskev vyroste do značné velikosti, by stromy měly být obvykle vysazeny 6m od sebe v každém směru. Pokud sad má být zavlažován, 7-7,5m není příliš. Na lehkých půdách stromy mohou být nastaveny blíže, jak 5,5m v každém směru, a to zejména je-li vykonáván pravidelný řez. Broskve jsou někdy vysazeny 4,5m od sebe, ale to vyžaduje prořezávání. Už za pár let, se takto vysazené stromy pravděpodobně stanou přehoustlými.[9]
Dostatečná vzdálenost by měla být vždy vlevo mezi vnějšími řadami stromů a od okolních plotů, živých plotů, nebo lesů, aby bylo možné provést důkladnou kultivaci těchto řádků a pro průchod postřikovačů a dalších sadařských nástrojů. Silnice jsou jen zřídka vedeny přes broskvoňové sady, je však třeba udržovat dostatek místa mezi řádky, aby týmy, které mají provádět sklizeň a údržbu měly dostatek manipulačního prostoru.[9]
Hnojení mladého broskvoňového sadu je často dobrý plán. Druh a množství hnojiva, které bude vhodné použít, bude záviset samozřejmě na úrodnosti půdy a ošetření plochy použitou na výsadbu stromů. Půdy , které byly v hojně prohnojeny s předplodinami budou vyžadovat málo nebo žádné hnojivo první rok po vysazením broskví.[9]
V nově vysázeném broskvovém sadu by měly být důkladně pěstovány meziplodiny za účelem zachování vlhkosti a zničení plevele.Vhodné jsou plodiny jako například hrách, fazole, rajčata nebo brambory mezi řádky první sezóně a mohou být pěstovány i druhou sezónu. Kukuřice se často pěstuje mezi řádky a není námitka k této praxi za předpokladu, že kukuřice řady jsou nejméně 4 metry od stromů, a že byla udržována po celou dobu vegetačního období bezplevelná. Není vhodné pěstovat obilí, jako je žito nebo pšenice. V nově osázeném broskvovém sadu odebírají tolik vody z půdy, že mladé broskvoně pravděpodobně trpí nedostatkem vlhkosti.[9]
Na konci prvního vegetačního období by měl mít strom vytvořeno několik silných bočních větví. Prořezávání takového stromu bývá provedeno tak, že bývají ponechány nejlepší dvě, tři, nebo čtyři hlavní větve.[9]
Dvouleté stromy se řežou během období dormace, po ukončení vegetace. Průklest v tomto období se skládá z probírky sekundárních větví, které, když stromy se stromy rozrůstají, špatně propouští světlo, a také ve zkracování letorostů o jednu třetinu až jednu polovinu jejich délky. Je-li některá z větví nadměrné délky, nebo nepravidelného růstu, může být odstranění nebo zkrácení nezbytné. Pokud dvě větve zabírají příliš stejný prostor nebo se kříží, může být odstranění nebo zkrácení žádoucí. Slabší nebo nepravidelné větve by měly být odstraněny také.[9] Tyto zásady patří mezi základní požadavky na průklest.
Po druhém roce od výsadby, kdy je tvar stromu již založen, průklest by měl být složen ze zpětného řezu přírůstků na vedoucích větvích asi o jednu třetinu až jednu polovinu. Při zpětném řezu jakékoliv hlavní větve u broskvoně je nejlepší provést řez nad bočními větvemi. Není-li na hlavní větvi v tom místě taková větev, řez by měl být proveden těsně nad nebo za pupenem směřovaným ven z koruny. Všechny větve, které jsou u broskvoně zničeny sněhem nebo ledem, nebo při zatížení ovocem v létě, by měly být odříznuty hladce, pokud je řez veden an další větve, zahojení poškození proběhne rychle a podpoří se nový růst.[9]
Broskvoně plodí hlavně na loňských letorostech, ačkoli některé odrůdy tvoří plodonosné trny, krátké větvičky, které se vyvíjejí na částech větví, které jsou dvouleté, a v některých případech dokonce i tříleté. Je tedy zřejmé, že každoroční řez snižuje úrodu broskvoní, a to i značně. Ale komerční odrůdy broskví tvoří takové množství květních pupenů, že je dokonce nezbytné některé při každoročním řezu odstranit a udržet tak vitalitu stromu. [9]
Neřezané stromy často tvoří poněkud větší sklizně během prvních let, v porovnání se stromy které byly pravidelně řezány. Ale po první nebo druhé sklizni řezané stromy obvykle tvoří větší sklizně, o kvalitě plodů nemluvě. Protože je pravděpodobné, že budou více vitální a budou mít větší meziroční nárůst, nebo je skutečná plocha na níž dřevina plodé u řezaných dřevin větší. U neřezaných dřevin se plody tvoří na koncích větví na okraji koruny. Broskvoně, které jsou pravidelně řezané se dožívají mnohem vyššího věku, než neřezané stromy a pupeny budou méně pravděpodobně poškozeny v zimě. Kromě toho, plodí řezané stromy větší ovoce, protože jsou intenzivněji vyživovány.[9]
Pokud došlo k poškození poupat nebo větví, stromy by měly být prořezány na jaře s ohledem na toto poškození. Pokud byly poškozeny jen květní pupeny, pak by měly být zkráceny pouze letorosty z minulého roku. V případě vážného vážného poškození je dobré omezit i větve dvou nebo tříleté. Když jsou mladé stromy seřezány zpět do starého dřeva, mohou někdy hůře obrážet.[9]
Letní prořezávání broskvoní má velkou hodnotu v prosvětlení hustých korun a vedení nepravidelných větví. Během druhé nebo třetí sezóny po výsadbě mají mladé broskvoně tendenci vytvořit velmi hustý vrchol. Tato tendence může být nejlépe napravena správným letním řezem. Broskev často velmi bujně roste, zvláště během druhého léta po výsadbě, a to zejména v teplých písčitých půdách. Některé stromy budou určitě nepravidelně růst. Část z nich bude tvořit větve z velké části na jedné straně, další budou růst bujně vzpřímenými letorosty, se špatným vývojem bočních větví. Správný letní řez bude pomáhat tendenci k nápravě těchto nesrovnalostí. Prořezávání vedoucí k proředění výhonů v hustých korunách lze provést kdykoliv v průběhu vegetačního období. [9]
Odrůdy broskvoní se množí očkováním. Podnože jsou očkovány, když dorostou správné velikosti, pupeny ze stromů požadované odrůdy. [9]
Podnože:
Byly vyšlechtěny podnože, které jsou vhodné i pro broskvoně to těžších půd. Základem je slivoň švestka, která je těžší půdy snese dobře. [10]
Hodnotu zanedbaného broskvoňového sadu, s dřevinami které jsou od 4 do 8 let staré, není snadné určit. Zda se vyplatí renovovat zanedbaný broskvový sad a investovat do ošetřování neudržovaných broskvoní, závisí na mnoha podmínkách. Mnoho broskvoňových sadů se nikdy nestane ziskovými. Některé jsou vysazeny a ponechány bez další údržby, jiné jsou pěstovány po dobu několika let a pak zanedbány. Další broskvoně mohou být napadeny červci a puklicemi nebo závažnými houbovými chorobami. Pokud má pěstitel záměr renovovat zanedbaný broskvoňový sad, musí zvážit, zda zpustnutí dřevin nebylo způsobeno nějakým významným problémem, kvůli nějaké základní věci, kterou nelze vyřešit, nebo zda to bylo kvůli nedbalosti majitele. V případěže šlo o pouhé výsledek nedostatku péče, je třeba pohlížet z několika hledisek, jako je například kvalita odrůd stromů, věk a stavu dřevin, zvážit velikost sadu, umístění, případný odbyt a dopravní dostupnost sadu.[9]
Pokud se sad skládá převážně ze stromů neprodejných odrůd je vhodné sad nerenovovat, a to i v případě, že stromy jsou v poměrně dobrém stavu. Stáří stromů je další důležitý ekonomický faktor. Přesný věk může být obtížné zjistit, ale 1-4 roky staré stromy lze snadno odlišit od těch, které jsou 10-12 roků staré. Broskvoně , které jsou 10 - 12 let staré a v zanedbaném stavu, mají za obvyklých podmínek nízkou hodnotu.[9]
Broskve jsou jedním z nejcitlivějších plodů, takže sběr a manipulace s plody pro trh vyžaduje vždy pozornost. Důležitým detailem práce je sběr ovoce ve správné fázi zralosti. Dostatečně určujícím znakem je například barva dužniny, typická pro odrůdu. Nezralá broskev je také tvrdá a není snadno pohmožděna tlakem. Zralá broskve je měkká a zůstane zploštěna při stisknutí, právě dozrávající je poněkud elastická nebo pružná, při stisknutí v dlani.[9]
Broskve pro místní trh mohou zůstat na stromech až jsou téměř úplně zralé. Broskve sklizené nezralé se mohou mírně vybarvit, ale nebudou nikdy srovnatelné s chutí s ovoce, které dozrálo na stromě. Broskve, které mají být odeslány na krátké vzdálenosti je třeba sklidit ve fázi, kdy zbývají do zralosti 1 až 2 dny. Plody odrůd jako Elberta, Belle, a Hiley, mohou, protože mají pevnou dužninu, být ve větší míře sbírány zralejší než ovoce choulostivějších odrůd, jako je Greensboro, Early Crawford, a Mountain Rose. Pokud má být ovoce přepraveno na vzdálený trh, měla by být věnována velká péče návaznosti a rychlosti dopravy. V New Yorku a dalších městech jsou plná auta broskví někdy rozhodnutím inspektorů hygieny zničena, protože ovoce bylo příliš nezralé, a proto nevhodné jako potravina. V takových případech je ztrátou pro pěstitele nejen ovoce samo o sobě, ale pěstitel je nucen zaplatit dopravné, které bude značné, pokud zásilka byla zaslána na vzdálený trh. Pokud se přezrálé ovoce smísí s pevným ovocem, výsledky jsou katastrofální v případě, že zásilka byla zaslána po železnici. Každé balení broskví by proto mělo obsahovat pouze plně vyvinuté a přesto pevné plody.[9]
Každá broskev musí být pečlivě sklizena ze stromu ručně, a neměla by být silně stisknuta prsty. Je-li každé ovoce natočeno do strany a mírně pootočeno, je možné jej sklidit z větve. Takto je sklizeno nejjednodušším a nejméně nebezpečnějším způsobem s ohledem na poškození plodu. Každá broskev by měla být umístěna rychle, ale opatrně, do přichystané nádoby. Za žádných okolností by ovoce nemělo být hozeno do koše. Sběr se často provádí nezkušenými osobami, jenž buď hodně času promrhají příliš opatrným zacházením s ovocem nebo příliš hrubým zacházením.[9]
Pro sklizeň broskvoní byli na počátku 20. století sběrači obvykle zaměstnáváni ze dne na den. Na jejich práci zpravidla dohlíží mistr a je jeho prací kontrolovat, aby sběrači vykonali zadané množství práce, a nepoškodili ovoce na stromech. Jednotlivým sběračům jsou někdy přiřazeny určité řádky, takže mistr může zhodnotit množství a charakter odvedené práce. Smluvní ceny jsou někdy dělány za sběr, za koš broskví za přesně danou cenu za koš, ale ve většině případů bylo zjištěno, že takový způsob odměny poškozuje stromy a ovoce. Dobrý systém pro sběrače je systém lístků. Každý sběrač, který začne pracovat, je vybaven zásobou lístků s identifikací, každá je označen stejným číslem. Sběrač umístí lístek v každém košíku ovoce. V balírně jsou tyto lístky sbírány a placeny odpovídajícím způsobem.[9]
Natlučené nebo částečně shnilé broskve by nikdy neměly být zabaleny v jednom koši s kvalitním ovocem a velké zralé plody s malými a nevzhlednými broskvemi. Vyplatí se ovoce třídit do jakostních tříd. Pokud broskve mají být prodány na místním trhu nemusí být zabaleny pevně, ale měly by být uspořádány atraktivním způsobem. Vrchní vrstva z každého balení musí být umístěna nejatraktivnější stranou nahoru , a v případě, že ovoce je pravděpodobné, že stojí na místě, na trhu bývá pokládáno za dobré pokrýt otevřené balíčky plodů červenou nebo růžovou silně průsvitnou tkaninou, protože to přispěje ke vzhledu a kromě toho bude omezen výskyt much a vos. Pokud broskve mají být prodány na vzdálené trhu musí být větší pozornost věnována třídění a balení. Podle dostupných informací se na delší vzdálenosti se vyplatí více menších balení vkládat do pevné velké dřevěné bedny s otvory, takže je někdy i omezeno poškození zásilky zloději.[9]
Prodej broskví se poněkud liší od prodeje jablek a hrušek. Broskve podléhají tak rychle zkáze, že musí být prodány brzy po sklizni na trhu. Jednotliví pěstitelé a sdružení si mohou pomocí zpráv dohodnout dodávky na různých trzích aby se vyhnuli ztrátám z neprodaných plodů pro přebytek na některém trhu. Prodej broskví na místním trhu je mnohem jednodušší než prodej na velkém centrálním trhu. V prodeji na místním trhu, pěstitel většinou prodává přímo spotřebiteli. Prodejci ovoce se setkávají na velkých trzích v centrálních bodech přepravy a pěstitelé často prodají své kvalitní dodávky výhodně zprostředkovateli. Je ale vždy pravděpodobnost, že některý kupující bude souhlasit nabídnout určitou jednotnou cenu pro všechny jakostní třídy broskví, které jim pěstitel nabídne. Podle této dohody by mohly být ceny nízké. Ale pokud je dostatek konkurence mezi kupujícími, jsou nabízené ceny pravděpodobně uspokojivé.[9]
Aby bylo možné zjistit, kteří prodejci nabízí nejlepší ceny, je vhodné někdy rozdělit zásilku. Někteří podnikatelé se zabývají nákupem a prodejem nejkvalitnějších broskví, jiní se specializují na střední nebo nízkou kvalitu ovoce. Pěstitel proto obvykle nejlépe prodá prvotřídní ovoce obchodníkům s kvalitním ovocem, a plody střední nebo špatné kvality obchodníkům, kteří se specializují na toto ovoce.[9]
Poctivé a jednotné balení je důležité pro pověst pěstitele a je významným přínosem pro prodej broskví. V případě, že jsou broskve přepravovány v teplých vozech, zrání bude pokračovat, a zejména v případě, že jsou dodávány na dlouhé vzdálenosti, dostanou se na trh v měkkém nebo zvadlém stavu. Krok dopředu byla doprava ovoce v chladicích vozech. Nicméně, i pokud jsou broskve dopraveny v chladícím voze při teplotě při kterém byly chystány, je pravděpodobné, že se některé z balíčků zkazí. Proto je třeba 1-2 dny ovoce pro dopravu chladícím vozem důkladně vychladit, a to i v případě, že je auto správně chladné. Tento proces je znám jako předchlazení broskví. Ztráta broskví při dopravě chladicími vozy je beztoho někdy až 35 procent. Je třeba konstatovat, že menší ztráta nastává, pokud nejsou balíčky složeny příliš vysoko ve voze, a vůz je správně vychlazen.[9]
Jsou li broskve sklizeny těsně před tím, než je dosaženo zrání a jsou li umístěny ve skladech okamžitě při teplotě asi 0° až 1° C, mohou být drženy v jedlém stavu po dobu několika týdnů. Nižší teplota by neměla být použita, protože jinak ovoce ztratí svou strukturu a chuť. Broskve ve skladu by mělo být umístěno v chladícím boxu samostatně, protože snadno absorbuje pachy z dalších materiálů, jako je zelenina a maso. Kromě toho pravděpodobně pohlcuje pachy z borovicového dřeva a během krátké doby se může stát nepoživatelným.[9]
I když je možné broskve skladovat, je to jen občas vhodné pro obchodní prospěch, protože čerstvé ovoce je na trh během sezóny posíláno neustále a je pravděpodobné, že ovoce ztratí při skladování chuť nebo nasákne nežádoucími pachy.[9]
Dochází k poškození květních pupenů, větví a kořenů. Bujnost růstu a zdravotní stav stromů je důležitým faktorem při vzniku poškození, silné , zdravé stromy bývají méně náchylné k poškození než ty, které jsou slabé a nemocné. Při neobvykle teplém počasí v prosinci nebo v lednu mohou ovocné pupeny začít rašit a pak budou často poškozeny nízkými teplotami, kterým by jinak mohly odolat. Některé odrůdy jsou náchylnější k poškození chladem než jiné. [9]
S výjimkou neobvyklých teplotní výkyvů v ročních obdobích nedochází obvykle v zimě k poškození dobře vyzrálých větví. Stromy jejichž vegetační období nebylo včas ukončeno, jsou náchylnější k poškození, než dřeviny s dobře vyzrálými letorosty. Intenzita a ukončení růstu dřeva mohou být do značné míry řízeny metodami pěstování a řezu. Stromy rostoucí na hlubokých, dobře odvodněných půdách, udržované silným řádným řezem, provedeným ve vhodném období, obecně dokáže odolat nízkým teplotám v zimě bez vážného poškození.[9]
Nedostatek vlhkosti na podzim může během zimy způsobit poškození stromů. Dochází vysychání letorostů a doplnění vláhy kořeny vzhledem k zmrzlé půdě nemusí být snadné. Je-li půda mimořádně suchá v pozdním podzimu a hluboký mráz, je pravděpodobné , vzhledem k nedostatku vlhkosti, že dojde k poškození letorostů. To může být zesíleno jarním střídáním slunných dní a chladných nocí.[9]
Poškození kořenů je pravděpodobnější v případě mladých broskvoní, a tehdy, pokud rostou na těžkých půdách,nebo tam, kde jsou vystaveny silným větrům a také tam, kde jsou zimní teploty výrazně proměnlivé. Pohyb stromů ve větru v pozdním podzimu často způsobí, že kolem kmene je vytvořen volný prostor (mezera v půdě) pokud se voda shromažďuje v této skulině a v zimě několikrát zmrzne a taje, tkáně na povrchu hlavního kořene budou pravděpodobně poškozeny. Stromy pak vykazují vliv zranění až do následujícího léta. Prohlídka hlavního kořene ukáže, že je více či méně houbovitý a místy zčernalý nebo se částečně rozpadá. Lékem na tento problém je podle dostupného zdroje silně prořezávat stromy během příští zimy. Poškození se obvykle zhojí, za předpokladu, že nebylo příliš vážné. Pokud stromy ale zůstanou bez prořezávání, je pravděpodobné, že brzy uhynou.[9]
Obecně platí, že pěstitel broskví se má více bát jarních mrazů, než mrazivého zimního počasí. Teplé počasí v pozdní zimě může způsobit, že začínají rašit pupeny brzy, takže je pravděpodobné, že se otevřou dříve než obvyklé. Je pak ve velké nebezpečí, že pupeny budou zničeny jarními mrazy. I v normálním období, když se pupeny otevřou v obvyklou dobu, je jisté nebezpečí které hrozí při mrazech. Když jsou poupata broskví natolik rozvité, že ukázaly růžovou barvu, mohou odolat teploty tak nízké, jak 15 ° F. Když jsou v plném květu snesou 26 ° až 28 ° F. Poté, co začnou broskve tvořit plůdky, lehký mráz plůdky zničí.[9]
Odrůda je často faktor ovlivňují náchylnost k poškození mrazem. V některých obdobích je rozdíl od jednoho do několika dnů v době kvetení různých odrůd broskví. Výběr z pozdně kvetoucích odrůd pro oblasti, kde se vyskytují pozdní jarní mrazíky je proto doporučen a může být výrazně důležitý pro prevenci poškození.[9]
Tato choroba je způsobena houbou Taphrina deformans. Napadány jsou každoročně při rašení pouze mladé listy do velikosti 1,5 centimetru. Zkadeřené listy zasychají a opadávají. Na plodech někdy vznikají červené skvrny s nepravidelným okrajem. Výjimečně je napadáno i dřevo letorostu.
Původcem této choroby je houbový patogen Sphaerotheca pannosa. Napadá letorosty, mladé listy a zejména plody. Na plodech vytváří bílé kulaté skvrny, viditelné dva až čtyři týdny po onemocnění. Zralé plody jsou proti napadení odolnější.
Tuto chorobu způsobuje za chladného a vlhkého počasí houba Clasterosporium carpophilum. Způsobuje vznik suchých, okrouhlých, hnědočerných skvrn na listech, které později vypadávají. Proto se jinak nazývá také dírkovitost listů. Na plodech se vytvářejí skvrny, které mohou být i vyvýšené. Někdy se objevují i kapičky klejotoku. Silně napadené plody bývají znetvořeny.[7]
Situace s pěstováním broskvoní v České republice je neuspokojivá, a to především z pohledu věkové struktury výsadeb a úzkého odrůdového spektra pěstovaných odrůd. Odrůdy broskvoní rozdělujeme podle doby zralosti ve srovnání s odrůdou Redhaven na rané odrůdy (doba zrání 30-10 dní před Redhaven), středně rané odrůdy (10 dní před Redhaven až 10 po Redhaven), pozdní odrůdy (15-35 dní po Redhaven).
Podle hodnocení genofondové kolekce broskvoní a nektarinek ZF MZLU v Lednici by mohly najít uplatnění v pěstitelské praxi tyto odrůdy:
Duan Yu: Raná odrůda pocházející z Číny s krémově zbarvenou dužninou špatně oddělitelnou od pecky.
Zao Mei: Raná odrůda pocházející z Číny, dužnina je krémová, středně pevná.
Crimson Gold: Žlutomasá raná odrůda pocházející z USA, s kyprou dužninou neodlučitelnou od pecky, s nižšími hmotnostmi plodů.
Spring Belle: Žlutomasá raná odrůda původem z Itálie. Dužnina je středně pevná, nelze ji zcela oddělit od pecky.
Spring Lady: Kalifornská raná žlutomasá odrůda, s dužninou středně pevnou, neoddělitelnou od pecky.
Early Star: Žlutomasá raná odrůda z USA, s dužninou neoddělitelnou od pecky.
Spring Brite: Americká středně raná odrůda, plody jsou velmi atraktivní, souměrné. Dužnina je pevná, zbarvená do oranžova, středně dobře odlučitelná od pecky.
Super Queen: Středně raná odrůda z Itálie, se zelenobíle zbarvenou pevnou dužninou. Plody jsou aromatické, s výbornými chuťovými vlastnostmi.
Ruby Prince: Středně raná americká odrůda s pevnou žlutou dužninou, středně dobře odlučitelnou od pecky.
Royal Glory: Středně raná americká odrůda typická svou sladkou chutí se sníženým obsahem kyselin.
June Prince: Středně raná žlutomasá americká odrůda s dužninou špatně oddělitenou od pecky. Nevýhodou je nižší plodnost.
Miss Italia: Středně raná italská žlutomasá odrůda s dužninou snadno oddělitenou od pecky.
Fidelia: Středně raná bělomasá odrůda s krémově bíle zbarvenou dužninou snadno oddělitelnou od pecky.
Benedicte: Pozdně zrající odrůda z Francie s krémově zbarvenou dužninou snadno oddělitelnou od pecky.
Symphonie: Žlutomasá pozdně zrající odrůda původem z Francie, s pevnou dužninou snadno oddělitelnou od pecky.
Tendresse: Pozdně zrající italská odrůda s bílou středně pevnou dužninou.
Tardibelle: Pozdně zrající francouzská žlutomasá odrůda s pevnou dužninou.
Při zpracování v konzervárenském průmyslu existuje několik způsobů loupání. Při loupání parou jsou broskve nejprve vystaveny účinkům vysokotlaké páry v otáčivé tlakové nádobě, kde je během 15-30 sekund uvařena povrchová vrstva plodu. Následně je tlak prudce uvolněn, čímž dojde k oddělení uvařené slupky. Při loupání noži je plod oloupán pomocí malých čepelí, upevněných na válečcích. Nejméně používanou metodou je chemické loupání, kdy jsou broskve naloženy do koncentrovaného roztoku hydroxidu vápenatého při teplotě 60-70 °C po dobu 1-3 minut.
Broskve patří mezi jedno z nejoblíbenějších druhů ovoce. Značná část sklizně je zpracována v konzervárenském průmyslu, vzácněji se suší. Zralé plody obsahují především cukry, kyselinu citronovou a kyselinu jablečnou. Významný je obsah vitamínů B1, B2, C a provitaminu A. Plody se žlutou dužninou jsou na vitamíny zpravidla nejbohatší.[3]
Negativní vývoj komerčního pěstování broskvoní v České republice je zapříčiněn poklesem zájmu pěstitelů díky nízkým výkupním cenám. Obchodní řetězce určující tuzemské prodejní ceny a podporují především importované ovoce. Za další důvody poklesu významu komerčního pěstování broskvoní v ČR jsou zastaralé odrůdy, přestárlé výsadby, a šířící se šarka švestek (PPV).[8]
John Steinbeck se v knize Hrozny hněvu popisuje dobu kdy tisíce obyvatel Oklahomy nebylo schopno splácet dluhy a míří do Kalifornie, kde je jim nabízena možnost sklízet ovoce (broskve) za dobré mzdy. Po příjezdu vidí mnoho uchazečů o jakoukoli práci s malou nadějí, že dostanou přiměřenou mzdu kvůli nadbytku pracovní síly, chybějících zákonech a konspiraci velkých místních pěstitelů ovoce. Jsou náhle nádeníky a jejich mzdy jsou každý den stále nižší a stále přijíždějí další zbídačelí farmáři. V knize je popis některých detailů pěstování a sklizně broskví.
Obrázky, zvuky či videa k tématu broskvoň obecná ve Wikimedia Commons
Broskvoň obecná (Prunus persica) je ovocný strom s peckovitými plody, který kvete v březnu, dubnu a květnu. Původní vlastí broskvoní je nejspíše Čína, odtud se dostaly do západní Asie, zvláště Persie, kde brzy zdomácněly, odtud se dostaly do Říma, kde byly plané plody označovány jako perská jablka (mala persica). S Římany se dostaly do Galie a přes Alpy. Broskvoň obecná roste planě jako keř.
Ferskentræet (Prunus persica) kommer oprindelig fra Kina. Arten tilhører slægten Kirsebær. Træet bliver 5 – 8 meter højt.
Ferskentræet bærer ferskenfrugter, og de findes med både gult og hvidt frugtkød. I centrum af frugten er en stor sten. Selve frugten bliver 5 – 6 cm i diameter.
Ved ferskendyrkning i Danmark er det vigtigt at iagttage træernes tidlige blomstring i april, da blomsterne let frostskades, hvilket især forekommer i de indre dele af landet. Fersken og nektarin (der er en ferskenvariant) angribes ofte af en svampesygdom ferskenblæresyge, Taphrina deformans. Denne får bladene til at deformeres, og på sigt svækkes træet, derfor bør man vælge modstandsdygtige sorter, disse er ikke immune; men klarer sig udmærket trods angreb.
Ferskensorter, der kan dyrkes på friland i Danmark på ikke udsatte steder.
Træer ved boligblok i Kina
Halvfyldte blomster: Fersken som prydtræ
Ferskenfrugter
Ferskentræet (Prunus persica) kommer oprindelig fra Kina. Arten tilhører slægten Kirsebær. Træet bliver 5 – 8 meter højt.
Der Pfirsich[1] (Prunus persica) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus innerhalb der Familie der Rosengewächse (Rosaceae). Seine Früchte werden Pfirsiche genannt und zählen zum Steinobst.
Der Pfirsich ist ein Baum, der Wuchshöhen von 1 m bis zu 8 m erreicht. Seine Zweige sind gerade und kahl. Junge Zweige sind auf der Sonnenseite rot und auf der von der Sonne abgewandten Seite grün. Die Langtriebe besitzen eine Endknospe. Seitenknospen sind zumindest bei starken Langtrieben in der Regel zu dritt in Blattachseln vorhanden. Die Knospen sind behaart.[2]
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Der Blattstiel hat eine Länge von 1 cm bis 1,5 cm. Die einfache Blattspreite ist bei einer Länge von 8 cm bis 15 cm sowie einer Breite von 2 cm bis 4 cm lanzettlich mit breit keilförmiger Spreitenbasis und spitzem bis lang zugespitztem oberen Ende. Der Blattrand ist in der Regel doppelt und mehr oder weniger fein gezähnt. Die breiteste Stelle der Blattspreite befindet sich in der Mitte oder etwas oberhalb. Blattober- und Unterseite sind dunkelgrün und kahl. In Knospenlage sind die Blätter gefaltet.[2]
Die Blütezeit liegt in Mitteleuropa im April.[2] Die meist einzelnen Blüten sind sehr kurz gestielt oder fast sitzend. Sie sind am Grund von Knospenschuppen umgeben und entfalten sich noch vor den Blättern. Die zwittrigen Blüten sind bei einem Durchmesser von 2,5 cm bis 3,5 cm radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Der Blütenbecher ist glockig, Länge und Breite sind ungefähr gleich. Die fünf Kelchblätter sind ganzrandig und an ihrer Außenseite wollig behaart. Die fünf meist tief, selten blass rosafarbenen Kronblätter sind bis zu 2 cm lang, oval und meist ganzrandig. Die ungefähr 20 meist rötlichen, selten auch gelben Staubblätter sind geringfügig kürzer als die Kronblätter.[2]
Die meist kugelige Steinfrucht hat einen Durchmesser von 4 cm bis 10 cm und eine Längsfurche. Die Fruchtschale ist blassgrün oder gelb, auf der Sonnenseite rötlich überlaufen und oft mit einer samtigen Behaarung bedeckt, aber dennoch glatt. Das „Fruchtfleisch“ ist saftig, dickschichtig und blassgrün oder orange.
Der meist fast kugelige Steinkern hat eine dicke Schale, tiefe Furchen und ist sehr hart.[2]
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 16.[2]
Es gibt weiß-, gelb- und rotfleischige Sorten und darunter solche, die steinlösend („Freestones“, „Kerngeber“) und nichtsteinlösend („Clingstones“, „Durantien“) sind.
Es gibt zahlreiche Pfirsichsorten (Auswahl):
Eine Varietät ist der Plattpfirsich (Prunus persica var. platycarpa (Decne.) L.H. Bailey; Syn.: Prunus persica (L.) Batsch forma compressa (Loudon) Rehder), der in Spanien paraguayo (Plural: paraguayos) bzw. paraguaya genannt wird. Plattpfirsiche werden in den letzten Jahren unter der Bezeichnung „Wildpfirsiche“, „Adelsbergpfirsiche“,[4] „Bergpfirsiche“, „Saturnpfirsiche“ oder „Weinbergspfirsiche“ häufiger im Obsthandel (meist zu höheren Preisen als „Rundpfirsiche“) angeboten.
Die ebenfalls verwendete, aber missbräuchliche Bezeichnung als „Weingartenpfirsich“ ist in Österreich nicht zulässig, da es sich dabei um eine registrierte Bezeichnung handelt.[5]
Die Nektarine (Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C.K. Schneid.) stellt ebenfalls eine Varietät oder Mutation des Pfirsichs mit glatter Schale und im Mittel kleineren Früchten dar. Von dieser gibt es ebenfalls zahlreiche Sorten.
Eine neuere Hybride ist die Nectavigne. Diese ist aus einer Kreuzung der Nektarine und dem 'Lyonaiser Weinbergpfirsich' entstanden.
Pfirsiche unterliegen der Vernalisation und benötigen daher mehrere hundert Stunden Winterkälte, um zu gedeihen. Andererseits kann die frühe Blüte (in Westeuropa schon im März) von Spätfrösten in Mitleidenschaft gezogen werden. Winterregen begünstigt den Pilzbefall durch Taphrina deformans (Kräuselkrankheit), weswegen Pfirsiche in Europa kaum ohne Fungizideinsatz angebaut werden. In Mitteleuropa liegt die Blütezeit im April, und der Pfirsich wird vor allem in Weinbaugebieten angebaut. Vermehrt wird der Pfirsich vorwiegend durch Okulation.
Saftreife, aromatische Pfirsiche lassen sich in den meisten Regionen in Mitteleuropa im Prinzip nur im eigenen Garten ernten. Ausnahmen bilden hierbei Weinbaugebiete wie zum Beispiel Rheinhessen, welche auch über kommerzielle Pfirsich-Plantagen verfügen. Die gekauften Pfirsiche werden in der Regel noch im harten Zustand in den südeuropäischen Anbaugebieten vom Baum genommen, damit sie den Transport überstehen können. Solche Früchte reifen aber nicht vollkommen nach, und das typische Pfirsicharoma ist nicht so stark ausgeprägt.
Pfirsiche benötigen regelmäßigen Rückschnitt, da sie sonst von innen verkahlen.[6]
In den wärmsten Anbaugebieten Südspaniens beginnt die Erntesaison bereits Anfang Mai,[7] in Deutschland erst Ende Juni.[8] Die späteste regelmäßig angebaute Sorte Europas ist 'Tardivo di San Gregorio', welche in ihrem Ursprung im italienischen San Gregorio da Sassola erst um den 5. Oktober reift.[9] In Deutschland würde das dem Monatswechsel zwischen Oktober und November entsprechen.
Im Jahr 2020 wurden weltweit 24.569.744 Tonnen Pfirsiche (einschließlich Nektarinen) geerntet. Folgende Tabelle gibt eine Übersicht über die 10 größten Produzenten von Pfirsichen (einschließlich Nektarinen) weltweit, die insgesamt 86,4 % der Erntemenge produzierten.
Die Hauptanbaugebiete für Pfirsiche in Europa sind Spanien, Italien und Griechenland.[10]
Die Anbaufläche für Pfirsiche weltweit nahm von 1,27 Millionen ha im Jahr 2000 auf 1,49 Mio. ha im Jahr 2020 zu.[10]
Große Mengenanteile der Pfirsichfrüchte werden frisch als Obst vermarktet. Pfirsiche in Hälften oder Schnitzen sind eine verbreitete Form der Obstkonserve. Die Kerne werden aus der Schale gelöst, zu Persipan verarbeitet und in der Aromatisierung von Spirituosen verwendet.
Es gibt auch einige Beschreibungen zur arzneilichen Verwendung des Pfirsichs. Beispielsweise empfahl Hildegard von Bingen die unreife Frucht samt Kernen, die Blätter, die Wurzel, das Harz und die Rinde zur äußerlichen Anwendung bei tränenden Augen, Kopfschmerzen und Gicht. Der Samen kann in großen Mengen giftig sein, da er etwa 6,5 % Blausäure abspaltendes Amygdalin enthält. Die Blätter enthalten ein verwandtes Blausäureglykosid.[11]
Die gummiähnliche Ausscheidung der Frucht wurde bis zur Herstellung synthetischen Klebers in manchen Gegenden als Klebstoff verwendet.
Genetischen Untersuchungen zufolge wurde mindestens 6000 v. Chr. mit der Vergrößerung des Pfirsichs durch Zuchtauswahl im südlichen China begonnen,[12] wo seine Kultur seit 2000 v. Chr. überliefert ist. Er gelangte dann über Persien nach Griechenland und in weiterer Folge durch die Römer nach Mitteleuropa.
Das Wort „Pfirsich“ (erstmals 1482 in Nürnberg belegt) für den wohl aus China stammenden, über Persien nach Europa gelangten Baum und seine Frucht stammt über mittelhochdeutsch pfërsich (von phërsich) von vulgärlateinisch persica (für „Pfirsich“) bzw. persicus. Der „persische Apfel“ (lateinisch malum persicum, zu persicus „persisch“) entstand aus gleichbedeutend altgriechisch μῆλον περσικόν mēlon persikón von περσικός persikós („persisch“), dies von Περσίς Persís („Persien“).[13]
Im rheinischen Dialekt gibt es die Bezeichnung Plüschprumm (=Plüschpflaume) für Pfirsiche, abgeleitet von deren samtiger, 'plüschigen' Oberfläche[14]
In der christologischen Symbolik steht der Pfirsich unter anderem für die Dreifaltigkeit (aufgrund seiner Dreiteilung in Fleisch, Stein und Samen).[15]
In China gilt der Pfirsich als Symbol der Unsterblichkeit. In der daoistischen Mythologie baut die Königmutter des Westens (Xiwangmu) die Früchte in einem entlegenen Gebirgstal an, wo sie nur alle tausend Jahre reif werden. Ein berühmtes Werk des Dichters Tao Yuanming trägt den Titel Der Pfirsichblütenquell und berichtet von einer idealen Gesellschaft fernab der Zivilisation. Daneben sind mit dem Bild des Pfirsichs verschiedene sexuelle Konnotationen verbunden.
Der Pfirsich (Prunus persica) ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus innerhalb der Familie der Rosengewächse (Rosaceae). Seine Früchte werden Pfirsiche genannt und zählen zum Steinobst.
Asegmar neɣ Ammaz (Assaɣ usnan: Prunus persica) d talmest n isekla yeṭṭafaren tawsit n ufurmas yellan deg twacult tanejjikt
Asegmar d aseklu d ugummu id yettemɣayen deg tmura id yezgan s iri n ilel agrakal am Surya, Urdun, Israyil, Ležžayer, Ameṛṛuk d Spanya
Yettemɣay deg wemda n wegrakal, Deg tmura n Surya, Tagelda Temeṛṛukit, Israel, Turkya, Akk d kra n tmura n Marikan n wadda am Čili
Aǧeǧǧig N usegmar
asegmar
Timimt n usegmar
iẓem n usegmar
Asegmar neɣ Ammaz (Assaɣ usnan: Prunus persica) d talmest n isekla yeṭṭafaren tawsit n ufurmas yellan deg twacult tanejjikt
Breskva (lat. Prunus persica) je biljka iz porodice Rosaceae. Porijeklom je iz Kine, a uzgaja se širom svijeta zbog sočnih plodova.
To je listopadno drvo, naraste od 5–10 m i pripada potporodici Prunoideae. Zajedno sa bademom, uvrštena je u podred Amygdalus unutar reda Prunus. Listovi su joj šiljati, dugi od 7–15 cm i 2–3 cm široki. Cvjeta rano, prije listanja. Cvijetovi su usamljeni ili u paru, 2,5 do 3 cm u promjeru, ružičasti sa 5 latica. Plod je koštunjičav, sa jednom velikom sjemenkom zatvorenoj u tvrdoj košpici. Plod breskve ima žuto ili bjelkasto tijelo, vrlo ukusno, sa glatkom i mekanom kožom zavisno od sorte. Zajedno sa višnjama, šljivama i kajsijama, breskva spada u koštunjičavo voće.
Breskva nosi naučno ime persica, izvedeno od vjerovanja starih evropljana da su breskve porijeklom iz Perzije (današnji Iran). Današnji botaničari su postigli konsenzus, da je stvarno porijeko breskve Kina, a da je preko Perzije i Mediterana, stigla u Evropu takozvanim Putem svile davno prije nove ere.[1] Kultivirane breskve se dijele u dvije kategorije: one kod kojih je košpica slijepljena s tijelom ploda, i one kod kojih se košpica lako odvaja od tijela. Obje kategorije imaju bijelo ili žuto tijelo ploda. Breskve sa bijelim tijelom obično su veoma slatke i manje kisele, dok su žute obično više kisele, mada to zavisi od sorte.
Breskva (lat. Prunus persica) je biljka iz porodice Rosaceae. Porijeklom je iz Kine, a uzgaja se širom svijeta zbog sočnih plodova.
Duraznocuahuitl, īxochihcual ca in durazno.
Tekst üüb Öömrang A firsich (Prunus persica) as en frücht an en plaant uun det skööl Prunus an hiart tu a ruusenplaanten (Rosaceae).
Apskäären firsich
En apskäären firsichstian
Bloos
A firsich (Prunus persica) as en frücht an en plaant uun det skööl Prunus an hiart tu a ruusenplaanten (Rosaceae).
Lurasnu (Prunus persica) nisqaqa huk wayuq mallkim. Rurunkunatam (lurasnukunata) mikhunchik. Ankash washa waqta: yurashnu
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Lurasnu
Lurasnu (Prunus persica) nisqaqa huk wayuq mallkim. Rurunkunatam (lurasnukunata) mikhunchik. Ankash washa waqta: yurashnu
Mfyulisi ni mti mdogo wa jenasi Prunus (nusujenasi Amygdalus) katika familia Rosaceae. Matunda yake huitwa mafyulisi na haya yana ngozi yenye manyoya mafupi kama mahameli.
Asili ya mti huu ni Uchina, lakini sikuhizi unapandwa kila mahali katika kanda za nusutropiki.
Kuna aina mbili zenye matunda yaliyo na kifano kingine:
Majani na matunda mabichi
Maua
Mafyulisi
Fyulisi lililokatika
Manektarini
Mafyulisi-donati
Mfyulisi ni mti mdogo wa jenasi Prunus (nusujenasi Amygdalus) katika familia Rosaceae. Matunda yake huitwa mafyulisi na haya yana ngozi yenye manyoya mafupi kama mahameli.
Asili ya mti huu ni Uchina, lakini sikuhizi unapandwa kila mahali katika kanda za nusutropiki.
Kuna aina mbili zenye matunda yaliyo na kifano kingine:
Mnektarini (var. nucipersica au var. nectarina) - ngozi ya matunda bila manyoya Mfyulisi-donati (var. platycarpa) - matunda yenye umbo wa donati
Ang milokoton o melokoton (Ingles: peach)[1], may pangalang pang-agham na Prunus persica, ay isang uri ng prutas.[2]
Ang lathalaing ito na tungkol sa Prutas ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang milokoton o melokoton (Ingles: peach), may pangalang pang-agham na Prunus persica, ay isang uri ng prutas.
The peach (Prunus persica), oreeginally frae Cheenae beirs an edible sappie fruit that's kent as a peach an aw.
It is a deciduous tree that growws 5–10 m lang. It belans the subfaimily Prunoideae o the faimily Rosaceae. It is clessifee'd alang wi the awmond in the subfaimily Amygdalus athin the faimily Prunus, sindert frae the ither subfaimilies bi the wrinkelt paip.
|deadurl= (help) The peach (Prunus persica), oreeginally frae Cheenae beirs an edible sappie fruit that's kent as a peach an aw.
It is a deciduous tree that growws 5–10 m lang. It belans the subfaimily Prunoideae o the faimily Rosaceae. It is clessifee'd alang wi the awmond in the subfaimily Amygdalus athin the faimily Prunus, sindert frae the ither subfaimilies bi the wrinkelt paip.
Ta'n pheitshag (Prunus persica) ny dooie 'sy ghenus Prunus. T'ee gymmyrkey mess sooagh yn-ee lesh yn ennym cheddin er. T'ee ny billey yn-lhoamey ta gaase dys 4-10 m er yrjid, as t'ee coontit mastey'n fo-chynney Prunoideae 'sy chynney Rosaceae. T'ee crang-oardit myrane lesh yn almon 'sy fo-ghenus Amygdalus 'sy ghenus Prunus, as ad scarrit veih ny fh-ghenussyn elley rere y skilley sheelagh craplit.
Lo Perseguièr (Prunus persica (L.) Batsch) es una espècia d'arbre fruitièr de la familha dels Rosaceae, cultuvat per son fruch comestible, lo persec.
Sinonimes:
Lo perseguièr es un pichon arbre cultivat dempuèi l'Antiquitat dins lo bassin mediterranèu. Se basant sus la literatura classica, Hedrick[1] (1919) concluèt que lo perseguièr arribèt en Grècia al sègle IV AbC, venent Pèrsia. Pasmens, una descobèrta recenta de rèstas de persecs del sègle VII AbC, dons l'illa de Samos, indica que lo perseguièr seriá arribat de sègles abans[2].
Los Romans lo cultivèron a partir del sègle I AbC. A l'epòca de Plini lo Vièlh, los Romans cultivavan cinc varietats de perseguièrs que nomenavan malum persicum « poma de Pèrsia ». Lo ven del latin persicum. L'origina supausada de Pèrsia explica lo nom scientific donat per Linné, Prunus persica, « prunus de Perse ». Mas en realitat, lo perseguièr arribèt en Pèrsia per la Rota de la Seda venent de China.
Fòrça clòscs de persecs se trobèron sus de sites arqueologics chineses provant la consomacion de persecs dempuèi lo neolitic. Sus las escavacions d'Hemudu al Zhejiang de clòscs salvatges datant de 6000-7000 AbC, foguèron trobats[3]. E un site datant de la dinastia Shang (-1570, -1045) dins l'Hebei revelèt dos clòscs de persecs semblables a aqueles dels persecs cultivats. Fòrça d'autres foguèron descobèts dins las regions del sud de la China (Sichuan, Guizhou) dins lo periode pre-Qin (abans -221).
Pels escrichs, cal veire o primièr tèxte literari, lo Classic dels verses (shijing 詩經 o libre de las odas), compausat entre lo sègle VIII e III AbC, per trobar las primièras mencions del perseguièr[4] (tao 桃).
Al contrari, cap de caractèr conegut foguèt identificat[5] per designar lo perseguièr dins las primièras inscripcions oraculàrias sus òs (jiaguwen 甲骨文), nimai cap de caractèr su bronze (jinwen 金文编). Lo grafèma mai ancian es d'estil sigillari (zhuanwen 篆文), emplegat jos la dinastia dels Qin (-221, -206).
Aprèp de missions de terren de l'Acadèmia de las Scienças chinesa dins los ans 1973-1976, semblariá que lo Tibet e lo Gansu que los perseguièrs Prunus mira e P. kansuensis Rehd. son indigènas, devon èsser considerats coma un dels centres d'origina dels perseguièrs[6].
Lo perseguièr es un arbre fruchièr de rusca lissa, naut de 2 a 7 mètres, de portada desplegada e de creissença aviada.
Sas fuèlhas caducas acuminadas son verd franc e exalan una leugièra odor d'amètla. Son longas de 8 a 15 centimètres sus 2 o 3 centimètres de larg.
Sas flors rosas apareisson abans las fuèlhas a la fin de l'ivèrn o al començament de prima, veire en estiu per las varietats mai tardivas . Sont ermafroditas, de cinc petalas, vint a vint e cinc etaminas. Lo perseguièr es una espècia d'autogamia preferenciala, amb 5 % de fecondadions allogamas observadas en condicions naturalas[7]. Las autofecondacions sont aisidas de realizar.
Lo fruch, nomenat « persec », subretot consomat fresc, es una drupa subretot esferica.
Alara qu'es originari de China, lo perseguièr existís pas mai vertadièrament a l'estat salvatge[8].
Lo perseguièr es cultivat per sos fruchs o per l'ornament dins las regions temperadas o subtropicalas.
Lo Prunus persica var. persica (L.) Batsch dona de persecs de pèl borilhosa.
Lo Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C. Schneider dona de fruchs de pèl lisa.
La varietat de persec plat, Prunus persica (L.) Batsch forma compressa (Loudon) Rehder, foguèt selectionat en China.
Lo perseguièr a una tendéncia non apicala, es a dire que lors d'una poda, buta puslèu de la basa. Es malaisit de los cultivar en pòt se se lo torna pas a metre en plana tèrra regularament per que tornan prendre de vigor.
Lo perseguièr es cultivat o de plan vent, coma dins las vinhas d'Euròpa, o en paredada.
La culhida manuala dels persecs se fa l'estiu; los fruchs, fragils, son leu plaçat en cambra freda.
La multiplicacion se fa per semanada o per multiplicacion vegetativa. Se pòt utilizar coma pòrta empèut, segon lo tipe de sol,
Qualques varietats coma lo "persec de vinha" o la "reina dels vergièrs" se multiplican fidèlament per semenada. Lo persec fructifica generalament vèrs l'edat de 7 ans e pòt produire de fruchs pendent 15 a 20 ans.
Las flors de perseguier èran utilizadas, autre còps, coma laxatiu (Firmin Bonnefoy, 'Montpelhier, mon beau Clapàs' p. 43).
Lo perseguièr es sovent sensible a la bofiga del perseguièr que se pòt tractar al bolit bordalés. Pasmens existís de varietats resistentas[9].
Es tanben sensible a l'oïdium, a Cydia molesta, e d'autres pesolhs: Myzus persicae, Myzus varians, Brachycaudus prunicola, Hyalopterus pruni e Brachycaudus persicae.
Lo peritèl gris, (Peritelus sphaeroides) e lo fillòb, (Phyllobius oblongus), atacan las fuèlhas. Fin finala, la pichina minosa del perseguièr (Anarsia lineatella) ataca los joves brots e los fruchs. Lo Thrips del perseguièr (Thrips meridionalis) ataca las flors.
Dins lo monde chinés, existís gaire de fruch amb una tan forta carga simbolica que lo persec.
Mas es subretot mercé al celèbre roman fantastic del sègle XVI, Lo Viatge en Occident, Xiyouji, qu'aquela legenda venguèt fòrça populara dins tota l'Asia Orientala. Las aventuras del Monin, Sun Wukong, coneguèron de multiple adaptacions al teatre, a l'Opèra de Pequin e a la television, lo cinèma, la benda dessenhada e los mangas. Los episòdis mai celèbres son aqueles que vola los perseguièrs d'immortalitat e que se fa convidar jos una falsa identitat a un grand banquet que la Reina Maire d'Occident aviá organizat per far manjar los persecs plats (pán táo 蟠桃) als Immortals.
Lo dieu de la Longevitat (Shòushen 寿神, o Lao Shouxing 老寿星) es representat coma d'un vielh cau tenent un persec dins sa man esquèrra.
Una fòrça anciana costuma populara, venet de l'epòca dels Zhou, ditz que per l'an novèl, se penjará de cada costat de la pòrta de dintrada, doas postarèl de fusta de perseguièr (taofu 桃符) calligraficada del nom de las divinitats protectriças de las pòrtas, Shentu et Yulei, (神荼, 郁垒). Los postarèls avián la proprietat d'alunhar los esperits marrits (bìxié 辟邪). Mai tard, jos la dinastia Song (960-1279), los postarèls foguèron replçat per doas bendas de papièrs roges calligraficat amb de senténcias parallèlas (对联 duìlián,o chunlian 春联) propiciatòrias.
Los sagèls qu'utizavan los capelan taoïstas per estampar èran d'abituda de fusta de perseguièr. Utilizavan tanben d'espasa de la meteissa fusta per caçar los demònis[11]. Per s'aparar dels gènis marrits, se fabricava de flèchas de fusta de perseguièrs, un arquièr lançava dins totas las direccions, o qu'èran simplament penjada sul berç de l'enfant (Doré[12] , 1912).
Èra de costuma, per l'an novèl (Chūnjié 春节, en China, Fèsta del Tèt, al Vietnam) d'ornar l'ostal amb un ram de perseguièr, per caçar los demònis.
Aquela cresénças que demòran fina a l'epòca modèrna venon de l'Antiquitat, perque se tròba de traças dins fòrça obratges classics coma lo Classic dels rites(禮記 - Liji[13]), dins Zhuāngzǐ 庄子 (-369,-286), dins la literatura pòst-Han plan segur mas tanben dins la granda farmacopèa del sègle XVI, Bencao gangmu (本草綱目[14]).
Lo Perseguièr (Prunus persica (L.) Batsch) es una espècia d'arbre fruitièr de la familha dels Rosaceae, cultuvat per son fruch comestible, lo persec.
Sinonimes:
Amygdalus persica L Persica platycarpa Decne. [= Prunus persica forma compressa] Persica vulgaris Mill. [= Prunus persica var. persica]Persik (Prunus persica) ya iku sawiji wit kang sifaté ngganti godhongé nalika usum tartemtu kang asliné saka tlatah Cina sisih kulon lor antarané Tarim Basin lan pèrèng loré Pagunungan Kunlun, ana kana wit iku mau sepisané dijinakaké lan ditanduri kanthi sengaja.[1] Wit iki awoh sawiji woh-wohan kang bisa dipangan lan banyuné akèh kang diarani persik utawa ing cara basa liya nectarine.
Karanan tartemtu persica ngrujuk marang pambudidayané kang akèh ing nagara Persia, nalika iku disebaraké emnyang Éuropah. Wit iki kalebu génusé Prunus kang nyakup wit-witan kaya cherry, apricot, almond lan plum, ing kulawarga mawar-mawaran utawa rosaceae. Persik iku kagolong karo almond ing subgenus Amygdalus, béda karo subgenus-subgenus liyané amarga the kulit isiné kang legak-legok.
Persik lan nectarine iku pada spèsièsé, sanajan kanggep woh-wohan kang béda kanthi komersil. Béda karo persik, wing uwité ciri khasé ketok ing kulit wohé kang ana rambut alusé, nectarines iku dhuwé ciri khasé ing ora anané trikoma-trikoma ing kulit whohé (intiné wohé ora pati wulunen); panlitèn gènetis nunjukaké nectarines iku ana amarga anané gèn alel kang rèsesif, kamangka persik ana saka alèl kang dominan kanggo kulité wulunen.[2]
Persik (Prunus persica) ya iku sawiji wit kang sifaté ngganti godhongé nalika usum tartemtu kang asliné saka tlatah Cina sisih kulon lor antarané Tarim Basin lan pèrèng loré Pagunungan Kunlun, ana kana wit iku mau sepisané dijinakaké lan ditanduri kanthi sengaja. Wit iki awoh sawiji woh-wohan kang bisa dipangan lan banyuné akèh kang diarani persik utawa ing cara basa liya nectarine.
Karanan tartemtu persica ngrujuk marang pambudidayané kang akèh ing nagara Persia, nalika iku disebaraké emnyang Éuropah. Wit iki kalebu génusé Prunus kang nyakup wit-witan kaya cherry, apricot, almond lan plum, ing kulawarga mawar-mawaran utawa rosaceae. Persik iku kagolong karo almond ing subgenus Amygdalus, béda karo subgenus-subgenus liyané amarga the kulit isiné kang legak-legok.
Persik lan nectarine iku pada spèsièsé, sanajan kanggep woh-wohan kang béda kanthi komersil. Béda karo persik, wing uwité ciri khasé ketok ing kulit wohé kang ana rambut alusé, nectarines iku dhuwé ciri khasé ing ora anané trikoma-trikoma ing kulit whohé (intiné wohé ora pati wulunen); panlitèn gènetis nunjukaké nectarines iku ana amarga anané gèn alel kang rèsesif, kamangka persik ana saka alèl kang dominan kanggo kulité wulunen.
'A perzeca (Prunus persica (L.) Batsch) è na specia d"o ggenere Prunus ca fà crescere nu frutte cummestibbele ca chiammammo Perzeca.
'O Pierzeco è n'arvere ca pruvene d"a Cina, addò se cunziderava comm'à nu simbule 'e ll'immortalità, è sciure sò state decantate da puvete, scritture e cantante. Da ll'uriente ò pierzeco arrevaje à Persia è pò in Europa, pirciò ò nomm'ausato dint'à la lengua nosta è remasto chill'antiche "Perseca" puorzì dint'à a la lengua taliana s'ausa Pesca. Se contane parecchie varietà de perzeca, è cchiù impurtante songo :
On pexhî, c' est on ptit åbe, nén dpus d' 6 metes hôt, ki dene des pîxhes
Li pîxhe, c' est on frut d' esté, del groxheur d' ene peme, avou s' tchå foirt tinre, d' orandjêye coleur, et on gros graevleus nawea å mitan.
No e sincieus latén : Prunus persica
Famile : rôzacêyes
Da Pfeascha (dt. Pfirsich, engl. peach, wissnsch./lat. Prunus persica) is a Baam aus da Goddung Prunus (vawandt mid Zwetschgn und Schleha) in da Famij vo de Rosngwax (Rosaceae). De Frucht hoasst ma aa Pfeascha und de ghead zan Stoaobst. D Nektarin is a Mutant vom Pfeascha.
Genetische Untasuachung hod dagem, dass scho mindastns uma 6000 v. Kr. mid da Kuitiviarung vo Pfeascha in Kina oogfongt worn is. Iwaliefad is d Kuitiviarung ob 2000 v. Kr. in Sidkina.
Da Nam Pfeascha kimmt vo lateinisch malum Persicum, wo wiedarum vo griachisch μῆλον Περσικόν mêlon Persikón "peasischa Opfe" kimmt.
Pfeascha-Bliah
Pfeascha-Bladdl
Pfeascha-Kean
Pfeascha Queaschnidd
Nektarin
Pfeascha-Obstla
Da Pfeascha (dt. Pfirsich, engl. peach, wissnsch./lat. Prunus persica) is a Baam aus da Goddung Prunus (vawandt mid Zwetschgn und Schleha) in da Famij vo de Rosngwax (Rosaceae). De Frucht hoasst ma aa Pfeascha und de ghead zan Stoaobst. D Nektarin is a Mutant vom Pfeascha.
Ko e piisi ko e foʻi fua ia mei he fuʻu ʻakau lahi mo e hingoa tatau. Naʻe haʻu ʻa e foʻi lea ko ia, ko e pīsí, mei he lea fakapilitānia.
He ʻaho ni ʻoku ngāueʻaki foki maʻa e ngaahi pī, pea ʻi he lea fakapilitānia, kā peas kapau ʻoku lahi. Mahalo pe ʻoku sai ange ʻoku ui ʻa e peas ko e piʻisi, kā ko e pī ʻe taha ia.
Ko e piisi ko e foʻi fua ia mei he fuʻu ʻakau lahi mo e hingoa tatau. Naʻe haʻu ʻa e foʻi lea ko ia, ko e pīsí, mei he lea fakapilitānia.
He ʻaho ni ʻoku ngāueʻaki foki maʻa e ngaahi pī, pea ʻi he lea fakapilitānia, kā peas kapau ʻoku lahi. Mahalo pe ʻoku sai ange ʻoku ui ʻa e peas ko e piʻisi, kā ko e pī ʻe taha ia.
De pirk of pirrik (Latien: Prunus persica) is een eetbaore vrucht. Een pirk greuit an een pirkeboom en valt oender 't geslacht breunishout. De pirk komt oorspronkelijk uut China en is via Perzië (wat noen Iran is) in Europa terecht-ekommen. Vroggere Europeanen dochten dat de pirk uut Perzië kwam, daorum heet 't in 't Latien ok persica.
In 't midden van een pirk zit net as bie de abrikoos, de pruum en de kars een grote harde pit, daor umheen zit 't vruchtvleis en 't velletje. Een pirkeboom kan zo'n vuuf tot tien meter hoog worren. De vrucht zelf is tussen de vuuf of zes centimeter in diameter.
De pirk wort ekweekt in Iran en 't Middellanse Zeegebied. Allewel de pirkeboom zelf tempereturen van -26 °C tot -30 °C kan weerstaon, is ie niet wienterhard, dit komt umdat de bleuisels en de vruchten 't niet overleven en 's zoemers dan ok gien vruchten dragen. Vandaor da-j ze in Nederland, behalve achter 't glas, ok niet vaak zien.
Hoenderd gram pirken bevat:
Kcal Kjoule Waoter Vet Kalium Calcium Magnesium Vitemine C 41 170-176 87 g 0,1 g 205 mg 8 mg 9 mg 10 mgDagelijkse behoefte van een volwassene bie hoenderd gram:
Kalium Calcium Magnesium Vitemine C 9% 1% 3% 13%
De pirk of pirrik (Latien: Prunus persica) is een eetbaore vrucht. Een pirk greuit an een pirkeboom en valt oender 't geslacht breunishout. De pirk komt oorspronkelijk uut China en is via Perzië (wat noen Iran is) in Europa terecht-ekommen. Vroggere Europeanen dochten dat de pirk uut Perzië kwam, daorum heet 't in 't Latien ok persica.
In 't midden van een pirk zit net as bie de abrikoos, de pruum en de kars een grote harde pit, daor umheen zit 't vruchtvleis en 't velletje. Een pirkeboom kan zo'n vuuf tot tien meter hoog worren. De vrucht zelf is tussen de vuuf of zes centimeter in diameter.
De pirk wort ekweekt in Iran en 't Middellanse Zeegebied. Allewel de pirkeboom zelf tempereturen van -26 °C tot -30 °C kan weerstaon, is ie niet wienterhard, dit komt umdat de bleuisels en de vruchten 't niet overleven en 's zoemers dan ok gien vruchten dragen. Vandaor da-j ze in Nederland, behalve achter 't glas, ok niet vaak zien.
Pjeshka është një pemë që jepë fruta (frutat njihen me të njejtin emër). Frutat e saj përdoren për ushqim dhe si produkt dhe gjysmë produkt në industri dhe kuzhinë.
Pjeshkat përmbajnë fenol, substancë e cila është antioksidanti i saj kryesor dhe i cili vepron më fuqishëm se sa vitamina C.pjeshka Por, meqë lëkura e pjeshkës përmban deri dy herë e gjysmë më shumë fenol se sa vetë brendësia e frutit, mos e qëroni atë.
Karotenoidet kryesore të cilat gjenden në pjeshkë janë beta-kriptoksantin dhe beta-karotinë, të cilat në organizëm shndërrohen në vitaminë A. Sa më të portokallta të jenë pjeshkat më tepër beta-karotenë ka në to.
Prunus persica es un specie de Prunus subg. Amygdalus. Illo produce Persica, Persicae Semen[*].
Iste action ha essite automaticamente identificate como damnose, e per consequente es prohibite. Si tu crede que tu action esseva constructive, per favor informa un administrator de lo que tu tentava facer. Un breve description del regula anti-abuso correspondente a tu action es: Iste articulo es troppo curte. Per favor, adde alcun phrases.
A presiquera u presquero (Prunus persica (L., 1758)) ye un árbol caducifolio natural de China, d'entre 5 e 10 m d'altaria quan ye adulto, miembro chunto con l'almendrera d'o subchenero Amygdalus. L'árbol ye extensament caultivato en diversas variedatz perque produce una fruita singularment gustosa, o presiego u presco.
Os prescos, chunto con as ciresas, prunas y alberches son fruitas de cascuello (drupas). Esta especie se clasifica en variedatz que a suya carne se desepara facilment d'o cascuello y en atras que s'apegan firme a éll, como a variedat clamada pavía. As variedatz de carne blanca son tipicament muito dulzas, con poco taste aceto y as más populars de países como China, Chapón y os suyos vecins asiaticos, mientres que las de carne amariella preferidas por os países europeus y norteamericans, poseyen un fundo aceto, que se gusta chunto a la dulzor. A pelarza d'as dos variedatz tien tonos royizos.
Son orichinarios de China, a on yeran simbolo de larga vida. Os musulmans no los introducioron en a Peninsula Iberica, como gosa dicir-se quan se charra d'a historia de l'agricultura espanyola, con os musulmans como elementos civilizadors que tot lo fan y lo introducen tot. Unos ruellos trobatos en o chacimiento vigués de Rosalía de Castro II d'epoca romana y a palabra presco que deriva d'o latín Persicum, igual que as denominacions en quasi totz os idiomas occidentals, prueban que estioron os romans qui los introdución.
Dende China plegoron ta Persia por a rota d'a Seda. Teofastro, disciplo d'Aristótil y con tendencias botanicas, ya los describió enta o 300 aC; tamién o mesmo Plinio o Viello los menciona, y apareixen representatos en os frescos de Pompeya. Introdueitas en o Mediterranio occidental dende Orient en a epoca romana, se diciban MALUS PERSICUS u mazanas de Persia, porque l'imperio mugaba en Orient con Persia y pensaban que en yeran orichinarias.
O codonyo se clamaba MALUS MELUS, mazana de miel, u MALUS COTONIUS, estando COTONIUS a codonyera. Como a sobén se feban empeltes ta millorar o fruito, rematoron idenficando-sen os dos, MALUS PERSICUS y MALUS COTONIUS en bell romance hispanico interior; en castellán por eixemplo dando Melocotón como nombre ta o presco y membrillo ta o codonyo, de MALUS MELUS y con sufixo -illo. En galaico-portugués, asturiano y catalán continaron emplegando-sen derivatos de PERSICUM, igual como en occitán, francés y italiano.
En aragonés tenemos as palabras priesco (medievalismo que veyemos en a literatura alchamiada), presco, en a Tierra Plana y Teruel, precieco, presiego, ecetra... A forma malacatón y vegatas la consideran aragonesismo en estudios sobre o lexico murciano, andaluz oriental... y tamién se diz en a val d'Ebro, pero de seguro ye un vulgarismo castellán por analochía con malo.
A pavía ye una variant d'o presco con pela no pas pilosa, manimenos, perteneix a la mesma especie. En muitas ocasions esta variedat naix d'o mesmo árbol d'o presco como un chito mutau que suele empeltrar-se ta creyar una especie a cautivar. No ye raro que os árbols presquers produzcan de cabo ta quan bellas pavías y viceversa. Éstas, igual como os prescos pueden estar de carne blanca u amariella y apegada a lo cascuello u suelta.
A primer referencia quaternada d'as pavías nos leva ta 1616 en Anglaterra, pero con toda probabilidat habrían estau cultivadas muito antes en Asia Central.
Os presquers vechetan en una zona prou restrinchida, pos menestan unas condicions de fredo que as zonas subtropicals no reunen y, de vez, no son guaire resistents; de verano le cal temperaturas altas ta madurar a cullida. Bellas rechions productoras de prescos d'as más importants son: California, Carolina d'o Sur, Colorado, Cheorchia y rechions güegants de Canadá; os países d'a cuenca mediterrania y qualques zonas de China.
A más gran parte d'os presquers que se venden en os verchels son exemplars d'empeltre. Son propensos a una malautía clamada enrebullamiento d'a fuella, causada por un fongo (taphrina deformans), que por un regular no afecta dreitament la fruita encara que en reduce a cullida, ya que provoca una defoliación parcial de l'árbol. A fruita ye muito susceptible a la gomosi, malotía funguica causada por o monilinia fructicola.
A exposición d'esta especie ha d'estar a pleno sol y con buena ventilación. Esto permite que l'aire fredo circule durantes d'as nueitz fredas y mantien a zona fresca en verano. A millor época ta plantar-los ye l'esprencipiar de l'hibierno, asinas forma las radices y tienen tiempos d'asentar-se ta poder alimentar a brotación primaveral.
Cal proporcionar-les augua de contino, incrementando-ne l'aporte un poco antes d'o momento d'a plega. As fruitas con a millor sabor se consiguen quan os árbols se riegan de largo de toda a estación. O riego por goteyo ye a traza ideyal.
Os presquers tienen altizas necesidatz de nutrients, requerindo más nitrocheno que a mayor parte d'os fruitals. Se puet aplicar un abono NPK con regularidat y un aporte extra de fiemo de corral d'agüerro, dimpués d'a cullida.
Especialment famosos son os prescos de Calanda, denominación d'orichen que aplega a tota la ribera de Guadalop y Calanda, a Pui Moreno y Val Muel (huerta de Regallo), ribera de río Martín y Maella (Baixo Matarranya). Os prescos de tot o Baixo Aragón historico son os solos d'o mundo que s'embolsan antes d'a suya maduración.
Si se dixan totz os fruitos en l'árbol, éstos serán de poca grandaria y carents de dulzor y sabor. Os fruitos cal aclarar-los quan han plegau ta los 2 cm de diametro, por un regular dos meses dimpués d'a florada. Ye important tamién aportar riegos extras en condicions secas.
Ol Pèrsech (Prunus persica) l'è öna piànta de la famèa de le Rosaceae che la fà ü fröt che s'pöl mangià, dóls e gustùs, che l'è ciamàt pèrsech. L'è öna spéce che la é de la Cina.
I fòie i è lanceolàde, lónghe tra 7 e 16 ghèi, làrghe 2 o 3 ghèi co i venadüre pinàde.
I fiùr i böta al prensépe de la primaéra, prìma che i crèse i fòie e de sólet i è desperIùr o piö de rar a dù a dù, i gh'à ü diàmeter de tré ghèi, i è de culùr ròza con sich tèpai, sich pétai e tàce stàmi compàgn de töte i Rosaceae.
I fröcc i è di drùpe che i gh'à la pólpa zàlda ma ach piö ciàra che la tènt al biànch. La pèl g'ha ü culùr che pöl indà dal zàlt al rós, l'è velütàda e pelùza. Ol gàndol l'è bèl gròs, dür e l'è facc de lègn.
Ol pèrsech - nus l'è öna particolàr cùltivar de pèrsech, dezà che la gh'à la pèl bèla lìscia e sènsa gnà ü pél; la pólpa la pöl ès biànca o zàlda.
Ol Pèrsech (Prunus persica) l'è öna piànta de la famèa de le Rosaceae che la fà ü fröt che s'pöl mangià, dóls e gustùs, che l'è ciamàt pèrsech. L'è öna spéce che la é de la Cina.
A presiquera u presquero (Prunus persica (L., 1758)) ye un árbol caducifolio natural de China, d'entre 5 e 10 m d'altaria quan ye adulto, miembro chunto con l'almendrera d'o subchenero Amygdalus. L'árbol ye extensament caultivato en diversas variedatz perque produce una fruita singularment gustosa, o presiego u presco.
Os prescos, chunto con as ciresas, prunas y alberches son fruitas de cascuello (drupas). Esta especie se clasifica en variedatz que a suya carne se desepara facilment d'o cascuello y en atras que s'apegan firme a éll, como a variedat clamada pavía. As variedatz de carne blanca son tipicament muito dulzas, con poco taste aceto y as más populars de países como China, Chapón y os suyos vecins asiaticos, mientres que las de carne amariella preferidas por os países europeus y norteamericans, poseyen un fundo aceto, que se gusta chunto a la dulzor. A pelarza d'as dos variedatz tien tonos royizos.
Pèch se yon fwi.
Pèch
Detay Istwa mo sa
Rjaschen[1][2][3] (Prunus persica) jo kerk abo bom ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae). Dalšne ludowe mjenja su rjašen[3], rjasšen[3], rjaski[3], rjasken[3], rjacken[3] a krjacchen[3].
Jolic bělizka płoda jo gładka, pótom jo nektarina.
Rjaschen jo w lěśu zeleny kerk abo bom, kótaryž dośěgnjo wusokosć wót 3 až 10 m.
Krona cesto jo roznogata a płona.
Łopjena su wótšo rězane, šyroko-lancetojte, gładke, nage, nad srjejźišćom nejšyrše a dośěgnu dłujkosć wót 8 (6) až do 15 cm.
Kwiśo wót měrca až do apryla. Rožojte abo cerwjeno-wioletne kwiśonki se pśed abo z łopjenjami jawje. Wóni dośěgnu pśeměr wokoło 3 cm.
Blědorožojte, swětłorožojte, žołtocerwjene, žołte abo šarlachcerwjene płody dośěgnu wjelikosć wót 5 až do 7 (wót 4 až do 8) cm a wopśimjeju poroznu, dłymoko brozdatu, lažko se wótźělujucu packu. Rjascheny su kósmate, mjaztym až nektariny su njekósmate. Eksistěruju sorty ze žołtym a běłym płodowym měsom.
Ma lěpjej śopłe stojnišća a jo na mroz cuśniwe drjewina. Rosćo nejlěpjej na pśepušćatych, humusowych a fryšnych zemjach.
Póchada originalnje z Chinskeje a jo pśišła pśez Persisku do antikneje Grichiskeje a Romskeje mócnarstwa a wóttam k srjejźnej a pódwjacornej Europje.
Někotare sorty se ako płodowe bomy sajźaju, mjaztym až druge sorty ako pyšnjece rostliny sajźaju.
Kwiśonki
Rozrězowany płod
Rjaschen ako pśikład za twardopackaty płod
Rjaschen (Prunus persica) jo kerk abo bom ze swójźby rožowych rostlinow (Rosaceae). Dalšne ludowe mjenja su rjašen, rjasšen, rjaski, rjasken, rjacken a krjacchen.
Jolic bělizka płoda jo gładka, pótom jo nektarina.
Bu maqola vikilashtirilishi kerak.
Iltimos, bu maqolani Vikipediya qoida va yoʻllanmalariga muvofiq tartibga keltiring.
Shaftoli (Persica) — raʼnoguldoshlarga mansub daraxtlar turkumi; mevali daraxti. Vatani — Oʻrta Osiyo. 6 turi maʼlum: oddiy Sh., gansun Sh.si, david Sh.si, potanin Sh.si, mir Sh.si, fargʻona Shaftoli
AQSH, Yevropaning janubi, Yaponiya, Xitoy, Turkiya, Oʻrta Osiyo, Zakavkazyeda keng tarqalgan. Bundan 2 ming yil oldin madaniylashtirilgan. 5000 ga yaqin navi bor. Hozirgi davrda Shim. va Janubiy yarim sharning barcha subtropik va tropik mamlakatlarida oʻstiriladi. Jahon boʻyicha yalpi hosili 12,0 mln. t (1999). Oʻzbekistonda ekin maydoni jihatidan mevali daraxtlar orasida 3-oʻrinni egallaydi.
Bogʻdorchilikda, asosan, oddiy Sh. turi navlari oʻstiriladi (boshqa turlaridan manzarali oʻsimlik yoki payvandtag sifatida foydalaniladi). Boʻyi 3–9 m, bargi ketmaket joylashgan, nashtarsimon, gullari ikki jinsli. Mevasi sersuv (50— 600 g gacha), danakli, yassi dumaloq, tuxumsimon, oqishyashildan toʻq qizilgacha, tukli va tuksiz (luchchak). Eti koʻkimtiroq, och pushti, sariq, toʻq qizil, danagidan ajraladi (ajralmaydigan navlari ham bor), mazasi nordonshirin, shirin. Tarkibida 80—90% suv, 10—14% qand, 0,081,02% olma, vino, limon kislota, 0,56—1,26% pektin, shuningdek, oshlovchi va azotli moddalar, A, S, V vitaminlari, danagi magʻzida 20—60% yogʻ, amigdalin, oqsil moddalar va boshqalar bor. Yangiligida yeyiladi, qoqi, konserva (jem, murabbo, kompot) qilinadi, bargi va guli qaynatmasi xalq tabobatida bosh ogʻrigʻi, revmatizm, oshqozonichak kasalliklarini davolashda qoʻllaniladi. Sh. yaxshi asal beruvchi daraxt.
SH. danagidan va payvand qilib qoʻpaytiriladi. Payvandtag sifatida odsiy Sh. va boshqalar turlari urugʻkoʻchati, bodom, togʻolcha, baʼzan oʻrikdan foydalaniladi. Hosiddorligi 200—400 s/ga. Ekilganidan keyin 3 — 4yili hosilga kiradi. 12—15 yil yaxshi hosil beradi (daraxti 100–150 kg gacha). Oʻzbekistonda apr.da gullaydi, naviga qarab mevasi may—okt. oylarida pishadi. Sh. nisbatan issiqsevar, yorugʻsevar va —15, — 20° li qisqa sovuqlarga chidaydi, —25° da nobud boʻladi, ayniqsa, gullagan paytida bahorgi qorasovuqlardan koʻp zararlanadi. Koʻchati kuzda va bahorda 25—30 sm chuqurlikda haydalgan yerga 5x4, 5x5, 6x3 m sxemada ekiladi. Yosh daraxtlar vegetatsiya davrida 15—16, hosilga kirganlari 4—5, toshloq yerlarda 10—12 marta sugʻoriladi. shahriga kosasimon shakl beriladi va har yili erta bahorda butaladi. Oʻzbekistonda 50 ga yaqin navlari r-nlashtirilgan. shahrining ertapishar — Anjir shaftoli. Lola, Morettini; oʻrtapishar — Zafar, Start, Malinoviy, Elberta, Shirinmagʻiz, Oq shaftoli, kechki — Salvey, Farhod navlari koʻp ekiladi.
Kasalliklari: barg bujmayishi, shira oqishi, dogʻlanish va boshqalar.
Zararkunandalari: Sh. barg biti, Sh. kuyasi, Sh. tana biti. Ularga qarshi bahorda kurtaklar boʻrtishiga qadar insektitsidlar va fungitsidlar bilan ishlov beriladi.
Sulton Xolnazarov.
Shaftoli-danakli meva.
Shaftoli (Persica) — raʼnoguldoshlarga mansub daraxtlar turkumi; mevali daraxti. Vatani — Oʻrta Osiyo. 6 turi maʼlum: oddiy Sh., gansun Sh.si, david Sh.si, potanin Sh.si, mir Sh.si, fargʻona Shaftoli
AQSH, Yevropaning janubi, Yaponiya, Xitoy, Turkiya, Oʻrta Osiyo, Zakavkazyeda keng tarqalgan. Bundan 2 ming yil oldin madaniylashtirilgan. 5000 ga yaqin navi bor. Hozirgi davrda Shim. va Janubiy yarim sharning barcha subtropik va tropik mamlakatlarida oʻstiriladi. Jahon boʻyicha yalpi hosili 12,0 mln. t (1999). Oʻzbekistonda ekin maydoni jihatidan mevali daraxtlar orasida 3-oʻrinni egallaydi.
Bogʻdorchilikda, asosan, oddiy Sh. turi navlari oʻstiriladi (boshqa turlaridan manzarali oʻsimlik yoki payvandtag sifatida foydalaniladi). Boʻyi 3–9 m, bargi ketmaket joylashgan, nashtarsimon, gullari ikki jinsli. Mevasi sersuv (50— 600 g gacha), danakli, yassi dumaloq, tuxumsimon, oqishyashildan toʻq qizilgacha, tukli va tuksiz (luchchak). Eti koʻkimtiroq, och pushti, sariq, toʻq qizil, danagidan ajraladi (ajralmaydigan navlari ham bor), mazasi nordonshirin, shirin. Tarkibida 80—90% suv, 10—14% qand, 0,081,02% olma, vino, limon kislota, 0,56—1,26% pektin, shuningdek, oshlovchi va azotli moddalar, A, S, V vitaminlari, danagi magʻzida 20—60% yogʻ, amigdalin, oqsil moddalar va boshqalar bor. Yangiligida yeyiladi, qoqi, konserva (jem, murabbo, kompot) qilinadi, bargi va guli qaynatmasi xalq tabobatida bosh ogʻrigʻi, revmatizm, oshqozonichak kasalliklarini davolashda qoʻllaniladi. Sh. yaxshi asal beruvchi daraxt.
SH. danagidan va payvand qilib qoʻpaytiriladi. Payvandtag sifatida odsiy Sh. va boshqalar turlari urugʻkoʻchati, bodom, togʻolcha, baʼzan oʻrikdan foydalaniladi. Hosiddorligi 200—400 s/ga. Ekilganidan keyin 3 — 4yili hosilga kiradi. 12—15 yil yaxshi hosil beradi (daraxti 100–150 kg gacha). Oʻzbekistonda apr.da gullaydi, naviga qarab mevasi may—okt. oylarida pishadi. Sh. nisbatan issiqsevar, yorugʻsevar va —15, — 20° li qisqa sovuqlarga chidaydi, —25° da nobud boʻladi, ayniqsa, gullagan paytida bahorgi qorasovuqlardan koʻp zararlanadi. Koʻchati kuzda va bahorda 25—30 sm chuqurlikda haydalgan yerga 5x4, 5x5, 6x3 m sxemada ekiladi. Yosh daraxtlar vegetatsiya davrida 15—16, hosilga kirganlari 4—5, toshloq yerlarda 10—12 marta sugʻoriladi. shahriga kosasimon shakl beriladi va har yili erta bahorda butaladi. Oʻzbekistonda 50 ga yaqin navlari r-nlashtirilgan. shahrining ertapishar — Anjir shaftoli. Lola, Morettini; oʻrtapishar — Zafar, Start, Malinoviy, Elberta, Shirinmagʻiz, Oq shaftoli, kechki — Salvey, Farhod navlari koʻp ekiladi.
Kasalliklari: barg bujmayishi, shira oqishi, dogʻlanish va boshqalar.
Zararkunandalari: Sh. barg biti, Sh. kuyasi, Sh. tana biti. Ularga qarshi bahorda kurtaklar boʻrtishiga qadar insektitsidlar va fungitsidlar bilan ishlov beriladi.
Xox an şiftelih (Prunus persica) , riwekeke daran e ji famîleya gulan e.
Bejna wê 2-8 mitroyan bilind dibe û temenê wê 30 sal in. Kulîlkên wê yên peyazî berî pelên wê vedibin. Pelên wê kesk, dirêj û rimane ne. Fêkiyên wê yên biçûk û mezin hene. Yên mezin bi qasî pirteqalekê ne . Fêkiya wê sor, spî û sorespî ye û serê qaşûlê fêkî wek qedîfeyek hinekî bi pûrt û bêhnxweş e. Goştê fêkiya wê sor, spî û peyazî ye û pir bi avî ye. Di nava wî goştî de dendikek qaşûl girnijok û hişk heye û ew bi kakil e. Lê ew kakil tenê ji bo derman tê xebitandin. Wekî din ( ji ber ku jehrîdar e) nayê xwarin. Ji fêkî û kakilê wê rûn tê derxistin. Di bingehê de du cûreyên xwe hene, yên çandinî û yên kûvî. Ji dervayî wan cûreyek din heye jê re dibêjin “teraqî “ (nektarîn). Lê teraqî ne xox e, bîjiyê alûçe û xox ê ye. Welatê xoxê Îran e. Lê hinek dibêjin ne Îran e ( ji ber ku kûviyên wê ne li Îranê lê li Çînê hatine dîtin) lê Çîn e”.
Dîroka wê baş nayê zanîn, lê tiştên ku tên zanîn 2000 sal B.Z ê li Çîn û Îranê çandiniya wê dihat kirin. Xox li Çînê bûyê sembola nemirinê. Çîniyan serguldank û ferfûrî an porselen bi wêneyên xoxê dixemilandin û hê jî dixemilînin. Misriyan kesên ku biryara kuştina wan didan, dendikên xoxan bi wan didan xwarin û ew jehrî dikirin. Xox ji îranê hatiye Kurdistan, Anatolya, Yewnanistan û ji wir jî derbasî welatên din yên derdora Deryaya Navîn, Ewropa û ji Ewropa jî derbasî deverên din yên cîhanê bûye.
Kulîlk
Mêweyên gihiştî
Xox an şiftelih (Prunus persica) , riwekeke daran e ji famîleya gulan e.
Η ροδακινιά είναι πυρηνόκαρπο, φυλλοβόλο οπωροφόρο δέντρο που ανήκει στο γένος Προύμνη και στην οικογένεια των Ροδοειδών. Η καταγωγή της είναι από την Κίνα, όπου ακόμα και σήμερα υπάρχει ως αυτοφυής. Στη συνέχεια η καλλιέργεια της επεκτάθηκε προς τις χώρες της Μεσογείου και αργότερα προς την Αμερική και την Αυστραλία. Σήμερα είναι το περισσότερο καλλιεργούμενο οπωροφόρο δέντρο στον κόσμο μετά τη μηλιά.
Το ύψος του δέντρου φτάνει τα 4,5 μέτρα ο κορμός και οι βλαστοί έχουν φλοιό κοκκινωπού ή πρασινωπού χρώματος. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή, πριονωτά στιλπνά, μυτερά στην κορυφή και χρώματος πράσινου, έχουν δε αδένες στη βάση τους από όπου κατά περιόδους εκκρίνουν ένα υγρό σαν ρετσίνι που προσελκύει διάφορα μικρά έντομα. Τα άνθη της ροδακινιάς έχουν πέντε ρόδινα πέταλα και φύονται στις μασχάλες των φύλλων και των βλαστών. Οι πρώιμες ποικιλίες έχουν μεγάλα πέταλα και οι όψιμες μικρά. Ο καρπός της ροδακινιάς είναι το ροδάκινο.
Η ροδακινιά ζει 30 χρόνια κατά μέσο όρο, όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες και ανάλογα με το υποκείμενο της ποικιλίας. Αποδίδει καρπούς μετά το τρίτο χρόνο από τη φύτευση της, των οποίων η ποιότητα είναι καλύτερη σε περιοχές όπου τα καλοκαίρια είναι ζεστά και οι χειμώνες ήπια κρύοι. Ένας ανοιξιάτικος παγετός μπορεί να καταστρέψει τα άνθη που είναι αρκετά ευαίσθητα στο κρύο.
Το δέντρο προτιμά τα αμμοπηλώδη εδάφη με καλό στράγγισμα. Η λίπανση θεωρείται απαραίτητη για καλή παραγωγή και γίνεται κυρίως με αζωτούχα και καλιούχα λιπάσματα. Η ροδακινιά αποκρίνεται επίσης καλά σε λίπανση με κοπριά, αλλά βασικό στοιχείο για την καλή της ανάπτυξη και καρποφορία είναι οι κλιματολογικές συνθήκες.
Οι ροδακινιές, όπως και τα περισσότερα οπωροφόρα, ραντίζονται συστηματικά και βάσει ενός εθνικού σχεδίου ολοκληρωμένης καλλιέργειας προκειμένου να μειωθεί η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και να παράγονται όσο το δυνατόν ασφαλέστερα τρόφιμα για τους καταναλωτές. Οι έλεγχοι είναι συνεχείς, ενώ οι παραβάτες παραγωγοί τιμωρούνται παραδειγματικά [1].
Η ροδακινιά και η μηλοροδακινιά ευδοκιμούν σε εδάφη βαθιά και κατά προτίμηση αμμοπηλλώδη, με καλή αποστράγγιση και πτωχά σε ανθρακικό ασβέστιο. Τα βαριά εδάφη ή με κακή αποστράγγιση πρέπει να αποφεύγονται, γιατί επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των δένδρων, την παραγωγή και την ποιότητα των καρπών. Σε τέτοια εδάφη, λόγω της υπερβολικής υγρασίας και του κακού αερισμού, παρατηρείται χλώρωση στα φύλλα του δένδρου που διορθώνεται δύσκολα [2].
Η ροδακινιά πολλαπλασιάζεται με τον εμβολιασμό (κυρίως με ενοφθαλμισμό Τ), όπου και επιλέγεται η ποικιλία του ήμερου δέντρου. Κατά τον εμβολιασμό, ένα δενδρύλλιο υποκείμενο εμβολιάζεται με ένα οφθαλμό ήμερου καρποφόρου δέντρου με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός δέντρου που φέρει διαφορετικό γενετικό υλικό στις ρίζες και διαφορετικό στους κλώνους. Το υποκείμενο παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση του δέντρου καθώς είναι υπεύθυνο για το ριζικό σύστημα και συνεπώς για την προσαρμοστικότητα του δέντρου στα διάφορα εδάφη και στο μικρο-κλίμα της κάθε περιοχής. Κυριότερα υποκείμενα είναι:
Παρακάτω παρουσιάζονται οι διάφορες ποικιλίες ενώ δίπλα από τις ονομασίες προβάλλεται η ημερομηνία ωρίμανσης επιτραπέζιων ροδάκινων.[5]
Η φύτευση των ροδακινιών γίνεται εφόσον έχουμε επιλέξει το σχήμα φύτευσης και τη διαμόρφωση που θα δώσουμε στα δέντρα αργότερα. Βασικά σχήματα φύτευσης είναι:
Οι περισσότερες ποικιλίες παράγουν περισσότερους καρπούς από όσους μπορούν τα δέντρα να κρατήσουν και έτσι απαιτείται αραίωμα των καρπών. Επίσης, είναι απαραίτητη διαδικασία προκειμένου να επιτευχθεί το ιδανικό μέγεθος που μπορεί να αποδώσει μια ποικιλία. Εάν δεν αραιωθούν οι καρποί, τότε θα προκύψουν μικροί καρποί που θα επηρεάσουν αρνητικά την τιμή πώλησης τους. Αντίθετα, εάν αραιωθούν υπερβολικά ενδεχομένως να χάσουμε σημαντικό μέρος της παραγωγής καθώς οι καρποί δε μεγαλώνουν απεριόριστα. Σε ορισμένες ποικιλίες που υποστηρίζουν μεγάλες ποσότητες φρούτων (αν βέβαια υποστηρίζει και το δέντρο) τότε μπορούμε να αφήνουμε παραπάνω καρπούς. Τέλος, στις βιομηχανικές ροδακινιές π.χ. Andross που τα δέντρα μπορούν να αποδώσουν έως 150κιλά/δέντρο, αφήνουμε αρκετά περισσότερους καρπούς κατά το αραίωμα.
Η συγκομιδή των ροδάκινων αρχίζει στα τέλη Μαΐου και ολοκληρώνεται στα τέλη Σεπτεμβρίου στη Β. Ελλάδα. Βασικό κριτήριο για την έναρξη συγκομιδής μιας ποικιλίας είναι ο βαθμός ωρίμανσης του καρπού. Έτσι, ενώ στους πίνακες ωρίμανσης μπορούμε να δούμε ενδεικτικές ημερομηνίες, οι καιρικές συνθήκες της κάθε χρονιάς επηρεάζουν το χρόνο συγκομιδής (άλλοτε πρώιμη παραγωγή και άλλοτε όψιμη). Σαν ποικιλία αναφοράς θεωρείται η Red Haven που ωριμάζει το πρώτο 10ήμερο του Ιουλίου.
Ο καρπός θεωρείται έτοιμος για συγκομιδή όταν έχει το μέγεθος και το χρώμα που προστάζει η ποικιλία και έχει πλούσιο άρωμα. Συνήθως τα φρούτα συλλέγονται 1-2 μέρες νωρίτερα προκειμένου να είναι πιο σκληρά ώστε να αντέξουν τη συσκευασία, μεταφορά και παραμονή στο μανάβικο προτού καταστραφούν. Συνήθως το ροδάκινο διατηρεί τη σφριγηλότητα του για 2-3 μέρες εκτός ψυγείου και 5-7 μέρες εντός οικιακού ψυγείου. Εδώ και μια πενταετία, όλες οι εθνικές μεταφορές φρούτων πραγματοποιούνται με φορτηγά ψυγεία, ώστε να απολαμβάνει ο Έλληνας καταναλωτής πάντοτε φρέσκα φρούτα[6].
Υπάρχει πολύ μεγάλη διαθεσιμότητα σε φυτά ροδακινιάς σε όλα τα υποκείμενα και ποικιλίες. Η συντριπτική πλειοψηφία δενδρυλλίων ροδακινιάς καθώς και των λοιπών οπωροφόρων δέντρων (νεκταρινιές, κερασιές, μηλιές, αχλαδιές, δαμασκηνιές, βερικοκιές, κυδωνιές, κτλ) παράγεται στα Μονόσπιτα Ημαθίας. Εκεί, περίπου 150 επιχειρήσεις και μικρο-φυτωριούχοι καλλιεργούν περίπου 6.000 στρέμματα φυτωρίων καλύπτοντας τόσο τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς, όσο και των γειτονικών Βαλκανικών χωρών. Τα φυτώρια Μονοσπίτων είναι πασίγνωστα στους Έλληνες καλλιεργητές, αλλά και στους φυτωριακούς οίκους και ινστιτούτα του εξωτερικού καθώς υπάρχει άμεση συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται συστηματικά στην Ημαθία, την Πέλλα, την Πιερία, Κοζάνη, Λάρισα και πρόσφατα και στην Κόρινθο. Πρωτοπόρος Νομός στην καλλιέργεια ροδάκινων είναι ο Νομός Ημαθίας καθώς από τον κάμπο της Νάουσας ξεκίνησε η ελληνική παραγωγή ροδάκινων περίπου τη δεκαετία του 1960. Τα ροδάκινα Νάουσας μάλιστα αποτελούν Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και είναι ευρύτατα γνωστά σε όλη την Ευρώπη[8]. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται εκατοντάδες επιχειρήσεις εμπορίας, μεταποίησης και συντήρησης (ψυγεία) καθώς και πάμπολλες μεταφορικές εταιρείες ικανές να μεταφέρουν τα ροδάκινα σε όλη την Ευρώπη.
Η εργασία στους οπωρώνες ροδακίνων είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία απασχόλησης ιδιαίτερα στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύει η χώρα μας. Το μέσο ημερομίσθιο κυμαίνεται από 20-30€ ενώ ένας εργάτης γης θα μπορούσε να εργαστεί για περισσότερες από 150 ημέρες ετησίως. Επίσης, τα φυτώρια ροδακίνων προσφέρουν αρκετές θέσεις εργασίας και ορισμένες φορές και καλύτερο ημερομίσθιο. Πρόχειρα, θα μπορούσαμε να εκτιμήσουμε ότι η ροδακινο-παραγωγή απασχολεί και συντηρεί περίπου 400.000 Έλληνες και αλλοδαπούς εργάτες (100.000 οικογένειες).
Η ροδακινο-καλλιέργεια συνεισφέρει σημαντικά στην ελληνική οικονομία καθώς τα ροδάκινα είναι από τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας μας. Ωστόσο, το υψηλό κόστος παραγωγής (πετρέλαια, νερό, λιπάσματα, εργατικά) και οι χαμηλές τιμές των τελευταίων ετών έφεραν του ροδακινο-παραγωγούς σε δύσκολη θέση. Τα ελληνικά ροδάκινα εξάγονται στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η μεγαλύτερη εξαγωγή γίνεται προς τη Ρωσία που απορροφά σχεδόν το 90% των εξαγωγών, σε σημαντικά όμως χαμηλότερη τιμή. Τα μεταποιημένα ροδάκινα (κομπόστες, μαρμελάδες, χυμός) εξάγονται με επιτυχία μέχρι και τις Η.Π.Α. όπου η ελληνική κομπόστα ροδάκινου τείνει να εκτοπίσει από την εγχώρια αγορά την τοπική παραγωγή κομπόστας κυρίως λόγω της χαμηλότερης τιμής της.
|accessdate= (βοήθεια) Η ροδακινιά είναι πυρηνόκαρπο, φυλλοβόλο οπωροφόρο δέντρο που ανήκει στο γένος Προύμνη και στην οικογένεια των Ροδοειδών. Η καταγωγή της είναι από την Κίνα, όπου ακόμα και σήμερα υπάρχει ως αυτοφυής. Στη συνέχεια η καλλιέργεια της επεκτάθηκε προς τις χώρες της Μεσογείου και αργότερα προς την Αμερική και την Αυστραλία. Σήμερα είναι το περισσότερο καλλιεργούμενο οπωροφόρο δέντρο στον κόσμο μετά τη μηλιά.
Анҷиршафтолу (лот. Prunus persica var. platycarpa) — навъе аз шафтолуҳои маҳаллӣ.
Дарахташ сершоху барг, шохаҳояш хамида, баландиаш 4 — 5 м. Навдаҳои офтобрасаш сурхча, навдаҳои тарафи сояаш сабзи зардтоб. Муғчааш калон, баргаш нештармонанд. Охири март — аввали апрел гул карда, мевааш август мепазад. Дарахти анҷиршафтолу худгардолуд мебошад. Гулаш калони гулобӣ, ғӯракаш серпашмак, мевааш миёнаҳаҷм (вазнаш 90 — 100 г), шалғамшакл, мағзаш зарди хуштаъм, серобу сершира ва андак нордон (12 — 13 % қанд, 0,25 — 0,35 % туршӣ дорад). Донакаш нисбатан майда (3,5 — 4 г).
Анҷиршафтолуро дар Осиёи Марказӣ, ҳамчунин дар Эрон, Афғонистон ва Хитой парвариш мекунанд. Дар Тоҷикистон дар боғҳои обӣ ва лалмии водии Ҳисор, вилоятҳои Хатлон ва Суғд хуб нашъунамо мекунад. Анҷиршафтолу дар ҳама гуна хок месабзад. Ба гармо, хушкӣ ва сармо тобовар аст: дар ҳарорати то — 20°С дарахташро сармо намезанад. Ниҳоли он баъди 3 — 4 соли шинондан ба ҳосил медарояд. Аз ҳар бех дарахти анҷиршафтолу 80 — 100 кг мева мегиранд.
Анҷиршафтолуро ба шафтолу, бодом, зардолу ва олуча пайванд кардан мумкин аст. Дар пайвандтаки хасаки шафтолу хуб рушд меёбад.
Меваашро тару хушк мехӯранд, аз он консерв тайёр мекунанд, мураббо мепазанд.
Анҷиршафтолу (лот. Prunus persica var. platycarpa) — навъе аз шафтолуҳои маҳаллӣ.
Уште во далечниот десетти век, Кинезите знаеле за придобивките од праските за човековото здравје и не случајно се верува дека праските го продолжуваат човечкиот живот[3].
Во денешно време со развојот на науката е веќе докажано дека овие плодови имаат благотворно влијание врз човечкиот организам. Праските го зголемуваат човечкиот живот - тоа е верување на Кинезите.
Праските содржат многу витамини и минерали, но содржината на калиум е причината Кинезите да веруваат во чудесната сила. Недостатокот на калиум во нашето тело може да доведе до многу сериозни проблеми како стрес, напнатост, слабост во телото.
Недостатокот на калиум се одразува на кожата, меморијата слабее, но најважните проблеми кои се јавуваат во отсуство на калиум се поврзани со функционирањето на срцето.
Ако земате лекови за намалување на крвниот притисок, тоа доведува до ограничување на калиум во организмот и до сериозни здравствени проблеми. Калиумот во праските помага за регулирање на крвниот притисок. Преку нив се обезбедуваат 332 мг калиум. Праските содржат големо количество витамини - во една голема праска има 1.4 мг ниацин или 14% од дневната вредност на витамин Б3.
Ниацинот игра улога во енергетскиот метаболизам на телото. Праските се со висока содржина на витамин Ц - 11,6 мг или 19% од дневната доза. Витаминот Ц е важен антиоксидант и хранливи елементи, кој придонесе за подобрување на имунолошкиот систем, но не и за одржување на здрави зглобови. Праските се корисни за кожата, бидејќи содржат витамин Ц - Витаминот Ц се смета за важен витамин на кожата, а исто така тој е и анти-оксидант кои помага при лекувањето на ракот на кожата, помага во борбата со белите крвни клетки. Витаминот Ц треба да се зема редовно, ако сакаме да имаме здрава кожа. Праските можат да придонесат за лечење на многу болести и особено за лекување и превенција на ракот и проблемите поврзани со функционирањето на срцето. Праските содржат ликопен и лутеин, кои помагаат за зголемување на видот[4].
Росоманскиот регион важи за најголем производител на овој вид овошје во Македонија. Најзастапените сорти се„голд хевен“ и „фантазија“ од нектарините[5]. Моментно во Росоманско има околу 700 хектари под праска, но површините постојано се зголемуваат. Околу 15 видови праска се одгледува во Росоман, и се произведува околу 15 милиони килограми производство. Најголем дел од праските се извезени во Русија, Полска, Украина и Белорусија. Голем дел од родот заминал и во поранешните југословенски републики[6].Во чест на почетокот на бербата на праската, општината Росоман ја организира манифестацијата Праскобер која се одржува на Духовден[7].
Прасково дрво во село Усје
Праска во село Љубојно
Овоштарник со праски во село Усје
Праскови насади во Росоманско, Тиквешија
Пресек на црвена праска
Уште во далечниот десетти век, Кинезите знаеле за придобивките од праските за човековото здравје и не случајно се верува дека праските го продолжуваат човечкиот живот.
Во денешно време со развојот на науката е веќе докажано дека овие плодови имаат благотворно влијание врз човечкиот организам. Праските го зголемуваат човечкиот живот - тоа е верување на Кинезите.
Праските содржат многу витамини и минерали, но содржината на калиум е причината Кинезите да веруваат во чудесната сила. Недостатокот на калиум во нашето тело може да доведе до многу сериозни проблеми како стрес, напнатост, слабост во телото.
Недостатокот на калиум се одразува на кожата, меморијата слабее, но најважните проблеми кои се јавуваат во отсуство на калиум се поврзани со функционирањето на срцето.
Ако земате лекови за намалување на крвниот притисок, тоа доведува до ограничување на калиум во организмот и до сериозни здравствени проблеми. Калиумот во праските помага за регулирање на крвниот притисок. Преку нив се обезбедуваат 332 мг калиум. Праските содржат големо количество витамини - во една голема праска има 1.4 мг ниацин или 14% од дневната вредност на витамин Б3.
Ниацинот игра улога во енергетскиот метаболизам на телото. Праските се со висока содржина на витамин Ц - 11,6 мг или 19% од дневната доза. Витаминот Ц е важен антиоксидант и хранливи елементи, кој придонесе за подобрување на имунолошкиот систем, но не и за одржување на здрави зглобови. Праските се корисни за кожата, бидејќи содржат витамин Ц - Витаминот Ц се смета за важен витамин на кожата, а исто така тој е и анти-оксидант кои помага при лекувањето на ракот на кожата, помага во борбата со белите крвни клетки. Витаминот Ц треба да се зема редовно, ако сакаме да имаме здрава кожа. Праските можат да придонесат за лечење на многу болести и особено за лекување и превенција на ракот и проблемите поврзани со функционирањето на срцето. Праските содржат ликопен и лутеин, кои помагаат за зголемување на видот.
Пэрсік, брусква, брусквіца (па-лацінску: Prúnus pérsica: «пэрсыдзкая сьліва», агульнаславянскае слова брусква паходзіць ад праславянскага *bersky, што, у сваю чаргу, зьяўляецца вымоваю лацінскага persica) — расьліна зь сям’і ружавых, ад блізкароднасных мігдалаў адрозьніваецца толькі пладамі.
Брусква гэта дрэва з лянцэтападобным лісьцём, ружовымі альбо чырвонымі кветкамі. Плады разнастайнай формы: ад пляскатых да падоўжана-даўгакружных, з баразёнкаю на аднім боку, звычайна аксаміцістыя; костачка зморшчана-баразнаватая, з кропкавымі ямінкамі ды завостранаю верхавінкаю.
Прарадзіма брусквы — Кітай, дзе яна вырошчвалася ўжо ў 2000 годзе да нашае эры. Стуль празь Індыю трапіла ў Пэрсыю, Грэцыю і Рым. Брусква гадуецца ў цёплых частках мернае Эўразіі і Амэрыкі, куды была прывезеная на пачатку XVI стагодзьдзя. Брусква шырока спажываецца, Паўночная Амэрыка вывозіць вялікую колькасьць брусквовае кансэрвы. З костачак вырабляецца лікёр «пэрсіка». Насеньне — сродак для атрыманьня брусквовага алею (лац.: oleum persicorum), які ўжываецца ў касьметыцы і мэдыцыне.
На ўсходзе брусква ўсевядомая ня толькі як смачная садавіна, але й як культурны сымбаль. У Кітаі лічылася, што брусквічнае дрэва — добрая ахова ад нячысьцікаў, плод брусквы — атрыбут багоў даўгалецьця кітайскіх народных вераваньняў, а насеньне выкарыстоўваецца ў кітайскае мэдыцыне як сродак для разрэджваньня крыві, ад пякотцы і супроць алерґіі. У клясычнае кітайскае повесьці «Траяцарства» галоўныя гэроі даюць братэрскую прысягу менавіта ў брусквовым садзе. Карэя таксама маець доўгую гісторыю гадоўлі брускваў, падвойнае зернетка лічыцца там прадвесьнікам цёплае зімы. У Японіі казка пра Маматара — хлопчыка нарадзіўшагася з брусквы — адная з найпапулярнейшых.
У мякішы пладоў зьмяшчаюцца цытрынавая, яблычная, хінная ды вінная кісьлі; каль, жалеза, фосфар, манган, медзь, цынк, сэлен і магн; вітаміны, пэктыны і этарныя алеі.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Пэрсік, брусква, брусквіца (па-лацінску: Prúnus pérsica: «пэрсыдзкая сьліва», агульнаславянскае слова брусква паходзіць ад праславянскага *bersky, што, у сваю чаргу, зьяўляецца вымоваю лацінскага persica) — расьліна зь сям’і ружавых, ад блізкароднасных мігдалаў адрозьніваецца толькі пладамі.
Шабдалы (лат. Prunus persica) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак.
Негизинен 5 (кадимки, Гансун, Давид, Потанин, таң калаарлык) түрү белгилүү. Борбордук жана Түндүк Кытайда жапайы түрү кездешет. Эгилме сорттору кадимки Шабдалыдан чыгарылган. Калган түрлөрү кооздук жана кыйыштыруу үчүн пайдаланылат. Кадимки Шабдалы бийиктиги 8 мге чейин, жазы, жөнөкөй жалбырагы кезектешип жайгашат. Гүлү кош жыныстуу. Мөмөсү данектүү, ширелүү (20-600 г), тоголок, сүйрү. Өңү сортуна жараша мала жашыл, кызгылт, саргыч болот. Сулуу ак же сары, кыйгыл таттуу. Шабдалы көбүнчө АКШ, Франция, Италия, Япония, Испания ж, б. өлкөлөрдө, Орто Азия, Молдавия, Закавказье, Дагстан, Кавказ, Крымда өстүрүлөт.
Жылуучул, ысыкка байымдуу өсүмдүк. 2-3 жылдыгынан 15-20 жылга чейин мөмөлөйт. Сулпунда 80-90% суу, 6-14% кант, 0,5-1,2% пектин заты, 0,08- 1,01% кислота, 9,4-20 мг% С витамини, 0.6-1,0 мг% каротин, данегинде 20-60% май, 0,4-0,7% эфир майы бар. Мөмөсү жаңы кезинде же кургатылып желет, компот, шире, кыям жасалат. Гектарынан 20-40 т түшүм алынат.
Кыргызстанда Александр эртечили, Инжир кызылы, Кызыл нектарин, Риверс эртечили, Чемпион, Эльберта, Кыргызстан. Ак шабдалы сорттору Ош, Чүй, Ысык-Көлдө өстүрүлөт. Зыянкечтери: Шабдалы бити, Шабдалы күбөсү. Илдеттери: жалбырак чүрүшмөсү, темгилдуүлүк. чаңгыл кебер.
Шабдалы (лат. Prunus persica) - роза гүлдүүлөр тукумундагы мөмө дарак.
Негизинен 5 (кадимки, Гансун, Давид, Потанин, таң калаарлык) түрү белгилүү. Борбордук жана Түндүк Кытайда жапайы түрү кездешет. Эгилме сорттору кадимки Шабдалыдан чыгарылган. Калган түрлөрү кооздук жана кыйыштыруу үчүн пайдаланылат. Кадимки Шабдалы бийиктиги 8 мге чейин, жазы, жөнөкөй жалбырагы кезектешип жайгашат. Гүлү кош жыныстуу. Мөмөсү данектүү, ширелүү (20-600 г), тоголок, сүйрү. Өңү сортуна жараша мала жашыл, кызгылт, саргыч болот. Сулуу ак же сары, кыйгыл таттуу. Шабдалы көбүнчө АКШ, Франция, Италия, Япония, Испания ж, б. өлкөлөрдө, Орто Азия, Молдавия, Закавказье, Дагстан, Кавказ, Крымда өстүрүлөт.
Жылуучул, ысыкка байымдуу өсүмдүк. 2-3 жылдыгынан 15-20 жылга чейин мөмөлөйт. Сулпунда 80-90% суу, 6-14% кант, 0,5-1,2% пектин заты, 0,08- 1,01% кислота, 9,4-20 мг% С витамини, 0.6-1,0 мг% каротин, данегинде 20-60% май, 0,4-0,7% эфир майы бар. Мөмөсү жаңы кезинде же кургатылып желет, компот, шире, кыям жасалат. Гектарынан 20-40 т түшүм алынат.
Кыргызстанда Александр эртечили, Инжир кызылы, Кызыл нектарин, Риверс эртечили, Чемпион, Эльберта, Кыргызстан. Ак шабдалы сорттору Ош, Чүй, Ысык-Көлдө өстүрүлөт. Зыянкечтери: Шабдалы бити, Шабдалы күбөсү. Илдеттери: жалбырак чүрүшмөсү, темгилдуүлүк. чаңгыл кебер.
Шәфталу (шулай ук шәпталы, фар. شفتالو шәфталу) — розачалар гаиләлегеннән караҗимеш ыругыннан агаччыл үсемлекләр. Бадәмгә бик якын. Биеклеге 5–10 м, 6 төре Кытайда үсә. Урманнарда һәм куе куаклыкларда, тау битләрендә очрый.
Игүле сортлары гади шәфталуга (лат. Prunus persica) керә, тиз үсә, 2–3 елдан җимеш би рә, 25 елга кадәр яши. Урта Азиядә, Молдовада, Көньяк Украина, Кавказда үстерәләр. Җимешендә шикәр, органик кислоталар, A һәм C витаминнары, орлыгында шәфталу мае бар. Бер агасы 20–120 кг уңыш бирә, баллы үсемлек.
Шәфталу (шулай ук шәпталы, фар. شفتالو шәфталу) — розачалар гаиләлегеннән караҗимеш ыругыннан агаччыл үсемлекләр. Бадәмгә бик якын. Биеклеге 5–10 м, 6 төре Кытайда үсә. Урманнарда һәм куе куаклыкларда, тау битләрендә очрый.
Игүле сортлары гади шәфталуга (лат. Prunus persica) керә, тиз үсә, 2–3 елдан җимеш би рә, 25 елга кадәр яши. Урта Азиядә, Молдовада, Көньяк Украина, Кавказда үстерәләр. Җимешендә шикәр, органик кислоталар, A һәм C витаминнары, орлыгында шәфталу мае бар. Бер агасы 20–120 кг уңыш бирә, баллы үсемлек.
आड़ू (खाद्य भाग)
आड़ू या सतालू (अंग्रेजी नाम : पीच (Peach); वास्पतिक नाम : प्रूनस पर्सिका; प्रजाति : प्रूनस; जाति : पर्सिका; कुल : रोज़ेसी) का उत्पत्ति स्थान चीन है। कुछ वैज्ञानिकों का मत है कि यह ईरान में उत्पन्न हुआ। यह पर्णपाती वृक्ष है। भारत के पर्वतीय तथा उपपर्वतीय भागों में इसकी सफल खेती होती है। ताजे फल खाए जाते हैं तथा फल से फलपाक (जैम), जेली और चटनी बनती है। फल में चीनी की मात्रा पर्याप्त होती है। जहाँ जलवायु न अधिक ठंढी, न अधिक गरम हो, 15 डिग्री फा. से 100 डिग्री फा. तक के ताप वाले पर्यावरण में, इसकी खेती सफल हो सकती है। इसके लिए सबसे उत्तम मिट्टी बलुई दोमट है, पर यह गहरी तथा उत्तम जलोत्सरण वाली होनी चाहिए। भारत के पर्वतीय तथा उपपर्वतीय भागों में इसकी सफल खेती होती है।
आड़ू दो जाति के होते हैं-
(1) देशी; उपजातियाँ: आगरा, पेशावरी तथा हरदोई;
(2) विदेशी; उपजातियाँ: बिडविल्स अर्ली, डबल फ्लावरिंग, चाइना फ्लैट, डाक्टर हाग, फ्लोरिडाज़ ओन, अलबर्टा आदि।
प्रजनन कलिकायन द्वारा होता है। आड़ू के मूल वृंत पर रिंग बडिंग अप्रैल या मई मास में किया जाता है। स्थायी स्थान पर पौधे 15 से 18 फुट की दूरी पर दिसंबर या जनवरी के महीने में लगाए जाते हैं। सड़े गोबर की खाद या कंपोस्ट 80 से 100 मन तक प्रति एकड़ प्रति वर्ष नवंबर या दिसंबर में देना चाहिए। जाड़े में एक या दो तथा ग्रीष्म ऋतु में प्रति सप्ताह सिंचाई करनी चाहिए। सुंदर आकार तथा अच्छी वृद्धि के लिए आड़ू के पौधे की कटाई तथा छंटाई प्रथम दो वर्ष भली भांति की जाती है। तत्पश्चात् प्रति वर्ष दिसंबर में छंटाई की जाती है। जून में फल पकता है। प्रति वृक्ष 30 से 50 सेर तक फल प्राप्त होते हैं। स्तंभ छिद्रक (स्टेम बोरर), आड़ू अंगमारी (पीच ब्लाइट) तथा पर्ण परिकुंचन (लीफ कर्ल) इसके लिए हानिकारक कीड़े तथा रोग हैं। इन रोगों से इस वृक्ष की रक्षा कीटनाशक द्रव्यों के छिड़काव (स्प्रे) द्वारा सुगमता से की जाती है।
A peach tree in blossom
Peach blossoms
Incipient fruit development
Peach (cultivar 'Berry') – watercolour 1895
Claude Monet, A Jar of Peaches
आड़ू या सतालू (अंग्रेजी नाम : पीच (Peach); वास्पतिक नाम : प्रूनस पर्सिका; प्रजाति : प्रूनस; जाति : पर्सिका; कुल : रोज़ेसी) का उत्पत्ति स्थान चीन है। कुछ वैज्ञानिकों का मत है कि यह ईरान में उत्पन्न हुआ। यह पर्णपाती वृक्ष है। भारत के पर्वतीय तथा उपपर्वतीय भागों में इसकी सफल खेती होती है। ताजे फल खाए जाते हैं तथा फल से फलपाक (जैम), जेली और चटनी बनती है। फल में चीनी की मात्रा पर्याप्त होती है। जहाँ जलवायु न अधिक ठंढी, न अधिक गरम हो, 15 डिग्री फा. से 100 डिग्री फा. तक के ताप वाले पर्यावरण में, इसकी खेती सफल हो सकती है। इसके लिए सबसे उत्तम मिट्टी बलुई दोमट है, पर यह गहरी तथा उत्तम जलोत्सरण वाली होनी चाहिए। भारत के पर्वतीय तथा उपपर्वतीय भागों में इसकी सफल खेती होती है।
आड़ू दो जाति के होते हैं-
(1) देशी; उपजातियाँ: आगरा, पेशावरी तथा हरदोई;
(2) विदेशी; उपजातियाँ: बिडविल्स अर्ली, डबल फ्लावरिंग, चाइना फ्लैट, डाक्टर हाग, फ्लोरिडाज़ ओन, अलबर्टा आदि।
प्रजनन कलिकायन द्वारा होता है। आड़ू के मूल वृंत पर रिंग बडिंग अप्रैल या मई मास में किया जाता है। स्थायी स्थान पर पौधे 15 से 18 फुट की दूरी पर दिसंबर या जनवरी के महीने में लगाए जाते हैं। सड़े गोबर की खाद या कंपोस्ट 80 से 100 मन तक प्रति एकड़ प्रति वर्ष नवंबर या दिसंबर में देना चाहिए। जाड़े में एक या दो तथा ग्रीष्म ऋतु में प्रति सप्ताह सिंचाई करनी चाहिए। सुंदर आकार तथा अच्छी वृद्धि के लिए आड़ू के पौधे की कटाई तथा छंटाई प्रथम दो वर्ष भली भांति की जाती है। तत्पश्चात् प्रति वर्ष दिसंबर में छंटाई की जाती है। जून में फल पकता है। प्रति वृक्ष 30 से 50 सेर तक फल प्राप्त होते हैं। स्तंभ छिद्रक (स्टेम बोरर), आड़ू अंगमारी (पीच ब्लाइट) तथा पर्ण परिकुंचन (लीफ कर्ल) इसके लिए हानिकारक कीड़े तथा रोग हैं। इन रोगों से इस वृक्ष की रक्षा कीटनाशक द्रव्यों के छिड़काव (स्प्रे) द्वारा सुगमता से की जाती है।
आरू पहाडी भेगमा पाइने एक प्रकारको फल हो। यसको बोट ८ देखि १२ फीटसम्म अग्लो हुन्छ। यो पतझड(अङ्ग्रेजी: Decidious) वर्गको वनस्पति हो। शिशिर याममा सबै रूखको पात झरेको बेला लटरम्मै फुल्ने यो फलले माघ महिनालाई सिँगार्दिने गर्दछ। आरू विभिन्न प्रजातिका हुन्छन् जसमध्ये कुनै जेठ महिनामा पाक्छ भने एक थरि श्रावण महिनामा खान मिल्छ। आरूको फलभित्रको दाना फुटाएमा त्यसभित्र अत्यन्तै मीठो बासनादार दिउल(बीउ) हुन्छ। झण्डै बदाम(Almond)को जस्तो स्वाद हुने आरूको बियाँ बासनाका लागि विश्वप्रसिद्ध मानिन्छ।
A peach tree in blossom
Peach blossoms
Peach (cultivar 'Berry') – watercolour 1895
Claude Monet, A jar of peaches
आरू पहाडी भेगमा पाइने एक प्रकारको फल हो। यसको बोट ८ देखि १२ फीटसम्म अग्लो हुन्छ। यो पतझड(अङ्ग्रेजी: Decidious) वर्गको वनस्पति हो। शिशिर याममा सबै रूखको पात झरेको बेला लटरम्मै फुल्ने यो फलले माघ महिनालाई सिँगार्दिने गर्दछ। आरू विभिन्न प्रजातिका हुन्छन् जसमध्ये कुनै जेठ महिनामा पाक्छ भने एक थरि श्रावण महिनामा खान मिल्छ। आरूको फलभित्रको दाना फुटाएमा त्यसभित्र अत्यन्तै मीठो बासनादार दिउल(बीउ) हुन्छ। झण्डै बदाम(Almond)को जस्तो स्वाद हुने आरूको बियाँ बासनाका लागि विश्वप्रसिद्ध मानिन्छ।
ਆੜੂ (ਪਰੂਨਸ ਪਰਸਿਕਾ) ਇੱਕ ਮੌਸਮੀ ਰੁੱਖ ਹੈ ਜੋ ਜੱਦੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਤਰੀਮ ਬੇਟ ਅਤੇ ਕੁਨਲੁਨ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਤਰੀ ਢਲਾਣਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੇ ਇਲਾਕੇ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹਦਾ ਘਰੋਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2] ਏਸ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਖਾਣਯੋਗ ਰਸੀਲਾ ਫਲ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜੀਹਨੂੰ ਆੜੂ ਹੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆੜੂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਦਾਵਾਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[3]
குழிப்பேரி (peach; தாவரவியல் பெயர்: Prunus persica[2]) சீனாவைப் பிறப்பிடமாகக் கொண்ட தாவரமாகும். இது இனிப்பு செறிந்த பழங்களை விளைவிக்கிறது. இப்பழம் ஆப்பிள் பழத்தினை ஒத்த தோற்றத்தையும், குணத்தையும் கொண்ட பழமாகும். குழிப்பேரி பழங்கள் பழக்கலவைகளிலும், பழரசங்களிலும் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. இவற்றைக்கொண்டு கேக் போன்றவையும் தயாரிக்கப்படுகின்றன. மே முதல் செப்டம்பர் வரையான காலப்பகுதி இப்பழங்களின் பருவக்காலப்பகுதியாகும். சாப்பிட்டபின் உண்ணும் பழங்களில் இதுவும் ஒன்றாகும்.
குழிப்பேரி (peach; தாவரவியல் பெயர்: Prunus persica) சீனாவைப் பிறப்பிடமாகக் கொண்ட தாவரமாகும். இது இனிப்பு செறிந்த பழங்களை விளைவிக்கிறது. இப்பழம் ஆப்பிள் பழத்தினை ஒத்த தோற்றத்தையும், குணத்தையும் கொண்ட பழமாகும். குழிப்பேரி பழங்கள் பழக்கலவைகளிலும், பழரசங்களிலும் பயன்படுத்தப்படுகின்றன. இவற்றைக்கொண்டு கேக் போன்றவையும் தயாரிக்கப்படுகின்றன. மே முதல் செப்டம்பர் வரையான காலப்பகுதி இப்பழங்களின் பருவக்காலப்பகுதியாகும். சாப்பிட்டபின் உண்ணும் பழங்களில் இதுவும் ஒன்றாகும்.
మకరందు పండు (ప్రూనస్ పెర్సికా) అనేదొక కాలానుగుణంగా ఆకురాల్చేగుణమున్నచెట్లకు పండే పండు. ఇది వాయువ్య చీనా ప్రాంతములో తారిం ద్రోణికి మఱియు కన్లన్ పర్వతాల ఉత్తర లోయలకు మధ్య తొలిసారిగా పెంచబడిన మఱియు సాగుచేయబడిన పండు.
పెర్సికా అనే పదం పెర్షియాలో(ప్రస్తుత ఇరాన్) విస్తృతంగా వ్యాప్తిచేయబడిన సాగు కారణంగా వచ్చిన పేరు. అక్కడినుండి ఐరోపాకు ఈ పండు వ్యాప్తించింది. ఈ పండు ఇతర పండ్లైన చెఱీ, ప్రీతిపండు, బాదం, అల్లనేరేడు వలె "ప్రూనస్" అనే జన్యువుకు, గులాబీ పూవు కుటుంబానికి చెందిన పండు. ఈ పండులో గట్టి గింౙ ఉండటం వలన, ఇది బాదంతో కలిపి "ఏమిగ్డాలస్" అనే ఉపజన్యువులోకి వర్గీకరించబడింది. అందువలననే, ఈ పండులోని గింౙ యొక్క రుచి, బాదంపప్పు గింౙ రుచివలె ఉంటుంది. ఈ మకరందపండు గింౙను మార్జిపాన్ అనే ఒక రకం వనస్పతిని తయారుచేస్తారు.
చీనా ఒకటే ప్రపంచవ్యాప్తంగా 58 శాతం మకరంద పండ్లను 2016లో ఉత్పత్తి చేసింది.
మకరంద పండ్ల చెట్లు 4 నుండి 10 మీటర్లు లేదా 13 నుండి 33 అడుగులు ఎత్తు ఎదుగుతుంది. Tదీని ఆకులు బాణపు కొస ఆకారంలో ఉండి, చివర్లలో సన్నగా, మధ్యలో వెడల్పుగానుంటాయి. అవి 7 నుండి 16 సెం.మీ||లు పొడవుంటాయి. పువ్వులు వసంతఋతువారంభంలో గుత్తులుగా లేదా ఒంటరిగా, 2.5 నుండి 3 cm అడ్డకొలతతో, గులాబి వర్ణంలో, ఐదుఱేకులతో పూస్తాయి. పండ్లుపసుపుగా లేదా తెలుపురంగులో, లేత గుబాళింపు కలిగి ఉంటాయి. వాటి చర్మం నునుపుగా ఉంటుంది. ఆ పండులోపలి గుజ్జు చాలా సున్నితంగా, గట్టిగా నొక్కితే రసంలా అయిపోతుంది. పండులోపలి గింౙశోణితవర్ణంలో, అండాకారంలో దాదాపు 1.3 నుండి 2 సెం.మీ||ల అడ్డకొలతగలిగి, ఒక రకమైన చెక్కరౙను వంటి పదార్థము చుట్టూగలిగి ఉంటుంది. చెఱీపండు, అల్లనేరేడు మఱియు ప్రీతిపండు వలె ఈ పండుకు లోపలి గింౙ పెద్దగా, గట్టిగా కలిగివుంటుంది. భారతదేశపు మకరంద పండ్లు వేసవికాలపు అంతంలో ఎఱుపు నుండి తెలుపు రంగులలో పండుతాయి. కొన్ని కొన్ని నీలలోహిత వర్ణంలోకూడా లభిస్తాయి.
సాగుచేయబడే మకరంద పండ్లు లోపలి గింౙలు గుజ్జుకు అతుక్కుంటాయా లేదా అన్నదానిబట్టి రెండురకాలుగా లభిస్తాయి. తెలుపు రంగు గుజ్జుగల మకరంద పండ్లు తీపిదనం ఎక్కువగలిగి, ఆమ్లత్వం తక్కువగలిగి ఉంటాయి.పసుపు-తెలుపురంగు గుజ్జుగల మకరంద పండ్లు ఆమ్లత్వం కాస్తఎక్కువ ఉండటం వలన పుల్లగా, తీపిదనం కొంచెం తక్కువగలిగి ఉంటాయి. రెండురకాల పండ్ల తోలు మాత్రము కాస్త ఎఱ్ఱగానుంటుంది. ఆమ్లత్వం తక్కువగలిగివున్నతెలుపుతోలు మకరంద పండ్లు చీనా, జపాను మఱియు పొరుగు ఆసియాదేశాలలో ప్రసిద్ధి. ఐరోపా మఱియు ఉత్తరామెరికా దేశాలలో కాస్త ఆమ్లత్వముగల, పసుపుతోలు మకరందపండ్లు ప్రసిద్ధి.
శాస్త్రీయనామమైన "పెర్సికా" మఱియు దీని ఆంగ్లనామమైన "పీచు" ఐరోపాభాషలనుండి పుట్టింది. తొలినాళ్లలో ఐరోపాదేశస్థులు ఈ పండు పెర్షియా దేశం నుండి వచ్చిందని భావించేవారు. ప్రాచీన రోమన్లు కూడా మకరందపండును "మ్యాలం పెర్షికం"(అనగా పెర్షియా సీమఱేగుపండు) అనేవారు, పరాసులు దీనిని "పేచె" అంటారు. శాస్త్రీయనామమైన "ప్రూనస్ పెర్సికా"అంటే పెర్షియా అల్లనేరేడు.
నేటి మకరంద పండులాగనే ఎటువంటి మార్పులేకుండా ఉన్న మకరందపండ్ల శిలాజాలు అతినూతన యుగం యొక్క చివరిభాగానికి చెందినవి, కన్మింగ్, నైఋత్య చీనాలో 26 లక్షల సంవత్సరాల ముందువి బయటబడ్డాయి.
దీని వృక్షశాస్త్రనామమైన "ప్రూనస్ పెర్సికా" నేటి ఇరాన్ దేశానికి చెందినట్టున్నా, జన్యుపరిశోధనలు ఈ పండు చీనాదేశానికి చెందినవని చెబుతున్నాయి. అవి చీనా ప్రాంతంలో నవపాషాణ యుగకాలం నుండి పెరిగి పండుతున్నాయట. పరిశోధనలో తేలిందంటే, ఈ పండ్లను తొలిసారిగా క్రీ.పూ 2000లో సాగుచేశారు. ఈ మధ్యపరిశోధనలో ఈ పండ్లు చీనా జీజియాంగ్ పరిధిలో క్రీ.పూ 6000లోనే సాగుచేసేవారని తేలింది. పురాతత్త్వశాస్త్రవేత్తలు యాంగ్జీ నదీ లోయలలో ఒకప్పుడు మకరంద పండ్లు బాగా పండేవని చెబుతున్నారు. మకరంద పండ్ల ప్రస్తావన క్రీ.పూ 1వ శతాబ్దంలో చీనాదేశ సాహిత్యంలో మొట్టమొదటిగా ఉంది.
భారతదేశంలో మకరంద పండు, తొలిసారిగా క్రీ.పూ1700లో హరప్పా ప్రాంతంలో ఉపయోగించబడింది.
మకరంద పండ్లు అమెరికా దేశంలోకి 16వ శతాబ్దంలో, స్పన(స్పెయిన్)దేశస్థుల ద్వారా పరిచయమయ్యాయి. అక్కడినుండి ఆంగ్లభూమికి మఱియు పరాసదేశముకు 17వ శతాబ్దంలోకి వెళ్ళాయి. కాకపోతే క్రొత్తలలో ఈ పండ్లు ఆయా దేశాలలో బాగా ఖరీదుండేవి.
మకరంద పండ్లు పొడిగా, సమశీతోష్ణ స్థలాలపై ఉష్ణమండల మఱియు ఉపోష్ణమండల ప్రాంతాలలో సాధారణంగా సముద్రమట్టానికి ఎత్తులో 0 నుండి 10 డిగ్రీల సెల్సియస్ వాతావరణంలో పెరుగుతాయి. ఆ చల్లదనంలోనే ఈ పండ్లచెట్లకు మొగ్గలు వేస్తాయి. తర్వాతకాలంలో ఆ మొగ్గలు సరైన వేడిమికి విచ్చుకొని పూస్తాయి.
ఈ పండ్లచెట్లు -26 నుండి -30 డిగ్రీల సెల్సియస్ వాతావరణాన్ని సహించగలవు.
పుష్పించిన మకరంద వృక్షము
మకరంద పుష్పము
మకరంద పండు, నీటిరంగు చిత్రం,1895
మకరంద పండు
ಪೀಚ್ ಮರ (ಪ್ರುನುಸ್ ಪರ್ಸಿಕ ) ಚೀನಾದ ಪ್ರುನುಸ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿದ್ದು, ಪೀಚ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ತಿನ್ನಬಹುದಾದ ರಸಭರಿತ ಹಣ್ಣನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಶುಷ್ಕಪರ್ಣಿ ಮರವಾಗಿದ್ದು, 4–10 m ಎತ್ತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.ಈ ಮರಗಳು ರೊಸಸೆಯೆ ವಂಶದ ಪ್ರುನಾಯ್ಡೆಉಪಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರುನಸ್ ಕುಲದ ಒಳಗೆ ಅಮಿಗ್ಡಲುಸ್ ಎಂಬ ಉಪಕುಲದಲ್ಲಿ ಬಾದಾಮಿ ಯೊಂದಿಗೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಉಬ್ಬುತಗ್ಗಿರುವ ಬೀಜದ ಕೋಶ ಇತರ ಉಪಕುಲಗಳಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತವೆ.'
ಎಲೆಗಳು ಶೂಲಶಿರದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು , 7–16 ಸೆಮೀ ಉದ್ದವನ್ನು (3–6 in), 2–3 ಸೆಮೀ ಅಗಲವನ್ನು, ಗರಿರೂಪದಎಳೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಗಳು ಬರುವ ಮೊದಲೇ ವಸಂತಕಾಲದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲೇ ಹೂಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ; ಹೂವುಗಳು ಐದು ದಳಗಳೊಂದಿಗೆ ನಸುಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು 2.5–3 ಸೆಮೀ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಜೋಡಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ಹಣ್ಣು ಹಳದಿ ಅಥವಾ ನಸುಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಕಂಪನ್ನು ಹಾಗೂ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ನುಣುಪಾದ (ಪೀಚ್ ಗಳು ) ಅಥವಾ ಮೃದುವಾದ (ನೆಕ್ಟರೀನ್ಗಳು ) ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ತಿರುಳು ತುಂಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳಬಹುದು. ಆದರೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಣ್ಣು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಇದು ಕೆಲವೊಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡದಾದ ಏಕ ಬೀಜ ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅಂಡಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸರಿಸುಮಾರು 1.3–2 ಸೆಮಿ ನಷ್ಟು ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರದರೀತಿಯ ಸಿಪ್ಪೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಚೆರಿಹಣ್ಣುಗಳು, ಪ್ಲಮ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಕಾಟ್ ಹಣ್ಣುಗಳ(ಜರದಾಳು ಹಣ್ಣು) ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಓಟೆ ಹಣ್ಣುಗಳಾಗಿವೆ (ಡ್ರ್ಯೂಪ್ಸ್).
ಸ್ವತಃ " ಪೀಚ್" ಪದದ ಜತೆ ಅನೇಕ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಇದರ ಸಜಾತೀಯಗಳು ಪರ್ಸಿಕಾ ಎಂಬ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು, ಪೀಚ್ಗಳು ಪರ್ಷಿಯ(ಈಗಿನ ಇರಾನ್)ಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾದವು ಎಂಬ ಯುರೋಪಿನ ಮುಂಚಿನ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವು ಹಾಗೂ ಪರ್ಷಿಯಾಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಿಲ್ಕ್ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಮೂಲಕ ಮೆಡಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಕ್ರಿಸ್ತ ಶಕ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು ಎಂಬುದು ಆಧುನಿಕ ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನದ ಬಹುಮತಾಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ.[೧] ತಿರುಳು ಓಟೆಯನ್ನು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೋ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆದ ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಂಗ್ಸ್ಟೋನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೀಸ್ಟೋನ್ಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಎರಡು ಬಿಳಿಯ ಅಥವಾ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಬಿಳಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತುಂಬ ಸಿಹಿಯಾಗಿದ್ದು ಸ್ವಲ್ಪ ಹುಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಹಳದಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆಮ್ಲೀಯ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವೈವಿಧ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಎರಡು ಬಣ್ಣಗಳು ಅವುಗಳ ಸಿಪ್ಪೆಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಕಡಿಮೆ ಹುಳಿಯ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಏಷ್ಯದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಪ್ರಭೇದಗಳಾಗಿದ್ದರೆ, ಆಮ್ಲೀಯ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳಿನ ಪ್ರಭೇಧಗಳನ್ನು ಯುರೋಪಿನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದವರು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಇದರ ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನದ ಹೆಸರಾದ ಪ್ರುನಸ್ ಪರ್ಸಿಕಾ ಪೀಚ್ ಪರ್ಷಿಯಾದ ಮೂಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೂ, ಪೀಚ್ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಚೀನಾದಲ್ಲೇ ಹುಟ್ಟಿದೆ. ಚೀನೀ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲಾಗಿತ್ತು. ಚೀನೀ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 10 ನೇ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ ವರ್ಣಿತವಾಗಿವೆ. ಇವು ರಾಜರ ಮತ್ತು ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳ ನೆಚ್ಚಿನ ಹಣ್ಣುಗಳಾಗಿದ್ದವು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಇದರ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಹೆಸರು ಲ್ಯಾಟಿನ್ನ ಪ್ರುನಸ್ ಪರ್ಸಿಕಾ ದಿಂದ ವ್ಯತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಮೊದಲು ಪರ್ಸಿಕಾ , ನಂತರ ಪೆಸಿಕಾ , ನಂತರ ಪೆಸ್ಕ , ಅನಂತರ ಫ್ರೆಂಚ್ ನ ಪಿಚೆ , ನಂತರ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಎಂದಾಯಿತು.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಿಯಕ್ಕೆ ಪೀಚ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತರಲಾಯಿತು.[೨] ಯುರೋಪಿಗೆ ಈ ಹಣ್ಣನ್ನು ಅಲೆಗ್ಸಾಂಡರ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಪರ್ಷಿಯನ್ನರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ ಪರಿಚಯಿಸಿದನು.[೨] ನಂತರ 16 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಪರಿಶೋಧಕರು ಇದನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾಗೆ ತಂದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ 17 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಇದು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ, ಅಪರೂಪದ ತಿನ್ನುವ ಪದಾರ್ಥವಾಗಿತ್ತು.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವಂತೆ ಜಾರ್ಜ್ ಮಿನಿಫೈ ಎಂಬ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ತಜ್ಞ 17 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಿಂದ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ವಸಾಹತುಗಳಿಗೆ ತಂದನು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ವರ್ಜಿನಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಅವನ ಬುಕ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಎಸ್ಟೇಟ್( ತೋಟ)ದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಿದನು.[೩]
ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಪೀಚ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹರಡಿದ ಹಿರಿಮೆ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡುವಾಗ ತಮ್ಮ ಜತೆ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಒಯ್ದು ಬಿತ್ತುತ್ತಿದ್ದರು.
ಥಾಂಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮಾಂಟಿಸೆಲ್ಲೊ ನಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಕೃಷಿಕರು 19ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್, ಡೆಲವೇರ್, ಜಾರ್ಜಿಯ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆಂದು ಕ್ಯಾಲಿಪೋನಿಯಾದಲ್ಲಿ ಈಗ ಶೇಕಡ 65 ರಷ್ಟು ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ,[೪] ಆದರೆ ಕೊಲೆರಾಡೊ, ಮಿಚಿಗನ್, ಮತ್ತು ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ನ ಉತ್ತರದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಕೂಡ ಗಮನಾರ್ಹ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬೆಳಸುತ್ತವೆ. ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇಟಲಿ , ಚೀನಾ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಸ್ ಗಳು ಪೀಚ್ ಗಳ ಪ್ರಧಾನ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಿವೆ.
ಪೀಚ್ ಗಿಡಗಳು ಸೂಕ್ತವಾದ ಸೀಮಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಉಷ್ಣವಲಯಕ್ಕೆ ಒದಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಂತಹ ಚಳಿಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಅದು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಅತಿಯಾದ ಥಂಡಿಯನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾರವು. ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಮಾರು −26 °C ನಿಂದ −30 °C ನವರೆಗಿನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು ಆದರೂ, ಅನಂತರದ ಋತುವಿನ ಹೂವಿನ ಮೊಗ್ಗುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗುವ ಮೂಲಕ ಆ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಮೊಗ್ಗುಗಳು −15 °C ಮತ್ತು −25 °C ನಡುವೆ ಅವುಗಳ ಪ್ರಭೇದ (ಕೆಲ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಇತರ ತಳಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಥಂಡಿಯನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು)ಗಳು ಹಾಗೂ ಚಳಿಯ ಸಮಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಸಾಯಲಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ. ಮೊಗ್ಗುಗಳಿಗೆ ಚಳಿಗಾಲದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಥಂಡಿಯನ್ನು ಸಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ.[೫] ಕೆಲವೊಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿದ್ದರೆ ಇತರ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಥಂಡಿಯನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು. ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಪಕ್ವಗೊಳಿಸಲು ಬೇಸಿಗೆ ತಿಂಗಳಿನ 20 °C ನಿಂದ 30 °C ವರೆಗಿರುವ ಸರಾಸರಿ ಉಷ್ಣಾಂಶದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಬೇಸಿಗೆಯ ಬಿಸಿಲೂ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ವಸಂತ ಕಾಲದ ಹಿಮ ಪೀಚ್ ಬೆಳೆಯುವ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ವಸಂತಕಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮರಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೂವನ್ನು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹಿಮದಿಂದ ಹೂವುಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವು ಸಾಯಬಹುದು; ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ -4 °C ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ ಬಹುಪಾಲು ಹೂವುಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೂ, ಹೂವುಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಳದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅವು ಇದರ ಎರಡರಷ್ಟು ಥಂಡಿಯನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲವು.
ಪೀಚ್ ಅನ್ನು ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರಮುಖ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರದೇಶಗಳೆಂದರೆ ಚೀನಾ, ಇರಾನ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಹಾಗು ಇಟಲಿ, ಸ್ಪೇನ್ಮತ್ತು ಗ್ರೀಸ್ ನಂತಹ ಮೆಡಿಟೇರಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು. ಅತ್ಯಂತ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ (ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಕ್ಯಾಲಿಪೋನಿಯಾ, ದಕ್ಷಿಣ ಕರೊಲಿನ,[೬] ಮತ್ತುಜಾರ್ಜಿಯ[೭] ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ), ಕೆನಡಾ (ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೊಲಂಬಿಯ), ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ(ರಿವರ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರದೇಶ) ದೇಶಗಳು ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ; ಕೆನಡಾದ ಆಂಟ್ಯಾರಿಯೊದ ನಯಾಗರ ಪರ್ಯಾಯದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕೆನಡಾದ ಕೊನೆಯ ಹಣ್ಣಿನ ಕ್ಯಾನರಿಯನ್ನು ಅದರ ಮಾಲೀಕರು ಮುಚ್ಚಿದಾಗಿನಿಂದ 2008ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಮುಖವಾಯಿತು.[೮] ಫೆಸಿಫಿಕ್ ವಾಯವ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ ನ ವಾಯವ್ಯ ಭಾಗದ ಕರಾವಳಿ ತೀರಗಳಂತಹ ದೂರಸಾಗರದ ಹವಾಮಾನ ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅಸಮರ್ಪಕ ಬೇಸಿಗೆ ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಬೆಳೆಗೆ ಹಿತಕರವಲ್ಲ. ಸೂರ್ಯನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಾಖವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖ ಗೋಡೆಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಸರೆ ಪಡೆದು ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಮರಗಳು ಹೂಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬಿಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಲ್ಯಾಂಗ್ ಸನ್ ಪ್ರಾಂತದ ಲಾಕ್ ಬಿನ್ಹ್ ಜಿಲ್ಲೆ(/1}ಯಲ್ಲಿರುವ ಮೌಸನ್ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹಣ್ಣು ವಿಯೆಟ್ನಾಂನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣಿನ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿದೆ.
ಮನೆಯ ತೋಟದಲ್ಲಿ, ಅರೆ ಕುಬ್ಜ(3ರಿಂದ 4ಮೀ)ಮತ್ತು ಕುಬ್ಜ(2ರಿಂದ 3 ಮೀ)ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಇಚ್ಛಿತ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಕುಬ್ಜ ಬೇರಿನಕಾಂಡಕ್ಕೆ ಕಸಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಬೆಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಣ್ಣಿನ ಗಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನೊಂದು ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೂವಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪೀಚ್. ಹಣ್ಣು ಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಅಲಂಕಾರದ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಇವನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ತಳಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಪೀಚ್ ಕೊಯ್ಲು ಮೇ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್ ನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ; ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮರದ ಕೊಯ್ಲು ಒಂದು ವಾರ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ.
ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಎಂಬುದು ಮೃದುವಾದ ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ನ ಪ್ರಭೇದ ಗುಂಪಾಗಿದೆ. ಜಾಳುಜಾಳಾದ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಅನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನ ಹಣ್ಣುಗಳೆಂದು ಕರೆದರೂ ಕೂಡ, ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಪೀಚ್ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಮ್ ಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಯೆಂದು ಅಥವಾ "ಪ್ಲಮ್ ನ ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್" ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಭಾವಿಸಿದರೂ ಕೂಡ ಅವೆರಡೂ ಪೀಚ್ ನಂತೆ ಒಂದೇ ಪ್ರಭೇದಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ. ನೆಕ್ಟರಿನ್ಸ್ ಅಪಸರಣ ವಂಶವಾಹಿಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಜಾಳುಜಾಳಾದ ಪೀಚ್(ಫಜಿ ಪೀಚ್) ಹಣ್ಣಿನ ಸಿಪ್ಪೆ ಪ್ರಧಾನ ವಂಶವಾಹಿ(ಡಾಮಿನೆಂಟ್) ಕಾರಣ ದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಅನೇಕ ತಳಿ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿವೆ.[೯] ಅನೇಕ ಸಲ ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಪೀಚ್ ಮರಗಳಿಂದ ಹಾಗೂ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮರದ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಪೀಚ್ ಗಳಂತೆ ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಗಳು ಕೂಡ ಬಿಳಿ ಅಥವಾ ಹಳದಿಯಾಗಿರಬಹುದು ಹಾಗೂ ಕ್ಲಿಂಗ್ಸ್ಟೋನ್(ತಿರುಳು ಓಟೆಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣು) ಅಥವಾ ಪೀಚ್ಸ್ಟೋನ್(ಓಟೆ ಸಡಿಲವಾಗಿರುವ ಒಂದು ತೆರನಾದ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣು) ಆಗಿರಬಹುದು. ಸರಾಸರಿ ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಗಳು ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸಿಹಿಯಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಅತಿವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.[೯] ಸಿಪ್ಪೆಯ ಜಾಳುಜಾಳಿನ ಕೊರತೆ ಕಾರಣ ನೆಕ್ಟರಿನ್ ನ ಸಿಪ್ಪೆಗಳು ಪೀಚ್ಗಳಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಂಪಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಣ್ಣಿನ ಪ್ಲಮ್ನಂತಹ ರೂಪಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಸಿಪ್ಪೆಗಳಲ್ಲಿ ನವಿರು ಕೂದಲಿನ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಪೀಚ್ ಗಳಿಗಿಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಸಿಪ್ಪೆಗೆ ಪೆಟ್ಟು ತಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ.
ನೆಕ್ಟರಿನ್ ನ ಇತಿಹಾಸ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ; ಇಂಗ್ಲೀಷ್ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೊದಲ ದಾಖಲೆ 1616 ರಿಂದ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ,[೧೦] ಆದರೆ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ನ ಸ್ಥಳೀಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ಮೇಲ್ಕಂಡ ಕಾಲಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಅವುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲಾಗಿದೆ. ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಗಳನ್ನು ಕೃಷಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಡೇವಿಡ್ ಫೇರ್ ಚಿಲ್ಡ್ ಎಂಬುವವನು ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ 1906 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದನು. [೧೧]
ಮರಗಳಿಗೆ ಲೀಫ್ ಕರ್ಲ್ ಎಂಬ ರೋಗ ತಗಲುವ ಸಂಭವವಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಣ್ಣಿನ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಭಾಗಶಃ ಮರವನ್ನು ವಿಪರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಹಣ್ಣುಗಳು ಬ್ರೌನ್ ರಾಟ್ ಅಥವಾ ಗಾಢವಾದ ಕೆಂಪು ಚುಕ್ಕೆಗಳಿಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಡಬಲ್ಲವು.
ನರ್ಸರಿಗಳು ಮಾರುವ ಬಹುಪಾಲು ಪೀಚ್ ಮರಗಳು ಬಡೆಡ್ (ಕಸಿಯ ಒಂದು ವಿಧಾನ)ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅಥವಾ ಸೂಕ್ತವಾದ ಬೇರಿನ ಕಾಂಡಕ್ಕೆ ಕಸಿ ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ತಳಿಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಪೀಚ್ ನಿಂದ ಇಲ್ಲವೇ ನೆಕ್ಟರಿನ್ ಬೀಜ ದಿಂದಲೂ ಕೂಡ ಮರವನ್ನು ಬೆಳೆಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಹೀಗೆ ಬೆಳೆಸಲಾದ ಮರದ ಹಣ್ಣಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಪೀಚ್ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಬೀಳುವ ಹಾಗೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಗಾಳಿಯಾಡುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಿಮಚ್ಛಾದಿತ ರಾತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ತಣ್ಣನೆಯ ಗಾಳಿಯನ್ನು ದೂರದಲ್ಲಿ ಬೀಸುವಂತೆ ಮಾಡಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತಣ್ಣಗಿರಿಸುತ್ತದೆ. ಚಳಿಗಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ಗಳನ್ನು ನೆಡುವುದು ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೇರುಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ವಸಂತದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಾಳಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಾಲಾಗಿ ನೆಡುವಾಗ ಉತ್ತರ ದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ನೆಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಗರಿಷ್ಠ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಪೀಚ್ ಮರಗಳಿಗೆ ನಿರಂತರ ನೀರಿನ ಸರಬರಾಜು ಅಗತ್ಯವಾಗಿವೆ. ಕಟಾವು ಮಾಡುವ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲದ ಮೊದಲು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು. ಋತುವಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ನೀರಿನ ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಪೀಚ್ ಪಡೆದರೆ, ಅತ್ಯಂತ ರುಚಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಮರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಡ್ರಿಪ್ಪರ್ನೊಂದಿಗೆ ಹನಿ ನೀರಾವರಿಯ ಮೂಲಕ ನೀರುಹಾಯಿಸುವುದು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ಮರದ ಸುತ್ತಲೂ ಬಹು ಡ್ರಿಪ್ಪರ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದಾದರೂ ಇದು ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಲ್ಲ. ಬೇರಿನ ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ನೀರಿನೊಳಗಿದ್ದರೆ ಸಾಕು.
ಪೀಚ್ ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪೌಷ್ಟಿಕವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬಹುಪಾಲು ಇತರ ಹಣ್ಣುಗಳ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರಜನಕ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. NPK ರಸಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಕಟಾವು ಮಾಡಿದ ಕೂಡಲೇ ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಾಕು ಕೋಳಿಗಳ ಅರೆಕೊಳೆತ ಗೊಬ್ಬರದ ಮಿಶ್ರಣ ಹಾಕುವುದರಿಂದ ಮರಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಪೀಚ್ ನ ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿಬಣ್ಣ ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರೆ ಮರಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರಜನಕ ಅಗತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಳೆದುನಿಂತ ಪ್ರತಿಮರಕ್ಕೆ ಬ್ಲಡ್ ಮೀಲ್ (ಒಣಗಿಸಿ ಪುಡಿಮಾಡಿದ ರಕ್ತದ ರಸಗೊಬ್ಬರ) ಮತ್ತು ಬೋನ್ ಮೀಲ್(ಪುಡಿಮಾಡಿದ ಮೂಳೆಯ ರಸಗೊಬ್ಬರ) 3–5 kg ಅಥವಾ ಕ್ಯಾಲ್ಶಿಯಂ ಅಮೋನಿಯಂ ನೈಟ್ರೇಟ್ಗಳು 0.5–1 kg, ಉಪಯುಕ್ತ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳಾಗಿವೆ. ಮರವು ಸ್ವಲ್ಪ ಬೆಳೆಯುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಕೂಡ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಪೀಚ್ಗಳನ್ನು ಕೀಳದೇ ಬಿಟ್ಟರೆ , ಅವುಗಳು ಕಡಿಮೆ ಗಾತ್ರದಿಂದ ಕೂಡಿ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ರುಚಿಯ ಕೊರತೆಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಒಣಗಿದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ನೀರಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಣ್ಣುಗಳು ಹೂ ಬಿಟ್ಟ ಎರಡು ತಿಂಗಳಿನ ನಂತರ 2 cmಅಡಿಯಷ್ಟು ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಕೀಳಬೇಕು. ತಾಜಾ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮರದಿಂದ ಕಿತ್ತದಿನದಂದೇ ಸೇವಿಸಿದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಗುರಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಮೆದುವಾಗಿ, ಕಂಪನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗಲೇ ತಿನ್ನುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು.
ಪೀಚ್ಗಳನ್ನು ಕೊಠಡಿಯ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಡಬೇಕು ಹಾಗೂ ಪೀಚ್ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಶೈತ್ಯೀಕರಣವನ್ನು ತಡೆಯಬೇಕು. ಪೀಚ್ ಗಳು ಮರದಿಂದ ಕಿತ್ತನಂತರ ಪಕ್ವಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ(ಮಾಗುವುದಿಲ್ಲ). ಆದ್ದರಿಂದ ಪಕ್ವಗೊಳಿಸಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ. [೧೨]
ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್, ಕೊರಿಯ, ಲಾವೋಸ್ ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂದಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಅನ್ನು ಕೇವಲ ಜನಪ್ರಿಯ ಹಣ್ಣೆಂದು ಮಾತ್ರ ಹೆಸರಾಗಿರದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಅನೇಕ ಜನಪದ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೂ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಯಾರು ತಿನ್ನುತ್ತಾರೋ ಅವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನು ದೇವತೆಗಳು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜೇಡ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯುವ ದೈವತ್ವದ ಯು ಹುಹ್ಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವನ ತಾಯಿ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದ ರಾಣಿ ತಾಯಿ ಎಂದು ಕೂಡ ಹೆಸರಾದ ಕ್ಸಿ ವ್ಯಾಂಗ್ ಮು ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅಮರತ್ವದ ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಿಸಿ ಅವರ ಶಾಶ್ವತ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಖಾತರಿ ಮಾಡಿದರು. ಕ್ಸಿ ವ್ಯಾಂಗ್ ಮುನ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ದೇವತೆಗಳು ಪ್ಯಾಂಟೊ ಹುಯಿ ಅಥವಾ "ಪೀಚ್ಗಳ ಔತಣ" ವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಅದ್ದೂರಿ ಔತಣಕೂಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭರ್ಜರಿಯಾದ ಈ ಔತಣಕೂಟಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ದೇವತೆಗಳು ಸುಮಾರು ಆರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳು ಕಾದಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿ ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಪೀಚ್ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಿತ್ತು.ಇವುಗಳ ಹಣ್ಣುಗಳು ಪಕ್ವವಾಗಲು ಮತ್ತೆ ಮೂರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕ್ಸಿ ವ್ಯಾಂಗ್ ಮು ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಮೂರು ಪೀಚ್ ಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುವುದನ್ನು ದಂತ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.
ಪೀಚ್ ಚೀನೀ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದಲ್ಲದೇ,ಇದು ದೀರ್ಘಾಯಸ್ಸಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಜ್ಯಾಂಗ್ ಡೌಲಿಂಗ್ ನ ಪೀಚ್ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಕಥೆಯು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವರು ಇವನೇ ಟೊವೋ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಿಜವಾದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕನೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಚೀನಾದ ಎಂಟು ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಎಲ್ಡರ್ ಜ್ಯಾಂಗ್ ಗೌ ಅಮರತ್ವದ ಪೀಚ್ ಅನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿರುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೀಚ್ ನ ಹೂವುಗಳಗೆ ಚೀನೀ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ.
ರೋಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ತ್ರೀ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ಸ್ /3} ಎಂಬ ಚೀನಾದ ಶ್ರೇಷ್ಟ ಕಾದಂಬರಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಲಿಯು ಬೇ, ಗೌನ್ ಯು, ಮತ್ತು ಜ್ಯಾಂಗ್ ಫಿ ಎಂಬುವವರು ಹೂವರಳುವ ಪೀಚ್ ಮರಗಳ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಸಹೋದರತ್ವದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಜಪಾನಿನ ಅತ್ಯಂತ ಗಣ್ಯ ಹಾಗು ಅರೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಯಕನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಮೊಮೊಟ್ಯಾರೊ ತೊರೆಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿದ್ದ ಆಗಾದ ಗಾತ್ರದ ಪೀಚ್ ನಿಂದ ಜನ್ಮತಳೆದ. ಮೊಮೊಟ್ಯಾರೊ ಅಥವಾ "ಪೀಚ್ ಹುಡುಗ" ಒನಿ ಎಂಬ ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಯೊಡನೆ ಹೋರಾಡಲು ಹಾಗೂ ಅನೇಕ ಸಾಹಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ತೆರಳುತ್ತಾನೆ.
ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ , ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲ್ಲೇ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸ್ಯಾಮ್ ಗುಕ್ ಸಾಗಿ{/೦ ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಪೀಚ್ ಮರಗಳನ್ನು {1}ಕೊರಿಯ ಅವಧಿಯ ಮೂರು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲೆ ಬೆಳೆಯಲಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಸಲ್ಲಿಮ್ ಗ್ಯೆಯೊನ್ ಜೆ ಕೂಡಾ ಪೀಚ್ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ. ಪೀಚ್ ಸಂತೋಷದ , ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ , ಗೌರವದ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯಸ್ಸಿನ ಸಂಕೇತವೆಂಬಂತೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಅಮರತ್ವದ ಹತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕೂಡಾ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪೀಚ್ ಅನೇಕ ಮಿನ್ಹವ(ಜನಪದ ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ) ಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಪೀಚ್ ಮತ್ತು ಪೀಚ್ ಮರಗಳು ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದ್ದ ಕಾರಣ ಜೆಸಾ (ಪೂರ್ವಿಕರಿಗೆ ಗೌರವ) ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಇತರ ಹಣ್ಣುಗಳಂತೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. [೧೩][೧೪]
1789 ರ ವಸಂತ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಗೊಕ್ ಹಾಯ್ ಗೆ ದಂಡಯಾತ್ರೆ ಮಾಡಿ, ಚೀನಾದಕ್ವಿಗ್ ರಾಜವಂಶದ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರ ಮೇಲೆ ಅದ್ಭುತವಾದ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ನಂತರ,ಕ್ವಾಂಗ್ ಟ್ರುಂಗ್ ರಾಜ ಅವನ ದೂತನಿಗೆ ಪು ಕ್ಸಾನ್ ಕೋಟೆಗೆ (ಹ್ಯೂ ಇಂದಿನದಿನಗಳಲ್ಲಿ) ನಾಗಾಲೋಟದಲ್ಲಿ ತೆರಳಿ ರಾಣಿ ನೊಕ್ ಹ್ಯಾನ್ಳಿಗೆ ಹೂವಿರುವ ಪೀಚ್ ರೆಂಬೆಯನ್ನು ಕೊಡುವಂತೆ ಆಜ್ಞೆಮಾಡಿದನು ಎಂದು ವಿಯೆಟ್ನಾಂನವರ ಪೌರಾಣಿಕ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲನೆಯ ಚಂದ್ರಮಾಸದ ಐದನೆಯ ದಿನದಂದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಯುದ್ಧ ಮುಗಿಯಬಹುದು ಎಂದು ಊಹಿಸಲಾದ ಎರಡು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ದಿಂದ ಮಧ್ಯ ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಪೀಚ್ ಹೂಗಳ ರೆಂಬೆ ರಾಜನಿಂದ ಅವನ ಪತ್ನಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾದ ಕೇವಲ ವಿಜಯದ ಸಂದೇಶ ಮಾತ್ರವಾಗಿರದೆ ಎಲ್ಲಾ ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಮುಂಬಲಿರುವ ಶಾಂತಿಯ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ಚಿಲುಮೆಯ ಸಂದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ , ನ್ಯಾಟ್ಟ್ಯಾನ್ನ ಸ್ಥಳವು ರಾಜನಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಪೀಚ್ ಹೂಗಳ ಕೊಂಬೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಾಗಿನಿಂದ ಇದು ಅವನ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಠ ಉದ್ಯಾನವಾಯಿತು.
ಕಿಯು ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಕಿಮ್ಟ್ರಾಂಗ್ ಮತ್ತು ತುಯ್ ಕಿಯು ಪ್ರೇಮದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದಾಗ, ಪೀಚ್ ಮರವು ಕೂಡ ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿತವಾಗಿದೆ. ಹಾಗೂ ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ನಲ್ಲಿ ಅರಳುತ್ತಿರುವ ಪೀಚ್ ಹೂ ಮುಂಬರಲಿರುವ ವಸಂತಕಾಲದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಪೀಚ್ ಬೋನ್ ಸೈ ಮರಗಳನ್ನು ಉತ್ತರ ವಿಯೆಟ್ನಾಂನಲ್ಲಿ ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಜನರ ಹೊಸವರ್ಷದ (ಟೆಟ್)ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಪೀಚ್ (75 ಗ್ರಾಂ), 30 ಕ್ಯಾಲರಿ, 7 ಗ್ರಾಂ ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟ್ (6 ಗ್ರಾಂ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಮತ್ತು 1 ಗ್ರಾಂ ಫೈಬರ್) 1 ಗ್ರಾಂನಷ್ಟು ಪ್ರೋಟೀನ್ , 140 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂ ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ, ಹಾಗು ವಿಟಮಿನ್ C ಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ 8% ರಷ್ಟು ದಿನ ನಿತ್ಯದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು(DV) ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.[೧೫]
ಗುಲಾಬಿ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಇತರ ಸಸ್ಯಗಳಂತೆ ಪೀಚ್ ಬೀಜಗಳು ಅಮಿಗ್ಡಲಿನ್ ( ಗಮನಿಸಿ, ಉಪಕುಲ ಹೆಸರು:ಅಮಿಗ್ಡಲುಸ್ ) ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸೈನೊಗೆನಿಕ್ ಗ್ಲಿಕೊಸೈಡ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳು ಸಕ್ಕರೆಯ ಸಣ್ಣಕಣವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಸೈನೈಡ್ ಅನಿಲವಾಗಿ ವಿಘಟಿತಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಪೀಚ್ ಬೀಜಗಳು ಗುಲಾಬಿ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಬೀಜಗಳಿಗಿಂತ ಅತ್ಯಂತ ವಿಷಯುಕ್ತ ಬೀಜಗಳಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಸಂದೇಹಾಸ್ಪದ ಗೌರವ ಕಹಿ ಬಾದಾಮಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಮೂಲದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾನವನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
ಪೀಚ್ ಅಲರ್ಜಿ ಅಥವಾ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯು ಪೀಚ್ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವ ಇತರ ಹಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ (ಬಾದಾಮಿಗಳು) ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರೊಟೀನ್ಗಳಿಗೆ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ. ರೋಗ ಲಕ್ಷಣದ ಪ್ರಮಾಣ ಸ್ಥಳೀಯ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಓರಲ್ ಅಲರ್ಜಿ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್(ಆಹಾರದ ಅಲರ್ಜಿ ಲಕ್ಷಣ), ಕಾನ್ ಟ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅರ್ಟಿಕೇರಿಯ(ಚರ್ಮದ ಅಲರ್ಜಿ))ಹಿಡಿದು, ಆನಫಿಲ್ಯಾಕ್ಸಿಸ್(ಅತೀ ಸಂವೇದನಶೀಲತೆ) (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅರ್ಟಿಕೆರಿಯ(ತುರುಚಿ ದದ್ದು), ಆಂಜಿಯೊಡೆಮ, ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋ ಇನ್ಟೆನ್ಸ್ಟಿನಲ್ ಮತ್ತು ರೆಸ್ಪಿರೇಟರಿ ಸಿಂಪ್ಟಮ್ಸ್)ನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಡೀ ದೇಹದ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣದವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು.[೧೬] ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪ್ರತಿಪರಿಣಾಮಗಳು ಹಣ್ಣಿನ "ತಾಜಾತನಕ್ಕೆ" ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತವೆ: ಸಿಪ್ಪೆ ಸುಲಿದ ಅಥವಾ ಜಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಟ್ಟ ಹಣ್ಣುಗಳ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಬಹುದು.
ಹೂ ಅರಳುತ್ತಿರುವ ಪೀಚ್ ಮರ
ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಣ್ಣು
ಪೀಚ್ ಹೂ
ರುಚಿಕರವಾದ ಪೀಚ್ಗಳು
ಪೀಚ್ ('ಬೆರಿ' ಪ್ರಭೇದ) – ಜಲವರ್ಣ 1895
ಕಟಾವು ಮಾಡಲಾದ ಪೀಚ್ ಗಳು
ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಪೀಚ್ ಮತ್ತು ಅಡ್ಡಚ್ಛೇದ
ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣಿನ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್
_3.jpg)
|trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link) |trans_title= ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link) ಪೀಚ್ ಮರ (ಪ್ರುನುಸ್ ಪರ್ಸಿಕ ) ಚೀನಾದ ಪ್ರುನುಸ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದವಾಗಿದ್ದು, ಪೀಚ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ತಿನ್ನಬಹುದಾದ ರಸಭರಿತ ಹಣ್ಣನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಶುಷ್ಕಪರ್ಣಿ ಮರವಾಗಿದ್ದು, 4–10 m ಎತ್ತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.ಈ ಮರಗಳು ರೊಸಸೆಯೆ ವಂಶದ ಪ್ರುನಾಯ್ಡೆಉಪಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿವೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರುನಸ್ ಕುಲದ ಒಳಗೆ ಅಮಿಗ್ಡಲುಸ್ ಎಂಬ ಉಪಕುಲದಲ್ಲಿ ಬಾದಾಮಿ ಯೊಂದಿಗೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಉಬ್ಬುತಗ್ಗಿರುವ ಬೀಜದ ಕೋಶ ಇತರ ಉಪಕುಲಗಳಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತವೆ.'
ಎಲೆಗಳು ಶೂಲಶಿರದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು , 7–16 ಸೆಮೀ ಉದ್ದವನ್ನು (3–6 in), 2–3 ಸೆಮೀ ಅಗಲವನ್ನು, ಗರಿರೂಪದಎಳೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಗಳು ಬರುವ ಮೊದಲೇ ವಸಂತಕಾಲದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲೇ ಹೂಗಳು ಬಿಡುತ್ತವೆ; ಹೂವುಗಳು ಐದು ದಳಗಳೊಂದಿಗೆ ನಸುಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು 2.5–3 ಸೆಮೀ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಜೋಡಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ಹಣ್ಣು ಹಳದಿ ಅಥವಾ ನಸುಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಕಂಪನ್ನು ಹಾಗೂ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ನುಣುಪಾದ (ಪೀಚ್ ಗಳು ) ಅಥವಾ ಮೃದುವಾದ (ನೆಕ್ಟರೀನ್ಗಳು ) ಸಿಪ್ಪೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ತಿರುಳು ತುಂಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳಬಹುದು. ಆದರೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಣ್ಣು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಇದು ಕೆಲವೊಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡದಾದ ಏಕ ಬೀಜ ಕೆಂಪು-ಕಂದು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅಂಡಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸರಿಸುಮಾರು 1.3–2 ಸೆಮಿ ನಷ್ಟು ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರದರೀತಿಯ ಸಿಪ್ಪೆಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಚೆರಿಹಣ್ಣುಗಳು, ಪ್ಲಮ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಕಾಟ್ ಹಣ್ಣುಗಳ(ಜರದಾಳು ಹಣ್ಣು) ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಓಟೆ ಹಣ್ಣುಗಳಾಗಿವೆ (ಡ್ರ್ಯೂಪ್ಸ್).
ಸ್ವತಃ " ಪೀಚ್" ಪದದ ಜತೆ ಅನೇಕ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಇದರ ಸಜಾತೀಯಗಳು ಪರ್ಸಿಕಾ ಎಂಬ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು, ಪೀಚ್ಗಳು ಪರ್ಷಿಯ(ಈಗಿನ ಇರಾನ್)ಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾದವು ಎಂಬ ಯುರೋಪಿನ ಮುಂಚಿನ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವು ಹಾಗೂ ಪರ್ಷಿಯಾಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಿಲ್ಕ್ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಮೂಲಕ ಮೆಡಿಟೇರಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಕ್ರಿಸ್ತ ಶಕ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು ಎಂಬುದು ಆಧುನಿಕ ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನದ ಬಹುಮತಾಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ತಿರುಳು ಓಟೆಯನ್ನು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೋ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆದ ಪೀಚ್ ಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಂಗ್ಸ್ಟೋನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೀಸ್ಟೋನ್ಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಎರಡು ಬಿಳಿಯ ಅಥವಾ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಬಿಳಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತುಂಬ ಸಿಹಿಯಾಗಿದ್ದು ಸ್ವಲ್ಪ ಹುಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಹಳದಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಆಮ್ಲೀಯ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವೈವಿಧ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಎರಡು ಬಣ್ಣಗಳು ಅವುಗಳ ಸಿಪ್ಪೆಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಕಡಿಮೆ ಹುಳಿಯ ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪೀಚ್ ಹಣ್ಣುಗಳು ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಏಷ್ಯದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಪ್ರಭೇದಗಳಾಗಿದ್ದರೆ, ಆಮ್ಲೀಯ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ತಿರುಳಿನ ಪ್ರಭೇಧಗಳನ್ನು ಯುರೋಪಿನ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದವರು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.
Makdauz dwg cungj mak ndeu.
An melokoton (Prunus persica; Ingles, peach) sarong tinanom na nagtatata', nagkakahoy asin an prutas kaini iyo pinapakinabangan na gayo, kolor giyaw kun naubakan na. Ini tal na tubo sa norte-solnopan kan Tsina, sa rona kan Tarim Basin asin kabukiran nin Kunlun Shan kun saen daa enot na pigtanom asin pinalakop.[1][2]
Nabansagan ining persica huli sa lakopan na pagtatanom kaini sa Persya asin kun saen hale igdi dinara sa Europa. Sakop ini kan genus na Prunus na diyan kairiba man an mga prutas na inaapod na cherry, apricot, almond asin plum. Nabibistong gayo an melokoton huli sa pisog kaini na garo mansana lagting, matagas, gurudol-gudol o kurumbot. An bunga kaini sa luwas patos nin mahimpis na hibo pero bako man magatol sa pagkapot. Sinasabing an Tsina an pinakadakulang nagproprodyusir kan melokoton.[3]
An Tsina an igwang pinaka mahiwas na tanoman kaini. Ini, alagad, mahiwas man na pinag'aataman asin pinagkukultibar, sunod-sunod sa saindang pagkadakul, sa Italya, Espanya, Estados Unidos asin Gresya.
Ginatos man an mga "cultivar" kaini mala ta grabe an pagkakairiba kaini sa langkaw nin pagtalubo, an hitsura mismo asin kolor kan bunga, an pagburak niya, an ugali nin pagtubo, an sukol kan prutas, an lumoy asin tagas kan laman, kolor kaining laman, an pagkadukot kan lagting sa laman dawa totoo ini bakong haloy na sarayon na dai mararaot. Alagad, sa iba-iba niyang patamboon, an melokoton nakukuang matubang magtalubo sa manlaen-laen na rona na iba-iba an klima asin geograpikong kamugtakan siring sa habagatan kan Kanada asin sa mga lantad nin Tailandya.[4]
An melokoton lakop na tinitinda sa bilog na kinaban na de-lata ngane madali asin pasil an pagbyahe.
hitsura kan burak
pamumurak
bunga binaak
Mga tu'lang kan melokoton
Gamgam nakatogdon sa namumurak na melokoton, ika-11ng siglo
Melokoton, 3 taon edad
tinanom na melokoton, namumurak na gayo
An melokoton (Prunus persica; Ingles, peach) sarong tinanom na nagtatata', nagkakahoy asin an prutas kaini iyo pinapakinabangan na gayo, kolor giyaw kun naubakan na. Ini tal na tubo sa norte-solnopan kan Tsina, sa rona kan Tarim Basin asin kabukiran nin Kunlun Shan kun saen daa enot na pigtanom asin pinalakop.
Nabansagan ining persica huli sa lakopan na pagtatanom kaini sa Persya asin kun saen hale igdi dinara sa Europa. Sakop ini kan genus na Prunus na diyan kairiba man an mga prutas na inaapod na cherry, apricot, almond asin plum. Nabibistong gayo an melokoton huli sa pisog kaini na garo mansana lagting, matagas, gurudol-gudol o kurumbot. An bunga kaini sa luwas patos nin mahimpis na hibo pero bako man magatol sa pagkapot. Sinasabing an Tsina an pinakadakulang nagproprodyusir kan melokoton.
An Tsina an igwang pinaka mahiwas na tanoman kaini. Ini, alagad, mahiwas man na pinag'aataman asin pinagkukultibar, sunod-sunod sa saindang pagkadakul, sa Italya, Espanya, Estados Unidos asin Gresya.
Ginatos man an mga "cultivar" kaini mala ta grabe an pagkakairiba kaini sa langkaw nin pagtalubo, an hitsura mismo asin kolor kan bunga, an pagburak niya, an ugali nin pagtubo, an sukol kan prutas, an lumoy asin tagas kan laman, kolor kaining laman, an pagkadukot kan lagting sa laman dawa totoo ini bakong haloy na sarayon na dai mararaot. Alagad, sa iba-iba niyang patamboon, an melokoton nakukuang matubang magtalubo sa manlaen-laen na rona na iba-iba an klima asin geograpikong kamugtakan siring sa habagatan kan Kanada asin sa mga lantad nin Tailandya.
An melokoton lakop na tinitinda sa bilog na kinaban na de-lata ngane madali asin pasil an pagbyahe.
El persegaro o persegher o persegar (nome sientifego Prunus persica) el xe un àlbaro chel vien da ła Cina e xe conosiuo par el fruto, el pèrsego, dolse e sucoxo e zucarin. De solito i pèrseghi i vien maùri in lujo-agostoe i xe piante ke riva a 1—8 metri. Łe foje, verdi e strete, longhe 6 – 12 cm , łe vien fora in primavera, ma i fiori, roxa, i buta prima, anca ała fine deł'inverno. In mexa istà vien fora i fruti, tondi, de cołor roso-roxa o xało, con na pełuria fina suła scorsa e na noseła grosa e porosa drento.
El persegaro el ga bisogno de caldo par vivere e 'łora el so areałe in Eoropa el xe istèso de keło deł'ua.
El nome deriva dal fato che i eoropei i credea chel vegnèse da ła Persia (atuałe Iran), da dove el xe stà ciapà da Sandro Magno. 'Ntel I secoło el persegaro el xe rivà a Roma.
Ghe xe un famoso deto popołare chel dise: tanto vae ndar spasolare i perseghi, che vol dire che xe na roba che noa serve a gnente.
Da nialtri i fiori de persegaro i xe sinboło del sposałisio. In Cina el persego xe sinboło de imortałità. 'Nteła mitołogia taoista ła regina madre dell'ocidente (Xiwangmu) ła coltiva i persegari in na vałe de montagna distante e sconta, 'ndove ke i perseghi i maùra soło na volta ogni miłe ani.
El persegaro o persegher o persegar (nome sientifego Prunus persica) el xe un àlbaro chel vien da ła Cina e xe conosiuo par el fruto, el pèrsego, dolse e sucoxo e zucarin. De solito i pèrseghi i vien maùri in lujo-agostoe i xe piante ke riva a 1—8 metri. Łe foje, verdi e strete, longhe 6 – 12 cm , łe vien fora in primavera, ma i fiori, roxa, i buta prima, anca ała fine deł'inverno. In mexa istà vien fora i fruti, tondi, de cołor roso-roxa o xało, con na pełuria fina suła scorsa e na noseła grosa e porosa drento.
Persik (Prunus persica) adalah salah sebuting spésiés Prunus nang aslinya matan Cina. Tanaman ini tamasuk janis mawar-mawaran, cabangnya banyak, kambangnya habang anum, daging buahnya kandal, babiji tunggal (monokotil).
Ngaran latin persica asalnya matan kayakinan urang Irupa bahari kala bahwasanya persik asalnya matan Pérsia (wayah naya Iran). Urang Indonésia sawat manyambat buah ini "tuffah farsi" marga alasan nang sama. Ahli botani wayah naya hakun bahwasanya persik sebujurannya baasal matan Cina, dibawa ka Pérsia wan wilayah Méditérania liwat Jalur Sutra sabalum masa Kerestén. Persik nang daging buahnya putih biasanya manis banar rasanya, masamnya sa'ikit. Persik nang daging buahnya kuning rasanya masam-masam manis. Kulimbit buah persik biasanya ada warna habangnya.
Persik (Prunus persica) adalah salah sebuting spésiés Prunus nang aslinya matan Cina. Tanaman ini tamasuk janis mawar-mawaran, cabangnya banyak, kambangnya habang anum, daging buahnya kandal, babiji tunggal (monokotil).
Ngaran latin persica asalnya matan kayakinan urang Irupa bahari kala bahwasanya persik asalnya matan Pérsia (wayah naya Iran). Urang Indonésia sawat manyambat buah ini "tuffah farsi" marga alasan nang sama. Ahli botani wayah naya hakun bahwasanya persik sebujurannya baasal matan Cina, dibawa ka Pérsia wan wilayah Méditérania liwat Jalur Sutra sabalum masa Kerestén. Persik nang daging buahnya putih biasanya manis banar rasanya, masamnya sa'ikit. Persik nang daging buahnya kuning rasanya masam-masam manis. Kulimbit buah persik biasanya ada warna habangnya.
O pèrsego o l'è 'n ærboo da specce Prunus Persica apartegninte a-a famiggia de rosaceæ ch'o produxe o fruto da-o mæximo nomme.
O fruto o l'è normalmente sferico de 4 - 7 çentimetri de diametro. O cô, o varia da o giano ciæo a o cô de çetron a o rosso. A pelle a l'è vellùâ.
O pèrsego o g'ha un'armella soö, dùa e do cô do legno.
O pèrsego o l'è un ærboo che o vegne da a Cinn-a, o l'è stæto importoö co e primme carovanne in te l'oççidente pe mëzo da Persia, da cui o nomme. O pèrsego o cresce fin a 5 - 10 metri e o l'ha feugge longhe 7 – 15 çentimetri e larghe 2–3 cm. E scioï son prodùte in ta primaveia, primma de feugge, g'han çinque petali de 2.5–3 cm de diametro de cô de reusa ciæo. A scioïtùa di pèrseghi a l'è un evento in to Giappon.
O pèrsego o l'è 'n ærboo da specce Prunus Persica apartegninte a-a famiggia de rosaceæ ch'o produxe o fruto da-o mæximo nomme.
Prunus persica est s' arvure fruttiferu de sa familia de sas "Rosaceae" cultivadu pro sa produtzione de su fruttu, chi in sardu tenit su nomene de pèssighe o prèssiu o pènsiu.
S'arvure no est tantu mannu. Est cultivadu in totue in Italia pro sos fruttos, mannos, colore de sambene, o bianchittos, pulposos e saboridos. Su fruttu madurat e si regoglit in s'istiu. Si mandigat friscu o in marmellada o in isciroppu. Intro su fruttu b'est unu semene duru (cun su chiu). Su fruttu hat una buccia fine, vellutada chi si si podet puru mandigare.
Xewxe (Prunus persica), komela gulan ra (Rosaceae) yew meywey amnaniyo. Xewxe Çin ra biya vıla.
Xewxa sıpiye
Merheleyê xewxa bêpırçıne
Xewxe (Prunus persica), komela gulan ra (Rosaceae) yew meywey amnaniyo. Xewxe Çin ra biya vıla.
Şetdaly (lat. Prunus persica: "pers garalysy") — bägül güllüler maşgalasyna degişli ösümlik. Ol badam agajyndan diňe miwesi boýunça tapawutlanýar.
Şetdaly (lat. Prunus persica: "pers garalysy") — bägül güllüler maşgalasyna degişli ösümlik. Ol badam agajyndan diňe miwesi boýunça tapawutlanýar.
Атама́[1] (алаҭ. Prúnus pérsica) — аҵиаа. Ашәыр. Ашәырҵла.
Гугъри, гугърид ттар (урус. Персик: «персиядин хват») — Марвардхьтинбур хзандин, бадамдин жинсиникай набатат. Бадамдиз пара мукьва я, ва адакай са емишдив тафават аваз я.
ЧкIулдиз ухшар, сарар хьтин къерехар авай пешер ва марвардцуькдин рангунин цуьквер ахъайзавай ттар.
Гугъри элкьвей, са пата хвал хьтин шуьткьвер авай, махпур чкалдин емиш я. Хайи чка дуьздаказ малум туш, амма кефер Китайда Пекиндин мукьвара гьалтзавай «Prunus davidiana» ттар гилан гугъри ттарцин чIуру жуьре хьунин мумкин я, ятIани абуруз пара ухшарвилер ава. Гьугъуьнлай Персиядиз гьатна, ахпа садлагьай виш йисан юкьвара Европада садлагьай сефер Италияда цанвай. Емишар гьасилун паталай Европада, асулдай Францияда, Азиядин чими уьлквейра, ва Америкадин кутугай климатдин чкайра чIехи кьадарра кутузва. Виридалай пара гугъридин консервар гьасилзавай уьлкве Кефер Америка я. Гугъридин цилерикай персико ликёр гьазурзавайди я.
आड़ू या सतालू (अङ्ग्रेजी नाम : पीच (Peach); वास्पतिक नाम : प्रूनस पर्सिका; प्रजाति : प्रूनस; जाति : पर्सिका; कुल : रोजेसी) क उत्पत्तिस्थान चीन छी । किछ वैज्ञानिकोंक मत ई अछि कि ई ईरानमे उत्पन्न भेल ।[२] ई पर्णपाती वृक्ष छी । भारत आ नेपालक पर्वतीय तथा उपपर्वतीय भागसभमे एकर सफल खेती होइत अछि । ताजा फल खाएल जाइत अछि तथा फलसँ फलपाक (ज्याम), जेली आ चटनी बनैत अछि । फलमे चीनीक मात्रा पर्याप्त होइत अछि । जतौका जलवायु नै अधिक ठण्डी, नै अधिक गरम होइ, १५ डिग्री सँ १०० डिग्री धरिक तापक्रम भेल पर्यावरणमे, एकर खेती सफल भ चुकल अछि । एकर लेल सबसँ उत्तम माइट बलुवा दोमट अछि ।
The peach (Prunus persica) is a deciduous tree first domesticated and cultivated in Zhejiang province of Eastern China.[3] It bears edible juicy fruits with various characteristics, most called peaches and others (the glossy-skinned, non-fuzzy varieties), nectarines.
The specific name persica refers to its widespread cultivation in Persia (modern-day Iran), from where it was transplanted to Europe. It belongs to the genus Prunus, which includes the cherry, apricot, almond, and plum, in the rose family. The peach is classified with the almond in the subgenus Amygdalus, distinguished from the other subgenera by the corrugated seed shell (endocarp).[4] Due to their close relatedness, the kernel of a peach stone tastes remarkably similar to almond, and peach stones are often used to make a cheap version of marzipan, known as persipan.[5]
Peaches and nectarines are the same species, though they are regarded commercially as different fruits. The skin of nectarines lacks the fuzz (fruit-skin trichomes) that peach skin has; a mutation in a single gene (MYB25) is thought to be responsible for the difference between the two.[6][7]
In 2018, China produced 62% of the world total of peaches and nectarines.[8]
Prunus persica grows up to 7 m (23 ft) tall and wide, but when pruned properly, trees are usually 3–4 m (10–13 ft) tall and wide.[9] The leaves are lanceolate, 7–16 cm (3–6+1⁄2 in) long, 2–3 cm (3⁄4–1+1⁄4 in) broad, and pinnately veined. The flowers are produced in early spring before the leaves; they are solitary or paired, 2.5–3 cm diameter, pink, with five petals. The fruit has yellow or whitish flesh, a delicate aroma, and a skin that is either velvety (peaches) or smooth (nectarines) in different cultivars. The flesh is very delicate and easily bruised in some cultivars, but is fairly firm in some commercial varieties, especially when green. The single, large seed is red-brown, oval shaped, around 1.3–2 cm long, and surrounded by a wood-like husk. Peaches, along with cherries, plums, and apricots, are stone fruits (drupes). The various heirloom varieties including the 'Indian Peach', or 'Indian Blood Peach', which ripens in the latter part of the summer, and can have color ranging from red and white, to purple.[10]
Cultivated peaches are divided into clingstones and freestones, depending on whether the flesh sticks to the stone or not; both can have either white or yellow flesh. Peaches with white flesh typically are very sweet with little acidity, while yellow-fleshed peaches typically have an acidic tang coupled with sweetness, though this also varies greatly. Both colors often have some red on their skins. Low-acid, white-fleshed peaches are the most popular kinds in China, Japan, and neighbouring Asian countries, while Europeans and North Americans have historically favoured the acidic, yellow-fleshed cultivars.
Peach trees are relatively short-lived as compared with some other fruit trees. In some regions orchards are replanted after 8 to 10 years, while in others trees may produce satisfactorily for 20 to 25 years or more, depending upon their resistance to diseases, pests, and winter damage.[11]
The scientific name persica, along with the word "peach" itself – and its cognates in many European languages – derives from an early European belief that peaches were native to Persia (modern-day Iran). The Ancient Romans referred to the peach as malum persicum ("Persian apple"), later becoming French pêche, whence the English "peach".[12] The scientific name, Prunus persica, literally means "Persian plum", as it is closely related to the plum.
Fossil endocarps with characteristics indistinguishable from those of modern peaches have been recovered from late Pliocene deposits in Kunming, dating to 2.6 million years ago. In the absence of evidence that the plants were in other ways identical to the modern peach, the name Prunus kunmingensis has been assigned to these fossils.[13]
Although its botanical name Prunus persica refers to Persia, genetic studies suggest peaches originated in China,[14] where they have been cultivated since the Neolithic period. Until recently, cultivation was believed to have started around 2000 BC.[15][16] More recent evidence indicates that domestication occurred as early as 6000 BC in Zhejiang Province of China. The oldest archaeological peach stones are from the Kuahuqiao site near Hangzhou. Archaeologists point to the Yangtze River Valley as the place where the early selection for favorable peach varieties probably took place.[3] Peaches were mentioned in Chinese writings and literature beginning from the early first millennium BC.[17]
A domesticated peach appeared very early in Japan, in 4700–4400 BC, during the Jōmon period. It was already similar to modern cultivated forms, where the peach stones are significantly larger and more compressed than earlier stones. This domesticated type of peach was brought into Japan from China. Nevertheless, in China itself, this variety is currently attested only at a later date around 3300 to 2300 BC.[18]
In India, the peach first appeared by about 1700 BC, during the Harappan period.[19]
It is also found elsewhere in Western Asia in ancient times.[20] Peach cultivation reached Greece by 300 BC.[16] Alexander the Great is sometimes said to have introduced them into Greece after conquering Persia,[20] but no historical evidence for this claim has been found.[21] Peaches were, however, well known to the Romans in the first century AD;[16] the oldest known artistic representations of the fruit are in two fragments of wall paintings, dated to the first century AD, in Herculaneum, preserved due to the Vesuvius eruption of 79 AD, and now held in the National Archaeological Museum in Naples.[22] Archaeological finds show that peaches were cultivated widely in Roman northwestern Continental Europe, but production collapsed around the sixth century; some revival of production followed with the Carolingian Renaissance of the ninth century.[23]
An article on peach tree cultivation in Spain is brought down in Ibn al-'Awwam's 12th-century agricultural work, Book on Agriculture.[24] The peach was brought to the Americas by Spanish explorers in the 16th century, and eventually made it to England and France in the 17th century, where it was a prized and expensive treat. Horticulturist George Minifie supposedly brought the first peaches from England to its North American colonies in the early 17th century, planting them at his estate of Buckland in Virginia.[25] Although Thomas Jefferson had peach trees at Monticello, American farmers did not begin commercial production until the 19th century in Maryland, Delaware, Georgia, South Carolina, and finally Virginia.[26]
The Shanghai honey nectar peach was a key component of both the food culture and agrarian economy the area where the modern megacity of Shanghai stands. Peaches were the cornerstone of early Shanghai's garden culture. As modernization and westernization swept through the city the Shanghai honey nectar peach nearly disappeared completely. Much of modern Shanghai is built over these gardens and peach orchards.[27]
In April 2010, an international consortium, the International Peach Genome Initiative, which includes researchers from the United States, Italy, Chile, Spain, and France, announced they had sequenced the peach tree genome (doubled haploid Lovell). Recently, it published the peach genome sequence and related analyses. The sequence is composed of 227 million nucleotides arranged in eight pseudomolecules representing the eight peach chromosomes (2n = 16). In addition, 27,852 protein-coding genes and 28,689 protein-coding transcripts were predicted.
Particular emphasis in this study is reserved for the analysis of the genetic diversity in peach germplasm and how it was shaped by human activities such as domestication and breeding. Major historical bottlenecks were found, one related to the putative original domestication that is supposed to have taken place in China about 4,000–5,000 years ago, the second is related to the western germplasm and is due to the early dissemination of the peach in Europe from China and the more recent breeding activities in the United States and Europe. These bottlenecks highlighted the substantial reduction of genetic diversity associated with domestication and breeding activities.[28]
Peaches grow in a fairly limited range in dry, continental or temperate climates, since the trees have a chilling requirement that tropical or subtropical areas generally do not satisfy except at high altitudes (for example in certain areas of Ecuador, Colombia, Ethiopia, India, and Nepal). Most cultivars require 500 hours of chilling around 0 to 10 °C (32 to 50 °F). During the chilling period, key chemical reactions occur, but the plant appears dormant. Once the chilling period is fulfilled, the plant enters a second type of dormancy, the quiescence period. During quiescence, buds break and grow when sufficient warm weather favorable to growth is accumulated.[29]
The trees themselves can usually tolerate temperatures to around −26 to −30 °C (−15 to −22 °F), although the following season's flower buds are usually killed at these temperatures, preventing a crop that summer. Flower bud death begins to occur between −15 and −25 °C (5 and −13 °F), depending on the cultivar and on the timing of the cold, with the buds becoming less cold tolerant in late winter.[30]
Another climate constraint is spring frost. The trees flower fairly early (in March in Western Europe), and the blossom is damaged or killed if temperatures drop below about −4 °C (25 °F). If the flowers are not fully open, though, they can tolerate a few degrees colder.[31]
Climates with significant winter rainfall at temperatures below 16 °C (61 °F) are also unsuitable for peach cultivation, as the rain promotes peach leaf curl, which is the most serious fungal disease for peaches. In practice, fungicides are extensively used for peach cultivation in such climates, with more than 1% of European peaches exceeding legal pesticide limits in 2013.[32]
Finally, summer heat is required to mature the crop, with mean temperatures of the hottest month between 20 and 30 °C (68 and 86 °F).
Typical peach cultivars begin bearing fruit in their third year. Their lifespan in the U.S. varies by region; the University of California at Davis gives a lifespan of about 15 years[33] while the University of Maine gives a lifespan of 7 years there.[34]
Hundreds of peach and nectarine cultivars are known. These are classified into two categories—freestones and clingstones. Freestones are those whose flesh separates readily from the pit. Clingstones are those whose flesh clings tightly to the pit. Some cultivars are partially freestone and clingstone, so are called semifree. Freestone types are preferred for eating fresh, while clingstone types are for canning. The fruit flesh may be creamy white to deep yellow, to dark red; the hue and shade of the color depend on the cultivar.[35]
Peach breeding has favored cultivars with more firmness, more red color, and shorter fuzz on the fruit surface. These characteristics ease shipping and supermarket sales by improving eye appeal. This selection process has not necessarily led to increased flavor, though. Peaches have a short shelf life, so commercial growers typically plant a mix of different cultivars to have fruit to ship all season long.[36]
Different countries have different cultivars. In the United Kingdom, for example, these cultivars have gained the Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit:
For China specifically see Peach production in China § Cultivars.
The variety P. persica var. nucipersica (or var. nectarina) – these are commonly called nectarines – has a smooth skin. It is on occasion referred to as a "shaved peach" or "fuzzless peach", due to its lack of fuzz or short hairs. Though fuzzy peaches and nectarines are regarded commercially as different fruits, with nectarines often erroneously believed to be a crossbreed between peaches and plums, or a "peach with a plum skin", nectarines belong to the same species as peaches. Several genetic studies have concluded nectarines are produced due to a recessive allele, whereas a fuzzy peach skin is dominant.[6] Nectarines have arisen many times from peach trees, often as bud sports.
As with peaches, nectarines can be white or yellow, and clingstone or freestone. On average, nectarines are slightly smaller and sweeter than peaches, but with much overlap.[6] The lack of skin fuzz can make nectarine skins appear more reddish than those of peaches, contributing to the fruit's plum-like appearance. The lack of down on nectarines' skin also means their skin is more easily bruised than peaches.
The history of the nectarine is unclear; the first recorded mention in English is from 1616,[41] but they had probably been grown much earlier within the native range of the peach in central and eastern Asia. Although one source states that nectarines were introduced into the United States by David Fairchild of the Department of Agriculture in 1906,[42] a number of colonial-era newspaper articles make reference to nectarines being grown in the United States prior to the Revolutionary War. The 28 March 1768 edition of the New York Gazette (p. 3), for example, mentions a farm in Jamaica, Long Island, New York, where nectarines were grown.
Peacherines are claimed to be a cross between a peach and a nectarine, but as they are the same species cannot be a true cross (hybrid); they are marketed in Australia and New Zealand. The fruit is intermediate in appearance, though, between a peach and a nectarine, large and brightly colored like a red peach. The flesh of the fruit is usually yellow, but white varieties also exist. The Koanga Institute lists varieties that ripen in the Southern Hemisphere in February and March.[43][44]
In 1909, Pacific Monthly mentioned peacherines in a news bulletin for California. Louise Pound, in 1920, claimed the term peacherine is an example of language stunt.[45]
Flat peaches, or pan-tao, have a flattened shape, in contrast to ordinary near-spherical peaches.[46]
Most peach trees sold by nurseries are cultivars budded or grafted onto a suitable rootstock. Common rootstocks are 'Lovell Peach', 'Nemaguard Peach', Prunus besseyi, and 'Citation'.[47] The rootstock provides hardiness and budding is done to improve predictability of the fruit quality.
Peach trees need full sun, and a layout that allows good natural air flow to assist the thermal environment for the tree. Peaches are planted in early winter. During the growth season, they need a regular and reliable supply of water, with higher amounts just before harvest.[48]
Peaches need nitrogen-rich fertilizers more than other fruit trees. Without regular fertilizer supply, peach tree leaves start turning yellow or exhibit stunted growth. Blood meal, bone meal, and calcium ammonium nitrate are suitable fertilizers.
The flowers on a peach tree are typically thinned out because if the full number of peaches mature on a branch, they are undersized and lack flavor. Fruits are thinned midway in the season by commercial growers. Fresh peaches are easily bruised, so do not store well. They are most flavorful when they ripen on the tree and are eaten the day of harvest.[48]
The peach tree can be grown in an espalier shape. The Baldassari palmette is a design created around 1950 used primarily for training peaches. In walled gardens constructed from stone or brick, which absorb and retain solar heat and then slowly release it, raising the temperature against the wall, peaches can be grown as espaliers against south-facing walls as far north as southeast Great Britain and southern Ireland.
The first pest to attack the tree early in the year when other food is scarce is the earwig (Forficula auricularia) which feeds on blossoms and young leaves at night, preventing fruiting and weakening newly planted trees. The pattern of damage is distinct from that of caterpillars later in the year, as earwigs characteristically remove semicircles of petal and leaf tissue from the tips, rather than internally. Greasebands applied just before blossom are effective.[49]
The larvae of such moth species as the peachtree borer (Synanthedon exitiosa), the yellow peach moth (Conogethes punctiferalis), the well-marked cutworm (Abagrotis orbis), Lyonetia prunifoliella, Phyllonorycter hostis, the fruit tree borer (Maroga melanostigma), Parornix anguliferella, Parornix finitimella, Caloptilia zachrysa, Phyllonorycter crataegella, Trifurcula sinica, Suzuki's promolactis moth (Promalactis suzukiella), the white-spotted tussock moth (Orgyia thyellina), the apple leafroller (Archips termias), the catapult moth (Serrodes partita), the wood groundling (Parachronistis albiceps) or the omnivorous leafroller (Platynota stultana) are reported to feed on P. persica. The flatid planthopper (Metcalfa pruinosa) causes damage to fruit trees.
The tree is also a host plant for such species as the Japanese beetle (Popillia japonica), the unmonsuzume (Callambulyx tatarinovii), the promethea silkmoth (Callosamia promethea), the orange oakleaf (Kallima inachus), Langia zenzeroides, the speckled emperor (Gynanisa maja) or the brown playboy (Deudorix antalus). The European red mite (Panonychus ulmi) or the yellow mite (Lorryia formosa) are also found on the peach tree.
It is a good pollen source for honey bees and a honeydew source for aphids.
Peach trees are prone to a disease called leaf curl, which usually does not directly affect the fruit, but does reduce the crop yield by partially defoliating the tree. Several fungicides can be used to combat the disease, including Bordeaux mixture and other copper-based products (the University of California considers these organic treatments), ziram, chlorothalonil, and dodine.[50] The fruit is susceptible to brown rot or a dark reddish spot.
Peaches and nectarines are best stored at temperatures of 0 °C (32 °F) and in high humidity.[35] They are highly perishable, so are typically consumed or canned within two weeks of harvest.
Peaches are climacteric[51][52][53] fruits and continue to ripen after being picked from the tree.[54]
In 2020, world production of peaches (combined with nectarines for reporting) was 24.6 million tonnes, led by China with 61% of the world total (table).
The U.S. state of Georgia is known as the "Peach State" due to its significant production of peaches as early as 1571,[55] with exports to other states occurring around 1858.[56] In 2014, Georgia was third in US peach production behind California and South Carolina.[55]
Peaches are not only a popular fruit, but also are symbolic in many cultural traditions, such as in art, paintings, and folk tales such as the Peaches of Immortality.
Peach blossoms are highly prized in Chinese culture. The ancient Chinese believed the peach to possess more vitality than any other tree because their blossoms appear before leaves sprout. When early rulers of China visited their territories, they were preceded by sorcerers armed with peach rods to protect them from spectral evils. On New Year's Eve, local magistrates would cut peach wood branches and place them over their doors to protect against evil influences.[57] Peach wood was also used for the earliest known door gods during the Han. Another author writes:
The Chinese also considered peach wood (t'ao-fu) protective against evil spirits, who held the peach in awe. In ancient China, peach-wood bows were used to shoot arrows in every direction in an effort to dispel evil. Peach-wood slips or carved pits served as amulets to protect a person's life, safety, and health.[58]
Peachwood seals or figurines guarded gates and doors, and, as one Han account recites, "the buildings in the capital are made tranquil and pure; everywhere a good state of affairs prevails".[58] Writes the author, further:
Another aid in fighting evil spirits were peach-wood wands. The Li-chi (Han period) reported that the emperor went to the funeral of a minister escorted by a sorcerer carrying a peachwood wand to keep bad influences away. Since that time, peachwood wands have remained an important means of exorcism in China.[58]
Peach kernels (桃仁 táo rén) are a common ingredient used in traditional Chinese medicine to dispel blood stasis, counter inflammation, and reduce allergies.[59]
In an orchard of flowering peach trees, Liu Bei, Guan Yu, and Zhang Fei took an oath of brotherhood in the opening chapter of the classic Chinese novel Romance of the Three Kingdoms. Another peach orchard, in "The Peach Blossom Spring" by poet Tao Yuanming, is the setting of the favourite Chinese fable and a metaphor for utopias. A peach tree growing on a precipice was where the Taoist master Zhang Daoling tested his disciples.[60]
The Old Man of the South Pole, one of the deities of the Chinese folk religion fulu shou, is sometimes seen holding a large peach, representing long life and health.
The term "bitten peach", first used by Legalist philosopher Han Fei in his work Han Feizi, became a byword for homosexuality. The book records the incident when courtier Mizi Xia bit into an especially delicious peach and gave the remainder to his lover, Duke Ling of Wei, as a gift so that he could taste it, as well.
In Korea, peaches have been cultivated from ancient times. According to Samguk Sagi, peach trees were planted during the Three Kingdoms of Korea period, and Sallim gyeongje also mentions cultivation skills of peach trees. The peach is seen as the fruit of happiness, riches, honours, and longevity. The rare peach with double seeds is seen as a favorable omen of a mild winter. It is one of the 10 immortal plants and animals, so peaches appear in many minhwa (folk paintings). Peaches and peach trees are believed to chase away spirits, so peaches are not placed on tables for jesa (ancestor veneration), unlike other fruits.[61][62]
The world's sweetest peach is grown in Fukushima, Japan. The Guinness world record for the sweetest peach is currently held by a peach grown in Kanechika, Japan, with a sugar content of 22.2%. However, a fruit farm in rural Fukushima, Koji grew a much sweeter peach, with a Brix score of 32°. Degrees Brix measures the sugar content of the fruit, and is usually between 11 and 15 for a typical peach from a supermarket.[63]
Momotarō, a folktale character, is named after the giant peach from which he was birthed.
Two traditional Japanese words for the color pink correspond to blossoming trees: one for peach blossoms (momo-iro), and one for cherry blossoms (sakura-iro).
A Vietnamese mythic history states that in the spring of 1789, after marching to Ngọc Hồi and then winning a great victory against invaders from the Qing dynasty of China, Emperor Quang Trung ordered a messenger to gallop to Phú Xuân citadel (now Huế) and deliver a flowering peach branch to the Empress Ngọc Hân. This took place on the fifth day of the first lunar month, two days before the predicted end of the battle. The branch of peach flowers that was sent from the north to the centre of Vietnam was not only a message of victory from the Emperor to his consort, but also the start of a new spring of peace and happiness for all the Vietnamese people. In addition, since the land of Nhật Tân had freely given that very branch of peach flowers to the Emperor, it became the loyal garden of his dynasty.
The protagonists of The Tale of Kieu fell in love by a peach tree, and in Vietnam, the blossoming peach flower is the signal of spring. Finally, peach bonsai trees are used as decoration during Vietnamese New Year (Tết) in northern Vietnam.
Many famous artists have painted with peach fruits placed in prominence. Caravaggio, Vicenzo Campi, Pierre-Auguste Renoir, Claude Monet, Édouard Manet, Henri Fantin-Latour, Severin Roesen, Peter Paul Rubens, and Van Gogh are among the many influential artists who painted peaches and peach trees in various settings.[64][65] Scholars suggest that many compositions are symbolic, some an effort to introduce realism.[66] For example, Tresidder claims[67] the artists of Renaissance symbolically used peach to represent heart, and a leaf attached to the fruit as the symbol for tongue, thereby implying speaking truth from one's heart; a ripe peach was also a symbol to imply a ripe state of good health. Caravaggio's paintings introduce realism by painting peach leaves that are molted, discolored, or in some cases have wormholes – conditions common in modern peach cultivation.[65]
In literature, Roald Dahl named his children's fantasy novel James and the Giant Peach because a peach is "prettier, bigger and squishier than a cherry."[68]
South Carolina named the peach its official fruit in 1984.[69] The peach became the state fruit of Georgia, nicknamed the "Peach State", in 1995.[70] The peach went from feral trees utilized opportunistically to a tended commercial crop in the Southern United States in the 1850s, as the boll weevil attacked regional cotton crops. When Georgia reached peak production in the 1920s, elaborate festivals celebrated the fruit. By 2017, Georgia's production represented 3–5% of the U.S. total.[71][72] Alabama named it the "state tree fruit" in 2006.[73] Delaware's state flower has been the peach blossom since 1995,[74] and peach pie became its official dessert in 2009.[75]
Raw peach flesh is 89% water, 10% carbohydrates, 1% protein, and contains negligible fat. A medium-sized raw peach, weighing 100 g (3.5 oz), supplies 39 calories, and contains small amounts of essential nutrients, but none is a significant proportion of the Daily Value (DV, right table). A raw nectarine has similar low content of nutrients.[76] The glycemic load of an average peach (120 grams) is 5, similar to other low-sugar fruits.[77]
One medium peach also contains 2% or more daily value of vitamins E and K, niacin, folate, iron, choline, potassium, magnesium, phosphorus, manganese, zinc and copper. Fresh peaches are a moderate source of antioxidants and vitamin C which is required for the building of connective tissue inside the human body.[78]
Total polyphenols in mg per 100 g of fresh weight were 14–102 in white-flesh nectarines, 18–54 in yellow-flesh nectarines, 28–111 in white-flesh peaches, and 21–61 mg per 100 g in yellow-flesh peaches.[79] The major phenolic compounds identified in peach are chlorogenic acid, catechins and epicatechins,[80] with other compounds, identified by HPLC, including gallic acid and ellagic acid.[81] Rutin and isoquercetin are the primary flavonols found in clingstone peaches.[82]
Red-fleshed peaches are rich in anthocyanins,[83] particularly cyanidin glucosides in six peach and six nectarine cultivars[84] and malvin glycosides in clingstone peaches.[82] As with many other members of the rose family, peach seeds contain cyanogenic glycosides, including amygdalin (note the subgenus designation: Amygdalus).[85] These substances are capable of decomposing into a sugar molecule and hydrogen cyanide gas.[86][85] Cyanogenic glycosides are toxic if consumed in large doses.[87] While peach seeds are not the most toxic within the rose family (see bitter almond), large consumption of these chemicals from any source is potentially hazardous to animal and human health.[86]
Peach allergy or intolerance is a relatively common form of hypersensitivity to proteins contained in peaches and related fruits (such as almonds). Symptoms range from local effects (e.g. oral allergy syndrome, contact urticaria) to more severe systemic reactions, including anaphylaxis (e.g. urticaria, angioedema, gastrointestinal and respiratory symptoms).[88] Adverse reactions are related to the "freshness" of the fruit: peeled or canned fruit may be tolerated.
Some 110 chemical compounds contribute to peach aroma, including alcohols, ketones, aldehydes, esters, polyphenols and terpenoids.[89]
Peach blossoms
Incipient fruit development
.jpg)
Peaches on tree
Peaches in a basket
Portrait of Isabella and John Stewart by Charles Willson Peale, 1774
Still Life Basket of Peaches by Raphaelle Peale, 1816
A Jar of Peaches by Claude Monet c. 1866
"Spring 4, peach-blossoms and green pheasants" by Kōno Bairei, 1883
Peach (cultivar 'Berry'), watercolour, 1895
_3.jpg)
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) The peach (Prunus persica) is a deciduous tree first domesticated and cultivated in Zhejiang province of Eastern China. It bears edible juicy fruits with various characteristics, most called peaches and others (the glossy-skinned, non-fuzzy varieties), nectarines.
The specific name persica refers to its widespread cultivation in Persia (modern-day Iran), from where it was transplanted to Europe. It belongs to the genus Prunus, which includes the cherry, apricot, almond, and plum, in the rose family. The peach is classified with the almond in the subgenus Amygdalus, distinguished from the other subgenera by the corrugated seed shell (endocarp). Due to their close relatedness, the kernel of a peach stone tastes remarkably similar to almond, and peach stones are often used to make a cheap version of marzipan, known as persipan.
Peaches and are the same species, though they are regarded commercially as different fruits. The skin of nectarines lacks the fuzz (fruit-skin trichomes) that peach skin has; a mutation in a single gene (MYB25) is thought to be responsible for the difference between the two.
In 2018, China produced 62% of the world total of peaches and nectarines.
Persikarbo aŭ persikujo (Prunus persica) estas specio de la genro prunuso el la familio de rozacoj. Tiu fruktarbo estas kultivata pro sia manĝebla frukto, la persiko. Malgraŭ ke la nomo derivas de la termino Persio (el la latina scienca nomo: persa pruno), la arbo estas konsiderita kiel origina el Ĉinio. La kreskado de persikarboj estas limigita al sekaj, kontinentaj kaj mezvarmaj klimatoj.
Persikarbo aŭ persikujo (Prunus persica) estas specio de la genro prunuso el la familio de rozacoj. Tiu fruktarbo estas kultivata pro sia manĝebla frukto, la persiko. Malgraŭ ke la nomo derivas de la termino Persio (el la latina scienca nomo: persa pruno), la arbo estas konsiderita kiel origina el Ĉinio. La kreskado de persikarboj estas limigita al sekaj, kontinentaj kaj mezvarmaj klimatoj.
Prunus persica, originalmente Amygdalus persica L. y comúnmente conocido como melocotonero (del latín malus cotonus, «manzana algodonosa» —en alusión a la piel del fruto—)[3], es una especie de árbol del género Prunus de la familia Rosaceae. También se suele denominar duraznero (del latín durus acinus, «que tiene la piel dura» —aludiendo a la piel del fruto—) en países latinoamericanos y albérchigo (del árabe al-pérsico) en castellano antiguo. Su fruto es comúnmente conocido como melocotón o durazno.
Datos de producción mundial en 2019: [4]
Fuente [6]
Es un árbol originario de Afganistán, China e Irán. Fue llevado a Occidente por los romanos que lo tomaron como originario de Persia y así lo denominaron. Esta denominación, «persica» —usada en sus antiguas denominaciones genéricas o específicas (Prunus persica, Amygdalus persicus, Persica vulgaris, ...)— persiste en numerosos nombres populares ibéricos —y de otros países— como, por ejemplo, alberchigo (el pérsico) o bresquilla/fresquilla (por metátesis de «persquilla»).
La palabra melocotón proviene del latín malum cotonium, y esta del griego antiguo κυδώνιον μῆλον, literalmente manzana de Cydonya. Malum cotonium era, sin embargo, el nombre que se le daba al membrillo. La palabra durazno proviene del latín duracinus, de dūrus (duro) acinus (uva, baya).
Árbol de hasta 6-8 m de altura, caducifolio e inerme. Las hojas son oblongas-lanceoladas o elípticas, acuminadas, cuneadas en la base, aserradas con dientes glandulíferos, glabrescentes, con estípulas caducas denticuladas. Las flores son solitarias o geminadas y con numerosas brácteas. Los sépalos son erectos enteros y los pétalos denticulados en el ápice, de color rosado fuerte. El ovario puede ser pubescente o glabro y el fruto derivado, de 4-8 cm de diámetro, es una drupa comestible subglobosa con mesocarpo muy carnoso y endocarpo (hueso) profundamente surcado y alveolado con una sola semilla almendroide no comestible,[7] debido a la presencia, aunque en pequeña cantidad, de un precursor del cianuro, la amigdalina: un compuesto de glucosa, benzaldehído y cianuro que, bajo la acción de un fermento (emulsina) se descompone, produciendo ácido cianhídrico, potencialmente mortal.[8] Por tal motivo, su semilla es tóxica.
Su fruto, el melocotón o durazno, contiene una única semilla encerrada en una cáscara dura, el «hueso». Esta fruta, normalmente de piel aterciopelada, posee una carne amarilla o blanquecina de sabor dulce y aroma delicado. A la variedad que no tiene la piel aterciopelada se la llama nectarina, pelón o pavía (en Aragón y Navarra).
Los melocotones, junto con albaricoques, cerezas y ciruelas, son frutas de hueso o carozo (que aísla la semilla (tóxica) de la carne), botánicamente llamadas drupas. Se dividen en variedades cuya carne se separa fácilmente del hueso («prescos/priscos/piescos») y en otras que se adhieren firmemente a él, como la variedad llamada «pavía». Las variedades de carne blanca (Presquillas en Aragón, diminutivo de presco) son típicamente muy dulces, con escaso gusto ácido y las más populares de países como China, Japón y sus vecinos asiáticos; mientras que las de carne amarilla, predilectas de los países europeos y norteamericanos, poseen un fondo ácido, que se paladea junto al dulzor. La piel de ambas variedades tiene tonos rojizos.
Las variedades cuyos frutos tienen forma achatada se suelen denominar en España 'paraguayas', 'paraguayos' o 'chatos' (son vellosas pero, recientemente, están disponibles en el mercado variedades sin pelo llamadas 'platerinas'). Son una variedad de melocotonero (Prunus persica var. platycarpa), considerada hoy día como un mero sinónimo del taxón nominal.
El mejoramiento genético de las especies del género Prunus incluye el logro de un fruto de alta calidad con una larga vida de almacenamiento.[9]
Se suele consumir de diversas formas: como fruta fresca o en conserva, ya sea cocida en almíbar o bien desecada. En este último caso cuando se deseca troceada se llama orejones de melocotón/durazno y también se deseca entera sin extraer el carozo (en cuyo caso se conoce como huesillo en Chile y se emplea en este país para elaborar el llamado mote con huesillos).
Al igual que otros frutos de hueso o de carozo, los melocotones poseen un patrón de crecimiento que se describe como dos curvas sigmoideas sucesivas. Este tipo de patrón se caracteriza por dos etapas de rápido crecimiento separadas por una fase intermedia en la cual el crecimiento del fruto es muy escaso. Durante la primera etapa de rápido crecimiento (fase I o etapa de crecimiento exponencial), el ovario y su contenido crecen de forma exponencial, salvo el embrión y el endosperma, principalmente como resultado de la división celular. Este período, inmediatamente posterior a la floración, es crítico para el tamaño final del fruto. Cualquier estrés ambiental (calor, frío, deficiencias hídricas o de nutrientes) tiende a acortar esta fase y a afectar su tamaño. La segunda etapa (fase II), que semeja una meseta, se caracteriza por el crecimiento del embrión y el endosperma, la esclerificación (“endurecimiento”) del endocarpo, y un escaso crecimiento de la pared del ovario. En esta etapa, el fruto incrementa su tamaño lentamente, pero el embrión crece rápidamente dentro del carozo en vías de esclerificación. En la tercera etapa (fase III) tiene lugar un crecimiento rápido del mesocarpo, que produce un rápido incremento del tamaño y el peso del fruto. Le sigue una cuarta etapa (fase IV) en que se produce la maduración del fruto.[10]
Prunus persica prospera en áreas geográficas acotadas, ya que requiere condiciones de frío invernal. Los requerimientos de frío varían entre cultivares y en general no son satisfechos en condiciones de clima subtropical. Sin embargo, existen en la actualidad variedades de muy bajo requerimiento de frío. El duraznero es resistente a las heladas invernales, pero no es tolerante a las heladas primaverales tardías. En verano, el duraznero requiere temperaturas que faciliten el crecimiento de los brotes como así también el crecimiento y la maduración de los frutos (ambos con rango óptimo de 20-25 °C).
Las regiones productoras de melocotones más importantes son: en el hemisferio Norte: Estados Unidos (California, Carolina del Sur, Colorado, Georgia) y regiones limítrofes de Canadá; norte de México, algunas zonas de China, los países de la cuenca mediterránea, como por ejemplo España, donde destacan por su calidad los originarios de Murcia y Teruel, concretamente el melocotón de Cieza y el melocotón con denominación de origen, "Melocotón de Calanda"; en Navarra se cultivan las variedades 'Romea', 'Catherine', 'Andros' y 'Baby Gold 9'. En el hemisferio sur: Chile, Argentina, Australia y Nueva Zelanda.
La mayoría de los melocotoneros que se venden son variedades injertadas sobre un portainjerto.
La nectarina, briñón/bruñon, berisco, pelón, o peladillo; también en algunos lugares pavía, pavío o ratón, es una variante del durazno con piel no vellosa.[11] En muchas ocasiones esta variante nace del propio árbol del durazno como un brote mutado que se suele injertar para preservar la nueva variedad. Puede ocurrir que los árboles durazneros produzcan de vez en cuando unas cuantas nectarinas a partir del mismo brote mutado. Éstas, al igual que los duraznos, pueden ser de carne blanca o amarilla y adherida al hueso o suelta.
Los peladillos son una variedad del Golfo pérsico, cuyo fruto tiene la piel lustrosa y la carne dura y pegada al hueso.
Las pavías son también una variedad del pérsico, cuyo fruto tiene la piel lisa y la carne jugosa y pegada al hueso. En cambio en muchas zonas se identifica la pavía como cualquier melocotón en el que la carne no se adhiere al hueso.
La primera referencia registrada de las nectarinas se remonta a 1616 en Inglaterra, pero con toda probabilidad habrían sido cultivadas mucho antes en Asia central.
Los paraguayos (también llamadas 'chatos', por la forma de sus frutos) y las platerinas son variedades con frutos achatados. Los paraguayos presentan frutos pubescentes (con vellosidad en el epicarpio) mientras que las platerinas producen frutos glabros (sin pubescencia).
Momotarô, uno de los más nobles y semihistóricos héroes del Japón, nació del interior de un enorme melocotón que iba flotando corriente abajo en un río. Momotarô o "el niño melocotón" luchó con el diablo oni y afrontó muchas aventuras.
En China se decía que el durazno era consumido por los inmortales debido a sus místicas virtudes de conferir longevidad a todos los que lo comieran.
Yu Huang o el Emperador de Jade tenía una esposa llamada Xi Wangmu, también conocida como la Reina madre del oeste, que aseguraba la vida eterna de los inmortales alimentándoles con los duraznos de la inmortalidad. Se dice que los inmortales que residían en el palacio de Xi Wangmu celebraban un excéntrico banquete llamado Pantao Hui o "El festival de los duraznos". Esta grandiosa celebración se llevaba a cabo cada seis mil años, ya que el duraznero echaba hojas una vez cada tres mil años y su cosecha tardaba otros tres mil en madurar. Las estatuas de marfil que representan a los siervos de Xi Wangmu sostienen a menudo tres duraznos.
El melocotón o durazno tiene un importante papel en la tradición china y es el símbolo de la larga vida. Un ejemplo de ello se da en la historia de la recolección del durazno de Zhang Daoling, fundador del Taoísmo religioso. Zhang Guo el Mayor, uno de Los ocho inmortales chinos, es a menudo representado portando un «Durazno de la Inmortalidad».
Debido a su delicioso sabor y su delicada textura, la palabra "durazno" o "melocotón" fue empleada en la antigua China para referirse a una "joven prometida" y ha permanecido en muchas culturas como una forma de definir a las jóvenes de buen parecer.
El género fue descrito primero por Carlos Linneo como Amygdalus persicus y publicado en Species Plantarum, vol. 1, p. 472 en 1753 y atribuido posteriormente al género Prunus por Jonathan S. Stokes y publicado en A Botanical Materia Medica, vol. 3, p. 100 en 1812.[12]
Ver: Prunus: Etimología
persica: epíteto geográfico que alude a su localización en Persia.
Paraguaya, abridero, abridor, abridor blanco, abridor de Madrid, abridor de San Juan, abridor encarnado, abrior (2), abrior blanco, abriores, alberchiguero, albierta, albérchiga, albérchigo (4), albérchigos, albereches, alberges, alpérsico, arcipiescu, blanquillo, bresco-pavía, bresquilla (2), bresquillero (2), briñón (2), bruñón, chabacano, chato, damasquilla, dorasnal, dorasnilla, doraznilla, duraznero, duraznilla (2), durazno (3), durazno real, durazno sevillano, fresquilla (2), fresquillas, fresquillero, fresquillo, gabacho, gilbergo, griñón, malacatonera, malacatonero (2), malacatón (6), maracatonero (2), maracatón (2), martacón, melocontón, melocotonal (2), melocotonero (11), melocotones, melocotón (9), melocotón abierto, melocotón abridor, melocotón amarillo, melocotón anteado, melocotón blanco, melocotón castellano, melocotón cerrado, melocotón de Valencia, melocotón de chapa, melocotón moreno, melocotón pajizo, melocotón real, molocotón, mortocón, mullerero, natera (2), nectarina, niñeruelo, paraguayo, paragüero, pasibo, pavial (3), paviso, pavía (3), pavía abridera, pavía blanca, pavía dulce, pavía duracina, pavía imperial, pavía rosa, pavía teta de Venus, pavía ácida, pavío (2), peladilla, pelete, persec, peréxigo, pescal (2), pesco, piescal (2), piesco (3), piesgo, piesquero, piezcal, piezco, preixenera, presco, preseguera, presiega, presieguera, presquero (2), presquilla, presquillera, presquillero, presé, preziego, prisco (3), priscos, prisiego, prisquilla, présic, présigo (2), pérsico (3), pérsigo (2), pérsigo borracho, pérsigo verde, pésigo. Las cifras entre paréntesis indican la frecuencia de las citaciones del vocablo en España.[14]
Prunus persica, originalmente Amygdalus persica L. y comúnmente conocido como melocotonero (del latín malus cotonus, «manzana algodonosa» —en alusión a la piel del fruto—), es una especie de árbol del género Prunus de la familia Rosaceae. También se suele denominar duraznero (del latín durus acinus, «que tiene la piel dura» —aludiendo a la piel del fruto—) en países latinoamericanos y albérchigo (del árabe al-pérsico) en castellano antiguo. Su fruto es comúnmente conocido como melocotón o durazno.
Lamevirsik on lameda virsikupuu (Prunus persica f. compressa või Prunus persica var. platycarpa) vili, botaaniliselt luuvili.
Lame virsikupuu on hariliku virsikupuu vorm ning pärineb Hiinast, kus seda on kasvatatud vähemalt viimased 200 aastat.[1]
Küpsed lamevirsikud on tavaliselt väga mahlased, õrnad, valkja (harvem kollaka) viljalihaga ning magusamad ja vähem happelised kui tavalised virsikud. Lamedama kuju tõttu on neid mugavam süüa. Nad sisaldavad märkimisväärsel hulgal A- ja C-vitamiini.[1]
Vilja kest on õrn, kergelt sametja ning udeja karvkattega, värvuselt tavaliselt kollakaspunane. Vili sisaldab umbes pistaatsiapähkli suurust hõlpsasti eralduvat luuseemet.[2]
Lamevirsik on lameda virsikupuu (Prunus persica f. compressa või Prunus persica var. platycarpa) vili, botaaniliselt luuvili.
Lame virsikupuu on hariliku virsikupuu vorm ning pärineb Hiinast, kus seda on kasvatatud vähemalt viimased 200 aastat.
Küpsed lamevirsikud on tavaliselt väga mahlased, õrnad, valkja (harvem kollaka) viljalihaga ning magusamad ja vähem happelised kui tavalised virsikud. Lamedama kuju tõttu on neid mugavam süüa. Nad sisaldavad märkimisväärsel hulgal A- ja C-vitamiini.
Vilja kest on õrn, kergelt sametja ning udeja karvkattega, värvuselt tavaliselt kollakaspunane. Vili sisaldab umbes pistaatsiapähkli suurust hõlpsasti eralduvat luuseemet.
Virsik on virsikupuu vili. Ta on luuvili, mis sarnaneb aprikoosiga, kuid on palju suurem. Virsik on 5–10 cm pikk ja kaalub keskmiselt 70–75 g.
Virsikul on kaunis välimus ja mahlane meeldiva maitsega viljaliha. Virsiku pind on karvane, ühel küljel on madalam või sügavam vagu ja varrepoolses otsas süvend. Enamasti on koor rohekaskollane, erkkollane kuni punane, päikesepoolsel küljel on tavaliselt punane laik. Virsiku viljaliha on valge kuni kollane, mõnedel sortidel ka punane, mahlane, magus ja aromaatne. Luuseeme on 3–4 cm pikk, ovaalne, rõmeline, väga kõva kestaga ja sisaldab palju õlisid.
Virsikud sisaldavad palju A- ja C-vitamiini, samuti rauda, kaaliumi ja kiudaineid.
Oma mahlasuse ja õrnuse tõttu ei talu valminud virsikud pikka transporti ega säilitamist, seetõttu viljad koristatakse pooltoorelt.
Virsikust toodetakse mahla, kompotti, moosi, kasutatakse ka salatites, pannkookide katteks, jogurtites, pudingites jne.
Sileda pinnaga virsikuid nimetatakse nektariinideks.
2012. aastal toodeti maailmas 21,1 miljonit tonni virsikuid ja nektariine, istandike kogupindala oli 1,5 miljonit hektarit.[1] Aminohapetest sisaldavad virsikud kõige rohkem aspartaamhapet (100 g kohta 0,42 g).[2]
Suurimad tootjad 2012. aastal[1] Riik Toodang,
Hiina 12 000 000* 56,9 
Itaalia 1 331 621 6,3 
USA 1 058 830 5,0 
Kreeka 760 200 3,6 
Hispaania 747 200 3,5 
Türgi 575 730 2,7 
Iraan 500 000* 2,4 
Tšiili 325 000* 1,5 
Argentina 290 000* 1,4 
Egiptus 285 194 1,4 Maailm kokku 21 083 151 100 * – FAO hinnang Toitained[2] Toitaine Väärtus Virsik on virsikupuu vili. Ta on luuvili, mis sarnaneb aprikoosiga, kuid on palju suurem. Virsik on 5–10 cm pikk ja kaalub keskmiselt 70–75 g.
Virsikul on kaunis välimus ja mahlane meeldiva maitsega viljaliha. Virsiku pind on karvane, ühel küljel on madalam või sügavam vagu ja varrepoolses otsas süvend. Enamasti on koor rohekaskollane, erkkollane kuni punane, päikesepoolsel küljel on tavaliselt punane laik. Virsiku viljaliha on valge kuni kollane, mõnedel sortidel ka punane, mahlane, magus ja aromaatne. Luuseeme on 3–4 cm pikk, ovaalne, rõmeline, väga kõva kestaga ja sisaldab palju õlisid.
Virsikud sisaldavad palju A- ja C-vitamiini, samuti rauda, kaaliumi ja kiudaineid.
Oma mahlasuse ja õrnuse tõttu ei talu valminud virsikud pikka transporti ega säilitamist, seetõttu viljad koristatakse pooltoorelt.
Virsikust toodetakse mahla, kompotti, moosi, kasutatakse ka salatites, pannkookide katteks, jogurtites, pudingites jne.
Sileda pinnaga virsikuid nimetatakse nektariinideks.
Mertxikondoa (Prunus persica) Rosaceae familiako fruta-arbola bat da.
Fruitua mertxika da. Euskaraz izen ugari hartzen ditu: mertxika, muxika, muxurka, tuaxa Ipar., presku Bizk.[1]
Hosto erorkorreko eta adaburu zabaleko fruta-arbola da mertxikondoa; 3-6 m garai izan daiteke.
Enborra txikia, zimurra eta gorrixka izaten da.
Hostoak leunak, lantza-formakoak eta meheki zerradunak dira.
Martxotik maiatzera loratzen da mertxikondoa. Hostoak baino lehen ateratzen dira loreak -galtzarbetan-, eta zuriak edo arrosak dira.
Mertxikondoaren fruitua drupa da; pubeszentea, horia edo morea, eta kolore bereko mamia duena. Hazia hezur gogor batez inguratuta dago.
Mertxika bizitza luzearen eta hilezkortasunaren sinbolo dira. Mertxikak Txinan eta herrialdeko portzelana ezagunak horien marrazkiekin apaindu ohi dituzte.
Nutrizio informazioa (100g)
Mertxikondoa jatorriz Txinakoa da eta badira 3.000 urte landatzen dutela. Mendiko merkatari-bideetatik eraman zuten Pertsiara (Iran). K. a. 330 urtean, Greziara iritsi zen mertxikondoa eta Erdi Aroan bere ekoizpena Europa osora hedatu zen. Gaur egun, munduko fruta arbola hedatuena da eta ekoizle nagusiak hauek dira: Txina, Ameriketako Estatu Batuak, Argentina, Txile, Grezia, Frantzia eta Espainia.
Iraila udaren eta udazkenaren arteko igarotze hila da. Euriak hasten dira, eta mertxikak, maiatzaren lehen hamabostaldiaz geroztik Iberiar penintsulako hego-ekialdetik iritsi direnak, orduan Lleidan eta Aragoin agertzen dira.
Loreak
Azukre-uretan
Mertxikak
Loreak
Nektarinondoko loreak
Mertxikondoa (Prunus persica) Rosaceae familiako fruta-arbola bat da.
Fruitua mertxika da. Euskaraz izen ugari hartzen ditu: mertxika, muxika, muxurka, tuaxa Ipar., presku Bizk.
Persikka (Prunus persica) on luumunsukuinen hedelmäpuu ja sen samanniminen hedelmä. Persikka on alun perin kotoisin Kiinasta. Tämä lehtipuu kasvaa 5–10 m korkeaksi, siinä on puikeat 7–15 cm pitkät lehdet ja hennon vaaleanpunaiset kukat. Nukkapintainen, punakeltainen hedelmä on makea, mehukas ja omenankokoinen sekä -muotoinen. Se on tyypillinen luumarja, ja sen sisällä on yksi kovan puisen kiven suojaama siemen.
Persikoita on kasvatettu perinteisesti Kiinassa, Japanissa, Iranissa, Turkissa ja muissa Välimeren maissa. Nykyisin niitä kasvatetaan edellä mainittujen lisäksi myös Yhdysvalloissa, Kanadassa ja Australiassa.
Sana persikka (persica) viittaa Persiaan. Euroopassa luultiin, että persikka olisi ollut kotoisin Persiasta. Nykytietämyksen mukaan se olisi kulkeutunut Kiinasta Silkkitietä pitkin Persiaan jo 2000-luvulla eaa.[1]
Persikan hedelmiä pitää käsitellä varovasti, koska ne vaurioituvat herkästi paineltaessa. Hedelmä tuottaa runsaasti eteeniä, joten sitä ei pidä säilyttää eteenistä herkästi kärsivien kasvisten lähellä. Persikka on maultaan makea, ei erityisen hapan. Se on kuitenkin happamampi kuin aprikoosi.
Tavallisemman keltamaltoisen persikan lisäksi on olemassa valkomaltoista, joka itse asiassa on alkuperäisempi. Keltamaltoinen on syntynyt vasta 1800-luvulla. Sen lähtökohta on lajike Chinese Cling, jonka taimia vietiin 1850-luvulla Kiinasta Yhdysvaltoihin. Erään puun siemenstä kasvoi yksi keltamaltoisia freestone-persikoita tuottava puu, joka nimettiin Elbertaksi.[2]
Elberta on edelleen tunnetuin keltamaltoinen lajike. Se kestää kuljetusta ja tuli siksi alalla suosioon. Se on myös ns. freestone, eli sen kivi irtoaa helposti mallosta. Se oli aiemmin viljelyssä valta-asemassa, kunnes 1940-luvulla tuli Redhaven, mutta se on kuitenkin useimpien nykyisin Yhdysvalloissa kaupallisessa viljelyssä olevien keltamaltoisten lajikkeiden taustalla.[2]
Persikan alalaji on myös litteä persikka. Sitä on viljelty Kiinassa jo 1800-luvulla, mutta Euroopassa se on yleistynyt myynnissä vasta 2000-luvulla. [3]
Nektariini (Prunus persica var. nucipersica) on persikan sileäkuorinen muunnos. Se on usein kooltaan persikkaa pienempi ja maultaan yleensä makeampi.[4] Kypsä nektariini on pehmeä. Sen hedelmäliha on herkempi vaurioitumaan kuin persikan.
Persikka (Prunus persica) on luumunsukuinen hedelmäpuu ja sen samanniminen hedelmä. Persikka on alun perin kotoisin Kiinasta. Tämä lehtipuu kasvaa 5–10 m korkeaksi, siinä on puikeat 7–15 cm pitkät lehdet ja hennon vaaleanpunaiset kukat. Nukkapintainen, punakeltainen hedelmä on makea, mehukas ja omenankokoinen sekä -muotoinen. Se on tyypillinen luumarja, ja sen sisällä on yksi kovan puisen kiven suojaama siemen.
Persikoita on kasvatettu perinteisesti Kiinassa, Japanissa, Iranissa, Turkissa ja muissa Välimeren maissa. Nykyisin niitä kasvatetaan edellä mainittujen lisäksi myös Yhdysvalloissa, Kanadassa ja Australiassa.
Sana persikka (persica) viittaa Persiaan. Euroopassa luultiin, että persikka olisi ollut kotoisin Persiasta. Nykytietämyksen mukaan se olisi kulkeutunut Kiinasta Silkkitietä pitkin Persiaan jo 2000-luvulla eaa.
Persikan hedelmiä pitää käsitellä varovasti, koska ne vaurioituvat herkästi paineltaessa. Hedelmä tuottaa runsaasti eteeniä, joten sitä ei pidä säilyttää eteenistä herkästi kärsivien kasvisten lähellä. Persikka on maultaan makea, ei erityisen hapan. Se on kuitenkin happamampi kuin aprikoosi.
Tavallisemman keltamaltoisen persikan lisäksi on olemassa valkomaltoista, joka itse asiassa on alkuperäisempi. Keltamaltoinen on syntynyt vasta 1800-luvulla. Sen lähtökohta on lajike Chinese Cling, jonka taimia vietiin 1850-luvulla Kiinasta Yhdysvaltoihin. Erään puun siemenstä kasvoi yksi keltamaltoisia freestone-persikoita tuottava puu, joka nimettiin Elbertaksi.
Elberta on edelleen tunnetuin keltamaltoinen lajike. Se kestää kuljetusta ja tuli siksi alalla suosioon. Se on myös ns. freestone, eli sen kivi irtoaa helposti mallosta. Se oli aiemmin viljelyssä valta-asemassa, kunnes 1940-luvulla tuli Redhaven, mutta se on kuitenkin useimpien nykyisin Yhdysvalloissa kaupallisessa viljelyssä olevien keltamaltoisten lajikkeiden taustalla.
Persikan alalaji on myös litteä persikka. Sitä on viljelty Kiinassa jo 1800-luvulla, mutta Euroopassa se on yleistynyt myynnissä vasta 2000-luvulla.
Prunus persica
Le Pêcher, parfois appelé Pêcher commun, (Prunus persica (L.) Batsch) est une espèce d'arbres fruitiers de la famille des Rosacées, cultivée pour son fruit comestible, la pêche.
En France, des noyaux de pêches ont été retrouvés parmi les vestiges archéologiques de l'époque gallo-romaine à Saintes (visibles au Musée archéologique). Le pêcher est cultivé depuis le Moyen Âge[1]. L'apparition de l'espalier au XVIIe siècle a contribué à l'extension de sa culture. À Versailles, dans le Jardin fruitier du Roi Soleil, il existait déjà une quarantaine de variétés différentes dont les noms évoquaient parfois les charmes féminins : « Téton de Vénus », « Belle de Chevreuse », « Grosse Mignonne ». Louis XIV était un grand amateur de pêches.
Le pêcher est un petit arbre cultivé depuis l'Antiquité dans le bassin méditerranéen. En se fondant sur la littérature classique, Hedrick[2] (1919) avait conclu que le pêcher était arrivé en Grèce au IVe siècle avant notre ère, en provenance de Perse. Toutefois, une découverte récente de restes de pêche datant du VIIe siècle avant notre ère, dans l'île de Samos, indique que le pêcher pourrait être arrivé plusieurs siècles plus tôt[3].
Les Romains ne l'ont pas cultivé avant le Ier siècle avant notre ère. À l'époque de Pline l'Ancien, les Romains cultivaient cinq variétés de pêchers qu'ils dénommaient malum persicum « pomme de Perse ». Le latin persicum a donné l'italien pesca, le français pêche et l'anglais peach. L'origine supposée persane explique aussi le nom spécifique donné par Linné, Prunus persica, « prunus de Perse ». Mais en fait, le pêcher est arrivé en Perse par la route de la soie en provenance de Chine.
Plusieurs noyaux de pêches retrouvés sur des sites archéologiques attestent de la consommation de pêches depuis le Néolithique. Sur les fouilles de Hemudu au Zhejiang des noyaux de pêches sauvages datant de 6000-7000 avant notre ère, ont été retrouvés[4] et un site datant de la dynastie Shang (-1570, -1045) dans le Hebei a révélé deux noyaux de pêches semblables à ceux des pêches cultivées. Beaucoup d'autres noyaux ont été découverts dans les régions du sud de la Chine (Sichuan, Guizhou) dans la période pré-Qin (avant -221).
En ce qui concerne les écrits, il faut attendre le premier texte littéraire, le Classique des vers (shijing 詩經 ou livre des odes), composé entre le VIIIe et le IIIe siècle avant notre ère, pour trouver les premières mentions du pêcher[5] (tao 桃).
Par contre, aucun caractère connu n'a été identifié[6] pour désigner le pêcher dans les premières inscriptions oraculaires sur os (jiaguwen 甲骨文), ni aucun caractère sur bronze (jinwen 金文编). Le graphème le plus ancien est en style sigillaire (zhuanwen 篆文), employé sous la dynastie des Qin (-221, -206).
À la suite de missions de terrain de l'Académie des Sciences chinoise dans les années 1973-1976, il semblerait que le Tibet et le Gansu où les pêchers Prunus mira et P. kansuensis Rehd. sont indigènes, doivent être considérés comme un des centres d'origine des pêchers[4].
Bien qu'originaire de Chine[7], le pêcher n'existe plus véritablement à l'état sauvage[8].
Le pêcher est cultivé pour ses fruits ou pour l'ornement dans les régions tempérées ou subtropicales du globe.
En Chine, on trouve des pieds échappés des cultures[9] au moins au Gansu, Hebei et Shanxi.
Le pêcher est un arbre fruitier à écorce lisse, haut de 2 à 7 mètres, à port étalé et à croissance rapide.
Ses feuilles caduques acuminées sont vert franc et dégagent une légère odeur d'amande. Elles sont longues de 8 à 15 centimètres sur 2 ou 3 centimètres de large avec un court pétiole pourvu de part et d'autre de deux ou trois nectaires à la base du limbe.
Ses fleurs roses apparaissent avant les feuilles à la fin de l'hiver ou début du printemps, voire en été pour les variétés plus tardives (pêche de Nancy). Elles sont hermaphrodites, à cinq pétales, vingt à vingt-cinq étamines et un style. Le pêcher est une espèce à autogamie préférentielle, avec 5 % de fécondations allogames observées en conditions naturelles[1]. Les autofécondations se réalisent facilement.
Le fruit, nommé « pêche », principalement consommé frais, est une drupe généralement sphérique.
On connaît des centaines de variétés de pêcher. On peut les classer en quatre groupes principaux, en se fondant sur deux caractères du fruit : peau veloutée ou lisse, noyau adhérent à la chair ou se détachant librement.
Il existe aussi des pêchers à fruits aplatis.
Dans chaque groupe, il existe des fruits à chair blanche, à chair jaune ou sanguine.
Les fruits de Prunus persica var. persica (L.) Batsch donne des pêches à peau duveteuse.
Les fruits de Prunus persica var. nucipersica (Suckow) C. Schneider présentent une peau lisse.
La variété de pêche plate, Prunus persica (L.) Batsch forma compressa (Loudon) Rehder, a été sélectionnée en Chine. On l'appelle « pêche plate de Chine », « pantao » ou « peento » d'après son nom chinois pántáo[11] 蟠桃, ou biǎntáo[12] 扁桃.
Son nom est associé aux pêchers légendaires, cultivés par la Reine-Mère de l'Occident, Xiwangmu. Comme la consommation de leurs fruits octroyait l'immortalité, on dénommait aussi ces pêches xiānguǒ 仙果 « fruit des Immortels », ou shòutáo 寿桃 « pêche d'immortalité ».
La pêche plate est appelée Paraguayo en espagnol, et Saturn peach ou doughnut peach en anglais, en raison de sa ressemblance avec un beignet.
La pêche plate est une mutation de la pêche (P. persica Batsch.) qui s'est produite en Chine il y a environ 2000 ans[13]. Le pêcher à pêches plates a tendance à fleurir plus tôt que les autres variétés de pêchers. Il produit des fleurs voyantes avec un pistil plus court que les étamines. Le fruit est doux (de 9,01 à 10,69 % de sucres solubles) et peu acide (moins de 0,4 %). Les pêches peuvent être à peau duveteuse ou à peau lisse, à chair blanche ou jaune, à noyau adhérent ou non.
Il existe plusieurs variétés en général peu productives sauf Fenghuapantao et Sahuahongpantao ayant de bonnes capacités productives.
Principaux pays producteurs en 2018[14]
Le pêcher a une tendance non apicale, c’est-à-dire que lors d'une taille, il repart plutôt de la base au détriment de la cime. Il est difficile de les cultiver en pot à moins de les remettre en pleine terre régulièrement pour leur redonner de la vigueur. La taille d'hiver et l’éclaircissage permettent de réduire l'alternance chez les cultivars sensibles[15].
Le pêcher est cultivé soit en plein-vent, notamment dans les vignes d'Europe, soit en espalier.
La récolte manuelle des pêches a lieu en été ; les fruits, fragiles, sont rapidement placés en chambre froide.
La multiplication se fait par semis ou par multiplication végétative. On peut utiliser comme porte-greffe, selon le type de sol :
Certaines variétés telles que la « pêche de vigne » ou la « reine des vergers » se multiplient fidèlement par semis. Le pêcher fructifie généralement vers l'âge de 7 ans et peut produire des fruits pendant 15 à 20 ans. Le pêcher est une espèce à autogamie préférentielle.
En France, la culture est concentrée dans les régions méridionales.
La variété des pêchers est très grande. On distingue[1] :
La connaissance des stades phénologiques permet de mieux raisonner la surveillance et la lutte phytosanitaires.
Le pêcher est souvent sensible à la cloque du pêcher qu'on peut traiter à la bouillie nantaise ou à la bouillie bordelaise. Il existe toutefois des variétés plus ou moins tolérantes ou résistantes à la cloque : Alberge, Amsden, Angevine de Marmande, Avalon Pride, Belle de Montélimar, Belle des Croix Rouges, Belle Impératrice, Benoni, Chapuis, Charles Roux, Entre de Chanas, Felligni, Fertile de Septembre, Gaillard, Gold Mine, Incomparable Guilloux, Madame Girerd, Madame Guilloux, Pêches Sanguines, Pêche de Nelly, Pitaval, Précoce de Hale, Reine des Vergers, Rouge Julien, Roussane de Rodez, Surpasse Amsden, Tournier, Velvet
Certaines pépinières sont spécialisées dans leur production[16].
Il est également sensible à l'oïdium.
Le pêcher peut être contaminé par le virus sharka (plum pox virus, PPV), incurable à ce jour.
La pêcher est attaqué par différentes espèces d'insectes : la tordeuse orientale du pêcher (Cydia molesta), ainsi que différentes espèces de pucerons : le puceron vert du pêcher (Myzus persicae), le puceron cigarier du pêcher (Myzus varians), le puceron brun du prunier (Brachycaudus prunicola), le puceron farineux du prunier (Hyalopterus pruni) et le puceron noir du pêcher (Brachycaudus persicae).
Le péritèle gris (Peritelus sphaeroides), famille des Curculionidae, et la phyllobie oblongue (Phyllobius oblongus), même famille, attaquent les feuilles. Enfin, la petite mineuse du pêcher (Anarsia lineatella) attaque les jeunes pousses et les fruits. Le thrips du pêcher (Thrips meridionalis) attaque les fleurs.
Il peut également être attaqué par le capnode du pêcher (Capnodis tenebrionis) qui cause des dégâts chez les agriculteurs, principalement dans le bassin méditerranéen, et notamment en France et au Maroc. Les adultes attaquent les feuilles et l'écorce des jeunes rameaux, et les larves attaquent les racines des arbres.[17]
Dans le monde chinois, il n'existe guère de fruit qui possède une aussi forte charge symbolique que la pêche.
Mais c'est surtout grâce au célèbre roman fantastique du XVIe siècle, Le Voyage en Occident, Xiyouji, que cette légende est devenue très populaire dans toute l'Asie Orientale. Les aventures du Singe, Sun Wukong, ont connu de multiples adaptations au théâtre, à l'Opéra de Pékin et dans les feuilletons télévisés, le cinéma, la bande dessinée et les mangas. Les épisodes les plus célèbres sont ceux où il vole les pêches d'immortalité et où il s'invite sous une fausse identité à un grand banquet que la Reine Mère d'Occident avait organisé pour faire déguster les pêches plates (pán táo 蟠桃) aux Immortels.
Le dieu de la Longévité (Shòushen 寿神, ou Lao Shouxing 老寿星) est représenté sous les traits d'un vieillard chauve tenant une pêche dans sa main gauche.
Une très ancienne coutume populaire, remontant à l'époque des Zhou (1046-256 av. J.-C.), voulait que pour la Fête du Printemps, on suspende de chaque côte de la porte d'entrée, deux planchettes en bois de pêcher (taofu 桃符) sur lesquelles étaient calligraphiées le nom des divinités protectrices des portes, Shentu et Yulei, (神荼, 郁垒). Les amulettes en bois de pêcher avaient le pouvoir de chasser les mauvais esprits (bìxié 辟邪). Plus tard, sous la dynastie Song (960-1279), on remplaça les planchettes par deux bandes de papier rouge calligraphiées avec des sentences parallèles (对联 duìlián,ou chunlian 春联) propitiatoires.
Les sceaux dont se servent les prêtres taoïstes pour imprimer leurs talismans-amulettes étaient d'habitude faits en bois de pêcher. Ils utilisaient aussi des épées en bois de pêcher pour chasser les démons[19]. Pour se prémunir des malversations d'un mauvais génie, très souvent on fabriquait des flèches en bois de pêcher, qu'un archer lançait dans toutes les directions, ou qui étaient seulement suspendues au berceau de l'enfant (Doré[20], 1912).
Il était de coutume, pour la Fête du Printemps (Chūnjié 春节, en Chine, Fête du Têt, au Viêt Nam) de décorer la maison avec une branche de pêcher, pour chasser les démons.
Ces croyances qui ont survécu jusqu'à l'époque moderne remontent à l'Antiquité, puisqu'on en trouve des traces dans de nombreux ouvrages classiques comme le Classique des rites(禮記 - Liji[21]), dans Zhuāngzǐ 庄子 (-369,-286), dans la littérature post-Han bien sûr mais aussi dans la grande pharmacopée du XVIe siècle, Bencao gangmu (本草綱目[22]).
Prunus persica
Le Pêcher, parfois appelé Pêcher commun, (Prunus persica (L.) Batsch) est une espèce d'arbres fruitiers de la famille des Rosacées, cultivée pour son fruit comestible, la pêche.
Crann beag duillsilteach a fhásann 6 m ar airde. A bunús doiléir, ach is féidir go bhfuil sí dúchasach don tSín. Na duilleoga éilipseach go leathfhada, biorach fiaclach; na bláthanna bándearg, go hannamh bán, ag teacht amach roimh na duilleoga; an toradh cruinn síodúil 4-8 cm ar trastomhas, buí lasta le dearg, le bia ramhar milis is cloch chlaiseach ann. Saothraithe le fada, go minic ar laitís.
O pexego chato, pexego paraguaio ou simplemente paraguaio [1] (Prunus persica var. platycarpa) é o froito dunha variedade procedente dunha mutación do pexegueiro (xénero Prunus), cunha froita semellante ao pexego pero con forma chata, pel aveludada de cor verde amarelada e carne branda e doce, adherida á carabuña[2].
O paraguaio é o resultado dunha mutación orixinada na China, sendo introducido nos Estados Unidos en 1869.[3] Cultívase principalmente en rexións tépedas e ten unhas esixencias de solo e cultivo similares ao do pexegueiro e mais a nectarina.
Do pexego chato existen diferentes variedades: de polpa branca con ou sen veas averdadas ou avermelladas, de polpa amarela, total ou parcialmente desprendida da carabuña.
Flores do pexegueiro paraguaio.
O pexego chato, pexego paraguaio ou simplemente paraguaio (Prunus persica var. platycarpa) é o froito dunha variedade procedente dunha mutación do pexegueiro (xénero Prunus), cunha froita semellante ao pexego pero con forma chata, pel aveludada de cor verde amarelada e carne branda e doce, adherida á carabuña.
O paraguaio é o resultado dunha mutación orixinada na China, sendo introducido nos Estados Unidos en 1869. Cultívase principalmente en rexións tépedas e ten unhas esixencias de solo e cultivo similares ao do pexegueiro e mais a nectarina.
Do pexego chato existen diferentes variedades: de polpa branca con ou sen veas averdadas ou avermelladas, de polpa amarela, total ou parcialmente desprendida da carabuña.
O pexegueiro (Prunus persica), é unha árbore decidua nativa da China, onde se cultivou por vez primeira. O seu froito é comestíbel e suculento: o pexego. O nome da especie, 'persica' refírese a que foi amplamente cultivado en Persia, de onde foi introducido en Europa. Pertence ao xénero Prunus que inclúea cerdeira, ou a ameixeira, da familia das rosáceas. O pexegueiro clasifícase xunto á amendoeira no subxénero Amygdalus, que se distingue dos outros por ter a carabuña (onde fica nas sementes) brugosa.
Pexegos e nectarinas están estreitamente relacionados, malia que comercialmente se vendan coma froitos diferentes. As nectarinas son de feito a mesma especie ca os pexegos, mais estes teñen a tona aveludada. Estudos xenéticos demostran que as nectarinas prodúcense por un alelo recesivo, mentres que os pexegos prodúcense polo alelo dominante que dá a tona aveludada.[1]
China é o maior produtor mundial de pexegos e nectarinas [Cómpre referencia]. En Galicia véñense cultivando dende antigo como amosa a toponimia: Pexegueiro, aínda que pode que en menor medida ca outras froiteiras como maceiras ou cerdeiras. Pexegueiro é tamén un apelido galego.
Prunus persica alcanza de 4 a 10 m de alto. As follas son lanceoladas, de 7 a 16 cm de longo e 2 a 3 cm de largo, pinnadas e con veas. As flores agroman a comezos da primavera, solitarias ou en parellas, rosas, con cinco pétalos. O froito ten a carne branca ou amarela, un delicado aroma e a tona aveludada nos pexegos ou lisa e sen pelo nas nectarinas e dependendo do cultivar. A polpa é moi delicada e pode esmagarse con facilidade, mais é bastante firme nalgunhas variedades comerciais, especialmente cando están verdes. A semente é única, grande, pardo avermellada, de forma oval duns 1,3 a 2 cm de longo e arrodeada por unha casca amadeirada. Os pexegos, xunto coas cereixas, ameixas e albaricoques son froitas drupas.
O nome científico persica, ao igual que o nome galego pexego (pêssego en portugués) e os seus cognatos en moitas linguas europeas (pêche en francés, peach en inglés, préssec en catalán, pesca en italiano), deriva da antiga crenza europea de que o pexego viña de Persia. Os antigos romanos chamábalenlle malum persicum, "mazá persa".[2]
Os pexegueiros cultivados divídense dependendo se a carabuña pode ou non desprenderse da polpa con facilidade. Os pexegos de carne branca acostuman ser moi doces e lixeiramente acedos, mentres que os de carne amarela, adoitan combinar o sabor acedo coa dozura, malia que isto pode variar enormemente. A polpa de ambas cores acostuma ter tamén certas partes encarnadas. Os pexegos de carne branca pouco acedos son os máis populares en China, no Xapón e demais países asiáticos, mentres que europeos e norteamericanos prefiren, historicamente, os amarelos algo acedos [Cómpre referencia].
Aínda que o nome botánico Prunus persica se refire a Persia (actual Irán) de onde viría a Europa, estudos xenéticos suxestionan que procede de China,[3] onde foi cultivada dende a antigüidade, arredo rdo 2000 AC.[4][5] Os pexegueiros foron citados en escritos chineses xa no século X antes de Cristo, considerándose un dos froitos preferidos de reis e emperadores. Nos últimos tempos, a historia do cultivo do pexego foi revisada polo miúdo citando numerosos manuscritos orixinais que se remontan ao 1100 antes de Cristo.[6]
O pexego chegou á India e ao oeste asiático xa na antigüidade.[7] O cultivo do pexego tamén paso da china a Persia e chegou a Grecia arredor do 300 antes de Cristo.[5] Alexandre o Grande introduciu o froito en Europa despois da conquista dos persas.[7] Os pexegos xa eran ben coñecidos polos romanos no primerio século despois de Cristo [5], de feito era moi cultivado na Emilia Romaña. Os pexegueiros aparecen en frescos das domus das vilas destruídas pola erupción do Vesuvio no ano 79 da nosa era, xunto coas máis vellas representacións atopadas polo de agora en dous fragmentos de frescos que se remontan ao primeiro século, en Herculaneum, agora preservados no Museo Arqueolóxico Nacional de Nápoles.[8] Roma levou o pexego a Iberia e de aí foi introducido na Gallaecia xa na antigüidade, aínda que non fose o clima máis axeitado para o cultivo deste Prunus en todo o país.
Castela levou o pexego ás Américas no século XVI, e eventualmente ingleses e franceses no século XVII, cando era considerado un luxo prezado. O horticultor George Minifie levou supostamente os primeiros pexegueiros de Inglaterra ás colonias americanas a comezos do século XVII, plantándoos no estado de Virxinia.[9] Aínda que Thomas Jefferson tiña pexegueiros en Monticello, os agricultores estadounidenses non comezaron a comercialización até o século XIX principalmente en Maryland, Delaware, Xeorxia e finalmente en Virxinia
En 2010, un grupo de investigadores da Universidade de Clemson, en Carolina do Sur, anunciaron que decodificaran a secuencia do xenoma do pexegueiro (haploide duplo Lovell).[10][11]
Os pexegos medran ben nun rango bastante limitado de lugares, xa que teñen uns requirimentos de frío que non todas as zonas do planeta poden dar. Así, en climas tropicais e ecuatoriais como no Ecuador, Colombia, Etiopía, India ou Nepal, medran en zonas altas para ter esas horas de frío.[12][13] Os pexegueiros resisten temperaturas de -26 a -30 °C, malia que ás veces a esas temperaturas poden matar os gomos florais se perduran até a primavera, perdendo toda a produción do ano. A morte dos gomos comeza a partir dos 15º baixo cero dependendo do cultivar (algúns toleran mellor o frío) e do período de xeadas.[14]
Os típicos cultivares de pexegueiro comezan a dar froito a partir do terceiro ano, dando froita de calidade durante 12 anos aproximadamente. Moitos cultivares requiren entre 600 e 1000 horas de frío, cultivares con requerimentos de frío de 250 horas (10 días) ou menos foron desenvolvidas para permitir o cultivo do pexego en zonas máis cálidas. Durante os períodos fríos ocorren na planta reaccións químicas básicas antes de que o vexetal torne a regromar. Cando remata o período de frío, a planta entra no chamado período de quiescencia, o segundo tipo de dormencia. Durante a quiescencia, os rebentos comezan a se abrir e agoman cando teñen calor de abondo. A quiescencia é a fase de dormencia entre a satisfacción de frío e o comezo do crecemento.[15]
Certos cultivares son máis febles, e outros, porén, aturan mellor o frío. Ademais de todo isto, para a maduración do pexego cómpre ter unha intensa calor no verán, entre 20 e 30 graos mínimas no mes de máis calor. Outro problema é que moitos pexegos medran en lugares con xeadas primaverais. O pexegueiero tende a florecer cedo, polo que as floriñas poden danarse ou incluso morrer por mor das xeadas serodias; especialmente cando as temperaturas baixan dos 4 graos baixo cero a maior parte da flores han morrer. Porén se as flores non abriron completamente poden aturar aínda un par de graos menos.
Hai centos de cultivares de pexegueiro e nectarina. Clasifícanse segundo a facilidade que ten a carne de se separar da carabuña. Por exemplo nas pavía, froito da pavieira (Prunus persiva var. vulgaris[16]), a polpa está moi pegada á carabuña (o que en inglés se coñece coma clingstones). Os que se separan facilmente da carabuña se denominan freestones
O cultivo do pexego favoreceu algúns cultivares con máis firmeza, unha cor máis avermellada, e veludo máis curto; características importantes comercialmente. Pola contra estas características non implican que o froito teña máis sabor. Ademais cómpre salientar que o pexego non é un froito que teña unha longa vida post colleita, polo que forn seleccionados cultivares para poder exportar garantindo a firmeza.[17] Os diferentes países teñen cultivares diferentes.
A meirande parte dos pexegueiros de alcouve que venden os viveiros son cultivares enxertados nun porta-enxerto seleccionado, o que fai que mellore a calidade da froita considerabelmente.
Os pexegueiros necesitan emprazamentos asollados con correntes de ar para garantir unha temperatura axeitada. Plántanse a comezos do inverno. Durante a etapa de crecemento necesitan regas regulares, con maiores frecuencias antes da colleita.[18]
Os pexegueiros necesitan unha fertilización con maiores unidades de azote ca outras froiteiras. Sen unha fertilización regular, as follas comezan a se tornar amarelas ou diminúe o crecemento. O nitrato amónico de calcio e a axuda de aminoácidos dan bos resultados.
Normalmente se nunha mesma póla hai un gran número de pexegos a madurar, estes ficarán máis miúdos e menos saborosos, polo que os agricultores acotuman tirar flores na primavera para que esta dilución non ocorra.
Os pexegos frescos machúcanse facilmente se non se almacenan de xeito correcto. Son máis saborosos cando se apañan directamente maduros da árbore e se consomen no mesmo día.[18]
O pexegueiro tende a ter a doenza fúnxica coa que as follas se tornan engurradas (folla engurrada), que non afecta directamente ao froito, mais reduce a colleita por mor da defoliación. O froito é moi susceptíbel a algúns fungos, coma a podremia parda Monilinia fructicola ou ás manchas avermelladas escuras.
Pexegos e nectarinas deben almacenarse a 0 °C e alta humidade.[19] Son altamente perecedoiros, e normalmente son consumidos ou enlatadas nunha ou dúas semanas após a colleita. Os pexegos son froitos climatéricos[20][21][22] e continúan a madurar despois de seren collidos da árbore.[23]
A variedade P. persica var. nucipersica (ou var. nectarina), comunmente chamada nectarina, ten unha pela lisa sen o veludo do pexego, polo que ás veces tense chamado pexego careca, peladillo etc. Como nectarinas e pexegos vense comercialmente coma froitos diferentes, moitas veces tense crido que a nectarina é froito do cruzamento entre pexegos e ameixas, mais son en realidade a mesma especie. Moitos estudos xenéticos conclúen que as nectarinas se producen por mor dun alelo recesivo, mentres que o veludo do pexego correspondería a un alelo dominante.[1]
O mesmo ca os pexegos, as nectarinas poden ser brancas ou amarelas, coa carabuña pegada ou solta da polpa. Normalmente a nectarina é un chisco máis miúda e un pouco máis doce ca o pexego.[1] A falla de veludo fai que as nectarinas semellen máis encarnadas ca os pexegos, pero á vez, por este motivo machúcanse máis facilmente.
A historia da nectarina é incerta, a primeira mención dáse en Inglaterra en 1616[24] porén de seguro foran cultivadas moito antes na zona nativa de centro e leste de Asia. Unha edición da "New York Gazette" do 28 de marzo de 1768 por exemplo, menciona unha granxa en Long Island (Nova York), onde se cultivan nectarinas.
Os paraguaios [25] Prunus persica var. platycarpa e as platerinas son variedades achatadas. Os paraguaios posúen a pela aveludada, mentres que as platerinas non posúen pelo. As platerinas, desenvolvidas por Viveros Provedo,[26] entraron no mercado en 2007.[27]
Produtores de pexego historicamente importantes son a China, Irán, Francia e os países do Mediterráneo, coma Italia, España e Grecia. En España son Cataluña, Aragón e Murcia as rexións de produción máis importantes, ocupando un lugar destacábel Estremadura e Andalucía.[28] Recentemente os Estados Unidos (California, Carolina do Sur[29] e Xeorxia[30]), Xeorxia é tamén coñecida como o "Peach State" (estado do pexego), pola súa abondosa produción deste froito.[31] O Canadá (British Columbia), e Australia (Riverland) tamén son hoxe importantes.[32] As zonas de clima oceánico, como o oeste de Europa, non son xeralmente satisfactorias para o cultivo do pexego por mor da falla de calor no verán, polo que ás veces cultívanse á beira dun muro, coma no caso dos cítricos, para apañar a calor acumulada na parede. Deste xeito, e sempre cunha orientación ao sur, as árbores poden florecer e ter unha boa produción. Isto ocorre en zonas coma o sur de Inglaterra ou Galicia, que non son zonas produtoras, xa que, por mor destas condicións, a comercialización non é rendíbel.
Téñense tamén desenvolvido variedade ananas que non pasan dos 2 ou 3 metros de altura. O tamaño da froita, porén, non se ve afectado.
.
Os pexegos non son só unha froita popular, senón que constitúen un símbolo en moitas culturas tradicionais exaltados artisticamente en pinturas e relatos populares. Na China apréciase moito os pexegueiros en flor. Os antigos chineses crían que o pexegueiro tiña unha grande vitalidade, xa que florece antes de que saian as follas. A lenda di que Momotaro, un dos nobres e heroes máis notábeis do Xapón, naceu dun enorme pexego que frotaba nun regueiro. Momotaro ou o "Rapaz Pexego" viviu grandes aventuras, incluso loitou contra o demooni do folclore nipón. Na Corea, os pexegos téñense cultivado durante séculos. Segundo Samguk Sagi, os pexegueiros foron plantados no período dos tres reinos de Corea Sallim gyeongje tamén escribiu sobre o seu cultivo. O pexego vese coma un froito de ledicia, riqueza, honra e lonxevidade. É un dos dez froitos da inmortalidade, polo que aparecen e moitas pinturas tradicionais (minhwa). Ademais os pexegueiros teñen a fama de espantar os espíritos.[33][34]
No Vietnam tamén é unha árbore venerada. En Europa moitos artistas sonados pintaron naturezas mortas con pexegos. Caravaggio, Vicenzo Campi, Pierre Auguste Renoir, Claude Monet, Edouard Manet, Henri Jean Fantin-Latour, George Forster, James Peale, Severin Roesen, Peter Paul Rubens, Van Gogh están entre estes artistas que pintaron pexegos e pexegueiros.[35][36][37] Na Renacenza, usouse o pexego de xeito simbólico para representar o corazón, e a folla que o acompaña coma a lingua, o que simbolizaba dicir a verdade de corazón
Un pexego medio pesa 75 g e normalmente contén 30 Cal. 7 g de carbohidratos (6 g de azucres e 1 g de fibra), 1 g de proteínas, 140 mg de potasio e o 8% do valor diario recomendado de vitamina C.[38] As nectarinas fornecen o dobre de vitamina A e algo máis de vitamina C, sendo tamén unha maior fonte de potasio ca os pexegos.[19]
Coma outros membros da familia das rosáceas, as carabuñas dos pexegos conteñen glicósidos cianoxénicos, incluíndo amigdalina. Estas substancias son capaces de descomporse nunha molécula de azucre e en gas cianuro de hidróxeno. Malia non ser as carabuñas de pexego as máis tóxicas entre as rosáceas, posto que leva a améndoa acre, grandes doses de estes químicos poden ser perigosas para o ser humano.
A alerxia ou intolerancia ao pexego é común, por mor da hipersensibilidade ás proteínas que conteñen os pexegos e froitas afíns como as améndoas.[39] Normalmente a froita enlatada e pelada tolérase ben.
Pexegueiro a florecer.
Froita en desenvolvemento
Flores de pexegueiro
Primeiro plano da flor
Pexegos
Pexego(cultivar 'Berry')acuarela de 1895
Pexego branco e sección
Pexego en xarope melba
Pexegos brancos Xeorxia.
Interior da carabuña do pexego.
Pierre Auguste Renoir, Natureza Morta con Pexegos
Claude Monet, Un Tarro de Pexegos
Van Gogh, Pexegueiro en Flor (1888)
Neno cun Cesto de Froita de Caravaggio (1592).
Ribeira dos Pexegos Florecidos por Shitao, 1642-1707, Metropolitan Museum of Art.
O pexegueiro (Prunus persica), é unha árbore decidua nativa da China, onde se cultivou por vez primeira. O seu froito é comestíbel e suculento: o pexego. O nome da especie, 'persica' refírese a que foi amplamente cultivado en Persia, de onde foi introducido en Europa. Pertence ao xénero Prunus que inclúea cerdeira, ou a ameixeira, da familia das rosáceas. O pexegueiro clasifícase xunto á amendoeira no subxénero Amygdalus, que se distingue dos outros por ter a carabuña (onde fica nas sementes) brugosa.
Pexegos e nectarinas están estreitamente relacionados, malia que comercialmente se vendan coma froitos diferentes. As nectarinas son de feito a mesma especie ca os pexegos, mais estes teñen a tona aveludada. Estudos xenéticos demostran que as nectarinas prodúcense por un alelo recesivo, mentres que os pexegos prodúcense polo alelo dominante que dá a tona aveludada.
China é o maior produtor mundial de pexegos e nectarinas [Cómpre referencia]. En Galicia véñense cultivando dende antigo como amosa a toponimia: Pexegueiro, aínda que pode que en menor medida ca outras froiteiras como maceiras ou cerdeiras. Pexegueiro é tamén un apelido galego.
Breskva (Prunus persica) je biljka iz porodice ruža (Rosaceae). Plodovi ove voćke također se zove breskve. Potječe iz Kine, a stablo može narasti i do 10 metara u visinu.
U naše su ih krajeve donijeli Rimljani u 3. ili 4. stoljeću, koji su ih prenijeli od Grka, a oni od Perzijanaca. Dugo vremena se plod ove biljke nazivao "perzijskom jabukom".
Naraste od 5 do 10 m i pripada potporodici Prunoideae. Zajedno s bademom, uvrštena je u podred Amygdalus unutar roda Prunus. Listovi su joj šiljati, dugi od 7-15 cm i 2-3 cm široki. Cvjeta rano, prije listanja. Cvjetovi su usamljeni ili u paru, 2,5 do 3 cm u promjeru, ružičasti s 5 latica. Plod je koštunica s jednom velikom sjemenkom zatvorenoj u tvrdoj koštici. Plod breskve ima žuto ili bjelkasto tijelo, vrlo ukusno, s glatkom i mekanom kožom ovisno od sorte. Zajedno s višnjama, šljivama i marelicama, breskva spada u koštunjičavo voće.
Nedovršeni članak Breskva koji govori o biologiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
Brěškowc[1][2][3](Prunus persica) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae). Jeho płód je brěšk[1][2], brěška[2].
Jeli bělizka płoda je hładka, potom je nektarina.
Brěškowc je w lěću zeleny kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 3 hač 10 m.
Króna často je wustupowaca a płona.
Měnjate, stołpikate łopjena su wótro rězane, šěroko-lancetojte, hładke, nahe, nad srjedźišćom najšěrše a docpěja dołhosć wot 8 (6) hač do 15 cm.
Kćěje wot měrca hač do apryla. Róžojte abo čerwjeno wioletne kćenja so před abo z łopjenami jewja. Wone docpěja přeměr wokoło 3 cm.
Blědoróžojte, swětłoróžojte, žołtočerwjene, žołte abo šarlachčerwjene póčkate płody docpěja wulkosć wot 5 hač do 7 (wot 4 hač do 8) cm a wobsahuja poroznu, hłuboko brózdźenu, lochko so wotdźělowacu póčku. Brěški su kosmate, mjeztym zo nektariny su njekosmate. Eksistuja sorty ze žołtym a běłym płodowym mjasom.
Ma radšo ćopłe stejnišća a je mjerzliwe drjewa. Rosće najlěpšo na přesakliwych, humusowych a čerstwych pódach.
Pochadźa originalnje z Chinskeje a je přišła přez Persiskeje do antikneje Grjekskeje a Romskeje mócnarstwa a wottam k srjedźnej a zapadnej Europje.
Někotre sorty so jako płodowe štomy plahuja, mjeztym zo druhe sorty jako pyšne rostliny plahuja.
Kćenja
Rozrěznjeny płód
Brěška jako přikład za póčkaty płód
Brěškowc(Prunus persica) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae). Jeho płód je brěšk, brěška.
Jeli bělizka płoda je hładka, potom je nektarina.
Persik[1] (Prunus persica) adalah tanaman tanaman berbuah dari famili Rosaceae. Buah ini disebut juga sebagai buah táo dalam bahasa Mandarin dan momo dalam bahasa Jepang. Buah persik, kadang disebut nektarina, memiliki daging berwarna kuning dengan aroma harum dan memiliki satu biji yang keras.
_4.jpg)
_California.JPG)
|accessdate= (bantuan) Persik (Prunus persica) adalah tanaman tanaman berbuah dari famili Rosaceae. Buah ini disebut juga sebagai buah táo dalam bahasa Mandarin dan momo dalam bahasa Jepang. Buah persik, kadang disebut nektarina, memiliki daging berwarna kuning dengan aroma harum dan memiliki satu biji yang keras.
Ferskja (fræðiheiti Prunus persica) er sætur flauelskenndur ávöxtur ferskjutrés, ræktaður til matar. Ferskjur eru upprunnar í Kína, en bárust fyrst til Evrópulanda frá Persíu og þess vegna nefndu Grikkir aldinið melon persikón sem þýðir: persneskt epli. Til eru að sögn yfir tvö þúsund mismunandi afbrigði af ferskjum og eru þau fyrst og fremst flokkuð í tvo meginflokka. Eitt ferskjuafbrigðið er nektarína sem er mjög sætt afbrigði og minnir bragðið á nektar (blómahunang) og þar af er nafnið komið. Þær eru ekki eins safaríkar og ferskjur og eru líka oftast minni og þéttari og ekki með neina „loðnu“ (flauel).
Ferskja (fræðiheiti Prunus persica) er sætur flauelskenndur ávöxtur ferskjutrés, ræktaður til matar. Ferskjur eru upprunnar í Kína, en bárust fyrst til Evrópulanda frá Persíu og þess vegna nefndu Grikkir aldinið melon persikón sem þýðir: persneskt epli. Til eru að sögn yfir tvö þúsund mismunandi afbrigði af ferskjum og eru þau fyrst og fremst flokkuð í tvo meginflokka. Eitt ferskjuafbrigðið er nektarína sem er mjög sætt afbrigði og minnir bragðið á nektar (blómahunang) og þar af er nafnið komið. Þær eru ekki eins safaríkar og ferskjur og eru líka oftast minni og þéttari og ekki með neina „loðnu“ (flauel).
Il pesco (Prunus persica (L.) Batsch) è una specie della famiglia Rosaceae[1] che produce un frutto commestibile chiamato pèsca.
Il pesco è un albero originario della Cina, dove fu considerato simbolo d'immortalità, e i cui fiori sono stati celebrati da poeti, pittori, cantanti, scrittori e registi cinematografici. Dall'oriente il pesco giunse in Persia, donde giunse in Europa; dalla Persia deriva quindi il nome della specie, con significato di "della Persia" (ripreso ancor oggi in molti dialetti e lingue d'Italia come per esempio nel romanesco "persica" o nel genovese "persiga" o nel veneto "pèrsego" o ancora nel sardo "pessighe"/"pessike" e nel piemontese "persi", "perzic" in dialetto lombardo, famose nel varesotto i "perzic de munà" in quanto coltivati in alcune aziende agricole nei presso il lago di Monate, favorite dal clima mite dato dal lago). In Egitto la pesca era sacra ad Arpocrate, dio del silenzio e dell'infanzia, tanto che ancora oggi le guance dei bambini vengono paragonate alle pesche, per la loro morbidezza e carnosità. Il frutto arrivò a Roma nel I secolo d.C. Il frutto si era già diffuso in tutto il bacino del Mar Mediterraneo grazie ad Alessandro Magno. Pare infatti, secondo lo scrittore romano Rutilio Tauro Emiliano Palladio, che egli ne fosse rimasto affascinato quando lo vide per la prima volta nei giardini di re Dario III, durante la spedizione contro la Persia.
Il pesco è un albero che può raggiungere un'altezza di 4-8 metri, con corteccia leggermente scabra di colore marrone. I giovani getti sono di colore verde, spesso sfumato di rosso. Le foglie sono lanceolate appuntite, alterne, i fiori ermafroditi sono portati in zona apicale sui rami giovani, ma non sui polloni di sviluppo.
Molte parti della pianta, come corteccia, radici, foglie e semi, contengono piccole quantità di sostanze da cui derivano cianuri, tossici, anche se per il modesto contenuto tali sostanze sono state usate tradizionalmente (soprattutto le foglie) per aromatizzare i liquori, per il loro sapore gradevolmente amaro. La pianta ha la tendenza alla stabilizzazione apicale, cioè nella potatura deve essere rispettata la presenza di un apice dominante. Se l'apice è rimosso o spuntato la pianta tende a riaffermare tale dominanza di un apice, producendo masse di polloni intermedi non produttivi. I fiori sono di colore rosa, ma esiste una notevole differenza tra le varietà: i petali possono essere piccoli e stretti o ampi e larghi; se hanno all'interno dei petali di colore più scuro-aranciato, si avranno frutti a polpa gialla; se l'interno dei petali, pur sempre rosa, è sfumato in chiaro i frutti saranno a polpa bianca.
Le pèsche (pronuncia al singolare /ˈpɛska/, da pèssica, variante del lat. classico persica(m)) sono drupe carnose, succose e zuccherine, hanno la buccia di colore giallo-rossastra ma anche bruna, che può essere sottile e vellutata o liscia (nettarine). La polpa è dolcissima e profumata e, secondo la varietà, può essere gialla o bianca con venature rosse più evidenti in prossimità del nocciolo. Sono state selezionate varietà a polpa bianca con il colore rosso esteso a tutta o quasi la polpa.
La polpa può essere aderente al nocciolo (pesche duràcine o "percoche"), o non aderente (pesche spiccàgnole o spiccaci o spicche). Le percoche per la difficoltà al consumo sono meno usate come frutta fresca (la polpa pur se più profumata è aderente al nocciolo e più soda, e quindi va rimossa con un coltello) ma sono utilizzate per la produzione di frutta sciroppata (reggono bene la cottura e rimangono ben sode) o per produzione di succhi da questo frutto.
La coltivazione del pesco di solito viene avviata partendo da piante già innestate di un anno di età (astoni), acquistate presso i vivaisti. Tuttavia è possibile riprodurre questa pianta attraverso il seme anche se la qualità e le caratteristiche dei frutti saranno piuttosto imprevedibili. Si piantano in un composto da semina "standard" nella primavera successiva a quella in cui i semi stessi sono stati prodotti, dopo averli sottoposti a un adeguato processo di vernalizzazione, in natura o in frigorifero. Senza adeguato numero di ore al freddo, infatti, i semi non germinerebbero. Il pesco dovrebbe essere piantato in pieno sole in un'area moderatamente ventilata per attutire i rigori delle gelate invernali e delle arsure estive. La messa a dimora dovrebbe avvenire all'inizio dell'inverno per lasciare alle radici il tempo di prepararsi per il risveglio primaverile. I filari nelle coltivazioni dovrebbero essere ordinati sull'asse Nord - Sud.
Tra tutti i comuni fruttiferi italiani il pesco è tra quelli meno tolleranti ai suoli umidi (con ristagno di acqua), non drenati.
Per una crescita ottimale il pesco richiede un'irrigazione regolare da aumentare durante la fioritura e l'allegagione, diminuendola solo in fase di distensione cellulare successiva alla citochinesi durante la quale si verifica la lignificazione del nòcciolo.
Il pesco ha una maggiore necessità di azoto rispetto ad altre piante da frutto. La concimazione azotata incide positivamente sulla resa quantitativa e sulla pezzatura dei frutti, specialmente nelle cultivar precoci. L'eventuale clorosi o una ridotta dimensione delle foglie può essere un indice della carenza azotata, perciò è consigliabile intervenire con la somministrazione di un concime organico a basso rapporto carbonio/azoto o, meglio, un concime minerale a pronto effetto (nitrati). La concimazione ordinaria, eseguita con concimi minerali ternari (NPK) o con concimi organici, si esegue a fine inverno, prima della ripresa vegetativa, ma risultati positivi si ottengono anche con la somministrazione, prima del riposo vegetativo, di concimi ternari contenenti azoto a lento rilascio. Durante l'attività vegetativa primaverile e la prima fase di accrescimento dei frutti può rivelarsi utile, se non necessaria, la somministrazione di quantità moderate di concimi azotati. Le concimazioni azotate tardive, eseguite nel corso della maturazione dei frutti o nel periodo tardo estivo, hanno invece effetti negativi: nel primo caso peggiorano le qualità organolettiche dei frutti (serbevolezza, sapidità, tenore in zuccheri), nel secondo caso ostacolano il processo di lignificazione dei germogli rendendo la pianta più vulnerabile alle gelate autunnali. Gli eccessi azotati sono da evitare perché incidono negativamente sulla qualità dei frutti e rendono la pianta più vulnerabile agli attacchi dei parassiti fungini. Più che la quantità assoluta di azoto è fondamentale il rapporto azoto-potassio nella formula di concimazione, in quanto il potassio ha un effetto compensativo nei confronti degli eccessi azotati.
Il pesco è una pianta autoimpollinante perciò ha una percentuale di allegagione elevata, che segue di norma a un'abbondante fioritura. Allo scopo di ottenere frutti di pezzatura adeguata è in genere necessario eseguire un diradamento in modo da avere un rapporto equilibrato fra numero dei frutti e vigore vegetativo della pianta. Un eccessivo numero di pesche porta alla formazione di frutti piccoli, poveri di zuccheri e poco saporiti. Nei momenti di siccità è molto importante un'irrigazione supplementare.
Il pesco soffre facilmente le avversità di natura biologica. I parassiti animali più importanti sono senz'altro gli insetti: fra i più frequenti ricorrono alcune specie di afidi (l'afide bruno Brachycaudus prunicola, l'afide nero Brachycaudus persicae, l'afide verde Myzus persicae e l'afide farinoso Hyalopterus amygdali), di Cocciniglie (in particolare la cocciniglia bianca Diaspis pentagona), alcuni lepidotteri, come la tignola delle gemme e dei frutti (Anarsia lineatella), la tignola orientale (Cydia molesta) e il rodilegno rosso Cossus cossus e un dittero, la mosca mediterranea della frutta (Ceratitis capitata).
Altre importanti avversità si annoverano fra le virosi (es. la Sharka) e le affezioni da funghi, le più frequenti delle quali sono la Bolla del pesco (Taphrina deformans) il Corineo delle drupacee, la Moniliosi, il Cancro delle drupacee, il mal bianco, il mal del piombo parassitario, il marciume del colletto da Phytophthora spp. e i marciumi radicali da Armillaria mellea e Rosellinia necatrix.
La pelle liscia e il nocciolo libero (non aderente alla polpa), o meno (aderente alla polpa), distinguono la pesca propriamente detta dalle altre varietà prodotte dalla specie Prunus persica.
Nonostante il pesco sia coltivato soprattutto per il frutto, alcune varietà da frutto (soprattutto i peschi con frutti a polpa bianca) sono notevoli per la bellezza della loro fioritura, con petali rosa di buona dimensione.
Per utilizzo come pianta decorativa sono stati inoltre selezionati peschi che sono notevoli solo per la loro fioritura (detti peschi da fiore), usati per decorare giardini. In tal caso la produzione di frutta è scadente o irrilevante. Per uso decorativo sono state selezionate varietà sia a fiore semplice sia a fiore doppio.
In Italia, la maturazione dei frutti avviene tra la prima e la seconda decade di maggio nelle zone meridionali, fino alla fine di settembre per le cultivar più tardive. In linea di massima le condizioni climatiche italiane e degli altri paesi mediterranei sono ideali per la coltivazione del pesco, che può sopportare limiti assai ampi, da minime invernali anche di -15, -18 °C fino ad ambienti subtropicali dove il riposo invernale è alquanto limitato.
Il consumo annuo è di circa a 6,8 kg per abitante.
Ogni anno, gli accordi interprofessionali fissano una data associata alle norme dei calibri, tasso di succo e peso da rispettare per poter commercializzare questi frutti. Più del 60% della produzione e commercializzazione avviene tra i mesi di luglio e agosto. Il profumo della pesca è dovuto alla combinazione di più di 80 sostanze, più o meno volatili.
La coltivazione delle pesche ha avuto una grande espansione, a cui sono succeduti momenti di crisi[4].
La pesca viene consumata a morsi o sbucciata, da sola o in macedonie di frutta. Viene impiegata per fare succhi, marmellate e anche dolci (Pesca Melba). Può inoltre essere consumata, sempre come dessert, con vino, zucchero e qualche goccia di limone. Una ricetta tradizionale piemontese è quella delle pesche ripiene (in lingua piemontese: persi pièn[5]) con un composto a base di uova, zucchero, amaretti sbriciolati e cacao. Viene usata anche come tè.
Il pesco (Prunus persica (L.) Batsch) è una specie della famiglia Rosaceae che produce un frutto commestibile chiamato pèsca.
Il pesco è un albero originario della Cina, dove fu considerato simbolo d'immortalità, e i cui fiori sono stati celebrati da poeti, pittori, cantanti, scrittori e registi cinematografici. Dall'oriente il pesco giunse in Persia, donde giunse in Europa; dalla Persia deriva quindi il nome della specie, con significato di "della Persia" (ripreso ancor oggi in molti dialetti e lingue d'Italia come per esempio nel romanesco "persica" o nel genovese "persiga" o nel veneto "pèrsego" o ancora nel sardo "pessighe"/"pessike" e nel piemontese "persi", "perzic" in dialetto lombardo, famose nel varesotto i "perzic de munà" in quanto coltivati in alcune aziende agricole nei presso il lago di Monate, favorite dal clima mite dato dal lago). In Egitto la pesca era sacra ad Arpocrate, dio del silenzio e dell'infanzia, tanto che ancora oggi le guance dei bambini vengono paragonate alle pesche, per la loro morbidezza e carnosità. Il frutto arrivò a Roma nel I secolo d.C. Il frutto si era già diffuso in tutto il bacino del Mar Mediterraneo grazie ad Alessandro Magno. Pare infatti, secondo lo scrittore romano Rutilio Tauro Emiliano Palladio, che egli ne fosse rimasto affascinato quando lo vide per la prima volta nei giardini di re Dario III, durante la spedizione contro la Persia.
Prunus persica est species Pruni in Serica alibique endemica ac propter fructus dulces et sapidos culta.
Prunus persica est species Pruni in Serica alibique endemica ac propter fructus dulces et sapidos culta.
Persikas (lot. Prunus persica, angl. Peach, vok. Pfirsich) − erškėtinių šeimos medžių rūšis. Kilęs iš Kinijos.
Kultūrinės persiko veislės kilusios iš paprastojo persiko (Persica vulgaris). Paprastasis persikas − medis iki 8 m aukščio. Lapai pražanginiai, pailgai lancetiški, smailiaviršūniai. Žiedai dvilyčiai, rausvi, violetinio atspalvio. Vaisius − sultingasis kaulavaisis (20−600 g), ovalus arba kiaušiniškas, žalsvas arba gelsvas, su raudonyme ar be jos. Odelė dažniausiai pūkuota. Minkštimas geltonas arba baltas, sultingas, saldžiarūgštis arba rūgštus. Persikai valgomi žali, konservuojami, džiovinami.
Persikų vaisiai turi:
Daugiausia persikų auginama Pietų Europoje (Ispanijoje, Italijoje, Prancūzijoje), JAV, Pietų Amerikoje, Pietų Afrikoje.
Žodis „persikas“ yra kilęs nuo Persijos, dar ir dabar lotyniškasis vaisiaus pavadinimas reiškia „persiškoji slyva“.
Persikas (lot. Prunus persica, angl. Peach, vok. Pfirsich) − erškėtinių šeimos medžių rūšis. Kilęs iš Kinijos.
Parastais persiks (Prunus persica), sarunvalodā vienkārši persiks, agrāk arī firziķis (no vācu: Pfirsich), ir kauleņkoku ģints augļu koks. Tiek uzskatīts, ka persiku izcelsmes vieta ir Ķīna, bet pēc tam tie izplatījās tālāk visā Āzijā, Vidusjūras reģionā un visbeidzot arī lielā daļā no Eiropas. Spāņu jūrasbraucēji tos ieviesa arī Jaunajā Pasaulē. Mūsdienās persikus audzē gan Ziemeļu, gan Dienvidu puslodē līdz mērenajai joslai. Persiku koku augstums ir no 4 līdz 10 metriem. Bioloģiski persiku tuvāki "radinieki" ir mandeles.
Neskatoties uz to, ka persiku koki aug salīdzinoši īsu laiku, tie Senajā Ķīnā bija nemirstības simboli.
Pic
Pic Merah Musim Luruh (Autumn Red Peaches), dibelah dua Pengelasan saintifik Alam: Plantae Divisi: Magnoliophyta Kelas: Magnoliopsida Order: Rosales Keluarga: Rosaceae Genus: Prunus Subgenus: Amygdalus Spesies: P. persica Nama binomial Prunus persicaPic (bahasa Inggeris:Peach), nama saintifiknya Prunus persica ialah pokok buah dalam order Prunus berasal dari China. Pic ialah pokok daun luruh yang membesar sehingga 4–10 m (13–33 ka) tinggi, tergolong dalam subfamili Prunoideae dalam famili Rosaceae.
Pokok pic yang sedang berbunga
Buah pic yang sedang membesar
Bunga pic
Buah pic
Pic (kultivar 'Beri') – cat air 1895
Buah pic yang dipetik
Buah pic putih dibelah dua
Pic Melba
Pic (bahasa Inggeris:Peach), nama saintifiknya Prunus persica ialah pokok buah dalam order Prunus berasal dari China. Pic ialah pokok daun luruh yang membesar sehingga 4–10 m (13–33 ka) tinggi, tergolong dalam subfamili Prunoideae dalam famili Rosaceae.
De perzik (Prunus persica) is een boomsoort en een vrucht. De vrucht bevat een harde houtachtige pit, net als de abrikoos, de pruim en de kers. Technisch zijn dit alle steenvruchten. De perzik is zelffertiel, en kan dus zichzelf bevruchten.
De perzik wordt voornamelijk gekweekt in Perzië (Iran) en de omgeving van de Middellandse Zee. Het Latijnse woord persicus (-a, -um) betekent Perzisch. Perziken komen oorspronkelijk uit China, maar zijn via Perzië in Europa terechtgekomen.
De schil van de vrucht voelt een beetje pluizig aan. Een vorm zonder deze pluizige schil heet nectarine. Een nectarine is geen kruising tussen een perzik en een pruim, want, behoudens de schil bestaat er geen wezenlijk verschil tussen perziken en nectarines.
Binnen de rassen wordt wel onderscheid gemaakt naar de kleur van het vruchtvlees: wit, geel of rood. Veel witvlezige rassen staan erom bekend dat ze beter smaken dan de geelvlezige, maar een nadeel is dat ze dikwijls slechter tegen transport kunnen.
In Nederland werden vroeger perziken onder glas geteeld. Deze teelt is nagenoeg verdwenen, omdat de Nederlandse kasperziken qua prijs niet konden concurreren met de perziken die in Zuid-Europa gewoon buiten groeiden.
Ook buiten een kas is teelt in Nederland wel mogelijk, zeker als de boom op een beschutte plaats staat (bijvoorbeeld tegen een zuidmuur). De voorkeur wordt gegeven aan geventileerde leemgrond. De boom kan er aldus gemakkelijk water aan onttrekken. Men moet een kalkrijke bodem vermijden. Perziken bloeien in Nederland buiten al vroeg (in april), waardoor er een serieus risico bestaat van bevriezing van de bloemen door nachtvorst. Daardoor kan de oogst van buitenperziken wisselvallig zijn. Als de bloemen niet door nachtvorst beschadigd worden, kan de vruchtzetting zeer overvloedig worden. Ruime vruchtdunning is dan noodzakelijk, zodat de overblijvende vruchten voldoende gelegenheid krijgen om volledig uit te groeien. Alleen dan zullen ze een goede kwaliteit krijgen.
Sommige oude rassen zijn zaadvast. Dat wil zeggen dat de zaailingen van deze rassen (vrijwel) hetzelfde zijn als de moederboom. Uiteraard moet de bloesem dan wel zijn bestoven met stuifmeel van dezelfde boom. Het uitzaaien van zaadvaste rassen is alleen interessant voor particulieren die niet de mogelijkheid hebben om te enten.
Vrijwel alle moderne rassen kunnen alleen vegetatief worden vermeerderd door enten op een onderstam. De pruimenonderstam St. Julien-A wordt in Nederland hiervoor het meest gebruikt. Deze onderstam geeft aan de boom een tamelijk sterke groeikracht. Ook kunnen perzikzaailingen als onderstam worden gebruikt. De groeikracht van zaailingen kan echter onvoorspelbaar en variabel zijn. De meeste bomen op zaailing-onderstammen groeien echter sterk.
In Duitsland is de zwakker groeiende onderstam Pumi-Selekt in opkomst. Dit is een virusvrije selectie uit de soort Prunus pumila, een Noord-Amerikaanse soort die wel zandkers genoemd wordt. Bomen op deze onderstam bereiken uiteindelijk een kroonvolume van ongeveer 50% ten opzichte van bomen op onderstam St. Julien-A. Dit is interessant voor particulieren met een kleine tuin of voor intensieve commerciële beplantingen. Pumi-Selekt is ook verenigbaar met nectarines en abrikozen, maar niet met pruimen.
De oude pruimenonderstam Gele Kroos geeft eveneens een zwakke groei aan de boom. Deze onderstam werd voorheen wel gebruikt voor de teelt van perziken onder glas. Deze onderstam is echter gevoelig voor virusaantasting en geeft bovendien veel wortelopslag onder de bomen.
Voor de buitenteelt van perziken in Nederland kunnen de volgende rassen worden gebruikt:
Voor het planten van nectarines kan in Nederland gewoonlijk slechts gekozen worden uit een zeer beperkt aantal rassen. Het bekendste ras is Madame Blanchet, een ras van Nederlandse oorsprong (omstreeks 1935). Rijpt begin september. De vruchten hebben een rode blos met wit vruchtvlees en los liggende pit. Ze blijven wat kleiner dan de moderne perzikenrassen. Goede smaak.
De 'wilde perzik', in het Spaans bekend als paraguayo, platte perzik of Spaanse kraag (vanwege de vorm), is een platte, vaak wat onregelmatig gevormde vrucht, oorspronkelijk uit het zuiden van China.[1] De vrucht ligt goed in de hand en is door zijn vorm ook makkelijk te stapelen in de winkelpresentatie. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is de wilde perzik geen wilde plant, maar een type perzik dat groeit aan een groep gecultiveerde rassen. De vruchten worden gekweekt in landen als Spanje, Portugal, Italië en Nieuw-Zeeland. Enkele voorbeelden van rassen zijn:
Naast deze platte perziken zijn er ook platte nectarines in de handel. Deze hebben dezelfde platte vorm, maar een onbehaarde schil. Een bekend ras platte nectarine is Honey.[3]
De perzik is zeer vatbaar voor de perzikkrulziekte, veroorzaakt door Taphrina deformans.
Veel bomen hebben tevens last van de gomziekte door uitputting ten gevolge van krulziekte of te veel vruchten. Pleksgewijs treedt er uit takken en de stam vocht uit, dat opdroogt tot bruingekleurd gom.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Prunus persica op Wikimedia Commons. De perzik (Prunus persica) is een boomsoort en een vrucht. De vrucht bevat een harde houtachtige pit, net als de abrikoos, de pruim en de kers. Technisch zijn dit alle steenvruchten. De perzik is zelffertiel, en kan dus zichzelf bevruchten.
De perzik wordt voornamelijk gekweekt in Perzië (Iran) en de omgeving van de Middellandse Zee. Het Latijnse woord persicus (-a, -um) betekent Perzisch. Perziken komen oorspronkelijk uit China, maar zijn via Perzië in Europa terechtgekomen.
De schil van de vrucht voelt een beetje pluizig aan. Een vorm zonder deze pluizige schil heet nectarine. Een nectarine is geen kruising tussen een perzik en een pruim, want, behoudens de schil bestaat er geen wezenlijk verschil tussen perziken en nectarines.
Binnen de rassen wordt wel onderscheid gemaakt naar de kleur van het vruchtvlees: wit, geel of rood. Veel witvlezige rassen staan erom bekend dat ze beter smaken dan de geelvlezige, maar een nadeel is dat ze dikwijls slechter tegen transport kunnen.
Fersken er ei steinfrukt frå ferskentreet (Prunus persica). Fersken vert mellom anna dyrka i California og middelhavslanda. Frukta er rund, og blir opptil 8 cm i diameter. Ho er søt og saftig.
Treet høyrer til i rosefamilien. Det blomstrar på berr kvist frå februar til april. Blada er avlange.
I kinesisk kultur er fersken knytt til dei udøydelege gudane, og står for langt liv.[1]
Kina er den største ferskenprodusenten i verda, med ein produksjon på over 10 millionar tonn i 2010. Italia og USA var dei andre og tredje største produsentane.[2]
Fersken er ei steinfrukt frå ferskentreet (Prunus persica). Fersken vert mellom anna dyrka i California og middelhavslanda. Frukta er rund, og blir opptil 8 cm i diameter. Ho er søt og saftig.
Treet høyrer til i rosefamilien. Det blomstrar på berr kvist frå februar til april. Blada er avlange.
Fersken (Prunus persica) er et tre i kirsebærslekten, og tilhører rosefamilien. Ferskentreet kan bli 5 – 8 meter høyt. Bladene er smale, glinsende grønne, med en lengde på 6 –12 cm. Blomstringen skjer tidlig på våren, på bar kvist. Blomstene er rosa, og blomstringen kan bli svært kraftig. Fruktene er store (omtrent som et eple) og velsmakende.
Treet ansees å ha sin opprinnelse i Kina, hvor det er beskrevet tidligere enn 2000 f.Kr. Arten spredte seg til Persia omkring år 200 f.Kr. (derav det latinske navnet), og videre til landene rundt middelhavet, der treet, sammen med mandel, aprikos og vindrue ble en viktig kulturvekst. Ved siden av sitron og granateple er fersken én av Hinduismens tre hellige frukter.[1]
I dag dyrkes fersken over store deler av verden, og frukten er blitt en viktig internasjonal handelsvare, der ulike varianter av frukten dyrkes i alle verdensdelene.
Ferskentreet kan bære modne frukter i Danmark og de sydligste delene av Sverige og Norge. I disse områdene er det 3 viktige faktorer å ta hensyn til:
Treets tidlige blomstring (mars-april) kan forårsake frostskader.
Fersken og nektarin angripes ofte av en soppsykdom («ferskenblæresyke»), «Taphrina deformans». Denne får bladene til å deformeres, og på sikt svekkes treet. Derfor bør man velge motstandsdyktige sorter; disse er ikke immune, men klarer seg likevel bra om de blir angrepet.
Et tredje og viktig forhold for en vellykket frukthøst, er jevn og rikelig tilgang på vann. Er sommeren tørr, må derfor treet vannes regelmessig og grundig.
Frukten er en steinfrukt. Den er rund, og kan bli opp til 8 cm. i diameter (vanligst 5–6 cm.). Skallet er nærmest loddent. Farvene er gjerne ulike sjatteringer av gult, rødt og blått, med den røde farven som den normalt mest dominerende. Midt i frukten ligger en stor oval stein (1,5 – 2 cm.), som inneholder fruktens frøkjerne.Frukten er gul, saftig, og smaken er søt og velsmakende. Steinen er svært hard, og uregelmessig.
Gjennom foredling er det utviklet arter med ulike egenskaper, bl.a. steinløsnende («Freestones») og ikke-steinløsnende («Klingstones»). Det er arter med rødlig fruktmasse og med gul eller hvit fruktmasse.
Enkelte foredlingsvarianter har hvite blomster.
Nektarin er fremkommet ved en videreforedling av fersken.
Fruktens næringsinnhold er omtrentlig som følger:
100g ferskenkjøtt inneholder: kcal kJoule Vann Fett Kalium Calcium Magnesium Vitamin C 41 170-176 87 g 0,1 g 205 mg 8 mg 9 mg 10 mgFrukten egner seg for hermetisering (i sukkerlake), og hermetisert fersken er en viktig handelsvare.
Fersken egner seg for soltørking, etter at kjernen er fjernet, og er da en viktig C-vitaminkilde.
Trær ved boligblokk i Kina
Halvfylte blomster: Fersken som prydtre
Ferskenfrukter
Nektarinsten
Variant «Albo plena» (hvite blomster)
Fersken (Prunus persica) er et tre i kirsebærslekten, og tilhører rosefamilien. Ferskentreet kan bli 5 – 8 meter høyt. Bladene er smale, glinsende grønne, med en lengde på 6 –12 cm. Blomstringen skjer tidlig på våren, på bar kvist. Blomstene er rosa, og blomstringen kan bli svært kraftig. Fruktene er store (omtrent som et eple) og velsmakende.
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
Da finì.
Da finì.
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
DistribussionDa finì.
NotissieDa finì.
Brzoskwinia zwyczajna[3], b. właściwa[4] (Prunus persica (L.) Batsch) – gatunek drzewa należący do rodziny różowatych. Prawdopodobnie pochodzi ze środkowych i północno-wschodnich Chin, obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako roślina uprawna[5].
W większości ujęć taksonomicznych brzoskwinia zwyczajna zaliczana jest do rodzaju Prunus i ma nazwę Prunus persica. Natomiast według Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski zaliczana jest do odrębnego rodzaju brzoskwinia jako Persica vulgaris[7].
Odmiany:
Wymaga słonecznych miejsc. Nadaje się do stref 5-10[9]. W Polsce nie jest całkowicie mrozoodporna – w surowe zimy w zimniejszych rejonach kraju może przemarzać, często też przemarzają wiosną pąki kwiatowe. W Polsce zazwyczaj formowane są drzewa niskopienne. Gatunek wymaga gleb lekkich o dużej zawartości próchnicy i dobrze nawodnionych. Drzewo należy corocznie przycinać, a jeśli liczba zawiązków owocowych jest zbyt duża należy je przerzedzać aby wielkość i smak były zadowalające[10].
Opryskiwanie musi być bardzo dokładne i przeprowadzone w okresie bezlistnym – jesienią po opadnięciu liści i wiosną przed rozwojem pąków[12].
Brzoskwinia zwyczajna, b. właściwa (Prunus persica (L.) Batsch) – gatunek drzewa należący do rodziny różowatych. Prawdopodobnie pochodzi ze środkowych i północno-wschodnich Chin, obecnie nie rośnie dziko, występuje tylko jako roślina uprawna.
O pessegueiro (Prunus persica) é uma árvore decídua, nativa da China e sul da Ásia, de folhas alternas e serreadas, flores roxas e drupas pubescentes, comestíveis e com propriedades aperitivas e digestivas. Possui inúmeras variedades hortícolas. A infusão das folhas e sementes é calmante e as flores são usualmente utilizadas como laxante suave.
O nome científico da espécie, Prunus persica, significa literalmente "ameixa persa", pois está intimamente relacionado com a ameixa. A palavra pêssego provém do latim persicum, que significa "da Pérsia" pois os romanos referiam-se a essa planta como malus persicum ou "maçã da Pérsia", uma referência ao largo cultivo da espécie no Irã (antiga Pérsia) durante a Antiguidade, de onde foi transplantada para a Europa. Essa denominação em latim foi a origem das palavras em português (pêssego e pessegueiro) e suas cognatas em diversas línguas europeias (pêche em francês, peach em inglês, pesca em italiano).
Foi introduzido em 1532 por Martim Afonso de Sousa que trouxe mudas da ilha da Madeira e as plantou na capitânia de São Vicente; atual estado de São Paulo.
Estudos genéticos e a descoberta de oito endocarpos de pêssego fossilizados bem preservados no sudoeste da China remontando a mais de dois milhões e meio de anos, sugerem que o pêssego é originário da China. A espécie é cultivada desde cerca de 2000 anos antes de Cristo. O pêssego foi trazido da China, passando pela Pérsia (Irã), e alcançou a Grécia por volta do ano 300 A.C. Os pêssegos já eram bem conhecidos pelos romanos no primeiro século antes de Cristo. O pessegueiro é retratado em afrescos das cidades destruídas pela erupção do Vesúvio de 79. Dois fragmentos de afrescos do primeiro século depois de Cristo da cidade de Herculano estão em guardados no Museu Arqueológico Nacional de Nápoles.
Os pessegueiros crescem bem em uma extensão bastante limitada de lugares, já que exigem temperaturas bem frias (chilling requirement), que em geral não ocorrem em áreas tropicais de baixas altitudes. Em países de latitudes tropicais e equatoriais, tais como Equador, Colômbia, Etiópia, Índia e Nepal, só crescem em locais de maior altitude, onde existem condições de maior frio em alguma época do ano.Os pessegueiros podem tolerar temperaturas negativas em torno de -26 a -30 °C, ainda que a florada seja perdida a essas temperaturas, inviabilizando a colheita de frutas no verão. A perda da florada começa em temperaturas entre -15 a -25 °C, dependendo da variedade cultivada (cultivar) (algumas são mais tolerantes ao frio que outras) e do tempo de exposição ao frio intenso.
As variedades mais comuns de pêssego começam a frutificar no terceiro ano após o plantio, e tem uma longevidade aproximada de 12 anos. Muitas variedades requerem aproximadamente 600 a mil horas de temperaturas mais frias; variedades com exigência de 250 horas (10 dias) de frio ou menos tem sido desenvolvidas, possibilitando a produção da espécie em climas mais quentes. Durante o inverno, reações químicas essenciais ocorrem antes de a planta começar a crescer novamente. Terminada a estação mais fria, a planta inicia o período de quiescência, o segundo tipo de dormência. Durante a quiescência, os botões florescem e crescem, à medida em que calor suficiente se acumula, favorecendo o crescimento. A quiescência é a fase de dormência entre a satisfação das necessidades de friagem e o começo do crescimento dos pêssegos.
Certas variedades são mais delicadas, e outras podem tolerar temperaturas mais baixas. Ademais, calor intenso de verão é necessário para maturar a colheita, com temperaturas médias do mês mais quente entre 20 e 30 °C. Outra questão problemática em muitas áreas de cultivo da espécie é a geada de primavera. Os pessegueiros tendem a florescer no início da primavera. Os botões frequentemente podem ser danificados ou eliminados por geadas; tipicamente, se as temperaturas caem abaixo de -4 °C, muitas flores são perdidas. Entretanto, se as flores não estiverem totalmente abertas, podem tolerar até alguns graus a menos.
Espanha 903.809 Um pêssego médio pesa 75g, e de maneira geral contém 30 Cal, 7 g de carboidratos (6 g de açúcares e 1 g de fibras), 1 g de proteínas, 140 mg de potássio, e 8% das necessidades diárias de vitamina C. Nectarinas fornecem o dobro de vitamina A, e ligeiramente mais vitamina C, que os pêssegos, além de serem uma fonte mais rica de potássio.
Assim como muitos outros membros da família das rosáceas, as sementes do pêssego contêm glicosídeos cianogênicos, incluindo amigdalina (designação de subgênero: Amygdalus). Essas substâncias são suscetíveis à decomposição de moléculas de açúcar e gás de hidrogênio cianido. As sementes de pêssego não são as mais tóxicas da família das rosáceas—essa honra duvidosa é das amêndoas amargas—grandes doses dessas substâncias químicos, independente da fonte, são perigosas à saúde humana.
Alergia ou intolerância são formas relativamente comuns de hipersensibilidade às proteínas contidas nos pêssegos. Os sintomas vão desde reações locais (por exemplo, síndrome alérgica oral e urticária de contato) a sintomas sistêmicos, incluindo anafilaxia (por exemplo, urticária, angioedema, sintomas gastrointestinais e respiratórios).
O pessegueiro (Prunus persica) é uma árvore decídua, nativa da China e sul da Ásia, de folhas alternas e serreadas, flores roxas e drupas pubescentes, comestíveis e com propriedades aperitivas e digestivas. Possui inúmeras variedades hortícolas. A infusão das folhas e sementes é calmante e as flores são usualmente utilizadas como laxante suave.
Piersicul (Prunus persica) (grec. μῆλον Περσικόν mêlon Persikón „măr persian“;) un pom fructifer, din familia Rosaceae, genul Prunus.
Piersicul este un arbore care atinge 8 m înălțime; crengile sale sunt relativ drepte cu ramificații puține. Frunzele lui sunt pe margini ușor zimțate de formă lanceolată, având lungimea între 8 – 15 cm și lâțimea de 2 – 4 cm. Florile cu un diametru de 2,5 - 3,5 cm, au o formă cupolă, fiind de culoare roză sau galbenă. Fructele acoperite frecvent de peri, au forma sferică cu un diametru de 4 – 10 cm, având nuanțe de culoare de la verde deschis, galben la roșiatic. Sâmburele așezat central este de consistență dură.
În Europa Centrală, piersicul pentru a fi ferit de frig, este plantat în podgorii de viță de vie. Pomii sunt sensibili la frig, de acea se practică frecvent altoirea prunului cu mlădițe de piersic.
Piersicul rezistă la temperaturi de până la -30 de grade Celsius în timpul iernii, însă dacă după înflorirea ramurilor, temperatura scade la mai puțin de -4 de grade, florile se scutură iar pomul nu mai poate produce fructe în anul respectiv. Astfel, înghețurile neașteptate din timpul primăverii sunt destul de problematice, întrucât piersicul înflorește destul de devreme (la începutul primăverii). De asemenea, pentru ca fructele să se coacă, este nevoie ca temperatura din timpul verii, în luna cea mai fierbinte, să fie între 20 și 30 de grade.
Țări importante care cultivă piersicul sunt China, Iran, Franța dar și țări mediteraneene precum Italia, Spania, Grecia. Mai de curând, țări precum Statele Unite, Canada și Australia au devenit de asemenea țări importante producătoare de piersici.
În anul 2015 au fost descoperite în China fosilele a opt piersici, având o vechime de 2.5 milioane ani.[1]
Chiar dacă numele său științific (Prunus persica) sugerează că piersica este originară din Persia, piersicul este de fapt nativ Asiei, mai precis Chinei. Piersicii sunt menționați în scrierile chineze încă din secolul X î.Hr, unde se spune că au fost fructele preferate ale regilor și împăraților chinezi. Recent, istoria cultivării piersicilor în China a fost rescrisă de la început, în urma studierii unor manuscrise din anii 1100 î.Hr.[2]
Piersica a fost adusă în India și în Asia vestică încă din vremuri antice.[3] Alexandru Macedon a adus fructul în Europa după cucerirea perșilor în 331 î.Hr. .[3] Mai târziu, a fost adus în America de către exploratorii spanioli și a ajuns în cele din urmă și în Anglia și Franța, în secolul XVII, unde era considerată o delicatesă.
În prezent, piersicul s-a răspândit pe tot mapamondul, fiind un pom fructifer destul de comun.
Piersicul (Prunus persica) (grec. μῆλον Περσικόν mêlon Persikón „măr persian“;) un pom fructifer, din familia Rosaceae, genul Prunus.
Broskyňa obyčajná (Prunus persica, syn. Persica vulgaris) je strom z čeľade ružovité (Rosaceae).
Väčšinou je zaradený ako druh z rodu slivka (Prunus), ale v niektorých systémoch tvorí samostatný rod broskyňa (Persica) s jediným druhom broskyňa obyčajná (Persica vulgaris).
Opadavý menší strom s nízkou, široko rozloženou korunou, často dorastá len do veľkosti kra. Kôra je spočiatku hladká, neskôr rozpukaná na brázdy a trhliny. Listy sú kopijovité, dlhé 5-15 cm a iba 2-4 cm široké, na okraji mierne zúbkaté. Kvety sú usporiadané jednotlivo alebo vo dvojiciach. Kvetné lupienky sú biele, ružové alebo červenkasté, nepredĺžené. Kôstkovice sú husto zamatovo chlpaté, bledozelenej farby. Tento ker/strom pochádza pravdepodobne z Číny.
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Broskyňa obyčajná
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Broskyňa obyčajná
Broskyňa obyčajná (Prunus persica, syn. Persica vulgaris) je strom z čeľade ružovité (Rosaceae).
Breskev (znanstveno ime Prunus persica) je majhno sadno drevo, z živorožnatimi cvetovi in koščičastimi plodovi sladkega okusa. Breskev cveti dva tedna pred cvetenjem jablan. Zorenje breskev poteka od sredine julija (zgodnje sorte) do septembra. V Sloveniji jih lahko gojimo le v vinorodnih krajih, saj so med cvetenjem zelo občutljive na mraz.
Breskve lahko delimo na veliko število sort.Najbolj poznani sta bela breskev, ki je bolj zgodnejša in rumena breskev, ki je bolj aromatična in vsebuje več hranilnih snovi..
Breskev so v naše kraje prinesli Rimljani v 3. ali 4. stoletju. Rimljani so breskev prevzeli od Grkov, ti pa od Perzijcev. Dolgo časa so ta plod imenovali "Perzijsko jabolko".
Drevo breskve med cvetenjem
Zorenje
Cvet
Breskev (kultivar 'Berry'), 1895
Obrane breskve
Breskev (znanstveno ime Prunus persica) je majhno sadno drevo, z živorožnatimi cvetovi in koščičastimi plodovi sladkega okusa. Breskev cveti dva tedna pred cvetenjem jablan. Zorenje breskev poteka od sredine julija (zgodnje sorte) do septembra. V Sloveniji jih lahko gojimo le v vinorodnih krajih, saj so med cvetenjem zelo občutljive na mraz.
Persika (Prunus persica, "persiskt plommon") är ett träd inom plommonsläktet, familjen rosväxter. Frukten är en stenfrukt. Dess ursprung är okänt men kan vara Kina. En framodlad variant av persika är nektarin.
Persikoträdet kan bli upp till sex meter högt, men håller sig vanligtvis omkring två meter eller under. Det blommar från februari till april med rosa blommor på bar kvist, strax före lövsprickningen. Bladen är rännformade. Frukten är rund och blir upp till åtta centimeter i diameter, sammetsluden, söt, saftig och välsmakande.
I likhet med mandel, aprikos och vindruva är persika en gammal och populär kulturväxt kring Medelhavet och på Atlantöarna. Den går att odla i södra Sverige och Danmark, men att placera den på en spaljé i söderläge är att rekommendera. För att man ska vara på den säkra sidan bör den täckas med något isolerande material över vintern, exempelvis granris eller säckväv.
Persikan har funnits i människans närhet under så lång tid att dess ursprung är oklart, men möjligen finns dess rötter i Kina där den odlats i mer än 4000 år. Därefter spreds den västerut, till Främre Orienten, och den började odlas i Persien kring 200 f.Kr. Namnet kommer av att européerna tidigt trodde att persikan hade sitt ursprung just i Persien (tidig romersk beteckning var malum persicum = "persiskt äpple"; dagens artnamn Prunus persica är latin för "Persiskt plommon"), och förmodligen var det där grekerna lärde känna växten. Inte förrän i början av 1500-talet hade ryktet om persikans utsökta smak nått Sverige.[1]
Ur persikans amygdalinhaltiga kärna kan man pressa bittermandelolja. Alla stenfrukter innehåller olika mängder av amygdalin som kan sönderdelas till bensaldehyd och vätecyanid; bensaldehyden används som bittermandelessens.
Wikimedia Commons har media som rör Persika.
Persika (Prunus persica, "persiskt plommon") är ett träd inom plommonsläktet, familjen rosväxter. Frukten är en stenfrukt. Dess ursprung är okänt men kan vara Kina. En framodlad variant av persika är nektarin.
Şeftali (Prunus persica), gülgiller (Rosaceae) familyasından bir yaz meyvesi. Dünyaya Çin'den yayıldığı düşünülen şeftali, uzun yaşam ve ölümsüzlük sembolüdür. Bol sulu ve tatlıdır.
Ilıman iklimi seven bir bitkidir. Genellikle 30 yıl yaşar. Türkiye'de en çok Bursa ve Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır. Meyvesi taze tüketildiği gibi suyu çıkarılarak meyve suyu yapılır. Bu meyvenin ekonomik değeri yüksek olup çok tüketilmektedir. Ağaç boyu genellikle 2 ve 2,5 metre olup yaz mevsiminde meyve verirler. Dona karşı dayanıksızdır.
Şeftalinin içinin geniş kullanım alanının dışında çekirdeği de yakıt olarak kullanılabilir. Çok sayıda olan ve ağacı örten yaprakları, sapında 2-5 adet balozu bezi bulunan kenarları dişli, yeşil renkli ve ok ucu biçimlidir. İlkbaharda erkenden ve yaprağından önce açan pembe renkli çiçekleri yabani güle benzer. Çeşitlerine göre Haziran'dan Eylül ayına kadar olgunlaşan şeftali meyvelerinin pek çok çeşidi (Türkiye'de yaklaşık 64 çeşit) vardır.
Şeftali çekirdeği, kabuğu yakıt olarak kullanılabilir ayrıca bazı fiziksel işlemlerden sonra çekirdeğin içerisindeki tanecik hayvan yemi olarak da kullanılabilir. Şeftali çekirdeğinin kabuğu yakacak olarak kül oranı az ve kükürt oranı düşük bir temiz enerji kaynağıdır. Fırınlarda, seralarda, hamamlarda, kalorifer sistemlerinde, tavuk çiftliklerinde kullanılabilen alternatif bir enerji kaynağıdır. Şeftali çekirdeği gibi ürünler biyokütle olarak adlandırılan sıvı ve gaz yakıtların dışında tutulan yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak küresel ısınma, kirlilik, doğal kaynakların azalması gibi sebeplerden dolayı tavsiye edilmektedir.
Şeftali Farsça kökenli bir sözcüktür. Orijinali şaft-alu biçimindedir ve kaba erik demektir.
Beyaz şeftali
Tüysüz şeftalinin meyve verme aşamaları
Wikimedia Commons'ta Şeftali ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. 
Wikispecies'te Şeftali ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. 
Meyveler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Şeftali (Prunus persica), gülgiller (Rosaceae) familyasından bir yaz meyvesi. Dünyaya Çin'den yayıldığı düşünülen şeftali, uzun yaşam ve ölümsüzlük sembolüdür. Bol sulu ve tatlıdır.
Ilıman iklimi seven bir bitkidir. Genellikle 30 yıl yaşar. Türkiye'de en çok Bursa ve Akdeniz bölgelerinde tarımı yapılır. Meyvesi taze tüketildiği gibi suyu çıkarılarak meyve suyu yapılır. Bu meyvenin ekonomik değeri yüksek olup çok tüketilmektedir. Ağaç boyu genellikle 2 ve 2,5 metre olup yaz mevsiminde meyve verirler. Dona karşı dayanıksızdır.
Şeftalinin içinin geniş kullanım alanının dışında çekirdeği de yakıt olarak kullanılabilir. Çok sayıda olan ve ağacı örten yaprakları, sapında 2-5 adet balozu bezi bulunan kenarları dişli, yeşil renkli ve ok ucu biçimlidir. İlkbaharda erkenden ve yaprağından önce açan pembe renkli çiçekleri yabani güle benzer. Çeşitlerine göre Haziran'dan Eylül ayına kadar olgunlaşan şeftali meyvelerinin pek çok çeşidi (Türkiye'de yaklaşık 64 çeşit) vardır.
Şeftali çekirdeği, kabuğu yakıt olarak kullanılabilir ayrıca bazı fiziksel işlemlerden sonra çekirdeğin içerisindeki tanecik hayvan yemi olarak da kullanılabilir. Şeftali çekirdeğinin kabuğu yakacak olarak kül oranı az ve kükürt oranı düşük bir temiz enerji kaynağıdır. Fırınlarda, seralarda, hamamlarda, kalorifer sistemlerinde, tavuk çiftliklerinde kullanılabilen alternatif bir enerji kaynağıdır. Şeftali çekirdeği gibi ürünler biyokütle olarak adlandırılan sıvı ve gaz yakıtların dışında tutulan yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak küresel ısınma, kirlilik, doğal kaynakların azalması gibi sebeplerden dolayı tavsiye edilmektedir.
Персик — листопадне дерево заввишки 5—10 м. Листя ланцетне, із зубчастим краєм, 7—15 см завдовжки і 2—3 см завширшки. Квітки двостатеві, актиноморфні, запашні, завширшки 2,5—3 см, розташовані поодинці або попарно. Оцвітина п'ятичленна, пелюстки яскраво-рожеві, рідше — блідо-рожеві, червоні, білі.
Плід — куляста кістянка з добре помітною борозенкою на одному боці та єдиною великою насіниною (кісточкою). Шкуринка плоду оксамитова і матова від короткого опушення, у культурних сортів (так званих нектаринів) може бути гладкою і лискучою. Її колір, як правило, неоднорідний і сильно міниться в залежності від сорту — від зеленого з темно-червоним до жовто-помаранчевого або суцільно червоного. М'якуш ніжний, соковитий, солодкий, з приємним запахом, помаранчевий або зеленкуватий. Кісточка персиків коричнево-червона, вкрита глибокими звивистими борозенками, що відрізняє персик від слив та абрикос, кісточка яких відносно гладенька й легко відокремлюється від м'якуша.
Найвеликоплідніша порода з кісточкових[3]. У багатьох сортів плоди бувають масою в середньому 150—200 г, відзначаються ароматом, приємним освіжаючим смаком і високими дієтичними властивостями. Велике розмаїття сортів дозволяє продовжити споживання плодів у свіжому вигляді до 3-4 місяців. Персики мають опушені плоди і з кісточкою, що легко відділяється, і з невіддільною від м'якоті кісточкою[3].
У м'якоті плодів персиків присутні:
Цукру в них міститься 9—11 %, кислот 0,5—1 %, від 0,6 до 1,2 % пектинових речовин, близько 0,5 % різних мінеральних солей солей, трохи дубильних, азотистих і інших речовин, вітаміни В1, С і каротин (провітамін А)[4].
У кісточках є гірка мигдалева олія і амігдалін. З оброблених персиків кісточки видаляють.
Поширені в Китаї, Японії та сусідніх азійських країнах. У Європі та Північній Америці поширені менше. Північна Америка експортує у великих кількостях консерви з плодів. З кісточок готується лікер.
Це досить теплолюбне і світлолюбне дерево, вразливе перед сильними зимовими морозами, які ушкоджують плодові бруньки. Персик належить до самозапильних рослин, вирізняється скороплідністю і високою врожайністю. При посіві насіння виростають рослини, близькі до вихідних материнських[3]. У культурі персикові дерева часто уражуються хворобами і шкідниками, як-от серпокрилою персиковою міллю, східною плодожеркою і червчиком Комстока.
Персик належить до популярних фруктів. Його плоди вживають головним чином у свіжому вигляді, але частково використовують і для приготування консервів, варення, джемів, прохолоджувальних напоїв (соків, компотів тощо), вишуканих десертів, як-от персик Мельба. Відповідно, розрізняють сорти десертні та консервні. Останні мають більш щільний м'якуш плодів.
На теренах Україні персик районований у Криму, Закарпатті, Наддністрянщині, у степовій зоні і південних районах Лісостепу. З районованих найпоширеніші такі сорти: ранні — «Мейфлавер», «Дніпровський», «Амсден», «Пухнастий ранній», «Київський ранній», «Соковитий»; середнього строку дозрівання — «Червонощокий», «Золотий ювілей»; середньопізній — «Турист». Найбільш зимостійкий із них — «Київський ранній»[3].
Найцінніші з поширених сортів брусквини є «Серпневий Кащенка», «Амслен», «Ельберта»[4].
Персик можна виростити з кісточки. При цьому потрібно підбирати найбільш зимостійкі сорти. Кісточку слід брати зі стиглого соковитого, але не зіпсованого плоду, найкраще — з кореневласного дерева. Його врожайність буде вищою, ніж у щепленого. Також, з прищепленого може вирости пустоцвіт.
Після того, як визначитеся з посівним матеріалом, можете приступати до посадки. Краще висаджувати кілька кісточок. Так ви збільшите шанси отримання життєздатних сходів. За тиждень до посадки замочіть кісточки у воді, яку треба змінювати щоденно. Потім їх потрібно просушити й обережно надколоти молотком так, щоб зародок не ушкодився.
Висаджувати кісточку найкраще восени у відкритий ґрунт, який потрібно перед цим добре угноїти. Глибина висадки не повинна перевищувати 8 см. Не висаджуйте персик близько до дорослих дерев. Відстань повинна бути 3,5—4 метри. Висаджувати кісточку навесні або влітку не рекомендується, бо саджанці, що утворилися з пагонів, можуть не витримати зиму. Висадка перед зимою також хороша тим, що кісточки перенесуть стратифікацію (витримування) і до весни залишаться тільки життєздатні.
Кісточка спочатку утворює корінець, а стебло формується пізніше. Навесні зійдуть проростки і їх потрібно дуже інтенсивно поливати. Бажано удобрювати перегноєм і кропити спеціальними засобами, оскільки молоді персики схильні до хвороб.
Влітку саджанець зросте приблизно до 1,5 м і на ньому з'являться бічні гілочки.
Формування крони майбутнього дерева необхідно проводити, коли стовбур досягне висоти 70 сантиметрів і почнуть з'являтися бічні пагони. Однак основну обрізку краще проводити наступної весни. При цьому, залишаються міцні гілки, а хворі і підмерзлі — видаляються.
Також навесні можна буде пересадити дерево на постійне місце. Але не забувайте утеплювати на зимовий період.
Якщо вирощувати персик з саджанця, дерево може почати плодоносити вже на наступний рік; з кісточки тільки на третій. Урожай у нашому кліматі можна отримувати протягом 10—12 років.
В Україні персик вирощувався у всіх садівничих зонах, крім Полісся. Промислове виробництво припадало на Крим, південний степ, Придністров'я та Закарпаття. На жаль, до початку нинішнього століття площі насаджень персика значно скоротилися. Водночас у приватному садівництві він як і раніше залишається популярною культурою.
На сайтах різноманітних садових центрів можна побачити фото персика та прочитати про його смак, адаптованість до певного клімату, час цвітіння тощо.
Найкраще купувати саджанці персика районованих сортів. Це дає найбільшу гарантію приживлюваності і нормального плодоношення. В Україні є чимало садових центрів та інтернет-магазинів. Серед них можна виокремити «Тетянин сад», «Greensad», «Світязь», «Світ рослин», «Landscapе».
Дуже часто садівники хочуть купити саджанці нектарина. Всупереч поширеній думці про те, що це гібрид сливи і персика, нектарин не є результатом роботи селекціонерів. Це самобутній і досить древній плід. Серед садівників-аматорів нектарини дуже популярні, тому що вони достигають раніше від інших кісточкових.
У Китаї вважається, що коли жінка пригощає чоловіка персиком, то це може розцінюватись як пропозиція сексу.
Đào (danh pháp khoa học: Prunus persica) là một loài cây được trồng để lấy quả hay hoa. Nó là một loài cây sớm rụng lá, thân gỗ nhỏ, có thể cao tới 5–10 m. Lá của nó có hình mũi mác, dài 7–15 cm và rộng 2–3 cm. Hoa nở vào đầu mùa xuân, trước khi ra lá; hoa đơn hay có đôi, đường kính 2,5–3 cm, màu hồng với 5 cánh hoa. Quả đào cùng với quả của anh đào, mận, mơ là các loại quả hạch.Quả của nó có một hạt giống to được bao bọc trong một lớp vỏ gỗ cứng (gọi là "hột"), cùi thịt màu vàng hay ánh trắng, có mùi vị thơm ngon và lớp vỏ có lông tơ mềm như nhung.
Tên gọi khoa học persica có lẽ có từ niềm tin ban đầu của người châu Âu cho rằng đào có nguồn gốc ở khu vực Ba Tư (Persia), nay là Iran. Sự đồng thuận lớn trong giới các nhà thực vật học ngày nay đã cho rằng nó có nguồn gốc từ Trung Quốc và được đưa vào Ba Tư cũng như khu vực Địa Trung Hải theo con đường tơ lụa vào khoảng thời gian ban đầu của lịch sử nhân loại, có lẽ vào khoảng thiên niên kỷ 2 TCN (Huxley và những người khác, 1992).
Các giống đào trồng được chia thành hai loại là "hột rời" và "hột dính", phụ thuộc vào việc hột có dính với cùi thịt hay không; cả hai loại này đều có cùi thịt trắng hay vàng. Quả đào với cùi thịt trắng thông thường có vị rất ngọt và ít vị chua, trong khi loại có cùi thịt màu vàng thông thường có vị chua kèm theo vị ngọt, mặc dù điều này cũng có sự dao động lớn. Cả hai màu thông thường đều có các vệt đỏ trong lớp thịt của chúng. Loại đào cùi trắng, ít chua là phổ biến nhất tại Trung Quốc, Nhật Bản và các quốc gia châu Á xung quanh, trong khi người châu Âu và Bắc Mỹ ưa thích loại có cùi thịt màu vàng và có vị chua hơn. Ở Việt Nam, hoa đào được sử dụng để chưng Tết, phổ biến ở miền Bắc.
Đào trơn còn gọi là du đào, xuân đào (P. p. var. nucipersica hay P. p var. nectarina) là một nhóm giống cây trồng hay một thứ của đào mà quả có lớp vỏ trơn, không lông tơ. Mặc dù về mặt thương mại, đào lông và đào trơn được xem là những loại quả khác nhau và người ta thường nhầm rằng đào trơn là giống lai tạo giữa đào lông và mận nhưng thực tế thì đào trơn thuộc về cùng một loài với đào lông. Nhiều nghiên cứu di truyền chỉ ra rằng đào trơn là kết quả của gien lặn, trong khi ở đào lông là gien trội.[2] Quả đào trơn cũng có thể mọc lên từ cây đào lông, trường hợp này thường do biến dị chồi. Cùi thịt quả đào trơn có thể màu trắng hay vàng, và có thể dính hay không dính với hột. Thường thì đào trơn nhỏ hơn và ngọt hơn đào lông một chút. Việc thiếu lông tơ khiến cho quả đào trơn trông đỏ hơn quả đào lông và điều này cũng có nghĩa là vỏ đào trơn dễ bị thâm hơn đào lông. Lịch sử ra đời của đào trơn không rõ ràng; những ghi chép đầu tiên có đề cập tới nó tại Anh là vào năm 1616, nhưng có lẽ nó đã được trồng sớm hơn thế rất nhiều tại Trung Á và Đông Á.
Đào được biết đến tại Trung Quốc và Nhật Bản không chỉ như là một loại quả phổ biến mà còn gắn liền với nhiều truyện dân gian và tín ngưỡng. Momotaro (Đào Thái Lang), một trong những nhân vật bán lịch sử và cao quý nhất tại Nhật Bản, được sinh ra trong một quả đào khổng lồ trôi theo dòng sông.
Tại Trung Quốc, quả đào được coi là được các vị tiên ăn do các tính chất huyền bí của nó đối với sự trường thọ dành cho những người ăn nó. Ngọc Hoàng, vị thần cai quản thiên đình, có vợ tên là Tây Vương Mẫu. Tây Vương Mẫu mời các vị tiên ăn những quả đào trường sinh và như thế đã đảm bảo cho sự tồn tại vĩnh cửu của họ. Các vị tiên được Tây Vương Mẫu thết đãi một bữa tiệc sang trọng tại hội bàn đào. Các vị tiên phải chờ đợi 6.000 năm để có được bữa tiệc sang trọng này; cây đào tiên chỉ ra lá sau mỗi một nghìn năm và cần tới 3.000 năm để làm quả chín. Các bức tượng bằng ngà voi họa lại những người tham dự bữa tiệc của Tây Vương Mẫu thông thường có ba quả đào.
Quả đào đóng một vai trò quan trọng trong tín ngưỡng Trung Hoa và là biểu tượng của sự trường thọ. Một ví dụ liên quan đến quả đào là chuyện về Trương Đạo Lăng (张道陵), được nhiều người cho là người đã sáng lập ra Lão giáo. Trương Quả Lão (張果老), một trong số Bát Tiên của người Trung Quốc, thường được họa lại là mang theo quả đào trường sinh. Hoa đào cũng được đánh giá cao trong văn hóa Trung Hoa, tương tự như hoa mai (mơ).
Do hương vị và cảm giác thơm ngon của nó khi mới tiếp xúc nên trong văn hóa Trung Hoa cổ đại thì "đào" còn là một từ mang nghĩa bóng để chỉ những cô dâu mới và nó cũng được dùng trong nhiều nền văn hóa khác một cách tương tự như thế để chỉ những người đàn bà trẻ đẹp (chẳng hạn trong tiếng Anh có từ peachy (dịch nghĩa là mơn mởn đào tơ)).
Nếu như văn hóa Trung Quốc và Nhật Bản chú trọng chủ yếu vào ý nghĩa của quả đào thì văn hóa Việt Nam chú trọng chủ yếu vào ý nghĩa của hoa đào. Đối với văn hóa dân gian Việt Nam, hình ảnh hoa đào được gắn với những cô gái trẻ, mảnh mai, và yếu đuối, thể hiện qua thành ngữ "liễu yếu đào tơ" hoặc lời một bài hát chèo cổ "Đào liễu có một mình. Ấy kìa hai vai em còn gánh nặng mà để nhật trình đường xa."
Hình ảnh hoa đào còn gắn bó với tình yêu và duyên nợ của trai gái nông thôn, xuất hiện trong rất nhiều ca dao dân gian Việt Nam.
Tranh của Ngô Xương Thạc
Quả đào Flavorcrest bổ đôi
Quả đào (giống trồng 'Berry') tranh màu nước, 1895
Hoa đào nở rộ và ong
Quả đào chín trên cành
Những quả đào đã thu hái
Hoa đào tại Ý
Hạt giống bên trong lớp vỏ cứng
Van Gogh, Flowering peach tree (năm 1888)
Hoa đào nở
Đào (danh pháp khoa học: Prunus persica) là một loài cây được trồng để lấy quả hay hoa. Nó là một loài cây sớm rụng lá, thân gỗ nhỏ, có thể cao tới 5–10 m. Lá của nó có hình mũi mác, dài 7–15 cm và rộng 2–3 cm. Hoa nở vào đầu mùa xuân, trước khi ra lá; hoa đơn hay có đôi, đường kính 2,5–3 cm, màu hồng với 5 cánh hoa. Quả đào cùng với quả của anh đào, mận, mơ là các loại quả hạch.Quả của nó có một hạt giống to được bao bọc trong một lớp vỏ gỗ cứng (gọi là "hột"), cùi thịt màu vàng hay ánh trắng, có mùi vị thơm ngon và lớp vỏ có lông tơ mềm như nhung.
Tên gọi khoa học persica có lẽ có từ niềm tin ban đầu của người châu Âu cho rằng đào có nguồn gốc ở khu vực Ba Tư (Persia), nay là Iran. Sự đồng thuận lớn trong giới các nhà thực vật học ngày nay đã cho rằng nó có nguồn gốc từ Trung Quốc và được đưa vào Ba Tư cũng như khu vực Địa Trung Hải theo con đường tơ lụa vào khoảng thời gian ban đầu của lịch sử nhân loại, có lẽ vào khoảng thiên niên kỷ 2 TCN (Huxley và những người khác, 1992).
Các giống đào trồng được chia thành hai loại là "hột rời" và "hột dính", phụ thuộc vào việc hột có dính với cùi thịt hay không; cả hai loại này đều có cùi thịt trắng hay vàng. Quả đào với cùi thịt trắng thông thường có vị rất ngọt và ít vị chua, trong khi loại có cùi thịt màu vàng thông thường có vị chua kèm theo vị ngọt, mặc dù điều này cũng có sự dao động lớn. Cả hai màu thông thường đều có các vệt đỏ trong lớp thịt của chúng. Loại đào cùi trắng, ít chua là phổ biến nhất tại Trung Quốc, Nhật Bản và các quốc gia châu Á xung quanh, trong khi người châu Âu và Bắc Mỹ ưa thích loại có cùi thịt màu vàng và có vị chua hơn. Ở Việt Nam, hoa đào được sử dụng để chưng Tết, phổ biến ở miền Bắc.
Пе́рсик обыкновенный[3][4][5][6], или Персик[7] (лат. Prúnus pérsica) — растение из подрода Миндаль рода Слива семейства Розовые.
Является культигеном, возникшим в результате множественной интрогрессивной гибридизации между: персиком гансуанским (Prunus kansuensis), персиком удивительным (Prunus mira), персиком Давида (Prunus davidiana), миндалём обыкновенным (Prunus dulcis), сливой китайской (Prunus salicina), абрикосом обыкновенным (Prunus armeniaca), алычой (Prunus cerasifera)[8]. В дикой природе не встречается.
Слово персик в русском языке возникло путём заимствования из лат. mālum persicum — «персидское яблоко», с последующей трансформацией прилагательного персидское в существительное[9][10]. Возможно заимствование происходило посредством нижненемецкого persik, средневерхненемецкого pfërsich.
Дерево с ланцетовидными листьями с зубчатой кромкой.
Цветки почти сидячие, розовые и красные, появляются до развития листьев.
Плод по форме от плоского до удлинённо-эллиптического, с бороздкой на одной стороне, обычно бархатистый. Косточка (эндокарпий) морщинисто-бороздчатая с точечными ямочками и заострённой верхушкой.
Родина растения достоверно неизвестна, но предполагается, что встречающийся в северном Китае (близ Пекина) вид Prunus davidiana Franch. является либо дикой формой культурного персика, либо, по крайней мере, очень близок к ней. Рано одичало в северо-западной Индии, проникло в Персию, в Европе было в первый раз посажено в Италии около середины первого столетия.
Разводится из-за плодов в южных регионах умеренной Евразии (в том числе на юге России, в Закавказье и Средней Азии, на Украине, в Молдавии) и в Америке.
Листья и плоды
Вид Персик обыкновенный входит в род Слива (Prunus) подсемейства Spiraeoideae семейства Розовые (Rosaceae) порядка Розоцветные (Rosales).
Современная классификация различает две или три разновидности вида Персик:
Плоды персика обыкновенного
Плоды нектарина
Плоды персика приплюснутого
Плоды персиков широко употребляются в пищу в свежем и переработанном виде. Различают несколько классов плодов персика обыкновенного[11]:
Также, различают[3]:
Мякоть персиков бывает белая, красная и жёлтая. Из косточек изготовлялся ликёр «персико». Сушёные плоды персика называются шептала́[13].
Семена являются сырьём для получения персикового масла (лат. Oleum Persicorum), используемого в медицине и косметике.
Свежие плоды персика обыкновенного
Шептала́
Торт с персиками
Бонсай из персика обыкновенного с махровыми цветами
Сорт с белыми махровыми цветами
Плантация персиков обыкновенных в Турции
Цветущие деревья персика обыкновенного в Японии
Молодые плодоносящие персики обыкновенные в Армении
Плантация персика обыкновенного в Чехии осенью
В мякоти плодов персика обыкновенного присутствуют:
В косточках есть горькое миндальное масло и амигдалин.
Пе́рсик обыкновенный, или Персик (лат. Prúnus pérsica) — растение из подрода Миндаль рода Слива семейства Розовые.
Является культигеном, возникшим в результате множественной интрогрессивной гибридизации между: персиком гансуанским (Prunus kansuensis), персиком удивительным (Prunus mira), персиком Давида (Prunus davidiana), миндалём обыкновенным (Prunus dulcis), сливой китайской (Prunus salicina), абрикосом обыкновенным (Prunus armeniaca), алычой (Prunus cerasifera). В дикой природе не встречается.
「桃花」重定向至此。關於与此名称相似的其他条目，詳見「桃花 (消歧义)」。桃（学名：Prunus persica
桃原产于中国，最遠可以追溯到周朝，《诗经·国风·周南》即有〈桃夭〉一詩，逐渐传播到亚洲周边地区，从波斯传入西方，桃的种小名“persica
最早的桃化石（Prunus kunmingensis）发现于中国西南地区云南省昆明市北郊距今约260万年的茨营组，其结构和现代栽培的桃，果核形态无异[1]
生桃每100 g（3.5 oz）食物營養值桃是一種營養價值很高的水果，含有蛋白質、脂肪、糖、鈣、磷、鐵和維生素B、C等。桃富含果膠，經常食用可預防便秘。中醫認為，桃仁味甘酸，性微溫，具有補氣養血、養陰生津、止咳殺蟲等功效。桃仁的藥用價值，主要在於桃仁，桃仁中含有苦杏仁甙、脂肪油、揮髮油、苦杏仁酶及維生素B1等。《神農本草經》上有“桃核仁味苦、平。主瘀血血閉，癥瘕邪氣，殺小蟲”之功效。桃仁對治療肺病有獨特功效，唐代名醫孫思邈稱桃仁為“肺之果，肺病宜食之”。[來源請求]
桃是一种温带植物，需要一定的夏日光照但晚上要比较凉爽的气温及充足的水分和肥料，而且不耐旱。一般用嫁接法种植。把树型要修整为张开的手掌形以使各部分能获得充分的阳光（和苹果要有一个向上的中心领导枝不同），桃园和苹果园可以从树型上很容易地区别。
桃有多种品种，一般果皮有毛，“油桃”的果皮光滑；“蟠桃”果实是扁盘状；“碧桃”是观赏花用桃树，有多种形式的花瓣，北京植物园還有几百个不同的品种。
食用的桃还有大久保桃、水蜜桃、绿化九、十四号、白凤等不同品种。[2]
桃在亚洲文化中占很大的地位，中国古代传说经常提到桃是一种可以延年益寿的水果，神仙多食用桃，《西游记》中孙悟空在天界看管的桃园，出产的蟠桃人吃了可以立刻成仙[3]。日本神话中有“桃太郎”。
桃木在中国文化中有避邪的意义[4]，相传东海东少山上住着神荼、郁垒二位神仙，手持桃枝，专司捉妖拿邪。通常在门外挂有桃木符或桃木做的对联[5]。《淮南子·诠言》说：“羿死于桃棓”。许慎注：“棓，大杖，以桃木为之，以击杀羿，由是以来鬼畏桃也”。戰國楚人认为桃树是可以驱鬼辟邪[6]。《棘楚岁时记》记载南朝楚地风俗：“元旦服桃汤，桃者五行之精，能厌服邪气，制御百鬼。”“正月一日……造桃板著户，谓之仙木，百鬼所畏。”《晋书·礼志》记晋代：“岁旦，常设苇索、桃梗、磔鸡于宫及百寺之门以禳恶气。”《本草纲目》说：“桃味辛气恶，故能厌邪气”。道士做法时亦常用桃木剑降妖伏魔，《封神榜》載姜子牙用桃木劍降妖興周。
桃花在中國文化中則多與愛情、人緣相關，《詩經·国风·周南·桃夭》云：“桃之夭夭，灼灼其華，之子于歸，宜室宜家”，這是一首送新嫁娘歌，用美麗的桃花比喻新娘。春節時會擺放桃花以求行桃花運，參見犯桃花詞條。而「桃」與「圖」於粵語和部份南方方言同音，春節時做生意的人亦喜歡於家中或公司擺放大棵桃花，取其「大展鴻圖」之意。另外在中國形容男同性戀者的其中一個成語為「斷袖分桃」[7]。中国俗语裡的“桃李满天下”则以“桃花”、“李花”比喻生徒济济，教育的硕果累累[8]。
Prunus persica (L.) Batsch[3]
和名 モモ 英名 Peach もも 生[4] 100 gあたりの栄養価 エネルギー 食物繊維 ビタミン チアミン (B1) リボフラビン (B2) ナイアシン (B3) パントテン酸 (B5) ビタミンB6 葉酸 (B9) ビタミンC ビタミンE ミネラル ナトリウム カリウム カルシウム マグネシウム リン 鉄分 亜鉛 銅 他の成分 水分 水溶性食物繊維 不溶性食物繊維 ビオチン（B7） 有機酸 [5]。別名： 毛桃試料： 白肉種
廃棄部位： 果皮及び核 マイクログラム • mg = ミリグラムモモ（桃、学名は Amygdalus persica L.で[1][2]、Prunus persica (L.) Batsch はシノニムとなっている[3]。）はバラ科モモ属の落葉小高木。また、その果実のこと。
春には五弁または多重弁の花を咲かせ、夏には水分が多く甘い球形の果実を実らせる。中国原産。食用・観賞用として世界各地で栽培されている。未成熟な果実や種子にはアミグダリンという青酸配糖体が含まれる。
3月下旬から4月上旬頃に薄桃色の花をつける。「桃の花」は春の季語。桃が咲き始める時期は七十二候において、中国では桃始華、日本は桃始笑と呼ばれ、それぞれ啓蟄（驚蟄）の初候、次候にあたる。
淡い紅色であるものが多いが、白色から濃紅色まで様々な色のものがある。五弁または多重弁で、多くの雄しべを持つ。花柄は非常に短く、枝に直接着生しているように見える。観賞用の品種（花桃）は源平桃（げんぺいもも）・枝垂れ桃（しだれもも）など。庭木として、あるいは華道で切り花として用いられる。
葉は花よりやや遅れて茂る。幅5cm、長さ15cm程度の細長い形で互生し、縁は粗い鋸歯状。湯に入れた桃葉湯は、あせもなど皮膚の炎症に効くとされる。ただし、乾燥していない葉は青酸化合物を含むので換気に十分注意しなければならない。
7月から8月に実る。「桃の実」は秋の季語。球形で縦に割れているのが特徴的。果実は赤みがかった白色の薄い皮に包まれている。果肉は水分を多く含んで柔らかい。水分や糖分、カリウムなどを多く含んでいる。栽培中、病害虫に侵されやすい果物であるため、袋をかけて保護しなければならない手間の掛かる作物である。また、痛みやすく収穫後すぐに軟らかくなるため、賞味期間も短い。生食する他、ジュース（ネクター）や、シロップ漬けにした缶詰も良く見られる。
食用の品種（実桃）の分類を以下に示す。
なお、シラカバ花粉症を持つ人のうち一定割合の人がリンゴやモモなどバラ科の果物を食べた際に舌や咽喉（のど）にアレルギー症状を起こすことが知られている[7]。
実
袋掛けされた実
モモ畑
花が満開のモモ畑
花 白色
花の例 淡紅色
花の例 紅色
種子の内核は「桃核（とうかく）」あるいは「桃仁（とうにん）」と呼ばれる。
漢方においては血行を改善する薬として婦人病などに用いられる。また、つぼみは「白桃花（はくとうか）」と呼ばれ、利尿薬、便秘薬に使われる。
割れにくく丈夫であるため、箸などに利用される。
樹皮の煎汁は草木染めの染料として用いられる事がある。
原産地は中国西北部の黄河上流の高山地帯。欧州へは紀元前4世紀頃にシルクロードを通り、ペルシア経由で伝わった。英名ピーチ（Peach）は“ペルシア”が語源で、ラテン語のpersicum malum（ペルシアの林檎）から来ている。種小名persica（ペルシアの）も同様の理由による。
日本では長崎県の多良見町にある伊木力遺跡から、縄文時代前期の桃核が出土しており、これが日本最古とされている。弥生時代後期には大陸から栽培種が伝来し桃核が大型化し、各時代を通じて出土事例がある。桃は食用のほか祭祀用途にも用いられ、斎串など祭祀遺物と伴出することもある。平安時代 - 鎌倉時代には珍重されていたが、当時の品種はそれほど甘くなく主に薬用・観賞用として用いられていたとする説もある。江戸時代にさらに広まり、『和漢三才図会』では「山城伏見、備前岡山、備後、紀州」が産地として挙げられるほか、諸藩の『産物帳』にはモモの品種数がカキ、ナシに次いで多く、特に陸奥国と尾張国に多いと記されるほど、全国で用いられるに至った[8]。明治時代には、甘味の強い水蜜桃系（品種名：上海水蜜桃など）が輸入され、食用として広まった。現在日本で食用に栽培されている品種は、この水蜜桃系を品種改良したものがほとんどである。
春先の温度が低い時期に雨が良く降ると縮葉病に掛かりやすく、実桃の栽培には病害虫の防除が必要である。また果実の収穫前には袋掛けを行わないと蟻やアケビコノハ等の虫や鳥の食害に合うなど（商品価値の高い果実を得ようとするならば）手間暇が掛かり難易度が高い果樹である。
なお、“もも”の語源には諸説あり、「真実（まみ）」より転じたとする説、実の色から「燃実（もえみ）」より転じたとする説、多くの実をつけることから「百（もも）」とする説などがある。
主に日本国内では山梨県、福島県、長野県など降水量の少ない盆地で栽培される。日本最北端の生産地は北海道札幌市であり、出荷数は極僅かだが南区の農園で栽培される。外国の主な生産国は、中国、アメリカ、イタリアなど。
中国において桃は仙木・仙果（神仙に力を与える樹木・果実の意）と呼ばれ、昔から邪気を祓い不老長寿を与える植物として親しまれている。桃で作られた弓矢を射ることは悪鬼除けの、桃の枝を畑に挿すことは虫除けのまじないとなる。桃の実は長寿を示す吉祥図案であり、祝い事の際には桃の実をかたどった練り餡入りの饅頭菓子・壽桃（ショウタオ、shòutáo）を食べる習慣がある。壽桃は日本でも桃饅頭（ももまんじゅう）の名で知られており、中華料理店で食べることができる。寿命をつかさどる女神の西王母とも結び付けられ、魏晋南北朝時代に成立した漢武故事（中国語版）などの志怪小説では、前漢の武帝が西王母の訪問を受け、三千年に一度実をつける不老長生の仙桃を授かったという描写がある。さらに後代に成立した四大奇書のひとつ西遊記の主人公孫悟空は、西王母が開く蟠桃会に供される不老不死の仙桃を盗み食いしている。
日本においても中国と同様、古くから桃には邪気を祓う力があると考えられている。『古事記』では、伊弉諸尊（いざなぎのみこと）が桃を投げつけることによって鬼女、黄泉醜女（よもつしこめ）を退散させた。伊弉諸尊はその功を称え、桃に大神実命（おおかむづみのみこと）の名を与えたという。また、『桃太郎』は桃から生まれた男児が長じて鬼を退治する民話である。3月3日の桃の節句は、桃の加護によって女児の健やかな成長を祈る行事である。
英語圏においては、傷みやすいが美しく美味しい果物から古い俗語で「若く魅力的な娘」を表し、そこから「ふしだら女」「（複数形で）乳房」などの意味にも転じている。
地方によっては甘い果実の総称として“もも”の語を用いることもあり、別種でありながら名前に“モモ”と付けられている植物も多い。
ポータル 果物 モモ（桃、学名は Amygdalus persica L.で、Prunus persica (L.) Batsch はシノニムとなっている。）はバラ科モモ属の落葉小高木。また、その果実のこと。
복숭아(영어: Prunus persica, peach)는 장미과 벚나무속에 속하는 복사나무의 열매이다. 원산지는 중국 화북의 산시성과 간쑤성의 해발 600 ~ 2,000m 고원 지대이다. 복사나무는 복숭아나무라고도 부르며, 갈잎 작은키 나무다. 대한민국에서 사과나무, 감나무, 귤나무, 포도나무에 이어 많이 기르는 과일나무다.[1]
복숭아(peach, Prunus persica)와 천도복숭아(승도라고도 함, nectarine, Prunus persica var. nucipersica)가 있으며. 복숭아는 다시 흰 꽃이 피는 백도(Prunus persica for. alba Schneider)와 홍도(Prunus persica for. rubro-plena Schneider)로 나눌 수 있다.
복사 나무의 높이는 약 4.5-7.5m에 이르고 잎은 긴 피침형으로 끝이 뾰족하며 가장자리에 톱니가 있다. 초봄에 잎보다 먼저 피는 꽃은 연분홍빛이고 묵은 가지에서 핀다. 열매는 7-8월에 익는다.
연평균 기온이 12-15°C의 범위의 건조한 지역에서 좋은 과일을 생산할 수 있다. 묘목은 늦가을 땅이 얼기 전에 심거나 봄에 땅이 풀리면 바로 심는다. 복숭아나무는 1년생 가지의 곁눈에 꽃눈과 잎눈이 겹으로 생긴다. 가지의 끝눈은 언제나 잎눈이며, 꽃눈은 열매만 맺는다.
다른 과수와 사실상 마찬가지로 열매 솎기를 하는데, 제1회는 꽃이 핀 뒤 20-25일쯤에 하고, 제2회는 6월 중순쯤에 한다. 봉지 씌우기는 늦은 품종에 한해서 열매솎기가 끝나면 바로 실시한다. 복숭아 나무는 재식한 뒤 2, 3년째부터 결실을 시작하여 6~7년째 성과기가 되며 20~30년이 되면 수명이 다한다. 복숭아 나무의 열매인 복숭아는 모양이 둥글고 빛깔이 다양한 식용 과일이다. 과육은 흰색, 불그스름한 색, 노란색 등을 띤다. 우리나라에서 재배되고 있는 복숭아 나무의 품종으로는 백도, 황도, 대구보 등을 들 수 있으며 그 밖에 창방조생, 기도백도, 중진백도 등을 들 수 있다.
과육은 통조림, 잼, 말린 복숭아 등 다양하게 사용된다. 과일 한가운데에 들어 있는 씨는 단단하고 골이 패었다. 씨는 도인(桃仁)이라 부르며 약재로 쓰인다. 전 세계적으로 재배 되는 낙엽성 과수의 열매 중에서 사과와 배 다음으로 널리 소비된다.
복숭아는 알레르기를 일으키는 음식으로 유명하다. 복숭아 털의 알러지와 복숭아 자체의 알러지로 구분되며, 복숭아를 먹으면 구토나 어지러움을 일으킨다. 또 복숭아나 자두의 껍데기에 닿이면 입술이 붓거나 따가움, 가려움 등의 증상이 일어난다. 만약 알레르기가 일어났다면 가까운 병원으로가 진찰을 받고 증상이 약할시 집에서 휴식을 취해야 한다.
플레보 크레스트(flavorcrest) 복숭아
가을 홍도(紅桃)복숭아
천도복숭아
복숭아로 만든 후식
시럽에 든 복숭아
곰팡이가 핀 복숭아
복사꽃
복숭아를 자른 모습
복숭아(영어: Prunus persica, peach)는 장미과 벚나무속에 속하는 복사나무의 열매이다. 원산지는 중국 화북의 산시성과 간쑤성의 해발 600 ~ 2,000m 고원 지대이다. 복사나무는 복숭아나무라고도 부르며, 갈잎 작은키 나무다. 대한민국에서 사과나무, 감나무, 귤나무, 포도나무에 이어 많이 기르는 과일나무다.
복숭아(peach, Prunus persica)와 천도복숭아(승도라고도 함, nectarine, Prunus persica var. nucipersica)가 있으며. 복숭아는 다시 흰 꽃이 피는 백도(Prunus persica for. alba Schneider)와 홍도(Prunus persica for. rubro-plena Schneider)로 나눌 수 있다.
_3.jpg)
_3.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_(2).jpg)
.jpg)
.jpg)
