La hormiga loca u hormiga zancona (Anoplolepis gracilipes) es una especie de hormiga de la subfamilia Formicinae, comúnmente amarilla, asociada al hombre como modificadora del ambiente, ya sean áreas agrícolas o zonas urbanas. En algunas islas tropicales incluida la isla de Navidad, ha adquirido grandes densidades, afectando a algunas poblaciones de invertebrados y vertebrados nativos, especialmente algunos pájaros. En algunos casos, ha resultado en el cambio de composición forestal y la disminución de los ciclos nutritivos, esto afecta la fauna nativa por la competencia de los recursos de comida. Al mermar la biodiversidad, indirectamente amenaza los sectores turísticos. Esta relación con varios insectos productores de miel, afecta la flora nativa y causa daños significativos a las plantas y pérdidas económicas en sistemas agrícolas.
Está incluida en la lista 100 de las especies exóticas invasoras más dañinas del mundo[1] de la Unión Internacional para la Conservación de la Naturaleza.
Es una de las hormigas invasoras de mayor tamaño ya que llegan a medir más de 5mm (las hormigas invasoras normalmente miden de uno a dos milímetros como máximo). Esta especie también es reconocida por sus largas patas y antenas, las obreras son monomórficas. Tienen un largo y esbelto cuerpo. Pueden matar o someter presas invertebradas o pequeños vertebrados rociando un ácido.
Se encuentran en áreas agrícolas, bosques naturales, bosques plantados, maleza-arbustos-pastos, áreas urbanas, cursos de agua, áreas costeras.
Las hormigas invasoras son conocidas por invadir hábitats como áreas urbanas, campos agrícolas, límites de los bosques.
La habilidad de la hormiga loca de vivir en áreas habitadas por los humanos, se ha convertido en una seria peste, en muchos casas y edificios, también es conocida por colonizar varios sistemas agrícolas incluidos. El cultivo de canela, de café y plantaciones de coco. En regiones agrícolas es fácil encontrar su nido en la base o en la corona del cultivo de las plantas.
Los requerimientos de los nidos de las hormigas, son generales, se pueden ubicar debajo de hojas en descomposición o en grietas o hendiduras.
Aunque la hormiga loca amarilla típicamente hace los nidos bajo las hojas en descomposición, o en agujeros en la tierra, su habilidad para buscar alimento, a lo largo del día y la noche y sobre una gran variedad de temperaturas le permite invadir rápidamente ecosistemas. Temperaturas superiores a 44º detiene el trabajo de las obreras. La actividad empieza a declinar a los 25°C y el forrajeo puede ser limitado por la lluvia.
Esta hormiga, al ser pobremente estudiada no tiene un sitio nativo conocido con certeza. Puede haber sido originada en Asia o África.
Ha sido introducida en algunas partes de África, Asia, Australia y Sudamérica, aunque últimamente se están localizando en la zona sur de España.[2] Ha sido introducida en algunas islas del Caribe, islas del océano Índico e islas del océano Pacífico. Se ha diseminado transportada por el suelo y la producción de madera, por el aire en avión. Transportada en material empaquetado y madera. Transportada en vehículos, maquinaria, botas, aviones. Transportada en contenedores. Además de introducciones deliberadas de control biológico de plantas apestadas de coco, café y plantaciones de cacao.
Las colonias son en forma de polígono. Se producen obreras constantemente a lo largo del año. La descendencia sexual puede ocurrir a lo largo del año, pero generalmente se produce estacionalmente.
La vida de una de estas hormigas está estimada entre 76 a 84 días. Los huevos eclosionan entre 18 a 20 días y el desarrollo de la larva de las obreras es de 16 a 20 días, mientras que el desarrollo de las reinas es de 30 a 34 días.
La proporción de propagación natural es baja. Solamente por la separación, dependen en gran medida de los medios humanos.
Es una propuesta preparada por la protección, organización de las plantas del Pacífico con el fin de prevenir la red importada de la hormiga de fuego y otras especies de hormigas invasoras sobre los países del Pacífico.
Los principales tóxicos de los cebos de hormigas actúan bastante rápido lo que puede provocar que acaben muy rápido con las obreras y no alcancen a distribuir el veneno por la colonia. Estos han sido distribuidos por helicóptero en la isla de Navidad.
Tiene una amplia dieta, característica de las hormigas invasoras. Es capaz de obtener nutrientes de varios recursos incluidos granos, semillas, artrópodos, vegetación en descomposición, isópodos, miriápodos, moluscos, arácnidos y cangrejos de tierra.
La hormiga loca u hormiga zancona (Anoplolepis gracilipes) es una especie de hormiga de la subfamilia Formicinae, comúnmente amarilla, asociada al hombre como modificadora del ambiente, ya sean áreas agrícolas o zonas urbanas. En algunas islas tropicales incluida la isla de Navidad, ha adquirido grandes densidades, afectando a algunas poblaciones de invertebrados y vertebrados nativos, especialmente algunos pájaros. En algunos casos, ha resultado en el cambio de composición forestal y la disminución de los ciclos nutritivos, esto afecta la fauna nativa por la competencia de los recursos de comida. Al mermar la biodiversidad, indirectamente amenaza los sectores turísticos. Esta relación con varios insectos productores de miel, afecta la flora nativa y causa daños significativos a las plantas y pérdidas económicas en sistemas agrícolas.
Está incluida en la lista 100 de las especies exóticas invasoras más dañinas del mundo de la Unión Internacional para la Conservación de la Naturaleza.
Formica longipes Jerdon
Formica trifasciata Smith
Anoplolepis longipes (Jerdon)
Plagiolepis longipes (Jerdon)
Prenolepis gracilipes (Smith)
Plagiolepis gracilipes (Smith)
Anoplolepis gracilipes je vrsta mravlje, razširjena po tropskih in subtropskih predelih sveta.
Je razmeroma velika mravlja; delavke merijo 5 mm v dolžino, imajo vitko telo z izrazito dolgimi nogami ter tipalnicami. Sestavljene oči so razmeroma velike in izbuljene. Zunanji skelet je mehak, rumeno-rjave barve, le zadek je nekoliko temnejši. Vse delavke so morfološko enake. V angleško govorečih območjih je vrsta zaradi podivjanega opletanja delavk, kadar se počutijo ogrožene, dobila ljudsko ime »yellow crazy ant« (nora rumena mravlja).
Kolonije so lahko poligine, kar pomeni, da imajo več kraljic. Te rojevajo delavke skozi vse leto, vendar so opazna sezonska nihanja z viškom pred deževno dobo. Občasno se pojavljajo krilati osebki, ki se razmnožujejo spolno, vendar nove kolonije nastanejo v večini primerov z odcepitvijo. Ocenjujejo, da traja življenjski cikel 76 do 84 dni od tega razvoj okrog dva meseca (dva meseca in pol pri kraljicah). Delavke iz poliginih kolonij srdito branijo svoje kraljice in včasih uprizarjajo plenilske pohode na sosednje kolonije. Pri kolonijah s samo eno kraljico pa lahko pride do pojava t. i. »superkolonije«, razpršenih kolonij s prosto izmenjavo delavk. Taka superkolonija se lahko razprostira na površini do 150 ha in doseže gostoto 20 milijonov delavk na hektar. Posamična kolonija največkrat šteje okrog 4000 delavk.
Vrsta je vsejedi generalist. Delavke po teritoriju pobirajo mrhovino in plenijo različne nevretenčarje, kot so enakonožci, stonoge, mehkužci, pajkovci in žuželke, pa tudi manjše ptiče, plazilce in sesalce. Plen onesposobijo tako, da ga škropijo z mravljinčno kislino, ki jo uporabljajo tudi za obrambo. Za optimalen razvoj potrebujejo hrano, bogato z beljakovinami, pomemben delež prehrane pa predstavljajo ogljikovi hidrati. Vir le-teh je lahko nektar, pogosto pa delavke tudi nabirajo mano kaparjev, ki jih aktivno čuvajo. Zares množične kolonije so odvisne od kaparjev. Hrano iščejo podnevi in ponoči, pri širokem razponu temperatur in po vseh možnih površinah znotraj teritorija, celo v krošnjah deževnih gozdov.
Gnezdijo lahko v raznolikih habitatih; primarno je to vrsta nižinskih tropskih deževnih gozdov, pojavljajo pa se tudi v obalnih predelih, traviščih, močvirnatih gozdovih in v grmičevju. Vrsta je znana po tem, da uspešno poseli območja, ki jih je spremenil človek, tako da najdemo kolonije na kmetijskih območjih, v plantažah dreves in urbanih območjih, pri tem pa zahajajo tudi v notranjost stavb. Gnezdo je po navadi med rastlinskim opadom ali v luknjah v tleh.
Izvorno območje razširjenosti vrste ni natančno znano. Domnevajo, da je to bodisi Afrika, kjer živijo preostali predstavniki tega rodu, bodisi Južna Azija.
V zadnjem stoletju mravlja Anoplolepis gracilipes intenzivno poseljuje nova območja in zaradi agresivnosti izriva avtohtono favno, zato velja za eno najhujših invazivnih vrst. Vnešena je bila in uspeva v delih Afrike, Južne Amerike in Avstralije, poleg tega pa še na Karibe in otoke v Indijskem ter Tihem oceanu. Opazili so jih tudi na zahodnih obalah Mehike in ZDA. Posebej resno grožnjo za avtohtono favno predstavlja na Božičnem otoku v Indijskem oceanu, kjer je populacija iz še ne pojasnjenih razlogov nenadoma eksplodirala in poselila tudi neokrnjene monsunske gozdove. Zaradi množičnosti iztreblja populacije več endemičnih vrst, kot so kopenska rakovica vrste Gecarcoidea natalis. Poleg tega povzroča škodo tudi posredno - ker delavke skrbijo za kaparje, so se močno razmnožili tudi ti. Mana, ki kaplja z njih, spodbuja rast plesni, te pa uničujejo drevje.
Na daljše razdalje je najpomembnejši prenašalec človek, ki vnaša mravlje v nova okolja s prevozom okuženih kmetijskih pridelkov, okrasnih rastlin, lesa, prsti in kmetijske mehanizacije.
Anoplolepis gracilipes je vrsta mravlje, razširjena po tropskih in subtropskih predelih sveta.