nomes no trilho de navegação
Regular passage visitor and winter visitor?
Jynx torquilla ye un ave de vezos Migración d'aves migratorios perteneciente a la familia de los pícidos, dientro del orde de los piciformes.[1] Habita en montes, selves, parques y zones con árboles aisllaos n'Europa, Asia y África.[1]
El so llargor ronda los 16 cm y el so aspeutu esternu y comportamientu guarden mayores semeyances colos d'un paseriforme que colos d'un picatueru típicu.[1] La coloración de la so plumaxe ye bien mimética: pardu buxu nes partes cimeres y más mariellu con llistes pardes próximes nes partes inferiores.[1] Presenta, de la mesma, unes llistes escures nos güeyos y barres de la mesma coloración travesando la so cola. Esti plumaxe crípticu y el so picu de pequeñu tamañu estrémen-y notablemente d'otres especies del orde. Sicasí, los sos pates presenten dos deos empobinaos escontra alantre y los dos restantes, escontra tras, carauterística propia de los picatueros.[1] Les plumes del pileu (la parte cimera de la cabeza) son eréctiles,[1] y si siéntese amenaciáu, les eriza, tuerci'l pescuezu escontra tras y estender depués rápido.[2]
Alimentar nel suelu y engata polos tueros como los demás picatueros,[1] comiendo formigues y otros inseutos.[2] Añera en cuévanos de los árboles y oquedades de la mampostería d'edificios.[1] Realiza una única puesta añal —dacuando, dos— constituyida de normal d'ente 7 y 10 güevos, anque dacuando pueden ser 5 o 14.[1] Los güevos son de color blancu. Dambos proxenitores encargar de la incubación, que toma ente 12 y 14 díes.[1] Les críes, nidícoles, son alimentaes polos sos dos padres hasta qu'abandonen el nial ente 19 y 21 díes dempués de la so nacencia.[1] Esta especie se reproduz en rexones templaes d'Europa y Asia, y migra escontra África tropical y Asia meridional pa pasar l'iviernu.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Jynx torquilla ye un ave de vezos Migración d'aves migratorios perteneciente a la familia de los pícidos, dientro del orde de los piciformes. Habita en montes, selves, parques y zones con árboles aisllaos n'Europa, Asia y África.
Adi buruqboyun (lat. Jynx torquilla) — buruqboyun cinsinə aid quş növü.
Dimdiyi qısa va iti, başı yumru, quyruğu olduqca uzundur. Yerdə tullanır, ağac budaqlarına dırmaşır. Kürəyi boz, qəhvəyi və çirkli sarı rənglərdə sıx naxışlıdır. Kürəyinin ortasında uzun və tünd rəngli bir xətt vardır. Alt tərəfi incə xəttli, boğazı qızıl rəngi kremdir. Quyruğu geniş və sıx xəttlidir. Səsi kəskin, yumşaq, boğazdan gələn kişnəməni xatırladan "kii-kii-kii-kii-kii" şəklindədir.[1]
Avropanın mülayim iqlimli bölgələri və Asiyada yaşayır. İmmiqrantdır, qışı tropik Afrika və Cənubi Asiyada keçirir. Açıq meşəlik bölgə və meyvə bağçalarının quşudur. Köç əsnasında tez-tez qumlu sahələrdə qarışqa axtararkən görülür.
Başlıca qidası qarışqalar və digər böcəklərdir. Yuva qurmaq üçün ağacdələnlərın açdığı dəlikləri istifadə edir. Yumurtaları ağdır.
Quş ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Adi buruqboyun (lat. Jynx torquilla) — buruqboyun cinsinə aid quş növü.
Ar penngamm Eurazia[1] a zo ur spesad evned, Jynx torquilla an anv skiantel anezhañ.
Bevañ a ra diwar verien hag al larvenned anezhe dreist-holl ; kavout a ra mat an amprevaned, ar c'hevnid hag an hugennoù ivez.
Ar spesad a gaver ar c'hwec'h isspesad anezhañ[2] :
a vo kavet e Wikimedia Commons.
El colltort, formiguer, llenguerut o blauet[2][3] (Jynx torquilla) és un representant força primitiu dels pícids i que, de fet, és bastant diferent dels altres picots. El seu nom fa referència a la seua facultat de moure el cap en tots els sentits.
Fa 16 cm de llargària. Té un plomatge de colors apagats, gris i bru amb taques blanques per damunt i ratllat finament per sota. Té la cua llarga i arrodonida el bec curt, recte i punxegut, les potes molt curtes amb dos dits endavant i dos endarrere; la llengua llarga, viscosa i protràctil.
És ocell emigrant que a l'estiu habita al centre i al sud d'Europa, i a l'hivern emigra a l'Àfrica.[4] Defuig els boscos i només viu en arbredes i en els límits dels boscos que toquen els camps conreats. Es nodreix de formigues, escarabats, aranyes i larves que atrapa amb la llengua i a terra. Són, fonamentalment, ocells estiuencs, encara que també hi ha alguns que hivernen. En aquest aspecte, es diferencien de la resta de picots, que tenen costums plenament sedentaris. A més, aquests viatges els realitzen durant la nit.
Quan es veu en perill reacciona d'una manera característica: entaforat en el seu amagatall, avança i retira el cap, d'una manera lenta i amatent, alhora que emet un xiulet que recorda una serp i estarrufa les plomes del cap, mig desemmarcant-ne els ulls. L'acció acostuma a ésser efectiva i provoca el desengany de l'intrús, que, normalment, rebutja l'enfrontament amb les serps i, per si de cas, amb tot el que s'hi assembli.[5]
No fa forats als arbres ni en colpeja la fusta, sinó que aprofita els forats ja fets per amagar-hi el seu niu que semblantment als altres picots, no queda recobert amb cap altre material. A l'abril-maig, la femella fa la posta de 7 o 10 ous de color blanc i és ella l'encarregada de covar-los durant 12 dies, però en l'alimentació de la niuada també hi intervindrà el pare. Després de 20 dies, els petits deixen el niu. De vegades poden fer dues cries.
Colltort dissecat
Exemplar immadur de colltort
Colltort en una branca
El colltort, formiguer, llenguerut o blauet (Jynx torquilla) és un representant força primitiu dels pícids i que, de fet, és bastant diferent dels altres picots. El seu nom fa referència a la seua facultat de moure el cap en tots els sentits.
Rhywogaeth o adar yw'r Pengam (lluosog: Pengeimion) sydd hefyd yn perthyn i genws o'r un enw. Yr enw Lladin ar y rhywogaeth yw Jynx torquilla, ac Jynx yw enw'r genws, sy'n tarddu o'r Hen Roeg iunx, sef y Pengam Ewrasaidd.[1] Ceir rhywogaeth arall o fewn y genws, sef y Pengam gyddfgoch (Jynx ruficollis). Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn J. torquilla, sef enw'r rhywogaeth.[2] Mae'n perthyn i deulu'r Cnocellod (Lladin: Picidae) sydd yn urdd y Piciformes.[3]
Fel y gwir gnocell, mae gan y Pengam ben mawr a thafod hir a ddefnyddir i dynnu'r pryf o'r pren, yn fwyd. Mae ganddo hefyd ddau fawd troed, sy'n wynebu ymlaen a dau tuag yn ôl. Ond yn wahanol i'r wir gnocell, nid oes ganddo blu caled yn gynffon, plu caled a ddefnyddir gan y gnocell i ddringo coed; oherwydd hyn, fe'i gwelir yn aml yn eistedd ar y gangen yn hytrach nag yn glynnu i fonyn, neu ochr y goeden. Mae ei big hefyd yn fyrach, ac yn llai tebyg i gyllell fain, hir.
Morgrug yw ei brif fwyd, a phryfaid eraill a ganfyddant mewn hen bren pwdwr, neu weithiau ar wyneb y ddaear. Yn aml, maen'r Pengeimion yn canfod hen nythod cnocellau coed i nythu ynddo, yn hytrach na thurio eu hunain i'r pren. Gwyn yw lliw eu wyau.
Mae'r Pengam yn perthyn i deulu'r Cnocellod (Lladin: Picidae). Dyma aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Cnocell benddu Picus erythropygius Cnocell fraith Japan Yungipicus kizuki
_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg)
Rhywogaeth o adar yw'r Pengam (lluosog: Pengeimion) sydd hefyd yn perthyn i genws o'r un enw. Yr enw Lladin ar y rhywogaeth yw Jynx torquilla, ac Jynx yw enw'r genws, sy'n tarddu o'r Hen Roeg iunx, sef y Pengam Ewrasaidd. Ceir rhywogaeth arall o fewn y genws, sef y Pengam gyddfgoch (Jynx ruficollis). Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn J. torquilla, sef enw'r rhywogaeth. Mae'n perthyn i deulu'r Cnocellod (Lladin: Picidae) sydd yn urdd y Piciformes.
Fel y gwir gnocell, mae gan y Pengam ben mawr a thafod hir a ddefnyddir i dynnu'r pryf o'r pren, yn fwyd. Mae ganddo hefyd ddau fawd troed, sy'n wynebu ymlaen a dau tuag yn ôl. Ond yn wahanol i'r wir gnocell, nid oes ganddo blu caled yn gynffon, plu caled a ddefnyddir gan y gnocell i ddringo coed; oherwydd hyn, fe'i gwelir yn aml yn eistedd ar y gangen yn hytrach nag yn glynnu i fonyn, neu ochr y goeden. Mae ei big hefyd yn fyrach, ac yn llai tebyg i gyllell fain, hir.
Morgrug yw ei brif fwyd, a phryfaid eraill a ganfyddant mewn hen bren pwdwr, neu weithiau ar wyneb y ddaear. Yn aml, maen'r Pengeimion yn canfod hen nythod cnocellau coed i nythu ynddo, yn hytrach na thurio eu hunain i'r pren. Gwyn yw lliw eu wyau.
Krutihlav obecný (Jynx torquilla) je menší pták z čeledi datlovitých (Picidae).
Rozlišuje se většinou 7 poddruhů, z nichž se v Evropě vyskytují 3:[2]
Velikosti vrabce (délka těla 16–18 cm), s krátkým špičatým zobákem a dlouhým ocasem. Opeření je nenápadné, svrchu hnědošedě skvrnité, zespodu špinavě bílé a žlutavookrové s tmavými proužky. Přes oko a po stranách krku se táhne jedna, přes střed temene a hřbet druhá tmavá páska. Obě pohlaví jsou stejná.[3] Má velmi ohebný krk, díky kterému dokáže otočit hlavu až o 180 stupňů. Od ostatních datlovitých liší měkkým ocasem, který mu neumožňuje šplhat po stromech.
Jako poplašný hlas slouží několikrát opakované tvrdé „tek“. Zpěv je charakteristická řada 12-18 hlasitých, naříkavě znějících tónů.[2][3]
Žije v severozápadní Africe, většině Evropy a v mírném pásmu Asie. Je tažný, evropská populace zimuje ve střední Africe severně od rovníku a ojediněle i ve Středomoří, ptáci z Asie v Indii a jihovýchodní Asii.
V ČR hnízdí na celém území, hlavně v nižších polohách, ale místy i dosti vysoko v horách (nejvýše v Krkonoších v 1130 m n. m. a v Jeseníkách v 1110 m). Jeho stavy se od počátku 60. let 20.století snižují; v letech 1985–89 byla celková početnost odhadnuta na 2,5–5 tisíc párů, v období let 2001–03 na 2–4 tisíce párů.[2][4]
Krutihlav je jediným přísně tažným druhem šplhavce v ČR. Přílet probíhá od března do dubna, odlet od srpna do září.[2]
Vyhledává světlé listnaté a smíšené lesy, žije i v remízcích, sadech nebo v křovinách s jednotlivými stromy.
Živí se převážně mravenci a jejich larvami, hlavně druhy Lasius niger, L. flavus a Myrmica rubra. Méně požírá také jiný hmyz, pavoukovce, hlemýždě a výjimečně i ptačí vejce. Na podzim konzumuje také různé plody, například bezu. Kořist sbírá dlouhým lepkavým jazykem. Na rozdíl od příbuzných ptáků ji nehledá v kůře stromů, ale hlavně na zemi.[2]
Hnízdí jednotlivě, teritoriálně. K tvorbě párů dochází ihned po příletu na hnízdiště. Hnízdo je v dutině stromu, kterou si kvůli slabému zobáku nedokáže vytesat ani v nejnahnilejším stromě. Využívá proto již existující dutiny, a to včetně těch obsazených jiným drobným ptákem, např. sýkorou koňadrou. V tomto případě původního obyvatele dutiny vyžene a vyhodí jeho hnízdo s vejci nebo mláďaty. Vlastní hnízdo nestaví, snůšku klade přímo na dno dutiny na zbytky trouchu nebo starého hnízda. Hnízdí 1–2x ročně od dubna do července. Samice snáší v jednodenních intervalech 8–11 (5–12) čistě bílých vajec o rozměrech 20,7 x 15,5 mm, na kterých sedí oba rodiče 12–14 dní. Je-li sedící pták vyrušen, zaujímá typický obranný postoj, při kterém syčí, ježí peří na temeni a kroutí hlavou (odtud český název krutihlav). Mláďata jsou krmena oběma rodiči, hnízdo opouštějí po 18–22 dnech a za dalších 7–14 dní se osamostatňují. Pohlavní dospělosti dosahují ve 2. kalendářním roce. Nejvyšší známý věk kroužkovaného ptáka je nejméně 10 let.[2]
V Červeném seznamu ČR je zařazen do kategorie VU, tzn. zranitelný druh, ve vyhlášce MŽP ČR č. 395/1992 Sb. je veden jako druh silně ohrožený.
Obrázky, zvuky či videa k tématu krutihlav obecný ve Wikimedia Commons
Galerie krutihlav obecný ve Wikimedia CommonsKrutihlav obecný (Jynx torquilla) je menší pták z čeledi datlovitých (Picidae).
Vendehalsen (Jynx torquilla) er en spætte i ordenen af spættefugle. Den udgør sammen med den rødstrubede vendehals underfamilien vendehalse. Den har en længde på 16 cm og vejer 30-45 g. Den er udbredt i Europa og det centrale Asien samt i det nordlige Afrika. Ynglebestanden i Danmark vurderes til at udgøre 30-35 par (2009).
Vendehalse lever mest af myrer og deres pupper.
Vendehalsen (Jynx torquilla) er en spætte i ordenen af spættefugle. Den udgør sammen med den rødstrubede vendehals underfamilien vendehalse. Den har en længde på 16 cm og vejer 30-45 g. Den er udbredt i Europa og det centrale Asien samt i det nordlige Afrika. Ynglebestanden i Danmark vurderes til at udgøre 30-35 par (2009).
Vendehalse lever mest af myrer og deres pupper.
Der Wendehals (Jynx torquilla) ist der einzige europäische Vertreter der Gattung Jynx, die außer ihm noch den in Afrika beheimateten Rotkehl-Wendehals (Jynx ruficollis) umfasst. Die Art ist von Nordwestafrika ostwärts in einem breiten Gürtel bis an die asiatische Pazifikküste verbreitet. Europa ist fast flächendeckend besiedelt, doch gingen die Bestände vor allem ab der zweiten Hälfte des 20. Jh. in vielen Regionen gravierend zurück.
Die meisten Populationen der Art sind Langstreckenzieher mit Überwinterungsgebieten südlich der Sahara, beziehungsweise südlich des Himalaya und in Südostasien. Der Wendehals ist damit der einzige weitgehend obligate Zugvogel unter den europäischen Spechten. Nur einige Populationen in den südlichsten Verbreitungsgebieten verbleiben das gesamte Jahr über im Brutgebiet. Er ist wie alle anderen Spechte auch Höhlenbrüter, vermag aber keine eigenen Nisthöhlen anzulegen, sondern verwendet solche anderer Spechtarten, insbesondere die des Buntspechtes, sowie Nistkästen. Wendehälse ernähren sich fast ausschließlich von Ameisen.
Vor allem in Mitteleuropa ist der Bestand der Art anhaltend rückläufig; dennoch ist der Gesamtbestand – vor allem aufgrund des sehr großen Verbreitungsgebietes – zurzeit nicht gefährdet.[1]
Ihren Namen bekam die nur etwa lerchengroße Art wegen der auffälligen Kopfdrehungen. Diese wurden in vielen nationalen Trivialnamen sowie im Artepitheton torquilla (lat. torquere = drehen, winden) namengebend.
Die Nominatform (J. t. torquilla) ist insgesamt sehr gut bestimmbar. Sie erinnert eher an eine kleine Drossel als an einen Specht. Die Körperlänge liegt mit etwa 17 Zentimetern deutlich unter der einer Singdrossel, das Gewicht beträgt bis zu 50 Gramm. Der Vogel hat ein rindenfarbenes, graubraunes Gefieder ohne deutliche Feldkennzeichen, kurze hellgraue Beine, einen grauen, ebenfalls recht kurzen, spitzen Schnabel sowie einen auffallend langen, graubraunen Schwanz mit drei undeutlich dunkelbraunen Querbinden. Schnabel und Beine können einen leicht grünlichen Anflug aufweisen. Bei gutem Licht sind die pfeilspitzförmige Zeichnungen der Unterseite sowie die isabellfarbene Kehle erkennbar. Das Kopfgefieder wird in Erregungssituationen gesträubt und bildet so eine auffallende, undeutlich gebänderte Haube. Vom Oberkopf bis zum Rücken verläuft ein dunkelbraunes Band, das bei Altvögeln klar vom übrigen Graubraun des Obergefieders abgegrenzt ist. Bei Jungvögeln ist es verwaschener und verschmilzt stärker mit den Farbkonturen des übrigen Obergefieders. In derselben Farbe verläuft ein Zügelband bis weit hinter das Auge.
Die Geschlechter unterscheiden sich kaum voneinander; Weibchen sind etwas matter gefärbt, rötlichbraune Töne des Bauchgefieders, die bei Männchen im Brutkleid häufig sind, fehlen bei ihnen. Auch die Jungvögel sind den Altvögeln sehr ähnlich, insgesamt überwiegen bei ihnen allerdings mattere Brauntöne, die Kehle kann sehr hell, fast weiß sein. Die pfeilspitzförmige Zeichnung des Bauchgefieders ist kaum erkennbar, am ehesten wirkt diese Körperregion leicht dunkelbraun gebändert.
Während der Balz-, Brut- und Fütterungszeit können Wendehälse sehr auffällig sein. Außerhalb dieser Periode bemerkt man ihre Anwesenheit kaum. Der Gesang ist sehr deutlich und unverwechselbar und besteht aus in der Tonhöhe ansteigenden 'gäh'-Elementen, die schnell gereiht zuerst nasal und später gellend 'kje' klingen. Oft singen die Partner, auf einem Pfahl sitzend, im Duett, daneben geben sie bei Brutablösung ein leises Trommeln und Klopfen von sich. Vor allem Jungvögel, zuweilen aber auch Altvögel setzen einen schlangenähnlichen Zischlaut in Bedrohungssituationen ein, auch schlangenähnliche Bewegungen werden in solchen Situationen simuliert. Dieses Verhalten wurde Schlangenmimikry benannt.[2]
Das Brutgebiet umfasst Teile Nordwestafrikas, die Iberische Halbinsel, Frankreich, Schottland, das südliche Nordsee-Hinterland, Fennoskandien und weite Teile des übrigen Europas. Nach Osten erstreckt es sich in einem breiten Gürtel bis an den Pazifischen Ozean. Im äußersten Osten bestehen Brutvorkommen auf Sachalin, Hokkaido und in Nordkorea. Im nördlichen Lappland erreicht die Art bei etwa 70° Nord ihre nördlichste Verbreitungsgrenze; sonst liegt diese etwa zwischen 61° – 65° Nord. Die Südgrenze ist uneinheitlich und umfasst einige inselartige Vorkommen. In Europa sind Südspanien, Sizilien und Nordgriechenland lückenhaft besiedelt, in der Türkei ebenfalls sehr lückenhaft die Schwarzmeerküste. Vereinzelt brütet die Art im Kaukasusgebiet. In Asien verläuft die südliche Verbreitungsgrenze bei etwa 50° Nord. In China liegen die südlichsten Brutvorkommen im Norden der Provinz Sichuan bei etwa 35° Nord. Ein deutlich isoliertes inselartiges Brutgebiet liegt im nordwestlichen Himalaya.[3]
Der Wendehals ist der einzige Langstreckenzieher unter den europäischen Spechten. Nur die Inselpopulationen (Korsika, Sardinien, Sizilien sowie Zyperns) sind zum Teil Standvögel oder Kurzstreckenzieher, wie auch J. t. mauretanica und die südlichsten Populationen der asiatischen Unterarten. Der Wegzug der Nominatform erfolgt in breiter Front ab Mitte August. Die Alpen werden meistens überflogen, das Mittelmeer wird hingegen von den Westziehern über Spanien und Gibraltar, von den Ostziehern über den Balkan und die Ägäisinselbrücke, bzw. die Bosporus-Sinai-Strecke umflogen. Zunehmend werden Überwinterungen in Südspanien, dem südgriechischen Festland sowie auf einigen griechischen Inseln festgestellt. Nordskandinavische Populationen ziehen zum Teil über Großbritannien, wo einige Exemplare erfolgreich überwintert haben. In Mitteleuropa erscheinen die Heimzieher nicht vor der zweiten Märzdekade, häufiger erst Mitte April. In der Nordpaläarktis brütende Vögel erreichen ihr Brutgebiet erst Anfang Mai oder später.
Wendehälse ziehen vor allem nachts und meist einzeln.
Das Überwinterungsgebiet der europäischen Arten liegt südlich der Sahara, und zwar in einem breiten Streifen von Senegal, Gambia und Sierra Leone im Westen bis nach Äthiopien im Osten; nach Süden reicht es bis zur Demokratischen Republik Kongo und Kamerun. Auch die westasiatischen Populationen bevorzugen diese Überwinterungsgebiete. Die zentral- und ostasiatischen Brutvögel überwintern auf dem indischen Subkontinent beziehungsweise im südlichen Ostasien einschließlich Südjapans. Vereinzelt gelangen ostasiatische Heimzieher nach West-Alaska.
Wendehälse besiedeln offene und halboffene klimatisch begünstigte Landschaften mit zumindest einzelnen Bäumen. Geschlossene Wälder werden ebenso gemieden wie baumlose Steppen, Wüsten und Hochgebirge. Vor allem Parklandschaften, Streuobstwiesen, große Gärten sowie Weinbaugebiete, gerne mit Bruchmauerwerk, sind dagegen ideale Habitate dieser Art. Auch lichte Birken-, Kiefern- und Lärchenwälder, seltener sogar Auwälder, werden besiedelt. Das Angebot an bestimmten Ameisenarten sowie Brutmöglichkeiten in Spechthöhlen, natürlichen Baumhöhlen oder Nistkästen begrenzen das Vorkommen. In letzter Zeit haben Wendehälse vor allem im südwestlichen Mitteleuropa Windbruchschneisen und großflächige, durch Windbruch entstandene Lichtungen besiedelt. Allgemein bevorzugen die Vögel Gegenden mit kontinentalem Klima; solche mit feuchtem Meeresklima, etwa die französische Atlantikküste, kann der Wendehals als Brutgebiet nicht oder nur in sehr geringer Zahl nutzen.
Der Wendehals ist vor allem eine Art der Niederungen und der Hügellandstufe unter 1000 Metern. Vereinzelt wurden im Kaukasus und in den Alpen Brutvorkommen in über 1600 Metern Höhe festgestellt.[4]
In den Überwinterungsregionen werden vielfältige insektenreiche Habitate, vor allem aber Akaziensavannen aufgesucht. Sie reichen vom Flachland bis weit in die montane Stufe. Reine Wüstengebiete werden nur temporär und an ihren Rändern aufgesucht, geschlossener Regenwald überhaupt nicht.
Im Brutgebiet ist der Wendehals sehr stark auf das Vorkommen bestimmter Ameisenarten angewiesen: Rasen-, Wiesen- und Wegameisen werden bevorzugt, Formica-Arten, wie etwa die Rote Waldameise meistens gemieden. Larven und Puppen überwiegen, doch gehören voll ausgebildete Ameisen und auch Geschlechtstiere ebenso zur Nahrung der Art. In sehr geringem Umfang werden noch andere Insekten wie Blattläuse, Schmetterlingsraupen oder Käfer sowie Früchte und Beeren verzehrt. Auffallend und nicht zur Gänze geklärt ist die Neigung des Wendehalses, verschiedene, meist glänzende Gegenstände aufzusammeln, in die Nisthöhle einzutragen und möglicherweise an die Jungen zu verfüttern. Dazu gehören Plastikmaterialien, Metallteile, Alufolien, Porzellanbruchstücke und anderes. Im Magen einiger toter Küken wurden solche Materialien gefunden.
Wendehälse überfallen gelegentlich die Bruthöhlen anderer Höhlenbrüter, vornehmlich die von Meisen und Fliegenschnäppern. Aufgefundene Gelege werden zerstört und meist außerhalb der Bruthöhle fallen gelassen. Ob Wendehälse manchmal auch Eier oder Jungvögel fressen, ist unklar. Die Nahrung wird fast ausschließlich am Boden mit Hilfe der langen, klebrigen Zunge aufgelesen. Zuweilen werden Ameisenbauten mit Schnabelhieben geöffnet. Unverdauliche Nahrungsbestandteile werden in Speiballen (auch Gewölle genannt) abgesetzt. Seltener jagen Wendehälse an Bäumen oder Mauern. Sie sind jedoch nicht wie andere Spechte imstande, mit Hilfe des Schnabels die Baumrinde zu lösen und darunter nach Insekten zu suchen.
Der Wendehals ist tagaktiv und oft im Eingang seiner Bruthöhle zu sehen. Der Vogel gehört zu den mäßig schnellen Fliegern, wobei er im Wellental die Flügel anlegt. Er klettert kaum und kann sich nur schlecht mit den nicht steifen Schwanzfedern abstützen. Sehr häufig befindet er sich am Boden, meistens hüpfend; dort ist er am ehesten verwechselbar. Die namensgebenden ruckartigen Kopfdrehungen sind nur in Bedrohungssituationen sehr auffällig. In dieser Situation werden bei meistens aufrechter Körperhaltung die Kopffedern aufgestellt und der Schwanz gespreizt. Der Kopf wird gedreht und gewendet, auch die Zunge kann vorgeschleudert werden. Der Vogel ist nicht sehr scheu. Während der Brutzeit lebt er paarweise und territorial, sonst, insbesondere im Überwinterungsraum, einzelgängerisch und umherstreifend. Jungvögel sind während der Führungszeit akustisch recht auffällig. Wendehälse können nicht wie andere Spechte an senkrechten Stämmen landen. Sie sitzen wie Singvögel entweder quer zur Astrichtung oder nach Art der Nachtschwalben in der Längsrichtung. Während der Brutzeit sind Wendehalspaare streng territorial und verteidigen ihr Brutgebiet energisch. Andere Vögel, insbesondere andere Spechte, werden sofort angeflogen und oft direkt attackiert. Auffallend ist ein besonders aggressives Verhalten gegenüber anderen Höhlenbrütern, deren Bruten von Wendehälsen oft zerstört werden.
Anders als einige andere Spechte, bei denen auch über die Wintermonate ein loser Paarzusammenhalt bestehen bleibt, führen Wendehälse eine Brutsaisonehe; die Bindung der Partner erlischt mit dem Flüggewerden der Jungen. Schon bei Zweitbruten kann es zu einem Partnerwechsel kommen. Auf Grund der sehr großen Brutorttreue beider Geschlechter kommt es jedoch relativ häufig zu Wiederverpaarungen. Sofort nach Ankunft im Brutrevier beginnen die Partner mit der Balz, die vor allem aus langen Verfolgungsflügen, Bruthöhlenzeigen und auffälligen Rufreihen besteht; letztere werden meist von niedrigen, oft exponiert liegenden Singwarten, wie einzelstehenden Büschen oder Pfählen, sowohl an den Reviergrenzen als auch im Revierzentrum vorgetragen. An der Nistplatzexploration beteiligen sich beide Geschlechter. Kopulationen finden meist auf dem Boden, nur selten auf Ästen statt. Gegen Ende der Balz reduziert das Männchen seine Gesangsaktivität und beschränkt sie auf nur eine Singwarte in der Nähe der Nisthöhle. Nach Ablage des ersten Eies halten sich Wendehälse sehr verborgen.
Als Höhlenbrüter, der sich selbst keine Höhlen schaffen kann, ist der Wendehals auf das Vorhandensein von natürlichen Baumhöhlen oder Spechthöhlen angewiesen. Auch Nistkästen nimmt er an. Oft werden schon besetzte Bruthöhlen okkupiert und die Vorbesitzer samt Eiern oder Jungen entfernt. Unter solchen Überfällen leidet die Art selbst aber auch, vor allem Buntspecht (Dendrocopos major) und Blutspecht (Dendrocopos syriacus) räumen zuweilen Wendehalsbruten radikal aus. Daneben kommen in sehr geringer Zahl auch Niststandorte in Gemäuern oder Höhlen von Uferschwalben oder Eisvögeln vor. Nistmaterial wird nach Spechtart nicht oder nur in sehr geringem Maße eingetragen. Auch die Höhle selbst wird nicht bearbeitet, sieht man davon ab, dass Wendehälse Nistmaterial, Eischalen und andere Hinterlassenschaften von Vorbesitzern rigoros entfernen. Die Gelegegröße ist sehr variabel, liegt meistens aber zwischen sechs und zehn, in Ausnahmefällen bei bis zu 14 glatten, mattweißen Eiern, in einer durchschnittlichen Größe von etwa 21 × 16 Millimetern. Bei Erstbrütern, beziehungsweise bei sehr schlechter Nahrungsverfügbarkeit, wurden auch Kleingelege mit weniger als 5 Eiern festgestellt. Bei Verlust des Erstgeleges, oft aber auch bei erfolgreicher Erstbrut, kommen auch Zweitgelege mit meistens geringerer Eianzahl vor. Zweitbruten gehören bei weiter südlich lebenden Populationen eher zur Regel, dort brüten manche Paare – dann meist verschachtelt – auch ein drittes Mal. Zuweilen wurden Gelege mit über 20 Eiern festgestellt. Es wird angenommen, dass bei solchen Supergelegen intraspezifischer Brutparasitismus vorliegt, also zumindest noch ein zweites Weibchen an seinem Zustandekommen beteiligt war. Die Eier werden im Tagesabstand gelegt und zuerst nur vom Weibchen gewärmt, nicht aber fest bebrütet. Nach Ablage der letzten Eier brüten beide Partner, sodass die Küken nur in geringen Zeitintervallen schlüpfen. Die Nestlingszeit, während der beide Eltern die Brut versorgen, beträgt etwa 20 Tage. Flügge Wendehälse werden nur mehr kurze Zeit (maximal zwei Wochen) von den Eltern geführt. In dieser Zeit sind ihre Bettelrufe sehr auffällig. Danach verlassen sie, meistens bereits in Zugrichtung, das Elternrevier.
Die beiden Arten der Gattung Jynx stellen eine sehr unterschiedliche Kleingruppe innerhalb der Spechte dar. Sie bilden die Unterfamilie Jynginae. Diese ist das Schwestertaxon zu den beiden anderen Unterfamilien der Spechte den Picumninae und den Picinae. Wahrscheinlich zählen sie zu den ältesten Entwicklungsstufen innerhalb der Familie.[5] Es wurden viele Unterarten beschrieben, von denen jedoch die meisten als individuelle Färbungsvarianten zu betrachten sind. Mit Stand 2016 werden noch vier Unterarten anerkannt.
In seinem großen Verbreitungsgebiet ist der Gesamtbestand der Art gegenwärtig nicht bedroht.[8]
Quantitativ und populationsdynamisch ist der Gesamtbestand nur in Europa zu erfassen. Er wird auf knapp 600.000 Brutpaare geschätzt.[9] Hier geht der Bestand seit Beginn des 19. Jh. zurück. Die Bestandsabnahmen verliefen in längeren Zyklen, denen gebietsweise wieder Bestandserholungen und Arealausweitungen folgten. Seit Beginn der 60er Jahre des 20. Jh. beschleunigte sich die Bestandsausdünnung enorm, sodass die Art aus Großbritannien fast zur Gänze verschwand und große Gebiete Nordwesteuropas weitgehend räumte. In Zentraleuropa dünnte die zuvor flächige Besiedelung aus und reduzierte sich auf Inselvorkommen in klimatisch und strukturell begünstigten Regionen. Auch in Südwest- und Südosteuropa geht der Bestand der Art kontinuierlich zurück. Seit Beginn des 21. Jh. scheint sich der Rückgang zu verlangsamen, gebietsweise wurden auch Wiederbesiedelungen festgestellt.[10][11][12]
Zurzeit brüten in der Schweiz 2000–3000 Paare.[13] Auch in Österreich wird eine ähnliche Bestandsgröße vermutet,[1] doch weisen detaillierte regionale Untersuchungen auf bedeutend geringere Bestandszahlen hin.[14] Aus Deutschland liegen ebenfalls nur wenige aktuelle Bestanderhebungen vor. In Niedersachsen und Bremen brüteten 1985 noch mindestens 1250 Brutpaare. 1997 wurden 250 besetzte Reviere gezählt und 2005 180.[15][16] Zurzeit (2016) dürfte die Anzahl der Brutpaare in Deutschland 10.000 nicht wesentlich überschreiten.[17] In der Roten Liste der Brutvögel Deutschlands von 2020 wird die Art in der Kategorie 3 als gefährdet geführt.[18]
Hauptursachen dieser Entwicklung liegen in landschaftlichen Veränderungen wie Ausräumen der Landschaft, Vernichtung der Streuobstwiesen, Verlust von Trockenrasengebieten u. a., in geänderten landwirtschaftlichen Kulturmethoden wie Vorverlegung von Mähterminen, häufige oder auch fehlende Mahd sowie im verstärkten Einsatz von Bioziden. Besonders gravierend scheinen sich der Verlust von Rand- und Pufferzonen (ungedüngte Feldraine, Brachen, Trockenrasen, offene, vegetationsarme Flächen) und das Verschwinden unbefestigter Wege auszuwirken. Auch Umstellungen in der Waldbewirtschaftung, insbesondere die Abkehr von der Kahlschlagwirtschaft und die großräumige Umwandlung lichter Kiefernwälder in hochstämmige Buchen- und Douglasienbestände führen zum Verlust geeigneter Habitate. Die bevorzugten Beutetiere des Wendehalses sind Ameisen. Deren Bestand nimmt bereits bei geringen Stickstoffeinträgen signifikant ab; zusätzlich ziehen sie sich in immer tiefer liegende Bauten zurück, so dass sie für ihn nicht mehr erreichbar sind. Ferner ist das zunehmend atlantischer werdende Klima für die Art ungünstig, doch gehen die von dieser Klimaentwicklung kaum betroffenen Bestände in Süd- und Südosteuropa ebenfalls drastisch zurück.[19]
Nach der griechischen und der römischen Mythologie war Jynx eine Dienerin der Io. Durch Zauberei hat sie Jupiter (Zeus) zur Liebe mit Io verlockt. Zur Strafe wurde sie von Juno (Hera) in einen Vogel verwandelt und auf ein Rad festgebunden. Dieses Rad wurde als magisches Werkzeug für Liebeszauber verwendet.[20][21]
Torquilla leitet sich vom lat. Verbum torquere ab, was winden, drehen bedeutet und die außerordentlich auffälligen Kopfdrehungen dieser Art beschreibt. In anderen Sprachen sprechen die nationalen Gattungsnamen ebenfalls diese Verhaltensweise an, zum Beispiel im Englischen (Wryneck – Schiefhals) oder im Niederländischen (Draaihals – Drehhals).
Weil der Wendehals leicht und häufig seinen Blickwinkel wechselt, wurde sein Name schon früh[22] zur Bezeichnung von Opportunisten angeführt. Sehr verbreitet wurde diese Übertragung im Verlauf der Wende in der DDR. Rosa Luxemburg erwähnte den Wendehals als Vogel, dessen klagenden Ruf sie wiedererkenne, noch ohne diese Zweitbedeutung in einem Brief aus dem Gefängnis an Sophie Liebknecht.
Der Wendehals (Jynx torquilla) ist der einzige europäische Vertreter der Gattung Jynx, die außer ihm noch den in Afrika beheimateten Rotkehl-Wendehals (Jynx ruficollis) umfasst. Die Art ist von Nordwestafrika ostwärts in einem breiten Gürtel bis an die asiatische Pazifikküste verbreitet. Europa ist fast flächendeckend besiedelt, doch gingen die Bestände vor allem ab der zweiten Hälfte des 20. Jh. in vielen Regionen gravierend zurück.
Die meisten Populationen der Art sind Langstreckenzieher mit Überwinterungsgebieten südlich der Sahara, beziehungsweise südlich des Himalaya und in Südostasien. Der Wendehals ist damit der einzige weitgehend obligate Zugvogel unter den europäischen Spechten. Nur einige Populationen in den südlichsten Verbreitungsgebieten verbleiben das gesamte Jahr über im Brutgebiet. Er ist wie alle anderen Spechte auch Höhlenbrüter, vermag aber keine eigenen Nisthöhlen anzulegen, sondern verwendet solche anderer Spechtarten, insbesondere die des Buntspechtes, sowie Nistkästen. Wendehälse ernähren sich fast ausschließlich von Ameisen.
Vor allem in Mitteleuropa ist der Bestand der Art anhaltend rückläufig; dennoch ist der Gesamtbestand – vor allem aufgrund des sehr großen Verbreitungsgebietes – zurzeit nicht gefährdet.
Ihren Namen bekam die nur etwa lerchengroße Art wegen der auffälligen Kopfdrehungen. Diese wurden in vielen nationalen Trivialnamen sowie im Artepitheton torquilla (lat. torquere = drehen, winden) namengebend.
De draainekke (Jynx torquilla) foarmet, mei de readkieldraaihals (Jynx ruficollis, in Afrikaanske soarte), in ûnderfamylje fan de spjochten.
De draainekke is in fûgel dy't tige op himsels libbet. De fûgel hat in tige goede skutkleur fan brune, swarte en grizige streken yn it patroan fan beamskors. Hy sit faak op de grûn of op in horizontale tûke en wurdt faak oer de holle sjoen.
Syn tonge is lang en kleverich. Hy kin syn hals lykas in slang rekke en syn kop leafst 180 graden draaie yn eltse rjochting. De fûgel hat in lingte fan 17 cm en in spanwiidte fan 26 cm. Yn de briedperioade falt er op troch in krêftich, falkeftich lûd: kwi-kwi-kwi, wêrby't de toanhichte fan de earste twa klanken oprint.
Hy briedt yn in grut part fan Europa, Noardwest-Afrika en yn Aazje oant de Sina en Japan ta. Hy is de ienige trekfûgel ûnder de spjochten en oerwintert yn tropysk Afrika.
De draainekke is in seldsume briedfûgel yn Nederlân, komt meast op de Feluwe foar, en noch wat oare plakken mei bosk op sângrûn. It tal briedpearen wie om 2000 hinne net mear as 65.[1] Der binne (yndirekte) oanwizings dat it oantal draainekken yn de 20e iuw slim sakke is.[2] Dêrom stiet de fûgel as slim bedrige op de Nederlânske reade list en de Flaamske reade list. Omdat de fûgel yn in mânsk gebiet foarkomt, is it ynternasjonaal besjoen gjin bedrige bist en sadwaande stiet er as feilich op de IUCNlijst.
As trekfûgel wurde mar in lyts oantal draainekken waarnaam; fral op de maitiidstrek yn april en maaie, mar der binne ek wol waarnimmingen yn de neisimmer.[2]
De draainekke (Jynx torquilla) foarmet, mei de readkieldraaihals (Jynx ruficollis, in Afrikaanske soarte), in ûnderfamylje fan de spjochten.
Tekst üüb Öömrang A dreierfögel ((mo.) draihåls, (ha.) draierfink) (Jynx torquilla) as en fögel ütj at holthakerfamile Picidae.
Dreierfögel
Aier faan Jynx torquilla
Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: 
Wikispecies hää en artiikel tu: A dreierfögel ((mo.) draihåls, (ha.) draierfink) (Jynx torquilla) as en fögel ütj at holthakerfamile Picidae.
De Dreihhals (Jynx torquilla) is de eenzige Vagel ut dat Geslecht Jynx, de in Europa leevt. In dat Geslecht gifft dat sünst ok blots noch ene Oort, den Rootbostdreihhals (Jynx ruficollis), de in Afrika leevt. De Oort kennt acht Ünneroorden, de in Delen vun Noordafrika un ganz Eurasien bet Sachalin in’n Oosten leevt. Ene Ünneroort (J. t. himalayana) leevt isoleert in en poor Rebeden in noordwesten Himalaja. De Oort dat eerste Maal wetenschoplich beschreven hett Carl von Linné 1758.
He is so wat 17 Zentimeter groot un bringt bet to 50 Gramm op de Waag. De Vagel hett en griesbruun Utsehn, korte Been, en griesen, recht korten, spitzen Snavel un en langen, griesbrunen Steert mit dree swarte Striepen. Heken un Seken sünd kuum utenannertoholen. Ok de Jungen seht jüst so ut as jümehr Öllern, sünd aver meist wat bruner un de Bost kann binah witt wesen.
In de Balz-, Brööt- un Optuchttiet köönt de Dreihhäls temlich opfallen. Annertiets sünd se aver kuum to marken. De Gesang is temlich düüdlich un nich to verwesseln. He sett sik ut ‚gäh‘-Ropen, de in de Toonhööch anstiggt, tohoop, de kort achtereenanner toeerst nasal un denn luut in ‚kje‘ övergaht. Faken singt de Partners, as se op’n Pahl sitt, in Duett.
Vör allen junge Vagels, aver ok öllere sett en Zischluut in, wenn se bedroht sünd. Ok dat Bewegen jüst as en Snaak is denn mitünner to sehn, dat Mimikry schall den Gegner bang maken.
Dat Brootrebeet vun de Nominatform is ganz Europa, vun’n Atlantik bet to’n Ural. In’n Noorden reckt dat bet an’n Polarkreis, in’n Süüdwesten bet na Middelspanien un in Grootbritannien vör allen in Schottland. In’n Süden un Oosten leevt se mit annere Ünneroorden tohoop: J. t. tschusii (lütter un mehr rootbruun), leevt vun Korsika, Italien över Dalmatien un Delen vun’n Balkan; J. t. mauretanica (ok wat lütter as de Nominatform, heller, mit witte Bost), de op Sardinien, Sizilien, in Delen vun Noordafrika un op de Balearen leevt, un J. t. sarudnyi (blasser as de Nominatform), de in’n Ural und in en breden Striepen dör Süüdsibirien, Zentralasien, noordwesten Himalaja bet an’n Pazifik leevt. Se leevt ok op Sachalin, Japan un an de Küst vun Süüdchina.
De Dreihhals is de eenzige europääsche Boombicker, de över lange Streken tüht. Alleen de Vagels op Korsika, Sardinien, Sizilien un Zypern blifft in’n Winter an Oort un Steed oder teht över korte Streken, jüst as J.t.mauretanica un de Vagels in’n Süden vun Asien. De Dreihhals flüggt vun August an weg un kaamt de twete Week in’n März bet eerste Week in’n April wedder trüch.
Överwinern doot se süden de Sahara in en breden Striepen vun Senegal, Gambia un Sierra Leone in’n Westen bet na Äthiopien in’n Oosten; na Süden reckt dat bet na de Demokraatsche Republiek Kongo un Kamerun.
Dreihhäls leevt in apene un halvapene Landschoppen mit enkelte oder wenige Bööm. Slatene Woolden un Steppen ganz ahn Bööm, Wöösten un hoge Bargen möögt se gor nich. Vör allen Parklandschoppen, grote Goorns un Wienborebeden sünd dorgegen ideale Levensrüüm för den Dreihhals. Ok lichte Barken-, Fuhren- un Lärkenwoolden, weniger faken sogor Auwoolden warrt besiedelt. Dat Anbott an Nohren un de Bröödmööglichkeiten in Boombicker- oder natürliche Boomhöhlen begrenzt ehr Vörkamen. Allgemeen möögt de Vagels lever Gegenden mit kontinental Klima. De Rebeden, in de se överwintert, reckt vun’t Flachland bet wiet in de Bargzoon.
In sien Brootrebeet bruukt de Dreihhals bestimmte Oorden vun Eemken ut de Geslechter Lasius un Tetramorium. Nich so geern hebbt se Eemken ut dat Geslecht Formica. Mehst freet se Poppen un Larven, aver ok utwassene Eemken, weniger faken ok annere Insekten as Blattlüüs, Rupen vun Botterlickers un Käver oder Frücht un Beren.
De Nohren warrt mehrst op’n Bodden mit de lange backige Tung opleest. De Dreihhals kann ok den Bo vun Eemken mit sienen Snavel opkloppen. Wat he nich verdauen kann, dat speit he wedder ut.
De Dreihhals is an’n Dag aktiv un faken in’n Ingang vun siene Broothöhl to sehn. De Vagel höört to de nich ganz so gauen Flegers, wobi he in’t Daal vun sien Flaag, de lieks as en Well geiht, de Flünk an’n Körper anleggt. He kladdert kuum un kann sik blot slecht mit de wieken Steertfeddern afstütten. Faken is he an’n Bodden, tomehrst an’t hüppen. Dat Koppdreihn, dat em den Naam geven hett, is blot in Situatschonen, in de he bedroht is, to sehn. In disse Situatschoon stellt he bi mehrst oprechten Körper de Koppfeddern op un pluustert sien Steert. Den Kopp dreiht un wennt he, ok de Tung kann he rutsleudern. De Vagel is nich scho. In de Bröödtiet leevt se as Poor un territorial, de annere Tiet, besünners in’n Winterrebeden, enkelt un as Buttjers.
As Höhlenbröder, de sik sülvst kene Höhlen boen kann, is de Dreihhals op dat Vörhannenwesen vun natürliche Höhlen in Bööm oder vun Boombickers anwiest. He geiht ok op Nestkassens. Faken smitt he ok in Höhlen, de al besett sünd, de annern Vagels un de Eier rut. De Dreihhals is blots solang treu, bet de Jungen flügge sünd, denn geiht Heken un Seken wedder uteneen. Dat Seken leggt meist söss bet teihn Eier, mal ok bet to 14, mitünner aver blots een oder twee. Welke Tieden bröödt he ok tweemal in’t Johr, graad bi de Vagels, de wieder in’n Süden leevt, denn aver mit weniger Eier. De beiden Öllern bröödt so wat 14 Daag lang un de Jungen leevt denn noch 18 bet 22 Daag in’t Nest. Nochmal 14 Daag later sünd se denn al sowiet, dat se jümehr Öllern alleen laten doot.
Al in’t 19. Johrhunnert füngen de Dreihhäls an, rorer to warrn. Siet de 1950er Johren is dat sogor noch duller warrn. In de 1980er Johren hebbt se sik kort wedder verhaalt, aver al gau güngen de Bestandstallen wedder dal. Wetenschoplers gaht dorvun ut, dat in Middeleuropa so bi 50.000 Poren na sünd. In Düütschland, de Nedderlannen, Österriek, Tschechien un de Swiez steiht de Dreihhals op de Rode List.
Wichtigste Oorsaken vun dat Trüchgahn sünd de Landschop, de sik dör den Minschen ännert, de Streihaaftwischen, de jümmer rorer warrt, de Insatz vun Bioziden etc.
De Dreihhals (Jynx torquilla) is de eenzige Vagel ut dat Geslecht Jynx, de in Europa leevt. In dat Geslecht gifft dat sünst ok blots noch ene Oort, den Rootbostdreihhals (Jynx ruficollis), de in Afrika leevt. De Oort kennt acht Ünneroorden, de in Delen vun Noordafrika un ganz Eurasien bet Sachalin in’n Oosten leevt. Ene Ünneroort (J. t. himalayana) leevt isoleert in en poor Rebeden in noordwesten Himalaja. De Oort dat eerste Maal wetenschoplich beschreven hett Carl von Linné 1758.
Käinpiigu (Jynx torquilla) on tikkoin heimoh kuului lindu.
Борғандаҡ (рус. вертишейка, рус. Jynx torquilla) — бөтә палеарктика өлкәһендә йәшәй торған ваҡ ҡош. Диалекттарҙа борғандаҡ турғай, нәләт турғай, йылан турғай, сығырлы турғай.
Турғайҙан ҙурыраҡ. Ағас төптәрендә, япраҡ араларында йөрөүсе бик һаҡ ҡош. Өҙлөкһөҙ муйынын бер һуҙып, бер эскәрәк тартып, ян-яҡҡа борғолай, ҡайһы ваҡыт бөтә кәүҙәһен ҡалтырата. Дөйөм төҫө ҡара һәм көрән таптар менән сыбарланған һарғылт көрән. Башҡа ҡоштар менән бутауы мөмкин түгел. Төҫө, хәрәкәттәре бик үҙенсәлекле.
Тауышы яңғырауыҡлы:"кәй-кәй-кәй" йәки йылан һымаҡ ышылдай.
Һирәк ағаслы урмандарҙа йәшәй. Күсмә ҡош. Киң генә таралған. Ағас ҡыуыштарында оялай. 6-12 бөртөк аҡ йомортҡаһы була.
years in Sweden|издание=Ornis svecica|год=2003|том=13|номер=1|страницы=25-28}} (инг.)
{{|de}}
Борғандаҡ (рус. вертишейка, рус. Jynx torquilla) — бөтә палеарктика өлкәһендә йәшәй торған ваҡ ҡош. Диалекттарҙа борғандаҡ турғай, нәләт турғай, йылан турғай, сығырлы турғай.
Вертиголовка (Jynx torquilla) є птах близкый сорокопудам і дятлям, на розлуку од другых дятлообразных мать але слабенькый дзёбак а мягкый хвіст. Є дакус векшый як воробель і є невыразно зафарбленый, ёго піря ся подобать совячому пірю і сплывать із коров стромів. Вертиголовка припомінать співака, тыж як другы дятлї мать але вертиперст, два персты ідуть допереду а два дозаду, і довгый лїпкачій язык. Вертиголовка є єдиный перелїтный дятель. Мать флексібілный карк і годен легко обернути голову о 180 ступнїв.
Вертиголовка жыє в цїлій Европі і в мірнім пасмі Азії, глядать світлы листяны і змішаны лїсы, жыє в садах, або в крячінах з осамоченыма стромами. Є перелїтна, европска популація зимує в Африцї, вертиголовкы з Азії лїтають до Індії а юговыходной Азії.
Жывить ся головно мурянками і їх ларвами, ушками і далшыма хробаками, котры зберать лїпкачім языком. Гнїздить в дуплах стромів, несе 7-10 vajec, на котрых обомі родічі сидять 12 днїв. Молодята ся осамостатнюють за 28-38 днїв.
Імя вертиголовцї принесло ёго чудове справованя, як ся чує быти огрожена, зъїжыть піря, розложыть хвіст, звісить крыла і в тій позіції вертить карком, сычіть і пырскать.
Вертиголовка (Jynx torquilla) є птах близкый сорокопудам і дятлям, на розлуку од другых дятлообразных мать але слабенькый дзёбак а мягкый хвіст. Є дакус векшый як воробель і є невыразно зафарбленый, ёго піря ся подобать совячому пірю і сплывать із коров стромів. Вертиголовка припомінать співака, тыж як другы дятлї мать але вертиперст, два персты ідуть допереду а два дозаду, і довгый лїпкачій язык. Вертиголовка є єдиный перелїтный дятель. Мать флексібілный карк і годен легко обернути голову о 180 ступнїв.
Вертиголовка жыє в цїлій Европі і в мірнім пасмі Азії, глядать світлы листяны і змішаны лїсы, жыє в садах, або в крячінах з осамоченыма стромами. Є перелїтна, европска популація зимує в Африцї, вертиголовкы з Азії лїтають до Індії а юговыходной Азії.
Жывить ся головно мурянками і їх ларвами, ушками і далшыма хробаками, котры зберать лїпкачім языком. Гнїздить в дуплах стромів, несе 7-10 vajec, на котрых обомі родічі сидять 12 днїв. Молодята ся осамостатнюють за 28-38 днїв.
Імя вертиголовцї принесло ёго чудове справованя, як ся чує быти огрожена, зъїжыть піря, розложыть хвіст, звісить крыла і в тій позіції вертить карком, сычіть і пырскать.
Вртивратките (Jynx torquilla) се вид од вратовртечката фамилијата на клукајдрвци.
Овој вид е населен во умерените региони на Европа и Азија. Тие се птици преселници, презимуваат во тропските делови на Африка и јужна Азија (како и во Иран[2]). Тоа е птица на отворени шуми и овоштарници. Кога мигрираат понекогаш се видени во песочните предели, каде што бараат мравки за прехрана. Вртивратките ги има и во Македонија.
Овој вид во должина е од 16 до 18 cm и тежи 26-50 g.[3] Нивните клунови се пократки и помалку остри од другите клукајдрвци, затоа што нивниот главен плен се мравки и други инсекти, кои ги наоѓаат во распаднатите дрвја или на голата почва. Тие ги користат дупките во дрвјата за вгнездување, за да не прават нови дупки. Името „вртивратки“ го добиле заради нивната способност да го свртат вратот речиси 180 степени.
Вртивратките се гнездат во постоечките дупки во дрвјата. Снесуваат 7 до 10 јајца, во мај и јуни. Јајцата се бели, како на другите клукајдрвци. При опасност, ја користат својата способност за вртење на вратот и нивната змијоликост, испуштајќи шушкав звук. Ваквото нивно чудно однесување доведе да се употребуваат како „клетва“ со зборот „Jynx“ во вештерството.
Постојат 6 подвида:
Вртивратките (Jynx torquilla) се вид од вратовртечката фамилијата на клукајдрвци.
खरलाहाँचे नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा युरासियन रिनेक (Eurasian Wryneck) भनिन्छ ।
खरलाहाँचे नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा युरासियन रिनेक (Eurasian Wryneck) भनिन्छ ।
The Eurasian wryneck or northern wryneck (Jynx torquilla) is a species of wryneck in the woodpecker family.[2] They mainly breed in temperate regions of Europe and Asia. Most populations are migratory, wintering in tropical Africa and in southern Asia from Iran to the Indian subcontinent, but some are resident in northwestern Africa. It is a bird of open countryside, woodland and orchards.
Eurasian wrynecks measure about 16.5 cm (6.5 in) in length and have bills shorter and less dagger-like than those of other woodpeckers. Their upperparts are barred and mottled in shades of pale brown with rufous and blackish bars and wider black streaks. Their underparts are cream speckled and spotted with brown. Their chief prey is ants and other insects, which they find in decaying wood or on the ground. The eggs are white as is the case with many birds that nest in holes and a clutch of seven to ten eggs is laid during May and June.
These birds get their English name from their ability to turn their heads through almost 180 degrees. When disturbed at the nest, they use this snake-like head twisting and hissing as a threat display. This odd behaviour led to their use in witchcraft, hence to put a "jinx" on someone.
The Eurasian wryneck was first described by Carl Linnaeus in the tenth edition of his Systema Naturae in 1758. The type species came from Sweden.[3][4]
The genus name Jynx is from the Ancient Greek name for this bird, iunx. The specific torquilla is Medieval Latin derived from torquere, to twist, referring to the strange snake-head movements.[5] The bird was used as a charm to bring back an errant lover, the bird being tied to a piece of string and whirled around.[5] The English "wryneck" refers to the same twisting movement and was first recorded in 1585.[6]
The family Picidae has four subfamilies, the Picinae (woodpeckers), the Picumninae (piculets), the Jynginae (wrynecks) and the monotypic Nesoctitinae (Antillean piculet).[7] Based on morphology and behaviour, the Picumninae was considered to be the sister clade of the Picinae. This has now been confirmed by phylogenetic analysis and the Jynginae are placed basal to the Picinae, Nesoctitinae and Picumninae.[7]
Jynginae includes one genus (Jynx) and two species, the Eurasian wryneck and the red-throated wryneck (Jynx ruficollis), resident in sub-Saharan Africa.[8] There are six subspecies of Jynx torquilla: [9]
The Eurasian wryneck grows to about 17 cm (6.7 in) in length.[4] The subspecies Jynx torquilla tschusii weighs 26 to 50 g (0.92 to 1.76 oz).[10] It is a slim, elongated-looking bird with a body shape more like a thrush than a woodpecker. The upperparts are barred and mottled in shades of pale brown with rufous and blackish bars and wider black streaks. The rump and upper tail coverts are grey with speckles and irregular bands of brown. The rounded tail is grey, speckled with brown, with faint bands of greyish-brown and a few more clearly defined bands of brownish-black. The cheeks and throat are buff barred with brown. The underparts are creamy white with brown markings shaped like arrow-heads which are reduced to spots on the lower breast and belly. The flanks are buff with similar markings and the under-tail coverts are buff with narrow brown bars. The primaries and secondaries are brown with rufous-buff markings. The beak is brown, long and slender with a broad base and sharp tip. The irises are hazel and the slender legs and feet are pale brown. The first and second toes are shorter than the others. The first and fourth toes point backwards and the second and third point forwards, a good arrangement for clinging to vertical surfaces.[4] The juvenile has a livery much similar to the adults but with a milder and less distinct coloration. [11]
The call of the Eurasian wryneck is a series of repeated harsh, shrill notes quee-quee-quee-quee lasting for several seconds and is reminiscent of the voice of the lesser spotted woodpecker. Its alarm call is a short series of staccato "tuck"s and when disturbed on the nest it hisses.[4]
The Eurasian wryneck has a palearctic distribution. The breeding range of the nominate subspecies includes all of Europe to the Urals, except the British Isles and Iceland. In the north it reaches the Arctic Circle and the range includes Spain in the southwest. In the south and east it intergrades with J. t. tschusii (smaller and more reddish brown) which is found in Corsica, Italy, Dalmatia and parts of the Balkans. J. t. mauretanica (also smaller than the nominate form, light, with whitish throat and breast) is resident in Algeria and Morocco and possibly also the Balearic Islands, Sardinia and parts of Sicily. J. t. sarudnyi (considerably paler than the nominate with fainter markings) occurs in the Urals and then in a wide strip of Asia through southern Siberia, Central Asia, including the north-western Himalayas to the Pacific coast. J. t. chinensis breeds in eastern Siberia and northeastern and central China while J. t. himalayana breeds in Pakistan and the northwestern Himalayas.[12] Eurasian wrynecks also inhabit the island of Sakhalin,[13] Japan and the coastal areas of southern China.[1][14]
The Eurasian wryneck is the only European woodpecker to undertake long-distance migrations. The wintering area of European species is located south of the Sahara, in a wide strip across Africa extending from Senegal, Gambia and Sierra Leone in the west to Ethiopia in the east. Its southern limit extends to the Democratic Republic of Congo and Cameroon. The populations from West Asia use the same wintering areas. The Central and East Asian breeding birds winter in the Indian subcontinent or southern East Asia including southern Japan.[4]
During the summer the bird is found in open countryside, parkland, gardens, orchards, heaths and hedgerows, especially where there are some old trees. It may also inhabit deciduous woodland and in Scandinavia it also occurs in coniferous forests.[4]
The Eurasian wryneck sometimes forms small groups during migration and in its winter quarters but in the summer is usually found in pairs. It characteristically holds its head high with its beak pointing slightly upwards. A mutual display that occurs at any time of year involves two birds perched facing each other with their heads far back and beaks wide open, bobbing their heads up and down. Sometimes the head is allowed to slump sideways and hang limply. On other occasions, when excited, the head is shaken and twisted about violently. When disturbed on the nest or held in the hand, the neck contorts and twists in all directions. The bird sometimes feigns death and hangs limply with eyes closed.[4]
On returning to the breeding area after migration, the birds set up territories. On farmland in Switzerland it has been found that old pear orchards with large numbers of ant nests are preferentially selected over other habitats. Areas used for vegetable cultivation provided useful habitat when they include areas of bare ground on which the birds can forage.[15] Territories are not chosen at random as arriving birds favoured certain areas over others with the same territories being colonised first year after year. The presence of other Eurasian wrynecks in the vicinity is also a positive influence. Orchards in general, and older ones in particular, provide favoured territories, probably because the dense foliage is more likely to support high numbers of aphids and the ground beneath has scant vegetation cover, both of which factors increase the availability of ants, the birds' main prey. Despite some territories being consistently chosen over others, reproductive success in these territories was no higher than in others.[16] Limiting factors for such crevice-nesting species as Eurasian wrynecks are both the availability of nesting sites and the number of ants and their ease of discovery. Modern farming practices such as the removal of hedges, forest patches and isolated trees and the increasing use of fertilisers and pesticides are disadvantageous to such birds.[17]
The diet of the Eurasian wryneck consists chiefly of ants but beetles and their larvae, moths, spiders and woodlice are also eaten. Although much time is spent in the upper branches of trees, the bird sometimes perches in low bushes and mostly forages on the ground, moving around with short hops with its tail held in a raised position. It can cling to tree trunks, often moving obliquely, and sometimes pressing its tail against the surface as a prop. It does not make holes in bark with its beak but picks up prey with a rapid extension and retraction of its tongue and it sometimes catches insects while on the wing. Its flight is rather slow and undulating.[4]
The nesting site is variable and may be in a pre-existing hole in a tree trunk, a crevice in a wall, a hole in a bank, a sand martin's burrow or a nesting box.[4] In its search for a safe, protected site out of reach of predators, it sometimes evicts a previous occupant, its eggs and nestlings.[18] It uses no nesting material, and a clutch of normally seven to ten eggs is laid (occasionally five, six, eleven or twelve). The eggs average 20.8 by 15.4 millimetres (0.82 in × 0.61 in) and weigh about 0.2 g (0.007 oz). They are a dull white colour and partially opaque. Both sexes are involved in incubation, which takes twelve days, but the female plays the greater part. Both parents feed the chicks for about twenty days before they fledge. There is usually a single brood.[4]
The International Union for Conservation of Nature lists the Eurasian wryneck as being of "least concern" in its Red List of Threatened Species. This is because it has a world population estimated at up to fifteen million individual birds and a very wide geographical range. The population may be decreasing to a certain extent but not at such a rate as to make the bird reach the threshold for a more threatened category.[1] In continental Europe, the largest populations are in Spain, Italy, Germany, Poland, Romania, Hungary, Belarus and Ukraine, and only in Romania is the population trend believed to be upward. In Russia, where there are believed to be 300,000 to 800,000 individuals, the population trend is unknown.[19] In the United Kingdom the numbers of bird are on the decrease and it is protected under Schedule 1 of the Wildlife and Countryside Act 1981 and is listed on Appendix II of the Bern Convention. It is protected as a migratory species under the Birds Directive in the European Union.[20] In Switzerland, the population has also been decreasing, but the species has reacted positively to conservation measures such as the addition of nestboxes in suitable habitats.[21]
The Eurasian wryneck or northern wryneck (Jynx torquilla) is a species of wryneck in the woodpecker family. They mainly breed in temperate regions of Europe and Asia. Most populations are migratory, wintering in tropical Africa and in southern Asia from Iran to the Indian subcontinent, but some are resident in northwestern Africa. It is a bird of open countryside, woodland and orchards.
Eurasian wrynecks measure about 16.5 cm (6.5 in) in length and have bills shorter and less dagger-like than those of other woodpeckers. Their upperparts are barred and mottled in shades of pale brown with rufous and blackish bars and wider black streaks. Their underparts are cream speckled and spotted with brown. Their chief prey is ants and other insects, which they find in decaying wood or on the ground. The eggs are white as is the case with many birds that nest in holes and a clutch of seven to ten eggs is laid during May and June.
These birds get their English name from their ability to turn their heads through almost 180 degrees. When disturbed at the nest, they use this snake-like head twisting and hissing as a threat display. This odd behaviour led to their use in witchcraft, hence to put a "jinx" on someone.
Eŭrazia koltordulo estas 16 cm granda birdo, parenca al pegoj, kiu kondutas kaj aspektas iomete kiel kantobirdoj, sed estas membro de la familio de Pegedoj kaj de ties subfamilio kaj ununura genro Jynx. El la du specioj de tiu genro tiu ĉi specio loĝas en Eŭropo kaj en centra Azio kaj de tie venas la nomo.
La morfologio estas taŭga por ĝia medio, kio inkludas longan kranion kiu gastigas tre moveblan kaj longan langon, kio permesas al ĝi elpreni la larvojn de insektoj, ĉefe formikoj, per kiuj ili nutras sin traborinte la duramenon de la trunkoj de la arboj. Ties zigodaktiliaj piedoj, tio estas, ke ili havas du antaŭajn kaj du malantaŭajn fingrojn, malajn, permesas al ili alkroĉiĝi al elstaraĵoj de trunkoj, kaj al malgrandaj branĉoj, kiel ĉe aliaj samfamilianoj, sed ili malhavas la rigidajn vostoplumojn kiuj permesas al aliaj grimpi surtrunke kaj pro tio ili estas pli ofte surbranĉe anstataŭ surtrunke.
Tiu ĉi specio estas 16 aŭ 17 cm longa, kun enverguro de 25 ĝis 27 cm kaj pezo de 30 ĝis 45 g. La strukturo de la beko estas diferenca el tiu de la veraj pegoj, kiel, ekzemple, la membroj de la genro Dendrocopos. Ĉikaze ties formo estas diferenca (malpli longa kaj malpli akra), kaj ties efiko trabora pli malgranda; fakte, la birdoj de Jynx kutimas uzi jam boritajn truojn anstataŭ trabori ili mem.
Tiu ĉi specio posedas kamuflajn plumarojn, malmulte allogajn, kun grizaj kaj brunaj nuancoj; ĉar tre ofte ili surgrundas, ili similaspektas al kaprimulgoj. La plumaro ŝajnas bruna el malproksimo, deproksime videblas bildoj. La dorso kaj la longa rondoforma fino de la vosto estas grizaj, kion makulas brunaj kaj flavaj makuletoj, strioj. La ventro estas argilflava kun grizbrunaj strioj, la brusto estas pli bruneca (kio en la alia specio samgenra estas ruĝeca); la kapo estas grizeca kaj en la vosto estas horizontalaj malhelaj strioj. La plej kara eco estas malhela larĝa strio de la subokulo malantaŭen al la nuko.
Nestumas ili en truoj, kutime iam faritaj de la specio Dryocopus martius; ĉe J. torquilla, kutime unu fojon jare, kaj la ovodemetado estas el sep al dek blankaj ovoj.
Tiu birdo ricevis sian nomon pro sia kapablo turni la kapon preskaŭ 180 gradojn. Ĝi ofte tordas la kolon - kun hirtigitaj krestecaj kapoplumoj - tien-reen. Se ĝenite ĉeneste, la birdo uzas kapomovon kiel de serpento kiel minaco. Tiu stranga kutimo kaŭzis ĝian uzadon en sorĉado, per surmeto de koltordulo sur iu.
La koltordulo estas malofte videbla birdo, oni povas plej ofte nur ĝian voĉon aŭdi. La voĉo estas nazeca, tipa kanto de la membroj de la familio Pegedoj. Ĝi serĉas nutraĵon saltante sur la grundo, manĝas insektojn, formikojn, formikajn ovojn (tiujn lastajn ĝi kaptas per longa, glueca lango), arakidojn, berojn.
Ĝi sidas sur la branĉoj kruce, sur la arbotrunko kroĉiĝas kiel pego.
La koltordulo flugas one, krias ki-ki. Ĝi vivas en ĝardenoj, fruktarbejoj, parkoj, arbustaj, arbaj areoj. La koltordulo nestas en arbo- aŭ murkavoj, nenaturaj nestejoj ktp.
Ĝi estas migranta palearktisa birdo. Tio signifas, ke ĝi reproduktiĝas en mezvarmaj regionoj de Eŭropo (escepte de sudaj Iberio kaj Grekio, Brita insularo kaj norda Skandinavio) kaj de Centra Azio tra Mongolio al Manĉurio kaj nordaj Ĉinio kaj Japanio. La specio migras suden vintre al subsahara Afriko en zono ĉe Sahelo kaj iom pli sube el Senegalo al Etiopio, kaj en Azio en Barato, sudorienta Azio kaj suda Japanio.
Eŭrazia koltordulo estas 16 cm granda birdo, parenca al pegoj, kiu kondutas kaj aspektas iomete kiel kantobirdoj, sed estas membro de la familio de Pegedoj kaj de ties subfamilio kaj ununura genro Jynx. El la du specioj de tiu genro tiu ĉi specio loĝas en Eŭropo kaj en centra Azio kaj de tie venas la nomo.
El torcecuello euroasiático[1] (Jynx torquilla) es una especie de ave piciforme de la familia de los pícidos, de hábitos migratorios.[2] Habita en bosques, selvas, parques y zonas con árboles aislados en Europa, Asia y África.[2]
Su longitud ronda los 16 cm y su aspecto externo y comportamiento guardan mayores similitudes con los de un paseriforme que con los de un pájaro carpintero típico.[2] La coloración de su plumaje es muy mimética: pardo grisáceo en las partes superiores y más amarillo con listas pardas próximas en las partes inferiores.[2] Presenta, a su vez, unas listas oscuras en los ojos y barras de la misma coloración atravesando su cola. Este plumaje críptico y su pico de pequeño tamaño le diferencian notablemente de otras especies del orden. Sin embargo, sus patas presentan dos dedos dirigidos hacia adelante y los dos restantes, hacia atrás, característica propia de los pájaros carpinteros.[2] Las plumas del píleo (la parte superior de la cabeza) son eréctiles,[2] y si se siente amenazado, las eriza, tuerce el cuello hacia atrás y lo extiende luego rápidamente.[3]
Se alimenta en el suelo y trepa por los troncos como los demás pájaros carpinteros,[2] comiendo hormigas y otros insectos.[3]
Anida en cavidades de los árboles y oquedades de la mampostería de edificios.[2] Realiza una única puesta anual —ocasionalmente, dos— constituida normalmente de entre siete y diez huevos, aunque a veces pueden ser cinco o catorce.[2] Los huevos son de color blanco. Ambos progenitores se encargan de la incubación, la cual tiene lugar entre doce y catorce días.[2] Las crías, nidícolas, son alimentadas por sus dos padres hasta que abandonan el nido entre diecinueve y veintiún días después de su nacimiento.[2] Esta especie se reproduce en regiones templadas de Europa y Asia, y migra hacia África tropical y Asia meridional para pasar el invierno.
Fue descrita en 1758 por el naturalista sueco Carlos Linneo en la décima edición de su obra Systema naturæ bajo su actual nombre binomial.[4] Se reconocen siete subespecies válidas.[5]
Datos: Q25678
Multimedia:
Especies: Jynx torquilla
El torcecuello euroasiático (Jynx torquilla) es una especie de ave piciforme de la familia de los pícidos, de hábitos migratorios. Habita en bosques, selvas, parques y zonas con árboles aislados en Europa, Asia y África.
Väänkael (Jynx torquilla) on pruuni-hallikirju väike linnuliik rähniliste seltsist rähnlaste sugukonnast väänkaela perekonnast.
Väänkael on laialdaselt levinud Euraasia parasvöötmes, Portugalist ja Norra keskosast üle Kaukaasia, Siberi ja Kirde-Hiina kuni Sahhalini ja Jaapanini. Väänkael on rändlind, ta talvitub Põhja-Aafrikas ja Lõuna-Aasias. Väänkael on Eestis väikesearvuline haudelind, tema arvukus on siin viimase paari aastakümne jooksul tunduvalt vähenenud. Väänkaela arvukust on hinnatud 5000 – 10 000 paarile. [1]
Väänkaelal on varjevärvus, ta on üleni kirjatud puukoore sarnase mustriga, nagu ka öösorr. Kehakujult sarnaneb punaselg-õgija või vööt-põõsalinnuga. Lend on lainjas.[2] Väänkaela häälitsused sarnanevad lõopistriku ja väike-kirjurähni omadega. Häirimise korral pöörab väänkael kaela mitmes suunas nagu madu ja ka sisistab rästiku moodi. Rahvasuu tunneb teda seetõttu ka nõidmao nimetusega.
Väänkael sööb peamiselt sipelgaid, vähem lehetäisid, rohutirtse ja teisi putukaid. Ta pistab oma pika kleepuva keele sipelgapessa ja haarab selle külge jäänud sipelgad kiiresti suhu. Sipelgaid, eriti metsale kasulikku salukuklast, hävitab väänkael suurel hulgal.
Väänkael pesitseb hõredates leht- ja segametsades, saludes, puisniitudel, parkides, suuremates aedades jt puistutes, samuti üksikutes puudes ja asulate servades. Pesa teeb rähni või puukoristaja vanasse õõnde või pesakasti või looduslikku puuõõnsusse. Päris pesa väänkael ei tee, kuid pesa põhi on peaaegu alati vooderdatud mingi taimeprahiga. Liigikaaslaste vastu on väänkael agressiivne, sellepärast ei pesitse kaks väänkaela teineteisele lähemal kui kakssada meetrit. Sobivaid pesakohti on vähe, sellepärast, kui väänkael leiab juba hõivatud pesakoha, siis kihutab ta selle omaniku minema, pillub munad pesast välja ja hukkab linnupojad. Väänkael ei armasta puhtust: tema pesa on räpane. On teada juhtumeid, kus väänkael on munenud enda tapetud teise liigi poegade peale.
Eestisse saabub väänkael hilja, alates aprilli teisest poolest või mai algusest, ja lahkub septembris.
Väänkael (Jynx torquilla) on pruuni-hallikirju väike linnuliik rähniliste seltsist rähnlaste sugukonnast väänkaela perekonnast.
Lepitzulia (Jynx torquilla) pizidio edo okilen familiako hegaztia da, Eurasiako basoetan bizi dena, baita Euskal Herrian ere[1]. Okilen taldekoa izan arren, itxura eta portaeraz desberdina da: ez du enborrak mokoarekin zulatzeko okilen ohitura arrunta, eta lurrean ere gehiago ibiltzen da zuhaitzetan baino.
Tamaina ertaina du, 15-17 cm-ko gorputz luzera eta 25-27 cm-ko hego-zabalera[2]. Pisua, aldiz, 30 eta 45 g bitartekoa izan ohi da. Kolorazio oso kriptikoa du, tonu arre, marroi eta grisduna. Kolorazio horrek enborretan eta orbel artean kamuflaje ezinhobea eskaintzen dio. Bizkarraldean tonu grisak dira nagusi, eta sabelaldean kolore arrea. Hegoak, berriz, marroixkagoak izaten dira. Mokoa grisa da, txikia eta puntazorrotza. Burua grisaxka da, eta begietatik atzera marra ilunago bat hedatzen da. Ez dago bi sexuen arteko ezberdintasun morfologikorik.
Larre, fruta arbolen edota ibai ertzetako basoen presentzia behar du, bertan, zuhaitzetako zuloetan edota beste okilek eginiko habietan eraikitzen du berea, zuhaitz helduetan eta lurretik altuera gutxira. Intsektuak jaten ditu, eta hauen artean inurriak ditu gogokoen, baita harrak ere[3].
Euskal Herrian eremu guztietan aurki daiteke, baina udan, espezie migratzailea baita. Izena lepoa guztiz itzultzeko daukan gaitasunetik datorkio[2]. Inguruko erdaretan ere ezaugarri horrek ematen dio izena: torcecuellos gaztelaniaz, torcol frantsesez. Arriskua nabaritzen duenean bihurritzen du gehien lepoa, eta une horietan, burua altxatua daukan sugearen itxura hartzen du, eboluzioak eman dion defentsa mekanismo bitxia[4].
Lepitzuliak sei azpiespezie ditu:
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Lepitzulia (Jynx torquilla) pizidio edo okilen familiako hegaztia da, Eurasiako basoetan bizi dena, baita Euskal Herrian ere. Okilen taldekoa izan arren, itxura eta portaeraz desberdina da: ez du enborrak mokoarekin zulatzeko okilen ohitura arrunta, eta lurrean ere gehiago ibiltzen da zuhaitzetan baino.
Käenpiika (Jynx torquilla) on tikkojen heimoon kuuluva lintulaji, joka vaaran uhatessa vääntelee ruumistaan niin, että se muistuttaa hieman käärmettä. Poikkeuksena useimmista tikkalinnuista käenpiika on muuttolintu, ja sen ääni on kimakkaa piipitystä. Se ei myöskään yleensä kiipeile puunrungoilla toisin kuin muut tikat.
Käenpiian pituus on noin 16–18 senttiä ja sen siipien kärkiväli 25–27 senttiä. Täysikasvuinen yksilö painaa 30–50 grammaa, keskimäärin 37 grammaa. Tikkalinnuksi käenpiika on erikoisen näköinen ja poikkeaa tikoista myös elintavoiltaan. Sen yleisväritys on harmaanruskea, selässä ja päässä on pitkiä tummia viiruja ja kurkku on kellahtava. Sukupuolet ovat samanväriset. Koivet ovat tikkamaiset, varpaat ja kynnet ovat vahvat. Myös nokka on tikkamainen mutta lyhyehkö. Lento on ripeää ja loivasti aaltoilevaa. Käenpiika liikkuu usein maassa muurahaisia etsimässä.
Laulu on kimeää ja kuuluvaa piipitystä ”pii-pii-pii...”, jonka pituus on noin kymmenen tavua. Molemmat sukupuolet laulavat. Laulun voi sekoittaa pikkutikan piipitykseen, joka on kuitenkin lyhyempikestoinen ja väkinäinen. Varoitusääni on napakka, käheä ”tek”.
Aikuiset käenpiiat sulkivat täydellisesti pesinnän jälkeen heinä-elokuussa. Nuorilla linnuilla on samoihin aikoihin osittainen sulkasato, jossa ne tavallisesti vaihtavat höyhenensä ja sulkansa lukuun ottamatta kaikkia tai useimpia kyynärsulkia, siiven isoja peitinhöyheniä ja joitakin keskimmäisiä pyrstösulkia. Sekä aikuiset että nuoret sulkivat pesintää edeltävässä sulkasadossa helmi-maaliskuussa pääosan höyhenpuvustaan, lukuun ottamatta käsisulkia. Monet yksilöt voivat lisäksi sulkia osan tai kaikki pyrstö- ja kyynärsulista.[2]
Vanhin suomalainen rengastettu käenpiika on ollut kuusi vuotta, kaksi kuukautta ja viisi päivää vanha.[3] Se on samalla Euroopan vanhin käenpiika.[4]
Käenpiian levinneisyysalue ulottuu Länsi-Euroopasta itään Pohjois-Kaukasiaan ja läpi Venäjän ja Siperian keskiosien Japanin pohjoisille saarille sekä Kiinan keskiosiin asti. Laji pesii myös Pohjois-Algeriassa.[2] Euroopassa pesii 350 000–420 000 paria. Talveksi lintu muuttaa trooppiseen Afrikkaan ja Aasiaan. Lajin elinalueen laajuus on noin kymmenen miljoonaa neliökilometriä ja maailman populaation kooksi arvioidaan 1,2–2,6 miljoonaa yksilöä.[1]
Suomessa käenpiika pesii Oulu–Kuusamo-linjan eteläpuolella. Suomen pesimäkannaksi on 2000-luvulla arvioitu 10 000–20 000 paria ja laji on luokiteltu silmälläpidettäväksi.[5] Käenpiika on voimakkaasti vähentynyt 1970-luvulta alkaen. Vähenemisen syynä saattaa olla maaseudun autioituminen sekä maa- ja metsätalouden muutokset.
Käenpiika on muuttolintu, joka saapuu Etelä-Suomeen vapun tietämissä ja toukokuun aikana. Syysmuutto on huomaamaton tapahtuma elo–syyskuussa.
Käenpiian tyypillistä elinympäristöä ovat rannikkoseudut, niityt, puutarhat, puistot, valoisat seka- ja lehtimetsät ja avoimet havumetsät. Aikaisemmin, kannan ollessa runsas, käenpiian keväinen piipitys oli Suomen maaseudun tunnusomaisimpia linnunääniä. Erityisen hyvin laji viihtyi vanhojen kartanoiden pihapiirissä sekä rantojen hakamailla ja metsälaitumilla.
Lajin pariutumisaika on touko–kesäkuussa. Pesä on luonnonkolossa tai kottaraispöntössä. Käenpiika ei koverra itse pesäkoloa, vaikka tikkalintu onkin. Käenpiialla on myös tapana tyhjentää muiden lintujen pesät reviirinsä koloista ja pöntöistä.
Muninta alkaa Etelä-Suomessa touko–kesäkuun vaihteessa. Naaras munii 4–13 munaa, keskimäärin 9–10, joita haudotaan noin 13 vuorokautta. Muna painaa keskimäärin 2,6 grammaa. Naaras hautoo öisin, päivisin molemmat puolisot vuorotellen. Munamäärä voi vaihdella suuresti, sillä tikkalinnut munivat lisää munia, jos niitä poistetaan pesästä. Haudonta alkaa ennen kuin munamäärä on täysilukuinen, joten poikaset kuoriutuvat eri päivinä. Sekä koiras että naaras ruokkivat poikasia pääasiassa muurahaisen munilla, joita poikue syö päivässä noin kymmenentuhatta. Poikaset lähtevät pesästä lentokykyisinä lähes kolmen viikon ikäisinä. Emot huolehtivat niistä vielä parisen viikkoa. Käenpiika myös keräilee vieraita esineitä pesäänsä. Etelä-Euroopassa laji voi pesiä kaksi, joskus kolme kertaa kesän aikana. Laji on sukukypsä yksivuotiaana.[2]
Pesäpöntöstä yllätetty emo vääntelee kaulaansa käärmemäisesti ja sähisee. Samoin tekevät isot poikaset, jolloin näyttää siltä kuin pöntössä olisi käärmeitä. Tämä on puolustautumiskeino pesärosvoja vastaan.
Käenpiika syö ennen kaikkea muurahaisia ja niiden munia, joita se onkii pesistä pitkällä, väkäsikkäällä kielellään. Lisäksi sen ravintoon kuuluvat muut hyönteiset, hämähäkit ja nilviäiset.[2]
Käenpiika (Jynx torquilla) on tikkojen heimoon kuuluva lintulaji, joka vaaran uhatessa vääntelee ruumistaan niin, että se muistuttaa hieman käärmettä. Poikkeuksena useimmista tikkalinnuista käenpiika on muuttolintu, ja sen ääni on kimakkaa piipitystä. Se ei myöskään yleensä kiipeile puunrungoilla toisin kuin muut tikat.
Jynx torquilla
Le Torcol fourmilier (Jynx torquilla) est une espèce d'oiseaux de la famille des Picidae.
Le torcol a le dos gris et brun avec des motifs noirâtres, ce qui permet à l'oiseau de bien se confondre avec l'écorce d'un arbre. Son ventre est blanc sale avec des petites barres noires. Ce plumage cryptique peut le rendre difficile à observer. Son bec est plus court que celui des autres pics, car il ne l'utilise pas pour creuser de cavités dans les arbres pour nicher, préférant utiliser celles déjà faites par d'autres espèces.
Son chant consiste en une série rapide de notes nasales et perçantes, ressemblant à tien-tien-tien-tien....[1]
Le torcol fourmilier, comme son nom l'indique, se nourrit principalement de fourmis et de leurs larves en lançant sa langue poisseuse dans les fourmilières[2]. Il se nourrit également d'autres insectes, d'araignées ou de baies.
C'est un oiseau migrateur.
Il niche depuis l'Europe et l'Afrique du Nord jusqu'au Japon[3]. Il hiverne et ses populations européennes migrent en Afrique tropicale, les populations asiatiques elles migrent vers l'Inde et l'Asie du Sud-Est continentale[4].
Il niche dans la campagne avec boqueteaux et vergers, bocage et boisements.
Le torcol fourmillier se reproduit dans un trou d'arbre ou de mur. Il pond sept à dix œufs en une ou deux pontes de mai à juin.
L'espèce Jynx torquilla a été décrite par le naturaliste suédois Carl von Linné, en 1758[5].
Le Torcol fourmilier n'est pas classé comme espèce menacée dans la liste rouge de l'UICN. Sa répartition géographique est étendue et sa population mondiale est estimée à quinze millions d'individus. La population est en déclin dans certaines parties de son aire de distribution, mais à un rythme qui ne justifierait pas un changement de classification dans la liste rouge.
L'intensification de l'exploitation agricole présente une menace pour le Torcol, ainsi que le manque de cavités dans les arbres nécessaires à sa nidification. La pose de nichoirs peut aider les populations en déclin à se rétablir.
Jynx torquilla
Jynx torquillaLe Torcol fourmilier (Jynx torquilla) est une espèce d'oiseaux de la famille des Picidae.
O peto formigueiro (Jynx torquilla) é unha ave de hábitos migratorios pertencente á familia dos pícidos, dentro da orde dos piciformes. Habita en bosques, selvas, parques e zonas con árbores illados en Europa, Asia e África.
A súa lonxitude rolda os 16 cm e o seu aspecto externo e comportamento gardan maiores semellanzas cos paseriformes que con calquera peto. A coloración da súa plumaxe e moi mimética: parda cinsenta nas partes superiores e máis amarelenta con roscos pardos próximas nas partes inferiores. Presenta, á vez, uns riscos escuras nos ollos e barras da mesma coloración na súa cola. Esta plumaxe críptica xunto ao seu pequeno peteiro diferénzano notablemente doutras especies da orden. Con todo, as súas patas presentan dous dedos dirixidos cara adiante e dous restantes, cara atrás, característica propia dos paxaros carpinteiros. As plumas do píleo (a parte superior da cabeza) son eréctiles, e se sente ameazado, erízaas, torce o pescozo cara atrás e esténdeo logo axiña.
Aliméntase no chan e rube polos troncos como os demais paxaros carpinteiros, comendo formigas e outros insectos. Aniña en cavidades das árbores e buratos da cachotería de edificios. Realiza unha única posta anual -ocasionalmente, dúas- constituída normalmente de entre 7 e 10 ovos, aínda que ás veces poden ser 5 ou 14. Os ovos son de cor branca. Ambos os dous proxenitores encárganse da incubación, a cal toma entre 12 e 14 días. Os pitos, nidícolas, son alimentados polos seus dous pais ata que abandonan o niño entre 19 e 21 días despois do seu nacemento. Esta especie reprodúcese en rexións tépedas de Europa e Asia, e migra cara a África tropical e Asia meridional para pasar o inverno.
O peto formigueiro (Jynx torquilla) é unha ave de hábitos migratorios pertencente á familia dos pícidos, dentro da orde dos piciformes. Habita en bosques, selvas, parques e zonas con árbores illados en Europa, Asia e África.
Vijoglav (Jynx torquilla) je ptica iz porodice djetlića. Zajedno s vrstom Jynx ruficollis čini rod Jynx.
Dug je oko 16,5 cm i težak oko 50 grama. Poput djetlića, vijoglavi imaju veliku glavu i dug jezik, koji koriste da izvuku kukce i larve. Imaju i zigodaktilna stopala, sa dva prsta prema naprijed, a dva prema nazad. Međutim, nemaju ukočena repna pera koja djetlići koriste kad se penju po drveću. Zato vijoglavi češće od svojih srodnika sjede na grani nego na uspravnom deblu. Odlično su kamuflirani svojim prugastim perjem smeđe boje. Mužjak i ženka slično izgledaju.
Kljunovi su im kraći i nisu poput dlijeta kao u pravih djetlića, i zato se uglavnom hrane mravima i drugim kukcima koje traže u trulom drvetu ili na zemlji. Radije koriste stare rupe djetlića nego što prave vlastite. Ženka nese šest do devet bijelih jaja, koja uglavnom ona inkubira sljedećih 12-14 dana.
Kada se ovu pticu uznemiri, ona izokreće svoju glavu i sikće na neprijatelja. Po tome je i dobila svoj hrvatski naziv, a nazivi u mnogim drugim jezicima se isto odnose na tu osobinu: "Wryneck" u Engleskom jeziku, "Wendehals" u Njemačkom jeziku, itd.
Nastanjuju sjever Euroazije, od Britanije do Japana. Zimuje u Africi i južnoj Aziji. Mogu živjeti u otvorenim šumama, voćnjacima, pošumljenim farmama i parkovima.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: vijoglav
Wikivrste imaju podatke o: vijoglavu Vijoglav (Jynx torquilla) je ptica iz porodice djetlića. Zajedno s vrstom Jynx ruficollis čini rod Jynx.
Il torcicollo (Jynx torquilla Linnaeus, 1758) è un uccello appartenente alla famiglia Picidae.[2]
Si ciba prevalentemente di formiche, che cattura introducendo nelle fessure dei formicai la propria lingua lunga, protrattile e vischiosa.
Nidifica in primavera nelle cavità degli alberi, purché tuttavia l'apertura stretta per proteggere il nido dalle intrusioni dei predatori. A differenza degli altri picchi, non scava direttamente il proprio nido, ma depone le uova nella cavità.
Il torcicollo vive libero in natura, in Europa, Asia centrale e Nord Africa. È molto comune in Italia, dove arriva in primavera e se ne riparte in autunno: migratore, durante gli spostamenti raggiunge l'Africa, il Sudan e l'India dove sverna; in Europa non nidifica invece né nella Spagna meridionale né in Grecia.
Vive negli ambienti di media montagna, preferendo le zone coperte da alberi di alto fusto, evitando tuttavia le foreste.
Sono note 6 sottospecie:[2]
.JPG)
.JPG)
Grąžiagalvė (lot. Jynx torquilla, angl. Wryneck, vok. Wendehals) - geninių (Picidae) šeimos paukštis.
Rūšis gyvena Eurazijoje nuo Atlanto iki Kolymos baseino ir Ramiojo vandenyno pakrančių, Šiaurės Afrikoje ir kai kuriose salose. Lietuvoje dažna. Dažniausiai aptinkama lapuočių ir mišriuose miškuose, rečiau pušynuose. Taip pat pasitaiko parkuose, soduose, želdiniuose.
Patino ir patelės kūnas rusvai pilkos spalvos, išmargintas tamsiomis ir šviesiomis dėmelėmis bei juostomis. Turi silpną snapą, todėl peri kitų genių padarytuose uoksuose. Neretai peri inkiluose.
Užėmusi lizdo teritoriją grąžiagalvė puola užimtus lizdus, iš uoksų ar inkilų išmeta kitų uoksinių paukščių kiaušinius. Lizdo nekrauna, kiaušinius deda tiesiog ant uokse esančių puvenų, seno lizdo ar išvyto paukščio lizdo liekanų. Deda 8-11 kiaušinių, peri abu porelės nariai 12-13 dienų. Minta daugiausia skruzdžių perais.
Grąžiagalvė pasižymi savotiška elgsena. Užtikta lizde ji ištiesia kaklą į viršų, pašiaušia galvos plunksnas, lėtai sukioja galvą į šalis ir šnypščia panašiai kaip gyvatė. Nuo galvos sukiojimo ji taip lietuviškai ir pavadinta - grąžiagalvė.
Grąžiagalvė (lot. Jynx torquilla, angl. Wryneck, vok. Wendehals) - geninių (Picidae) šeimos paukštis.
Tītiņš jeb grozgalvis (Jynx torquilla) ir maza auguma dzilnu dzimtas (Picidae) putnu suga. Izdala 6 pasugas.[1][2] Tas sastopams Eirāzijā un Āfrikā, lielākā daļa populācijas ir gājputni.[3] Latvijā tītiņš ir parasts ligzdotājs un caurceļotājs. Tas mājo atklātā ainavā, mežos, parkos un dārzos, biežāk izvēloties vietas, kur tuvumā dzīvo skudras. Tītiņš labprāt apmetas arī lauksaimniecības tīrumos, kur tas barojas, pārmeklējot atkailināto zemi starp kultūraugiem.[4]
Tītiņš ligzdo Eiropas un Āzijas mērenajā joslā. Tas ir plaši izplatīts gandrīz visā Eiropā, izņemot pašus ziemeļus, Islandi un Īriju. Lielbritānijā sastopams vienīgi Skotijā. Areāls no Eiropas uz austrumiem plešas pāri Sibīrijas centrālajai daļai līdz Jakutijai, Sahalīnai, Japānas ziemeļiem un Ķīnas ziemelaustrumiem, no kurienes šaurs areāla atzars iestiepjas līdz Ķīnas centrālajai daļai. Nelielas izolētas populācijas mājo Turcijā, Melnās jūras austrumu malā un Himalaju ziemeļrietumos - Pakistānas un Indijas ziemeļos.[5]
Eiropas un Āzijas rietumu populācijas ziemot dodas uz Āfrikas tropiem, uz dienvidiem no Sahāras, plašā joslā pāri Senegālai, Gambijai, Sjeraleonei rietumos līdz Etiopijai austrumos, bet dienvidos areāls sasniedz Kongo Demokrātisko Republiku un Kamerūnu. Centrālāzijas un Austrumāzijas tītiņi migrē uz Dienvidāziju, sākot ar Irānu un beidzot ar Indijas subkontinentu, un Dienvidaustrumāziju, Japānas dienviddaļu ieskaitot.[3][6] Toties Spānijas un Itālijas pašos dienvidos un Ziemeļāfrikas rietumos dzīvojošie tītiņi ir nometnieki.[3]
Latvijā tītiņš ir parasts ligzdotājs un caurceļotājs. Tas ir vienīgais no deviņām Latvijas dzilnveidīgo putnu sugām, kas ceļo, lai ziemu pavadītu Āfrikā. Latvijā tas atgriežas maija sākumā. Tā kā pats tītiņš dobumu izkalt nevar, tad tam laicīgi jāieņem brīvs dobums ligzdošanai. Tītiņš ligzdo arī būrīšos, kurus, ja nepieciešams, agresīvi ieņem, padzenot citus putnus. Ligzdu tas neveido un olas dēj tieši uz dēļiem.[7] Latvijā ligzdo tītiņa nominālpasuga - Jynx torquilla torquilla.[5]
Tītiņš ir neliela auguma putns, apmēram zvirbuļa lielumā. Tā ķermeņa garums ir 16—18 cm, spārnu plētums 25—30 cm, svars 32—48 g.[8][9] Ārēji tas vairāk atgādina dažus zvirbuļveidīgos putnus, nekā dzilnveidīgos. Tas ir slaids, pelēkbrūni raibs, pagaru kaklu, kuru tas uztraukumā izloka, grozot galvu un šņācot kā čūska, kā arī satraukumā tas uzbož cekulu.[10]
Tomēr kā visiem dzilnveidīgajiem tītiņa pēdām divi vidēji pirksti ir vērsti uz priekšu, bet abi malējie uz atpakaļu, kas nodrošina putniņam spēju staigāt vertikāli pa koka stumbru.[6] Pirmie divi pirksti ir īsāki kā trešais un ceturtais pirksts. Vēl tītiņam, tāpat kā citām dzilnām un dzeņiem, mēle ir lipīga un lidojums ir viļņveidīgs. Tītiņa astes spalvas nav stīvas kā citiem dzilnveidīgajiem, tādēļ tas vairāk uzturas koku zaros, nekā uz stumbriem.
Savu nosaukumu - grozgalvis - tītiņš ieguvis tadēļ, ka spēj pagriezt galvu par gandrīz 180°, bet grozot uz abām pusēm tas var redzēt gandrīz 360° leņķī.[11]
Migrācijas pārlidojumus tītiņš veic nakts laikā.[8] Pārlidojuma laikā un ziemošanas vietās tītiņš reizēm veido nelielas grupas, bet vasarā, vairošanās sezonas laikā tas novērojams tikai pāros. Visas vairošanās sezonas laikā var novērot, ka pāris viens otram ik pa laikam izrāda uzmanību - abi putni, pagriezušies viens pret otru, sēž kokā, izslējušies taisni ar atliektu galvu un izstiepuši knābi pret debesīm, vienlaicīgi cilājot galvu augšā lejā. Reizēm galva noliecas uz sāniem un karājas ļengani uz leju, bet citreiz putni, kļūstot arvien satrauktāki, sāk galvu grozīt un enerģiski purināt. Ja to iztraucē perēšanas laikā, tas šņāc kā čuska, vienlaicīgi grozot galvu uz visām pusēm, bet citreiz tas ar aizvērtām acīm saļimst un izliekas miris.[6] Atrodoties uz zemes, tītiņš ienaidnieku tuvumā saļimst un sastingst līdz briesmas ir garām, uzticoties savam pelēkbrūnajam apspalvojumam.[8]
Tītiņam patīk apmesties vecos dārzos un lapu koku parkos, kur aug koki ar kuplām un biezām lapotnēm. Tā klātbūtnei ir pozitīva ietekme uz dārzu, jo tas galvenokārt barojas ar skudrām. Tā apmešanos dārzā ietekmē ne tikai skudru daudzums, bet arī dobumu esamība, jo tītiņš pats dobumus nekaļ. Putnu izplatību negatīvi ietekmē vecu koku un koku puduru izciršana, zemes mēslošana ar minerālmēsliem un apstrādāšana ar pesticīdiem.[12]
Tītiņš galvenokārt barojas ar skudrām un to kāpuriem, bet tas barojas arī ar vabolēm, naktstauriņiem, zirnekļiem un ērcēm. Tas barojas gan uz zemes, gan kokos, pārmeklējot gan zemākos zarus un stumbrus, gan lapotnes augšējos zarus. Pa zemi tas pārvietojas ar īsiem lecieniem, augstu uzslietu asti. Kā visi dzilnveidīgie tītiņš spēj pārvietoties pa koka stumbru vertikāli uz augšu. Tas nekaļ kokā caurumus, bet ar savu lipīgo mēli izvelk kukaiņus no mizas spraudziņām un krociņām. Reizēm tītiņš medī kukaiņus lidojumā.[6]
Atgriežoties no siltajām zemēm, tītiņš pirmkārt ieņem teritoriju. Putnis ir diezgan izvēlīgs un cenšas atgriezties pēc iespējas ātrāk, lai pirmais ieņemtu labāko teritoriju. Tītiņš cenšas katru gadu ieņemt savu iemīļoto ligzdošanas teritoriju. Lai gan tītiņš ligzdo dobumā, pats to nekaļ, jo tā knābis nav piemērots nopietnai kalšanai.[7] Tas var ligzdot ne tikai koka dobumā, bet arī būrītī, sienas plaisā, stāvkrasta vai klints iedobē.[6] Tas cenšas izvēlēties pēc iespējas drošāku un pasargātāku vietu no ienaidniekiem. Reizēm tītiņš, ja tas nolūkojis kādu labu, bet jau aizņemtu ligzdošanas vietu, kļūst agresīvs un padzen mazākus par sevi putniņus, izmetot mazputniņa ligzdu ar visām olām vai putnēniem laukā uz zemes.[13] Gadā parasti ir viens perējums, bet, ja barības ir pietiekami, var būt arī otrs perējums.[14]
Ligzdošanas vieta netiek īpaši izklāta, olas tiek dētas uz kailas virsmas. Dējumā ir 7—10 krēmīgi baltas olas. Perē abi vecāki apmēram 12—14 dienas, tomēr galvenā perētāja ir mātīte.[14] Abi vecāki rūpējas par mazuļiem, tos pamatā barojot ar skudrām un skudru kāpuriem.[14] Ligzdu jaunie putni pamet, sasniedzot apmēram 20 dienu vecumu.
Tītiņam ir 6 pasugas:[1][15][16]
Tītiņš jeb grozgalvis (Jynx torquilla) ir maza auguma dzilnu dzimtas (Picidae) putnu suga. Izdala 6 pasugas. Tas sastopams Eirāzijā un Āfrikā, lielākā daļa populācijas ir gājputni. Latvijā tītiņš ir parasts ligzdotājs un caurceļotājs. Tas mājo atklātā ainavā, mežos, parkos un dārzos, biežāk izvēloties vietas, kur tuvumā dzīvo skudras. Tītiņš labprāt apmetas arī lauksaimniecības tīrumos, kur tas barojas, pārmeklējot atkailināto zemi starp kultūraugiem.
De draaihals (Jynx torquilla) vormt, samen met de roodkeeldraaihals (een Afrikaanse soort), een onderfamilie van de spechten.
De draaihals is een vogel met een teruggetrokken manier van leven. De vogel heeft een uitstekende schutkleur van bruine, zwarte en grijzige strepen in het patroon van boomschors. De onderzijde is lichter van kleur en getekend met dunne dwarsstrepen. Over de ogen loopt een donkere streep. De rechte snavel heeft een scherpe punt. De vogel heeft korte poten met relatief lange tenen voor een betere houvast op boomschors.
Zijn tong is lang en kleverig. Slangachtig kan hij zijn hals strekken en zijn kop zelfs 180 graden draaien in elke richting. De lichaamslengte bedraagt 16 cm[2] en het gewicht 30 tot 45 gram.
Het voedsel van de draaihals bestaat uit larven en poppen van mieren, die hij met zijn kleverige tong uit opengebroken mierenhopen haalt. Hij zit vaak op de grond of op een horizontale tak en wordt daarom vaak over het hoofd gezien.
Een legsel bevat 4 tot 6 eieren, soms 2 tot 7, maar maximaal 10. Het nest wordt gemaakt in vermolmde loofbomen.
Hij broedt in een groot deel van Europa, Noordwest-Afrika en in Azië tot China en Japan. Hij is de enige trekvogel onder de spechten en overwintert in tropisch Afrika.
De soort telt 6 ondersoorten:
De draaihals is een zeer schaarse broedvogel, vooral op de Veluwe en nog wat andere plaatsen in Nederland met bos op zandgronden. Het aantal broedparen rond het jaar 2000 is hoogstens 65.[3] Er zijn (meestal indirecte) aanwijzingen dat de draaihals in de 20ste eeuw drastisch in aantal is achteruitgegaan.[4] Daarom staat de vogel als ernstig bedreigd op de Nederlandse rode lijst en de Vlaamse rode lijst. Omdat de vogel voorkomt over een zeer groot gebied, is het internationaal gezien geen bedreigde diersoort en daarom staat hij als niet bedreigd op de IUCN-lijst.[1]
Als trekvogel wordt de draaihals in kleine aantallen waargenomen. Vooral tijdens de voorjaarstrek in april en mei, maar er zijn ook vaak waarnemingen in de nazomer.[4]
De draaihals (Jynx torquilla) vormt, samen met de roodkeeldraaihals (een Afrikaanse soort), een onderfamilie van de spechten.
Vendehals (Jynx torquilla) i spettefamilien er ein av to vendehalsartar. Han hekkar hovudsakleg i tempererte regionar i Europa og Asia. Dei fleste populasjonane migrerer, overvintrar i tropisk Afrika og i Sør-Asia frå det indiske subkontinentet til søraustlege Kina og sørlege Japan. Dette er ein fugl som kan leve både i opne område og i skog og frukthagar.
Artsnamnet på norsk kjem av evna deira til å snu hovudet over ein sektor på nesten 180 grader. Når vendehalsar blir uroa på reiret, brukar dei denne slangeliknande vridinga av hovudet og kvesing som trugsmål.[1]
Vendehalsar er små spettar på 16 til 17 centimeter i kroppslengd og har kortare og mindre dolkeliknande nebb enn andre hakkespettar. Kroppsvekta kan variere mellom 30 og 50 gram. Dette er ein slank, langstrekt fugl med kroppsform meir som ein trast eller annan sporvefugl enn ein hakkespett.
Fjørdrakta er kamuflerande. Oversida er flekt i nyansar av bleikbrunt med raudbrune og svarte teikningar og breiare svarte striper. Undersida er kremfaga og flekt med brunt, hals og bryst har mørke tverrflekker. Den avrunda halen er grå, flekt med brunt, med svake band av gråbrun og nokon klårare definerte band av brunaktig svart. Dei har ei tydeleg mørk sentral stripe frå bakhovudet og nedover ryggen.[2]
Den føretrekte dietten til vendehalsar er maur og andre insekt som dei plukkar opp på bakken eller nokon gonger frå stammen av aldrande tre. Som vanleg hos holerugarar er egga kvite, og kullet på sju til tretten egg blir lagt i løpet av mai og juni.
Lætet til vendehalsar er ein serie med gjentatte, harde, skarpe tonar tie-tie-tie-tie som varer i fleire sekund og minnar om lætet til dvergspett. Varslelætet er ein kort serie av stakkato 'tekk'.[2]
Vendehalsen har ein palearktisk distribusjon. Hekkeområdet omfattar store delar av Europa, derifrå austover i eit belte gjennom Russland, nordlegaste Kasakhstan, Mongolia og Kina mot Okhotskhavet (Stillehavet), vidare ut på øyane Sakhalin, Hokkaido og nordlegaste hovudøya Honshu, Japan. Nordgrensa for hekkeområdet er grovt rekna polarsirkelen, sørgrensa omfattar Spania i sørvest, nordlegaste Algerie og øyane i Middelhavet. I Vest-Europa har arten fråvære frå Island. Arten er rekna som utdøydd som hekkefugl i Storbritannia,[3] men skandinaviske fuglar kan trekke over Dei britiske øyane.[1] I Noreg er han i tilbakegang,[4] jamvel om han framleis er hekkefugl i alle fylke, og mest talrik på Austlandet.[5][6]
Vendehalsen er einaste europeiske spettefuglen som er langdistanseflyttfugl. Vinterområdet for den europeiske populasjonen ligg i hovudsak i Afrika sør for Sahara, i ei brei stripe som strekkjer seg frå Senegal, Gambia og Sierra Leone i vest til Etiopia i aust. Den sørlege grensa strekkjer seg til Den demokratiske republikken Kongo og Kamerun. Men nokre fuglar held seg i Nordvest-Afrika og jamvel i avgrensa område i Sør-Europa gjennom vinteren. Populasjonen frå Vest-Asia brukar dei same vinterområda. Dei sentrale og austasiatiske hekkefuglane overvintrar på det indiske subkontinentet eller i Søraust-Asia, inkludert sørlege Japan.[1]
Vendehals dannar nokre gonger små grupper under fugletrekket og i vinterkvartalet, men om sommaren lever dei i regelen parvis. Vanlegvis held dei det karakteristiske hovudet høgt med nebbet peikande litt oppreist. Ei gjensidig oppvising som kan skje når som helst på året inneber at to fuglar som står opp mot kvarandre med hovuda sine langt bakover, og nebba opne, og nikkar hovudet opp og ned. Nokre gonger kan hovudet falle sidelengs og henge slapt ned. Ved andre høve, når dei er opphissa, ristar dei hovudet og vrir valdsamt. Om dei blir forstyrra på reirplassen, vrir dei halsen i alle retningar, som om dei freistar å imitere ein slange. Fuglen kan nokre gonger spele livlaus og henge hovudet ned med lukka auge. Flyginga er ganske sakte og bølgjande.
Kosthaldet til vendehalsar er hovudsakleg av maur, men òg sett saman av biller og larver, møll, edderkoppar og skrukketroll, berre sjeldan bær. Dette er ein fugl som i hovudsak beitar på bakken, men òg litt i tre. Vendehalsen hoppar typisk på bakken eller på nesten horisontale og litt skrånande tregreiner på jakt etter føda.[1] Dei hakkar ikkje hol i barken på trestammar med nebbet som andre spettar, men plukkar opp bytet med ei rask forlenging og tilbaketrekking av tunga.[treng kjelde]
Reiret er ofte i eit eksisterande hol i ein trestamme. Reirplassen òg vere i andre holrom. Kulla er store og kan variere i området 7 til 13 egg. Større kull på meir enn 18 egg er trudd å følge av at fleire fuglar legg egg i same reiret. Rugetida er ca. 12 dagar og begge foreldra matar ungane.[1] Reirtida for ungane er rundt tre veker.[5] Levetida for ein vendehals ligg i området to til 10 år.
IUCN klassifiserer arten som globalt livskraftig. Populasjonen er estimert til mellom 3 og 7 millionar individ og har vore svakt minkande.[7]
Vendehals (Jynx torquilla) i spettefamilien er ein av to vendehalsartar. Han hekkar hovudsakleg i tempererte regionar i Europa og Asia. Dei fleste populasjonane migrerer, overvintrar i tropisk Afrika og i Sør-Asia frå det indiske subkontinentet til søraustlege Kina og sørlege Japan. Dette er ein fugl som kan leve både i opne område og i skog og frukthagar.
Artsnamnet på norsk kjem av evna deira til å snu hovudet over ein sektor på nesten 180 grader. Når vendehalsar blir uroa på reiret, brukar dei denne slangeliknande vridinga av hovudet og kvesing som trugsmål.
Vendehals (Jynx torquilla) er en spettefugl som hekker i tempererte regioner i Europa og Asia. Den er en langdistansetrekkfugl, og overvintrer i tropiske deler av Afrika og sørlige Asia. Den lever i åpent skoglandskap og hager. Under selve trekket kan den ofte bli sett i sandrike områder hvor den jakter etter maur.
Nebbet er kortere og mindre meiselaktig enn hos de egentlige spettene, men deres hovedbytte er maur og andre insekter, som de finner i råttent trevirke eller nesten på bar bakke. De bruker de egentlige spettenes hull til hekking, i stedet for å lage egne hull. Eggene er hvite, slik hos mange andre hullrugere.
Vendehalsen har fått sitt norske navn fordi de er i stand til å vri hodet ca 180 grader.
Inndelingen følger Taxonomy in Flux og er i henhold til Boyd (2017).[1] Boyd regner med 237 arter fordelt i tre underfamilier, sju tribus og 38 slekter. Det hersker imidlertid uenighet om denne inndelingen. HBW Alive regner med 254 arter i 33 slekter.[2] Andre autoriteter kan ha lignende forskjeller i inndelingen. Norske navn på artene følger Norsk navnekomité for fugl og er i henhold til Syvertsen et al. (2008).[3] Beskrivelser i parentes er ikke offisielle navn. Alle arter har nødvendigvis ikke fått norsk navn.
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Vendehals (Jynx torquilla) er en spettefugl som hekker i tempererte regioner i Europa og Asia. Den er en langdistansetrekkfugl, og overvintrer i tropiske deler av Afrika og sørlige Asia. Den lever i åpent skoglandskap og hager. Under selve trekket kan den ofte bli sett i sandrike områder hvor den jakter etter maur.
Nebbet er kortere og mindre meiselaktig enn hos de egentlige spettene, men deres hovedbytte er maur og andre insekter, som de finner i råttent trevirke eller nesten på bar bakke. De bruker de egentlige spettenes hull til hekking, i stedet for å lage egne hull. Eggene er hvite, slik hos mange andre hullrugere.
Vendehalsen har fått sitt norske navn fordi de er i stand til å vri hodet ca 180 grader.
Scientìfich: Jynx torquilla
Piemontèis : ...
Italian : Torcicollo
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Krętogłów zwyczajny, krętogłów (Jynx torquilla) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny dzięciołowatych (Picidae).
To jedyny europejski przedstawiciel rodzaju Jynx. Zamieszkuje Europę poza północnym skrajem Wysp Brytyjskich i Półwyspu Skandynawskiego oraz azjatycką tajgę aż po Sachalin i Hokkaido, a także północną Afrykę. Odbywa dalekie wędrówki. Zimuje w tropikalnej Afryce, w dorzeczu Nilu oraz na północ i zachód od Sahary. W północno-zachodnich Himalajach i w północne występują izolowane stanowiska. W Europie Środkowej na wyżynach występują do 1000 m n.p.m., choć w Alpach do 1700 m n.p.m.
Od dzięciołów krętogłowy różnią się trybem życia i smukłą budową ciała. Brak dymorfizmu płciowego. Wierzch szary, pokryty gęstym brunatnym i rdzawobrunatnym pręgowaniem oraz plamami, co przypomina ubarwienie skrzydeł motyli nocnych. Na karku i grzbiecie ostro odgraniczony brunatny trójkąt ułożony z podłużnych pasków. Ogon szary o czarnym poprzecznym prążkowaniu i długi. Zaokrąglone sterówki. Szyja i pierś żółtoszare z poprzecznym prążkowaniem, ciemnobrązowa brew przechodząca przez oko. Na żółtawobiałym brzuchu strzałkowate plamy. W razie zagrożenia wykonuje łukowate ruchy głową i szyją na lewo i prawo imitujące zachowanie żmii. Od tego sposobu na wystraszenie intruza wzięła się jego nazwa. Może także straszyć napastnika swoistym "syczeniem" i szerokim rozłożeniem z jednoczesnym uniesieniem ogona. Kształt krótkiego zaostrzonego szarobrązowego dzioba jest podobny do tego występującego u ptaków owadożernych. Sprawia to, że nie kuje dziupli i nie wybiera owadów spod korowiny. Ma czarnobrązowe tęczówki, a nogi szarobrązowe.
Ptak jest większy od wróbla, ale mniejszy od szpaka i z wyglądu przypomina ptaka śpiewającego. Maskująca barwa upierzenia ma upodobnić go do wzorów na korze drzewa. Jest przez to często łatwy do przeoczenia. W locie upodabnia się do gąsiorka. W powietrzu przemieszcza się pod osłoną roślinności i drzew.
Krętogłowa można zauważyć jak wokół mrowiska energicznie i sprawnie podskakuje. Brak specyficznych u dzięciołów twardych sterówek (pióra są miękkie, a ogon zaokrąglony) sprawia, że w odróżnieniu od nich na gałęziach siada w poprzek. Poza tym nie wspina się też pionowo po gałęziach, nie bębni, ani nie kuje dziupli. Inną cechą wyróżniającą go od innych przedstawicieli rodziny dzięciołowatych jest wędrowny tryb życia. Wraz z końcem lata opuszcza tereny lęgowe kierując się do tropikalnej Afryki. Pokrewieństwo jest jednak zauważalne - długi, kleisty język (krętogłowa uważa się za posiadacza najdłuższego języka wśród europejskich ptaków) i nogi z dwoma palcami skierowanymi do przodu i dwoma do tyłu. Sam język może wysunąć na 66 mm poza dziób, od którego jest 5 razy dłuższy. Inne badania dowiodły, że język wraz z nasadą znajdującą się w gardle jest długości kręgosłupa krętogłowa. To ptak samotniczy żyjący przez większość roku pojedynczo, skryty i mało ruchliwy. Wykonuje powolne ruchy i ma małą zwinność jak na ptaka takiej wielkości. Po ziemi najczęściej skacze. W sytuacji przerażanie wydaje odgłosy podobne do "czek czek".
Niezbyt gęste lasy liściaste i mieszane, najczęściej ich obrzeża. Spotykane też w innego rodzaju zadrzewieniach - parkach w dużych miastach, alejach, cmentarzach i sadach z dziuplastymi drzewami.
W przeciwieństwie do większości ptaków w okresie tokowym to samica wykazuje większą aktywność. Gdy wracają z zimowisk oboje partnerzy wydają głuchy, donośny odgłos, słyszane z daleka powtarzane "wiiid" lub "weed" (zwłaszcza w wykonaniu samców siedzących w okolicy gniazda). Zachowanie w tym okresie jest specyficzne - kręcą głowami, stroszą pióra, wyciąga szyję i wachlarzowato otwierają ogon. Pary są monogamiczne.
Krętogłów jest typowym dziuplakiem. W dziupli w drzewie (nie wykuwa jej), w zagłębieniu w ziemi lub budce lęgowej. Przyszła matka zajmuje zawsze wykończoną już komorę lęgową po dzięciole, a nawet już zamieszkałą przez inny gatunek. W drugim przypadku usuwa obce gniazdo wraz z jajami i składa jaja na niczym niewyścielonym dnie. Samo lęgowisko nieprzyjemnie pachnie, bo rodzice nie usuwają z niego odchodów.
Jeden lęg w roku (czasem 2), w maju lub czerwcu składa 7 do 12 czystobiałych jaj (to duża liczba jak na rodzinę do której należą). Mimo dużej ilości jaj piskląt wylęga się zawsze mniej.
Jaja wysiadują oboje rodzice przez 13 do 14 dni (krótko jak u dzięciołów). Samica rzadko opuszcza gniazdo. Nawet w przypadku niebezpieczeństwa nie ucieka, ale próbuje odegnać intruza - stroszy pióra na głowie, kręci nią i syczy, jak wąż. Podobnie robią też zaniepokojone młode w gnieździe i takie zachowania zwykle odstrasza na dobre napastników. Świeżo po wykluciu są nagie i kładą się ściśle obok siebie, aby stracić jak najmniej ciepła. Młode przebywają w gnieździe przez 19 do 24 dni.
Owady, głównie mrówki (najczęściej kartonówki i wścieklice z poczwarkami) w różnych stadiach rozwoju, chrząszcze, gąsienice, mszyce, pająki i inne drobne bezkręgowce.
W czasie żerowania wyłapuje najczęściej dorosłe mrówki i ich poczwarki. Zbiera je na gałęziach, pniach lub z ziemi, gdzie zwykle występują w większej liczbie. Nierzadko sam rozgrzebuje mrowiska. Z gniazd i korytarzy wyjmuje je za pomocą języka, a pojedynczo samym dziobem. Rozwścieczone błonkówki przyklejają się do lepkiego, pokrytego śliną języka. Ptak jednak nie obawia się użądleń, bo chronią go przed nimi ściśle przywierające do ciała pióra przez które mrówki nie mają dostępu do jego skóry.
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą[4].
Notowany spadek liczebności krętogłowów wynika ze stosowania nawozów w rolnictwie oraz powiększania się areałów rolnych.
Krętogłów zwyczajny, krętogłów (Jynx torquilla) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny dzięciołowatych (Picidae).
Torcicolo[2] (nome científico: Jynx torquilla) é uma espécie de ave pertencente à família dos picídeos.[3] É uma das duas espécies existentes de aves do gênero Jynx, a outra é o torcicolo-de-garganta-castanha.
Dá pelos nomes comuns de papa-formigas,[4] cabeça-de-cobra,[5] doudinha,[6] formigueiro,[7] gira-pescoço,[8] peto-formigueiro,[9] peto-da-chuva[10]
Torcicolo (nome científico: Jynx torquilla) é uma espécie de ave pertencente à família dos picídeos. É uma das duas espécies existentes de aves do gênero Jynx, a outra é o torcicolo-de-garganta-castanha.
Krutohlav hnedý (iné názvy: krutohlav obyčajný, krutihlav obyčajný, krutihlav hnedý[3]; lat. Jynx torquilla) je druh z čeľade ďatľovité. Je rozšírený v širokom pásme po celej Palearktíde.[4] Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov krutohlav hnedý patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je klesajúci, už od polovice 19. storočia poklesli počty a zmenšilo sa územie, ktoré obýval. Dôvody boli rôzne, dažde v hniezdnej dobe zapríčinené klimatickými zmenami, zvyšovanie efektívnosti v poľnohospodárstve, strata starých sadov a extenzívne využívaných lúk, zamieňanie tvrdých drevín ihličnanmi a nadmerné používanie pesticídov a herbicídov. V rokoch 1980 – 2013 bol u európskej populácii zaznamenaný mierny pokles, v kratšej perspektíve, v rokoch 2000 – 2012, populácia vzrástla.[1]
Je to vták o niečo väčší ako vrabec domový, sfarbený je podobne ako kôra stromov. Dosahuje dĺžku tela 16[5] - 17 cm[6], rozpätie krídel 25-27 cm[6] a maximálnu hmotnosť 39,5 g[7]. Má slabý zobák, o chvost sa pri pohybe po stromoch neopiera. Noha má dva prsty smerujúce dopredu a dva smerujúce dozadu, napriek tomu sa nezavesuje na kolmé stromy. Obidve pohlavia a mláďatá sa navzájom nelíšia. Má jemno vzorkované sivo hnedé zafarbenie s množstvom škvŕn a čiarok, na chrbte a chvoste sivá, na hlave má hnedý pás cez oko a na temene.[5]
Vydáva osem až dvanásťčlenný rad ťahavých stúpavých výkrikov „gee gee gee gee“ alebo "gä-gä-gä-gä"[7] či "wääd-wääd-wääd-wääd"[6] pripomínajúcich sokola myšiara[5].
Vyskytuje sa na celom území Slovenska od nížin až do predhorí (do 1 300 m) ako hniezdič do 1 000 m n. m.[4] alebo až 1 300 m n. m.[7]. Najväčšie početnosti sú v nížinách a pahorkatinách. Krutohlav hnedý je sťahovavý vták, zo zimovísk v Afrike sa vracia od konca marca do mája, hlavne v apríli[4] a odlieta od prostriedka augusta do konca septembra.
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 2 500 – 4 000. Veľkosť populácie má mierny pokles od 20 - 50%. Veľkosť územia na ktorom sa vyskytuje je stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v roku 1995 R - vzácny. V roku 1998 žiadny.[4] V roku 2001 žiadny.[8] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][9][10] Európsky ochranársky status SPEC3 - druhy, ktorých globálne populácie nie sú koncentrované v Európe, ale majú tam nevhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia D - ustupujúci druh.[4]
Krutohlav hniezdi v starých riedkych listnatých lesoch v otvorenej krajine so skupinami stromov, v sadoch a parkoch s dostatočným množstvom mravcov. Ihličnatým lesom sa vyhýba.[4]
Krutohlav hnedý hniezdi v máji až júni raz ročne v dutinách, ktoré si na rozdiel od ostatných ďatľov sám netesá. Samica znáša 7 až 10 vajec, na ktorých sedia obaja rodičia 13 až 14 dní a mláďatá kŕmia tiež obaja rodičia ďalších 18 - 19 dní.[7]
Živí sa mravcami a ich larvami.[7]
Užitočný druh, ktorý si zaslúži úplnú ochranu a podporu i vyvesovaním hniezdnych búdok. Krutohlav hnedý je zákonom chránený, spoločenská hodnota je 663,87 (Vyhláška MŽP č. 579/2008 Z.z.).
Kompozitná fotografia - pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Krutohlav hnedý
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Krutohlav hnedý
Krutohlav hnedý (iné názvy: krutohlav obyčajný, krutihlav obyčajný, krutihlav hnedý; lat. Jynx torquilla) je druh z čeľade ďatľovité. Je rozšírený v širokom pásme po celej Palearktíde. Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov krutohlav hnedý patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je klesajúci, už od polovice 19. storočia poklesli počty a zmenšilo sa územie, ktoré obýval. Dôvody boli rôzne, dažde v hniezdnej dobe zapríčinené klimatickými zmenami, zvyšovanie efektívnosti v poľnohospodárstve, strata starých sadov a extenzívne využívaných lúk, zamieňanie tvrdých drevín ihličnanmi a nadmerné používanie pesticídov a herbicídov. V rokoch 1980 – 2013 bol u európskej populácii zaznamenaný mierny pokles, v kratšej perspektíve, v rokoch 2000 – 2012, populácia vzrástla.
Vijeglavka (znanstveno ime Jynx torquilla) je ptič iz družine žoln, ki gnezdi skoraj po vsej Evropi in preko Srednje Azije do Daljnega vzhoda.
Je majhen predstavnik žoln, približno velikosti manjšega srakoperja, v dolžino doseže med 16 in 18 cm. Oba spola sta varovalno (kriptično) obarvana, po hrbtni strani sivo ter rjavo s črnimi lisami in po trebušni svetlo s črnimi progami. Bela osnovna barva trebuha prehaja v svetlo rjavo na grlu. Parna črna proga se od oči nadaljuje čez vrat nad krili, še ena neparna pa z vrha glave prek sredine hrbta. Na razmeroma dolgem repu so prečne temne proge. Kljun je kratek in koničast.
Vijeglavka je najbolj znana po svarilnem zvijanju vratu, pri katerem obrača glavo skoraj za 180º, po čemer je dobila tudi ime v slovenščini in mnogih drugih jezikih (npr. angleško wryneck, špansko torcecuello, nemško Der Wendehals). To počne kadar jo kaj vznemiri na gnezdu, poleg tega pa našopiri perje na glavi in glasno sika. Za razliko od drugih žoln ne pleza po drevju, temveč se obnaša bolj kot pevci, ko skaklja po tleh in sedi na vodoravnih vejah. Najraje se prehranjuje z mravljami, ki jih išče v razpadajočem lesu, med rastlinjem in v prsti. Gnezdi v odprti kulturni krajini in sadovnjakih. Je sekundarni duplar, kar pomeni, da uporabi staro duplo druge žolne, rada pa zasede tudi umetno gnezdilnico. Samica izleže 5 do 12 snežno belih jajc. Od drugih žoln se vijeglavka loči tudi po tem, da je selivka; iz zmernih predelov Evrope se jeseni odseli v podsaharsko Afriko, iz vzhodnejših delov območja razširjenosti pa v Južno Azijo.
Zaradi nenavadnega vedenja se je okrog vijeglavke spletlo mnogo vraž. Še danes je v splošni uporabi v angleškem jeziku samostalnik jinx, ki pomeni »prinašalec nesreče« in naj bi izviral iz grškega imena za vijeglavko zaradi prakse angleških čarovnic, da so ptiče uporabljale za ustvarjanje urokov, ki naj bi prinesli uročenemu nesrečo.[2] Po drugi strani Sokratov učenec Ksenofont v svojem delu Memorabilia opisuje, kako so jo čarovnice privezale na kolo in ga vrtele. Verjele so, da vijeglavka privlači moška srca; vrtenje naj bi uročilo moške da so (p)ostali zvesti.[3]
V Sloveniji se zaradi izginjanja visokodebelnih sadovnjakov, v kakršnih najraje gnezdi, smatra za ranljivo.[4] V svetovnem merilu se zaradi ogromnega območja razširjenosti in populacije, ki jo v grobem ocenjujejo na 3,5 do 15,5 milijona osebkov, ne smatra za ogroženo.[1]
Vijeglavka (znanstveno ime Jynx torquilla) je ptič iz družine žoln, ki gnezdi skoraj po vsej Evropi in preko Srednje Azije do Daljnega vzhoda.
Je majhen predstavnik žoln, približno velikosti manjšega srakoperja, v dolžino doseže med 16 in 18 cm. Oba spola sta varovalno (kriptično) obarvana, po hrbtni strani sivo ter rjavo s črnimi lisami in po trebušni svetlo s črnimi progami. Bela osnovna barva trebuha prehaja v svetlo rjavo na grlu. Parna črna proga se od oči nadaljuje čez vrat nad krili, še ena neparna pa z vrha glave prek sredine hrbta. Na razmeroma dolgem repu so prečne temne proge. Kljun je kratek in koničast.
Vijeglavka je najbolj znana po svarilnem zvijanju vratu, pri katerem obrača glavo skoraj za 180º, po čemer je dobila tudi ime v slovenščini in mnogih drugih jezikih (npr. angleško wryneck, špansko torcecuello, nemško Der Wendehals). To počne kadar jo kaj vznemiri na gnezdu, poleg tega pa našopiri perje na glavi in glasno sika. Za razliko od drugih žoln ne pleza po drevju, temveč se obnaša bolj kot pevci, ko skaklja po tleh in sedi na vodoravnih vejah. Najraje se prehranjuje z mravljami, ki jih išče v razpadajočem lesu, med rastlinjem in v prsti. Gnezdi v odprti kulturni krajini in sadovnjakih. Je sekundarni duplar, kar pomeni, da uporabi staro duplo druge žolne, rada pa zasede tudi umetno gnezdilnico. Samica izleže 5 do 12 snežno belih jajc. Od drugih žoln se vijeglavka loči tudi po tem, da je selivka; iz zmernih predelov Evrope se jeseni odseli v podsaharsko Afriko, iz vzhodnejših delov območja razširjenosti pa v Južno Azijo.
Zaradi nenavadnega vedenja se je okrog vijeglavke spletlo mnogo vraž. Še danes je v splošni uporabi v angleškem jeziku samostalnik jinx, ki pomeni »prinašalec nesreče« in naj bi izviral iz grškega imena za vijeglavko zaradi prakse angleških čarovnic, da so ptiče uporabljale za ustvarjanje urokov, ki naj bi prinesli uročenemu nesrečo. Po drugi strani Sokratov učenec Ksenofont v svojem delu Memorabilia opisuje, kako so jo čarovnice privezale na kolo in ga vrtele. Verjele so, da vijeglavka privlači moška srca; vrtenje naj bi uročilo moške da so (p)ostali zvesti.
V Sloveniji se zaradi izginjanja visokodebelnih sadovnjakov, v kakršnih najraje gnezdi, smatra za ranljivo. V svetovnem merilu se zaradi ogromnega območja razširjenosti in populacije, ki jo v grobem ocenjujejo na 3,5 do 15,5 milijona osebkov, ne smatra za ogroženo.
Göktyta (Jynx torquilla) är en hackspett som främst häckar i tempererade regioner i Europa och Asien. Absoluta merparten är flyttfåglar som övervintrar i tropiska Afrika och södra Asien, från Iran till Indiska subkontinenten, men några är stannfåglar i nordvästra Afrika och på öar i Medelhavet.[2]
Göktytan är 17–19 cm lång och har ett vingspann på 25–27 cm. På ovansidan är den askgrå med rostbrun anstrykning och finspräcklig av brunt, rostgult och svart. Från nacken till ryggens mitt går ett brett, svartaktigt band. De undre kroppsdelarna är vitaktiga, med rostgul anstrykning på strupen och framhalsen och har svarta tvärlinjer. Bröstet och magen är beströdda med små, trekantiga, svartaktiga fläckar. Vingarna är fläckiga av svartaktigt och rostgult. Stjärten är spräcklig av grått och brunt samt försedd med glesa, svarta tvärstreck.
Göktytans flykt är vågformig och den lägger vingarna nära kroppen i vågdalarna. Till skillnad från de flesta andra hackspettar befinner den sig ofta på marken.
Göktytans läte är ett gällt och lättigenkännligt "ty-ty-ty-ty-ty-ty", som kan förväxlas med den mindre hackspettens läte, och hörs under häckningsperioden.
Göktytan häckar främst i tempererade regioner i Europa och Asien. Absoluta merparten är flyttfåglar som övervintrar i tropiska Afrika och södra Asien, från Iran till Indiska subkontinenten, men några är stannfåglar i nordvästra Afrika och på öar i Medelhavet.
Merparten av världspopulationen av göktyta är flyttfåglar och det är den enda långflyttaren bland de europeiska hackspettarna. Det finns två flyttstreck - ett västerut över Spanien och ett österut över Balkanhalvön och Egeiska övärlden. Populationerna från Norra Skandinavien flyttar över Storbritannien, där några individer ofta försöker övervintra - ibland lyckosamt. De huvudsakliga övervintringsområdena för europeiska göktytor ligger i Afrika söder om Sahara, men inte längre söderut än Kongo-Kinshasa eller Kamerun. De central- och ostasiatiska populationerna övervintrar huvudsakligen i Indien.
Göktytan delas in i fyra underarter med följande utbredning:[2]
I Sverige häckar arten allmänt ända upp till Jämtland. Den flyttar från Sverige i slutet av augusti och kommer tillbaka i april eller maj.
Göktytan vistas i öppna skogar och lundar. Den är aktiv på dagen och under häckningstiden sitter den ofta vid ingången till boet som placeras i en trädhåla. Den flyger inte så snabbt. Göktytan klättrar nästan inte alls, i motsats till andra hackspettar, utan hoppar mest på marken. Den har stor förmåga att sträcka ut halsen och vrida på huvudet. Den är inte så skygg. Utanför häckningstiden uppträder den oftast enstaka. På flytten uppträder den ofta på sandig mark där den födosöker efter myror.
Göktytan bygger inga egna bon utan använder naturliga håligheter i träd eller hål som andra hackspettar gjort. Den kan också använda utsatta fågelholkar. Ofta jagar den bort andra fåglar från bon, men den kan också själv bli bortjagad av större hackspetten. Den inreder inte sitt bo, utan lägger äggen direkt på underlaget. Äggen är oftast 6-10, men många undantag finns. Om den första häckningen inte lyckas kan en andra häckning ske. Detta görs oftare i populationer längre söderut. Den häckar i ungefär två veckor och ungfåglarna stannar sedan i boet i cirka 20 dagar. Därefter lever de tillsammans med föräldrarna i två veckor till.
Dess föda utgörs av insekter och larver som den med sin långa, klibbiga, utsträckbara tunga drar fram ur springor och hål i träden samt uppsöker på marken. Den äter särskilt myror, men också bladlöss, fjärilslarver, skalbaggar och ibland frukt och bär. Ibland öppnar den myrstackar med näbben. Det som den inte kan äta spottar den ut i spybollar.
Dess vetenskapliga artepitet härstammar från latinets torquêo som betyder "jag vrider", vilket anspelar på dess förmåga att vrida huvudet bakåt.[3] Äldre dialektala namn för göktyta är gaukpäit på Gotland[4] såvipa på Orust[5] och såvippa i trakterna av Lilla Edet.[5] Namnet göktyta sägs härstamma från att dess läte om våren antydde gökens snara ankomst.[3]
Fågeln är en symbol för passionerad och rastlös kärlek.[6] I grekisk mytologi var Iynx en nymf, dotter till Echo som utövade häxkonster och som fick Jupiter att bli förälskad i Aurora.[3] Göktytan är omskriven av både Plinius den äldre och Ambrogio Calepino för att besitta magiska krafter och ska ha använts inom trolldom, speciellt för kärleksbrygder.[3]
Göktytans förmåga att sträcka på halsen och vända huvudet bakåt har givit fågeln dess tyska trivialnamn Wendehals, ett ord som även användes om personer som snabbt bytte politisk ståndpunkt under die Wende, vilket var perioden i slutet av DDR:s existens då man övergick från socialism och planekonomi till marknadsekonomi och kapitalism. Sedan dess har ordet även fått betydelsen "opportunist".[källa behövs]
I den grekiska mytologin är göktytan mångudinnans rituella fågel.
Göktyta (Jynx torquilla) är en hackspett som främst häckar i tempererade regioner i Europa och Asien. Absoluta merparten är flyttfåglar som övervintrar i tropiska Afrika och södra Asien, från Iran till Indiska subkontinenten, men några är stannfåglar i nordvästra Afrika och på öar i Medelhavet.
Bayağı boyunburan (Jynx torquilla), ağaçkakangiller (Picidae) familyasından ağaçkakana benzeyen bir kuş türü.
Gagası kısa va sivri, başı yuvarlak, kuyruğu oldukça uzundur. Yerde zıplar, ağaç dallarına tırmanır. Sırtı gri, kahverengi ve kirli sarı renklerde sık desenlidir. Sırtının ortasında uzun ve koyu renk bir çizgi vardır. Alt tarafı ince çizgili, boğazı altın rengi kremdir. Kuyruğu geniş ve sık çizgilidir. Sesi tiz, yumuşak, genizden gelen kişnemeyi andıran bir "kii-kii-kii-kii-kii".[1]
Avrupa'nın ılıman bölgeleri ve Asya'da yaşar. Göçmendir, tropikal Afrika ve güney Asya'da kışı geçirir. Açık ormanlık bölge ve meyve bahçelerinin bir kuşudur. Göç sırasında sık sık karıncaları ararken kumlu alanlarda görülür.
Başlıca avları karıncalar ve diğer böceklerdir. Yuva yapmak için ağaçkakanların açtığı delikleri kullanır. Yumurtalar beyazdır.
Bayağı boyunburan (Jynx torquilla), ağaçkakangiller (Picidae) familyasından ağaçkakana benzeyen bir kuş türü.
Крутиголовка легко впізнавана за зовнішнім виглядом. Застигнутий зненацька птах розправляє хвіст, піднімає пір'я, опускає крила, при цьому обертає шиєю, очима та видає шиплячі звуки, роблячи випади.
Статевий диморфізм не виражений. Дорослий птах бурувато-сірий, з білуватою і чорною строкатістю; за очима темні смуги; через тім'я, шию і спину проходить темно-бура смуга; низ вохристо-білий, з бурою поперечною строкатістю; махові пера бурі, зі світло-бурими плямами; стернові пера заокруглені, бурувато-сірі, з темними смугами; дзьоб і ноги бурі. У молодого птаха оперення тьмяніше. Дзьоб зовсім не схожий на дзьоб інших дятлів; він у крутиголовки середніх розмірів і дещо загнутий на кінці.
Довжина тіла 16—17 см, розмах крил 25—27 см, вага 32—48 г.
У Північній Африці — північно-східний Алжир та прилеглі частини Тунісу. Євразія від атлантичного узбережжя на схід до басейну Колими та, південніше, до тихоокеанського узбережжя. На північ у Скандинавії до 67-ї паралелі, до південної частини Мурманської області, на схід в Європейській частині Росії до 65-ї паралелі, в Західний СибірЗахідному Сибіру до 64-ї паралелі, в долині Єнісею до 66-ї паралелі, в долині Хатанги та Лени до 68-ї паралелі, в долині Колими до 68-ї паралелі. На південь до Середземного моря, Малої Азії, північно-західного Ірану, південнокаспійських провінцій Ірану. На схід південна межа проходить в долині Волги в області 49-ї паралелі, в долині Уралу по 50-й паралелі, в Північному Казахстані в області 51-ї паралелі та далі вид поширений на південь від Семипалатинська, південно-західного Алтаю, Хангая, Хейлунцзяна, північної частини Корейського півострова. Ізольовані ділянки охоплюють Кашмір на захід від Читрала та гірські області середнього Китаю — Ганьсу, східний та південний Цинхай, північну Сичуань. Острови: Сицилія, Сардинія, Корсика, південно-східна Велика Британія, Шантарські, Сахалін, Шикотан, Кунашир, Хоккайдо. Зимує в тропіках Африки й Азії.
В Україні гніздиться по всій території, крім високогір'я; мігрує скрізь.
Населяє мішані та листяні ліси з різновіковим деревостаном на сухих ґрунтах. Охоче оселяється в заплавних лісах. У хвойних лісах селиться біля узлісся, ялинових лісів уникає. Віддає перевагу острівним ділянкам лісів, узліссям, галявинам, вирубкам, де є невеликі групи дерев, кущі та трухляві пні. Нерідко вони гніздяться і на поодиноких деревах і біля околиць населених пунктів.
Чисельність в Європі оцінюється в 0,58—1,3 млн пар, в Україні — 35—55 тис. пар[2].
На місця гніздування крутиголовки прилітають пізно — в середині — кінці квітня. Гніздяться окремими парами, що розміщуються на відстані не ближче 200 м одна від одної. Гніздо розміщує в дуплі, що видовбане дятлом, або у природних порожнинах стовбурів дерев, пнів тощо. Охоче заселяє штучні гніздівлі (шпаківні). Нерідко приступає до гніздування в дуплах, зайнятих іншими дрібними птахами-дуплогніздниками (при цьому крутиголовка викидає яйця або навіть пташенят попередніх хазяїв). Висота розташування дупел 1—10 м (частіше 2—4). Справжнього гнізда не будує, відкладає яйця на наявний субстрат.
Відкладання яєць відбувається у травні. У повній кладці 7—10 яєць, зрідка 5—6, а в окремих випадках 11—12. Шкаралупа яєць біла, дещо блискуча. Насиджування продовжується 12—14 днів. Протягом року зазвичай одна кладка, проте при її втраті буває повторна. Новонароджені пташенята, як у інших дятлів, — голі, нижня щелепа довша за верхню, є п'яточний мозоль. Вигодовування пташенят триває 18—19 днів.
Основна їжа крутиголовок — різні види мурашок, їх личинки та лялечки, та інші дрібні комахи, яких вони здобувають, розриваючи мурашники та руйнуючи гнилі пні. Знайшовши мурашник, птах запускає в нього свій довгий і клейкий язик, стурбовані мурашки чіпляються в ниткоподібний язик і заковтуються птахом. Рідше крутиголовки поїдають попелиць, коників та інших комах.
Нараховують 6 підвидів:
Chim vẹo cổ (tên khoa học Jynx torquilla) là loài chim thuộc họ Gõ kiến. Đây là loài chim di cư, mùa đông chúng từ châu Âu, Bắc Á và Đông Á di chuyển xuống châu Phi, Nam Á và Đông Nam Á. Thức ăn của chúng chủ yếu là kiến.
Chim vẹo cổ có kích thước 16–18 cm (6,3–7,1 in) và cân nặng 26–50 g (0,92–1,76 oz).[1]
Chúng có sáu phân loài:
Bài viết liên quan đến bộ Gõ kiến này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Chim vẹo cổ (tên khoa học Jynx torquilla) là loài chim thuộc họ Gõ kiến. Đây là loài chim di cư, mùa đông chúng từ châu Âu, Bắc Á và Đông Á di chuyển xuống châu Phi, Nam Á và Đông Nam Á. Thức ăn của chúng chủ yếu là kiến.
Chim vẹo cổ với cái cổ vẹo Chim vẹo cổ có kích thước 16–18 cm (6,3–7,1 in) và cân nặng 26–50 g (0,92–1,76 oz).
Весенняя песня по своей тональности и ритму имеет много общего с песней зелёного, седого и даже чёрного дятлов[9], а также похожа на тревожные крики малых соколов, однако более тихие и спокойные[5]. Она представляет собой серию из 12—18 однообразных протяжных криков «ти-ти-ти-ти-ти», повторяемых со скоростью до 4 раз в секунду[7]. Кричит самец, выбрав подходящее дупло и подзывая возле него самку. Если в течение одного-двух дней ответный зов не слышен, самец улетает в другое место и начинает заново. Услышав издалека самца, самка перекликается с ним до тех пор, пока обе птицы не встретятся[9]. После образования пары птицы, как правило, не поют. Сигнал беспокойства — негромкое «тек-тек-тек» или «пиц-пиц-пиц»[5]. Потревоженная на гнезде вертишейка издаёт шипящие звуки, подобно змеям, и подобно им способна сильно вращать шеей[4].
В Африке гнездится в Алжире и Тунисе в узкой полосе вдоль берегов Средиземного моря. В Евразии населяет обширную территорию зоны лесов от восточной части Пиренейского полуострова и западной Франции на восток до бассейна Колымы, южнее побережья Тихого океана, Сахалина, Курильских и Японских островов, ещё южнее центральных районов Китая. На севере Европы в настоящее время практически отсутствует на Британских островах, однако гнездится почти на всей территории Скандинавии, исключая горные районы севернее 67-й параллели. В России встречается к северу до границы леса: в европейской части до 65° с. ш., в Западной Сибири до 66° с. ш., в бассейнах Хатанги и Лены до 68° с. ш., в долине Колымы до 69-й параллели[10].
В Южной Европе гнездится на юг до Средиземного моря от северо-восточной Испании на восток до северной Греции, а также на островах Мальорка, Ивиса, Корсика, Сардиния и Сицилия; спорадически встречается на юге Португалии. На Поволжье — к югу до примерно 49° с. ш. (район Волгограда), в долине Урала до 50° с. ш., в Казахстане на севере в области 51-й параллели, восточнее до района Семипалатинска. В Монголии и Китае к югу до Монгольского Алтая, Хангайских гор, провинции Хэйлунцзян и северной части Корейского полуострова. Изолированные популяции южнее основного ареала в Кашмире и горных районах среднего Китая — в провинциях Ганьсу, Цинхай и Сычуань[10].
До середины XX века вертишейка в небольшом количестве (до 200—400 пар) гнездилась в Великобритании, однако начиная с 1973 года на острове регистрировались лишь единичные встречи этих птиц[11]. Кроме того, в последние десятилетия значительно сократилась популяция птиц в различных государствах Европы, в частности в странах Скандинавии, в Германии, Дании и Швейцарии[12][13][14]. Возможными причинами резкого сокращения численности называют изменение методов обработки пахотных земель, изменение климата и уменьшение количества мест, пригодных для устройства гнёзд[15][16].
Вертишейка — единственный перелётный вид среди обитающих в Европе дятловых птиц. Только представители подвида mauretanica, обитающие на северо-западе Африки, ведут типично оседлый образ жизни. Птицы, гнездящиеся на островах Средиземного моря и в горах Центральной Азии, перемещаются на незначительные расстояния (в последнем случае спускаясь в близлежащие горные долины). Остальные популяции — дальные мигранты. Районы зимовок европейских птиц находятся к югу от Сахары в широком поясе от Сенегала, Гамбии и Сьерра-Леоне на западе до Эфиопии на востоке, на юге достигая Демократической Республики Конго и Камеруна. Эта же территория используется и популяциями Западной Сибири. Вертишейки из центральных районов Сибири и Дальнего Востока зимуют в Индии и Юго-Восточной Азии, а также на южных японских островах. Незначительная часть дальневосточных птиц перемещается в западные районы Аляски.
В гнездовой период населяет разреженные лиственные либо смешанные леса, богатые старыми деревьями таких пород как осина, липа или берёза. Часто селится на лесных полянах, окраинах вырубок, опушках, в лесопосадках и прибрежных зарослях. Не боится человека и нередко гнездится в культивируемых ландшафтах — плодовых садах и парках. Наибольшей численности достигает на юге лесной зоны и в лесостепи, где обычна; на преобладающей части остальной территории редка[5]. Открытой степи, равно как и сплошного леса избегает. На пролёте также встречается и на более открытых ландшафтах: обрабатываемых полях, лугах, песчаных дюнах и галечных пляжах. На зимовках места обитания более разнообразны, но в любом случае богатые видами насекомых, которыми питается птица. Наибольшее предпочтение отдаётся акациевой саванне.
В отличие от некоторых видов дятлов, не покидающих гнездовую территорию в зимнее время, вертишейки ежегодно образуют новую пару. Птицы возвращаются довольно поздно, когда деревья уже покрыты молодой зеленью — во второй половине апреля либо первой половине мая, в зависимости от широты. Так же, как и её родственники, вертишейка гнездится в пустотах старых деревьев, однако из-за слабого клюва сама дупло почти никогда долбит, а занимает уже готовое. Это может быть естественная ниша в стволе или прогнившей ветке дерева, старое дупло дятла, трухлявый пень, а в некоторых случаях и отверстие в стене старого сарая или дачного домика. При случае охотно занимает искусственные дуплянки и скворечники, изредка селится в норах зимородков и береговушек в обрывистых берегах и склонах степных балок. Бывает, что в округе все места уже оказываются занятыми другими обитателями, и тогда вертишейка занимает понравившееся ей дупло, выгоняя из него хозяев. Среди пострадавших в таких случаях птиц — горихвостки, серые мухоловки и другие мелкие лесные птицы[5]. Интересно, что и сама вертишейка иногда страдает подобным образом от нашествия более крупных птиц, таких как большого пёстрого или сирийского дятлов. Чаще всего дупло находится на высоте до 3 м от земли, но может быть и гораздо выше — до 9 м[9].
Место для будущего гнезда подыскивает самец. Обнаружив подходящее дупло, он громко и подолгу кричит, подзывая самку. Бывает, что свободной самки поблизости нет, и тогда спустя сутки или двое самец перебирается на другое место, повторяя всё заново. Услышав зов, самка откликается издалека таким же криком, и обе птицы постепенно сближаются, пока не встречаются и спариваются где-нибудь в верхней части кроны дерева[9]. Птицы не тратят время на обустройство гнезда: стенки дупла не расширяют и дополнительный гнездовой материал в него не добавляют. О прежних хозяевах нередко свидетельствуют останки старого гнезда и яичная скорлупа под деревом. Изначально на дне ниши может находиться древесная труха, которая и служит своеобразной подстилкой. Потомство выводится один либо два раза за сезон, первые кладки в средней полосе России попадаются обычно в конце мая либо начале июня. Количество яиц в кладке варьирует в широких пределах, но чаще всего бывает от 7 до 10, в редких случаях до 14 штук. У впервые гнездящихся птиц, а также в неблагоприятные годы число яиц в кладке может не превышать 5 штук. Яйца бледно-белой окраски, размером 16—23 × 13—17 мм[5]. При потере кладки самка откладывает повторно, но уже с меньшим количеством яиц.
Самка откладывает с интервалом одно яйцо в сутки, насиживание обычно начинается с предпоследнего яйца и продолжается в течение 12—14 дней. Ведущую роль в инкубации играет самка, которую изредка и на короткое время подменяет самец. Появление на свет потомства асинхронное, в результате чего в одном гнезде могут одновременно находится как подросшие птенцы, способные лазать по стенкам дупла, так и голые, с закрытыми слуховыми проходами[9]. В тесном дупле птенцы сидят пирамидой, к центру клювами, которые раскрываются, когда родители дотрагиваются до них[4]. Выкармливают птенцов оба родителя, по очереди принося в зобе корм в виде шариков, которые затем отрыгивают в клювы птенцов. Возле дупла вертишейки ведут себя осторожно, при приближении хищников затаиваясь и сливаясь на фоне древесной коры. В конце июня — начале июля крикливые птенцы начинают высовываться из дупла, а через несколько дней в возрасте 23—27 дней становятся на крыло. Через несколько дней после этого выводки распадаются и рассеиваются[5].
В период размножения вертишейка питается главным образом мелкими муравьями, в том числе дерновым, жёлтым земляным, рыжим лесным муравьями, а также различными видами из родов Lasius и Formica. При этом вертишейка большей частью кормится не взрослыми особями, а их личинками и куколками. Значительно меньшую долю в рационе составляют другие группы насекомых — тли, гусеницы и жуки, а также растительная пища — ягоды и плоды. В поисках корма птицы часто обращают внимание на выделяющиеся, яркие объекты — в их желудках нередко находят мелкие металлические предметы, кусочки фольги и пластмассы.
Обыкновенная вертишейка — один из двух видов африканско-евроазиатского рода вертишеек Jynx, выделяемого в монотипное подсемейство Jynginae[17][18]. Помимо Jynx torquilla в него также входит вид Jynx ruficollis — красногорлая вертишейка, распространённый в Африке южнее Сахары[19].
Внутривидовая изменчивость у вертишеек проявляется в варьировании оттенков общей окраски и деталей рисунка, при этом размеры птиц изменяются незначительно[20]. По этим признакам разные авторы выделяют от 4 до 7 подвидов этого вида. По данным Международного союза орнитологов, в настоящее время выделяют 6 подвидов[19]:
Некоторые исследователи выделяют рыжеватых вертишеек из Японии в отдельный подвид J. t. japonica, к которому иногда относят также и птиц с острова Сахалин[21]. Однако другие авторы считают формы J. t. japonica и J. t. sarudnyi лишь проявлениями клинальной изменчивости номинативного подвида и J. t. chinensis, мотивируя свою позицию тем, что в обоих случаях встречаются особи, очень похожие либо идентичные с европейскими[8].
.jpg)
Весенняя песня по своей тональности и ритму имеет много общего с песней зелёного, седого и даже чёрного дятлов, а также похожа на тревожные крики малых соколов, однако более тихие и спокойные. Она представляет собой серию из 12—18 однообразных протяжных криков «ти-ти-ти-ти-ти», повторяемых со скоростью до 4 раз в секунду. Кричит самец, выбрав подходящее дупло и подзывая возле него самку. Если в течение одного-двух дней ответный зов не слышен, самец улетает в другое место и начинает заново. Услышав издалека самца, самка перекликается с ним до тех пор, пока обе птицы не встретятся. После образования пары птицы, как правило, не поют. Сигнал беспокойства — негромкое «тек-тек-тек» или «пиц-пиц-пиц». Потревоженная на гнезде вертишейка издаёт шипящие звуки, подобно змеям, и подобно им способна сильно вращать шеей.
蚁鴷（学名：Jynx torquilla）又名地啄木，为啄木鸟科蟻鴷屬的鸟类。该物种的模式产地在瑞典。[2]
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : キツツキ目 Piciformes 科 : キツツキ科 Picidae 亜科 : アリスイ亜科 Jynginae 属 : アリスイ属 Jynx 種 : アリスイ J. torquilla 学名 Jynx torquillaアリスイ（蟻吸、Jynx torquilla）は、キツツキ科アリスイ属に分類される鳥類。アリスイ属の模式種。
アフリカ大陸、ユーラシア大陸、イギリス（ジブラルタルを含む）、日本。
夏季にアフリカ大陸北部やユーラシア大陸で繁殖し、冬季になるとアフリカ大陸中部やインド、東南アジアへ南下し越冬する。日本では北海道、本州北部では夏季に繁殖のため飛来し（夏鳥）、本州中部以西では冬季に越冬のため飛来（冬鳥）する。
全長17-18cm。背面は灰褐色の羽毛で覆われ、褐色や黒褐色の複雑な斑紋が入る。また頭頂から背面にかけて暗褐色の太い縦縞が入り、側頭部や肩部にも黒い斑紋が入る。喉から胸部にかけては黄褐色の羽毛で覆われ、黒褐色の横縞が入る。尾羽には黒褐色の横縞が約5本入る。
開けた森林、林縁、草原、湿地などに生息する。樹上では木の枝に対して水平に止まる。警戒のために頻繁に首をかしげるような行動を行う。種小名torquillaは「首を捻る者」の意で、英名（Wryneck＝曲がった首）と同義。
食性は動物食で、主にアリを食べ、和名の由来になっている。地表や朽ち木に止まって舌を伸ばし、獲物を捕食する。
繁殖形態は卵生。樹洞や地面に空いた穴、キツツキの古巣に、日本では6-7月に1回に6-10個の卵を産む。主にメスが抱卵し、抱卵期間は12-14日。雛は孵化してから18-25日で巣立つ。
首を曲げ頻繁に後ろを向くことから、不吉の象徴とされることもある。
樹洞に巣を作るため、巣箱を利用することもある。
イラスト
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。 
.jpg)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
_(32837517738).jpg)
