Borowiec wielki (Nyctalus noctula) – gatunek nietoperza z rodziny mroczkowatych.
Długość ciała 64–81 mm, rozpiętość skrzydeł 370–460 mm, masa ciała 15–40 g. Jest jednym z największych nietoperzy w Polsce. Posiada jedwabiście lśniące, gęste futerko. Jest ono jednakowo ubarwione na całym ciele – u osobników dorosłych jest rude, u młodocianych – brązowe. Uszy ma krótkie i zaokrąglone, skrzydła wąskie. Błona na skrzydłach niemal czarna.
Występuje w całej Polsce, z wyjątkiem najwyższych partii gór.
Naturalnym środowiskiem jego życia są lasy, spotkać go można jednak także w pobliżu ludzkich osiedli, a nawet w miastach. W dzień ukrywa się najczęściej w wysoko położonych dziuplach drzew, rzadziej w skrzynkach dla ptaków lub nietoperzy. W ostatnich latach coraz częściej są spotykane na terenie Polski w budynkach (chociaż w Europie zachodniej występują w nich od dawna). Na terenach położonych na południe od Polski spotyka się je również w szczelinach skalnych. W dziuplach wiosną i latem samice tworzą duże kolonie rozrodcze, samce żyją natomiast samotnie, zaś w okresie godów są terytorialne. Duże kolonie (składające się z osobników obu płci) gatunek ten tworzy również zimą.
Podobnie, jak inne nietoperze prowadzi nocny tryb życia. Odżywia się owadami, które chwyta w locie. W sprawnym poruszaniu się w ciemnościach, oraz w lokalizacji owadów wykorzystuje ultradźwięki o względnie niskiej częstotliwości (18–22 kHz). Na łowy wylatuje wcześniej niż inne nietoperze – często wówczas, kiedy jest zupełnie jasno. Jesienią, kiedy noce stają się zimne, poluje jedynie o zmroku i o świcie, spędzając noc w ukryciu. Polując lata na skraju lasu, na polanach śródleśnych i nad stawami. Szczególnie lubi polować nad zbiornikami wodnymi, na latające w dużych rojach owady. Lata szybko i wysoko, z dala od przeszkód i powierzchni gruntu. Na sen zimowy kryje się w dziuplach drzew, budynkach (np. na strychach czy w szczelinach budynków z wielkiej płyty) i w szczelinach skalnych, gdzie zapada w stan hibernacji. Trwa on od października do kwietnia. Przed zimą borowiec wielki przenosi się o kilkaset kilometrów bardziej na południe. Stwierdzono maksymalny przelot na 1600 km. Mimo to, przy silnych mrozach wiele nietoperzy zamarza w swoich kryjówkach. W ostatnich latach coraz częściej obserwuje się osobniki tego gatunku zimujące w Polsce.
Gody odbywają się we wrześniu, wówczas też ma miejsce zaplemnienie. Samce zajmują wówczas terytoria godowe, których bronią i oznakowują ich granice za pomocą donośnych sygnałów dźwiękowych, słyszalnych dla człowieka i emitowanych z otworów kryjówek. Kryjówkami godowymi są najczęściej dziuple drzew. Wokół terytorialnych samców gromadzą się haremy liczące 4–5 (wyjątkowo do 20) samic. Kopulacje mogą się również odbywać w miejscach hibernacji (koloniach zimowych), nie obserwuje się jednak wówczas żadnych zachowań terytorialnych ani formowania się haremów. Zapłodnienie jest opóźnione – ma miejsce dopiero pod koniec zimy lub na początku wiosny. Po ciąży trwającej 70–75 dni, samica w Europie Środkowej rodzi zwykle dwoje (wyjątkowo troje) młodych, zaś na Wyspach Brytyjskich – najczęściej jedno młode. Młode te żywią się mlekiem matki, aż do uzyskania samodzielności, co zwykle trwa 8–9 tygodni. Osiągają dojrzałość płciową po 1,5 roku. Żyją do 12 lat.
Gatunek podlegający w Polsce ścisłej ochronie gatunkowej[3].
Borowiec wielki (Nyctalus noctula) – gatunek nietoperza z rodziny mroczkowatych.