Earless Seals

Foka

Foka w basenie fokarium na Helu

Fokowate^[2], foki (Phocidae) – rodzina drapieżnych ssaków morskich z podrzędu psokształtnych (Caniformia), obejmująca 19 gatunków.

Cechy charakterystyczne

• kończyny tylne wyciągnięte ku tyłowi, nieużyteczne przy poruszaniu się na lądzie
• brak małżowin usznych
• widzą bardzo dobrze, zarówno w wodzie, jak i na lądzie
• pływają szybko i niezwykle zwinnie
• pod wodą wytrzymują nawet do 40 minut
• młode pokryte są białym, gęstym futerkiem, zwanym lanugo
• Mogą nurkować do 200 m.

Środowisko życia

• w chłodnych morzach obu półkul
• w gromadach
• w większości w strefie przybrzeżnej

Choroby fok

• nosówka
• zapalenie płuc
• wścieklizna
• choroby układu oddechowego
• choroby związane z połknięciem niewłaściwego pokarmu, np. pustej reklamówki

Najcięższą z foczych chorób jest nosówka, która dziesiątkuje stada fok. Często przyczyną chorób foki jest działanie ludzi, jak to miało miejsce w przypadku mieszkanki helskiego fokarium, foki Krysi. Monety, które ludzie wrzucali "na szczęście", połknięte przez fokę zalegały w przewodzie pokarmowym bardzo długo i sukcesywnie były trawione. Uwalniane w ten sposób pierwiastki ciężkich metali zatruwały poszczególne organy wewnętrzne. Stwierdzono, iż bezpośrednią przyczyną nagłego zgonu był wewnętrzny krwotok na skutek gwałtownego pęknięcia śledziony^[3].

Podział systematyczny

Do rodziny należą następujące rodzaje i gatunki^[4][5][2]:

• Monachus – jedynym przedstawicielem jest mniszka śródziemnomorska
• Neomonachus – takson wyodrębniony ostatnio z Monachus^[6]
• Mirounga – mirunga
• Hydrurga – amfitryta – jedynym przedstawicielem jest Hydrurga leptonyx – amfitryta lamparcia (lampart morski)
• Leptonychotes – weddelka – Leptonychotes weddellii – weddelka antarktyczna (foka Weddella)
• Lobodon – krabojad – jedynym przedstawicielem jest Lobodon carcinophaga – krabojad foczy, (foka krabojad, krabojad)
• Ommatophoca – foczka – jedynym przedstawicielem jest Ommatophoca rossi – foczka mała (foka Rossa)
• Erignathus – fokowąs – jedynym przedstawicielem jest Erignathus barbatus – fokowąs brodaty (foka wąsata, foka brodata)
• Cystophora – kapturnik – jedynym przedstawicielem jest Cystophora cristata – kapturnik morski (kapturnik)
• Halichoerus – szarytka – jedynym przedstawicielem jest Halichoerus grypus – szarytka morska (foka szara)
• Histriophoca – kajgulik – jedynym przedstawicielem jest Histriophoca fasciata – kajgulik pręgowany (kajgulik, foka pręgowana)
• Pagophilus – lodofoka – jedynym przedstawicielem jest Pagophilus groenlandicus – lodofoka grenlandzka (foka grenlandzka)
• Phoca – foka
• Pusa – nerpa

Fokarium

Badaniem fok szarych i ich rozmnażaniem w celu zachowania ginącego gatunku zajmuje się Stacja Morska Uniwersytetu Gdańskiego, prowadząc unikalne fokarium w mieście Hel.

Ciekawostki

Foka Depka była pierwszą dziko żyjącą foką szarą urodzoną w fokarium w mieście Hel. Imię Depki oznacza kanał Głębinkę (Depkę) pomiędzy Rewą Mew a rewskim Szpyrkiem na Zatoce Puckiej. Depka nie jest jedyną foką, która opuściła helskie fokarium. Oprócz niej, w miejscowości Czołpino wypuszczono również na wolność Cumę, Adama, Bojkę, Dulkę, Denegę, Dryfa i inne. Nie wszystkim udało się jednak przeżyć w wodach Bałtyku.^{[potrzebny przypis]}

Depka po "wycieczkach" do Danii i Niemiec powróciła do Polski. Często można ją spotkać w okolicach Pogorzelicy, Niechorza i Trzęsacza. W Niechorzu wydzielono dla niej część plaży, by mogła w spokoju tam odpoczywać, nie będąc nękana przez turystów, chcących zrobić sobie z nią zdjęcia.^{[potrzebny przypis]}

W Bałtyku żyje również foka pospolita o imieniu Cętka, często odwiedza nasze plaże. Do niedawna tylko Cętka i Depka zamieszkiwały polskie tereny Bałtyku.

Od września 2007 roku na polskich plażach zaobserwowano również stadko liczące 6 osobników foki szarej. Harem najczęściej wypoczywa na Mewiej Łasze na Zatoce Gdańskiej.

Zobacz też

• selkie

Przypisy