Ponderosa Lemon

Pomarańcza olbrzymia, pomelo, pompela, szadok Citrus maxima (Burm. f.) Merr – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny rutowatych.

Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej^[3], z centrum w Malezji i Indonezji^[2], ale rośnie też dziko na Fidżi. Prawdopodobnie wprowadzony do Chin ok. 100 r.p.n.e. i od tego czasu szeroko uprawiany w prowincjach południowych (Kuangsi, Guangdong, Fujian), a także w Tajlandii, południowej Japonii i na Tajwanie. Pod koniec XVII w. przywiezione do Ameryki przez kapitana Shaddocka i od 1696 uprawiane na Barbados. W krajach zachodnich pomelo jest głównie znane jako przodek grejpfruta^[3] (krzyżówki pomelo z pomarańczą chińską).

Morfologia

Pokrój

Drzewo o kulistej koronie dorastające do 12 m wysokości.

Liście

Podłużnie jajowate, duże, o karbowanych brzegach i szeroko oskrzydlonym ogonku liściowym.

Kwiaty

O średnicy do 5 cm, 5-płatkowej koronie, 1 słupku i licznych pręcikach. Płatki korony białe, z zewnątrz zielono nakrapiane.

Owoce

Bardzo duże owoce, kuliste, ich masa może dochodzić nawet do 2 kg, a średnica do 20 cm. Są żółte, żółtozielone lub różowe, mają grubą, pokrytą woskiem skórkę (do 5 cm). Miąższ jest żółtawy lub różowy, podzielony na segmenty, wewnątrz są liczne nasiona. W smaku podobne do grejpfrutów, są jednak pozbawione silnej goryczki oraz mniej soczyste. Są to największe owoce z rodzaju cytrus (Citrus).

Owoce

Kwiat

Zastosowanie

• Roślina uprawna – uprawiana w klimacie ciepłym. Największy areał upraw znajduje się w Indiach, Chinach, Tajlandii, na Malajach i w Izraelu.
• Sztuka kulinarna: owoce są spożywane na surowo lub kandyzowane, robi się z nich soki i marmoladę. Zawierają dużo witaminy C.
• Roślina lecznicza - w Azji Południowo-Wschodniej wywar z liści i kwiatów używa się jako środek uspokajający przy epilepsji, silnych atakach kaszlu i pląsawicy; gorący wywar z liści używa się na opuchlizny i zranienia, a sok - jako środek przeciwgorączkowy. Nasion używa się jako środka przeciw kaszlowi, dyspepsji i lumbago^[3].
• Kwiaty wykorzystuje się w Wietnamie do produkcji perfum^[3].

Przypisy

Bibliografia

1. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.