Ο Ταγέτης ο αναπεπταμένος (Tagetes patula), ο Γαλλικός κατιφές,[5][6] είναι ένα είδος στην οικογένεια των Αστερίδων (Asteraceae). Είναι εγγενές στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα[7] με αρκετούς πληθυσμούς να έχουν εγκλιματιστεί σε πολλές άλλες χώρες.
Το άνθος είναι ετήσιο (annual),[Σημ. 1] φτάνοντας κατά καιρούς στο ύψος των 30 - 50 εκ. Σε ορισμένα κλίματα ανθίζει από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο. Στον φυσικό του οικότοπο, στα υψίπεδα του κεντρικού Μεξικού, παράγονται άνθη από το Σεπτέμβριο έως τον θανατηφόρο παγετό. Τα αχαίνια (achenes)[Σημ. 2] ωριμάζουν και πέφτουν εντός δύο εβδομάδων από την έναρξη της άνθισης. Οι κεφαλές περιέχουν ως επί το πλείστον ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) ανθύλλια (florets)[Σημ. 3] και γονιμοποιούνται κυρίως από σκαθάρια στην άγρια φύση καθώς και από μύγες tachinid και άλλα έντομα. Τα φύλλα όλων των ειδών κατιφέ, περιλαμβάνουν αδένες ελαίου. Τα έλαια είναι πικάντικα.[8]
Χρησιμοποιείται κυρίως, ως συνοριακό φυτό στα βοτανώδη σύνορα, είναι ένα χαμηλό σε ανάπτυξη φυτό, με άνθη ανάμεικτα σε κόκκινα και κίτρινα στις περισσότερες ποικιλίες. Οι Γαλλικοί κατιφέδες, συνήθως φυτεύονται σε κήπους με πεταλούδες, ως πηγή νέκταρος.
Για ιατρικούς λόγους, πολλές κουλτούρες χρησιμοποιούν εγχύσεις από αποξηραμένα φύλλα ή ανθύλλια.[8]
Τα αποξηραμένα και αλεσμένα πέταλα (petals)[Σημ. 4] των ανθέων, αποτελούν ένα δημοφιλές μπαχαρικό στην Δημοκρατία της Γεωργίας στον Καύκασο, όπου είναι γνωστό ως Imeruli shaphrani (= "Σαφράν από το Ιμερέτι") από το πικάντικο και χρυσό χρώμα και ιδιαίτερης δημοτικότητας στη Δυτική επαρχία του Ιμερέτι (Imereti)[Σημ. 5]. Το μπαχαρικό προσδίδει μια μοναδική, μάλλον γήινη γεύση στην Γεωργιανή κουζίνα, στην οποία θεωρείται ιδιαίτερα συμβατό με τα αρώματα της κανέλας και του γαρίφαλου. Είναι επίσης, ένα απαραίτητο συστατικό στο μείγμα μπαχαρικών khmeli-suneli (προφ. χμέλι σουνέλι (κυριολεκτικά: ξηρά μπαχαρικά)), το οποίο είναι για την Γεωργιανή μαγειρική, ό,τι και το γκαράμ μασάλα είναι στην κουζίνα της Βόρειας Ινδίας, με την οποία η Γεωργία, μοιράζεται στοιχεία με την Μογγολική κουζίνα (Mughlai cuisine).[9]
Τα ανθύλλια του Ταγέτη του αναπεπταμένου (Tagetes patula), κάθε χρόνο καλλιεργούνται και συλλέγονται για να προστεθούν σε τροφές πουλερικών και να βοηθήσουν να δοθεί ένα χρυσό χρώμα στους κρόκους των αυγών. Τα ανθύλλια μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να χρωματίσουν τα ανθρώπινα τρόφιμα.[8] Μια χρυσή κίτρινη χρωστική ουσία, χρησιμοποιείται για το βάψιμο υφασμάτων ζωικής προέλευσης (μαλλί, μετάξι) άνευ σταθεροποιητή βαφής, αλλά ένας σταθεροποιητής είναι απαραίτητος για τα βαμβακερά και συνθετικά υφάσματα.[8]
Ολόκληρο το φυτό, συλλέγεται όταν ανθίζει και αποστάζεται για το αιθέριο έλαιό του. Το έλαιο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία συνδυάζεται με το έλαιο σανταλόξυλου για την παραγωγή του αρώματος "attar genda". Μπορεί να εξαχθούν περίπου 35 κιλά ελαίου από ένα εκτάριο του φυτού (απόδοση 2.500 κιλά άνθη και 25.000 κιλά κτηνοτροφικό χόρτο).
Το αιθέριο έλαιο είναι υπό διερεύνηση για την αντιμυκητιασική του δράση, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας της καντιντίασης[10] και τη θεραπείας μυκητιασικών λοιμώξεων στα φυτά.[11][12]
Το φυτό χρησιμοποιείται στην συντροφική φύτευση για πολλές καλλιέργειες κηπευτικών. Οι εκκρίσεις της ρίζας του πιστεύεται ότι σκοτώνει τα νηματώδη στο έδαφος και λέγεται ότι αποκρούσει τα επιβλαβή έντομα, όπως τις λευκόμυγες στις ντομάτες.[13]
Γαλλικός κατιφές.
Ταγέτης ο αναπεπταμένος.
Γαλλικός κατιφές.
Ταγέτης ο αναπεπταμένος.
Υβρίδιο "Carmen" του είδους Ταγέτης ο αναπεπταμένος ποικ. ο νανοφυής (Tagetes patula ποικ. nana).
Ο Ταγέτης ο αναπεπταμένος (Tagetes patula), ο Γαλλικός κατιφές, είναι ένα είδος στην οικογένεια των Αστερίδων (Asteraceae). Είναι εγγενές στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα με αρκετούς πληθυσμούς να έχουν εγκλιματιστεί σε πολλές άλλες χώρες.
Ο Ταγέτης ο ορθοφυής (Tagetes erecta), η Μεξικανική καλέντουλα (Mexican marigold), που ονομάζεται επίσης Αζτέκικη καλέντουλα (Aztec marigold),[5] είναι ένα είδος του γένους Ταγέτης (Tagetes) εγγενές στο Μεξικό. Παρά του ότι είναι ιθαγενές στην Αμερική, συχνά ονομάζεται Αφρικανική καλέντουλα (African marigold).[6][7] Στο Μεξικό, αυτό το φυτό έχει βρεθεί σε άγρια κατάσταση στις Πολιτείες του Μεξικού, Πουέμπλα και Βερακρούζ. Η κοινή Ελληνική ονομασία του γένους είναι κατιφές. Το φυτό είναι ετήσιο (annual) [Σημ. 1] και φθάνει σε ύψος μεταξύ 50-100 εκ. (20-39 in). Οι Αζτέκοι συγκέντρωναν το άγριο φυτό, καθώς το καλλιεργούσαν για φαρμακευτικούς, τελετουργικούς και διακοσμητικούς σκοπούς. Καλλιεργείται ευρέως στο εμπόριο, με πολλές ποικιλίες να χρησιμοποιούνται ως καλλωπιστικά φυτά,[8] και για το εμπόριο ανθέων.[9][10]
Το άνθος του, το cempasúchil, στο Μεξικό ονομάζεται επίσης «flor de muertos» («το λουλούδι των νεκρών» και χρησιμοποιείται κάθε 2 Νοεμβρίου, στην εορτή της Día de los Muertos. Η λέξη cempazúchitl (επίσης γραμμένη cempasúchil), προέρχεται από τον όρο των Νάουατλ για το λουλούδι zempoalxochitl, το οποίο κυριολεκτικά μεταφράζεται ως "είκοσι λουλούδι". Στη γλώσσα της Ταϊλάνδης, ονομάζεται ดาวเรือง [DaoRuang], κυριολεκτικά μεταφράζεται ως "λαμπερό αστέρι". Νερό εμποτισμένο με αρωματικό αιθέριο έλαιο από το λουλούδι χρησιμοποιείτο στην Ονδούρα, για την πλύση των πτωμάτων και συχνά, το λουλούδι εξακολουθεί να φυτεύεται στα κοιμητήρια.[11]
Από τα προ-ισπανικά χρόνια, το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς σκοπούς. Οι Τσερόκι το χρησιμοποιούσαν για την πλύση του δέρματος και για κίτρινη χρωστική ουσία.[12] Αυτή η καλέντουλα, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία ορισμένων καλλιεργούμενων φυτών από νηματώδη παράσιτα, όταν φυτεύεται στα χωράφια.[13] Είναι αποτελεσματικότερη ενάντια στα νηματώδη είδη Pratylenchus penetrans.[11]
Τα ακτινωτά ανθύλλια (ray florets)[Σημ. 2] έχουν χρησιμοποιηθεί σε μαρουλοσαλάτες και άλλα τρόφιμα για να προσθέσουν χρώμα και γεύση. Τα αποξηραμένα πέταλα (petals)[Σημ. 3] των λουλουδιών, τρίβονται σε σκόνη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τροφή πουλερικών, ώστε να εξασφαλιστεί ο καλός χρωματισμός στους κρόκους των αυγών και του δέρματος των κοτόπουλων κρεατοπαραγωγής, ειδικά όταν υπάρχει έλλειψη καλά χρωματισμένου κίτρινου καλαμποκιού στην τροφή.[14] Αυτό είναι ακόμα και σήμερα σε χρήση, αλλά τώρα συνήθως με τη μορφή του εκχυλίσματος, το οποίο μπορεί να έχει τα πλεονεκτήματα της χαμηλότερης δαπάνης μεταφοράς και αποθήκευσης, καλύτερης σταθερότητας και αξιοποίησής του. Επίσης, χρησιμοποιείται για να ενισχυθεί ο χρωματισμός στα οστρακόδερμα,[11] όπως η λευκόποδι γαρίδα του Ειρηνικού (Litopenaeus vannamei).[15]
Το έλαιο από το άνθος, μπορεί να προστεθεί στα αρώματα για να εμποτίσει μια οσμή μήλου σε αυτά.[11]
Σήμερα, ο Τ. ο ορθοφυής (T. erecta) καλλιεργείται για να εξαχθεί λουτεΐνη, μια κοινή κίτρινο/πορτοκαλί χρωστική τροφίμων (E161b).[11][16] Το αιθέριο έλαιο από το άνθος περιέχει αντιοξειδωτικά.[17]
Καλέντουλα των Αζτέκων (Aztec marigold).
Κίτρινη Γαλλική καλέντουλα.
Καλλιεργητική ποικιλία Ταγέτη του ορθοφυούς.
Ο Ταγέτης ο ορθοφυής (Tagetes erecta), η Μεξικανική καλέντουλα (Mexican marigold), που ονομάζεται επίσης Αζτέκικη καλέντουλα (Aztec marigold), είναι ένα είδος του γένους Ταγέτης (Tagetes) εγγενές στο Μεξικό. Παρά του ότι είναι ιθαγενές στην Αμερική, συχνά ονομάζεται Αφρικανική καλέντουλα (African marigold). Στο Μεξικό, αυτό το φυτό έχει βρεθεί σε άγρια κατάσταση στις Πολιτείες του Μεξικού, Πουέμπλα και Βερακρούζ. Η κοινή Ελληνική ονομασία του γένους είναι κατιφές. Το φυτό είναι ετήσιο (annual) και φθάνει σε ύψος μεταξύ 50-100 εκ. (20-39 in). Οι Αζτέκοι συγκέντρωναν το άγριο φυτό, καθώς το καλλιεργούσαν για φαρμακευτικούς, τελετουργικούς και διακοσμητικούς σκοπούς. Καλλιεργείται ευρέως στο εμπόριο, με πολλές ποικιλίες να χρησιμοποιούνται ως καλλωπιστικά φυτά, και για το εμπόριο ανθέων.
.jpg)
.jpg)
.JPG)
_01.JPG)
