الأسماء في صفحات التنقل
Číhalka pospolná (Atherix ibis) je druh hmyzu z řádu dvoukřídlých (Diptera). Dříve byla zařazována do čeledi číhalkovitých (Rhagionidae), v současnosti je v samostatné čeledi Athericidae. V Česku je chráněná zákonem jako ohrožený druh.[1]
Dospělá číhalka pospolná je moucha se štíhlým nebo robustním tělem a dlouhýma nohama, které mají zahrocenou ostruhu na střední a zadní části holeně. Abdominální hřbetní štítky jsou příčně páskované, někdy s rozsáhlým světlým vzorem u samic. Krátká tykadla číhalky jsou tříčlánková, vztyčená, poslední segment je větší a není prstencový. Oči se u samců téměř stýkají zatímco u samic jsou široce oddělené. U kousacího ústrojí jsou maxilární palpy 1 nebo 2 článkové, vibrissy nejsou přítomné. Křídla s diskovitými články jsou relativně velká s víceméně odlišnými tmavými vzory.
Vodní larvy jsou obdařeny páry panožek na břišních segmentech 1 – 7. Dva hřbetní a dva boční vzdušnicové výstupky jsou vyvinuté na břišních segmentech 2 – 7. Larvy mají dlouhé masité filamenty, sahají od zadního konce, a krátké filamenty, která vyčnívají z každé strany každého břišního článku. Od larv ovádů, kterým se podobají, se odlišují nápadnými panožkami na zadečku.
Číhalka pospolná je mozaikovitě rozšířena po celé Evropě. Původně byla také rozšířena po celém území České republiky. V současnosti je v nížinách téměř vyhubena a v horách je vzácná. Mezi místa, kde lze tento hmyz dosud nalézt, patří Šumava a Novohradské hory.
Svým vývojem je tento druh vázán na čistou vodu, která má kvalitu vody pitné.
Z biologického hlediska se jedná o velice zajímavý druh. Vyznačuje se totiž velmi neobvyklým způsobem rozmnožování. Oplozené samice se slétají na jakási „shromaždiště“ nad vodou (převislé kameny, větve, most), kde vytváří velké roje. Roje mají tvar a velikost zhruba vlaštovčího hnízda a v přírodě se s nimi můžeme setkat od června do srpna. Jeden roj může obsahovat až několik set jedinců. Přilétající samice po nakladení vajíček v roji hynou a na jejich mrtvá těla stále sedají další samice. Tak se vytvoří shluk mrtvých samic a vajíček.
Vylíhlé larvy se pak živí těly uhynulých samic a postupně padají do vody. Dále se pak vyvíjejí ve vodě, kde vedou dravý způsob života. Vývoj ve vodě pak trvá dva roky.
Číhalka pospolná patří mezi ohrožené druhy, uvedené v Červené knize ohrožených druhů České republiky. Hrozí ji vymizení a její přežití je nepravděpodobné, pokud budou nadále trvat příčiny jejího ohrožení.
Číhalky pospolné jsou vázány na čistou vodu a díky vlivu znečištění některých toků z mnoha míst zmizely. Lokální ohrožení může nastat likvidací rojů, to se však často nestává.
Jediným možným způsobem ochrany je ochrana celých povodí před znečištěním.
Číhalka pospolná (Atherix ibis) je druh hmyzu z řádu dvoukřídlých (Diptera). Dříve byla zařazována do čeledi číhalkovitých (Rhagionidae), v současnosti je v samostatné čeledi Athericidae. V Česku je chráněná zákonem jako ohrožený druh.
Die Ibisfliege (Atherix ibis) ist ein Fliegenart aus der Familie der Athericidae.
Die Fliegen erreichen eine Körperlänge von 9 bis 11 Millimetern, wobei der breit gebaute Körper schwach behaart ist. Der Thorax ist schwarz und weist zwei graue, schmale Längsstreifen sowie eine seitliche Grau-Bereifung auf. Beim Männchen ist das Abdomen gelb und schwarz gezeichnet, wohingegen das Weibchen ein schwarzes Abdomen mit grauen Segmenträndern besitzt. Die breiten Flügel überragen den Hinterleib weit und besitzen dunkelbraun gefärbte Flügeladern und eine ebenso gefärbte Costalzelle. Die Beine der Ibisfliege sind schlank und gelbbraun gefärbt. Am Kopf befinden sich der kurze, dicke Saugrüssel sowie die grünen Facettenaugen.
Die Larven der Ibisfliege sind grünlich-braun und erreichen eine Länge von bis zu 20 Millimetern. Sie besitzen sieben Paar Fußstummeln mit jeweils zwei Hakenkränzen. Am Hinterende befinden sich ein stummelfußähnlicher Nachschieber sowie zwei kräftige, dicht behaarte Fortsätze.
Die Larven der Ibisfliege kommen vor allem in sauberen, mäßig- bis schnellfließenden Gewässern mit steinigem oder kiesigem Grund vor, weshalb sie auch als Bioindikator für die Wasserqualität herangezogen werden können (Saprobienindex 1,5 - Gewässergüteklasse I-II).
Die Flugzeit der Art reicht von Mai bis Juli. Die Eiablage beginnt Anfang Juni, wobei sich die Weibchen nach der Paarung zu tausenden unter Bäumen und Bauwerken über fließenden Gewässern ansammeln. Nachdem ein Weibchen mit der Eiablage angefangen hat, tun die anderen ihm dies nach. Nach der Ablage sterben die Tiere, wodurch schnell Klumpen aus tausenden von abgestorbenen Ibisfliegen und deren Eiern entstehen. Einige Tage später schlüpfen die Larven und ernähren sich vorerst von den abgestorbenen Eltern. Später kommen die Larven aus dem Inneren des Klumpens hervor und lassen sich in das Fließgewässer fallen, wo sie sich dann von Aas und Detritus ernähren. Ob sich die erwachsene Ibisfliege räuberisch, von Nektar oder gar blutsaugend ernährt, ist nicht restlos geklärt.
Die Ibisfliege (Atherix ibis) ist ein Fliegenart aus der Familie der Athericidae.
Atherix ibis, the yellow-legged water-snipefly, is a species of ibis flies belonging to the family Athericidae, a small family very similar to Rhagionidae (Snipe Flies).[4][5]
This species is present in most of Europe and in the Palearctic realm up to Japan.[6][7] These flies inhabit rivers with a clean and gentle to fast-flowing current.
Atherix ibis can reach a length of 9–11 millimetres (0.35–0.43 in). These flies have a broad-built and slightly hairy body. The thorax is black and has two gray, narrow longitudinal stripes and a gray lateral band. In the male the abdomen is orange-brown with black markings, The female has a black abdomen with gray margins. The wings are large and strongly patterned, with dark brown veins. The legs are slim and yellow-brown colored. At the head there are the short, thick proboscis as well as the green compound eyes. Females of this species are very similar to Atherix marginata, but the latter has entirely black legs.[8]
The larvae of these flies are greenish-brown and reach a length of up to 20 millimeters. They have seven pairs of abdominal prolegs on the last segment.
Adults can be found from May to July. Oviposition begins in early June. The females, after mating, aggregate in large clumps and lay egg masses on tree branches overhanging rivers or under bridges over flowing waters. After a female has started laying eggs, the others follow soon. In such a way the first stage larvae will fall into the water, where they will start their life cycle.[8][9]
After oviposition, the females die, causing lumps of thousands of dead flies and their eggs. The larvae are predators. In fact a few days after oviposition, the larvae hatch and at first feed on the dead parents. Later, they fall into the water and feed on carrion, detritus and small invertebrates such as stoneflies, mayflies and caddisflies. They usually kill their preys with a venomous bite. The larvae occur mainly in clean, moderate to fast-flowing waters with stony or gravelly ground. Whether the adult flies are predators, feed on nectar or whether they are bloodsucking, it is not completely clear.[8][9]
Atherix ibis, the yellow-legged water-snipefly, is a species of ibis flies belonging to the family Athericidae, a small family very similar to Rhagionidae (Snipe Flies).
Atherix ibis is een vliegensoort uit de familie van de waterdazen (Athericidae).[1] De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1798 door Fabricus.
Bronnen, noten en/of referenties
Popstrucha ibiska (Atherix ibis) – gatunek muchówki z rodziny popstruchowatych (Athericidae). Jednego z trzech gatunków żyjących w Polsce z rodziny Athericidae. W niektórych opracowaniach można spotkać polską nazwę rodziny Athericidae – kobyliczkowate [1], ale kobyliczkowate jest nazwą rodziny Rhagionidae. Popstruchowate niedawno zostały wydzielone w osobną rodzinę z kobyliczkowatych,
U popstruchy ibiskiej występuje matrifagia. Muchówka ta zasiedla w stadium larwalnym czyste cieki, o kamienistym lub żwirowatym dnie. Po kopulacji samice popstruchy latają rojem nad umieszczonym nad wodą przedmiocie (z braku naturalnych konarów wykorzystują także elementy antropogeniczne, np. przęsła mostów i mostków). Zaczyna się od jednej samicy, która siada i składa jaja w postaci lepkiego pakietu. Substancja, znajdująca się w pakiecie z jajami, działa jak lep na muchy i samica się do niego przykleja. Kolejne samice dołączają i składają jaja w tym samym miejscu, sukcesywnie przyklejając się i powiększając tę niezwykłą, lepką bryłę. Po pewnym czasie tworzy się bryła, przypominająca trochę osiadły na spoczynek rój pszczół. Tyle że mniejsze są owady i powstała bryła (podobno mogą być i takie wielkości piłki futbolowej). Samice giną, tworząc swoistą ochronę z własnych ciał dla swojego potomstwa. Po kilku dniach z jaj wylęgają się larwy, które za swój pierwszy posiłek mają ciała swoich matek. Stąd termin matrifagia. Następnie młode larwy spadają do wody, gdzie żywią się padliną lub gnijącymi szczątkami roślin.
Larwy są beznogie – mają jedynie posuwki i wyglądają jak przodkowie pratchawca. Są koloru ciemnozielonego i dorastają do ok. 2 cm. Są drapieżne, a ich mała głowa trudna jest do zobaczenia, czasem jest wciągana do wnętrza ciała.
Indianie z Ameryki Północnej zjadają kuzyna naszej popstruchy - Atherix variegata. Strącają z gałęzi kule z jajami i owadami dorosłymi, potem wyławiają z je wody i zjadają.
Popstrucha ibiska (Atherix ibis) – gatunek muchówki z rodziny popstruchowatych (Athericidae). Jednego z trzech gatunków żyjących w Polsce z rodziny Athericidae. W niektórych opracowaniach można spotkać polską nazwę rodziny Athericidae – kobyliczkowate , ale kobyliczkowate jest nazwą rodziny Rhagionidae. Popstruchowate niedawno zostały wydzielone w osobną rodzinę z kobyliczkowatych,
U popstruchy ibiskiej występuje matrifagia. Muchówka ta zasiedla w stadium larwalnym czyste cieki, o kamienistym lub żwirowatym dnie. Po kopulacji samice popstruchy latają rojem nad umieszczonym nad wodą przedmiocie (z braku naturalnych konarów wykorzystują także elementy antropogeniczne, np. przęsła mostów i mostków). Zaczyna się od jednej samicy, która siada i składa jaja w postaci lepkiego pakietu. Substancja, znajdująca się w pakiecie z jajami, działa jak lep na muchy i samica się do niego przykleja. Kolejne samice dołączają i składają jaja w tym samym miejscu, sukcesywnie przyklejając się i powiększając tę niezwykłą, lepką bryłę. Po pewnym czasie tworzy się bryła, przypominająca trochę osiadły na spoczynek rój pszczół. Tyle że mniejsze są owady i powstała bryła (podobno mogą być i takie wielkości piłki futbolowej). Samice giną, tworząc swoistą ochronę z własnych ciał dla swojego potomstwa. Po kilku dniach z jaj wylęgają się larwy, które za swój pierwszy posiłek mają ciała swoich matek. Stąd termin matrifagia. Następnie młode larwy spadają do wody, gdzie żywią się padliną lub gnijącymi szczątkami roślin.
Larwy są beznogie – mają jedynie posuwki i wyglądają jak przodkowie pratchawca. Są koloru ciemnozielonego i dorastają do ok. 2 cm. Są drapieżne, a ich mała głowa trudna jest do zobaczenia, czasem jest wciągana do wnętrza ciała.
Indianie z Ameryki Północnej zjadają kuzyna naszej popstruchy - Atherix variegata. Strącają z gałęzi kule z jajami i owadami dorosłymi, potem wyławiają z je wody i zjadają.
