الأسماء في صفحات التنقل
Guidance for identification
Der Gefleckte Rosasporrübling oder Gefleckter Rübling (Rhodocollybia maculata, syn. Collybia maculata) ist eine ungenießbare Pilzart aus der Familie der Omphalotaceae[1][2] und die Typusart der Gattung der Rosasporrrüblinge. Die Fruchtkörper des fakultativen Mykorrhizapilzes erscheinen zwischen August und Oktober in Laub- und Nadelwäldern. Der Pilz ist wegen seiner Bitterkeit ungenießbar.
Der Hut ist 3–8 (–15) cm breit, jung halbkugelig, später flach gewölbt und mitunter flach gebuckelt bis unregelmäßig verformt. Die glatte, matte und trockene Oberfläche ist anfangs weißlich bis cremeweiß und im Alter besonders zur Mitte hin zunehmend mit rostbraunen Flecken bedeckt. Der Rand ist dünn und lange Zeit eingebogen, bei alten Fruchtkörpern ist er auch wellig verbogen.
Die dünnen, sehr gedrängt stehenden Lamellen sind weißlich bis cremefarben und am Stiel abgerundet angeheftet. Ihre Schneiden sind gezähnt oder gekerbt.
Der zähe, alt hohle, zylindrische Stiel ist 5–10 (–15) cm lang und 1–2 cm dick. Er ist oft verdreht, nach unten zugespitzt und wurzelt leicht im Boden. Die anfangs weißliche Oberfläche ist mehr oder weniger längsriefig und wird im Alter nach unten hin zunehmend rostfleckig. Das weiße Fleisch ist in der Hutmitte dick und fest und schmeckt sehr bitter. Der Geruch wird als streng holzartig oder würzig-aromatisch beschrieben. Das Sporenpulver ist cremerosa bis blass cremeocker und inamyloid.[3][4][5]
Die glatten, rundlich ovalen Sporen sind 5–6 µm lang und 4–5 µm breit. Sie sind farblos und enthalten im Inneren oft mehr oder weniger große Tröpfchen.[4][5]
Der Gefleckte Rosasporrübling ist durch seinen weißlichen bis cremefarbenen Hut, der zunehmend rostbraune Flecken bekommt, und den bitteren Geschmack gut zu erkennen. Nach lange anhaltendem Regen kann der Pilz aber auch fast mild schmecken und einen angenehm obstartigen Geruch haben. Besonders helle Exemplare des Sägeblättrigen Rosasporrüblings (Rhodocollybia fodiens) können mitunter recht ähnlich aussehen. Diese recht seltene, mild schmeckende Pilzart wächst unter Fichten und ist mehr fleischrötlich bis gelbbräunlich gefärbt. Eventuell können sehr alte Fruchtkörper noch mit dem Spindeligen Rübling (Gymnopus fusipes) verwechselt werden, der aber gewöhnlich deutlich dunkler rotbraun gefärbt ist. Er wächst meist an abgestorbenen Eichen- oder Buchenstümpfen und hat einen deutlich spindelig-wurzelnden Stiel.[4]
Lyophyllum flavobrunnescens kann makroskopisch ebenfalls sehr ähnlich aussehen, weshalb diese Art früher auch als Varietät des Gefleckten Rüblings (als Rhodocollybia maculata var. longispora) bzw. als Rhodocollybia longispora beschrieben wurde[6]. Ein gutes makroskopisches Unterscheidungsmerkmal sind die auf Druck braun fleckenden Fruchtkörper, die mehr Gelbtöne als der Gefleckte Rübling zeigen[6]. Im Zweifelsfall können die längeren Sporen als absicherndes Merkmal geprüft werden[6].
Die Fruchtkörper des Gefleckten Rosasporrübling erscheinen in der Regel von August bis November auf mehr oder weniger sauren Böden. Sie wachsen meist gesellig und oft in Ringen. Man findet diesen sehr häufigen Pilz in der Regel im Nadelwald unter Fichten und Kiefern, er kommt aber auch im Laubwald vor. Die Bildung einer Ektomykorrhiza (inklusive der dafür typischen Ausbildung eines Hartig'schen Netzes) wurde im Fall des Gefleckten Rüblings nachgewiesen[16]. Das C- und N-Isotopenverhältnis entspricht aber mehr dem eines Saprobionten als einem Symbionten[17]. Da die Symbiose aber nachgewiesen wurde, handelt es sich um einen fakultativen Mykorrhizapilz. Der Pilz ist in Europa weit verbreitet, aus Finnland sind Funde bis zum Polarkreis bekannt.[4][5]
Die Formgruppe der Rüblinge, also von Lamellenpilzen ohne auffällige Velumstrukturen, mit hellem Sporenpulver und zäh-elastischem Fleisch, hat sich als polyphyletisch herausgestellt, wobei viele der Rüblinge im weiteren Sinn der Familie der Omphalotaceae zugeordnet werden[2]. Aber auch innerhalb der Familie der Omphalotaceae wäre ein eigenes Taxon für Pilze mit Rüblingshabitus polyphyletisch, weshalb sie auch hier n verschiedenen Gattungen zugeordnet werden[2]. Hierbei ist die Zuordnung des Gefleckten Rüblings zur Gattung der Rosasporrüblinge definiert – solange die Gattung nicht als Synonym einer anderen Gattung eingezogen wird – da es sich bei ihm um die Typusart der Gattung handelt.
Der Pilz ist wegen seiner Bitterkeit ungenießbar.[4]
Der Gefleckte Rosasporrübling oder Gefleckter Rübling (Rhodocollybia maculata, syn. Collybia maculata) ist eine ungenießbare Pilzart aus der Familie der Omphalotaceae und die Typusart der Gattung der Rosasporrrüblinge. Die Fruchtkörper des fakultativen Mykorrhizapilzes erscheinen zwischen August und Oktober in Laub- und Nadelwäldern. Der Pilz ist wegen seiner Bitterkeit ungenießbar.
Rhodocollybia maculata, also known as the Spotted Toughshank, is a species of basidiomycete fungus in the family Marasmiaceae.[2][3] It often appears in decomposing conifer duff.[4] R. maculata is a source of collybolide, a sesquiterpenoid containing a furyl-ẟ-lactone motif reminiscent of salvinorin A.[5]
The cap is cream-colored with red-brown spots. The edge remains inrolled for an extended period of time. The whitish gills are crowded, becoming spotted in age. The similarly colored stipe is long, tough, hollow, and tapered downwards.[4]
A variety known as scorzonerea is characterized by yellowish color of its gills, and sometimes the stipe.[4]
Though non-toxic,[6] this species is considered inedible due to its toughness and unpalatability;[7] it is typically bitter.[3]
In 2016, Gupta et al. reported that collybolide exhibited high-potency, selective kappa-opioid receptor (KOR) agonism.[8] Due to its attractive bioactivity and chemical similarity to salvinorin A, collybolide garnered attention in the synthetic chemistry and pharmacology fields as a potential scaffold for developing next-generation analgesics, antipruritics, and antidepressants.[9][10]
In 2022, Shevick et al. completed the first enantioselective total synthesis of collybolide and profiled the activity of synthetic collybolide at the KOR. Despite previous findings by Gupta et al., these assays showed that neither enantiomer of collybolide had KOR activity.[11] The synthetic sample was identical to natural collybolide isolated from R. maculata. Assays of crude R. maculata extracts by other groups additionally showed no KOR activity.[11][Note 1] These assays of synthetic and natural samples contradict the findings of Gupta et al., and suggest that collybolide and the other constituents of R. maculata have no activity at KOR.
Rhodocollybia maculata, also known as the Spotted Toughshank, is a species of basidiomycete fungus in the family Marasmiaceae. It often appears in decomposing conifer duff. R. maculata is a source of collybolide, a sesquiterpenoid containing a furyl-ẟ-lactone motif reminiscent of salvinorin A.
Dėmėtoji plempė (lot. Collybia maculata, sin. Rhodocollybia maculata) – baltikinių (Tricholomataceae) šeimos, plempių (Collybia) genties grybų rūšis.
Spygliuočių miškai, ypač seni samanoti pušynai.
Vasara, ypač ruduo.
Kepurėlė balta, gelsva, rausvai dėmėta, labai kartaus skonio.
Vaisiakūniai vidutiniai, dideli. Kepurėlė 5–10 cm skersmens, paplokščia, su buku gūbreliu, matinė, kieta, balta, balsva, gelsvai balta su rausvai rudomis dėmelėmis. Lakšteliai labai tankūs, siauri, balti, gelsvi, rausvai dėmėti, priaugtiniai arba laisvi. Kotas 5–10 (12)×1–2 cm, kremzliškas, suktas, kietas, baltas, pamatinėje dalyje nusmailėjęs. Trama neplona, kieta, balta, nemalonaus kvapo, kartaus skonio. Soros 5–6×4–5 μm.
Būdingi požymiai: vaisiakūniai balti, gelsvi, kieti, tamprūs, sporos apvalios, nedidelės.
Auga pavieniui, grupelėmis. Dėl kartumo nevalgoma. Dažna. Panaši į baltos spalvos baltikus, būdama kietos konsistencijos, nesunkiai atpažįstama.
Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, Lututė, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 130 psl.
Dėmėtoji plempė (lot. Collybia maculata, sin. Rhodocollybia maculata) – baltikinių (Tricholomataceae) šeimos, plempių (Collybia) genties grybų rūšis.
Augimo vietaSpygliuočių miškai, ypač seni samanoti pušynai.
Augimo laikasVasara, ypač ruduo.
Pagrindiniai požymiaiKepurėlė balta, gelsva, rausvai dėmėta, labai kartaus skonio.
Vaisiakūniai vidutiniai, dideli. Kepurėlė 5–10 cm skersmens, paplokščia, su buku gūbreliu, matinė, kieta, balta, balsva, gelsvai balta su rausvai rudomis dėmelėmis. Lakšteliai labai tankūs, siauri, balti, gelsvi, rausvai dėmėti, priaugtiniai arba laisvi. Kotas 5–10 (12)×1–2 cm, kremzliškas, suktas, kietas, baltas, pamatinėje dalyje nusmailėjęs. Trama neplona, kieta, balta, nemalonaus kvapo, kartaus skonio. Soros 5–6×4–5 μm.
Būdingi požymiai: vaisiakūniai balti, gelsvi, kieti, tamprūs, sporos apvalios, nedidelės.
Auga pavieniui, grupelėmis. Dėl kartumo nevalgoma. Dažna. Panaši į baltos spalvos baltikus, būdama kietos konsistencijos, nesunkiai atpažįstama.
De roestvlekkenzwam (Rhodocollybia maculata, synoniem: Collybia maculata) is een paddenstoel uit de familie Marasmiaceae.
De roestvlekkenzwam komt algemeen voor in naaldbossen of tussen varens onder gunstige omstandigheden. De soort vormt ook wel heksenkringen. De paddenstoel komt op in de herfst.
De hoed heeft een doorsnede van 5-9 cm en is half bolvormig. De kleur is wit met speldenknopachtige of wat grotere, roodbruine vlekjes. Met het ouder worden wordt het geheel vaak licht roodbruin.
De steel is 8-10 cm hoog en 1-1,5 cm dik. Het is een stevige, witte steel, vaak met strepen in de lengte.
De lamellen zitten dicht opeen en zijn wit of roomwit met roodbruine vlekjes.
De roestvlekkenzwam (Rhodocollybia maculata, synoniem: Collybia maculata) is een paddenstoel uit de familie Marasmiaceae.
Capel fin a 12 cm, da bombà a distèis, opach, bianch peui marcà da cite macie brun ross. Lamele motobin s-ciasse, bianche peui macià. Gamba àuta fin a 15 cm e larga fin a 3 cm, silìndrica o pëssià, resistenta, fibro-povrosa, da bianca a crema monet peui macià ëd brun ross.
A chërs ant ij bòsch.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A l'é nen comestìbil.
Capel fin a 12 cm, da bombà a distèis, opach, bianch peui marcà da cite macie brun ross. Lamele motobin s-ciasse, bianche peui macià. Gamba àuta fin a 15 cm e larga fin a 3 cm, silìndrica o pëssià, resistenta, fibro-povrosa, da bianca a crema monet peui macià ëd brun ross.
AmbientA chërs ant ij bòsch.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A l'é nen comestìbil.
Monetnica plamista (Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1805 r. Alb. & Schwein. nadając mu nazwę Agaricus maculatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1939 r. Rolf singer, przenosząc go do rodzaju Rhodocollybia[1]. Synonimów łacińskich ma ponad 20. Niektóre z nich[2]:
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako pieniążek plamisty lub bedłka plamista[3].
O średnicy 4-10 cm, u młodych osobników półkulisty, u starszych łukowaty, w końcu rozpostarty z tępym garbem. Brzeg kapelusza długo podwinięty. Nie jest wodochłonny. Skórka kapelusza gładka, w kolorze od białego do żółtawo-kremowego[4]. Charakterystyczną cechą jest występowanie na skórce rdzawych plamek, przy czym z wiekiem jest ich coraz więcej, tak, że u starszych okazów cała skórka staje się jednolicie rdzawobrązowa[5].
Wąskie, gęste i zbiegające ząbkiem na trzon. Mają biały kolor, ale po uciśnięciu zmieniają go na czerwonobrązowy. Ostrza blaszek słabo ząbkowane, u starszych okazów pokryte rdzawymi plamkami[4].
Wysokość 6-10 cm, średnica 1-2 cm, walcowaty, twardy i często wygięty. Czasami u nasady rozszerza się, natomiast poniżej niej jest zaostrzony. Jest pełny, dopiero u starych okazów staje się pusty w środku. Ma kolor podobny jak kapelusz i również z czasem jest rdzawo cętkowany, a u starszych okazów rdzawy[4].
Sprężysty, białawy, uszkodzony stopniowo ciemnieje. Pachnie trocinami, smak gorzki[4].
Jasnokremowy. Zarodniki gładkie, eliptyczno-okrągłe o rozmiarach 4-5 × 5-6 μm[6].
Znany jest głównie w Ameryce Północnej i Europie, ale odnotowano jego występowanie także w Afryce Środkowej i w Kostaryce (Ameryka Środkowa)[7]. W Europie Środkowej jest pospolity[5]. W Polsce również jest pospolity [8]
Występuje głównie na ściółce w lasach iglastych, chociaż spotykany jest również w lasach mieszanych. Rośnie głównie pod świerkami i sosnami, zwykle gromadnie[5].
Najłatwiej można go pomylić z innymi gatunkami monetnic, ale różni się od nich wyraźnie gorzkim, wręcz piekącym smakiem i bardzo gęstymi blaszkami[5]. Może też być pomylony z łysostopkiem wrzecionowatotrzonowym (Gymnopus fusipes), ale jest on ciemny, czerwonobrązowy[9].
.JPG)
Monetnica plamista (Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae.
Гладенька біла шапинка 5–10 см з іржавими плямами. Пластинки білі, густі, прирослі або вільні. Волокниста біла ніжка 12 см інколи має червонясті смужки. Споровий порошок рожево-жовтий.
Плодові тіла з'являються в червні-листопаді.
Росте групами під березами та хвойними на пустощах та болотах. Утворює «відьмині кільця».
Гіркий гриб, який неможливо їсти.
Група грибів
Зібрані гриби на тарілці
Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.) Singer 1939
Разновидности
Коллибия пятнистая (также денежка пятнистая, родоколлибия пятнистая; лат. Rhodocollybia maculata) — гриб семейства Негниючниковые (Marasmiaceae). Типовой вид рода Родоколлибия. Ранее входила в род Коллибия (Collybia) семейства Рядовковые (Tricholomataceae).
Встречается одиночно или небольшими группами, иногда образует «ведьмины кольца», на гниющем опаде и древесине в хвойных и смешанных лесах.
Коллибия пятнистая (также денежка пятнистая, родоколлибия пятнистая; лат. Rhodocollybia maculata) — гриб семейства Негниючниковые (Marasmiaceae). Типовой вид рода Родоколлибия. Ранее входила в род Коллибия (Collybia) семейства Рядовковые (Tricholomataceae).
_Singer_179992_crop.jpg)
