الأسماء في صفحات التنقل
Acer tataricum, el Pládanu de Tartaria,[1] ye una especie botánica de pládanu, orixinaria del centru y el sureste d'Europa y suroeste d'Asia, dende Austria al este al suroeste de Rusia y el Cáucasu, y al sur a Turquía. La especie recibe'l nome polos pueblos tártaros del sur de Rusia.[2][3]
Ye un parrotal caducifoliu o pequeñu árbol que crez hasta 4-12 m d'altu, con un tueru curtiu d'hasta 20-50 cm de diámetru y cañes delgaes. La corteza ye delgada, parda clara, y nidia de primeres pero depués vase fisurando superficialmente nes plantes antigües. Les fueyes son opuestes y simples de forma ovada, 4,5-10 cm de llargu y 3-7 cm d'anchu, ensin lóbulos o con trés o cinco lóbulos pequeños, y verde percima; el cantu de la fueya ta dentada irregularmente; el pecíolude la fueya ye delgada, de cutiu tintada de rosa, de 2-5 cm de llargu. Les flores son de verde blancuciu, 5-8 mm de diámetru, producíu en panícules que s'espanden en primavera conforme les fueyes ábrense. El frutu ye una sámara acoloratada pareada, 10-12 mm de llongura con una nala de 2-3 cm, maureciendo a finales del branu hasta principios de seronda.[2][3]
Ta emparentáu con Acer ginnala (Pládanu de Manchuria) del nordés d'Asia; ta tratáu como una subespecie del Acer tataricum subsp. ginnala por dellos botánicos. Difieren marcadamente nes fueyes fondamente lobulaes y brillantes de A. ginnala, en comparanza coles fueyes non lobulaes, o con lóbulos pocu marcaos, de A. tataricum.[2]
Acer tataricum ye cultiváu dacuando como una planta ornamental nos xardinos de toa Europa y tamién en Norteamérica. En Rusia, ye pervalible como petrina protectora de les granxes.[3] Se naturaliza llocalmente nel este de Norteamérica.[2][4]
Acer tataricum describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 1054, nel añu 1753.[5]
Acer: nome xenéricu que procede del llatín ǎcěr, -ĕris = (afiláu), referíu a les puntes carauterístiques de les fueyes o a la durez de la madera que, supuestamente, utilizar pa fabricar llances. Yá citáu en, ente otros, Pliniu'l Vieyu, 16, XXVI/XXVII, refiriéndose a unes cuantes especies de Pládanu.[6]
tataricum: epítetu xeográficu qu'alude al so localización en Tartaria.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Acer tataricum, el Pládanu de Tartaria, ye una especie botánica de pládanu, orixinaria del centru y el sureste d'Europa y suroeste d'Asia, dende Austria al este al suroeste de Rusia y el Cáucasu, y al sur a Turquía. La especie recibe'l nome polos pueblos tártaros del sur de Rusia.
Rusiyanın Avrоpa hissəsinin mеşə-çöl zоnasında, Qafqazda, Qərbi Avrоpanın cənub-şərqində, Balkanda, İranda, Türkiyədə yayılmışdır.
Hündürlüyü 9 m-ə qədər оlan, gеniş оvalşəkilli çətirə malik iri kоl və ya kiçik ağacdır. Gövdəsinin qabığı hamar, tünd bоz və ya qara rəngdə оlub, qırmızımtıl və ya qəhvəyi rəngli cavan budaqlara malikdir. Tumurcuqları yumurtaşəkilli və ya yumru, uzunluğu 4 mm-ə qədərdir, tumurcuq pulcuğu qırmızı-qоnur, kənarları ağ tüklüdür. Yarpaqları yumurtavari, еnli yumurtavari və dairəvi оlub, 6-10 sm uzunluqda, 3-7 sm еnindədir. Yarpaq ayasının üst səthi tünd-yaşıl, alt səthi bir qədər açıqdır, damar bоyu tükcüklərlə örtülüdür, qaidəsi ürəkvari və ya dairəvi, üçdilimlidir. Çiçəkləri ağ və ətirlidir, salхım çiçək qrupuna yığılmışdır. Çiçək qrupu 5-7 sm uzunluğunda, vəziciklərlə örtülü saplaqlı başcıqlardır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Qanadlı mеyvələri 3-4 sm uzunluqda, çılpaq və ya tükcüklərlə örtülüdür, sеntyabrda yеtişir. Tохumlar yığılan kimi və ya 150 gün ərzində qum və ya tоrfda stratifikasiya еdildikdən sonra səpilir. Tохumla və ya vеgеtativ üsulla çохalır.
Kölgəyə, quraqlığa, şaхtaya davamlıdır, tоrpağın duzlaşmasına dözür, məhsuldar tоrpaqlarda yaхşı bitir.
Abşeronda, Gəncədə, Sumqayıtda park və bağlarda mədəni halda əkilib bеcərilir.
Dеkоrativ görünüşünə görə qiymətlidir. Sənayеdə qabığından bоya istеhsalında istifadə оlunur. Abşеrоnda park və bağların yaşıllaşdırılmasında, mеşə əkinlərində tоrpaq qоruyucu kimi gеniş istifadə оlunur.
Acer tataricum és una espècie d'arbre de la família de les sapindàcies, originària del centre i sud-est d'Europa i sud-oest d'Àsia, des de l'est d'Àustria i Turquia fins a l'est de Rússia i Japó. Aquesta espècie rep el seu nom pel pobles tàtars del sud de Rússia.[1][2]
És un arbust caducifoli o petit arbre que creix fins als 4-12 m d'alçada, amb un tronc curt de fins a 20-50 cm de diàmetre i branques primes. L'escorça és prima, bruna clara, i suau al principi però després es va fisurant superficialment a les plantes antigues. Les fulles són oposades i simples de forma ovada, de 4,5-10 cm de longitud i 3-7 cm d'ample, sense lòbuls o amb tres o cinc lòbuls petits, i verd per sobre; la vora de la fulla està dentada irregularment; el pecíol de la fulla és prim, sovint tintat de rosa, de 2-5 cm de llarg. Les flors són d'un color verd blanquinós, de 5-8 mm de diàmetre, produïdes en forma de panícules que s'expandeixen a la primavera quan les fulles s'obren. El fruit és una disàmara rogenca, d'uns 10-12 mm de longitud amb una ala de 2-3 cm, madurant a finals de l'Estiu fins a principis de tardor.[1][2]
Està emparentat amb l'espècie Acer ginnala del nord-est d'Àsia; essent tractat com una subespècie (Acer tataricum subsp. ginnala) per alguns botànics. Difereixen marcadament en les fulles profundament lobades i brillants de l'A. ginnala, en comparació amb les fulles no lobades, o amb lòbuls poc marcats, de l'espècie A. tataricum.[1]
Aquesta espècie és cultivada ocasionalment com a planta ornamental als jardins de tota Europa i també a Amèrica del Nord. A Rússia és valuosa com a cinturó protector de les granges.[2] Es naturalitza localment a l'est d'Amèrica del Nord.[1][3]
Acer tataricum va ser descrita per Carl von Linné i publicada a Species Plantarum 2: 1054, l'any 1753.[4]
Acer tataricum és una espècie d'arbre de la família de les sapindàcies, originària del centre i sud-est d'Europa i sud-oest d'Àsia, des de l'est d'Àustria i Turquia fins a l'est de Rússia i Japó. Aquesta espècie rep el seu nom pel pobles tàtars del sud de Rússia.
Javor tatarský (Acer tataricum L.) je malý strom až keř z čeledi mýdelníkovitých (Sapindaceae). Původní je ve světlých hájích teplých oblastí jihovýchodní Evropy a Malé Asie. Do západní Evropy byl zaveden v roce 1759 a brzy se uplatnil i mimo botanické zahrady.
Jedná se o nevelký strom dorůstající se výšky maximálně 10 metrů. Většinou roste jako větší, či menší keř. I pokud doroste velikosti stromu, má většinou více kmenů 20–50 cm tlustých. Koruna je nepravidelně košatá. Borka je tmavě šedá, hladká, ale v pozdějším věku praská. Pupeny jsou široce kuželovité nebo kulovité, do 4 mm dlouhé. Listy jsou vstřícné opadavé. Dorůstají se délky 5–10 cm a jsou 3–7 cm široké. Mají dlouhé řapíky a jsou okrouhle srdčité či vejčité, nedělené, případně mají po stranách jen malé či naznačené dva až čtyři laloky. Čepel je tenká, na obvodu nepravidelně dvakrát pilovitě zubatá. Barva listů bývá svěže zelená, na podzim se barví do karmínově červena, již jako jeden z prvních kolem 15. září.
Javor tatarský je jednodomý. Kvete v květnu nebo červnu, až po olistění. Květy jsou bělavě žlutozelené a vyrůstají po 20–30 ve vzpřímených stopkatých latách. Kališní lístky jsou nevelké, korunní lupínky jsou větší, bělavé a slabě chlupaté, slabě se rozvinují dovnitř květu. Tyčinky jsou větší a z květu vyčnívající. Plody jsou dvounažky s rozšířenými konci křídel. Ty jsou k sobě hodně přimknuté, téměř až rovnoběžné. Křídla jsou průsvitné nahnědlé, či načervenalé barvy.
Tento javor patří mezi kontinentální prvky euroasijského charakteru. Je rozšířen od středního Povolží a severního Íránu po celé východní Evropě, Maďarsku, Rakousku a Chorvatsku. V České republice je nepůvodním druhem, na Moravě vymizel během subatlantiku. Můžeme ho však nalézt u našich sousedů. Na Slovensku se hojně vyskytuje na celé jeho jižní části od Královského Chlmca až po Žitný ostrov.
Strom roste velmi hojně v lužních lesích a světlých dubinách nížin a podhůří. Udává se jako charakteristický druh křovitých společenstev teplomilného charakteru.
Tento druh javoru se krásně hodí jako okrasný keř do zahrad, u nás toto využití však moc hojné není. Roste velmi rychle a dá se dobře vytvarovat, proto se hodí i do parků a na sídliště. Na rovinách se uplatňuje ve větrolamech jako spodní, vyplňovací dřevina. Stejně by se uplatnil i ve sněholamech. Má také velice krásné bílé a měkké dřevo vhodné na různé řezbářské práce.
Podobným druhem je javor amurský (Acer ginnala), který je dokonce některými botaniky pokládán za poddruh javoru tatarského jako A. tataricum subsp. ginnala (Maxim.) Wesm. Liší se matnými, většinou jemně laločnatými listy na rozdíl od javoru amurského, který má listy viditelně lesklé a hluboce laločnaté.
Obrázky, zvuky či videa k tématu javor tatarský ve Wikimedia Commons
Javor tatarský (Acer tataricum L.) je malý strom až keř z čeledi mýdelníkovitých (Sapindaceae). Původní je ve světlých hájích teplých oblastí jihovýchodní Evropy a Malé Asie. Do západní Evropy byl zaveden v roce 1759 a brzy se uplatnil i mimo botanické zahrady.
Russisk løn (Acer tataricum) er et lille, løvfældende træ eller en stor busk. Planten har bronzefarvede blade i løvspringet, hvidlige blomster og rødt efterårsløv. Af disse grunde og fordi planten er særdeles hårdfør, er den meget plantet i haver og parker.
Russisk løn er et lille, løvfældende træ eller en stor busk. Væksten er uregelmæssig med kort stamme og oprette hovedgrene. Barken er først lysegrøn og glat, men senere bliver den først rødlig og så brun med lyse korkporer. Gamle grene og stammen får efterhånden en grå og ru bark. Knopperne er modsat stillede, ægformede og røde. Bladene er hele og ægformede med tandet til dobbelt savtakket rand (unge individer kan have tre- til femlappede blade). Oversiden er græsgrøn med forsænkede ribber, mens undersiden er en anelse lysere. Høstfarven er orangerød til vinrød. Blomstringen foregår i maj, dvs. umiddelbart efter løvspringet. Man finder blomsterne samlet i endestillede halvskærme, og de enkelte blomster er regelmæssige og 5-tallige med hvide eller lysegrønne kronblade. Frugterne er delfrugter med vinrøde vinger, som sidder næsten parallelt eller i en meget spids vinkel.
Rodsystemet består af hovedrødder, der ligger højt i jorden, og som er fint forgrenede.
Træet når – i Danmark – en højde på ca. 5 m og en kronediameter på ca. 6 m. I Rusland findes dog eksemplarer, som er op til 15 m høje.
Russisk løn har sin naturlige udbredelse fra Østrig, Ungarn, Rusland og Ukraine gennem Tyrkiet, Kaukasus og Centralasien til Mongoliet, Korea og Kina med afslutning i Japan. Planten findes på lysåbne voksesteder i skovstepper og som skovbryn og krat med en veldrænet og kalkrig, men ofte næringsfattig jordbund.
På gravhøjene i det sydlige Ukraine ("Kurgan") findes arten i velbevarede steppesamfund sammen med bl.a. Almindelig Benved, almindelig liguster, Asperula montana (en art af mysike), buskærtetræ, dværgmandel, Festuca valesiaca, hårtotfjergræs, Inula oculus-christi (en art af alant), Koeleria cristata (en art af Kambunke), korbær, Nepeta parviflora (en art af katteurt), sibirisk klokke, småbladet elm, sommeranemone, spansk hybenrose, våradonis og østrigsk gyvel[1]
Russisk løn (Acer tataricum) er et lille, løvfældende træ eller en stor busk. Planten har bronzefarvede blade i løvspringet, hvidlige blomster og rødt efterårsløv. Af disse grunde og fordi planten er særdeles hårdfør, er den meget plantet i haver og parker.
Der Tatarische Steppen-Ahorn (Acer tataricum), auch Tataren-Ahorn, Steppen-Ahorn oder Feuer-Ahorn genannt, ist die einzige Pflanzenart der Sektion Ginnala in der Gattung Ahorne (Acer) innerhalb der Familie Seifenbaumgewächse (Sapindaceae).
Der Steppen-Ahorn wächst als laubabwerfender Strauch oder Baum, der Wuchshöhen von 3 bis 5 Metern, selten bis zu 15 Meter erreicht. Die Rinde der Zweige ist stets kahl. Die Borke ist grau und rau mit eiförmigen oder gerundeten Lentizellen. Die kleinen Winterknospen besitzen fünf bis zehn Paare sich dachziegelartig überlappender Schuppen, deren Ränder behaart sind.
Die gegenständig an den Zweigen angeordneten Laubblätter gliedern sich in Blattstiel und Blattspreite. Der Blattstiel weist eine Länge von 1 bis 5 Zentimetern auf. Die Blattspreite ist mit einer Länge von 1,2 bis 10 Zentimeter und einer Breite von 1 bis 6 Zentimeter fast kreisförmig, breit-eiförmig bis elliptisch-länglich. Die Blattspreite ist selten ungelappt oder mit zwei kleineren Seitenlappen, Jugendblätter sind manchmal drei- bis fünflappig. Der Blattrand ist unregelmäßig gesägt bis doppelt gesägt. Die Blattspitze ist zugespitzt, die Spreitenbasis herzförmig bis abgerundet. Oberseits ist die Spreite kahl und hellgrün, unterseits ist sie anfangs auf den Nerven behaart. Im Herbst färben sich die Blätter gelb bis rot-orangefarben.
Der aufrechte, schirmtraubige Blütenstand ist 2 bis 6 Zentimeter groß, flaumig behaart bis kahl und enthält einige Blüten. Der Blütenstiel ist leicht zottig behaart.
Bei Acer tataricum liegt Andromonözie vor, das bedeutet an einem Individuum treten rein männliche und zwittrige Blüten auf. Die für Acer-Arten relativ kleinen und duftenden Blüten sind radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die mit einer Länge von 1,5 bis 2 mm eiförmigen fünf Kelchblätter sind an den Rändern zottig behaart. Die fünf länglich-eiförmigen Kronblätter sind weiß oder grünlich. Die acht Staubblätter besitzen kahle Staubfäden. Der extrastaminale Diskus ist kahl. Der Fruchtknoten ist intensiv bis spärlich zottig behaart. Der Griffel ist kahl. Die Blütezeit liegt in Deutschland im Mai, in China von Mai bis Juni.
Die geflügelten Nussfrüchte (Samara) sind gelblich-grün und insgesamt 25 bis 35 mm lang und 8 bis 10 mm breit. Die Nussfrüchte selbst sind lang und solang sie jung sind zottig behaart. Die zwei geflügelten Früchte stehen spitzwinklig bis fast parallel zueinander. Die erst drüsig flaumig behaarten, später kahlen Flügel sind 2 bis 3 Zentimeter lang und weisen häufig eine rötliche Färbung auf. Die Früchte reifen von September bis Oktober.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 26.
Der Artname Acer tataricum wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, 2, S. 1054[1] erstveröffentlicht. Acer tataricum ist die einzige Art der Sektion Ginnala Nakai innerhalb der Gattung Acer.[2] Die Systematik ist je nach Verfasser uneinheitlich, sodass manche Unterarten auch als eigene Art aufgeführt werden. Letztendlich ist es ein Artenkomplex, bei dem unter künstlichen Bedingungen oder in den kleinen Überlappungsgebieten Hybridisierung vorkommen kann, obwohl die Unterarten normalerweise geographisch getrennt sind. Vor allem die Unterart Acer tataricum subsp. ginnala wird häufig als eigene Art betrachtet, siehe auch Feuer-Ahorn.
Piet C. de Jong fasste 1996 Acer tataricum im weiteren Sinne auf und unterschied vier Unterarten:
Die kräftige Herbstfärbung von Acer tataricum ist optisch ansprechend, weswegen der Steppen- und der Feuer-Ahorn häufig in Parks und Vorgärten angepflanzt werden. Es gibt diverse Zuchtformen bezüglich der Blattfärbung.
Die jungen Blätter der Unterart Feuer-Ahorn (Acer tataricum subsp. ginnala)[3] werden in China auch als Teeersatz verwendet.
Der Tatarische Steppen-Ahorn (Acer tataricum), auch Tataren-Ahorn, Steppen-Ahorn oder Feuer-Ahorn genannt, ist die einzige Pflanzenart der Sektion Ginnala in der Gattung Ahorne (Acer) innerhalb der Familie Seifenbaumgewächse (Sapindaceae).
Чарнаклён, клён татарскі (лац. Acer tataricum) — куст ці невялікае дрэва роду клён сямейства кляновых.
Вышыня расьліны да 6—10 м. Лісьце прадаўгавата-яйкападобнае. Кветкі зеленавата-белыя, у шчыткападобнай мяцёлцы, плод — ярка-чырвоная двухкрылка. Марозаўстойлівая і ценевыносьлівая расьліна.
«Астраўкі» дзікарослага чарнаклёну трапляюцца на поўдні Беларусі. Часам вырошчваецца як дэкаратыўная расьліна ў садах і парках. Цвіце ў красавіку — траўні.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Чарнаклён, клён татарскі (лац. Acer tataricum) — куст ці невялікае дрэва роду клён сямейства кляновых.
Вышыня расьліны да 6—10 м. Лісьце прадаўгавата-яйкападобнае. Кветкі зеленавата-белыя, у шчыткападобнай мяцёлцы, плод — ярка-чырвоная двухкрылка. Марозаўстойлівая і ценевыносьлівая расьліна.
«Астраўкі» дзікарослага чарнаклёну трапляюцца на поўдні Беларусі. Часам вырошчваецца як дэкаратыўная расьліна ў садах і парках. Цвіце ў красавіку — траўні.
Acer tataricum, the Tatar maple or Tatarian maple, is a species of maple widespread across central and southeastern Europe and temperate Asia, from Austria and Turkey east as far as Japan and the Russian Far East. The species is named after the Tatar peoples of southern Russia; the tree's name is similarly commonly also misspelled "Tartar" or "Tartarian" in English.[3][4]
Acer tataricum is a deciduous spreading shrub or small tree growing to 4–12 metres (13–39 ft) tall, with a short trunk up to 20–50 centimetres (7.9–19.7 in) diameter and slender branches. The bark is thin, pale brown, and smooth at first but becoming shallowly fissured on old plants. The leaves are opposite and simple, broadly ovate, 4.5–10 centimetres (1.8–3.9 in) long and 3–7 centimetres (1.2–2.8 in) broad, unlobed or with three or five shallow lobes, and matte green above; the leaf margin is coarsely and irregularly toothed; the leaf petiole is slender, often pink-tinged, 2–5 centimetres (0.79–1.97 in) long. The flowers are whitish-green, 5–8 millimetres (0.20–0.31 in) diameter, produced in spreading panicles in spring as the leaves open. The fruit is a paired reddish samara, 10–12 millimetres (0.39–0.47 in) long with a 2–3 centimetres (0.79–1.18 in) wing, maturing in late summer to early autumn.[3][4][5]
subspecies accepted by the Plant List maintained by Kew Gardens in London.[5][6]
Acer tataricum is related to Acer ginnala (Amur maple) from northeastern Asia; this is treated as a subspecies of Tatar maple (Acer tataricum subsp. ginnala) by some botanists but not by others. They differ conspicuously in the glossy, deeply lobed leaves of A. ginnala, compared to the matte, unlobed or only shallowly lobed leaves of A. tataricum.[3]
Leaf adaxial side.
Leaf abaxial side.
Leaf and fruit.
Leaf acer tataricum.
Tatar maple is occasionally grown as an ornamental plant in gardens throughout Europe and also in North America. In Russia, it is valued in farmland shelterbelts.[4] It is locally naturalised in eastern North America.[3][7]
Acer tataricum, the Tatar maple or Tatarian maple, is a species of maple widespread across central and southeastern Europe and temperate Asia, from Austria and Turkey east as far as Japan and the Russian Far East. The species is named after the Tatar peoples of southern Russia; the tree's name is similarly commonly also misspelled "Tartar" or "Tartarian" in English.
Acer tataricum, el arce de Tartaria,[2] es una especie botánica de arce, originaria del centro y el sureste de Europa y suroeste de Asia, desde Austria al este al suroeste de Rusia y el Cáucaso, y al sur a Turquía. La especie recibe el nombre por los pueblos tártaros del sur de Rusia.[3][4]
Es un arbusto caducifolio o pequeño árbol que crece hasta 4-12 m de alto, con un tronco corto de hasta 20-50 cm de diámetro y ramas delgadas. La corteza es delgada, parda clara, y suave al principio pero luego se va fisurando superficialmente en las plantas antiguas. Las hojas son opuestas y simples de forma ovada, 4,5-10 cm de largo y 3-7 cm de ancho, sin lóbulos o con tres o cinco lóbulos pequeños, y verde por encima; el borde de la hoja está dentada irregularmente; el pecíolo de la hoja es delgada, a menudo tintada de rosa, de 2-5 cm de largo. Las flores son de verde blancuzco, 5-8 mm de diámetro, producido en panículas que se expanden en primavera conforme las hojas se abren. El fruto es una sámara rojiza pareada, 10-12 mm de largo con un ala de 2-3 cm, madurando a finales del verano hasta principios de otoño.[3][4]
Está emparentado con Acer ginnala (Arce de Manchuria) del noreste de Asia; está tratado como una subespecie del Acer tataricum subsp. ginnala por algunos botánicos. Difieren marcadamente en las hojas profundamente lobuladas y brillantes de A. ginnala, en comparación con las hojas no lobuladas, o con lóbulos poco marcados, de A. tataricum.[3]
Acer tataricum es cultivado ocasionalmente como una planta ornamental en los jardines de toda Europa y también en Norteamérica. En Rusia, es valioso como cinturón protector de las granjas.[4] Se naturaliza localmente en el este de Norteamérica.[3][5]
Acer tataricum fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 1054, en el año 1753.[6]
Acer: nombre genérico que procede del latín ǎcěr, -ĕris = (afilado), referido a las puntas características de las hojas o a la dureza de la madera que, supuestamente, se utilizaría para fabricar lanzas. Ya citado en, entre otros, Plinio el Viejo, 16, XXVI/XXVII, refiriéndose a unas cuantas especies de Arce.[7]
tataricum: epíteto geográfico que alude a su localización en Tartaria.
Acer tataricum, el arce de Tartaria, es una especie botánica de arce, originaria del centro y el sureste de Europa y suroeste de Asia, desde Austria al este al suroeste de Rusia y el Cáucaso, y al sur a Turquía. La especie recibe el nombre por los pueblos tártaros del sur de Rusia.
Tataarivaahtera (Acer tataricum) on vaahteroiden suvun laji, jota esiintyy Kaakkois-Euroopassa ja Lounais-Aasiassa. Se kasvaa kolmesta kuuteen metriä korkeaksi puuksi tai pensaaksi. Se eroaa lehtilapojen muodossa itäisessä Aasiassa kasvavasta mongolianvaahterasta, jota pidetään myös tataarivaahteran alalajina. Lajin lehdet ovat usein ehyet, harvoin heikosti kolmihalkoiset.
Tataarivaahtera (Acer tataricum) on vaahteroiden suvun laji, jota esiintyy Kaakkois-Euroopassa ja Lounais-Aasiassa. Se kasvaa kolmesta kuuteen metriä korkeaksi puuksi tai pensaaksi. Se eroaa lehtilapojen muodossa itäisessä Aasiassa kasvavasta mongolianvaahterasta, jota pidetään myös tataarivaahteran alalajina. Lajin lehdet ovat usein ehyet, harvoin heikosti kolmihalkoiset.
Acer tataricum, l'Érable de Tartarie, est une espèce du genre Acer (les érables) et de la section Ginnala. Elle fait partie de la famille des Aceraceae selon la classification classique, ou de celle des Sapindaceae selon la classification phylogénétique.
Cette espèce est spontanée de l'est de l'Europe et d'Asie tempérée. Introduite en Amérique du Nord, l'espèce y est potentiellement invasive et nuisible en l'absence de contrôle, du fait que ses graines germent très rapidement.
Cette espèce comprend plusieurs sous-espèces :
Acer tataricum, l'Érable de Tartarie, est une espèce du genre Acer (les érables) et de la section Ginnala. Elle fait partie de la famille des Aceraceae selon la classification classique, ou de celle des Sapindaceae selon la classification phylogénétique.
Žestilj (žestika, tatarski javor; lat. Acer tataricum) - vrsta javora porijeklom iz središnje i jugoistočne Europe i jugozapadne Azije. Rasprostire se od Austrije prema jugozapadu Rusije, Kavkazu i jugu Turske. Latinsko ime vrste, dobilo je ime po narodu Tatara u južnoj Rusiji.
To je listopadni grm ili malo šire stablo, koje naraste do 4-12 m visine, s kratkim deblom do 20-50 cm promjera i tankim granama. Kora je tanka, blijedo smeđa, glatka, a kasnije postaje plitko ispucana na starim stablima. Listovi su jednostavni, široko jajoliki, 4,5-10 cm dugo i 3-7 cm široki, bez režnjeva ili s tri ili pet plitkih režnjeva. Rub lista grubo i nepravilno nazubljen. Peteljka lista je vitka, često ružičasta, 2-5 cm duga.
Cvjetovi su bjelkasto-zeleni, 5-8 mm dugi. Plod je crvenkasta perutka, 10-12 mm duga, s krilima od 2-3 cm, sazrijeva krajem ljeta do početka jeseni. [1]
Stablo
Kora
Lišće
Zimi bez lišća.
Žestilj (žestika, tatarski javor; lat. Acer tataricum) - vrsta javora porijeklom iz središnje i jugoistočne Europe i jugozapadne Azije. Rasprostire se od Austrije prema jugozapadu Rusije, Kavkazu i jugu Turske. Latinsko ime vrste, dobilo je ime po narodu Tatara u južnoj Rusiji.
To je listopadni grm ili malo šire stablo, koje naraste do 4-12 m visine, s kratkim deblom do 20-50 cm promjera i tankim granama. Kora je tanka, blijedo smeđa, glatka, a kasnije postaje plitko ispucana na starim stablima. Listovi su jednostavni, široko jajoliki, 4,5-10 cm dugo i 3-7 cm široki, bez režnjeva ili s tri ili pet plitkih režnjeva. Rub lista grubo i nepravilno nazubljen. Peteljka lista je vitka, često ružičasta, 2-5 cm duga.
Cvjetovi su bjelkasto-zeleni, 5-8 mm dugi. Plod je crvenkasta perutka, 10-12 mm duga, s krilima od 2-3 cm, sazrijeva krajem ljeta do početka jeseni.
Tatarski klon (Acer tataricum) je kerk abo štom ze swójby mydłowcowych rostlin (Sapindaceae).
Po druhich žórłach zarjaduje so do swójskeje swójby klonowych rostlinow (Aceraceae).
Tatarski klon je kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 5 hač do 7 m. Rostlina je zmjerzkokruta.
Króna je wotewrjena. Zdónk je niski. Skora je brunje hładka, pozdźišo jasnišo šmórnjena.
Přećiwostejne, błyšćace, zelene, dołho stołpikate łopjena su zwjetša njelapate, druhdy njejasnje lapate a jejkojte. Wone docpěja dołhosć wot 6 hač 10 cm. Jich kroma je rězana. Wone su na hornim boku słabje zelene a na delnim boku najmjenje podłu hłownych nerwow kosmate.
Nazymske barbjenje je jaskrawje čerwjene abo oranžočerwjene.
Kćěje wot apryla hač do meje. Małe, běłojte, přijomnje wonjace kćenja steja w bohatej ličbje w zrunanych abo rozpřesćěranych pakićach. Wone so hakle po łopjenach jewja a su předewšěm dwusplažne.
Płody su worjechowe płody, kotrež njesu intensiwnje čerwjenej křidlešce, kotrejž jara wótrokućikaće jedyn k druhemu stejitej.
Rostlina je w južnej Europje rozšěrjena, předewšěm na za čas lěta suchim panoniskim lěsnym stepowym regionje, kotryž so hač do sewjerowuchodneje Awstriskeje wupřestrěja. Na sewjer wot Alpow so často jako parkowy štom, druhdy jako nadróžny štom plahuje.
Ma radšo wapnite, suche abo włóžne, wutkate pódy na přirěčnych brjohach a na skalnych zwisach.
Družina ma štyri poddružiny.
Acer tataricum ssp. ginnala ma třilapate łopjena, kotrychž srjedźna lapa je zwjetša jasnje wjetša. Jeho kćenja su nazeleń běłe. Płodowe křidleški su čerwjenojte a steja nimale paralelnje.
Pochadźa z wuchodneje Azije. Rosće na słónčnych stejnišćach.
Tatarski klon (Acer tataricum) je kerk abo štom ze swójby mydłowcowych rostlin (Sapindaceae).
Po druhich žórłach zarjaduje so do swójskeje swójby klonowych rostlinow (Aceraceae).
Klon tatarski (Acer tataricum) – gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Ginnala[2]. Występuje naturalnie w centralnej i południowo-wschodniej Europie oraz w południowo-zachodniej Azji. Można go znaleźć od wschodniej Austrii, poprzez południowo-zachodnią Rosję, po Kaukaz i południową Turcję.
Drzewo rośnie najlepiej w miejscach słonecznych. Wymaga gleby żyznej, świeżej, umiarkowanie próchnicznej o odczynie pH zbliżonym do obojętnego. Klon tatarski jest rośliną odporną na suszę i mróz (strefa mrozoodporności 4)[3].
Klon tatarski (Acer tataricum) – gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W obrębie rodzaju klasyfikowany do sekcji Ginnala. Występuje naturalnie w centralnej i południowo-wschodniej Europie oraz w południowo-zachodniej Azji. Można go znaleźć od wschodniej Austrii, poprzez południowo-zachodnią Rosję, po Kaukaz i południową Turcję.
Acer tataricum é uma espécie de árvore do gênero Acer, pertencente à família Aceraceae.[1]
Arțarul tătăresc (Acer tataricum, numit și gladiș sau glădici) un un arbore scund, ce face parte din familia aceraceelor, înalt până la 10 metri, cu scoarța netedă, de culoare cenușie întunecată. Trunchiul are un diametru de 30 cm, cu o scoarță cenușie-brună. Frunzele sunt late, ovale nelobate, dințate neregulat pe margini, cu o lungime de 7 – 12 cm. Fructele aripate, câte două pe o codiță lungă, sunt, înainte de maturitate roșii purpurii, mai târziu brune.
Acesta este răspândit în estul Europei, Caucaz și vestul Asiei. În România crește mai ales în regiunea de câmpie. Adeseori este cultivat în plantații forestiere de protecție, în perdele forestiere și în parcuri.
Arțarul tătăresc este un arbore melifer.
În România înflorește între 1 și 31 mai, după înfrunzire. Această specie dă o miere de calitate superioară, însă produce mai slab, întrucât de obicei nu prea este cercetată de albine, atunci când în raza de zbor a albinelor există alte flori mai bune producătoare de nectar. În condițiile României, pare a fi cel mai meliferă dintre toate speciile de arțari, cu o producție maximă de 1000 kg miere la ha.
Arțarul tătăresc (Acer tataricum, numit și gladiș sau glădici) un un arbore scund, ce face parte din familia aceraceelor, înalt până la 10 metri, cu scoarța netedă, de culoare cenușie întunecată. Trunchiul are un diametru de 30 cm, cu o scoarță cenușie-brună. Frunzele sunt late, ovale nelobate, dințate neregulat pe margini, cu o lungime de 7 – 12 cm. Fructele aripate, câte două pe o codiță lungă, sunt, înainte de maturitate roșii purpurii, mai târziu brune.
Acesta este răspândit în estul Europei, Caucaz și vestul Asiei. În România crește mai ales în regiunea de câmpie. Adeseori este cultivat în plantații forestiere de protecție, în perdele forestiere și în parcuri.
Rysk lönn (Acer tataricum) är ett träd i familjen kinesträdsväxter från östra och sydöstra Europa till Turkiet till norra Iran och centrala och östra Asien.
Arten delas in i tre underarter:
Wikimedia Commons har media som rör Rysk lönn.
Rysk lönn (Acer tataricum) är ett träd i familjen kinesträdsväxter från östra och sydöstra Europa till Turkiet till norra Iran och centrala och östra Asien.
Arten delas in i tre underarter:
subsp. tataricum Ginnalalönn (subsp. ginnala) Bokharalönn (subsp. semenowii; auktorer: (Regel & Herder) A.E.Murray) Wikimedia Commons har media som rör Rysk lönn.Bilder & media
Tatar akçaağacı (Acer tataricum), orta ve güneybatı Avrupa, güneydoğu Asya, Avusturya’dan Rusya’ya uzanan bölge ve Türkiye'nin güneyine ait bir ağaç türü. İsmini Rusya’nın güneyinde yaşayan Tatar Türklerinden almıştır.
Yapraklarını döken 4–12 m arası boylanan bir ağaççık formundadır. 20–50 cm arası çapında gövdeye sahip ince dallanan yapıdadır. Ağacın kabuğu ince olmakla birlikte başlangıçta çok hoş bir görüntüye sahiptir. Lakin yaşlanan türlerin yüzeyinde çatlaklar çirkin bir görünüm oluşturur. Yaprakları basit ve birbirine karşılıklı, enine doğru oval, 4,5–10 cm arasında boyuna, 3–7 cm arasında enine büyük, 3 veya 5 yüzeysel loplu sivri uçlu yapıda, mat yeşil renkte, kenarları kaba ve düzensiz liflidir. Yaprak sapı ince, 2–5 cm arasında boylu pembemsi bir renktedir. Çiçekler beyazla karışık yeşil renkte, 5–8 mm. çapında baharda yapraklara yayılarak açılır. Meyvesi ikili kızılımsı tohum şeklindedir. Tohum 10–12 mm uzunluğunda olup 2–3 cm kadar açılmaktadır. Yaz sonuyla sonbaharın başında olgunlaşır.
Kuzeydoğu Asya menşeli Acer ginnala türünün akrabasıdır. Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaygın olarak süs bahçelerinde kullanılmaktadır. Rusya’da ise erozyonu önlemek ve rüzgara karşı set oluşturmak için ormanlarda yaygın olarak kullanılır. Kuzeydoğu Amerika’da ise doğal ormanları bulunmaktadır.
Tatar akçaağacı (Acer tataricum), orta ve güneybatı Avrupa, güneydoğu Asya, Avusturya’dan Rusya’ya uzanan bölge ve Türkiye'nin güneyine ait bir ağaç türü. İsmini Rusya’nın güneyinde yaşayan Tatar Türklerinden almıştır.
Yapraklarını döken 4–12 m arası boylanan bir ağaççık formundadır. 20–50 cm arası çapında gövdeye sahip ince dallanan yapıdadır. Ağacın kabuğu ince olmakla birlikte başlangıçta çok hoş bir görüntüye sahiptir. Lakin yaşlanan türlerin yüzeyinde çatlaklar çirkin bir görünüm oluşturur. Yaprakları basit ve birbirine karşılıklı, enine doğru oval, 4,5–10 cm arasında boyuna, 3–7 cm arasında enine büyük, 3 veya 5 yüzeysel loplu sivri uçlu yapıda, mat yeşil renkte, kenarları kaba ve düzensiz liflidir. Yaprak sapı ince, 2–5 cm arasında boylu pembemsi bir renktedir. Çiçekler beyazla karışık yeşil renkte, 5–8 mm. çapında baharda yapraklara yayılarak açılır. Meyvesi ikili kızılımsı tohum şeklindedir. Tohum 10–12 mm uzunluğunda olup 2–3 cm kadar açılmaktadır. Yaz sonuyla sonbaharın başında olgunlaşır.
Kuzeydoğu Asya menşeli Acer ginnala türünün akrabasıdır. Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaygın olarak süs bahçelerinde kullanılmaktadır. Rusya’da ise erozyonu önlemek ve rüzgara karşı set oluşturmak için ormanlarda yaygın olarak kullanılır. Kuzeydoğu Amerika’da ise doğal ormanları bulunmaktadır.
Обидві видові назви, латинська й українська, пов'язані з первинною зоною розповсюдження цієї рослини, яка охоплювала території, переважно заселені татарами. Найпоширеніша народна назва «неклен» вказує на специфічну форму листків, які значно менш вирізані, ніж у інших представників роду, тому справляють враження «несправжніх», «аномальних». Крім того, цілісні яйцеподібні листки з пилчастим краєм схожі на листя в'яза, звідси і назва «в'язина». Назва «чорноклен», ймовірно, походить від темного кольору кори.
Невелике листопадне дерево або кущ заввишки 3-5 м, зрідка може сягати висоти 12-15 м. Старе гілля вкрите сірою (іноді майже чорною) корою з еліптичними або круглими сочевичками; спочатку вона борозенчаста, згодом стає тріскуватою. Молоді пагони тонкі, червонуваті. Бруньки дрібні, широкі, по краям опушені, коричневі. Листки черешкові, прості, матові, зверху темно-зелені, зісподу світліші. Черешки невиразно вузькожолобчасті, завдовжки 1-5 см, інколи рожевуваті. Листкові пластинки довгасто-яйцеподібні, цілісні, при основі неглибокосерцеподібні, по краю нерівномірно двопилчасті. Жилкування пірчасте, з нижнього боку жилки рельєфно виділяються. Молоді листки мають слабке опушення вздовж жилок. Восени листя набуває жовтого і червоного кольору.
Суцвіття — густі, овально-щиткоподібні волоті, що розвиваються після появи листя. Квітки двостатеві, актиноморфні, запашні, завширшки 5-8 мм. Пелюстки трохи більші за чашолистки (1,5-2 мм), яйцеподібні, по краям нерівномірно опушені, білі. Тичинок 8, вони довші за пелюстки, голі. Маточка опушена, стовпчик голий. Плоди — крилатки, розташовані попарно під кутом одна до одної. Крилатки спочатку жовтувато-зелені, при дозріванні, починаючи з країв до центру, поступово набувають яскравого рожевого, малинового або червоного кольору, згодом стають коричневими. Вага 1000 насінин становить близько 30 г.
Число хромосом 2n = 26.
Кущова форма
Кора на молодих стовбурах
Кора старого дерева
Листки
Плоди на початку достигання
Плоди клена гінала у повній стиглості
Звичними оселищами клена татарського є узлісся, зарості чагарників, схили ярів, в широколистяних лісах він часто трапляється у підліску. В горах підіймається до висоти 700-3000 м над рівнем моря.
Рослина морозо- і посухостійка, світлолюбна, але витримує деяке затінення. Досить витривала до засолення ґрунтів, але краще розвивається на плодючих, піщаних. Росте помірно швидко: за рік крона може збільшитися на 70 см заввишки та на 50 см завширшки; перше плодоношення відбувається у віці близько 8 років. Водночас, клен татарський є доволі довговічною породою — його дерева можуть доживати до 100, а в окремих випадках навіть до 300 років. Під час розвитку рослини дають багато прикореневих паростків. Крона цього дерева добре переносить обрізку і легко формується.
Квітне в травні-червні протягом 13-25 днів, пізніше за інші види кленів. Запилюється комахами, в тому числі і бджолами. Плодоносить у серпні-жовтні. Насіння розповсюджується вітром. Зародкам клену татарського притаманний низький вміст крохмалю і високий вміст ліпідів і білків.[3] Проростає насіння після стратифікації, яка триває 120—150 діб.[4] Схожість стратифікованого насіння становить 90-98 %, на цьому рівні вона зберігається протягом 2 років. Окрім насіннєвого, клену татарському притаманний і вегетативний спосіб розмноження: в природі — кореневими паростками, в культурі — живцюванням.
Ареал клена татарського простягається від Центральної Європи, Балкан і Греції через Східну Європу до Західної Азії, зокрема Туреччини, Кавказу, Ірану, Західного Сибіру. Наразі цей вид інтродуковано в багатьох країнах Західної Європи, на східному узбережжі Сполучених Штатів і Канади.
В Україні клен татарський зростає в усіх областях. Як посухостійкий вид найчастіше трапляється в степовій зоні, у Поліссі поширений спорадично, а на Волині зафіксований тільки один осередок біля Володимир-Волинського.[5]
Клен татарський належить до добрих медоносів. Бджоли використовують його як джерело підтримуючого медозбору після цвітіння фруктових садків. Одна квітка здатна виділити 0,15-0,25 мг цукру в нектарі. Медопродуктивність в середньому становить 100 кг з 1 га суцільних насаджень.[2]
Окрім медоносних властивостей клен татарський добре знаний як декоративна рослина. Привабливий вигляд він має протягом усього вегетаційного сезону: влітку — завдяки червонуватим пагонам і квіткам, восени — завдяки червоним плодам і листю. До переваг цієї культури слід також віднести невибагливість, стійкість до посухи, забруднення повітря газами та димом. В культурі відомий з 1759 року. В декоративному садівництві використовується для озеленення міських вулиць, парків, лісопарків, з цієї рослини створюють живоплоти, групові або солітерні (поодинокі) насадження. Виведена декоративна форма клен татарський червоний (Acer tataricum f. rubra), яка відрізняється особливо яскравим осіннім забарвленням листя.
Клен гінала (клен прирічковий)[6], розповсюджений на Далекому Сході, деякими дослідниками розглядається як підвид(и) клена татарського Acer tataricum subsp. ginnala (Maxim.) Wesmaer[7], Acer tataricum subsp. aidzuense (Franch.) P.C. de Jong тощо. Головна відмінність між цима таксонами полягає в тому, що у клена гінала листя темне, лискуче і більш глибоко розрізане, ніж у клена татарського. Клен гінала поширений в озелененні по всій території України.
Acer tataricum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]
Acer tataricum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.
Acer tataricum L., 1753
Клён тата́рский, или Черноклён, или Неклён (лат. Ácer tatáricum) — листопадное дерево семейства Клёновые (по другой системе классификации относится к семейству Сапиндовые), родом из Европы и Юго-Западной Азии. Иногда культивируется в качестве декоративных насаждений в садах и парках.
Клён татарский распространён в центральной и восточной Европе, а также в юго-западной Азии и Восточной Сибири. Ареал на западе ограничен Австрией, на востоке юго-западной частью России и Кавказом, на юге доходит до Ирана и Малой Азии.
Растёт в широколиственных лесах, вдоль оврагов и берегов рек.
Небольшое деревце либо кустарник с несколькими стеблями высотой 2—12 м. Кора тонкая, бледная серо-коричневая, гладкая с тёмными бороздками, с возрастом покрывается трещинами. Ветки тонкие, угловатые, гладкие либо слегка опушёные, красно-коричневые, с выпуклыми листовыми рубцами и короткими, широкими, тёмно-красно-коричневыми почками.
Листья простые, супротивные, с пильчатыми или двоякопильчатыми краями, обычно цельные или с 2—5 лопастями, широко-овальные либо дельтовидные, длиной 5—11 см, по ширине вдвое короче, сверху зелёные, снизу более бледные, по жилкам опушённые. Осенью листья становятся ярко-красными и затем опадают. Черешки листьев 2—5 см длиной, тонкие, часто с небольшим оттенком розового.
Цветки бело-зелёные с небольшим оттенком красного цвета, 5—8 мм в диаметре, душистые, на длинных ножках, собраны в густую щитковидную метёлку, весной появляются сразу вслед за листьями.
Плод представляет собой крылатку, состоящую из двух одинаковых половинок 2,0—2,5 см длиной каждая, расходящихся под острым углом. Крылья семени зелёные либо красные, осенью буреют. Семя созревает поздним летом или ранней осенью и продолжает оставаться на дереве.
Клён татарский растёт медленно, морозоустойчив и теневынослив, хорошо выносит сухость и засоленность почвы. Является хорошим медоносом.
По своим морфологическим свойствам близок к клёну приречному (Acer ginnala), который некоторые ботаники считают подвидом клёна татарского A. tataricum subsp. ginnala. Различают их в частности по листьям, которые у приречного клёна блестящие (у татарского клёна матовые), а отдельные лопасти ясно выражены и гораздо глубже изрезаны.
Татарский клён изредка используется в качестве зелёных насаждений в садах и парках Европы. Частично ассимилирован в восточных регионах Северной Америки.
Даёт медоносным пчёлам нектар и пыльцу. Медопродуктивность до 100 кг с гектара сплошных насаждений[4].
Клён тата́рский, или Черноклён, или Неклён (лат. Ácer tatáricum) — листопадное дерево семейства Клёновые (по другой системе классификации относится к семейству Сапиндовые), родом из Европы и Юго-Западной Азии. Иногда культивируется в качестве декоративных насаждений в садах и парках.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
