Ocimum lamiifolium Hochst. ex Benth.

ዳማ ከሴ (Ocimum sauve Willd(Labiatae) ) በኢትዮጵያ የሚበቅል ዕፅ ሲሆን እንደ ከሴ (ስ. ጥሩ ሽታ ያለው የቁጥቋጦ አይነት። ዕቃ ማጠኛ^[1] ወይም ኮሰረት Lippia adoensis (Verbenaceae) ያለ ለመድኅኒትነት የሚጠቀሙበት ነው።

ይሄ ዕጽ በሺ ስድስት መቶ እስከ ሁለት ሺ ሁለት መቶ ሜትር ከፍታ ባሉ ሥፍራዎች የሚበቅል ሲሆን አብዛኛውን ጊዜ ለመድኅኒትነት ጥቅም የሚውለው ቅጠሉን በመጭመቅና በማሽተት፣ ወይም ቅጠሉን በውሐ አፍልቶ በመታጠን ወይም በመጠጣት ነው።^[2]

የዳማ ከሴ ተጨማሪ ጥቅሞች

ለጉንፋን፣ ለራስ ምታትና ለውሻ ልክፍት (በተለምዶ - ያድን አያድን አይታወቅም) ይጠቀማል።

የቅጠሉ ጭማቂ በውሃ ወይም በቡና ለትኩሳት («ምች») ይሰጣል።^[3][4]

የቅጠሉ ወይም የልጡ ለጥፍ በቁስል ይለጠፋል።^[5]

ለዳማ ከሴ ተስማሚ የሆነ ዓየር ጠባይና መሬት

የዳማ ከሴ አስተዳደግና እንክብካቤ

ማመዛገቢያ

1. ^ ባህሩ ዘርጋው ግዛው (፲፱፻፺፬ ዓ/ም)፣ ገጽ ፬፻፶፮
2. ^ A. DEBELLA, E. MAKONNEN, D. ABEBE, F. TEKA and A. T. KIDANEMARIAM (2003)
3. ^ በደብረ ሊባኖስ ዙሪያ ያለው ሕዝብ መድሃኒታዊ እጾች እውቀናና ጥቅም 1998 ዓም ከጥላሁን ተክለሃይማኖት፣ ሚሩጸ ጊዳይ፣ ግርማይ መድኅን፣ ያለም መኮነን፣ አዲስ አበባ ዩኒቬርሲቴ፣ አክሊሉ ለማ ተቋም
4. ^ የፍቼ፣ ኦሮሚያ ባህላዊ መድሃኒት ጥናት 2006 ዓም ከዓቢዩ እኒየው እና ሌሎች፣ ጎንደርና አዲስ አበባ ኡኒቨርሲቲዎች ሥነ ፍጥረት ኮሌጆች
5. ^ የዘጌ ልሳነ ምድር ባህላዊ መድሃኒት ጥናት 1999 ዓም ከጥላሁን ተክለሃይማኖት፣ ሚሩጸ ጊዳይ፣ አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ

ዋቢ ምንጮች

• ባህሩ ዘርጋው ግዛው ፤ "ዘርጋው የአማርኛ መዝገበ ቃላት" ፲፱፻፺፬ ዓ/ም
• (እንግሊዝኛ) A. DEBELLA, E. MAKONNEN, D. ABEBE, F. TEKA and A. T. KIDANEMARIAM - EAST AFRICAN MEDICAL JOURNAL "PAIN MANAGEMENT IN MICE USING THE AQUEOUS AND ETHANOL EXTRACTS OF FOUR

MEDICINAL PLANTS"፣ August 2003