La esguil o Clematis grossa, ye una especie de liana perteneciente a la familia de les ranunculacees.
Son plantes trepadores con tarmos nuevos cortamente pilosos a tomentosos, los tricomas blancos (mariellos); plantes dioiques o dacuando androdioicas. Fueyes madures pinnaes, comúnmente con 5 (7) foliolos, pero aquelles cercanes a la inflorescencia con 3, foliolus deltoides a llargamente ovaos, 5.5–11 cm de llargu y 4.5–9 cm d'anchu, ápiz agudu a acumináu, base comúnmente cordada (subcordada a arrondada), frecuentemente 3-lobaos, comúnmente con 3 ó 4 dientes en cada llau, trupa y selemente pilosos a vellosos nel viesu, 5–7-plinervios. Pedicelos de los nuedos terminales con bráctees llanceolaes de 1.5–3 mm de llargu; sépalos los 7–10 mm de llargu. Aquenios llargamente elípticos, 2.5 (–3.5) mm de llargu y (1.5–) 2.5 mm d'anchu, totalmente hírtulos, café cuando secos, estilu (2–) 3.5 (–5) cm de llargu.[1]
Ye una especie común en remanentes de nebliselves, zona norcentral y Volcán Mombacho (Granada); a una altitú de (640–) 1000–1600 metros fl dic–feb, fr feb; [2] dende'l centru de Méxicu hasta Panamá.
En Chiapas, aprovéchase la cazumbre n'enfermedaes de la piel. Con frecuencia entemecen les fueyes y flores d'esta especie con ayu (Allium sativum) campana (Brugmansia candida) y sal o cola yerba (Erigeron karvinskianus), o bien, les fueyes y flores de la esguil machúquense y aplíquense a manera d'emplastu. Nel Estáu de Veracruz utilízase-y nel tratamientu de la cangrena. En Morelos, p'atender la inflamación intestinal, alminístrase'l cocimientu del raigañu, 1 o 2 vegaes al día.
Amás úsase-y cuando asocede la recaída de la muyer dempués del partu y pal catarru. Atribúyense-y propiedaes antihelmínticas (V. merucos).[3]
Clematis grossa describióse por George Bentham y espublizóse en Plantes Hartwegianas imprimis Mexicanes 33–34. 1840. [1][4]
Clematis: nome xenéricu que provién del griegu klɛmətis.[5] (klématis) "planta qu'engata".
grossa: epítetu llatín que significa "gruesa".[6]
La esguil o Clematis grossa, ye una especie de liana perteneciente a la familia de les ranunculacees.