Die Glattschweinswale (Neophocaena), auch Finnenlose Schweinswale genannt, sind eine Walgattung aus der Familie der Schweinswale (Phocoenidae). Ihr deutschsprachiger Trivialname leitet sich von der fehlenden Rückenflosse ab, die ihnen ein glattes, rundliches Aussehen verleiht.
Glattschweinswale sind grau und am Bauch manchmal etwas heller. Einige Individuen haben einen dunklen Kinnriemen. Glattschweinswalen fehlt die Finne, dafür ist der Rücken mit einer Tuberkelreihe versehen. Diese Tiere erreichen eine Länge von 1,4 bis 2,20 Metern und ein Gewicht von 30 bis über 45 kg. Der Kopf ist klein und durch die Melone deutlich gerundet. Die Flipper sind schlank und laufen spitz zu, die sichelförmige Fluke hat eine deutliche Einkerbung.
Glattschweinswale gelten als behäbige Tiere. Zum Atmen rollen sie sich an die Wasseroberfläche, Sprünge sind fast nie zu beobachten. Tauchgänge sind nicht länger als 11 bis 15 Sekunden. Sie leben in kleinen Gruppen, die selten aus mehr als vier Tieren bestehen. Ihre Nahrung besteht aus Fischen, Krebstieren (Garnelen) und Kopffüßern. Die Jungen werden nach einer Tragzeit von 11 Monaten geboren und 6 bis 15 Monate lang gesäugt.
Glattschweinswale leben in den asiatischen Küstengewässern vom Persischen Golf bis Japan, besonders häufig sind sie in den indischen, indonesischen, chinesischen und japanischen Gewässern. Darüber hinaus findet man sie auch in Flussmündungen und sogar in Flüssen, wie beispielsweise dem Jangtsekiang. In den meisten Fällen halten sie sich in flachen, bis 50 Meter tiefen Gewässern auf.
Im 18. Jahrhundert wurden insgesamt vier Glattschweinswalarten beschrieben, wobei die Beschreibung in den meisten Fällen nur auf einem einzigen Exemplar beruhte. Die Gattung wurde 1899 durch den amerikanischen Zoologen Theodore Sherman Palmer beschrieben.[1] Im 20. Jahrhundert galt die Gattung als monotypisch mit Neophocaena phocaenoides als einziger Art. 2011 wurde eine zweite, schon 1972 beschriebene Art revalidiert und die Gattung Neophocaena damit in die Arten Neophocaena phocaenoides und Neophocaena asiaeorientalis aufgespalten. Letztere hat zwei Unterarten: N. a. asiaeorientalis, die sehr selten im Jangtsekiang vorkommt und die häufigere Unterart N. a. sunameri aus südkoreanischen und japanischen Gewässern.
Für eine genaue Schätzung des Bedrohungsgrades gibt es zu wenig neue Daten. Durch ihre küstennahe Lebensweise stellen Faktoren wie Kollisionen mit Motorbooten, der Schifflärm, das Verfangen in Fischernetzen und die Verschmutzung der Meere Gefahren für die Tiere dar. Zwei Untersuchungen, eine aus den späteren 1970ern und eine aus dem Jahr 1999/2000 deuten an, dass Population und Verbreitungsgebiet der Gattung zurückgegangen sind. Die Gefährdung und der Rückgang der Populationen betrifft alle heute bekannten Arten und Unterarten. Wissenschaftler vermuten, dass dieser Rückgang schon seit Jahrzehnten anhält. Bei einer Zählung im Jahre 2006 konnten in dem chinesischen Fluss Jangtsekiang etwa 1.100 bis 1.200 Exemplare des dort beheimateten Glattschweinswals Neophocaena asiaeorientalis asiaeorientalis gezählt werden. Bei einer Zählung ein Jahrzehnt zuvor waren es noch rund 2.700 Tiere gewesen.[2]
Die Glattschweinswale (Neophocaena), auch Finnenlose Schweinswale genannt, sind eine Walgattung aus der Familie der Schweinswale (Phocoenidae). Ihr deutschsprachiger Trivialname leitet sich von der fehlenden Rückenflosse ab, die ihnen ein glattes, rundliches Aussehen verleiht.
Neophocaena is a genus of porpoise native to the Indian and Pacific oceans, as well as the freshwater habitats of the Yangtze River basin in China. They are commonly known as finless porpoises. Genetic studies indicate that Neophocaena is the most basal living member of the porpoise family.[2]
There are three species in this genus:[3][4]
The finless porpoises are the only porpoises to lack a true dorsal fin. Instead there is a low ridge covered in thick skin bearing several lines of tiny tubercles. In addition, the forehead is unusually steep compared with those of other porpoises. With fifteen to twenty-one teeth in each jaw, they also have, on average, fewer teeth than other porpoises, although there is some overlap, and this is a not a reliable means of distinguishing them.[5]
Neophocaena is a genus of porpoise native to the Indian and Pacific oceans, as well as the freshwater habitats of the Yangtze River basin in China. They are commonly known as finless porpoises. Genetic studies indicate that Neophocaena is the most basal living member of the porpoise family.
There are three species in this genus:
Le neofocene (Neophocaena Palmer, 1899) sono un genere di cetacei della famiglia delle focene (Phocoenidae). Devono il nome comune inglese di Finless porpoises («focene senza pinna») alla mancanza della pinna dorsale, che conferisce loro un aspetto liscio e arrotondato.
Le neofocene possono misurare fino a 2,0 metri di lunghezza e pesare fino a 100 kg, ma generalmente sono molto più piccole.[1] Sono focene affusolate, caratterizzate dall'assenza di rostro e di pinna dorsale. La regione dorsale è piatta, con una cresta di tubercoli simili a verruche da metà dorso fino al peduncolo caudale. La fronte arrotondata si innalza ripida dal muso, il melone lievemente bulboso sovrasta spesso il labbro superiore, e la breve linea della bocca è leggermente incurvata verso l'alto. Le pinne pettorali sono relativamente grandi, di lunghezza paragonabile al 20% di quella totale del corpo. Gli adulti presentano generalmente una livrea uniforme di colore grigio chiaro, ma alcuni individui possono avere zone di pelle più chiara intorno alla bocca o zone più scure davanti alle pinne pettorali. I neonati di N. asiaeorientalis e N. sunameri sono prevalentemente neri, con del grigio intorno alla zona della cresta dorsale, ma diventano completamente grigi nel giro di quattro-sei mesi. Al contrario, i neonati di N. phocaenoides sono di colore grigio crema chiaro e scuriscono con l'età.[1]
L'anatomia delle neofocene è stata studiata relativamente bene, rispetto a quella di altre specie di cetacei. Grazie alle ricerche effettuate, per esempio, sappiamo che i tubercoli situati lungo la cresta dorsale contengono numerose terminazioni nervose che potrebbero avere una funzione sensoriale. Anche l'apparato uditivo sembra essere ben sviluppato, con fibre nervose grandi e numerose perfette per una rapida comunicazione tra orecchie e cervello. Al contrario, la vista è scarsamente sviluppata: il cristallino è di dimensioni ridotte, le fibre del nervo ottico sono scarse e i muscoli oculari sono poco sviluppati.[1]
Lo scheletro è straordinariamente leggero, pari ad appena il 5% del peso totale dell'animale. Vi sono dalle 58 alle 65 vertebre, circa metà delle quali poste nella coda, e le prime tre vertebre cervicali sono fuse in una singola struttura. La gabbia toracica è formata da dieci a quattordici paia di costole; in alcuni esemplari, è stata riscontrata la presenza di ua coppia di costole vestigiali nel collo, associate alla settima vertebra cervicale.[1] Vi sono 44 paia di nervi spinali.[2]
Nel condotto nasale vi sono nove o dieci sacche aeree, dalla struttura complicata, in grado di sigillare tutta l'aria all'interno del passaggio. Dietro ad esse, vi è una coppia addizionale di sacche vomeronasali.[3] La trachea, tuttavia, è breve, con appena quattro anelli cartilaginei.[1] Lo stomaco presenta tre camere, il cieco è assente e non vi è alcuna distinzione tra intestino tenue e crasso.[4][5]
Le neofocene vengono considerate generalmente animali pacifici. Talvolta saltano emergendo dall'acqua, mostrano la coda o compiono spyhopping, ma solo occasionalmente breaching. Le immersioni non durano più di 11-15 secondi. Vivono in piccoli gruppi che solo raramente sono composti da più di quattro individui. La loro dieta è costituita da pesci, crostacei (gamberetti) e molluschi. I piccoli nascono dopo un periodo di gestazione di 11 mesi e vengono allattati fino all'età di 6-15 mesi.
Le neofocene vivono nelle acque costiere asiatiche dal golfo Persico al Giappone, e sono particolarmente comuni nelle acque indiane, indonesiane, cinesi e giapponesi. Si possono incontrare anche negli estuari e persino nei fiumi, come lo Yangtze. Nella maggior parte dei casi rimangono in acque profonde meno di 50 metri.
Nel XIX secolo furono descritte in tutto quattro specie di neofocena, ma la loro descrizione, nella maggior parte dei casi, si basava sull'analisi di un solo esemplare. Il genere Neophocaena venne istituito nel 1899 dallo zoologo americano Theodore Sherman Palmer.[6] Per tutto il XX secolo il genere è stato considerato monotipico, con Neophocaena phocaenoides come unica specie. Nel 2011, tuttavia, sono state riconvalidate altre due specie, che erano già state descritte rispettivamente nel 1972 e nel 1975, la rarissima Neophocaena asiaeorientalis, diffusa nello Yangtze, e la più comune Neophocaena sunameri, delle acque sudcoreane e giapponesi.
Queste specie non sono state ancora studiate approfonditamente per poterne stimare con precisione il livello di minaccia. A causa delle loro abitudini costiere, fattori come le collisioni con le barche a motore, il rumore delle navi, l'intrappolamento nelle reti da pesca e l'inquinamento degli oceani rappresentano pericoli da non sottovalutare. Due studi, uno della fine degli anni '70, l'altro del 1999/2000, indicano che la popolazione e l'areale del genere sono diminuiti. I pericoli sopraelencati e il declino delle popolazioni interessano tutte e tra le specie oggi conosciute. Gli scienziati ipotizzano che tale declino persista da decenni. In un censimento del 2006, nello Yangtze vennero censiti tra i 1100 e i 1200 esemplari di Neophocaena asiaeorientalis: un decennio prima, ne erano stati contati circa 2700.[7]
Le neofocene (Neophocaena Palmer, 1899) sono un genere di cetacei della famiglia delle focene (Phocoenidae). Devono il nome comune inglese di Finless porpoises («focene senza pinna») alla mancanza della pinna dorsale, che conferisce loro un aspetto liscio e arrotondato.
Morświnek[5] (Neophocaena) – rodzaj ssaka z rodziny morświnowatych (Phocoenidae).
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w wodach Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego[6].
Nazwa rodzajowa jest połączeniem greckiego słowa νεος neos – „nowy, inny” oraz nazwy rodzaju Phocaena G. Cuvier, 1817[7].
Delphinus phocaenoides G. Cuvier, 1829
Do rodzaju należą następujące gatunki[5][6]:
Morświnek (Neophocaena) – rodzaj ssaka z rodziny morświnowatych (Phocoenidae).
Cá heo không vây (danh pháp hai phần: Neophocaena phocaenoides) là một trong bảy loài thuộc họ Cá heo chuột. Trong các vùng biển quanh Nhật Bản, ở cuối phía bắc của phạm vi của nó, nó được biết đến với tên gọi sunameri (砂 滑). Một số cá thể nước ngọt được tìm thấy ở sông Dương Tử ở Trung Quốc, chúng có tên địa phương là jiangzhu (江猪) hay "lợn sông". Có một mức độ không chắc chắn xung quanh phân loại các loài, với phân loài N. p. phocaenoides có lẽ đại diện một loài khác từ N. p. sunameri và N. p. asiaeorientalis.
Cá heo không vây sống trong các vùng nước ven biển của châu Á, đặc biệt là xung quanh Triều Tiên, Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia, Bangladesh và Nhật Bản. Quần thể sống ở nước ngọt duy nhất (N. p. Asiaeorientalis) được tìm thấy trong sông Dương Tử. Tại phía tây, phạm vi phân bố của chúng bao gồm chiều dài của bờ biển phía Tây của Ấn Độ và tiếp tục vào vịnh Ba Tư. Trong suốt phạm vi phân bố, các cá heo ở vùng nước nông (lên đến 50 m), gần bờ, vùng biển với đáy biển hoặc cát mềm. Trong trường hợp đặc biệt, người ta đã thấy chúng ở cách bờ 160 km ngoài Biển Hoa Đông và Hoàng Hải, mặc dù vẫn còn trong vùng nước nông.[2]
Có hai phân loài được công nhận:[2]
N. p. phocaenoides có chóp trên lưng rộng phạm vi phân bố từ Pakistan tới eo biển Đài Loan. N. p. sunameri có một chóp hẹp hơn, và được tìm thấy từ Đài Loan, phía bắc biển của Nhật Bản. Dân số trong vùng nước ven biển xung quanh Nhật Bản đang bị cô lập về mặt địa lý của vùng nước sâu giữa Nhật Bản và lục địa châu Á.
Cá heo không vây được liệt kê trong Phụ lục II[3] của Công ước về các loài di trú (CMS).
Năm 2007 các e ngại cho rằng cá heo không vây, loài bản địa của hồ Bà Dương, có thể nối đuôi theo cá heo sông Dương Tử (Lipotes vexillifer) đi vào con đường tuyệt chủng. Người ta kêu gọi phải có hành động để bảo vệ loài cá heo này, trong đó chỉ còn khoảng 1.400 con còn sống, với 700-900 con trong sông Dương Tử và khoảng 500 con trong hồ Bà Dương và hồ Động Đình. Quần thể cá heo này năm 2007 chỉ chưa bằng một nửa quần thể năm 1997 và tốc độ suy giảm đạt 7,3% mỗi năm.
Năm 2012, người ta phát hiện loài cá heo này chết hàng loạt ở hồ Động Đình[4].
|df=
(trợ giúp) Cá heo không vây (danh pháp hai phần: Neophocaena phocaenoides) là một trong bảy loài thuộc họ Cá heo chuột. Trong các vùng biển quanh Nhật Bản, ở cuối phía bắc của phạm vi của nó, nó được biết đến với tên gọi sunameri (砂 滑). Một số cá thể nước ngọt được tìm thấy ở sông Dương Tử ở Trung Quốc, chúng có tên địa phương là jiangzhu (江猪) hay "lợn sông". Có một mức độ không chắc chắn xung quanh phân loại các loài, với phân loài N. p. phocaenoides có lẽ đại diện một loài khác từ N. p. sunameri và N. p. asiaeorientalis.