Acridotheres ginginianus (Latham 1790)

गंगा मैना (अंग्रेजी:Bank myna) (Acridotheres ginginianus) चिरइन की मैना परिवार क सदस्य पक्षी हवे।

इहो देखल जाय

• भारत की चिरइन क लिस्ट

संदर्भ

1. ↑ BirdLife International (2012). "Acridotheres ginginianus". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature. पहुँचतिथी 26 November 2013.CS1 maint: Uses authors parameter (link)

গাং শালিকা (ইংৰাজী: Bank Myna , বৈজ্ঞানিক নাম- Acridotheres ginginianus) দক্ষিণ এছিয়াত দেখা পোৱা শালিকাৰ এটা প্ৰজাতি৷ ই দেখাত ঘৰশালিকা ৰ দৰে প্ৰায় একেই যদিও আকাৰত সৰু ৷ তাৰোপৰি ইয়াৰ চকুৰ তলতে হালধীয়াৰ সলনি ৰঙচুৱা বৰণ দেখা যায়৷ উত্তৰ আৰু কেন্দ্ৰীয় ভাৰতত ইয়াৰ জাক দেখা পোৱা যায়৷ ইয়াৰ বিতৰণ ক্ৰমান্বয়ে দক্ষিণ ভাৰতৰ দিশে বিয়পি যোৱাৰ তথ্য পোৱা গৈছে৷ নদীৰ পাৰত গাঁত খান্দি বৃহৎ গোটত বাহ সজাৰ বাবে ইয়াৰ ইংৰাজী নাম "Bank Myna" ৰখা হয়৷ .

বিৱৰণ

গাং শালিকা

গাং শালিকাৰ মূৰটো ক'লা বৰণৰ আৰু দেহৰ ৰং ডাঠ মটিয়া হয়৷ দেহৰ তলৰ অংশ পাতল মুগা বৰণৰ যদিও পেটৰ ফালে কিছু গুলপীয়া বৰণৰ হোৱা দেখা যায়৷ ইয়াৰ ডেউকা ক'লা বৰণৰ হয়৷ চকুৰ তলত থকা নোমবিহীন ছালৰ ৰং ইটাবৰণৰ , ঠেং হালধীয়া আৰু চকুৰ মণি ডাঠ ৰঙা হয়৷ গাং শালিকাৰ মতা-মাইকী উভয়ে দেখাত একে হয়৷ ^[2] পোৱালী গাং শালিকাৰ মূৰ আৰু ডিঙি মুগা ৰঙৰ হোৱা দেখা যায়৷ ^[3][4]

গাং শালিকা ক্ৰমবিৱৰ্ত্তনৰ নিয়ম অনুসৰি ঘৰশালিকা ৰ খুবেই ওচৰ সম্পৰ্কীয়৷ ^[5]

বিতৰণ

গাং শালিকাৰ বিস্তৃতি ভাৰত উপমহাদেশতে সীমিত৷ ^[6]প্ৰধানকৈ থলুৱা চৰাইৰ প্ৰজাতি যদিও গাং শালিকাই খাদ্য আৰু বতৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কিছু প্ৰব্ৰজনো কৰে৷ ^[7][8] গাং শালিকাৰ প্ৰজননকাৰী কলনি অসমতো আৱিষ্কাৰ হৈছে৷ ^{[9][10][11][12][13]}

গাং শালিকাক কুৱেইটত নতুনকৈ সংস্থাপিত (Introduce) কৰা হৈছে আৰু ইতিমধ্যেই তাৰ বনাঞ্চল সমূহত নিজকে প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ সক্ষম হৈ উঠিছে৷ ^[14]তেনেদৰে মালদ্বীপ, টাইৱান আৰু জাপানতো গাং শালিকাৰ জাক পোৱা গৈছে৷ ^[15][16][17]

বাসস্থান

গাং শালিকা সাধাৰণতে মুকলি জলাশয় বা অন্য পানীৰ উৎসৰ ওচৰে পাজৰে দেখা যায়৷ ই খেতিপথাৰৰ মুকলি অঞ্চলতো প্ৰায়ে চৰি ফুৰা দেখা যায়৷ তাৰোপৰি গাং শালিকাৰ জাক নগৰীয়া অঞ্চলৰ বজাৰ সমাৰ বা ৰেল ষ্টেচনতো প্ৰায়ে দেখা পোৱা যায়৷ ^[7] মানুহৰ পেলনীয়া খাদ্য বস্তুৰ ওপৰত কম-বেছি পৰিমাণে খাদ্যৰ বাবে নিৰ্ভৰশীল৷ ^[18]

পানীৰ টেংকীত গাং শালিকাৰ এটা জাক

আচৰণ

গাং শালিকাৰ ডেউকাৰ কিছুমান পাখিৰ জিলিকা সেউজীয়া বৰণো থকা দেখা যায়৷

গাং শালিকাই ডাঙৰ গোটত বাস কৰে৷ ইহঁতে একেলগে গছৰ ডালত জিৰণি লয় আৰু কলনি গঠন কৰি বাহ সাজে৷ ইহঁতে ঘৰচীয়া জন্তুৰ গাত বহে আৰু জনবসতি পূৰ্ণ অঞ্চলত বজাৰৰ অৱশিষ্ট খাদ্য বা জাৱৰৰ দ'মত খাদ্যৰ সন্ধান কৰাত পাকৈত৷ ^[7] গাং শালিকা সাধাৰণতে মুখৰ (vociferous) স্বভাৱৰ আৰু ইহঁতে বিভিন্ন ধৰণৰ মাত (croaks, screeches, whistles) উলিয়াব পাৰে।^[19]

গাং শালিকাই সাধাৰণতে গুটি, পোক-পৰুৱা আৰু ফল-মূল খাই জীয়াই থাকে৷ ঘৰ শালিকাৰ দৰেই ইহঁতেও কেতিয়াবা চৰি থকা জন্তুৰ গাৰ বিভিন্ন পোক আদি খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰে৷ বিভিন্ন ফল-মূল যেনে আঙুৰ, Sorghum আদিৰ পকা ফল খায়৷ ইহঁতে খাদ্য হিচাপে গ্ৰহণ কৰা পোক-পৰুৱাৰ ভিতৰত শস্যত হোৱা বিভিন্ন কীট যেনে Achaea janataও উল্লেখযোগ্য৷ ^[20]

ভাৰতত এটা গাং শালিকা পানী খাই থকা অৱস্থাত

গাং শালিকাই সাধাৰণতে এপ্ৰিলৰ পৰা জুলাই বা আগষ্ট মাহৰ ভিতৰত বাহ সাজে৷ ই মে-জুন মাহত কণী পাৰি পোৱালী জগায়৷ ই প্ৰায়ে নৈৰ পাৰত মাটিত গাত খান্দি বা মথাউৰিৰ বেৰত বাহ সাজে৷ কেতিয়াবা ইটাৰ দেৱালত থকা ফুটাতো গাং শালিকাই বাহ সজা দেখা যায়৷ ^[21] ই মাটি বা ফুটাত ৪-৭ ফুট দকৈ খান্দি বাহটো সাজে৷ বাহত বিভিন্ন ঘাঁহ-বন, পাখি আৰু কেতিয়া সাপৰ মোট ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায়৷ ^[22]সাধাৰণতে এবাৰত প্ৰায় শেঁতা নীলা বৰণৰ চাৰিৰ পৰা পাঁচটা পোৱালী জন্মে৷ ^[2] একেটা ঋতুতে ই কেতিয়াবা দুবাৰকৈ পোৱালী জগায়৷ কণী পৰাৰ ১৩-১৪ দিনৰ ভিতৰত কণী ফুটি পোৱালীৰ জন্ম হয়৷ প্ৰায় পাঁচ দিনৰ পিছত পোৱালীয়ে চকু মেলে আৰু ২১ দিনৰ ভিতৰত উৰিব পৰা হয়৷ এটা গৱেষণাৰ তথ্য অনুসৰি ৩৮% কণীহে উৰিব পৰা অৱস্থা পাবলৈ সক্ষম হয়৷ বাকীবোৰ বিভিন্ন কাৰণত মৃত্যুমুখত পৰে৷^[23]

তথ্য সংগ্ৰহ

অন্যান্য উৎস

• Dhindsa, MS (1980). "Bank Myna Acridotheres ginginianus (Latham): A good predator of House-Flies, Musca domestica L.". Science & Culture খণ্ড 46 (8): 294.
• "Note on the distribution of the Bank Myna in Eastern Bengal". Jour. Bengal Nat. Hist. Soc. খণ্ড 17 (4): 119. 1943.
• Jior,RS; Dhindsa,Manjit S; Toor,HS (1995). "Nests and nest contents of the Bank Myna Acridotheres ginginianus". Tigerpaper খণ্ড 22 (1): 25–28.
• Khera,S; Kalsi,RS (1986). "Diurnal time budgets of the Bank Myna, Acridotheres ginginianus (Sturnidae) during prelaying, laying and incubation periods". Pavo খণ্ড 24 (1&2): 25–32.
• "Waking and roosting behaviour of the Bank Myna,Acridotheres ginginianus, in Chandigarh and surrounding areas". Pavo খণ্ড 24 (1&2): 55–68. 1986.
• Parasara,UA; Parasharya,BM; Yadav,DN (1991). "Studies on the nestling food of the Bank Myna Acridotheres ginginianus (Latham)". Pavo খণ্ড 28 (1&2): 37–42.
• Parasharya,BM; Dodia,JF; Mathew,KL; Yadav,DN (1996). "The role of birds in the natural regulation of Helicoverpa armigera Hubner in wheat". Pavo খণ্ড 34 (1&2): 33–38.