الأسماء في صفحات التنقل
Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO.
'''Lophophanes cristatus ye una especie d'ave paseriforme de la familia Paridae. Ye una especie bien espublizada y común nos montes de coníferes del centru y el norte d'Europa y nos montes de fueya caduca de Francia y de la península Ibérica. En Gran Bretaña ta acutáu a los antiguos montes de pinos de Inverness y Strathspey n'Escocia, y escasamente allóñase de los sos niales. Viéronse pocos exemplares dacuando n'Inglaterra. Ye residente, y la mayor parte d'estes aves nun migra.
Ye un herrerillo fácilmente reconocible, pola so carauterística cresta, que la so punta tien forma curvada, y pol so cantar y plumaxe distintivu. Tien un cantar similar a la fala, como otros herrerillos, con un cantar constante zee, zee, zee.
Añera en buecos de tueros cayíos. Esta ave de cutiu aliméntase de lo que cai a los raigaños de los árboles, y por cuenta de que nun s'asusta de los otros animales, puede apreciase con facilidá. Pel hibiernu axúntase colos otros herrerillos.
Como otros herrerillos, aliméntase de inseutos, incluyendo gates.
Esta especie tradicionalmente considerábase dientro del xéneru Parus, pero anguaño inclúyese en Lophophanes,[2] consideráu pola Unión d'Ornitólogos Americanos como un xéneru estreme.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu o de la SEO. Cantar del herrerillo capuchín. '''Lophophanes cristatus ye una especie d'ave paseriforme de la familia Paridae. Ye una especie bien espublizada y común nos montes de coníferes del centru y el norte d'Europa y nos montes de fueya caduca de Francia y de la península Ibérica. En Gran Bretaña ta acutáu a los antiguos montes de pinos de Inverness y Strathspey n'Escocia, y escasamente allóñase de los sos niales. Viéronse pocos exemplares dacuando n'Inglaterra. Ye residente, y la mayor parte d'estes aves nun migra.
Ye un herrerillo fácilmente reconocible, pola so carauterística cresta, que la so punta tien forma curvada, y pol so cantar y plumaxe distintivu. Tien un cantar similar a la fala, como otros herrerillos, con un cantar constante zee, zee, zee.
Añera en buecos de tueros cayíos. Esta ave de cutiu aliméntase de lo que cai a los raigaños de los árboles, y por cuenta de que nun s'asusta de los otros animales, puede apreciase con facilidá. Pel hibiernu axúntase colos otros herrerillos.
Como otros herrerillos, aliméntase de inseutos, incluyendo gates.
Esta especie tradicionalmente considerábase dientro del xéneru Parus, pero anguaño inclúyese en Lophophanes, consideráu pola Unión d'Ornitólogos Americanos como un xéneru estreme.
Kəkilli arıquş (lat. Parus cristatus) — Arıquşular fəsiləsinə aid quş növü.
Başında qar lələklərdən ibarət ucu sivri və ağ haşiyəli kəkili var. Dimdiyindən göz və qulaq lələklərinə qədər nazik qar zolaq uzanır. Erkək dişiyə nisbətən azca iridir [1][2][3][4].
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda isə Kiçik və Böyük Qafqaz dağlarının dağətəyi hissəsində və Talışda yayılıb[5][6][7][8].
Dünyada 5, Azərbaycanda isə 1 yarımnövü (P.с. cristatus Linn, 1758) yaşayır.
Yarpaqlı meşələrdə, xüsusilə, iynəyarparlı meşələrdə yaşayır. Oturaq quşdur. Ovetmə ərazisi 12000 m–dən çoxdur. Nəsil verdikdən sonra kiçik sürülər əmələ gətirir[9][10][11][12].
Əsasən entomofaqdır. Yemini ağaclardan, ot bitkilərinin üstündən, ağac qabığından əldə edir.
Məlum deyil.
İldə 2 dəfə nəsil verir. I yuvaya aprel-mayda, II yuvaya isə iyunda rast gəlinir. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 4–7 yumurta olur. Kürtyatma 15–17 gün çəkir.
Lələkdəyişməsi avqustun əvvəlindən axırınadək davam edir.
Bir yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, yuvinal və yetkin formalardan ibarətdir. İnkişaf tipinə görə ətcəbaladır.
İldə 2 dəfə nəsil verir, 4-7 yumurta qoyur.
Məlum deyil.
Limit faktoru kimi bu quşların yuvalama və yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Çoxalma dövründə zərərli cücülərin tələf edilməsində xeyirlidir.
Elmi əhəmiyyətli kolleksiya obyektidir.
Qoruq və yasaqlıq ərazilərində qorunur, Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Kolleksiyası elmi fondlarda saxlanılır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
Adi alasığırçın
Böyük oxcüllüt
Bozqır haçaquyruğu
Ortaboy tənbəlcüllüt
Kiçik əyridimdik
1. Q.T.Mustafayev, N.A.Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, s. 315.
2. D.Q.Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu. Bakı, 2000, s. 179–180.
3. Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954. ст. 120-121.
4. Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990 ст. 369–374.
Kəkilli arıquş (lat. Parus cristatus) — Arıquşular fəsiləsinə aid quş növü.
Ar pennglaouig kuch[1] a zo ur spesad golvaneged, Lophophanes cristatus an anv skiantel anezhañ.
Anvet e voe Parus cristatus da gentañ-penn (e 1758)[2] gant an naturour svedat Carl von Linné (1707-1778).
Bevañ a ra diwar amprevaned, greun ha had.
Ar spesad a gaver ar seizh isspesad[3] anezhañ en Europa :
a vo kavet e Wikimedia Commons.
Ar pennglaouig kuch a zo ur spesad golvaneged, Lophophanes cristatus an anv skiantel anezhañ.
Anvet e voe Parus cristatus da gentañ-penn (e 1758) gant an naturour svedat Carl von Linné (1707-1778).
La mallerenga emplomallada, capellanet o ferrerico de capell (Lophophanes cristatus, abans Parus cristatus) és un moixó de l'ordre dels passeriformes que és fàcilment identificable per tindre un llarg i punxegut plomall erèctil que corona el capell.
La seua longitud és d'uns 11 cm i el pes oscil·la entre 9 i 13 g. L'ala és més llarga en el mascle, en el qual pot assolir 67 mm.
És l'única mallerenga europea que presenta plomall. El plomall del capell és erèctil a voluntat, i l'aixeca quan se sent alarmat, adoptant aleshores una silueta cefàlica punxeguda, molt característica. Les plomes que conformen el capell són negres, amb le vores blanques. La nuca és blanca i molt ostensible. El mentó és negre i es perllonga en forma de collar pels laterals del coll. També mostra una llista ocular del mateix color que continua semicircularment i que voreja la cara, blanca. En conjunt forma un disseny molt particular, que el singularitza dels altres moixons. Les parts superiors són brunes grisenques, amb les ales i la cua més fosques. El carpó i les supracaudals són tenyides d'ocraci. Al dessota és blanc, sobretot al pit. Els flancs i l'abdomen són també tenyits d'ocraci. Les cames són blavenques, el bec negre i els ulls rogencs.
No existeix pràcticament dimorfisme sexual ni diferències ostensibles pel que fa a l'edat. Tanmateix, sembla que les femelles presenten un collar més fi, una cresta més petita. Malgrat tot, els joves exhibeixen petites variacions en el mentó, en el collar i en el capell abans d'efectuar la muda de la tardor.
Fonamentalment habita boscos de coníferes i rouredes, on sembla ser el més especialitzat dels pàrids ibèrics. Per altra banda, dins el bosc, sembla tindre especial predilecció pels indrets ombrívols i els boscos d'alta muntanya poblats de pi negre. Es nodreix d'insectes, de larves i d'ous, comportant-se llavors com els raspinells i altres ocells enfiladissos. També s'alimenta de pinyonets i de baies.
La seua veu és monòtona però ensems característica. És el pàrid menys sociable, tot i que a l'hivern augmenta el seu grau de gregarisme.
Per a criar pot emprar forats de pigot o escletxes naturals, però té una especial predilecció per foradar fustes mig corcades, i no defuig murs i talussos. La femella és normalment la que perfora i és la que cova els set o nou ous blancs amb taquetes, de què consta la posta, la qual normalment es realitza dues vegades. Els polls són nidícoles i tenen la boca groga i van proveïts de plomissol al cap i al dors.
La mallerenga emplomallada, capellanet o ferrerico de capell (Lophophanes cristatus, abans Parus cristatus) és un moixó de l'ordre dels passeriformes que és fàcilment identificable per tindre un llarg i punxegut plomall erèctil que corona el capell.
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Titw cribog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: titwod cribog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Parus cristatus; yr enw Saesneg arno yw Crested tit. Mae'n perthyn i deulu'r Titw (Lladin: Paridae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain, ond nid yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. cristatus, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'r titw cribog yn perthyn i deulu'r Titw (Lladin: Paridae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth enw tacson delwedd Cyanistes semilarvatus Cyanistes semilarvatus Titw asur Cyanistes cyanus
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Titw cribog (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: titwod cribog) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Parus cristatus; yr enw Saesneg arno yw Crested tit. Mae'n perthyn i deulu'r Titw (Lladin: Paridae) sydd yn urdd y Passeriformes. Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain, ond nid yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn P. cristatus, sef enw'r rhywogaeth.
Sýkora parukářka (Lophophanes cristatus, dříve Parus cristatus) je malý druh pěvce z čeledi sýkorovitých (Paridae).
Je o něco menší než vrabec domácí, dorůstá 12–13 cm, v rozpětí křídel měří 17–20 cm a váží 10-13 g.[2] Mezi evropskými sýkorami je zcela nezaměnitelná, a to zejména díky výrazné chocholce na hlavě. Svrchní strana těla je hnědá, od černobílé hlavy jasně oddělená tmavým pruhem, který pokračuje až pod zobák, kde přechází do velké podélné skvrny. Spodina těla je hnědobílá a končetiny, zobák i oči tmavé. Obě pohlaví jsou si přitom velmi podobná.
Vábení zní nejčastěji jako „cicigyrrrr“ nebo „gyrrrr“. Zpěv je tichý, cvrčivý.[3][4]
Sýkora parukářka se vyskytuje na rozsáhlém území Evropy a západní Asie. Její areál rozšíření sahá od Španělska až po Ural, přičemž jeho severní hranice se nachází na severu Ruska a jižní pak v pásmu od jižního Španělska přes jih Francie a jižní Alpy po Bulharsko a Řecko.
Je stálá a vázaná především na jehličnaté lesy, může se však vyskytovat také v lesích smíšených či v parcích a zahradách s porosty jehličnanů.[3][4]
V České republice hnízdí až po nadmořskou výšku 1700 m n. m., a to v počtu 250-500 tisíc párů.[3] Její populační trend je stabilní.[5]
Je velmi čilá a dobře šplhá. Během zimního období se občas vyskytuje také ve smíšených hejnech s jinými druhy sýkor.[3]
V létě se v její potravě objevují převážně malí bezobratlí, včetně členovců, hmyzu, jeho larev a pavouků, zatímco v zimě se živí semeny.[6]
Hnízdí 1-2x ročně od března do července[4] v dutinách stromů, které sama buduje ve ztrouchnivělém dřevě. Občas využívá také budky.[3][6] V jedné snůšce je 5-7 světlých, 16,4-12,6 mm velkých,[3] hnědě skvrnitých vajec, na jejichž 13-16 denní inkubaci se podílí samotná samice, kterou samec během tohoto období krmí. Mláďata hnízdo opouštějí po 18-22 dnech.
Obrázky, zvuky či videa k tématu sýkora parukářka ve Wikimedia Commons
Galerie sýkora parukářka ve Wikimedia CommonsSýkora parukářka (Lophophanes cristatus, dříve Parus cristatus) je malý druh pěvce z čeledi sýkorovitých (Paridae).
Topmejsen (Lophophanes cristatus) er en spurvefugl, der er almindelig som ynglefugl i nåleskove i Jylland og på Fyn. Den findes i øvrigt i store dele af Europa.
Topmejsen har en længde på 10,5-12 cm, et vingefang på 17-20 cm og vejer 10-13 g. Arten er en karakteristisk mejse med sin sort- og hvidspættede top. Andre kendetegn er den sorte hagesmæk, den sorte ring omkring hovedet og ørerne, den jævnt brune overside, den smudsighvide underside og de beigebrune flanker. Kønnene er ens, og ungfuglene ligner meget de voksne fugle.
Den kan nemmest forveksles med Sortmejsen, som den har farve- og adfærdsligheder med. Men Topmejsens karakteristiske top og Sortmejsens rent hvide kinder og hvide nakkeplet er gode adskillende kendetegn.
Topmejsens stemme adskiller sig fra andre mejsearter ved sin meget rullende karakter. Sangen er bygget op om et tsit-tsit-tserrr i et ret snerrende eller rullende forløb, der stiger og falder. Det meget karakteristiske kald kan gengives som et dæmpet, rullende chuurrrr. Desuden høres som hos andre mejser et højt, tyndt tsitt eller si, der ofte kombineres med det rullende kald.
Fuglen lever normalt ca. 3 år, men kan blive op til 11 år.
Topmejsen yngler kun i Europa, hvor den er udbredt i de fleste lande (med undtagelse af fx Island, Irland og Italien). Fuglen lever primært i ældre nåleskov, men forekommer på den Iberiske Halvø også i løvskove. Den er afhængig af gamle træer til udhugning af redehuller.
I Danmark er Topmejsen en almindelig ynglefugl, og ynglebestanden tæller 20.000-30.000 par. Den indvandrede fra Nordtyskland i slutningen af 1800-tallet og nåede til Sønderjylland i 1890'erne, Nord- og Vestjylland i 1920'erne og Fyn i årene 1920-1940. Siden 1980 har ynglebestanden været ret stabil.
Topmejsen er en udpræget standfugl, der ses i Danmark året rundt, og den strejfer kun omkring over forholdsvis begrænsede afstande. Derfor er udbredelsen også helt begrænset til Jylland og Fyn. Storebælt udgør simpelthen en for stor barriere for den ekstremt stedfaste fugl, så der er kun gjort ganske få observationer af fuglen på Sjælland gennem årene.
Der er registreret syv forskellige underarter af Topmejsen [1]. Det er underarten mitrasus, der yngler i Danmark, mens cristatus ses som gæst fra Sverige [2].
I modsætning til andre mejser udhugger Topmejsen selv sine redehuller i gamle, rådne træer eller lignende. Reden bygges af mos og andre plantedele. Den lægger æg i april-maj og får som regel 1 (og undertiden 2) kuld. Kuldstørrelsen er 4-8 æg (det mindste kuld blandt mejserne), rugetiden er 13-18 dage, og ungerne er flyvefærdige efter 16-20 dage. Det er hunnen, der står for både udhugning, redebygning og rugning.
Topmejsens føde består af edderkopper, insekter og insektlarver om sommeren og primært granfrø om vinteren.
Topmejsen (Lophophanes cristatus) er en spurvefugl, der er almindelig som ynglefugl i nåleskove i Jylland og på Fyn. Den findes i øvrigt i store dele af Europa.
Die Haubenmeise (Lophophanes cristatus, Syn.: Parus cristatus; zu lateinisch crista ‚Kamm‘) ist eine Vogelart in der Familie der Meisen (Paridae). Diese Singvögel sind in Mitteleuropa ein weit verbreiteter und häufiger Brut- und Jahresvogel.
Die Haubenmeise ist elf bis zwölf Zentimeter lang. Die Männchen wiegen im Durchschnitt 11,5, die Weibchen 10,8 Gramm. Charakteristisch ist die schwarz-weiß gemusterte, leicht nach vorne gebogene Federhaube, die auch angelegt werden kann. Die Oberseite ist graubraun, Kopf- und Halsseiten sind weiß, eingefasst in ein hinter dem Auge beginnendes, halbmondförmiges schwarzes Band. Die Kehle ist schwarz. Die Unterseite ist schmutzigweiß, die Flanken crèmefarben und die Oberseite braun. Der häufigste Ruf ist ein unverkennbares, rollendes „zizigürrrr“ oder „gürrrr“. Der Gesang ist klingelnd und pendelt zwischen drei Tonlagen.
Die Haubenmeise ernährt sich im Frühjahr und Sommer hauptsächlich von Arthropoden (Gliederfüßern), ab Spätsommer auch von Sämereien, vor allem von Koniferen.
Die Haubenmeise ist ein Brutvogel der Westpaläarktis. Sie kommt in der borealen und gemäßigten Zone sowie im Süden zum Teil in Gebirgsregionen vor. Das Verbreitungsgebiet reicht von Portugal und Spanien bis zum Ural. Eine Verbreitungsinsel findet sich im Norden Großbritanniens. Die Art kommt außerdem in Fennoskandinavien und im Westen Russlands bis an den Polarkreis vor. Die südliche Verbreitungsgrenze verläuft durch den Süden Spaniens und Frankreichs entlang der Südalpen und den Gebirgen Griechenlands, Bulgariens und der Ukraine.[1]
Die Art ist ein Standvogel und am ehesten in Nadelwäldern zu finden, kann aber auch in Mischwäldern, Buchenbeständen oder nadelholzreichen Parkanlagen und Gärten vorkommen. Sie bevorzugt Bestände mit viel morschem Holz und tief hinabreichendem Astwerk.[2] In Südeuropa bewohnt sie außerdem Eichenbestände.
Das Nest wird vom Weibchen in selbst gemeißelten, spechthöhlenähnlichen Höhlen in morschen Bäumen oder Baumstümpfen aus Moos, Flechten, Tier- und Pflanzenwolle und Spinnweben angelegt. Künstliche Nistkästen werden offenbar nur ausnahmsweise angenommen; dann scheinen zudem aus Stammstücken gefertigte Nistgeräte bevorzugt zu werden. Das Weibchen legt vier bis acht gefleckte Eier, die es 13 bis 16 Tage bebrütet. In der Zeit wird es vom Männchen gefüttert. Danach werden die Jungen noch rund 18 bis 22 Tage im Nest und nach dem Ausflug noch etwa drei Wochen von beiden Eltern gefüttert. Die Saison für die eine Jahresbrut oder bei deren Verlust für ein mögliches Nachgelege ist von März bis Juni.
Die Haubenmeise (Lophophanes cristatus, Syn.: Parus cristatus; zu lateinisch crista ‚Kamm‘) ist eine Vogelart in der Familie der Meisen (Paridae). Diese Singvögel sind in Mitteleuropa ein weit verbreiteter und häufiger Brut- und Jahresvogel.
Бүрекле песнәк (лат. Lophophanes cristatus) — песнәк кошлар гаиләлегеннән зур булмаган сайраучы кош.
Тургайдан ким. Агач ботаклары арасында сикергеләп йөрүче кече кошчык. Башында аркылы кара сызыклары булган ак төстәге очлаеп торган бүреге бар, сырт ягы көрәнсу соры. Корсак ягы аксыл. Түше һәм чикәләре ак. Тамагындагы тап һәм муенындагы юл кара. Башка песнәкләрдән башындагы бүреге белән аерыла.
Тавышы яңгыравыклы: «кертү-китү-тир».
Катнаш һәм ылыслы урманнарда яши. Төрле бөҗәкләр, аларның курчаклары белән туклана. Утрак кош, сирәк очрый. Агач куышларында оялый. Кызгылт көрән сипкелле 5-7 бөртек йомырка сала. Зарарлы бөҗәкләрне юк итеп файда китерә.
Бүрекле песнәк (лат. Lophophanes cristatus) — песнәк кошлар гаиләлегеннән зур булмаган сайраучы кош.
Бүрекле тебейек (урыҫ.Хохлатая синица, лат. Lophophanes cristatus) — ҡарабаш турғайҙары ғаиләһенән ҙур булмаған һайраусы ҡош.
Турғайҙан бәләкәйерәк. Ағас ботаҡтары араһында һикергеләп йөрөүсе бәләкәй ҡошсоҡ. Башында арҡыры ҡара һыҙыҡтары булған аҡ төҫтәге ослайыңҡырап торған бүрке бар. һырт яғы көрәнһыу һоро. Ҡорһаҡ яғы һорғолт аҡ. Түше һәм сикәләре аҡ. Тамағындағы тап һәм муйынындағы һыҙыҡ ҡара. Башҡа тебейектәрҙән башындағы бүрке менән айырыла.
Тауышы яңғырауыҡлы: «ти-ти-тиржж».
Аралаш һәм ылыҫлы урмандарҙа йәшәй. Төрлө бөжәктәр, уларҙың ҡурсаҡтары менән туҡлана. Ултыраҡ ҡош. һирәк осрай. Ағас ҡыуыштарында оялай. Ҡыҙғылт көрән һипкел¬ле 5—7 бөртөк йомортҡа һала. Зарарлы бөжәктәрҙе ҡы¬рып, файҙа килтерә.
Бүрекле тебейек (урыҫ.Хохлатая синица, лат. Lophophanes cristatus) — ҡарабаш турғайҙары ғаиләһенән ҙур булмаған һайраусы ҡош.
Тĕпекеллĕ кăсăя (Lophophanes cristatus) – çерçирен пĕчĕкрех кайăк. Ытти кăсăясенчен пуç çинче тĕпеке пуррипе уйрăлса тăрать. Çăмартисем (4-7) шурă, хĕрлĕ хăмăр пăнчăсемлĕ. Çу каçа икĕ хутчен пуса лараççĕ. Вĕсен тĕп тăшманĕ - пысăк улатакка. Çак кайăк вĕсен йăвине çурри ытла тĕп тума пултарать. Тĕп апачĕ - лĕпĕшсемпе эрешменсем. Лăсăллă вăрмансенче, уйрăмах чăрăшлăхсенче пурăнать. Хĕлле валли чăрăшпа хыр вăррисене пуçтарса хураççĕ, çиелтен эрешмен картипе хуплаççĕ. Хĕл каçма ниçта та вĕçсе каймаççĕ. Хăш чухне вĕсене ытти кăсăясемпе пĕрле çӳренине курма пулать.
Тĕпекеллĕ кăсăя (Lophophanes cristatus) – çерçирен пĕчĕкрех кайăк. Ытти кăсăясенчен пуç çинче тĕпеке пуррипе уйрăлса тăрать. Çăмартисем (4-7) шурă, хĕрлĕ хăмăр пăнчăсемлĕ. Çу каçа икĕ хутчен пуса лараççĕ. Вĕсен тĕп тăшманĕ - пысăк улатакка. Çак кайăк вĕсен йăвине çурри ытла тĕп тума пултарать. Тĕп апачĕ - лĕпĕшсемпе эрешменсем. Лăсăллă вăрмансенче, уйрăмах чăрăшлăхсенче пурăнать. Хĕлле валли чăрăшпа хыр вăррисене пуçтарса хураççĕ, çиелтен эрешмен картипе хуплаççĕ. Хĕл каçма ниçта та вĕçсе каймаççĕ. Хăш чухне вĕсене ытти кăсăясемпе пĕрле çӳренине курма пулать.
Хохлата синиця (Lophophanes cristatus, оперед Parus cristatus) є малый вид співака з родины синицёвых (Paridae).
Є о дашто меншый як воробель, росте до 12-13 цм, роспятя крыл мірять 17-20 цм а важыть 10-13 ґ. Міджі европскыма синицями є цїлком незамінительна, а то особливо дякуючі выразной хохолцї на голові. Зверьхня часть тїла є бура, од чорнобілой головы ясно оддїлена тмавов смугов, котра продовжує аж під дзёбак, де переходить до великого поздовжного фляку. Спід тїла є буробілый а ногы, дзёбак і очі тмавы. Обі поглавя суть притім дуже подобны.
Ваблїня звучіть найчастїше як „ціціґирррр“ або „ґирррр“. Спів є тихый, цверликавый.
Хохлата синиця є росшырена на россяглій теріторії Европы а западной Азії. Єй ареал росшырїня сягать од Іспанії аж по Урал, причім ёго северны граніцї ся находять на северї Росії а южны пак в пасмі од южной Іспанії через юг Франції а Южны Алпы по Булгарьско а Ґрецько.
Є стала а вязана передовшыткым на шпильковы лїсы, може ся але находити тыж в змішаных лїсах ці в парках а загородах з поростами шпильковых стромів.
Є дуже чіперна а добрї лїзе по стромах. Бігом зимного часу ся обчас находить тыж в змішаных ґрупах з другыма видами синиць.
В лїтї ся в єй в страві обявують переважно малы безхырбетны жывотны, хробаків, ларвы в зимі ся жывить насїнями.
Гнїздить 1-2x за рік в меджах од марца до юла в дутинах стромів, котры сама будує в спорохнївитым дереві. Обчас тыж вывжывать тыж пташачі будькы. В єдній зношцї є 4-8 світлых, 16,4-12,6 мм великых, буро флякастых яєць, на їх 13-16 денній інкубації мать участь сама саміця, котру самець бігом того часу кормить. Молодята гнїздо опущать по 18-22 днях.
Хохлата синиця (Lophophanes cristatus, оперед Parus cristatus) є малый вид співака з родины синицёвых (Paridae).
Цуцулестата сипка (латински: Lophophanes cristatus, порано Parus cristatus), е песнопојна птица од фамилијата Сипки. Птицата е мошне распространета и често живее и се размножува во зимзелени шуми ширум средна и северна Европа, како и листопадни шумски предели во Франција и Пиринејскиот Полуостров. Во Велика Британија, птицата е ограничена само на древните борови шуми во Инвернес и Стратспи во Шкотска, и од таму ретко излегува. Неколку заскитани цуцулести сипки се видени и во Англија. Цуцулестата сипка ја има и во Македонија. Оваа птица живее на постојано место и највеќето единки не одат на преселба.
Оваа сипка е лесно препознатлива по издигнатата цуцулка, нејзиниот подвиткан врв, како и по карактеристичниот црн оглавник и исправена линија кон клунот. Како и другите сипки, цуцулестата сипка е зборлива, со постојан 
пој „ци, ци, ци“, сличен на појот на еловата сипка.
Оваа птица се гнезди во дупки на гнили пенушки. Честопати се храни долу ниско во дрвјата и, иако не е повлечена, не секогаш може да ѝ се пријде лесно. Зиме се придружува во јата со сипки од други видови.
Како и други сипки, оваа сипка се храни со инсекти, гасеници и семки.
Цуцулестата сипка е еден од симболите на шведската покраина Вестманланд.
.jpg)
.jpg)
|accessdate= (помош) (англиски) Цуцулестата сипка (латински: Lophophanes cristatus, порано Parus cristatus), е песнопојна птица од фамилијата Сипки. Птицата е мошне распространета и често живее и се размножува во зимзелени шуми ширум средна и северна Европа, како и листопадни шумски предели во Франција и Пиринејскиот Полуостров. Во Велика Британија, птицата е ограничена само на древните борови шуми во Инвернес и Стратспи во Шкотска, и од таму ретко излегува. Неколку заскитани цуцулести сипки се видени и во Англија. Цуцулестата сипка ја има и во Македонија. Оваа птица живее на постојано место и највеќето единки не одат на преселба.
Оваа сипка е лесно препознатлива по издигнатата цуцулка, нејзиниот подвиткан врв, како и по карактеристичниот црн оглавник и исправена линија кон клунот. Како и другите сипки, цуцулестата сипка е зборлива, со постојан пој „ци, ци, ци“, сличен на појот на еловата сипка.
Оваа птица се гнезди во дупки на гнили пенушки. Честопати се храни долу ниско во дрвјата и, иако не е повлечена, не секогаш може да ѝ се пријде лесно. Зиме се придружува во јата со сипки од други видови.
Како и други сипки, оваа сипка се храни со инсекти, гасеници и семки.
Юрсипыста (латин Lophophanes cristatus, рочӧн хохлатая синица) — пыста котырӧ пырысь ичӧтик лэбач. Олӧ тшӧтш Коми муын.
Тайӧ ичӧтик тылаборда, вывтырыс пышкайысь на жебджык. Сьӧктаыс кызвыныслӧн овлывлӧ 11 граммӧдз, тушаыслӧн кузьтаыс — 13, а шеныштӧм бордйыслӧн пасьтаыс 21 сантиметрӧдз. Мукӧд чой-воксьыс торъялӧ сійӧн, мый юр вылысас гӧныс сорс моз сувтӧма. Та серти позьӧ орччӧдны юрсикайкӧд (свиристель), кодлӧн тугйыс эм жӧ балябӧжас, но сӧмын бӧрлань видзӧдӧ, а оз вылӧ чурвидз.
Мышку вылысыс юрсипысталӧн гӧрдовруд, кынӧм улыс кольквиж сора еджыд, бан бокыс да синма-ныра костыс еджыд няйт рӧма. Голяас ды сьылі ӧтар-мӧдар бокас тӧдчӧны сьӧд чутъяс.
Юрсипыстаясӧс сикт—грездын да карын некор он паныдавлы, сы вӧсна мый найӧ вӧрса кайяс, олӧны сӧмын пожӧма ягъясын да козъяинъясын. Казявлывлан и коръя вӧръясын, но сӧмын сэтшӧмъясын, кӧні унджыкыс лыска пуяс.
Юрсипыстаяс абу ветлысь-мунысь лэбачьяс. Гожйӧны и тӧвйӧны пыр ӧтилаын. Ёна кӧдзыдъяс дырйи вешйывлӧны лунвылӧджык, но оз ёна ылӧ.
Юрсипыста — визув тылаборда. Дзользиг-сьылігас ай лэбачыс оз пукав либӧ сулав ӧти местаын, бергалӧ-кытшлалӧ ас гӧгӧрыс да лэптылӧ-лэдзлӧ юрвывса тугсӧ. Олан нэмсӧ сылысь арталӧны тӧдысь йӧз 9 арӧсӧдз.
Тайӧ пыстаясыслӧн гозйӧдчан кадыс заводитчӧ вель водз — рака тӧлысьын. Медводдза ульдігъясӧ нин эньпӧвъясыс синйӧны поздысянінсӧ. Позсӧ лӧсьӧдӧны пу горсйӧ. Матігӧгӧрын кӧ абуӧсь дась горсъясыс, асьныс кодйысьӧны важ косьмӧм пуӧ, медсясӧ ловпулӧн, пипулӧн да кыдзлӧн пучерӧ. Овлывлӧ и ортсӧ тэчӧны сяр кодь гӧгрӧс позсӧ, нитшкысь да лэбачьяслӧн да пемӧсъяслӧн гӧнысь-тывбордйысь. Медым крепыдджыка артмас, йитлӧны черань везйӧн да сиясӧн.
Гожӧмбыдӧн пӧжсьывлӧны кыкысь — воддза позтырас косму тӧлысьын пуктӧны 9 колькйӧдз, мӧд позтырас лӧддза-номъя тӧлысьын — 6 колькйӧдз. Но оз быд пӧрйӧ бура помась быдтысьӧмыс. Тшӧкыда сера сизьяс да мукӧд пӧлӧс горш лэбачьяс куштӧны налысь позъяснысӧ, яндысьтӧг жуглӧны-кокалӧны пӧжан колькъяссӧ.
Кайпияныс колькйысь петӧны кык вежон мысти да позъяс олӧны куим вежонӧдз. Кыкнан позтырса йылӧмыс верстяммӧм бӧрас зільӧны кольччыны сійӧ жӧ местаясас, кытӧн олӧны бать-мамныс.
Пӧткӧдчӧны юрсипыстаяс бобув номыръясӧн, кор сёйысь кыша гагъясӧн, быдмӧг тойясӧн да чераньпиянӧн. Зіля корсялӧны найӧс пу вожъяс вылысь, кырсь потасъясысь да лыс тугъясысь, мукӧд дырйиыс весиг увлань юрӧн да увлань мышкӧн ӧшӧдчӧмӧн. Гежӧдика кутавлӧны тшӧтш гутъясӧс, зіясӧс, кодзувкотъясӧс. Арнас да тӧвнас кокалӧны коль кӧйдыс.
Коми йӧз лэбачыслы юрсипыста нимсӧ лӧсьӧдігӧн тӧд вылас босьтӧмаӧсь синмӧ шыбитчан тугйыслысь аслыспӧлӧслунсӧ. Удмуртъяс сійӧс шуӧны некымын ногӧн. Миянлы лӧсяланаыс на пиысь такъя пистӧг, мый гӧгӧрвосьӧ кыдзи «тугъя пыста».
Юрсипыста (латин Lophophanes cristatus, рочӧн хохлатая синица) — пыста котырӧ пырысь ичӧтик лэбач. Олӧ тшӧтш Коми муын.
The crested tit or European crested tit (Lophophanes cristatus) (formerly Parus cristatus), is a passerine bird in the tit family Paridae. It is a widespread and common resident breeder in coniferous forests throughout central and northern Europe and in deciduous woodland in France and the Iberian peninsula. In Great Britain, it is chiefly restricted to the ancient pinewoods of Inverness and Strathspey in Scotland, and seldom strays far from its haunts. A few vagrant crested tits have been seen in England. It is resident, and most individuals do not migrate.
This species was formerly placed in Parus, but the distinctness of Lophophanes is well supported,[2] and it is now recognised by the American Ornithologists' Union and the British Ornithologists' Union as a distinct genus.[3]
The current genus name, Lophophanes, is from the Ancient Greek lophos, "crest", and phaino, "to show". The specific cristatus is Latin for "crested".[4]
It is an easy tit to recognise, for besides its erectile crest, the tip of which is often recurved, its gorget and collar are distinctive. It is, like other tits, talkative, and birds keep up a constant zee, zee, zee birdsong , similar to that of the coal tit.
It makes a nest in a hole in rotting stumps. This bird often feeds low down in trees, but although not shy, it is not always easily approached. It will join winter tit flocks with other species.
Like other tits it is found in pairs and it feeds on insects (including caterpillars) and seeds.
Crested tit, Aviemore, Scotland
.jpg)
Crested tit, Aviemore, Scotland
Crested tit, Cantalejo, Spain
Eggs, Collection Museum Wiesbaden
Lophophanes cristatus - MHNT
The crested tit or European crested tit (Lophophanes cristatus) (formerly Parus cristatus), is a passerine bird in the tit family Paridae. It is a widespread and common resident breeder in coniferous forests throughout central and northern Europe and in deciduous woodland in France and the Iberian peninsula. In Great Britain, it is chiefly restricted to the ancient pinewoods of Inverness and Strathspey in Scotland, and seldom strays far from its haunts. A few vagrant crested tits have been seen in England. It is resident, and most individuals do not migrate.
Turfparuo (Lophophanes cristatus, iam Parus cristatus) estas eta kantbirdo, malpli granda ol pasero, de familio de paruedoj.
Ĝi estas facile rekonebla paruo ĉefe pro la levebla kresto (kiu nomigas la specion kaj en Esperanto kaj en la latina scienca nomo, ĉar cristatus signifas “kresta”), kies pinto estas ofte kurbeca, dum la tuta kresto estas strieca je blanko en bruno. Ankaŭ estas bruna la dorso, dum la blanka vizaĝo, kiel ĉe aliaj paruoj estas ĉirkaŭata de nigra ĉirkaŭstrio kiu venas el la tre nigra gorĝo, kiel kolumo al antaŭnuko kie supreniras por reveni tra la okulo (pli mallarĝe) al la ankaŭ nigra beko, tamen estas tre distinga ke, krom la ĉirkaŭstrio, estas alia paralela interna strio kiu subiras kun formo de C el la orelzono. Ankaŭ la okuloj kaj gamboj estas nigrecaj. La subaj partoj estas blankecaj, sed kun helbrunaj aŭ okraj nuancoj en flankoj.
Ĝi estas, kiel aliaj paruoj, kantemaj, kaj tiel birdoj kutime kantas konstantan zii, zii, zii 
Birdokanto, simila al tiu de la Nigra paruo .
Tiuj palearktisaj birdoj estas disvastigataj kaj komunaj loĝantaj birdoj kaj reproduktantoj en arbaroj de koniferoj tra centra kaj norda Eŭropoj kaj en deciduaj arbaroj en Francio kaj Iberio. En Britio ĝi estas tre limigita en praarbaroj de pinoj de Inverness kaj Strathspey en Skotio, kaj rare foriras el tiuj habitatoj. Kelkaj vaguloj de Tufparuoj estis vidataj en Anglio. Ĝi estas loĝantoj, kaj plej parto de birdoj ne migras.
Ili faras nesto en arbotruo de putriĝintaj stumpoj. Tiu birdo ofte manĝas malalte en arboj, sed kvankam ili ne estas timidaj, ne ĉiam facilas alproksimiĝo. Ili formas paruarojn vintre kun aliaj specioj.
Kiel ĉe aliaj paruoj, ili manĝas insektojn, inklude raŭpojn, kaj semojn.
Tiu specio estis iam lokita en la genro Parus, sed la distingeco de Lophophanes estas bone konfirmita,[1] kaj nune agnoskata de la AOU kaj de BOU kiel distinga genro.
Turfparuo (Lophophanes cristatus, iam Parus cristatus) estas eta kantbirdo, malpli granda ol pasero, de familio de paruedoj.
El herrerillo capuchino (Lophophanes cristatus) es una especie de ave paseriforme de la familia Paridae. Es una especie muy difundida y común en los bosques de coníferas del centro y el norte de Europa y en los bosques de hoja caduca de Francia y de la península ibérica. En Gran Bretaña está restringido a los antiguos bosques de pinos de Inverness y Strathspey en Escocia, y rara vez se aleja de sus nidos. Se han visto pocos ejemplares ocasionalmente en Inglaterra. Es residente, y la mayor parte de estas aves no migra.
Es un herrerillo fácilmente reconocible, por su característica cresta, cuya punta tiene forma curvada, y por su canto y plumaje distintivo. Tiene un canto similar al habla, como otros herrerillos, con un canto constante zee, zee, zee.
Anida en huecos de troncos caídos. Esta ave a menudo se alimenta de lo que cae a las raíces de los árboles, y debido a que no se asusta de los otros animales, puede apreciarse con facilidad. En invierno se reúne con los otros herrerillos.
Como otros herrerillos, se alimenta de insectos, incluyendo orugas.
Esta especie tradicionalmente se consideraba dentro del género Parus, pero actualmente se incluye en Lophophanes,[2] considerado por la Unión de Ornitólogos Americanos como un género aparte.
El herrerillo capuchino (Lophophanes cristatus) es una especie de ave paseriforme de la familia Paridae. Es una especie muy difundida y común en los bosques de coníferas del centro y el norte de Europa y en los bosques de hoja caduca de Francia y de la península ibérica. En Gran Bretaña está restringido a los antiguos bosques de pinos de Inverness y Strathspey en Escocia, y rara vez se aleja de sus nidos. Se han visto pocos ejemplares ocasionalmente en Inglaterra. Es residente, y la mayor parte de estas aves no migra.
Es un herrerillo fácilmente reconocible, por su característica cresta, cuya punta tiene forma curvada, y por su canto y plumaje distintivo. Tiene un canto similar al habla, como otros herrerillos, con un canto constante zee, zee, zee.
Anida en huecos de troncos caídos. Esta ave a menudo se alimenta de lo que cae a las raíces de los árboles, y debido a que no se asusta de los otros animales, puede apreciarse con facilidad. En invierno se reúne con los otros herrerillos.
Como otros herrerillos, se alimenta de insectos, incluyendo orugas.
Esta especie tradicionalmente se consideraba dentro del género Parus, pero actualmente se incluye en Lophophanes, considerado por la Unión de Ornitólogos Americanos como un género aparte.
Tutt-tihane (Parus cristatus (L.), syn. Lophophanes cristatus) on linnuliik tihaslaste sugukonnast tihase perekonnast.
Tutt-tihase rahvapäraseid nimetused on tutiga tihane, tutt-tihalane ja metsatihane.[2]
Tutt-tihane on levinud Euroopas Pürenee poolsaarest kuni Uuraliteni.
Tutt-tihase iseloomulikem tunnus on teravatipuline musta-valgekirju tutt. Ta toitub aasta läbi peamiselt putukatest.[3] Tutt-tihane on paigalind. Eesti mandriosas on tutt-tihane tavaline haudelind, kuid saartel puudub. Tema pesitsusaegset arvukust on hinnatud 80 000 - 140 000 paarile, talvist arvukust 200 000 - 300 000 isendile. [4]
Tutt-tihane elutseb okasmetsades, eelistades männikuid. Eestis on tutt-tihane erinevat tüüpi männimetsadele omane lind. Kuusemetsi asustab ta harvemini.[3]
Tutt-tihane ehitab pesa enamasti puuõõnsusse, kasutades sageli väike-kirjurähni, põhjatihase ja ka teiste tihaste vanu pesakoopaid. Ta rajab pesa ka oksaaukudesse ja puulõhedesse ning kasutab metsa ülesseatud pesakaste. Täiskurnas on 4-7, väga harva 8 valget roostepruunide pisilaikudega muna. Haudevältus 13-17 päeva. Pojad on pesahoidjad, nad väljuvad pesast kahe- kuni kolmenädalastena ning seejärel püsivad pesitsuskoha läheduses.[3]
Tutt-tihane (Parus cristatus (L.), syn. Lophophanes cristatus) on linnuliik tihaslaste sugukonnast tihase perekonnast.
Tutt-tihase rahvapäraseid nimetused on tutiga tihane, tutt-tihalane ja metsatihane.
Amilotx mottoduna (Lophophanes cristatus) paridae familiako hegazti paseriformea da, Europa osoko basoetan bizi dena[1].
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Amilotx mottoduna (Lophophanes cristatus) paridae familiako hegazti paseriformea da, Europa osoko basoetan bizi dena.
Töyhtötiainen (Lophophanes cristatus) on pieni ruskeaselkäinen tiaisten heimoon kuuluva varpuslintu.
Töyhtötiainen on 11–13 cm pitkä ja noin 11 g painava lintu, jonka tärkein tuntomerkki on päässä oleva raidallinen töyhtö. Linnun kaulassa on musta rengas. Selästä lintu on väritykseltään harmaanruskea, alapuoli on kellanvalkea. Pää on mustanvalkea. Vanha lintu eroaa nuoresta ainoastaan kuluneemman pyrstönsä takia. Sukupuolet ovat samanvärisiä.
Äänet ovat tiaismaisen hentoja tiitityksiä. Lajityypillinen ääni on nopea ja reipas ”kirririki-kirririki…”. Laulu muistuttaa edellä mainittua ääntä, mutta on voimakkaampaa ja koiras toistelee sitä pitkinä sarjoina. Laulukausi alkaa jo helmikuun kirkkaina pakkaspäivinä ja on vilkkaimmillaan maaliskuussa sekä huhtikuun alkupuolella ennen pesinnän alkamista.
Vanhin suomalainen rengastettu töyhtötiainen on ollut vähintään kymmenen vuotta ja kymmenen kuukautta vanha.[3] Se on samalla Euroopan vanhin töyhtötiainen.[4]
Töyhtötiainen on Suomessa yleinen havumetsissä aina Ahvenanmaalta Ouluun. Se pesii lähes koko Euroopassa. Suomessa laji on vähentynyt viime vuosina. Pesimäkantamme oli 1980-luvun lopulla 200 000–400 000 paria; määrä vaihtelee vuosittain muun muassa talvikuolleisuuden ja pesimämenestyksen takia. Euroopassa pesii arviolta 3,6–4,9 miljoonaa paria, mihin ei ole laskettu mukaan Venäjän pesimäkantaa.[5] Esiintymisalueen koko on 1–10 miljoonaa neliökilometriä ja maailman populaation koko on 8,6–32 miljoonaa yksilöä.[1] Töyhtötiainen ei esiinny maapallolla muualla kuin Euroopassa.
Töyhtötiaisia esiintyy havupuuvaltaisissa metsissä. Suosittuja ovat varsinkin vanhat kalliomänniköt, joissa muuten on niukasti lintuja. Edellytyksenä on pesäpuiksi soveltuvien lahopuiden olemassaolo. Laji karttaa laajoja aukeita eikä muutenkaan juuri liiku kotiuduttuaan kerran johonkin paikkaan. Ainoastaan nuoret linnut vaeltavat hiukan. Töyhtötiainen elää talvisin sekaparvissa muiden tiaisten kanssa jakaen niiden kanssa puun eri osat ravinnonhankintaan. Talvella laji vierailee myös lintulaudoilla, mutta eksyy harvoin keskikaupungille.
Töyhtötiaisen pesä on tiaisten tapaan kolossa, ja sen korkeus maasta vaihtelee metristä muutamaan metriin, ei kuitenkaan kovin korkealle. Naaras tekee itse kolon lahoon puuhun tai pesii vanhoihin koloihin. Naaraan tehtävänä on myös pesämateriaalien keruu. Joskus se kelpuuttaa pöntön pesäkseen. Kerran pariuduttuaan linnut pysyvät pareina ikänsä ja hyvän pesäkolon löydettyään voivat käyttää sitä useita vuosia.
Töyhtötiainen munii usein jo huhtikuussa 4–8 (keskimäärin 5,3) valkeaa punapilkkuista munaa, joita naaras hautoo noin kaksi viikkoa. Koiras ruokkii naarasta haudonnan aikana. Molemmat emot ruokkivat poikasia 18–22 vuorokautta kunnes ne oppivat lentämään, ja usein vielä pitkään sen jälkeenkin.
Töyhtötiaisen ravintona ovat siemenet, katajanmarjat, hyönteiset ja hämähäkit sekä tali ja muut lintulautojen tarjoomukset, kuten leivänmurut ja kauraryynit. Töyhtötiainen hankkii ravintonsa puiden alaoksilta tai maasta. Talven varalle se piilottaa kätköjä kaarnan rakoihin ja jäkälän alle. Mikäli lintu ei löydä kätköään, joku toinen saattaa syödä sen.
Töyhtötiainen (Lophophanes cristatus) on pieni ruskeaselkäinen tiaisten heimoon kuuluva varpuslintu.
Lophophanes cristatus
La mésange huppée (Lophophanes cristatus, anciennement Parus cristatus) est une espèce de passereaux de la famille des Paridés.
Cet oiseau mesure 11,5 cm pour une masse de 10 à 13 g. Son plumage présente une huppe noire très prononcée sur la tête, un bandeau oculaire noir en forme de croissant de chaque côté de celle-ci, une bavette et un collier noirs, un corps brun roux dessus et blanc crème dessous.
Cri souvent répété: "huhuhuhuhu" (sorte de rire) précédé par un "zit" aigu. Birdsong
Comme toutes les vraies mésanges, la mésange huppée est monogame et cavernicole (c'est-à-dire qu'elle construit son nid dans une cavité). Souvent, elle fait son nid dans le bois pourri d'un arbre malade ou mort ou dans un ancien gîte d'écureuil. Elle peut aussi plus rarement faire son nid dans des aires de corvidés ou de rapaces désaffectées. Le fond du nid est aménagé avec des végétaux (brindilles, feuilles, mousse, herbes) et parfois avec des plumes ou des poils.
Durant la période des amours au printemps, le mâle redresse sa huppe et chante en inclinant sa tête. Une première couvée est pondue en avril, puis parfois une seconde en juin. Les couvées comptent de 7 à 10 œufs de 16 mm. L'incubation dure de 13 à 15 jours. Les oisillons prennent leur premier envol après 16 à 20 jours et quittent le nid après 20 à 22 jours[1],[2],[3].
Cette espèce peuple presque toute l'Europe, sauf l'Irlande, l'Italie, certaines parties du Sud-Est et l'extrême Nord. Elle est très rare en Grande-Bretagne, où elle ne se trouve que dans l'est de l'Écosse. Elle vit essentiellement dans les forêts de conifères, parfois dans les parcs et les jardins riches en vieux arbres.
Cet oiseau est sédentaire. Il rejoint parfois d'autres petits groupes de mésanges en automne. Vivant plutôt en forêt, la mésange huppée se trouve rarement proche des habitations[réf. souhaitée].
Cet oiseau consomme des insectes et des larves. Il se nourrit également de graines de conifères, de hêtre et baies de genévrier en hiver.
Comme tous les animaux dépendant directement ou indirectement du bois-mort, la mésange huppée a sans doute beaucoup souffert de la raréfaction des arbres vieux, sénescents ou morts en forêt. Les monitorings de la « Station ornithologique suisse » ont démontré que la restauration de la quantité et qualité des bois morts et sénescents (suivi par l'Inventaire forestier national suisse) a permis une nette augmentation des populations reproductrices des espèces forestières dépendante de plusieurs types de bois mort (pic noir, pic épeiche, pic mar, pic épeichette, pic vert, pic tridactyle ainsi que mésange huppée, mésange boréale et grimpereau des bois) de 1990 à 2008, bien dans une mesure variant selon ces espèces. Pour toutes les espèces suivies, hormis pour le pic vert et le pic mar[4],[5],[6], la disponibilité croissante en bois mort semble être le facteur explicatif le plus important. Ces espèces consommant les insectes parasites des arbres, on peut supposer que la résilience écologique des forêts en sera améliorée[7].
La mésange huppée bénéficie d'une protection totale sur le territoire français depuis l'arrêté ministériel du 17 avril 1981 relatif aux oiseaux protégés sur l'ensemble du territoire[8]. Il est donc interdit de la détruire, la mutiler, la capturer ou l'enlever, de la perturber intentionnellement ou de la naturaliser, ainsi que de détruire ou enlever les œufs et les nids, et de détruire, altérer ou dégrader son milieu. Qu'elle soit vivante ou morte, il est aussi interdit de la transporter, colporter, de l'utiliser, de la détenir, de la vendre ou de l'acheter.
D'après Alan P. Peterson, il en existe 7 sous-espèces :
.jpg)
Lophophanes cristatus
La mésange huppée (Lophophanes cristatus, anciennement Parus cristatus) est une espèce de passereaux de la famille des Paridés.
Éan beag atá dúchasach don Eoraip chomh fada soir le sléibhte na hÚraile. Áitríonn sé coillte buaircíneacha is measctha, agus faightear go minic le meantáin dhubha é.
Is síol ainmhí é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
O Ferreiriño cristado (Lophophanes (Parus) cristatus) é unha ave da familia dos Páridos.
É unha especie pequena de 11,5 cm de lonxitude, peso de 11 gramos e envergadura de 17–20 cm. Morfoloxicamente os machos son iguais ás femias.
Ave estritamente forestal, o seu hábitat predilecto son as fragas de coníferas aínda que tamén se adapta a fragas mixtas con gran densidade forestal.
A base da súa alimentación son os insectos, sementes de coníferas e arácnidos.
O período de cría vai de abril a xullo, podendo facer 1 ou dúas postas. O niño adoita estar en ocos de árbores ou en fendas de rochas. Cada posta consta entre 5 e 8 ovos, cun tempo de incubación de 13 a 15 días. Os polos permanecen no niño entre 17 e 21 días trala eclosión.
Presente en toda Europa Occidental e Central (excepto Italia e Inglaterra). Está presente tamén no sur de Escandinavia.
O Ferreiriño cristado (Lophophanes (Parus) cristatus) é unha ave da familia dos Páridos.
La cincia dal ciuffo (Lophophanes cristatus (Linnaeus, 1758)) è un uccello passeriforme appartenente alla famiglia dei Paridi.[2]
È lunga circa 12 centimetri, ha un'apertura alare di 17–20 cm e pesa 10-13 gr.
Il piumaggio è castano sul dorso, sulle ali e la coda mentre si presenta bianco-grigio sull'addome. Il becco è sottile, corto e appuntito; la gola è contornata da un collarino bianco, delimitato da una linea nera (molto più marcata sotto il becco), che attraversa anche gli occhi, quasi a formare un'ellisse.
Il capo è grigio con piccoli puntini bianchi; il caratteristico ciuffo (o cresta) di piume, dal quale deriva appunto il nome, è grigio scuro e ben sollevato.
Maschi e femmine sono di colorazione simile, ma i giovani sono molto più castani e la cresta è meno alzata.
Come le altre cince è piuttosto confidente e si lascia osservare a breve distanza. In inverno può formare gruppi misti con altri piccoli uccelli insettivori delle coniferete (regoli, cince e rampichini).
Il canto consiste in un leggero trillo, ripetuto e uno squillante tee, tee, tee.
Si nutre prevalentemente di insetti e ragni che scova nei licheni degli alberi completando la dieta con pinoli che vengono estratti dalle pigne, larve e lombrichi a seconda delle stagioni; in autunno e in inverno la dieta è integrata da semi e piccoli frutti.
Come tutte le cince si dimostra un'ottima acrobata tra i rami per la ricerca del cibo.
La Cincia dal ciuffo conserva il cibo per l'inverno, nascondendolo nei buchi degli alberi o tra i licheni.
La stagione degli amori inizia a marzo inoltrato. Il nido viene costruito nelle cavità degli alberi secchi utilizzando muschio, licheni, peli e ragnatele.
A fine aprile / inizi di maggio, la femmina depone 4-8 piccole uova bianche con piccoli puntini rosso-marroni, che coverà poi per circa 15 giorni. I pulcini sono allevati da entrambi i genitori per 17-22 giorni e lasciano il nido dopo altri 23.
La cincia dal ciuffo può vivere fino a 7 anni, anche se a causa di alcuni fattori, quali per esempio la predazione o la fame, raggiunge una media di appena due anni.
La cincia dal ciuffo è una specie stanziale, diffusa nei boschi di conifere su quasi tutto il continente Europeo e sugli Urali.
Una nota particolare va fatta per le foreste di pini del nord della Scozia, dove la popolazione è stata classificata come una sottospecie (L. cristatus scoticus).
La cincia bigia alpestre (Poecile montanus) frequenta anch'essa esclusivamente i boschi di conifere, preferendo le laricete.
È riconoscibile per avere un'ampia zona bianca sui lati del capo, contornata da una calotta e da una macchia golare nero opache; il richiamo è un inconfondibile nasale "ssi-gnee- gnee".
La cincia mora (Periparus ater) predilige le foreste di abete rosso e di altre conifere sempreverdi, ma può essere regolarmente osservata anche in boschi misti con latifoglie e nei parchi cittadini; inconfondibile il colorito del capo, nero lucido con guance e nuca bianche.
La cincia dal ciuffo (Lophophanes cristatus (Linnaeus, 1758)) è un uccello passeriforme appartenente alla famiglia dei Paridi.
Europinė kuoduotoji zylė (lot. Lophophanes cristatus / Parus cristatus) – zylinių (Paridae) šeimos paukštis, kuris lengvai atpažįstamas iš smailaus kuoduko. Dydis – 11-12 cm. Kūno viršutinė pusė rusvai pilka. Skruostai balsvi. Snapas juodas, kojos rusvos.
Plačiai paplitusi pušūnų miškuose Vidurio ir Šiaurės Europoje, taip pat lapuočių miškuose Prancūzijoje ir Pirėnų pusiasalyje. Didžiojoje Britanijoje sutinkama tik senuosiuose pušynuose Škotijoje. Lietuvoje dažna, aptinkama ištisus metus, spygliuočių miškuose.
Lizdą krauna uoksuose, kartais inkiluose. Deda 5-7 balsvus kiaušinius, išmargintus raudonai rudomis dėmėmis. Peri 15-18 dienų. Jaunikliai lizdą palieka po 19 dienų. Išveda dvi vadas. Minta smulkiais vabzdžiais, taip pat lesa pušų ir eglių sėklas (dažniausiai žiemą).
Europinė kuoduotoji zylė (lot. Lophophanes cristatus / Parus cristatus) – zylinių (Paridae) šeimos paukštis, kuris lengvai atpažįstamas iš smailaus kuoduko. Dydis – 11-12 cm. Kūno viršutinė pusė rusvai pilka. Skruostai balsvi. Snapas juodas, kojos rusvos.
Plačiai paplitusi pušūnų miškuose Vidurio ir Šiaurės Europoje, taip pat lapuočių miškuose Prancūzijoje ir Pirėnų pusiasalyje. Didžiojoje Britanijoje sutinkama tik senuosiuose pušynuose Škotijoje. Lietuvoje dažna, aptinkama ištisus metus, spygliuočių miškuose.
Lizdą krauna uoksuose, kartais inkiluose. Deda 5-7 balsvus kiaušinius, išmargintus raudonai rudomis dėmėmis. Peri 15-18 dienų. Jaunikliai lizdą palieka po 19 dienų. Išveda dvi vadas. Minta smulkiais vabzdžiais, taip pat lesa pušų ir eglių sėklas (dažniausiai žiemą).
Giesmė
Cekulzīlīte (Lophophanes cristatus) ir neliels zīlīšu dzimtas (Paridae) dziedātājputns, kas sastopams tikai Eiropā.[1] Izdala 7 pasugas.[2]
Nesenā pagātnē cekulzīlīte tika sistematizēta zīlīšu ģintī (Parus), tomēr pēdējo gadu DNS pētījumi zīlīšu dzimtas sistemātikā ir ieviesuši izmaiņas.[3]
Cekulzīlīte sastopama vienlaidus gandrīz visā Eiropā, no Pireneju pussalas dienvidrietumiem līdz Urāliem austrumos. Lielbritānijā sastopama vienīgi Skotijā, bet Skandināvijā un Somijā tikai līdz Botnijas līča ziemeļu piekrastei, Itālijā vienīgi pašos valsts ziemeļos (Alpos). Samērā šauri areāla dienvidu atzari iesniedzas Karpatos un Balkānos līdz Albānijai, Bulgārijai un Grieķijai.[4] Ziemo ligzdošanas areālā, bet var klejot.[1][4]
Cekulzīlīte Latvijā ir parasta ligzdotāja un nometniece. Sastopama skujkoku un jauktu koku mežos, biežāk priežu mežos. Rudeņos reizēm nelielas invāzijas, kuras parasti tiek pamanītas rietumu piekrastes ornitoloģiskajā stacionārā Papē.[4][5]
Cekulzīlīte reti sastopama ārpus mežiem, turklāt to bariņš visu ziemu klīst tikai pa savu teritoriju, kuras diametrs mērāms simtos metru. Pēc raksturīgajiem satraukuma saucieniem skujkoku mežos tās viegli konstatēt visu gadu.[6]
Cekulzīlīte ir neliels, ļoti kustīgs putniņš, mazāks par zvirbuli, bet, salīdzinot ar citām zīlītēm, maza vai vidēji liela zīlīte ar smailu, raibu cekuliņu.[5][7] Ķermeņa garums 11—12 cm, spārnu plētums 17—20 cm, svars 9,7—15,8 g.[7][8]
To viegli atpazīt pēc raksturīgā, pelēkraibā cekuliņa, kuru tā bieži izslej gaisā. Apspalvojums mugurpusē pelēkbrūns, apakšpusē gaiši pelēks, gandrīz balts, sāni gaiši brūni. Galva pelēki balta ar melnu pazodi, apkakli un melnu, šauru svītru pāri acij līdz pakausim, no aizmugures ieskaujot pelēkos vaigus. Zem melnās vaigu svītras platāka balta josla, kas arī ieskauj vaigus un kaklu. Acis sarkanbrūnas. Abi dzimumi izskatās līdzīgi. Jaunie putni brūnāki un to cekuliņi nav tik smaili.[8]
Cekulzīlīte ir izteikts nometnieks.[5] Galvenokārt uzturas skujkoku mežos, gan priežu, gan egļu, bet sastopama arī jauktu koku un lapu koku mežos. Pireneju pussalā mājo dižskābaržu un korķozolu mežos.[1][8] Parasti vispirms to var izdzirdēt un tikai tad ieraudzīt. Ļoti kustīga.[5]
Barojas galvenokārt ar maziem bezmugurkaulniekiem un to kāpuriem. Ārpus vairošanās sezonas arī ar priežu un egļu sēklām un nelielā daudzumā ar augļiem.[1][5] Barību parasti meklē uz vecu priežu stumbriem un lieliem zariem, kā arī starp skujām. Jo bagātīgāk ar sūnām un ķērpjiem ir apaudzis koks, jo bagātīgākas barošanās iespējas ir cekulzīlītei, tā kā zem sūnām un ķērpjiem dzīvo dažādi kukaiņi. Cekulzīlīte veido barības uzkrājumus, kurus izmanto laikā, kad barības trūkst. Tiek uzkrātas gan sēklas, gan kāpuri, kas tiek paslēpti koku zaros zem ķērpjiem. Cekulzīlīte ir ļoti veikla un akrobātiska, spējot karāties zarā ar galvu uz leju.[8]
Cekulzīlītes veido monogāmus pārus uz mūžu. Ligzdošanas sezona ilgst no marta līdz jūnijam. Ligzdai ir kausveida forma, atrodas miruša, trupējoša koka dobumā, kuru cekulzīlīte pati spēj izkašāt. Cekulzīlīte retāk ligzdo dzīva koka dobumā, kuru izkalis dzenis vai dzilna, reizēm sētas mieta dobumā vai zemes iedobē. Labprāt izmanto putnu būrīšus.[1][8]
Dobumu koka stumbrā plēš tikai mātīte, tas aizņem apmēram 3 nedēļas. Vecais dobums tiek izmantots vairākus gadus, līdz koks nogāžas, lai gan perēšanas kambaris tiek katru gadu izplēsts no jauna. Lai mātīte spētu izplēst dobumu, kokam jābūt samērā sen jau mirušam. Piemēram, parastajai priedei jābūt mirušai vismaz jau 10 gadus. Kad dobums izplēsts, tajā tiek ievīta ligzda, apmēram 5—6 dienas.[8] Tā vīta no sūnām un ķērpjiem, no iekšpuses izklāta ar dzīvnieku vilnu, spalvām un zirnekļu pavedieniem.[1][8]
Sezonā 1—2 perējumi. Dējumā 3—11 baltas olas ar sarkanbrūniem raibumiņiem.[1][5][8] Inkubācijas periods ilgst 13—16 dienas, perē tikai mātīte. Par mazuļiem rūpējas abi vecāki, bet ik pa laikam viens vai otrs no vecākiem viens pats rūpējas par putnēniem. Jaunie putni izlido 17—22 dienu vecumā, bet vecāki tos turpina barot papildu 23 dienas. Šajā laiku jaunie putni visur seko vecākiem un mācās meklēt barību.[8]
Cekulzīlītei ir 7 pasugas:[2]
Cekulzīlīte (Lophophanes cristatus) ir neliels zīlīšu dzimtas (Paridae) dziedātājputns, kas sastopams tikai Eiropā. Izdala 7 pasugas.
Nesenā pagātnē cekulzīlīte tika sistematizēta zīlīšu ģintī (Parus), tomēr pēdējo gadu DNS pētījumi zīlīšu dzimtas sistemātikā ir ieviesuši izmaiņas.
De kuifmees (Lophophanes cristatus, vroeger Parus cristatus) is een zangvogel uit de familie van echte mezen (Paridae).
De kuifmees is 10,5 tot 12 cm lang, even lang als de pimpelmees.[2] Hij heeft een opvallende kuif die fijn zwart-wit getekend is en een zwart-witte tekening op het gezicht. De kuif kan plat over de kruin gelegd worden. Het verenkleed is aan de bovenzijde grijsbruin en de onderzijde is vuilwit en wat geelachtig aan de flanken. De voorkop is wit met een gebogen zwarte oogstreep. Verder heeft het dier een zwarte halsband, een donkere snavel en donkerbruine poten.
Het nest wordt gebouwd in een holte. Het legsel bestaat uit vijf tot acht witte eieren met vrij grote, kastanjebruine vlekken, die alleen door het wijfje worden bebroed. Er wordt tweemaal per jaar gebroed.
De kuifmees komt in het overgrote deel van Europa het hele jaar voor, waaronder in Nederland en België. Uitzonderingen zijn het Verenigd Koninkrijk, Ierland en IJsland. De kuifmees heeft een eigen Belgische postzegel ter waarde van 1 BEF.
De soort telt 7 ondersoorten:
De kuifmees is een talrijke broedvogel die voornamelijk in naaldbossen broedt, soms ook in groepen naaldbomen, die tussen loofbomen en in parken staan. In tegenstelling tot de koolmees en pimpelmees is de kuifmees zelden in tuinen te zien, alleen als er naaldbomen in de omgeving aanwezig zijn.
Zijn voedsel bestaat in de zomer uit insecten, insectenlarven, spinnen en andere kleine diertjes. In het najaar en de winter eet hij vooral zaden van naaldbomen. De kuifmees nestelt in zelfgemaakte holen in vermolmd of heel zacht hout.
Nederlandstalige Wikisource
De kuifmees (Lophophanes cristatus, vroeger Parus cristatus) is een zangvogel uit de familie van echte mezen (Paridae).
Toppmeis (Lophophanes cristatus, tidlegare Parus cristatus) er ein fugl i meisefamilien. Lengda er om lag 12 cm, og vekta er 11 gram.
Toppmeisa har ein karakteristisk fjørtopp på hovudet. Elles har den ei markert svart og kvit hovudteikning. På oversida er den gråbrun, medan på undersida meir lysegrå.
Arten er utbreidd i vestlege delar av Palearktis frå Skottland i vest og austover til Ural. Innanfor dette området manglar fuglen i dei nordlege delane av Fennoskandia, og i Nord-Afrika og delar av Middelhavsområdet.
I Noreg hekkar fuglen i barskogsområda over heile Sør-Noreg, men tettleiken avtek sterkt nord for Trondheimsfjorden. Nordlegaste hekkeområda er i nedre del av Namdalen. Toppmeisa er ein utprega barskogsfugl som best likar furuskog og barblandingsskog. Ho kan også hekke i rein granskog, men ikkje i tette plantingar på Vestlandet. Mangel på aktuelle næringsdyr er truleg den viktigaste årsaka til at toppmeisa ikkje hekkar i slike biotopar. I denne samanhengen er skogen sin struktur, lystilhøve og førekost av mose og lav på trea viktigare enn sjølve treslaget. Fuglen vil helst ha gammal lavrik skog og skog med open struktur. I kyststrok på Vestlandet hekkar fuglen også i relativt unge plantingar av furu og buskfuru berre der er tilgang på hekkeplassar i form av morkne tre eller fuglekasser. Ein reknar med at meir enn 50 000 par hekkar i Noreg.
Toppmeisen er ein sosial fugl som gjerne held seg saman med andre fuglar om vinteren. Ofte kan ein sjå den i flokkar saman med granmeis, svartmeis og fuglekongar.
Fuglen hekkar frå april til juli. Toppmeisa får 4-8 egg, og rugetida er 13-15 dagar. Ungane forlét reiret etter 17-21 dagar. I blant legg paret to kull. Toppmeisa byggjer reir i uthakka trehòl. Ofte hakkar fuglane ut holet sjølve dersom trea eller stubbane er morkne nok. Dei nyttar seg også av fuglekasser.
Toppmeisa er utprega standfugl. Ungfuglar kan streife ein del, spesielt seint på sommaren og om hausten.
Toppmeis er den utvalde fuglen til det svenske landskapet Västmanland.
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Toppmeis
Toppmeis (Lophophanes cristatus, tidlegare Parus cristatus) er ein fugl i meisefamilien. Lengda er om lag 12 cm, og vekta er 11 gram.
Toppmeisa har ein karakteristisk fjørtopp på hovudet. Elles har den ei markert svart og kvit hovudteikning. På oversida er den gråbrun, medan på undersida meir lysegrå.
Arten er utbreidd i vestlege delar av Palearktis frå Skottland i vest og austover til Ural. Innanfor dette området manglar fuglen i dei nordlege delane av Fennoskandia, og i Nord-Afrika og delar av Middelhavsområdet.
I Noreg hekkar fuglen i barskogsområda over heile Sør-Noreg, men tettleiken avtek sterkt nord for Trondheimsfjorden. Nordlegaste hekkeområda er i nedre del av Namdalen. Toppmeisa er ein utprega barskogsfugl som best likar furuskog og barblandingsskog. Ho kan også hekke i rein granskog, men ikkje i tette plantingar på Vestlandet. Mangel på aktuelle næringsdyr er truleg den viktigaste årsaka til at toppmeisa ikkje hekkar i slike biotopar. I denne samanhengen er skogen sin struktur, lystilhøve og førekost av mose og lav på trea viktigare enn sjølve treslaget. Fuglen vil helst ha gammal lavrik skog og skog med open struktur. I kyststrok på Vestlandet hekkar fuglen også i relativt unge plantingar av furu og buskfuru berre der er tilgang på hekkeplassar i form av morkne tre eller fuglekasser. Ein reknar med at meir enn 50 000 par hekkar i Noreg.
Toppmeisen er ein sosial fugl som gjerne held seg saman med andre fuglar om vinteren. Ofte kan ein sjå den i flokkar saman med granmeis, svartmeis og fuglekongar.
Fuglen hekkar frå april til juli. Toppmeisa får 4-8 egg, og rugetida er 13-15 dagar. Ungane forlét reiret etter 17-21 dagar. I blant legg paret to kull. Toppmeisa byggjer reir i uthakka trehòl. Ofte hakkar fuglane ut holet sjølve dersom trea eller stubbane er morkne nok. Dei nyttar seg også av fuglekasser.
Toppmeisa er utprega standfugl. Ungfuglar kan streife ein del, spesielt seint på sommaren og om hausten.
Toppmeis er den utvalde fuglen til det svenske landskapet Västmanland.
Toppmeis (vitenskapelig navn Lophophanes cristatus tidl. Parus cristatus) er en fugl i meisefamilien. Den er ca. 12 cm lang, og veier ca. 11 gram.
Toppmeisen har en karakteristisk fjærtopp på hodet. Den har en markert svart og hvit hodetegning. På oversiden er den gråbrun, mens undersiden er mer lysegrå. Føttene er blåaktig.
Toppmeisen er en sosial fugl som gjerne holder seg sammen med andre fugler om vinteren. Ofte kan man se den i flokker sammen med granmeis, svartmeis og fuglekonger.
Fuglen hekker fra mai til juli. Toppmeisen legger 4 – 8 egg, og rugetiden er 13 – 15 dager. Ungene forlater redet etter 17 – 21 dager. Toppmeisen bygger rede i uthakkede trehull. I Norge finnes toppmeis i Sør-Norge og nord til Nordland.
Denne ornitologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Toppmeis (vitenskapelig navn Lophophanes cristatus tidl. Parus cristatus) er en fugl i meisefamilien. Den er ca. 12 cm lang, og veier ca. 11 gram.
Toppmeisen har en karakteristisk fjærtopp på hodet. Den har en markert svart og hvit hodetegning. På oversiden er den gråbrun, mens undersiden er mer lysegrå. Føttene er blåaktig.
Toppmeisen er en sosial fugl som gjerne holder seg sammen med andre fugler om vinteren. Ofte kan man se den i flokker sammen med granmeis, svartmeis og fuglekonger.
Fuglen hekker fra mai til juli. Toppmeisen legger 4 – 8 egg, og rugetiden er 13 – 15 dager. Ungene forlater redet etter 17 – 21 dager. Toppmeisen bygger rede i uthakkede trehull. I Norge finnes toppmeis i Sør-Norge og nord til Nordland.
Scientìfich: Parus cristatus
Piemontèis : ...
Italian : Cincia dal ciuffo
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Czubatka europejska, czubatka, sikora czubatka, sikora czubata (Lophophanes cristatus) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor (Paridae).
Wyróżniono kilka podgatunków L. cristatus[4][2]:
Zamieszkuje większość kontynentu europejskiego, oprócz Irlandii, południowych obszarów Wielkiej Brytanii, północnej Skandynawii, Włoch, południowej Grecji, Azji Mniejszej i Europy Południowo-Wschodniej. Można ją spotkać od Hiszpanii i Francji, w Szkocji aż po obszary leżące na wschód od Uralu. Typowo osiadły, ale niekiedy odbywa wędrówki na niewielkie odległości, koczując stadami wspólnie z innymi sikorami. Wyróżnia się 6-7 podgatunków.
Oba osobniki ubarwione jednakowo, dość pospolicie, ale charakterystycznie. Na głowie charakterystyczny, sterczący i zaostrzony czarno-biały czubek (zbudowany z biało obrzeżonych piór). Na głowie widnieje niepowtarzalny czarno-biały rysunek. Policzki białe z czarną kreską i białymi obrączkami, na podgardlu szeroki czarny śliniak. Wierzch ciała beżowobrązowy, skrzydła i ogon szarobrązowe, brązowawy bok ciała. Spód jaśniejszy, beżowo-biały. Tęczówki oczu są brązowe. Płeć rozpoznać można po stosunku białej i czarnej barwy na czubku głowy oraz jego kształcie. U samicy czubek jest mniejszy niż u samca i mniej kontrastowo ubarwiony. Różnice te jednak nie są wyraźnie widoczne. Zaczątku ozdoby na głowie pojawiają się u młodych osobników bardzo wcześnie, tzn. gdy tylko zaczynają się pierzyć. Osobniki młodociane mają czubek jednak wyraźnie mniejszy.
Najchętniej przebywa wśród gałęzi i zdradza swą obecność śpiewem. Choć dość licznie występuje w borach, to nie jest zbyt dobrze znana ze względu na stałe przebywanie w koronach iglastych drzew. Czubatki są nieco mniejsze od wróbla domowego, ale dorównują wielkością modraszkom. To bardzo ruchliwe i niepłochliwe ptaki, choć są mniej towarzyskie niż inne sikory. Zwykle nie kryje się przed człowiekiem. Po okresie lęgowym tworzy liczące nawet kilkadziesiąt osobników stada. Zimą przyłącza się do innych gatunków sikor, dzięciołów, mysikrólików, kowalików i pełzaczy i tworzy stada mieszane szukające razem pokarmu i wzajemnie się ostrzegające przed drapieżnikami.
Sikora czubatka żyje przeciętnie 5 lat, choć gdy środowisko jest dla niej sprzyjające pojedyncze osobniki dożywają nawet do 10 lub 12 lat.
10-12 g
Intensywniejszy śpiew wydają w okresie godowym, poza nim jest cichszy i niewyraźny. Słychać wtedy specyficzne ćwierkanie przeplatane przez samca niewyraźną prostą melodią. O jej obecności świadczy wabiące, dźwięczne, gardłowe "ci ce gjurr" lub wysokie "si si". Strofa ta jest wielokrotnie powtarzana "tsi gjur". W rytm wibrującego nawoływania czubek na głowie podnosi się i opada.
Związana z drzewami iglastymi, preferuje głębsze partie starych borów sosnowych i świerkowych (niekiedy również jodłowe), ale może zamieszkiwać też lasy mieszane, choć musi tam rosnąć odpowiednia ilość drzew iglastych i martwych (dla wykucia dziupli). Częściej spotykana w głębi zwartych kompleksów leśnych niż na ich obrzeżach. W okresie lęgowym tylko wyjątkowo opuszcza zwarte bory świerkowe lub sosnowe i rzadko występuje poza obszarami leśnymi. Widuje ją się czasem też w parkach, na cmentarzach z grupami drzew i ogrodach z dużą ilością drzew lub krzewów iglastych. Podobnie jak w przypadku innych ptaków powiązanych ze świerkami, areał czubatki poszerzył się o wtórne monokultury świerkowe. Gnieździć może się również w niższych położonych obszarach, gdzie wcześniej nie znajdowała odpowiednich warunków do życia. Zasiedliła też nowe tereny północnej i zachodniej Europy. Na południu Europy zamieszkuje również lasy dębów korkowych.
Swoim terenom lęgowym jest wierna cały rok i nawet populacje północne nie wykazują znaczniejszych wędrówek zimą (stwierdzono to w oparciu o dane z obrączkowania). Również młodociane osobniki nie oddalają się za daleko od rodziców i w kolejnym roku starają się założyć gniazdo jak najbliżej nich.
Tworzone pary są monogamiczne, co jest dość rzadko spotykane u ptaków, a już szczególnie u tych małych. Para łączy się na całe życie, a wierności pomaga osiadły tryb życia. Gdy partnerzy wybiorą raz swoje terytorium, stale w nim przebywają, a gdy jest wystarczająco zasobne w pokarm, mogą w ogóle nie wylatywać poza jego granice. Rewir pary lęgowej ma zwykle powierzchnię, w zależności od znajdującego się tam pożywienia, od 5 do 30 ha.
Sikora czubatka jest dziuplakiem. Lęgnie się w samodzielnie wydrążonej dziupli w mocno spróchniałym, zmurszałym drewnie o wąskim (2,5–3 cm średnicy) otworze na wysokości do 1,5 m nad ziemią (podobnie zatem jak u innych sikor) lub w szczelinach w drzewie, pniach i jamach pod korzeniami. Samica może kuć dziuplę od nowa albo poszerzać już istniejącą lukę w drewnie. Co roku drąży nową dziuplę w spróchniałym pniu. W skrzynkach lęgowych, znajdujących się w jej środowisku naturalnym, gnieździ się rzadko. Notuje się też gnieżdżenie w gniazdach ptaków drapieżnych, wiewiórek i strzyżyków. Materiałem, z którego składa się konstrukcja lęgowa, są mech, porosty, trawa, łyko, a wyściółkę stanowi wełna, sierść i pajęczyna. Zwykle nie znajduje się tam piór.
2 lęgi w roku w korzystnych latach, zwłaszcza na południu - przeciętnie jeden, w zniesieniu 5–6, a wyjątkowo 7 jaj (to najmniej wśród sikor), podobnych do jaj czarnogłówki, o średnich wymiarach 12 × 16 mm, o białym tle z rdzawoczerwonymi, dosyć gęstymi plamkami i wyraźnym połyskiem.
Od złożenia przedostatniego jaja trwa ok. 15–18 dni i zajmuje się nim tylko samica. W tym okresie jej partner ją karmi. Młode, gniazdowniki, opuszczają dziuplę po 20–22 dniach. Do tego czasu jednak karmią je oboje rodzice. Zaraz po wykluciu młode są nagie i ślepe, stąd dość długie przebywanie w gnieździe. Dokarmianie trwa nawet po wylocie potomstwa.
Wyłącznie owady, ich larwy i inne stadia rozwojowe (jaja, poczwarki), pająki oraz inne bezkręgowce chwytane w trakcie sezonu wegetacyjnego. Zimą może chętnie odwiedzać karmniki wystawiane przez człowieka, ale najliczniej, gdy postawione są na skraju lasu. Poza tym, ze względu na rzadszą możliwość znalezienia pokarmu zwierzęcego jesienią i zimą, odżywiają się nasionami drzew iglastych, głównie sosen, świerka, jałowca i jarzębiny.
Czubatki zbierają pokarm przeważnie ze środkowych i niższych pięter drzewa. Żerują w koronach drzew na cieńszych gałązkach i pomiędzy igłami, rzadziej na pniu czy grubszej gałęzi. Zimą często szuka pożywienia na ziemi i w zaroślach. Podobnie jak inne sikory, gromadzi zapasy na zimę, wciskając owady i nasiona w zakamarki kory lub w mech rosnący na drzewach. Unika konkurencji z czarnogłówkami i sosnówkami, jeśli występują z czubatką na tym samym obszarze, szukając pokarmu wyżej na drzewie.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[7].
Czubatka europejska, czubatka, sikora czubatka, sikora czubata (Lophophanes cristatus) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor (Paridae).
O chapim-de-poupa[2], também chamado chincha-de-poupa[3], (Lophophanes cristatus) (anteriormente Parus cristatus) é uma ave da família dos parídeos.[1]
Caracteriza-se pela plumagem castanha e branca e, principalmente, pela pequena poupa que ostenta na cabeça.[4]
Frequenta meios florestais, apresentando preferência por pinhais.[4] Em Portugal é uma espécie residente que ocorre durante todo o ano.[4]
O chapim-de-poupa, também chamado chincha-de-poupa, (Lophophanes cristatus) (anteriormente Parus cristatus) é uma ave da família dos parídeos.
Caracteriza-se pela plumagem castanha e branca e, principalmente, pela pequena poupa que ostenta na cabeça.
Frequenta meios florestais, apresentando preferência por pinhais. Em Portugal é uma espécie residente que ocorre durante todo o ano.
Pițigoiul moțat (Lophophanes cristatus, sin. Parus cristatus) este o pasăre sedentară montană din familia paridelor, larg răspândită în regiunile muntoase din toată Europa, unde preferă pădurile de conifere, mai ales cele de molidișuri. Frecventează însă și partea superioară a etajului pădurilor mixte. Cu toate că este o pasăre sedentară, pot există totuși deplasări sezoniere, în timpul iernilor foarte grele unele exemplare coboară la altitudini mai joase. În această perioadă rece a anului formează stoluri mixte, împreună cu alte specii de pițigoi. În România este un locuitor al pădurilor de conifere din Carpați, întâlnită frecvent între 730 m și 1800 m în Munții Călimani, Bucegi, Piatra Craiului și Retezat. Populația din România este stabilă și cu efective importante la nivel european, fiind apreciată la 50.000-150.000 de perechi cuibăritoare. În Republica Moldova au fost înregistrate câteva apariții accidentale în timpul iernii. Este o pasăre mică. Are o lungime de 11,5-12 cm (între pitulice și vrabie) și o greutate de 9,7-15,8 g. Atinge în libertate longevitatea maximă de 11 ani și 6 luni. Sexele sunt asemănătoare și nu se pot diferenția după penaj. Este ușor de recunoscut după moțul ascuțit și ridicat pe care-l are pe cap, acesta fiind cu pete albe și negre, și îndreptat spre spate. Obrajii sunt albi, înapoia regiunii urechii se află o dungă neagră în formă de potcoavă. Bărbia și gușa negre. Penajul dorsal brun-cenușiu, pe târtiță și subcodale o tentă roșcată. Partea inferioară albicioasă cu tente ruginii pe flancuri. Picioarele relativ puternice, albăstrui. Ciocul negru, ascuțit, conic. Irisul brun-roșu. Are un strigăt scurt, un tril ca un tors de pisică, răsunător (amintește de cel al presurii de iarnă). Cântecul este rapid, un "ți-ți-turrrrit ți-ți-turrrrit". Se hrănește în timpul sezonului de reproducere în special cu insecte (ouă, larve și adulți) și păianjeni, iar în perioada rece și cu diferite semințe. Hrana o caută în coronament, stând cu capul în jos cu aceeași ușurință ca atunci când e în poziția normală. Adesea coboară pe pământ pentru a se hrăni. Când găsește hrană din abundență, își face provizii, pe care le ascunde sub lichenii fixați pe scoarța copacilor. Pițigoiul moțat este o specie monogamă, masculul apărându-și teritoriul ocupat. Cuibul și-l instalează în diferite scorburi, de obicei în scorburile arborilor bătrâni, parțial putreziți ce se află în picioare; mai rar sunt folosite cuiburile vechi ale altor păsări (mai ales ale ciocănitoarei pestrițe mari) sau cele de veveriță, sau în cavități din sol sau sub rădăcinile copacilor. Cuibul are forma unei cupe și este constituit din mușchi, uneori și din licheni, iar interiorul căptușit cu păr de animale, pene, pânză de păianjeni și lână. Construiește cuibul numai femela, timp de aproximativ 3 săptămâni. Depune de obicei 2 ponte în ani favorabili. Prima pontă este depusă de la sfârșitul lui aprilie până în mai și este formată din 5-8 ouă, rareori alt număr. Incubația durează 13-18 zile. Clocitul este asigurat de femelă, care în acest timp este hrănită de mascul. Puii sunt nidicoli. La hrănirea puilor participă și masculul. Puii părăsesc cuibul la vârsta de 18-22 de zile, însă rămân în îngrijirea adulților încă 23 de zile. Dacă femela începe depunerea celei de a 2-a ponte, cu îngrijirea puilor, până ce aceștia devin complet independenți, se ocupă masculul. Sunt recunoscute șapte subspecii. În România se găsește subspecia nominată Lophophanes cristatus cristatus (în Carpați) și Lophophanes cristatus mitratus (în Munții Apuseni, unde intergradează cu subspecia nominată).[2][3][4][5][6][7][8][9][10]
Denumirea latină Lophophanes cristatus a acestei specii, provine din cuvintele grecești lophos = moț (de pasăre) + phane = aspect, înfățișare, aparență exterioară + cuvântul latin cristatus = moțat. Denumirea latină Parus cristatus provine din cuvintele latine parus = pițigoi + cristatus = moțat.[11]
În limba română această specie se numește pițigoi moțat, pițigoi crestat, pițigoi mitrat, pițigoi cu cârpă, pițigoi cucuiat, pițigoi cu creastă.[7]
Denumirea latină a acestei specii Parus cristatus a fost dată de Linnaeus în 1758 (terra typica Suedia).[9]
Hibridizează cu pițigoiul de brădet (Periparus ater). Subspeciile weigoldi, abadiei și mitratus intergradează obișnuit în vestul Europei. Subspeciile baschkirikus și bureschi se deosebesc puțin de subspecia nominată.[9][10]
Sunt recunoscute șapte subspecii:[9][10]
În România cuibărește subspecia nominată Lophophanes cristatus cristatus (în Carpați) și Lophophanes cristatus mitratus (în Munții Apuseni, unde intergradează cu subspecia nominată).[3][7][10]
În Republica Moldova au fost înregistrate câteva apariții accidentale în timpul iernii. Aici a fost observată de Osterman în 1912 și Nazarenko în 1953. În Muzeul Național de Etnografie și Istorie Naturală din Chișinău sunt expuse două exemplare. Gauzștein și Ufnarovskii în perioada 1955-1970, au observat de 6 ori această specie iarnă în parcurile din Chișinău și o dată în pădurea din Balatina.[12]
Are o lungime de 11,5-12 cm. Este ușor de recunoscut după moțul înalt de pe creștet, bine văzut chiar de la distanță, și petele albe și negre de pe cap, indiferent de vârstă și sex, aceste trăsături fiind unice printre pițigoii europeni. Moțul este ridicat când este excitat sau agitat sai când cântă.[3][6][10]
Creștetul și moțul sunt negricioase, solzoase și dungate cu alb. Ceafa și părțile laterale ale capului (inclusiv obrajii) sunt albicioase, dungă de peste ochi și marginea posterioară a zonei auriculare sunt negre în formă de potcoavă, bărbia și gușa negre, în spatele obrazului alb se află un guler negru îngust ce se întinde de la mantaua superioară până la gâtlej. Părțile superioare brunii, părțile inferioare albicioase, variabil nuanțate brun-gălbui pe flancuri.[3][10][14][15]
Este o pasăre vioaie, sprintenă, aflându-se permanent în continuă mișcare. Locuiește în pădurile de conifere, unde se întâlnește cel mai adesea în coronamentul arborilor și pe capetele ramurilor. Adesea coboară pe pământ (în arborii tineri). Strigătul obișnuit de apel este un "si-si-si" sau "ți-ți-ți" repetat, însoțite de un tril scurt, răgușit. Zboară rapid, ondulat; coborând în jos și apoi ridicându-se în sus, bătând adesea din aripi. Iarna hoinărește, alăturându-se altor specii de pițigoi și aușei, cu care formează stoluri mixte. Primăvara masculul cântă stând adesea nemișcat pe vârful unui brad sau pin.[16]
Este un pițigoi de talie mică, cu moț pe cap, cu o culoare albă și neagră pe față. Are o lungime de 11,5-12 cm și o greutate de 9,7-15,8 g.[9][10]
Masculul subspeciei nominate are fruntea, până la creștet neagră și un moț negru; moțul este scurt (are o înălțime de 2 cm) și are o formă conică, cu vârful ascuțit. Penele negre de pe frunte, creștet și moț sunt tivite lat cu alb (dând un aspect solzos), la baza moțului ele sunt tivite mai îngust (moțul mai scurt și tivurile absente în penajul uzat). O linie neagra verticală îngustă coboară de la ceafă și se unește pe marginea superioara a mantalei cu gulerul negricios. Părțile superioare în cea mai mare parte brun-cenușii fără luciu, ușor mai strălucitoare pe tectricele supracaudale și mai palide sau mai cenușii pe tectricele supraalare. Alula și remigele de la cenușiu-închise până la negricioase, remigele primare fin tivite pe margini cu cenușiu. Coada cenușiu-brunie, fin tivită cu brun-cenușiu, steagul extern al rectricelor laterale tivit pe margini cu alb. Sprânceană (dilatată în spatele ochiului), laturile părții posterioare a creștetului, obrajii, tectricele auriculare și laturile gâtului sunt albe, uneori ușor nuanțate cu brun-gălbui. Marginea posterioară a zonei auriculare în formă de potcoavă și dunga de peste ochi sunt negre (dunga de peste ochi este indistinctă înaintea ochiului și nu ajunge la baza ciocului). Baveta (bărbia, partea inferioară a gâtului și centrul părții superioare a pieptului) sunt negre. De pe partea superioară a pieptului se întinde în sus pe laturile pieptului (în spatele laturilor albe ale gâtului ) un guler negru îngust, care se unește cu linia neagră de-a lungul mantalei superioare. Restul părților inferioare în cea mai mare parte sunt albe; laturile pieptului, flancurile și tectricele subcodale brun-gălbui sau cenușiu-gălbui deschis. Irisul variabil la culoare de la brun-deschis până la roșu-închis. Ciocul negru. Picioarele cenușiu-măslinii sau cenușiu-albăstruii.[9][10][16]
Femela este foarte asemănătoare cu masculul (sexele nu se pot diferenția după penaj pe teren), dar are un moț mai scurt, dungile negre de pe laturile capului sunt mai înguste, marginile penelor de pe creștet și moț sunt mai brun-gălbuii (mai puțin albe), pe flancuri mai mult brun-gălbuii.[9][10][16]
Juvenilul este foarte asemănător cu adultul, dar are creștetul mai brun și moțul mai scurt cu vârful mai rotunjit, laturile capului cu o nuanță brun-gălbuie, dunga de peste ochi și marginea posterioară a tectricelor auriculare mai brunii și mai puțin conturate, părțile superioare mai spălăcite, baveta (bărbia și partea inferioară a gâtului) mai brunie cu vârfurile penelor ceva mai albicioase. Gulerul negru de pe laturile pieptului este absent.[9][10][16]
Subspeciile diferă puțin după mărime și coloritul penajului:[9][10]
Năpârlirea postnupțială a adulților este completă și are loc de la mijlocul lui iunie până în octombrie. Până în iunie penajul păsărilor adulte se uzează foarte mult, iar în iulie și august ele își schimbă penele. Primele încep să năpârlească penele capului, gâtului, tectricele alare și remigele, treptat căzând și înlocuindu-se cu altele noi. Năpârlirea păsărilor adulte se termină complet în septembrie-octombrie. Păsările în penajul proaspăt au o nuanță vădită brun-gălbuie pe partea inferioară a corpului, iar partea superioară a corpului capătă o nuanță mai brunie decât cea a păsărilor în penajul uzat.[10][14][15][16]
Năpârlirea postjuvenilă este parțială și are loc în iulie-septembrie, se schimbă tectricele, inclusiv majoritatea sau toate tectricele supraalare mari, uneori una sau mai multe remige terțiare, și mai rar rectricele centrale ale cozii. Juvenilii din prima pontă încep să năpârlească în iulie, însă năpârlirea este incompletă. Se schimbă doar penele mici (tectricele), iar remigele și rectricele nu năpârlesc rămânând cele din penajul juvenil, schimbându-se doar în toamna următoare. Juvenilii din a doua pontă năpârlesc mai târziu, în august. Până în septembrie a anului următor juvenilii își schimbă toate penele.[10][14][15][16]
Cel mai adesea cântă în timpul zilei masculul, care însoțește o femelă sau stă undeva sus în coroana arborilor. Începe să cânte din februarie - martie. În comparație cu alți pițigoi cântă puțin.[18]
Adesea emite un strigăt subțire, ascendent "si-si-si", "ți-ți-ți" sau "zi-zi-zi-cira-cira", urmat de un sunet jos, tremurător, torcător ca de pisică "brrrrrr, t-brrrrrr ...", cu note introductive variabile, uneori un "zizizi", "sizi-za, sizi-za , sizi-za" sau un ușor "si-si-si-sisisisisi" descendent spre sfârșit; de asemenea, emite un sunet subțire "si", pițigăiat, izolat sau în serie "sit, sit, silililili".[6][9][10]
Cântecul constă dintr-o versiune mai lungă și mai puternică a notelor "ți-ți-ți burrurrlt, burrurrlt" sau "ți-ți-turrrrit ți-ți-turrrrit", variabil intercalat cu note de o tonalitate înaltă "sih-i-i" și repetat rapid și frecvent.[6][9][10]
În nordul Europei se întâlnește în pădurile de pin (Pinus) și molid (Picea), mai ales în cele de molid (Picea abies), adesea și în coniferele din pădurile mixte; în Scoția este întâlnit numai în pădurile bătrâne (cu arbori de peste 20 de ani) de pin silvestru (Pinus sylvestris) în care cresc răzleț și arbori foioși, mai ales de mesteacăn (Betula) și arin (Alnus); în Belgia preferă molizii maturi înalți și pinii bătrâni, evitați de alte specii de pițigoi.[9][10]
În centrul, sudul și sud-vestul Europei se găsește într-o varietate mai mare de habitate, inclusiv în păduri deschise cu strat ierbos sau subarboret bine dezvoltat și cu un număr mare de copaci și bușteni putreziți (folosiți pentru construirea cuiburilor); trăiește în pădurile de fag (Fagus) în Pirinei și de stejar de plută (Quercus suber) în sudul Peninsulei Iberice. În vestul Rusiei se întâlnește în special în pădurile de molid și de pin, evitând pădurile de foioase și mixte. În sud-estul Europei preferă pădurile de conifere de mare altitudine, mai ales cele de molid (Picea abies), de asemenea cele de brad grecesc (Abies cephalonica) și pin negru (Pinus nigra).[9][10]
În afara sezonului de reproducere în căutarea hranei poate efectua deplasări sezoniere la distanțe scurte în zonele de ienupăr (Juniperus) sau de iarba neagră (Erica, Calluna); în unele locuri se întâlnește și în parcuri și livezi, vizitează și grădinile.[9][10]
Poate fi găsit până la limita altitudinală superioară a pădurilor, până la 615 m în Scoția; în general este o pasăre montană în sudul Europei, întâlnindu-se până la 1800 m în Austria și până la 1000-2300 m în Balcani și nordul Greciei.[9][10]
În România pițigoiul moțat este o specie sedentară și trăiește în zonele montane din Carpați și Munții Apuseni, în pădurile de conifere, mai ales cele de molid (Picea abies). Coboară în etajele inferioare numai în iernile foarte grele. În Munții Călimani s-a întâlnit frecvent între 730 m și 1770 m, de asemenea în munții Bucegi, Piatra Craiului și Retezat; s-a observat în perioada clocitului între 750 m și 1800 m. Frecventează însă și partea superioară a etajului pădurilor mixte. Aparține tipului de faună european.[2][5][7][8] În Carpați se găsește subspecia nominată Lophophanes cristatus cristatus, iar în Munții Apuseni subspecia nominată intergradează cu subspecia Lophophanes cristatus mitratus.[10]
Se hrănește în timpul sezonului de reproducere (primăvara și vara) în principal cu nevertebrate mici, în special cu insecte și larvele lor (inclusiv omizi) și păianjeni, iar în afara sezonului de reproducere (toamna și iarna) pe lângă nevertebrate consumă cantități mari de semințe (de molid, brad, pin și de alte conifere) și unele fructe.[8][9][19]
Se hrănește în timpul verii în principal cu fluturi (mai ales cu omizi), gândaci (în special cu gărgărițe și crisomelide), homoptere, în special cu păduchi de plante (afide) și păduchii țestoși (diaspidide), și păianjeni; mai rar cu muște, himenoptere și alte insecte.[19]
Printre nevertebratele consumate se numără zigoptere (Zygoptera) și mici libelule (Odonata), plecoptere (Plecoptera), efemeroptere (Ephemeroptera), hemiptere (Hemiptera), inclusiv afide (Aphidoidea), neuroptere (Neuroptera), lăcuste (Orthoptera), molii (Lepidoptera), muște (Diptera), trihoptere (Trichoptera), albine și viespi mici și furnici (Hymenoptera), gândaci (Coleoptera), păianjeni (Araneae), râme (Oligochaeta) și melci (Gastropoda).[10]
Hrana cu nevertebrate este obișnuit completată în mare măsură, mai ales în afara sezonului de reproducere, cu semințe de molid, pin, brad și duglas (Pseudotsuga), ienupăr, chiparos (Chamaecyparis), fag, mesteacăn, plop tremurător (Populus), măcieș (Rosa) și crușân (Rhamnus), cu boabe de păducel (Crataegus), scoruș de munte (Sorbus) și sânger (Cornus), și cu sevă de mesteacăn, plop tremurător și arțar (Acer).[10]
Puii sunt hrăniți în principal cu păianjeni și omizi, dar și cu semințe de pin.[10]
Atunci când găsește hrană din abundență își face provizii de hrană, mai ales de semințe de conifere, larve de lepidoptere și păianjeni, pe tot parcursul anului, pe care le ascunde în găurile și crăpăturile din scoarța trunchiurilor copacilor, de asemenea și în stratul de licheni de pe ramuri (rareori pe pământ), alimentele sunt fixate pe loc sau acoperite cu salivă sau funigei, insectele sunt parțial decapitate sau paralizate și adesea depozitate în timp ce ele sunt încă vii. La sfârșitul verii și toamna își face provizii de insecte (mai ales larve) și păianjeni, precum și de semințe, ca rezervă de hrană pentru iarnă, aceasta fiind o strategie a speciei pentru a supraviețui în sezonul rece, atunci când hrana se împuținează. Primăvara sunt stocate semințele de conifere. Rezervele de hrană probabil nu sunt memorizate, dar se pare că sunt amplasate în locurile unde păsarea își caută hrana. Proviziile ascunse de hrană sunt adesea folosite de mai mulți indivizi din grupul de pițigoi format iarnă.[8][9][19]
Vara își procură hrana mai ales în etajul superior al pădurii, în coronamentul coniferelor; în alte perioade ale anului coboară în etajul inferior al pădurii pentru a se hrăni pe ramurile de jos ale copacilor tineri, în subarboret și pe pământ, unde caută semințele sau insectele căzute, iar în nordul arealului când ninge se hrănește pe pământ sub desișul ierbii negre bine dezvoltat. Adesea urmează veverițele care se hrănesc cu conuri, culegând semințele împrăștiate de ele. Uneori vizitează hrănitoarele de păsări în zonele apropiate locurilor lor de cuibărit. Caută hrana și prin frunziș sau grămezi de licheni. Se agață de ramuri și scoate semințele din conuri atârnând cu capul în jos pe rămurele subțiri sau uneori planând pe loc; de asemenea, scoate larvele și omizile de sub scoarță sau din lemnul mort.[8][9][19]
Pițigoiul moțat aduce folos omului, nimicind insectele dăunătoare speciilor de conifere.[19]
Este o pasăre vioaie, sprintenă, veșnic în mișcare, uneori curioasă.[9][10]
De obicei este observat solitar sau în perechi. Unde densitățile sunt destul de mari, se întâlnește în afara sezonului de reproducere în grupuri mici de până la 6 indivizi (excepțional, 12 sau ceva mai mult), care includ de obicei una sau mai multe perechi și câțiva juvenili, probabil neînrudiți.[9][10]
Iarna în căutarea hranei formează stoluri mixte cu alte specii de pițigoi, mai ales cu pițigoiul de munte (Poecile montanus), cu cojoaica de pădure (Certhia familiaris) și aușelul cu cap galben (Regulus regulus). Uneori iarna se poate asocia cu pițigoiul de brădet, și petrece mai mult timp în partea inferioară a coroanei arborilor, în apropierea solului.[2][8][9][10]
În Scoția, unde densitatea este cea mai mică, este de obicei solitar în afara sezonului de reproducere, dar se poate alătura grupurilor hoinare alcătuite de alte specii de pițigoi sau de alte păsări insectivore mici în timpul ce ele trec prin teritoriul său.[9][10]
Pițigoiul moțat este o pasăre monogamă, masculul apărându-și teritoriul, perechile formate rămân împreună pe toată viața. Într-un studiu din Rusia, s-a estimat că circa 90% de perechi sunt formate de adulții care se reproduc pentru prima dată și cei rămași văduvi, iar cele mai multe perechi s-au format în cadrul grupului social hibernal.[9][10]
Teritoriul ocupat este menținut și apărat pe tot parcursul anului. Mărimea teritoriului ocupat nu este bine cunoscută, dar domeniul vital (care reprezintă majoritatea teritoriului) este de 6-11 ha în cea mai mare parte a Europei, deși în Scoția (unde populația este răzleață) dimensiunea teritoriului apărat indică faptul că acest teritoriu este probabil slab delimitat.[9][10]
În timpul paradei nupțiale, care are loc în luna martie, masculul își ridică creasta și își flutură aripile, el oferă femelei hrană.[8][9][10]
Sezonul de reproducere are loc din martie până în iunie.[9][10]
Femela explorează cavități în copaci sau cioturi goale, pentru a alege locul de cuib. Cuibul este construit numai de femelă, el are forma unei cupe sau străchini și este făcut din mușchi, uneori și din licheni, iar interiorul căptușit cu păr de animale, lână, pene, câteodată și cu funigei (pânză de păianjen), frunze. Cuibul este amplasat de cele mai multe ori la o înălțime sub 4 m (excepțional 13 m) de la pământ. Cuibul și-l instalează în diferite scorburi, de obicei în arbori parțial putreziți ce se află în picioare: în scorbura unui trunchi de copac putrezit sau mort, sau în scorbura dintr-o creangă sau buștean putrezit, uneori în scorburile arborilor vii bătrâni, parțial putreziți. Frecvent intră și ocupă scorbura veche abandonată a ciocănitorii (mai ales a ciocănitoarei pestrițe mari), sau în cuibul nefolosit al ciorilor sau a unor păsări răpitoare sau în cuibul abandonat de veveriță, uneori în scorbura unui par de gard sau într-o groapă în pământ sau sub rădăcinile copacilor. Scorbura pentru cuib este săpată în lemn putred sau lărgită de către ambii parteneri, în principal de către femelă, căreia îi ia aproximativ 3 săptămâni. Ocupă obișnuit și cuiburile artificiale.[2][5][8][9][10][19]
Depune o pontă pe an, în sudul arealului în ani favorabili uneori două. Prima pontă este depusă de femelă din aprilie (mai rar din martie) până în mai. Ponta este formată din 5-11 ouă (de obicei 5-8 ouă), cea mai mică pontă este depusă în nordul arealului. Ouăle sunt fusiforme, netede, slab lucitoare, albe cu pete și puncte roșii purpurii sau maro-roșcate, abundente spre capătul rotund al oului, ele au o dimensiunea medie de 16×13 mm. Femela clocește singură aproximativ 13-18 zile. Masculul aduce hrana la cuib femelei până ce aceasta termină clocitul.[2][5][8][9][10][19]
Puii eclozați sunt nidicoli; în primele 6-7 zile sunt protejați și acoperiți de femelă, iar masculul aduce hrană. În continuare, ambii părinți aduc hrană la cuib, puii sunt alimentați însă mai ales de femelă până când ajung la vârsta de 16-22 zile de la ecloziune și pot să părăsească cuibul. Puii au puful destul de abundent și lung, gri închis pe cap și mijlocul spatelui; gâtlejul este galben murdar; umflătura marginală a ciocului este galbenă deschis lucitor. După ce au părăsit cuibul puii rămân dependenți de hrana găsită de adulți pentru încă 23-25 de zile. Dacă femela începe depunerea celei de a 2-a ponte în iunie, cu îngrijirea puilor, până ce aceștia devin complet independenți, se ocupă masculul.[2][5][8][9][10][19]
Succesul reproductiv este variabil, numărul mediu de pui capabili să zboare rezultați dintr-o pontă este de 4,7 în Finlanda, până la 5,9 în sudul Germaniei, rata succesului reproductiv este, în general, mai mică în scorburile naturale (cauza fiind necunoscută). Principalul prădător al cuibului este ciocănitoarea pestriță mare (Dendrocopos major), într-un studiu din regiunea Pskov (nord-vestul Rusiei) prădarea cuiburilor de către ciocănitori a fost de 39-60% și succesul reproductiv mediu de 3,27 de pui zburători pe pereche. Mortalitatea anuală a adulților într-un studiu din Rusia a fost de 73%.[9]
Ajunge la maturitatea sexuală la vârsta de un an. Longevitate maximă înregistrată (după datele de inelare) este de 11 ani 6 luni.[8][9]
Este în general o pasăre sedentară; hoinărește în timpul iernii. În nordul arealului se deplasează uneori până la 100 km de la locul de cuibărit în afara sezonului de reproducere, ajungând până în Laponia, sudul Peninsulei Kola și gura fluviului Peciora, iar în sudul arealului hoinărește până în Ucraina și Republica Moldova.[9][10]
Apariții accidentale a fost înregistrate în centrul Siberiei, Kazahstan, Anglia (de asemenea, în Scoția departe de locurile de cuibărit) și Maroc.[9][10]
Specia nu este amenințată cu dispariția la nivel global (LC după criteriile IUCN).[1]
Este comună sau destul de numeroasă în cea mai mare parte a arealului; rară în unele locuri din Scoția, rară și în vestul și nord-estul Ungariei.[9]
Populația europeană este estimată la 5.450.000-9.810.000 perechi, ceea ce echivalează cu 10.900.000-19.600.000 de indivizi maturi. Europa formează aproximativ> 95% din arealul global. Cele mai mari populații au fost înregistrate în Rusia (1.500.000-2.500.000), Spania (805.000-1.270.000) și Germania (400.000-790.000).[1][20][21]
Populația din România este considerată stabilă și cu efective importante la nivel european, fiind apreciată la 50.000-150.000 de perechi cuibăritoare.[8]
În întreg arealul, dar mai ales în nord, nivelul populației fluctuează ca urmare a condițiilor meteorologice nefaste din timpul iernilor severe. Densitățile populațiilor variază de la 48 perechi/km² în nord-estul Franței și 40 perechi/km² în pădurile de pin din nord-vestul Spaniei și cele de stejar de plută din Portugalia, la 17 perechi/km² în pădurile bătrâne de pini din centrul Scoției (dar numai 1 pereche/km² în pădurile mixte cu arbori de diferite vârste) și 2-3 perechi/km² în pădurile de molid și pin din nordul Finlandei.[9]
Arealul s-a extins spre vest în centrul și sudul Franței, Belgia și Olanda și spre nord în Danemarca și în unele părți din Finlanda ca urmare a intensificării creșterii și extinderii plantațiilor comerciale de conifere. În schimb, a avut loc un declin general de circa 50% a populației în Finlanda între 1955 și 1985 datorită modernizării practicilor forestiere, și în aceeași perioadă s-a înregistrat un declin de circa 20% în Suedia și Cehia echilibrat de creșterea populațiilor din Spania, Italia și Ungaria.[9] Efectivul speciei a fost stabil în perioada 1970-1990. Între 1990 și 2000 populațiile de pițigoi moțat din cele mai multe țări au crescut sau au rămas stabile, cu excepția Rusiei, unde s-a înregistrat un declin. În prezent populația este în scădere la nivel european.[8][1]
Într-un loc de studiu din masivul muntos Erzgebirge din estul Germaniei, declinul local a populației a ajuns la 30% (în mare măsură datorită mortalității adulte ridicate și a fertilității reduse) ca urmare a poluării atmosferice a pădurilor de conifere. În Scoția, arealul s-a redus în secolul al XVIII-lea, după distrugerea pădurii Caledoniene de pin; unele recuperări a numărului populației au avut loc în a doua jumătate a secolului al XX-lea, iar populația este acum stabilă numărând circa 900 perechi; în ciuda abundenței de noi plantații forestiere comerciale, nu a existat nici o extindere a arealului tradițional din Scoția.[9]
Principalele amenințări sunt modificarea, fragmentarea și pierderea habitatului, managementul defectuos al pădurii, incendiile de pădure și poluarea.[8]
Populația europeană estimată de perechi cuibăritoare[21]
Țara (sau teritoriul) Populația estimată (perechi cuibăritoare) Anul estimării Albania 1.500-2.500 2002-2012 Andorra 1.000-3.000 1999-2001 Austria 200.000-300.000 2001-2012 Bielorusia 200.000-350.000 2001-2012 Belgia 20.000-65.000 2008-2012 Bosnia și Herțegovina 12.000-17.000 2010-2014 Bulgaria 7.000-10.000 2005-2012 Croația 20.000-50.000 2014 Cehia 111.200-222.400 2012 Danemarca 15.000 2011 Estonia 80.000-120.000 2008-2012 Finlanda 310.000-590.000 2006-2012 Franța 300.000-600.000 2008-2012 Germania 400.000-790.000 2005-2009 Grecia 2.000-5.000 2008-2012 Ungaria 3.500-5.000 1995-1997 Italia 20.000-40.000 2011 Kosovo 600-800 2009-2014 Letonia 86.429-185.073 2012 Liechtenstein 500-800 2009-2014 Lituania 120.000-250.000 2008-2012 Luxemburg 2.000-4.000 2008-2012 Macedonia 1.000-2.500 2001-2012 Muntenegru 1.500-3.000 2002-2012 Olanda 15.916-23.874 2008-2011 Norvegia 120.000-145.000 2013 Polonia 340.000-500.000 2008-2012 Portugalia 100.000-500.000 2008-2012 România 50.000-150.000 2001-2013 Rusia 1.500.000-2.500.000 2000-2012 Serbia 3.100-4.300 2008-2012 Slovacia 25.000-50.000 2002 Slovenia 90.000-280.000 2002-2012 Spania 805.000-1.270.000 2004-2006 Suedia 293.000-499.000 2008-2012 Elveția 120.000-160.000 2008-2012 Ucraina 75.000-95.000 2000 Marea Britanie 1.000-2.000 1993-1995 Uniunea Europeană 3.400.000-6.480.000 Europa 5.450.000-9.810.000
Pițigoiul moțat (Lophophanes cristatus, sin. Parus cristatus) este o pasăre sedentară montană din familia paridelor, larg răspândită în regiunile muntoase din toată Europa, unde preferă pădurile de conifere, mai ales cele de molidișuri. Frecventează însă și partea superioară a etajului pădurilor mixte. Cu toate că este o pasăre sedentară, pot există totuși deplasări sezoniere, în timpul iernilor foarte grele unele exemplare coboară la altitudini mai joase. În această perioadă rece a anului formează stoluri mixte, împreună cu alte specii de pițigoi. În România este un locuitor al pădurilor de conifere din Carpați, întâlnită frecvent între 730 m și 1800 m în Munții Călimani, Bucegi, Piatra Craiului și Retezat. Populația din România este stabilă și cu efective importante la nivel european, fiind apreciată la 50.000-150.000 de perechi cuibăritoare. În Republica Moldova au fost înregistrate câteva apariții accidentale în timpul iernii. Este o pasăre mică. Are o lungime de 11,5-12 cm (între pitulice și vrabie) și o greutate de 9,7-15,8 g. Atinge în libertate longevitatea maximă de 11 ani și 6 luni. Sexele sunt asemănătoare și nu se pot diferenția după penaj. Este ușor de recunoscut după moțul ascuțit și ridicat pe care-l are pe cap, acesta fiind cu pete albe și negre, și îndreptat spre spate. Obrajii sunt albi, înapoia regiunii urechii se află o dungă neagră în formă de potcoavă. Bărbia și gușa negre. Penajul dorsal brun-cenușiu, pe târtiță și subcodale o tentă roșcată. Partea inferioară albicioasă cu tente ruginii pe flancuri. Picioarele relativ puternice, albăstrui. Ciocul negru, ascuțit, conic. Irisul brun-roșu. Are un strigăt scurt, un tril ca un tors de pisică, răsunător (amintește de cel al presurii de iarnă). Cântecul este rapid, un "ți-ți-turrrrit ți-ți-turrrrit". Se hrănește în timpul sezonului de reproducere în special cu insecte (ouă, larve și adulți) și păianjeni, iar în perioada rece și cu diferite semințe. Hrana o caută în coronament, stând cu capul în jos cu aceeași ușurință ca atunci când e în poziția normală. Adesea coboară pe pământ pentru a se hrăni. Când găsește hrană din abundență, își face provizii, pe care le ascunde sub lichenii fixați pe scoarța copacilor. Pițigoiul moțat este o specie monogamă, masculul apărându-și teritoriul ocupat. Cuibul și-l instalează în diferite scorburi, de obicei în scorburile arborilor bătrâni, parțial putreziți ce se află în picioare; mai rar sunt folosite cuiburile vechi ale altor păsări (mai ales ale ciocănitoarei pestrițe mari) sau cele de veveriță, sau în cavități din sol sau sub rădăcinile copacilor. Cuibul are forma unei cupe și este constituit din mușchi, uneori și din licheni, iar interiorul căptușit cu păr de animale, pene, pânză de păianjeni și lână. Construiește cuibul numai femela, timp de aproximativ 3 săptămâni. Depune de obicei 2 ponte în ani favorabili. Prima pontă este depusă de la sfârșitul lui aprilie până în mai și este formată din 5-8 ouă, rareori alt număr. Incubația durează 13-18 zile. Clocitul este asigurat de femelă, care în acest timp este hrănită de mascul. Puii sunt nidicoli. La hrănirea puilor participă și masculul. Puii părăsesc cuibul la vârsta de 18-22 de zile, însă rămân în îngrijirea adulților încă 23 de zile. Dacă femela începe depunerea celei de a 2-a ponte, cu îngrijirea puilor, până ce aceștia devin complet independenți, se ocupă masculul. Sunt recunoscute șapte subspecii. În România se găsește subspecia nominată Lophophanes cristatus cristatus (în Carpați) și Lophophanes cristatus mitratus (în Munții Apuseni, unde intergradează cu subspecia nominată).
Sýkorka chochlatá[3] (Lophophanes cristatus, staršie Parus cristatus) je druh z čeľade sýkorkovité. Obýva ihličnaté a zmiešané lesy Európy, na Pyrenejskom polostrove hniezdi v listnatých lesoch.[4] Šíri sa na východ od Uralu. [4] Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov sýkorka chochlatá patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je klesajúci, stavy v Európe v rokoch 1980 – 2013 mierne poklesli.[1]
Sýkorka chochlatá má dĺžku tela 11[5] - 11 5 cm[6] a váži 10 - 12,5 g [7]. Na hlave má ostrý chocholík, čierne a biele pásy, chrbát je sivastohnedý, spodná časť tela sivastobiela, na bokoch do žlta.[5]
Hlas sýkorky chochlatej znie ako "gürrrl" alebo "prülülüll" a spev veľmi podobne, "zi-zi gürrrl" alebo "ci i i - prülülüll - ci i i prülülüll".[6]
Sýkorka chochlatá je počtom a rozšírením najvzácnejšia sýkorka. V zime a v mimohniezdnom období je prelietavá, priblíži sa k obciam a na miesta kde zvyčajne nehniezdi.[4]
Odhadovaný počet hniezdiacich párov je 25 000 - 50 000, zimujúcich jedincov 80 000 - 150 000. Veľkosť populácie i územie na ktorom sa vyskytuje sú stabilné, maximálna zmena do 20%. Ekosozologický status v rokoch 1995, 1998[4] a 2001 žiadny.[8] V roku 2014 LC - menej dotknutý.[2][9][10] Európsky ochranársky status SPEC4 - druhy, ktorých globálne populácie sú koncentrované v Európe a majú tam vhodný ochranársky status. Stupeň ohrozenia S - vyhovujúci ochranársky status.[4]
Žije v ihličnatých lesoch. Okrem borovicových lesov Borskej nížiny na Záhorí hniezdi nad 700 m n. m..[4]
Sýkorka chochlatá hniezdi v bútľavinách a v práchnivých pňoch. Hniezdo je z machu a vnútro je vystlané srsťou. Stavajú ho obaja rodičia. Na 6 - 10 vajíčkach sedí 14 - 15 dní len samička. Mláďatá sú vychovávané 15 - 18 dní. Hniezdia dva krát do roka.[7]
Sýkorka chochlatá sa živí hmyzom v rôznych štádiách vývoja a pavúkmi. Na jeseň a v zime aj semenami smreka a jedle.[7]
Je zákonom chránená, spoločenská hodnota je 230 € (Vyhláška MŽP č. 24/2003 Z.z. v znení č. 492/2006 Z. z., 638/2007 Z. z., 579/2008 Z. z., 173/2011 Z. z., 158/2014 Z. z., účinnosť od 01.01.2015).[11]
Kompozitná fotografia - pomôcka na ľahšie spoznanie druhu
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Sýkorka chochlatá
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Sýkorka chochlatá
Sýkorka chochlatá (Lophophanes cristatus, staršie Parus cristatus) je druh z čeľade sýkorkovité. Obýva ihličnaté a zmiešané lesy Európy, na Pyrenejskom polostrove hniezdi v listnatých lesoch. Šíri sa na východ od Uralu. Podľa Medzinárodnej únie na ochranu prírody a prírodných zdrojov sýkorka chochlatá patrí medzi najmenej ohrozené druhy, trend celkovej populácie je klesajúci, stavy v Európe v rokoch 1980 – 2013 mierne poklesli.
Čopasta sinica (znanstveno ime Parus cristatus)[2] je ptica pevka iz družine sinic (Paridae).
Čopasta sinica je velika 11–12 cm z razponom peruti od 17 do 20 cm in okvirno težo 10-13 g. Zgoraj je rjavo-sive barve, spodaj pa je belkasta, perje okoli vratu je črne barve. Ima kratek in črn kljun in rjavo-olivne noge, najbolj pa je prepoznavna po značilnem belo-črnem koničastem čopu na glavi. Mladiči so bolj rjavi in nimajo tako koničastega čopa ter črnega ovratnika.[3]
Gnezdi v duplu, ki si ga izdolbe sama v trhel, od gliv načet les. Samica znese od 4-8 belih jajc z rdečo-vijoličnimi pegami, velikosti 16x13 mm, vali pa 13-16 dni. Mladiči, ki so gnezdomci in valjenci, poletijo v 17-21 dneh.[3] Ima le en zarod v času od meseca aprila do maja.
Habitat čopaste sinice obsega večinoma le iglaste in mešane gozdove zahodnega Palearktika, pa tudi gorovje Ural. Evropsko populacijo ocenjujejo na več kot 6,1 milijonov gnezditvenih parov, od tega jih je največ v Rusiji, Španiji in Franciji.[4] V osrednji in severni Sloveniji je splošno razširjena, vendar nikjer ne dosega velikih gnezditvenih gostot. Biva tudi v parkih in vrtovih.
Prezimi na gnezditvenem območju, pogosto v paru, ki neredko ostane skupaj vse življenje, ali pa se pridruži mešanim klateškim jatam drugih sinic. V nasprotju z drugimi sinicami je pevski nabor čopaste sinice zelo skromen z zanjo značilnim mehkim trilčkom. Aktivna je le podnevi.
Tako kot druge sinice se večinoma prehranjuje z žuželkami, pajki, majhnimi polži in semeni na tleh in v nižjih predelih borovih gozdov. Na krmilnico prihaja razmeroma redko.
Čopasta sinica (znanstveno ime Parus cristatus) je ptica pevka iz družine sinic (Paridae).
Tofsmes (Lophophanes cristatus) är en tätting som tillhör familjen mesar.[2]
Tofsmesen taxonomiska beskrivning härstammar från Linnés tionde upplaga av Systema Naturae från 1758 men tofsmesen hade redan beskrivits och avbildats av exempelvis Olof Rudbeck d.y. i den fågelbok han skapade i slutet av 1600-talet och början av 1700-talet.
Denna art placerades traditionellt i det stora messläktet Parus. På grund av de distinkta karaktärer som tofsmesen och dess nära släkting grå tofsmes uppvisar så placerar många taxonomer numera gruppen i det egna släktet Lophophanes, bland annat British Ornithologists' Union (BOU) och Sveriges ornitologiska förening. Detta har också stöd i genetiska undersökningar.[3] Släktnamnet Lophophanus användes första gången 1829 av Johann Jakob Kaup.[4]
En förmodad hybrid mellan tofsmes och talltita (Parus montanus) observerades och ringmärktes i Gällivare år 2000 vilket belyser släktskapsproblematiken bland dessa mesar.[5]
Tofsmesen är en västpalearktisk art som återfinns i merparten av centrala och norra Europa och så långt österut som till Uralbergen. Den är en stannfågel och häckar på höjder upp till 1800 meter.[4]
Den delas ofta upp i sex underarter med följande utbredning:[2]
Tofsmesen är 10,5–12 cm lång[6] har ett vingspann på 17–20 cm och väger ungefär 11 gram. Den är gråbrun med ljusare mage och har en tydligt markerad vit krage runt halsen som avgränsas nedtill av ett svart band som framtill bildar en triangelformad haklapp. Den har dessutom en tofs på hjässan som gör den lätt att känna igen. Könen är lika.
Som många andra mesar är den mycket "pratsam" och ger ifrån sig ett typiskt zee, zee, zee Tofsmesläte (info), vilket påminner om svartmesens läte.
I merparten av sitt utbredningsområde lever den i barrträdsområden. I Frankrike och på Iberiska halvön lever den i lövskog. Populationen i Storbritannien är begränsad till ett litet område med uråldrig tallskog i Spey Valley i Skottland.
Tofsmesarna bygger bon i murkna stubbar, och håller sig ofta långt ner i träden för att äta. Den lägger vanligtvis 6-7 ägg (extremfall 3-9) som ruvas av honan i 13–18 dagar. Efter att ungarna kläckts tas de om hand av båda föräldrar i 18–22 dagar tills de kan flyga.[4] Dess föda består av larver, insekter och frön. På vintern observeras den ofta i stora blandflockar med mesar.
Tofsmesen har haft många dialektala namn, bland annat tofsmyssa, tofstita, toppmes, meshatt, skogsbock och meskung.[7] Den har även kallats tofsmössa.[8]
Tofsmesen är Västmanlands landskapsfågel.
Wikimedia Commons har media som rör tofsmes.
Tepeli baştankara (Lophophanes cristatus), baştankaragiller (Paridae) familyasından önceleri Parus cristatus olarak isimlendirilen bir baştankara türü.
Tanıması için kolay bir baştankaradır, ayrıca onun sertleşebilir tacı, çoğunlukla geriye doğru eğilmiş olan ucu, boğaz beneği ve yakası, ayırıcıdır.
Diğer baştankaralar gibi, konuşkandır, ötüşü Çam baştankarasına benzer. Çürümekte olan bir kütükte, delik bir yuva yapar. Çoğunlukla, ağaçlarda aşağılarda görülürler ama ürkmemesine rağmen her zaman kolayca yaklaşılan bir kuş değildirler.
Orta ve Kuzey Avrupa boyunca kozalaklı ormanlarda ve Fransa ve İber Yarımadasında dökülen ormanlık bölgede yaygın ve ortak yerleşik bir kuş türüdür. Birkaç serseri Parus cristatus İngiltere'de görülmüştür. Yerleşiktirler ve kuşların çoğu göç etmez.
Virtual Birds'de Tepeli baştankara kuşunun kuş sesi bulunur. Tepeli baştankara (Lophophanes cristatus), baştankaragiller (Paridae) familyasından önceleri Parus cristatus olarak isimlendirilen bir baştankara türü.
До недавнього часу вид відносили до роду Синиця (Parus). На основі останніх досліджень чубату синицю виіляють до іншого роду — Lophophanes[1]. Остання класифікація знайшла відображення у авторитетних джерелах, зокрема у виданні «Handbook of the Birds of the World»[2]
Виділяють 7 підвидів чубатої синиці:[2]
Маса тіла 10-13 г. Довжина тіла близько 12 см. У дорослого птаха голова зверху чорно-бура, пера з білою верхівкою; на потилиці великий загострений «чуб»; щоки білі, окреслені ззаду чорними смугами; горло чорне; на боках шиї чорні смуги, які заходять на задню частину шиї; спина, плечі, покривні пера верху крил, поперек і надхвістя сірувато-бурі; низ білий, на боках тулуба і череві сірувато-вохристий відтінок; махові і стернові пера бурі; дзьоб чорний; ноги сірувато-бурі. У молодого птаха «чуб» менший, іноді ледь помітний; пера «чуба» і горла бурі; темні смуги на задній частині шиї розвинені слабо або відсутні.
Дорослий птах від решти синиць відрізняється довгим «чубом», а молодий — тим, що пера верху голови з білою верхівкою.[3]
Пісня — короткі мелодійні трелі; часто подає пискливе «ці — ці — чрр — чрр».
Поширена на більшій частині Європи, хоча відсутня у Великій Британії (за виключенням Каледонського лісу в Шотландії), на Апеннінах та на півночі Скандинавії. На півночі Європи зустрічається до межі лісів — в Норвегії до 65° пн. ш., у Швеції, Фінляндії і Карелії до 67° пн. ш., далі на схід до районів Архангельська та Сиктивкара. Далі на схід межа ареалу різко відсувається на південь та доходить до східних схилів Уралу в районі Єкатеринбургу, після чого повертає на захід.
Південна межа ареалу проходить через північне узбережжя Середземного моря в Іспанії та Франції, південну межу Альп, Албанію, центральну Грецію, Болгарію, південне підніжжя Карпат, Волинську і Подільську височини, центральну і східну Україну до 50° пн. ш., Воронезьку, Пензенську і Самарську області Росії.[4]
В Україні поширена в лісовій і значній частині лісостепової смуги, а також Карпатах.[3] У центральній Україні найбільш південною точкою гніздування є околиці м. Черкас.[5]
Як правило, осілий птах, менше ніж інші синиці схильна до сезонних переміщень. Лише на крайній півночі ареалу — на Кольському півострові відмічені нерегулярні кочівлі на відстань не більше 100 км.
Чисельність в Європі оцінена в 6,1—12,0 млн пар, в Україні — 75—95 тис. пар. Спостерігається скорочення чисельності популяції[6].
Населяє хвойні ліси, у листяних не зустрічається. Гніздиться середньовікових та стиглих соснових та ялинових лісах, інколи — в молодих (але за наявності дупел). У мішаних хвойно-листяних лісах зустрічається рідко. Близького сусідства з людиною уникає.
Гніздиться поодинокими парами. Гніздо влаштовує в дуплах з вузьким вхідним отвором (25-30 мм), в трухлявих пнях тощо. Гнізда розміщують невисоко над землею, на висоті 0,5-2 м. Птахи очищують дупла від деревної трухи, нерідко розширюють, а в трухлявих пнях можуть майже повністю видовбувати дупла. Інколи гніздиться в старих дуплах дятлів або в пустотах між гілками гнізд хижих птахів. Гніздо будує з моху з незначною домішкою лишайників, волосся, шерсті. Лоток вистилається шерстю, інколи з додаванням рослинного пуху, павутиння та коконів комах. У кладці 5-9 (частіше 6-7) яєць. Шкаралупа блискуча, молочно-біла, поверхневі плями світло- і темно-іржаво-червоні, глибокі — червонувато-фіолетові. Біля тупого полюсу яйця плями розташовуються більш щільно, утворюючи віночок. Середні розміри яєць 16,39×12,69 мм.[7]
До відкладання яєць приступають раніше інших видів синиць — наприкінці березня — на початку квітня. У деяких пар протягом року буває два виводки. Другі кладки з'являються у червні. Насиджує тільки самка протягом 13-15 діб.[7] Після вильоту з гнізд ще 23-25 днів молодих птахів підгодовують дорослі.[2]
Основний корм у весняно-літній період — дрібні безхребетні та їх личинки, в першу чергу жуки (довгоносики та листоїди), метелики на всіх стадіях розвитку та павуки. Восени та взимку чубата синиця переключається на споживання насіння дерев (сосни, ялиці, псевдотсуги, бука, берези, вільхи). Протягом усього року запасає їжу, особливо інтенсивно з вересня по жовтень та з березня по червень. Запаси ховає у тріщинах кори, між хвоїнками, серед лишайників. Птахи не запам'ятовують конкретне розташування таких місць, однак пізніше синиці здобувають цей корм завдяки осілому способу життя. Зроблені запаси використовують також інші види синиць.
Зображення чубатої синиці на поштовій марці СРСР
У Міжрічинському ландшафтному парку, Чернігівщина.
Lophophanes cristatus là một loài chim trong họ Paridae.[1]
В Северной и Восточной Европе основной биотоп — спелые высокоствольные сосновые и еловые леса, обычно с доминированием сосны обыкновенной и ели обыкновенной. Реже встречается в смешанных лесах, однако и там выбирает участки с хвойными породами деревьев. В центральной, южной и юго-западной Европе места обитания более разнообразны и могут включать в себя светлые лиственные леса с густым подлеском и большим количеством старых и погибших деревьев. Например, на Пиренеях птица нередко селится в буковых рощах, на юге Пиренейского полуострова гнездится в лесопосадках дуба пробкового. Кочующие птицы могут встречаться и на других ландшафтах, таких как верещатниках или зарослях кустарникового можжевельника, но при этом не удаляясь далеко от своих основных мест обитания[7].
Как правило, оседлая птица, меньше других синиц склонная к сезонным перемещениям. Лишь на крайнем севере ареала — на Кольском полуострове, долине Печоры и Лапландии отмечены нерегулярные зимние кочёвки на расстояние не более 100 км[7]. В то же время, в Ленинградской области наблюдения показали строгую оседлость этого вида[13].
Размножение раньше других синиц — с марта по июнь[7]. При этом уже в февральские оттепели самка начинает подыскивать место для будущего гнезда[11]. Начиная с этого времени можно услышать песню синицы — звонкую трельку «чери-рере-рири» или «цирри-ри», повторяемую несколько раз подряд. Как правило, пары формируются зимой в первый же год и сохраняются до конца жизни. Во время брачных игр самец демонстративно кормит самку[7].
Обозначив гнездовую территорию, птицы постоянно охраняют её от пришельцев, даже после окончания сезона размножения. В отличие от большой синицы и московки, гренадёрка предпочитает самостоятельно выдолбить, или скорее выщипать гнездо, а не использовать уже готовые пустоты (аналогичный метод использует буроголовая гаичка). Как правило, для гнезда выбирается мёртвый, трухлявый ствол дерева либо пень, изредка живое дерево. При этом предпочтение отдаётся лиственным породам — ольхе, осине либо берёзе. Иногда ствол настолько прогнивший, что состоит лишь из слоя коры, просвеченного во многих местах. В случае, если подходящее место не найдено, то может использоваться старое дупло малого пёстрого дятла, гнездо вороны либо другой хищной птицы, беличье гайно или искусственная дуплянка[11][4]. Иногда гнёзда синицы находят в заборе и даже в земле. Обычно гнёздо расположено невысоко над землёй, на расстоянии до 3 м, нередко в корневой части пня у самой земли (в исключительных случаях до 13 м)[7]. Строит и обустраивает гнездо одна самка, в очень редких случаях ей помогает самец[14].
Глубина дупла 11—18 см, диаметр летка не превышает 30 мм[15][4]. Гнездо чашеобразное, с толщиной стенок 2—3 см и глубиной лотка 2—7 см[11]. Используемый строительный материал во многом зависит от размеров гнезда и доступности в данной местности — обычно используются мох, лишайники, травинки, листья, беличья шерсть, перья и паутина. Если поблизости находится жильё человека, подбирает мягкий строительный мусор — обрывки ниток, вату и т. п[14]. Обустройство гнезда не заканчивается с кладкой — отложив первое яйцо, самка продолжает таскать мягкий материал и накидывает его сверху — в результате к концу насиживания кладка укрыта толстым слоем подстилки[16].
За сезон выводит один или два выводка, причём второй выводок больше характерен для южной части ареала[7]. Если потомство по какой-либо причине погибает, самка откладывает повторно. В кладке 5—11 (на севере обычно меньше, 5—6) белых с красновато-коричневыми крапинками яиц[7]. Размеры яиц: (11-14) х (12-18) мм[14]. Насиживает только самка в течение 13—18 дней, самец в это время занят поиском корма для себя и для неё. Птенцы на голове и спине покрыты тёмно-серым пухом, и имеют жёлтую либо тёмно-желтую полость клюва. Потомство выкармливается обоими родителями в течение 16—22 дней, на северо-западе России первые слётки появляются во второй декаде мая. Иногда, не дождавшись вылета птенцов, самка приступает ко второй кладке — в этом случае забота о потомстве (как и наседке) ложится на самца[16]. Научившись летать, птенцы покидают гнездо не сразу и ещё в течение 23—25 дней подкармливаются родителями[7]. Продолжительность жизни хохлатой синицы не превышает 9 лет[5][14].
Основной корм в весенне-летний период — мелкие беспозвоночные и их личинки, в первую очередь жуки (долгоносики и листоеды)), бабочки во всех стадиях развития и пауки[17][4]. Птицы также охотно поедают двукрылых (комаров, мух), перепончатокрылых (пчёл, ос), полужесткокрылых[13]. В желудках взрослых птиц также находили стрекоз, веснянок, подёнок, тлю, сетчатокрылых, прямокрылых (кузнечиков, саранчу, сверчков) и ручейников[7]. В рационе птенцов преобладают чешуекрылые и пауки[13].
Осенью и зимой синица переключается на семена ели, сосны, пихты, псевдотсуги, кипарисовика, бука, берёзы, ольхи, ягоды можжевельника, боярышника, рябины, кизила[7]. Ранней весной, когда осенние запасы истощены, а насекомых ещё нет, употребляет в пищу пыльники осины, а также пьёт сок берёзы, осины и клёна[13]. В поисках корма осматривает развилки веточек, трещинки коры, пучки хвои, нередко при этом подвешиваясь к ветке вниз спиной или вниз головой. В течение всего года запасает пищу впрок, особенно интенсивно с сентября по октябрь и с марта по июнь[13]. Основные запасы — семена хвойных пород деревьев, гусеницы и пауки — прячутся в трещинах коры, под наростами лишайников, между хвоинок, очень редко на земле. В отличие от буроголовой гаички, спрятанный корм хохлатой синицы почти всегда виден снаружи[13]. Птица не запоминает конкретных мест тайников, однако позднее добывает корм на том же участке леса. Сделанные запасы помогают пережить холодное время года не только гренадёрке, но также и другим птицам, не столь искусным в накопительстве — например, большой синице[7].
Выделяют 7 подвидов хохлатой синицы[7]:
В Северной и Восточной Европе основной биотоп — спелые высокоствольные сосновые и еловые леса, обычно с доминированием сосны обыкновенной и ели обыкновенной. Реже встречается в смешанных лесах, однако и там выбирает участки с хвойными породами деревьев. В центральной, южной и юго-западной Европе места обитания более разнообразны и могут включать в себя светлые лиственные леса с густым подлеском и большим количеством старых и погибших деревьев. Например, на Пиренеях птица нередко селится в буковых рощах, на юге Пиренейского полуострова гнездится в лесопосадках дуба пробкового. Кочующие птицы могут встречаться и на других ландшафтах, таких как верещатниках или зарослях кустарникового можжевельника, но при этом не удаляясь далеко от своих основных мест обитания.
Характер пребыванияКак правило, оседлая птица, меньше других синиц склонная к сезонным перемещениям. Лишь на крайнем севере ареала — на Кольском полуострове, долине Печоры и Лапландии отмечены нерегулярные зимние кочёвки на расстояние не более 100 км. В то же время, в Ленинградской области наблюдения показали строгую оседлость этого вида.
冠山雀（學名：Lophophanes cristatus）是一種山雀。牠們廣泛分佈在中歐及北歐的針葉林，與及法國和伊比利亞半島的落葉林中。在英國，牠們只限於蘇格蘭的松林中，一些流浪的曾在英格蘭出現。牠們是留鳥，並不會遷徙。
冠山雀很易辨認。牠有一個直立的冠，頂端彎曲，頸部獨特。牠們可以說話，平時像煤山雀般吱吱的叫（ 鳥鳴 帮助·信息）。
冠山雀會在殘株的穴上築巢。牠們經常在樹下覓食，很易發現。牠們會與其他的山雀一同生活。牠們主要吃昆蟲，包括毛蟲，及種子。
冠山雀以往分類在山雀屬中，但現時則分類在Lophophanes中。[2]
冠山雀（學名：Lophophanes cristatus）是一種山雀。牠們廣泛分佈在中歐及北歐的針葉林，與及法國和伊比利亞半島的落葉林中。在英國，牠們只限於蘇格蘭的松林中，一些流浪的曾在英格蘭出現。牠們是留鳥，並不會遷徙。
保全状況評価 LEAST CONCERN
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 鳥綱 Aves 目 : スズメ目 Passeriformes 科 : シジュウカラ科 Paridae 属 : シジュウカラ属 Parus 種 : カンムリガラ P. cristatus 学名 Parus cristatus 和名 カンムリガラ 英名 Crested Tit カンムリガラ（学名Parus cristatus）は、スズメ目シジュウカラ科に分類される鳥類の一種。
この項目は、鳥類に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（ポータル鳥類 - PJ鳥類）。 カンムリガラ（学名Parus cristatus）は、スズメ目シジュウカラ科に分類される鳥類の一種。
_(European_Crested_Tit)_-_(adult),_Oberengadin,_Switzerland.jpg)
_(9).JPG)
_(8521270364).jpg)
_(European_Crested_Tit)_-_(adult),_Oberengadin,_Switzerland.jpg)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
![Descrission Àutri nòm an piemontèis: a l'é na balerin-a. Costo artìcol a l'é mach në sboss. Da finì. Ambient Da finì. Distribussion Da finì. Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse Parus cristatus [=Lophophanes cristatus]](http://pms.wikipedia.org/wiki/Figura:Crested_Tit_2.jpg){kind=link}