Coenagrion pulchellum (Vander Linden 1825)

El Donzell del ratpenat (Coenagrion pulchellum) és un odonat zigòpter europeu de la família Coenagrionidae.

El seu comportament és molt similar al d'altres cenagriònids; en general es manté prop de la vegetació. Els immadurs volten sovint pels prats adjacents o zones cobertes d'herba sense tallar.

Descripció

El mascle té un distintiu en forma de "copa de vi" al segon segment de l'abdomen. Es tracta d'una marca en forma d'U de color negre amb una línia negra que uneix la banda negra estreta terminal del segment. Això el distingeix del donzell de la ferradura (Coenagrion puella) que té la forma d'U, però una no té cap línia que connecta la banda terminal estreta.^[1]

Distribució

El donzell del ratpenat es distribueix per tota Europa. És dispers i poc comú a la Gran Bretanya, però molt estès i comú a Irlanda.^[2]

Galeria

• Coenagrion pulchellum mascle

• Coenagrion pulchellum mascle

• Coenagrion pulchellum

• Coenagrion pulchellum còpula

• Coenagrion pulchellum posta

Referències

Enllaços externs

• http://www.brocross.com/dfly/species/pulch.htm
• Coenagrion pulchellum (en anglès). IUCN Red List.
• Oxygastra. Grup d'estudi dels odonats de Catalunya. http://www.oxygastra.org/fotos1esp.php?especie=Coenagrion%20pulchellum&localitzacio=Europa&familia=Coenagrionidae
• Biodiversidad Virtual. http://www.biodiversidadvirtual.org/insectarium/Coenagrion-pulchellum-%28Vander-Linden-1825%29-cat4377.html

Mursen (math o bryfyn) yn nheulu'r Coenagrionidae yw'r Mursen las amrywiol (llu: mursennod glas amrywiol; Lladin: Coenagrion pulchellum; Saesneg: Variable Damselfly) sydd o fewn y genws a elwir yn Coenagrion. Mae'r mursennod (Zygoptera) a'r gweision neidr (Anisoptera) ill dau'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Odonata. Mae'r Mursen las amrywiol yn frodorol o Ewrop, ac mae'n eitha cyffredin yn Iwerddon, ac fe'i ceir yng Nghymru.^[1]

Gwryw C. pulchellum

Fel llawer o fursennod (a elwir yn gyffredinol hefyd yn 'weision neidr') eu cynefin yw pyllau o ddŵr, llynnoedd araf eu llif, nentydd neu afonydd glân.

Mae adenydd yr oedolyn yn 33mm ac fe'i welir yn hedfan rhwng Mai a Medi. Mae ei loiw'n amrywio cryn dipyn, a dyna hanfod ei henw. Gellir ei chamgymryd am y Fursen las asur yn hawdd. Mae'r oedolyn yn aros ar lan y llyn neu'r pwll, ond gall y Fursen las amrywiol (neu'r C. pulchellum fel y caiff ei galw gan y naturiaethwr) stelcian o gwmpas cae o wair cyfagos.

Gweler hefyd

• Rhestr o fursennod yn y teulu Coenagrionidae
• Odonata - yr Urdd o bryfaid sy'n cynnwys y gweision neidr a'r mursennod.

Cyfeiriadau

• www.british-dragonflies.org.uk/

Dolen allanol

• Geiriadur enwau a thermau, Llên Natur, Cymdeithas Edward Llwyd.

Die Fledermaus-Azurjungfer (Coenagrion pulchellum) ist eine Libellenart aus der Familie der Schlanklibellen (Coenagrionidae).

Merkmale

Die Fledermaus-Azurjungfer erreicht Flügelspannweiten von 40 bis 50 Millimetern und ist wie die meisten Azurjungfern sehr schlank gebaut. Die Männchen besitzen eine schwarz-blaue Zeichnung auf den Thorax- und den Hinterleibssegmenten, die in ihrer Ausprägung etwas variabel sein kann, jedoch auf dem zweiten Hinterleibssegment stets die typische schwarze Zeichnung trägt, die entfernt an eine Fledermaus erinnert. Die Weibchen haben auf Kopf und Thorax schwarz-weiße Zeichnung und sind auf den Hinterleibssegmenten normalerweise ebenfalls hellblau-schwarz gezeichnet (siehe linkes Bild). Ihre Zeichnung ist jedoch in den Formen weniger charakteristisch und kann bis fast ganz schwarz (siehe rechtes Bild) variieren oder in selteneren Fällen grün-schwarz sein (Daher auch engl. Name Variable Damselfly).

Verwechselungsgefahr besteht mit der Gemeinen Becherjungfer (Enallagma cyathigerum) und der durchschnittlich etwas kleineren, ebenfalls im gleichen Habitat lebenden Hufeisen-Azurjungfer (Coenagrion puella). Bei dieser sind die schwarzen Färbungsanteile der Hinterleibssegmente der Männchen allerdings meistens schmaler, so dass sie von oben insgesamt eher hellblau wirken. Die im Deutschen namensgebende Zeichnung auf dem zweiten Hinterleibssegment ist dort einem eckigen U ähnlich (Öffnung zur Kopfseite) – sehr entfernt: hufeisenförmig. Die Weibchen der C. puella wirken dagegen von oben immer insgesamt fast schwarz, da sie auf der Oberseite nie flächige, sondern nur sehr feine hellblaue Zeichnungen zeigen.

Lebensweise

Die Flugzeit dieser Libellen fällt in den Mai bis Juli, wo man sie im Bereich von tieferen, stehenden Gewässern mit Schwimmpflanzenbewuchs antrifft. Die Tiere sonnen sich in den Morgenstunden mit leicht gespreizten Flügeln, halten sich ansonsten allerdings meistens in der Ufervegetation auf. Die Paarung erfolgt im Flug oder auf Blättern und anderen Pflanzenteilen.

Zur Eiablage sticht das Weibchen die Eier mit ihrem Ovipositor in untergetauchte Wasserpflanzenteile, wobei sie selbst auch untertauchen kann. Die Larven halten sich im Pflanzenbewuchs auf und überwintern einmal.

Bilder

• Männchen

• Weibchen, normale Färbung

• Weibchen, etwas dunklere Farbvariante

• Weibchen, dunkle Farbvariante

• Weibchen leicht rötlich blaue Farbvariante

• Paarungsrad

• Paarungsrad plus drittes Männchen das mitmachen will.

Literatur

• Heiko Bellmann: Libellen. Beobachten, bestimmen. Neumann-Neudamm, Melsungen 1998, ISBN 3-7888-0522-6.
• Gerhard Jurzitza: Der Kosmos-Libellenführer. Die Arten Mittel- und Südeuropas. Kosmos Verlag, Stuttgart 2000, ISBN 3-440-08402-7.
• Wilfried Stichmann: Der große Kosmos Naturführer Tiere und Pflanzen. Kosmos Verlag, Stuttgart 2003, ISBN 3-440-09454-5.

Weblinks

– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

The variable damselfly or variable bluet (Coenagrion pulchellum) is a European damselfly. Despite its name, it is not the only blue damselfly prone to variable patterning.

Its behaviour is much like that of the azure damselfly; it usually stays close to vegetation. Immatures are often found in adjacent meadows or uncut grassy areas.

Description

The male variable damselfly has a distinctive "wine glass" marking on the second segment of the abdomen. This is a black U-shaped mark with a black line joining the segment's narrow terminal black band.^[1] (This distinguishes it from the Azure Damselfly which has the U-shape but no line connecting it to the terminal band.)^[1]
Male forms

• 

  Male
  S9 virtually unmarked

• 

  Male
  shoulder stripe unbroken

• 

  Male
  shoulder stripe broken

• 

  mating
  with female blue form

• 

  mating
  with young adult female blue form

Female forms

• 

  immature female, blue form

• 

  young adult female blue form

• 

  adult female, dark form

Distribution

The variable damselfly occurs throughout Europe. Scattered and uncommon in mainland Britain but widespread and common in Ireland.^[2]

References

Sarvikliidrik (Coenagrion pulchellum) on liidriklaste sugukonda liidriku perekonda kuuluv kiil.

Eestis, nagu suuremas osas Euroopast kuni Iirimaani, on sarvikliidrik tavaline.

Sarvikliidriku keha on üsna sale ja kehapikkus jääb tavaliselt vahemikku 40–50 mm. Eestiivad ja tagatiivad on ühelaiused ning aluselt järsult kitsenevad.

Sarvikliidrikuga on üsna sarnane sadulliidrik (Coenagrion puella). Ka välimus on neil sarnane. Sarvikliidrikul on tooraksi teisel segmendil must U-kujuline märk, niinimetatud veiniklaasimärk, koos musta joonega, mis ühendab seda segmendi kitsa musta ääreribaga. See eristabki teda sadulliidrikust: viimasel on samuti U-kujuline märk, aga pole ääreribaga ühendavat joont. Tagakeha on sinine mustade triipudega, aga mõnel emasel on mustad triibud nii laiad, et sinist peaaegu polegi näha.

Nende kahe liigi eluviis on samuti sarnane. Üldiselt elavad nad taimedel. Noori isendeid leidub tihti luhtadel ja niitmata rohumaadel. Kiilid lendavad maist juunini hommikutundidel. Paaritumine võib toimuda lennul, kuid ka õitel või teistel taimeosadel. Emane muneb veealustele taimeosadele, olles sealjuures ise veepinnast kõrgemal. Vastsed kasvavad veetaimedel ja talvituvad ühe korra.

Esimest korda kirjeldas sarvikliidrikku teaduslikult Pierre Léonard Vander Linden 1825.

Välislingid

• Sarvikliidrik andmebaasis eElurikkus

• Sarvikliidrik e-Elurikkuse andmebaasis.
• Kiililised
• Tõnis Tuuga: Kastesed sarvikliidrikud
• Pilte sarvikliidrikust

Sirotytönkorento (Coenagrion pulchellum) on tytönkorentoihin kuuluva pienikokoinen sudenkorento.

Ulkonäkö ja koko

Naaras

Sirotytönkorennon ulkonäkö on samankaltainen kuin monien muiden tytönkorentojen. Koiraan takaruumis on kapea, ja sen toisessa jaokkeessa on tumma kuvio, joka näyttää ikään kuin paksulta Y-kirjaimelta tai ääniraudalta. Olkajuovat ovat koiraalla kapeat ja useilla yksilöillä osittaiset. Koiraalla ja naaraalla on M-kirjainta muistuttava kaulus, jossa on kolmiomainen, päästään tylppä ja sivuliuskojen pituinen keskiliuska. Naaraan takaruumiin värityksessä esiintyy huomattavaa vaihtelua. Selkäpuoli voi olla melkein kokonaan tumma, mutta usein siinä on vaaleitakin alueita.^[2]

Sirotytönkorennon takaruumiin pituus on 24–29 mm ja takasiiven pituus 17–22 mm.^[2]

Levinneisyys ja elinympäristö

Lajia tavataan yleisenä Länsi-, Keski- ja Pohjois-Euroopassa sekä Aasian länsiosissa ja Siperiassa Altaivuoristolle asti. Lajin elinalueet ovat muuttumassa hajanaisemmiksi eteläisimmässä Euroopassa.^[1] Suomessa Jyväskylän eteläpuolella sirotytönkorentoa esiintyy yleisesti ja runsain määrin.^[2]

Elinympäristönä sirotytönkorento pitää enimmäkseen seisovien vesien alueista. Laji suosii varsinkin runsaskasvustoisia meren- ja järvenlahtia sekä lampia, nykyään enenevässä määrin myös suolampia.^[2]

Elintavat

Sirotytönkorennon lentoaika on kesäkuun alusta elokuun loppupuolelle. Päälentoaika ajoittuu kesäkuun puolivälistä heinäkuun puoleenväliin.^[2]

Lähteet

Coenagrion pulchellum, l'agrion exclamatif ou l'agrion joli, est une espèce d'insectes odonates zygoptères (demoiselles) de la famille des Coenagrionidae.

Distribution

Eurasiatique, cette espèce se rencontre depuis le nord de l'Espagne jusqu'au sud de la Scandinavie et atteint l'ouest de la Sibérie. Plus rare dans le sud de l'Europe, absente en haute montagne.

Description

Coenagrion pulchellum mesure de 34 à 38 mm. Les mâles sont rayés de noir et de bleu sur le thorax et les segments abdominaux. Le dessus du segment S1 montre un dessin noir en forme de petite coupe (au niveau de la base des ailes, à peine visible sur la photo) et S2 une forme noire de long verre à pied ou de U (photo)^[1]. Les zones noires de S3, S4, S5 peuvent être nettement plus courtes. Les femelles ont une coloration extrêmement variable.

Pour différencier cette espèce de l'Agrion jouvencelle (Coenagrion puella) ou d'autres espèces ressemblantes d'agrions, la consultation d'ouvrages spécialisés est pratiquement indispensable. L'Agrion bleuâtre (Coenagrion caerulescens), espèce nord-africaine et sud-européenne, se distingue notamment par une tache noire sur S1 plus ou moins rectangulaire suivie d'un fin liseré bleu et par des ptérostigmas pointus.

Habitat, mode de vie

Coenagrion pulchellum fréquente les eaux stagnantes ou faiblement courantes souvent peuplées d'une végétation abondante (marais...).
Les imagos se montrent d'avril à mi-septembre.

Statut

En France, cette espèce est inscrite sur la liste rouge régionale des odonates du Nord-Pas-de-Calais comme étant quasi-menacée (NT).

Notes et références

L'azzurrina variabile (Coenagrion pulchellum (Vander Linden, 1825) è una libellula della famiglia Coenagrionidae.^[2][3]

Distribuzione e habitat

Coenagrion pulchellum ha un areale euro-asiatico.^[1] In Italia è segnalata in quasi tutta la penisola (tranne le Marche e l'Abruzzo); assente in Sicilia e Sardegna.^[3]

Note

Gražioji strėliukė (lot. Coenagrion pulchellum, angl. Variable Damselfly, vok. Fledermaus-Azurjungfer) – strėliukių (Coenagrionidae) šeimos vabzdys. Lervos gyvena stovinčiame vandenyje. Vikiteka

De variabele waterjuffer (Coenagrion pulchellum) is een juffer die vooral te vinden is bij plantenrijke, schone, stilstaande wateren. In Nederland komt hij plaatselijk massaal voor in laagveengebieden. Het is in Nederland een van de drie algemeenste zwart-met-blauwe juffers, samen met de watersnuffel en de azuurwaterjuffer. Op de zandgronden zijn het vooral laatstgenoemde soorten die algemeen zijn, in het laagveen de variabele waterjuffer. In België is het een soort van de rode lijst, aangezien België weinig laagveen heeft.

Herkenning

De variabele waterjuffers doen hun naam eer aan, ze zijn buitengewoon variabel en daardoor soms gemakkelijk, maar in andere gevallen moeilijk te determineren.

Verschil met verwante soorten

Een verschil met de watersnuffel is dat die soort op de zijkant van het borststuk slechts één zwart streepje heeft, terwijl alle andere waterjuffers er twee hebben; bovendien heeft de watersnuffel een brede tot zeer brede lichte schouderstreep, de variabele waterjuffer heeft altijd een smallere streep; ook de achterlijfstekening is zowel bij mannetjes als vrouwtjes duidelijk verschillend bij deze soorten.

Verschillen met de azuurwaterjuffer zijn subtieler. Mannetjes zijn vaak gemakkelijk van elkaar te onderscheiden, maar sommige variaties lijken heel sterk op elkaar. Bij de vrouwtjes is er flinke overlap in sterk op elkaar gelijkende individuen. Omdat op een bepaalde locatie meestal maar een van deze soorten voorkomt, kunnen de vrouwtjes op naam gebracht worden aan de hand van de aanwezige mannetjes...

Kleuren

Bij de herkenning van libellen is de zwarte tekening over het algemeen veel belangrijker dan de kleuren van het lijf. Jonge waterjuffers zijn bruinig, maar op een leeftijd van een paar uur is de zwarte tekening al goed te zien. Later worden zowel de mannetjes als de vrouwtjes blauw. Vrouwtjes zijn soms deels groen of oranjig.

Mannetjes

Drie dingen zijn variabel bij deze soort:

• de lichte schouderstreep boven op het borststuk is soms een doorlopende streep, maar vaker gereduceerd tot een uitroepteken; waarvan heel soms slechts een of twee blauwe puntjes overblijven
• op segment 2 zit een zwarte Y-vormige figuur; deze is soms heel vet, maar soms ook gereduceerd tot een U-vormige figuur (en dan geheel gelijk aan de U van de azuurwaterjuffer)
• op de rug van de segmenten 3-5 bedraagt de hoeveelheid zwart 20 tot 90 procent; vrijwel altijd is de hoeveelheid zwart op 3 minder dan op 4, waar het zwart weer minder uitgebreid is dan op 5 (segment 6 bevat nog wat meer zwart, namelijk 50-100 procent; voor de herkenning van de soort is dit segment onbelangrijk).

Deze drie variaties zijn gelukkig onafhankelijk van elkaar. In theorie is het mogelijk dat een mannetje veel blauw heeft op het borststuk (dat wil zeggen een doorlopende schouderstreep), plus veel blauw op segment 2 (dus een U), plus veel blauw op de segmenten 3-5 (20 procent), zodat de zwarte tekening identiek is aan die van de azuurwaterjuffer, maar de kans daarop is verwaarloosbaar. De kans op een verdwaalde azuurwaterjuffer is groter. Heeft een variabele waterjuffer een U, dan is er dus meestal een uitroepteken of veel zwart op 3-5.

Op de foto hieronder is de schouderstreep nog net geen uitroepteken, is de Y op segment 2 gemiddeld van vorm en zit op de volgende segmenten 50-50-55-80 procent zwart.

Vrouwtjes

De variatie zit bij vrouwtjes vooral in:

• op segment 2 zit een bekervormige zwarte figuur; deze laat meestal een rand blauw over, maar de beker loopt soms tot segment 1 (en is dan geheel gelijk aan een de beker van een azuurwaterjuffer)
• de rug van de segmenten 3-7 bevat meestal 50-90 procent zwart, maar bij een deel van de dieren is de rug geheel zwart (net als bij de meerderheid van de azuurwaterjuffers)
• op segment 8 zit in het blauw een vleermuisachtige of bijlachtige figuur, soms echter is de rug geheel zwart (zoals bij de meeste azuurwaterjuffers).

Geeft de zwarte tekening niet voldoende aanknopingspunten voor de determinatie, dan is er nog een hard kenmerk: de achterrand van het halsschildje is sterk gegolfd (bij de azuurwaterjuffer zwak gegolfd), zodat in het midden een scherp lipje zit. Uit de juiste hoek genomen foto's laten dit lipje goed zien.

Op de foto hieronder komt de vaas op segment 2 krap tot de helft (meestal is er meer zwart), op 3-7 is de hoeveelheid blauw normaal, hoewel iets aan de royale kant, terwijl op segment 8 bijna geen zwarte tekening aanwezig is (links en rechts slechts een klein puntje). Het lipje van het halsschildje is goed te zien; doordat er een licht randje langs loopt (bij andere vrouwtjes kan dat echter afwezig zijn) zit er een V-tje midden achter de kop.

Externe links

• Nederlands Soortenregister Variabele waterjuffer

Foto's

• mannetje

• vrouwtje

Variabel blåvannymfe er en vannymfe som tilhører familiegruppen blåvannymfer (Coenagrionidae).

Utbredelse

Variabel blåvannymfe er utbredt i Europa og det vestlige-Asia. Finnes i Danmark, og det sydlige Sverige og Finland. I sørlige Norge langs kysten til Hordaland. Men er også funnet i Trøndelag og Nordland.

Utseende

Tegningene i svart på kroppen kan variere ganske mye, men forbrystet (prothorax) form og farge kan brukes som sikker bestemmelse av arten.

Vingene holdes taklagt bak på kroppen i hvile. Vingespennet er mellom 32 og 46 millimeter.

Levevis

Nymfene lever ved kysten, i næringsrike vann eller myrtjern og mindre dammer i lavlandet.

Eggene legges på vannplanter, vanligvis under vannlinjen. Utviklingen tar 1-2 år. Nymfen overvintrer på vegetasjonen eller ved røttene. De voksne (imago) vannymfene finnes vanligvis ikke langt fra stedet der de levde som nymfe.

Flygetiden er fra mai til midten av august.

Variabel blåvannymfe har ufullstendig forvandling, overgang fra nymfe til det voksne kjønnsmodne insektet går gradvis gjennom flere hudskift (nymfestadier). Nymfene lever i vann og ligner derfor lite på de voksne (imago), bortsett fra størrelsen. Når nymfen kommer til det siste hudskiftet finner den et strå eller noe, der den kan klatre opp over vannflaten. Her blir den hengende, mens huden revner på ryggsiden. Den nyklekte vannymfen blir hengende på den gamle huden, eller like ved siden av, helt til den nye huden er noe herdet, og på vingene har fått sin endelige form.

Kilder

• Olsvik, Hans. 1996. Øyenstikkere i Møre & Romsdal, VestNorge, status for atlasprosjektet pr. 1995 Nordisk Odonatologisk forum. Vol 2, side 16
• Holmen, M. & H. Pedersen. 1995. Odonata i Danmark, foreløbig status 1995. Nordisk Odonatologisk forum. Vol 2, side 4
• Sahlén, Göran. 1996. Sveriges Trollsländor. Feltbiogerna. 165 sider. ISBN 91-85094-43-9

Eksterne lenker

• (sv) Variabel blåvannymfe hos Dyntaxa
• (en) Variabel blåvannymfe i Encyclopedia of Life
• (en) Variabel blåvannymfe i Global Biodiversity Information Facility
• (en) Variabel blåvannymfe hos Fauna Europaea
• (en) Variabel blåvannymfe hos NCBI
• (en) Kategori:Coenagrion pulchellum – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Coenagrion pulchellum – galleri av bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Coenagrion pulchellum – detaljert informasjon på Wikispecies
• Variabel blåvannymfe – www.nhm.uio.no/norodo/ ^{[død lenke]} – Et norskspråklig nettsted om norske øyenstikkere.

Łątka wczesna, łątka nietoperzówka (Coenagrion pulchellum) – gatunek ważki z rodziny łątkowatych (Coenagrionidae). Występuje w Europie. Na terenie Polski jest gatunkiem pospolitym. Zasiedla wszelkie typy zbiorników.

Długość ciała 37 mm, rozpiętość skrzydeł 44 mm. Osobniki dorosłe (imagines) latają od maja do sierpnia.^[1].

Zobacz też

• ważki Polski

Przypisy

Mörk lyrflickslända (Coenagrion pulchellum), även kallad mörk U-flickslända, är en art i insektsordningen trollsländor som tillhör familjen dammflicksländor.

Kännetecken

Denna art är mycket lik ljus lyrflickslända (Coenagrion puella) till utseendet, och utan detaljstudier kan det vara svårt att skilja dem åt. På avstånd är den mörka lyrflicksländan kanske något slankare, och hanen är oftast något klarare blå i färgen än hanen av C. puella. Hanen är blå med svarta teckningar på bakkroppen. På det andra bakkroppssegmentet är denna u-formad. Honan är brun eller grönbrun med svarta teckningar på bakkroppen. Vingarna är genomskinliga med mörkt vingmärke. Vingbredden är 40 till 50 millimeter och bakkroppens längd är 24 till 30 millimeter.

Utbredning

Liksom C. puella har denna art stor utbredning i Europa. De två arterna delar ofta habitat, men C. pulchellum förekommer något längre norrut än sin släkting. Detta gäller framför allt i Norge och Finland, i Sverige är de två arternas utbredningsområden mer samstämmiga.

Levnadssätt

Den mörka lyrflicksländans habitat är olika typer av mindre vattensamlingar, som dammar. Efter parningen lägger honan äggen tillsammans med hanen, i stjälkarna på vattenväxter. Utvecklingstiden från ägg till imago är ett till två år och flygtiden från slutet av maj till augusti.

Källor

• Sandhall, Åke. Trollsländor i Europa, Interpublishing, 2000.
• Sahlén, Göran. Sveriges trollsländor, Fältbiologerna, 1996.

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör mörk lyrflickslända.
  Bilder & media

Coenagrion pulchellum là loài chuồn chuồn trong họ Coenagrionidae. Loài này được Vander Linden mô tả khoa học đầu tiên năm 1823.^[1]

Hình ảnh

Chú thích

Tham khảo

• Phương tiện liên quan tới Coenagrion pulchellum tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Coenagrion pulchellum tại Wikispecies

• 1 Замечания по русскому названию
• 2 Описание
• 3 Биология
• 4 Ареал
• 5 Подвиды
• 6 Примечания
• 7 Литература