dcsimg

Associations ( الإنجليزية )

المقدمة من BioImages, the virtual fieldguide, UK
Foodplant / miner
larva of Amauromyza labiatorum mines leaf of Stachys

Foodplant / sap sucker
Cryptomyzus ribis sucks sap of leaf of Stachys
Remarks: season: summer

Foodplant / open feeder
imago of Dibolia cynoglossi grazes on leaf of Stachys

Foodplant / saprobe
fruitbody of Lachnella villosa is saprobic on dead, decayed stem of Stachys

Foodplant / gall
larva of Wachtliella stachydis causes gall of inflorescence of Stachys

ترخيص
cc-by-nc-sa-3.0
حقوق النشر
BioImages
المشروع
BioImages
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
BioImages, the virtual fieldguide, UK

Description ( الإنجليزية )

المقدمة من Flora of Zimbabwe
Annual or perennial herbs, subshrubs or shrubs. Leaves entire or toothed. Inflorescence a terminal or axillary spike or raceme; flowers in 2-many-flowered whorls; bracts leaf-like or reduced; bracteoles usually present. Calyx subequally 5-toothed (or rarely ± 2-lipped), 5-10-nerved. Corolla 2-lipped; upper lip erect or ascending, usually concave or arched, entire or very shortly emarginate, usually shorter than the lower lip; lower lip spreading or reflexed, 3-lobed. Stamens 4, ascending under the upper lip; style 2-fid.
ترخيص
cc-by-nc
حقوق النشر
Mark Hyde, Bart Wursten and Petra Ballings
الاقتباس الببليوغرافي
Hyde, M.A., Wursten, B.T. and Ballings, P. (2002-2014). Stachys Flora of Zimbabwe website. Accessed 28 August 2014 at http://www.zimbabweflora.co.zw/speciesdata/genus.php?genus_id=1220
مؤلف
Mark Hyde
مؤلف
Bart Wursten
مؤلف
Petra Ballings
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
Flora of Zimbabwe

Poruq ( الأذرية )

المقدمة من wikipedia AZ

Bu cinsin Yer kürəsinin mülayim iqlim qurşaqlarında və subtropik vilayətlərdə bitən 300 növə yaxın, Azərbaycanda isə 23 növ birillik və çoxillik bitkiləri məlumdur. Onlardan təxminən 15 növündən, o cümlədən aşağıdakı növdən yaşıllaşdırmada istifadə edilir: Yunlu poruq (S. lanata) azyarpaqlı gövdələri 60 sm hündürlüyə çatan kökümsovlu, çoxillik bitkidir. Gülləri yalançı çiçək köbəsindən ibarət sünbülşəkilli çiçək qrupunda yığılmışdır. İkidodaqlı çiçək tacı çəhrayı ya da çahrayımtıl-bənövşəyi rənglidir. Bu bitkinin vətəni Rusiyanın cənub rayonları, Zaqafqaziya Türkiyənin qərb vilayətləri və İranın şimalıdır.Yunlu poruq 1782-ci ildən gülçülükdə geniş istifadə olunur. Poruğu toxumlarla və kolun bölünməsi ilə çoxaltmaq olar. Bordürlərdə vaxtaşırı yararsız çiçəkləri kəsilərsə çox gözəl görünür. Poruğun yarpaqlarından dəstə bağlanarkən istifadə edilir.

Məlumat mənbəsi

  1. Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia AZ

Poruq: Brief Summary ( الأذرية )

المقدمة من wikipedia AZ

Bu cinsin Yer kürəsinin mülayim iqlim qurşaqlarında və subtropik vilayətlərdə bitən 300 növə yaxın, Azərbaycanda isə 23 növ birillik və çoxillik bitkiləri məlumdur. Onlardan təxminən 15 növündən, o cümlədən aşağıdakı növdən yaşıllaşdırmada istifadə edilir: Yunlu poruq (S. lanata) azyarpaqlı gövdələri 60 sm hündürlüyə çatan kökümsovlu, çoxillik bitkidir. Gülləri yalançı çiçək köbəsindən ibarət sünbülşəkilli çiçək qrupunda yığılmışdır. İkidodaqlı çiçək tacı çəhrayı ya da çahrayımtıl-bənövşəyi rənglidir. Bu bitkinin vətəni Rusiyanın cənub rayonları, Zaqafqaziya Türkiyənin qərb vilayətləri və İranın şimalıdır.Yunlu poruq 1782-ci ildən gülçülükdə geniş istifadə olunur. Poruğu toxumlarla və kolun bölünməsi ilə çoxaltmaq olar. Bordürlərdə vaxtaşırı yararsız çiçəkləri kəsilərsə çox gözəl görünür. Poruğun yarpaqlarından dəstə bağlanarkən istifadə edilir.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia AZ

Betònica ( الكتالونية )

المقدمة من wikipedia CA

Betònica (Stachys) és un gènere de plantes amb flor de la família lamiàcia.

És gairebé cosmopolita, només manca a Amèrica del Sud.

El gènere conté unes 300 espècies.

Són plantes herbàcies o arbusts anuals o perennes. Arriben a un màxim de 300 cm d'alt. Les fulles són simples, triangulars i de disposició oposada. Les flors es troben en les axiles de les fulles a la part superior de la planta.

Tenen un ús tradicional com a plantes medicinals.

Algunes espècies


 src= A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Betònica Modifica l'enllaç a Wikidata
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autors i editors de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia CA

Čistec ( التشيكية )

المقدمة من wikipedia CZ
O části středočeské obce Přestavlky u Čerčan pojednává článek Čistec (Přestavlky u Čerčan).

Čistec (Stachys) je rod rostlin z čeledi hluchavkovitých. Zahrnuje asi 300 druhů, které jsou rozšířeny v Evropě, Asii, Austrálii a Severní Americe.

Popis

Výška rostlin je 50 až 300 centimetrů. Listy jsou trojúhelníkovité, 1 až 15 centimetrů dlouhé, květy dlouhé 1 až 2 centimetry jsou seskupeny v hroznech. Barva květů je bílá, růžová až purpurová, fialová nebo žlutá.

Zástupci

Patří do něj například druhy:

Reference

V tomto článku byl použit překlad textu z článku Stachys na španělské Wikipedii.

Externí odkazy

Pahýl
Tento článek je příliš stručný nebo postrádá důležité informace.
Pomozte Wikipedii tím, že jej vhodně rozšíříte. Nevkládejte však bez oprávnění cizí texty.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia autoři a editory
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia CZ

Čistec: Brief Summary ( التشيكية )

المقدمة من wikipedia CZ
O části středočeské obce Přestavlky u Čerčan pojednává článek Čistec (Přestavlky u Čerčan).

Čistec (Stachys) je rod rostlin z čeledi hluchavkovitých. Zahrnuje asi 300 druhů, které jsou rozšířeny v Evropě, Asii, Austrálii a Severní Americe.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia autoři a editory
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia CZ

Galtetand ( الدانماركية )

المقدمة من wikipedia DA

Galtetand (Stachys) (også kaldet: Betonie) er en slægt med ca 30 arter, der er udbredt over det meste af den nordlige halvkugle samt Afrika og Australasien. Det er stauder eller – sjældnere – enårige urter med opret vækst og krybende jordstængler. Bladene er modsat stillede og rynkede med takket rand. Blomsterne sidder i kranse ved bladhjørnerne, og de er uregelmæssige. Frugterne er delfrugter med glatte, nødagtige enkeltfrugter. Her beskrives kun de arter, som er vildtvoksende i Danmark, eller som dyrkes her.

Beskrevne arter


Andre arter
  • Stachys bullata
  • Stachys candida
  • Stachys coccinea
  • Stachys crenata
  • Stachys cretica
  • Stachys emodi
  • Stachys floridana
  • Stachys germanica
  • Stachys grandidentata
  • Stachys inflata
  • Stachys lavandulifolia
  • Stachys milanii
  • Stachys ocymastrum
  • Stachys palaestina
  • Stachys parviflora
  • Stachys peruviana
  • Stachys pusilla
  • Stachys recta
  • Stachys spectabilis
  • Stachys tenuifolia
  • Stachys thirkei
  • Stachys viticina


ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-forfattere og redaktører
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia DA

Zieste ( الألمانية )

المقدمة من wikipedia DE

Zieste (Stachys) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Lippenblütler (Lamiaceae). Die etwa 300 Arten sind fast weltweit verbreitet.

Beschreibung

 src=
Rhizome einer Ziest-Art – sogenannte „Ziestwurzeln“
 src=
Illustration von Stachys hyssopifolia
 src=
Zygomorphe Blüten im Detail des Sumpf-Ziest (Stachys palustris)
 src=
Klausenfrucht des Wald-Ziest (Stachys sylvatica)

Vegetative Merkmale

Stachys-Arten sind meist aufrechte, einjährige oder ausdauernde krautige Pflanzen, selten auch Halbsträucher oder kleine Sträucher. Manchmal werden Rhizome als Überdauerungsorgane gebildet.[1] Die Laubblätter sind gegenständig angeordnet. Die Blattspreiten sind einfach.

Generative Merkmale

In dichten Scheinquirlen, die in den Achseln von hochblattartigen Laubblattpaaren stehen, sind die Blüten angeordnet. Der Blütenstand ist jedoch nicht besonders vom belaubten Stängel abgesetzt. Die Blütenstiele sind kurz bis kaum erkennbar.[1]

Es handelt sich um typische Blüten der Lippenblütler. Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle (Perianth). Die fünf grünen Kelchblätter sind röhrig bis glockenförmig verwachsen. Die Farbe der Blütenkronblätter ist je nach Art rötlich, rosafarben, gelb oder weiß. Die fünf Kronblätter sind verwachsen. Die Kronröhre ist zylindrisch.[1] Ober- und Unterlippe sind stets vorhanden. Die Oberlippe ist mehr oder weniger flach, jedenfalls nicht stark ausgehöhlt. Die dreilappige Unterlippe ist länger als die Oberlippe.[1] Die vier Staubblätter ragen aus der Kronröhre heraus, überragen jedoch nicht die Oberlippe. Das einzige abweichende Blütenmerkmal ist, dass die Staubblätter, zumindest die beiden äußeren, spätestens gegen Ende der Blütezeit gedreht und nach außen gebogen sind.

Die Klausenfrucht zerfällt in vier Klausen. Die dreikantigen Klausen sind eiförmig bis länglich.[1]

Systematik und Verbreitung

Etymologie

Der deutsche Name Ziest ist ein märkisches Lehnwort aus dem Sorbischen. Die mit š anlautende Urform entstammt genauer direkt dem obersorbischen čisćik. Der ts-Anlaut wurde durch den im Mittelmärkischen üblichen Wandel des (t)š in ts bei Lehnwörtern aus dem Sorbischen geformt. Dieser Wandel findet sich auch im niedersorbischen cysć, sowie im tschechischen čistek, im polnischen czyściec und russischen Чистец.[2] Der Wissenschaftliche Name Stachys hingegen leitet sich aus dem Indogermanischen *stengh- oder *stngh- (= stechen) ab, aus dieser Wurzel entstammt auch das lateinische spica (= die Ähre).[3] Der Name bezieht sich auf die Scheinähren, die die Gattung ausbildet.

Taxonomie

Der Gattungsname Stachys wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum[4] erstveröffentlicht. Typusart ist Stachys sylvatica.[5] Synonyme für Stachys L. sind: Aspasia E.Mey. ex Pfeiff., Bonamya Neck., Eriostemum Steud., Eriostomum Hoffmanns. & Link, Galeopsis Hill nom. illeg. und Galeopsis Moench nom. illeg. non Galeopsis L., Lamiostachys Krestovsk., Menitskia (Krestovsk.) Krestovsk., Ortostachys Fourr., Stachyus St.-Lag., Tetrahitum Hoffmanns. & Link, Trixago Haller, Trixella Fourr., Zietenia Gled., Olisia Spach.[6][7]

Phylogenese

Die Arten der Betonien (Betonica) werden von manchen Autoren als Teil der Gattung der Zieste (Stachys) behandelt, beispielsweise in der Flora Europaea.[8] Mit molekularbiologische Untersuchungen haben Scheen et al. 2010 gezeigt, dass die Betonica nur entfernt mit Stachys verwandt sind und nicht einmal in dieselbe Tribus Stachydeae gehören.[9][10] Diese Studien haben auch ergeben, dass die Gattung Stachys in der Umgrenzung von Salmaki et al. 2013 nicht monophyletisch ist.

Arten und ihre Verbreitung

 src=
Habitus von Stachys aegyptiaca
 src=
Alpen-Ziest (Stachys alpina)
 src=
Scheinquirl mit zygomorphen Blüten im Detail des Einjährigen Ziest (Stachys annua)
 src=
Acker-Ziest (Stachys arvensis)
 src=
Woll-Ziest (Stachys byzantina)
 src=
Stachys chamissonis var. cooleyae
 src=
Scharlach-Ziest (Stachys coccinea)
 src=
Korsischer Ziest (Stachys corsica)
 src=
Klebriger Ziest (Stachys glutinosa)
 src=
Sumpf-Ziest (Stachys palustris)
 src=
Aufrechter Ziest (Stachys recta)
 src=
Wald-Ziest (Stachys sylvatica)

Die Gattung Stachys ist mit 300 bis 360 Arten auf der ganzen Welt mit Ausnahme Australiens und Neuseelands verbreitet. Verbreitungszentren sind das Mittelmeergebiet mit dem Nahen Osten sowie Südafrika (41 Arten, 21 davon nur dort[11]) und Chile. In Westasien kommen etwa 114 Arten vor.[7] In Mitteleuropa kommen beispielsweise Alpen-Ziest (Stachys alpina), Einjähriger Ziest (Stachys annua), Acker-Ziest (Stachys arvensis), Deutscher Ziest (Stachys germanica), Sumpf-Ziest, Schweinsrübe (Stachys palustris), Aufrechter Ziest (Stachys recta) und Wald-Ziest (Stachys sylvatica) vor.[6]

Nicht mehr zu Gattung Stachys gerechnet wurde 2003:[7]

Quellen

Literatur

  • Oskar Sebald, Siegmund Seybold, Georg Philippi, Arno Wörz (Hrsg.): Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs. Band 5: Spezieller Teil (Spermatophyta, Unterklasse Asteridae): Buddlejaceae bis Caprifoliaceae. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 1996, ISBN 3-8001-3342-3, S. 180.
  • Xi-wen Li, Ian C. Hedge: Stachys. In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae. Science Press/Missouri Botanical Garden Press, Beijing/St. Louis 1994, ISBN 0-915279-24-X, S. 178 (englisch, online). (Abschnitte Beschreibung und Systematik)
  • P. W. Ball: Stachys L. In: T. G. Tutin, V. H. Heywood, N. A. Burges, D. M. Moore, D. H. Valentine, S. M. Walters, D. A. Webb (Hrsg.): Flora Europaea. Volume 3: Diapensiaceae to Myoporaceae. Cambridge University Press, Cambridge 1972, ISBN 0-521-08489-X, S. 151–157 (englisch, eingeschränkte Vorschau in der Google-Buchsuche).
  • Werner Greuter, Hervé-Maurice Burdet, Gilbert Long (Hrsg.): Med-Checklist. A critical inventory of vascular plants of the circum-mediterranean countries. Vol. 3: Dicotyledones (Convolvulaceae – Labiatae). Conservatoire et Jardin Botanique, Genève 1986, ISBN 2-8277-0153-7, S. 354–366.

Einzelnachweise

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Xi-wen Li, Ian C. Hedge: Stachys. In: Wu Zheng-yi, Peter H. Raven (Hrsg.): Flora of China. Volume 17: Verbenaceae through Solanaceae. Science Press/Missouri Botanical Garden Press, Beijing/St. Louis 1994, ISBN 0-915279-24-X, S. 178 (englisch, online).
  2. Jacob Grimm, Wilhelm Grimm: Deutsches Wörterbuch. dtv, München 1999, ISBN 3-423-59045-9, S. 1235 (Nachdruck der Erstausgabe 1854–1971).
  3. Helmut Genaust: Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen. 3., vollständig überarbeitete und erweiterte Auflage. Nikol, Hamburg 2005, ISBN 3-937872-16-7 (Nachdruck von 1996).
  4. Carl von Linné: Species Plantarum. Band 2, Lars Salvius, Stockholm 1753, S. 580, http://vorlage_digitalisat.test/1%3Dhttp%3A%2F%2Fwww.biodiversitylibrary.org%2Fopenurl%3Fpid%3Dtitle%3A669%26volume%3D2%26issue%3D%26spage%3D580%26date%3D1753~GB%3D~IA%3D~MDZ%3D%0A~SZ%3D~doppelseitig%3D~LT%3D~PUR%3D
  5. Stachys bei Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, St. Louis Abgerufen am 10. März 2015.
  6. a b Datenblatt bei Euro+Med PlantBase. mit Daten aus Rafaël Govaerts, 2003: World Checklist of Selected Plant Families Database in ACCESS: 1-216203. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew.
  7. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx by bz ca cb cc cd ce cf cg ch ci cj ck cl cm cn co cp cq cr cs ct cu cv cw cx cy cz da db dc dd de df dg dh di dj dk dl dm dn do dp dq dr ds dt du dv dw dx dy dz ea eb ec ed ee ef eg eh ei ej ek el em en eo ep eq er es et eu ev ew ex ey ez fa fb fc fd fe ff fg fh fi fj fk fl fm fn fo fp fq fr fs ft fu fv fw fx fy fz ga gb gc gd ge gf gg gh gi gj gk gl gm gn go gp gq gr gs gt gu gv gw gx gy gz ha hb hc hd he hf hg hh hi hj hk hl hm hn ho hp hq hr hs ht hu hv hw hx hy hz ia ib ic id ie if ig ih ii ij ik il im in io ip iq ir is it iu iv iw ix iy iz ja jb jc jd je jf jg jh ji jj jk jl jm jn jo jp jq jr js jt ju jv jw jx jy jz ka kb kc kd ke kf kg kh ki kj kk kl km kn ko kp kq kr ks kt ku kv kw kx ky kz la lb lc ld le lf lg lh li lj lk ll lm ln lo lp lq lr ls lt lu lv Rafaël Govaerts, 2003: World Checklist of Selected Plant Families Database in ACCESS: 1-216203. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. Rafaël Govaerts (Hrsg.): Stachys. In: World Checklist of Selected Plant Families (WCSP) – The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, abgerufen am 25. April 2020.
  8. P. W. Ball: Stachys L. In: T. G. Tutin, V. H. Heywood, N. A. Burges, D. M. Moore, D. H. Valentine, S. M. Walters, D. A. Webb (Hrsg.): Flora Europaea. Volume 3: Diapensiaceae to Myoporaceae. Cambridge University Press, Cambridge 1972, ISBN 0-521-08489-X, S. 151–157 (englisch, eingeschränkte Vorschau in der Google-Buchsuche).
  9. Anne-Cathrine Scheen, Mika Bendiksby, Olof Ryding, Cecilie Mathiesen, Victor A. Albert, Charlotte Lindqvist: Molecular phylogenetics, character evolution, and suprageneric classification of Lamioideae (Lamiaceae). In: Annals of the Missouri Botanical Garden. Band 97, Nr. 2, 2010, 191–217, DOI:10.3417/2007174, online.
  10. Yasaman Salmaki, Shahin Zarre, Olof Ryding, Charlotte Lindqvist, Christian Bräuchler, Günther Heubl, Janet Barber, Mika Bendiksby: Molecular phylogeny of tribe Stachydeae (Lamiaceae subfamily Lamioideae). In: Molecular Phylogenetics and Evolution. Band 69, Nr. 3, 2013, 535–551, doi:10.1016/j.ympev.2013.07.024.
  11. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Artenliste zu Stachys in der Red List of South African Plants
  12. Stachys im Germplasm Resources Information Network (GRIN), USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland.
  13. a b c d e f g Stachys bei Tropicos.org. In: Catalogue of the Vascular Plants of Madagascar. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
  14. Walter Erhardt, Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen. Band 2. Arten und Sorten. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.
  15. a b Peter Schönfelder, Ingrid Schönfelder: Die neue Kosmos-Mittelmeerflora. Franckh-Kosmos-Verlag Stuttgart 2008. ISBN 978-3-440-10742-3. S. 264.
  16. a b c d e f I. C. Hedge, 2011: Stachys bei Tropicos.org. In: Flora of Pakistan. Missouri Botanical Garden, St. Louis.

Weblinks

 src=
– Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
Symbol einer Weltkugel Karte mit allen verlinkten Seiten: OSM | WikiMap
 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia DE

Zieste: Brief Summary ( الألمانية )

المقدمة من wikipedia DE

Zieste (Stachys) sind eine Pflanzengattung in der Familie der Lippenblütler (Lamiaceae). Die etwa 300 Arten sind fast weltweit verbreitet.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia DE

Betonio ( إيدو )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src=
Stachys sylvatica

Betonio esas planto herbacea, perena, kun bela flori spike-depozite - genero di la familio "labiacei".

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Stachys ( الكورسيكية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Stachys hè un genaru di pianta chì faci partita di a famiglia di i Lamiaceae. Esistini circa 300 spezii di Stachys, chì si trovani in tutti i cuntinenti, fora di l' Oceania.

Spezii cumuni

I spezii più cumuni di stachys sò:

  • Stachys affinis Bunge
  • Stachys albereana Neyraut & Debeaux
  • Stachys alopecuros (L.) Benth.
  • Stachys alpina L.
  • Stachys annua (L.) L.
  • Stachys arvensis (L.) L.
  • Stachys atherocalyx K.Koch
  • Stachys brachyclada Noe ex Coss.
  • Stachys byzantina K.Koch
  • Stachys corsica Pers.
  • Stachys cretica L.
  • Stachys decumbens Benth.
  • Stachys germanica L.
  • Stachys glutinosa L. - Arba strega
  • Stachys heraclea All.
  • Stachys macrantha (K. Koch) Stearn
  • Stachys marrubiifolia Viv.
  • Stachys monieri (Gouan) P.W.Ball
  • Stachys ocymastrum (L.) Briq.
  • Stachys officinalis (L.) Trévis.
  • Stachys palustris L. -
  • Stachys pradica (Zanted.) Greuter & Pignatti
  • Stachys recta L.
  • Stachys riederi
  • Stachys sylvatica L. -
  • Stachys tenuifolia Willd.

Da veda dinò

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori è editori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Stachys: Brief Summary ( الكورسيكية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Stachys hè un genaru di pianta chì faci partita di a famiglia di i Lamiaceae. Esistini circa 300 spezii di Stachys, chì si trovani in tutti i cuntinenti, fora di l' Oceania.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori è editori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Swinruter ( اللغة الفريزية الشمالية )

المقدمة من wikipedia emerging languages
Amrum.pngTekst üüb Öömrang

Swinruter (Stachys) san en plaantenskööl uun det famile faan a Lapbloosplaanten (Lamiaceae). Diar jaft at son 300 slacher faan üüb a hialer welt.

Enkelt slacher

Bilen

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Swinruter: Brief Summary ( اللغة الفريزية الشمالية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Swinruter (Stachys) san en plaantenskööl uun det famile faan a Lapbloosplaanten (Lamiaceae). Diar jaft at son 300 slacher faan üüb a hialer welt.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Tinsnadamin ( القبايلية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Tinsnadamin (Isem usnan: Stachys) d tawsit n yemɣi seg twacult n lamiaceae Suqel. Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.

Tilmas

 src=
Stachys ocymastrum ([[Tisnadamin[1]]])

Ismawen

  • Isem-is s latinit: Stachys ocymastrum
  • Isem-is s tefransist: Épiaire hérissée
  • Ismawen-is nniḍen s teqbaylit:
  • Ismawen-is nniḍen s tmaziɣt:

Isseqdac

Tiwelhiwin

  1. 'Imɣan n Tensawt - Plantes de Kabylie ' - Saïd Zidat - Editions Innexsys, Luxembourg, Avril 2016 ISBN 978-99959-0-205-6 www.imghantensawt.lu
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Tinsnadamin: Brief Summary ( القبايلية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Tinsnadamin (Isem usnan: Stachys) d tawsit n yemɣi seg twacult n lamiaceae Suqel. Carl Von Linné d amdan amezwaru i yuran fell-as deg useggas n 1753.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Иренсәскә ( الباشكيرية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Иренсәскә (лат. Stachys) — иренсәскә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты.

Таралышы

Яҡынса 300 төрө билдәле; Австралия һәм Яңы Зеландиянан башҡа, бөтә ер шарында таралған. Башҡортостанда 5 төрө үҫә. Һаҙ иренсәскәһе — йылға, күл буйында, ер аҫты һыуҙары сыҡҡан урында, ҡыуаҡлыҡта; шифалы һәм урман иренсәскәһе — урманда һәм урман ситендә, ҡыуаҡлыҡта; бер йыллыҡ иренсәскә — аҡланда, сиҙәмдә, сәсеүлектә, юл ситендә; төҙ иренсәскәдалала, эзбизле һәм ташлы битләүҙәрҙә үҫә; республиканың бөтә биләмәһендә таралған.

Ботаник яҙма

Йәйелеүсән тамырһабаҡлы бер һәм күп йыллыҡ үлән йәки бәләкәй ярым ҡыуаҡ. Һабағы 4 ҡырлы, төҙ, һирәгерәк бөгөлгән, ябай йәки осонда тармаҡлы, 10—120 см бейеклектә. Япрағы оҙонса ланцет, оҙонса йомортҡа, таҫма рәүешендә, осло, һаплы, нигеҙе ныҡ беленгән йөрәк рәүешендә. Сәскәһе аҡ, һары, алһыу, ҡарағусҡыл ҡыҙыл төҫтә, өҙөк башаҡ барлыҡҡа килтереүсе ялған суҡтарға йыйылған. Каса япрағы 5 тешле, тажының өҫкө ирене батынҡы йәки торҡа рәүешендә, аҫҡыһы 3 айырсалы, урталағыһы эре. Һеркәстәре 4, аҫҡылары оҙон. Июнь—сентябрҙә сәскә ата. Емеше — 4 өлөшкә (эремаға) бүленеүсе ценобий.

Файҙаланылыуы

Составында алкалоидтар, дуплау матдәләре, сапониндар, флавоноидтар, эфир майҙары һ.б. бар, халыҡ медицинаһында ҡулланыла. Декоратив үҫемлек. Һаҙ иренсәскә — баллы үҫемлек, төҙ иренсәскә — ағыулы үҫемлек.

Иҫкәрмәләр

  1. По данным сайта GRIN (см. карточку растения).
  2. Сведения о роде Stachys в базе данных Index Nominum Genericorum Международной ассоциации по таксономии растений (IAPT). (инг.)

Әҙәбиәт

  • Иренсәскә — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә (Тикшерелгән 15 декабрь 2009)
  • Чистец // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (рус.)
  • Никифоров Ю.В. Алтайские травы-целители — Горно-Алтайск: Юч-Сумер – Белуха, 1992. (Тикшерелгән 12 ноябрь 2009)
  • Киоринг О. Э. Род 1281. Чистец — Stachys // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редактор тома Б. К. Шишкин — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1954. — Т. XXI. — Б. 194—237. — 703 б. — 3000 экз.

Һылтанмалар

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Иренсәскә: Brief Summary ( الباشكيرية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Иренсәскә (лат. Stachys) — иренсәскә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Мушкотикше ( لغة ارزيا )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Мушкотикше[1] (лат. Stachys, руз. Чистец, также Стахис) — ламоиень, вейкеиень тикшень касовкст эли пелькуракшт Ясноткань семиястонть (Lamiáceae).

Тикшень лемтне

  • (лат. Stdchys palustris L., руз. Чистец болотный) - чеядавксонь мушкотикше[1].
  • (лат. Stdchys sylvdtica L., руз. Чистец лесной) - вирень мушкотикше[1].
  • (лат. Stdchys annua (L.) L., руз. Чистец однолетний) - вейке иень мушкотикше[1].

Содамоёвкст

Фотокувт

Сёрм.:

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Русско-эрзянский ботанический словарь (названия сосудистых): Ок. 1600 назв. /А. М. Гребнева, В. В. Лещанкина.— Саранск: Тип. «Крас. Окт.», 2002.— 60 с.— Рус, эрзян. ISBN 5-7493-0433-7.,(руз.),(эрз.)
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Чистец ( المقدونية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Чистец (науч. Stachys)— месен македонски флористички ендемит од семејството на устоцветни растенија (Lamiaceae), кој се развива на варовнички карпи[1], претежно во клисурите на реките. На просторот и во флората на Македонија се три подвидови на чистец, опишани од познатиот македонски флорист, таксоном и фитоценолог академик Кирил Мицевски[2]: 1) Чистец, бабунски (науч. Stachys babunensis) кој се развива на варовничките карпи во клисурата Пешти на реката Бабуна; 2) Чистец, македонски (науч. Stachys babunensis) познат само за околината на Мариово и долината на реката Вардар кај Демир Капија и 3) Чистец, хорватиќев (науч. Stachys horvaticii) познат за клисурите на реките Вардар, Пчиња, Тополка и Бабуна[1].

Наводи

  1. 1,0 1,1 Матевски, Владо. (2009). „Чистец, македонски“. Македонска енциклопедија 2: 1625–1626. Скопје: МАНУ.
  2. Micevski, K. (1998): Flora in the Republic of Macedonia. MANU, 1.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Автори и уредници на Википедија
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Чистец: Brief Summary ( المقدونية )

المقدمة من wikipedia emerging languages

Чистец (науч. Stachys)— месен македонски флористички ендемит од семејството на устоцветни растенија (Lamiaceae), кој се развива на варовнички карпи, претежно во клисурите на реките. На просторот и во флората на Македонија се три подвидови на чистец, опишани од познатиот македонски флорист, таксоном и фитоценолог академик Кирил Мицевски: 1) Чистец, бабунски (науч. Stachys babunensis) кој се развива на варовничките карпи во клисурата Пешти на реката Бабуна; 2) Чистец, македонски (науч. Stachys babunensis) познат само за околината на Мариово и долината на реката Вардар кај Демир Капија и 3) Чистец, хорватиќев (науч. Stachys horvaticii) познат за клисурите на реките Вардар, Пчиња, Тополка и Бабуна.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Автори и уредници на Википедија
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Stachys ( الإنجليزية )

المقدمة من wikipedia EN

Stachys is a genus of plants, one of the largest in the mint family Lamiaceae.[3] Estimates of the number of species vary from about 300,[3] to about 450.[4] Stachys is in the subfamily Lamioideae[3] and its type species is Stachys sylvatica.[5] The precise extent of the genus and its relationship to other genera in the subfamily are poorly known.

Range and naming

The distribution of the genus covers Europe, Asia, Africa, Australasia and North America. Common names include hedgenettle,[6] heal-all, self-heal, woundwort, betony, and lamb's ears. Wood betony, S. officinalis, was the most important medicinal herb to the Anglo-Saxons of early medieval England.

Stachys was named by Linnaeus in Species Plantarum in 1753.[7] The name is derived from the Greek word σταχυς (stachys), meaning "an ear of grain",[8] and refers to the fact that the inflorescence is often a spike. The name woundwort derives from the past use of certain species in herbal medicine for the treatment of wounds.

Human uses

The Chinese artichoke or Crosne (S. affinis), is grown for its edible tuber.[4] Several species are cultivated as ornamentals. Woolly betony (S. byzantina) is a popular decorative garden plant.

Use by other species

Stachys species are used as food plants by the larvae of some Lepidoptera species, including the moths Coleophora auricella, C. lineolea, and C. wockeella, all recorded on S. officinalis. They are also widely used by the European wool carder bee (Anthidium manicatum), which scrape the hairs from the plant in order to use them for building their nests.[9]

Description

Stachys is a genus of shrubs and annual or perennial herbs. The stems vary from 50–300 cm (20–120 in) tall, with simple, opposite, triangular leaves, 1–14 cm (0.4–5.5 in) long with serrate margins. In most species, the leaves are softly hairy. The flowers are 1 to 2 cm (0.4 to 0.8 in) long, clustered in the axils of the leaves on the upper part of the stem. The corolla is 5-lobed with the top lobe forming a 'hood', varying from white to pink, purple, red or pale yellow.

Circumscription

The distinction between Stachys and other genera is unclear and has varied from one author to another. In 2002, a molecular phylogenetic study showed that Stachys officinalis is not closely related to the rest of the genus.[10] This study also found six other genera to be embedded within Stachys as it is currently circumscribed. The embedded genera are Prasium, Phlomidoschema, Sideritis, Haplostachys, Phyllostegia, and Stenogyne.

Fossil record

Stachys pliocenica fossil seeds are known from Upper Miocene strata of Bulgaria and Pliocene strata of south-eastern Belarus. The fossil seeds are similar to the seeds of Stachys cretica.[11]

Diversity

Selected species include:[12]

Stachys chamissonis var. cooleyae

Formerly placed here

References

  1. ^ "Genus: Stachys L." Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2006-11-03. Archived from the original on 2010-05-29. Retrieved 2010-11-11.
  2. ^ Kew World Checklist of Selected Plant Families
  3. ^ a b c Harley, R. M., et al. 2004. "Labiatae". pages 167–275. In: Kubitzki, K. (editor) and J. W. Kadereit (volume editor). The Families and Genera of Vascular Plants volume VII. Springer-Verlag: Berlin; Heidelberg, Germany. ISBN 978-3-540-40593-1
  4. ^ a b Mabberley, D. J. 2008. Mabberley's Plant-Book third edition (2008). Cambridge University Press: UK.
  5. ^ Stachys In: Index Nominum Genericorum. In: Regnum Vegetabile (see External links below).
  6. ^ USDA, NRCS (n.d.). "Stachys". The PLANTS Database (plants.usda.gov). Greensboro, North Carolina: National Plant Data Team. Retrieved 30 November 2015.
  7. ^ Carolus Linnaeus. 1753. Species Plantarum 2:580. Laurentii Salvii. (see External Links below).
  8. ^ Umberto Quattrocchi. 2000. CRC World Dictionary of Plant Names volume I, page 91. CRC Press: Boca Raton; New York; Washington, DC;, USA. London, UK. ISBN 978-0-8493-2673-8 (set). (see External links below).
  9. ^ Eltz, Thomas; Küttner, Jennifer; Lunau, Klaus; Tollrian, Ralph (6 January 2015). "Plant secretions prevent wasp parasitism in nests of wool-carder bees, with implications for the diversification of nesting materials in Megachilidae". Frontiers in Ecology and Evolution. 2. doi:10.3389/fevo.2014.00086.
  10. ^ Lindqvist, C. and V. A. Albert. 2002. Origin of the Hawaiian endemic mints within North American Stachys (Lamiaceae). American Journal of Botany 89(10), 1709–24.
  11. ^ The Pliocene flora of Kholmech, south-eastern Belarus and its correlation with other Pliocene floras of Europe by Felix Yu. Velichkevich and Ewa Zastawniak - Acta Palaeobot. 43(2): 137–259, 2003
  12. ^ "Stachys L." Plants Of the World Online. Kew Science. Retrieved 2021-03-31.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EN

Stachys: Brief Summary ( الإنجليزية )

المقدمة من wikipedia EN

Stachys is a genus of plants, one of the largest in the mint family Lamiaceae. Estimates of the number of species vary from about 300, to about 450. Stachys is in the subfamily Lamioideae and its type species is Stachys sylvatica. The precise extent of the genus and its relationship to other genera in the subfamily are poorly known.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EN

Stakiso ( إسبرانتو )

المقدمة من wikipedia EO

Stakisostaĥiso (Stachys, laŭ NPIV stakio) estas plantgenro en la familio Lamiacoj (Lamiaceae). La ĉ. 300 specioj estas disvastiĝintaj tutmonde.

Priskribo

 src=
ilustraĵo de Stachys hyssopifolia
 src=
dusimetriaj floroj de marĉa stakiso Stachys palustris
 src=
kamerfrukto de arbara stakiso (“Stachys sylvatica”)

Vegetaj trajtoj

Specioj stakisaj estas plej ofte rektaj, unujarajmultjaraj herbaj plantoj, malofte ankaŭ duonarbustoj aŭ malgrandaj arbustoj. Kelkfoje estiĝas rizomoj kiel rezervorgano. La folioj estas kontraŭstarantaj. La foliplato estas simpla.

Generaj trajtoj

La floroj staras en densaj pseŭdoverticiloj, kiuj staras en la akseloj de braktesimilaj folioj. La foliaro estas ne tre diferenca de la ordinara folihava tigo. La pedunkloj estas mallongaj kaj apenaŭ videblaj. La floroj estas tipaj floroj de Lamiacoj. La duseksaj floroj estas dusimetriaj kaj kvinpartaj kun duobla involukro (perianto). La kvin verdaj sepaloj estas tubforme ĝis sonorilforme kunkreskintaj. La koloro de la petaloj estas diversa, ruĝeca, rozea, flava aŭ blanka. La kvin petaloj estas kunkreskintaj. La petala tubo estas cilindroforma. Supra kaj malsupra lipoj ĉiam ekzistas. La supra lipo estas pli aŭ malpli plata, ĉiuokaze ne tre kava. La triloba malsupra lipo estas pli longa ol la supra lipo. La kvar stamenoj elstaras el la korola tubo, sed ne estas pli grandaj ol la supra lipo. La sola distinga trajto de la floroj estas, ke la stamenoj dum la fino de la flortempo turniĝas eksteren arkoforme. La kamerfrukto disiĝas en kvar kameroj. La trieĝaj kameroj estas ovformaj ĝis oblongaj.

Sistematiko kaj disvastiĝo

Etimologio

La scienca nomo Stachys venas de la hindĝermana „*stengh-„ aŭ „*stngh-„ (= piki); el la sama radiko ankaŭ venas la latina „spica“ (= spiko). La nomo aludas la pseŭdospikon de tiu genro.

Taksonomio

La genran nomon Stachys unuafoje menciis en la jaro 1753 Carl von Linné en Species Plantarum. Tipa specio estas arbara stakiso. Sinonimoj por Stachys L. estas: Aspasi E.MEY. EX PFEIFF., Bonamya NECK., Eriostemum STEUD., Eriostomu HOFFMANNS. & LINK,Galeopsi HILL nom. illeg. kaj Galeopsis MOENCH nom. illeg. non Galeopsis, Lamiostachys KRESTOVSK., Menitskia (KRESTOVSK.) KRESTOVSK., Ortostachys FOURR. Stachyus ST.-LAG.,Tetrahitum HOFFMANNS. & LINK, Trixago HALLER, Trixella FOURR.,Zieteni GLED., Olisia SPACH.

Specioj kaj ties disvastiĝo

 src=
habito de Stachys aegyptiaca
 src=
alpa stakiso (Stachys alpina)
 src=
pseŭdoverticilo kun dusemetriaj floroj en detalo de la unujara stakiso (Stachys annua)
 src=
agra staĥio (Stachys arvensis)
 src=
bizanca stakiso (Stachys byzantina)
 src=
Stachys chamissonis var. cooleyae
 src=
skarlata stakiso (Stachys coccinea)
 src=
korsika stakiso (Stachys corsica)
 src=
glua stakiso (« Stachys glutinosa »)
 src=
marĉa stakiso (Stachys palustris)
 src=
rekta stakiso (Stachys recta)
 src=
arbara stakiso (Stachys sylvatica)

La genro Stachys estas kun 300 ĝis 360 specioj disvastiĝinta tutmonde, escepte de Aŭstralio kaj Nov-Zelando. Centroj de tiu genro estas la mediteranea regiono kune kun Proksima Oriento, Sudafriko (41 specioj, el kiuj 21 nur tie.) kaj Ĉilio. En okcidenta Azio hejmas ĉ. 114 specioj.

Ne plu al la genro Stachys apartenas la sola specio de la genro Phlomidoschema' (Benth.) Vved.:

Krome:

Fontoj

Literaturo

•Xi-wen Li, Ian C. Hedge: „Stachys.“ In: (ISBN 091527924X) •P. W. Ball: „Stachys L.“ en: (ISBN 052108489X)

Referencoj

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipedio aŭtoroj kaj redaktantoj
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EO

Stakiso: Brief Summary ( إسبرانتو )

المقدمة من wikipedia EO

Stakiso aŭ staĥiso (Stachys, laŭ NPIV stakio) estas plantgenro en la familio Lamiacoj (Lamiaceae). La ĉ. 300 specioj estas disvastiĝintaj tutmonde.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipedio aŭtoroj kaj redaktantoj
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EO

Stachys ( الإسبانية، القشتالية )

المقدمة من wikipedia ES

Stachys es un género de unas 380 especies de plantas, de las casi 900 descritas,[2]​ de plantas y arbustos, herbáceos, anuales y perennes de la familia Lamiaceae. Estas se extienden por Europa, Asia, África, Australia, parte de Oceanía y Norteamérica.

 src=
Stachys byzantina
 src=
Stachys palustris
 src=
Stachys sylvatica
 src=
Stachys fontqueri

Descripción

Plantas herbáceas, perennes, a veces algo leñosas, o bien anuales con tallos glabros o pelosos. Hojas de casi lineares a anchamente ovadas, en general dentadas o crenadas, más o menos pelosas. Inflorescencia en verticilastros, en general con brácteas similares a las hojas y, a veces, con bractéolas. Cáliz de tubular a campanulado, con 5 dientes iguales o subiguales, más o menos espinosos. Corola bilabiada; labio superior erecto, plano o ligeramente cóncavo; labio inferior con un lóbulo central amplio, color crema, amarillo, morado, violeta o púrpura. Estambres en general exertos del tubo de la corola, más cortos que el labio superior. Estigma bífido, con ramas muy cortas más o menos iguales, exerto del tubo, más corto que el labio superior. Frutos de 4 núculas ovoides, algo angulosas, subtrígonas, lisas o verrugosas, color castaño/negruzco o grisáceo.[3][4]

Taxonomía

El género fue descrito por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 2: 580. 1753.[5]​ La especie tipo es: Stachys sylvatica Nutt.

Etimología

Stachys: nombre genérico que deriva del Latín Stachys, -yos, y procede del Griego στάχυς, "espiga", en particular la de trigo, por la apariencia de las inflorescencias. Usado por Plinio el Viejo (Historia Naturalis, 24, lxxxvi, 136) para una planta no identificada, quizás del género Stachys. Curiosamente, la describe como parecida al puerro (Allium ampeloprasum var. porrum), pero de hojas más largas y numerosas y de flores amarillas ("Ea quoque, quae stachys vocatur, porri similitudinem habet, longioribus foliis pluribusque et odoris iucundi colorisque in luteum inclinati.").

Límites del género

La distinción entre Stachys y otros géneros no está clara y ha variado de un autor a otro. Un estudio molecular reciente demostró que Stachys officinalis no está estrechamente relacionado con el resto de las especies del género.[6]​ Este mismo estudio determinó también que otros 6 géneros deben ser incorporados dentro del género Stachys: Prasium, Phlomidoschema, Sideritis, Haplostachys, Phyllostegia y Stenogyne.

Subdivisiones[3]

  • Subgénero Stachys L.:

Plantas perennes o anuales, rizomatosas o no. Brácteas más o menos diferentes de las hojas, a veces del mismo aspecto. Corola color púrpura, violeta, morado, crema o amarillo.

  • Sectio Stachys L.:

Plantas perennes o anuales, rizomatosas o no. Brácteas más o menos diferentes de las hojas, a veces del mismo aspecto. Corola color púrpura, violeta, morado, crema o amarillo. Ejemplos: S. sylvatica, S. palustris, S. circinata

Plantas perennes, pelosas o lanudas. Brácteas del mismo aspecto que las hojas. Corola color crema o morado. Ejemplos: S. byzantinum, S. alpina, S. germanica, S. heraclea

Plantas perennes o anuales, con indumento más o menos denso de pelos largos o retrorsos. Brácteas más o menos diferentes de las hojas. Cáliz de menos de 9 mm. Corola generalmente amarilla. Ejemplos: S. recta, S. annua, S. maritima.

Plantas anuales, con indumento de pelos más o menos largos o sedosos, también adpresos. Hojas ovadas, cordiformes. Brácteas como las hojas, pero algo más pequeñas. Corola color amarillo, crema o púrpura. Ejemplos: S ocymastrum, S. brachyclada, S. arvensis.

Plantas perennes, rizomatosas. Brácteas como las hojas. Corola violeta o amarilla. Ejemplos: S. alopecuros, S. officinalis.

Especies

Lista completa de los taxones descritos, aceptados y sinónimos
[1]
Especies seleccionadas

Referencias

  1. «Stachys». Royal Botanic Gardens, Kew: World Checklist of Selected Plant Families. Consultado el 9 de abril de 2010.
  2. a b Stachys en The Plant List
  3. a b Stachys en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
  4. C. Linneo,Genera Plantarum, nº138, p.253, 1754
  5. «Stachys». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado el 23 de febrero de 2015.
  6. Charlotte Lindqvist and Victor A. Albert. 2002. "Origin of the Hawaiian endemic mints within North American Stachys (Lamiaceae)". American Journal of Botany 89(10):1709–1724.
 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores y editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ES

Stachys: Brief Summary ( الإسبانية، القشتالية )

المقدمة من wikipedia ES

Stachys es un género de unas 380 especies de plantas, de las casi 900 descritas,​ de plantas y arbustos, herbáceos, anuales y perennes de la familia Lamiaceae. Estas se extienden por Europa, Asia, África, Australia, parte de Oceanía y Norteamérica.

 src= Stachys byzantina  src= Stachys palustris  src= Stachys sylvatica  src= Stachys fontqueri
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores y editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ES

Nõianõges ( الإستونية )

المقدمة من wikipedia ET
Disambig gray.svg See artikkel räägib taimeperekonnast; Byzantioni piiskopi kohta vaata artiklit Stachys (piiskop)

Nõianõges (Stachys L.) on taimede perekond huulõieliste sugukonnast.

Eesti liigid

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipeedia autorid ja toimetajad
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ET

Nõianõges: Brief Summary ( الإستونية )

المقدمة من wikipedia ET

Nõianõges (Stachys L.) on taimede perekond huulõieliste sugukonnast.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipeedia autorid ja toimetajad
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ET

Pähkämöt ( الفنلندية )

المقدمة من wikipedia FI

Pähkämöt (Stachys) on kasvisuku huulikukkaiskasvien heimossa. Siihen kuuluu vähintään 300 lajia. [1]

Pähkämölajeja

Suomessa ja muissa Pohjoismaissa luonnonvaraiset lajit:[2]

Muualla esiintyviä lajeja:

Pähkämöt Suomessa

Suomessa luonnonvaraisena kasvavista pähkämölajeista yleisin on peltopähkämö, joka Etelä-Suomessa on aivan tavallinen. Se kasvaa rannoilla, niityillä ja viljelymailla. Lehtopähkämö on Etelä-Suomessa paikoin yleinen lehtokasvina. Muun muassa rohtopähkämö, keltapähkämö ja rikkapähkämö ovat uustulokaskasveja.[3]

Lähteet

  1. Mabberley, D. J.: The plant-book. A portable dictionary of the vascular plants, second edition, s. 678. UK: Cambridge University Press, 1997. ISBN 0-521-41421-0.
  2. Mossberg, B. & Stenberg, L.: Suuri Pohjolan kasvio, 2. painos, s. 512–513. Suomentanut Vuokko, S. & Väre, H. Helsinki: Tammi, 2005. ISBN 951-31-2924-1.
  3. Hämet-Ahti, L., Suominen, J., Ulvinen, T. & Uotila, P. (toim.): Retkeilykasvio. Helsinki: Luonnontieteellinen keskusmuseo, Kasvimuseo, 1998. ISBN 951-45-8167-9.

Aiheesta muualla

Tämä kasveihin liittyvä artikkeli on tynkä. Voit auttaa Wikipediaa laajentamalla artikkelia.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedian tekijät ja toimittajat
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FI

Pähkämöt: Brief Summary ( الفنلندية )

المقدمة من wikipedia FI

Pähkämöt (Stachys) on kasvisuku huulikukkaiskasvien heimossa. Siihen kuuluu vähintään 300 lajia.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedian tekijät ja toimittajat
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FI

Épiaire ( الفرنسية )

المقدمة من wikipedia FR

Stachys

Les épiaires (genre Stachys) sont des plantes herbacées vivaces, parfois bisannuelles ou annuelles de la famille des Lamiacées.
Il en existe environ 300 espèces réparties un peu partout à travers le monde, sauf en Océanie.

Principales espèces

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FR

Épiaire: Brief Summary ( الفرنسية )

المقدمة من wikipedia FR

Stachys

Les épiaires (genre Stachys) sont des plantes herbacées vivaces, parfois bisannuelles ou annuelles de la famille des Lamiacées.
Il en existe environ 300 espèces réparties un peu partout à travers le monde, sauf en Océanie.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FR

Braichlis chréachta ( الأيرلندية )

المقدمة من wikipedia GA

Planda bliantúil nó ilbhliantúil a fhaightear ar fud an Domhain. An gas cearnach díreach; na duilleoga i bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna déliopach, de ghnáth bán, bándearg nó corcra le spotaí dorcha. Seanúsáid luibheolaíochta in ungadh le cur ar chréacht. D'úsáidtí duilleoga giobacha ó ghnéithe ar leith mar líonolann. Tálann gnéithe eile tiúbar inite.

 src=
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.
 src=
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.


ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Údair agus eagarthóirí Vicipéid
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia GA

Čistac ( الكرواتية )

المقدمة من wikipedia hr Croatian

Čistac (list rani, bukvica, lat. Stachys), biljni je rod iz porodice Lamiaceae raširen po svim kontinentima, osim Australije. Pripada mu oko 370 priznatih vrsta jednogodišnjeg raslinja, grmova i polugrmova, a petnaestak vrsta raste i u Hrvatskoj.

U Hrvatskoj su zabilježeni planinski čistac (S. alpina), jednogodišnji čistac (S. annua), livadni ili poljski čistac (S. arvensis), vučji ili germanski čistac (S. germanica), primorski čistac (S. maritima), mentolisni čistac (S. menthifolia), močvarni čistac (S. palustris), žuti ili uspravni čistac (S. recta), poluizvreugani čistac ili gorski čistac (S. subcrenata), šumski čistac (S. sylvatica), dlakavi čistac (S. byzantina).[1]

Ljekoviti čistac (sin. Stachys officinalis) pripada rodu Betonica

Vrste

  1. Stachys acerosa
  2. Stachys aculeolata
  3. Stachys adulterina
  4. Stachys aegyptiaca
  5. Stachys aethiopica
  6. Stachys affinis
  7. Stachys agraria
  8. Stachys ajugoides
  9. Stachys alabamica
  10. Stachys albanica
  11. Stachys albens
  12. Stachys albicaulis
  13. Stachys albiflora
  14. Stachys albotomentosa
  15. Stachys aleurites
  16. Stachys alpigena
  17. Stachys alpina
  18. Stachys amanica
  19. Stachys ambigua
  20. Stachys anamurensis
  21. Stachys andongensis
  22. Stachys angustifolia
  23. Stachys anisochila
  24. Stachys annua
  25. Stachys antalyensis
  26. Stachys aperta
  27. Stachys appalachiana
  28. Stachys arabica
  29. Stachys arachnoidea
  30. Stachys araucana
  31. Stachys arenaria
  32. Stachys arenariiformis
  33. Stachys argillicola
  34. Stachys aristata
  35. Stachys arrecta
  36. Stachys arriagana
  37. Stachys arvensis
  38. Stachys aspera
  39. Stachys asperata
  40. Stachys atherocalyx
  41. Stachys aucheri
  42. Stachys aurea
  43. Stachys babunensis
  44. Stachys bakeri
  45. Stachys balansae
  46. Stachys balensis
  47. Stachys bayburtensis
  48. Stachys baytopiorum
  49. Stachys beckeana
  50. Stachys benthamiana
  51. Stachys bergii
  52. Stachys biflora
  53. Stachys bigelovii
  54. Stachys bithynica
  55. Stachys bizensis
  56. Stachys bodeana
  57. Stachys bogotensis
  58. Stachys bolusii
  59. Stachys bombycina
  60. Stachys boraginoides
  61. Stachys brachiata
  62. Stachys brachyclada
  63. Stachys bridgesii
  64. Stachys bullata
  65. Stachys burchelliana
  66. Stachys burgsdorffioides
  67. Stachys burrii
  68. Stachys buttleri
  69. Stachys byzantina
  70. Stachys caffra
  71. Stachys calcicola
  72. Stachys candida
  73. Stachys canescens
  74. Stachys carduchorum
  75. Stachys caroliniana
  76. Stachys cataonica
  77. Stachys chamissonis
  78. Stachys chasmosericea
  79. Stachys chinensis
  80. Stachys choruhensis
  81. Stachys chrysantha
  82. Stachys circinata
  83. Stachys citrina
  84. Stachys clingmanii
  85. Stachys coccinea
  86. Stachys collina
  87. Stachys comosa
  88. Stachys cordata
  89. Stachys cordifolia
  90. Stachys corsica
  91. Stachys costaricensis
  92. Stachys cretica
  93. Stachys cryptadenia
  94. Stachys cuneata
  95. Stachys cydni
  96. Stachys cymbalaria
  97. Stachys darcyana
  98. Stachys debilis
  99. Stachys didymantha
  100. Stachys digenea
  101. Stachys dinteri
  102. Stachys distans
  103. Stachys diversifolia
  104. Stachys dregeana
  105. Stachys drummondii
  106. Stachys durandiana
  107. Stachys duriaei
  108. Stachys ehrenbergii
  109. Stachys elliptica
  110. Stachys eplingii
  111. Stachys erectiuscula
  112. Stachys eremicola
  113. Stachys eriantha
  114. Stachys euadenia
  115. Stachys euboica
  116. Stachys fendleri
  117. Stachys filifolia
  118. Stachys flavescens
  119. Stachys flexuosa
  120. Stachys floccosa
  121. Stachys floridana
  122. Stachys fominii
  123. Stachys fontqueri
  124. Stachys forsythii
  125. Stachys fragillima
  126. Stachys fruticulosa
  127. Stachys geobombycis
  128. Stachys germanica
  129. Stachys gilliesii
  130. Stachys glandulibracteata
  131. Stachys glandulifera
  132. Stachys glandulosa
  133. Stachys glandulosissima
  134. Stachys globosa
  135. Stachys glutinosa
  136. Stachys gossweileri
  137. Stachys goulimyi
  138. Stachys graciliflora
  139. Stachys graeca
  140. Stachys grandidentata
  141. Stachys grandifolia
  142. Stachys graveolens
  143. Stachys guyoniana
  144. Stachys hakkariensis
  145. Stachys hamata
  146. Stachys harleyana
  147. Stachys hebens
  148. Stachys heraclea
  149. Stachys herrerae
  150. Stachys herrerana
  151. Stachys hians
  152. Stachys hildebrandtii
  153. Stachys hintoniorum
  154. Stachys hispida
  155. Stachys hissarica
  156. Stachys huber-morathii
  157. Stachys huetii
  158. Stachys huillensis
  159. Stachys humbertii
  160. Stachys humifusa
  161. Stachys hydrophila
  162. Stachys hyssopifolia
  163. Stachys hyssopoides
  164. Stachys iberica
  165. Stachys iltisii
  166. Stachys inanis
  167. Stachys inclusa
  168. Stachys inflata
  169. Stachys intermedia
  170. Stachys ionica
  171. Stachys iraqensis
  172. Stachys iva
  173. Stachys jaimehintonii
  174. Stachys jijigaensis
  175. Stachys keerlii
  176. Stachys kermanshahensis
  177. Stachys ketenoglui
  178. Stachys komarovii
  179. Stachys kotschyi
  180. Stachys kouyangensis
  181. Stachys kulalensis
  182. Stachys kuntzei
  183. Stachys kurdica
  184. Stachys lamarckii
  185. Stachys lamioides
  186. Stachys langmaniae
  187. Stachys lanigera
  188. Stachys latidens
  189. Stachys lavandulifolia
  190. Stachys laxa
  191. Stachys leucoglossa
  192. Stachys leucomalla
  193. Stachys libanotica
  194. Stachys lindenii
  195. Stachys linearis
  196. Stachys longiflora
  197. Stachys longispicata
  198. Stachys lurestanica
  199. Stachys lyallii
  200. Stachys macraei
  201. Stachys macrotricha
  202. Stachys manantlanensis
  203. Stachys mandoniana
  204. Stachys marashica
  205. Stachys mardinensis
  206. Stachys maritima
  207. Stachys marrubiifolia
  208. Stachys matthewsii
  209. Stachys mayorii
  210. Stachys medebachensis
  211. Stachys megalodonta
  212. Stachys melampyroides
  213. Stachys melissifolia
  214. Stachys menthifolia
  215. Stachys menthoides
  216. Stachys mexicana
  217. Stachys mialhesii
  218. Stachys milanii
  219. Stachys minor
  220. Stachys mirabilis
  221. Stachys mohinora
  222. Stachys mollissima
  223. Stachys moorei
  224. Stachys mouretii
  225. Stachys mucronata
  226. Stachys multicaulis
  227. Stachys munzurdagensis
  228. Stachys musili
  229. Stachys namazdaghensis
  230. Stachys natalensis
  231. Stachys nelsonii
  232. Stachys nemorivaga
  233. Stachys nepetifolia
  234. Stachys nephrophylla
  235. Stachys neurocalycina
  236. Stachys nigricans
  237. Stachys nivea
  238. Stachys nubilorum
  239. Stachys obliqua
  240. Stachys oblongifolia
  241. Stachys obscura
  242. Stachys obtusicrena
  243. Stachys obtusifolia
  244. Stachys ochroleuca
  245. Stachys ocymastrum
  246. Stachys oligantha
  247. Stachys oreophila
  248. Stachys pacifica
  249. Stachys palaestina
  250. Stachys palustris
  251. Stachys paneiana
  252. Stachys pannosa
  253. Stachys parolinii
  254. Stachys pauli
  255. Stachys penanevada
  256. Stachys peruviana
  257. Stachys petrokosmos
  258. Stachys philippiana
  259. Stachys pilifera
  260. Stachys pilosa
  261. Stachys pilosissima
  262. Stachys pinardii
  263. Stachys pinetorum
  264. Stachys pittieri
  265. Stachys plumosa
  266. Stachys pringlei
  267. Stachys pseudobombycina
  268. Stachys pseudohumifusa
  269. Stachys pseudonigricans
  270. Stachys pseudophlomis
  271. Stachys pseudopinardii
  272. Stachys pumila
  273. Stachys pusilla
  274. Stachys pycnantha
  275. Stachys pyramidalis
  276. Stachys radicans
  277. Stachys ramosissima
  278. Stachys recta
  279. Stachys rehmannii
  280. Stachys reptans
  281. Stachys reticulata
  282. Stachys riederi
  283. Stachys rigida
  284. Stachys riparia
  285. Stachys rivularis
  286. Stachys rizeensis
  287. Stachys rosea
  288. Stachys rothrockii
  289. Stachys rotundifolia
  290. Stachys rubella
  291. Stachys rudatisii
  292. Stachys rugosa
  293. Stachys rupestris
  294. Stachys salisii
  295. Stachys sanchezii
  296. Stachys sandersii
  297. Stachys saturejoides
  298. Stachys saxicola
  299. Stachys scaberula
  300. Stachys scabrida
  301. Stachys schimperi
  302. Stachys serbica
  303. Stachys sericantha
  304. Stachys sericea
  305. Stachys sericophylla
  306. Stachys sessilifolia
  307. Stachys sessilis
  308. Stachys setifera
  309. Stachys simplex
  310. Stachys sintenisii
  311. Stachys sivasica
  312. Stachys sparsipilosa
  313. Stachys spathulata
  314. Stachys spectabilis
  315. Stachys speluncarum
  316. Stachys sphaerodonta
  317. Stachys spinosa
  318. Stachys spinulosa
  319. Stachys spreitzenhoferi
  320. Stachys sprucei
  321. Stachys spruneri
  322. Stachys stebbinsii
  323. Stachys stricta
  324. Stachys strictiflora
  325. Stachys subaphylla
  326. Stachys sublobata
  327. Stachys subnuda
  328. Stachys swainsonii
  329. Stachys sylvatica
  330. Stachys taliensis
  331. Stachys talyschensis
  332. Stachys tamaulipana
  333. Stachys tenerrima
  334. Stachys tenuifolia
  335. Stachys tetragona
  336. Stachys thirkei
  337. Stachys thunbergii
  338. Stachys tlaxiacana
  339. Stachys tmolea
  340. Stachys torresii
  341. Stachys tournefortii
  342. Stachys trichophylla
  343. Stachys trinervis
  344. Stachys truncata
  345. Stachys tubulosa
  346. Stachys tundjeliensis
  347. Stachys turcomanica
  348. Stachys turkestanica
  349. Stachys turneri
  350. Stachys tymphaea
  351. Stachys tysonii
  352. Stachys uniflora
  353. Stachys urticoides
  354. Stachys venezuelana
  355. Stachys venulosa
  356. Stachys veroniciformis
  357. Stachys virgata
  358. Stachys viscosa
  359. Stachys viticina
  360. Stachys vulnerabilis
  361. Stachys vuralii
  362. Stachys willemsei
  363. Stachys woronowii
  364. Stachys xanthantha
  365. Stachys yemenensis
  366. Stachys yildirimlii
  367. Stachys zepcensis
  368. Stachys zeyheri
  369. Stachys zoharyana

Izvori

  1. FCD pristupljeno 16. studenog 2018
Logotip Zajedničkog poslužitelja
Na Zajedničkom poslužitelju postoje datoteke vezane uz: Čistac
Logotip Wikivrsta
Wikivrste imaju podatke o: Stachys
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori i urednici Wikipedije
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia hr Croatian

Čistac: Brief Summary ( الكرواتية )

المقدمة من wikipedia hr Croatian

Čistac (list rani, bukvica, lat. Stachys), biljni je rod iz porodice Lamiaceae raširen po svim kontinentima, osim Australije. Pripada mu oko 370 priznatih vrsta jednogodišnjeg raslinja, grmova i polugrmova, a petnaestak vrsta raste i u Hrvatskoj.

U Hrvatskoj su zabilježeni planinski čistac (S. alpina), jednogodišnji čistac (S. annua), livadni ili poljski čistac (S. arvensis), vučji ili germanski čistac (S. germanica), primorski čistac (S. maritima), mentolisni čistac (S. menthifolia), močvarni čistac (S. palustris), žuti ili uspravni čistac (S. recta), poluizvreugani čistac ili gorski čistac (S. subcrenata), šumski čistac (S. sylvatica), dlakavi čistac (S. byzantina).

Ljekoviti čistac (sin. Stachys officinalis) pripada rodu Betonica

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori i urednici Wikipedije
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia hr Croatian

Přeslička ( اللغة الصربية العليا )

المقدمة من wikipedia HSB

Přeslička[1][2] (Stachys, syn.: Betonica L.) je ród ze swójby cycawkowych rostlinow (Lamiaceae). Prjedy běchu dźěl družinow roda do swójskeho roda betonija (Betonica) rjadowane, dźensa płaći tute mjeno jako synonym. Druhe serbske mjeno je čist[2].

Družiny (wuběrk)

Eksistuja něhdźe 300 družinow přesličkow (Stachys):

  • Druhe družiny su (wuběrk):
    • Stachys affinis Bunge, Syn.: Stachys sieboldii Miq., Stachys tuberifera Naudin
    • Stachys glutinosa
    • Stachys lavandulifolia
    • Stachys adulterina
    • Stachys arrecta
    • Stachys baicalensis
    • Stachys byzantina
    • Stachys chinensis
    • Stachys coccinea
    • Stachys corsica
    • Stachys crenata
    • Stachys cretica
    • Stachys emodi
    • Stachys geobombycis
    • Stachys grandiflora
    • Stachys grandidentata
    • Stachys inflata
    • Stachys japonica
    • Stachys kouyangensis
    • Stachys lanata
    • Stachys melissifolia
    • Stachys milanii
    • Stachys monnieri (Syn.: S. densiflora)
    • Stachys oblongifolia
    • Stachys ocymastrum
    • Stachys palaestina
    • Stachys peruviana
    • Stachys pseudophlomis
    • Stachys pusilla
    • Stachys spectabilis
    • Stachys strictiflora
    • Stachys taliensis
    • Stachys tenuifolia
    • Stachys tuberifera (Stachys tuberifera Naudin = Knollen-Ziest, Stachys affinis Bunge, Syn.: Stachys sieboldii Miq.)
    • Stachys thirkei
    • Stachys viticina
    • Stachys xanthantha

Nóžki

  1. 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 390.
  2. 2,0 2,1 2,2 W internetowym słowniku: Ziest
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia HSB

Přeslička: Brief Summary ( اللغة الصربية العليا )

المقدمة من wikipedia HSB

Přeslička (Stachys, syn.: Betonica L.) je ród ze swójby cycawkowych rostlinow (Lamiaceae). Prjedy běchu dźěl družinow roda do swójskeho roda betonija (Betonica) rjadowane, dźensa płaći tute mjeno jako synonym. Druhe serbske mjeno je čist.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia HSB

Stachys ( الإيطالية )

المقدمة من wikipedia IT

Betonica (nome scientifico Stachys L., 1753) è un genere di piante Spermatofite Dicotiledoni appartenenti alla famiglia delle Lamiaceae dall'aspetto di piccole erbacee perenni o annuali.[1]

Etimologia

Il nome del genere deriva dal greco e significa "simile alla spiga di grano" in riferimento alla particolare forma dell'infiorescenza di questi fiori.[2][3] I nomi comuni (Betonica o Vettonica) potrebbero derivare (secondo Plinio) dalla tribù dei Vettoni (di origine Iberica).[4]

Il nome scientifico è stato definito da Linneo (1707 – 1778) nella pubblicazione "Species Plantarum - 2: 580."[5] del 1753[6]

Descrizione

 src=
Il portamento
Stachys pradica
 src=
Le foglie
Stachys arvensis
 src=
Infiorescenza
Stachys ocymastrum

Le specie di questo genere non sono molto alte (al massimo 1 metro) ed hanno un portamento tipicamente erbaceo sia annuo che perenne. La forma biologica prevalente è emicriptofita scaposa (H scap), ossia in generale sono piante erbacee, a ciclo biologico perenne, con gemme svernanti al livello del suolo e protette dalla lettiera o dalla neve e sono dotate di un asse fiorale eretto e spesso privo di foglie. Ma sono presenti anche altre forme biologiche come terofite scapose (T scap), ossia annuali e anche camefite fruticose (Ch frut), ossia piante perenni e legnose con un aspetto arbustivo. L'indumento in genere è formato da peli semplici (raramente sono ramificati) oppure alcune specie sono glabre.[4][7][8][9][10][11]

Radici

Le radici sono normalmente tuberose ma in altri casi sono un prodotto secondario da rizoma. Il rizoma può avere un portamento più o meno obliquo.

Fusto

Il fusto può essere prostrato o eretto, semplice o ramoso (raramente), in genere gracile, ma comunque normalmente non più alto di mezzo metro. In alcuni casi può raggiungere il metro (Stachys thirkei o Stachys palustris). La sezione del fusto è quadrata (o tetragona) a causa della presenza di fasci di collenchima posti nei quattro vertici.

Foglie

Le foglie sono disposte in modo opposte con forme ovate (o subcuoriformi) e intere. Quelle basali sono sempre picciolate; mentre le cauline sono spesso sessili. A volte quelle basali formano una rosetta sterile (senza fusti fioriferi) e in genere sono persistenti.

Infiorescenza

L'infiorescenza è portata in vari verticilli di tipo tirsoide (o racemo spiciforme) disposti in posizione ascellare e sovrapposti lungo il fusto. Ogni verticillo è composto da alcuni fiori disposti circolarmente (glomeruli verticillati) e poggianti su due brattee (o foglie bratteali) a forma lanceolata. Le brattee del verticillo seguente sono disposte in modo alternato. Le brattee sono oblunghe a volte pelose e a volte crenate.

Fiori

I fiori sono ermafroditi, zigomorfi (il calice è attinomorfo), tetraciclici (con i quattro verticilli fondamentali delle Angiosperme: calice– corollaandroceogineceo) e pentameri (calice e corolla sono formati da cinque elementi).

X, K (5), [C (2+3), A 2+2], G (2), supero, drupa (4 nucole)
  • Calice: il calice è gamosepalo, attinomorfo, tubuloso o campanulato (allargato alla base), diviso in 5 sepali concresciuti triangolari a volte con una forma lievemente bilabiata. La superficie del calice in genere è irsuta ed è percorsa da 5 - 10 nervature longitudinali. Il calice è persistente.
  • Corolla: la corolla gamopetala, zigomorfa, pelosa esternamente, ha la forma di un tubo lievemente ricurvo terminante con 5 lobi (i 5 petali). È divisa in 2 labbra ben sviluppate e divergenti ad angolo retto: quello superiore è diritto o arcuato verso l'alto, intero e mediamente sviluppato, con la funzione di proteggere gli organi di riproduzione dalle intemperie e dal sole; quello inferiore è diviso in 3 lobi (quello centrale è più grande, dentato e piegato verso il basso per fare da base di “atterraggio” agli insetti pronubi; mentre i due laterali sono arrotondati). In alcune specie le fauci internamente sono circondate da un anello di peli (caratteristica comune a molte "labiate" che ha lo scopo di impedire l'accesso ad insetti più piccoli e non adatti all'impollinazione).
  • Androceo: l'androceo possiede quattro stami didinami e parzialmente inclusi nella corolla e posizionati sotto il labbro superiore. I filamenti sono adnati alla corolla. Le antere sono biloculari. Le teche sono più o meno distinte e divaricate (raramente sono parallele); la deiscenza è logitudinale. Gli stami dopo la fecondazione divergono e si attorcigliano. I granuli pollinici sono del tipo tricolpato o esacolpato. Il nettario è ricco di sostanze zuccherine.
  • Gineceo: l'ovario, profondamente quadri-lobato, è supero formato da due carpelli saldati (ovario bicarpellare) ed è 4-loculare per la presenza di falsi setti. La placentazione è assile. L'ovario è arrotondato all'apice. Gli ovuli sono 4 (uno per ogni presunto loculo), hanno un tegumento e sono tenuinucellati (con la nocella, stadio primordiale dell'ovulo, ridotta a poche cellule).[12] Lo stilo inserito alla base dell'ovario (stilo ginobasico) è del tipo filiforme ed è incluso nella corolla. Lo stigma è bifido con due lacinie uguali.

Frutti

Il frutto è una nucula acheniforme (schizocarpo); più precisamente è una drupa (ossia una noce) con quattro semi (uno per ovulo derivato dai due carpelli divisi a metà). Questo frutto nel caso delle Lamiaceae viene chiamato “clausa”. Le quattro (o a volte tre) parti in cui si divide il frutto principale, sono ancora dei frutti (parziali) ma monospermici (un solo seme) e privi di endosperma. La forma è da obovoide a oblunga arrotondata all'apice.

Riproduzione

  • Impollinazione: l'impollinazione avviene tramite insetti (impollinazione entomogama): ditteri, imenotteri e più raramente lepidotteri.[13][14]
  • Riproduzione: la fecondazione avviene fondamentalmente tramite l'impollinazione dei fiori (vedi sopra).
  • Dispersione: i semi cadendo a terra (dopo essere stati trasportati per alcuni metri dal vento – disseminazione anemocora) sono successivamente dispersi soprattutto da insetti tipo formiche (disseminazione mirmecoria).[15] Per questo scopo i semi hanno una appendice oleosa (elaisomi, sostanze ricche di grassi, proteine e zuccheri) che attrae le formiche durante i loro spostamenti alla ricerca di cibo.[16]

Distribuzione e habitat

La distribuzione del genere copre tutto il mondo (Europa, Asia, Africa e America del Nord). Gli habitat preferiti sono i prati e pascoli incolti. Il limite dei boschi e zone rocciose per le specie di alta montagna.

Delle 23 specie spontanee della flora italiana solo 12 vivono sull'arco alpino. La tabella seguente mette in evidenza alcuni dati relativi all'habitat, al substrato e alla distribuzione delle specie alpine[17].

Tassonomia

La famiglia di appartenenza della specie (Lamiaceae), molto numerosa con circa 250 generi e quasi 7000 specie, ha il principale centro di differenziazione nel bacino del Mediterraneo e sono piante per lo più xerofile (in Brasile sono presenti anche specie arboree). Per la presenza di sostanze aromatiche, molte specie di questa famiglia sono usate in cucina come condimento, in profumeria, liquoreria e farmacia. Il genere Stachys comprende più di 300 specie[11][18] con una distribuzione cosmopolita (ad eccezione dell'Australia e Nuova Zelanda), due dozzine delle quali vivono spontaneamente in Italia. Nell'ambito della famiglia il genere Stachys è descritto all'interno della tribù Stachydeae Dumort., 1827[18] (sottofamiglia Lamioideae Harley, 2003[19]). Nelle classificazioni meno recenti la famiglia Lamiaceae viene chiamata Labiatae.[8][9]

Filogenesi

 src=
Cladogramma di alcune specie del genere

Il genere Stachys è il gruppo più numeroso della tribù di appartenenza (Stachydeae). La tribù in base alle ultime analisi di tipo filogenetico risulta divisa in due grandi cladi ben supportati (clade A e clade B): le diverse specie del genere di questa voce si trovano distribuite in entrambi i cladi per cui il cosmopolita Stachys risulta un gruppo innaturale e non omogeneo. Al suo interno sono nidificati diversi gruppi (Sideritis, Prasium , Phlomidoschema e altri ancora).[20][21]

Il cladogramma a lato, tratto dallo studio citato[21] e semplificato, dimostra la struttura interna del genere con alcune sue specie.

Specie spontanee italiane

Per meglio comprendere ed individuare le varie specie del genere (solamente per le specie spontanee della flora italiana) l'elenco seguente utilizza in parte il sistema delle chiavi analitiche (vengono cioè indicate solamente quelle caratteristiche utili a distingue una specie dall'altra).[7]

  • Gruppo 1A: alla base dei fiori è presente una bratteola lineare lunga come il tubo del calice (lunga 12 mm); ciascun verticillo dell'infiorescenza è sotteso da una coppia di foglie bratteali;
  • Gruppo 3A: la corolla è gialla con internamente un anello di peli; il labbro superiore è bilobo;
  • Gruppo 3B: la corolla è rosea o purpurea (raramente è bianca) priva dell'anello di peli; il labbro superiore è intero;
  • Stachys pradica (Zanted) Greuter & Pignatti - Betonica densiflora: il calice è lungo 13 - 15 mm e la corolla è lunga 18 - 20 mm. L'altezza è di 12 - 20 cm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita scaposa (H scap); il tipo corologico è Orofita - Sud Ovest Europeo; l'habitat tipico sono i pascoli d'altitudine e le brughiere subalpine; sul territorio italiano si trova solamente al Nord fino a un'altitudine compresa tra 1300 e 2300 m s.l.m..
  • Stachys officinalis (L.) Trevisan - Betonica comune: il calice è lungo meno di 5 mm e la corolla è lunga 10 - 12 mm. L'altezza è di 2 - 4 dm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita scaposa (H scap); il tipo corologico è Europeo - Caucasico; l'habitat tipico sono i prati aridi, i pascoli nardeti e molinieti; la distribuzione sul territorio italiano è completa (isole escluse) fino a un'altitudine di 1800 m s.l.m..
  • Gruppo 2B: le foglie basali sono decidue e più o meno simili a quelle cauline;
  • Gruppo 4A: il labbro superiore della corolla è intero o lievemente bilobo;
  • Gruppo 5A: il fusto è ricoperto di peli ghiandolari; le foglie medie hanno una lamina a forma ovale (larghezza 5 - 8 cm);
  • Gruppo 5B (Gruppo di Stachys germanica): il fusto non è ricoperto di peli ghiandolari; le foglie medie hanno una lamina a forma lanceolata (larghezza 1 - 2 cm;
  • Gruppo 6A: il calice è privo di peli ghiandolari;
  • Gruppo 7B: la base delle foglie è cuneata e i margini sono appena crenulati (quasi interi); i denti del calice sono uguali;
  • Stachys cretica L. - Stregona con foglie di salvia (Stachys salviifolia Ten. in Pignatti): tutta la pianta è grigio-tomentosa; la superficie delle foglie è visibile tra i peli; i denti del calice sono lunghi come 1/2 del tubo. L'altezza è di 3 - 6 dm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita scaposa (H scap); il tipo corologico è Nord Est Mediterraneo; l'habitat tipico sono i pascoli e gli incolti; la distribuzione sul territorio italiano è al Centro e al Sud (Sicilia compresa) fino a un'altitudine di 1400 m s.l.m..
  • Stachys byzantina K. Koch - Stregona candida: tutta la pianta è bianco-lanosa; la superficie delle foglie non è visibile tra i peli; i denti del calice sono lunghi come 1/3 del tubo. L'altezza è di 2 - 8 dm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita scaposa (H scap); il tipo corologico è Est Mediterraneo; l'habitat tipico sono i pascoli e gli incolti su calcare; la distribuzione sul territorio italiano è scarsa e discontinua fino a una altitudine di 1650 m s.l.m..
  • Gruppo 6B: i peli ghiandolari sono presenti almeno sui denti del calice;
  • Gruppo 8A: il fusto è grigio-tomentoso o bianco-tomentoso almeno nella parte basale;
  • Gruppo 9A: la base delle foglie è cordata; i denti del calice sono ineguali;
  • Gruppo 9B: le foglie inferiori hanno la base cuneata; i denti del calice sono più o meno uguali;
  • Gruppo 8B: le foglie sono sparsamente tomentose, verdi o grigio-verdi su entrambe le facce;
  • Gruppo 4B: il labbro superiore della corolla è profondamente bifido;
  • Gruppo 1B: i fiori sono raggruppati in verticillastri all'ascella di una coppia di foglie bratteali; le bratteole lineari sono assenti (o se presenti sono minori della lunghezza del tubo del calice);
  • Gruppo 10A: il ciclo biologico delle piante è perenne;
  • Gruppo 11A: il portamento delle piante è erbaceo (eventualmente legnoso alla base); le bratteole sono assenti;
  • Gruppo 12A: il colore della corolla è roseo, rosso o purpureo;
  • Gruppo 13A: la lamina delle foglie superiori è 3 - 6 volte più lunga che larga;
  • Gruppo 13B: la lamina delle foglie superiori è 1,2 - 2 volte più lunga che larga;
  • Stachys sylvatica L. - Stregona dei boschi: il fusto è eretto e robusto; le foglie sono lunghe 7 - 10 cm. L'altezza è di 4 - 6 dm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita scaposa (H scap); il tipo corologico è Eurosiberiano; l'habitat tipico sono i boschi di latifoglie su terreno umido, radure e schiarite; la distribuzione sul territorio italiano è completa fino a una altitudine di 1700 m s.l.m..
  • Stachys corsica Pers. - Stregona di Corsica: i fusti hanno un portamento prostrato e sono gracili; le foglie sono lunghe 10 - 15 cm. L'altezza è di 5 - 25 cm; il ciclo biologico è perenne; la forma biologica è emicriptofita reptante (H rept); il tipo corologico è Endemico; l'habitat tipico sono gli anfratti umidi e le sorgenti; la distribuzione è relativa alla Sardegna e Corsica fino a una altitudine compresa tra 800 e 2000 m s.l.m..
  • Gruppo 12B: il colore della corolla è giallo o biancastro (a volte con chiazze brune);
  • Gruppo 14A: le foglie basali formano una rosetta persistente;
  • Gruppo 14B: non sono presenti rosette e le foglie basali sono decidue;
  • Gruppo 11B: il portamento di queste piante è cespuglioso con rami spinosi; le bratteole sono presenti e sono lunghe 1/4 - 1/2 della lunghezza del tubo del calice;
  • Gruppo 10B: il ciclo biologico delle piante è annuo;
  • Gruppo 15A: il calice è lungo 7 - 9 mm;
  • Gruppo 15B: il calice è lungo 5 - 7 mm;
  • Stachys annua (L.) L. - Stregona annuale: il colore della corolla è giallo-pallido ed è lunga 9 - 12 mm. L'altezza è di 10 - 35 cm; il ciclo biologico è annuo; la forma biologica è terofita scaposa (T scap); il tipo corologico è Euri-Mediterraneo (Archeofita); l'habitat tipico sono i campi, gli orti e le vigne su substrato calcareo; la distribuzione sul territorio italiano è relativa al versante tirrenico fino a una altitudine di 800 m s.l.m..
  • Stachys arvensis (L.) L. - Stregona minore: il colore della corolla è bianco-roseo o purpureo ed è lunga 5 - 7 mm. L'altezza è di 4 - 40 cm; il ciclo biologico è annuo; la forma biologica è terofita scaposa (T scap); il tipo corologico è Europeo (Subatlantico); l'habitat tipico sono i campi e le vigne su substrato siliceo; la distribuzione sul territorio italiano è relativa al versante tirrenico fino a una altitudine di 600 m s.l.m..

Sinonimi

L'entità di questa voce ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:[23]

  • Aspasia E. Mey. ex Pfeiff.
  • Betonica L.
  • Bonamya Neck.
  • Eriostemum Steud.
  • Eriostomum Hoffmanns. & Link
  • Galeopsis Hill
  • Galeopsis Moench
  • Lamiostachys Krestovsk.
  • Menitskia (Krestovsk.) Krestovsk.
  • Olisia Spach
  • Ortostachys Fourr.
  • Stachyus St.-Lag.
  • Tetrahitum Hoffmanns. & Link
  • Trixago Haller
  • Trixella Fourr.
  • Zietenia Gled.

Biologia

Alcune specie del genere Stachys sono utilizzate come cibo dalla larve di alcuni lepidotteri Coleophora (Auricella - Lineolea - Wockeella).

Usi

Farmacia

Anticamente la betonica era considerata un'erba medicinale pronta a guarire moltissime malattie.[24]

Cucina

Molte piante del genere sono coltivate per i tuberi eduli. Stachys affinis (o S. sieboldii): è la specie più importante dal punto di vista alimentare (chiamato anche “carciofo cinese”). Produce dei tuberi eduli. È originaria dell'estremo oriente: Cina e Giappone (ma secondo altri dall'Egitto). La sua introduzione in Europa risale a metà del XIX secolo ed è molto ricercata per la preparazione di squisiti piatti. Anche Stachys palustris produce tuberetti mangerecci.[4][24]

La stachys è una pianta mellifera e si può ottenere un miele, ma purtroppo non è molto abbondante e la produzione è scarsa.

Giardinaggio

Le specie ornamentali sono coltivate oltre che per il fiore anche per la bellezza delle foglie. Specie coltivate (non spontanee in Italia) sono Stachys byzantina (syn. S.lanata) ricercata per le sue foglie bianche e lanose, adatta quindi per bordure di aiuole; oppure Stachys grandiflora (alta oltre 30 cm) con grandi infiorescenze dal bel colore viola.[4]

Note

  1. ^ Stachys, su The Plant List. URL consultato il 27 giugno 2016.
  2. ^ David Gledhill 2008, pag. 360.
  3. ^ Botanical names, su calflora.net. URL consultato il 5 marzo 2016.
  4. ^ a b c d Motta 1960, Vol. 3 - pag. 761.
  5. ^ BHL - Biodiversity Heritage Library, su biodiversitylibrary.org. URL consultato il 27 giugno 2016.
  6. ^ The International Plant Names Index, su ipni.org. URL consultato il 27 giugno 2016.
  7. ^ a b Pignatti 1982, Vol. 2 - pag. 462.
  8. ^ a b c Judd, pag. 504.
  9. ^ a b Strasburger, pag. 850.
  10. ^ a b dipbot.unict.it, https://web.archive.org/web/20160304200501/http://www.dipbot.unict.it/sistematica/Lami_fam.html Titolo mancante per url urlarchivio (aiuto) (archiviato dall'url originale il 4 marzo 2016).
  11. ^ a b Kadereit 2004, pag. 223.
  12. ^ Musmarra 1996.
  13. ^ Kadereit 2004, pag. 177.
  14. ^ Pignatti 1982, Vol. 2 - pag. 437.
  15. ^ Kadereit 2004, pag. 181.
  16. ^ Strasburger, pag. 776.
  17. ^ Aeschimann et al. 2004, Vol. 2 - pag. 122-130.
  18. ^ a b Olmstead 2012.
  19. ^ Angiosperm Phylogeny Website, su mobot.org. URL consultato il 14 dicembre 2015.
  20. ^ Scheen et al. 2010, pag. 206.
  21. ^ a b Bendiksby et al. 2011, pag. 476.
  22. ^ EURO MED - PlantBase, su ww2.bgbm.org. URL consultato il 28 giugno 2016.
  23. ^ EURO MED - PlantBase, su ww2.bgbm.org. URL consultato il 29 giugno 2016.
  24. ^ a b Plants For A Future, su pfaf.org. URL consultato il 22 maggio 2016.

Bibliografia

 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori e redattori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IT

Stachys: Brief Summary ( الإيطالية )

المقدمة من wikipedia IT

Betonica (nome scientifico Stachys L., 1753) è un genere di piante Spermatofite Dicotiledoni appartenenti alla famiglia delle Lamiaceae dall'aspetto di piccole erbacee perenni o annuali.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori e redattori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IT

Stachys ( لاتينية )

المقدمة من wikipedia LA

Stachys est unum ex maximis familiae plantarum florentium Lamiacearum generibus.[1] Aestimationes numeri specierum in genere inter circa 300[1] et circa 450[2] variant. Typus generis (Anglice: type species) est Stachys sylvatica.[3] Stachys est in subfamilia Lamioidearum.[1]

Species

Pinacotheca

Notae

  1. 1.0 1.1 1.2 Raymond M. Harley, Sandy Atkins, Andrey L. Budantsev, Philip D. Cantino, Barry J. Conn, Renée J. Grayer, Madeline M. Harley, Rogier P. J. de Kok, Tatyana V. Krestovskaja, Ramón Morales, Alan J. Paton, et P. Olof Ryding, "Labiatae," in The Families and Genera of Vascular Plants, ed. Klaus Kubitzki (editore generali) et Joachim W. Kadereit (editore voluminis), 7:167–275 (Berolini: Springer-Verlag, 2004), ISBN 978-3-540-40593-1.
  2. David J. Mabberley, Mabberley's Plant-Book, ed 3a (Cantabrigiae: Cambridge University Press, 2008).
  3. Stachys In Indice Nominum Genericorum. In Regno Vegetabili. Vide nexus externos infra.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Et auctores varius id editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia LA

Stachys: Brief Summary ( لاتينية )

المقدمة من wikipedia LA

Stachys est unum ex maximis familiae plantarum florentium Lamiacearum generibus. Aestimationes numeri specierum in genere inter circa 300 et circa 450 variant. Typus generis (Anglice: type species) est Stachys sylvatica. Stachys est in subfamilia Lamioidearum.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Et auctores varius id editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia LA

Notra ( اللتوانية )

المقدمة من wikipedia LT

Notra (lot. Stachys, sin. Betonica, angl. Woundwort, Betony, Hedgenettle, vok. Zieste) – notrelinių (Lamiaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso vienmetės ir daugiametės žolės. Pavadinimas iš gr. stachysvarpa; šios genties kai kurios augalų rūšys turi varpos pavidalo žiedynus.

Gentyje apie 200 rūšių. Lietuvoje auga šios rūšys:

Vikiteka

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Vikipedijos autoriai ir redaktoriai
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia LT

Andoorn ( البلجيكية الهولندية )

المقدمة من wikipedia NL

Andoorn (Stachys) is een geslacht van ongeveer 300 soorten eenjarige en overblijvende, kruidachtige en struikachtige planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het geslacht is verspreid over Europa, Azië, Afrika, Australazië en Noord-Amerika.

De stengel is 0,5-3 m lang en bezet met enkelvoudige, tegenoverstaande, driehoekige, getande, 1-14 cm lange bladeren. Bij de meeste soorten zijn de bladeren zachtbehaard. De kleur van de bloemen varieert van wit tot roze, paars, rood of zacht geel.

Sommige soorten in het geslacht zijn in het verleden medicinaal gebruikt voor de behandeling van wonden.

Soorten die voorkomen in België en Nederland zijn:

Een aantal andere soorten uit dit geslacht zijn:

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-auteurs en -editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NL

Svinerotslekta ( النرويجية )

المقدمة من wikipedia NN

Svinerotslekta (Stachys) er ei planteslekt i lepeblomsterfamilien. Slekta omfattar rundt 300 artar. Dei veks naturleg i Europa, Afrika, Asia, Australia og Nord-Amerika. Kinaskokk (S. affinis) blir dyrka som rotfrukt.

Plantar i svinerotslekta er eit- eller fleirårige urter, halvbuskar eller buskar. Blada er enkle og heilranda eller tanna. Blomane er 1-2 cm lange og sit anten i toppen av stilken eller i axilen, mellom oversida av bladstilk og stengel. Dei har beger med fem eller ti nervar. Dei kan vera kvite, rosa, lilla, raude eller lysegule på farge. Krona kan ha om lag like lang overlepe som underlepe.

Artar i Noreg

Åtte artar av slekta veks i Noreg. Fleire av dei veks berre på avfallsplassar eller er forvilla frå hagar og elles lite utbreidde.

Norske artar:

Galleri

Kjelder

  • Johannes Lid, Norsk-svensk-finsk flora, Det Norske Samlaget, 1985.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NN

Svinerotslekta: Brief Summary ( النرويجية )

المقدمة من wikipedia NN

Svinerotslekta (Stachys) er ei planteslekt i lepeblomsterfamilien. Slekta omfattar rundt 300 artar. Dei veks naturleg i Europa, Afrika, Asia, Australia og Nord-Amerika. Kinaskokk (S. affinis) blir dyrka som rotfrukt.

Plantar i svinerotslekta er eit- eller fleirårige urter, halvbuskar eller buskar. Blada er enkle og heilranda eller tanna. Blomane er 1-2 cm lange og sit anten i toppen av stilken eller i axilen, mellom oversida av bladstilk og stengel. Dei har beger med fem eller ti nervar. Dei kan vera kvite, rosa, lilla, raude eller lysegule på farge. Krona kan ha om lag like lang overlepe som underlepe.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NN

Czyściec (roślina) ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
 src=
Bukwica zwyczajna, czyściec lekarski

Czyściec (Stachys L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Liczy ok. 300[3]–375[4] gatunków, występujących w strefach umiarkowanych i ciepłych, głównie na półkuli północnej[5]. W strefie tropikalnej spotykany tylko w górach. Rośliny różnych siedlisk, najczęściej jednak miejsc suchych i skalistych[6]. W obrębie rodzaju wyróżnia się dwa podrodzaje – Stachys i Betonica, przy czym pozycja tego drugiego jako podrodzaju lub odrębnego rodzaju nie jest ustalona i wciąż podlega debacie. Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne (zwłaszcza bukwica zwyczajna, czyściec wielkokwiatowy, czyściec wełnisty). Czyściec bulwiasty ma jadalne bulwy[6].

Rozmieszczenie

Zasięg rodzaju obejmuje wszystkie kontynenty z wyjątkiem Australii i Antarktydy[6]. Najbardziej jest jednak zróżnicowany na półkuli północnej[5], w strefie klimatu umiarkowanego[6]. Do obszarów o szczególnym zróżnicowaniu rodzaju należy Turcja, w której występują 72 gatunki, w tym 25 endemitów, w całej Europie rośnie 81 gatunków (w tym 26 endemitów), liczne gatunki rosną w Azji południowo-zachodniej (tylko w Iranie 47 gatunków, w tym 25 endemitów) i pozostałej części Azji (np. w Chinach 18 gatunków, w tym 13 endemitów), poza tym w Afryce Północnej rośnie 20 gatunków (7 endemitów). Wyraźnie izolowany ośrodek znajduje się w Afryce Południowej, gdzie wśród 41 gatunków aż 40 to endemity). W Ameryce Północnej występuje 28–32 gatunków (w tym 22–25 endemitów), w Ameryce Środkowej 38 gatunków (wszystkie to endemity), w Ameryce Południowej – 12 (w tym 7 endemitów)[7].

Gatunki dziko rosnące we florze Polski[8]

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne lub byliny, rzadko drewniejące u dołu (półkrzewy) lub krzewy[3]. Osiągają zwykle do 70 cm wysokości[6]. Często z kłączami[3], czasem z bulwami[6].
Liście
Naprzeciwległe, często gęsto owłosione[3].
Kwiaty
Zebrane po dwa lub zwykle w większej liczbie w nibyokółki tworzące na szczycie pędu kwiatostan kłosokształtny[3]. Szypułki kwiatowe bardzo krótkie lub kwiaty siedzące. Kielich rurkowaty, dzwonkowaty lub lejkowaty z 5 ząbkami i 5 lub 10 żyłkami. Ząbki kielicha zaostrzone do ościstych[3]. Korona kwiatu grzbiecista – 5 płatków zrośniętych u nasady w rurkę, a na końcu dwuwargowe, przy czym górna, prosto wzniesiona warga powstaje z dwóch płatków (dlatego jest rozcięta), a dolna warga powstaje z trzech płatków. Środkowa łatka dolnej wargi z reguły jest większa od dwóch bocznych. Korona ma różną barwę – od białej, przez szarą, kremową, żółtą, pomarańczową, do purpurowej i czerwonej. Pręciki 4, w dwóch parach, zwykle wygięte na boki. Zalążnia dwukomorowa, w każdej z dwoma zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza[3][3].
Owoce
Rozłupnia rozpadająca się na cztery rozłupki[3][3].

Systematyka

Rodzaj typowy plemienia Stachydeae w obrębie podrodziny Lamioideae w rodzinie jasnotowatych Lamiaceae Martinov, nom. cons.[9]

W obrębie rodzaju wyróżniane są dwa podrodzaje – Stachys i Betonica (L.) Bhattacharjee, przy czym pozycja tego drugiego jako podrodzaju lub odrębnego rodzaju nie jest ustalona i wciąż podlega debacie. Badania molekularne wskazują na bazalną i odrębną pozycję roślin z grupy Betonica w stosunku do pozostałych roślin z rodzaju Stachys[10][11][12], przemawiają za tym także wyniki analiz biochemicznych[13] i z zakresu morfologii (odrębna budowa włosków)[14].

Wykaz gatunków[4][15][16]
 src= Zobacz też: bukwica (roślina).

Zastosowanie

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Czyściec bulwiasty ma jadalne bulwy[6]. Uprawiany jest zwłaszcza w Japonii, ale na przełomie XIX i XX wieku uprawiany był także w różnych krajach europejskich. Gatunek ten jest blisko spokrewniony z europejskim czyśccem błotnym, także o zgrubiałych i jadalnych kłączach[17].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
  2. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  3. a b c d e f g h i j Stachys Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-07-15].
  4. a b Stachys. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-15].
  5. a b Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
  6. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 210. ISBN 0-333-74890-5.
  7. Yasaman Salmaki, Shahin Zarre, Rafaël Govaerts, Christian Bräuchler. A taxonomic revision of the genus Stachys (Lamiaceae: Lamioideae) in Iran. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 170, 4, s. 573–617, 2012. DOI: 10.1111/j.1095-8339.2012.01317.x.
  8. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  9. Genus: Stachys L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-07-15].
  10. Ekrem Dündar, Ekrem Akçi̇çek, Tuncay Di̇rmenci̇, Şaki̇r Akgün. Phylogenetic analysis of the genus Stachys sect. Eriostomum (Lamiaceae) in Turkey based on nuclear ribosomal ITS sequences. „Turk. J. Bot.”. 37, s. 14-23, 2013.
  11. Bendiksby M., Thorbek L., Scheen A-C, Lindqvist C, Ryding O.. An updated phylogeny and classification of Lamiaceae subfamily Lamioideae. „Taxon”. 60, s. 471-464, 2011.
  12. Scheen A-C, Bendiksby M., Ryding O. Mathiesen C., Albert V.A., Lindqvist C.. Molecular phylogenetics, character evolution, and suprageneric classification of Lamioideaea (Lamiaceae). „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 97, s. 191-217, 2010.
  13. E. Radnai, A. Dobos, K. Veres, L. Tóth, I. Máthé, G. Janisák, G. Blunden: Essential Oils in Some Stachys Species growing in Hungary. W: ISHS Acta Horticulturae 597: International Conference on Medicinal and Aromatic Plants (Part II) [on-line]. [dostęp 2018-07-16].
  14. Giuliani C., MAleci Bini L.. Glandular trichomes as further differential characters between Stachys subgenus Betonica (L.) Bhattacharjee and Stachys subgenus Stachys. „Plant Biosystems”. 146, s. 1-8, 2012. DOI: 10.1080/11263504.2012.663810.
  15. Nazwy polskie według: Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 171-172. ISBN 978-83-925110-5-2.
  16. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  17. Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 292. ISBN 83-7079-778-4.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Czyściec (roślina): Brief Summary ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
 src= Czyściec leśny  src= Czyściec błotny  src= Czyściec prosty  src= Czyściec wielkokwiatowy  src= Bukwica zwyczajna, czyściec lekarski

Czyściec (Stachys L.) – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Liczy ok. 300–375 gatunków, występujących w strefach umiarkowanych i ciepłych, głównie na półkuli północnej. W strefie tropikalnej spotykany tylko w górach. Rośliny różnych siedlisk, najczęściej jednak miejsc suchych i skalistych. W obrębie rodzaju wyróżnia się dwa podrodzaje – Stachys i Betonica, przy czym pozycja tego drugiego jako podrodzaju lub odrębnego rodzaju nie jest ustalona i wciąż podlega debacie. Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne (zwłaszcza bukwica zwyczajna, czyściec wielkokwiatowy, czyściec wełnisty). Czyściec bulwiasty ma jadalne bulwy.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Stachys ( البرتغالية )

المقدمة من wikipedia PT
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores e editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia PT

Stachys: Brief Summary ( البرتغالية )

المقدمة من wikipedia PT

Stachys L. é um género botânico da família Lamiaceae , distribuído pela Europa, Ásia, África, Austrália e América do Norte.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores e editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia PT

Stachys ( الرومانية، المولدوفية )

المقدمة من wikipedia RO

Stachys este un gen de plante din familia Lamiaceae.

Specii

Cuprinde circa 200 specii

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia autori și editori
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia RO

Stachys: Brief Summary ( الرومانية، المولدوفية )

المقدمة من wikipedia RO

Stachys este un gen de plante din familia Lamiaceae.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia autori și editori
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia RO

Syskesläktet ( السويدية )

المقدمة من wikipedia SV

Syskesläktet (Stachys) är ett växtsläkte med cirka 300 arter i familjen kransblommiga växter. De förekommer naturligt i Europa, Afrika, Asien, Australien och Nordamerika. Ett flertal arter förekommer naturligt eller som förvildade i Sverige, andra odlas som trädgårdsväxter. Korogi (S. affinis) odlas som rotfrukt.

Släktet består av ett- till fleråriga örter, halvbuskar eller buskar. Bladen är enkla, helbräddade eller tandade. Blomställningarna är toppställda eller kommer fram i bladvecken, de är uppbyggnda som ax eller klasar. Blommorna sitter två eller fler i kransar. Stödbladen kan vara bladlika eller tillbakabildade. Fodret har fem tänder, ofta likformiga, men ibland är fodret tvåläppigt eller osymmestriskt. Kronan är tvåläppig, de övre läppen är ofta konkav eller bågformad, vanligen kortare än de undre läppen. Den undre läppen är treflikig. Ståndarna är fyra. Pistillen är ensam och tvådelad.

Referenser

Webbkällor

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia författare och redaktörer
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia SV

Syskesläktet: Brief Summary ( السويدية )

المقدمة من wikipedia SV

Syskesläktet (Stachys) är ett växtsläkte med cirka 300 arter i familjen kransblommiga växter. De förekommer naturligt i Europa, Afrika, Asien, Australien och Nordamerika. Ett flertal arter förekommer naturligt eller som förvildade i Sverige, andra odlas som trädgårdsväxter. Korogi (S. affinis) odlas som rotfrukt.

Släktet består av ett- till fleråriga örter, halvbuskar eller buskar. Bladen är enkla, helbräddade eller tandade. Blomställningarna är toppställda eller kommer fram i bladvecken, de är uppbyggnda som ax eller klasar. Blommorna sitter två eller fler i kransar. Stödbladen kan vara bladlika eller tillbakabildade. Fodret har fem tänder, ofta likformiga, men ibland är fodret tvåläppigt eller osymmestriskt. Kronan är tvåläppig, de övre läppen är ofta konkav eller bågformad, vanligen kortare än de undre läppen. Den undre läppen är treflikig. Ståndarna är fyra. Pistillen är ensam och tvådelad.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia författare och redaktörer
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia SV

Чистець ( الأوكرانية )

المقدمة من wikipedia UK

Назва

Латинська назва Stachys у давні часи використовувалося для різних видів губоцвітих та означає «колос», за зовнішнім виглядом суцвіть.

Поширення

До цього роду відноситься понад 300 видів рослин[2], поширених по всій земній кулі, за винятком Австралії та Нової Зеландії.

Ботанічний опис

Часто густо опушені рослини до 100 см заввишки.

Листки розташовані супротивно, цільні або зубчасті.

Квітки рожеві, бузкові, пурпурові, білі або жовті, зібрані у колосовидні суцвіття. Чашечка трубчасто-дзвонова або дзвіночкова, з гострими зубцями; верхня губа віночка зазвичай увігнута або шоломоподібна, нижня трилопатева з більш великою середньою лопаттю; тичинок 4, після відцвітання звичайно відігнуті убік; Пиляки двогніздні; Стовпчик дволопатевий.

Плід — тригранний, яйцевидний або довгастий горішок.

Практичне використання

У Європі, особливо в Англії, Франції та Швейцарії введений у культуру китайський артишок (Stachys affinis), потовщені бульби якого їстівні.[3]

Деякі види, такі як Stachys officinalis, Stachys palustris та Stachys sylvatica використовуються як лікарські рослини.

Як декоративна рослина частіше за інші вирощується Чистець візантійський, або шерстистий (Stachys byzantina) через ефектне листя із сріблястим відтінком.

Види

За даними Королівських ботанічних садів в К'ю існує 374 види роду Чистець.[4][5]

Деякі з них:

Примітки

Посилання

Джерела

  • Определитель высших растений Украины / Акад. наук Украинской ССР; Ин-т ботаники им. Н.Г.Холодного; Редкол.: Ю.Н. Прокудин, Д.Н. Доброчаева, Б.В. Заверуха, В.И. Чопик; Авт.: М.И. Котов, Ю.Н. Прокудин, А.И. Барбарич и др. — 2-е изд., стереот., с незначительными доп. и исправлениями. — К. : Фитосоциоцентр, 1999. — 548 с. — ISBN 966-7459-18-7.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Автори та редактори Вікіпедії
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia UK

Stachys ( الفيتنامية )

المقدمة من wikipedia VI

Stachys là một chi thực vật có hoa trong họ Hoa môi (Lamiaceae).[3]

Loài

Chi Stachys gồm các loài:

Hình ảnh

Chú thích

  1. ^ “Genus: Stachys L.”. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Ngày 3 tháng 11 năm 2006. Truy cập ngày 11 tháng 11 năm 2010.
  2. ^ Kew World Checklist of Selected Plant Families
  3. ^ The Plant List (2010). Stachys. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2013.

Liên kết ngoài


Bài viết về phân họ hoa môi Lamioideae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia tác giả và biên tập viên
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia VI

Stachys: Brief Summary ( الفيتنامية )

المقدمة من wikipedia VI

Stachys là một chi thực vật có hoa trong họ Hoa môi (Lamiaceae).

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia tác giả và biên tập viên
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia VI

Чистец ( الروسية )

المقدمة من wikipedia русскую Википедию
Не следует путать с чистяком — растением семейства Лютиковые.

По данным Королевских ботанических садов в Кью существует 374 вида рода Чистец[5][6].

Некоторые из них:

Таксономия

Род Чистец входит в подсемейство Яснотковые (Lamioideae) семейства Яснотковые (Lamiaceae) порядка Ясноткоцветные (Lamiales).


ещё около 20 семейств (согласно Системе APG II) ещё около 50 родов порядок Ясноткоцветные подсемейство Яснотковые ещё более 370 видов отдел Цветковые, или Покрытосеменные семейство Яснотковые род Чистец ещё 44 порядка цветковых растений
(согласно Системе APG II) ещё 7 подсемейств

Примечания

  1. Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные».
  2. По данным сайта GRIN (см. карточку растения).
  3. 1 2 Сведения о роде Stachys (англ.) в базе данных Index Nominum Genericorum Международной ассоциации по таксономии растений (IAPT).
  4. Энциклопедия декоративных садовых растений: чистец (Проверено 13 ноября 2009)
  5. Список видов рода Чистец в базе данных Королевских ботанических садов Кью
  6. The Plant List: Stachys
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Авторы и редакторы Википедии
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia русскую Википедию

水苏属 ( الصينية )

المقدمة من wikipedia 中文维基百科
模式種 Stachys sylvatica
L.

约300

水苏属学名Stachys)是唇形科下最大的属之一,为多年或一年生草本植物,少数为灌木。该属共有约300种,分布于全球[3][4][4]

参考文献

  1. ^ Genus: Stachys L.. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2006-11-03 [2010-11-11]. (原始内容存档于2010年5月29日).
  2. ^ Kew World Checklist of Selected Plant Families
  3. ^ 中国种子植物科属词典. 中国数字植物标本馆. (原始内容存档于2012-04-11).
  4. ^ 4.0 4.1 Harley, R. M., et al. 2004. "Labiatae". pages 167–275. In: Kubitzki, K. (editor) and J. W. Kadereit (volume editor). The Families and Genera of Vascular Plants volume VII. Springer-Verlag: Berlin; Heidelberg, Germany. ISBN 978-3-540-40593-1

外部链接

小作品圖示这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。
 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
维基百科作者和编辑
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia 中文维基百科

水苏属: Brief Summary ( الصينية )

المقدمة من wikipedia 中文维基百科

水苏属(学名:Stachys)是唇形科下最大的属之一,为多年或一年生草本植物,少数为灌木。该属共有约300种,分布于全球。

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
维基百科作者和编辑
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia 中文维基百科