Goździcznik (Petrorhagia (Ser.) Link) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych. W zależności od ujęcia systematycznego obejmuje od ok. 25[4] do 33[3] gatunków występujących w Europie, Azji i północnej Afryce. Rośliny te rosną w suchych murawach na skałach i stokach wzgórz. Goździcznik skalnicowy bywa uprawiany jako roślina ozdobna[4].
Morfologia
- Pokrój
-
Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny o licznych, wzniesionych i szorstkich łodygach[5], pojedynczych lub rozgałęzionych, u nasady często drewniejących[3].
- Liście
- Naprzeciwległe, wąskie, na szczycie zaostrzone, u nasady zrośnięte w pochewkę liściową, z 1 lub 3 żyłkami[3].
- Kwiaty
- Obupłciowe lub czasem jednopłciowe, zebrane w szczytowe kwiatostany wierzchotkowe luźne lub główkowato skupione, wsparte zwykle 4 podsadkami. Kielich o długości 4–15 mm, składa się z 5 działek zrośniętych cylindrycznie lub dzwonkowato, z błoniastym szwem wzdłuż miejsca zrośnięcia. Płatków korony jest 5, białych, różowych lub czerwonych. Pręcików jest 10, z miodnikami u nasady nitek. Słupek z jednokomorową zalążnią i dwiema szyjkami o długości 2–9 mm[5][3].
- Owoce
-
Torebki jajowate do podługowatych otwierające się 4 ząbkami. Zawierają 8–15 czarno-brązowych nasion, jednostronnie bocznie spłaszczonych[4][3].
Systematyka
Rodzaj bardzo zmienny, o cechach morfologicznych pośrednich między rodzajami goździk (Dianthus) i łyszczec (Gypsophila). Dzielony jest na pięć sekcji. Niektórzy autorzy wyodrębniają 5 gatunków z szerokimi, błoniastymi podsadkami otulającymi cały kwiatostan w odrębny rodzaj Kohlrauschia Kunth.[3]
- Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Należy do podrodziny Caryophylloideae, rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych.
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Caryophyllineae Bessey in C.K. Adams, rodzina goździkowate (Caryophyllaceae Juss.), rodzaj goździcznik (Petrorhagia (Ser.) Link)[6].
- Gatunki flora Polski[7]
- Pozostałe gatunki[8]
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
-
↑ a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-20].
-
↑ a b c d e f g Richard K. Rabeler, Ronald L. Hartman: Petrorhagia (ang.). W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-09-28].
-
↑ a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 78. ISBN 0-333-74890-5.
-
↑ a b Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom II, K-Z. Poznań: Zysk i S-ka, 2012, s. 671. ISBN 978-83-7506-846-7.
-
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Petrorhagia (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-20].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ Petrorhagia. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-28].
.JPG)
