الأسماء في صفحات التنقل
Sub-Saharan Africa: Forest area extending to W Kenya and south on eastern side to E and S South Africa; Ethiopian highlands.
Forest and dense woodland
Resident
Die kroonarend (Stephanoaetus coronatus), is 'n groot, kragtige roofvoël (80–90 cm) van die genus Stephanoaetus. Die kroonarend is 'n bewoner van tropiese Afrika, suid van die Sahara en word in Suid-Afrika in die oostelike landstreke aangetref.
Kroonarende woon hoofsaaklik in digte woude en hul stapelvoedsel is ape (veral die van die Cholorcebus-genus) en ander medium-grootte soogdiere, soos dassies en klein bokkies. Alhoewel 98% van hul dieet uit soogdiere bestaan, sal kroonarende ook nou en dan voëls en akkedisse eet.
Die kroonarend gebruik sy pote om sy prooi dood te druk. Dit word as die sterkste voël in Suidelike Afrika beskou. Hulle leef in familiegroepe wat uit 'n vader, 'n moeder en enkele jonger voël bestaan.
Die kroonarend (Stephanoaetus coronatus), is 'n groot, kragtige roofvoël (80–90 cm) van die genus Stephanoaetus. Die kroonarend is 'n bewoner van tropiese Afrika, suid van die Sahara en word in Suid-Afrika in die oostelike landstreke aangetref.
Kroonarende woon hoofsaaklik in digte woude en hul stapelvoedsel is ape (veral die van die Cholorcebus-genus) en ander medium-grootte soogdiere, soos dassies en klein bokkies. Alhoewel 98% van hul dieet uit soogdiere bestaan, sal kroonarende ook nou en dan voëls en akkedisse eet.
Die kroonarend gebruik sy pote om sy prooi dood te druk. Dit word as die sterkste voël in Suidelike Afrika beskou. Hulle leef in familiegroepe wat uit 'n vader, 'n moeder en enkele jonger voël bestaan.
L'àguila coronada (Stephanoaetus coronatus) és un gran ocell rapinyaire de la família dels accipítrids (Accipitridae) que habita als boscos i selves d'Àfrica subsahariana. És l'única espècie viva del gènere Stephanoaetus, després de l'extinció de l'àguila coronada de Madagascar.[1] S'alimenta bàsicament de mamífers, principalment micos, essent l'únic rapinyaire africà capaç de caçar-los.[2] Si bé és una mica menor que l'àguila marcial, les seves preses solen ser més grans.[3]
L'àguila coronada (Stephanoaetus coronatus) és un gran ocell rapinyaire de la família dels accipítrids (Accipitridae) que habita als boscos i selves d'Àfrica subsahariana. És l'única espècie viva del gènere Stephanoaetus, després de l'extinció de l'àguila coronada de Madagascar. S'alimenta bàsicament de mamífers, principalment micos, essent l'únic rapinyaire africà capaç de caçar-los. Si bé és una mica menor que l'àguila marcial, les seves preses solen ser més grans.
Der Kronenadler (Stephanoaetus coronatus) ist einer der größten Adler Afrikas und der einzige rezente Vertreter der Gattung Stephanoaetus. Er bewohnt die tropischen Wälder und ernährt sich vor allem von mittelgroßen Säugetieren, im tropischen Regenwald vor allem von Affen. Der auffällig gefärbte und sehr kompakt gebaute Adler zählt zu den physisch stärksten Greifvögeln und erbeutet regelmäßig Tiere, die sein Eigengewicht erheblich übertreffen. Die Art gilt als ungefährdet.
Kronenadler sind sehr kompakt gebaut. Die Flügel sind breit, recht kurz und gerundet, der Schwanz ist relativ lang. Die Füße sind bis zu den Zehen befiedert. Kronenadler werden 80–95 cm lang und haben eine Flügelspannweite von 1,51 bis 1,81 m. Das Weibchen ist deutlich größer und schwerer als das Männchen. Weibchen erreichen ein Gewicht von 3,2–4,7 kg, Männchen wiegen 2,7–4,1 kg. Ihren Namen verdanken sie einer Federkrone, die bei Erregung aufgestellt wird.
Das Gefieder ist auf der Oberseite dunkel grauschwarz, der Kopf ist dunkelbraun. Brust und Bauch sind auf cremefarbenem bis rostrotem Grund grob dunkel gefleckt; diese Fleckung geht zum Schwanz hin und auf den Beinen in eine kräftige schwarze Bänderung auf weißlichem Grund über. Der Schwanz ist breit dunkel und hellgrau gebändert und hat eine schmale, hellgraue Endbinde. Die Unterflügeldeckfedern sind ebenfalls creme- oder rostfarben, die Hand- und Armschwingen sind weißgrau mit einer (Handschwingen) bzw. zwei (Armschwingen) dunklen Bändern und einer breiten dunklen Endbinde. Die Zehen und die Iris sind gelb, der Schnabel ist dunkelgrau.
Jungvögel unterscheiden sich wesentlich von ausgefärbten Individuen: Sie sind auf der Oberseite blassgrau, alle Deckfedern sind hell gerandet. Der Kopf und die Körperunterseite sind weiß und ungefleckt, lediglich die Befiederung der Beine zeigt eine leichte Fleckung. Der ausgeprägte Dimorphismus zwischen adulten und jungen Kronenadlern dient vermutlich dem Schutz der Jungvögel. Die in Reviere eindringenden selbstständigen Jungvögel werden aufgrund dieser Färbung von adulten Revierinhabern nicht als ernsthafte Konkurrenz betrachtet und daher mit hoher Wahrscheinlichkeit nicht so hart attackiert wie adulte Artgenossen.
Das Verbreitungsgebiet des Kronenadlers umfasst im Wesentlichen Afrika südlich der Sahara und reicht von Guinea und dem Senegal im Westen bis zur Ostküste Südafrikas. Die Verbreitungslücke in Westafrika entspricht dem Fehlen von geeigneten Waldhabitaten in diesem Bereich. Geographisch isoliert ist das Vorkommen in Äthiopien.
Der Kronenadler bewohnt den tropischen Regenwald und Monsunwälder. Savannen und Halbwüsten besiedelt er, wenn ausreichende Baumbestände in Form von Waldinseln oder Galeriewäldern vorhanden sind.
Für die Art werden keine Unterarten anerkannt. Die systematische Sonderstellung als eigene Gattung wurde auch durch Untersuchungen der mitochondrialen DNA bestätigt. Der Kronenadler bildet hier ein gut abgegrenztes Taxon innerhalb der Unterfamilie Aquilinae.[1]
Kronenadler jagen vor allem mittelgroße Säugetiere; Vögel und Reptilien spielen im Nahrungsspektrum nur eine untergeordnete Rolle. Abhängig vom Lebensraum ist die Nahrungszusammensetzung sehr unterschiedlich. Im Regenwald West- und Zentralafrikas besteht die Nahrung vor allem aus Affen, ihr Anteil an der Gesamtbeute lag im Nationalpark Taï in der Elfenbeinküste bei 49 %,[2] bei mehreren Untersuchungen in Uganda bei über 80 %.[3] Erbeutet werden vor allem in Gruppen lebende Arten wie Meerkatzen, Mangaben und Stummelaffen. Daneben wird im Regenwald ein breites Spektrum vor allem in Bäumen lebender Wirbeltiere erjagt, nachgewiesen sind unter anderem Mangusten, Pardelroller, Flughunde, Baumschliefer und Palmenhörnchen, Warane und Nashornvögel. Auf dem Boden werden hier vor allem Duckerantilopen erbeutet, nachgewiesen sind auch Hamsterratten und Schuppentiere.
In offeneren Landschaften spielen Bodentiere eine erheblich größere Rolle. In Kenia und in Südafrika dominieren kleine Antilopen und Klippschliefer im Nahrungsspektrum mit Anteilen von 60–80 %, der Anteil der Affen liegt hier unter 10 %.
Die Beutewahl weist den Kronenadler als einen der physisch stärksten Adler überhaupt aus. Die meisten Beutetiere des Kronenadlers wiegen zwischen 1 und 6 kg, aber Kronenadler erbeuten regelmäßig 8–12 kg schwere Affen und Duckerantilopen. Im Taï-Nationalpark betrug das Durchschnittsgewicht der Beutetiere 5,7 kg und war damit halb so hoch wie das durchschnittliche Beutegewicht von Leoparden, die etwa 10-mal so schwer wie Kronenadler sind.[4] Das größte bisher nachgewiesene Beutetier war ein Buschbock mit einem geschätzten Gewicht von ca. 30 kg.
Die Jagdmethoden wurden bisher kaum dokumentiert. Berichtet wird von Jagden von gedeckten Warten, von Suchflügen im Wipfelbereich wie auch von Angriffen aus dem hohen Kreisen. Die Jagd auf baumlebende Affen scheint jedoch am häufigsten aus einer Kombination von Suchflug und Ansitz zu bestehen. Der jagende Adler fliegt dabei auf der Suche nach Affengruppen gut gedeckt durch die Baumwipfel, setzt sich unbemerkt in die Bewegungsrichtung einer Gruppe und greift aus kurzer Distanz an.[2] Alternativ wurde in Simbabwe beobachtet, wie ein Kronenadler eine Affengruppe in den Baumkronen von hinten in Bodennähe anflog, dann senkrecht nach oben stieß und so einen Affen von unten erbeutete. Zumindest gelegentlich jagen die Adler auch paarweise. Die Beute wird mit den außerordentlich kräftigen Füßen und Krallen getötet. Ist das Opfer zu groß, wird es vor dem Transport zerlegt und portionsweise in Baumkronen deponiert.
Das Revier wird durch häufiges Kreisen und mit Rufen ganzjährig abgegrenzt. Während der Balz zeigt vor allem das Männchen einen wellenförmigen Schauflug, der aus einer Serie steiler Sturzflüge mit anschließendem Aufsteilen besteht. Bei gemeinsamen Schauflügen stößt das Männchen spielerisch auf das Weibchen, das sich dann auf den Rücken wirft. Gelegentlich greifen sich die Adler mit den Fängen und schlagen Lufträder.
Beide Partner bauen entweder einen neuen Horst oder bessern den des letzten Jahres aus. Die Horste werden auf großen Bäumen – in Wäldern bevorzugt auf den über das Kronendach ragenden „Urwaldriesen“ – errichtet, bestehen aus Ästen und werden mit Gras, Blättern und Moos gepolstert. Neue Horste haben einen Durchmesser von etwa 1,5 m und sind ca. 0,5 m hoch, alte Horste können eine Breite von 2,5 m und eine Höhe von 3 m erreichen.
Das Gelege besteht aus 1–2 Eiern, die etwa 50 Tage vor allem vom Weibchen bebrütet werden, während das Männchen Futter besorgt. Wenn zwei Jungvögel schlüpfen, tötet der ältere sein jüngeres Geschwister, man bezeichnet diese Form der obligatorischen Geschwistertötung als Kainismus. Die Nestlingsdauer beträgt 90–125 Tage, Männchen fliegen etwa 10 Tage früher aus als die schwereren Weibchen. Der Jungvogel bleibt bis zu einem Jahr im Revier der Eltern, sodass diese oft nur jedes zweite Jahr brüten. Mit drei bis fünf Lebensjahren sind Kronenadler geschlechtsreif. Die Lebenserwartung liegt bei etwa 15 Jahren. Wanderungen sind nicht bekannt.
Kronenadler verpaaren sich lebenslang und jagen auch oft zu zweit. In optimalen Gebieten im Regenwald West- und Zentralafrikas sind die Reviere 4–10 km² groß, also für einen Vogel dieser Größe erstaunlich klein. Im Taï-Nationalpark in der Elfenbeinküste wurden auf 65 km² 11 Reviere gefunden, zwei gleichzeitig besetzte Horste waren nur 1,1 km voneinander entfernt.[2] In Landschaften mit geringer Waldbedeckung ist die Siedlungsdichte erheblich geringer. Im Embu-Distrikt in Kenia wurde 1949–1953 auf 378 km² nur 1 Revier gefunden,[5] im Nationalpark Rhodes Matopos in Simbabwe auf 620 km² 5 Reviere, also etwa 1 Revier auf 125 km².[6]
Der Kronenadler gilt aufgrund seines großen Verbreitungsgebietes von rund 6,5 Mio. km² und seiner relativen Häufigkeit in vielen Bereichen dieses Gebietes nicht als bedroht.
Eine Forschungsgruppe um Scott McGraw von der Ohio State University sammelte an der Elfenbeinküste insgesamt 669 Knochen von Beutetieren und untersuchte sie auf typische Greifspuren des Kronenadlers. Diese hinterlassen häufig tiefe Löcher in den Gebeinen und Schädeln der erbeuteten Tiere. Solche Marken fanden sich häufig an Affenschädeln. Vergleiche mit dem paläanthropologischen Fund des so genannten Kindes von Taung, eines 2,5 Mill. Jahre alten Schädels eines Australopithecus africanus aus dem südafrikanischen Taung, ergaben, dass dieser ähnliche Verletzungen aufwies wie die Affenschädel. Somit wird die schon früher geäußerte Vermutung, das ca. dreijährige Australopithecus-Kind sei von einem großen Greifvogel getötet worden, sehr wahrscheinlich.[7]
Der Kronenadler (Stephanoaetus coronatus) ist einer der größten Adler Afrikas und der einzige rezente Vertreter der Gattung Stephanoaetus. Er bewohnt die tropischen Wälder und ernährt sich vor allem von mittelgroßen Säugetieren, im tropischen Regenwald vor allem von Affen. Der auffällig gefärbte und sehr kompakt gebaute Adler zählt zu den physisch stärksten Greifvögeln und erbeutet regelmäßig Tiere, die sein Eigengewicht erheblich übertreffen. Die Art gilt als ungefährdet.
Ο Στεφαναετός είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της οικογενείας των Αετιδών, ένας από τους μεγαλύτερους και ισχυρότερους αετούς του Παλαιού Κόσμου. Απαντά αποκλειστικά στην αφρικανική ήπειρο, η επιστημονική του ονομασία είναι Stephanoaetus coronatus και δεν περιλαμβάνει υποείδη. [2]
Η λατινική ονομασία του γένους, Stephanoaetus, έχει ελληνική προέλευση, με προφανή ετυμολογία και σημασία, που παραπέμπει στο χαρακτηριστικό λοφίο του. Το ίδιο ισχύει και για την επιστημονική ονομασία του είδους, coronatus «ο φέρων κορώνα/στέμμα, ο εστεμμένος», που λειτουργεί ως επιτατικό της ονομασίας του γένους. Άλλωστε, η λαϊκή αγγλική ονομασία του, Crowned Eagle, έχει ακριβώς την ίδια σημασία.
Ο στεφαναετός αποτελεί μονοτυπικό γένος (Stephanoaetus) εντός της οικογενείας των Αετιδών (Accipitridae), δηλαδή δεν περιλαμβάνονται περαιτέρω είδη στην συγκεκριμένη ταξινομική μονάδα (taxon).
Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Λινναίο στην 12η και τελευταία έκδοση του Systema Naturae, ως Falco coronatus (Γουϊνέα, 1766). Αυτό συνέβη επειδή, πολλά πτηνά ταξινομήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, από επιφανειακά χαρακτηριστικά εκείνη την εποχή. Κάποτε, το γένος Stephanoaetus θεωρήθηκε ως «εξειδικευμένη παρακλάδι» των γερακαετών (hawk-eagles) του γένους Spizaetus, με βάση μορφολογικά χαρακτηριστικά. [4] Aλληλουχίες DNA από ένα (1) μιτοχονδριακό και τρία πυρηνικά γονίδια έδειξαν ότι, ο στεφαναετός είναι αδελφικό είδος με τους ασιατικούς γερακαετούς, οι οποίοι σήμερα συνηθίζεται να τοποθετούνται στο γένος, Nisaetus, ξεχωριστά από τους γερακαετούς της Νεοτροπικής οικοζώνης, που εξακολουθούν να διατηρούνται στο γένος Spizaetus. [5] Ωστόσο, άλλη πρόσφατη μελέτη, αυτή τη φορά αλληλουχιών από δύο μιτοχονδριακά και ένα (1) πυρηνικό, γονίδια, δεν συνηγορεί υπέρ μιας στενής σχέσης του στεφαναετού με οποιοδήποτε άλλο μέλος της οικογένειας Αετίδες, συμπεριλαμβανομένων των ειδών του γένους Nisaetus. [6] Βέβαια, βάσει της συγκλίνουσας εξέλιξης, η -πολύ βαρύτερη- άρπυια, η οποία τοποθετείται αρκετά μακριά, φυλογενετικά, έχει παρόμοια σκελετική μορφολογία με τον στεφαναετό. [7]
Δύο λιγότερο γνωστοί, ίσως μακρινά συγγενικοί αετοί, ο Nisaetus nipalensis και Spizaetus Isidori, έχουν επίσης βρεθεί συγκρίσιμοι με τον στεφαναετό. [8] Ενώ και οι δύο είναι λεπτότεροι και μικρότεροι, ωστόσο, έχουν επίσης μεγάλο σώμα και ισχυρούς ταρσούς, εξελικτικά «παρακλάδια» των μεγάλων δασόβιων αετών που κατανέμονται στην Α. Ασία και τη Ν. Αμερική. Μάλιστα, ο ενήλικος στεφαναετός εμφανίζει ένα -κάπως ενδιάμεσο- παρουσιαστικό μεταξύ των προαναφερθέντων ειδών, με το μεταβλητό μοτίβο πτερώματος του πρώτου και κάποιους από τους χρωματισμούς τού δεύτερου. [9][10] Περίπου μέχρι το 1500, υπήρχε ένα ακόμη είδος στεφαναετού, ο στεφαναετός της Μαδαγασκάρης (Stephanoaetus mahery), [11] παρόμοιος σε μέγεθος και μορφή με τον σημερινό που, πιθανώς, πλήρωνε παρόμοια οικοθέση στην Μαδαγασκάρη. Προφανώς, εξαφανίστηκε λόγω της μείωσης των κυρίων θηραμάτων του (λεμούριοι) και την μετατροπή των ενδιαιτημάτων του, που χρεώνεται στον άνθρωπο. [12][13]
Μέχρι σήμερα, δεν έχουν αναγνωριστεί υποείδη στον στεφαναετό. Ωστόσο, ο εξειδικευμένος ερευνητής Σ. Τόμσετ (Simon Thomsett), από παρατηρήσεις στο πεδίο, κατέγραψε πιθανές διαφορές μεταξύ των πληθυσμών που ζουν στα αραιά δάση της ανατολικής και νότιας Αφρικής, και εκείνων που ζουν στα πυκνότερα δυτικά αφρικανικά τροπικά δάση, περίπου στο κέντρο του φάσματος κατανομής του είδους. Παρατήρησε ότι, οι πληθυσμοί των δυτικών δασών περιελάμβαναν μικρότερα σε μέγεθος άτομα, αλλά με σχετικά μεγαλύτερα πόδια και ευρύτερο θώρακα, ενώ φαίνεται να έχουν παχύτερα φρύδια από τα άτομα των άλλων περιοχών. Επίσης, όσον αφορά στην ηθολογία, οι δυτικοί πληθυσμοί φαίνεται να αρθρώνουν δυνατότερες κραυγές από τα άτομα των ανατολικών και νότιων πληθυσμών. [14][15]
Ο στεφαναετός απαντά αποκλειστικά στην Αφρική, ως επιδημητικό πτηνό των περιοχών όπου κατανέμεται. Η εξάπλωσή του περιλαμβάνει πολλές περιοχές, από το κέντρο της ηπείρου και νοτιότερα, όπου η τροφή είναι άφθονη και το περιβάλλον ευνοϊκό. Στην Α. Αφρική, το φάσμα κατανομής εκτείνεται από την κεντρική Αιθιοπία, νότια στην Ουγκάντα, τις δασώδεις περιοχές της Κένυας και της Τανζανίας, φθάνοντας στην ανατολική Νότια Αφρική, με νότιο όριο την περιοχή κοντά στην πόλη Νάισνα (Knysna). [16] Στην Δ. και Κ. Αφρική, οι στεφαναετοί απαντούν σε μεγάλο μέρος του -κάποτε- τεράστιου αφρικανικού τροπικού δάσους, από την Σενεγάλη, την Γκάμπια και την Σιέρα Λεόνε στα δυτικά, μέχρι τα πυκνά δάση βροχής στο Καμερούν και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό ανατολικότερα, ενώ προς νότον φθάνουν μέχρι την Ανγκόλα. Ωστόσο, παρά το ευρύ φάσμα κατανομής του, ο στεφαναετός είναι μόνον κατά τόπους κοινός, ενώ είναι πλέον σπάνιος σε πολλά μέρη της Δ. Αφρικής. [17]
Ο στεφαναετός διαβιοί κυρίως στα πυκνά δάση, συμπεριλαμβανομένων των δασών της βροχής, αν και μερικές φορές μπορεί να βρεθεί σε δασικές συστάδες, κατάφυτους γκρεμούς, παρόχθιες ζώνες με ακακίες (Acacia spp. ), πυκνά δασωμένους λόφου και βραχώδεις εξάρσεις. Υψομετρικά, κινείται από το επίπεδο της θάλασσας, μέχρι και τα 3.000 μ. Λόγω της σημερινής έλλειψης κατάλληλων βιοτόπων, το εύρος του στεφαναετού είναι, συχνά, κάπως ασυνεχές. [18]
Στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό καταγράφονται οι μεγαλύτερες πυκνότητες των πληθυσμών του, σε προστατευόμενες περιοχές που διατηρούνται στα πρωτογενή, πυκνά τροπικά δάση. [19] Στην Κένυα, το 84% των στεφαναετών απαντούν στο ηπειρωτικό τροπικό δάσος, όπου το ετήσιο ύψος βροχής υπερβαίνει τα 150 εκ. [20] Στις περιοχές της Α. Αφρικής, όπου οι προστατευόμενες εκτάσεις, ως επί το πλείστον, αποτελούνται από ανοικτά ενδιαιτήματα, οι στεφαναετοί ζουν συνήθως σε δασικές θέσεις βραχωδών λόφων και στενές παραποτάμιες λωρίδες, ενώ σπανίως εισέρχονται στην σαβάνα. [21] Στην νότια Αφρική, οι οικότοποι του στεφαναετού έχουν μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό, δεδομένου ότι πολλές περιοχές εκεί, φαίνονται αφιλόξενες για ένα τόσο μεγάλο αρπακτικό, συχνά συνδεόμενο με τα πυκνά παρθένα δάση. [22] Η κατανομή του νότια του ποταμού Λιμπόπο συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με εκείνη των ορεινών δασών, αν και δεν περιορίζεται στον εν λόγω οικότοπο και μπορεί να κυμαίνεται δευτερευόντως σε φυτείες, συνήθως από ευκαλύπτους. [23][24]
Στην Νότια Αφρική, ο στεφαναετός εμφανίζεται τόσο σε πεδινά όσο και σε ορεινά αειθαλή, πυκνά δάση, σε δασωμένες χαράδρες και φαράγγια, αλλά και στην ανοικτή σαβάνα και θαμνότοπους. [25] Στην Ζιμπάμπουε μπορεί να βρεθεί σε αρκετά ανοικτά δάση με δέντρα Αδανσονίας, ενώ μπορεί περιστασιακά να αναζητά τροφή στην σαβάνα και στην δευτερογενή βλάστηση. [26] Στο Μαλάουι, οι στεφαναετοί αναζητούν τροφή στα ορεινά δάση τύπου μιόμπο (miombo) ενώ, χαμηλότερα, εμφανίζονται σε δάση φυλλοβόλων, στα λιγότερο κοινά στην περιοχή, μιόμπο, στα ψηλά παραποτάμια δάση και σε δασικά απομεινάρια κοντά σε καλλιέργειες.[27] Στην περιοχή του Ζαμβέζη, τέλος, ο στεφαναετός εμφανίζεται στα αειθαλή δάση των ανατολικών υψιπέδων, σε τραχύ, λοφώδες ανάγλυφο πάνω από το κεντρικό πλατώ, σε λόφους και γκρεμούς στο νοτιοανατολικό τμήμα της κεντρικής λεκάνης απορροής του ποταμού, καθώς και στους παραποτάμιους βιοτόπους κατά μήκος των μεγαλυτέρων, πλην του Ζαμβέζη, ποταμών. [28]
Όπως όλα τα αρπακτικά πτηνά που αναπαράγονται στην Αφρική, ο στεφαναετός είναι μη-μεταναστευτικό και, σε μεγάλο βαθμό, καθιστικό είδος. [29] Ως ενήλικο άτομο απαντά, συνήθως, σε μια σταθερή περιοχή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Υπάρχουν ενδείξεις μικρών μετακινήσεων, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν, για παράδειγμα, όταν τα πουλιά πρέπει να αλλάξουν συντρόφους σε απομονωμένες περιοχές αναπαραγωγής. [30] Οι μεγαλύτερες διανυόμενες αποστάσεις συνδέονται συνήθως με νεαρά άτομα, που περιφέρονται σε σχετικά μεγάλη ακτίνα από τις τοποθεσίες όπου γεννήθηκαν και, μέχρι να ωριμάσουν. [31][32] Σαράντα τέσσερα άτομα διαφόρων ηλικιών που δακτυλιώθηκαν στην Νότια Αφρική και ανακτήθηκαν, βρέθηκαν όλα κοντά στις περιοχές δακτυλίωσης. [33]
Ο στεφαναετός είναι μεγάλου μεγέθους αετός, ο δεύτερος μεγαλύτερος της Αφρικής (βλ. Βιομετρικά στοιχεία) σε μήκος σώματος, μετά τον πολεμαετό. Ωστόσο, ο στεφαναετός διαθέτει μεγαλύτερη ουρά που, εάν συνυπολογισθεί, τού προσδίδει μεγαλύτερο συνολικό μήκος. Το άνοιγμα των πτερύγων του είναι μικρό σε σχέση με το σώμα του, περίπου όσο ενός φιδαετού, αλλά το πλάτος τους είναι μεγάλο, σχεδόν όσο ενός χρυσαετού. Οι συγκεκριμένες διαστάσεις των πτερύγων -όπως και το στρογγυλεμένο σχήμα τους- θεωρούνται προσαρμογές για πτήση σε κλειστό, δασικό περιβάλλον έτσι, ώστε να μπορεί το πτηνό να ελίσσεται ανάμεσα στα δένδρα.
Το ράμφος και οι ταρσοί του θεωρούνται, επίσης, ότι έχουν σχετικά μικρό μέγεθος, σε σχέση -πάντοτε- με το μήκος σώματός του, σαφώς μικρότερα από ό, τι του πολεμαετού. Όμως το πάχος των ταρσών είναι μεγαλύτερο από εκείνο του πολεμαετού, ενώ οι γαμψώνυχες είναι πολύ μεγάλοι και συγκρίνονται μόνον με εκείνους της άρπυιας, αν και ο μεγάλος νοτιοαμερικανικός αετός έχει μακράν τους μεγαλύτερους γαμψώνυχες παγκοσμίως. Αυτό σημαίνει ότι ο στεφαναετός, παρόλο μικρότερος από τον πολεμαετό, αναπτύσσει ίδια ή και μεγαλύτερη ισχύ στους γαμψώνυχες και, άρα, ανυψώνει θηράματα ίσου ή και μεγαλυτέρου μεγέθους από αυτόν (βλ. Κυνήγι, Τροφή, Βάρος θηραμάτων).
Το πτέρωμα του στεφαναετού είναι αρκετά εντυπωσιακό. Το στέμμα είναι ερυθροκίτρινο καφέ προς σκούρο, με χαρακτηριστικό λοφίο με διπλή κορυφή και μαύρες άκρες, που προσδίδει στο κεφάλι κάπως τριγωνική εμφάνιση. Η άνω επιφάνεια του σώματος ενός ενήλικα έχει μαυριδερό καφέ-γκρι χρώμα, με κάποια μεταβλητή απόχρωση του μπλε. Ο λαιμός είναι καφέ, ενώ η κοιλιά και το στήθος είναι λευκά με πυκνές μαυριδερές μπάρες και κηλίδες, μεταβλητά χρωματισμένες με κρέμ ή πλούσιο ερυθροκίτρινο. Τα πρωτεύοντα ερετικά φτερά έχουν λευκή βάση και παχύ, μαύρο περιθώριο, ενώ διατρέχονται από δύο μαύρες λωρίδες. Η ουρά είναι μαύρη με καφέ-γκρι ζώνες, όπως οι ταρσοί και τα πόδια, με επί πλέον πυκνές ασπρόμαυρες κηλίδες. Τα καλυπτήρια φτερά του κάτω μέρους των πτερύγων έχουν φωτεινό καστανό χρώμα, με αραιές μαύρες στίξεις. Η ίριδα των ενηλίκων ατόμων είναι από κίτρινη έως σχεδόν λευκή, το κήρωμα και τα πόδια ωχροκίτρινα και οι γαμψώνυχες μαύροι.
Στην παρατήρηση πεδίου είναι δύσκολο να μην αναγνωριστεί ένας ενήλικος στεφαναετός, λόγω της χαρακτηριστικής στάσης και φωνής του. Οι πτέρυγες και η ουρά είναι έντονα ραβδωτές και αποτελούν διαγνωστικά στοιχεία κατά την πτήση. Επί πλέον, το λοφίο, η ορθή στάση του όταν κάθεται και, το μεγάλο μέγεθος, ταυτοποιούν εύκολα τον στεφαναετό. Στα ενήλικα άτομα εμφανίζεται φυλετικός διμορφισμός κατά τον οποίον, όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα αετόμορφα, το θηλυκό είναι μεγαλύτερο από το αρσενικό. Ωστόσο, στην περίπτωση του στεφαναετού, αυτή η διαφορά δεν είναι μεγάλη και δεν αποτελεί -το μέγεθος από μόνο του- ασφαλές διαγνωστικό στοιχείο για την διάκριση των φύλων.
Τα νεαρά άτομα έχουν αρκετά διαφορετικό πτέρωμα από τους ενήλικες, με διάφορες παραλλαγές να εμφανίζονται κατά την διαδικασία ωρίμανσης. Μεγάλη πλειονότητα των νεαρών αετιδέων διαθέτει λευκό κεφάλι και λευκή κάτω επιφάνεια σώματος, ερχόμενη σε αντίθεση με τους ταρσούς και τα πόδια που, σε μεγάλο βαθμό έχουν μαύρες στίξεις. Η ράχη τους είναι ανοικτή καφέ ή γκρίζα-καφέ, με αχνά «τελειώματα» στα φτερά, που δίνουν συχνά στην περιοχή «κεραμιδωτή» εμφάνιση, ειδικά στα καλυπτήρια φτερά του πάνω μέρους των πτερύγων. Υπάρχει, συχνά, κάποια ροζ απόχρωση στο πάνω μέρος του θώρακα. Οι νεοσσοί που μόλις έχουν πτερωθεί τείνουν να έχουν σκουρόχρωμο πρόσωπο, «φακίδες», ελαφρώς ραβδωτό στήθος και στίξεις στα πόδια. Μάλιστα, υπάρχουν τόσο ραβδωτά πτερώματα σε κάποιους νεοσσούς που, ακόμη και όταν είναι κάτω του ενός (1) έτους σε ηλικία και βρίσκονται ακόμα υπό γονική προστασία, θα μπορούσε κανείς εύκολα να τους θεωρήσει ηλικίας δύο έως τριών ετών. Η ουρά των νεαρών ατόμων είναι μαύρη με τρεις «αχνές» μπάρες και στενή μαύρη άκρη. Το κήρωμα είναι γκρι και τα πόδια είναι θαμπά κίτρινα. Το χρώμα της ίριδας ποικίλλει, με κάποια νεαρά άτομα να έχουν χακί, ανοικτό καφέ λίγο πριν από την ανάπτυξη του πρώτου πτερώματος, ενώ άλλα έχουν κίτρινα μάτια. Πάντως, οι νεαροί στεφαναετοί εύκολα συγχέονται με τους νεαρούς πολεμαετούς, ειδικά κατά την πτήση. Διακρίνονται από την πολύ μεγαλύτερη, περισσότερο ραβδωτή ουρά, τις μικρότερες πτέρυγες και τους στικτούς ταρσούς.
(Πηγές: Thomsett, Brown & Amadon, Ferguson-Lees & Christie, Sinclair & Ryan
Η διατροφική γκάμα του στεφαναετού είναι, χωρίς υπερβολή, τεράστια, αν και οι δύο βασικές «ομάδες» τις οποίες προτιμάει είναι τα πρωτεύοντα και τα αρτιοδάκτυλα οπληφόρα. Μάλιστα, ο στεφαναετός καταλαμβάνει μοναδική οικοθέση υπό την έννοια ότι, είναι το μόνο αρπακτικό πτηνό που η διατροφή του αποτελείται σε τόσο μεγάλο ποσοστό από πρωτεύοντα (primates), σε επίπεδο είδους. [35] Αν και, τουλάχιστον μια ντουζίνα άλλων αετομόρφων θηρεύουν μικρούς ή νεαρούς πιθήκους, μόνον η άρπυια και, ενδεχομένως, ο αετός της Γουιάνας (Morphnus guianensis), περιλαμβάνουν στην διατροφή τους πρωτεύοντα σε τόσο μεγάλο ποσοστό (δηλ. πολύ μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα θηράματα). Ωστόσο, οι πίθηκοι του Νέου Κόσμου είναι, γενικά, μικρότεροι και λιγότερο επιθετικοί από τους πιθήκους του Παλαιού Κόσμου. Επίσης, οι δύο αμερικανικοί αετοί μπορεί να προτιμούν διαφορετικά θηράματα, όπου αυτά είναι διαθέσιμα (λ.χ. βραδύποδες). Άλλοι μεγάλοι αετοί του Παλαιού Κόσμου που έχει επιβεβαιωθεί να κυνηγούν ενήλικους πιθήκους, είναι οι πολεμαετοί, οι αετοί του Βερώ και οι αετοί των Φιλιππίνων, ωστόσο, οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι, αντίθετα με τους στεφαναετούς, βασίζονται σε μη-πρωτεύοντα στην πλειοψηφία της διατροφής τους. [36]
Από τα πρωτεύοντα, η αγαπημένη «ομάδα» στην διατροφή του στεφαναετού είναι, αναμφίβολα, το γένος Cercopithecus. Στο Εθνικό Πάρκο Κιμπάλε της Ουγκάντας, ο κερκοπίθηκος με κόκκινη ουρά (Cercopithecus ascanius) είναι το πλέον θηρευόμενο πρωτεύον, και αποτελεί το 40% των υπολειμμάτων οστών που βρίσκονται κοντά στις φωλιές. Ελαφρώς μεγαλύτεροι πίθηκοι, όπως ο κόκκινος κολοβός της δυτικής Αφρικής (Piliocolobus badius), ο ασπρόμαυρος κολοβός της ανατολικής Αφρικής (Colobus guereza) και ο κολοβός με γκρίζα μάγουλα (Lophocebus albigena), αποτελούν δευτερεύοντα θηράματα. Συνολικά, τα πρωτεύοντα θηλαστικά στην συγκεκριμένη περιοχή φθάνουν μέχρι το 82,2% των υπολειμμάτων. [37]
Στο μεγάλο δάσος βροχής Ιτούρι, στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τα θηρευόμενα πρωτεύοντα ήσαν ο μπλέ κερκοπίθηκος (Cercopithecus mitis), ο κόκκινος κολοβός της δυτικής Αφρικής (Piliocolobus badius), ο κερκοπίθηκος του Βολφ (C. wolfi) και ο κερκοπίθηκος με κόκκινη ουρά (Cercopithecus ascanius). [38] Επίσης, σε 16 φωλιές στο δάσος Τάι, στην Ακτή Ελεφαντοστού, περισσότερο από το 60% των υπολειμμάτων γύρω από τις φωλιές των στεφαναετών περιελάμβαναν πιθήκους, από τους οποίους περισσότερο από το 45% ήσαν κερκοπίθηκοι. [39] Η διατροφή των στεφαναετών στο Εθνικό Καταφύγιο Κιβέννγκβα/Πόνγκβε της Τανζανίας εμφανίζει, αναγκαστικά, μεγαλύτερη ποικιλία αλλά και πάλι, ο μπλέ κερκοπίθηκος (Cercopithecus mitis) εξακολουθεί να αποτελεί το 20% των υπολειμμάτων. Μάλιστα, σε μία (1) φωλιά στην συγκεκριμένη περιοχή, ο μπλέ κερκοπίθηκος αντιπροσώπευε πάνω από το 90% των υπολειμμάτων. [40]
Έξω από το τροπικό δάσος, η διατροφή του στεφαναετού τείνει να είναι κάπως πιο ποικιλόμορφη. Έτσι, οι πίθηκοι συλλαμβάνονται σε, σχετικά, μικρή κλίμακα, ενώ αποκτούν προτεραιότητα άλλες οικογένειες θηλαστικών, κυρίως αντιλόπες και ύρακες. [41] Σε ορισμένες φωλιές σε δασώδεις πλαγιές στην Κένυα, περίπου τα μισά από τα υπολείμματα ήσαν από μικρές αντιλόπες. Το κυρίαρχο είδος λείας είναι το μικρόσωμο σούνι (Neotragus moschatus). [42] Στους λόφους Ματούμπι (Matumbi Hills) της Τανζανίας, οι αντιλόπες αποτελούν περίπου το 30% της λείας, με τις περισσότερες να είναι σούνι, και πάλι. [43] Ενήλικες αντιλόπες παρομοίου μεγέθους με τα σούνι, γύρω στα 5 κιλά ή ελαφρώς λιγότερο, εύκολα θηρεύονται, όπως το ντικ-ντικ του Κερκ (Madoqua kirkii) και ο μπλε κεφάλοφος (Philantomba monticola). Μεγαλύτερες αντιλόπες, που ζυγίζουν περίπου 10 κιλά -ως ενήλικες-, μπορεί να δεχθούν επίθεση, αλλά είναι κυρίως μικρά μοσχάρια και μόνο περιστασιακά ώριμα άτομα. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ο ορεότραγος (Oreotragus oreotragus), το στέινμποκ (Raphicerus campestris), το χρίσμποκ του Σαρπ (Raphicerus sharpei) και ο μικρόσωμος κόκκινος κεφάλοφος (Cephalophus natalensis). [44][45][46] Ωστόσο, έχουν καταγραφεί επιθέσεις και σε βαρύτερες αντιλόπες, όπως τραγέλαφους (Tragelaphus spp.), γαζέλες του Τόμσον (Eudorcas thomsonii), ρέμποκ (Pelea capreolus) και ιμπάλα (Aepyceros melampus), από τις οποίες θηρεύονται κυρίως τα μικρά τους και, σπανιότερα, μικρά ενήλικα θηλυκά. [47][48]
Πλην των δύο αυτών μεγάλων κατηγοριών θηλαστικών (πρωτεύοντα και αρτιοδάκτυλα οπληφόρα), οι στεφαναετοί, πρακτικά, επιτίθενται σε κάθε ζωντανό οργανισμό που απαντά στην επικράτειά τους. Μικρότερα θηλαστικά έχουν καταγραφεί ως ευκαιριακά θηράματα, όπως νυχτερίδες, λαγοί, αρουραίοι, σκίουροι, μυγαλές, ακόμη και ύστρικες (porcupines), οι οποίοι παρ’ όλη την άμυνα που διαθέτουν με τα επικίνδυνα αγκάθια τους, αναφέρεται ότι συχνά θηρεύονται στην Νότια Αφρική. [53] Οι στεφαναετοί επιτίθενται και σε μικρά σαρκοφάγα όπως, μαγκούστες, γενέτες και τσακάλια. Όλα αυτά τα θηλαστικά είναι, γενικά, μικρότερα από τα πρωτεύοντα και τα οπληφόρα και, συνήθως, συλλαμβάνονται μόνον όταν σπανίζουν τα τελευταία.
Το ίδιο ισχύει και για την θήρευση πτηνών, στα οποία στρέφονται οι στεφαναετοί όταν σπανίζουν τα θηλαστικά, αλλά στη Νότια Αφρική μπορεί να αποτελούν μεγάλο ποσοστό του διαιτολογίου τους. Στα κυριότερα πτηνά που θηρεύονται περιλαμβάνονται φραγκόκοτες, φρανκολίνοι, ίβιδες, περιστέρια, ακόμη και νεοσσοί στρουθοκαμήλων, ερωδιών και πελαργών. Σε μια φωλιά υπήρχαν τα υπολείμματα από ένα μαραμπού, το οποίο είναι πολύ επικίνδυνο πουλί και, συνήθως, όχι ευκατάβλητο από τα αρπακτικά πτηνά. Οι βούκεροι εκπροσωπούνται ευρέως στην διατροφή του στεφαναετού, ιδιαίτερα ο μαύρος βούκερος (Ceratogymna atrata). Στην Κένυα, αρκετά φίδια, συμπεριλαμβανομένων και δηλητηριωδών ειδών μπορεί να συμπληρώνουν τακτικά την διατροφή των στεφαναετών, όπως και οι μεγάλοι αφρικανικοί βάρανοι (Varanus niloticus και V. albigularis). Τέλος, οι στεφαναετοί μπορεί να επιτεθούν και σε οικόσιτα ζώα, όπως σε οικιακές κότες, γαλοπούλες, γάτες, μικρά σκυλιά, μικρά γουρούνια, αρνιά και κατσίκες, αλλά μόνον όταν τα άγρια θηράματα έχουν, σε μεγάλο βαθμό, εξαντληθεί. [54][55]
Στο πυκνό δάσος, ένας ενήλικος στεφαναετός μπορεί να καλύψει περιοχή αναζήτησης τροφής 6,5 - 16 χμ², ενώ για τα πουλιά που διαβιούν σε βραχώδεις λόφους και γκρεμούς -οι οποίες βρίθουν από ύρακες- (βλ. Βάρος θηραμάτων, Τροφή), οι καλυπτόμενες εκτάσεις είναι μικρότερες. Όντας κατά βάσιν δασόβιο είδος, ο στεφαναετός δεν έχει ανάγκη να διανύει μεγάλες αποστάσεις για να κυνηγήσει, ούτε να καταναλώνει το μεγάλο ενεργειακό ποσό που δαπανούν τα περισσότερα αρπακτικά των ανοικτών εκτάσεων, όταν γυροπετούν για ώρες μέχρι να ανακαλύψουν την λεία τους (όπως λ.χ. οι γύπες). Η διαδικασία θήρευσης αρχίζει λίγο μετά την αυγή και, οι περισσότερες θανατώσεις θηραμάτων πραγματοποιούνται το πρωί ή/και το βράδυ, κοντά στην ώρα δύσης του ηλίου. [56]
Οι στεφαναετοί μπορούν να εντοπίσουν το κατάλληλο σημείο επόπτευσης του χώρου μέσω της ακοής, λ.χ. από την φασαρία που κάνουν οι θορυβώδεις πίθηκοι στα δένδρα, ή μέσω της όρασης, παρατηρώντας τις δραστηριότητες του υποψηφίου θηράματος. Μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιήσουν εκ μνήμης τις συνήθεις κούρνιες κυνηγιού, εκεί όπου είχαν επιτυχίες σε παρελθόντα χρόνο. [57][58]
Άλλη κυνηγετική μέθοδος είναι εκείνη από θέση ακινησίας (still-hunting), κατά την οποία, ο αετός κάθεται σε θέση επόπτευσης (perch point) και επιτίθεται με κάθετη εφόρμηση, αιφνιδιάζοντας το θήραμα. Αντίθετα, όταν πρέπει να καταδιώξει, πετάει γρήγορα και αθόρυβα, ελισσόμενος ανάμεσα στα κλαδιά υποβοηθούμενος από τις σχετικά μικρές και στρογγυλεμένες πτέρυγές του. [60]
Η πλειοψηφία θανατώσεων των θηραμάτων πραγματοποιείται στο έδαφος. Ακόμη και δενδρόβια θηράματα μπορεί να εξαναγκαστούν να κατεβούν στο έδαφος κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης. [61] Οι οξείς, ισχυρότατοι γαμψώνυχες μπορεί να παραγάγουν αρκετή ισχύ, ώστε να θανατώσουν την λεία με την πρώτη επαφή ή, λίγο αργότερα, από αιμορραγία ή ασφυξία. [62] Αρκετά θηράματα θανατώνονται με βύθιση των νυχιών στο κρανίο και διείσδυσή τους βαθιά στον εγκέφαλο. [63] Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι στεφαναετοί μπορούν να κυνηγούν υπεριπτάμενοι του δασικού θόλου και προκαλώντας πανικό στις ομάδες των πιθήκων, μέχρι να εντοπίσουν και να συλλάβουν κάποιον από αυτούς ή έναν δενδρόβιο ύρακα. [64] Μετά την θανάτωση του θηράματος, ο στεφαναετός έχει την ικανότητα να απογειώνεται σχεδόν κάθετα πάνω σε ένα κλαδί με την λεία στα νύχια του, εκτός εάν αυτή είναι υπερβολικά βαριά, οπότε τεμαχίζεται στο έδαφος. [65] Οι στεφαναετοί πιστεύεται ότι μεταφέρουν τμήματα της λείας πάνω στα δέντρα, για να τα αποθηκεύσουν γύρω από τη φωλιά ή τις συνήθεις θέσεις κουρνιάσματος, έτσι ώστε να μπορούν να καταναλωθούν κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών. [66] Αν το θήραμα είναι πολύ βαρύ, ακόμη και μετά τον διαμελισμό του, λ.χ. ένα ελάφι, οι στεφαναετοί προτιμούν την προσωρινή αποθήκευση της τροφής στο παχύ στρώμα της βλάστησης κοντά στη βάση ενός δένδρου και μεταφέρουν μόνο κομμάτια της στην φωλιά. [67]
Τα ζευγάρια στεφαναετών μπορούν να συνεργάζονται στη σύλληψη της λείας, με τον έναν εταίρο να αιφνιδιάζει το θήραμα και τον άλλο να γυροπετάει αθόρυβα και να τού στήνει ενέδρα. [68] Έχει παρατηρηθεί ότι, οι θηλυκοί στεφαναετοί στοχεύουν αρσενικούς πιθήκους πιο συχνά από τους αρσενικούς στεφαναετούς, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να κυνηγούν θηλυκούς ή νεαρούς πιθήκους. [69] Αυτό εξηγείται πιθανότατα, διότι οι αρσενικοί πίθηκοι είναι συνήθως εκείνοι που ξεμακραίνουν από την ομάδα και μπαίνουν μπροστά σε κάποιον κίνδυνο, ή φωνάζουν έντονα τραβώντας την προσοχή των αετών, ενώ ταυτόχρονα, οι θηλυκοί στεφαναετοί είναι πιο μεγαλόσωμοι και κυνηγούν πρώτοι. [70][71] Τέλος, οι στεφαναετοί έχουν καταγραφεί να καταναλώνουν θνησιμαία, αλλά αυτή η συμπεριφορά έχει μόνο σπάνια παρατηρηθεί. [72]
Ο στεφαναετός, συχνά, περιγράφεται ως το πιο ισχυρό αρπακτικό πτηνό στην Αφρική, ισχυρότερος ακόμη περισσότερο από ό, τι οι δύο -ελαφρώς βαρύτεροι- συμπατρικοί αετοί, ο πολεμαετός και ο αετός του Βερώ (Aquila verreauxii). [74][75]
Μια εκτίμηση του μέσου, τυπικού βάρους λείας είναι 1-5 κιλά, με βάση την οικολογία των θηραμάτων που απαντούν στις δασικές ορεινές πλαγιές των οικοτόπων του πτηνού στην Κένυα. Αυτό το εύρος βάρους είναι περίπου το ίδιο που, συνήθως, αποδίδεται στους πολεμαετούς και στους αετούς του Βερώ (Aquila verreauxii). [80] Ίσως είναι σύμπτωση, ίσως όχι ότι, το συγκεκριμένο εύρος βάρους, συμπίπτει με εκείνο του ύρακα των βράχων (Procavia capensis), ενός θηλαστικού που αποτελεί από τα πλέον αγαπητά θηράματα των τριών αετών στην Α. Αφρική. [81] Σε μια μεγάλη συλλογή οστών από το Μουσείο Νότιας Αφρικής, διαπιστώθηκε ότι το 51,2% των οστών θηραμάτων που προέρχονταν από την Κοιλάδα της Φύσης (Nature’s Valley) στην Νότια Αφρική, ήταν από μικρά είδη κάτω των 2 κιλών, το 26,3% από μεσαίου μεγέθους είδη, 2 έως 20 κιλών, ενώ ποσοστό 22.5% ήταν από μεγάλα είδη βάρους άνω των 20 κιλών, όλα ενήλικα άτομα. [82] Στο δάσος βροχής του Εθνικού Πάρκου Τάι, στην Ακτή Ελεφαντοστού, ο μέσος όρος βάρους θηραμάτων ανεβαίνει στα 5,67 κιλά. [83] Το βάρος αυτό είναι τόσο μεγάλο που, από όλα τα αρτίγονα είδη αετών, μόνον η θηλυκή άρπυια της Νότιας Αμερικής το φθάνει ή το ξεπερνάει. [84]
Όλοι οι ημερόβιοι, ενήλικοι αφρικανικοί πίθηκοι ζυγίζουν πάνω από 2 κιλά. [85] Οι κερκοπίθηκοι, το αγαπημένο θήραμα των στεφαναετών, ζυγίζουν από 2,7 έως 4,26 κιλά οι θηλυκοί, ενώ οι αρσενικοί από 4,1 έως 6,9 κιλά, ανάλογα με το είδος. [86] Ωστόσο, κάθε πίθηκος με βάρος μέχρι 10 έως 15 κιλά μπορεί να θηρεύεται. [87][88] Συγκριτικά, το βαρύτερο πρωτεύον που είναι γνωστό ότι έχει θηρευτεί με επιτυχία από την άρπυια ήταν ένα κόκκινο αλουάτα της Βολιβίας (Alouatta sara), το οποίο ζύγιζε 6,5 κιλά. [89] Όμως, η διατροφή του στεφαναετού μπορεί να επεκταθεί σε νεαρά ή ακόμη -σπανιότερα- και σε ενήλικα θηλυκά άτομα μπαμπουίνων και μανδρίλλων, δηλαδή πρωτευόντων με σημαντικά μεγαλύτερο μέγεθος. [90][91][92] Βέβαια, οι συγκεκριμένοι πίθηκοι τείνουν να αποφεύγονται δεδομένου ότι, τα ενήλικα αρσενικά αυτών των ειδών, με το διπλάσιο βάρος από τα θηλυκά, είναι μάλλον αδύνατον να θηρευτούν και είναι «διαβόητοι» για τον οξύθυμο χαρακτήρα τους. Σε μια περίπτωση, ένας ελαιόχρωμος μπαμπουίνος κατέστρεψε την φωλιά ενός ζευγαριού στεφαναετών, επειδή ένας από τους αετούς σκότωσε ένα μωρό που ανήκε στην ομάδα του μπαμπουίνου. [93] Ο στεφαναετός θεωρείται, επίσης, πιθανός θηρευτής των μικρών του χιμπαντζή (Pan troglodytes) και του μπονόμπο (Ρ. paniscus), αν και αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί. [94]
Στο εσωτερικό του δάσους βροχής, ο στεφαναετός καταλαμβάνει μοναδική οικοθέση και είναι, μακράν, το μεγαλύτερο και κυρίαρχο αρπακτικό πτηνό. Άλλα μεγάλα αρπακτικά που μπορεί να κυνηγούν παρόμοια θηράματα στις ίδιες δασικές περιοχές είναι η λεοπάρδαλη, η αφρικανική χρυσή γάτα (Profelis aurata), ο κροκόδειλος του Νείλου, ο νάνος κροκόδειλος (Osteolaemus tetraspis), ο αφρικανικός πύθωνας των βράχων (Python sebae), αλλά και ο χιμπαντζής μαζί με άλλους μεγαλύτερους πιθήκους, όπως μπαμπουίνους και μανδρίλλους. [95][96][97] Φυσικά, όλοι αυτοί οι ανταγωνιστές είναι μεγαλύτεροι και βαρύτεροι από τον στεφαναετό, από την αφρικανική χρυσή γάτα που ζυγίζει 10 κιλά, μέχρι τον κροκόδειλο του Νείλου που ζυγίζει 225 κιλά. Ενώ τα ερπετά συνήθως κυνηγούν στο έδαφος ή κοντά στο νερό, τα αιλουροειδή και οι πίθηκοι εύκολα μπορούν να αναρριχηθούν στα δέντρα και να «κλέψουν» την λεία των στεφαναετών. [98]
Σε συγκριτική μελέτη της διατροφής με κρέας πιθήκων, των στεφαναετών από την μία πλευρά και των λεοπαρδάλεων με τους χιμπαντζήδες από την άλλη, το μεγάλο αιλουροειδές εκτιμάται ότι προσλαμβάνει θηράματα βάρους 11,27 κιλών, κατά μέσον όρο, δηλαδή διπλάσιο από το αντίστοιχο μέσο εκτιμώμενο βάρος της λείας που προσλαμβάνουν οι στεφαναετοί στο ίδιο οικοσύστημα, ενώ οι χιμπαντζήδες προσλαμβάνουν 6,9 κιλά κρέατος, περίπου ένα κιλό περισσότερο από του στεφαναετού. [99] Στην Νότια Αφρική, έχει αναφερθεί ότι οι ύστρικες του Ακρωτηρίου (Hystrix africaeaustralis) και οι ποταμόχοιροι των θάμνων (Potamochoerus larvatus) έλκονται από τα δέντρα που χρησιμοποιούνται από τους στεφαναετούς για την κατανάλωση της λείας τους, ιδιαίτερα από τα υπολείμματα νεύρων και οστών που απορρίπτονται στο έδαφος. [100]
Στα πιο μικτά οικοσυστήματα των ανατολικών και νοτίων περιοχών του φάσματος κατανομής, η ποικιλομορφία των μεγάλων αρπακτικών ζώων είναι υψηλότερη και ο στεφαναετός παρά την ισχύ του, δεν «εξασφαλίζει» την κορυφή της τροφικής αλυσίδας στα πτηνά. Μεταξύ των ισχυροτέρων αρπακτικών, ο πολεμαετός και ο αετός του Βερώ, μπορούν να ζουν στον ίδιο βιότοπο με τον στεφαναετό και να μοιράζονται τα ίδια θηράματα (π.χ. ύρακες). Ενώ ο αετός του Βερώ έχει «εξειδικευθεί» στο κυνήγι του ύρακα των βράχων (Procavia capensis ), ο πολεμαετός έχει μιαν εξαιρετικά ευρεία γκάμα διατροφής, ίσως ακόμη περισσότερο από ό, τι ο στεφαναετός. Γενικά, αυτοί οι μεγάλοι αετοί, εύκολα κλέβουν ο ένας την λεία του άλλου. [101] Ωστόσο, οι προτιμήσεις των ενδιαιτημάτων τους και οι βασικές τεχνικές κυνηγιού τους, καθιστούν δυνατή την συμβίωση μεταξύ τους, καθώς και το επιτυχές φώλιασμα, λίγα χιλιόμετρα το ένα είδος από το άλλο. Έτσι, ενώ ο στεφαναετός διαβιοί στο πυκνό δάσος και προτιμάει το κυνήγι από θέση επόπτευσης (perch), ο πολεμαετός έχει την τάση να διαβιοί σε πιο ανοικτά ενδιαιτήματα, τύπου σαβάνας και προτιμάει να κυνηγάει με εναέρια καταδίωξη (χάρη στην εξαιρετική του όραση). Από την άλλη, ο αετός του Βερώ ζει σε απόκρημνα ορεινά ενδιαιτήματα και τείνει να κυνηγάει πετώντας παράλληλα με την γραμμή των βράχων, ψάχνοντας για θηράματα από σχετικά μικρό ύψος. [102]
Οι στεφαναετοί, δυνητικά, μπορούν να αποτελέσουν λεία μεγάλων σαρκοφάγων αρπακτικών. Από επιτόπια παρατήρηση, δύο άτομα που είχαν απελευθερωθεί στο φυσικό τους περιβάλλον, θανατώθηκαν στην θέση σίτισής τους, το ένα από μια λεοπάρδαλη και το άλλο από έναν κροκόδειλο κοντά στην άκρη του νερού. [103] Στην Κένυα, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις θήρευσης σε νεοσσούς και νεαρά άτομα στεφαναετών από ασβούς του μελιού (Mellivora capensis) και κόμπρες. [104] Σε άλλη, επιβεβαιωμένη περίπτωση, ένας κερκοπίθηκος επιτέθηκε σε έναν ενήλικο θηλυκό στεφαναετό που προσπαθούσε να κυνηγήσει μέλη της ομάδας του, πηδώντας στην ράχη του ενώ πετούσε, και τον θανάτωσε με ισχυρό δάγκωμα. [105]
Tο μέσο προσδόκιμο ζωής των στεφαναετών είναι τα 14 έτη, περίπου. [106]
Ο στεφαναετός είναι εξαιρετικά «φωνητικό» είδος, με αρκετά κυματιστή πτήση, κατά την διάρκεια της οποίας αρθρώνει διάφορα καλέσματα. Στην ισημερινή Αφρική, συχνά φωνάζει ολόκληρο το έτος, ενώ αλλού, κυρίως στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων αναπαραγωγής και ωοτοκίας. Η κύρια φωνή του είναι μια σειρά από δυνατά «σφυρίγματα» αυξομειούμενης έντασης. [107]
Παρά τις εντυπωσιακές επιδείξεις ζωτικού χώρου και αναπαραγωγής (βλ. Ηθολογία), οι στεφαναετοί θεωρούνται αρκετά «αδέξιοι» όταν πετούν, στερούμενοι της χάρης και της ταχύτητας κάποιων άλλων αετών, ιδιαίτερα εκείνων του γένους Aquila . [108]
Τόσο κατά την περίοδο φωλιάσματος όσο και κατά τις άλλες εποχές, το αρσενικό συνηθίζει να εκτελεί έναν περίτεχνο πτητικό μοτίβο, αποτελούμενο από διαδοχικές ανόδους και βυθίσεις πάνω από τον δασικό θόλο, σημάδι εδαφικής «διακήρυξης». [109] Συνήθως, αυτές οι εδαφικές επιδείξεις είναι περισσότερες από τις επιδείξεις αναπαραγωγής και λαμβάνουν χώρα περιφερειακά του ευρύτερου ζωτικού χώρου του πτηνού, ενώ οι αντίστοιχες αναπαραγωγικές πραγματοποιούνται πάνω από την θέση φωλιάσματος ή κοντά σε αυτήν. Αποτελούνται από σειρά απότομων εναέριων καταδύσεων και αναδύσεων, με λίγα φτεροκοπήματα στο άνω σημείο και καθοδικούς κύκλους σε σχήμα 8 (οκτάρια). [110] Κατά τη διάρκεια των καταδύσεων, οι στεφαναετοί μπορεί να «πέφτουν» μέχρι και 60 μ. πριν την επάνοδο και την επανάληψη της διαδικασίας. [111] Κατά τη διάρκεια αυτής της επίδειξης, το αρσενικό είναι θορυβώδες, αρθρώνοντας έναν διαπεραστικό ήχο kewee-kewee-kewee τραβώντας το κεφάλι του πίσω και για περίοδο περίπου 30 δευτερολέπτων. [112]
Αλλά και το ενήλικο θηλυκό μπορεί επίσης να εκτελέσει δικές του, ανεξάρτητες πτήσεις επίδειξης, αρθρώνοντας έναν ελαφρά χαμηλότερο, μελωδικότερο ήχο kooee-kooee-kooee, αν και αυτές οι επιδείξεις δεν είναι τόσο πολλές όσο του αρσενικού. Τα ζευγάρια, επίσης, εκτελούν οπτικά εντυπωσιακές, αμοιβαίες επιδείξεις, συνήθως όταν ξανασυναντιώνται μετά από σύντομη απουσία. [114]
Ως προς τον «χαρακτήρα» του, ο στεφαναετός θεωρείται γενικά νευρικός, διαρκώς σε εγρήγορση και εξιταρισμένος. Είναι αρκετά διαφορετικός από τους -συχνά «αρχοντικούς»- αετούς των ανοικτών περιοχών, όπως του γένους Aquila, θυμίζοντας περισσότερο κάποια μεγάλα, μη-γνήσια γεράκια, όπως το διπλοσάινο. [115] Η υπερκινητική συμπεριφορά του, ωστόσο, έρχεται σε αντίθεση με την κύρια κυνηγετική του τακτική, που απαιτεί μακρές περιόδους αδράνειας, όταν κάθεται στην θέση επόπτευσης (perch). [116]
Μερικοί βιολόγοι θεωρούν τον στεφαναετό ιδιαίτερα ευφυές πτηνό, προσεκτικό, ανεξάρτητο και διερευνητικό σε σύγκριση με άλλα αετόμορφα. Για παράδειγμα, στην ιερακοθηρία, οι στεφαναετοί δεν μπορούν να παρακινηθούν να κατευθύνουν το κυνηγετικό τους ένστικτο αυξάνοντας την πείνα τους, όπως γίνεται με τους αετούς του γένους Aquila. [118] Στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης με τον άνθρωπο, τα άγρια, ενήλικα άτομα είναι διερευνητικά και περίεργα, ακριβώς το αντίθετο των πολεμαετών, οι οποίοι είναι συνήθως πολύ επιφυλακτικοί και τείνουν να αποφεύγουν οποιαδήποτε έκφανση ανθρώπινης δραστηριότητας. [119]
Ωστόσο, τα νεαρά άτομα, στο προ-πτέρωσης στάδιο, διαφέρουν κατά πολύ στη συμπεριφορά από τους ενήλικες. Επίσης, μεταξύ των ατόμων που μεγαλώνουν σε συνθήκες ημι-αιχμαλωσίας, έχουν επισημανθεί άτομα που κινούνται στα όρια της «αβοηθησίας» από διατροφική και αμυντική άποψη, σε σύγκριση με άλλα αετόμορφα, με χαρακτήρα που μπορεί να περιγράφεται ακόμη και ως «δειλός», αρνούμενα να επιτεθούν ακόμα και σε μοντέλα θηραμάτων, ακόμα και αρκετούς μήνες μετά την πτέρωση (fledging). Αυτό, πιθανότατα, συνεπάγεται ότι οι άγριοι, νεαροί στεφαναετοί υπόκεινται σε μαθησιακά στοιχεία από τους γονείς τους, κατά την διάρκεια της εξαιρετικά μεγάλης χρονικής περιόδου που ακολουθεί την γέννησή τους (βλ. Αναπαραγωγή). Γενικά, πάντως, οι στεφαναετοί θεωρούνται ως εξαιρετικά ευμετάβλητης ιδιοσυγκρασίας πτηνά, σε βαθμό μεγαλύτερο από αυτόν που διαπιστώνεται στα περισσότερα άλλα αρπακτικά. [120]
Οι στεφαναετοί έχουν από τους πιο παρατεταμένους κύκλους αναπαραγωγής στον κόσμο των πτηνών. Βέβαια, συνηθίζεται στα αρπακτικά που ζουν γύρω από τους τροπικούς να έχουν μια, σχετικά, μακρά περίοδο αναπαραγωγής, [121] αλλά οι στεφαναετοί αναπαράγονται μία (1) φορά κάθε δύο χρόνια, με τον αναπαραγωγικό κύκλο να διαρκεί 500 (!) ημέρες, περίπου. [122] Στα περισσότερα άλλα είδη αετών ο κύκλος αναπαραγωγής ολοκληρώνεται σε λιγότερο από έξι μήνες, δηλαδή στο 35%, περίπου, του χρόνου που χρειάζεται ο στεφαναετός. Αυτή η μακρά περίοδος, δεν οφείλεται τόσο στα στάδια της επώασης και της παραμονής των νεοσσών στη φωλιά. Για παράδειγμα ο μαύρος φιδαετός, Circaetus pectoralis, που ζει και αυτός στα τροπικά δάση και με, περίπου, το μισό βάρος του στεφαναετού, έχει ίσης διάρκειας αντίστοιχα στάδια. Όμως, ο στεφαναετός έχει πολύ επιμηκυσμένη περίοδο μετά-πτέρωσης (post fledging), διαρκείας 9-11 μηνών, που κάνει τον κύκλο αναπαραγωγής του τόσο μεγάλο. [123] Παρόμοιας διάρκειας αναπαραγωγικούς κύκλους φαίνεται να έχουν η άρπυια και ο αετός των Φιλιππίνων, παρόλο που οι συγκεκριμένοι αετοί δεν έχουν μελετηθεί διεξοδικά. [124][125]
Το φώλιασμα μπορεί να συμβεί σχεδόν όλο το χρόνο και σε όλο το εύρος κατανομής του πτηνού, αν και η ωοτοκία φαίνεται να κορυφώνεται γύρω στα τέλη της αφρικανικής υγρής περιόδου ή στις αρχές της ξηρής περιόδου, από τον Ιούλιο έως τον Νοέμβριο. [126] Οι στεφαναετοί υπερασπίζονται έντονα τον ζωτικό τους χώρο. Στη Ζιμπάμπουε, αυτός ο χώρος ποικίλλει από 140 έως 200 χμ², [127] αλλά στην Νότια Αφρική, κυμαίνεται, κατά μέσον όρο, μόνον στα 30 χμ². [128] Γενικότερα, στο νότιο τμήμα της αφρικανικής ηπείρου, η μέση απόσταση μεταξύ των ενεργών φωλιών μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 19,5 χλμ. [129]
Μετά τις τελετουργικές επιδείξεις, (βλ. Ηθολογία) το ζευγάρι συνεργάζεται για την κατασκευή της -πολύ μεγάλης- φωλιάς, στην διχάλα ενός μεγάλου δένδρου βαθιά στο δάσος, συνήθως 12-45 μ. πάνω από το έδαφος. Το θηλυκό φέρνει τα υλικά και το αρσενικό κατασκευάζει. Στην Α. Αφρική, πολλές φωλιές φαίνεται να είναι κοντά σε ένα δασικό ποτάμι. [130][131] Γενικά, οι στεφαναετοί φαίνεται να έλκονται από τα ψηλότερα δέντρα του δάσους. [132] Στο Μαλάουι, τα «αγαπημένα» δένδρα των στεφαναετών για τις φωλιές τους είναι τα είδη Aningeria adolfi-friedericii και Chrysophyllum gorungosanum, [133] ενώ στη Ζιμπάμπουε, το Newtonia buchananii φέρεται να είναι από τα πλέον χρησιμοποιούμενα είδη δένδρων για φώλιασμα. [134] Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, φωλιές έχουν παρατηρηθεί σε ορθοπλαγιές. [135] Στη νότια Αφρική, οι φωλιές κατασκευάζονται σε πιο ξηρά και απογυμνωμένα εδάφη, κυρίως με δένδρα τύπου αδανσονίας. Παρά τη σχετική σπανιότητα του οικοτόπου αυτού, αυτές οι περιοχές έχουν ποικίλη και «ανάμικτη» σύνθεση εδάφους, με βυθίσματα, σχισμές, κοιλάδες, ορθοπλαγιές και κρησφύγετα που επιτρέπουν στον στεφαναετό να εξασκήσει τις θηρευτικές του δεξιότητες. Στην Κένυα, τέτοια «σπασμένα» τοπία είναι τα ηφαιστειακά πεδία του Δυτικού Εθνικού Πάρκου Τσάβο, τα χαμηλά τμήματα των Λόφων Τσιούλου, η περιοχή του Κιμπουέζι και το Σοϊσάμπου. Εδώ κυριαρχούν διάσπαρτοι ογκόλιθοι που καλύπτονται από χαμηλή βλάστηση και -κατά το παρελθόν-, αρκετά ψηλά δέντρα. Ωστόσο, οι στεφαναετοί μπορεί να φωλιάσουν και σε ανεπτυγμένες περιοχές, ή και κοντά στον οικιστικό ιστό, αρκεί να υπάρχει αφθονία και πρόσβαση σε θηράματα. [136]
Μια φωλιά που κτίζεται από το μηδέν μπορεί να διαρκέσει μέχρι 5 μήνες για να ολοκληρωθεί, αλλά πολλές παλαιότερες φωλιές συχνά επισκευάζονται και επαναχρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια διαδοχικών εποχών αναπαραγωγής, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και 3 μήνες. [137] Είναι τυπικό για ένα ζευγάρι στεφαναετών να χρησιμοποιεί την ίδια φωλιά για περισσότερα από πέντε χρόνια και, σε αντίθεση με άλλους αετούς, σπάνια κατασκευάζονται περισσότερες από μία (1) φωλιά για εναλλακτική χρήση. [138] Οι περισσότεροι μεγάλοι αετοί κατασκευάζουν πολύ μεγάλες φωλιές και ο στεφαναετός δεν αποτελεί εξαίρεση, καθώς χτίζει μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο των πτηνών. Κατά το πρώτο έτος, η φωλιά, μπορεί να φθάσει το 1,5 μ. σε μήκος και τα 50 εκ. σε βάθος. Ωστόσο, μετά από αρκετά χρόνια χρήσης και με την διαδοχική προσθήκη υλικών, η φωλιά μπορεί να γίνει μέχρι και 2,5 μ. σε μήκος και έως 3 μ. σε βάθος. Συνήθως, αποτελείται τόσο από φρέσκο, όσο και αποξηραμένο φυτικό υλικό και καλύπτεται από λίγα φύλλα ή/και ζωικό υλικό. [139] Το ζευγάρωμα λαμβάνει χώρα στη φωλιά, αρκετές φορές την ημέρα.
Στην Νότια Αφρική τα αυγά εναποτίθενται Σεπτέμβριο με Οκτώβριο, στην Ζιμπάμπουε από Μάιο έως Οκτώβριο, στις περιοχές γύρω από τον ποταμό Κονγκό κοντά στον Οκτώβριο, στην Κένυα από τον Ιούνιο έως τον Νοέμβριο με κορύφωση από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο, στην Ουγκάντα από Δεκέμβριο μέχρι Ιούλιο και στην Δ. Αφρική η κορύφωση είναι τον Οκτώβριο. [140]
Η γέννα αποτελείται από 1 ή 2 αβγά και στην Α. Αφρική, μόνον ένα (1). Τα αβγά είναι συνήθως λευκά, αν και μερικές φορές μπορεί να επικαλύπτονται με αραιές κόκκινες-καφέ κηλίδες. Έχουν διαστάσεις 68,2 Χ 53,6 χιλιοστά (εύρος 60,9-75,5 Χ 50,8-57,9 χιλιοστά). Εάν απωλεσθεί η ωοτοκία, η αντικατάσταση μπορεί να γίνει μέσα σε 2 μήνες. [141] Η επώαση διαρκεί περίπου 49 ημέρες και, σε ποσοστό 80-90%, πραγματοποιείται από το θηλυκό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η τροφοδοσία της φωλιάς γίνεται αρχικά από το αρσενικό, κάθε 3-5 ημέρες, αν και μερικές φορές και τα δύο φύλα μπορεί να κυνηγούν. Μετά την ασύγχρονη εκκόλαψη οι νεοσσοί (αετιδείς) τείνουν να είναι αρκετά ήσυχοι. Όμως, αν εκκολαφθούν και οι δύο, ο νεότερος πεθαίνει λίγο αργότερα από πείνα, αφού ο γηραιότερος παίρνει όλη την τροφή ή μπορεί να τον θανατώσει ο ίδιος με το ράμφος του. Στις περιπτώσεις που ο γηραιότερος νεοσσός πεθάνει, ο νεότερος μπορεί να τροφοδοτείται πιο τακτικά και να επιβιώσει. [142] Σε άγρια κατάσταση δεν έχει καταγραφεί, επί του παρόντος, κάποια φωλιά με δύο ανεπτυγμένους αετιδείς. Αντίθετα, σε αιχμαλωσία, επιβιώνουν και οι δύο λόγω ανθρώπινης παρέμβασης (δίνεται τροφή στον νεότερο νεοσσό ή απομακρύνεται από την φωλιά). [143][144]
Μετά την εκκόλαψη, ο πατέρας αυξάνει την συχνότητα θήρευσης, σε 1,5 θανατώσεις ημερησίως. Η συμπεριφορά των αρσενικών όσο ανατρέφονται οι αετιδείς είναι πολύ μεταβλητή, με κάποια να είναι πολύ προσεκτικά με τα μικρά τους, ενώ άλλα αφήνουν σχεδόν όλα τα γονικά καθήκοντα στο θηλυκό. Μετά από 40 ημέρες, ο αετιδέας είναι ικανός να παίρνει μόνος την τροφή του (ενν. από το δάπεδο της φωλιάς), αν και συχνά εξακολουθεί να σιτίζεται από τους γονείς του. Τότε εμφανίζονται και τα πρώτα φτερά κάτω από το λευκό χνούδι και, στις 76 ημέρες περίπου, το επικαλύπτουν οριστικά. Η πτέρωση (fledging) πραγματοποιείται σε 90-115 ημέρες (μέσος όρος 110,6 ημέρες), με κάθε χρονικό διάστημα μικρότερο από 100 ημέρες να θεωρείται ασυνήθιστο. Γενικά, οι αρσενικοί αετιδείς τείνουν να είναι πιο δραστήριοι από τους θηλυκούς και πετούν πρώτοι, περίπου 10 ημέρες νωρίτερα από ό, τι εκείνες. [145]
Μετά την πτέρωση, η μητέρα προσέχει τον αετιδέα κατά το 95% της διάρκειας της ημέρας και τον σιτίζει κατά 50-75%, με το ποσοστό να μειώνεται σταδιακά κάθε ημέρα. Επίσης, είναι αυτή που, κατά μεγάλο μέρος, συλλαμβάνει την λεία και οργανώνει την άμυνα της φωλιάς. Μετά την πτέρωση, ο αετιδέας παραμένει στην γειτονιά της φωλιάς και σιτίζεται κάθε 3 έως 5 ημέρες και από τους δύο γονείς για τις πρώτες 270-350 ημέρες της ζωής του. Ωστόσο, η πρώτη καταγεγραμμένη θανάτωση λείας από νεαρό στεφαναετό, ήταν μόλις 61 ημέρες μετά την γέννησή του, αν και αυτό θεωρείται εξαιρετικά πρώιμο για τις προδιαγραφές του συγκεκριμένου είδους. [146] Οι πτήσεις των αετιδέων αυξάνουν σταδιακά εντός της, μετά-την-πτέρωση (post-fledging) περιόδου, αν και δεν φαίνεται να απασχολούνται ιδιαίτερα με την συγκεκριμένη διαδικασία, εφόσον δεν είναι ακόμη πλήρως ανεξάρτητοι. Η ανεξαρτησία φαίνεται να έρχεται σταδιακά και να «προκαλείται» από την αυξημένη αδιαφορία των γονέων για να φέρουν τροφή. Επίσης, λόγω της έντονης επικοινωνίας γονέων και αετιδέων με δυνατές φωνές, οι ενήλικες φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι οι απόγονοι τους επιδιώκουν να ανεξαρτητοποιηθούν, όταν επιστρέφουν στην περιοχή φωλιάσματος και δεν λαμβάνουν «ακουστική» απόκριση. [147] Συνολικά, ένας νεαρός στεφαναετός συνήθως παραμένει υπό την φροντίδα των γονέων του για, έως και 11 μήνες μετά την πτέρωσή του, περίοδο μεγαλύτερη από την αντίστοιχη σε οποιαδήποτε άλλο αρπακτικό πτηνό. Το πλεονέκτημα αυτής της παρατεταμένης πορείας προς την ανεξαρτησία είναι ότι, ανατρέφονται άτομα ισχυρότερα από, αντίστοιχης ηλικίας, αετιδείς άλλων ειδών. Το ποσοστό επιτυχίας μιας γέννας στεφαναετού μέχρι την πτέρωση είναι υψηλό και κυμαίνεται στο 83%, περίπου. [148] Οι παλαιότερες εκτιμήσεις ότι, χρειάζονται έως και 20 χρόνια για το είδος, μέχρι την ενηλικίωση, είναι εσφαλμένες και εκτιμάται ότι οι περισσότεροι στεφαναετοί θα φτάσουν σε αναπαραγωγική ωριμότητα στα 5 χρόνια, περίπου, όπως συμβαίνει με πολλούς μεγάλους αετούς. [149]
Όπως έχει συμβεί και με τον πολεμαετό, ο στεφαναετός έχει υποστεί και υφίσταται διώξεις από τους αγρότες των περιοχών όπου απαντά, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι αποτελεί μεγάλη απειλή για τα οικόσιτα ζώα τους. [150] Στην πραγματικότητα, τόσο αυτός όσο και ο συμπατρικός πολεμαετός, σπανίως επιτίθενται στα ζώα κτηνοτροφίας (βλ. Τοφή), [151] αλλά υπήρξαν περιπτώσεις θανάτωσής του από ντόπιους χωρικούς ενώ προσπαθούσε να κυνηγήσει κατοικίδια ζώα. [152] Άλλη αιτία για την δίωξη του είδους, όσο και αν ακούγεται υπερβολικό, είναι ότι οι στεφαναετοί θεωρούνται ανταγωνιστές των λαθροθήρων στις παράνομες θανατώσεις και συναλλαγές ζώων της άγριας πανίδας για το κρέας τους (bushmeat). Μέσα στα μεγάλα ηπειρωτικά δάση της Αφρικής, το εμπόριο θηραμάτων είναι η μεγαλύτερη πηγή ζωικής πρωτεΐνης για τον άνθρωπο [153] και, εάν αυτό φαίνεται εν πολλοίς φυσιολογικό για τους ανθρώπους των δασών, πίσω από εκεί κρύβεται μια καλοστημένη επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, με συναλλαγές περίπου 5 εκατομμυρίων τόνων άγριου κρέατος, [154] ως επί το πλείστον αντιλοπών και πιθήκων, που τυγχάνει να αποτελούν την αγαπημένη τροφή του στεφαναετού. Στα 500 εκατομμύρια στρέμματα της Λεκάνης του Κονγκό, που ανήκει σε 8 χώρες, αφαιρείται κάθε χρόνο ποσότητα άγριας ζωής, που ισοδυναμεί με βάρος 40.700.000 ανθρώπων, ή 740.000 αφρικανικών ελεφάντων). [155]
Το αποτέλεσμα αυτού του μακελλειού είναι η εξόντωση της άγριας πανίδας των μεγάλων αφρικανικών δασών της βροχής. Ένας (1) στεφαναετός απαιτεί περίπου 430 κιλά θηραμάτων τον χρόνο και έτσι, «ανταγωνίζεται» άμεσα την «βιομηχανία άγριου κρέατος». [156][157][158] Ο κόκκινος κολοβός, μια μεγάλη ομάδα πιθήκων που χαρακτηρίζει τη βέλτιστη ποιότητα των δασών και αποτελεί το κυριότερο θήραμα των στεφαναετών, έχει επισημανθεί ως ένα από τα ταχύτερα μειούμενα και απειλούμενα θηλαστικά στον κόσμο, κάτι που οφείλεται κυρίως στην εμπορία «άγριου κρέατος». [159]
Εκτιμάται ότι το 90% της παγκόσμιας κατανομής των στεφαναετών μπορεί να υπόκεινται σε διώξεις ή ακόμη και να τρώγονται ως θήραμα. [161][162] Αντίθετα, άλλοι ερευνητές και επιστήμονες ενθαρρύνουν την προστασία των πληθυσμών, λόγω της περιοριστικής δράσης που ασκούν στα, δυνητικά, επιβλαβή θηλαστικά. [163][164] Στην Γκάνα, το είδος απειλείται από την αποψίλωση των δασών και από το κυνήγι. Μερικές περιοχές όπου παλαιότερα υπήρχε, έχουν πλέον αποψιλωθεί σχεδόν εντελώς, ενώ άλλες, όπως ο Δασικός Δρυμός Μποσομόα (Bosomoa Forest Reserve), έχουν μετατραπεί σε φυτείες τικ. [165]. Ο στεφαναετός μπορεί να έχει αλλάξει τη διατροφή του για να αντισταθμίσει τις μειώσεις πρωτευόντων σε τμήματα της Γκάνα, αλλά ο πληθυσμός του είναι απίθανο να μην έχει επηρεαστεί από μια τέτοια δραματική μείωση του θηράματος βάσης του (η οποία πιθανότατα επιδεινώθηκε περαιτέρω από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά). Παρά το γεγονός ότι τα είδος φαίνεται να πηγαίνει καλά σε περιοχές της Τανζανίας, μπορεί να απουσιάζει από κάποιες άλλες, λόγω της μείωσης της λείας του από τον άνθρωπο. [166] Στη Νιγηρία, φαίνεται πιθανόn ότι ο πληθυσμός έχει επηρεαστεί από την εκτεταμένη αποψίλωση των δασών στα νότια της χώρας. [167]
Παρόλο που ο στεφαναετός είναι αρκετά κοινό είδος σε κατάλληλα ενδιαιτήματα, σε συνολικό επίπεδο πληθυσμού, οι αριθμοί του εμφανίζουν πτώση, κάτι που, πιθανότατα, συμβαδίζει με την αποψίλωση των δασών στις περιοχές όπου απαντά. Μάλιστα, αυτή η πτώση φαίνεται να είναι διαρκώς κλιμακούμενη λόγω του πυρετώδους ρυθμού υλοτόμησης. [168] Η κοπή των δένδρων, είναι από τους βασικούς στόχους όχι μόνον των εταιρειών ξυλείας, αλλά και γεωπόνων, καλλιεργητών φοινίκων για φοινικέλαιο και βιοκαύσιμα, καθώς και των εταιριών εκμετάλλευσης άνθρακα.
Επειδή οι πληθυσμοί του στεφαναετού έχουν μειωθεί αισθητά κατά την τελευταία δεκαετία, γι’ αυτό και η IUCN έχει κατατάξει το είδος στα Σχεδόν Απειλούμενα (Nearly Threatened). [169]
Ο Στεφαναετός είναι ημερόβιο αρπακτικό πτηνό της οικογενείας των Αετιδών, ένας από τους μεγαλύτερους και ισχυρότερους αετούς του Παλαιού Κόσμου. Απαντά αποκλειστικά στην αφρικανική ήπειρο, η επιστημονική του ονομασία είναι Stephanoaetus coronatus και δεν περιλαμβάνει υποείδη.
Ο στεφαναετός είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αετός της Αφρικής μετά τον πολεμαετό (βλ. Βιομετρικά στοιχεία). Όμως, ως προς την πίεση που ασκούν οι γαμψώνυχές του είναι ο ισχυρότερος της ηπείρου και, υπό αυτό το πρίσμα -μαζί με άλλες οικολογικές ομοιότητες-, θεωρείται ότι καταλαμβάνει τον ανάλογο θώκο με την πανίσχυρη άρπυια της Νότιας Αμερικής. Οι θηρευτικές του ικανότητες τον τοποθετούν στις κορυφαίες θέσεις των ιπτάμενων θηρευτών, ενώ υπάρχει διχογνωμία για το εάν αυτός κυνηγάει τα βαρύτερα ζώα (πτηνά και θηλαστικά) που είναι δυνατόν να θηρεύονται από ένα πτηνό (βλ. Τροφή, Κυνήγι), ή ο συμπατρικός πολεμαετός. Χάρη στην «τολμηρή» και άκρως εμφανή συμπεριφορά του, είναι πολύ καλά μελετημένο πτηνό, κάτι δύσκολο για μεγάλα αρπακτικά των αιθέρων που κατοικούν στα πυκνά δάση. Οι ειδικοί τον θεωρούν, ως έναν από τους πλέον άφοβους και αξιόμαχους αετούς, με ιδιαίτερα ηθολογικά χαρακτηριστικά, ακόμη και όσον αφορά στην σχέση του με τον άνθρωπο.
The crowned eagle, also known as the African crowned eagle or the crowned hawk-eagle (Stephanoaetus coronatus), is a large bird of prey found in sub-Saharan Africa; in Southern Africa it is restricted to eastern areas.[2] Its preferred habitats are principally riparian woodlands and various forests.[2] The crowned eagle is the only extant member of the genus Stephanoaetus. A second species, the Malagasy crowned eagle (Stephanoaetus mahery) became extinct after humans settled on Madagascar.[3]
At least 90 percent of the diet is mammalian;[4][5] the usual prey taken by populations shows pronounced regional differences. Throughout its range the principal prey items are small ungulates (such as duikers, chevrotains), rock hyrax and small primates such as monkeys.[6] Birds and large lizards are barely taken.[6]
Although the crowned eagle's long tail imparts an overall length up to 90 cm (35 in), it is less heavy and has a considerably shorter wingspan than Africa's largest eagle, the martial eagle (Polemaetus bellicosus). It is nevertheless considered Africa's most powerful eagle when measured in terms of the weight of its prey items.[6] It often preys on mammals such as bushbuck (Tragelaphus scriptus), exceptionally weighing up to 30 kg (66 lb) albeit usually much less.[6][7] The crowned eagle possesses unusually large talons and strong legs, and may kill by crushing the skull. The eagle is also ferocious; some records from beneath a nest show the remains of a large, male Sooty mangabey weighing 11 kg (24 lb).[8]
Due to their ecological similarities, the crowned eagle is considered to be the African counterpart of the harpy eagle (Harpia harpyja). Thanks to its bold and highly conspicuous behavior, it is exceptionally well-studied for a large, forest-dwelling eagle. Due to a relatively high level of habitat adaptability, it was until recently considered to be faring well by the standards of large, forest-dependent raptors.[9] However, today it is generally thought that it is decreasing far more than was previously perceived due to the almost epidemic destruction of native tropical African forest.[1] It is now listed by the IUCN as Near Threatened.
This species was first described by Carl Linnaeus in the 12th edition of Systema Naturae, published in 1766, as Falco coronatus. Since birds were grouped largely on superficial characteristics at that time, many unrelated species were grouped by Linnaeus in the genus Falco. The actual taxonomic alignment of the crowned eagle is apparent due to its feathering over its tarsus, which is generally rare in unrelated accipitrids. The crowned eagle is actually part of the diverse "booted eagle" group, which has sometimes been considered a distinct subfamily (Aquilinae). Included in this grouping are the genus Aquila and all species described as "hawk eagles" including the genera Spizaetus and Nisaetus. Other assorted monotypical genera included amongst "booted eagles" are Lophaetus, Polemaetus, Lophotriorchis and Ictinaetus.
At one time, the genus Stephanoaetus was considered a "specialized offshoot" of the Spizaetus hawk-eagles based on morphological attributes.[10] DNA sequences utilizing one mitochondrial and three nuclear genes indicated the crowned eagle is a sister species to the Asian hawk-eagles, which are now considered a separate genus, Nisaetus, that are not closely related to the neotropical hawk-eagles, which are retained in Spizaetus.[11] However, another recent study, this time of sequences of two mitochondrial and one nuclear genes, did not reveal a close relationship of this eagle to any other accipitrid, including the Nisaetus species, and the genus was found to be genetically highly divergent from other "booted" eagles".[12] In a case of convergent evolution, the much heavier harpy eagle, which is outside of the "booted eagle" group, has a similar skeletal morphology to the crowned eagle.[6] Two less well-known, probably distantly related species, the mountain hawk-eagle (Nisaetus nipalensis) and the black-and-chestnut eagle (Spizaetus isidori), have also been found comparable to the crowned eagle.[10] While both are slimmer and smaller, these eagles are also large-bodied, strong-footed offshoots of the evolutionary radiation of forest-dwelling booted eagles, respectively distributed in East Asia and South America. The adult crowned eagle even has somewhat intermediate appearance between these birds, sharing the variable patterning of the mountain hawk-eagle and some of the colouring of the black-and-chestnut.[6][10] Until possibly up to 1500, another crowned eagle species, the Malagasy crowned eagle (S. mahery) existed.[13] Similar in size and form to the extant crowned eagle, the Malagasy crowned eagle probably filled a similar niche in Madagascar, but was likely to have preyed on lemurs in place of monkeys.[3][13] Apparently, the Malagasy crowned eagle became extinct due mainly to the loss of prey and habitat change, attributable to early humans on the island.[14][15] To date, the living crowned eagle has no recognized subspecies. However, Simon Thomsett noted from field experience possible racial differences between crowned eagles in limited woodland habitats in East and South Africa (called by him the "bush eagles"), which have historically been the main populations studied, and those that live in denser West African rainforest, in the central part of the species distribution. The latter population, he noted, appeared smaller but relatively larger footed, seemed chestier in build and appeared to have deeper eyebrows than the bush eagle; behaviorally the rainforest eagles seemed bolder and louder, which is reinforced in other accounts of the species.[7][16]
_immature.jpg)
The crowned eagle is a very large eagle. Measuring from 80 to 99 cm (31 to 39 in) in length, it is the fifth longest extant eagle in the world.[7] The female, at a weight of 3.2–4.7 kg (7.1–10.4 lb), is around 10–15% larger than the male, at a weight of 2.55–4.12 kg (5.6–9.1 lb).[6][7] An average body mass of 3.64 kg (8.0 lb) was given in one account.[17] Elsewhere, an average of 3.8 kg (8.4 lb) has been claimed.[8] Slightly smaller weights were found in a South African survey where 5 males averaged 2.65 kg (5.8 lb) and 8 females averaged 3.71 kg (8.2 lb).[18] Overall, they are the 9th heaviest living eagle species.[7] The wingspan typically ranges from 1.51 to 1.81 m (4 ft 11 in to 5 ft 11 in). The largest authenticated wingspan for a female was 1.9 m (6 ft 3 in),[19] with a claim of wingspans of up to 2 m (6 ft 7 in) needing confirmation.[20] This eagle's wingspan is quite short for the bird's size, being around the same mean width as that of a tawny eagle (Aquila rapax) or a short-toed snake eagle (Circaetus gallicus), species that weigh about half as much as a crowned eagle. However, the somewhat boxy and rounded wings are quite broad, being broader than, for example, the much longer-winged golden eagle (Aquila chrysaetos).[21] The wing morphology of the species gives it maneuverability in its densely wooded environment. The wing chord measures 445–532 mm (17.5–20.9 in), with a median of 467 mm (18.4 in) in males and 512 mm (20.2 in) in females.[7][10] In South Africa, 5 males averaged 475.2 mm (18.71 in) in wing chord length and 7 females averaged 506.9 mm (19.96 in).[18] While it, on average, is less heavy and has a smaller wingspan than the often sympatric martial eagle, its average total length exceeds that of the martial eagle thanks to its much longer tail. The crowned eagle's tail is from 300 to 410 mm (12 to 16 in) long, with a median of 315 mm (12.4 in) in males and 348 mm (13.7 in) in females.[7][10] South African males averaged 320.4 mm (12.61 in) in tail length in a sample of 4 and females averaged 352.4 mm (13.87 in).[18] The bill is of a medium size relative to its body size, with one large museum specimen's bill measuring 55 mm (2.2 in) in length from the gape, 45 mm (1.8 in) in culmen length and 33 mm (1.3 in) in bill depth.[22] In South Africa, culmen length averaged 50 mm (2.0 in) in 4 males and 54.9 mm (2.16 in) in 7 females, with a range in both 46.5 to 61.4 mm (1.83 to 2.42 in).[18]
The tarsus is of a modest length for a raptor of its size, at 8.5–10.3 cm (3.3–4.1 in), and is clearly shorter than that of martial eagle.[7] However, the feet and legs are visibly thicker and heavier than those of the martial eagle and the talons are apparently quite massive in both length and width. While few comprehensive measurements of the talon size of wild crowned eagles are known, one female museum specimen reportedly had a hallux-claw (or hind claw, which is the largest talon on accipitrids) of 6.2 cm (2.4 in),[22] while another female was measured at 5 years of age, the age of sexual maturity, 5.74 cm (2.26 in) in the hallux-claw and an adult male measured 4.9 cm (1.9 in).[23] In South Africa, hallux-claw length averaged 52.4 mm (2.06 in) in 5 males and 60 mm (2.4 in) in 7 females with a range in both of 48.6 to 61.4 mm (1.91 to 2.42 in).[24] These figures put their talon size as around the same size as the largest golden eagles and half the size of a harpy eagle.[25][26] Some captive crowned eagles have been credited with a hallux-claw length of up to 10 cm (3.9 in), although, much like a single report of captive harpy eagles with a 13 cm (5.1 in) hallux-claw, no such outsized talons are known to have been confirmed.[16][27] In a small sampling of large, forest-dwelling raptors, the front-left talon of the crowned eagle, at 4.74 cm (1.87 in), was around one cm less than that of a harpy eagle or the huge, recently extinct Haast's eagle (Hieraaetus moorei) and slightly smaller than those of the Philippine eagle (Pithecophaga jefferyi).[28] Considering a big female of these species can weigh up to twice as much as an average crowned eagle may illustrate the relative largeness of the crowned eagle's talons.[17]
The adult crowned eagle is quite strikingly plumaged. Its crown is dark to rufous-tinged brown with a prominent, oft-raised black-tipped double crest, which can give the head a somewhat triangular appearance.[7][10] The upperparts of an adult are a blackish brown-grey color, with a variable tinge of blue. The throat is brown while the belly and breast are white overlaid densely with blackish bars and blotches, variably marked with cream or rich buff-rufous coloration. The wing primaries are white at the base, broadly tipped with black and crossed by two black bars. The tail is black with brownish-grey bands. The thighs and legs are barred and closely spotted with black and white. The underwing coverts of adults have a bold chestnut coloration, spotted lightly with black.[7][10] The adult crowned eagle has eyes that can range from yellow to almost white, a cere and feet of an ochre-yellow color and black talons.[10] In the wild, misidentification of an adult is improbable thanks to the species' bearing and voice.[7] The strongly barred outer wings and tail are all diagnostic in flight.[2] Further simplifying identification, details such as the crest, the bird's upright perching posture and large size are unique to this animal.[7] While they do differ somewhat in size, the genders' sexual dimorphism by size is relatively modest and eagles are unlikely to be sexed by this alone. However, the male may be distinguished by his more rapid wing beats (4 or 5 per second) from the more sluggish female (3 or 4 per second).[10]
As seen in about half of the "booted eagle" group, the juvenile crowned eagle has strikingly different looking plumage compared to the adults. Much variation occurs as the maturation process occurs. A great majority of juveniles have a white head and underside, which contrast with the thighs and legs, which are heavily spotted with black.[7] The juvenile eagle's back is light brown or grayish-brown, with pale feather edgings that often give the back a scaled appearance, especially on the upper-wing coverts. There is often a pinkish red wash on the upper chest.[29] Just-fledged chicks tend have dark patched faces, freckled bibs and slightly barred chests and spotted legs. Less common juvenile crowned eagle plumages, possible even when they are under a year of age and still under parental care, may include eagles so stripy that they which one could easily have aged as two- to three-year-olds.[16] The tail of the juvenile is black with three pale bars and a narrow black tip. The juvenile eagle's cere is grey and the feet are dull yellow.[10] By 4 months post-fledgling, the inner thighs, previously poorly covered with downy type feathers, are covered with small feathers. While the pale 'morph' young just prior to leaving the nest usually have unmarked tarsus, they soon get spots on the front part of the tibio tarsal joint. The tibio tarsal pad is still bare and obvious up until it is a year old, whereupon it vanishes only to return to incubating females.[16] Eye color is variable too with some having khaki light brown just prior to fledging and others with adult-like yellow ochre eyes.[16] Up to 15 months after leaving the nest, the immature eagles more closely resemble the plumage they have at first independence than the adult's plumage.[10] The juvenile may be confused with the similarly colored juvenile martial eagle, especially in flight.[7] It is distinguished from the martial species in having a much longer, more heavily barred tail, much shorter wings and spotted thighs.[2]
The crowned eagle is found only on the continent of Africa. In East Africa, the crowned eagle's range extends from central Ethiopia, to Uganda, forested parts of Kenya and Tanzania to as far south as eastern South Africa, with a southern distribution limit around Knysna.[2] In western and central Africa, the crowned eagle's range extends through much of the (once) vast African rainforest. They may be found from Senegal, The Gambia, Sierra Leone and Cameroon, where they inhabit the Guinean forests, to the Democratic Republic of the Congo, where they live in the Congolian forests, and down south to as far Angola. Despite its large distribution there, the crowned eagle is now rare in many parts of West Africa.[6]
The crowned eagle inhabits mainly dense woodlands, including those deep within rainforest, but will sometimes also be found in relict patches, wooded escarpments, riparian strips of Acacia, heavily wooded hillsides, and rocky outcrops throughout its range. The crowned eagle may be found from an altitude of sea-level to at least 3,000 m (9,800 ft). Owing to lack of current suitable habitat, the eagle's range is often somewhat discontinuous.[7] In the Democratic Republic of the Congo, the crowned eagle has been confirmed to survive at relatively high densities in protected areas that maintain dense, old-growth rainforests.[30] In Kenya, 84% of the crowned eagles range is within rainforest with an annual rainfall amount of more than 150 cm (59 in).[31] Around stretches of East Africa where protected areas mostly consist of fairly open habitat, crowned eagles usually live in wooded areas of rocky hills and narrow riverine strips, only rarely ranging into savanna surrounding the hills.[10] Southern Africa has been subject to the most comprehensive study of crowned eagle habitat, largely since many areas there would seem inhospitable to a large raptor often associated with old-growth forest.[32] In southern Africa, its distribution south of the Limpopo River coincides largely with montane forest, although it is not restricted to that habitat and may range secondarily into plantations, usually of eucalyptus.[7][32] In South Africa, it occurs in both lowland and montane evergreen forest, dense woodland, and forested ravines and gorges in open savannas and thornveld.[33] In Zimbabwe, the crowned eagle can be found in quite open woods with Adansonia trees and may occasionally forage in savanna and secondary growth.[7] In Malawi, highland birds forage in lower miombo woodland, and lower altitudes, breeding occurs in deciduous forest, more locally in dense miombo, tall riparian woodlands, and in remnants close to cultivation.[9] Crowned eagles in Zambezi, occurs in evergreen forest in the eastern highlands, in rugged, hilly terrain over the central plateau, in hills and escarpments in the southeastern portions of the central watershed, and in riparian habitat along the larger rivers.[34]
Typical of most raptors that breed in Africa, the crowned eagle is non-migratory and is largely sedentary.[32] This species usually inhabits a fixed territory throughout the year during its adult life. There is evidence that the birds move about to some degree when circumstances require it, for example when they need to change mates in isolated breeding areas.[10] The greatest movement of any notable distance is usually associated with juvenile birds, which wander relatively widely before maturation.[32][35] Forty-four birds of various ages that were ringed in southern Africa and recovered were all found near the ringing localities.[32] Small movements by crowned eagles has resulted in them being sighted in improbable habitats, such as on an open savanna hill in Kenya, an open river bed in Lewa Wildlife Conservancy and even a golf course in Nairobi.[16]
The crowned eagle is highly vocal and has a noisy, undulating display flight. In Equatorial Africa, they often call year-around, while elsewhere they may vocalize mainly in the context of breeding and nesting activities.[7] The call is a series of loud whistles that rise and fall in pitch.[7] The male performs an elaborate rise-and-fall display over the forest canopy both during the breeding season and outside it as a territorial proposition.[7] Usually, territorial displays, which outnumber breeding displays, occur around the periphery of the bird's home range while breeding displays are likely to be over or at least near the nest.[10] Displays consists of a series of steep dives and ascents, with a few wing-flaps at the top of each climb and descending circles and figures of eight.[10] During descents, eagles can drop as much as 60 m (200 ft) at a time before circling back up.[21] During this display, the male is noisy, uttering a shrill kewee-kewee-kewee while throwing his head back, often calling for a spell of approximately 30 seconds.[7] The displaying male may reach heights exceeding 900 m (3,000 ft), sometimes even near cloud level at over 2,000 m (6,600 ft) above the ground.[10] The adult female may also perform independent display flights, uttering a lower kooee-kooee-kooee. The female seems to display less often and tends to have a mellower voice.[10] Pairs also perform visually striking mutual displays, sometimes arising from the first type or when the pairs come together after a brief absence.[10] Spectacular tandems, interlocking talons and falling some distance from the sky are typical of mutual displays.[7] Despite the spectacular and conspicuous nature of their display flights, the crowned eagle is sometimes considered a "clumsy" flier out in the open, lacking the grace and speed attributed to other eagles in a high-flying context, such as large Aquila species.[21] While awaiting food at the nest, both the female and the young call out a penetrating, high kwee-kwee-kwee, that can border on incessant.[7]
In disposition, the crowned eagle is considered nervous, constantly alert and on edge.[16] They are quite different from the oft-stately open country eagles such as the Aquila species. In their training and management, crowned eagles are perhaps more reminiscent of a Goshawk (Accipiter gentilis) than Aquila eagles.[16] Some linkage has been made between forest-dwelling habits and having a curious and edgy disposition amongst various raptorial birds.[10][16] Ironically considering their otherwise hyperactive behavior, the main hunting techniques of crowned eagle require long periods of inactivity, spent sitting on a perch.[21] Mature crowned eagles are reportedly nearly fearless towards humans and, unless shy from prior interactions, unusually prone to treat humans aggressively.[21] Crowned eagles can nest around developed areas, including in the vicinity of quite suburban, developed areas (such as in view of apartment or office buildings), so long as prey is abundant and accessible and the habitat provides enough mature vegetation to facilitate nest building and hunting activities.[21] Some biologists consider this species highly intelligent, cautious, independent and inquisitive when compared to other accipitrids.[16] In falconry, crowned eagles cannot be induced to direct their hunting instinct towards large prey by increasing their hunger, as is done with Aquila eagles, for example.[16] In the context of human interaction, wild, adult crowned eagles are quite the opposite of the martial eagle, which are typically very wary and tends to shun any variety of human activity.[7] However, young crowned eagles in their post-fledging stage differ greatly in behavior from independent or adult eagles. Amongst post-fledging eagles in a semi-captive state, it has been noted that they border on helpless in terms of feeding and defending themselves compared to other accipitrids and are even described as "cowardly", unwilling to even simulate attacking prey until many months after fledging. This implies a learning element occurs in wild crowned eagles during their exceptionally long post-fledging period.[16] Crowned eagles are reportedly variable in temperament as individuals to a degree greater than that found in most other raptors.[16]
Crowned eagles have one of the most prolonged breeding cycles of any bird. It is common for raptors that live around the tropics to have a relatively elongated breeding period.[7] Crowned eagle pairs breed once every two years; a single breeding cycle is approximately 500 days in duration.[10] Most other eagle species complete a breeding cycle in under six months, or in about 35% of the time it takes the crowned eagle.[21] While the incubation and nestling stages are about average for a tropical eagle (for example the black-breasted snake-eagle (Circaetus pectoralis), about half the weight of this species, has an incubation/nestling cycle of a similar length), it is the extraordinary post-fledging period of 9–11 months that makes the crowned eagles' breeding cycle so long.[21] In harpy and Philippine eagle, although these are less extensively studied, it may take a similar or even longer amount of time for the young to attain full independence.[36][37] A case of crowned eagle pairs that reportedly bred every year in South Africa are unsubstantiated but may be due to an apparently high population loss rate among juvenile eagles near areas that are heavily populated by humans.[38][39] Breeding can occur almost year-around throughout the range, though egg laying seems to peak roughly around the end of the African wet season or the early dry season, from July to November.[7] Territories or home ranges are maintained vigorously. In Zimbabwe, individual home ranges can vary from 140 to 200 km2 (54 to 77 sq mi) in size.[34] Near the city of Nelspruit in South Africa, home ranges averaged 30 km2 (12 sq mi) in size.[38] In southern Africa, the mean distance between active nest sites can range from 2 to 19.5 km (1.2 to 12.1 mi).[33]
After engaging in the breeding display described above, the pair collaborate in building a massive nest in a fork of a large forest tree, typically from 12 to 45 m (39 to 148 ft) above the ground. While the female fetches more nesting material, the male tends to be more active in nest construction.[10] In East Africa, many nests appear to be close to a forest river.[10][40] Generally, crowned eagles seem to be attracted to the taller trees in the forest.[38] On the Nyika Plateau in Malawi, the favorite nesting trees are the large emergent Aningeria adolfi-friederici and Gambeya gorungosana, and a pair in the Lower Shire used a Sterculia appendiculata tree.[9] In Zimbabwe, Newtonia buchananii are reportedly one of the most used tree species for nesting.[34] Exceptional crowned eagle nests have been observed on sheer cliff faces.[41] In southern Africa, the species nest in drier and denuded terrain than expected such as Adansonia stands on semi-arid hillsides. Despite the relative sparseness of this habitat, these sites have a varied and convoluted terrain, with nooks and crannies, valleys, overhangs and hideaways that allow a crowned eagle to exercise its particular hunting skills. In Kenya, similar fractured landscapes can also be utilized by crowned eagles, such as the black gigantic volcanic rubble fields of Tsavo West National Park, the lower Chyulu Hills, Kibwezi and Soysambu Conservancy. These are jungles of boulders covered with low growth interspersed (in the past) with high trees.[16] A nest built from scratch may take up to 5 months to construct, however existing nests are often repaired and re-used during successive breeding seasons, a process that can take as much as 3 months.[10] It is typical for an eagle pair to use a nest for more than five years and, unlike several other booted eagles, crowned eagle pairs rarely build more than one nest for alternative use.[21] Most large eagles build a very large nest and the crowned eagle is no exception, as it builds one of the largest nests of any eagle. In the first year they build a nest, it may measure 1.5 m (4.9 ft) across and 50 cm (20 in) deep. However, a larger nest, usually after several years of usage, may measure up to 2.5 m (8.2 ft) across and up to 3 m (9.8 ft) deep. The nest consists of both dead and greener branches and has a light coverage of leaves and animal matter.[7] Copulation takes place in the nest, several times a day. Reportedly copulation can occur up to a year before laying, although these may be exceptional cases of mating for non-fertilization purposes (which, in other eagles, has been thought to be related mainly to strengthening pair bonds).[10] A pre-copulation display typically occurs, wherein the male runs repeatedly around the crouching female with wings upraised, which displays the chestnut of the under-wing coverts and beautiful barring.[10]
In South Africa the crowned eagle lays its eggs from September to October; in Zimbabwe, it lays from May to October; mainly nearer to October around the Congo River; anywhere from June to November in Kenya, with a peak in August through October; in Uganda from December to July; and in West Africa, laying peaks in October.[10] The clutch of the crowned eagle either contains 1 or 2 eggs. Often in East Africa, just one egg is laid.[10] Eggs are usually just white, though may sometimes be overlaid with sparse red-brown markings. The eggs are moderate in size, averaging 68.2 mm × 53.6 mm (2.69 in × 2.11 in), with ranges of 60.9–75.5 mm (2.40–2.97 in) in length and 50.8–57.9 mm (2.00–2.28 in) in width.[10] When a natural disaster befalls a nest, a replacement may be made in 2 months time.[10] Incubation lasts for approximately 49 days. 80–90% of egg incubation is done by the female during the day.[10] Food is mainly brought to the nest by the male in the early stages of breeding, though sometimes both sexes may deliver food. The male brings food to the incubating female every 3 to 5 days. When they initially hatch, the young tend to be quite quiet. If two eggs are laid, the younger one dies by starvation after being outcompeted for food by the older one or even directly killed by its older sibling.[7] No nest of wild crowned eagles has been known to successfully produce more than one fledgling, though in captivity two have been known to survive with human assistance (supplementally feeding the younger chick or taking it out of the nest).[16][38] In cases where the older nestling dies, the younger one may be fed more regularly and survive.[7]
After hatching, the male kill rate rises to one kill every 1.5 days. Pair behavior while raising chicks is very variable, some males are very attentive to their young, while others leave virtually all brooding to the female. After 40 days of age, the young is capable of feeding itself, though is often still fed. The first feathers through the white down emerge when the crowned eagle chick is 40 days old, with the feathers ultimately covering the down in 76 days. After 76 days, the main feather development is in the tail or the wings. Wing flapping begins at 45 to 50 days, increasing after around 75 days.[10] The young fledge at 90 to 115 days, with an average 110.6 days and any period of time less than 100 days is considered unusually soon. On average, male chicks tend to be more active wing-flappers and usually will first fly around 10 days earlier than female chicks.[7] After fledging, females are attentive 95% of the day and brood 50–75% of the day, the amount decreasing slightly with each day. The female does much of the prey capture and a majority of the nest defense after the young fledge. After fledging, the young remain in the neighborhood of the parent's nest and are fed every 3 to 5 days by either parent for their first 270–350 days of life.[10] The rate of food-delivery varies from several times a day to every 3 days on average during the post-fledging period. The fledged juvenile will solicit adults (apparently even unrelated adults) for food but does not actually take the prey unless this occurs around the nest site.[10] The first recorded kill for a young crowned occurred 61 days after fledging, although this is considered exceptionally early by the standards of this species.[10] Flights increase incrementally through the post-fledging period, although the young do not engage in rising flights until they are fully independent. Independence appears to be triggered by the increased indifference of parents to bringing food. Due to the loud vocal interplay between the parents and the fledging eagle, the adults seem to take it as a sign that their offspring has sought independence if they return to the nesting area and hear no begging auditory response.[21] The young eagle usually remains in the care of its parents for a total of up to 11 months after it fledges, longer than is known in almost any other raptor. The advantage of this prolonged stretch to independence is that it may make for a stronger young eagle when compared to other accipitrids which have almost no post-fledging dependency period.[21] In 34 possible cases, 18 resulted in eggs being laid. Fledging success is approximately 83% and almost all young that leave the nest also reach independence.[10] It is estimated that most crowned eagles will reach breeding maturity at around five years old, as is typical for other large eagle species.[21]
The crowned eagle is often described as the most powerful raptor in Africa, even more so than the two slightly heavier species endemic to Africa, the martial eagle and the Verreaux's eagle (Aquila verreauxii).[10][41] One listing included the crowned eagle as the only bird in a ranking of the 10 strongest living land creatures (pound for pound).[42] Elsewhere, the harpy eagle is listed as the overall most powerful living eagle and bird of prey.[7][43] Since there are no known actual tests in any African raptor of the pressure exerted via their grip, as has been done with some other large eagles, their power has been estimated from the size of the feet and talons and from the prey they typically select.[10]
The crowned eagle's staple diet is mostly mammalian. One estimate of the typical prey range posited that the weight range is from 1 to 5 kg (2.2 to 11.0 lb), which is, based on the species ecology in Kenyan hillside woodland. This prey weight range is roughly the same weight range that's typically attributed to martial or Verreaux's eagles.[44] Perhaps unsurprisingly, that is the weight range of the rock hyrax, which all three large eagles are known to hunt regularly in East Africa.[45] In a large collection of bones in the South African Museum, it was found that 51.2% of the bones collected from Nature's Valley in South Africa were from smallish species which weigh under 2 kg (4.4 lb) in adulthood, 26.3% from "medium-sized" species with an adult weight of 2 to 20 kg (4.4 to 44.1 lb) and 22.5% were from larger species with an adult weight of over 20 kg (44 lb).[46] However, about 91% of 87 bones that were from the relatively large antelope species, amongst those that could be accurately sized, were from juvenile specimens.[46] On the other hand, in the rainforest community of Taï National Park in the Ivory Coast, the estimated average weight of prey for crowned eagles was clearly higher at 5.67 kg (12.5 lb).[47] Of all other living eagles, only the female harpy eagle has been credited with an average prey weight range that is comparably high and, at the species level, the crowned eagle's prey size from the latter study is the largest of any known for all extant accipitrids.[7] The crowned eagle is perhaps the only living accipitrid to routinely attack prey weighing in excess of 9 kg (20 lb).[21] According to some authorities typical prey sizes for crowned eagle may be considered to range to at least 20 kg (44 lb) in body mass.[8][48][24] Reportedly, the crowned eagle can lift more than its own body weight in flight, though verified accounts of this are sparse.[49]
In a deep forest, an adult eagle may cover a hunting range of up to 6.5 to 16 km2 (2.5 to 6.2 sq mi), with the home ranges being smaller for those that inhabit rocky hills and cliffs abounding in hyraxes.[10] Eagles start hunting soon after dawn and mainly kill early in the morning and in the evening prior to sundown.[10] Being a forest-dwelling species, the crowned eagle has no need to travel great distances to hunt, nor employ a great deal of active hunting flight (such as soaring seen in savannah-dwelling species). Rather, it tends to hunt passively.[7] Crowned eagles may locate a suitable hunting spot by listening (such as via the call of the noisy vervet monkey) or watching for prey activity, though may also use habitual hunting perches where they've previously had hunting successes.[7][10] Although this behavior is unconfirmed, some crowned eagles have been reported to let out a soft whistle, unlike their other vocalizations which, for some reason, is attractive to monkeys and will then attack the first monkey to enter their line of sight.[10] These eagles often still-hunt, wherein they drop or stoop onto prey from a branch perch. Following the sighting of suitable prey, the eagle quickly and stealthily maneuvers itself through the forest towards its prey, a certain element of surprise inherent in its final approach.[7] A majority of the crowned eagle's kills are made on the forest floor. Arboreal prey may be forced to the ground during an attack.[21] The sharp, powerful talons may produce sufficient force to kill the prey on impact; if not, death from trauma or asphyxiation soon follows.[7] Several prey items have been killed by ramming the talons into the skull and penetrating the brain.[50] Having killed on the ground, it has the ability to fly almost vertically upwards to a branch while carrying its prey before feeding, though it will tear up prey into manageable pieces on the ground when it is exceedingly heavy.[10] While they both attack somewhat similar prey in often similar habitat, the considerable difference in body weight and wing-loading between crowned and harpy eagles have been attributed to load-carrying while hunting, as harpies tend to capture and carry off most prey in active flight rather than an attack on the ground and dismember if necessary.[10]
On rare occasions, crowned eagles may also hunt on the wing, flying slightly over the canopy and causing a cacophony amongst monkey groups until they detect and capture their prey, often a monkey or tree hyrax.[10] Crowned eagles are believed to take uneaten portions of prey up into the trees to cache around the nest or habitual perches so that the pieces can be consumed over the course of the next several days.[7] If the prey is too heavy for taking flight with, even after dismemberment, for example, a bushbuck, crowned eagles have been known to cache food at the thickly vegetated base of a tree and only carry limbs to the nest.[21] Pairs may collaborate in capturing prey, with one bird flushing the prey so the other can glide in unseen and ambush it.[7] Female eagles may target male monkeys more often than males, which are more likely to hunt female or young monkeys.[16] In one case, a female crowned eagle stalked a bushbuck calf over the course of two days but was repeatedly foiled when it went in for the attack, either by the mother bushbuck or an associating troop of yellow baboons (Papio cyanocephalus). However, the crowned eagle one day assaulted the bushbuck calf quickly, leaving it with a gaping wound on its flank, and flew off to observe from a distance. Within a few more days, the bleeding, wounded calf was unable to keep pace with its mother and was tracked and killed by the assaulting eagle.[16] Another assault, this one on an adult male vervet monkey (Chlorocebus pygerythrus) apparently had a similar outcome as the bushbuck attack.[16] This type of strike-and-wait hunting technique may be used by diverse predators, from Komodo dragons (Varanus komodoensis) to great white sharks (Carcharodon carcharias), which tend to track their victims by scent after biting them rather than sight and sound, but is virtually unprecedented in birds.[16] Crowned eagles have been recorded to consume carrion but this behavior has only rarely been observed.[10]
The crowned eagle occupies a unique niche, as it is the only bird in which primates are the most commonly taken prey at the species level.[4] While at least a dozen other accipitrids opportunistically hunt small or young monkeys, only the harpy eagle and, possibly, crested eagle of the neotropics have diets where primates may locally outnumber other prey. However, New World monkeys are generally smaller and less formidable than Old World monkeys. Also, both other eagles may prefer different prey where available: harpy eagles primarily take sloths, which can be as heavy as a colobus or mangabey but are much slower and less able to defend themselves, while crested eagles take a variety of tropical birds and arboreal mammals. Other large eagles have been confirmed to hunt adult Old World monkeys, including martial eagles,[51] Verreaux's eagles,[52] mountain hawk-eagles[53][54] and Philippine eagles, whose generic scientific name and old common was even the monkey-eating eagle,[55] but all are believed to rely on non-primate prey for the majority of their diet.[7]
The favored group in the crowned eagle's diet is certainly the genus Cercopithecus. In Kibale National Park, Uganda, the red-tailed monkey (Cercopithecus ascanius) was the most represented prey species, making up 40% of the remains. Slightly larger monkeys, such as western red colobus (Piliocolobus badius), mantled guereza (Colobus guereza) and grey-cheeked mangabey (Lophocebus albigena) were secondary in the prior study and, altogether, primates made up 82.2% of the remains from two nests there.[56] A total of 88% of the remains found around crowned eagle nests in the Ituri Rainforest in the Democratic Republic of the Congo were from primates: blue monkey (Cercopithecus mitis), red-tailed monkey, Wolf's mona monkey (C. wolfi), western red colobus and a mixture of mangabeys and black-and-white colobus.[57] In 16 nests in the Ivory Coast's Taï Forest, more than 60% of remains around the eyries were monkeys and more than 45% of remains were from Cercopithecus monkeys. About half of the Cercopithecus remains were from Diana monkey (C. diana; 44 items from 28 adults and 16 immatures), with the other half from Campbell's mona monkey (C. campbelli) and lesser spot-nosed monkey (C. petaurista), which were indistinguishable as remains. Other represented monkeys in the Taï Forest included the Western red colobus, the olive colobus (Procolobus verus) and the king colobus (Colobus polykomos).[8] The diet is, by necessity, more diverse in Kiwengwa/Pongwe Forest Reserve in the Matumbi Hills of Tanzania but the blue monkey was still the most represented prey species, making up 20% of the remains. In one nest in the prior study, the Blue monkey made up more than 90% of the remains.[58] Where they overlap in range, the vervet monkey can be quite prominent as prey for crowned eagles, as their relatively small size, diurnal and terrestrial habits may make them more vulnerable.[59][60]
Struhsaker and Leakey found that adult male monkeys were often better represented in the diet than adult females.[56] This may be a result of the behavior of male primates. In some species, only adult males often travel separately from social groups, only adult males take aggressive action against eagles, and only adult males have loud calls that may attract the attention of eagles.[56][61] The variation in behavior of primates is illustrated so that in red colobus species, in which adult males patrol in mixed groups, the males are rarely attacked; meanwhile in the black-and-white colobus, in which adult males often patrol alone, male are regularly attacked and killed by crowned eagles.[4] However, adult monkeys (52%) were found in almost equal measure as juvenile monkeys (at 48%) in Uganda.[4]
As various species and ages of primates are taken, primate prey varies in size. All diurnal African monkeys weigh in excess of 2 kg (4.4 lb) in adulthood.[61] African primates weighing under 2 kg (4.4 lb), are almost entirely arboreal and nocturnal.[62] However, such primates, are actually allies of lemurs rather than monkeys, may occasionally also be hunted by crowned eagles. Potto (Perodicticus potto) are notable secondary prey in the Tai Forest and various galagos have been found across the range, such as in the Kiwengwa/Pongwe Forest Reserve where they made up 7.5% of the remains.[8][58] Although no one has seen the eagles catch these primates, it is thought pottos and galagos are likely to be taken if discovered by an eagle while sleeping in dense foliage during the day.[4] Among monkeys, Cercopithecine monkeys are on the small side. Full-grown female Cercopithecus can range in average weight from 2.7 to 4.26 kg (6.0 to 9.4 lb) and males from 4.1 to 6.9 kg (9.0 to 15.2 lb) depending on species.[62][56][8] Other major prey, such as vervet monkeys typically weighing 5.5 kg (12 lb) in males and 4.1 kg (9.0 lb) in females, but up to 8 kg (18 lb).[63][64] Mangabeys and most colobus monkeys are larger, weighing considerably in excess of 5 kg (11 lb) at maturity.[62] The adults of these species taken by crowned eagles usually weigh 10.5 kg (23 lb)in males and 7 kg (15 lb) in females,[56] but olive colobus are smaller, weighing less than 5 kg (11 lb),[8] and large adults of western red colobus and Sooty mangabeys can weigh up to 11–12 kg (24–26 lb).[65] Larger king colobus, mantled guereza and black-and-white colobus can weigh up to 13.5 kg (30 lb) in adult males.[66][67] Based on observation and literature, any monkey of a weight of up to 10 to 15 kg (22 to 33 lb) may reportedly be hunted.[68][69]
The crowned eagle's diet may extend to the young and juveniles of baboons and similar species. yellow baboons, olive baboons (Papio anubis), chacma baboons (P. ursinus), drills (Mandrillus leucophaeus) and mandrills (M. sphinx), all falling into the above maximum primate weight bracket and all have been successfully hunted.[4][16][70][71] In South Africa, remains of three adults chacma baboons were found in the nest remain, suggesting adult female baboons can be possibly preyed upon.[72] In many cases, baboons and drills may be actively avoided, as the adult males of these species, at up to twice as heavy as the female, are probably invulnerable to hunting and tend to be notoriously violent-tempered. In one case, olive baboons destroyed the nest of a crowned eagle pair after one of the eagles killed a baby in the baboon group.[73] When experimentally exposed to an image of a crowned eagle, a dominant male mandrill reacted aggressively towards it, implying that they will keep eagles at bay to protect the more vulnerable members of their troop.[74] The crowned eagle is considered a potential predator of infant chimpanzees (Pan troglodytes) and bonobos (P. paniscus), although this is unconfirmed.[75] Although rarely observed, some monkeys will "bait" crowned eagles, which harass and provoke them. Leslie Brown described Sykes' monkeys (Cercopithecus albogularis) as rarely baiting eagles "with the insolent impunity of an expert tolero with a bull".[21]
_female.jpg)
Outside of the rainforest, the crowned eagle's diet tends to be somewhat more diverse. While they may take monkeys on a relatively small scale, other families, largely the antelopes are the leading prey.[21] In some wooded hillside nests in Kenya, about half of the remains were from small antelope. The predominant prey species there is the Suni (Neotragus moschatus).[76] In the Matumbi Hills of Tanzania, antelope make up about 30% of the dietary intake at nests, much of this being the Suni again.[58] Adults antelope of a similarly small size to the Suni, around 5 kg (11 lb) or slightly less, are readily hunted, such as Kirk's dik-dik (Madoqua kirkii) and the blue duiker (Philantomba monticola). Larger antelopes, often weighing around 10 kg (22 lb) as adults, may be attacked (mainly calves but also an occasional adult), including klipspringer (Oreotragus oreotragus), steenbok (Raphicerus campestris), Sharpe's grysbok (R. sharpei) and about a half dozen smallish duikers (especially the red forest duiker (Cephalophus natalensis)).[4][16][58] National Geographic recorded a video depicting a crowned eagle stalking a water chevrotain (Hyemoschus aquaticus) (the only African representative of a small-bodied, deer-like family) along a rainforest river but show the chevrotain evading the eagle by submerging and swimming away from it.[77] Amongst even bigger antelope species that may be hunted, such as bushbuck, Thomson's gazelle (Eudorcas thomsonii), grey rhebok (Pelea capreolus) and impala (Aepyceros melampus), calves are usually taken but sometimes small adult females may be hunted.[16][38] The biggest duikers to have been killed weighed an estimated 20 kg (44 lb).[7] The heaviest accurately weighed bushbuck to be killed by a crowned eagle scaled 15.9 kg (35 lb), but other ones killed by eagles that have been larger include one around 20 kg (44 lb) and another estimated at 30 kg (66 lb), or about eight times the eagle's own weight.[21][49][78] Furthermore, the remains of another adult-sized bushbuck estimated to weigh 28.8 kg (63 lb) were found as the prey of crowned eagles in South Africa.[79] An even more extreme body size estimated for a bushbuck kill was 50 kg (110 lb).[80]
The taking of ungulates on a large scale, unlike primates, is not unique to the crowned eagle. The martial eagle was reported in Tsavo East National Park to hunt mainly dik-diks and elsewhere has exceptionally killed large duiker weighing up to 37 kg (82 lb).[7][81] Equally or even more impressive feats of ungulate-hunting have been credited to the wedge-tailed eagle (Aquila audax) and especially the golden eagle, despite these being considered less powerful than the crowned eagle.[16] Both Aquila take mainly neonatal lambs and deer fawns but can attack adult sheep and other large prey (i.e. full-grown kangaroos, emus, pronghorns, reindeer, etc.).[82][83] Even a bald eagle (Haliaeetus leucocephalus), usually target aquatic preys, was reportedly witnessed killing a pregnant adult sheep ewe.[84] The largest prey attacked by any living raptor is probably the up to 114 kg (251 lb) domestic calves attacked and killed by golden eagles.[85] All four currently recognized species of hyrax have been hunted by crowned eagles. The greatest level of predation for this family has been directed at Southern tree hyrax (Dendrohyrax arboreus), but when they become locally abundant, rock hyrax (Procavia capensis) can become the species' preferred prey.[21]
Hyraxes, including rock hyraxes (Procavia capensis), are known to be a major source of prey outsides of the rainforest.[72][86] Other mammals have been recorded as opportunistic prey, including bats, hares (Lepus sp.), springhares (Pedetes sp.), cane rats (Thryonomys sp.), sun squirrels (Heliosciurus sp.) and four-toed elephant shrew (Petrodromus tetradactylus).[4][7][16][87] Despite their obvious defenses and nocturnal habits, small Cape porcupines (Hystrix africaeaustralis) have reportedly been taken in South Africa.[38] These assorted mammals, generally smaller than primates and ungulates, are typically taken when preferred prey species are locally scarce.[10] Mammalian carnivores are sometimes also hunted ranging from smaller types such as yellow mongoose (Cynictis penicillata), banded mongoose (Mungos mungo), cusimanses, African palm civet (Nandinia binotata) or genets to larger varieties such as adult African wildcats (Felis lybica) and black-backed jackals (Canis mesomelas).[16][56][72][58]
Adult eagles will only resort to hunting large birds when mammals are scarce, but in southern Africa, they can be a fairly common component of the diet. Bird prey can include guineafowl, francolins, ibis, pigeons, ostrich chicks (Struthio camelus) and the fledglings of herons and storks.[7][38] One nest even had the remains of a marabou stork (Leptoptilos crumeniferus), which is a formidable species not usually susceptible to avian predators.[16] Hornbills may be the most widely represented bird in the diet and the black-casqued wattled hornbill (Ceratogymna atrata) reacts strongly to both the call of crowned eagles and the alarm calls of monkeys specified to the eagles (which are separately identifiable from the monkey's leopard-related alarm calls to both humans and, apparently, hornbills).[4][88] In Kenya, snakes, including venomous varieties, may regularly supplement the diet.[7] Monitor lizards may also be hunted and, as in the martial eagle, the crowned eagle may attack even the largest African monitors, the adult Nile monitor (Varanus niloticus) and the rock monitor (V. albigularis).[89][72][58]
Domestic animals, including chicken (Gallus gallus domesticus), turkeys (Meleagris gallopavo), cats (Felis catus), small to medium-sized dogs (Canis familiaris), small pigs (Sus domesticus), lambs (Ovis aries), and goats (Capra hircus), are taken only when wild prey is greatly depleted.[7][38] Juveniles and subadults, may take unconventional prey more frequently than adults.
In the rainforest interior, the crowned eagle occupies a unique niche and it is, by far, the largest and most dominant raptorial bird in such areas. Other large predators that may exploit similar prey in the same forested habitats include leopard (Panthera pardus), African golden cat (Profelis aurata), Nile crocodile (Crocodylus niloticus), dwarf crocodile (Osteolaemus tetraspis), African rock python (Python sebae), chimpanzee and larger monkeys, like mandrill and baboons.[16][21][51] All of these competitors are much heavier bodied than a crowned eagle, ranging in size from the 10 kg (22 lb) golden cat to the 225 kg (496 lb) Nile crocodile.[90][91] While the reptiles usually hunt on the ground or near water, felids, large monitor lizards and baboons can be assured thieves who will climb trees and take crowned eagle kills.[21] In a comparison of the monkey-based diets of rainforest crowned eagles with leopards and chimpanzees, the big cat was estimated to take prey averaging 11.27 kg (24.8 lb), about twice the average estimated prey weight for crowned eagles in the same ecosystem, and the great ape 6.9 kg (15 lb), about a kilogram more than that of the crowned eagle.[47] In South Africa, it is reported that Cape porcupines and bushpigs (Potamochoerus larvatus) are attracted to trees used for prey consumption by crowned eagles, in order to scavenge the sinew and bone that's discarded to the ground.[38] In more mixed eastern and southern habitats, the diversity of large predators is higher and the crowned eagle, despite its great power, is not assured at the top of the avian food chain. Amongst the more formidable raptors, the martial, the Verreaux's, and the crowned eagles, may live on the same hillside and all hunt hyraxes. While the Verreaux's eagle is something of a rock hyrax specialist, the martial eagle, even more so than the crowned eagle, has an extremely broad prey base. All these eagles will readily steal the prey caught by the other raptors.[92] However, the great eagles are segregated by both their habitat preferences and main hunting techniques, which make it possible for the species to successfully nest within a few kilometers of one another. While the crowned eagle lives in denser woods and hunts from a perch, the martial eagle tends to live in more open wooded savanna habitats and tends to hunt on the wing at a high flying height (thanks to its superb vision) and the Verreaux's eagle lives in precipitous mountain habitats and tends to contour-hunt, hugging the uneven contours of the rocks while flying, only a few meters high. Like the martial eagle, the crowned eagle has been known to prey on smaller raptorial birds.[7]
Young and inexperienced crowned eagles may be killed as prey by large carnivores. Two eagles reintroduced into the wild were killed by predators, one by a leopard that surprised a male on a monkey kill in the rain, and the other by a crocodile that took a female as she ate a young bushbuck kill near the water's edge.[16] In Kenya, cases of predation on nestlings and fledglings have reportedly involved honey badgers (Mellivora capensis) and cobras.[16] In one extraordinary case, an adult male Sanje mangabey (Cercocebus sanjei), estimated to weigh 10 to 12 kg (22 to 26 lb), attacked an adult female crowned eagle that was trying to hunt his troop, jumping onto her back when she was in mid-flight and killing her with a strong bite.[93] This is the first confirmed instance of a monkey killing an adult crowned eagle. In one case, a female who tried to hunt an adult female baboon was found seriously wounded after a male baboon interceded, though the eagle was captured, medically treated, and lived in captivity.[16] In another case involving potential prey turning the tables, an eagle that was trying to hunt an incubating female Egyptian goose (Alopochen aegyptiacus) was quickly attacked by her mate, who flew at the eagle and bit repeatedly at it, causing the eagle to quickly withdraw.[16] The average life expectancy for crowned eagles is 14 years.[10]
While several smaller raptorial birds will attack humans if they come too close to the nesting site, usually these have minor consequences for the human victim. Mother crowned eagles, in the post-fledging stage, readily attack any human who comes close to the nest. Adult males may also attack humans before fledging but only do so rarely.[21] Despite the size and power of the eagle, attacks by the eagles may have minor consequences as well since the attacks are meant only to displace and not kill or seriously maim the intruding animal. However, nest-defense attacks may nonetheless possibly result in deep, painful, open wounds, which can lead to risk of infection or the need for stitches.
The crowned eagle is perhaps the only extant raptorial bird which has been believed to attack human children as prey. In one case, a 7-year-old boy, of a weight of approximately 20 kg (44 lb), was ambushed by a crowned eagle, who gouged its talons through the boy's throat and chest. The attack was ended by a woman who came upon them and rescued the child by bludgeoning the eagle to death with a hoe.[41] In another case, the skull of a human child was found in the nest of a crowned eagle pair.[41] In yet another instance, when assisting in the investigation of the disappearance of a four-year-old girl, Simon Thomsett came to believe she was the victim of a crowned eagle after the severed arm of a child was found in a tall tree that was inaccessible to leopards and known to be used as a crowned eagle cache.[16]
One other living eagle, the martial eagle (Polemaetus bellicosus), has been confirmed to take a human child in a possible predation attempt, a four-year-old boy in Ethiopia. Unlike the crowned eagle, the martial eagle is not a specialized primate hunter, and preys mainly on large ground-dwelling birds. The eagle in question attacked three children, killing one of them, before being shot by a villager.[94] In the famed Taung deposit in South Africa, a skull from a child Australopithecus africanus, a possible ancestor of human beings, led to considerable speculation. Ultimately referred to as the Taung Child and estimated to weigh 9 to 11 kg (20 to 24 lb), the child became the type specimen for its species. The child appeared to have died from a clean row of piercing to its skull. Scholarly examination of the piercings has led scientists to believe that the specimen was seemingly killed by an eagle, of which the crowned eagle is the most likely candidate.[95][65] This predatory relationship has led to much hypothesizing as to whether Stephanoaetus eagles may have partially shaped human evolution, with small early primate ancestors having evolved towards larger body sizes and larger brains due to the reduced probability of eagle predation with these features.[8][16][95]
The crowned eagle is fairly common in suitable habitat, though at the population level, its numbers have shown a decline in sync with deforestation. Declines appear to be widespread and may be increasing due to the often fevered pace of clear-cutting.[7] This species main habitat is rich, high-canopy forest, which is a major target of timber companies, agriculturists, palm oil and biofuel plantations and miners as well as slash and burn farmers. A charcoal-based economy outdoes mineral-based economics in Democratic Republic of the Congo and Zaire, both fuel wars and makes inroads deep into previously virgin forests.[16] As two of central Africa's largest businesses, this has a devastating effect on forests and wildlife. Charcoal taken from Kenya and Ethiopia is often thought to finance Somali warlords.[16] Tanzania, which is more heavily developed for agriculture (largely today for biofuel) than adjacent Kenya, has even more reduced forest habitat.[16] The crowned eagle is far more common in protected areas and reserves than elsewhere in its range, though is still recorded consistently outside of these areas. Biologists in Africa now suspect that the crowned eagles adaptability to small, fragmented tracts of woodland has been exaggerated in the past.[16] Some habitat losses have been offset by the establishment of exotic tree plantations, where this species can nest, but which generally lack a sufficient prey base.[46] The crowned eagle in Ethiopia is certainly at very low density and restricted to protected areas. It may be obliged to utilize exotics stands, but it is unlikely to ever be capable of surviving in the complete absence of indigenous (and thus prey productive) forests.[16] Certain southern African countries, such as Zambia, Zimbabwe and Malawi, have almost no extensive stands of native forest today, while other countries such as Namibia were never heavily forested.[16] In 2012 the species status was changed to Near Threatened by the IUCN.[1][96] Like the martial eagle, the crowned has throughout modern history been persecuted by farmers, who maintain that the bird is a threat to their livestock.[7] In fact, both the crowned and martial eagles only rarely attack livestock.[6] In some cases, however, crowned eagles have actually been killed while attempting to hunt domestic animals.[16] Another cause for persecution of the species is that crowned eagles are considered competitors in the illegal bushmeat and poaching trades. Within the forest land-locked countries of Africa, the bushmeat trade is the largest source of animal protein for humans.[97] It is a multibillion-dollar business with some 5 million tons (mostly small antelopes and monkeys, the crowned eagle's staple diet) being killed each year.[98] In just 500 million acres of the Congo Basin owned by 8 countries the weight equivalent to 40.7 million humans is removed each year (or 740,000 bull elephants).[99] The effect of this unsustainable culling is to severely depress or remove the large, medium and small wildlife species of the forests. Crowned eagles require some 430 kg (950 lb) of "bush meat" a year and thus directly compete with the industry.[16][70][97] The red colobus, a monkey that typifies the optimal forest quality and is a main food species for crowned eagles, has been singled out as one of the fastest declining and most endangered monkeys in the world due primarily to the bushmeat trade.[100] In some cases, crowned eagles have reportedly even been shot by primate conservationists in a misguided attempt to mitigate their predation of declining primate species.[16] It is estimated that 90% of the global distribution of the crowned eagle may be subject to habitual persecution or is even killed and eaten itself as bushmeat.[16][97] On the other hand, some educated foresters and fruit-growers actually encourage protection of populations, due to the controlling effect crowned eagles have on populations of potentially harmful mammals.[7][38] In April 1996 the world's first captive-born crowned eagle hatched at the San Diego Zoo. Among ISIS registered zoos, only San Diego Zoo, San Francisco Zoo, Los Angeles Zoo, Fort Worth Zoo and Lowry Park Zoo house this species.[101] Several wildlife rehabilitation centers in Africa house crowned eagles.[16] Due to their high-strung dispositions, tendency for aggression towards humans and resistance to hunting prey via coercion and hunger, the crowned eagle is often considered to be poorly suited for falconry. However, there are several eagles of this species used as such in England and sometimes in Africa, where they have been reportedly used to cull locally overpopulated feral dogs.[16]
,_at_Ndumo_Nature_Reserve,_KwaZulu-Natal,_South_Africa_(28915317766).jpg)
_with_prey_..._(31850656390).jpg)
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) The crowned eagle, also known as the African crowned eagle or the crowned hawk-eagle (Stephanoaetus coronatus), is a large bird of prey found in sub-Saharan Africa; in Southern Africa it is restricted to eastern areas. Its preferred habitats are principally riparian woodlands and various forests. The crowned eagle is the only extant member of the genus Stephanoaetus. A second species, the Malagasy crowned eagle (Stephanoaetus mahery) became extinct after humans settled on Madagascar.
At least 90 percent of the diet is mammalian; the usual prey taken by populations shows pronounced regional differences. Throughout its range the principal prey items are small ungulates (such as duikers, chevrotains), rock hyrax and small primates such as monkeys. Birds and large lizards are barely taken.
Although the crowned eagle's long tail imparts an overall length up to 90 cm (35 in), it is less heavy and has a considerably shorter wingspan than Africa's largest eagle, the martial eagle (Polemaetus bellicosus). It is nevertheless considered Africa's most powerful eagle when measured in terms of the weight of its prey items. It often preys on mammals such as bushbuck (Tragelaphus scriptus), exceptionally weighing up to 30 kg (66 lb) albeit usually much less. The crowned eagle possesses unusually large talons and strong legs, and may kill by crushing the skull. The eagle is also ferocious; some records from beneath a nest show the remains of a large, male Sooty mangabey weighing 11 kg (24 lb).
Due to their ecological similarities, the crowned eagle is considered to be the African counterpart of the harpy eagle (Harpia harpyja). Thanks to its bold and highly conspicuous behavior, it is exceptionally well-studied for a large, forest-dwelling eagle. Due to a relatively high level of habitat adaptability, it was until recently considered to be faring well by the standards of large, forest-dependent raptors. However, today it is generally thought that it is decreasing far more than was previously perceived due to the almost epidemic destruction of native tropical African forest. It is now listed by the IUCN as Near Threatened.
La Kronaglo (Stephanoaetus coronatus) estas tre granda, povega, kresta rabobirdo troviĝanta en subsahara Afriko; en Suda Afriko ĝi estas limigita al taŭga vivejo oriente.[1] Ĝi estas la ununura vivanta membro de la genro Stephanoaetus. Dua specio, nome Madagaskara kronaglo (Stephanoaetus mahery) iĝis formortinta post kiam la homoj setlis en Madagaskaro.[2]
La komuna nomo devenas el la latina scienca nomo kie coronatus signifas krona, kroneca aŭ kronata.
Ĝi loĝas ĉefe en densaj arbaroj.[1] Ties dieto ĉefe konsistas el simioj (ĉefe tiuj de la genro Chlorocebus) kaj aliaj mezgrandaj mamuloj, kiaj la Kaba prokaviulo kaj malgrandaj antilopoj.[3] Krome ĝi manĝas ankaŭ birdojn kaj grandajn lacertojn.[3] Tamen 98% el la dieto estas mamuloj.
Ĉar ĝi averaĝe pezas malpli kaj havas pli malgrandajn enverguron ol la Militaglo (ties averaĝa totala longo superas tiun de la Militaglo), la Kronaglo estas la plej povega kaj akra afrika aglo laŭ pezo kaj naturo de kaptataj predoj.[3] Ĝi ĉefe predas mamulojn kiaj cefalofenoj, kiuj pezas ĝis 30 kg.[3][4] Pro ties similecoj la Kronaglo estas ofte konsiderata la afrika analogo de la Harpiaglo.
La Kronaglo havas malhelgrizajn suprajn partojn kun ruĝeco kaj blanko sube; ties ventro kaj brusto estas tre makulecaj je nigro. Tiu aglo havas relative mallongajn, larĝajn kaj rondoformajn flugilojn por aldona manovreblo en sia medio. La ruĝecaj subflugilaj kovriloj kaj tre striecaj nigrablankaj eksteraj flugilplumoj kaj vosto estas tute diagnozaj (distingaj) dumfluge.[1] La granda kresto (ofte levata) kombine kun grandego faras la plenkreskulon preskaŭ nekonfuzebla je kongrua teritorio.
La junulo estas ofte konfuzata kun la junulo de la Militaglo, ĉefe dumfluge. La junulo de Kronaglo distingeblas el tiu specio ĉar havas multe pli longa, forte strieca vosto kaj punktecaj femuroj.[1]
La kruroj estas tre povegaj kaj tiu aglo posedas enormajn fortegajn kalkanumojn, ofte uzatajn por mortigo kaj diserigo de predoj. La longo estas 80 – 99 cm, la enverguro estas 1.51 – 1.81 m kaj pezo estas 2.55 – 4.7 kg.[3][4] Kiel ĉe plej parto de rabobirdoj, la ino estas pli granda ol la masklo (ĉ 10-15%).[4]
En orienta Afriko, la teritorio de tiu afrotropisa specio etendas el suda Ugando kaj Kenjo, arbaraj partoj de Tanzanio, orienta Zambio, Demokratia Respubliko Kongo, Malavio, Zimbabvo, Mozambiko, kaj orienta Sudafriko tiom sude kiom ĝis Knysna [1].
El orienta kaj suda Afriko, ties teritorio etendas ankaŭ okcidenten tra la Kongaj kaj Gvineaj arbaroj, sed ĝi estas nune rara en multaj partoj de Okcidenta Afriko.[3]
La Kronaglo loĝas en densaj arbaroj (foje ĉe plantejoj), tre arbaraj montetoj, kaj rokaj elstaraĵoj tra sia tuta teritorio, je altitudo de ĝis almenaŭ 3000 m.[4] Pro manko de taŭga habitato, la teritorio de tiu aglo estas ne sekva.[4]
La Kronaglo estas nemigranta specio de loĝantaj birdoj kaj estas tre sedenta, kutime loĝanta en fiksa teritorio dum plej parto de sia vivodaŭro. Estas pruvoj ke tiuj birdoj migras moderajn distancojn kiam tion postulas cirkonstancoj, ekzemple kiam oni ŝanĝas partnerojn en izolataj reproduktaj areoj.[5] Tia migrado estas loka kaj nekomparebla kun la sezonaj migradoj de kelkaj aliaj aglospecioj (ekz., la Stepaglo.)
Kvankam ĝi estas esence kaŝema specio (ĉefe pro sia habitato), la Kronaglo estas tre voĉema kaj havas bruecan undecan ceremoniajn flugmanieron. La masklo plenumas prilaboratan ascendan-falan memmontradon super la arbara kanopeo kaj dum la reprodukta sezono kaj for el ĝi kiel teritoria averto. Dum tiu ceremoniaj flugoj la masklo estas bruema kaj povas atingi altojn super 900 m. La voĉo estas serio de laŭtaj fajfoj kiuj ascendas kaj falas laŭtone. Ankaŭ la ino povas plenumi sendependajn memmontrajn flugojn kaj oni scias ke la paroj ankaŭ kunlaboras en spektaklaj duoj.
La dieto de la Kronaglo estas ĉefe mamuloj, el kiuj primatoj estas ĉefe komune predataj (82% en unu studo en Ugando).[6] En taŭga habitato ili prenas ankaŭ prokaviulojn kaj malgrandajn antilopojn kiaj la cefalofenoj. Plenkreskaj agloj resursas al ĉasado de grandaj kokanseroj (kiaj numidoj), ardeoj, cikonioj, kolomboj, hejmaj kortobirdoj, varanoj kaj serpentoj kiam manĝodisponeblo de mamuloj malabundas, kio estas nekomuna. Junuloj tamen povas predi tiajn predojn plej ofte.
Ĉar estas arbarloĝanta specio, al la Kronaglo ne necesas veturi grandajn distancojn por ĉasadi, nek elspezi grandan penon de aktivaj ĉasflugoj (kiel vidate ĉe ŝvebantaj specioj loĝantaj en savano). Plie ĝi tendencas ĉasi pasive; ŝveba teritorio de 6.4–16 km estas normala kaj estas superata nur rare. Post flugi super la kanopeo kaj lokigi taŭgan ĉasaĵon (foje pro la alvoko de la bruema Sudorienta ĥlorocebo), la aglo ripozas sur rigardejo, eble ĉe simiaro. Sekvante la vidon de taŭga predo, la aglo rapide kaj ŝtele manovras tra la arbaro al sia predo, uzante iom da surprizo por sia fina alproksimiĝo. La akraj povegaj kalkanumoj povas produkti sufiĉan forton por mortigi la predon eĉ per la frapo; se ne, sekvas tuj mortigo per vundo aŭ sufoko. Plej rare tiuj agloj predas arbajn mamulojn for el arboj dumfluge.[4] Tipe la aglo povas porti mason ĉirkaŭ sia sama propra (~ 3–6 kg) al sia nesto aŭ ripozejo; io ajn pli peza estas diserigita kaj transportita al nesto aŭ ripozejo laŭ eroj. Partoj de pli grandaj predoj estas ofte kaŝataj por posta konsumo.
La paroj de la Kronaglo reproduktiĝas unufoje ĉiun duan jaron; la reprodukta ciklo daŭras ĉirkaŭ 500 tagojn.
La paro kunlaboras al konstruado de amasa nesto sur forko de granda arbara arbo, tipe 15 – 40 m supergrunde. Tiu nesto estas konstruita el bastoneteroj dum kelkaj (ĝis 5) monatoj, tamen ekzistantaj nestoj estas ofte reparataj kaj reuzataj dum sinsekvaj reproduktaj sezonoj. Pli granda nesto povas esti ĝis 2.5 m granda kaj ĝis 3 m profunda kaj konsistas el kaj mortintaj kaj pli verdaj branĉoj.
La Kronaglo estas komuna en taŭga biotopo, kvankam ties nombroj montras malpliigon pro senarbarigo. Ĝi estas pli komuna en protektataj areoj kaj rezervejoj ol en sia propra teritorio, kvankam ĝi estas ankoraŭ vidata regule for de tiuj areoj.
Kiel ĉe la Militaglo, ankaŭ la Kronaglo estis tra moderna historio persekutata de farmistoj, kiu asertas, ke tiu birdo estas minaco al ties gregaro.[7] La Kronaglo nur rare atakas gregaron.[3]
Aprile de 1996 eloviĝis la unua kaptive bredata Kronaglo en la San Diego Zoo. Inter la de ·International Species Information System" registritaj bestoĝardenoj, nur San Diego Zoo, San Francisco Zoo, Los Angeles Zoo, Fort Worth Zoo kaj Lowry Park Zoo havas tiun specion.[8]
La Kronaglo (Stephanoaetus coronatus) estas tre granda, povega, kresta rabobirdo troviĝanta en subsahara Afriko; en Suda Afriko ĝi estas limigita al taŭga vivejo oriente. Ĝi estas la ununura vivanta membro de la genro Stephanoaetus. Dua specio, nome Madagaskara kronaglo (Stephanoaetus mahery) iĝis formortinta post kiam la homoj setlis en Madagaskaro.
La komuna nomo devenas el la latina scienca nomo kie coronatus signifas krona, kroneca aŭ kronata.
Ĝi loĝas ĉefe en densaj arbaroj. Ties dieto ĉefe konsistas el simioj (ĉefe tiuj de la genro Chlorocebus) kaj aliaj mezgrandaj mamuloj, kiaj la Kaba prokaviulo kaj malgrandaj antilopoj. Krome ĝi manĝas ankaŭ birdojn kaj grandajn lacertojn. Tamen 98% el la dieto estas mamuloj.
Ĉar ĝi averaĝe pezas malpli kaj havas pli malgrandajn enverguron ol la Militaglo (ties averaĝa totala longo superas tiun de la Militaglo), la Kronaglo estas la plej povega kaj akra afrika aglo laŭ pezo kaj naturo de kaptataj predoj. Ĝi ĉefe predas mamulojn kiaj cefalofenoj, kiuj pezas ĝis 30 kg. Pro ties similecoj la Kronaglo estas ofte konsiderata la afrika analogo de la Harpiaglo.
El águila coronada (Stephanoaetus coronatus) es una especie de ave accipitriforme de la familia Accipitridae, es la única especie viva del género Stephanoaetus. Habita los bosques del África subsahariana, donde está ampliamente distribuida. No se conocen subespecies.[2]
Su dieta de base está compuesta de monos, en particular los del género Chlorocebus, y otros mamíferos de tamaño mediano, como los cefalofos y pequeños antílopes.[3] En una medida mucho menor, se alimenta también de aves y grandes lagartos.[3] Sin embargo, el 98 % de su dieta consiste de mamíferos.
A pesar de que pesa menos y tiene una envergadura más pequeña que el águila marcial (aunque su longitud total media supera a la del águila marcial), el águila coronada es el águila más poderosa y feroz de África en términos de la naturaleza y el peso de las presas tomadas ya que se alimenta principalmente de mamíferos como antílopes, que pesan hasta 30 kg.[3]
El águila coronada (Stephanoaetus coronatus) es una especie de ave accipitriforme de la familia Accipitridae, es la única especie viva del género Stephanoaetus. Habita los bosques del África subsahariana, donde está ampliamente distribuida. No se conocen subespecies.
Su dieta de base está compuesta de monos, en particular los del género Chlorocebus, y otros mamíferos de tamaño mediano, como los cefalofos y pequeños antílopes. En una medida mucho menor, se alimenta también de aves y grandes lagartos. Sin embargo, el 98 % de su dieta consiste de mamíferos.
A pesar de que pesa menos y tiene una envergadura más pequeña que el águila marcial (aunque su longitud total media supera a la del águila marcial), el águila coronada es el águila más poderosa y feroz de África en términos de la naturaleza y el peso de las presas tomadas ya que se alimenta principalmente de mamíferos como antílopes, que pesan hasta 30 kg.
Stephanoaetus coronatus Stephanoaetus generoko animalia da. Hegaztien barruko Accipitridae familian sailkatua dago.
Stephanoaetus coronatus Stephanoaetus generoko animalia da. Hegaztien barruko Accipitridae familian sailkatua dago.
Keisarijalokotka eli afrikanapinakotka (Stephanoaetus coronatus) on Afrikassa elävä suuri päiväpetolintu. Se on nykyään sukunsa ainoa laji. Toinen laji oli Madagaskarissa elänyt Stephanoaetus mahery, joka kuoli sukupuuttoon noin 1000 vuotta sitten saarelle tulleiden ihmisten hävitettyä sen saaliseläimet, jättiläismakit.[2]
Keisarijalokotkan ruumiinpituus on 80–90 senttiä ja siipiväli jopa 180 senttiä. Koiras painaa 2,7–4,1 kiloa ja naaras 3,1–4,7 kiloa. Se on yksi Afrikan suurimmista ja voimakkaimmista kotkista. Naaras on koirasta suurempi. Sen rinta on myös värikkäämpi kuin koiraan ja siipien alapinnassa on yksi musta juova vähemmän. Pään töyhtö on suurempi koirailla. Laji on värikäs, selkä, siivet ja pää ovat mustat tai tummanruskeat. Rinta on kerman tai punertavan värinen.[3] Se on tummien poikkiraitojen viiruittama. Sillä on metsälinnulle tyypilliset lyhyet, pyöreät ja nopeasti käännettävät siivet.[4] Siipien lentosulkien valkoisella pohjalla kulkee kolme mustaa juovaa. Jalat ovat suuret ja voimakkaat. Höyhenetön alue on väriltään keltainen. Muutoin ne ovat hyvin höyheniset ja viiruiset aina nilkkoihin asti. Silmät ovat keltaiset tai oranssit.[3] Varpaat ovat lyhyet, mutta suurikynsiset. Pyrstö on pitkä ja leveä.[5] Nuoret yksilöt ovat selkäpuolelta vaaleanruskeanharmaita ja höyhenten kärjet ovat valkoiset. Vatsapuoli ja pää ovat valkoiset. Pyrstö on harmaanruskea ja siinä on neljä tummaa juovaa. Silmät ovat harmaansiniset tai ruskehtavat. Nuorten keisarijalokotkien väritys muuttuu vähitellen tummemmaksi ja vahvemmaksi ja ne saavat aikuisen höyhenpuvun 5–6-vuotiaina.[3]
Keisarijalokotkaa tavataan Saharan eteläpuolisessa Afrikassa melko laikuttaisesti. Lännessä muun muassa Senegalisa ja Liberiassa, idässä Sudanissa ja Etiopiassa ja etelässä Angolassa, Sambiassa, Zimbabwessa, Mosambikissa ja Etelä-Afrikassa.[3] Levinneisyys kattaa 6 500 000 km². Keisarijalokotkien määräksi arvioidaan alle 10 000 yksilöä, mutta se voi olla suurempikin. Laji ei ole uhanalainen.[1] Se on kuitenkin taantumassa metsien hävittämisen ja saaliseläinten liiallisen pyynnin takia. Keisarijalokotkaa on kokonsa maineensa takia vainottu, koska sitä pidetään pienikokoisten karjaeläinten verottajana.[3]
Laji kuuluu Afrikan sopimukseen, joka kieltää keisarijalokotkan pyydystämisen ja tappamisen ilman painavaa syytä. Se kuuluu myös lajin kansainvälistä kauppaa rajoittavaan CITES-sopimukseen. Keisarijalokotka elää monilla suojelualueilla ja jotkin metsänhoitajat suojelevat linnun pesiä koska se rajoittaa nuoria puita vahingoittavien eläinten määrää.[3] Ensimmäinen eläintarhassa syntynyt keisarijalokotkan poikanen kuoriutui San Diegon eläintarhassa Yhdysvalloissa vuonna 1996.[2]
Keisarijalokotkan elinympäristöä ovat metsät ja tiheät metsiköt. Se elää sademetsissä, jokirantametsät ja vuoristometsät ainakin 3000 metrin korkeuteen asti. Se voi ilmestyä myös viljelmille ja pienille metsäsaarekkeille, sekä etsiä ruokaa myös kuivilta savanneilta ja uudismetsistä.[3]
Keisarijalokotkat elävät perheryhminä, joihin kuuluu naaras, koiras ja niiden 1–2 poikasta jotka eivät vielä ole lähteneet omille teilleen.[5] Ne ovat melko äänekkäitä. Koiraat päästävät näytöslentojen aikana läpitunkevaa ja kauas kuuluvaa keeoowee-keeoowee-keeoowee-huutoa. Naaraat puolestaan päästävät khoi-khoi-khoi-ääntä erityisesti pesältä. Siltä tulee myös kimeää kwee-kwee-kwee-ääntä koiraan tuodessa ruokaa pesälle. Tätä ääntä käyttävät myös poikaset.[3]
Keisarijalokotka voi tappaa monta kertaa itseään suuremman saaliin ja laji onkin Afrikan kotkista voimakkain.[3] Keisarijalokotkan ravinnosta 98 % on nisäkkäitä[5]. Ne syövät erityisesti kädellisiä, mutta etenkin niiden puutteessa myös pieniä antilooppeja, jyrsijöitä, tamaaneja ja mangusteja. Ne syövät myös matelijoita kuten varaaneja ja käärmeitä, sekä lintuja kuten sarvinokkia, kyyhkyjä ja helmikanoja. Toisinaan kotkat käyttävät myös raatoja.[3][5] Kibalen kansallispuistossa, Ugandassa tehdyssä tutkimuksessa huomattiin että tutkittujen keisarijalokotkien ravinnosta 84 % muodostui apinoista ja ne verottivat 2 % apinakannasta joka vuosi. Muita saaliseläimiä olivat sukeltaja-antiloopit, sekä yksittäiset hedelmälepakot, jyrsijät, sivettieläimet ja sarvinokat. Iturin sademetsässä Kongon demokraattisessa kädellisten osuus on 88 % prosenttia.[6] Ne syöksyvät saaliin kimppuun yleensä pudottautumalla oksalta, mutta voivat myös napata saaliin lennosta jos saalis elää puussa tai sitten tappaa sen maassa. Isoimmat saaliit paloitellaan maassa ja lihanpalat kätketään puihin ja siitä riittää syötävää useiksi päiviksi. Keisarijalokotkapari voi saalistaa yhdessä ja jakaa saaliin keskenään.[3] Koiras voi kiinnittää apinoiden huomion itseensä jolloin naaras pääsee yllättämään saaliinsa.[2] Keisarijalokotkan iskiessä kohti apinaa se kääntää jalkansa ja alavartalonsa eteenpäin ja iskee sellaisella voimalla että saalis kuolee melkein heti. Jos apina ei kuitenkaan kuole iskun tuottamasta voimasta, keisarijalokotkan suuret kynnet aiheuttavat kuolettavat vammat eläimen sisäelimille.[7]
Keisarijalokotkat pariutuvat eliniäkseen. Monien muiden petolintujen tapaan koiras esittää naaraille kosintalentoja, joissa se tekee syöksyjä ylös alas. Aina tämän tehtyään se alkaa lepatella siipiään ja kääntää päänsä taakse ja huutaa kovaa noin 30 sekuntia. Jos naaras liittyy mukaan ne voivat ottaa toisistaan kiinni kynsillään ja syöksyä kärrynpyörämäisesti alas päästäen irti vasta vähän ennen maahan syöksyä. Pesällä koiras kosiskelee juoksemalla siivet koholla naaraan ympärillä.[2] Lisääntymiskausi vaihtelee alueittain,[3] mutta yleensä se on heinä-lokakuussa, jolloin sateet ovat loppuneet.[2] Pesä on yleensä suuren puun oksanhaarassa. Sen halkaisija voi olla 2,5 metriä ja syvyys 3 metriä. Se rakennetaan oksista ja muurataan vihreillä lehdillä.[3] Pesä on tavallisesti 12–46 metrin korkeudessa maanpinnasta. Keisarijalokotkapari käyttää pesää useita vuosia kunnes uusi pari perii sen. Pesään lisätään uutta materiaalia joka vuosi.
Naaras munii 1–2 munaa joita haudotaan noin 50 päivää. Sekä koiras että naaras voivat hautoa ja toinen niistä hankkii puolisolleen ruokaa 3–5 päivän välein. Yleensä hautoja on naaras, mutta roolit voivat vaihtua. Jos poikasia kuoriutuu kaksi, vahvempi tappaa sisaruksensa pian kuoriutumisen jälkeen. Yleensä voittaja on ensiksi kuoriutunut. Se saa ensimmäiset 2 kuukautta isältään ruokaa pesälle ja molemmat vanhemmista puolustavat pesää raivokkaasti sitä lähestyviltä tunkeilijoilta. Poikanen saa ensimmäiset sulkansa untuvien tilalle noin 40 päivän iässä ja lajille tyypilliset töyhtösulat noin 2 kuukauden kuluttua. Höyhenpeite on kokonaan kehittynyt 76 päivän päästä kuoriutumisesta. Poikanen alkaa räpytellä siipiään 40–50 päivän ikäisenä vahvistaakseen lentolihaksiaan ja tekee ensilentonsa noin 4-kuukautisena.[2] Pesästä lähdön jälkeenkin vie vähintään 2 kuukautta ennen kuin se saa ensimmäisen saaliinsa. Se on kuitenkin yleensä riippuvainen vanhemmistaan vielä pesästä lähtöä seuraavat 9–12 kuukautta, jolloin se saa ruokaa 3–5 päivän väliajoin ja harjoittelee saalistusta.[2] Pitkän kasvatusajan takia keisarijalokotkapari pystyy pesimään yleensä vain joka toinen vuosi.[3]
Keisarijalokotka eli afrikanapinakotka (Stephanoaetus coronatus) on Afrikassa elävä suuri päiväpetolintu. Se on nykyään sukunsa ainoa laji. Toinen laji oli Madagaskarissa elänyt Stephanoaetus mahery, joka kuoli sukupuuttoon noin 1000 vuotta sitten saarelle tulleiden ihmisten hävitettyä sen saaliseläimet, jättiläismakit.
Stephanoaetus coronatus
L'Aigle couronné (Stephanoaetus coronatus) est l'unique espèce d'aigles encore vivante du genre Stephanoaetus[1]. Il était classé précédemment dans le genre Spizaetus.
Une deuxième espèce, Stephanoaetus mahery s'est éteinte après que les humains se soient établis sur l'île de Madagascar.
C’est un grand aigle à la puissante stature et au bec fort[2]. Ce bec est noir, et la commissure des lèvres, les pattes et l’iris sont jaunes[3]. Les joues, la nuque et les côtés du cou sont brun ombré, et le reste du dessus d’un bleu sombre à noir. La plupart des plumes sont bicolores, avec une couleur claire de fond et des motifs plus foncés, ou inversement. Les teintes majoritaires varient du blanc cassé au brun foncé en passant par le roux[4]. La queue est noire avec deux larges bandes brun-cendré. La gorge est brune striée de noir. Les jeunes ont tout le dessous et la tête blancs[3]. Les cuisses et les pattes sont tachetées de noir. Le dessus est brun pâle avec le milieu des plumes plus sombres, bordé de blanc. Généralement, 2 œufs blanc uni sont pondus (+/- 6,6 x 5,3 cm). Cette espèce est bruyante, et émet des kewee-kewee-kewee stridents, et rapides notamment les mâles, alors que les femelles émettent des kooee-kooee-kooee plus doux[2].
Endémique du continent africain, il a une aire de distribution assez morcelée au sud du Sahara[2]. Cette dernière s'étend de la Casamance jusqu'au Kenya en passant par la Guinée, la Côte d'Ivoire, le Ghana, le Togo, le sud du Nigeria, le Cameroun, le Gabon, le Congo et l’ancien Zaïre[4]. De là, elle oblique vers le sud jusqu’à couvrir la côte est de l'Afrique du Sud et le Swaziland. Il habite typiquement les forêts et les zones boisées denses mais on les trouve également dans les lambeaux de forêt résiduelle, et les forêts isolées. Ce rapace est présent depuis le niveau de la mer jusqu'à 3000 mètres d'altitude au moins[2].
L'UICN considère cette espèce (le statut a été mis à jours il y a peu de temps) comme presque menacée (NT)[5].
Stephanoaetus coronatus
L'Aigle couronné (Stephanoaetus coronatus) est l'unique espèce d'aigles encore vivante du genre Stephanoaetus. Il était classé précédemment dans le genre Spizaetus.
Une deuxième espèce, Stephanoaetus mahery s'est éteinte après que les humains se soient établis sur l'île de Madagascar.
L'aquila coronata (Stephanoaetus coronatus (Linnaeus, 1766)), conosciuta anche come aquila coronata africana, è un grande uccello rapace originario dell'Africa sub-sahariana; in Sudafrica il suo areale è limitato alle zone a est.[2] Il suo habitat è costituito principalmente da boscaglie e foreste.[2] L'aquila coronata è l'unico membro esistente del genere Stephanoaetus. Una seconda specie, l'aquila coronata malgascia (Stephanoaetus mahery) si estinse a seguito dell'arrivo di coloni umani in Madagascar.[3]
Almeno il 90% della dieta di questo uccello è costituita da mammiferi;[4][5] le sue prede variano di popolazione in popolazione che mostrano delle marcate differenze regionali. In tutto il suo areale si nutre principali di piccoli ungulati (come cefalofi, traguli), iraci delle rocce e piccoli primati.[6] Uccelli e lucertole di grandi dimensioni vengono predati raramente.[6]
Sebbene la lunga coda dell'aquila coronata le conferisca una lunghezza complessiva fino a 90 centimetri (35 pollici), l'aquila coronata risulta meno massiccia e con un'apertura alare notevolmente inferiore rispetto all'aquila africana più grande, l'aquila marziale (Polemaetus bellicosus). Tuttavia è considerata l'aquila africana più potente, se si considera il peso delle sue prede abituali.[6] Difatti, questi uccelli sono in grado di predare grossi mammiferi come il tragelafo striato (Tragelaphus scriptus), che possono raggiungere anche i 30 kg (66 libbre) di peso.[6][7] L'aquila coronata possiede artigli insolitamente grandi e zampe molto forti, con cui è in grado di schiacciare il cranio delle proprie prede. È anche un uccello molto aggressivo; sotto il nido di uno di questi uccelli furono ritrovati i resti di un grande maschio di cercocebo moro, del peso di 11 kg (24 libbre).[8]
A causa delle loro somiglianze ecologiche, l'aquila coronata è il miglior analogo africano dell'arpia (Harpia harpyja). Grazie al suo comportamento aggressivo e adattabile, quest'aquila è ben equipaggiata per vivere e cacciare nelle foreste. Proprio per la sua alta adattabilità a diversi habitat, fino a poco tempo fa si riteneva che la specie non fosse affetta da particolari pericoli per la sopravvivenza e che per gli standard dei grandi rapaci delle foreste fosse una specie relativamente stabile.[9] Tuttavia, oggi si pensa che il loro numero stia diminuendo molto di più di quanto precedentemente percepito a causa della distruzione quasi epidemica della foresta tropicale africana nativa.[1] È elencata dall'IUCN come prossimo alla minaccia.
La sua lunghezza varia da 65 a 85 cm, le piume gli coprono gran parte del corpo, lasciando scoperto gli artigli, il becco grigio-bluastro e le zampe gialle oltre alla tipica cresta da cui prende il nome.
Diffusa nei paesi dell'Africa sub-sahariana, dal Ghana al Sudan, l'habitat naturale di questa specie varia dalle foreste con forti precipitazioni alle aperte savane.
Si cibano di mammiferi, come le scimmie, quali i colobi e i cercopitechi, ma a volte riescono a catturare anche antilopi, uccelli e rettili.
Durante la stagione degli amori volano insieme (anche ad altezze che possono arrivare quasi a 1 500 metri).
Caratteristica dei nidi dell'aquila coronata è che vengono utilizzati per più di una stagione e ogni volta gli uccelli aggiungono altro materiale, raccolto dall'esemplare maschio, creando nidi molto grandi.
La cova delle due uova dura da 6 a 7 settimane, anche se è stato osservato come solo un esemplare sopravviva alla fine, il ciclo di riproduzione dura 17-18 mesi. Se lasciati vuoti i nidi vengono depredati dai babbuini.
L'aquila coronata (Stephanoaetus coronatus (Linnaeus, 1766)), conosciuta anche come aquila coronata africana, è un grande uccello rapace originario dell'Africa sub-sahariana; in Sudafrica il suo areale è limitato alle zone a est. Il suo habitat è costituito principalmente da boscaglie e foreste. L'aquila coronata è l'unico membro esistente del genere Stephanoaetus. Una seconda specie, l'aquila coronata malgascia (Stephanoaetus mahery) si estinse a seguito dell'arrivo di coloni umani in Madagascar.
Almeno il 90% della dieta di questo uccello è costituita da mammiferi; le sue prede variano di popolazione in popolazione che mostrano delle marcate differenze regionali. In tutto il suo areale si nutre principali di piccoli ungulati (come cefalofi, traguli), iraci delle rocce e piccoli primati. Uccelli e lucertole di grandi dimensioni vengono predati raramente.
Sebbene la lunga coda dell'aquila coronata le conferisca una lunghezza complessiva fino a 90 centimetri (35 pollici), l'aquila coronata risulta meno massiccia e con un'apertura alare notevolmente inferiore rispetto all'aquila africana più grande, l'aquila marziale (Polemaetus bellicosus). Tuttavia è considerata l'aquila africana più potente, se si considera il peso delle sue prede abituali. Difatti, questi uccelli sono in grado di predare grossi mammiferi come il tragelafo striato (Tragelaphus scriptus), che possono raggiungere anche i 30 kg (66 libbre) di peso. L'aquila coronata possiede artigli insolitamente grandi e zampe molto forti, con cui è in grado di schiacciare il cranio delle proprie prede. È anche un uccello molto aggressivo; sotto il nido di uno di questi uccelli furono ritrovati i resti di un grande maschio di cercocebo moro, del peso di 11 kg (24 libbre).
A causa delle loro somiglianze ecologiche, l'aquila coronata è il miglior analogo africano dell'arpia (Harpia harpyja). Grazie al suo comportamento aggressivo e adattabile, quest'aquila è ben equipaggiata per vivere e cacciare nelle foreste. Proprio per la sua alta adattabilità a diversi habitat, fino a poco tempo fa si riteneva che la specie non fosse affetta da particolari pericoli per la sopravvivenza e che per gli standard dei grandi rapaci delle foreste fosse una specie relativamente stabile. Tuttavia, oggi si pensa che il loro numero stia diminuendo molto di più di quanto precedentemente percepito a causa della distruzione quasi epidemica della foresta tropicale africana nativa. È elencata dall'IUCN come prossimo alla minaccia.
De kroonarend (Stephanoaetus coronatus) is de Afrikaanse versie van de groep der kuifarenden.
Deze krachtiggebouwde roofvogel is 81 tot 92 cm groot en ongeveer 4 kg zwaar. Hij heeft een lange staart en korte vleugels. Het verenkleed is donkerbruin met een witte onderzijde, die donkere, smalle dwarsstrepen bevat. Het wijfje is niet identiek aan het mannetje. De vogel heeft gele ogen.
De vogel jaagt op onder andere apen, vogels, vleermuizen (hondsvleermuis) en grote hagedissen als varanen. Kroonarenden leven in familiegroepen, die bestaan uit een vader, een moeder en enkele jongen.
De kroonarend leeft in de regenwouden van Centraal- en Oost-Afrika maar hij komt ook in Zuid-Afrika voor. Hij komt voor in Zuid-Soedan en westelijk Ethiopië, van Sierra Leone tot zuidelijk Kenia, oostelijk Zuid-Afrika en noordelijk Angola.
In vlucht
De kroonarend (Stephanoaetus coronatus) is de Afrikaanse versie van de groep der kuifarenden.
Kronetoppørn (Stephanoaetus coronatus) er en stor, kraftig rovfugl, Afrikas nest største etter kampørn (Polemaetus bellicosus). Ørnen er fra 80-90 cm lang og har et vingespenn på 180-210 cm og veier fra 3-5 kg. Ørnen finnes i de tropiske regnskogene i Afrika.
Den bor hovedsakelig i tett skog og føden består av aper og andre mellomstore pattedyr som klippegrevlinger og små antiloper (tar byttedyr opptil 34 kg), den tar også fugler og reptiler men 98% av føden er pattedyr.
Kronetoppørnen blir sett på som Afrikas versjon av den søramerikanske harpyørnen (Harpia Harpyja).
Kronetoppørn (Stephanoaetus coronatus) er en stor, kraftig rovfugl, Afrikas nest største etter kampørn (Polemaetus bellicosus). Ørnen er fra 80-90 cm lang og har et vingespenn på 180-210 cm og veier fra 3-5 kg. Ørnen finnes i de tropiske regnskogene i Afrika.
Den bor hovedsakelig i tett skog og føden består av aper og andre mellomstore pattedyr som klippegrevlinger og små antiloper (tar byttedyr opptil 34 kg), den tar også fugler og reptiler men 98% av føden er pattedyr.
Kronetoppørnen blir sett på som Afrikas versjon av den søramerikanske harpyørnen (Harpia Harpyja).
Multimedia w Wikimedia Commons Wojownik wspaniały[4] (Stephanoaetus coronatus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Występuje w Afryce.
Wygląd zewnętrzny: Dymorfizm płciowy objawia się większymi rozmiarami samic. Dorosłe ptaki mają ciemne upierzenie. Tył najczęściej szaroczarny, spodnia strona ciała płowa lub rdzawa z ciemnymi prążkami. Na głowie ma czubek z piór. Nogi bardzo silne, uzbrojone w potężne pazury. Oczy żółte. Młode ptaki można poznać po jaśniejszym upierzeniu i białym czubku.
Rozmiary: Długość ciała: Samce – 80 cm, samice – 90 cm. Rozpiętość skrzydeł: 2 m.
Waga: Samce – ok. 3,5 kg, samice – ok. 3,8 kg.
Swą obecność oznajmia bardzo głośnym nawoływaniem „kwii – kwii”.
Gęste i otwarte lasy aż po wybrzeża, także sawanny i półpustynie.
Zamieszkuje obszary Afryki, od Gwinei na zachodzie po Kenię i Etiopię na wschodzie, a na południe po wybrzeże południowoafrykańskiej Prowincji Przylądkowej.
Wojownik wspaniały wyrusza na łowy o świcie lub późnym wieczorem. Czyha, siedząc nieruchomo na drzewie, a później gwałtownie rzuca się na upatrzonego ssaka, który może być nawet pięciokrotnie cięższy niż sam orzeł. Wojowniki wspaniałe polują często parami. Jeden ptak przyciąga uwagę ofiary, a drugi bezgłośnie i gwałtownie atakuje z tyłu. Jeśli zdobycz nie jest zbyt ciężka, ptak wzlatuje z nią w górę i zanosi do gniazda lub wysoko na gałąź, gdzie pożera ją w całości, razem z kośćmi. Większy łup rozrywa na ziemi i pojedyncze części stopniowo zanosi na drzewo gdzie je zjada.
Orły regularnie oblatują granice swojego terytorium i odganiają inne drapieżniki. Jeśli orzeł wyczuwa niebezpieczeństwo, najeża czubek na tyle głowy.
Długość życia: 15 lat.
Toki: Zaloty rozpoczynają się od lotu godowego samca. Jeśli zainteresuje to samicę, wzlatuje i przyłącza się do niego. Następnie samiec leci w jej kierunku, a ona wyciąga ku niemu pazury. Chwytają się szponami i w locie wykonują różne akrobacje.
Środowisko: Korony wysokich drzew.
Gniazdo: Zbudowane z gałęzi i chrustu. Mniejsze patyczki przynoszą w dziobie, a duże w pazurach. Gotowe gniazdo wyściełają miękkimi, świeżymi częściami zielonych roślin. Budowa i wykończenie gniazda trwa nawet 5 miesięcy. Co roku para spędza trzy miesiące na naprawie i rozbudowie gniazda, osiąga ono potem ogromne rozmiary i może mieć szerokość 2 m i wysokość 3 m.
Jaja: Samica składa 2 jaja w porze suchej.
Wysiadywanie: Podczas wysiadywania, które trwa ok. 50 dni samiec przynosi samicy pokarm do gniazda.
Pisklęta: Najczęściej przeżywa tylko jedno pisklę. Samica ofiarnie troszczy się o potomka i czasami atakuje nawet swojego partnera, który przynosi pokarm. Po 11 tygodniach pisklę zaczyna tracić biały puch, a w wieku 15‒16 tygodni zyskuje upierzenie umożliwiające latanie. Również w tym wieku, kiedy podejmuje już pierwsze próby lotu, polega nadal na rodzicach. Ptaki z Afryki Wschodniej usamodzielniają się później niż osobniki z południa, w 30‒50 tygodniu.
Cały cykl lęgowy trwa 500 dni, ponieważ rodzice karmią młode jeszcze przez 9‒12 miesięcy po wykluciu.
Wojownik wspaniały nie jest bezpośrednio zagrożony, miejscami występuje dość licznie, ale przyszłość pokaże, jak wpłynie na niego stałe niszczenie jego środowiska naturalnego.
Wojownik wspaniały (Stephanoaetus coronatus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Występuje w Afryce.
A águia-coroada (Stephanoaetus coronatus) é uma águia africana encontrada da Guiné à Etiópia e África do Sul.[2]
A águia-coroada (Stephanoaetus coronatus) é uma águia africana encontrada da Guiné à Etiópia e África do Sul.
Kronörn[2] (Stephanoaetus coronatus) är en fågel i familjen hökartade rovfåglar inom ordningen hökfåglar.[3] Arten placeras som ensam nu levande art i släktet Stephanoaetus. Fågeln förekommer i skogar i subsahariska Afrika.[3] IUCN kategoriserar arten som livskraftig.[1]
Wikimedia Commons har media som rör kronörn.
Wikispecies har information om Stephanoaetus coronatus.
Kronörn (Stephanoaetus coronatus) är en fågel i familjen hökartade rovfåglar inom ordningen hökfåglar. Arten placeras som ensam nu levande art i släktet Stephanoaetus. Fågeln förekommer i skogar i subsahariska Afrika. IUCN kategoriserar arten som livskraftig.
Довжина: 80-90 см, розмах крила: до 180 см, вага самців: 2,7-4,1 кг, вага самиць: 3,1-4,7 кг. Досить барвистий птах: голова, спина і крила чорні або темно-коричневі, груди кремові або червонуваті з відмітним чорними плямами і є довгий гребінь на голові, який можна піднімати. Хвіст довгий, відмічений трьома чорними смугами. У польоті широкі, округлі крила показують червонувату нижню сторону з білим маховим пір'ям, яке чітко позначене трьома чорними смугами у дорослих самців і двома у дорослих самиць. Лапи великі, жовті і дуже потужні з величезними кігтями; лапи з перистими «чоботами» аж до кісточок. Дзьоб також великий і сильний. Очі блідо-жовті. Самиця більша за самця і має більші маркування на грудях і менший гребінь. Молоді птахи відрізняються від дорослих, будучи блідо сіро-коричневими вище, з білими краями пір'їн і сіро-коричневим хвостом. Пташенята мають сірі очі, які стають коричневими, а потім жовтий. Молодь досягає оперення дорослих на 4 або навіть 5 рік. Голос птаха гучний.
Це хижак, здатний спіймати жертву у кілька разів більше власної ваги. Примати зазвичай складають основну частину раціону. Також вживає антилоп, гризунів, даманів і мангустів, а також великих ящірок, птахів, таких як птахи-носороги, цесарки і голуби, а іноді падло. Найбільша здобич може бути розчленована на землі й частини можуть перебувати в схованці на найближчих деревах і споживатись протягом декількох днів. Пари іноді полюють на основі співробітництва і мають спільне сховище.
Гніздо зазвичай будується в основному на розгалуженні гілок великого дерева, хоча рідко може бути побудоване на скелі, коли великі дерева не доступні. Пара може використовувати те ж гніздо протягом багатьох років. Відкладаються від одного до двох яєць. Інкубаційний період від 48 до 51 днів. Коли відкладено два яйця, старше пташеня завжди вбиває молодшого протягом декількох днів. Повне оперення формується через 90—125 днів, але молодь залежить від батьків на строк до 350 днів. Тобто цей орел, як правило, розмножується раз на два роки.
Населяє ліси, рідколісся, савани, деревно-чагарникові формації, а також модифіковані середовища проживання, такі як плантації і вторинного зросту ліси, може жити в невеликих лісових фрагментах. Це показує високу стійкість до важких збезлісення і деградації в деяких областях, хоча такі зміни передбачають зниження щільності населення. Мешкає як у прибережному лісі так і гірському лісі, до висот, принаймні 3000 метрів.
Đại bàng rừng châu Phi, tên khoa học Stephanoaetus coronatus, là một loài chim săn mồi lớn trong họ Accipitridae,[2] sống ở vùng hạ Sahara châu Phi.[3] Môi trường sống ưa thích của nó là trong rừng và các khu vực cây cối ven sông. Nó là thành viên còn tồn tại duy nhất của chi Stephanoaetus. Loài thứ hai, đại bàng rừng Madagaxca (Stephanoaetus mahery), đã tuyệt chủng sau khi con người định cư trên đảo Madagascar.[4] Do tương đồng sinh thái, đại bàng rừng châu Phi có đặc tính sinh học tương đối giống với đại bàng Harpy (Harpia harpyja) ở rừng rậm Nam Mỹ.
Đại bàng rừng châu Phi có tổng chiều dài lên đến 90 cm (35 in), hơi nhỏ hơn và có sải cánh ngắn hơn đáng kể so với loài đại bàng lớn nhất của châu Phi, đại bàng martial (Polemaetus bellicosus). Tuy nhiên, chúng được coi là đại bàng mạnh nhất châu Phi khi tính theo trọng lượng con mồi. Nó có thể săn các con mồi động vật có vú như linh dương bụi rậm (Tragelaphus scriptus), cá biệt có thể nặng hơn 30 kg (66 lb).
Đại bàng rừng châu Phi rất hung dữ. Chúng sở hữu móng vuốt rất lớn và những cái chân mạnh mẽ, và có thể giết chết con mồi bằng cách bóp vỡ hộp sọ. Trên 90 phần trăm chế độ ăn uống của đại bàng rừng châu Phi là động vật có vú,[5][6] chủ yếu là động vật móng guốc nhỏ (như linh dương hoẵng, cheo châu Phi), chuột lang hyrax và động vật linh trưởng nhỏ như khỉ.[7] Con mồi là chim và thằn lằn lớn hầu như không đáng kể.[7]
Vị trí phát sinh chủng loài của Stephanoaetus coronatus là khác nhau trong các nghiên cứu cũng như trong các phương pháp phân tích khác nhau. Lerner & Mindell (2005) cho rằng loài này là rẽ ra sớm nhất sau khi có sự chia tách của diều châu Á (Nisaetus) và diều Tân thế giới (Spizaetus),[8] trong khi Helbig et al. (2005)[9] hay Griffiths et al. (2007)[10] tìm thấy sự hỗ trợ cho mối quan hệ chị em giữa S. coronatus và Nisaetus nhưng Haring et al. (2007) không tìm thấy mối quan hệ họ hàng gần của S. coronatus và Nisaetus.[11] Trong phân tích của Lerner et al. (2017) cũng tồn tại sự khác biệt vị trí của S. coronatus khi sử dụng các phương pháp phân tích khác nhau (sử dụng dữ liệu nhân hay ti thể).[12] Khi chỉ sử dụng dữ liệu nhân thì S. coronatus có thể thuộc nhánh rẽ ra sớm của Nisaetus hoặc là loài rẽ ra sớm nhất trong phân họ Aquilinae. Khi chỉ sử dụng dữ liệu ti thể thì S. coronatus rẽ ra sau cả Nisaetus và Spizaetus. Khi sử dụng kết hợp dữ liệu nhân và ti thể thì S. coronatus là rẽ ra sớm nhất trong nhánh Nisaetus, với độ hỗ trợ tự khởi động mạnh (bv = 100) nhưng độ hỗ trợ Bayer thấp (bpp = 0,69). Vì thế gợi ý tốt nhất hiện tại là duy trì chi đơn loài này.
Với chiều dài 80–99 cm (31–39 in), đại bàng rừng châu Phi là đại bàng dài thứ 5 còn tồn tại trên thế giới. Con mái có trọng lượng 3,2-4,7 kg, lớn hơn khoảng 10-15% so với con trống, có trọng lượng 2,55-4,12 kg. Cân nặng trung bình được công bố là 3,64 kg hoặc 3,8 kg. Chúng là loài đại bàng nặng thứ 9 hiện đang còn tồn tại trên thế giới. Sải cánh thông thường vào khoảng 1,51-1,81 m, với sải cánh thực lớn nhất của con mái là 1,9 m, tuy nhiên có tuyên bố rằng sải cánh của chúng lên tới 2 m. Sải cánh của loài đại bàng này là khá ngắn so với kích thước của chúng, tương đương với đại bàng nâu (Aquila rapax) hoặc diều ngón ngắn (Circaetus gallicus), có trọng lượng bằng khoảng một nửa của chúng. Tuy nhiên, cánh của chúng hơi tròn và khá rộng, ví dụ rộng hơn nhiều so với đại bàng vàng (Aquila chrysaetos). Cấu trúc cánh như vậy giúp cho chúng có khả năng cơ động trong môi trường rừng rậm rạp. Tuy chúng nhẹ hơn và có sải cánh ngắn hơn so với đại bàng martial sống cùng khu vực hạ Sahara, nhưng chúng có tổng chiều dài lớn hơn nhờ đuôi dài hơn, khoảng 30–41 cm (12–16 in), trung bình là 31,5 cm ở con trống và 34,8 cm với con mái. Cỡ mỏ là trung bình so với kích thước cơ thể của nó, với một mẫu vật lớn có chiều dài 5,5 cm từ hốc miệng, 4,5 cm theo sống mũi và 3,3 cm chiều dày mỏ.
Xương cổ chân có chiều dài khiêm tốn so với kích thước một loài chim ăn thịt như nó, khoảng 8,5-10,3 cm, và ngắn hơn so với đại bàng martial. Tuy nhiên, bàn chân và ngón chân là dày hơn và nặng hơn so với đại bàng martial và móng vuốt có vẻ là khá lớn theo cả chiều dài và chiều rộng. Một mẫu vật có chiều dài móng vuốt sau (vuốt lớn nhất của họ này) của chúng là 6,2 cm, ngang với kích thước của đại bàng vàng lớn nhất, trong khi móng vuốt sau dài nhất của một số cá thể nuôi nhốt được tin rằng lên đến 10 cm. Một mẫu vật đại bàng rừng châu Phi có các vuốt phía trước bên trái là 4,74 cm, ngắn hơn khoảng 1 cm so với đại bàng Harpy và hơi nhỏ hơn so với đại bàng Philippines (Pithecophaga jefferyi), tuy rằng con mái của các loài đại bàng này có thể nặng tới gấp đôi so với khối lượng trung bình của đại bàng rừng châu Phi.
Như hầu hết các loài chim ăn thịt ở châu Phi, đại bàng rừng châu Phi không di cư và ít di chuyển. Loài này thường sống ở một vùng lãnh thổ cố định trong suốt cuộc đời và chỉ chuyển khu vực sinh sống khi thật cần thiết.
Đại bàng rừng châu Phi chỉ được tìm thấy trên lục địa châu Phi. Ở Đông Phi, phạm vi phân bố của chúng kéo dài từ trung tâm Ethiopia, đến Uganda, các khu vực rừng của Kenya và Tanzania tới phía nam cũng như phía đông Nam Phi, với giới hạn phân bố ở phía nam xung quanh Knysna. Ở khu vực Tây và Trung Phi, phạm vi phân bố kéo dài qua nhiều khu rừng nhiệt đới châu Phi rộng lớn. Chúng có thể được thấy ở Senegal, Gambia, Sierra Leone và Cameroon, trong rừng Guinea, đến Cộng hòa Dân chủ Congo, trong các khu rừng Congo, và xuống phía nam là Angola. Mặc dù phân bố rộng, đại bàng rừng châu Phi hiện nay trở lên khan hiếm ở nhiều nơi thuộc Tây Phi.
Đại bàng rừng châu Phi sinh sống chủ yếu trong rừng rậm, bao gồm những vùng sâu trong rừng nhiệt đới, nhưng đôi khi cũng được thấy trong các mảng rừng, vách núi, dải cây ven sông, sườn đồi cây cối rậm rạp, và các mỏm đá. Do thiếu môi trường sống thích hợp, hiện nay phạm vi phân bố của chúng thường không liên tục. Tại Cộng hòa Dân chủ Congo, đại bàng rừng châu Phi được xác nhận có mật độ tương đối cao trong các khu bảo tồn rừng rậm nhiệt đới lâu năm. Ở Kenya, 84% của đại bàng rừng châu Phi sống trong rừng nhiệt đới với lượng mưa hàng năm hơn 150 cm. Trải dài quanh khu vực Đông Phi, nơi các khu bảo tồn chủ yếu là môi trường thoáng, đại bàng rừng châu Phi thường sống trong các khu vực cây cối hoặc núi đá và dải hẹp ven sông, thi thoảng đi vào savan xung quanh những ngọn đồi. Ở phía nam châu Phi,,đại bàng rừng châu Phi có thể được tìm thấy trong rừng thưa tại Zimbabwe, cũng như ở Malawi, và trong lưu vực sông Zambezi, trong các khu rừng ở vùng cao, hiểm trở, địa hình đồi núi phía đông trên cao nguyên trung tâm, trong vùng đồi núi dốc đứng ở phần phía đông nam của lưu vực trung tâm, và trong môi trường ven sông dọc các con sông lớn.
Đại bàng rừng châu Phi thường được mô tả như là loài chim ăn thịt mạnh mẽ nhất ở châu Phi, thậm chí mạnh hơn so với hai loài hơi nặng hơn đặc hữu của châu Phi, đại bàng martial và đại bàng đen châu Phi (Aquila verreauxii). Theo một danh sách, chúng là loài chim duy nhất được xếp hạng trong số 10 sinh vật mạnh nhất sống trên mặt đất. Tuy nhiên đại bàng Harpy cũng được coi là loài đại bàng và chim săn mồi mạnh nhất. Sức mạnh của chúng được ngoại suy từ kích thước của bàn chân và móng vuốt và từ con mồi điển hình. Trong rừng sâu, một con đại bàng trưởng thành có thể có một phạm vi săn mồi lên đến 6,5-16 km2, và nhỏ hơn trong khu vực đồi núi đá và vách đá. Chúng bắt đầu săn mồi ngay sau khi bình minh và chủ yếu là vào buổi sáng sớm và buổi tối khi mặt trời lặn. Là loài sống trong rừng, chúng không đi những khoảng cách rất xa để săn mồi, cũng như thực hiện nhiều chuyến bay để đi săn như các loài sống trên thảo nguyên. Thay vào đó, chúng có xu hướng săn mồi một cách thụ động, có thể là xác định vị trí một điểm săn mồi phù hợp bằng cách lắng nghe (chẳng hạn như thông qua tiếng kêu của khỉ vervet) hoặc quan sát hoạt động của con mồi, hoặc đậu ở những nơi đi săn thành công trong quá khứ. Chúng thường lao xuống con mồi từ một nhánh cây. Sau khi trông thấy con mồi thích hợp, chúng nhanh chóng nhẹ nhàng tấn công con mồi trong sự bất ngờ. Chúng thường giết chết con mồi trên nền rừng. Con mồi sống trên cây có thể bị lôi xuống đất. Móng vuốt sắc, mạnh mẽ có thể đủ để tiêu diệt con mồi, nếu không, con mồi cũng tử vong do chấn thương hoặc ngạt thở ngay tức thì. Một số con mồi bị giết bởi móng vuốt đâm vào hộp sọ tới não. Chúng có khả năng bay gần như thẳng đứng để mang con mồi đến một cành cây trước khi ăn, mặc dù chúng cũng sẽ xé con mồi lớn trên mặt đất. Đôi khi, chúng cũng đi săn trên không, bay trên tán cây cho đến khi phát hiện và bắt những con mồi, thường là khỉ hoặc chuột lang hyrax sống trên cây. Chúng để phần thừa của con mồi lên cây xung quanh tổ hoặc nơi thường đậu, và tiêu thụ trong suốt nhiều ngày tiếp theo. Nếu con mồi quá nặng, chẳng hạn như loài linh dương hoẵng Bushbuck, chúng cất giữ dưới những thảm thực vật dày của cây và chỉ mang một phần về tổ. Chúng cũng săn mồi theo cặp, khi một con thu hút sự chú ý của con con mồi để con khác phục kích và bắt mồi. Con mái săn bắt khỉ đực nhiều hơn con trống, thường có mục tiêu là khỉ cái hoặc con non. Có trường hợp, một con đại bàng rừng châu Phi tấn công một con linh dương bushbuck non, làm nó bị thương và bay đi để quan sát từ xa. Trong vòng một vài ngày, con linh dương con bị chảy máu, bắp chân bị thương đã không thể bắt kịp với mẹ của nó và bị con đại bàng giết chết. Cũng có một cuộc tấn công tương tự trên một con khỉ vervet đực trưởng thành (Chlorocebus pygerythrus), chờ đợi con mồi bị thương kiệt sức và tiêu diệt.
Trong rừng mưa nhiệt đới, đại bàng rừng châu Phi là những con chim ăn thịt lớn nhất và chiếm ưu thế nhất trong khu vực. Các loài động vật ăn thịt lớn khác có thể khai thác con mồi tương tự trong môi trường rừng bao gồm báo hoa mai (Panthera pardus), beo vàng châu Phi (Profelis aurata), cá sấu sông Nin (Crocodylus niloticus), cá sấu lùn (Osteolaemus tetraspis), trăn đá châu Phi (Python sebae), tinh tinh và khỉ lớn, như khỉ đầu chó. Tuy nhiên, tất cả các đối thủ cạnh tranh nặng hơn nhiều so với đại bàng rừng châu Phi, khoảng từ khối lượng 10 kg của beo vàng đến 225 kg đối với cá sấu sông Nin. Trong khi các loài bò sát thường săn trên mặt đất hoặc ở gần nước, các loài họ mèo và khỉ đầu chó có thể leo lên cây và ăn trộm con mồi của đại bàng rừng châu Phi. Trong một so sánh chế độ săn bắt khỉ trong rừng nhiệt đới của đại bàng rừng châu Phi với báo hoa mai và tinh tinh, khối lượng con mồi trung bình được ước tính của báo hoa mai là 11,27 kg, gấp đôi trọng lượng con mồi ước tính trung bình của đại bàng rừng châu Phi, khi khối lượng con mồi trung bình của tinh tinh là 6,9 kg, cao hơn khoảng 1 kg so với con mồi của đại bàng rừng châu Phi.
Trong các môi trường sống hỗn hợp, có sự canh tranh của các loài chim ăn thịt lớn khác, đại bàng martial và đại bàng đen Verreau. Chúng có thể cùng sống trên các sườn đồi và tất cả đều săn chuột lang hyrax. Trong khi đại bàng đen chuyên săn chuột lang hyrax đá, thì đại bàng martial có một dải con mồi rất đa dạng. Tuy nhiên, những con đại bàng lớn này phân biệt bởi cả sở thích môi trường sống và các kỹ thuật săn mồi chính, làm cho chúng có thể làm tổ trong những khu vực chỉ cách nhau vài cây số. Trong khi đại bàng rừng ưa thích môi trường sống rậm rạp và săn mồi trên một cành cây, thì đại bàng martial có xu hướng sống trong môi trường thảo nguyên và có xu hướng săn khi bay ở trên cao (nhờ tầm nhìn tuyệt vời của nó), còn đại bàng đen thường sống trong môi trường núi dốc và có xu hướng săn mồi trong khi bay trên các đường viền không đồng đều của núi đá ở độ cao chỉ vài mét. Không giống đại bàng martial, đại bàng rừng không săn các loài chim ăn thịt nhỏ hơn.
Đại bàng rừng châu Phi đôi cũng có thể bị giết chết bởi các loài thú lớn. Đã có trường hợp một con đại bàng trống bị tấn công bất ngờ bởi một con báo khi đang bắt một con khỉ trong mưa, và trường hợp khác là một con cá sấu đã bắt được một con đại bàng mái khi nó đang ăn một con linh dương bushbuck non gần mép nước. Ở Kenya, có trường hợp chim non bị ăn thịt bởi lửng mật (Mellivora capensis) và rắn hổ mang đã được báo cáo. Chúng cũng có thể bị thương khi bị tấn công bởi những con khỉ đầu chó.
Đại bàng rừng châu Phi có chu kỳ sinh sản dài nhất trong các loài loài chim. Chúng cặp đôi mỗi hai năm một lần. Một chu kỳ sinh sản của chúng kéo dài khoảng 500 ngày, trong khi phần lớn các loài đại bàng khác có chu kỳ sinh sản dưới sáu tháng. Hầu hết chúng đạt tuổi trưởng thành sau 5 năm tuổi, tương tự các loài đại bàng lớn khác. Tuổi thọ trung bình của đại bàng rừng là 14 năm.
Thức ăn chính của đại bàng rừng châu Phi là động vật có vú. Con mồi điển hình có khối lượng 1–5 kg trên hệ sinh thái rừng sườn đồi ở Kenya, tương đương với trọng lượng con mồi của đại bàng martial hoặc đại bàng đen. Không có gì bất ngờ vì đây là trọng lượng của chuột lang hyrax, mà cả ba loài đại bàng lớn này săn bắt thường xuyên ở Đông Phi. Tuy nhiên, trong các khu rừng nhiệt đới tại Vườn quốc gia Bờ Biển Ngà, trọng lượng con mồi trung bình ước tính của đại bàng rừng châu Phi là cao hơn 5,67 kg. Đại bàng rừng châu Phi có lẽ là loài chim săn mồi hiện sống duy nhất thường xuyên tấn công con mồi có trọng lượng vượt quá 9 kg. Linh dương Bushbuck (Tragelaphus scriptus) hoàn toàn trưởng thành là con mồi lớn nhất được biết của đại bàng rừng châu Phi. Chúng có thể nâng một khối lượng lớn hơn khối lượng cơ thể của mình trong khi bay.
Đại bàng rừng châu Phi là một trong số ít những loài chim săn mồi có khả năng săn bắt được khỉ trưởng thành. Nhóm ưa thích trong chế độ ăn uống của chúng là các loài khỉ thuộc chi Cercopithecus. Trong Vườn Quốc gia Kibale, Uganda, khỉ đuôi đỏ (Cercopithecus ascanius) là con mồi điển hình. Con mồi có thể là các loài khỉ khác, chẳng hạn như các loài Piliocolobus badius, Colobus guereza, Lophocebus albigena, Cercopithecus mitis, Cercopithecus wolfi, Cercopithecus diana, Cercopithecus campbelli, Cercopithecus petaurista, Procolobus verus và Colobus polykomos.
Tất cả các con khỉ châu Phi hoạt động ban ngày nặng vượt quá 2 kg ở tuổi trưởng thành. Khỉ cái Cercopithecus có thể dao động trong khoảng 2,7-4,26 kg (6,0-9,4 lb) và khỉ đực 4,1-6,9 kg tùy thuộc vào loài. Như khỉ mangabey và khỉ colobus cân nặng vượt quá 5 kg lúc trưởng thành. Những con khỉ có trọng lượng lên đến 10–15 kg cũng có thể bị bắt. Đôi khi đại bàng rừng châu Phi có thể bắt các con khỉ đầu chó non hoặc khỉ cái trưởng thành và các loài tương tự, như Khỉ đầu chó vàng, Khỉ đầu chó olive (Papio anubis), Khỉ đầu chó Chacma (P. ursinus), Khỉ đầu chó Drill (Mandrillus leucophaeus) và Mandrills (M. sphinx). Động vật linh trưởng châu Phi có trọng lượng dưới 2 kg, gần như hoàn toàn sống trên cây và ăn đêm, có thể thỉnh thoảng cũng bị săn bắt.
Bên ngoài của các khu rừng nhiệt đới, chế độ ăn uống của đại bàng rừng châu Phi có xu hướng đa dạng hơn, gồm cả linh dương và chuột lang hydrax. Các con mồi linh dương chủ yếu là các loài linh dương nhỏ như linh dương Suni (Neotragus moschatus), nặng khoảng 5 kg (11 lb) hoặc thấp hơn một chút, chẳng hạn như dik-dik (Madoqua kirkii) và Duiker xanh (Philantomba monticola). Linh dương lớn hơn, thường nặng khoảng 10 kg, có thể bị tấn công (chủ yếu là con non), bao gồm klipspringer (Oreotragus oreotragus), steenbok (Raphicerus campestris), grysbok sharpe (R. sharpei) và duikers nhỏ, đặc biệt là Duiker đỏ (Cephalophus natalensis). Trong số các loài linh dương lớn hơn có thể bị săn lùng, chẳng hạn như Bushbuck, linh dương Thomson (Eudorcas thomsonii), rhebok xám (Pelea capreolus) và Impala (Aepyceros melampus), thường là con non và đôi khi là con cái trưởng thành. Các loài duikers lớn nhất đã bị giết chết nặng khoảng 20 kg, và con mồi đặc biệt có thể lên đến 30 kg. Tất cả bốn loài chuột lang hyrax cũng bị săn bắt bởi đại bàng rừng châu Phi.
Động vật có vú khác đã được ghi nhận như con mồi cơ hội, trong đó có dơi, thỏ rừng (Lepus sp.), chuột nhảy (Pedetes sp.), chuột mía(Thryonomys sp.), sóc mặt trời (Heliosciurus sp.) Và chuột chù voi bốn ngón (Petrodromus tetradactylus), nhím Cape nhỏ(Hystrix africaeaustralis). Những động vật có vú các loại, thường nhỏ hơn so với các loài linh trưởng và động vật móng guốc, thường bị săn khi nhóm con mồi ưa thích tại địa phương là khan hiếm. Động vật ăn thịt có vú đôi khi cũng bị săn bắt, từ loại nhỏ hơn như cầy Mongoose (Mungos mungo), cầy cusimanses, cầy hương châu Phi (Nandinia binotata) hoặc cầy genets đến các loại lớn như chó rừng lưng đen (Canis mesomelas) hoặc cầy giông châu Phi (Civettictis civetta).
Đại bàng rừng châu Phi săn bắn chim lớn khi động vật có vú khan hiếm, nhưng ở Nam Phi chúng cũng là một thành phần khá phổ biến trong chế độ ăn uống. Chim mồi có thể bao gồm cò quăm, gà francolins, gà ibis, chim bồ câu, đà điểu non(Struthio camelus) và con non của diệc và cò. Các loài chim mỏ sừng cũng là con mồi điển hình như Hồng hoàng mũ đen (Ceratogymna atrata). Thậm chí cả Cò già Marabou (Leptoptilos crumeniferus) cũng bị săn bắt.
Ở Kenya, rắn, bao gồm cả rắn độc, cũng được bổ sung vào chế độ ăn uống. Kỳ đà cũng có thể bị ăn thịt, kể cả những loài lớn nhất châu Phi, như kỳ đà sông Nile (Varanus niloticus) và kỳ đà đá (V. albigularis). Các vật nuôi, bao gồm gà (Gallus gallus domesticus), gà tây (Meleagris gallopavo), mèo (Felis catus), chó nhỏ (Canis lupus familiaris), lợn nhỏ (Sus scrofa domesticus), cừu (Ovis aries), dê (Capra aegagrus hircus), cũng trở thành con mồi khi con mồi tự nhiên bị cạn kiệt.
Đại bàng rừng châu Phi, tên khoa học Stephanoaetus coronatus, là một loài chim săn mồi lớn trong họ Accipitridae, sống ở vùng hạ Sahara châu Phi. Môi trường sống ưa thích của nó là trong rừng và các khu vực cây cối ven sông. Nó là thành viên còn tồn tại duy nhất của chi Stephanoaetus. Loài thứ hai, đại bàng rừng Madagaxca (Stephanoaetus mahery), đã tuyệt chủng sau khi con người định cư trên đảo Madagascar. Do tương đồng sinh thái, đại bàng rừng châu Phi có đặc tính sinh học tương đối giống với đại bàng Harpy (Harpia harpyja) ở rừng rậm Nam Mỹ.
Đại bàng rừng châu Phi có tổng chiều dài lên đến 90 cm (35 in), hơi nhỏ hơn và có sải cánh ngắn hơn đáng kể so với loài đại bàng lớn nhất của châu Phi, đại bàng martial (Polemaetus bellicosus). Tuy nhiên, chúng được coi là đại bàng mạnh nhất châu Phi khi tính theo trọng lượng con mồi. Nó có thể săn các con mồi động vật có vú như linh dương bụi rậm (Tragelaphus scriptus), cá biệt có thể nặng hơn 30 kg (66 lb).
Đại bàng rừng châu Phi rất hung dữ. Chúng sở hữu móng vuốt rất lớn và những cái chân mạnh mẽ, và có thể giết chết con mồi bằng cách bóp vỡ hộp sọ. Trên 90 phần trăm chế độ ăn uống của đại bàng rừng châu Phi là động vật có vú, chủ yếu là động vật móng guốc nhỏ (như linh dương hoẵng, cheo châu Phi), chuột lang hyrax và động vật linh trưởng nhỏ như khỉ. Con mồi là chim và thằn lằn lớn hầu như không đáng kể.
Stephanoaetus coronatus (Linnaeus, 1766)
Ареал
Венценосный орёл[1] (лат. Stephanoaetus coronatus) — крупная птица семейства ястребиных. Размах крыльев 2 метра, вес около 7 кг. Единственный представитель своего рода, обитающий в лесных районах Африки. Охотится на животных размером с обезьяну или мелкую антилопу. Венценосный орел выслеживает свою жертву, сидя на дереве. Увидев подходящую добычу, он срывается с ветки и быстро летит вниз. Его атака молниеносна. На крупного зверя орлы охотятся парами: один его вспугивает, а другой ловит. Венценосный орел не нуждается в особой охране и широко распространен в некоторых местах ареала, однако будущее покажет, какое влияние окажет на него разрушение среды обитания.
Венценосный орёл обитает как в густых, так и в редких лесах. Территория распространения вида протянулась от гвинейского залива до Капской провинции ЮАР, где орлы населяют саванны и полупустыни. В большинстве мест обитания птица встречается редко, однако в Кении и в Заире она распространена широко.
Венценосный орёл — самый крупный и темноокрашенный африканский лесной орёл. Графитово-чёрная спина и светлое, полосатое брюхо — отличный маскировочный наряд, позволяющий птице до нужного момента оставаться незамеченной. Орлы регулярно патрулируют границы своих владений, прогоняя других крупных хищных птиц. О своем присутствии на данной территории они сообщают громким криком. У орла, чувствующего приближение опасности, поднимаются перья на затылке.
Венценосный орёл охотится на рассвете или поздним вечером. Он подкарауливает свою добычу, неподвижно сидя на дереве, затем внезапно бросается на животное, которое может быть в пять раз тяжелее его. Орлы часто охотятся парами: в то время как одна птица привлекает внимание добычи, вторая бесшумно нападает сзади. Не слишком тяжелую добычу орел уносит в гнездо или высоко на дерево, где съедает её полностью, вместе с костями. Крупную добычу он разрывает на земле на части, которые, одну за другой, уносит на дерево и съедает.
Пара орлов живет вместе в течение многих лет. С началом гнездового периода первым брачный танец исполняет самец. Если самке танец понравился, то она присоединяется к танцору. Птицы словно играют друг с другом: самец летит по направлению к самке, а она вытягивает вперед когти. Они сцепляются когтями и исполняют акробатические трюки в воздухе.
Птицы, образовавшие пару, начинают строить из веток и хвороста гнездо. Гнездо размещается на верхних ветвях дерева, куда орлы в клювах приносят тонкие веточки, а толстые сучки они несут в лапах. Готовое гнездо выстилается зеленой мягкой травой. Строительство гнезда, достигающего 1,5—2 метра в диаметре, нередко длится около пяти месяцев. Пара венценосных орлов ежегодно затрачивает около трех месяцев на ремонт и расширение гнезда, которое постоянно увеличивается в размерах и нередко достигает более двух метров в ширину и трёх метров в высоту. В период засухи самка насиживает 2 яйца, а самец приносит ей пищу, изредка сменяя её в гнезде. Выживает только один птенец из выводка. Самка усердно оберегает малыша, часто нападая даже на своего партнера, который приносит пищу. Через 11 недель белый пух птенца постепенно сменяется перьями. А с 15—16 недель птенец уже становится на крыло. Начавший летать птенец продолжает зависеть от родителей. Птенцы орлов, родившиеся на востоке Африки, приобретают самостоятельность позже, чем их собратья из Южной Африки.
Венценосный орёл (лат. Stephanoaetus coronatus) — крупная птица семейства ястребиных. Размах крыльев 2 метра, вес около 7 кг. Единственный представитель своего рода, обитающий в лесных районах Африки. Охотится на животных размером с обезьяну или мелкую антилопу. Венценосный орел выслеживает свою жертву, сидя на дереве. Увидев подходящую добычу, он срывается с ветки и быстро летит вниз. Его атака молниеносна. На крупного зверя орлы охотятся парами: один его вспугивает, а другой ловит. Венценосный орел не нуждается в особой охране и широко распространен в некоторых местах ареала, однако будущее покажет, какое влияние окажет на него разрушение среды обитания.
非洲冠鵰，又稱冠鵰、冠鷹鵰，是撒哈拉以南非洲最大的猛禽。在南部非洲主要棲息於河岸林地與各種森林中。[2]非洲冠鵰是非洲冠鵰屬中的唯一物種，此屬中的另一物種馬達加斯加冠鵰於人們開拓馬達加斯加時滅絕。[3]
관뿔매(Crowned eagle)는 사하라 이남 아프리카에서 발견되는 큰 맹금류이고, 남아프리카에서는 동부 지역으로 제한된다.[2] 선호되는 서식지는 주로 강우림과 다양한 숲이다.[2] 관뿔매는 스테파노아투스속에 속하는 현존하는 유일한 동물이다. 두 번째 종인 마다가스카르관뿔매는 인간이 마다가스카르에 정착한 이후 멸종했다.[3]
적어도 90%의 식단이 포유류이고,[4][5] 개체군이 먹는 일반적인 먹이는 뚜렷한 지역적 차이를 보여준다. 전 범위에 걸쳐서 주요 먹이는 작은 유제류(다이커영양, 작은사슴 등), 바위너구리, 원숭이와 같은 작은 영장류이다.[6] 새와 큰 도마뱀은 거의 잡히지 않는다.[6]
비록 관뿔매의 긴 꼬리가 90cm까지 전체 길이를 가져오지만, 아프리카에서 가장 큰 독수리인 잔점배무늬독수리보다 다소 덜 무겁고 날개 폭이 상당히 짧다. 그럼에도 불구하고 먹이감의 무게로 측정했을 때 아프리카에서 가장 강력한 독수리로 여겨진다.[6] 종종 임바발라와 같은 포유류를 잡아먹지만, 예외적으로 몸무게는 30kg(66lb)까지 나간다.[6][7] 관뿔매는 유난히 큰 발톱과 튼튼한 다리를 가지고 있으며, 두개골을 으스러뜨려 죽일 수도 있다. 독수리는 또한 사납다. 둥지 아래에서 발견된 몇몇 기록들은 11kg 무게의 수컷 검댕망가베이의 유해를 보여준다.[8]
생태학적 유사성 때문에, 관뿔매는 부채머리수리의 아프리카 상대역으로 여겨진다. 그것의 대담하고 눈에 띄는 행동 덕분에, 그것은 숲에 사는 큰 독수리에게 유난히 잘 알려져 있다. 비교적 높은 수준의 서식 적응성 때문에, 최근까지 숲에 의존하는 대형 맹금류들의 기준에 의해 잘 사육되고 있는 것으로 여겨졌다.[9] 그러나 오늘날에는 토착 열대 아프리카 숲의 거의 전염성 파괴로 인해 이전에 인식되었던 것보다 훨씬 더 많이 감소하고 있다고 일반적으로 생각된다.[10] 현재 IUCN에 의해 근위급종로 등재되어 있다.
관뿔매는 아프리카 대륙에서만 발견된다. 동아프리카에서 관뿔매의 서식 범위는 에티오피아 중부, 우간다, 케냐와 탄자니아의 숲이 우거진 지역, 남아프리카 동부까지 뻗어 있으며, 남부 분포는 나이스나 주변에 제한되어 있다.[2] 서부 아프리카와 중부 아프리카에서는 관뿔매의 서식지가 광활한 아프리카 열대우림의 대부분에 걸쳐 있다. 기니 숲에 서식하는 세네갈, 감비아, 시에라리온, 카메룬에서 콩고 민주 공화국까지, 그리고 남쪽으로 앙골라까지 분포할 수 있다. 큰 분포에도 불구하고, 관뿔매는 현재 서아프리카의 많은 지역에서 드물다.[6]
아프리카에서 번식하는 대부분의 맹금류들 중, 관뿔매는 이주하지 않고 대부분 앉아 있다.[11] 이 종은 보통 다 자란 후 1년 내내 일정한 지역에서 서식한다. 예를 들어, 고립된 번식지에서 짝을 바꿔야 할 때, 상황에 따라 새들이 어느 정도 움직인다는 증거가 있다.[12] 눈에 띄는 거리 중 가장 큰 움직임은 보통 성숙하기 전에 비교적 널리 떠도는 어린 새들과 관련이 있다.[11][13] 남부 아프리카에서 울렸다가 회복된 다양한 나이의 44마리의 새들이 울리는 지역 근처에서 모두 발견되었다.[11] 관뿔매의 작은 움직임은 케냐의 탁 트인 사바나 언덕, 르와 야생동물 보호구역의 탁 트인 강바닥, 나이로비의 골프장 등 보기 힘든 서식지에서 목격되는 결과를 낳았다.[14]
몇몇 작은 육식성 새들이 둥지에 너무 가까이 오면 인간을 공격하지만, 이들은 보통 인간 희생자에게 사소한 결과를 가져온다. 어미 관뿔매는 날개짓이 끝난 후 둥지에 가까이 오는 모든 사람을 선뜻 공격한다.[15] 성인 수컷은 또한 도망치기 전에 인간을 공격할 수 있지만, 드물게 공격할 뿐이다. 독수리의 크기와 힘에도 불구하고, 독수리의 공격은 침입한 동물을 죽이거나 심각하게 손상시키지 않고 대체하기 위한 것이기 때문에 작은 결과도 가져올 수 있다. 그러나 둥지 방어 공격은 감염의 위험이나 꿰매야 할 수 있는 깊고 고통스러운 상처를 초래할 수 있다.
관뿔매는 아마도 현존하는 유일한 맹금류로서 인간의 아이들을 먹이로 공격하는 것으로 여겨지고 있다. 한 경우, 몸무게가 약 20kg인 7살 소년이 왕관 독수리에게 매복 공격을 당했는데, 독수리는 그의 발톱을 목구멍과 가슴팍으로 쑤셔 넣었다. 이 공격은 한 여성이 그들을 덮쳤고 독수리를 괭이로 때려 죽임으로써 아이를 구했다.[16] 또 다른 사례로는, 관뿔매 한 쌍 둥지에서 인간 아이의 두개골이 발견되었다.[16] 또 다른 예로, 사이먼 톰셋은 4살 소녀의 실종에 대한 조사를 돕다가 표범이 접근할 수 없고 관뿔매로 알려진 높은 나무에서 아이의 절단된 팔이 발견된 후 관뿔매의 희생자라고 믿게 되었다.[14]
2021년 카타나흐(Catanach) 등과 생스터(Sangster) 등의 연구에 기초한 검독수리아과 계통 분류이다.[17]
검독수리아과Nisaetus
Lophotriorchis
Lophaetus
Ictinaetus
Clanga
관뿔매(Crowned eagle)는 사하라 이남 아프리카에서 발견되는 큰 맹금류이고, 남아프리카에서는 동부 지역으로 제한된다. 선호되는 서식지는 주로 강우림과 다양한 숲이다. 관뿔매는 스테파노아투스속에 속하는 현존하는 유일한 동물이다. 두 번째 종인 마다가스카르관뿔매는 인간이 마다가스카르에 정착한 이후 멸종했다.
적어도 90%의 식단이 포유류이고, 개체군이 먹는 일반적인 먹이는 뚜렷한 지역적 차이를 보여준다. 전 범위에 걸쳐서 주요 먹이는 작은 유제류(다이커영양, 작은사슴 등), 바위너구리, 원숭이와 같은 작은 영장류이다. 새와 큰 도마뱀은 거의 잡히지 않는다.
비록 관뿔매의 긴 꼬리가 90cm까지 전체 길이를 가져오지만, 아프리카에서 가장 큰 독수리인 잔점배무늬독수리보다 다소 덜 무겁고 날개 폭이 상당히 짧다. 그럼에도 불구하고 먹이감의 무게로 측정했을 때 아프리카에서 가장 강력한 독수리로 여겨진다. 종종 임바발라와 같은 포유류를 잡아먹지만, 예외적으로 몸무게는 30kg(66lb)까지 나간다. 관뿔매는 유난히 큰 발톱과 튼튼한 다리를 가지고 있으며, 두개골을 으스러뜨려 죽일 수도 있다. 독수리는 또한 사납다. 둥지 아래에서 발견된 몇몇 기록들은 11kg 무게의 수컷 검댕망가베이의 유해를 보여준다.
생태학적 유사성 때문에, 관뿔매는 부채머리수리의 아프리카 상대역으로 여겨진다. 그것의 대담하고 눈에 띄는 행동 덕분에, 그것은 숲에 사는 큰 독수리에게 유난히 잘 알려져 있다. 비교적 높은 수준의 서식 적응성 때문에, 최근까지 숲에 의존하는 대형 맹금류들의 기준에 의해 잘 사육되고 있는 것으로 여겨졌다. 그러나 오늘날에는 토착 열대 아프리카 숲의 거의 전염성 파괴로 인해 이전에 인식되었던 것보다 훨씬 더 많이 감소하고 있다고 일반적으로 생각된다. 현재 IUCN에 의해 근위급종로 등재되어 있다.
