Craterellus cornucopioides (L.) Pers. 1825

Taxonomia Super-regneEukaryotaRegneFungiClasseAgaricomycetesOrdreCantharellalesFamíliaCantharellaceaeGènereCraterellusEspècieCraterellus cornucopioides
Pers., 1825 NomenclaturaBasiònim Peziza cornucopioides

La trompeta de la mort (Craterellus cornucopioides, del grec Cantharellus diminutiu de kántharos: copa; del llatí cornucopia: corn de l'abundància), o simplement trompeta,^[1] o vaqueta negra, rossinyolic negre, rossinyol negre, o orella d'ase, és un bolet comestible apreciat però molt desconegut per a molts boletaires. El seu aspecte gris-negrós fa que sigui rebutjat per molta gent, no obstant és un bolet tant o més bo que el seu parent el camagroc.^[2]

Descripció

De color gris fosc o bru negrós, en forma de corn o d'embut profund (d'aqui el seu nom) que arriba gairebé fins a la base del peu, de marge estès, carn tenaç i aromàtica, amb la superfície himenial simplement rugosa. La seva carn prima i fibrosa difícilment es podreix.

Hàbitat

Es troba en boscos de planifolis en sòls silícics humits. Poden trobar-se formant erols a l'estiu i a la tardor.

Gastronomia

Té moltes aplicacions culinàries i hom les conserva seques en enfilalls o bé en pols com a condiment. Desprèn una olor que recorda la pruna i el seu gust és semblant a la trufa.

Perill de confusió

És molt semblant, però més fosca, a la trompeta grisa (Cantharellus Cinereus), també comestible. No se'l pot confondre amb cap espècie verinosa.

Referències

Més imatges

• Trompetes de la mort recollides a l'Empordà.

• Trompetes de la mort.

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Trompeta de la mort

Stroček trubkovitý (Craterellus cornucopioides) Pers., 1825), někdy též stroček rohovitý nebo trumpeta smrti^[1], je jedlá houba z čeledi liškovitých. Vyskytuje se od srpna do listopadu v lesích všeho druhu, především pod buky. Plodnice houby jsou tmavé, nálevkovitého tvaru.

Popis

Stroček je snadno rozpoznatelný díky svému tvaru a charakteristickému, velmi tmavému zabarvení. Plodnice jsou nálevkovitého tvaru se zahnutými okraji. Uvnitř jsou tmavě černé, z vnější strany šedé až hnědé, po dešti jsou černé celé. Dosahují výšky 30–80 mm a šířky okolo 30–40 mm. Bývají bíle až šedě ojíněné od výtrusného prachu.^[2]

Výtrusy jsou elipsoidní a hladké o velikostech zhruba 12–15 × 7–8,5 µm.^[3]

Výskyt

Stroček trubkovitý roste od srpna do listopadu^[4][2] v lesích všeho druhu, nejvíce se mu však daří v listnatých lesích pod buky.^[2] Kromě Evropy se vyskytuje ještě v Severní, Střední a Jižní Americe a Asii.^[5]

Stroček roste na vlhkých místech, většinou v kruzích či pruzích.^[2]

Použití

Jedná se o jedlou houbu s všestranným využitím v kuchyni. Dobře se suší, po rozemletí usušených plodnic je možno stročka využít jako houbové koření.^[6] Je vhodný i k nakládání do octa či k přípravě kyselých omáček. Od pradávna se používá do tradičního českého jídla kuby, které barví do charakteristické tmavé barvy.^[6][7]

Stroček trubkovitý je v České republice podle platné vyhlášky zařazen do seznamu hub určených pro prodej; v některých zemích, např. v Rakousku, je jeho prodej na trzích běžnou záležitostí.

Odkazy

Reference

1. ↑ Na houby [online]. Česká televize, 2011 [cit. 2017-10-20]. Kapitola Lišky, kuřátka a břichatky. Dostupné online.
2. ↑ ^{a b c d} SMOTLACHA, Miroslav. Kapesní atlas hub. Praha: Ottovo Nakladatelství, 2008. ISBN 978-80-7360-671-8. S. 76. Dále jen Smotlacha (2008).
3. ↑ California Fungi—Craterellus cornucopioides [online]. mykoweb.com [cit. 2010-11-19]. Dostupné v archivu pořízeném dne 2009-10-03. (anglicky)
4. ↑ Stroček trubkovitý (Craterellus cornucopioides) [online]. Hobby.cz [cit. 2010-11-19]. Dostupné online.
5. ↑ Craterellus cornucopioides [online]. Medicinal Mushrooms [cit. 2010-11-19]. Dostupné online. (anglicky)
6. ↑ ^{a b} Smotlacha (2008), s. 289–290.
7. ↑ Stroček trubkovitý [online]. Tržní houby - web o obchodování s houbami [cit. 2010-11-19]. Dostupné online.

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu stroček trubkovitý ve Wikimedia Commons
• Stroček trubkovitý na hobby.cz

Die Totentrompete oder Herbsttrompete (Craterellus cornucopioides)^[1] ist eine Pilzart aus der Familie der Stoppelpilzverwandten (Hydnaceae).^[2] Sie gilt als sehr guter Speisepilz.

Merkmale

Der hohle und trichterförmige Fruchtkörper ist am Rand trompetenartig umgeschlagen und erreicht einen Durchmesser von bis zu 12 cm. Die Oberfläche ist filzig bis schuppig strukturiert und hat eine braungraue oder rußgraue bis schwarze Farbe. Die glatte bis runzelige Außenseite ist meist hellgrau gefärbt.

Seltener sind gelblich gefärbte Exemplare, die früher als Craterellus konradii abgetrennt wurden, aber lediglich eine Pigmentanomalie der Totentrompete darstellen.^[1]

Die Art hat glatte, hyaline, breit elliptische Sporen von 12–17 × 9–11 µm Größe, die manchmal einen Tropfen oder körnigen Inhalt aufweisen. Die 70–90 × 8–10 µm großen Basidien sind zweisporig und ohne Basalschnalle. Das Hyphensystem ist monomitisch.

Ökologie und Phänologie

Die Totentrompete ist ein Mykorrhizapilz hauptsächlich der Rotbuche, aber auch der Eiche und der Hainbuche.^[3] Nur sehr selten geht sie auf andere Baumarten über. Entsprechend der Wirtsbaumpräferenz kommt die Totentrompete in Buchen- und Buchen-Tannenwäldern mit frischen Böden, die nährstoffarm, aber mäßig bis gut mit Basen versehen sind, vor. Grundgesteine für solche Böden können Kalk, Kalksand, Basalt oder Mergel sein.

Die Fruchtkörper erscheinen von Mitte August bis Ende November, vor allem im September und Oktober.

Verbreitung

Die Totentrompete kommt in der Holarktis, d. h. in Nordamerika, im gemäßigten Asien und in Europa, vor. Ob die Vorkommen in Australien auf Einschleppung beruhen oder autochthon sind, ist fraglich. In Europa kommt die Totentrompete sowohl im Norden, als auch im Süden vor allem in mittleren Gebirgslagen vor, allerdings nehmen die Bestände lokal ab.^[3]

Bedeutung

Die Totentrompete ist ein hervorragender Speisepilz mit kräftigem Aroma. Häufig wird sie in getrockneter Form angeboten; sie kann auch zu Pulver zerstoßen als Gewürz verwendet werden.

Verwechslungsmöglichkeiten

Aufgrund ihres typischen Erscheinungsbildes ist die Art unverwechselbar. Eine entfernte Ähnlichkeit weisen höchstens verwandte, ebenfalls essbare Arten auf: Die Graue Kraterelle (Craterellus cinereus) kommt oft mit der Totentrompete gemeinsam vor, hat aber einen in Hut und Stiel gegliederten Fruchtkörper mit deutlich ausgeprägten Leisten auf der Hutunterseite. Die Krause Kraterelle (Craterellus sinuosus) bildet büschelig verzweigte Fruchtkörper aus, ist heller gefärbt und nicht so trichterförmig, sondern in Hut und Stiel gegliedert.

Etymologie

Der Name „Totentrompete“ hat mit einer etwaigen Giftigkeit nichts zu tun, sondern nimmt (wie auch der Name „Herbst-Trompete“) auf die Erscheinungszeit der Art Bezug: Sie wächst bis in den Spätherbst hinein und ist unter anderem um die Totengedenktage im November herum auffindbar. Das Epitheton „cornucopioides“ lässt sich mit „füllhornförmig“ übersetzen.^[4]

Quellen

Literatur

• German Josef Krieglsteiner (Hrsg.), Andreas Gminder, Wulfard Winterhoff: Die Großpilze Baden-Württembergs. Band 2: Ständerpilze: Leisten-, Keulen-, Korallen- und Stoppelpilze, Bauchpilze, Röhrlings- und Täublingsartige. Ulmer, Stuttgart 2000, ISBN 3-8001-3531-0, S. 18–20.
• J. Breitenbach, F. Kränzlin: Pilze der Schweiz. 2 (Nichtblätterpilze). Mykologia, 1986.
• Markus Flück: „Welcher Pilz ist das?“, kosmos Naturführer, Stuttgart 1995, ISBN 3-440-06706-8

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b} Mattias Dahlman, Eric Danell, Joseph W. Spatafora: Molecular systematics of Craterellus – cladistic analysis of nuclear LSU rDNA sequence data. Mycological Research 104(4). British Mycological Society 2000. S. 388–394. (Zusammenfassung verfügbar)
2. ↑ Ting Cao, Ya-Ping Hu, Jia-Rui Yu, Tie-Zheng Wei, Hai-Sheng Yuan: A phylogenetic overview of the Hydnaceae (Cantharellales, Basidiomycota) with new taxa from China. In: Studies in Mycology. Band 99, 1. Juni 2021, ISSN 0166-0616, S. 100121, doi:10.1016/j.simyco.2021.100121, PMID 35035603, PMC 8717575 (freier Volltext) – (sciencedirect.com [abgerufen am 28. Februar 2022]).
3. ↑ ^{a b} Angelika Lang: Pilze – Die wichtigsten Arten entdecken und bestimmen, Gräfe und Unzer, 2012. S. 214–215
4. ↑ Karin Montag: Totentrompete, Herbsttrompete Craterellus cornucopioides. In: Der Tintling. Abgerufen am 28. Februar 2022.

Weblinks

Lèt good op 't veurbehawd bie medische informatie.
Gank bie gezóndjheidsklachte nao 'nen hoesdokter.

Ła tronbeta da morto (nome sientifego Craterellus cornucopioides) el xe un fungo bon da magnare, de cołor moro, grixo o maron, fato in pratica soło ke del ganbo cavo, come un'inpiria. El vien su da fine istà fin a novenbre, drento boschi cedui o anca de aghifoje, basta ke ghe sia tereni umidi.

Ła tronbeta da morto in cuxina

Se pol cuxinar łe tronbete da morto in tecia con ojo e parsémoło o da sołe o par far misti con altri funghi e magnarle coła polenta. I vien tanto ben anca par far rixoto coi funghi. Se pol secarli e maxenarli par far pólvare par condire i magnari.

Craterellus cornucopioides, or horn of plenty, is an edible mushroom. It is also known as the black chanterelle, black trumpet, trompette de la mort (French), trombetta dei morti (Italian) or trumpet of the dead, djondjon (Haitian).

The Cornucopia, in Greek mythology, referred to the magnificent horn of the nymph Amalthea's goat (or of herself in goat form), that filled itself with whatever meat or drink its owner requested. It has become the symbol of plenty.

A possible origin for the name "trumpet of the dead" is that the growing mushrooms were seen as being played as trumpets by dead people under the ground.

Description

The fruiting body does not have a separation into stalk and cap, but is shaped like a funnel expanded at the top, normally up to about 10 centimetres (4 inches) tall and .5–7 cm (1⁄4–2+3⁄4 in) in diameter,^[1][2][3] but said to grow exceptionally to 15 cm (6 in) tall.^[4][5] The upper and inner surface is black or dark grey, and rarely yellow.^[3] The lower and outer fertile surface is a much lighter shade of grey. The fertile surface is more or less smooth but may be somewhat wrinkled.

The size of the elliptical spores is in the range 10–17 µm × 6–11 µm. The basidia are two-spored.

Distribution and habitat

This fungus is found in woods in Europe, North America, and East Asia.^[6] It mainly grows under beech, oak or other broad-leaved trees, especially in moss in moist spots on heavy calcareous soil.^[4][5] In Europe it is generally common but seems to be rare in some countries such as the Netherlands. It appears from June to November,^[2] and in the UK, from August to November.

The mushroom is usually almost black, and it is hard to find because its dark colour easily blends in with the leaf litter on the forest floor. Hunters of this mushroom say it is like looking for black holes in the ground.^[7]

Related species

Craterellus cornucopioides has a smooth spore-bearing surface, but the rare, distantly related Cantharellus cinereus has rudimentary gills.^[4] The colour and smooth undersurface make C. cornucopioides very distinctive.

The forms Craterellus fallax (with a different spore colour en masse) and Craterellus konradii (with a yellowish fruiting body) have been defined as separate species, but DNA studies now show that the latter should be considered part of C. cornucopioides ^[8][9]

Edibility

Horns of plenty are edible and choice.^[3] According to a Portuguese study, 100 grams of dried C. cornucopioides contain 69.45 g of protein, 13.44 g of carbohydrates (mostly mannitol, a sugar alcohol) and 4.88 g of fat, amounting to 378 calories. They contain fatty acids, primarily of the polyunsaturated variety, as well as phenols, flavonoids and 87 mg of vitamin C.^[10] Along with Cantharellus cibarius (golden chanterelles) they are also a significant source of biologically active vitamin B12, containing 1.09-2.65 µg/100 g dry weight.^[11]

They look rather unattractive, but have a very good flavour.^[5] When dried their flavour acquires black truffle notes; in this form it can be crumbled as a condiment.^[12]

References

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Craterellus_cornucopioides&oldid=1151388957"

Craterellus cornucopioides, o trompetas muertas. Es una especie de hongo comestible, del género Craterellus, perteneciente a la familia Cantharellaceae. Su basónimo es Peziza cornucopioides L. 1753.^[1]​

Características

Es un hongo oscuro, casi negro. Su seta no resulta atractiva, pero tiene un sabor muy bueno. Es difícil de encontrar debido a su pequeño tamaño y a su color oscuro, que fácilmente se confunde con la hojarasca en el suelo del bosque.

El cuerpo fructífero tiene forma de embudo y mide hasta 3 centímetros de ancho por 4 centímetros de alto, su color es negruzco cuando esta húmedo, es más claro casi gris cuando esta seco.

Crece en las zonas húmedas de los bosques de coníferas en la mitad del invierno y comienzo de la primavera.

Comestibilidad

Craterellus cornucopioides es una seta comestible, muy sabrosa, estando fresca o seca.

Referencias

Must torbikseen (Craterellus cornucopioides) on kandseente hulka kuuluv seeneliik.

Seent on leitud ka Eestist.^[1]

Seen on söödav.^[1]

Viited

Välislingid

• Must torbikseen andmebaasis eElurikkus

Mustatorvisieni (Craterellus cornucopioides) on kantarelleihin kuuluva erinomainen ruokasieni, joka ei tarvitse esikäsittelyä.

Koko ja ulkonäkö

Mustatorvisienen lakki on ontto ja tumma, suppilomainen. Se on päältä mustanruskea ja alta mustanharmaa. Alapinta on myös valkoisen härmän peittämä. Märkänä väri on pikimusta. Sienen torven ulkopinta on matalasti poimuttunut, ja sen reuna on mutkainen. Raaka sieni tuoksuu miedosti omenalta ja maistuu voimakkaalta.^[2]

Kasvuaika ja -paikka

Mustatorvisieni kasvaa elokuusta lokakuulle Etelä- ja Keski-Suomessa verrattaen yleisenä, usein tiheinä kasvustoina rehevien kangasmetsien ja lehtojen aukkopaikoissa. Esiintymisrunsaus kuitenkin vaihtelee suuresti vuosittain.^[2] Mustatorvisieni jää helposti huomaamatta, sillä se maastoutuu lähes täydellisesti lahoavien lehtien joukkoon.

Käyttö ravinnoksi

Mustatorvisieni on herkullinen monella tapaa valmistettuna. Sitä sopii käyttää kuten suppilovahveroa tai vaikka sekaisin suppilovahveron kanssa. Mustatorvisieni kannattaa säilöä kuivaamalla; kuivattuna sitä voi murentaa liottamatta mausteeksi ruokiin.^[2] Sienen tyviosa on mullanmakuinen ja sitkeä, joten sitä ei käytetä.

Lähteet

Aiheesta muualla

• Luontoportti: Mustatorvisieni (Craterellus cornucopioides)
• Laji.fi: mustatorvisieni (Craterellus cornucopioides)
• Elintarviketurvallisuusvirasto: Mustatorvisieni

Craterellus cornucopioides

Craterellus cornucopioides, en français la trompette de la mort, trompette des morts^[1], Craterelle en forme de corne d'abondance ou corne d'abondance, est une espèce de champignons (Fungi) basidiomycète de la famille des Cantharellaceae, présent dans les forêts de l'hémisphère nord.

C'est un champignon comestible, infundibuliforme comme les chanterelles, entièrement creux et dont l'hyménium n'est pas plissé, au contraire des chanterelles.

Taxonomie

Nom scientifique accepté

Le nom binomial scientifique accepté est Craterellus cornucopioides (L.) Pers. 1825^[2] (l'épithèthe cornucopioides signifiant « en forme de corne d'abondance »).

Basionyme, synonymes, et binômes obsolètes

Noms vulgaires et vernaculaires

Les noms vernaculaires les plus usuels sont corne d'abondance^[7] pour sa forme, trompette des morts^[8], trompette de la mort^[9] pour sa couleur noire et son abondance aux environs de la Toussaint (une légende les associe aux morts qui sortent de terre pour emboucher ces trompettes et exécuter un concert audible que par eux seuls), ou encore chanterelle noire (anglo-saxon)^[10].

Description

Le sporophore qui dépasse rarement 10 cm est très peu charnu et entièrement creux, en forme de trompette (cantharelloïde), évasé en entonnoir avec une marge largement festonnée et irrégulière. La cuticule est couverte d'écailles (squameuse), gris noir à brun sombre ou fauve en fonction du degré hygrométrique ; le pied est creux, de la même couleur que le chapeau et s'amincissant à la base. La face externe qui porte l'hyménium onduleux est gris bleuté. Son odeur est agréable : mélange humide, fongique et fruité rappelant la mirabelle^[11].

• 
• Cuticule squameuse
  Sporophore gris fauve à l'état sec.

• Sporophore plus sombre à l'état humide.

• Variété flavicans,
  colorée de jaune.

La variété flavicans a des teintes jaunâtres, la sous-espèce roseus des teintes rosées sur le dessus du cornet avec une teinte plus claire du pied^[12]. On distingue encore var. mediosporus, var. crispus, var. parvisporus et var. multiplex.

Craterellus cornucopioides est parfois considérée comme un complexe d'espèces et certaines espèces ont été créées sur des bases morphologiques et synonymisées sur des bases génétiques. C'est notamment le cas de la Nord-Américaine Craterellus fallax, morphologiquement très proche qui s'en distingue essentiellement par sa sporée jaune-orangé, alors que celle de C. cornucopioides est blanche. En Europe, il existe la Trompette jaune, Craterellus konradii, une espèce morphologiquement semblable mais jaune et parfois bicolore. Une étude génétique de 2000^[13] avait conclu leur synonymie sur la base d'un gène commun. Cependant, une autre étude de 2010^[14] portant uniquement sur C. fallax compare un deuxième gène et conclut à sa spécificité^[15]. Il pourrait en être de même pour C. konradii.

Confusions

Craterellus cornucopioides est proche de Craterellus cinereus dont l'hyménium est plissé. Le genre Pseudocraterellus, et notamment Pseudocraterellus undulatus, s'en distingue par une marge beaucoup plus sinueuse et par un hyménium légèrement strié et par sa couleur brun sur la face intérieure, et plutôt gris sur la face extérieure. Inocybe tahquamenonensis (en) est également un champignon noir mais la forme de son chapeau avec des lamelles inférieures, permet de ne pas confondre la trompette avec ce champignon toxique. Les espèces du genre Strobilomyces ont également un chapeau noir caractéristique à pores.

Habitat et distribution

Cette espèce, très répandue, pousse par groupes essentiellement dans les forêts de feuillus (hêtres, chênes, châtaigniers, noisetiers) ou parfois sous les forêts de conifères, appréciant les sols lourds et très humides (argileux, par exemple). Ces chanterelles poussent en troupes, presque en tapis au sein de la litière des feuilles mortes, dans les lieux sombres^[16]. Elles apparaissent en automne (d'août à novembre)^[17], et peuvent être très abondantes après de fortes pluies. Ce champignon est parfois difficile à distinguer du sol à cause de sa couleur sombre, de sa forme irrégulière, de sa petite taille et parce qu'il est souvent recouvert de feuilles mortes.

On le trouve en Amérique du Nord, en Europe, au Japon et en Corée. En Europe, la trompette de la mort est généralement commune, mais elle semble être rare dans certains pays comme les Pays-Bas^[18].

Consommation

Contrairement à ce que son nom pourrait laisser supposer, la trompette de la mort est un excellent comestible dont la chair a un parfum caractéristique rappelant l'odeur de la truffe^[19].

C'est un champignon léger qui apporte des bienfaits à l'organisme : son apport calorique ne dépasse pas les 15 kcal/100 g, il comporte beaucoup de fibres (3 g/100 g), des protéines (2 g/100 g), des glucides (0,5 g/100 g), des lipides (0,5 g/100 g). Il apporte également beaucoup de minéraux (potassium, phosphore, fer) et de nombreuses vitamines (B, D, E, K). Les trompettes de la mort permettent le bon fonctionnement du transit et des cellules, favorisent la circulation sanguine et le développement osseux.^{[réf. nécessaire]}

• Dans la poêle avant cuisson.

• Ayant dégorgé leur eau après une demi-heure de cuisson à feu doux.

Il est conseillé de conserver les trompettes de la mort maximum 24 heures après la récolte, sinon elles deviennent fragiles. Pour nettoyer les champignons, il suffit de les brosser doucement ou de les passer rapidement sous l’eau, puis de les essuyer. Elles se sèchent particulièrement bien et peuvent être réduites en poudre sans inconvénient^[20]. Pour sécher les grands exemplaires, on peut les enfiler sur un fil et les suspendre. On peut les garder un an après les avoir séchées, puis il faut les enfermer dans un récipient hermétique et les placer à l’abri de la lumière. Pour les réhydrater, on peut les plonger quelques minutes dans de l'eau tiède^[21].

Notes et références

Voir aussi

A trompeta dos mortos ou cantarela moura (Craterellus cornucopioides, anteriormente Cantharellus cornucopioides, (do grego cornucopia: corno da abundancia), é un cogomelo comestible apreciado pero moi descoñecido para moitos recolectores. O seu aspecto gris-negruzco fai que sexa rexeitado por moita xente, cando é un cogomelo tanto ou mellor comestible que o seu parente a trompeta amarela.

Descrición

De cor gris escuro ou moreno negruzco, en forma de corno ou de funil profundo (deiquí o seu nome) que chega case até a base do pé, de marxe estendida, carne tenaz e aromática, coa superficie himenial simplemente engurrada. A súa carne delgada e fibrosa dificilmente podrece.

Hábitat

Atópase en bosques caducifolios con chans silícicos húmidos.

Gastronomía

Ten moitas aplicacións culinarias e pode conservarse seco en feixes ou ben en po como condimento. Desprende un cheiro que lembra á ameixa e o seu gusto é parecido ó da trufa.

Perigo de confusión

É moi parecida, pero máis escura, á trompeta gris (Cantharellus Cinereus), tamén comestible. Non se pode confundir con ningunha especie velenosa.

Galería

• Trompetas dos mortos

• Trompetas dos mortos recollidas no Empordà.

• Trompetas dos mortos.

Notas

Véxase tamén

Crna trubača (lat. Craterellus cornucopioides), ukusna je i jestiva gljiva,iz porodice Cantharellaceae. Klobuk je promjera od 1-12 cm, i trubasta je oblika, te sive do crne boje. Unutarnja je strana klobuka svijetlo sive boje.Miris je blag, specifičan.Posebno dobra za sušenje.

Sastav

Na 100 gr suhe tvari crna trubača sadrži 69.45 g bjelančevina, 13.44 g ugljikohidrata i 4.88 g masti,te oko 87 mg vitamina C.^[1]

Dodatna literatura

• Grlić, Lj., Samoniklo jestivo bilje, Zagreb 1980.
• Božac, R., Gljive, Zagreb 2007.
• Focht, I., Ključ za gljive, Zagreb 1986.

Molimo pročitajte kojih se temeljnih pravila kod branja i pripravljanja gljiva treba pridržavati i upozorenje o korištenju Wikipedije na vlastitu odgovornost.
Ne berite gljive bez savjeta stručnjaka i ne provodite liječenje bez konzultiranja liječnika!

1. ↑ https://bibliotecadigital.ipb.pt/bitstream/10198/743/1/Wild%20and%20commercial%20mushrooms%20as%20source%20of%20nutrients%20and%20nutraceuticals.pdf Pristupljeno 10.08.2018.

Caratteristiche morfologiche
Craterellus cornucopioides
Cappello ondulato
Imenio liscio
Lamelle no
Sporata bianca
Velo nudo
Carne immutabile
Saprofita
Commestibile

Craterellus cornucopioides (L.) Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 2: 5 (1825).

Il Craterellus cornucopioides, chiamato comunemente trombetta dei morti, è un fungo basidiomicete parente stretto dei più ben noti Cantharellus, o finferli, presente nei boschi e nelle foreste di latifoglie decidue dell'Appennino, specie quello centro-settentrionale, e delle Alpi. Cresce in boschi di faggio e altre latifoglie decidue, raramente sotto conifere pure. Si usa come essiccato e polverizzato per condimenti o consumato fresco.

Etimologia

Il nome scientifico deriva dal latino e dal greco craterellus = piccola coppa e cornucopia = corno dell'abbondanza, per la sua forma tipica. Il nome comune trombetta dei morti è dato non tanto per il colore scuro, ma perché spunta intorno al 2 novembre, giorno della Commemorazione dei Defunti.

Descrizione della specie

Fungo di modeste dimensioni simile al cantharellus cibarius, dal corpo fruttifero floscio e membranaceo, a forma di trombetta (cornucopia) e imbutiforme, con cappello cavo che non supera gli 8 cm. Si presenta nero all'interno e grigio cenere/argento all'esterno. Ha profonde cavità lungo tutto il gambo fino alla base, il margine del carpoforo è irregolare e ripiegato verso la superficie esterna, di forma ondulata, lobata ed elastica.

La trombetta dei morti è un fungo autunnale poco appariscente, facilmente confondibile con le foglie in decomposizione su cui cresce, dalla forma e colore non particolarmente attraenti. Solitamente è di piccole dimensioni, per cui occorre raccogliere parecchi esemplari per farne un uso decente in cucina, anche se nei siti di crescita più adatti può raggiungere grossezze maggiori. La caratteristica forma a cornucopia (a trombetta) floscia e il colore grigio-nerastro fuligginoso lo contraddistinguono da altre specie fungine e rappresentano la sua particolarità.

Cappello

Il cappello di questo fungo si presenta sottile, di colore nerastro e fragile, con margine arrotolato. Ha dimensioni di 2÷8 cm x 8÷12 cm, forma di tromba, è interamente cavo sino alla base del gambo. Il colore varia da bruno grigiastro, con tempo secco, a nero brillante, con tempo umido.

Imenio

La superficie esterna fertile (imenio) del fungo si presenta liscia senza pieghe o pseudo-lamelle negli esemplari giovani, divenendo progressivamente rugosa e venosa a maturità, dando al fungo un aspetto lugubre. Ha colore solitamente grigio cenere o grigio-bluastra, a seconda del grado di maturazione, ed è cosparsa di una fine polverina. La superficie interna, particolarmente evidente nel cappello, si presenta invece tomentosa, di colore grigio-fuligginosa o nerastra, cosparsa da squamette più scure che divengono evidenti man mano che il fungo invecchia e schiarisce.

Se il tempo è piovoso tutto l'imenio diviene nerastro.

Gambo

Gambo imbutiforme, fibroso, cavo fino in profondità e in continuità con il cappello, costituito solamente dallo strato corticale che sostiene l'intero carpoforo. È elastico, floscio, irregolare nella forma, la superficie è senza lamelle. Ha dimensioni di 2–6 cm, e risulta quasi completamente inglobato dal collo a imbuto del cappello, del quale costituisce, a vista, la parte inferiore.

Carne

La poca carne che la trombetta dei morti possiede si presenta inizialmente grigia, poi subito nera, scarsa, sottile ed elastica.

• Odore: odore gradevole, fungino, lievemente fruttato e dal forte aroma tartufato, molto più intenso se il fungo viene essiccato. Non a caso questo fungo è conosciuto anche come tartufo dei poveri.
• Sapore: molto caratteristico, eccellente, fungino con retrogusto dolciastro e aromatico che ricorda il tartufo; leggermente astringente.

Spore

Spore bianche in massa, di 10÷17 x 6÷11 µm, ellittico-ovoidali, lisce, guttulate, ialine (trasparenti), non amiloidi. La zona fertile è situata nella parte esterna del corpo fruttifero, è di colore grigio cenere-brunastra ed è formata da strie disposte verticalmente, che schiariscono con l'età (fungo leucosporeo). I basidi contengono 2 spore.

Habitat

La trombetta dei morti è un fungo Saprotrofo o saprofago che cresce dalla tarda estate all'autunno inoltrato (con un picco di crescita variabile negli ultimi giorni di ottobre-novembre), alla fine della stagione micologica. Si ritrova a gruppi talvolta molto numerosi e più raramente in esemplari singoli, su terreni umidi (preferibilmente calcarei) all'interno di boschi e foreste di latifoglie decidue, raramente conifere. Sviluppa spesso vicino a ceppaie marcescenti, sotto fogliame in decomposizione e in zone muschiose. Diffusa in Europa, Nordamerica, Giappone e Corea; in Italia è presente in Appennino e nelle quote basse delle Alpi. Ha una particolare affinità con i boschi di faggio, con le faggeto-abetine e con castagno, carpino nero e querce varie. Può crescere anche lungo piccoli corsi d'acqua o fossati all'interno dei boschi. È un fungo particolarmente difficile da trovare a causa del suo colore poco appariscente e facilmente confondibile con il fogliame autunnale.

Commestibilità

Ottima^[1] , eccellente in cucina cucinato nei primi di pasta fresca con burro, panna e prezzemolo o nei misti di funghi, ottimo nei risotti e con la selvaggina. Si presta molto bene all'essiccazione per la preparazione della polvere di fungo (ma non rende molto date le piccole dimensioni e la scarsa consistenza della carne), che viene utilizzata come prelibato condimento. Sapore e odore ricordano il tartufo e può essere impiegato come sostituto di quest'ultimo.

Specie simili

Il C. cornucopioides è un fungo che, per le sue caratteristiche morfologiche, risulta poco confondibile, anche se si può tuttavia confondere con il Cantharellus cinereus, anch'esso commestibile ma di colore grigio, con la carne più soda e, cosa molto importante, con il gambo pieno e non "cavo" come nella trombetta dei morti e con l'imenio non liscio ma percorso da creste e pseudo-lamelle molto evidenti. Craterellus fallax (che differisce per il diverso colore delle spore in massa) e Craterellus konradii (con un corpo fruttifero giallastro) sono stati definiti come specie separate, ma gli studi sul DNA di queste due specie sembrerebbero dimostrare che questi ultimi siano semplici varianti di specie e che dovrebbero essere considerati parte di C. cornucopioides.

Nomi comuni

• Trombetta dei morti

Sinonimi e binomi obsoleti

• Agaricus cinereus Batsch
• Cantharellus cornucopioides (L.) Fr., Systema mycologicum (Lundae) 1: 321 (1821)
• Craterella nigrescens Pers.
• Craterellus ochrosporus Burt, Ann. Mo. bot. Gdn 1: 334 (1914)
• Helvella punctata Jul. Schäff.
• Merulius cornucopioides (L.) With., Bot. Arr. Brit. Pl., Edn 2 3: 281 (1792)
• Merulius cornucopioides (L.) Pers., Synopsis Methodica Fungorum (Göttingen): 491 (1801)
• Merulius pezizoides J.F. Gmel.
• Merulius purpureus With., Bot. Arr. Brit. Pl., Edn 2 3: 280 (1792)
• Pezicula cornucopioides (L.) Paulet
• Peziza cornucopioides L., Species Plantarum: 1181 (1753)
• Pleurotus cornucopioides (Pers.) Gillet, Hyménomycètes (Alençon): 345 (1876)
• Sterbeeckia cornucopioides (L.) Dumort

Note

Paprastasis trimitėlis (lot. Craterellus cornucopioides) – trimitėlių (Craterellus) genties grybų rūšis.

Vaisiakūnis piltuvėlio ar trimito, rago pavidalo, su gilia, iki pat koto pamato įduba, 5-12 cm aukščio, viršutinėje dalyje 3-10 cm pločio. Vaisiakūnio vidus tamsiai rudas, rudai juodas, šiurkštus, žvynuotas, elastingas, kraštai netaisyklingai išsikraipę. Himenoforas, esantis vaisiakūnio išorėje, lygus arba nežymiai klostėtas, juosvai pilkas, pelenų spalvos, turi pilkai melsvą apnašą. Trama plona, odiška, tampri, malonaus skonio ir kvapo. Sporos 10-13 x 6-9 μm.

Būdingi požymiai: pilkai melsvai juodi, su rudu atspalviu grybai.

Augimo laikas: liepos - lapkričio mėn.. Auga lapuočių, mišriuose miškuose su ąžuolo, buko, skroblo, lazdyno priemaiša, kartais nemažomis grupėmis. Mėgsta molingą arba kalkingą dirvožemį. Valgomas, neretas, vokiečių literatūroje giriamas. Nepaisant nelabai patrauklios spalvos, paprastasis trimitėlis kaip valgomas grybas yra labai mėgstamas. Dėl kietokos tramos grybą būtina ilgiau pavirti. Jį galima išdžiovinti, sumalti ir naudoti kaip prieskonį įvairiems patiekalams pagardinti.

• Paprastasis trimitėlis

• 

Literatūra

• Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, Lututė, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, p. 396
• Grybai, Etorė Bielis, Mūsų knyga, 2004, ISBN 9955-573-65-1, p. 177

Vikiteka

De doodstrompet of hoorn van overvloed (Craterellus cornucopioides) is een eetbare paddenstoel die op de Rode Lijst voor paddenstoelen staat.^[1] De naam 'hoorn van overvloed' verwijst naar de Hoorn des overvloeds uit de Griekse mythologie. De doodstrompet is vooral gedroogd als specerij goed in eten te gebruiken.^[2]

Kenmerken

De doodstrompet is een kleine tot middelgrote trechtervormige paddenstoel met een korte holle steel, dun grijzig vlees en witte sporen. Er bestaat ook een vorm met een gele buitenkant. Het vruchtlichaam is aan de binnenzijde grauwbruin tot zwart en aan de buitenzijde aan de onderzijde asgrijs.

Verspreiding

De paddenstoel komt voor onder loofbomen, vooral bij beuken en eiken op leembodems. Hij komt vaak voor in groepen. De paddenstoel is zeer zeldzaam in Nederland, maar komt betrekkelijk algemeen voor in andere delen van Europa. De paddenstoel kan vooral gevonden worden in de periode augustus tot en met november.

Bronnen, noten en/of referenties

Sort trompetsopp (Craterellus cornucopioides) er en helt sort sopp i kantarellslekten. Den er en populær matsopp som er lett å tørke. Soppen sies å vokse på jordbunn der eik og hassel forekommer. Det finns også en variant som heter gul trompetkantarell som er mer lik traktkantarellen.

Eksterne lenker

• (sv) Sort trompetsopp hos Dyntaxa
• (en) Sort trompetsopp i Encyclopedia of Life
• (en) Sort trompetsopp i Global Biodiversity Information Facility
• (en) Sort trompetsopp hos NCBI
• (en) Kategori:Craterellus cornucopioides – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Craterellus cornucopioides – galleri av bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons

Capel fin a 15 cm, veuid fin an bass, da gris a nèir. Part drùa (imenòfor) scasi seulia.

Ambient

A chërs dzortut sota le latifeuje.

Comestibilità

A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Comestìbil.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

• Craterellus cornucopioides (L. : Fr.) Persoon

Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides (L.) Pers.) – gatunek grzybów z rodziny pieprznikowatych (Cantharellaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Craterellus, Cantharellaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Linneusz nadając mu nazwę Peziza cornucopioides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1825 r. Persoon, przenosząc go do rodzaju Craterellus^[1].

Synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako stroczek ciemnobrunatny i lejkowiec gładki^[3]. Nazwy regionalne: skórzak, cholewka, wronie uszy, wroniaki, kominki^[4].

Morfologia

Owocnik

Średnica 3-8 cm, kształt trąbkowato-lejkowaty z podwiniętym brzegiem, pofałdowanym w dojrzałych okazach. Część wewnętrzna początkowo brązowoczarna, później czarnosiwa, w końcu czarna, z nieregularnymi rzadkimi łuskami. Zewnętrzna szarobrązowa, najpierw gładka, potem pomarszczona. Zewnętrzną stronę całego owocnika pokrywa hymenium, dlatego w dojrzałych okazach białe zarodniki zabarwiają ją na biało. Jest higrofaniczny^[5].

Trzon

Wysokość 5-12 cm. Jest wewnątrz pusty, od dołu ku górze lejkowato rozszerza się, płynne przechodząc w kapelusz. W górnej części jest często rozdarty. Powierzchnia gładka lub pomarszczona, o barwie siwobrązowej lub siwoczarnej. Starsze trzony, podobnie jak kapelusz są biało oprószone od zarodników^[5].

Miąższ

Cienki, z początku szaroczarny, potem całkiem czarny. Jest dość elastyczny i sprężysty. Po ususzeniu staje się łamliwy, ale po namoczeniu znów odzyskuje elastyczność. Smak nieznaczny, zapach przyjemny^[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o średnicy 12-15 × 7-8,5 µm, gładkie, bezbarwne.

Występowanie i siedlisko

Występuje niemal wyłącznie na półkuli północnej: w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie i Azji. Jego północny zasięg sięga po środkową część Półwyspu Skandynawskiego i Zatokę Hudsona w Kanadzie. Na półkuli południowej występuje tylko na wyspie Nowa Gwinea^[6].

W Polsce wytwarza owocniki od sierpnia do listopada w lasach liściastych i mieszanych, zwykle kępami, najczęściej na obszarach podgórskich. Zazwyczaj rośnie pod bukami i dębami^[5].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Grzyb jadalny, jednak ze względu na mało apetyczny wygląd oraz czernienie podczas gotowania najczęściej bywa suszony, mielony na proszek i używany jako przyprawa do zup i sosów. Ma jednak mierne własności smakowe i ze względu na coraz rzadsze występowanie nie powinien być zbierany^[7].

Gatunki podobne

Trudno go pomylić z innym grzybem ze względu na charakterystyczny wygląd i brak podobnych jemu gatunków. Najbardziej podobny jest lejkowniczek pełnotrzonowy (Pseudocraterellus undulatus)^[7].

Przypisy

Craterellus cornucopioides é uma espécie de fungo pertencente à família Cantharellaceae.^[13][14]

Referências

• Este artigo foi inicialmente traduzido, total ou parcialmente, do artigo da Wikipédia em sueco, cujo título é «Craterellus cornucopioides».

Craterellus cornucopioides (Carl von Linné, 1753 ex Christian Hendrik Persoon, 1825), sin. Cantharellus cornucopioides (Carl von Linné, 1753 ex Elias Magnus Fries, 1821),^[1] cunoscut în România sub numele trâmbița (ciuperca) morților^[2], trâmbița piticilor^[3], cornul abundenței,^[4] trompetă neagră,^[5] sau burete de toamnă,^[6] este o ciupercă comestibilă din încrengătură Basidiomycota din ordinul Cantharellales, în familia Cantharellaceae și de genul Craterellus, a cărei epitet este derivat din cuvântul latin (latină cornucopia=corn al abundenței).^[7] Această specie, care coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor), este foarte răspândită în România, Basarabia și Bucovina de Nord și crește în grupuri, dezvoltându-se în primul rând în păduri de foioase (mai ales sub fagi, dar de asemenea sub stejari și tei), uneori în păduri mixte cu conifere, care se bucură de soluri grele, calcaroase, argiloase și foarte umede. Începând în august, sezonul important al apariției este de la mijlocul lunii septembrie până toamna târziu, în noiembrie, înainte de primul ger.^[8][9]

Istoric

Marele savant suedez Carl von Linné a descris specia pentru prima dată în volumul 2 al lucrării sale Species Plantarum din 1753 sub denumirea Peziza cornucopioides,^[10] iar compatriotul lui, renumitul Elias Magnus Fries i-a dat numele Cantharellus cornucopioides, în volumul 1 al marii sale opere Systema mycologicum (1821).^[11] În sfârșit, în anul 1825, faimosul micolog sud-african Christian Hendrik Persoon a redenumit soiul încă odată sub numele actual (2018), de verificat în volumul 2 al lucrării sale importante Mycologia Europaea din 1825.^[12]

Au mai fost încercate multe denumiri (vezi o selecție în info-casetă) care însa nu sunt uzate și astfel neglijabile, deci recunoscute sinonim.

Descriere

• Corpul fructifer: Ciuperca morților are o înălțime de 5-12 cm, o lățime de 3-8 cm și forma unei trompete sau pâlnii deschise, acoperită cu scârne foarte fine pe fața interioară care se întinde până la baza piciorului, fiind de culoare negurie cu tonuri de funingine și brun-negricioasă, adesea oară descuamată-scămoasă. Marginea este ondulată, îndoită, subțire și flexibilă. Stratul de fructe care se trage peste tijă aproape până la bază, este la început neted, apoi ridat longitudinal cu aspect de stinghii, sumbru, fiind de culoare cenușie sau gri-albăstruie, la umezeală neagră. Piciorul vizibil este negricios, tubular și găunos.
• Sporii: Ei sunt elipsoidal-ovoizi, netezi, neamilozi (nu intră într-o reacție chimică cu iod) și au o mărime de 12-16 x 7-10 microni. Datorită pulberii albe, ciuperca apare astfel la bătrânețe alb-brumată.
• Carnea: Tot organismul este subțire, vâscos, în vârstă aproape lemnos cu un miros slab de prune, similar buretelui galben, având crud un gust neplăcut de țărână. După preparare este o ciupercă foarte gustoasă.^[8][9][13]
• Reacții chimice: Corpul fructifer se colorează cu Hidroxid de potasiu negru.^[14]
• Variație:Mai rare sunt exemplare de culoare gălbuie, care au fost separate anterior ca specie independentă sub numele Craterellus konradii (sancționată astfel pentru ultima dată de Bourdot și Maire în 1930). Dar acest burete reprezintă doar o anomalie pigmentară a ciupercii morților, fapt dovedit recent printr-o examinare ADN.^[15]

• C. cornucopioides, spori

• C. cornucopioides bătrâni

• C. cornucopioides tineri

• C. cornucopioides matură

• C. cornucopioides, var. konradii

Confuzii

În mod general, acest burete precum variația sa poate fi confundat numai cu alte soiuri cu toate comestibile de genul Cantharellus, Craterellus sau Gomphus, ca de exemplu cu Cantharellus carbonarius sin. Geopetalum carbonarius,^[16] Cantharellus cinereus,^[17] Craterellus sinuosus, sin. Pseudocraterellus undulatus,^[18] Craterellus tubaeformis^[19] respectiv cu Camarophyllopsis atropuncta (necomestibil),^[20] Gomphus clavatus,^[9] Helvella corium (probabil otrăvitor)^[21] sau Urnula craterium (necomestibil).^[22]

Ciuperci asemănătoare în imagini

• !Camarophyllopsis atropuncta!

• Cantharellus cinereus

• Craterellus sinuosus

• Craterellus tubaeformis

• Gomphus clavatus

• !!Helvella corium!!

• !Urnula craterium!

Valorificare

Potrivit unui studiu portughez, 100 g al buretelui uscat conțin 69.45 g proteină, 13.44 g carbohidrați (cea mai mare parte manitol, un alcool de zahăr) și 4,88 g de grăsime, în valoare de 378 de calorii. Ele conțin de asemenea acizi grași, în principal din soiul polinesaturat, precum fenoli, flavonoide și 87 mg vitamină C.^[23]

Bureții proaspeți, tăiați foarte mărunt, pot fi pregătiți ca ciulama, de asemenea împreună cu alte ciuperci de pădure sau adăugați la un sos de carne, cu preferință de porc, pui sau iepure de casă.^[24]

Cel mai bun fel de aplicare este uscatul. De abia atunci ciupercile dezvoltă aroma precum gustul lor extraordinar, amintind la acel de trufă. Ele se pot de asemenea adăuga ca praf la supe și alte sosuri^[25] sau ca ingredient la producerea de ketchup de ciuperci precum esență de bureți.^[26]

Note

Bibliografie

• Marcel Bon: „Pareys Buch der Pilze”, Editura Kosmos, Halberstadt 2012, ISBN 978-3-440-13447-4
• Giacomo Bresadola: „Iconographia Mycologica, vol. IX, Editura Società Botanica Italiana, Milano 1929
• Bruno Cetto, vol. 1-4 (vezi sus)
• Rose Marie Dähncke: „1200 Pilze in Farbfotos”, Editura AT Verlag, Aarau 2004, ISBN 3-8289-1619-8
• Jean-Louis Lamaison & Jean-Marie Polese: „Der große Pilzatlas“, Editura Tandem Verlag GmbH, Potsdam 2012, ISBN 978-3-8427-0483-1
• Csaba Locsmándi, Gizella Vasas: „Ghidul culegătorului de ciuperci”, Editura Casa, Cluj-Napoca 2013, ISBN 9786068527147
• Ewald Gerhard: „Der große BLV Pilzführer“ (cu 1200 de specii descrise și 1000 fotografii), Editura BLV Buchverlag GmbH & Co. KG, ediția a 9-a, München 2018, ISBN 978-3-8354-1839-4
• Jean-Louis Lamaison & Jean-Marie Polese: „Der große Pilzatlas“, Editura Tandem Verlag GmbH, Potsdam 2012, ISBN 978-3-8427-0483-1
• J. E. și M. Lange: „BLV Bestimmungsbuch - Pilze”, Editura BLV Verlagsgesellschaft, München, Berna Viena 1977, ISBN 3-405-11568-2
• Hans E. Laux: „Der große Pilzführer, Editura Kosmos, Halberstadt 2001, ISBN 978-3-440-14530-2
• Gustav Lindau, Eberhard Ulbrich: „Die höheren Pilze, Basidiomycetes, mit Ausschluss der Brand- und Rostpilze”, Editura J. Springer, Berlin 1928
• Meinhard Michael Moser: „Röhrlinge und Blätterpilze - Kleine Kryptogamenflora Mitteleuropas”, ediția a 5-ea, vol. 2, Editura Gustav Fischer, Stuttgart 1983

Legături externe

• Materiale media legate de Trâmbița morților la Wikimedia Commons
• Trâmbița morților, film

Den mykologiska karaktären hos svart trumpetsvamp:

hymenium:
vecklad

hatt:
trattlik

skivtyp:
nedlöpande

ätlighet:
delikat

fot:
bar

sporavtryck:
gräddfärgad

ekologi:
mykorrhiza

Svart trumpetsvamp (Craterellus cornucopioides) är en helt svart, ibland närmast mörkblå svamp i kantarellsläktet. Den är en populär matsvamp särskilt lämplig att torka. Den sägs växa på marker där ek och hassel förekommer samt i barrskog. Svampen är trattformad och har ett tunt kött. Den kan växa väl dold under vissnande löv och inne i mossa. Ibland återfinns den som "deformerade trattar", intrasslade i gräs. Så länge inte fruktkropparna är ruttna försämrar det dock inte matvärdet på något vis.

Svart trumpetsvamp har inga farliga förväxlingssvampar. Den enda liknande svampen är den i Norden mycket ovanliga och ätliga gråa kantarellen. Det finns även rödgul trumpetsvamp som är mer lik trattkantarell.

Svart trumpetsvamp betraktas som en god matsvamp^[13] som passar bra till gräddstuvningar och stekning. Historiskt sett har svampen dock inte fått lika mycket uppmärksamhet. I M.A. Lindblads Svampbok från 1901 tas inte hänsyn till dess smakkvalitéer, utan Lindberg menar att både svart och rödgul trumpetsvamp är av "mindre [mat]värde" på grund av sitt tunna kött.^[14]

Referenser

1. ^ Burt (1914) , In: Ann. Mo. bot. Gdn 1:334
2. ^ Kuntze (1898) , In: Revis. gen. pl. (Leipzig) 3(2):463
3. ^ Gillet (1876) , In: Hyménomycètes (Alençon):345
4. ^ [a b] ”CABI databases”. http://www.speciesfungorum.org. Läst 24 januari 2013.
5. ^ E.M. Fries (1821) , In: Syst. mycol. (Lundae) 1:321
6. ^ Pers. (1801) , In: Syn. meth. fung. (Göttingen) 2:491
7. ^ Pers. (1797) , In: Tent. disp. meth. fung. (Lipsiae):71
8. ^ With. (1792) , In: Bot. Arr. Brit. Pl., Edn 2 (London) 3:281
9. ^ With. (1792) , In: Bot. Arr. Brit. Pl., Edn 2 (London) 3:280
10. ^ Bull. (1791) , In: Hist. Champ. France (Paris) 1:291, tab. 150; 498:3
11. ^ Timm (1788) , In: Fl. Megapol. Prodr.:262
12. ^ L. (1753) , In: Sp. pl. 2:1181
13. ^ Nylén, Bo. Svampar i Norden och Europa, 2000.
14. ^ Lindbald, M.A. M.A. Lindblads Svampbok, 1901, sid 86.

Externa länkar

• Naturhistoriska riksmuseets svampbok
• Wikimedia Commons har media som rör Svart trumpetsvamp.
  Bilder & media

• 1 Будова
• 2 Життєвий цикл
• 3 Поширення та середовище існування
• 4 Практичне використання
• 5 Див. також
• 6 Примітки
• 7 Джерела

1. ↑ Species Plantarum: 1181 (1753)
2. ↑ Flora carniolica 2: 476 (1772)
3. ↑ Flora carniolica 2: 476, no 1608 (1772)
4. ↑ Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur Icones 4: 107, pl. 165 (1774)
5. ↑ Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur Icones 4: 107, t. 166 (1774)
6. ↑ Elenchus fungorum: 93 (1783)
7. ↑ Flora megapolitanae Prodomus exhibeus plantas ductatus Megapolitano: 262 (1788)
8. ↑ Herbier de la France 11: t. 498:3 (1791)
9. ↑ Neues Magazin für die Botanik 1: 112 (1794)
10. ↑ Tentamen dispositionis methodicae Fungorum: 71 (1797)
11. ↑ Synopsis methodica fungorum: 491 (1801)
12. ↑ Systema Mycologicum 1: 321 (1821)
13. ↑ Cryptogamica Germaniae 2: 628 (1833)
14. ↑ Kuntze, Revisio generum plantarum 3 (2): 463 (1898)
15. ↑ Species Plantarum: 1181 (1753)
16. ↑ Flora carniolica 2: 476 (1772)
17. ↑ Flora carniolica 2: 476, no 1608 (1772)
18. ↑ Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur Icones 4: 107, pl. 165 (1774)
19. ↑ Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur Icones 4: 107, t. 166 (1774)
20. ↑ Elenchus fungorum: 93 (1783)
21. ↑ Flora megapolitanae Prodomus exhibeus plantas ductatus Megapolitano: 262 (1788)
22. ↑ Herbier de la France 11: t. 498:3 (1791)
23. ↑ Neues Magazin für die Botanik 1: 112 (1794)
24. ↑ Tentamen dispositionis methodicae Fungorum: 71 (1797)
25. ↑ Synopsis methodica fungorum: 491 (1801)
26. ↑ Systema Mycologicum 1: 321 (1821)
27. ↑ Cryptogamica Germaniae 2: 628 (1833)
28. ↑ Kuntze, Revisio generum plantarum 3 (2): 463 (1898)
29. ↑ Craterellus cornucopioides. www.mycobank.org. Процитовано 2017-01-09T06:15:25+00:00.

Латинское название Craterellus cornucopioides (L.) Pers., 1825

Систематика
на Викивидах

Изображения
на Викискладе

NCBI 94199

Воро́ночник рожкови́дный, или (лат. Craterellus cornucopioides) — гриб рода Вороночник семейства Лисичковые.

Названия

Синонимы:

• Peziza cornucopioides L.basionym
• Cantharellus cornucopioides (L.) Fr.
• Merulius cornucopioides (L.) Pers.
• Pezicula cornucopioides (L.) Paulet
• Sterbeeckia cornucopioides (L.) Dumort. и другие^[1].

Другие русские названия:

• кратереллус рожковидный,
• вороночник воронковидный,
• трубкогриб роговидный,
• лисичка серая (ошибочно)^[2].
• вороночник серый

Из-за формы в Финляндии этот гриб называют чёрный рожок (фин. Mustatorvisieni), в Германии — трубой мёртвых (нем. Totentrompete), во Франции - трубой смерти (фр. Trompette de la mort), а в Англии — рогом изобилия (англ. Horn of Plenty).

Описание

Плодовые тела трубковидные или чашевидные, сужающиеся к основанию, высотой 5 — 12 см, полые — углубление шляпки переходит в полость ножки. Шляпка в виде глубокой воронки (диаметром 3 — 8 см) с отвёрнутым наружу волнистым краем, который у зрелых грибов становится разорванным или лопастным. Верхняя (внутренняя) поверхность плодового тела волокнистая, мелкочешуйчатая; у молодых грибов — чёрно-бурая, у зрелых — тёмно-серая или почти чёрная. Нижняя (внешняя) поверхность серовато-бурая, покрытая гладким (у молодых грибов), бугорчатым или слегка морщинистым гимением сероватого или сизого цвета; после созревания спор выглядит запорошенной. При высыхании гриб становится светлее. Иногда встречаются светло-жёлтые экземпляры, ранее выделявшиеся в отдельный вид Craterellus konradii^[3].
Псевдопластинки, свойственные лисичкам, у вороночника рожковидного отсутствуют.
Споровый порошок белый или желтоватый. Споры размером 8—14 х 5—9 мкм, яйцевидно-эллипсоидные, гладкие, бесцветные.

Ножка очень короткая, 0,8—1 см толщиной, зауженная к основанию, жёсткая, одного цвета со шляпкой.

Мякоть гриба очень тонкая, ломкая, плёнчатая, у молодых грибов тёмно-серая, серо-чёрная или чёрно-коричневая, у зрелых — почти чёрная. Запах и вкус сырых грибов практически отсутствует, напротив, при термообработке и сушке усиливается.^[4]

Экология и распространение

Обычно указывается как микоризный гриб, но на сайте www.mushroomexpert.com предположительно определён как сапрофит^[3].
Растёт на почве во влажных лиственных и смешанных лесах, в том числе на опавшей листве дубов и буков^[5], на глинистой и известковой почве; предпочитает открытые, светлые места, обочины тропинок и дорог, края канав. Обычен в горных районах. Встречается обычно скученными группами — сростками из 4 и более экземпляров^[3] или даже колониями, но благодаря своей окраске сильно сливается с лиственным опадом, так что его трудно обнаружить.
Вороночник рожковидный широко распространён в умеренной зоне Северного полушария вплоть до тропиков, произрастая в Европе, Азии (включая Японию), Северной Америке^[6]. В РФ произрастает в Европейской части России, на Северном Кавказе, в Западной Сибири, Алтайском крае, на Дальнем Востоке.

Сезон с начала июля до конца сентября — октября (обильно — с середины августа до середины сентября). В областях с тёплыми бесснежными зимами встречается вплоть до ноября.

Сходные виды

Вороночник рожковидный легко опознается благодаря своей чашевидной форме, тёмной окраске и тенденции расти скученными группами. Родственный вид Вороночник извилистый (Craterellus sinuosus) (Fr.) Fr. отличается от вороночника рожковидного более светлой, желтоватой окраской и сильнее расчленённой шляпкой. В отличие от видов рода лисичка (например, лисички серой) вороночник рожковидный не имеет на нижней поверхности шляпки псевдопластинок.

Также имеет некоторое сходство с Урнулой бокаловидной (Urnula craterium) (Schwein.) Fr., плотным кожистым бокаловидным грибом почти чёрного цвета. В отличие от него вороночник рожковидный ломок и имеет форму чаши с отвёрнутым краем^[3].

Пищевые качества

Съедобный гриб, в западной Европе считается деликатесным. Не требует предварительной обработки. В пищу употребляются только трубчатая воронка грибов, более грубая сплошная ножка удаляется. Используется в жареных, тушёных блюдах, супах, соусах, приправах. При варке приобретает чёрный цвет. В отличие от лисичек гриб хорошо сушится, хотя и становится ломким, крошащимся. Вкус при этом несколько усиливается. Сушеный гриб служит основой для разных соусов.^[4]

Примечания