dcsimg
صورة زامحيات
Life » » Fungi » » دعاميات » » زامحيات »

زامح شائع

Schizophyllum commune Fr. 1815

Rozszczepka pospolita ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
 src=
Wewnętrzna strona owocnika rozszczepki pospolitej
 src=
Rozszczepki pospolite na pniu (widoczne zewnętrzne strony owocników)

Rozszczepka pospolita (Schizophyllum commune Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny rozszczepkowatych (Schizophyllaceae)[1][2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Schizophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Ma 23 synonimy naukowe. Niektóre z nich[3]:

  • Agaricus alneus L. 1755
  • Agaricus alneus Reichard 1780
  • Agaricus multifidus Batsch 1786
  • Apus alneus (L.) Gray 1821
  • Daedalea commune (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Merulius alneus (L.) J.F. Gmel. 1792
  • Merulius alneus (Reichard) Schumach. 1803
  • Merulius communis (Fr.) Spirin & Zmitr. 2004
  • Schizophyllum alneum (L.) J. Schröt. 1888
  • Schizophyllum alneum (Reichard) Kuntze 1898
  • Schizophyllum alneus (L.) Kuntze (1898)
  • Schizophyllum commune var. multifidum (Batsch) Cooke 1892
  • Schizophyllum multifidum (Batsch) Fr. 1875

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako olszówka pospolita, kosmatek, dwójlistek towarzyski[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1-4 cm, kształt kolisty, półkolisty, wachlarzowaty lub muszelkowaty. Do podłoża przyrasta bokiem. Trzonu brak. Powierzchnia filcowata o kolorze od białawego do szarego[5]. Pokryta jest szczecinkami i jest promieniście pofałdowana lub bruzdowana. Czasami posiada odcień beżowy lub różowy. Zdarza się też, że pomiędzy szczecinkami osiedlają się glony nadające kapeluszowi zielony kolor[2].

Hymenofor

Szary do bladoczerwonobrązowego i w grupie owocników przypomina podłużnie rozszczepione blaszki, co jest charakterystyczną cechą rodzaju rozszczepka[6]. Podczas suchej pogody zwijają się, w ten sposób chroniąc zarodniki przed wyschnięciem[2].

Miąższ

U młodych okazów mięsisty, ale szybko staje się łykowaty i skórzasty[5]. Podczas wilgotnej pogody jednak staje się giętki i elastyczny[2].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki bezbarwne, eliptyczne, o gładkiej powierzchni. Rozmiar 3-4 × 1-1,5 μm[5].

Występowanie i siedlisko

Gatunek pospolity na całym świecie[7]. Również w Polsce jest bardzo pospolity[4].

Unika siedlisk wilgotnych i występuje głównie w miejscach dobrze nasłonecznionych. Rośnie na martwym drewnie drzew liściastych i iglastych, a także na zranionych miejscach żywych drzew. Rozwija się przez cały rok. Można go spotkać na pniach i pniakach drzew, na suchych gałęziach, na starym, składowanym drewnie. Często występuje razem z porostami i wrośniakiem szorstkim (Trametes hirsuta)[6].

Znaczenie

Saprotrof i pasożyt. Wywołuje białą zgniliznę drewna. Czasami wyrządza szkody w rolnictwie, poraża bowiem zafoliowane bale siana i kiszonki. Czasami (rzadko) atakuje również ludzi. Obecność grzybni tego gatunku stwierdzono np. w drogach oddechowych u ludzi o osłabionym układzie odpornościowym[6].

W Europie jest uważana za grzyb niejadalny. Jednak na opracowanej dla FAO liście jest wymieniona jako grzyb jadalny w następujących państwach świata: Benin, Chiny (z Hongkongiem), Demokratyczna Republika Konga, Etiopia, Ghana, Gwatemala, Indie, Laos, Madagaskar, Malawi, Meksyk, Mozambik, Nigeria, Peru, Republika Środkowoafrykańska, Zambia[8].

Zawiera schizophylan – substancję o właściwościach imunostymulujacych i przeciwnowotworowych[9].

Gatunki podobne

Podobna jest ciżmówka zmienna (Crepidotis variabilis). Rozróżnić ją można jednak łatwo po nierozszczepionych blaszkach. Ma brązowe zarodniki i rośnie w bardziej wilgotnych siedliskach[6].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].
  2. a b c d Grzybland. Rozszczepka pospolita. [dostęp 2012-01-10].
  3. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-20].
  4. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  6. a b c d Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
  7. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  8. Eric Boa: Wild edible fungi : A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.
  9. Andrzej Szczepkowski. Grzyby nadrzewne w innym świetle – użytkowanie owocników. Studia i Materiały CEPL w Rogowie. R. 14. Zeszyt 32 / 3 / 2012
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Rozszczepka pospolita: Brief Summary ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
 src= Wewnętrzna strona owocnika rozszczepki pospolitej  src= Rozszczepki pospolite na pniu (widoczne zewnętrzne strony owocników)

Rozszczepka pospolita (Schizophyllum commune Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny rozszczepkowatych (Schizophyllaceae).

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL