Phormium tenax er ein fleirårig plante frå New Zealand og Norfolkøya. Han veks som ein klump av lange, reimaktige blad med ei lengd på opptil to meter. Endå lengre blomestenglar veks opp frå denne klumpen og blomstrar med raude eller gule blomar.[1]
P. tenax er no utbreidd som prydplante, men har ei lang historie bak seg som fiberplante på New Zealand.[1] Fiberet blei brukt av maoriar sidan dei busette seg på New Zealand, mellom anna til klede, men også til reip og segl[2] etter at europearar kom til regionen og minst fram til andre verdskrigen. På maori er planten kjend som harakeke. På engelsk blir han kalla New Zealand flax eller berre flax ('lin'), sistnemnde typisk på New Zealand.[3] New Zealand hemp er også blitt brukt historisk i samband med sjøfart.[3]
P. tenax er ein invasiv art på ein del stillehavsøyar og i Australia.[4] Blada inneheld cucurbitacinstoff som er giftige for nokre dyr, og nokre av dei gjev ein av dei bitraste smakane menneske kan sansa.[5]
Phormium tenax er ein fleirårig plante frå New Zealand og Norfolkøya. Han veks som ein klump av lange, reimaktige blad med ei lengd på opptil to meter. Endå lengre blomestenglar veks opp frå denne klumpen og blomstrar med raude eller gule blomar.
P. tenax er no utbreidd som prydplante, men har ei lang historie bak seg som fiberplante på New Zealand. Fiberet blei brukt av maoriar sidan dei busette seg på New Zealand, mellom anna til klede, men også til reip og segl etter at europearar kom til regionen og minst fram til andre verdskrigen. På maori er planten kjend som harakeke. På engelsk blir han kalla New Zealand flax eller berre flax ('lin'), sistnemnde typisk på New Zealand. New Zealand hemp er også blitt brukt historisk i samband med sjøfart.
P. tenax er ein invasiv art på ein del stillehavsøyar og i Australia. Blada inneheld cucurbitacinstoff som er giftige for nokre dyr, og nokre av dei gjev ein av dei bitraste smakane menneske kan sansa.
Phormium tenax, på norsk kalt newzealandsk lin, er en evigrønn staude i dagliljefamilien. Planten stammer opprinnelig fra New Zealand og Norfolkøya.
Planten vokser i tuer med lange sverd- og stroppeliknende blader som kan bli opptil to meter lange. Bladene er grønne, nesten olivenfargede. Blomsterstengelen vokser høyt over bladverket, med dramatiske gule og røde blomster.
Phormium tenax har vært en viktig fiberkilde for maoriene på New Zealand. Fibrene ble brukt til tradisjonsrike tekstiler, men også til tauverk og seil.
I dag er den en populær prydplanter i hager over hele verden. Den er spesielt godt tilpasset milde kystklima, og tåler godt både saltvann, vind og lave sommertemperaturer. Dette gjør planten populær i store deler av nordvest-Europa.
Phormium tenax, på norsk kalt newzealandsk lin, er en evigrønn staude i dagliljefamilien. Planten stammer opprinnelig fra New Zealand og Norfolkøya.