Inocybe rimosa (Bull.) P. Kumm. 1871

L'inocibe (Inocybe rimosa, de l'arrel grega ís que vol dir "fibra" i del mot kybe -cap-, ja que aquest bolet té el barret guarnit de fibril·les. Rimosa és un mot llatí que vol dir "plena de clivelles") és un bolet amb un barret molt fibrós que fàcilment s'esberla.

Morfologia

Té un barret cònic, que en créixer s'aplana, però conserva la part central aixecada, en forma de mamella, de tres a vuit cm de rotllana, amb el marge fes i esquinçat, recobert de fibril·les disposades radialment que li confereixen un aspecte estriat. És de color palla o groc brut i les fibril·les són més fosques.

Les làmines estan bastant juntes, són de color groc verdós i s'enfosqueixen amb les espores madures, de color tabac.

El peu és blanquinós, fibrós, del mateix color del barret, potser un pèl més prim a dalt que no pas a baix.

La seua carn és prima i amb olor d'esperma.

Hàbitat

Creix a tot arreu, als boscos, als marges i en parcs i jardins, en grupets, a la tardor.

Toxicitat

És molt tòxic. Les persones afectades comencen a tindre els primers símptomes d'enverinament molt aviat, generalment durant el mateix àpat.

No és fàcil confondre'l amb cap bolet comestible tradicional i solen intoxicar-se aquelles persones que s'han begut l'enteniment i ho cullen tot i s'ho mengen.

Risc de confusió amb altres espècies

Hi ha espècies veïnes de similar aspecte i d'igual o pitjor toxicitat, entre les quals destaca Inocybe patouillardii (dedicat a Patouillard, un reconegut farmacèutic). És més molsut, comença blanc i s'esgrogueix, però va prenent, amb el temps, coloracions rosades i rogenques.^[1]

Referències

Enllaços externs

• Fotografies d'inocibes.
• Distribució de l'inocibe a la península Ibèrica i Balears. (castellà) i (anglès)
• Descripció i fotografies d'inocibes. (anglès)

Vláknice kuželovitá někdy zvaná vláknice rozsedalá (Inocybe rimosa)je jedovatá houba z čeledi trepkovitkovitých.

Popis

Klobouk dosahuje šířky mezi 4 - 7 cm. Nejprve vypadá jako malý kuželík, který se později zplošťuje. Okraj klobouku se obrací vzhůru a na mnoha místech puká. I u zcela rozloženého klobouku zůstane na temeni zachován zbytek kužele. Barva se pohybuje mezi slámově žlutou až okrově hnědou, přičemž střed klobouku je často tmavší. Povrch je suchý a výrazně paprsčitě vláknitý.

Lupeny jsou husté a nestejně dlouhé. Zpočátku jsou šedavě olivové a pozvolna se mění v hnědavé. Ostří však zůstává světlejší než plochy lupenů.

Třeň dorůstá délky 8 cm a šířky 0,5 - 1 cm. Směrem k bázi se lehce rozšiřuje. Má vláknitou strukturu, uvnitř je plný, pevný a má bělavou, postupně spíše nažloutlou barvu. Na vláknech třeně má v mládí drobné vločky. Dužina je bílá a má spermatický zápach.

Výtrusný prach je hnědý.

Výskyt

Vláknice nemá žádná speciálně oblíbená stanoviště. Roste skoro všude, často při okrajích cest, v lesích, parcích, u listnatých a jehličnatých stromů. Nejhojněji se vyskytuje od léta do podzimu.

Synonyma

• Agaricus destrictus (Fr.) Fr., Monogr. Hymenomyc. Suec. (Upsaliae) 1: 343 (1857)
• Agaricus fastigiatus Schaeff., Fung. bavar. palat. nasc. (Ratisbonae) 4: 13 (1774)
• Agaricus fastigiatus var. superbus Fr., Icon. Sel. Hymenomyc. 1: tab. 108, fig. 1 (1867)
• Agaricus rimosus Bull., Herb. Fr. 9: tab. 388 (1789)
• Agaricus rimosus subsp. pleoceps Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 3: 196 (1828)
• Agaricus rimosus Bull., Herb. Fr. 9: tab. 388 (1789) subsp. rimosus
• Agaricus rimosus var. clathus Lasch, Linnaea 3: 411 (1828)
• Agaricus rimosus var. dehiscens Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 3: 196 (1828)
• Agaricus rimosus var. destrictus Fr., Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 174 (1838) [1836-1838]
• Agaricus rimosus var. palliderufus Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 3: 195 (1828)
• Agaricus rimosus var. pullulans Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 3: 195 (1828)
• Agaricus rimosus Bull., Herb. Fr. 9: tab. 388 (1789) var. rimosus
• Agaricus rimosus var. santalinus Pers., Mycol. eur. (Erlanga) 3: 195 (1828)
• Agaricus schistus Cooke & W.G. Sm., Forsch. PflKr., Tokyo: 154 (1883)
• Agmocybe rimosa (Bull.) Earle, Bull. New York Bot. Gard. 5: 439 (1909)
• Gymnopus rimosus (Bull.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 604 (1821)
• Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 180 (1872)
• Inocybe fastigiata f. alpestris R. Heim
• Inocybe fastigiata f. alpina R. Heim, Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris): 185 (1931)
• Inocybe fastigiata f. argentata Kühner, Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 71(3): 169 (1956) [1955]
• Inocybe fastigiata f. brevispora (R. Heim) Nespiak, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), Bedłkowe (Agaricales), Zasłonakowate (Cortinariaceae), Strzępiak (Inocybe) 19: 34 (1990)
• Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 180 (1872) f. fastigiata
• Inocybe fastigiata f. heimii Singer, Collect. Botan. 1(3): 233 (1947)
• Inocybe fastigiata f. lobata (R. Heim) Nespiak, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), Bedłkowe (Agaricales), Zasłonakowate (Cortinariaceae), Strzępiak (Inocybe) 19: 35 (1990)
• Inocybe fastigiata f. subcandida Malençon, in Malençon & Bertault, Champignon Supérieurs du Maroc 1: 361 (1970)
• Inocybe fastigiata f. umbrinella (Bres.) Nespiak, Flora Polska. Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), Bedłkowe (Agaricales), Zasłonakowate (Cortinariaceae), Strzępiak (Inocybe) 19: 35 (1990)
• Inocybe fastigiata f. viridis Alessio, Micol. Ital. 25(1): 53 (1996)
• Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 180 (1872) subsp. fastigiata
• Inocybe fastigiata subsp. lobata (R. Heim) Dermek & J. Veselský, Česká Mykol. 31(4): 192 (1977)
• Inocybe fastigiata subsp. umbrinella (Bres.) Dermek & J. Veselský, Česká Mykol. 31(4): 191 (1977)
• Inocybe fastigiata var. alpestris (R. Heim) Schmid-Heckel, Forschungsberichte Nationalpark Berchtesgarden 8: 152 *(1985)
• Inocybe fastigiata var. brevispora R. Heim, (1931)
• Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 180 (1872) var. fastigiata
• Inocybe fastigiata var. lobata R. Heim, Encyclop. Mycol. 1: 189 (1931)
• Inocybe fastigiata var. macrospora Bres., Fl. ital. crypt., Fasc. 1 15: 732 (1916)
• Inocybe fastigiata var. microsperma Bres., Iconogr. Mycol. 15: 745 (1930)
• Inocybe fastigiata var. subbrevispora Bon, Docums Mycol. 31(no. 124): 23 (2002)
• Inocybe fastigiata var. superba (Fr.) P. Karst.
• Inocybe fastigiata var. umbrinella (Bres.) R. Heim, Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris): 188 (1931)
• Inocybe pseudofastigiata Rea, Trans. Br. mycol. Soc. 12(2-3): 210 (1927)
• Inocybe rimosa f. alpina (R. Heim) Esteve-Rav., V. González & Arenal, Boln Soc. Micol. Madrid 22: 178 (1997)
• Inocybe rimosa f. argentata (Kühner) Courtec., Docums Mycol. 18(no. 72): 50 (1988)
• Inocybe rimosa (Bull.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 78 (1871) f. rimosa
• Inocybe rimosa f. squarrosa Kobayasi, Nagaoa 2: 90 (1952)
• Inocybe rimosa var. argentata (Kühner) Cetto, I Funghi dal Vero, Vol. 7 (Trento): 197 (1993)
• Inocybe rimosa var. brasiliensis Rick, Lilloa 3: 427 (1938)
• Inocybe rimosa var. cyanophylla Rick, (1930)
• Inocybe rimosa (Bull.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 78 (1871) var. rimosa
• Inocybe rimosa var. umbrinella (Bres.) Bizio & M. Marchetti, Boll. Gruppo Micol. 'G. Bresadola' (Trento) 41(2): 138 (1998)
• Inocybe schista (Cooke & W.G. Sm.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 774 (1887)
• Inocybe umbrinella Bres., Annls mycol. 3(2): 161 (1905)
• Inocybe umbrinella f. pallidula Kobayasi, Nagaoa 2: 97 (1952)
• Inocybe umbrinella Bres., Annls mycol. 3(2): 161 (1905) f. umbrinella ^[1]

Záměna

Zejména za sucha je možná záměna s jinými druhy, jejichž klobouk může být také rozpukaný. Např. sluka svraskalá (Rozites caperatus).

Užití

Všechny vláknice jsou nejedlé až velmi jedovaté. Vláknice kuželovitá je velmi jedovatá a obsahuje muscarin - jed, který působí na krevní oběh a nervy. Otrava se zpočátku projeví slzením a zvýšením pocením. Následují těžké žaludeční a střevní potíže.

Odkazy

Reference

1. ↑ synonyma na Index Fungorum

Literatura

• GRÜNERT, H., GRÜNERT, R. Houby. Euromedia Group, k. s. - Knižní klub. Praha. 2011. ISBN: 978-80-242-3220-1
• KEIZER, G. J., Encyklopedie hub. Rebo Productions. Praha. 1998. ISBN: 80-85815-95-8

Der Kegelige Risspilz (Pseudosperma rimosum^[1] Syn.: Inocybe rimosa, I. fastigiata) ist eine Pilzart aus der Familie der Risspilzverwandten.

Merkmale

Der Hut ist spitzkegelig oder hat einen abgerundeteren Scheitel. Vor allem bei jungen Exemplaren befinden sich am Rand vergängliche cortina-artige Velumreste. Außerdem ist der Hut radialrissig, hat einen Durchmesser von 2 bis 6 Zentimeter und ist sehr veränderlich strohocker, ockerbräunlich oder dunkler braun gefärbt. Die Lamellen weisen anfangs einen leichten Grauton auf und färben sich beim Reifen schmutzig olivbräunlich. Sie stehen gedrängt und sind ausgebuchtet angewachsen. Der Stiel ist weißlich bis bräunlich gefärbt und heller als der Hut. Seine Oberfläche ist faserig-flockig.

Der Geruch ist mehr oder weniger deutlich spermatisch. Der Geschmack ist unbedeutend. Das Sporenpulver ist braun. Die Sporen sind 10 bis 14 (selten bis 18) × 6,5 bis 8 Mikrometer groß, elliptisch-mandelförmig und glatt. Die Größe variiert stark. Die Cheilozystiden sind keulig, dünnwandig und besitzen keine Kristalle.

Vorkommen

Der Kegelige Risspilz wächst in Laub- und Nadelwäldern sowie in Parkanlagen und an Wegrändern. Er ist häufig und von Juni bis Oktober zu finden.

Giftigkeit

Der Pilz enthält Muscarin. Eine Vergiftung durch den Kegeligen Risspilz macht sich durch Schweißausbrüche und schwere Bauchkoliken bemerkbar.

Belege

Literatur

• Ewald Gerhardt: Pilze. BLV Buchverlag, München 2006, ISBN 978-3-8354-0053-5

Einzelnachweise

1. ↑ P. Brandon Matheny, Alicia M. Hobbs, Fernando Esteve-Raventós: Genera of Inocybaceae: New skin for the old ceremony. In: Mycologia. Band 112, Nr. 1, 2. Januar 2020, ISSN 0027-5514, S. 83–120, doi:10.1080/00275514.2019.1668906, PMID 31846596.

Weblinks

– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

Inocybe rimosa (formerly known as Inocybe fastigiata), commonly known as straw-colored fiber head, is a poisonous mushroom native to Europe. Its toxic ingredient is muscarine, discovered during the 1930s.^[1] Serious poisoning can result from consuming any quantity of the mushroom.^[2]

German naturalist Jacob Christian Schäffer described this species in 1774. Lucien Quélet transferred it to the genus Inocybe in 1872.^[3]

The tan (or rarely whitish) cap is cone-shaped then expands, generally retaining an umbo and a darker center. Its surface is fibrous. The gills are light grayish and brown with age. The stalk is whitish, semi-fibrillose, and slightly clavate. The odour tends to be spermatic.^[4]

In Israel, the species grows under Palestine oak (Quercus calliprinos) and pines, with mushrooms still appearing in periods of little or no rain as they are mycorrhizal.^[5]

In Israel, it is confused with edible mushrooms of the genus Tricholoma, particularly Tricholoma terreum, and Suillus granulatus, all of which grow in similar habitats.^[5] I. sororia is another similar species.^[4]

References

Suippurisakas (Inocybe rimosa vanh. Inocybe fastigiata)^[1] on myrkyllinen risakkaisiin kuuluva sieni, jonka tunnistaa imelästä maanhajusta, suiposta lakista ja vanhemmiten risaikseksi käyvästä lakista.^[2] Lajia myrkyllisempi on myrkkyrisakas.^[3]

Lähteet

Inocybe rimosa

L'inocybe fastigié ou Inocybe rimosa est un champignon agaricomycète du genre Inocybe et de la famille des Inocybaceae.

Inocybe rimosa (Bull.) P. Kumm., Führer Pilzk.: 78 (1871).

Descrizione della specie

Cappello

3-7 cm, abbastanza carnoso, da quasi bianco fino a paglierino od ocraceo, talvolta più scuro al disco, inizialmente conico-convesso poi rialzato al margine, con umbone; cuticola asciutta, con fibrilee radiali; margine da giovane rivolto verso l'alto, con cortina più o meno effimera, filamentosa, biancastra, spesso fessurato.

Lamelle

Fitte, ineguali, con lamellule fortemente smarginate-uncinate, grigiastre, sfumate di colore olivaceo, poi brunastre, con filo più chiaro.

Gambo

4-8 x 0,4-1 cm, pieno, sodo, biancastro od ocraceo chiaro, cilindrico o ingrossato alla base, a volte contorto, profondamente infisso nel substrato, ricoperto da fiocchi stopposi di fibrille, specie da giovane.

Carne

Bianca, fibrosa.

• Odore: spermatico.
• Sapore: insignificante.

Spore

Brunastre in massa, lisce, ovali, 9-13 x 5-8 µm.

Commestibilità

Velenoso, provoca sindrome muscarinica per il contenuto non esiguo di Muscarina.

Habitat

Fungo simbionte, cresce nei boschi di conifere e nei prati adiacenti, su terreno umido, in estate-autunno.

Sinonimi e binomi obsoleti

• Agaricus curreyi Berk., Outl. Brit. Fung. (London): 155 (1860)
• Agaricus fastigiatus Schaeff., Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur 4: 13 (1774)
• Agaricus rimosus Bull., Herbier de la France 9: tab. 388 (1789)
• Agaricus schistus Cooke & W.G. Sm., Forsch. PflKr., Tokyo: 154 (1883)
• Agmocybe rimosa (Bull.) Earle, Bulletin of the New York Botanical Garden 5: 439 (1909) [1906]
• Gymnopus rimosus (Bull.) Gray, A Natural Arrangement of British Plants (London) 1: 604 (1821)
• Inocybe curreyi (Berk.) Sacc., Sylloge fungorum (Abellini) 5: 775 (1887)
• Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quél., Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 180 (1872)
• Inocybe obsoleta Romagn., Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 74: 145 (1958)
• Inocybe pseudofastigiata Rea, Trans. Br. mycol. Soc. 12(2-3): 210 (1927)
• Inocybe schista (Cooke & W.G. Sm.) Sacc., Sylloge fungorum (Abellini) 5: 774 (1887)
• Inocybe umbrinella Bres., Annales Mycologici 3: 161 (1905)

Stačioji plaušabudė (lot. Inocybe rimosa, sin. Inocybe fastigiata) – plaušabudžių (Inocybe) genties grybų rūšis.

Vaisiakūniai smulkūs. Kepurėlė 3-5 cm skersmens, Iš pradžių kūgiška, vėliau paplokščia, su gūbreliu, plaušuota, suskeldėjusi, rusvai geltona, pilkai geltona, geltonai ruda. Lakšteliai pilki, vėliau pilkai rudi, pakraščiai šviesesni. Kotas 4-8 cm ilgio, 0,5-2,5 cm storio, kietas, pilkai rusvas, plaušuotas, prie kepurėlės taškuotas, vienodo storumo. Trama balta, plona, nemalonaus kvapo.

Auga liepos – rugsėjo mėn. miškuose, parkuose, soduose, dažniausiai pavieniui, kartais grupėmis.

Nuodinga. Turi muskarino.

Vikiteka

Vos an lenga piemontèisa Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Capel fin a 6 cm, fibrilos, da òcra a mon brunastr. Lamele grise giaunastre oliva. Gamba àuta fin a 10 cm e larga fin a 1 cm, pòch fiocosa an su, palia. Odor spermàtich.

Ambient

A chërs ant ij bòsch, dzortur latifeuje o bordure, senté, tajiss.

Comestibilità

A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Velenos.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

• Inocybe rimosa (Bull. : Fr.) Kummer
• [= Inocybe fastigiata (Schaeffer) Quélet]

Aiuto per
la lettura Ayuda para
la lectura Help for
Reading Rintré ant
la Piòla Contaté
j'Aministrator Lìber për
Amprende Coression
ortogràfica Tastadura
piemontèisa Portaj
e Proget Agiut pr'ij
Contributor Travajòt
sempi

Strzępiak porysowany (Inocybe rimosa (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1789 r. J.B. Bulliard nadając mu nazwę Agaricus rimosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Inocybe^[1]. Synonimów naukowych ma ponad 50^[2]:

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla synonimu Inocybe fastigiata (Schaeff.) Quel.). W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako strzępiak strzępkowaty, strzępiak popękany i bedłka popękana^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2-8 cm, u młodych okazów stożkowato-wypukły, u starszych zazwyczaj stożkowaty z wyraźnym ostrym garbem, czasami płasko rozpostarty z garbem. Brzeg prosty, promieniście popękany, czasami znajdują się na nim resztki osłony w postaci białych włókienek. Powierzchnia jedwabista, pokryta promieniście włókienkami. Ma kolor od oliwkowo-cytrynowego do brązowego. Szczyt zwykle jest ciemniejszy^[4].

Blaszki

Przy trzonie zatokowato-wycięte, cienkie z jasnym ostrzem. Mają barwę od cytrynowooliwkowej do brudnooliwkowej^[4].

Trzon

Wysokość 4-12 cm, grubość 0,5-1,5 cm, kształt cylindryczny, z niewielką bulwką u podstawy. Powierzchnia biała, czasami z oliwkowym odcieniem. W szczytowej części jest wyraźnie oszroniony, w dolnej włókienkowaty. U starszych owocników powierzchnia staje się łuskowata. Czasami trzon jest gładki, jedynie u samego szczytu delikatnie oszroniony^[4].

Miąższ

Biały z atłasowym połyskiem. Ma zapach spermy, brak wyraźnego smaku^[4].

Wysyp zarodników

Ochrowobrązowy^[5]. Zarodniki eliptyczno-fasolkowate, czasami z niewielkim dzióbkiem, zdarzają się też zarodniki nieregularne. Mają rozmiar 8,5–10 – 16 × 5,5–7 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji, Australii i Nowej Zelandii^[6]. W Polsce jest pospolity^[3]. Pospolity jest również w całej Europie Środkowej – prawdopodobnie jest to tutaj najczęstszy gatunek strzępiaka^[7].

Rośnie w lasach liściastych i iglastych, wzdłuż dróg leśnych, w parkach, ogrodach. Preferuje podłoże gliniaste i gleby zasadowe. Pojawia się od wczesnego lata do późnej jesieni^[7].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Grzyb trujący dla człowieka. Zawiera muskarynę, spożywanie grozi śmiercią. Już w kwadrans po spożyciu następuje wzmożone pocenie się, zwężenie źrenic, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia krążenia, utrata przytomności^[7].

Przypisy

Inocybe rimosa (Pierre Bulliard), 1789 ex Paul Kummer, 1871), sin. Inocybe fastigiata (Jacob Christian Schäffer, 1774 ex Lucien Quélet, 1872),^[1] din încrengătura Basidiomycota, în familia Inocybaceae și de genul Inocybe, denumită în popor ciupercă crăpată,^[2] ciuperci nebune^[3] sau burete puturos,^[4] este, împreună cu celelalte specii din acest gen, o ciupercă otrăvitoare, provocând adesea intoxicații destul de grave. Acest burete coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). El se poate găsi în România, Basarabia și Bucovina de Nord foarte des, crescând preferat în grupuri în păduri de conifere și de foioase, la margini de drum, prin parcuri și livezi, în zone de defrișare, din (aprilie) mai până în octombrie (noiembrie).^[5][6]

Istoric

Primul care a descris ciuperca a fost naturalistul german Jacob Christian Schäffer în volumul 4 al marii lui opere Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu circa Ratisbonam nascuntur icones nativis coloribus expressae din 1774 sub denumirea Agaricus fastigiatus,^[7] urmat de denumirea Agaricus rimosus al savantului francez Pierre Bulliard în volumul 9 al renumitei lucrări Herbier de la France ou, Collection complette des plantes indigenes de ce royaume din 1789.^[8]

După introducerea taxonului Inocybe prin renumitul savant Elias Magnus Fries, de verificat în volumul 2 al cărții sale Monographia Hymenomycetum Sueciae din 1863,^[9] în 1871, micologul german Paul Kummer a transferat soiul la acest gen, cu epitetul rimosa,^[10] iar botanistul francez Lucien Quélet l-a denumit fastigiata în 1872.^[11]

A început o dispută îndelungată privind taxonul corect. În prezent (2017) s-a impus denumirea lui Kummer, fiind cu un an mai veche (cu toate că epitetul lui Schäffer a fost prim numitul).

Descriere

Bres.: I. rimosa

• Pălăria: are un diametru de 2,5-7 cm, este subțire și foarte uscată, conică sau în formă de clopot care se aplatizează treptat cu înaintarea în vârstă, fiind adesea adâncită în mijloc cu un gurgui foarte proeminent și ascuțit în centru. Marginea arată la început o cortină palidă care dispare repede și este la maturitate curbată, lobată sau îndoită în sus. Tipic sunt crăpături radiale clare de-a lungul fibrelor la bătrânețe. Cuticula se prezintă cu fibre radiale castanii presate, pe o suprafață mai deschisă gri-gălbuie până ocru.
• Lamelele: sunt dense, destul de bulboase și înalt-atașate de picior. Coloritul este inițial pal, la bătrânețe măsliniu până maroniu cu muchii alb-flocoase.
• Sporii: sunt murdar-bruni, elipsoidali, netezi și fără cistite crestate, având o mărime de 8-14 (18) x 5,5-8 microni.
• Piciorul: are o înălțime de 3-8 și o grosime de 0,7-1,2 cm, fiind cilindric, plin, ușor îngroșat la bază, fără inel, spre pălărie făinos alb-gălbui, iar spre bază lânos cu aspect fibros. Culoarea tinde de la albicios, peste ocru la pal maroniu.
• Carnea: este albă, ne-oxidând în roșiatic la tăiere, având un miros de ciuperci cu nuanțe spermatice precum un gust plăcut.^[5][6]
• Reacții chimice: Buretele se decolorează cu Hidroxid de potasiu maro și cu sulfat de fier verde.^[12]

• I. rimosa, lamele

• I. rimosa, picior

• I. rimosa tânără

• I. rimosa bătrâne, secțiune

Confuzii

Această ciupercă poate fi confundată în mod normal numai cu alte specii otrăvitoare de genul Inocybe, ca de exemplu: Inocybe aeruginascens,^[13] Inocybe bongardii,^[14] Inocybe cookei,^[15] Inocybe corydalina,^[16] Inocybe erubescens,^[17] Inocybe geophylla, ^[18]Inocybe godeyi,^[19] Inocybe grammata,^[20] Inocybe mixtilis,^[21] Inocybe napipes,^[22] Inocybe praetervisa,^[23] Inocybe pudica,^[24] Inocybe splendens,^[25] Inocybe squamata^[26] sau Inocybe terrigena.^[27]

Specii asemănătoare

• Inocybe aeruginascens

• Inocybe bongardii

• Inocybe cookei

• Inocybe corydalina

• Inocybe erubescens

• Inocybe geophylla

• Inocybe godeyi

• Inocybe grammata

• Inocybe mixtilis

• Inocybe napipes

• Inocybe praetervisa

• Inocybe pudica

• Inocybe sororia

• Inocybe splendens

• Inocybe squamata

• Inocybe terrigena

Toxicitate

Acest burete aparține unui din trei genuri de ciuperci basidiomicete care produc sindromul sudorian (Inocybe, Clitocybe și Mycela).

Anumiți alcaloizi (muscarina, muscaridina) produc intoxicații cu debut rapid (0,5-3 ore de la ingerare), care afectează preponderent sistemul nervos. Simptomele caracteristice acestui sindrom se manifestă prin semne ca: vasodilatație, scăderea ritmului bătăilor inimii, hipotensiune, mioză (contractarea pupilei), transpirație abundentă, hipersalivație, hipersecreție nazală și bronhică, lăcrimare, grețuri, vărsături, diaree, halucinații. După M. Oprea mai pot apare semne ca: sughiț, tremurături și bufeuri. Evoluția intoxicației este spectaculoasă și gravă pentru cardiaci. Cel mai mare pericol constă în pierderea masivă de lichide și de electroliți. Acest tip de intoxicație răspunde bine la intervenția cu atropină.^[28][29] Acest soi provoacă intoxicații serioase, dar nu letale.

Note

Bibliografie

• Marcel Bon: “Pareys Buch der Pilze”, Editura Kosmos, Halberstadt 2012, ISBN 978-3-440-13447-4
• Bruno Cetto, vol. 1-5, 7 (vezi sus)
• Rose Marie Dähncke: „1200 Pilze in Farbfotos”, Editura AT Verlag, Aarau 2004, ISBN 3-8289-1619-8
• René Flammer, Egon Horak: „Giftpilze – Pilzgifte, Pilzvergiftungen - Ein Nachschlagewerk für Ärzte, Apotheker, Biologen, Mykologen, Pilzexperten und Pilzsammler”, Editura Schwabe, Basel 2003, ISBN 3-7965-2008-1
• Ewald Gerhard: „Der große BLV Pilzführer“ (cu 1200 de specii descrise și 1000 fotografii), Editura BLV Buchverlag GmbH & Co. KG, ediția a 9-a, München 2018, ISBN 978-3-8354-1839-4
• Jean-Louis Lamaison & Jean-Marie Polese: „Der große Pilzatlas“, Editura Tandem Verlag GmbH, Potsdam 2012, ISBN 978-3-8427-0483-1
• J. E. și M. Lange: „BLV Bestimmungsbuch - Pilze”, Editura BLV Verlagsgesellschaft, München, Berna Viena 1977, p. 116, ISBN 3-405-11568-2
• Hans E. Laux: „Der große Pilzführer, Editura Kosmos, Halberstadt 2001, ISBN 978-3-440-14530-2
• Till E. Lohmeyer & Ute Künkele: „Pilze – bestimmen und sammeln”, Editura Parragon Books Ltd., Bath 2014, ISBN 978-1-4454-8404-4
• Meinhard Michael Moser: „Röhrlinge und Blätterpilze - Kleine Kryptogamenflora Mitteleuropas” ediția a 5-ea, vol. 2, Editura Gustav Fischer, Stuttgart 1983

Legături externe

• Materiale media legate de Ciupercă crăpată la Wikimedia Commons
• Inocybe rimosa sin. fastigiata; film 1
• Inocybe rimosa sin. fastigiata; film 2

Topptrådskivlingen(Topptråding) är en svampart^[21] som först beskrevs av Pierre Bulliard (v. 1742–1793), och fick sitt nu gällande namn av Paul Kummer 1871. Enligt Catalogue of Life^[22][23] ingår Topptråding i släktet Inocybe, och familjen Inocybaceae,^[22][23] men enligt Dyntaxa^[24] är tillhörigheten istället släktet Inocybe, och familjen Crepidotaceae.^[24] Arten är reproducerande i Sverige.^[24] Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.^[22] Det är en giftig svamp som innehåller ämnet muskarin.

Noter

1. ^ Bizio, E.; Marchetti, M. (1998) Le Inocybe dell'Abate Bresadola (attraverso gli autori successivi e revisione di materiale d'erbario). Seconda parte, In: Boll. Gruppo Micol. 'G. Bresadola' (Trento) 41(2):67–90 + 135–144
2. ^ Esteve-Raventós, F.; González García, V.; Arenal Yagüe, F. (1985) [Check-list of macromycetes from alpine and subalpine areas of the Ordesa National Park (Huesca, Spain) collected in 1996], In: Mycologia 77(5):819
3. ^ Cetto, Bruno (1993) , In: I Funghi dal Vero, Vol. 7 (Trento):758 pp.
4. ^ Nespiak, A. (1990) , In: Flora Polska. Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), Bedlkowe (Agaricales), Zaslonakowate (Cortinariaceae), Strzepiak (Inocybe) 19:175 pp. + 5 pl.
5. ^ Quadraccia, L.; Lunghini, D. (1990) Contributo alla conoscenza dei macromiceti della tenuta Presidenziale di Castelporziano (Micoflora del Lazio II), In: Quad. Acad. Naz. Lincei 264:49–120 + 10 pl.
6. ^ Courtecuisse, R. (1988) Novitates - 1, In: Docums Mycol. 18(no. 72):50
7. ^ Dermek & J. Veselský (1977) , In: Ceská Mykol. 31(4):191
8. ^ Romagn. (1958) , In: Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 74:145
9. ^ Kühner (1956) , In: Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 71:169
10. ^ R. Heim (1931) , In: Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris):185
11. ^ R. Heim (1931) , In: Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris):188
12. ^ Rea (1927) , In: Trans. Br. mycol. Soc. 12(2–3):210
13. ^ Bres. (1905) , In: Annls mycol. 3(2):161
14. ^ P.A. Saccardo (1887) , In: Syll. fung. (Abellini) 5:774
15. ^ Cooke & W.G. Sm. (1883) , In: Forsch. PflKr., Tokyo:154
16. ^ Quél. (1872) , In: Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5:180
17. ^ Gray (1821) , In: Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1:604
18. ^ [a b] Bull. (1789) , In: Herb. Fr. 9:tab. 388
19. ^ Schaeff. (1774) , In: Fung. Bavar. Palat. 4:13
20. ^ ”CABI databases”. http://www.speciesfungorum.org. Läst 24 januari 2013.
21. ^ P. Kumm. (1871) , In: Führ. Pilzk. (Zwickau):78
22. ^ [a b c] Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.) (9 april 2011). ”Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist.”. Species 2000: Reading, UK. http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2011/search/all/key/inocybe+rimosa/match/1. Läst 24 september 2012.
23. ^ [a b] Species Fungorum. Kirk P.M., 2010-11-23
24. ^ [a b c] Dyntaxa Topptråding

Externa länkar

• Svampherbariet, Naturhistoriska riksmuseet
• Giftsvampar

• 1 Опис
• 2 Поширення та місця існування
• 3 Значення
• 4 Джерела

• 1 Биологическое описание
• 2 Ареал и экология
• 3 Систематика
  • 3.1 Синонимы
• 4 Литература